Phần III

Truyền động cơ khí

 Khái niệm chung
◼ Công dụng và phân loại
* Truyền cơ năng đến các bộ phận công tác của máy
Thay đổi tốc độ và đặc tính chuyển động
* Theo nguyên lý làm việc phân ra:
◼ Truyền động nhờ ma sát: Truyền động bánh ma sát, đai
◼ Truyền động ăn khớp: Truyền động bánh răng, trục vít, xích
◼ Truyền động vít – đai ốc (vít me)

Phần III – Truyền động cơ khí 2

 Hệ dẫn động và bộ truyền
◼ Hệ dẫn động và bộ truyền
Bộ truyền truyền động giữa 2 trục.
Hệ dẫn động có thể gồm nhiều bộ truyền
cùng hoặc khác loại.
◼ Các thông số cơ bản của bộ truyền
* Công suất trên các trục P1, P2 (kW) và hiệu suất η = P2/P1
* Tốc độ quay n1, n2 (v/ph) và tỷ số truyền u = n1/n2
Với bộ truyền giảm tốc u > 1.
* Mô men xoắn T1, T2 (Nmm): T= 9,55.106.P/n T2 = u.η.T1

Phần III – Truyền động cơ khí 3

 Các bộ truyền cơ bản
◼ Đặc điểm các bộ truyền và phạm vi sử dụng
• Đai, xích: truyền chuyển động giữa 2 trục xa nhau.
❑ Đai làm việc êm nhưng khả năng tải không cao, bị trượt.
❑ Xích không trượt, có khả năng tải cao nhưng ồn và va đập.

Phần III – Truyền động cơ khí 4

 Các bộ truyền cơ bản (2)
◼ Đặc điểm các bộ truyền và phạm vi sử dụng
• Bánh răng, trục vít: khả năng tải cao, truyền động giữa các trục gần nhau. Trục vít
truyền động giữa các trục chéo nhau có tỷ số truyền cao nhưng hiệu suất thấp do
trượt dọc ren, nên bánh vít phải làm từ vật liệu có hệ số ma sát thấp, đắt tiền.

Phần III – Truyền động cơ khí 5

 Các bộ truyền cơ bản (3)
◼ Đặc điểm các bộ truyền và phạm vi sử dụng
• Bánh ma sát: làm việc êm, nhưng trượt nên hiệu suất không cao, tỷ số truyền không
ổn định. Có thể sử dụng để thay đổi vô cấp tốc độ giữa 2 trục (biến tốc)

Phần III – Truyền động cơ khí 6

 Các bộ truyền cơ bản (4)
◼ Đặc điểm các bộ truyền và phạm vi sử dụng
Vít-đai ốc: Biến chuyển động quay thành tịnh tiến. Cho phép dich chuyển dọc trục
chậm => chính xác. Để biến quay -> tịnh tiến còn dùng bánh răng – thanh răng hoặc
cơ cấu khác.

Phần III – Truyền động cơ khí 7