FOTOGRAMETRİ

Ara Sınav Soru Çözümü - 1

Dr. Öğr. Üyesi Gordana KAPLAN

Hafta 5
Ara Sınav Soru Çözümü - 1

Ara sınav hazırlığı

● 1 ünite tekrarı
● 2 ünite tekrarı
● 1 ünite sorular
● 2 ünite sorular
Ünite 1: Giriş

CBS ve fotogrametri

➔ Coğrafi bilgi sistemlerinin temel alt yapısı olan sayısal haritalar

çoğunlukla fotogrametri yöntemi ile üretilmektedir.

➔ Diğer yandan bilgi sistemleri için gerekli olan verilerin önemli bir bölümü
de yine fotogrametrik sistemlerle toplanabilmektedir.
Ünite 1: Giriş

Fotogrametrinin tanımı

Photos + Gramma + Metron

Işık Ölçme
Çizim

Photogrammetry
Fotogrametri ışık yardımıyla çizerek ölçme olarak ifade edilebilir.
Ünite 1: Giriş

Fotogrametrinin tanımı

“Fotogrametri, nesnelere ve yakın çevresine temas etmeksizin, yayılan

elektromagnetik enerjinin algılanması, değerlendirilmesi ve yorumlanmasıyla
nesne ve çevresi hakkında güvenilir bilgiler elde etme sanatı, bilimi ve
teknolojisidir”.
Ünite 1: Giriş

Fotogrametrinin tarihçesi

1. Fotoğraftan önceki gelişmeler dönemi

2. Fotoğraf ve ilk gelişmeler dönemi
3. Klasik fotogrametri dönemi
4. Çağdaş fotogrametri dönemi
Ünite 1: Giriş

Çağdaş fotogrametri dönemi

● 1980’lerde sayısal fotogrametrik sistemler geliştirildi.

● 1990’larda sayısal fotogrametri yaygınlaşmaya başladı.
● 2000’lerde sayısal hava kameraları geliştirildi.
● Bu yıllarda sayısal (dijital) fotogrametri dönemi başlamıştır.
● Bu gelişmeler sayesinde sayısal fotogrametride gerçek zamanlı
fotogrametriye ve tam otomasyona geçebilmek mümkün olacaktır.
● Fotogrametride bu bir devrim sayılabilir.
Ünite 1: Giriş

Türkiye’deki ilk fotogrametrik çalışmalar

➢ Diğer ülkelerde olduğu gibi, Türkiye’de de fotogrametri çalışmaları Birinci

Dünya Savaşında başlamıştır.
➢ 1928’de 1/25000 ölçekli Ankara- Kayaş paftası üretilmiştir.
➢ 1931 yılına kadar paftaların sayısı 20’ye ulaşılıyor.
➢ 1958 yılından itibaren TKGM’de 1/5000 ölçekli haritalar üretilmeye
başlanmıştır.
➢ 1960’lı yıllarda Türkiye’nin 1/25000 ölçekli haritaları tamamlanmıştır.
➢ 1960-1990 arasında Türkiye’nin 1/5000 ölçekli Standart Topografik
Fotogrametrik haritalarının % 70’i tamamlanmıştır.
Ünite 1: Giriş

Fotogrametrinin sınıflandırılması

Değerlendirme Yöntemine Göre;

Grafik (Plançete) Fotogrametri

Analog Fotogrametri
Analitik Fotogrametri
Sayısal (Digital) Fotogrametri

Obje büyüklüğüne göre ise mikro ve makro fotogrametri olarak sınıflandırılır.

Ünite 1: Giriş

Fotogrametrinin haritacılıkta işlevi

Fotogrametri bir harita yapım yöntemidir.

Klasik fotogrametrik harita üretim süreci:
Ünite 1: Giriş

Bilgi Sistemleri ve Fotogrametri

Coğrafi bilgi sistemleri (CBS);

konumsal verilerin; toplanması,
saklanması, işlenmesi ve kullanıcıya
sunulması işlevlerini bütünlük
içerisinde gerçekleştiren bir bilgi
sistemidir.
Fotogrametri, CBS için en hızlı ve
güncel veri elde etme
yöntemlerindendir.
Ünite 1: Giriş

Ünite 1: Sorular
Ünite 1: Giriş

Ünite 1: Sorular
Ünite 1: Giriş

Ünite 1: Sorular
Ünite 1: Giriş

Ünite 1: Sorular
Ünite 1: Giriş

Ünite 1: Sorular
Ünite 1: Giriş

Ünite 1: Sorular
Ünite 1: Giriş

Ünite 1: Sorular
Ünite 1: Giriş

Ünite 1: Sorular
Ünite 2: Fotogrametrinin Geometrik ve Matematik Temelleri

Tanımlar

● Çerçeve İşaretleri: Fotogrametrik kameralarla çekilmiş fotoğrafların

köşelerinde veya kenar ortalarında bulunan özel işaretlerdir.

● Fotoğraf Orta Noktası (Orta Nokta): Çerçeve işaretlerinin karşılıklı olarak

birleştirilmesi ile elde edilen kesim noktasına denir.
Ünite 2: Fotogrametrinin Geometrik ve Matematik Temelleri

Tanımlar

Asal Nokta: İzdüşüm merkezinden

fotoğraf düzlemine indirilen dikin ayağıdır.
Bu nokta fotoğraf orta noktasının çok
yakınındadır.
Ünite 2: Fotogrametrinin Geometrik ve Matematik Temelleri

Tanımlar

Asal Uzaklık (c= 0H´): Fotoğraf düzlemi ile

izdüşüm merkezi arasındaki uzaklıktır. Bu
uzaklık net görüntünün oluştuğu fotoğraf
düzlemi ile mercek arasındaki uzaklıktır.
Ayakucu (Nadir) Noktası (N-N´): İzdüşüm
merkezinden geçen çekül doğrusu fotoğraf
ve araziyi ayakucu noktasında keser.
Ünite 2: Fotogrametrinin Geometrik ve Matematik Temelleri

Geometrik temeller

Üç boyutlu uzaydaki noktalar iki boyutlu bir uzaya, yani bir düzleme geometrik
bir yöntemle aktarılabilir.
1. Paralel izdüşüm
2. Dik (Ortogonal) izdüşüm
3. Merkezsel izdüşüm
Ünite 2: Fotogrametrinin Geometrik ve Matematik Temelleri

Koordinat dönüşümü

İki ayrı koordinat sistemindeki nokta kümelerinin, bir sistemdeki koordinatlarının

diğer sisteme dönüştürülmesi işlemine “Koordinat Dönüşümü
(Transformasyon)” denilmektedir. Bu işlemi gerçekleştiren formüllere de
dönüşüm formülleri denir.
Ünite 2: Fotogrametrinin Geometrik ve Matematik Temelleri

İki boyutlu Affin dönüşümü

Bu dönüşümde;
❏ koordinat eksenleri yönündeki ölçekler aynı
değildir.
❏ Uzunluklar yöne bağlı olarak değişir.
❏ Belirli bir yönde ölçek değişmez kalır.
❏ Açılar dönüşümden sonra değişir.
❏ Açıların değişimi açı kollarının doğrultusuna
bağlıdır.
❏ Açı koruyan bir dönüşüm değildir.
❏ Herhangi bir doğru dönüşümden sonra yine bir
doğrudur.
❏ Paralel doğrular dönüşümden sonra da
paraleldir.
❏ Alanlar dönüşümden sonra sabit bir miktar
kadar değişir.
Ünite 2: Fotogrametrinin Geometrik ve Matematik Temelleri

Dönüklük açıları ve dış yöneltme elemanları

Metin veya görsel

Ortogonal matrisin üç bağımsız
parametresi için, fotogrametride üç
eksen çevresindeki dönüklük
açılarının kullanıldığı ifade edilmişti.
Bu dönüklük açıları yardımı ile xyz
fotoğraf koordinat sistemi, sanal uvw
eksen sistemine göre tanımlanabilir.
Sanal uvw eksen sisteminin yerine bu
dönüklüklerin XYZ uzay koordinatları
sisteminin eksenleri çevresindeki
dönüklükleri gibi düşünmek daha
uygundur.
Ünite 2: Fotogrametrinin Geometrik ve Matematik Temelleri

İzdüşüm denklemleri

Metin veya görsel

● İzdüşüm denklemlerini çıkarmak için
fotoğrafın tam düşey olarak çekildiğini ve
aynı zamanda X ve x eksenlerinin paralel
olduğunu kabul edersek, aşağıda verilen
denklemlerle koordinatları hesaplayabiliriz.
Ünite 2: Fotogrametrinin Geometrik ve Matematik Temelleri

Ünite 2 sorular
Ünite 2: Fotogrametrinin Geometrik ve Matematik Temelleri

Ünite 2 sorular
Ünite 2: Fotogrametrinin Geometrik ve Matematik Temelleri

Ünite 2 sorular
Ünite 2: Fotogrametrinin Geometrik ve Matematik Temelleri

Ünite 2 sorular
Ünite 2: Fotogrametrinin Geometrik ve Matematik Temelleri

Ünite 2 sorular
Ünite 2: Fotogrametrinin Geometrik ve Matematik Temelleri

Ünite 2 sorular
Ünite 2: Fotogrametrinin Geometrik ve Matematik Temelleri

Ünite 2 sorular
Ünite 2: Fotogrametrinin Geometrik ve Matematik Temelleri

Ünite 2 sorular
Ünite 2: Fotogrametrinin Geometrik ve Matematik Temelleri

Ünite 2 sorular
Ünite 2: Fotogrametrinin Geometrik ve Matematik Temelleri

Ünite 2 sorular
 FOTOGRAMETRİ

Ara Sınav Soru Çözümü - 1

Dr. Öğr. Üyesi Gordana KAPLAN

Hafta 5