KURGULU

O RY

Tİ
AN
ES

TA S Y O N T
İ

LİŞ
GE

ST

TİR M E TE

Oryantasyon: Bu bölümdeki testler 10-12 sorudan oluşmaktadır. Öğrencinin kendini yoklayarak bilgilerini güncelleyeceği
ON
TROL TES
K

Tİ

bu testin sorularında cevaplar çok nettir. Metin çeşitliliğiyle karşılaşan öğrenciler hem bildiklerini güncelleyecek hem de
bilmediklerini öğrenecektir.

Geliştirme: Bu testlerde soru sayısı 1-2 adet artarken öğrenciler biraz daha uzun ve düşündüren metinlerle karşılaşacaktır.
Bu tarzdaki sorular öğrencilerin paragraf sorusu çözme becerilerini geliştirecektir.
TİK
İ
ST
İS

Kontrol: Soru sayısının 2 adet arttığı bu testlerin amacı, oryantasyon ve geliştirme testlerinde kullanılan teknik ve terimleri A M ET TE
tamamıyla kontrol etmektir. Zorluk seviyesinin biraz daha arttığı bu sorularla öğrenciler bulundukları seviyeyi de net olarak
göreceklerdir.

İstikamet: Bu testlerde soru sayısıyla birlikte zorluk derecesi de artıyor ve testler 18 sorudan oluşuyor. Sorulardaki güçlü
çeldiriciler öğrencilerin doğru yolda olup olmadıklarını belirlemelerini sağlayacaktır. Bu testte başarı düşmüşse öğrencinin İR
T İ FA T E S T İ
önceki konularda eksiği var demektir. Bu bölümde konulardaki incelikler, terim ve kavramlarla ilgili nüanslar iyi öğrenilmelidir.

İrtifa: Bu bölümdeki testler 20 sorudan oluşmaktadır. ÖSYM tarafından yapılan sınavların zorluk derecesine ve dağılımına
uygun sorulardan oluşan bu testlerle öğrencinin öz güven kazanması amaçlanmaktadır.
FA R

KIN
ST

Farkındalık: Öğrencinin en üst seviyeye ulaşıp ulaşamadığının test edildiği bu bölümde testler 22 + 1 sorudan oluşmaktadır. D A LIK TE
Görsel okuma ve beceri temelli soruların bulunduğu bu bölümden hiç soru kaçırılmamalıdır. Öğrencinin analiz ve sentez
yeteneğinin ölçüldüğü bu sorularda ÖSYM ayarında çeldiricilerle karşılaşan öğrencinin soruyu iki şıkka indirip çeldirici olanı
işaretlemeyerek doğruya nasıl ulaşacağı öğretilmeye çalışılmıştır. ÖSYM sınavlarında paragraf sorusu kaçırmamak için bu
bölümü iyi tamamlamak gerekir. Bu bölümde her tip soruya yer verilmiştir.
İ
ST
MU

KA
Mukavemet: Dokuz testin bulunduğu bu bölümde TYT’de olduğu gibi 22-25 soru yer almaktadır. V E M E T TE
Testlerdeki beceri temelli sorularla da öğrencinin dayanıklılığını artırmak amaçlandı. Bu testler sınavdan önce öğrencinin
kendine güven duymasını sağlayacaktır.

Simülasyon: Beş testin bulunduğu bu bölüm sınavla bire bir uyumludur. Bu bölümdeki soruları çözerken öğrenci kendini gerçek
Tİ

sınavdaymış gibi hissedecektir. MÜ

Sİ

ES

L ASYON T
Bölüm Sözlüğü: Her bölümün sonunda bulunan bölüm sözlüğü sayesinde öğrenciler ilgili bölümlerde geçen tüm
terim ve kavramları öğrenerek bir sonraki bölüme emin adımlarla ilerleyecektir.

ÖL
ĞÜ
B

Ü M S Ö Z LÜ
UYGULAMAYI İNDİR
VİDEOLAR CEBİNE
İNDİR GELSİN

ÖĞRETMEN ÜYELİĞİ SEÇİMİ İLE SİSTEME GİRİŞ YAPARAK DİJİTAL İNTERNETE BAĞLI OLSUN VEYA İSTEDİĞİNİZ SORULARLA KENDİ
SİSTEME ÜYELİK FORMUNU İÇERİKLERİNİZİ İSTEDİĞİNİZ YERE OLMASIN DİLEDİĞİNİZ TESTİNİZİ OLUŞTURABİLİRSİNİZ.
DOLDURUNUZ. İNDİREBİLİRSİNİZ. PLATFORMLARDA İÇERİKLERİMİZİ
KULLANABİLİRSİNİZ.
 TYT-AYT
PARAGRAF
SORU BANKASI

YAYIN KOORDİNATÖRÜ Serbay YİĞİT

YAZARLAR Mehmet DURMAZ – Osman Ömür NESLİHANOĞLU – Sinan PEKER – Özlem ŞİMŞEK ESER
Mennan KIZILTUNÇ
YAYIN EDİTÖRLERİ Özlem ŞİMŞEK ESER - Hilal AKDOĞAN - Ebru AKDAŞ
DİZGİ / GRAFİK PES Dizgi ve Grafik Birimi
BASIM YERİ

ISBN: 978-605-73726-7-3

Copyright © Bu kitabın her hakkı saklıdır.

Hangi amaçla olursa olsun, bu kitabın tamamının ya da bir kısmının, kitabı yayınlayan yayınevinin önceden izni olmaksızın elektronik,
mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemi ile çoğaltılması, yayınlanması ve depolanması yasaktır.
 sunu
Sevgili Öğrenciler ve Kıymetli Meslektaşlarımız,

TYT ve AYT sınavları başta olmak üzere okuduğunu anlama, yorumlama, analiz ve sentez düzeyini ölçme tüm sınavlarda karşımıza çıkmaktadır.
Bunun doğal sonucu olarak paragraf soruları sınavın ağırlık merkezini oluşturmaktadır. Sizler için hazırladığımız bu yayın ÖSYM sınavlarının
hem birinci hem ikinci basamağında sizleri istediğiniz seviyeye getirmek amacıyla oluşturuldu. Size sunduğumuz sekiz bölümden oluşan “PES
PARAGRAF Soru Bankası” içeriği şu şekildedir:

Oryantasyon: Bu bölümdeki testler 10-12 sorudan oluşmaktadır. Öğrencinin kendini yoklayarak bilgilerini güncelleyeceği bu testin sorularında
cevaplar çok nettir. Metin çeşitliliğiyle karşılaşan öğrenciler hem bildiklerini güncelleyecek hem de bilmediklerini öğrenecektir.

Geliştirme: Bu testlerde soru sayısı 1-2 adet artarken öğrenciler biraz daha uzun ve düşündüren metinlerle karşılaşacaktır. Bu tarzdaki sorular öğren-
cilerin paragraf sorusu çözme becerilerini geliştirecektir.

Kontrol: Soru sayısının 2 adet arttığı bu testlerin amacı, oryantasyon ve geliştirme testlerinde kullanılan teknik ve terimleri tamamıyla kontrol etmek-
tir. Zorluk seviyesinin biraz daha arttığı bu sorularla öğrenciler bulundukları seviyeyi de net olarak göreceklerdir.

İstikamet: Bu testlerde soru sayısıyla birlikte zorluk derecesi de artıyor ve testler 18 sorudan oluşuyor. Sorulardaki güçlü çeldiriciler öğrencilerin
doğru yolda olup olmadıklarını belirlemelerini sağlayacaktır. Bu testte başarı düşmüşse öğrencinin önceki konularda eksiği var demektir. Bu bölümde
konulardaki incelikler, terim ve kavramlarla ilgili nüanslar iyi öğrenilmelidir.

İrtifa: Bu bölümdeki testler 20 sorudan oluşmaktadır. ÖSYM tarafından yapılan sınavların zorluk derecesine ve dağılımına uygun sorulardan oluşan
bu testlerle öğrencinin öz güven kazanması amaçlanmaktadır.

Farkındalık: Öğrencinin en üst seviyeye ulaşıp ulaşamadığının test edildiği bu bölümde testler 22 + 1 sorudan oluşmaktadır.

Görsel okuma ve beceri temelli soruların bulunduğu bu bölümden hiç soru kaçırılmamalıdır. Öğrencinin analiz ve sentez yeteneğinin ölçüldüğü
bu sorularda güçlü çeldiricilerle karşılaşıldığında öğrencinin doğruya nasıl ulaşacağı öğretilmeye çalışılmıştır. ÖSYM sınavlarında paragraf sorusu
kaçırmamak için bu bölümü iyi tamamlamak gerekir. Bu bölümde her tip soruya yer verilmiştir.

Mukavemet: Dokuz testin bulunduğu bu bölümde TYT’deki soru sayısından 2-3 adet daha fazla soru var.

Testlerdeki beceri temelli sorularla da öğrencinin dayanıklılığını artırmak amaçlandı. Bu testler sınavdan önce öğrencinin kendine güven duymasını
sağlayacaktır.

Simülasyon: Beş testin bulunduğu bu bölüm sınavla bire bir uyumludur. Bu bölümdeki soruları çözerken öğrenci kendini gerçek sınavdaymış gibi
hissedecektir.

Aynı zamanda bölüm sonlarında yer alan “Bölüm Sözlüğü” sayesinde terim ve kavramları öğrenecek, bir sonraki aşamaya emin adımlarla yürüye-
ceksiniz. İsabetli karar verme noktasında hızlanmak istiyorsanız bu terimlere ve kavramlara iyi hâkim olmalısınız. Metin zenginliğinin yanı sıra siz-
lere sunulan akıllı kâğıtlar, sorulardan yola çıkılarak hazırlanmış görseller, bilgi kutucukları, şiirler, derin sözler... size yol arkadaşlığı edecek soruları
çözerken keyif almanızı ve öğrenmenizi sağlayacaktır. Her testin sonunda yer alan “Süre Çeteleleri” zaman yönetiminizi kontrol etmenize yardımcı
olacaktır. Bu eser sayesinde paragraf eksiğinizi gidererek başarıya ulaşmanızı temenni ediyoruz. Başarı dileklerimizle...
Pratik Eğitim Seti Türk Dili ve Edebiyatı Zümresi

Oryantasyon Testi - 1..................................................... 5 - 7
Oryantasyon Testi - 2................................................... 8 - 10
Oryantasyon Testi - 3..................................................11 - 13
Oryantasyon Testi - 4................................................. 14 - 16
Oryantasyon Testi - 5................................................. 17 - 20
Oryantasyon Kavramları ............................................ 21 - 23
Geliştirme Testi - 1 ..................................................... 24 - 27
Geliştirme Testi - 2 ..................................................... 28 - 31
Geliştirme Testi - 3 ..................................................... 32 - 35
Geliştirme Testi - 4 ..................................................... 36 - 39
Geliştirme Testi - 5 ..................................................... 40 - 43
Geliştirme Kavramları ................................................ 44 - 46
Kontrol Testi - 1 .......................................................... 47 - 51
Kontrol Testi - 2 .......................................................... 52 - 55
Kontrol Testi - 3 .......................................................... 56 - 60
Kontrol Testi - 4 .......................................................... 61 - 64
Kontrol Testi - 5 .......................................................... 65 - 69
Kontrol Kavramları ..................................................... 70 - 72
İstikamet Testi - 1 ....................................................... 73 - 77
İstikamet Testi - 2 ....................................................... 78 - 83
İstikamet Testi - 3 ....................................................... 84 - 89
İstikamet Testi - 4 ....................................................... 90 - 94
İstikamet Testi - 5 ....................................................... 95 - 99
İstikamet Kavramları .............................................. 100 - 102
İrtifa Testi - 1 ........................................................... 103 - 108
İrtifa Testi - 2 ............................................................109 - 113
İrtifa Testi - 3 ............................................................114 - 119
İrtifa Testi - 4 ........................................................... 120 - 125
İrtifa Testi - 5 ........................................................... 126 - 131
İrtifa Kavramları ...................................................... 132 - 133
içindekiler
Farkındalık Testi - 1 ............................................. 134 - 142
Farkındalık Testi - 2 ............................................. 143 - 150
Farkındalık Testi - 3 ............................................. 151 - 157
Farkındalık Testi - 4 ............................................. 158 - 165
Farkındalık Testi - 5 ............................................. 166 - 173
Farkındalık Kavramları ........................................ 174 - 176
Mukavemet Testi - 1 ............................................ 177 - 185
Mukavemet Testi - 2 ............................................ 186 - 192
Mukavemet Testi - 3 ............................................ 193 - 201
Mukavemet Testi - 4 ............................................ 202 - 208
Mukavemet Testi - 5 ............................................ 209 - 216
Mukavemet Testi - 6 ............................................ 217 - 223
Mukavemet Testi - 7 ............................................ 224 - 230
Mukavemet Testi - 8 ............................................ 231 - 237
Mukavemet Testi - 9 ............................................ 238 - 245
Mukavemet Kavramları ....................................... 246 - 248
P
E
S
Simülasyon Testi - 1............................................ 249 - 255
Simülasyon Testi - 2............................................ 256 - 262
Simülasyon Testi - 3............................................ 263 - 269
Simülasyon Testi - 4............................................ 270 - 276
Simülasyon Testi - 5............................................ 277 - 283
Simülasyon Kavramları....................................... 284 - 285
Cevap Anahtarı .................................................... 286 - 288
 ORYANTASYON TESTİ – 1
1. Navigasyon sisteminde beni en çok gülümseten cümle
hangisidir biliyor musunuz? “Rota, yeniden oluşturuldu.”
Bu gerçekten iyi bir haberdir. ---- Bir başka deyişle, yoldan
çıksak bile başka bir hesaplamayla doğru yolu bulma şan-
sımız var demektir. İşler istediğimiz gibi gitmese de yeni bir
rota oluşturup bir daha deneyebiliriz. Hayatta da yolda da.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
A) Ama haberin iyiliğini eyleme geçerek taçlandırmak
gerekir.
B) Çünkü bu, her durumda yeni bir çözüm üretebileceği-
mizi müjdelemektedir.
C) Yani her şey bitti diyecekken bize umudun bitmediğini
bildirir.
D) Nitekim hemen üzerimize çöreklenen panik havası
dağılıverir.
E) Bununla başarısızlığın pes etmeyi doğuran bir son
olmadığını hatırlarız.
2. • Deniz salyası denen müsilajın önüne geçebilmek adına
ne yapmalıyız?
• Müsilajın diğer denizlerimizde değil de özellikle
Marmara’da görülmesinin nedeni nedir?
• Müsilaj çekildikten sonra Marmara’da âdeta balık da
çekildi, bunun bir açıklaması var mı?
• Müsilajın engellenememesi ne gibi sorunlar doğurur?
Aşağıdaki açıklamalardan hangisi bu sorulardan her-
hangi biriyle ilişkili değildir?
A) Deniz salyasının görüşü bir metreye kadar düşürdüğü
derinliklerde pina dışında bir canlı örtüsü karşımıza
çıkmadı, demek ki bu salyayı (müsilajı) kısa sürede yok
etmezsek Marmara’da biyolojik çeşitlilik yok olabilir.
B) Balıklar ve karidesler, sudaki çözünmüş oksijen ile
yaşamlarını sürdürebilmektedir. Müsilaj, oksijen çözü-
nümünü engelliyor; dolayısıyla balıklar ve karidesler
gibi canlılar da yaşayabilmek için salyalı denizden
kaçıyor, oksijen çözünürlüğü olan sulara göçüyor.
C) Müsilaj, deniz salyası demektir ve ilk olarak 1729’da
Adriyatik Denizi’nde yaşanmıştır, son 30 yıldır çok sık
ve yoğun bir şekilde yaşanmaya başlayan tehlikeli bir
gelişmenin adıdır, denizin yüzeyini kaplayan yapışkan
ve jelimsi bir yapıyı anlatmaktadır.
D) Hep birlikte evsel, endüstriyel, tarımsal ve daha nice
atıkla kirlettiğimiz Marmara’dan bir hokus pokusla bu
müsilajdan kurtulmasını bekleyemeyiz, yıllardır arıtma
sandığımız bir ön arıtmadan ibaret olan sistemlerin
yerine ileri biyolojik arıtma sistemlerini uygulamalıyız.
E) Dünyanın en genç denizlerinden olan Marmara’da
2007 ve 2021’de çok güçlü bir biçimde ortaya çıkan
müsilaj, bu denizin çok fazla kirlenmesi ve bu kirlen-
meyle başa çıkamayacak kadar hızlı biçimde atıklara
maruz kalmasıdır çünkü atık çokluğu ve hızlılığı, azot
ve fosfor gibi kirlilikten kaynaklanan besin tuzu yükünü
çok fazla artırıyor; bu da oksijeni yok edip salyaya yol
açıyor.
3. I. Pablo Picasso’ya yaptığı tabloların gerçeği yansıtma-
dığı söylenir. Bunun üzerine o büyük ressam şu cevabı
verir: “Zaten gördüğümüz hiçbir şey gerçekte olduğu
gibi değildir ki!..” Sanatın gizi bu sözde ne güzel vurgu-
lanmış değil mi?
II. Fotoğrafçılar deklanşöre basmadan önce “Gülümseyin!
Gülümseyin lütfen!” diyorlar. Bu, şu demektir: Gülümseyin
ve örtün yaşadığınız acıları. Maske takın ve gizleyin ger-
çek kimliğinizi.
Bu parçalar arasındaki ilişkiyi aşağıdakilerden hangisi
doğru biçimde yansıtmaktadır?
A) I. parça bir sonuç, II. parça ise o sonuca yol açan bir
gerekçe durumundadır.
B) II. parçada yaşamda sürekli rastlanan bir örnekten
yararlanılarak I. parçadaki görüş onaylatılmak isten-
miştir.
C) I. parçada savunulan görüşe II. parçada karşı çıkılarak
gerçeğin farklı olabileceğine ilişkin bir değerlendirme
yapılmıştır.
D) I. parçada sanatın nesnel olamayacağı vurgulanmış,
II. parçada ise sanatın nesnel olamayışının onu inandı-
rıcılıktan uzaklaştırdığı vurgulanmıştır.
E) I. parçada sanatın nasıl klasikleşebileceğinden, II. par-
çada ise klasikleşen sanatın toplum üzerindeki etkilerin-
den söz edilmiştir.
4. (I) Van Gölü’nde yaşayan ve üreme döneminde tatlı sulara
başlattığı göçle dikkati çeken inci kefalinin tersine yolcu-
P luğu sürüyor. (II) Türkiye’nin en büyük gölünde yaşayan
ve neslinin devamı için üreme dönemi olan 15 Nisan - 15
E Temmuz arasında avlanması yasaklanan inci kefalinin tatlı
sulara başlattığı göç, çok renkli görüntüler oluşturuyor.
S (III) Dünyanın en büyük tuzlu ve sodalı gölü olan Van
Gölü’nde inci kefalinin dışında başka balık yaşayama-
maktadır. (IV) Erciş ilçesindeki Deli Çay’ın bulunduğu
alanda oluşturulan balık bendine âdeta uçarak gelen on
PES Paragraf Soru Bankası
binlerce balığın oluşturduğu manzarayı seyretmeye gelen
insanlar, bu muhteşem yolculuğa keyifle tanıklık ediyor.
(V) Türkiye’nin ve dünyanın birçok yerinden gelen turistler,
suyun akışının tersine yüzen ve önlerine çıkan engelleri
olağanüstü bir yetenekle aşan balıkların nesillerini sürdür-
mek için verdiği mücadeleyi fotoğraf makineleri ve kame-
ralarla kayıt altına alıyor.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
5
 Oryantasyon Testi – 1
5. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bi-
limleri Bölümünde okurken 2013’te başına stant düştüğü
için omurilik felci olan Yiğit Caner Aydın, hayata okçulukla
tutundu. 2017 Paralimpik Okçuluk Dünya Şampiyonası’nda
takım hâlinde şampiyonluk yaşadı. Şu anda dünya sıra-
lamasında ikinci sırada bulunuyor. “Bu dünyada sadece
zihinsel ve ziksel engel yok, cesaret engeli var.” diyen
Aydın, acınacak biri olmak yerine ---- söylüyor. 26 yaşın-
da yoğun bakım odasında günlerce tavanları seyreden ve
%20 yaşama şansı olduğu söylenen, “Vah zavallı!” diye
acınarak bakılan bu genç insan, şimdi saygı duyulan bir
şampiyon.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) hayata tutunma mücadelesiyle insanlara ilham kaynağı
olmayı seçtiğini
B) acıyarak bakanların eyleme geçip bir şeyler yapmaları
gerektiğini
C) en büyük zenginliğin bedensel ve zihinsel yönden sağ-
lıklı bir yaşam olduğunu
D) acılarını kimseye göstermeyen, güçlü bir kişiliğe sahip
olmayı seçmek gerektiğini
E) yaşadıklarından ders alıp daha güçlü biçimde mücade-
le etmeyi tercih ettiğini
6. I. Bazen birikir bu hüzünlerin hepsi, yapışır üstünüze
başınıza.
II. Bir an kahkahalarla gülerken bir an donup kalır gülüm-
seyişiniz dudaklarınızda.
PES Paragraf Soru Bankası
III. Mutlu bir gelecek hayal ederken hüzünler çıkar payınıza.
IV. Hayat, kolay, engebesiz, dümdüz bir yol değildir.
V. Ne kadar silkeleseniz de gitmez o hüzün tozları üzeri-
nizden.
Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün
oluşturacak şekilde sıralandığında hangisi baştan
üçüncü olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
7. Gazeteci:
(I) ----
Yazar: – Hatırlıyorum, 12 yaşındaydım, devamlı yazı yaz-
dığımın ve bunu çok sevdiğimin ayırdına vardım. Bilim
kurgu hikâyeler yazıyordum. Daha sonra gerçeğe yaslanan
hikâyeler ve şiirler kaleme aldım.
Gazeteci:
(II) ----
Yazar: – Yazmak başlı başına bir giz, bir büyü. Kalıcılık ise
dilde ustalık ve anlatımdaki evrensellikle ilgili... Evrensele
giden yol ise elbette yerel ve ulusal olanın bahçesinden
geçiyor.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) İlk okuduğunuz kitabı hatırlıyor musunuz, hangi tür
yazıları okumak sizi rahatlatıyordu?
(II) Edebiyat âleminde sorguladığınız başlıca kavram-
lar hangileridir?
B) (I) Yazmaya başladığınız zamanı hatırlıyor musunuz?
İlk yazı denemeleriniz hangi türde olmuştu?
(II) Öykünün kalıcılığı sizce nerede, hangi gizde aran-
malı?
C) (I) Okula ne zaman başladığınızı hatırlıyor musunuz?
(II) Okulda sosyal etkinliklerde yer aldınız mı?
D) (I) Evden ilk kez ne zaman ayrıldınız?
(II) Çocukluğunuzda sizi çok mutlu eden olay neydi?
E) (I) İlk yazınız hangi dergide yayımlandı, yazının türü
neydi?
(II) Yazmak eylemini çekici kılan nedir?
8. Tevk Fikret, Servet-i Fünûn’a yazdığı Bir Musahabe-i
P Edebiyye’de Halit Ziya ile romanların sosyal hayattaki te-
E sirleri üzerinde konuşurlarken, Halit Ziya’nın, kurumlana-
rak: “Evet, hiç şüphe yok! Hayat, romanları değil; romanlar
S hayatı yapıyor!” dediğini belirtir.
Bu parçada Halit Ziya’nın anlatmak istediği aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) Roman kahramanlarımı bazı semtlerde yaşayan gelir
düzeyi yüksek insanlardan seçmişimdir.
B) Romanda anlattıklarım hayatın bizzat içinden çekip
çıkardıklarımdır.
C) Gözlemlerim sayesinde İstanbul’un konak yaşamını
romanlarıma taşımışımdır.
D) Yazdıklarımdan etkilenen insanlar hayatı, romanda
kurduğum şekilde yaşamaktadır.
E) İstanbul’da zengin ailelerin yaşamlarına ayna tutup
yazmışlığım çoktur.
6
 Oryantasyon Testi – 1

9. Yukarıdaki parçadan hareketle boş bırakılan yere

9 ve 10. soruları aşağıdaki parçaya
I. başarı tesadüf değildir; kararlılık, çok yönlü olma, bilinçli
göre cevaplayınız.
ve planlı hareket etme hedefe ulaşmanın gerekleridir

II. hedefe ulaşmak için hızlı karar alınıp hızlı bir şekilde
harekete geçilmesinin önemi kritik yaş aralığında anla-
şılmalıdır

III. hedeflerin doğru belirlenmesi, küçük ve sürekli adım-

larla hedefe ilerlenmesi ile şans başarıyı getirecek en
önemli faktörlerdir

yargılarından hangileri getirilirse parçanın çıkarımı

yapılmış olur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I, II ve III
2020 Tokyo Olimpiyat Oyunları'nın 8. gününde klasik
yay bireysel finalinde İtalyan rakibini yenen millî okçu
Mete Gazoz, Türkiye'den okçuluk branşında altın ma-
dalya kazanan ilk millî sporcu oldu. 8 Haziran 1999
İstanbul doğumlu Mete Gazoz, okçuluğa 3 yaşında
başladı. Anne ve babası da okçu olan sporcunun bu
spora sevdası kendisi de eski bir millî okçu olan baba-
sından geliyor. Onun başarısının altında inanılmaz bir
azim ve çalışma yatıyor. Çok yoğun bir çalışma ve ya-
rışma takvimi olan Gazoz, günde 8 saatlik bir antren-
man programı uyguluyor. Bu programın içinde yalnızca
atışlar yok. Gün içerisinde ortalama 400 ok atan millî
okçu bir röportajında kendini şöyle ifade ediyor: "Fiziki
olarak ne kadar hazır olursanız olun, mental olarak da
yarışmalara, turnuvalara, rakiplerinize hazır olmanız 10. Bu parçadan hareketle Mete Gazoz ile ilgili aşağıdaki-
gerekiyor. Yayı çekerken olabilecek saniyelik her türlü lerden hangisine ulaşılamaz?
aksaklığa psikolojik olarak hazırlanmak gerekiyor. O A) Fiziksel çalışmaların yanında psikolojik olarak da yarış-
yüzden benim en dikkat ettiğim unsur fiziksel ve psi- malara hazırlık yaptığına
P
kolojik olarak kendimi sürekli hazır tutmak.” Okçulukta
B) Olimpiyatlarda altın madalya kazanan ilk millî sporcu
ilerlemek ve omuzlarını geliştirmek için 8 yaşına kadar E
olduğuna
yüzme kursuna giden Mete, koordinasyona katkısı S C) Multidisipliner bir anlayışı benimseyerek yetenek ve
için de eş zamanlı basketbol oynadı. Aynı zamanda
becerilerini geliştirdiğine
görme ve dikkat yeteneğini geliştirmek için de bir yıl
D) Okçuluk sporuna başlamasında etkili olan unsurun ne
boyunca resim kursuna gitti. Kondisyon çalışırken göz
PES Paragraf Soru Bankası

olduğuna
ve el koordinasyonuna katkı sağlamak için de tam iki
yıl boyunca piyano eğitimi aldı. E) Bir program dâhilinde yoğun bir antrenman dönemi
geçirdiğine

Çıkarım: Demek ki ---- .

İDEAL SÜRE 9 dk MAKUL SÜRE 11 dk SİZİN SÜRENİZ

7
 ORYANTASYON TESTİ – 2
1. (I) Demir, hayati açıdan çok önemli bir elementtir. (II) Kan-
da oksijen taşıyıcısı olan hemoglobin yapısında demir bu-
lunur. (III) Dolayısıyla demir iyonlarının insan ve hayvan
organizmasında, solunum olaylarında çok önemli bir gö-
revi vardır. (IV) Bunların dışında demir, kasların miyoglobi-
ninde, sitokrom, peroksidaz ve katalaz enzim sistemlerinde
yer almasından dolayı da hayati bir mineraldir. (V) Ço-
cukların günlük demir ihtiyacı 10-15 mg arasında değişir.
(VI) Büyüklerin demir ihtiyacı ise cinsiyete ve yaşa göre
farklılık gösterir.
Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci parag-
raf hangi cümleyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
2. (I) Ozon, havadaki konsantrasyonu az olan gazlardan
biri olmasına rağmen varlığı dünya için çok önemlidir.
(II) Çünkü stratosferdeki ozon tabakası uzaydan gelen
pek çok zararlı ışınlara karşı bir kalkan görevi görmektedir.
(III) Bilinçsizce yapılan uzay çalışmalarından ozon tabaka-
sı da etkilenmekte, ozon tabakasının delinmesi ile iklimde
düzensizlikler görülmektedir. (IV) Ozon, dalga boyu 2400
Angström’den küçük ışınlarla reaksiyona girer ve bu ışın-
ların tabakanın altına geçmesini engeller. (V) Dalga boyu
2800 Angström’den küçük mor ötesi ışınların canlı orga-
nizmalar üzerinde tahribat yaptığı bilinmektedir. (VI) Stra-
tosferdeki ozon tabakası 2400 Angström ve daha küçük
PES Paragraf Soru Bankası
ışınları soğurarak uzaydan gelen, organizmalara zararlı
ışınların büyük bir kısmını dünyamıza geçirmez.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
3. Yeni öğretmen; uzun boylu, esmer, iri yarı, kocaman elli,
kalın sesli bir gençti. Sıtma görmemiş bir sesi vardı, ko-
nuşurken gümbür gümbür ederdi. Ablası ise genç kızlık
çağını arkada bırakmış, otuz yaşlarında, kara kaşlı, kara
gözlü, al yanaklı, kardeşi gibi iri yarı ve uzun boylu bir kızdı.
Öyle canlı, neşeli, gürültücü hâlleri vardı ki… Durmadan
halk şarkıları söyler, kahkahayla gülerlerdi. En küçük bir
şey olsa yüksek perdeden kahkahayı koyverirlerdi. Hatırlı-
yorum, onlarla müdürün yaş günü partisinde tanışmıştık.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır
basmaktadır?
A) Öyküleme B) Betimleme C) Açıklama
D) Tartışma E) Örneklendirme
4. Yirminci yüzyıldan önce ekoloji ayrı bir bilim olarak tanın-
madığı hâlde, ekoloji ile ilgili pek çok bilgiler birikmişti. Yir-
minci yüzyılda bitki ekolojisi, hayvan ekolojisine nazaran
daha hızlı gelişmiştir. Ekolojinin gelişmesine, biyoloji, ant-
ropoloji gibi ilgili ilimlerdeki ilerlemeler de yardımcı olmuş-
tur. Ekolojide 1940’lardan sonra sayısal metotlar kullanıl-
P maya başlanmıştır. Bunun ilk kullanıldığı yer, böceklerin,
E zirai üretime verdiği zararın incelenmesi olmuştur. İkinci
Dünya Savaşı’ndan sonra ekoloji bağımsız bir bilim dalı
S olarak ortaya çıkmıştır. Bilgisayarların çıkışı çok sayıdaki
bilginin kısa zamanda değerlendirilmesini mümkün kıldığı
için ekolojinin matematiksel cephesi daha da önem kazan-
mıştır.
Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden söz edilmek-
tedir?
A) Ekoloji biliminin hangi alanlarla ilgili olduğundan
B) Ekolojinin diğer bilimlerden ayrılan özelliklerinden
C) Ekolojinin bağımsız bir bilim oluş sürecinden
D) Ekolojinin insan yaşamı için öneminden
E) Bilim dalları ile bilgisayar arasındaki yaşamsal ilgiden
8

5. ABD’li ve İngiliz bilim insanları, Antarktika’daki “Kıyamet
Buzulu” olarak adlandırılan Thwaites Buzulu’nda yapılan
son ölçümlerin buzulun 5 bin 500 yılda görülmeyen bir
oranda eridiğini gösterdiğini açıkladı. Bu erimenin ----
Bu parçanın sonuna aşağıdakilerden hangisi getirilirse
“Thwaites Buzulu’ndaki aktivitenin istikrarını kaybedip tehlike-
yi hızlandırdığı” sonucuna ulaşabilir?
A) deniz kabuklarının ve penguen kemiklerinin radyo-
karbon tarihleme yöntemiyle incelenmesi neticesinde
kronolojik bir saptaması yapıldı.
B) küresel bir seferberlikle önüne geçilebileceği, küresel
ısınmaya karşı bir an önce bağlayıcılığı olan uluslara-
rası tedbirlerin devreye sokulması gerektiği vurgulandı.
C) 192 bin km²lik büyüklüğü ile Britinya’yla aynı boyutta
olan Thwaites Buzulu’nun neden “Kıyamet Buzulu”
olarak adlandırıldığını bir kez daha gündeme getirdi.
D) yakın zamana kadar tedrici bir gelişme gösterirken son
otuz yılda küresel ısınmaya bağlı olarak iki katından
fazla gerçekleşerek tehdit oluşturduğuna dikkat çekildi.
E) Batı Antarktika Buz Levhası’nın (WAIS) kalbinden
gelen “hayati arterler”in yırtıldığını gösterdiğini söy-
leyen bilim insanları, kanamayı durdurmak için hâlâ
zaman bulunduğunu belirttiler.
6. I. İnternetin olduğu bir dünyaya doğan Z kuşağı (1995-
2009 doğumlular) hayatının büyük bir bölümünü inter-
net ve mobil teknolojilere maruz kalarak geçirmekte.
II. Bu grup özellikle kapalı forum ve mesajlaşma grup-
larında, çevrim içi oyun platformlarında çok sayıda
istismar olayıyla karşılaşmaktadır.
III. Yani Z kuşağını da bıraktık, artık bebeklerin internette
gezdiğine tanık oluyoruz.
IV. Bu nedenle özellikle teknoloji bağımlılığı kapsamında
toplumumuzun geleceğini oluşturması beklenen bütün
kuşaklar tümüyle önemli bir risk ile karşı karşıya.
V. Bugünün bebekleri ve okul öncesi çocukları olan “Alfa”
jenerasyonu ise (2010 sonrası doğumlular) tüm bun-
lara ilaveten mobil cihazlarla daha bebekliklerinden
itibaren tanışmaktadır.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün
oluşturabilmesi için hangilerinin yer değiştirmesi
gerekir?
A) IV ile V B) III ile IV C) II ile V
D) II ile III E) I ile II
Oryantasyon Testi – 2
7. • İyi yazılmış ve resmedilmiş çocuk kitapları hazırlamak
için ayrı bir özveri göstermek gerekmektedir. Bunun için
de okul öncesi eğitim ve çocuk gelişimi alanı uzmanları,
edebiyat alanı uzmanları, ressamlar ve tasarımcılar iş
birliği içinde çalışmalıdır. Bu kitapların çocukların gelişi-
mi ve öğrenmesi açısından önemi göz ardı edilmemeli-
dir.
• Kahramanların çocuk olduğu kitaplarda resimlemelerin
renkli ve sevimli olması, ayrıca fazla detaylı olmayan
çizgilerle oluşturulması gerekir. Resimler, onların yaş-
larına, dünyayı algılayış biçimlerine uygun, dönemleri-
ne özgü ayrıntılar taşımalıdır. Bu tip eserleri çocuklar
ilgi ile izleyip okuyacaklardır.
Bu iki parçada anlatılmak istenenler aşağıdakilerden
hangisinde birlikte verilmiştir?
A) Çocuk kitaplarındaki görsellerde uzman dayanışması-
na önem verilmesi gerektiği - Çocuk kahramanı olan
kitapların görsellerinin özenle hazırlanması gerektiği
B) Çocuk kitaplarında görsellerin içerikten önemli olduğu -
Çocukların görsellerini sevdiği kitaplardan çok şey öğren-
diği
C) Çocuk kitaplarında metinlerin görsellere göre yazılması
gerektiği - Çocukların hayatı çocuk kahramanlardan
öğrendiği
D) Çocuklar için görsellerin yazılardan daha önemli olduğu -
Kitap kahramanlarının çocukları gerçeklerden kopardığı
E) Çocukların görselleri iyi olmayan kitapları okumadıkları
- Görselleri kötü kitapların çocukları olumsuz etkilediği
P
E
S DİKKAT KARIŞTIRMA
Paragrafa cümle yerleştirme sorularında soru kökünde kullanılan
terimleri doğru anlamalısınız. Yoksa doğru cevabı bulursunuz ama
PES Paragraf Soru Bankası
yanlış şıkkı işaretlersiniz:
1. “----” cümlesi numaralanmış yerlerden (dikkat cümle değil yer)
hangisine getirilirse ifadesi varsa numaralı yer boşluk olarak algı-
lanmalıdır.
2. “----” cümlesi hangi cümleden önce veya sonra denmişse her
numara bir cümleyi göstermektedir, cümle buna dikkat edilerek
paragrafa getirilmelidir.
3. “----” cümlesi numaralanmış cümlelerin hangisinin yerine deni-
yorsa o zaman aynı anlama gelen cümlenin bulunması gerekir yani
soru kökündeki cümlenin anlamdaşı olan bir cümle bulunmalıdır.
9
 Oryantasyon Testi – 2
8. Şöhreti ve saz öğretmenliği sayesinde devrin bütün tanın-
mış şairleriyle, yazarlarıyla hatta bürokratlarıyla tanışan,
dostluk kuran, sanat ve edebiyat çevrelerine girip çıkan
Âşık Veysel, ---- Yıllar sonra köyüne dönen Veysel, yine
toprak kokmaktadır, yine memleket kokmaktadır yani kö-
yünden uzaklarda yaşamış ama köyünden ruh olarak hiç
uzaklaşmamıştır. Şiirlerindeki derin seziş ve irfan kıvılcım-
larını onun bu hiç kaybolmayan doğallığına borçluyuz. O,
dağlarda kendiliğinden boy veren hoş rayihalı yaban gül-
lerine benzer. O, bu toprakların çilesiyle pişmiş eşsiz bir
aştır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki sözlerden han-
gisi getirilmelidir?
A) gurbete dayanamaz olmuştur.
B) bu geniş çevrenin yardımıyla rahat bir yaşam sürer.
C) aşkı, memleket sevgisini, insanlığın değerini dile getiren
şiirleriyle gönüllere taht kurmuştur.
D) sazıyla kurduğu dostluğu iyice pekiştirir.
E) sonuna kadar kendisi olarak kalmayı başarmıştır.
9. ---- Şiirin manasını hiç anlamadığımız hâlde onu gene de
ahenkli bulmamız, mümkün değildir. Bir mana çıkarmadan
ancak öz musikiyi sevebiliriz. Eğer hiçbir şey anlamadan bir
şiiri sevebilmek mümkün olsaydı o zaman hiç anlamadığı-
mız dillerde yazılmış olan şiirleri de ahenkli bulacak ve se-
vecektik; bu sebeple de mesela bir Japonca yahut Rusça şi-
iri de keyie ve defalarca dinleyebilecektik. Oysa hiç de öy-
le olmuyor. Ama Türkçe yazılmış bir şiiri güzel ve ahenkli
bulup defalarca dinleyebiliyoruz. Çünkü ana dilimizdeki şiir-
lerin ahengine hiç haberimiz olmadan mana yardım ediyor.
Yalnız bu manalar, ruhumuza tamamen sindiği ve alıştığı-
mız için hiç farkında bile olmuyoruz. Eğer mananın etkisi ol-
masa bunlar da yabancı dillerin şiirleri gibi olur.
Bu parçanın başına dil ve anlatım bakımından getirilebi-
lecek en uygun söz aşağıdakilerden hangisidir?
PES Paragraf Soru Bankası
A) Şiir, öncelikle bir musiki işidir diyen öz şiirciler galiba çok
haklılar.
B) Şiirde manayı vazgeçilmez unsur olarak görenler, dilin
estetiğini zaman zaman bozmuşlardır.
C) Şiiri yalnızca musikiden ibaret görenler, şiirin manası ile
ahengi arasındaki münasebeti düşünmelidirler.
D) Şiir, bir müthiş hakikatin tesiri altında bir çığlık koparmak
yahut kalemini kırmaktır.
E) Şair, yanardağın üstüne tüneyen bir bülbülün yanık fer-
yadını duyuran kişidir.
10
10. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Kurmaca metinler,
yaşanmış ya da yaşanması mümkün olay veya durum-
ları işlediği için yazıldığı dönemin zihniyetini de yansıtır.”
düşüncesine uzak düşmektedir?
A) Halit Ziya Uşaklıgil’in Mai ve Siyah romanında “Ahmet
Cemil” tipi Servetifünun sanatçısını temsil eden roman-
tik bir kişiliktir. Batılı anlamda ilk teknik roman olan Mai
ve Siyah aynı zamanda bir hayal kırıklığı romanıdır.
Halit Ziya Uşaklıgil, eserde Edebiyatıcedide hareketi
ile o dönemdeki eski ile yeni arasındaki mücadeleyi
anlatır.
B) Yaban, Türk edebiyatında aydın-halk arasındaki uçu-
rumu açık ve kaygıdan uzak şekilde ele alan nadir
romanlardan biridir. Bu eseriyle Yakup Kadri’nin diğer
yazarlardan farkı, Anadolu’dan bir bakışın ilk defa
romana hâkim olmasıdır. Ayrıca Kurtuluş Savaşı’nın
acı dolu yıllarını güzel tasvirlerle anlatan roman, bizi o
dönemde gezintiye çıkarıyor.
C) Şinasi, Şair Evlenmesi ‘nde bazı toplumsal konuları
gündeme getirmiştir. Örneğin toplum içindeki rolünü
kullanan ve insanların gözünün içine bakarak rüşvet
alan sahte din adamı “Ebu’l-Laklaka”, Şinasi’nin bu
dönemde toplum içinde gördüğü sorunlarla ilgili yaptığı
bir tip yorumu olarak görülebilir.
D) İntibah, Türk edebiyatı tarihinde ilk edebî roman olarak
değerlendirilir. Romanda romantizm akımının etkisi
görülür. Özellikle romanın başında yer alan uzun
Çamlıca tasviri, romantizm etkisinin örneklerindendir.
Bununla birlikte, roman boyunca Osmanlı kültürüne de
sıkça atıfta bulunulur. Her bölümün başında divan ede-
biyatı şairlerinden bir beytin yer alması devrin düalist
yapısını yansıtır.
P E) Ahmet Mithat Efendi’nin Felatun Bey ile Rakım Efendi
E adlı eseri, edebiyatımızda “züppe” tipini konu alan
romanlardan biridir. Yazar bu romanında Batı uygarlığı-
S nı özde kavrayamayıp sadece şekil olarak benimseyen
“Felatun Bey”i anlatır. “Felatun Bey”in karşısına da
erdemli bir insan tipini, “Rakım Efendi”’yi, çıkarır. Bu
karşıtlık, romanın genel bir özelliğidir.
İDEAL SÜRE 10 dk MAKUL SÜRE 12 dk SİZİN SÜRENİZ
 ORYANTASYON TESTİ – 3

1. Tarihi Uygur Türklerine dayanan “börek”, günümüzde özel 3. (I) Yaşar Kemal’in pek çok romanında tabiat belirgin bir
günlerde tercih edilen bir hamur işidir. Çeşidi bol, tarifine ögedir. (II) İnce Memed ’de de tabiat; kurguyu tamamlayan
göre yapımı zahmetli olan bu börekler arasında et seven- betimlemeler olarak değil, romanın başat unsurlarından biri
ler, kıymalı börek tercih ederler; vejetaryenler ise çoğun- olarak karşımıza çıkar. (III) İnsan; onun bir ögesi, kuşlar,
lukla ıspanaklı börek tercih ederler. Milföy ya da yufka dağlar, ağaçlar gibi doğada yer alan ve diğer canlı çeşitle-
kullanılarak çok kısa sürede hazırlanabilen börek çeşitleri riyle eşit olan sistemin bir parçasıdır. (IV) Bu parçadan ba-
vardır ama lezzetli bir börek isterseniz zahmetlerine kat- ğımsız olarak hikâyesini oluşturamaz. (V) İnsanın hikâyesi
lanmanız gerekir. Açılmış hamurla yapılan börekler son tabiatın içinde başlar ve onsuz devam edemez. (VI) Varo-
derece zahmetlidir ama yemesi size zevk verecektir. Her luşu ancak doğanın varlığına bağlıdır.
yörenin kendine özgü börek tarifleri vardır ve bu börekleri
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden
orijinal lezzetiyle yiyebilmek için yapıldığı şehri ziyaret
sonra “Yazar, insanı tabiattan bağımsız bir varlık olarak
etmeli, yerinde yemelisiniz. İç harcına ve yapılışına göre
görmez.” cümlesi getirilmelidir?
ayırdığımızda yüzlerce börek çeşidiyle karşılaşabiliriz.
A) I B) II C) III D) IV E) V
Bu parçada “börek” le ilgili olarak aşağıdakilerden han-
gisine değinilmemiştir?
A) Beslenme alışkanlığına göre tercih edilebilen çeşitleri-
nin olduğuna
B) Bazı türlerinin yapımının kısa zamanda gerçekleştirile-
bildiğine
C) Lezzetli olanlarının daha fazla zaman ve emek istediğine
D) Yapımının büyük bir ustalık ve bilgi gerektirdiğine
E) Farklı yerlerin kendilerine has böreklerinin bulunduğuna

2. (I) Mide kanseri en sık görülen kanserler içinde dördüncü
sırada yer alıyor. (II) Uzmanlar genellikle çok tuzlu bes-
lenme, tütsülenmiş balık, çiğ et yenmesi ve hijyenin eksik
olması durumunda hastalığın ortaya çıkabileceğini söylü-
yor. (III) Helicobacter Pylori’ye (HP) dikkat çeken uzmanlar
şunu belirtiyor: HP, genellikle midede yaşayan bir bakteri
çeşididir ve mide kanseri riskinin sağlıklı insanlara göre
yaklaşık üç kat artmasına neden olur. (IV) Toplumun yüzde
90’ında olduğu tahmin edilen bu bakteriden korunmanın
tek yolunun ise hijyen olduğu vurgulanıyor. (V) Mide kan-
4. Goethe, “Dünyada sadece edebiyat vardır, o da insanı an-
latır.” diyor. Yani Goethe, ----- Genç Werther’in Acıları ’nı
P yazdığı için tabii ki çok değerli bir yazar fakat bunu da söy-
leyebildiği için ölümsüz bir yazar olmuştur Goethe. Türk
E edebiyatının önündeki en büyük sorunun bu olduğuna
inanıyorum. Biz insana geniş açılı bakamıyoruz, güdümlü
S bakıyoruz.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
uygun olarak aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
PES Paragraf Soru Bankası

seri, hızlı seyreden ve yayılan bir kanser türüdür. (VI) Mide
kanserine dünyanın her yerinde rastlanıyor ancak bazı
bölgelerde daha sık görülüyor. (VII) Japonya, Malezya,
Şili, İzlanda mide kanserinin en fazla görüldüğü ülkeler
arasındadır çünkü bu ülkelerin beslenme tarzları, mide
kanserini tetikliyor.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
hangi cümleyle başlar?
A) hangi milletten olursa olsun insanı sanatsal bakımdan
eş tutan bir tavır sergiliyor.
B) sanatın her zaman önemli olduğunu anlatıyor.
C) toplumun düşüncesine göre yazmayı savunuyor.
D) evrensellik yerine ulusallığı tercih ediyor.
E) sanata herkesten daha fazla değer veriyor.

A) II B) III C) IV D) V E) VI

11
 Oryantasyon Testi – 3
5. Çocuklar, yasaklardan hoşlanmıyor ama disiplinli ortamda
kendilerini güvende hissediyorlar. Evde sorun çıktığında
anne-babadan biri kızar diğeri çocuğa arka çıkarsa disiplini
öğrenemiyorlar ve bu durum hayatlarının geri kalanını da
etkiliyor ama çocuklar, karşısında aynı görüşü paylaşan
ağız birliği etmiş anne-babalar bulduklarında kuralları
anlıyorlar ve aile içi kırmızı çizgileri net biçimde kavrıyor-
lar. Aksi hâlde bir karmaşa yaşıyorlar. Neyin doğru, neyin
yanlış olduğunu kavrayamıyorlar ve çelişkiye düşüyorlar.
Zaman zaman bu durumu lehlerine de kullanabiliyorlar.
Yanlış yapan çocuğa kızılabilir ama bu öfke patlaması
şeklinde abartılı bir tepki olmamalıdır çünkü bu durumda
çocuk, davranış sorunlarının altındaki gerçek nedeni gös-
termek istemez ve sorun giderek büyür.
Yukarıdaki gibi konuşan bir psikoloğun çocuk yetiş-
tirmeyle ilgili anne-babalara temel tavsiyesi aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) Lütfen çocuklarınızın uyması gereken kuralları onlara
açıkça bildiriniz.
B) Lütfen çocuklara nasihat etmeyin davranışlarınızla
örnek olun.
C) Lütfen çocuklara karşı tutarlı ve ölçülü olun.
D) Lütfen çocuklara duyduğunuz sevgi sizi disiplinden
taviz vermeye götürmesin.
E) Lütfen çocuklara sorumluluk almayı öğretin yardım
almayı değil.
6. Beydağlarının 2500 rakımlı zirvesinde geçirdiğim o uzun
yaz günlerinden - başlangıç ve bitiş arasındaki sıranın
dahi bozulduğu - geriye çatlaklarından dışarı fışkıran otla-
rın işgalindeki kayalar ve Ursula kaldı. Sabahları güneşin
aniden baskın verdiği küçük odadan kendimi atmamla baş-
layan ve keçilerin yeryüzüne dağılırken bıraktıkları siyah
beyaz renklerin zihnimi altüst ettiği o karmaşada çantama
tutunan birkaç kitap kendime yeni bir dünya kurmama yet-
mişti. Televizyon yok, telefon çekmiyor, rüzgârın ve keçi-
lerin sesinden başka bir ses yok. Daha da önemlisi böyle
olsun diye orada değilim. Akdeniz’den gökyüzüne doğru
PES Paragraf Soru Bankası
uzanan bu alan bana ait. Yurt tutmuşlardan, mülksüzlüğü
mülk edinmişlerden ve onların çocuklarından bana kalmış.
Bu yüzden oradayım.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Öyküleme ve betimlemeden yararlanılmıştır.
B) Farklı duyularla algılanan ayrıntılar yer almıştır.
C) Kanı değiştirme amacıyla yazılmıştır.
D) Deyimlerle anlatıma güç kazandırılmıştır.
E) Anlatım birinci kişiyle yapılmıştır.
12
7. Her ilişkiye “aşk” dendi. Her birlikteliğe aşk etiketi yapıştırıl-
dı. Ben bunlara “prezantabl ilişkiler” diyorum. Göstermelik
hatta göze sokmalık ilişkiler. Dışarıdan çok güzel, içi boş.
Güzel bir hanım, yakışıklı bir bey, ideal bir birliktelik ve tabii
ki maskeler, janjanlı kamuflajlar... Sonra bir bakıyorsunuz
ideal aşk, eşsiz aşk diye yaftalanan birliktelik bir anda biti-
vermiş. Şişirilmiş, abartılmış, köpürtülmüş kocaman bir aşk
yer ile yeksan olmuş. Bunlar şimdi hep böyle yaşanıyor ya!
İşte bu yüzden aşkın içi boşaldı, aşk anlamını yitirdi. Nasıl
yitirmesin ki kolay ulaşılan, bedeli ödenmeyen, vefasız,
saygısız birlikteliklere, reklam amaçlı ilişkilere “aşk” etiket-
lerini yapıştırdıkları sürece o eşsiz duygu; aşınmaya da
devam edecektir.
Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söy-
lenmiş olabilir?
A) Size göre aşkın anlamı nedir?
B) Günümüz insanı neden aşktan uzak duruyor?
C) İlişkilerdeki aşksızlığı, vefasızlığı neye bağlıyorsunuz?
D) Gözümüzde aşkın değerinin kalmadığı savına katılıyor
musunuz?
E) Aşkın anlamını yitirdiği söyleniyor, sizce bunun sebebi
nedir?
8. Güngörmüş bir insandı Ökkeş Dede. Kıtlığı görmüş, aç
kalmış, açıkta kalmış ama yılmamış bir insandı. Deneyim
küpüydü. Yaşadıklarını biriktirmişti yeri geldikçe bunları
paylaşırdı. Bir gün torunlarını başına topladı. Onlara
P nasihat etmeye başladı. Yavrularım ! Beni iyi dinleyin! Dar
günleri düşünüp var günlerinde saçıp savurmayın. Amma
E önce var gününe nasıl ulaşılır onu anlatayım size: Maymun
iştahlı olmayın, ayran gönüllü hiç olmayın. Bir o dala bir bu
S dala konmayın, bir o işe bir bu işe yönelmeyin yaptığınız
işi en iyi yapan siz olana kadar o iş ile ilgili bilgi ve birikim
sahibi olun. Bir de sık sık yer değiştirmeyin, böyle davra-
nan hiç kimsenin mal mülk edindiğini görmedim. Atalar
---- diye boşuna dememişler.
Bu parçadaki düşünce akışına göre Ökkeş Dede’nin
nasihatlerine inandırıcılık kazandırmak için boş bırakı-
lan yerde hangi atasözünü söylemesi gerekir?
A) “Boş çuval dik durmaz.”
B) “İşleyen demir ışıldar.”
C) “İşten artmaz, dişten artar.”
D) “Kaynayan kazan, kapak tutmaz.”
E) “Yuvarlanan taş, yosun tutmaz.”

9. Çocuklar, herhangi bir kitap hakkındaki düşüncelerini “eğ-
lenceli, sıkıcı, hoşuma gitti, okunmuyor, akıcı” gibi ifadeler-
le dile getirir. Öğretmenler, veliler ve kütüphaneciler, çocuk-
ların bu gibi yargı ve yorumlarına değer vermelidir. Çünkü
iyi yazılmış kitapları bulmak için bazen çocukların keşieri-
ne ve deneyimlerine ihtiyaç vardır. Bir kitabı değerlendirir-
ken okurun değerlendirmelerine de ihtiyaç vardır. Çocuklar,
okudukları kitaplar için en iyi değerlendiricilerdendir.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ula-
şılabilir?
A) Yayıncılar kitapları yayımlamadan önce çocukların
görüşlerine başvurmalıdır.
B) Çocuklar kitap değerlendirmesi yaparken oldukça
yaratıcıdırlar.
C) Çocukların severek okumadığı bir kitabı kimse seve-
mez.
D) Çocukların kitap değerlendirmelerine göre hareket
etmekte fayda vardır.
E) Çocuklar okudukları kitapları birçok kriteri dikkate ala-
rak değerlendirir.
P anladı. Köpekler de koyunlar elden gidince kendilerinin aç
E kurtlara saldırdı. Koçlar başlarını öne eğip iri boynuzlarıyla
S layıp gürültü etti. Zaten dermansızlıktan dört ayakları üze-
10. (I) Karbon, element hâlinde kömür, grat ve elmas olarak
üç şekilde bulunur ki bunlara karbonun allotropları denir.
(II) Oda sıcaklığında kolay kolay reaksiyona girmeyen kar-
bon, suda hemen hiç çözünmez. (III) Bunlardan elmas, saf
karbon olup kristal yapıya sahiptir. (IV) Diğer ikisi safsız-
lık içerip amorf yapıdadır. (V) Örneğin bunlardan kömürün
kaynağı bitkilerdir. (VI) Bu yüzden kömürde bitkiden gelen
maddeler bulunmaktadır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi
düşüncenin akışını bozmaktadır?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
13
Oryantasyon Testi – 3
11. I. Emevi Halifesi I. Velid zamanında 711 yılında ünlü
Emevi valisi Musa Bin Nusayr, daha sonra kendisinden
çok daha ünlü olacak olan Tarık Bin Ziyad’ı 7000 kişilik
bir kuvvetle İber Yarımadası’na gönderdi.
II. İç karışıklıklar içerisinde yorgun düşmüş ve Rodrigo’nun
zalim yönetiminden bıkmış olan halkın da sayesinde
Emeviler, kısa zamanda Pireneleri aşıp Fransa toprak-
larında ilerlemeye başlamışlardır.
III. Tarık, gemileri yaktırdıktan sonra veciz sözlerle asker-
lerine seslenmiş ve bu sözleri tarihe geçmiştir.
IV. “Arkanızda düşman gibi deniz, önünüzde deniz gibi
düşman var. Nereye kaçacaksınız?”
V. Tarık, Vizigot Kralı Rodrigo’nun elindeki İspanya’ya
ayak basar basmaz askerlerine geri dönüş umudu
bırakmamak için gemileri yaktırmıştır.
Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir bütün oluştur-
mak için hangilerinin yerleri değiştirilmelidir?
A) I ve V B) II ve V C) II ve III
D) III ve IV E) IV ve V
12. Günün birinde bitişik ormandaki yabani hayvanlar birbi-
rine girdiler. Çünkü o sene kış sert olmuş, kurtlar, ayılar
yiyecek bulamayınca azmışlardı. Onların ulumaları, kükre-
meleri sürünün bulunduğu çayıra kadar gelince koyunlar-
la beraber çoban da tir tir titriyordu. Bu aralık, ormandaki
kavgadan yaralanıp kaçan, yahut açlıktan pek zebun düş-
tükleri için kavgaya katılamayan birkaç sıska kurt, ormanın
kenarına sığınmıştı. Korkudan şaşırmış koyunları görünce
ileriye atıldılar. Canavarların kıpkırmızı açılan ağızlarıyla
iri dişlerini görünce koyunlar işin şakaya gelmeyeceğini
kalacaklarını düşünüp gayrete geldi, hep beraber bu sıska
canavarların üstüne yürürlerken, köpekler de bir hayli hav-
rinde zor duran aç kurtların birkaçı ormana kaçtı, öbürleri
cansız yere serildi.
PES Paragraf Soru Bankası
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır
basmaktadır?
A) Tartışma B) Öyküleme C) Betimleme
D) Açıklama E) Benzetme
İDEAL SÜRE 10 dk MAKUL SÜRE 12 dk SİZİN SÜRENİZ
 ORYANTASYON TESTİ – 4
1. Edebiyatın olmadığı yerde aşk da özgürlük de lafta kalıyor-
du ve kalıplaşmış değer yargılarına, sıradanlığa ve vasatlı-
ğa mahkûm oluyordu insanlar.
Bu cümlede anlatılmak istenenlerle aşağıdakilerden
hangisi arasında anlamca yakınlık yoktur?
A) Aşk ve bağımsızlık, gerçek anlamını edebiyatla bulur.
B) Edebiyat, yanlışların törpülendiği kurmaca bir dünya
sunar insanlara.
C) Yerleşik inanışların kabuğunu kıran edebiyat, insanı
özgürleştirir.
D) Edebiyat, insanı toplumun herhangi bir üyesi olmaktan
çıkarıp seçkinleştirir.
E) Edebiyat, insanı daha insani bir yaşama kavuşturur.
2. “Kent dışına çıkıp Himalaya Dağları’yla Everest Tepesi’ni
ve öteki tepeleri görmeye gidiyoruz. Derken dağları saran
bulutlar da katar katar akıp gidiyor. Ötelerdeki tepeler ara-
sında, güneşin ilk ışıkları beliriyor. Hepimizde bir sevinç
bir sevinç... Sanki güneşi anasının karnından çıkarıp, do-
ğumunu yaparak dünyaya biz armağan ediyoruz. Aydınlık
ayıldıkça Himalaya Dağları olanca görkemiyle ortaya çıkı-
yor. Kimi tepeler buzullarla kaplı. Kimileri sarp kayalık ya
da karlarla örtülmüş. Bu görünüm insana ürperti veriyor.
Ötelerde, dünyanın en yüksek tepesi, Everest’in silüeti be-
liriyor. Bu görkemli görünüm karşısında, iliklerime kadar
titriyorum. Bu büyülü güzellik, sadece beni değil, dorukta
bulunan herkesi kuşatmış durumda. Kimliklerimiz, milliyeti-
miz, cinsiyetimiz yok olmuş.
Bu parçanın anlatımında
PES Paragraf Soru Bankası
I. Sözde soru cümlesi
II. Betimleyici ögeler
III. Eksiltili cümle
IV. İkileme
V. Tahmin
unsurlarından hangileri yoktur?
A) Yalnız I B) I ile II C) Yalnız III
D) II ile IV E) I ile V
14
3. Bu, o günkü ruhsal durumuma bağlı olarak değişiklik gös-
terir. Eğer oğlum derslerinde başarılı olmuşsa veya olumlu
bir amaç uğruna mücadele etmişse keym yerinde de-
mektir ve o gün benim şiir okuma günümdür. Ziya Osman
Saba’nın iyimserlik dolu şiirleri birebir gelir bana. Ekonomik
krizin ülkeyi sarstığı günlerde genelde felse romanlara
yönelirim. Karamsarlığın kıyılarında geziyorsam yahut yaş-
landığımı hissediyorsam o gün Montaigne günümdür ve
onun ölüm üzerine yazdığı denemeleri tekrar tekrar oku-
rum, düşünürüm.
Bu parça, aşağıdaki sorulardan hangisine verilmiş bir
yanıttır?
A) Aile içi gelişmeler, okumanızı ne şekilde etkiliyor?
B) Genelde çok okuyan biri misiniz?
C) Ne tür kitaplar okumayı seversiniz?
D) Ruhsal durumunuzda gelgitler yaşar mısınız?
E) En sevdiğiniz ve en çok etkilendiğiniz sanatçılar kimler-
dir?
4. Ahmet Mithat’a göre Almanya genç bir memlekettir buna
rağmen tarihî eser bakımından da hayli zengindir. Alman-
lar kendi tarihlerinin büyük simalarını asla unutmamakta
ve şehirlerdeki caddelere, meydanlara onların adını ver-
mektedir. Bunun yanı sıra Almanya’nın çeşitli yerlerinde bu
tarihî simaların heykelleri ve onlar adına dikilen anıtlar var-
dır. Alman şehirlerinde bilhassa yol ve sokak düzenlemele-
rinin mükemmeliyetine dikkat çeken yazar, bunu, şehirlerin
P yeni kurulmuş olmasına bağlar. ----
E Bu parçanın sonuna, düşüncenin akışına göre aşağı-
dakilerden hangisi getirilmelidir?
S
A) Hâl böyle olunca Almanya’da sokak ve caddelerin
temizliği dikkat çekicidir.
B) Dolayısıyla Almanlar tarihî eser ve şahsiyetlerine değer
verdikleri için gelişmesini tamamlamıştır.
C) Buna bağlı olarak Almanya’da büyük binalar da genel-
likle yeni mimari anlayışının izlerini yansıtır.
D) Bilim ve teknikte ilerlemeyi sürdüren Almanya’da şehir
planlamacılığı ders olarak okutulmaktadır.
E) Eskiye sıkı sıkıya bağlı olan Almanlar, Avrupa’nın
medeniyet ışığı olmaktadır.

5. 1974 yılında Leverkusen’de doğan Aslı Tohumcu’nun ço-
cukluğu Bursa’da geçti. İngiliz Dili ve Edebiyatı öğreni-
minin ardından çeşitli yayınevlerinde editörlük, TRT 2’de
muhabirlik, sunuculuk ve danışmanlık yaptı, kitap ekleri
çıkardı. 2003’ten bugüne pek çok roman ve öykü kitabı
yayımlandı. Çocuk kitapları üzerine köşe yazılarıyla da
tanınan Tohumcu, çocuklar için yazdığı iki ciltlik Üç, İkiii,
Birr, Ateş!’in ardından, Eksimus Serüvenleri ve Bolbadim
Günlükleri dizilerini kaleme aldı. Mizah dolu macera roma-
nı Karadankaçanlar’ı, küçükler için bir kütüphane macera-
sı anlattığı Hışır Hışır Kırt Kırt ile çocuk, toplum ve çevre
üzerine eleştirel bir roman niteliğindeki Dünyayı Döndüren
Kız izledi. Yetişkinler ve çocuklar için yazmanın yanı sıra
edebiyat üzerine yazılarını ve yazı atölyelerinde yazar ol-
mak isteyenlere yol gösterici çalışmalarını sürdüren Aslı
Tohumcu, İstanbul’da yaşıyor.
Bu parçadan Aslı Tohumcu ile ilgili aşağıdakilerden
hangisine ulaşılamaz?
A) Yazar adaylarına yardımcı olacak çalışmalar yaptığı
B) Büyükler için yazdığı kitaplarında istediği başarıyı
yakalayamadığı
C) Yazarlık dışında farklı alanlarda çalışmalar yaptığı
D) Çocuklara yönelik yazınsal çalışmaları olduğu
E) Öykü ve roman türünde yapıtlar ortaya koyduğu
P II
E okuduklarımla insanın acılarının, mutluluklarının nasıl çiğ-
S III
6. (I) Kelebeklerin vücut yapısı ve belli başlı özellikleri öbür
böceklere benzer. (II) Örneğin gözleri başın iki yanındadır.
(III) Petek gözlüdür, ağızları emici tiptendir. (IV) Eklem ba-
cakları oldukça zayıftır. (V) Kelebeklerin bazı türleri uzakla-
ra gidemezlerse de bazı türleri çok uzun yolculuklara çıkar.
(VI) Büyük topluluklar hâlinde Atlas Okyanusu’nu geçtikleri
bir gerçektir.
Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci parag-
raf hangi cümleyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
15
Oryantasyon Testi – 4
7. İnsanın, olanak varsa eşi, çocuğu, parası ve hele sağlığı
olmalı ama mutluluğunu yalnız bunlara bağlamamalı. Ken-
dimize dükkânın arkasında, yalnız bizim için bağımsız bir
köşe ayırıp orada gerçek özgürlüğümüzü, kendi sultanlığı-
mızı kurmalıyız. Orada, yabancı hiçbir konuğa yer vermek-
sizin kendi kendimizle her gün baş başa verip dertleşme-
liyiz; işimiz, çocuğumuz, servetimiz, adamlarımız yokmuş
gibi konuşup gülmeliyiz. Öyle ki ----. Kendi içine çevrilebi-
len bir ruhumuz var; o kendi kendine yoldaş olabilir; kendi
kendisiyle, çekiş dövüş, alışveriş edebilir. Yalnız kalınca
sıkılır, ne yapacağımızı bilmez oluruz diye korkmamalıyız.
Ruhumuz bize yeter.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
getirilebilir?
A) insan, kendini hiç terk etmeyecek dostlara sahip olsun
B) yanımızda sevincimizi, umudumuzu paylaşacak dost-
larımız olsun
C) dışarıda kalanlar bize deli desin, herkes yanımızdan
kaçıp gitsin
D) yalnızlığımız, acılarımız, karamsarlığımız bizimle birlik-
te eriyip bitsin
E) hepsini yitirmek felaketine uğrayınca onlarsız yaşamak
bizim için kötü bir şey olmasın
8. Artık yazdıklarımı nasıl sorusunu sorarak okuyorum. Bu
I
hayatla bağlarımın kopmaya yüz tuttuğu son zamanlarımda
nendiğini görmek istiyorum. Gördükçe yazıyorum, gördükçe
daha çok okuyorum. Bilimsel düşünceden uzaklaşmış bir
IV
yerde yaşıyoruz. Öldürmeyi kutsayan insanların saçtığı
PES Paragraf Soru Bankası
kötülük tohumlarından çıkan dikenler her yerimize batıyor.
V
Masmavi gökyüzünün altında, bulutların üstünde yaşama
şansımız varken bunu kendi ellerimizle yok eden vahşileriz
biz.
Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangilerinde somut-
layıcı bir anlatım unsuruna yer verilmemiştir?
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
D) III ve IV E) IV ve V
 Oryantasyon Testi – 4
9. Ferzan Özpetek, röportajlarında Kapalıçarşı, Sultanahmet
Camii gibi İstanbul’da çekilmiş her lmde karşımıza çıkan
klişe imgelerden uzak durup şehre farklı bir bakış getirdiği-
ni söylüyor. Selin Gürel ise haklı olarak Özpetek’in aksine
lmi yerden yere vuruyor. İstanbul Kırmızısı’nın bir İstanbul
lmi olamadığına dikkat çekiyor. Çünkü bir turistin gözün-
den çekilmiş. Üstelik bununla yetinmiyor, “İstanbul’un gö-
rünmeyen yüzü”nü de kendince yansıtmaya soyunuyor ki
en vahimi de bu. Sokağın ahvali, Doğu’nun ahvali derken
bir de bakıyoruz lmin prensesi Esenler Otogarı’nda ağır
çekimde salınıyor. Bu dünyalara karakterlerin gözünden
bakmak başka, her birini iç içe geçirmek ve yeni bir bütün
oluşturmak başka. Filmin tepeden bakan iğreti seçkinliği,
uzak uçları birleştirmeyi aklından bile geçirmemeliydi.
Bu parçada söz edilen filmin eleştirilme nedeni aşağı-
dakilerden hangisidir?
A) Oyuncuların kendilerini mekânla özdeşleştirememesi
B) Şehrin ruhu yansıtılırken doğallıktan uzaklaşılması
C) İstanbul’un küçümseyici ve yabancı bir bakış açısıyla
yansıtılmaya çalışılması
D) Kentteki çarpıklıkların olayın önüne geçirilmesi
E) Yönetmenin kendini yeterli görüp eleştirilerden uzak
durması
10. (I) Felse alandaki düşüncelerin ve iddiaların yüzyıllarca
değişik varyasyonlarla ortaya atılması, pek çok çeşitteki
felse iddiaların da oluşturulmasına, bu bağlamda felse
ve dinî birçok sorunun sorulmasına zemin hazırlamıştır. (II)
Hem Batı dinlerinde hem de Doğu dinlerinde felse olarak
pek çok sorunun sorulmaya başlanması, din ve felsefenin
kendi aralarında birbiriyle ufak tefek bağlantıların oluşması-
nı sağlamıştır. (III) Ancak burada asıl nokta, sorulan sorular
ne olursa olsun din ile felsefenin buluştuğu noktada soru-
ların yanıtları, hep metaziksel bir ögeden kaynaklandığını
belirten kısa ve öz cevaplarla sınırlı kalmıştır. (IV) İnanç
sistemlerine karşı gelmemek adına dinlerle ilgili pek araştı-
PES Paragraf Soru Bankası
rılmayan, üzerinde durulmayan birtakım şaşırtıcı sonuçlar
elde edilmiştir. (V) Aslında felsefe, sanatların ve bilimlerin
hepsinin teorik yani soyut ve ilkesel bir yönteme kavuşma-
sını sağlar. (VI) Fakat felsefe, bu tip sonuçlar yerine man-
tığa ve gerçekliğe dayalı kuramlar üzerine sistemleştirilen
bir bütün olduğundan din ve inanç konularında hâlâ bir kilit
noktası olarak görülmektedir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
16
11 ve 12. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Hayatın bir odadır dostum! Bu odada biçimleniyor yaşa-
mın. Buraya eline geçen her eşyayı atıyor ve onu kalaba-
lıklaştırıyorsun. Yani farkında olmadan buradaki hareket
kabiliyetini sınırlandırıyorsun. Odanın içinde durduğun
yerde bunalıyorsun. İleri geri hareket etmek istiyorsun ama
hareket edecek yer kalmamış hiç. Bir şansımı deneyeyim
diye sağa sola bakınıyorsun ama her yer eşya dolu. Ken-
di kendine söyleniyorsun, ne ara aldım bu kadar eşyayı
diye. İşte bu eşyalar; senin hayatından çıkarman gereken,
sana zarar veren alışkanlıklar, düşünceler, davranışlar ve
arkadaşlıklardır. Yıllar içinde o kadar çok biriktirmişsin ki
bu tür şeyleri, bugün hayatını temsil eden oda, çöp eve
dönüşmüş durumda. Sana “minimalist” yaşamaktan söz
etmiyorum ama kurtulmanı istiyorum “masiva”dan. Yoksa
kaybedeceksin ruhunu kalabalıkta.
11. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yok-
tur?
A) Benzetme ve somutlama
B) Söyleşi havası ve içtenlik
C) Eleştirel ve sorgulayıcı tutum
D) Kişileştirme ve tariz
E) Saptama ve öneri
P
E
12. Bu parçanın yazarı aşağıdakilerden hangisini söylerse
S kendisiyle çelişmiş olur?
A) İnsan, yaşamındaki hiçbir ayrıntıyı atlamamalı; onları
geleceğe taşımalıdır.
B) Ne kadar sade bir yaşamın varsa huzursuzluktan o
kadar uzaksın.
C) Zamanın hazinendir, onu israf etme.
D) Yaşamına katkısı olmayan meşguliyetlerden uzak dur-
malısın.
E) Hayatındaki karışıklıklar ve fazlalıklar, özgürlüğünü
sınırlandırabilir.
İDEAL SÜRE 10 dk MAKUL SÜRE 13 dk SİZİN SÜRENİZ
 ORYANTASYON TESTİ – 5
1. Ahmet Şerif İzgören’in Dikkat Vücudunuz Konuşuyor adlı
kitabı, insanların jestleri ve mimikleriyle psikolojileri ve ni-
yetleri arasındaki ilişkiyi çözümleme konusunda beni hayal
kırıklığına uğratmadı. Hatta beklentimi tam olarak karşıla-
dı. Bize vücut dili ile ilgili çok ciddi ipuçları veren bu kitabın
bu kültürün içinden gelen biri tarafından kaleme alınması,
konuşma dili kıvamında yazılarak okuyucuyla muhabbet
ediliyormuş havası taşıması ortaya güzel bir çalışma çı-
karmış. Bu durum aynı zamanda hem kitaba güven duyul-
masına hem de bir solukta okunabilmesine kapı aralamış.
Kanımca okuyuculara iletişim konusunda büyük katkılar
sağlayacak olan bu kitap okurlardan büyük beğeni alacak.
Bu parçadaki altı çizili ifadeyle
I. İnsanların düşüncelerini saklayabilmesi
II. Yazarın yazdığı konuda donanım sahibi olması
III. Kitabın içtenlikli bir biçeme sahip olması
durumlarından hangilerine gönderme yapılmamıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
KARIŞTIRMA
Bir düşünceyi geliştirmek, pekiştirmek veya kanıtlamak için isim-
lerin söylenmesi ile örnek verilmiş olurken alıntı yapılmış ise tanık
gösterilmiş olur:
• Edebî kültürü yeterli olmayan birinin postmodern bir romanın tadı-
na varabilmesi, onu anlayabilmesi mümkün değildir. Nitekim Oğuz
Atay’ın “Tutunamayanlar” romanını birçok öğrenci, 50-60 sayfa bile
okuyamadan elinden bırakmıştır. (Örnek verme)
• İnsanın kötülük yapmaması onun gerçekten iyi bir insan olduğunu
göstermez. İyilik yapabilme gücü varken bunu gerçekleştirmeyen
kişi de kötü bir insandır ve sorumluluktan kurtulamaz. Voltaire’in
dediği gibi “Her insan, yapmadığı tüm iyiliklerden sorumludur.”
(Tanık gösterme)
• Yunus, her dem yeniden doğarız, diyerek ölümsüzlüğün yolunu
bulmuş. Gerçekten de klasik olmak, zamana meydan okumak iste-
yen şair, daima özgün olmalı yani her dem yeniden doğmayı bilmeli.
(Tanık gösterme)
17
2. • Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun oluş
nedenlerinin saptanması hem onu önleme hem de teda-
vi için önemlidir.
• Beyin tarama sistemlerinin gelişmesi, biyolojik çalışma-
lardaki ilerlemeler, sosyal çevrenin etkilerinin değerlen-
dirilmesi, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun
çeşitli nedenlerin hangisinden doğduğunun bulunması-
nı sağlayacak noktalara ulaşmıştır.
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir
biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun çok
çeşitli nedenlere dayanması, onun kaynağını bulmayı
ve onu tedavi etmeyi güçleştirmektedir bu yüzden
beyin tarama sistemlerinin, biyolojik çalışmaların ve
sosyal çevre etkilerini belirleyen araştırmaların gelişti-
rilmesi gerekmektedir.
B) Beyin tarama sistemlerinin, biyolojik çalışmaların geliş-
mesi ve sosyal çevrenin etkilerinin değerlendirilmesiyle
ilgili ilerlemeler, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozuk-
luğunun hangi kaynağa dayandığı konusunda teşhis
koymayı kolaylaştırmış ve buna uygun tedavi yöntem-
leriyle hastalığın kesin tedavisi bulunmuştur.
C) Beyin tarama sistemlerinin gelişmesi, biyolojik çalışma-
ların ilerlemesi, sosyal çevre etkenlerinin değerlendiril-
mesi konularında faaliyet gösterenlere destek verilirse
dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun kayna-
ğına ulaşmak, onu önlemek ve tedavi etmek mümkün
olacaktır.
D) Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunu doğuran
beyinsel, biyolojik ve çevresel faktörler tespit edilme-
den onun tedavi edilmesi mümkün değildir.
E) Beyin tarama sistemlerinin gelişmesi, biyolojik çalış-
malardaki ilerlemeler, sosyal çevrenin etkilerinin değer-
lendirilmesi konularındaki ilerlemeler, çeşitli nedenleri
P bulunan dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun
önlenmesi ve tedavisi için önemli bir nokta olan kayna-
E ğın tespit edilmesini sağlayacak seviyeye varmıştır.
S
PES Paragraf Soru Bankası
 Oryantasyon Testi – 5
3. Haznedar’da kar, semtin sokaklarını ince ince dolaşıyor;
soğuk, gördüğü her yüzde jilet gibi parlıyordu. Ayazdan
kuyrukları donmuş sokak kedileri, önceden burun kıvır-
dıkları iyi kalpli, yaşlı teyzelerin bıraktığı akşam yemeği
artıklarını bu defa iştahla mideye indirmekle meşguldü. By
Makas Kuaför Salonunun içi buhardan dolayı görünmez
olmuştu. Semtin efsane makas ustası Hasan Usta, yeni
bir müşteri kazanmanın mutluluğuyla çayından bir yudum
daha aldı. Bu yeni müşteri, aslında Hasan Usta’nın eski bir
komşusuydu. Adı Burak’tı ama o, küçüklüğünden beri ken-
dine Apple’in kurucusundan esinlenerek Jops diye hitap
edilmesini isterdi. Bütün mahalle, yıllardır Harvard’da olan
Jops’un gelişini konuşuyordu.
Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Varlıklar, ayırt edici unsurlarıyla birlikte verilmiştir.
B) Olay içinde yaşatma ve izlenim kazandırma amaçları
bulunmaktadır.
C) Öyküleme, betimleme ve 3. kişili anlatım bulunmakta-
dır.
D) Deyimden ve ad aktarmasından yararlanılmıştır.
E) Yaygın bir kanıyı değiştirme amacı taşıyan bir yazıdır.
4. “Şimdi o günleri düşündükçe belki geçmiş gençlik günle-
rini hatırladığım için bir haz duyuyorum ama biraz da şa-
şırıyorum. Kuşdili’ndeki salaşta, satıcıların bağırtıları ve
çıngırak sesleri arasında, perdenin açılıp Kel Hasan’ın
tuhaık etmesini bekleyen çocuk gerçekten ben miyim?
Şehzadebaşı’nda birtakım eciş bücüş vodvilleri dinleyip
onların monologlarını anlatmaya çalışan delikanlı ben
miyim? Tiyatro yüzünden hatırını kırdığım kavga ettiğim
adamlar bile oldu. Sahiden hayret ediyorum. Şimdi bir ak-
şam tiyatroya gitmek için uykumu feda etmeyi aklım almı-
yor. O günler benden ne yazık ki çok uzaklaştı!”
PES Paragraf Soru Bankası
(Nurullah Ataç)
Bu parçada
I. şaşırma
II. başkaldırı
III. özlem
duygularından hangileri belirgindir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) Yalnız III E) I ve III
18
5. (I) Çocuk edebiyatı, bireye yaşamı tanıma ve anlamlandır-
ma yolculuğunda çocukluğun ilk dönemlerinden yetişkinli-
ğe kadar eşlik eden önemli bir alandır. (II) Bu edebiyatın
çocuğun bilişsel gelişimine, dil gelişimine, toplumsal geli-
şimine, yaşamı sanatsal açıdan algılama ve anlamlandır-
masına katkısı yadsınamaz derecede büyüktür. (III) Ancak
önemli olan, çocuk edebiyatının bireye sağladığı bu katkı-
ların sayısal olarak fazlalığı değil niteliğidir. (IV) Nitelikli ço-
cuk edebiyatı eserinin ayırt edici yönlerinden biri de bireyin
yaşama karşı duyarlık gösterebilme becerisine katkı sağ-
lamasıdır. (V) Bireyin kendi hayatının ve ait olduğu dünya-
nın dışından durumlarla da ilgilenebilmesi ve bu durumları
umursaması olarak değerlendirilen duyarlık, geliştirilmesi
zorlu ve köklü çabalara dayanan bir süreç istemektedir.
(VI) Çocuk edebiyatını yetişkin edebiyatından ayıran en
temel zorluğun da bu durum olduğu söylenebilir. (VII) Sü-
recin yararını artırmak için de çocukların erken dönemden
itibaren nitelikli çocuk kitaplarıyla buluşturulması gerekir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
6. Çocuklara, evde onların kendi tercih ettikleri bir yerde kü-
tüphane için yer ayrılması, kendi kütüphanesini kendisinin
yapabilmesi, süslemesi, boyaması için olanaklar sağlan-
malıdır. Bu durum, kitap okumayı destekleyen etkili bir
P uygulamadır. Bu şekilde çocuk, kitabını ve kütüphanesini
E daha çok sahiplenecektir; çocukta kitap alma, kitap edin-
me ve para biriktirerek kitap sayısını arttırma davranışları
S görülecektir.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ula-
şılabilir?
A) Çocuklar kendi okuyacakları kitapları kendileri almalı-
dır.
B) Çocukları kitapla tanıştırmak için öncelikle evde kitap
olmalıdır.
C) Kitabı sevmek çocuğun sahip olacağı en değerli davra-
nıştır.
D) Kitap sevgisi için her çocuğun kendine ait bir kütüpha-
nesi olmalıdır.
E) Küçük yaşlarda kitap okumayan çocuk daha sonra da
okumaz.

7. Araştırmalara göre başarılı öğrenciler başarısız öğrencile-
re göre başarıya dönük olumlu bir tutuma sahip. Başarılı
öğrenciler, iyi ilişkiler ve öğretmenlere yönelik pozitif bir
imaj sergiliyor. Bu öğrencilerin kendilerine güven ve so-
rumluluk duygularının daha çok gelişmiş, duygusal açıdan
daha olgun ve daha yüksek benlik algısına sahip oldukları
gözlemlenmiş.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Başarılı öğrencilerin kendilerini daha üstün gördükleri
B) Başarının öğrenmeyi ve değişimi hızlandırdığı
C) Başarılı olmakla pozitif kişilik arasında doğru orantı
olduğu
D) Kendine çok güvenen öğrencilerin kişiliklerinin sorun-
suz olduğu
E) Başarılı öğrencilerin sosyal gelişimlerini hızlı bir şekilde
tamamladıkları
8. Muhabir:
----
Belediye Başkanı:
— İzmir’in doğası en çok korunmuş ilçesiyiz. Çam orman-
ları, zengin doğal bitki örtüsü, jeotermal kaynağı, tarım ala-
nında doğal ve kaliteli üretimi ile dikkat çeken bir ilçeyiz.
Üzüm bağları, kiraz, ceviz, kestane, incir gibi meyveleri iç
pazardan ziyade yurt dışına yollanan, zeytinyağı kalitesi
ile sayılı üreticilerden olan, hayvancılıkta Küçük Menderes
Ovası’nın en verimli üretimini gerçekleştiren, süs bitkileri
üretiminde Türkiye’nin değil dünyanın sayılı üreticileri ara-
sında yer alan bir ilçeyiz. Doğanın yanı sıra tarihî dokusu
da korunmuş ve bu mirası sahiplenmiş bir halka sahibiz.
Bütün bunlar bize sağlıklı bir ortam sunan potansiyel de-
ğerlerimizdir.
Bu diyalogda boş bırakılan yere aşağıdakilerden han-
gisi getirilmelidir?
A) Sağlıklı kent olma yolunda ilçenizin sahip olduğu
potansiyel nedir?
B) İlçenizin doğal yapısını korumak için neler yaptınız?
C) İlçenizin doğal geleceğini nasıl görüyorsunuz?
D) Sağlıklı kent olabilmek için bireylere düşen sorumluluk-
lar nelerdir?
E) İlçenizin sahip olduğu potansiyeli değerlendirmek için
neler yapıyorsunuz?
19
Oryantasyon Testi – 5
9. Her gün yürümek haftada 5 gün yürümekten, haftada 5 gün
yürümek 3 gün yürümekten daha faydalı. Araştırmalar da
bu bilgiyi doğruluyor, haftada 150 dakika süreli, orta yoğun-
lukta egzersiz çabasının -özellikle yürümenin- 60 dakikalık
egzersiz çabasından daha iyi netice verdiği anlaşılıyor. İs-
terseniz gelin rakamsal bir veri de ekleyelim: Haftalık 150
dakikalık yürüyüşle hareketsiz bir yaşama kıyasla ölüm
oranınızı yüzde 7’ye kadar azaltabilirken, süreyi kısaltıp
haftada sadece 60 dakika yürürseniz bu rakam yüzde 3’e
düşüveriyor. Tersine, yürüyüş sürenizi haftada 300 dakika-
ya çıkarabilirseniz genel ölüm oranınızdaki düşüşü yüzde
14’e yükseltmeniz mümkün. Kısacası ----
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
göre
I. ne kadar sık ve uzun yürüyebilirseniz o kadar iyi.
II. yürümek demek daha sağlıklı bir hayat demek.
III. yürümenizin önünde engel olmadığı açık.
yargılarından hangisi getirilemez?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
10. (I) Yorucu çalışma temponuza ara verip dinlenmek, kon-
P santrasyonunuzu yükseltip enerji yüklenmek ya da dost
sohbetlerini daha keyii hâle getirebilmek için sağlıklı şey-
E ler atıştırıyor, bunu yaparken de doğru atıştırmalıkları seçi-
yorsanız “atıştırmak” kabul edilebilir bir beslenme davranı-
S şı. (II) Bu gibi durumlarda azıcık hoşgörülü olmak mümkün.
(III) Çay veya kahve ile desteklenmiş bir parça bitter çiko-
latanın ya da çeyrek simitle süslenmiş bir dilim beyaz pey-
nirin sağlığa verebileceği zararı yok sayabiliriz. (IV) Ne var
PES Paragraf Soru Bankası
ki insülin direnci ya da aşırı insülin üretimi sorununuz var-
sa atıştırma alışkanlığa dönüşüp bir kilo ve hatta obezite
tetikçisi hâline gelebiliyor. (V) Özetle atıştırmak bazen iyi,
bazen kötü bir şeydir ama doğrusu sağlıklı bir atıştırmalık
seçip makul miktarda tüketebilmektir.
Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisine düşün-
cenin akışına göre “Üstelik bu tür küçük kaçamakların
psikolojik kazanımları bile olabilir!” cümlesi getirilebilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
 Oryantasyon Testi – 5

11 ve 12. soruları aşağıdaki parçaya KARIŞTIRMA

göre cevaplayınız.
Tanımlama: Bir kavramı tarif etmektir. Her tanımlama bir açık-
lamadır ama her açıklama bir tanımlama değildir. Açıklamanın
Sporun başarı üzerine etkisini inceleyen bir araştırmada tanımlama olabilmesi için cümlenin “... nedir?” veya “... neye denir?”
düzenli spora katılımın öğrenciler üzerinde sorumluluk sorusuna cevap verecek şekilde düzenlenmesi gerekir.
duygularını, açıklık özelliklerini artırdığı, dışa dönük bir
Öznel tanım da nesnel tanım da yapılabilir:
kişilik kazanmalarına yardımcı olduğu saptanmıştır. Yine
araştırma bulgularına göre dışa dönüklük ve açıklık özelliği • Cümlede bildirilen işi yapan kişiye ya da varlığa özne denir.
arttıkça başarının da arttığı sonucuna varılmıştır. Çalışma- (tanım)
da kadın öğrencilerin geçimlilik (alçak gönüllük, yumuşak • Özne cümlede bildirilen işi yapan kişi veya varlıktır. (tanım)
kalplilik, hoşgörülülük, güvenilirlik, fedakârlık) ve açıklık • Özne, cümlede bildirilen işi yapar. (açıklama)
(meraklı, yeniliklere açık, yaratıcı) özelliklerinin erkek öğ-
• Şiir, şairin dünyayla arasındaki çatışmanın ifadesidir. (tanım/öznel
rencilere göre daha iyi olduğu tespit edilmiştir. Bir başka
tanım)
araştırmada da kadın ve erkeklerin kişilik özellikleri arasın-
da farklılık olduğu tespit edilmiştir. Farklı kültürlerden bi-
reyler üzerinde araştırma yapılmış ve cinsiyete göre kişilik
özelliklerinde kültürlere göre farklı sonuçları bulunmuştur.

11. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

A) Spor ile sorumluluk duygusu arasındaki ilişkiye
B) Spor yapmak, zaman ve imkân meselesi değil zihniyet
meselesidir.
C) Spor yapan kişilerde cinsiyetlere göre üstün olan yan-
ların saptandığına BUNLARI BİLELİM
D) Kadınlar ile erkekler arasında kişilik farklılıkları olduğuna
Yinelemelere başvurma iki şekilde olur:
E) Kültürel zenginliğin ortaya çıkmasında kadınların ve a) Sözsel yineleme: Anlamı güçlendirmek için yapılan sözcük
erkeklerin rolüne tekrarlarıdır. Ya ikileme yani tekrar grubu ile ya da tekrir sanatı ile
oluşur:
• Hızlı hızlı gidiyordu tarlaya. Eli çabuktu. En fazla pamuğu o top-
P lardı. İkindi vakti tatlı tatlı esen yerle karşı bir de türkü söylerdi yanık
E yanık.
• Kitap dosttur, can sıkıntınızı paylaşır. Kitap, bilge bir insandır; yol
S gösterir, doğruya çağırır. Kitap yoldaştır, yalnızlığınızı paylaşır.
12. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ula-
şılabilir? b) Sessel yineleme: Özel olarak belirtilmişse bazı ünsüz harflerin
çok kullanılması veya bazı ünlü harflerin özellikle tercih edilmesi ile
A) Spor yapan kişiler, cinsiyet özelliklerini de dikkate
PES Paragraf Soru Bankası

(aliterasyon/asonans) oluşur. Hemen hemen her paragrafta sessel

almalıdır. yineleme doğal olarak vardır. Özel olarak belirtilmemişse “yineleme”
B) Spor yapmak, zaman ve imkân meselesi değil zihniyet terimi ile sözcük tekrarı kastedilir.
meselesidir.
C) Farklı kültürlerin ortaya çıkmasında sporun da etkisi
vardır.
D) Sporun cinsiyete göre kişiler üzerindeki olumlu etkile-
rinde farklılık görülmüştür.
E) Spor, kadın ile erkek arasındaki farklılıkları ortadan
İDEAL SÜRE 11 dk MAKUL SÜRE 13 dk SİZİN SÜRENİZ
kaldırmıştır.

20
 HIZ VE NET ARTIRAN ORYANTASYON KAVRAMLARI
Adamakıllı: İyiden iyiye, tam anlamıyla,
iyice, enikonu, gereğinden çok, bir güzel,
bir temiz.
Afet: Büyük kayıplara yol açan doğal veya
insan kaynaklı sarsıcı olay. Terör, kaza, sel,
patlama, yangın vb.
Ahval: Hâller, durumlar, vaziyetler.
Aklı almamak: Olabileceğine inanmamak,
akla uygun gelmemek.
Aklıselim: a) Sağduyu. b) Doğru karar ve-
rebilen kişi.
Analitik: Çözümlemeli. Bir sorunu çözüme
ulaştırmak için sorunu oluşturan ögeleri
ayrıştırarak ayrıntılı ve sistematik düşünme
tarzı.
Analiz: Çözümleme, ayrıştırma.
Angström: A simgesiyle gösterilen, metre-
nin 10 milyarda birine eşit olan ışık dalga-
larını ölçme birimi.
Amorf: Biçimsiz. Kendine özgü biçimi ol-
mayan nesne anlamında kimya terimi.
Ayran gönüllü: Çabuk karar değiştiren,
şıpsevdi, hevesi çabuk geçen, her gördü-
ğüne âşık olan.
Başat: Benzerlerine baskın çıkan, egemen
olan, önemce başta gelen. Baskın, domi-
nant.
Beylik söz: Özgünlüğü bulunmayan, kli-
şeleşmiş, basmakalıp, hep aynı biçimde
tekrarlanıp duran söz, herkesin bildiği, kul-
landığı, sıradan söz.
Bilişsel: Düşünme, öğrenme, hatırlama
süreçleriyle yani bilişle ilgili.
Biyolojik: a) Canlıların yaşamıyla ilgili olan.
b) Biyoloji ile ilgili.
DİKKAT!
Kelime ve kavramlarla düşünmekteyiz o
yüzden kelime ve kavram dağarcığımız ne
kadar zenginse doğru ve hızlı düşünmemiz
o kadar mümkündür.
Değer yargısı: Kişinin hayata bakış açısıy-
la şekillenen değerlendirme ölçütü.
Değerlendirme: Bir şeyin (olay, kişi, eser)
nitelikleri üzerine yapılan çalışma ve ince-
leme sonucunda varılan kişisel yargı, kişi-
sel saptama.
Deklanşör: Fotoğraf makinesinde fotoğraf
çekilirken basılınca objektin açılmasını
sağlayan düğme.
Disiplin: a) Sıkı düzen, kurallara sıkı sıkı-
ya bağlı olma durumu. b) Bilimsel bir alana
dâhil olan bütün öğretim konuları, alan.
Donanım: a) Bir gemi direğine, bir yelkene
veya başka bir parçaya bağlı bulunan ha-
lat, makara vb. manevra araçlarının tümü.
b) Bir bilgisayarda bulunan ziksel birimler.
c) Bir alanla ilgili sahip olunan bilgilerin bü-
tünü, kazanım.
Duru anlatım: Gereksiz, anlamdaş söz
veya sözcük bulunmayan anlatım.
Düzey: Seviye. Basamak. Kur.
Eciş bücüş: Eğri büğrü, çarpık, biçimsiz.
Edebî: Yazınsal. Edebiyatla ilgili.
Edebiyatsız edebiyat yapmak: Söz oyun-
ları yapmamak, yalın ve doğal bir anlatımla
yazmak. Sanatlı söyleyişlerden kaçınarak
yazmak.
Ekoloji: Çevre bilimi. Canlıların hem kendi
aralarındaki hem de çevreleriyle olan ilişki-
lerini inceleyen bilim dalı.
Ekosistem: Belirli bir alandaki canlılar ile
bunların yaşadığı çevrenin karşılıklı ilişkile-
riyle meydana gelen ve süreklilik gösteren
ekolojik sistem. Canlı ve cansız bütün var-
lıkların oluşturduğu yaşam alanı.
Eleştirel: Sorgulayıcı. Bir şeyin olumlu ve
olumsuz yanlarını görmeye yönelik tutum
içinde olma. Tenkit edici değerlendirmelere
yönelme tutumu.
21
Enerjik: Güçlü, hareketli ve canlı. Devinim-
li. Aktif.
Enikonu: Adamakıllı, iyice, iyiden iyiye.
Etiket: a) Kişinin toplumsal veya mesleki
olarak sahip olduğu unvan, nam, isim, san.
Yafta. b) Bir malın türünü, yatını, miktarı-
nı belirten küçük kâğıt veya bir malın kime
ait olduğunu gösteren yapıştırılmış küçük
kâğıt.
Evrensel: a) Evrenle ilgili. b) Bütün insan-
lığı ilgilendiren. Âlemşümül, cihanşümul,
üniversal, dünya çapında. Kozmik.
Enzim: Bir kimyasal tepkimeyi gerçekleşti-
ren ve onu hızlandıran, çoğunlukla protein
yapısında olan, eriyebilir, organik madde.
Protein yapılı moleküller.
Grafit: Yumuşak, yağlı, kâğıt üzerine iz
bırakan, siyah renkli katı bir madde. Yağa
çevrilince makinelerde aşınmaya engel
olan bir yağlayıcıya dönüşür. Kurşun ka-
lem başta olmak üzere birçok araç gerecin
yapımında kullanılan doğal karbon.
Gemi azıya almak: Söz dinlemez olmak,
başına buyruk hareket etmek, itaat etmez
hâle gelmek, bildiğini okumak.
Gemileri yakmak: Geri dönüşü olmayan
kararlar vermek. Geri dönülmeye vesile
olacak bütün sebepleri yok etmek.
Güdümlü: a) Güdülebilen, yönlendirilebilen.
b) Bir plana, düşünceye ve amaca yönelik
olan.
Harmanlamak: Birçok farklı şeyi birleştir-
mek, birbirine katmak. Mecazi anlamıyla
sentezlemek, birleştirmek.
Hayati: Çok çok önemli, olmazsa olmaz.
Yaşamsal öneme sahip.
Hazin: Hüzünlü, üzücü. İçe dokunan, acık-
lı, dokunaklı.
PES Paragraf Soru Bankası
 Hız ve Net Artıran Oryantasyon Kavramları
Hemoglobin: Alyuvarların yapısında bulu-
nan ve dokulardan karbondioksidi akciğer-
lere, akciğerlerden oksijeni dokulara taşı-
yan, demir içeren ve kana kırmızı rengini
veren protein.
Hüzün: Üzüntü, acı, keder, gam, sıkıntı,
elem, dert.
Hiperaktivite: Aşırı aktif, dikkatsiz ve dür-
tüsel olmaya yol açan psikiyatrik rahatsız-
lık. Aşırı etkin olma, yerinde duramama
hâli.
İcat: Buluş. Yeni bir şey ortaya koyma.
İcat çıkarmak: a) Yadırganan yeni bir yol
tutmak. b) Ortaya gereği olmayan bir so-
run atmak. c) Hoş görülmeyen yeni bir huy,
davranış göstermek.
İcat etmek: a) Yeni bir şey oluşturmak, ya-
ratmak. b) Bir şeyi gerçekmiş gibi göster-
mek, uydurmak.
İçtenlikli: Samimi, doğal, içinden geldiği
gibi.
İçgörü: Kişinin kendisinin içinde bulundu-
ğu durumun bilincinde olması hâli. Kişinin
kendi duygularını ve ruhsal durumunu an-
layabilme yetisi.
İşten bile değil: Çok olay. İş sayılmaz.
Hiçbir zorluğu yok.
İğreti: Bir yere ait değilmiş gibi duran,
orayla bütünleşmemiş, emanet, geçici.
İmaj: a) İmge. Zihinde tasarlanan şey, ha-
yal, hülya. b) Duyularla algıladığımız bir
nesnenin zihindeki benzeri, izlenimi, iz dü-
şümü.
İnsülin: Kan şekerini düşürücü etkisi olan
ve pankreas tarafından salgılanan protein
yapılı bir hormon.
PES Paragraf Soru Bankası
İstif: Eşyaların, nesnelerin düzgün bir bi-
çimde üst üste konulmasıyla oluşan yığın.
İstifini bozmamak: Hiç aldırış etmemek,
kılını bile kıpırdatmamak.
İşlev: Görev, vazife, bir şeyin ne iş yapma-
ya yaradığı, fonksiyon,
İyon: Artı veya eksi elektrik yüklü atom;
atom grubu ya da atom parçacığı.
Jest: a) El, kol veya baş ile belirli ve an-
lamlı hareket, devinim. b) Yerinde yapılan
ve beğenilen davranış.
Kabiliyet: Yetenek, meleke, doğuştan ge-
len yapabilme yatkınlığı.
Kadim: Pek çok eskiye uzanan bir geçmişi
bulunan, öncesiz.
Kanıksamak: a) Tekrarlana tekrarlana alı-
şılmış, kabullenilmiş, etkilenmez olunmuş
olma hâli. b) Bıkmak, usanmak.
Katalaz: Hidrojen peroksiti suya ve oksijen
molekülüne ayıran enzim. Bitki ve hayvan
hücrelerinde bulunur.
Keşif: Bulgu. a) Var olmasına rağmen var
olduğu bilinmeyen bir şeyin ortaya çıkarıl-
ması. b) Hukukta olay yerinde ayrıntılı in-
celeme yapma.
Kendine özgü: Kendine has, kendine mah-
sus. Nevi şahsına münhasır. Spesik.
Kırmızı çizgi: Kabul edilebilir son nokta.
Son sınır.
Kilit noktası: En önemli, en hassas nokta.
Zurnanın zırt dediği yer.
Klişe: Basmakalıp. Özgünlüğü olmayan.
Tekdüze.
Klasik: a) Her zaman değerini koruyan,
ölümsüz, örnek eser. b) Klasisizm akımına
yani Antik Yunan ve Latin edebiyatıyla 17.
yy. Fransız klasisizmine uygun akılcı ve ku-
ralcı anlayıştaki eser.
Konsantrasyon: a) Odaklanma, dikkatini
bir şeye yoğunlaştırma. b) Kimyada deri-
şim.
Kuram: Teori. Soyut bilgi. İlkeler bütünü.
Nazariye. Bir alanın gözlem, deney ve ya-
salarla belirlenen bilgiler toplamı, öğreti,
düşünceler toplamı.
22
Mahkûm: a) Hükümlü, cezaevinde cezası-
nı çekmek üzere tutuklu bulunan kişi.
b) Zorunlu olan, mecbur. c) Kötü bir sonuca
varması kaçınılmaz olan.
Makul: Akla ve mantığa uygun.
Mana: Anlam.
Masiva: Tasavvufta Tanrı’dan başka her
şey.
Mekanik: a) Kuvvetlerin maddeler ve ha-
reketler üzerine etkisini inceleyen zik dalı.
b) Denge veya hareket kurallarıyla ilgili
olan. c) Makineyle ilgili olan. d) Düşünme-
den yapılan.
Metot: Yöntem.
Mimik: Yüz, göz hareketleri.
Mineral: Normal sıcaklıkta doğada katı
biçimde birtakım maddelerle karışık veya
birleşik olarak bulunan veya kimyasal yol-
larla elde edilen inorganik madde. Maden,
madenî anlamına da gelir.
Milföy: Tereyağı ile hamurun karıştırılıp
fırınlanmasıyla yapılan hamur işi yiyecek
veya bunu yapmaya yarayan hamur çeşidi.
Miyoglobin: Omurgalılardaki ve hemen
hemen tüm memelilerdeki kas dokusunda
bulunan demir ve oksijen bağlayıcı bir pro-
tein.
Minimalist: Gerekli olan en az şeyle yeti-
nen, fazlalıklardan kendini arındıran, asga-
ri olanla yetinen.
Mülk: a) Ev, dükkân, arsa gibi taşınmaz
mal. b) Vakfa ait olmayıp doğrudan doğru-
ya bir kişinin malı olan bina veya yer.
Navigasyon: Bir noktadan bir noktaya git-
mek için en elverişli yolu tayin etme, seyrü-
sefer ya da bu işi yapmaya yarayan cihaz.
“Yolbul” cihazı.
Nazaran: Diğerine bakarak, kıyasla, ona
oranla, diğer bir şeye ya da duruma göre.
Nekes: Cimri. Eli sıkı.

Nitekim: Gerçekten, hakikaten, sonuç ola-
rak, bu durumda onu kanıtlıyor, tam da öyle,
Nicel: Bir şeyin sayılabilen, azalabilen, öl-
çülüp tartılabilen durumu. “Kemiyet”, “kan-
tite”, “kantitatif”: Az-çok-birkaç...
Nitel: Kalitatif, keyyet. Bir şeyin kalitesini,
niteliğini ifade eden ve ölçülemeyen, sayı-
lamayan yani miktarla ifade edilemeyen iyi,
kötü, güzel, çirkin, akıllı, yorgun vb. özel-
likler.
Organik: a) Doğal, doğal yolla yapılan.
b) Organlarla ilgili, uzvi. c) Canlı, güçlü
(ilişki). d) Bir görevi yerine getirmekle ilgili
birim, organ veya kuruluşla ilgili.
Orijinal: a) Özgün. b) Fabrikası tarafından
yapılan, taklit olmayan. c) Otantik, aslını
koruyan. d) Alışılagelenlerden farklı olan,
yeni, farklı veya şaşırtıcı nitelikte olan.
Organizma: a) Canlı bir varlığı oluşturan
organların tümü, uzuv. b) Herhangi bir canlı
varlık.
Oryantasyon: a) Kılavuzluk etme, uyum-
landırma, alıştırma, adapte etme. b) Yön-
lendirme, yön verme.
Özdeşleşme: Başka bir kişinin kalıbına
girme, onun gibi olma, onunla aynıymış
gibi olma.
Öykünme: Birine veya bir şeye benze-
meye çalışma, onu taklit etme, onu örnek
alma.
Peroksidaz: Hidrojen peroksit ve diğer or-
ganik peroksitleri parçalayan enzim.
Peroksit: Birleşiminde normal oksitlerden
daha çok oskijen bulunan oksitlerin genel
adı. Oksijen ve başka bir elementin oluş-
turduğu bileşik.
Hız ve Net Artıran Oryantasyon Kavramları
Perspektif: a) Bakış açısı, görüş açısı, gö-
rüngü. b) Nesneleri görüntüleri göründükle-
ri gibi çizme sanatı.
Pozitif: a) Olumlu, negatin karşıtı. Artı.
b) Müsbet. Deneye dayalı. İspatlanabilen.
Olgusal. Pozitif bilimler denince matematik,
zik, kimya ve biyoloji akla gelir çünkü bun-
lar somut olgulara ve deneylere dayanır ve
nesneldir.
Prezantabl: a) Sunulabilir durumda olan.
b) Derli toplu, düzenli. c) Olumlu özellikleri
bir arada bulunduran.
Reaksiyon: a) Tepki, tepkime. b) Karşılık
vermek.
Rota: Güzergâh. Önceden belirlenmiş yol.
İzlenen, tutulan, gidilen yol.
Ruhsal: Psikolojik. Ruhla ilgili olan. Tinsel.
Şahsiyet: Kişilik. Belirgin özellik. Kişi.
Saptama: a) Bir şeyi belirgin kılmak, tespit
etmek. Varlığını görüp göstermek. Farkına
varıp söylemek. b) Bir şeyi sağlam bir bi-
çimde yerleştirmek, tespit etmek. Sabitle-
mek.
Sentez: a) Element veya başka maddeleri
bir araya getirerek yapay olarak birleşik ci-
simler oluşturma, bireşim. b) Beraber koy-
ma, birleştirme, terkip.
Sığ: a) Derinliği olmayan su. b) Mecazi
olarak ayrıntıya inmeyen, yeterli olmayan,
yüzeyde kalan.
Soğurmak: a) Bir maddenin bir sıvıyı içine
çekmesi. b) Emmek, absorbe etmek, içine
almak, massetmek.
Sözüm ona: Güya, sanki.
Spekülasyon: a) Vurgunculuk. b) Saptır-
ma. c) Kişisel öngörülere dayanarak ya-
tında yükselme beklenen iktisadi varlığı sa-
tın alarak veya yatında düşme beklenilen
malı satarak kâr elde etme etkinliği.
23
Stratosfer: Kat yuvarı. Yer atmosferinin
10-60 km yükseklikleri arasında kalan kat-
manı.
Tasarı: a) Olması ya da yapılması düşü-
nülen, istenilen bir şeyin zihinde aldığı bi-
çim. b) Bir kimsenin yapmayı amaçladığı,
planladığı, düşündüğü şey. c) Herhangi bir
iş için düşünülen biçim, taslak, plan.
Tasarım: a) Zihinde canlandırılan biçim,
tasavvur. b) Bir sanat eserinin, yapının
veya teknik bir ürünün ilk taslağı, çizim,
dizayn. c) Araştırma sürecinde izlenecek
yol haritası, çerçeve, taslak. d) Duyularla
algılanmış bir nesne veya olayın zihinde
oluşan kopyası, tasavvur.
Tasavvur: Göz önüne getirme, hayal etme,
tasarım. Amaç, niyet.
Tahribat: Harap etme, yıkıp bozma, zarar
verme.
Trajik: a) Çok acıklı, feci. b) Trajediyle ilgili.
Ulusal: Millî.
Vasat: a) Orta. b) İyi de kötü de değil, idare
eder, normal düzeyde olan.
Vodvil: a) Neşeli, hareketli, müzikli haf
güldürü, komedi türü. Ya da meyhaneler-
de söylenen neşeli, alaylı, taşlamalı şarkı.
b) Toplumsal sorunları hicveden mizahi bir
yaklaşımı olan haf güldürü.
Yeğ: Daha iyi, daha üstün, tercih edilir, ef-
dal, müreccah.
Zihinsel: Bellekle ilgili, bilinçle ilgili, şuura
ait olan.
PES Paragraf Soru Bankası
 GELİŞTİRME TESTİ – 1

1. Bugün hava güzel 3. Gümüş, elektriği çok iyi geçirdiğinden ve kolayca tel hâline
Bugün içim içime sığmıyor geldiğinden, elektrik teli olarak kullanılmaktaydı. Fakat na-
dir bulunması ve kıymeti dolayısıyla, şimdi bu iş için kul-
Annemden mektup aldım
lanılmamaktadır. Bugün daha ziyade süs eşyası imalinde,
Memlekette gibiyim ayna yapımında, fotoğrafçılıkta, bazı ilaçlar ve alaşımların
Allah’a çok şükür karnım tok hazırlanmasında kullanılır. Bazı gümüş paralar, %90 gü-
müş, %10 bakır alaşımından yapılmıştır. Gümüş eşyada
Elimi uzatsam kahve ncanı dudaklarımdadır
som gümüş (%92,5 gümüş + %07,5 bakır) kullanılır. Saf
Kuşlar kaçmıyor benden gümüş, aynı zamanda asetik asit, boyalar ve fotoğraf mad-
Bir güvercin kanadında okşuyorum deleri elde etmede de kullanılır. Keza toz hâlindeki gümüş,
cam ve ahşabı elektrik iletkeni yapmak için yeni seramik
Göklerin maviliğini
tipi kaplama işlerinde kullanılmaktadır.
Serçelerin cıvıltısıyla siniyor içime
Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden söz edilmek-
Ağaçların yeşilliği
tedir?
Bulutların ipek gölgesi
A) Gümüş madeninin temel niteliklerinden
Çocukların yüzünde hışırdıyor
B) Gümüşün günlük yaşama katkılarından
Çember çeviriyorum çocuklarla beraber
C) Gümüşün tüketim alanlarından
Elime çember almadan
D) Gümüşün üretilme biçimlerinden
Bu dizelerin şairi ile ilgili olarak aşağıdakilerden han- E) Gümüşün asıl kullanılması gereken yerlerden
gisi özellikle söylenebilir?
A) Geçmişe özlem duymaktadır.
B) Çevreye karşı duyarlıdır.
C) Yaşama sevinci ile doludur.
D) Doğayı sevmektedir.
E) Geleceğe umutla bakmaktadır.

2. Nasrettin Hoca, bir vakit eşeğini hava alsın diye zar zor
dama çıkarmış. Bir müddet sonra “Yeter artık, inme vak-
ti.” diye çekmek istemiş eşeği ama kan ter içinde kalmış.
Eşek bir türlü inmemiş. “Ne hâlin varsa gör!” deyip eşeği
PES Paragraf Soru Bankası
P
E
S 4. (I) Kışı uzun ve şiddetli geçen kuzey ülkelerinde taşıt ola-
rak kullanılan kızakların çekiminde köpek ve bilhassa Ren
geyiklerinden çok istifade edilir, bazı yerlerde at kullanılır.
(II) Buz tutan göllerde yelkenli kızaklardan da istifade edilir.

damda bırakıp inmiş aşağı. Oynama alanı bulan eşek, zıp- (III) Kızağın spor aracı olarak kullanılması yenidir. (IV) Bu
layıp durmuş damda. Öyle zıplamış ki dam delinmiş, eşek sporda kızaklarla buz ve kar üzerinde bilhassa bayırdan
de aşağı düşüp ölmüş. Akıbeti ibretle izleyen Hoca, dersi aşağı doğru kayılır. (V) Yapay olarak da yapılabilen kızak
çıkarmış tabii: “Demek ki eşeğin mertebesini yükseltirsen yarış sahasının boyu 1000-1500 m, meyli (eğimi) ise %9-
hem bulunduğu yere zarar veriyor hem de kendine.” 11’dir. (VI) Kızak yarışları erkeklerde çiftli, bayanlarda tekli
olarak yapılır.
Bu fıkrada önemi vurgulanan kavram aşağıdakilerden
hangisidir? Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci parag-
raf hangi cümleyle başlar?
A) Ustalık B) Vefa C) Liyakat
D) Empati E) Tevazu A) II B) III C) IV D) V E) VI

24

5. Çocuklarda kitap okumak için herhangi bir yaş veya belir-
li bir zaman dilimi bulunmamaktadır. Kitap okuma eylemi,
her yaşta, her zaman, her yerde yapılabilen en kolay ve
en eğlenceli eylemdir. Bebekler bile kendilerine gösterilen
kitaptaki resimlere bakabilir, okunan kelimelerin ritmini ve
kayesini duyabilir ve hoşuna giden sesleri taklit edebilir.
Teknoloji ile erken yaşta tanışan, çok fazla uyarıcı ile kar-
şılaşan çocukları, kitapların renkli dünyalarıyla tanıştırmak
kolay olmasa da düşünen, kir üreten, düşündüğünü ifade
edebilen ve yanlış bilgi ile doğru bilgiyi ayırt edebilen birey-
lerin sayısının artması için, çocukluk çağında kitap okuma
alışkanlığının kazandırılması adına çaba sarf etmek gerek-
mektedir.
Bu parçada konuşan yazarın sözlerinden hareketle
kitap okumakla ilgili olarak,
I. Kitap okumak için belli bir zaman ve yaş sınırı yoktur.
II. Teknolojideki gelişmeler çocukları kitaplardan tümüyle
uzaklaştırmaktadır.
III. Okumayı bilmeyen çocuklar, salt görsel kitapları kendi
başlarına okuyabilir.
yargılarından hangisine veya hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
6. (I) Ekoloji, canlıların birbirleri ile ve cansız çevreleri ile olan
ilişkilerini ve bu ilişkilere bağlı süreçleri inceleyen bilim da-
lıdır. (II) Ekolojinin temeli ilk toplumlara dayanır ve yaşam-
sal etkinliklerle yakından ilişkilidir. (III) Ekoloji, doğanın do-
kusu, doğadaki süreçler, elementlerin döngüsü, enerjinin
akışı, biyolojik yaşam birliklerinin zaman içindeki değişimi
gibi konuları araştırır. (IV) İlk insanlar, doğada avlayacakla-
rı hayvanların nerede yaşadığını, ne zaman neler yaptığını
bilmek zorundaydı. (V) Bazı türlerin nerede bulunduğu ve
neden orada olduğu gibi birçok soruya da ekoloji yanıt arar.
(VI) Aslında bu bilimi en güzel şekilde ekoloji sözcüğünün
kökeni olan oikos (ev-yakın çevre) ve loji (bilim) sözcükleri
anlatır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi
düşüncenin akışını bozmaktadır?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
25
Geliştirme Testi – 1
7. (I) İnsan sosyal bir varlıktır ve insanın yaşamını sürdüre-
bilmesi için içinde bulduğu çevreyle sürekli iletişim hâlinde
bulunması, bir zorunluluktur. (II) İnsanın biyolojik bir var-
lıktan sosyal bir varlığa dönüşmesini sağlayan en önemli
unsurun iletişim olduğunu söylemek mümkündür. (III) Ne
yazık ki bu ihtiyaçlar, çoğu zaman bir ömür boyu sürebilir.
(IV) Bu nedenle Hegel “Beni hayatta bir kişi anladı o da
yanlış anladı.” der. (V) İnsanoğlu çevresinde olup bitenleri
anlamak ve kendini çevresindekilere anlatabilmek için sü-
rekli iletiler alır ve sürekli iletiler yollar.
Düşüncenin akışına göre “İnsan; anlamak ve anlaşılmak
ihtiyacındadır, hele anlaşılmak en çok olması istenen
durumdur.” cümlesinin yukarıdaki parçada numaralan-
mış cümlelerden hangisinden sonra getirilmesi uygun
olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
P
E
S 8. (I) Victor’un kusursuz bir güneyli yüzü, beyaz teni, kapkara
saçları, mavi gözleri vardı. (II) Davranışları ile görgülü, soy-
lu bir ailenin oğlu olduğunu belli ediyordu. (III) Elbiselerini
gayet itinalı kullanıyor, sıradan günlerde geçen yılki elbise-
PES Paragraf Soru Bankası
lerini giyiyordu. (IV) Arada sırada sokağa soylu olduğu belli
arkadaşlarıyla çıkıyordu. (V) Genellikle sırtında eski bir re-
dingot, kötü bir yelek, öğrenciye özgü siyah, yıpranmış, iyi
bağlanmamış bir boyun bağı, bacaklarında bunlarla uyu-
şan bir pantolon, ayaklarında da tekrar tekrar pençelenmiş
potinler vardı.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde
betimlemeye ağırlık verilmiştir?
A) I ve II B) I ve V C) II ve III
D) II ve IV E) III ve V
 Geliştirme Testi - 1
9. Onu okurken berrak bir kaynak suyunun altındaki ışıltılı
çakıl taşlarının renklerini bir bir görebiliyorsunuz. Dile ta-
kılmıyor, kulağı tırmalamıyor. Bir musiki ahengiyle ilerleyip
gidiyor. Dediğini anlamak için kafa patlatmıyorsunuz; bu
özellikleriyle sizi alıp götürüyor. Elinizden bırakamıyor-
sunuz. Yapay yollara, zorlamalara başvurmadan yapıyor
bunların hepsini.
Bu parçada sözü edilen sanatçının anlatım özellikleri
arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) İçtenlik B) Akıcılık C) Sürükleyicilik
D) Açıklık E) Yoğunluk
10. Klasik anlatı; çoğunlukla başı sonu belli olan, içinde çatış-
ma unsurları bulunduran, kurgusal, özdeşleşme kavramını
benimseyen ve izleyiciyi eğlendirmeye yönelik yapıdadır.
Bu tür anlatı yapısında gelişen olaylar birbirlerine bağlı ve
birbirlerini tamamlar nitelikte, her sahne öncekinin tamam-
layıcısı ya da sonrakinin hazırlayıcısıdır. Klasik anlatıda
çoğunlukla neden-sonuç ilişkisi ön planda ve sekanslar
birbirini tamamlar niteliktedir. Popüler ya da konvansiyonel
sinemadaki bu vazgeçilmez anlatı biçiminin anlatım strate-
jisi ve hikâyenin kurgusu seyirciyi büyülemeye hizmet eden
özdeşleşme kavramına dayalıdır. Hollywood sineması ola-
rak da adlandırılan klasik aksiyonel anlatı yapısında kahra-
man çoğunlukla başını istemeden derde sokar ve olaylar
hızla birbirini takip eder.
PES Paragraf Soru Bankası
Bu parçada klasik anlatı ile ilgili olarak aşağıdakiler-
den hangisi söylenemez?
A) Seyircinin hoş zaman geçirmesine yönelik olduğu
B) Birbirine neden ve sonuç ilişkisiyle bağlı olayların anla-
tıldığı
C) Olayların ortaya çıkan bir sorunla başladığı
D) Olayların anlatımında gerçeklerle hayallerin harmanla-
narak verildiği
E) Sinemacılıkta önemli bir anlatım biçimi olarak kabul
gördüğü
26
11. Adil olanın peşinden gidilmesi doğrudur ve aklın gerektir-
diği doğal bir davranıştır; güçlünün peşinden gidilmesi ise
eğer adil olan yeterince güçlü değilse bir mecburiyettir. Adil
olan, istediği kadar şikâyet etsin, bağırıp çağırsın, sonucu
değiştiremeyecektir. Çünkü gücü olmayan adalet, acziye-
te düşer ve her zaman var olan, hakkın değil de çıkarları-
nın peşinde koşan niteliksiz insanların desteklediği gücün
karşısında boyun eğer. Evet, gücü olmayan adalet, acizdir
ve etkisizdir. Ama adaleti olmayan güç de zalimdir. Gücün
çevresinde toplanan ve adaletin kendi güçlerine engel ola-
cağını düşünenler, adaletin güçsüzlüğünü gördükleri an,
ona karşı çıkarlar, hatta onu yok ederler. Bu da toplum-
da kaosa, karışıklığa, huzursuzluğa ve giderek çöküntüye
sebep olur. Bütün bu olumsuzlukların önüne geçilebilmesi
için ----
Bu parçayı dil ve anlam bakımından devam ettirebile-
cek en uygun söz, aşağıdakilerden hangisidir?
A) adil olanın hoşgörülü olması gerekir.
B) güçlü olanların engellenmesi gerekir.
C) adalet dağıtmakla görevli olanların donanımlı olmaları
gerekir.
D) adil olanın güçlü ya da güçlü olanın adil olması sağlan-
malıdır.
E) ülkenin en güçlü kurumlarının dayanışma içinde olma-
ları sağlanmalıdır.
DİKKAT
Doğrudan anlatımda aktarılan cümle olduğu gibi aktarılır, cümlenin
yüklemine dokunulmaz:
• Çocuk sevgiden şımarmaz, tutarsız davranıştan şımarır, diyen
P Üstün Dökmen bu konuda bizi uyarıyor.
E • Maksim Gorki, “İnsanın istekleri arttıkça özgürlüğü azalır.” diyor.
Dolaylı anlatımda aktarılan cümlenin yüklemi fiilimsiye çevrilir (dığı-
S nı-acağını-masını...) yani cümle, aktaran kişinin ağzına uydurulur ve
tırnak kullanılamaz:
• Oğuz Atay, kelimelerin cam kırıkları gibi olduğunu söylemişti.
• Asıl marifetin bulutta olduğunu ama herkesin yağmura şiir yazdığı-
nı söyleyen Cahit Zarifoğlu gözünü ötelere dikmiş bir şairdir.
DOLU SÖZ
Sormak düşünmektir; düşünmekle dünyayı dönüştürme fırsatı yaka-
larız. Dünyayı bulunduğundan daha iyi biçimde bırakmak insan
olarak hepimizin ödevidir.
Kemal Sayar

14. Öğretmen, sınıf içi bir hikâye yazma çalışması sırasında
12 ve 13. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Betül Tarıman, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi,
Tarih Bölümünü bitirdi. Pek çok dergide şiirleri ve yazıları ya-
yımlandı. Kurduğu şiir atölyesinde şiir çalışmalarını sürdürdü.
Kastamonu’da şair ve yazar Rıfat Ilgaz anısına, 2001 yılın-
dan bu yana şiir dalında verilen Şiir Ödülü’nün kurucusu oldu,
Toplu Fotoğraar adlı bir dergi çıkardı. Safranbolu 6. Ulusla-
rarası Altın Safran Belgesel Film Festivali’nde Tarihin Gölge-
sinde Bir Kent Masalı adlı belgesel lm projesiyle ödül aldı.
“Kastamonu’da Kadınlar Edebiyatla Buluşuyor” adı altında
mahalleli kadınlarla öykü ve şiir atölyeleri düzenledi. I. Oğuz
Atay Öykü Ödülü’nün gerçekleştirilmesine katkıda bulundu.
2005 yılında Necatigil Şiir Ödülü’ne değer görülen şairin, ço-
cuklar ve yetişkinler için yirmiye yakın kitabı bulunmakta.
12. Bu parçadan hareketle sözü edilen yazarla ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Üretken bir sanatçı olduğu
B) Farklı edebî türlerde ürünlerinin bulunduğu
C) Edebiyat dışındaki alanlarda çalışması olduğu
D) Edebiyat ödüllerinin kurumsallaşmasında etkili olduğu
E) Mahalle kadınlarından önemli yazarlar yetiştirdiği
P da gelmez.
E E) Okura mümkün olduğunca fazla ve çabuk bir biçimde
S
13. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Nesnel yargılar ağır basmaktadır.
B) Anlatımda tekdüzeliği kırmak için devrik cümleler kulla-
nılmıştır.
C) Açıklayıcı anlatıma ağırlık verilmiştir.
D) Sade bir anlatım benimsenmiştir.
E) Üçüncü kişili anlatımdan yararlanılmıştır.
27
Geliştirme Testi - 1
“Şahit olduğunuz bir hatıranızı kurmacaya dönüştürerek
hikâyeleştirin.” dedi. Kemal, bunun üzerine şu cümleleri
yazdı:
“Bir gezi için kasaba dolmuşlarından birine binmiştik. Aynı
araçta turistler ve yöre insanları da vardı. Turistler farklı ta-
vırlarıyla arabada dikkat çekiyordu. Bu tavırlar bizim kültü-
rümüze uygun değildi…”
Öğretmen, kâğıdın üzerine şunları yazar: “----”
Öğretmenin kâğıdın üzerine yazdıklarını okuyan Kemal,
yazdıklarını şu şekilde düzenler:
“Bir gezi için kasaba dolmuşlarından birine binmiştik, aynı
araçta turistler ve yöre insanları da vardı. Turistler farklı ta-
vırlarıyla dikkat çekiyordu, bu tavırlara yabancı olan yan
koltuktaki adam gözlerini turistlerden alamıyordu ve yanın-
da oturan eşine olanları kendi penceresinden kızgınlıkla
anlatıyordu. ”
Bu parçadan hareketle öğrencinin kâğıdına yazılan
öneri aşağıdakilerin hangisi olabilir?
A) Yazarın duygularını kendi üzerinden değil de kahra-
man aracılığı ile vermesi tasarladığı metnin inandırıcı-
lığını artıracak sihirli bir anahtardır.
B) Her güzel şey yazılmayı hak eder. Girizgâh yapmayı
bırakıp en çarpıcı anı yakalamayı denemelisin ve bu
anda okuru tutmaya çalışmalısın.
C) Dinamik bir dilin olsun. Pozitif ol, negatif olma ve her
zaman kısa cümlelerle başla ve kısa cümlelerle yazma-
ya devam et.
D) Tavşanların şapkanın içine nasıl sokuşturulduğunu sen
biliyorsun. Sana heyecanlı gelmeyen her şey okurlara
bilgi vermelisin. Çünkü okurların bir bölümünü, sadece
eserin girişine bakarak okumaktan vazgeçenler oluştu-
rur.
PES Paragraf Soru Bankası
İDEAL SÜRE 11 dk MAKUL SÜRE 13 dk SİZİN SÜRENİZ
 GELİŞTİRME TESTİ – 2
Mehmet Akif Ersoy
(20 Aralık 1873- 27 Aralık 1936)
• Asıl adı Mehmet Ragif’tir.
• 17 Şubat 1921’de yazdığı “İstiklal Marşı”, 2 Mart 1921’de TBMM
tarafından millî marş olarak kabul edildi.
• “İstiklal Marşı” da dâhil bütün şiirlerini aruzla yazdı. Halkın ger-
çek yaşayışını dile getiren manzumelerin ve manzum hikâyenin
en güçlü sesidir, şiire gerçek realizmi o getirmiştir.
• “Safahat, Süleymaniye Kürsüsünde, Hakkın Sesleri, Fatih
Kürsüsünde, Hatıralar, Asım ve Gölgeler” adlı kitapları “Safahat”
adlı tek kitapta toplamıştır.
1. ---- . Zaten o, kendisini toplumundan soyutlayan ve kendi
kapalı dünyasında yaşayan kişileri sanatçı olarak görme-
yen bir insandı. “Sözüm odun gibi olsun hakikat olsun tek”
diyen bir ozandan başkası da beklenemezdi. Zor zaman-
ların adamı olmak onun en temel özelliği idi. Tembelliğin,
uyuşukluğun, ikiyüzlülüğün düşmanıydı. “Kim kazanmazsa
bu dünyada bir ekmek parası / Dostunun yüz karası düş-
manının maskarası” diye haykırıyordu. Yoksulluğu ve ce-
haleti yok etmek için nefesini tüketen Akif “Hiç bilenlerle
bilmeyenler bir olur mu?” şeklindeki Kur’anî soruya “Olmaz
ya tabii biri insan biri hayvan / Öyleyse cehalet denen yüz
karasından / Kurtulmaya azmetmeli baştan başa millet” di-
yerek cevap veriyordu.
Bu parçanın başına dil ve düşünce açısından aşağıda-
kilerden hangisinin getirilmesi uygundur?
A) Akif, hiçbir zaman sanatıyla fildişi kuleye kapanmamış-
PES Paragraf Soru Bankası
tır
B) Akif, çok yönlü bir sanatçı olarak birçok şeyle meşgul
olmuştur
C) Yaşadığı zorlu hayat, Akif’i toplumcu bir şair yapmıştır
D) Gerçek realizm, şiirimize Akif’le gelmiştir diyebiliriz
E) Akif’in şiirini anlamak için döneminin toplumsal ve tarih-
sel olaylarına bakmalıyız
28
2. Kuşaklar arası geçişlerin ve çatışmaların arka planını iyi
bildiği için gençlerle ilgili sağlam öngörüleri vardır. Bilgi-
lerini ve birikimlerini kuramsal boyuta hapsetmez, pratiğe
döker, bu bağlamda gençlerle yaş baş duvarlarını kaldırır.
Onlara karşı hoşgörülü davranır, onları dinler ve onlara bi-
rey olduklarını hissettirir asla yargılayıcı, suçlayıcı, onların
beğenilerini küçümseyici bir tavır takınmaz. Onlara üstün-
lük taslamaz, bilgi gösterileriyle onları ezmeye çalışmaz.
İletişim kanallarını daima açık tutar. Belki de bu yüzden
kendi yaşıtlarından çok, gençlerle arkadaştır ve kendisi de
genç kalmıştır. Daima enerjiktir. Gençlerin yaptıkları hata-
ları, onların bir öğrenme biçimi olarak gördüğü için onlara
aşırı tepki vermez.
Yukarıdaki parçada kendisinden söz edilen kişinin
özellikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Sezgi gücü yüksektir.
B) Canlı ve hareketlidir.
C) Bilgilerini uygulamaya dönüştürür.
D) Alçak gönüllü ve anlayışlıdır.
E) Gençlerin hatalarına karşı ödün veren bir yapısı vardır.
3. Sokak soğuk ve boz renkte, şehre doğru uzuyor, kumdan
bir kuşağı andırıyor, uçsuz bucaksız bir yola benziyordu.
P Kerem’in karşısına solgun güller satan bir çocuk çıktı. Ke-
rem çocuğu çağırıp bir gül aldı, ona altın bir beş lira verdi
E
ve yoluna devam etti. Az sonra bir sürü çocukla karşılaştı,
S büyük bir kapının önünde oynuyorlardı. On yaşında bir oğ-
lan sessiz oturmuş, bakıyordu. Oyunu izleyen gözleri yor-
gun maviydi, yanakları çökük, çenesi dört köşe ve başında
keten bezinden bir başlık... Bir kasket astarıydı bu. Çocu-
ğun başında bir peruka vardı. Bir saç hastalığı çocuğun
başında silinmez yara izleri bırakmış, belki çocuğun ruhu
da tamamen solmuştu.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır
basmaktadır?
A) Tartışma B) Örnekleme C) Betimleme
D) Açıklama E) Karşılaştırma

4. İlk öykümü yazdığımda sanırım ortaokul yıllarında idim. İki
ya da üç öykü yazmıştım o sıralar. Gözlerden uzak kal-
mış, kendilerine ait bir dili olamamış güzel insanların, gü-
zel duyguların sesi olmaya karar vermiştim sanki. Sonra
uzun yıllar tıp eğitimi, genel cerrahi uzmanlığı girdi araya.
Anadolu’nun çeşitli yerlerinde çalışırken insanımın öykü-
sünü belleğime yazıyordum sanırım. Onlarla acı çekiyor,
onlarla coşuyor, sevinç duyuyordum. İçimde onların konuş-
malarını duyuyor, onların gözüyle hayata bakıyordum. Yo-
ğun hekimlik yaşamından başımı kaldırabildiğim ilk anda
da belleğime kazınmış hayat, o hayatın uyandırdığı kay-
gılar, patlama, fışkırma şeklinde öyküleşerek satırlara akıp
gitti.
Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söy-
lenmiş olabilir?
A) Öykünün sizde özel olan anlamını açıklar mısınız?
B) Öyküye başlama serüveninizi kısaca anlatır mısınız?
C) Öyküyü diğer türlerden daha çok önemsemenizin
nedeni nedir?
D) Mesleğinizin öykü yazmaya başlamanızdaki etkisi
nedir?
E) Yaşamın içindeki öyküleri yakalayabilmek adına neler
yapıyorsunuz?
5. Bazen şiir yazmak, hayatın yorgunluğunu üzerimden at-
mak için kendime verdiğim bir moladır, diyebilirim. Ben
şiirsiz yapamıyorum. Şiir ve ben, bir insandaki beden ve
damarlarda dolaşan kan gibiyiz sanki. Bu, uzun zamandan
beri böyle. Çoğu zaman, diğer yazı veya şu ya da bu gün-
lük işlerin zorluğundan kaçıp dinlenmek için şiir yazmaya
gittiğim oluyor. Ya da bir sıkıntılı/stresli anı aşmak için şiir
üzerine oturuyorum. O nedenle şiir yazmak, hayatımın do-
ğal bir parçası gibi. Bunlar, her şair için böyledir.
Bu parçada konuşan şairin sözlerinden hareketle şiir
yazmakla ilgili olarak
I. İnsanın sorunlarının ötesine geçebilmesine olanak
sağlar.
II. Bir şair için yaşamsal bir nitelik taşır.
III. Günlük işlerin arasında kolayca yapılabilen bir iştir.
yargılarından hangisine veya hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
29
Geliştirme Testi - 2
6. Muhabir: Yaptığınız bütün işler uzun soluklu oluyor, bu işin
sırrı nedir?
Müzisyen: Baştan koyduğumuz tüm hedefler uzun soluk-
lu olmayı gerektiriyordu. Bunun yolu da üretken olmak,
bunun için de müziğe çok zaman ayırmak gerekiyor.
Muhabir: Müzik piyasasında bunu başarmanın önüne
geçen şeyin ne olduğunu düşünüyorsunuz?
Müzisyen: Büyük bir müzik piyasamız var gibi gözükü-
yor ama oldukça kısır aslında. Hep aynı yüzler, hep aynı
kişiler hâkim. Üstelik bu kişilerin önemli bir kısmı çok da
hak etmeden şöhrete kavuşmuş, bu şöhreti de bir şekilde
koruyorlar. Bunun sebebi ise dinleyicilerinin beklentileri-
nin sanatsal beğeni açısından düşük olması. Dinleyiciler,
müzikle uğraşan kişilerden yeni güzel albümler yapmaları-
nı değil, onların gündemde olmalarını istiyorlar sadece.
Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki
müzisyenin sanat anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir?
A) Kalıcı olmak isteyen bir sanatçının, eserlerine yeteri
kadar zaman ayırdığında ve başkasına benzemediğin-
de başarılı olacağına inanıyorum.
B) Özgünlüğü yakalamak isteyen bir eserin başarısının
sanatçı eğilimleri ile takipçi beklentilerinin birleştiği
noktada gizli olduğunu düşünüyorum.
C) Bir sanatçının üretken olabilmesinin yolu, onun sanat
dünyasında gündem oluşturabilecek nitelikte eserler
verebilmesinden geçer.
D) Yaratıcı bir sanatçı olmak, eser oluştururken geçmişin
birikimini kullanabilmek ve estetiği yakalayabilmekle
mümkündür.
E) Sanat eserinin işlevi, orijinal bir kaynaktan çıkarak
P insanların bütününü kuşatacak bir sanat anlayışı orta-
E ya çıkarmaktır.
S
PES Paragraf Soru Bankası
Deneyim:
• Asla pişman olmayın! Yaptığınız işin sonucu iyiyse mutluluk,
sonucu kötüyse tecrübe sahibi olursunuz.
Wictoria Holt
 Geliştirme Testi - 2
7. I. İşte Utah Üniversitesinden biyomedikal mühendisleri
medikal alanda devrimsel bir gelişmeye imza atarak
kişinin sinirlerine elektrotlarla bağlanarak hissedebilen
robot kolu geliştirdi.
II. Star Wars filmlerinden tanıdığınız Luke Sky-walker’ın
robotik koluna atfen robotik kola LUKE Arm(Luke Kolu)
adı verildi.
III. Bu engel ortadan kaldırılırsa tutma hissi geliştirilerek
cisimleri tutmada daha iyi motor kontroller geliştirilmesi
sağlanabilirdi.
IV. Gün geçtikçe iyileşen robot protez kol teknolojisinin
önündeki en önemli engellerden biri, dokunma hissiydi.
V. Bir kullanıcı LUKE Arm ile üzümleri tutabildi, muz soya-
bildi ve hatta karısının elini hissedebildi.
Yukarıda numaralanmış cümlelerden anlamlı bir bütün
oluşturulursa baştan üçüncü cümle aşağıdakilerden
hangisi olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
8. “Kitabı kapağına göre yargılamak” sözünü daha önce bir-
çok defa duymuş olabilirsiniz. Ancak bu söz bu kütüphane-
de geçerli değil! İlk olarak Danimarka’da hayata geçirilen
The Human Library yani insan kütüphanesi, sizi kitaplarla
değil sıra dışı hikâyeleri olan insanlarla tanıştırıyor. The
Human Library’de mültecilerle, askerlerle, alkoliklerle ya
da zorlu hastalıklarla boğuşan insanlarla tanışabilir, onla-
ra sorular sorabilir ve hikâyelerini dinleyebilirsiniz. The
Human Library adlı bu kütüphaneye gittiğinizde bir kitap
ödünç almak yerine sıra dışı hikâyeleri olan insanlarla
PES Paragraf Soru Bankası
tanışıyorsunuz ve o hikâyeleri onların ağzından dinleme
şansını yakalıyorsunuz.
Bu parçada The Human Library ile ilgili olarak aşağıda-
kilerden hangisi üzerinde durulmaktadır?
A) Tarihçesi
B) Kurucusu
C) İçeriği
D) Planı
E) Kapasitesi
30
9. (I) Karbondioksit 21. yüzyılın kötü adamı oldu, ne yapar-
sak yapalım emisyonları düşürmek için yeterli değil gibi
gözüküyor. (II) İşte bu nedenle fazla karbondioksitin bir
kısmını atmosferden almamız gerekiyor. (III) Bilim insan-
ları da çalışmalar sonunda karbondioksiti mucize materyal
grafene dönüştürecek ve yararlı kılacak oldukça basit bir
yöntem geliştirdiler. (IV) Süper iletken grafen, geliştirilen bu
yöntem sayesinde esnek ve güçlü bir materyal olarak en-
düstriyel alanı çok farklı bir yöne taşıyacak gibi gözüküyor.
(V) Grati bir bant yardımıyla ayırdığınızda ortaya çıkan 2
boyutlu karbon atomları grafeni basitçe elde edebileceği-
niz bir yöntem. (VI) Ayrıca lazerle aşındırmayla odundan
ve hatta yiyeceklerden, soya fasulyesinden veya okaliptüs
yapraklarından kimyasal yöntemlerle elde edilebilir olması
da endüstriyel üretim sektörünün iştahını kabartıyor.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
10. Siyanür, doğal yollarla oluşan, pek çok bitkide bulunan
ve 2000 yıl boyunca nükleer silahların kullanılmadığı sa-
vaşlarda zehirleyici olarak kullanılan bir kimyasaldır. Gaz
P hâlinde solunması, katı hâlde yutulması veya topikal maruz
E kalmayla absorbe edilmesi son derece öldürücü bir etkiye
sahiptir. Tarihte bilinen iki büyük olay olan 1978 yılındaki
S Jonestown Katliamı ve 1982 yılındaki Tylenol zehirlenme-
leri, kimyasalın ölümcüllüğünü ürpertici bir biçimde ortaya
koymaktadır.
Bu parçada yazar, siyanürle ilgili asıl olarak aşağıdaki-
lerden hangisini vurgulamaktadır?
A) İnsan yaşamına tehdit oluşturan öldürücü bir zehir
olduğu
B) Gaz olarak solunduğunda solunumu olumsuz etkileye-
bileceği
C) Zehirli olmasıyla ilgili tarihe mal olmuş iki olay bulunduğu
D) Eski savaşlarda öldürücü bir madde olarak kullanıldığı
E) Yapay olarak üretilmeye gerek kalmadan doğal yollarla
oluştuğu

11. Kırsal alandan özellikle de köyden kente göç edenler,
kendi kültürlerini beraberinde getirmektedir. Beraberinde
getirdikleri kültürü önceleri korumaya çalışırlar, daha son-
ra sahip oldukları kültürü kente uyarlamaya, uymayan kı-
sımlarını değiştirmeye başlarlar. Kentliliğe geçiş sürecinde
köylünün yaşama biçimiyle birlikte ağır ağır değişen inanç-
ları değer yargıları, davranışları, tutkuları, belli bir dönem-
de kırsal özelliklerden arınır. Bu süreçte köylünün değer
yargıları tam olarak ne kentin özelliklerini gösterir ne de
köyün özelliklerini... Bu aşamada köylü hiçbir kültürel de-
ğere sahip olamamanın karmaşıklığıyla karşı karşıya kalır.
Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden söz edilmek-
tedir?
A) Köyden kente göçün temel nedenlerinden
B) Köyden kente göç olgusuna bağlı olarak gelişen kültü-
rel yozlaşmanın oluşum sürecinden
C) Köy kültürünün kente uydurulma biçimlerinden
D) Köy kültürü ile kent kültürü arasındaki çatışmadan
E) Köyden kente gelen kişilerin kente uyum sağlamasın-
dan
12. (I) Ünü oldukça yayılmış olan Âşık Veysel hem toplum hem
de araştırmacılar tarafından çok irdelenmiş, hakkında çok
sayıda kitap, inceleme, röportaj ve makale hazırlanmış bir
ozandır. (II) Veysel okuma yazma öğrenemeden kör kalan
talihsiz bir âşıktır fakat kör kalması belki de onun şansı ola-
caktır. (III) Hatta daha sağlığında iken ve genç denebilecek
bir yaşta iken hayatı lme alınmıştır. (IV) 1953 yılında Metin
Erksan’ın yönetmenliğini yaptığı Karanlık Dünya adlı lm
Âşık Veysel’in hayatı hakkında çekilmiştir. (V) Başrollerini
Aclan Sayılgan ile Ayfer Feray’ın paylaştığı bu lmin senar-
yosu Prof. Dr. Bedri Rahmi Eyüboğlu’na aittir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
31
Geliştirme Testi - 2
13 ve 14. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Memleketimizde muhtelif zaman ve yerlerde çeşitli barajlar
yapılmaktadır. Bunlar çok yönlü projeler olup içme ve kul-
lanma suyu temini, elektrik enerjisi üretimi, su taşkınlıklarını
önleme ve sulama gayelerine hizmet eder. Bu tesislere ait
projelerin hazırlanmasında, nehir sularında süspansiyon
hâlde taşınan toprak materyali devamlı şekilde kontrol edi-
lir; buna göre barajda belli bir birikimin ne kadar sürede
oluşacağı önceden hesaplanmaktadır. Daha açık bir ifade
ile bir barajın, kaç yıl hizmet görebileceği önceden hesap
yolu ile bulunmaktadır. Fakat Türkiye’deki baraj havzaların-
da ormanlar o kadar süratli bir tempo ile tahrip edilmektedir
ki, havzada meydana gelecek toprak erozyonunu belli bir
süre için hesaplamaya ve buna dayanarak barajın ömrünü
tahmine imkân yoktur. Zira barajlar büyük bir tolerans payı
verilerek hesaplanan zamandan önce çamurla dolmaktadır.
13. Bu parçadan hareketle barajlarla ilgili aşağıdakilerden
hangisine ulaşılamaz?
A) Ülkemizde yapılanların kullanım ömrünün net olarak
bilinmediğine
B) Farklı yerlerde değişik amaçlarla yapıldıklarına
C) Projelerin birçok ayrıntı göz önüne alınarak hazırlandı-
ğına
D) Yapıldığı bölgeye tahmin edilenden daha çok zarar
verdiğine
P E) Yapıldığı bölgelerde doğal bitki örtüsüne zarar verildiğine
E
S
14. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi barajın yapıl-
ma nedenlerinden biri değildir?
PES Paragraf Soru Bankası
A) Setlerle suyun akış yönünü değiştirme
B) Gerekli enerjiyi üretme
C) İçme suyu sağlama
D) Suyu kontrol altına alma
E) Tarım arazileri için su sağlama
İDEAL SÜRE 12 dk MAKUL SÜRE 14 dk SİZİN SÜRENİZ
 GELİŞTİRME TESTİ – 3

1. Biz yeni bir şeyleri söylemenin peşinde değiliz, bir şeyleri

yeniden söylemenin peşindeyiz. Yani üslupta farklılıktır 3 ve 4. soruları aşağıdaki parçaya
aradığımız. Bizim için sanatın olmazsa olmazı olan yenilik göre cevaplayınız.
de özgünlük de böyle mümkündür. Elbette bütün bunların
da kaynağında bir şey vardır: Perspektif. Bir perspektifi
olmayanın zaten söylemesini de istemeyiz. 1950’li yıllara kadar aşırı miktarda tütsülenmiş balık tüket-
tikleri için Japonya’da mide kanseri vakası son derece sık
Bu parçaya göre sanatta yenilik için görülüyordu. Hatta mide kanserini erken teşhis edebilmek
I. Yeni bir konu bulmak için endoskopi tekniğini Japonlar buldu. Tütsülenmiş gıda
II. Yeni bir bakış açısına sahip olmak azaldığı için artık mide kanseri de azaldı. Şunu net biçimde
söyleyebiliriz o hâlde: Tütsülenmiş gıdalardan uzak durun.
III. Yeni bir biçemle sanat yapmak
Keza alüminyum, ısıyla reaksiyona girerek yemeğin içine
IV. Yeniliği kapsamlı biçimde yapmak nüfuz eder. Henüz kanıtlanmasa bile bu madde alzaymır
durumlarından hangileri gereklidir? ile ilişkilendiriliyor. Sağlığa zararlı olmadığı kanıtlanınca-
ya kadar alüminyum folyolardan uzak durmanız iyi olur.
A) I ve III B) II ve III C) III ve IV Plastik folyoların da riskli olduğunu düşünüyorum. Yağlı
D) Yalnız III E) Yalnız IV kâğıt hepsinden daha güvenli görünüyor. Fakat kâğıdın
yanmamasına dikkat etmelisiniz.

2. İnsanlık, çok uzaklarda, çok yükseklerde görür gibi olduğu 3. Bu parçada konuşan doktorun işlediği konu aşağıda-
idealler ülkesine doğru yavaş yavaş ilerler. Bulunduğu kilerden hangisidir?
yer ile ulaşacağı yere bakar, ümitsizliğe düşer; o zamana A) Beslenme endüstrisindeki etik dışı uygulamalar
kadar ele geçirdiği şeylerin bir değeri olmadığı düşün-
B) Gıdaların sağlıklı biçimde muhafazası
cesine kapılır ve bu beyhudelik yani boşunalık duygusu
onu çökertir. Bizi eylemsiz kılan, atıl yapan şey, belki de C) Beslenme ile kültürel yapının ilişkisi
ideallerimizin çok yüksek, irademizin ise zayıf olmasıdır. D) Hastalıkla beslenme biçimi arasındaki bağlantı
Bundan dolayı ----- . Nitekim iki adım ötesini görmek, ilerle-
P E) Organik beslenmenin sağlıklı yaşama katkısı
memiz için yeterlidir. Tabii ki iki adım sonra, tekrar iki adım
ve sonra bir kez daha iki adım. Böylelikle bir de bakarız E
ki uzaktan aşılmaz görünen dağları aşmış, bir aşamadan
başka bir aşamaya ulaşmışızdır. S
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
PES Paragraf Soru Bankası

A) iradesiz insanlarla yola çıkmak, yolda kalmayı kabul-

lenmek demektir
B) fazla uzağa, fazla yükseğe bakmak, pek de iyi bir şey
4. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yok-
değildir
tur?
C) ideali olmayan insan, hayatını anlamlı biçimde yaşaya-
A) Neden ve amaç yargıları
maz
B) Çıkarımda bulunma
D) azimli ve sabırlı insanlar için çıkılamayacak bir zirve-
den söz edilemez C) Karşılaştırma

E) tembel insan, çalışmaktan ve üretmekten kaçmak için D) Gerekçeli öneriler

bahane arar E) Tartışmacı anlatım

32
 Geliştirme Testi - 3

5. (I) Türkiye’nin en büyük yüz ölçümüne sahip kıyı sulak
alanlarından biri ve flamingoların yuvası olan İzmir’in
Gediz Deltası, UNESCO’nun Dünya Doğa Mirası ile ilgili
dört kriterinin tamamına uyum gösteriyor. (II) Flamingoların
kuluçkaya yattığı en önemli sulak alanlarından biri de Tuz
Gölü’nün Aksaray-Eskil kıyı alanlarıdır. (III) Bu özelliği
ile dünyadaki nadir alanlardan biri olan deltanın her
bir kriteri hangi gerekçeyle sağladığına dair uzmanlar
önemli bir rapor hazırladı. (IV) Konu hakkında açıkla-
ma yapan uzmanlar 1979 yılında Grand Canyon, 2000
yılında Amazon Yağmur Ormanları ve geçtiğimiz yıllarda
daha birçok doğal alan, bulundukları ülkelerde UNESCO
Dünya Doğal Mirası listesine alındı. (V) Bu vesileyle dün-
yaca bilinirlikleri artan bu bölgeler, turizm faaliyetlerinin
de gözdesi hâline geldi. (VI) İzmir’in Gediz Deltası ise hak
ettiği bu unvanı almak şöyle dursun İzmir Körfez Otobanı
gibi yıkım projeleri ile karşı karşıya geliyor.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi,
düşüncenin akışını bozmaktadır?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
7. (I) Bilindiği gibi bilimin temel varsayımlarından biri deter-
minizm veya belirlenimciliktir. (II) Bunun anlamı, var olan
her şeyin belirli olduğu ve dolayısıyla bilim yoluyla bizim
onu belirleyeceğimizdir. (III) Bu noktada belirleyebilmek,
en azından anlayabilmeyi ifade eder. (IV) Belirsiz yani
neyin ne olacağı veya nasıl olacağı belli değilse ve belirle-
nemiyorsa neyi, nasıl bilebiliriz ki? (V) Dış dünyayı belirsiz
kabul eden bir kişi, ne yapacağını bilemez, plan yapamaz,
anlayamaz, yorumlayamaz. (VI) Hatta bu durumda başka
insanlar onun dış gerçeklikle bağının koptuğunu ve psiko-
tik bir dünyada yaşadığını düşünürler ve mümkünse akıl
hastanesine kapatırlar.
Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangisine düşün-
cenin akışına göre “Mesela evreni anlayabiliriz çünkü o
belirlidir, belirsiz bir evrende olduğumuzu kabul etmek onu
bilemeyeceğimiz anlamına gelir.” cümlesi getirilebilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V

6. Birbirinden farklı küçük taşların renkleri de göz önüne alı-

nıp bir araya getirilerek resmedilmesidir mozaik. (I) Bugün
bildiğimiz anlamdaki mozaiklerin temeli özellikle taban
süslemelerinde Mısırlılar tarafından atılmıştır. (II) Bizans
dönemi, bu sanatın altın çağına yani mozaiğin Doğu Ak-
deniz kültürünün vazgeçilmez bir parçası olmasına rastlar.
Taşların yanı sıra camlar da işin içine girmiş, bunlara dini
anlamlar yüklenmiştir. (III)
1. Hristiyanlığın kabulünden sonra kilise tarafından şapel
ve bazilikaları süslemek için bu teknik kullanılmıştır.
2. Kökeni milattan önce üçüncü binyıla kadar uzanır.
3. Bu süslemelerde kimi zaman bir av sahnesi, kimi
zaman bir aslanın ceylanı yakalayışı, canlandırılmış.
P 8. (I) Mehmet Uluğtürkan’ın ilk romanı olan Madalyasız, kısa
zaman önce raflarda yerini aldı. (II) Madalyasız, benzeri
E
görülmemiş bir söz vererek 1920 kışında Fransızlarla
S çarpışan Mehmet Ağa’nın biyografisine sadık kalınarak
oluşturulmuş bir romandır. (III) Eserin konusu, gerçek bir
yaşam öyküsüdür. (IV) Mustafa Kemal Paşa’nın emriyle
Maraş’ın Fransız işgaline karşı direniş mücadelesine katı-
PES Paragraf Soru Bankası

Bu parçanın anlamlı bir bütün oluşturması için I, II ve

lan Yeniceli Mehmet Ağa’nın (1864-1937) oğlu da dâhil
III ile belirtilen yerlere 1, 2 ve 3 numaralı cümlelerden
120 kişilik çetesiyle verdiği olağanüstü mücadelesinin
hangileri sırasıyla getirilmelidir?
romanıdır Madalyasız. (V) “Şehit olursanız 40 yıl boyunca
I II III ailenize ben bakacağım.” diye söz veren Mehmet Ağa’nın
bu sözünün, ölümden sonra ailesi tarafından yerine getiril-
A) 2 1 3 mesi ise romanın en can alıcı noktasını oluşturuyor.
B) 1 2 3
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinin
C) 3 1 2 çıkarılması anlamda bir eksilmeye yol açmaz?
D) 2 3 1
A) I B) II C) III D) IV E) V
E) 3 2 1

33
 Geliştirme Testi - 3

9. I. Mitokondrileri koruyup kollamanın yolu ise yüksek kalo-

rili beslenmeden, toksinlerden uzak durmaktan; kaliteli 11 ve 12. soruları aşağıdaki parçaya
proteine, B vitaminine ve egzersize yakın durmaktan göre cevaplayınız.
geçiyor.
II. Çünkü güçlü ve sağlıklı biri olabilmek için mitokondri
(I) Sonbahar her sene yüklenip serinliğini, kokusunu,
aktif, zinde ve sağlıklı tutup zehirlememek, toksinlerle
yağmurlarını, rüzgârını ve yapraklarını, evime yatıya gelir.
boğup yormamak, kısacası onları vaktinden önce yaş-
(II) Ben sonbaharı kapıda karşılar, “Kim gelmiş, kim?”
landırmamak gerekir.
diye boynuna sarılırım. (III) Sonbahar her seferinde göz-
III. Yaşlanma uzmanları, biyolojik yaş ve yaşlanma hızının lerimin içine bakıp “Hiç değişmemişsin.” der ve omzuma
temel belirleyicisinin de mitokondriler olduğu görüşün- dokunur. (IV) Ben sonbaharın gözlerinin içine bakamam
deler. çünkü beni hüzünlendirir sonbahar. (V) Her şeyin sonu gibi
IV. Onlara göre genç ve dinç kalabilmek için herkes mito- baharın sonu da güzelliğini siyah bir şalla gizliyor, mevsimi
kondrilerine çok iyi bakıp onları genç ve dinç tutmanın biten meyveler gibi gülümsüyor kapıda. (VI) Pazarcıların
bir yolunu bulmalı. “Elveda” çığlıkları arasında buyur ediyorum içeriye onu.
V. Sağlam ve sağlıklı mitokondrilere sahip olmak her yaş- (VII) Sonbaharı kar gibi çarşafların içinde uyutuyorum.
taki insan için çok mühim bir ayrıcalıktır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir
bütün oluşturabilmesi için hangilerinin birbirleriyle yer
değiştirmesi gerekir?

A) I ve V B) II ve V C) III ve V
D) III ve IV E) IV ve V

10. Aşık Veysel “Beni Hor Görme Gardaşım” şiirinde 11. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
Beni hor görme gardaşım
A) II B) III C) IV D) V E) VI
Sen altınsın ben tunç muyum
Aynı vardan var olmuşuz
Sen gümüşsün ben sac mıyım

P
Ne var ise sende bende
E
Aynı varlık her bedende
Yarın mezara girende
S
Sen toksun da ben aç mıyım
diyerek nasihat eder ve sorgulama yapar.
PES Paragraf Soru Bankası

Âşık Veysel’in vurguladığı düşünceler arasında da

I. Mütevazı olmak gerektiği
12. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yok-
II. Yaratılışta insanların eşit olduğu
tur?
III. Ölümün fakir-zengin ayrımı yapmadığı
A) Teşhis sanatı
IV. Mala mülke düşkün olmamak gerektiği
B) Şiirsel üslup
durumlarından hangileri yoktur? C) İçten anlatım
A) I ve IV B) II ve IV C) Yalnız II D) Düşsel ögeler
D) III ve IV E) Yalnız IV E) Terimlere yaslanma

34

13. Üst üste evlat acısı yaşamıştı Üstat Ekrem. Diğer çocuk-
ları çok küçükken ölmüştü ama Nijat, büyüyüp bir delikanlı
olmuştu öldüğünde. En çok da Nijat’ın ölümü yıkmıştı onu.
Hayat, onun bütün yaşama enerjisini almıştı âdeta. “Geldi
amma neyleyim sensiz baharın şevki yok.” diye inleyen,
acılı duygusal bir babaydı artık. Şiirlerinde hep bu me-
lankolinin sesi yükselir. Duygulu ve acılı bir romantizmin
hâkim olduğu şiirler yazar. Bütün bunlara rağmen kendisini
yenilikçilerin önderliğine adamış bir insanın sorumluluğu-
nu taşıdığı için roman, hikâye, tiyatro ve eleştiri gibi birçok
alanda yenilikçi gençlerin örnek alabileceği değerli yapıtlar
ortaya koymuştur. Bütün eleştirmenlerce şaşkınlıkla kar-
şılanan bir olay vardır ki böyle bir ruha sahip olan insan,
nasıl olur da Araba Sevdası gibi realist bir romanı, önünde
hiçbir yerli örnek olmaksızın yazabilir ve kendini paranteze
alıp da olayları, neden - sonuç ilişkilerinden koparmadan
yansıtabilir ve nesnel betimlemeler yaratabilir?
Bu parçada sözü edilen sanatçıyla ilgili olarak aşağı-
daki yargılardan hangisine varılamaz?
A) Bütün eserlerinde gerçekçi tasvirler yapabilmiştir.
B) Değişik yazın türlerinde eser vermiştir.
C) Araba Sevdası adlı eseri, edebiyatımızdaki ilk gerçekçi
roman örneğidir.
D) Şiirlerinde, karamsar bir hava egemendir.
E) Edebiyatımızın yenileşmesi konusunda yol gösterici bir
rol üstlenmiştir.
P
E
S
Recaizade Mahmut EKREM
(1847-1914)
“Sanat için sanat” görüşünü savunan yazar, sanatta güzellik ilkesi-
ne bağlı kaldı. Eserlerinde genellikle aşk ve ölüm temalarını işledi.
Edebiyatıcedide’nin kurulmasına zemin hazırladı. Tanzimat ve Batı
edebiyatı düşüncesinin yeni kuşağa aktarılmasında etkili olan yazarın
en bilinen eseri aynı zamanda tek romanı olan “Araba Sevdası”dır.
Şiirlerinde romantik bir mersiye şairi olan sanatçı, bu romanıyla ilk
realist roman örneğini vermiştir. Eserin kahramanı Bihruz Bey, yanlış
Batılılaşmanın tipik bir temsilcisidir.
35
Geliştirme Testi - 3
14. Gene de her durumda yapacak şey var. Örneğin bugün
Türkiye’de sık sık kulağa çarpan birtakım iniltilerden sıy-
rılmak zorundayız: Bizden lozof çıkmaz, türünden iniltiler
bunlar. Daha yüzyıllar boyu Batı’nın felsefesini kabasından
aktaracağız diye sızlanmaktan; bunu da “geleneksizlik”
ile “çevre yoksunluğu” adı verilen nedenlere dayatmaktan
vazgeçmeliyiz. Şuradan buradan basmakalıp bir iki düşün-
ce karalayanın, “büyük lozofum’’ demesi ne denli gülünç
ise, “Biz felsefe yapamayız’’ demek de sözüm ona toplum-
sal-tarihsel saptamalar adına da yürütülse o denli bozgun-
culuktur. Suya uzaktan bakıp “Burada yüzülmez.’’ demek
gibi bahanelerle oyalanacağımıza yüzmeyi denemeliyiz.
Bu parçada yakınılan asıl durum aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) Felsefeye gerekli ilgiyi göstermemek
B) Batı felsefesinden üstün olduğumuzu iddia etmek
C) Biz felsefe yapamayız ön yargısına sahip olmak
D) Basmakalıp düşüncelerle felsefe eğitimi vermek
E) Doğu ile Batı felsefesini kaynaştıramamak
DOĞRU SÖZ
İçe dönük ve dışa dönük erişkinler, birbirlerini yanlış anlarlar. Dışa
dönük, içe dönüğü bencil ve sıkıcı; içe dönük, dışa dönüğü göste-
rişçi ve yapmacık bulur.
Erol Göka
KILAVUZ SÖZ
Can sıkıntısına çare olsun diye uydurma bir anlam aramak yerine,
PES Paragraf Soru Bankası
önüne açılan bir işi yapmaya başlayan kimse daha şanslıdır. Gün
boyunca karşılaştığı işlere hiç üşenmeden koyulan insan can sıkın-
tısına karşı gerçek panzehiri yakalamıştır.
Erol Göka
İDEAL SÜRE 11 dk MAKUL SÜRE 13 dk SİZİN SÜRENİZ
 GELİŞTİRME TESTİ – 4

2. Bu parçadan hareketle sözü edilen deniz canlısı için

1 ve 2. soruları aşağıdaki parçaya aşağıdakilerden hangisine kesin olarak ulaşılabilir?
göre cevaplayınız. A) Deniz patlıcanlarının ithal edilmesi yasayla engellen-
mektedir.
B) Deniz canlılarının içerisinde ülkemizde yenmeyen bir
gruba dâhildir.
Denizpatlıcanları, protein içeriğinin zengin olması nede-
C) Toplanmasıyla ilgili resmî düzenlemeler söz konusu-
niyle spor yapan kişilerin gelişimine katkıda bulunuyor; diş
dur.
eti rahatsızlıklarına, yorgunluğa, eklem ağrılarına ve daha
birçok şeye iyi geliyor. Denizhıyarı da denen bu omurga- D) En fazla sporcu sağlığı ve gelişimi açısından önem
sız canlı 3-27 cm arası bir uzunluktadır ve denizlerin sığ taşımaktadır.
bölgelerinde yumurtlayarak ürer ve yaşamını sürdürür. E) Türkiye’deki deniz sularına özgü endemik bir canlıdır.
Türkiye’de devlet kontrolünde toplanan bu canlının yurt
dışına satılması yasak. Derisi dikenliler familyasından olan
bu canlı, Uzak Doğu mutfağının olmazsa olmaz bir par-
çasıdır. Yemeklerde kullanılan, çorbası yapılan bu canlı,
kozmetik sanayinde de kullanılıyor. Kilosu 30 dolardan 150
dolara kadar satılabiliyor. Dokuz yüz kadar türü bulunan
bu canlıların ağzı ile anüsü iki uçtadır ve ağız çevresin-
de 10-30 arası duyu ve tentaküller yani av yakalamaya
yarayan dokunaçlar vardır. Solunumlarını vücut boşlu-
ğunda uzanan bir çift su akciğeri ve solunum ağacı denen
organlarla sağlar. En önemli özellikleri ise vücutlarının her
yanında var olan yakalama kolajeni sayesinde kendini
sıvıya dönüştürebilme becerileridir. Sıvı hâldeyken küçük
çatlaklardan geçebilir ve tekrar eski hâline dönebilir. Bazı
türleri, kendilerini futbol topu kadar şişirebilir, bazıları ise
su püskürterek çakıl taşı gibi görünebilir.

3. ---- . Çünkü duygularını ifade etme imkânı verilmeyen bir

1. Bu parçadan hareketle “denizpatlıcanları” için aşağıda-
kilerden hangisi söylenemez?
A) Denizlerin derinliği az olan kısımlarında yaşar.
B) Ülke ekonomisine katkısı çok fazladır.
C) Kendisini dönüştürebilen bir canlıdır.
D) Farklı kullanım alanları mevcuttur.
E) Bazı ülkelerin vazgeçilmez yiyeceğidir.
PES Paragraf Soru Bankası
çocuk zamanla kendi duygularına yabancılaşır, onu değer-
siz bulur, onunla ilişkisini keser. Bunun sonucu çok kötü-
dür: Yaşama sevincini yitirmek. Çocukların duygu ve heye-
canlarını yasaklayan bir çevrede normal olan heyecan ve
duygular, anormal hâle gelmeye başlar. Doğallığını kaybe-
den duygu ve heyecanlar, çocuğun yaşama uyum sağla-
P masını önler, ona ayak bağı olur, bütün bunlar, kendisi ve
çevresiyle barışık, içsel doyum içinde olan bir birey olmayı
E imkânsızlaştırır.
S Bu parçanın başına dil ve düşünce bakımından aşağı-
dakilerden hangisinin getirilmesi uygundur?
A) Hırçınlaşan bir çocuk kendini ifade edemediği için
böyle davranır

B) “Söz gümüşse sükut altındır.” deyip altından bir kilit

vurmamalıyız çocukların ağzına
C) Çocuğun kendi ailesi içinde bulamadığı sevgiyi başka
bir yerde araması, onu duygusal boşluğa iter
D) Fiziksel şiddete maruz kalmak da duygusal şiddete
maruz kalmak da çocukta travmalar oluşturur
E) Duygu ve heyecanlarını iyi anlatabilecek dil becerisine
sahip olan çocuklar, yaşamda daha mutlu ve başarılı
olurlar

36

4. çocuk, insan seslerine yaslanmış uyuyordu
o zaman ben atlıydım işte
saçlarımda geceler morarırdı
yorgun olamazdım çok uzaklardaydı yurdum çünkü
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy-
lenemez?
A) Sürrealist çağrışımlar bulunmaktadır.
B) Farklı duygular uyandırma amacı güdülmüştür.
C) Sözsel yinelemelere başvurulmuştur.
D) Alışılmamış bağdaşdırmalar kullanılmıştır.
E) Devrik cümlelerin etkileyiciliğinden yararlanılmıştır.
5. (I) Estetik duygusuna sahip olarak yaratılan insanoğluna
son ilahi kitap da bir edebî şaheser olarak gönderilmiştir.
(II) İnsan, özünde taşıdığı bu güzellik duygusunu Kur’an’dan
aldığı ilhamla çok yönlü olarak istifadeye sunabilir. (III) Bunlar-
dan biri de Kur’an kıssalarını sahneye çıkarma çabası olmalı-
dır. (IV) Kur’an-ı Kerim mesajını iletmede farklı edebî metotlar
kullanır. (V) Telmih, iltifat, temsil, teşbih, tekrir, i’caz, itnab ve
kıssa yöntemleri bunlardan bazılarıdır. (VI) Bunlar içerisinde
en dikkat çekenlerden biri de kıssa yoluyla mesajı arz etmek-
tir.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
hangi cümleyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
6. Eski günlerde şiirin hayatı devlet denen büyükçe bir kuşun
gölgesinde geçerdi. Şimdilerdeyse bir altın kuşun sırtında
uçar: Kuşun eski adı “cedel” yeni adı “eytişim” yani diya-
lektiktir. Bir başka deyişle tartışmak, sorgulamak, sarsmak,
tabulara boyun eğmemek şairin de şiirin de olmazsa olma-
zıdır.
Şair bu sözleriyle aşağıdakilerden hangisini anlatmak
istemiştir?
A) Şiir, artık muhalif ruhlu bir insanın dışa vurumudur.
B) Şiir, devlet destekli oluşumlara yakın durmalıdır.
C) Şiir, muktedirlere muhalif olmamalıdır.
D) Yönetenleri eleştirmek şaire bir şey kazandırmaz.
E) Şiir devletin varlığını hedef alamaz.
37
Geliştirme Testi - 4
7. Muhabir:
(I) -----
Editör:
— Yayınevinin kuruluş döneminde sahibiyle geçmişten
gelen bir tanışıklığımız vardı. Sıradan bir dost ziyareti ile
başlayan gelip gitmelerim, ortamın bir okul/ekol olması
sebebiyle sıklaştı ve huzur içinde nefes aldığım, heyecan
duyduğum, hayatıma zenginlikler kattığım bir ortam olarak
beni kendisine bağladı.
Muhabir:
(II) -----
Editör:
— O kadar çok faktör var ki... Kurgu veya kurgu dışı olmak
üzere iki ayağımız var. Öncelikli kriterimiz, üçüncü kez tek-
rar ediyor olacağım ama, “Bu eser insanımızın tekâmülüne
katkı sağlar mı?” sorusuna olumlu cevap vermektir.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Geleceğe yönelik olan planlarınızda bu işi yapmak
var mıydı?
(II) Günümüzde yayıncılığın geldiği noktayı yeterli bulu-
yor musunuz?
B) (I) Yayıneviyle yollarınızın kesişmesi nasıl oldu?
(II) Yayımladığınız kitaplarda belirli bir kriteriniz var mı?
C) (I) Kendi yapınıza uygun bir yerde çalıştığınızı düşünü-
yor musunuz?
(II) Yazarlarınızda sahip olmalarını istediğiniz özellikler
var mı?
D) (I) Yayınevlerinin çözülmesi gereken problemleri var mı?
P (II) Okurlarınızla nasıl bir ilişkiniz var?
E E) (I) Yayınevinizin ekibiyle çalışmaya nasıl başladınız?
(II) Yayımladığınız kitap sayısıyla ilgili bir hedefiniz var
S
mı?
PES Paragraf Soru Bankası
 Geliştirme Testi - 4
8. Dünyada 4 bin 416 şehir var ve biz İstanbul’da ya da
onun ışığının aydınlattığı ülkede doğduk. Şehirlerin şeh-
ri... İstanbul’dan bir tane daha yok dünyada. İnsanıyla aşk
ilişkisi kuran kaç şehir var? İstediğimiz gibi gitmeyen onca
şeye rağmen bunlar da geçecek dedirten kocaman bir te-
selli pınarı. İstanbullu olmak bir talihtir. O yüzden ona vefalı
olmalıyız. Efsanelerinin, gizemli sokaklarının, kaybolmaya
yüz tutan yapılarının sesini duymalıyız. Ders kitaplarında
okutulan, TV’lerde izletilenden çok daha fazlasıdır bu şe-
hir. Bir zamanlar cennetle bir tutulan, dünyaya yön veren
binlerce yıllık bir imparatorluklar başkenti, katman katman
tarihiyle bir hayaletler şehri.
Bu parçadan hareketle İstanbul’la ilgili olarak aşağıda-
kilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Dünyada eşinin olmadığı
B) İnsana umut aşıladığı
C) İnsanı kendine bağladığı
D) Coğrafi olarak stratejik bir konumunun olduğunu
E) Önemli tarihî olaylara tanıklık ettiği
9. I. İnsan kendi ediminin vebalini yani günahını üstlenmek-
le vazifelidir.
II. Çünkü insan yapıp ettiklerinin bilincine varacak bir
yeteneğe sahiptir.
III. Demek oluyor ki insan eğri de olsa doğru da olsa ver-
diği kararların ve o istikamette attığı adımların sorum-
luluğunu taşımak zorundadır.
IV. Akıl denen bu yetenek sayesinde insan, kendi tercihle-
rinin bilincinde olma ayrıcalığına dolayısıyla da verdiği
PES Paragraf Soru Bankası
kararlardan ve eylemlerden sorumlu olmaya yazgılıdır.
V. Sonuç olarak insan edimlerini başkalarının etkisiyle
oluşturduğunu, bu yüzden de sorumluluğun bir başka-
sına ait olduğunu söyleyerek işin içinden sıyrılamaz.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün
oluşturması için aşağıdakilerden hangilerinin birbiriy-
le yer değiştirmesi gerekir?
A) I ve III B) II ve III C) II ve IV
D) III ve IV E) III ve V
38
10. (I) Eski çağların mermer şekeri olarak ün yapan Efes, geç-
mişte Hellenistik Dönem’in önemli kültür merkezlerinden
biriydi. (II) Gotlar ve Bizanslılardan sonra Selçukluların eli-
ne geçen Efes’te çıkan sıtma salgınından sonra halk daha
yukarıya, bugünkü Selçuk kasabasına taşındı. (III) Bugün
ise Hristiyanlığın en önemli hac merkezlerinden biri olmuş-
tur. (IV) Efes’i üç bölümde ele alıp incelemek yerinde olur.
(V) Meryem Ana’nın dergâhı ve Panaya Kapulu diye adlan-
dırılan yer, asıl Efes ve yukarıdaki eski Selçuk kasabası, bu
yerin bölümlerini oluşturmaktadır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
11. Hababam Sınıfı sadece yüreğimizi ısıtmaz, ufkumuzu da
açar. Doğu’dan gelen, okumuş bir köylü çocuğun, saygı-
mızı sonuna kadar hak ettiğini anlatır. Hizmetçilik yaparak
evladını okutmaya çabalayan annenin utanç değil gurur
kaynağı olduğunu vurgular. “Evladım, sen ne yaptın?” diye
soran Mahmut Hoca’ya “Sevdim hocam!” diyecek medeni
P cesareti aşılar. Kimseyi aşağılamayan, dışlamayan bir ba-
kış açısı kazandırır. Tüm meseleleri, kavgaları, yanlışları
E tatlıya bağlamalıyız, der bize. Bir insan kendi yanlışlarını
görüp özür dilediğinde onu affetmekten öte sevgiyle kucak-
S
lamaya hazır olmalıyız, der. İşte Rıfat Ilgaz’ın bu romanını
60 yıldır bize değerleri aşıladığı için seviyor, okuyor, seyre-
diyoruz. Çünkü bu değerler, bizi biz yapan değerlerdir ve
Hababam Sınıfı da bizim hayatımız, bizim hikâyemizdir.
Bu parçaya göre Hababam Sınıfı’nın insanlara kazan-
dırdığı değerler arasında aşağıdakilerden hangisine
yer verilmemiştir?
A) Prensipli ve tavizsiz olmak
B) Alçak gönüllü ve müşfik olmak
C) Barışçıl ve hoşgörülü olmak
D) Saygılı ve anlayışlı olmak
E) Zengin bakış açısına ve ince duyarlığa sahip olmak
 Geliştirme Testi - 4

12. Stres demek, kontrolsüz kortizol yani stres hormonu salı-
nımı demektir. Böbrek üstü kabuğunda meydana gelen bu
salınım, kan basıncını ve şekeri artırıyor. Yani kortizol ar-
tınca şeker ve tansiyon da artıyor. Hemen ardından bunları
insülin zıplaması ve hipoglisemi yani kan şekerinin azal-
ması izliyor. Düşen kan şekeri de sizi “stres oburu” yapıyor.
Kısacası stresin fazlası aşırı ve hızlı gıda tüketimine, kilo
kontrol sisteminin felcine de davetiye çıkarıyor. Hatta başa
çıkma yöntemlerini bilmeyen kadınlarda kısırlığa bile ne-
den olabiliyor. Öyleyse ne yapıp yapıp onunla mücadele
etme yöntemlerini öğrenmeliyiz.
Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin yanıtı
yoktur?
A) Strese giren insanlar, neden çok fazla yemek yer?
B) Stresle nasıl başa çıkılır?
C) Stresin insan sağlığıyla ilişkisi nedir?
D) Kortizolun artması vücudumuzda nelere yol açar?
E) Kan şekerinin düşmesinin sonucu nedir?
13. Bu parçada asıl yakınılan durum aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) Tarihle ilgili konuların TV dizisi yapılması
B) Tarihsel olaylar ve kişilerle ilgili bilgisiz kişilerin yorum
yapması
C) Tarihin popüler kültür ve kazanç uğruna medya aracılı-
ğıyla çarpıtılması
D) Tarihteki büyük şahsiyetlerinin özel yaşamlarının didik
didik edilmesi
E) Magazin programlarının tarih programlarından daha
çok ilgi görmesi
14. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Tanık gösterme yöntemine başvurulmuştur.
B) Örneklerle düşünce geliştirilmiştir.
C) Eleştirel bir üslup ve tartışmacı bir anlatım vardır.
D) Mecazımürsel (ad aktarması) sanatından yararlanıl-
mıştır.
E) Anlatılan asıl konuyla bir başka konu arasında ilişki
kurulmuştur.

13 ve 14. soruları aşağıdaki parçaya

göre cevaplayınız.
P
Tarih, son dönemde dizi setlerine taşındı. Güzel kadınların, E
yakışıklı erkeklerin canlandırdığı tarihî kişilikler, magazinel ANLAMLI SÖZLER
bir merak yaratıyor. Televizyon da reyting için hayırlı olanı S
Cahil kimselerin yanında kitap gibi sessiz ol.
yani sansasyonel olanı seçip alıyor. Sonra herkes oturup
Kanuni Sultan Süleyman’ın haremini ya da Hürrem’in kıya- Mevlana

fetini tartışıyor. Tarihin kendisi, bugünün estetiği ile düzen- En verimli yağmur alın teridir.
PES Paragraf Soru Bankası

lenmiş bir moda şovuna dönüşüyor. Eğlence endüstrisinin Cenap Şahabettin

yönlendirdiği tarih yorumundan toplum bir şey alabilir mi? Dil, bir ulusun aynasıdır. Bu aynaya baktığımız zaman orada kendi-
Zor! Çok zor! Aslında TV’de tarihin bir dedikodu malzeme- mizin gerçek yankısını görürüz.
si olması ve magazin formatında sunulması söz konusu. Schiller
“Falanca, kiminle görüldü? Az sonra...” anonsu yerine
“Kanuni’nin yeni gözdesi hangi cariye? Az sonra...”yı koy.
Aynı mantık. Bu formatı unvan sahibi insanların sunduğu,
katıldığı tarih programlarında da görebilirsiniz. Tarihten
İDEAL SÜRE 11 dk MAKUL SÜRE 13 dk SİZİN SÜRENİZ
gerçekten söz eden var mı? Şüpheli.

39
 GELİŞTİRME TESTİ – 5

2. • Söz ve anlam sanatları, anlatılanı etkileyici kılmanın

Özdemir ASAF olanağını verir.
(1923 Ankara-1981 İstanbul) • Necatigil bunun bilincinde bir şair olarak modern Türk
“Asıl adı Halit Özdemir Arun’dur. Sen-Ben şiirinde söz ve anlam sanatlarının nasıl kullanılacağına
söylemine çokça yaslanan şair, kısa şiir-
ilişkin en güzel örnekleri yazmıştır.
lerinde aforizma benzeri söyleyişleri ve
şaşırtıcı söz oyunlarını çok sever. Sevgi, Bu iki cümlede ifade edilenlerin en doğru biçimde bir-
ayrılık, ölüm ve yalnızlık şiirleriyle tanınır. leştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
“Yuvarlağın Köşeleri”nde şiirin ve yazarın
A) Söz ve anlam sanatlarının anlatılanı etkileyici kıldığına
işlevi konusundaki düşüncelerini özlü sözler şeklinde dile getirdi.
inanan Necatigil, modern Türk şiirinde bu alanda örnek
Kendi kitaplarını basmak için kurduğu Yuvarlak Masa Yayınlarını
genişletti ve yönetti. İkilikler ve dörtlüklerden oluşan ilk şiirlerinde alınacak bir şairdir.
yoğun söyleyiş göze çarpar. “Lavinia” onun bestelenmiş, efsane- B) Necatigil, modern Türk şiirinde söz ve anlam sanatlarını
leşmiş bir şiiridir. “Lavinia” ise ölüm çiçeği olarak bilinen bir çiçektir, bilinçli ve yerinde kullanması yönüyle öncü bir şair olmuş
şairin âşık olduğu kızın da takma adıdır. ve etkileyici şiirler yazmıştır.
Şiir kitaplarından bazıları şunlardır: C) Söz ve anlam sanatlarının anlatılanı etkili kıldığının
Dünya Kaçtı Gözüme, Sen Sen Sen, Ben Değildim, Yalnızlık bilincinde bir şair olan Necatigil, modern Türk şiirinde
Paylaşılmaz, Çiçekleri Yemeyin, Çiçek “Senfonisi (toplu şiirler), Sen
bunların kullanılma yöntemleriyle ilgili en güzel örnek-
Bana Bakma Ben Senin Baktığın Yerde Olurum
2=1 leri yazmıştır.
Kim o deme boşuna D) Modern Türk şiirinde söz ve anlam sanatlarının nasıl
Benim ben kullanılacağını en güzel örneklerle ortaya koyan Necatigil,
Öyle bir ben ki gelen kapına
şiirini bunlarla etkileyici kılmayı bilmiştir.
Baştan başa sen
E) Söz ve anlam sanatlarını kullanma konusunda bilinçli
olan Necatigil, şiirini güçlü ve etkileyici kılan bu ögeleri,
Türk şiirine en güzel şekilde taşıyabilmiştir.

1. Yazılarımızı yayımlatma heyecanıyla Güzel Sanatlar Mat- Kitaplarda Ölmek

baasına gittik. Matbaayı yöneten Özdemir Asaf, yazıla- Adı, soyadı
rımıza adamakıllı baktıktan sonra “Hepiniz, yazılarınızı Açılır parantez
önünüze alın ve takip edin.” dedi ve elindeki kırmızı ka- Doğduğu yıl, çizgi, öldüğü yıl, bitti
lemle altını çizdiği bölümleri okudu, ardından bize “olan” Kapanır, parantez.
sözcüğünün (gelmiş olan, geçmiş olan, almış olan, yapmış
olan...) gereksizliğini ve yazılarda onun neden elden gel- P O şimdi kitaplarda bir isim, bir soyadı
diğince kullanılmaması gerektiğini anlattı. Sanıyorum ki Bir parantez içinde doğum, ölüm yılları.
yıllar sonra Türkçenin kimilerince barbarca kullanımından, E
bu arada trak polislerinin “Dönüş yapmayınız!”, “Bekleme Ya sayfa altında, ya da az ilerde
yapmayınız!”, “Duraklama yapmak yasaktır!” demelerinden
S Eserleri, ne zaman basıldıkları
duyduğum rahatsızlığın kökeninde Özdemir Asaf’ın işte bu Kısa, uzun bir liste.
uyarısı vardır. Kitap adları
Can çekişen kuşlar gibi elinizde.
PES Paragraf Soru Bankası

Bu parçadaki altı çizili sözün gönderme yaptığı uyarı-

nın açıklaması aşağıdakilerden hangisidir? Parantezin içindeki çizgi
Ne varsa orda
A) Konuşma dilini yazıya olduğu gibi aktarmayınız.
Ümidi, korkusu, gözyaşı, sevinci
B) Cümlelerinizi kurarken duruluk ilkesine aykırı davranma-
Ne varsa orda.
yınız.
C) Yalın bir anlatımdan ödün vermeyiniz. O şimdi kitaplarda
Bir çizgilik yerde hapis,
D) Yazarlığın ciddi bir uğraş olduğunu aklınızdan çıkarmayı-
Hâlâ mı yaşıyor, korunamaz ki,
nız.
Öldürebilirsiniz.
E) Anlamı zenginleştiren eksiltili söyleyişlerden uzak dur-
Behçet Necatigil
mayınız.

40

3. Şu sıralar yazılan metinlerin, yapılan edebiyatın bir süredir
benimle hiç ilgisi yok artık. Sebebi herhâlde şu: Bu ede-
biyat bana yalnızca bilinen şeyler iletiyor, bilinen düşün-
celer bilinen duygular, bilinen metotlar... Artık edebiyatta
hikâyeye katlanamıyorum; istediği kadar renkli ve uçarı dolu
olsun, her hikâye bana hayal dolu olduğu ölçüde dayanıl-
maz geliyor. Hikâye, en iyisi anlatıldığında onu dinlemeyi
severim; tramvayda, konukevinde, diyelim ocak başında...
Ama içinde görünürde hiçbir şeyin olup bitmediği öyküleri
de artık kaldıramıyorum; o zaman öykü, hiçbir şeyin, ya da
nerdeyse hiçbir şeyin olup bitmeyişinden ibaret, gerçek ya-
şamla bağını kesmiş, soyut bir söylem olup çıkıyor.
Bu parçanın yazarı aşağıdakilerden hangisini söylemiş
olabilir?
A) İyi bir öykü, yaşanmış olayı olduğu gibi anlatmalıdır.
B) Edebiyatın oluşturduğu sanal dünyada yaşamdan
kopuk öykü bana bir şey söylemiyor.
C) Duygusal öyküler insanlarda kalıcı etkiler bırakabilir.
D) Yaşamın kendisiyle ilgilenen insanlar için öykü çok
önemli bir kaynaktır.
E) Kuru ve renksiz öyküleri sevmiyorum ben, nitelikli
olana ise sözüm yok.
4. Gurbet o kadar acı
Ki ne varsa içimde
Hepsi bana yabancı
Hepsi başka biçimde
Eriyorum gitgide
Elveda her ümide
Gurbet benliğimi de
Bitirmiş bil içimde
Ne arzum, ne emelim
Yaralanmış bir elim
Ben gurbette değilim
Gurbet benim içimde
Şair bu şiirde altı çizili dizelerle kendisiyle ilgili olarak
I. Yurduna kavuşma umudunu yitirdiği
II. Gariplik duygusunun ruhunu sardığı
III. Asıl ayrılığı ve yalnızlığı iç dünyasında yaşadığı
özelliklerinden hangisini veya hangilerini vurgulamış-
tır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
41
Geliştirme Testi - 5
5. Çocuk üzerine gerçekçi olmayan beklentiler ve çocuğa gü-
ven duymama önemli bir sorun kaynağıdır. Ebeveynlerin
çocuğun potansiyelinin üzerinde olan beklentilerini çocuk-
lara yansıtmaları çocukta kaygı ve başarısız olma korkusu
geliştirir. Çocuktan başarılı olması konusunda çok fazla
beklenti içinde olmak, onun kişilik değerinin sadece başa-
rıyla değerlendirilmesi anlamına geldiği için çocuğun değe-
rinin anne babasının gözünde başarılı olmaya bağlanması
çocukta kaygı yaratmaktadır. Başarıda en önemli engeller-
den biri olan kaygı veya korku böylece ailede yaratılmış
olur.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söy-
lenebilir?
A) Kendileri başarısız olan ailelerin çocukları da başarısız
olur.
B) Aileler kendileri ile ilgili beklentileri çocuklarının yerine
getirmesini istemektedir.
C) Çocuklara erken yaşta yüklenen sorumluluklar onların
gelişimini engeller.
D) Ailenin yanlışları çocukları başarısızlığa itebilmektedir.
E) Çocukların başarılı olabilmesi onların bütün kaygılar-
dan uzak tutulmasına bağlıdır.
6. Henüz yaşlılık onun için söz konusu değil yalnız tesadüfen
görülen eski bir fotoğraf, artık var olmayan bir yüz gördü-
ğünde afallıyor. Şimdilik gençlere ayak uydurabiliyor. Ama
kime baksa onun kendisinden daha genç olup olmadığını
araştıracak aşamaya geldi ancak yaşlanmaktan söz açıldı-
P ğında karşı çıkıyor doğal olarak. Henüz pek bir şey gözlen-
miyor yaşlılıkla ilgili. Esnemiş cilt, gözler altındaki torbalar,
E tıraş olurken aynaya baktığında bunların tümü şimdilik geçi-
S ci bir yorgunluk işareti gibi görünüyor. Onlardan ürkmemeye
çabalıyor. Yalnız dişler, bazıları çoktan dökülmüş; rüyada,
bunun ne demek olduğu açık, bu dişler onu korkutuyor, göz-
ler de bütün beyazlıklar kül rengini alıyor, sarımtırak. Artık
PES Paragraf Soru Bankası
o noktaya gelindi. Saçlar dökülmüyor da daha yatıklaşıyor
yalnızca, büyüyen ise alındır; buna şimdilik kellik demeye
gerek yok.
Bu parçada sözü edilen kişinin en belirgin özelliği aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
A) Kendine yaşlı diyenlere kızması
B) Yaşlandığını kabul etmeye yanaşmaması
C) Gençlere ayak uyduracak kadar enerjik görünmesi
D) Yaşlandığının farkına varması ve yaşlı gibi davranması
E) Yaşlılık belirtilerinin geçici olduğunu düşünmesi
 Geliştirme Testi - 5
7. Kitaptaki öykülerde aşk bir kavramlar galerisi olarak yer alı-
yor. On ayrı öyküde, aşkın on ayrı yüzü sergileniyor. Aşk,
kimi zaman kanlı bir cinayet için kâfi delil oluyor, kimi za-
man bir mucize, kimi zaman çözümsüz bir problem, kimi
zaman bir ütopya, çoğu zaman da köpeklik. Aşkı anlatırken
gerçeklerden yola çıkıyor yazar. Abartısız, basit, yalın ama
insanı sarsan gerçeklerden… Aşkın büyüleyici güzelliğinin
yanında insan benliğini yok sayan çirkinliğini de dile getiri-
yor. İnsanı rüyalara sürükleyen heyecanı kadar ruhumuzu
karanlık labirentlerde koşturan kör coşkusunu da gözler
önüne seriyor. Aşkın ne olduğunu tarife kalkmıyor yazarı-
mız ama bu duyguyu okurla tartışıyor.
Bu parçada sözü edilen eserle ilgili olarak aşağıdaki-
lerden hangisine değinilmemiştir?
A) Aşkı olumlu ve olumsuz yönleriyle yansıttığına
B) Aşkın gerçekçi hikâyelerle anlatıldığına
C) Basit, yalın, abartısız bir dil kullanıldığına
D) Hikâyelerinde aşkın tanımını yapmadığına
E) Okurla etkileşim içinde bir anlatımı olduğuna
8. Dağlar hakkında araştırma yapan bilim dalına orografya
adı verilir. On dokuzuncu asır ortalarında gelişmeye başla-
yan orografya, dağları dış görünüşleri bakımından inceler.
İç bünyelerini inceleyen bilim dalı ise jeolojidir. Dağların dış
görünüşleri itibariyle incelenmesi iki yönde olur: Biçimleri
(görünüşleri) ve meydana geliş şekilleri. Görünüş bakımın-
dan, alçak, orta yükseklikte, yüksek, tek dağlar, sıradağlar,
geçitli, geçitsiz dağlar, dilinmiş, yıldız şeklinde uzanışlı (bir
noktadan her yöne doğru dağ kollarının açılarak uzanışı),
PES Paragraf Soru Bankası
kuş tüyü uzanışlı (kuş tüyü veya yaprak damarları gibi uza-
nan) ve ızgara uzanışlı dağlar şeklinde isimler alır.
Bu parçada orografya ile ilgili aşağıdakilerden hangisi-
ne değinilmemiştir?
A) Geçmişinin çok eskilere kadar uzanmadığına
B) Son dönemde hızlı gelişim gösterdiğine
C) Araştırma alanının dağlar olduğuna
D) Dağların iç yapıları ile ilgilenmediğine
E) Dağların dış görünüşünü farklı açılardan incelediğine
42
9. Cinsiyet ve spor yapma durumunun kişilik özelliklerini et-
kilediği gerçeği ortaya çıkmaktadır. Ayrıca kişilik özellikleri
ile bilgisayar kullanımı arasında da ilişkiler mevcuttur. Spor
yapma ve bilgisayar kullanma gibi sonradan kazanılan be-
cerilerin kişiliği etkilediği ve kişiliğin de akademik başarı
üzerinde etkisi olduğu unutulmamalıdır. Çocukların düzen,
karar verme, planlı çalışma, süreyi pozitif kullanabilme,
güçlü iradeye sahip olma, yeniliklere açık olma; onları dü-
şünmeye sevk etme, onların yaratıcılıklarını ortaya çıka-
racak girişimlerde bulunma gibi kişisel özelliklerini geliştir-
mek akademik başarılarını olumlu yönde etkileyebilir.
Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini söy-
lemesi beklenemez?
A) Spor yapanlar, bunun olumlu karşılığını farklı alanlarda
görür.
B) Bir birey, sonradan spor yapma becerisine sahip olabi-
lir.
C) Bir insanın kişilik özelliğinin şekillenmesinde cinsiyeti-
nin de etkisi söz konusudur.
D) Farklı alanlarda kişisel özelliklerini geliştiren bireyler,
akademik başarılarına katkı yaparlar.
E) Akademik başarıya yatkın insanlar, sporda da başarılı
olur.
10. Bütün ülkelerin ortak sorunu hâline gelen çevre kirlenmesi,
günümüzde insan sağlığını tehdit eder boyutlara ulaşmış-
tır. Bu sorunlar karşısında çevre konusunda duyarlılığın
artırılması, gerekli önlemlerin alınması ve örnek teşkil ede-
cek uygulamaların hayata geçirilmesi için önemli adımlar
P atılmaktadır. Ülkemizde bu bilince sahip yerel yönetimler,
Sağlıklı Kentler Birliği çatısı altında çevresel konularda so-
E
runlarla mücadele etmek amacıyla çocuk yaştan itibaren
S bilinçlendirme çalışmaları başlatarak farkındalık kazandır-
maktadır.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söyle-
nebilir?
A) Ülkemiz, eğitimle ilgili çalışan gönüllü kuruluşların sayı-
sı bakımından dünyada önde yer almaktadır.
B) Ülkemizde çevre bilinci bireylere erken yaşlarda kazan-
dırılmaya çalışılmaktadır.
C) Dünya ülkeleri çevre konusunda toplumlarının eğitimini
tamamlamıştır.
D) Bütün ülkeler çevre konusunda ortak hareket etmeye
başlamıştır.
E) Çocukların eğitiminde farkındalık yaratan ülkeler kal-
kınmada hızla yol almaktadır.
 Geliştirme Testi - 5

11. Muhabir:
--- 13 ve 14. soruları aşağıdaki parçaya

Şair: göre cevaplayınız.

— Makamlar adlı eserimde “hüzzâm, rast, hicâz,

kürdîlihicazkâr” gibi Türk sanat müziği makamlarını o ma- (I) Mektubunda seni eleştirmemi istiyorsun, sahi bunu
kama ait şarkılardan alıntı yaparak şiirleştirdim. Beni şiir- gerçekten istiyor musun? (II) Çünkü insanlar, çoğu kez
lerimin en fazla beslendiği kök olan çocukluğuma götüren onaylanmak için danışır ve alkışlanmak için beğeninize
ve o günleri bana yeniden yaşatan şarkıların ritmini lirik -tenkidinize değil- sunarlar düşüncelerini. (III) Karşısındaki
şiirlerimde yakaladığımı ve o melodileri okura kolayca ilet- insana sevimsiz görünmek istemez çünkü. (IV) Kimi
tiğimi düşünüyorum. Daha önce Attila İlhan da makam şi- zaman da bu insan, onun gerçekten sevdiği biridir. (V) O,
irleri yazmıştı. Türk sanat müziğinin geçmişi yansıtan ince bu sevgiyi kaybederim korkusuyla kaşık kaşık acı şurup
duyarlığının şiirdeki yansımalarına Attila İlhan gibi ortak içireceğine kaşık kaşık bal yedirir dostuna.
oldum. Şiirlerimi bir tür lirik beste olarak gördüğümü daha
önce yazmıştım. Müzik, şiiri düzyazıdan ayıran en önem-
li özellik. Şarkısız Zamanlar adlı eserimde çöl rüzgârının
bestesini yaparken ve yalnızlık kokan kelimelerin melodi-
sini şiirleştirirken görüntüyle sesin örtüşmesine özen gös-
terdim.
Bu diyalogda şair aşağıdaki sorulardan hangisine
yanıt vermemiştir?
A) Şiir ve müziği bir araya getirme çalışmasında size des-
tek olanları açıklar mısınız? 13. Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangisine düşün-
B) Çocukluğunuz şiirinizin kaynakları arasında yer alıyor cenin akışına göre “Kendisine danışılan kimse de çoğu
mu? kez gerçek düşüncesini söylemez.” cümlesinin getirilmesi
uygundur?
C) Sanatınızda yaptığınız yeniliğin benzeri başkaları tara-
fından daha önce yapılmış mıydı? A) I B) II C) III D) IV E) V
D) Şarkılardaki ritmi yakalayabilmek için hangi tür şiir yaz-
dınız?
E) Şiirinizin ses ve musiki ile kurduğu bağı açıklar mısı-
nız?

12. Şairlerin II. Yeni’ye, bu yenilik hareketine olan mesafelerini P

belirledikleri çizgiye kadar yaşanan süreçte eleştirmenlerin
tutumlarında da bazı kırılmalar olur. Asım Bezirci ve Attila E 14. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
İlhan’ın bu şiir hareketine yönelik tutumları aynı ideolojiden S A) I. cümlede bir sorgulama ve emin olamama söz konu-
beslendikleri için olsa gerek birbirlerini desteklemektedir.
sudur.
Nesnellik kaygısı taşıyarak da olsa hep bir karşı çıkma ref-
leksi hâkimdir her ikisinde de. Attila İlhan’ın tutumuna ken- B) II. cümlede insanların bir eyleme yönelmelerindeki asıl
amaç dile getirilmiştir.
PES Paragraf Soru Bankası

di şiir anlayışını derinleştirecek arayışlar içinden bakabiliriz

ama Asım Bezirci’nin yaklaşımı, toplumcu gerçekçiliğin ku- C) III. cümlede insanların bir tutumunun gerekçesi ya da
ramlarıyla beslenen eleştirel bir tutumdur. kaynağı belirtilmiştir.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yer D) IV. cümlede insanların başkalarına karşı duydukları
almaz? sevginin etkilerinden söz edilmiştir.

A) Açıklama E) V. cümlede insanların nesnel olamadıkları bir konuda

sahte davranışlar sergiledikleri sezdirilmiştir.
B) Örneklendirme
C) Tanık gösterme
D) Karşılaştırma
İDEAL SÜRE 13 dk MAKUL SÜRE 16 dk SİZİN SÜRENİZ
E) Mecaz anlamlı sözcükler

43
 HIZ VE NET ARTIRAN GELİŞTİRME KAVRAMLARI
Acziyet: Güçsüzlük, yetersizlik, çaresizlik.
Afi: Gösteriş, yaka, caka, çalım.
Afi kesmek: Gösteriş yapmak, hava at-
mak, ali davranmak.
Aktüel: Güncel.
Alışılmamış bağdaştırma: Sanatlı ve
imkânsız anlam ilişkileriyle kelimeleri bir
araya getirme işi. “Sesinin gölgesi”, “Mor
uğultu”, “Yağmurlu düşünceler”...
Bayağı: a) Basit, adi, aşağılık, banal, sıra-
dan, alelade, herhangi bir özelliği olmayan.
b) Gerçekten, hemen hemen, epey.
Berrak: Bulanık olmayan, aydınlık, açık.
Biçem: Üslup, tarz, dil ve anlatım yöntemi.
Anlatış biçimi.
Biçim: Şekil. Yapı. Bir şeyin dıştan görü-
nüşü. Dışsal nitelikleri. Eşkal. Form. Eserin
içeriğinin dışındaki özellikleri.
Bilakis: Tam tersine. Tam aksine.
Bilgiçlik taslamak: Bilmediği hâle biliyor-
muş gibi davranmak, bilgili geçinmek.
Bilhassa: Özellikle, hele, her şeyden önce,
en çok, hassaten.
Çıkarım: a) Belli önermelerden kabul edi-
len veya gerçek olan doğruluklardan ya-
hut yanlışlıklarından yola çıkarak sonuca
gitme, sonucu tahmin etme. İstidlal. b) Bir
şeyi dayanak göstererek bir sonuca varma.
PES Paragraf Soru Bankası
c) Verileri yorumlayarak sonuçla ilgili tah-
minde bulunma. Dolayısıyla sonuca gitme.
Determinizm: Belirlenimcilik. Gerekircilik.
Belli koşullar gerçekleştiğinde aynı sonuç-
ların ortaya çıkacağını savunan felsefe an-
layışı. Sebep-sonuç bağının zorunluluğunu
savunan felsefe ekolü.
Diyalektik: a) Akıl yürütme yoluyla araş-
tırma ve doğrulara ulaşma yöntemi. b) Bir
tez veya görüşü onun mantıksal sonuçla-
rını incelemek yoluyla çürütme yöntemi.
c) Gerçekliği ve onun çelişik durumlarını
inceleyen ve bu çelişmeleri aşmaya yara-
yan yolları arayan akıl yürütme yöntemi;
eytişim.
Dört başı mamur: Dört dörtlük, eksiksiz,
mükemmel, tam istendiği gibi, kusursuz,
ideal seviyede elverişli olan, her yanı ba-
kımlı.
Dumura uğramak: İşlevini yitirmek, körel-
mek, işlemez olmak.
Duayen: a) Kıdem yönünden en başta ge-
len diplomat. b) Aksakal. Bir mesleğin en
kıdemlisi.
Efsane: a) Eski çağlardan beri söylenege-
len, olağanüstü varlıkları, sıra dışı konuları
ve olayları kapsayan hayali hikâye, söylen-
ce. b) Gerçeğe dayanmayan asılsız söz,
hikâye. c) Olağanüstü bir başarı elde etmiş
kişi veya kurum.
Elektrot: Bir elektrolitin içine daldırılan,
artısına anot ve eksisine katot denilen iki
iletken çubuktan her biri.
Elektroliz: Bir elektrik akımının etkisiyle
ortaya çıkan kimyasal ayrışma.
44
Elektrolit: a) Elektroliz işlemiyle çözülen
madde. b) Hücre içi ve dışındaki sıvıda
bulunan sodyum, potasyum vb. madensel
iyonlar.
Empati: Duygudaşlık. Eş duyu. Bir insanın
yerine kendini koyarak onun içinde bulun-
duğu durumu ve duyguları içselleştirmek.
Entelektüel: a) Aydın, münevver. b) Fikir
sorunlarıyla ilgili.
Etken: a) Etki eden şey, sebep, faktör.
b) Müessir, bir madde üzerinde değişiklik
yapan şey. c) Öznesi belli ve yapıcı olan il.
Aktif il, etken il.
Etkin: a) Hareketli, işleyen, aktif, dinamik,
faal durumda olan, çalışan. b) Kimyasal
tepkimelere katılmaya yatkınlığı olan mole-
kül veya atom.
Fildişi kule edebiyatı yapmak: Sanatçı
ve aydınlar için kendi köşesine çekilmek.
Kendini toplumdan soyutlamak, toplumun
sorunlarını görmezden gelmek. Yalnızca
sanat için sanat yapmak.
Günaşırı: İki günde bir.
İmal: a) Ham maddeyi işleyerek bir mal
üretme. b) Yapma.
İnteraktif: Etkileşimli. Birbirini karşılıklı ola-
rak etkileyerek iletişime geçme. Dışarıdan
işlenmeye olanak veren, işlenebilen.

İdeoloji: Benimsenen siyasal veya top-
lumsal görüş. Dünyaya bakış açısı. Dinî,
sosyal, siyasal düşünceler bütünü. İnsanın
davranışların yön veren ülkü, ideal, dünya
görüşü, öğreti.
İllegal: Yasa dışı.
İnisiyatif: a) Karar verme yetkisi. b) Ön-
celik, üstünlük. c) Gerekli kararları almayı
bilen kişinin niteliği.
İtibar: a) Saygınlık. b) Borç ödemede gü-
venilir olma durumu, kredi.
İstihza: Gizli veya imalı yani kinayeli biçim-
de alay etme.
Kalori: a) Besinlerin, dokular içinde ya-
narak vücudun sıcaklık ve enerjisini sağ-
lama değerlerini gösteren ölçü. b) Normal
atmosfer basıncında ısınma ısısı 15°C’lik
suyunkine eşit olan bir cismin, bir gramının
sıcaklığını 10°C yükseltmek için gerekli ısı
miktarına eşit olan ısı birimi, ısın.
Kapasite: a) Kapsama gücü. İçine alma,
sığdırma sınırı. b) Yeterlilik düzeyi. Yeter-
lilik sınırı.
Ketum: Sır saklamayı bilen, ağzı sıkı.
Konvansiyonel: Anlaşmaya dayalı. Uzlaş-
malı. Geleneksel. Alışılagelmiş. Klasik.
Kriter: Ölçüt. Kıstas. Bir yargıya varmak
için kullanılan ilke.
Kortizol: Böbrek üstü bezinin kabuk bölge-
sinde üretilen stres hormonu. Kan basıncı-
nı ve şekerini artıran strese bağlı olarak
ortaya çıkan hormon.
Hız ve Net Artıran Geliştirme Kavramları
Kuluçka: Tavukların ve kuşların civciv çı-
karmak için yumurtaların üzerine yatması
ve o sırada geçen süre.
Kurgu: a) Gerçek olmayan yani hayali ki-
şiler ve olaylardan oluşan eser, mizansen.
b) Bölümleri bir araya getirme, montaj. c)
Değişik parçaları ve donanım birimlerini
birleştirerek bir bütün oluşturma. d) Ölçü-
lüp biçilerek yapılan iş. e) İmgesel tasarım,
hayali planlama.
Liyakat: Bir işe uygun ve yeterli olma duru-
mu. O işe, konuma yaraşır, layık olma hâli.
Yeterlilik.
Maruz kalmak: Bir olay veya durumla kar-
şı karşıya kalmak. İstenbeyen bir şeyle ira-
desi dışında muhatap olmak, onun baskısı
altında olmak.
Maskara: a) Soytarı, eğlendirici, güldürü-
cü, komik kişi. b) Karnaval maskesi. c) Kir-
piklerde bulunan rimel. d) Şerefsiz, onur-
suz, haysiyetsiz, rezil kimse.
Maymun iştahlı: Sevgi ve beğenisinde
sürekli değişiklik gösteren, ayran gönüllü.
Hercai. Şıpsevdi.
Medikal: a) Tıbba ait, tıpla ilgili. b) İyileşti-
ren, sağaltan.
Metot: Yöntem. İzlenen yol.
Melodi: Ezgi. Ahenkli ses dizisi.
Meyil: a) Eğim, eğiklik. b) Gönül verme,
sevgi duyma, eğilim. İlgi gösterme, rağbet
etme, isteme.
Mitokondri: Hücrede enerji üretiminden
sorumlu olan ve oksijenli solunumun ger-
çekleştiği organcık.
45
Mozaik: a) Türlü renklerde, küçük küp biçi-
minde mermer, taş veya pişmiş toprak par-
çalarının yan yana getirilmesiyle yapılan
resim ve bezeme işi. b) Bu iş için kullanılan
mermer parçaları.
Muhalif: a) Bir tutuma, görüşe ve davranı-
şa karşı olan. b) Aykırı, ters, uyumsuz.
Muhtelif: Farklı, çeşitli. Çeşit çeşit. Türkü
türlü.
Muzip: Şakacı, takılgan, mizahi yönü bas-
kın olan, esprili.
Mütevazı: Alçak gönüllü.
Mütevazi: Birbirine paralel olan.
Nadir: Az bulunan, ender, seyrek.
Nesnel: Nesneyle ilgili, nesneye ilişkin.
Öznel olmayan. Objektif. Yansız, tarafsız,
herkes için aynı, değişken olmayan. Kanıt-
lanabilen.
Omurgasız: a) Bel kemiği ya da eksen
kemiği olmayan. b) Mecazi olarak bir ana
çizgisi, karakteri olmayan, dönek.
Ödün: Taviz. Uzlaşabilmek için hak, istek
ve savlarından karşı tarafın yararına vaz-
geçme.
Öznel: Kişinin duygu, düşünceleri ve sez-
gilerine dayanan bu sebeple kişiye göre
değişen, kişisel olan ve kanıtlanamayan
PES Paragraf Soru Bankası
yargılar. İza, rölatif. Yanlı, taraı. İçine
duygu ve yorum katılmış. Doğruluğu tartı-
şılabilir nitelik taşıyan yargılar.
Öngörü: a) Bir işin ileride nasıl bir durum
alacağını kestirme, tahmin etme, önceden
anlayabilme. b) İleriyi görebilme yeteneği.
Basiret.
 Hız ve Net Artıran Geliştirme Kavramları

Önsezi: Hiçbir belirti yokken bir şeyin ola-
cağını sezme, içe doğma. Ayan olma. Al-
tıncı duyu, altıncı his. Hissikablelvuku.
Özveri: Fedakârlık. Bir şey uğruna kendi
yararlarından ve çıkarlarından vazgeçme.
Perspektif: Bakış açısı.
Popüler: a) Belli bir dönem için geçerli
olan, hızlı üretilen ve hızlı tüketilen kültürel
ögelerin bütünü. b) Kalabalıkların, yığınla-
rın geniş kitlelerin beğenisine uygun. Halk-
ça tutulan, beğenilen.
Potansiyel: a) Gizil güç. Varlığı henüz
ortaya çıkmamış güç. b) Duruma veya
konuma bağlı eylem yapabilme yeteneği.
Kapasite.
Pratik: a) Kolayca uygulanabilir, kullanışlı.
b) Kişideki bir işi kolaylıkla yapabilme be-
cerisi. c) Uygulamalı. d) Sorunlara kolay ve
hızlı çözüm bulan.
Prensip: İlke. Esas olarak alınan temel dü-
şünce, umde, dayanak, kural.
Psikotik: Sanrı yani halüsinasyon görme
şeklinde ortaya çıkan ruhsal bozukluk.
Rasyonel: Akla, usa dayanan. Ölçülü, us-
sal, hesaplı.
Realist: Gerçekçi.
Redingot: Önü yakaya kadar düğmeli olan,
kimi zaman vücudu saran, kimi zaman bol-
ca giyilebilen dize kadar inen ceket türü.
Sekans: Olayın bir parçasını veren lm bö-
lümü. Dizi.
Strateji: İzlem. Tutulan yol, yöntem.
PES Paragraf Soru Bankası
Stres: a) Kişinin biyolojik ve psikolojik
dengesinin bozulmasına gösterdiği tepki-
dir. Tehdit duygusu veya acıya neden olan
olaylara karşı vücudun dengeyi kurabilmek
için verdiği tepki. b) Dayanıklılığı azaltan
ziksel, duygusal ve düşünsel gerginlik,
gerilim.
Som: a) Kaplama olmayan, içi de dışı da
dolu olan, katışıksız, saf. b) Tümüyle aynı
maddeden olan, katışıksız.
Sosyal: Toplumsal.
Suni: Yapay olan, doğal olmayan.
Sürrealist: a) Bilinçaltıyla ilgili olan. Gerçe-
küstü nitelikler taşıyan. b) Parçaları birbirini
tutmayan, serbest çağrışımlı bir anlatımla
oluşturulmuş.
Süspansiyon: a) Bir otomobil şasisinin
yay ile sağlanmış esnekliği. b) Katı bir
maddenin parçacıklarının sıvı ya da yine
katı bir madde içinde onun parçacıkları ile
erimeksizin karışması. c) Bir mikrometre-
den daha büyük katı parçacıkların bir sıvı
içinde homojen olarak dağılmasıyla oluşan
sistem.
Şasi: a) Motorlu kara taşıtlarının iskelet
bölümü. b) Fotoğrafçılıkta içine duyarlı cam
veya kâğıt konulan yassı, ışık geçirmez
kutu. c) Yapı işlerinde ise sürme çerçeve.
Tabu: a) Tartışılması, sorgulanması yasak-
lanmış düşünce, davranış inanç vb. b) Kut-
sal kabul edilen, dokunulmazlığı olan, kor-
ku ve saygı duyulan insan, hayvan, nesne.
Tekdüze: Monoton. Hep aynı biçimde sü-
rüp giden. Hiç değişme göstermeyen. Yi-
nelenen fakat yenilenmeyen. Dolayısıyla
özgünlüğünü yitirmiş. Yeknesak, muttarit,
“tek örnek”, “bir örnek”, “düzenli ve biteviye
devam eden.”
Tevazu: Alçak gönüllülük. Gösterişsizlik.
Büyüklük taslamama.
Toksin: a) Canlı organizmalarda görülen
zehir. b) Zehirli, hastalık yapan madde.
Toksik madde.
Topikal: Deriye uygulanan, deriye yapışan
ya da deriye sürülen.
Uçarı: a) Ele avuca sığmaz, çok canlı ve
hareketli kimse. b) Kendini çapkınlığa ve
eğlenceye veren kişi.
Üstat: a) Bilim veya sanat alanında üstün
bilgisi ve yeteneği olan kimse. b) Seslenme
ünlemi olarak ise senli benli olmayı ve sa-
mimiyeti ifade eder.
Yadsımak: Yok sayma. Yokumsama. İnkâr.
Yağış rejimi: Yağışın yıl içindeki dağılımı.
Yoz: a) Doğaya başıboş bırakılmış hay-
van. Yılkı. Evcilliğini yitirmiş, vahşileşmiş
havyan. b) El değmemiş, işlenmemiş, ürün
vermeyen tarla, toprak. c) Kaba, yabani.
Bozulmuş, dejenere olmuş.
Zira: Çünkü.

Stratejik: Önemli. Amaca ulaşmak için be-
nimsenen politikalara göre ekonomik, sos-
yal, askerî ve psikolojik güçleri düzenleme
sanatıyla ilgili olan. İzlemsel.
Taviz: Ödün. Uzlaşmaya varabilmek için
isteklerinin, haklarının veya düşüncelerinin
bir bölümünden vazgeçmek.
Ziyade: Fazla. Çok, daha çok. Arma, ço-
ğalma. Müstezat denen şiirdeki kısa mısra,
ekleme mısra.

46
 KONTROL TESTİ – 1

1. Evimizin damı, annemin botanik bahçesiydi âdeta. Atıl
durumdaki varillere, tenekelere, sandıklara toprağı doldu-
rur çeşit çeşit sebze, çeşit çeşit çiçek yetiştirirdi. Analığın,
anaçlığın, üretkenliğin ve faydalılığın iki sembolünün bu-
luşmasının şöleni başlardı baharla birlikte. Orada babamın
da bir çardağı vardı. Yediveren üzümün asmasıyla gölgele-
nen bu çardakta, babam bize altın değerinde öğütler verir-
di. Şunları anımsıyorum:
• Gücünün yetmediğini istememeyi biliyorsan sana kim-
senin gücü yetmez çünkü kimseye muhtaç olmazsın.
• Güneşin doğacağının en önemli işareti, karanlığın iyice
koyulaşmasıdır.
2. Yüreğin çığlığıdır şiir. Bu çığlık kopar kopmaz bir ok gibi
saplanır bir başka yüreğe. Acı verir yazana. Yaraların, yan-
gınların çocuğudur. Yarar, yorar, yıpratır. Yine de bir şair,
onu bırakamaz. Bir şair dedim ya, siz onu “gerçek bir şair”
diye anlayın. Çünkü gerçek bir şair değil de adı şaire çık-
mış biriyse bırakır, bırakabilir şiiri. Ama “gerçek şair” bırak-
mış gibi davranabilir ancak bırakamaz. Yazmadan edeme-
yen bir kişidir. Bunun böyle olması gerektiğini Rainer Maria
Rilke, Genç Bir Şaire Mektuplar kitabında “Dostum! Yaz-
madan yaşayabilir miyim diye sor kendine. Eğer cevabın
evetse yazma.” şeklinde ifade eder.
Bu parçadaki altı çizili yerle kastedilen

• Denize düşmeyen köpek yüzmeyi; rüzgârda savrulma- I. Şiir yazmanın yaşamsal bir zorunluluk olması gerektiği
yan kartal, uçmayı öğrenemez. II. Şiirin duygu dünyasını yansıtması gerektiği
• Var zamanında sofra kuranı unut, dar zamanda lokma III. Gerçek şairin şiirleriyle yaşama renk katması gerektiği
vereni unutma. durumlarından hangileridir?
• Sac, tava gelir, hamur biter; iş, tava gelir, ömür biter.
A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III
Aşağıdaki kavramlardan hangisi verilen öğütlerden D) II ve III E) Yalnız II
herhangi biriyle eşleştirilemez?
A) Vefalı olmak
B) Haddini bilmek
C) Umutlu olmak
D) Deneyim sahibi olmak
E) Cömert olmak

LAVİNİA
NİLÜFER Sana gitme demeyeceğim.
Ben oraya koymuştum, almışlar, P Üşüyorsun ceketimi al.
Arasına sıkışık saatlerin. Günün en güzel saatleri bunlar.
E
Çıkarır bakardım kimseler yokken; Yanımda kal.
Beni bana gösterecek aynamdı, almışlar. S
Sana gitme demeyeceğim.
Kışken ilkyaz, sularımda açardı;
Gene de sen bilirsin.
Buzlu dağlar gerisine kaçıracak ne vardı?
PES Paragraf Soru Bankası

Yalanlar istiyorsan yalanlar söyleyeyim,

Eski defterlerde sararırmış yaprak.
İncinirsin.
Beni bana gösterecek anlamdı, almışlar.

Bir ışıktı yanardı gecelerde; Sana gitme demeyeceğim,

Akşam, çiçekler uykuya yattı, Ama gitme, Lavinia.

Sardı karşı kıyıları karanlık Adını gizleyeceğim
Beni bana gösterecek lambamdı, almışlar. Sen de bilme, Lavinia.

Behçet Necatigil Özdemir Asaf

47
 Kontrol Testi – 1

3. • Kalbimiz, kimi ve neyi seveceğimizi belirler ve kalbimizin 5. I. Bugün ise yıllık uçak yolcusu sayısı 3 milyarı geçiyor
sevmediğini hakikaten sevmiş olamayız. artık.
• Kimi, neyi, ne kadar seveceğimizi ve nasıl seveceğimi- II. Buharlı bir gemi hiç durmadan Atlas Okyanusu’nu 5
zi aklımızla denetlemeliyiz; bunu yapmazsak hayatımı- günde geçebiliyordu.
za anlam katacak olan sevgi, bizi uçuruma götürür. III. Yani yelkenli bir gemiden 1 ay daha kısa sürede.
Bu iki cümlede ifade edilenlerin en doğru biçimde bir- IV. Ama 1958 yılında, ilk trans-atlantik yolcu seferini yapan
leştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? Pan American 114 yolcu uçağı, New York’tan Paris’e
A) Gerçek sevginin kaynağı akıl değil kalptir; insan, neyi, Atlantik’i sadece 8 saat 40 dakikada geçecekti.
kimi, ne ölçüde ve nasıl seveceğine ancak duygularıyla V. Uçakla yolculuğun bireysel bir lüks olmaktan çıkıp kit-
düşüncelerini birleştirerek karar verir. lesel olmaya başlayacağı çağın başlangıcıydı bu aynı
B) Yaşamımıza anlam katacak, gerçek bir sevginin konu- zamanda.
sunu duygularımızla belirlemeliyiz ancak sevgimizin bizi Yukarıdaki cümlelerden anlamlı bir bütün oluşturuldu-
felakete götürmesini önlemek istiyorsak aklımızla dozajını ğunda numaralanmış cümlelerden hangisi son cümle
ve yöntemini kontrol etmeliyiz. olur?
C) Sevginin yürek işi olduğunu muhatabımız olan kişi
A) I B) II C) III D) IV E) V
bilmiyorsa onunla gerçek ve anlamlı bir sevgi ilişkisi
kurulamaz, aklın yasaları ise bu durumda sadece seve-
ni korumaya yarar.
D) Sevgi, insanı göklere de çıkarır uçuruma da düşürür, bu
durum gönlün verdiği coşkuyla aklın onu dengede tutma
görevinin ne ölçüde sentezlenebildiğiyle ilgilidir.
E) İnsanın duygularıyla düşüncelerinin bir bütün olması
durumunda gerçek ve anlamlı bir sevgiye ulaşılabilir
yoksa sevgi ya gerçek sevgi değildir ya tehlikeli bir
sevgidir.

6. Hiç olmazsa unutmamak isterdim

Eski geceler, sevdiklerimle dolu odalar
4. (I) Gece ve gündüzün değişmesi, yıldızlı gecelerde gökyü- Yalnız bırakmayın beni hatıralar
zünün görünüşü, mevsimlerin birbirini takip etmesi, güneşin, Az yanımda kal çocukluğum
ayın ve diğer gök cisimlerinin doğup batması, bazılarının
Temiz yürekli uysal çocukluğum
bütün sene görülmesi gibi hususlar, tarih boyunca insanların
dikkatini gökyüzüne çeken noktalar olmuştur. (II) Hareket- Ah, ümit dolu gençliğim
P
leri yıldızların genel hareketinden farklı olan gök cisimleri, İlk şiirim, ilk arkadaşım, ilk sevgilim
gezegenler olarak sınıandırılmış ve Merkür, Venüs, Mars, E
– Doğduğum ev. Rahatlayacak içim duysam
Jüpiter ve Satürn astronomlarca ilk keşfedilen gezegenler
olmuştur. (III) Bu arada Güneş ve Ay’ın gezegenlerin genel
S Bir tek kapının sesini
hareketlerini takip etmediği de tespit edilmiştir. (IV) Bilinen ilk Arıyorum aklımda bir ninni bestesini
astronomik gözlemler ise Babiller zamanında yapılmış, gece
Böyle uzaklaşmayın benden, yaşadığım günler
ve gündüzün 12 saate bölünmesi bu devirde gerçekleştiril-
PES Paragraf Soru Bankası

miştir. (V) Mısırlılarda astronomi bilgisi, 4000 yıl öncesinin Güneş, getir bir bayram sabahını
koşulları düşünüldüğünde günümüz insanını şaşırtacak ka- Ziya Osman Saba’dan alınan bu şiirde
dar ilerideydi. (VI) Piramitlerin şuurlu ve kesin bir astronomik
I. Geçmişi özlemek
yönlendirme ile inşaası, günümüzde bile hayret edilecek bir
tarzda yapılmış olmaları, eski Mısırlıların astronomi bilgisi II. Mutluluğu küçük şeylerde aramak
hakkında genel bir kir vermektedir. III. Pişmanlık

Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf kavramlarından hangileri vardır?
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) II B) III C) IV D) V E) VI D) I ve II E) II ve III

48

7. Holün en dibinde, bahçeye açılan kapıların gerisinde geniş,
zümrüt yeşili bir çayır, beyaz boyalı bir garaja doğru uza-
nıyor; garajın önünde ise ince uzun, koyu renk tenli genç
bir şoför, ayağında parlak kara çizmeleriyle açılır kapanır,
kahverengi bir Packard’ın tozunu alıyordu. Garajın ardında
kaniş köpekleri gibi özene bezene tıraş edilerek budanmış
birkaç süs ağacı vardı. Bunların gerisinde kubbeli büyük
bir limonluk... Sonra gene ağaçlar ve hepsinin ardında da
yamaçların kunt, tarazlı, göz okşayan çizgisi...
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yer
almaz?
A) Ayırt edici nitelikler
B) Betimleme
C) Örneklendirme
D) Öyküleme
E) Benzetme
8. Beyin kabuğu altı tabakadan meydana gelir ve kalınlığı 1-4
milimetre kadardır. Beyin kabuğunun çeşitli bölümleri, duyu
organlarımızdan gelen çeşitli iletileri alır. Duyma, görme,
işitme, tatma, dokunma duyuları beyin kabuğunda belirli
yerlere gelir. Görme merkezi art kafa lobunun kabuğudur.
Duyma merkezi, şakak lobunun kabuğundadır. Dokunma
duyumunun beyin kabuğu tarafından alınması başka şe-
kilde olur. Beyin kabuğunda vücudumuzun her noktasıyla
ilgili ayrı bir yer vardır. ----.
Bu parçanın sonuna aşağıdakilerden hangisi getiril-
melidir?
A) Vücudumuzun neresine dokunulduğunu bu sayede
anlayabiliriz
B) Beyincikteki sinirler bir gövdeden dal budak salan
ağaca benzer
C) Beyin kabuğunun altında kalan kısmın omurilikle ilgisi
vardır
D) Beyin kabuğunun kırılmasıyla beyinciği zarar görmüş
bir insan dengede duramaz
E) Beyin kabuğunun bir kısmı vücudumuzun kaslarına
emir gönderir
49
Kontrol Testi – 1
9. Hastalar, ağız kokusunu ya kendisi ya da başkalarının
uyarmasıyla fark eder. Genellikle önce sakız, gargara ve
ya şekerlemeler ile kendi kendilerini tedavi etmeye çalı-
şırlar. Başarılı olamayınca doktora başvururlar. Daha çok
ağız içi sebepler ağız kokusuna yol açar. Bu hastalığı ön-
lemek için bazı durumlara dikkat edilmelidir: Dişler her ye-
mekten sonra fırçalanmalı, günde en az bir kez diş ipiyle
dişler temizlenmeli, diş fırçası sık yenilenmeli, diş protezi
kullanılıyorsa temizliği düzenli yapılmalıdır. Düzenli ara-
lıklarla kulak burun boğaz uzmanı ve diş hekimine kontrol
olunmalı; aşırı alkol, sigara ve kahve tüketiminden kaçınıl-
malıdır. Ağzın nemli tutulması için sık sık su içilmeli, ağız
kokusuna yol açabilen, yapışkan ve aşırı şekerli yiyecekler
tüketilmemelidir.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen has-
talığı önleme yollarından biri değildir?
A) Ağız ve diş temizliğini düzenli yapmak
B) Vücuda zararlı içeceklerden uzak durmak
C) Tedavi için kendinin doktoru olmak
D) Düzenli olarak sağlık kontrolünden geçmek
E) Temizleme araçlarının hijyenine dikkat etmek
P
E
S
Adım Adım
PES Paragraf Soru Bankası
Motivasyon, yakıt olarak amaç depolar; vizyonla yola çıkar ve eylemle
kendini gösterir.
Pat Mesiti
Altın Söz
Umutsuz durumlar yoktur, umutsuz insanlar vardır. Ben hiçbir zaman
umudumu yitirmedim.
Mustafa Kemal Atatürk
 Kontrol Testi – 1
10 ve 11. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Etik, özünde bireylerin davranışlarını toplumsal düzene
göre biçimlendirir. İnsanın sahip olduğu kişisel hakların ve-
kişi hürriyetinin sınırlarını belirler. Ancak temelinde saygı
ve sorumluluğun olduğu bu olgu, yalnızca sosyal ortam
davranışlarında değil, aynı zamanda mesleki eylem ve
yaklaşımlarda da önemli bir konu olarak belirmektedir. Ku-
rum ve çalışanlar, ürün ve hizmet sağladığı toplumdan bes-
lenmektedir ve o toplumsal düzenin bir parçasıdır. Bu bağ-
lamda, çalışanlar gerek kurum içinde birbirlerine gerekse
kurum dışında hizmet verdiği insanlara karşı birtakım etik
sorumlulukları yerine getirme yükümlülüğü üstlenmektedir
ve bu konuda içinde var olduğu toplum düzenine ve sosyal
normlarına bağlı kalmak zorundadır. Aksi hâlde o kurum ve
çalışanların, toplumsal düzen ile güven bağına dayalı bir
ilişki kurması ve kabul görmesi söz konusu değildir. Özel-
likle medya ve gazetecilik alanında hem bireysel hem de
mesleki etik ve ahlaki değerlere bağlılık ayrı bir önem arz
etmektedir.
10. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söyle-
nebilir?
A) Etik ilkelerine bağlı kalmayan kurumların ve bireylerin
toplumda olumlu karşılığı yoktur.
B) Etik ile insan arasında doğrudan bir ilişki vardır, insan
olmak etik sahibi olmaya bağlıdır.
C) Etik kuralları konusunda bilinçli olan birey, kişilerin mut-
luluğuna gölge düşürmez.
D) Bir toplum ancak belli etik kurallarıyla var olabilir.
E) Toplumsal bilinç, sağlam etikle ortaya çıkabilir.
PES Paragraf Soru Bankası
11. Bu parçaya göre etik aşağıdakilerden hangisi ile ilgili
değildir?
A) Sosyal ortam
B) Mesleki eylem
C) Bireysel hak ve özgürlükler
D) Toplumsal düzen
E) Bilimsel buluşların endüstriyel alana taşınması
50
12. Röportaj yazarı:
(I) ----
Profesör:
— Sınırları henüz belli değil ancak araştırmalar 90’ların
ikinci yarısından itibaren doğanları, Z kuşağı olarak etiketli-
yor. Demokraside, tüketimde, üretimde ve toplumsal dalga-
lanmalarda bu kuşak, yavaş yavaş söz sahibi oluyor. Karar
organlarında kuşak üyelerinin sayıları giderek artıyor.
Röportaj yazarı:
(II) ----
Profesör:
— Bence var. Kendilerine benzemedikleri için, Z kuşağını
küçümseyen ve yok sayan eski kuşaklara ufak bir hatırlat-
ma yapmak gerekiyor: Artık onların devri! Hayallerini, viz-
yonlarını ve neden sürüden uzaklaşıp bireysel olarak var
olmak istediklerini anlamak gerekiyor. Her biri, bambaşka
tanımladığı “başarı”nın zirvesine oynuyor ve kolay yoldan
başarının izinde oldukları için eleştiriliyorlar. Belki de Z ku-
şağının kısa özeti: Gerekirse “hiç” olma uğruna, “herkes”
olmayı reddetme cesareti.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Z kuşağını kısaca açıklar mısınız?
(II) Z kuşağında iyi gitmeyen bir şeyler mi var?
B) (I) Z kuşağı ne demektir?
(II) Z kuşağında bir durgunluk mu var?
C) (I) Z kuşağı kimlerden oluşur?
(II) Z kuşağı hakkında bizlerin ıskaladığı bir şeyler mi
var?
P
D) (I) Z kuşağının genel özellikleri nelerdir?
E
(II) Z kuşağında başarı odaklı olmama gibi bir özellik
S mi var?
E) (I) Z kuşağı denince ne denmek isteniyor?
(II) Z kuşağının başarı anlayışında ekip ruhu mu var?

13. Bir psikolog, kızların neden konuşkan olduğuna dair dikkat
çekici tespitler yapıyor: Çocukken kız çocukları, erkek ço-
cuklarına göre daha fazla konuşmak zorunda bırakılıyor,
bu yüzden de kızlar büyüdükçe bu alışkanlıkları pekişiyor
ve konuşkan oluyorlar. Nasıl mı? Çok basit. Erkek çocuk
değerlidir ya, o elini uzatarak suyu gösteriyor, annesi he-
men koşuyor, su getiriyor. Yüzünü ekşiterek televizyona
bakıyor erkek çocuk, annesi hemen istediği kanalı açıyor.
Böyle böyle erkekler çok konuşmak zorunda kalmadan
kendini ifade etmeyi öğreniyor. Kızlar ise kendini ifade
edebilmek için sürekli konuşuyorlar. İstedikleri şeyleri uzun
uzun anlatmaları gerekiyor.
Bu parçaya göre kızların çok konuşmasının nedeni
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Konuşmayı erkeklerden daha çok sevmeleri
B) Anlaşılmadıkları için çok konuşmak zorunda kalmaları
C) Erkeklerden daha güzel ve etkili konuşmaları
D) Beden dilini kullanmada yetersiz kalmaları
E) Çok konuşarak daha çok etkili olacaklarını düşünmeleri
14. • Okulun ilk günü sınava girdim, istenen şuydu: “Bir dans
sahnesini resmedin.” Ben geleneksel danslarımızdan
bir kompozisyon yaptım. İkinci olarak da renkli bir kom-
pozisyon yapmamız istendi, ben de renkli geometrik
formlardan oluşan bir kompozisyon hazırladım. Okulu
kazandığımı öğrenince çok mutlu oldum. Okulumuz
Bauhaus ekolü doğrultusunda Türkiye’de kurulan ilk
okuldu.
• Bauhaus ekolü, teknik ve tasarımın güzel sanatlar için
birleşiminden doğan bir ekol. Sanatı sadece sanat
yapmak için değil, endüstride de güzelin üretilmesini
sağlayarak, sanatla birleştirerek topluma sunulmasını
sağlayan bir ekol, 100 sene önce Almanya’da kurulmuş
bir ekol. Bizde de 1957 yılında açılan Tatbiki Güzel
Sanatlar Okulu ile başlamış oldu.
Bu iki parçadan ikincisi ile ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenebilir?
A) İlk parçada anılan bir kavramın açıklaması yapılmakta-
dır.
B) İlk parçada açıklanan okulun bir bölümü tanıtılmakta-
dır.
C) İlk parçada anlatılan okul sınavının özellikleri sıralan-
maktadır.
D) İlk parçada verilen bir sözcüğün eş anlamlıları aktarıl-
maktadır.
E) İlk parçada sunulan bir önerinin olası sonuçları irdelen-
mektedir.
51
Kontrol Testi – 1
15. Postmodern romanlar, klasik anlatıların yıkıldığı, ironinin
ve metinler arası montajlama tekniğinin bolca kullanıldığı
bir teknikle yazılmaktadır. Oyun, metnin ayrılmaz bir parça-
sı hâline gelmektedir. Bu tarz romanlarda okur, daha fazla
önem kazanmakta ve okuyucunun yazar tarafından gön-
derilen bir anlamın peşinde koşması değil, metni bahane
ederek okurun kendi anlamını üretmesi istenmektedir. Ya-
zar, özgün eserler vermek peşinde koşmamaktadır. Farklı
metinlerden aldığı parçaları, anlam kaymasına tabi tutarak
kendi metni içinde yeni bir bağlama oturtur. Parçalanan,
önemini kaybeden devasa metinler, anlatının satırları ara-
sında yeni bir bağlama doğar.
Bu parçadan hareket edilecek olursa postmodern
romanlarda aşağıdakilerden hangisinin görülmesi
beklenmez?
A) Bir kahramanın ağzından okunan Fuzuli’ye ait bir şiirin
metin içinde yer alması
B) Tiyatro, şiir, hikâye, mektup gibi değişik türlerden
örneklerin iç içe girmesi
C) İnce eleştirilerin ve iğnelemelerin metin içinde yer alması
D) Anlatılanların bir ana kahraman etrafında bütünlük oluş-
turması
E) Anlamı yazarın değil, okurun üretmesi
16. Bozlu Art’ın geleneksel hâle gelen tematik yaz sergisinin
bu yılki konusu Sagalassos. Burdur ili sınırlarında, Toros
Dağları’nın eteklerinde bulunan Sagalassos antik kentinin
P tarihi milattan önce 10’uncu bin yıla kadar uzanıyor. Sosyal
sorumluluk projesi kapsamında gerçekleştirilen etkinlikte
E
çeşitli sanatçıların Sagalassos’tan ilham alarak ürettiği iş-
S ler sergileniyor. Sagalassos Vakfı’nın ve Burdur Valiliğinin
desteklediği proje 31 Ağustos’a kadar devam ediyor.
Bu parçada Bozlu Art’ın düzenlediği sergiye yönelik
aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenemez?
PES Paragraf Soru Bankası
A) Ürünlerin belli bir süreyle sergilendiği
B) Kurumsal destek gördüğü
C) Sergilenen ürünlerin esin kaynağının ortak olduğu
D) Serginin geçmiş yıllarda da yapıldığı
E) Popüler olan konularda düzenlendiği
İDEAL SÜRE 14 dk MAKUL SÜRE 16 dk SİZİN SÜRENİZ
 KONTROL TESTİ – 2
1. • Özetleme, not alma gibi aktiviteleri kullanma becerisi;
hafıza kapasitesi veya önceki bilginin transferi gibi
öğrenciye ait özellikler; metin düzenleme ve kavramsal
güçlük gibi öğrenilecek konuların yapısı, çocuğun ders
çalışırken öğrenmesini kolaylaştıran veya zorlaştıran
faktörlerdir. Okuma ve altını çizme gibi diğer strate-
jilerden daha derin bir çalışma gerektiren not alma-
nın başarılı öğrencileri başarısız öğrencilerden ayıran
önemli bir faktör olduğu görülmektedir.
• Başarılı ve başarısız öğrencilerin zekâ düzeyleri açı-
sından belirgin farklar olduğu söylenemez. Ancak
başarılı öğrenciler; çalışma alışkanlıkları, uyum, din-
leme ve gözlem açısından başarısız öğrencilere göre
daha iyidirler.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
A) Aynı olguyu eleştirel bakış açılarıyla değerlendirip bir
sonuca bağlamaktadırlar.
B) Farklı anlatım biçimlerine başvursalar da konuyu ortak
nedenlerle açıklamaktadırlar.
C) Aynı konuyu karşılaştırmadan yararlanarak açıklamak-
tadırlar.
D) Benzer görüşlerin aslında birçok noktadan ayrıldığını
göstermektedirler.
E) Ortak bir konuyu koşula bağlı yargılarla açıklamakta-
dırlar.
2. (I) Bir denizi ilk kez İskenderun’da çocuk yaşlarımda gör-
düm. (II) Uçsuz bucaksız bir mavilik, kocaman gemiler, içi-
me dolan sonsuzluk ve büyüklük duygusuyla nasıl büyük
bir sevince boğulduğumu çok iyi anımsıyorum. (III) Aca-
ba bu denizde martılar yok muydu diyeceğim ama deniz
olur da martı olmaz mı? (IV) O upuzun kıyıyı seyretmeye
doyulmaz kaya balıklarına kadar bunca ayrıntıyı böylesi-
PES Paragraf Soru Bankası
ne net hatırlayayım da martıları hatırlamayayım. (V) Ama
İstanbul’la ilgili hatırlamalarımda denizin köpüklü beyazlığı
ile birlikte hemen martılar üşüşür hafızamın balkon demir-
lerine, kirlenmemiş, köpük köpük martılar…
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden
sonra “Fakat nedense martıları hiç anımsamıyorum.”
sözü getirilirse parça dil ve düşünce bakımından
bütünlük kazanır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
52
3. Psikolog Eddie Brummelman, çocuğu övmeden önce bir
an durup nasıl bir mesaj vereceğiniz konusunda düşünme-
niz iyi olur, diyor. Övgünüzle ona çok yüksek standartlar
belirleyip gelecekte onları tutturmakta korkuya kapılmasına
neden olmamanız gerektiğini söylüyor. Övgü deyip geçme-
yin. Azı karar çoğu zarar deriz, değil mi? Her şeyin bir kara-
rı var deriz, övgünün de bir kararı var. Ne kadar öveceğimiz
kadar hangi yönünü öveceğimiz de önemli. Sonuçta kendi
dilimizle yavrumuzu övgümüzün tutsağı etmeyelim.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Yersiz övgü çocuktaki benlik duygusunu gereksiz oran-
da yüceltebilir.
B) Çocukların hangi özelliklerinin ne kadar öne çıkarılma-
sı gerektiğine ebeveynler birlikte karar vermelidir.
C) Her özelliğini övmek çocukta kendini beğenmişlik duy-
gularını ortaya çıkarabilir.
D) Övgüleme çocuğun psikolojik gelişimine yararlı bir
eylem değildir.
E) Bilinçsiz övgü çocuklarda belirlenen yüksek hedeflere
ulaşamama korkusu doğurabilir.
4. (I) Antik Yunan döneminde halkın üretmeye ve düşünme-
ye bol bol zamanı vardı. (II) Çünkü bu dönemde yaşayan
P toplumların hem sosyal hem ziksel ihtiyaçları fazlasıyla ye-
E rine getirilebiliyor, iklimlerinin ve coğrafyalarının nimetlerini
fazlasıyla kullanabiliyordu. (III) Bundan daha da önemlisi
S tüm Akdeniz bölgesi Antik Yunan egemenliği altında oldu-
ğundan, kendilerine bağlı olan halktan gelen ganimeti de iyi
kullanarak boş zamanlarında yeni keşier yapmaya ve yeni
şeyler öğrenmeye çalışıyorlardı. (IV) İnsanın var oluşundan
bu zamana devam eden merak etme, öğrenme ve yeni şey-
ler keşfetme arzusu, hâlâ felsefenin ilk izleri olarak anılmak-
tadır. (V) Belki o zamanlar bunun adına felsefe denmese de
zamanla neyin ne olduğu iyice öğrenilmiştir. (VI) Zamanla bu
durumun tamamen felsefenin başlangıcı olduğu görülmüş-
tür.
Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci parag-
raf hangi cümleyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
 Kontrol Testi – 2

5. I. Sonuçta harfler hem belli bir sesi hem de belli bir anla- 8. Antonio Molina’nın kızı olmak büyük bir şanstı benim için.
mı olan sözcükler olarak algılanır. İlk albümüm ile altın plak ödülünü aldığımdan beri hep ya-
II. Sözcüklerden yansıyan fotonlar retinaya ulaştığında nımda oldular, hiç hayal kırıklığım olmadı ve bu yüzden
beyaz kâğıt ve üzerindeki siyah harflere ait bilgi, retina- çok şanslıyım. Böyle bir ailede olmak hem büyük bir so-
daki nöronlar tarafından tüm şekli ile değil sayısız par- rumluluk hem de çok gurur verici. Müziğimde kardeşim ile
çalara ayrılmış bilgi olarak algılanır ve beynin görme yıllardır büyük bir uyum içinde çalışıyoruz. Bu uyum müzi-
merkezine ulaştırılır. ğimi hep olumlu yönde etkiledi. Başarılı olmamın sırrı da bu
III. Bu aşamada bir yandan beynimiz harfleri sese dönüş- uyum sanırım.
türürken diğer yandan okunan sözcüklerin ne olduğu-
Bu parçada konuşan sanatçının kendini şanslı görme-
nu, dağarcığımızdaki sözlüğe başvurarak belirler.
sinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
IV. Okuma, gözlerin yazılı kelimeleri algılamasıyla başlar,
satırları okurken gözlerimiz sayfayı soldan sağa sani- A) Ailesinin sanat çalışmalarını engellememesi
yede dört beş defa tekrarlanan çok kısa süreli duraksa- B) Kardeşinin yardımıyla müziğe yönelmesi
malarla tarar.
C) Müzik yeteneğinin annesinden gelmesi
V. Görme merkezimiz bu bilgileri tekrar bir araya getirir.
D) Sanat çalışmasında ailesinden destek görmesi
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden anlamlı bir
E) Ödül almasının aile çevresine bağlı olması
bütün oluşturulduğunda doğru sıralama aşağıdakiler-
den hangisi olur?
A) I - II - III - IV - V B) IV - II - V - III - I
C) V - IV - III - II - I D) IV - III - II - I - V
E) II - III - I - IV - V

6. (I) Attila İlhan, toplumsal olanla bireysel olanı yazınsal bir

düzlemde birleştirebilmiştir. (II) Romanlarında toplumsal
diyalektik her zaman bireysel diyalektikle iç içe olmuştur.
(III) Şiirlerinde bireysel acıları, aşkları dile getirir. (IV) Bu
bireysel konuları öyle işler ki şiirleri bütün toplum katman-
larında yankı bulur. (V) Ayrıca bireysel bir sanat dili oluştur-
muş ama toplumun dilinden de hiç kopmamıştır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi, par-
çada anlatılmak isteneni içeren en genel yargıdır? 9. (I) Okur; bir metni ya da ezgiyi, resmi, kendi duyumsama
ve algılama gücüne göre kavrar. (II) Bu yüzden sanat eseri,
A) I B) II C) III D) IV E) V P herkeste aynı çağrışımı yaratmaz. (III) Bir sanatçıyı dinle-
E mek için kalkıp Avrupa’nın bir kentine gidiyorsa bir insan,
onun o sanatçıyla ilgili algılamalarından güçlü bir haz aldığı
S sonucuna varırız. (IV) Yaratılan sanatsal eser, kişide izle-
7. (I) Yazar anlatmayı seçtiği karaktere dönüşemiyorsa öykü- me gereksinimi yarattığında sanatçıyla izleyen arasında
nün yavan kaldığına inanırım. (II) Benim bir tür odaklan- mutlaka iletişim kurulacak demektir. (V) Sanatsal iletişim,
mayla öyküsünü yazdığım kişiye dönüşmem hoşuma gi- sunanla yani sanatçıyla izleyen arasında ortak duyumsa-
PES Paragraf Soru Bankası

der. (III) Fazlasıyla hem de. (IV) Hiçbir kitabım öncekinin ma oluşması demektir. (VI) Bu da iki küçük derenin birleşip
benzeri veya kopyası değildir bu nedenle. (V) Çünkü her kocaman bir ırmak olmasına benzer.
roman, her öykü ve hatta her yazı benim için başka bir de- Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki
neyimdir; yazı sınırımı zorlayacağım, kurgu gücümü sına- değerlendirmelerden hangisi yapılamaz?
yacağım yeni bir mücadeledir.
A) I. cümle, kendinden sonraki cümlenin gerekçesidir.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün B) III. cümlede amaç-sonuç ilişkisi vardır.
oluşturması için aşağıdakilerden hangilerinin birbiriy-
C) IV. cümle, bir neden-sonuç cümlesidir.
le yer değiştirmesi gerekir?
D) V. cümle, bir tanımlama cümlesidir.
A) I ve II B) II ve IV C) III ve V E) VI. cümlede imgeye ve somutlamaya başvurulmuştur.
D) IV ve V E) II ve V

53
 Kontrol Testi – 2
10. Şiirsiz insan tehlikelidir. Kana ve gözyaşına boyar dünya-
yı. Bugün insanlığın sonunu getirecek gibi görünen yapay
zekânın yanı sıra giderek artan basitliği, sıradanlığı da ko-
nuşmak gerekir. Oysa şiir, bizi sürü toplumundan ayıracak
önemli bir farkındalık aracıdır. Şiirsizliğin tercihi karanlığın
ve cehaletin tercihidir.
Bu parçada konuşan kişinin sözlerinden hareketle şiir-
sizlikle ilgili olarak
I. İnsanlara sıra dışı bir yaşam sunduğu
II. Dünya için bir tehdit oluşturduğu
III. Bireyi aydınlanmaktan yoksun bıraktığı
yargılarından hangisine veya hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
11. Bizim toplum olarak vur deyince öldürmek gibi bir huyumuz
vardır. Her şeyi abartırız. Çocuklarımızı, gençlerimizi büyük
hedeere motive ederiz. Çocuklarımız daha çalışmanın çi-
lesini çekmeden Türkiye derecesi yapabileceğine inanmış
bir eda ile dolaşmaya başlar. Ama bir de bakmışız ki çocuk,
bırakınız üniversite sınavında derece yapmayı derslerini
bile geçebilecek çalışmayı yapmamaya başlamıştır. Çünkü
onun otobüsü, küçük istasyonlarda durmaya alışık değildir.
Biz her şeyin birdenbire olmasını isteriz. Futbolcularımızı
motive ederiz, öyle motive ederiz ki daha maçlara baş-
lamadan dünya şampiyonu olmuş gibi havalara girmiştir.
Evet “gazlamak” bizim en iyi yaptığımız iş fakat genellikle
sonuç yaskodur. Peki, niye böyle oluyor derseniz, küçük
maçların kazandıracağı deneyim ve dayanıklılıktan nasi-
bimizi almayı bilmiyoruz galiba. Ziya Paşa’nın dediği gibi
“Gökte yıldız arayıp da yolunun üstündeki kuyuyu göreme-
yen acemi ve hayalperest müneccimler gibiyiz.” Öyleyse
çocuklarımızı bir an önce yeteneklerinin üstünde yahut ilgi
PES Paragraf Soru Bankası
alanlarının dışında bir hedefe yönlendirme hastalığından
kurtulmalı, küçük başarıları ödüllendire ödüllendire onlara
başarının tadını aldırmalıyız. Bunları yaparsak zaten daha
büyük başarıyı ve tadı kendisi isteyecektir.
Bu parçada toplumumuzun eleştirilen yanları arasında
aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Ölçüsüzlük B) Hayalperestlik
C) Yeteneksizlik D) Sabırsızlık
E) Haddini bilmemek
54
12. Kısa öyküyü romandan ayıran sadece uzunluk-kısalık da
değildir. Kısa öyküde söz konusu olan uzunluk-kısalıktan
çok, ----. “Kısa öykü, kuşkuya hiç yer bırakmayacak ölçüde
romandan daha arı, daha temel, daha lirik, daha yoğunlaş-
tırılmış ve daha mutlak bir yazın sanatıdır.” Bu nedenle de
öykü; şiire, romandan çok daha yakındır. Kısa öykü için bir
olay, bir düşünce, bir an üzerinde odaklanan, fazlalıklardan
arıtılmış yazınsal bir türdür diyebiliriz. Başka bir deyişle
öykü, “İnsanı, akla gelen her mekânda, toplum içinde veya
yapayalnız durumda, peçelerini, sırlarını atmış hâlde yaka-
lama ihtirasının cümle cümle sanatlı sunumu”dur.
I. olayların okurun beklemediği bir şekilde sonlandırılma-
sıdır
II. dilin bir “arıtım”ının, arıtılmış bir söylemin varlığıdır
III. sözcük kullanımında en aza inmek ve anlamı alabildi-
ğinde yoğunlaştırmaktır
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
göre yukarıdakilerden hangisi veya hangileri getirile-
bilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
13. Onun her davranışı, konuşması, susması, duruşu, yüz ifa-
deleri, oturuş biçimi kendini anlatma çabasından kaynak-
lanmaktadır. Sessizliği seçer, beden diliyle çevresine bir
P şeyler iletmeye çalışır ya da kendi ile kurduğu iç iletişimde
E kendisiyle hesaplaşır. Bu hesaplaşmada, olaylar ve durum-
lar üzerinde düşünür, o anki duygu ve düşüncelerini değer-
S lendirir ve aldığı kararlar doğrultusunda davranışlarına ve
hayatına yön verir.
Bu parçada sözü edilen kişi ile ilgili olarak aşağıdaki-
lerden hangisi söylenebilir?
A) Her şeyi uzun uzun düşündükten sonra yapmaktadır.
B) Davranışlarından çok, konuşmaları ile etkili olmaktadır.
C) Beden dilini içsel ve dışsal iletişimin bir argümanı ola-
rak kullanmaktadır.
D) Beden dilini doğru kullanmak için farklı yollar aramak-
tadır.
E) Bilinçli ve etkili davranışları ile kendini anlatmakta zor-
luk çekmemektedir.
 Kontrol Testi – 2

16. Sunucu:
14 ve 15. soruları aşağıdaki parçaya
(I) ----
göre cevaplayınız. Sanatçı:
— Kendi ayakları üzerinde durabiliyor olmak olduğunu dü-
şünüyorum. En büyük güç bence, özgür olmak. Bu kren
Gogol, bugün bile nitelikli ya da yüzeysel bir edebiyat soh-
de olabilir, konuşabilmek de olabilir, yaptığı şeyin arkasın-
betinde mutlaka ele alınan, “ideal” olarak gösterilen önemli
da kendi başına durabiliyor olmak olabilir, kendi kararlarını
bir yazar. Bu açıdan Rus edebiyatının birçok ikonik yani
kendi almak da... Yaş grubuna ve çağa göre değişiyor biraz
simgesel yazarı gibi, Gogol de etkileyiciliğinden bir şeyler
da özgürlük kri. Herkesin bakış açısı farklı ama nasıl olur-
kaybetmiş değil. Ancak onun kaleminin kesin bir şekilde
sa olsun bence kadın için özgürlük en büyük güç.
idealleştirilmesi, çoğu edebiyatçıda olduğu gibi, onun da
Sunucu:
kişiliğini keşfetmemize yönelik bir engel teşkil ediyor. Oysa
(II) ----
hâlâ etkisini koruyabilen edebiyatçıların kişiliğini, yazım
Sanatçı:
süreçlerinin dönemin atmosferinde nasıl girift bir hâl aldığı-
— Doğal olup kendini olduğu gibi kabullenmek daha güç-
nı anlayabilmek, gerek dönem edebiyatının gerek çağdaş
lü gösteriyor kadını bence. Bazen mutlu görünüyoruz ki
edebiyatın zeminini oluşturabilmek için son derece önemli.
sosyal medyada artık herkes mutlu görünüyor ama herkes
Bunu bizim edebiyatımızda Ahmet Hamdi Tanpınar için de
elbette mutlu değil. Görünen, gerçek değil aslında çoğu
söyleyebiliriz aslında.
zaman. Sosyal medyanın aldatmaca durumu yüksek tabii
ki! Gerçek olmayan bir şeyi gerçek gibi algılamak müm-
kün. Benim şu an 4,5 yaşındaki oğlum çizgi lm izliyorken
oradaki canavar resminin gerçekliğine inanabiliyor ve kor-
kuyor, hani o saıkta olmamak gerekiyor bunu kullanırken
diye düşünüyorum. Doğallık hâlâ güç demektir, evet.

Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden

14. Bu parçadan hareketle Gogol ile ilgili aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?
hangisi söylenemez? A) (I) Bir sanatçı sizce hangi nitelikleri sağlarsa kendini
A) Fazla öne çıkarılan yazarlık yönü, kişiliğini gölgede güçlüler sınıfında görebilir?
bırakmaktadır. (II) İnternetin bu denli her şeyimiz olduğu bir ortamda
B) Örnek olarak gösterilecek önemli bir yazın insanıdır. doğal olabilir miyiz sizce?
B) (I) İnsan bu keşmekeş dolu dünyanın içinde kendini
C) Yazın dünyasındaki yerini korumaktadır.
nasıl güçlü kılabilir?
D) Yazınsal değeri hak ettiğinden çok fazla gösterilmiştir. (II) Sosyal medyanın insanı kodlarından saptırdığı bu
E) Etkisi günümüzde devam eden önemli bir yazardır. çılgın zamanlarda doğal olabileceğimize ihtimal verebi-
P liyor musunuz?
C) (I) Çalışan bireyler ezici iş koşullarından hangi nitelikle-
E ri sağlayarak sıyrılabilirler?
(II) Sosyal medya uygulamalarının insanı yapaylaştırdığı
S
şu zamanlarda doğal kalabilmek olası mı?
D) (I) İşten okula, sosyal ortamlardan yakın çevreye kadar
her alan insanı eziyor, nasıl güçlü oluruz?
PES Paragraf Soru Bankası

(II) Bence yaşamımız çoğunlukla bir kurgu, bizde doğal-

lık kaldı mı sizce?
15. Bu parçanın anlatımıyla ile ilgili aşağıdakilerden han-
E) (I) Bir kadını günümüzde güçlü kılanın hangi özellikleri
gisi söylenemez?
olduğunu düşünüyorsunuz?
A) Tanık göstermeden yararlanılmıştır. (II) Sosyal medyanın da etkisiyle her şeyin kurguya göre
B) Açıklayıcı anlatım ağır basmaktadır. yaşanmaya başlandığı bu dünyada, doğallığın gücüne
C) Öznel yargılara yer verilmiştir. inanıyor musunuz hâlâ?
D) Karşılaştırmaya başvurulmuştur.
E) Niteleyici sözcükler kullanılmıştır.
İDEAL SÜRE 14 dk MAKUL SÜRE 17 dk SİZİN SÜRENİZ

55
 KONTROL TESTİ – 3
1. (I) Doğu ile Batı’nın en güzel sentezlendiği yer olan
Saraybosna‘yı tanımanız, güzelliklerini görmeniz, en ünlü
yemeklerini yemeniz için mutlaka ziyaret etmeniz gereken
yerler var. (II) Bu duraklar arasında yaya dolaşmak, en ideal
olanı ama dileyen, önemli turistik mekânlara uğrayan tram-
vayla da yolculuk yapabilir. (III) “Tisak” adı verilen bölgelerden
1 avro karşılığında aldığınız bilet ile önemli bütün turistik
merkezleri dolaşabilirsiniz. (IV) Tramvayla belediye binası,
Başçarşı, Katedral, müzeler, Latin Köprüsü gibi bir çok nok-
tayı ziyaret etmeniz mümkün. (V) Başçarşı, Saraybosna’nın
en gözde turistik yerlerindendir. (VI) 15. yüzyılda İsa Bey
İshakoviç’in şehri inşa ederken kurduğu Başçarşı’da her ne
kadar Avusturya - Macaristan yapıları olsa da Osmanlının
şehircilik anlayışı ön plana çıkıyor. (VII) Çarşı’nın kalbinde-
ki “Sebilj” adı verilen çeşme, kahve ve Türk lokumu satan
dükkânlar ile Bakırcılar Çarşısı Osmanlının izlerini yansıtan
yapılardan sadece birkaçı. (VIII) Çarşıdaki işletmelerin çoğu
09.00’da açılıyor ve hareketlilik akşam geç saatlere kadar
sürüyor.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istenirse ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisi ile başlar?
A) III B) IV C) V D) VI E) VII
2. Columbia Üniversitesi araştırmacıları, güneş hücrelerinin
veya güneş pillerinin verimliliğini artıracak tekli füzyondan
daha fazla güç elde etmenin bir yolunu geliştirmeyi başar-
dı. Yeni nesil elektrikli cihazların, güneş enerjisi santralleri-
nin ve batarya teknolojisinin gelişimine katkıda bulunacak
bu gelişme Nature Chemistry‘de yayımlandı. Araştırma eki-
bi, tekli füzyon olarak bilinen süreçte organik moleküllerin
belirli bir dizaynının her foton atımında iki eksiton üretebi-
lecek şekilde detaylandırılabileceğini tespit etti. Bu koşullar
altında eksitonlar, inorganik karşılığında olduğundan çok
daha hızlı oluşabiliyor ve daha uzun süre hayatta kalıyor.
PES Paragraf Soru Bankası
Böylelikle, güneş hücresi tarafından absorbe edilen foton
başına üretilen elektrik miktarı artıyor.
Bu parçaya göre yeni buluşun en önemli özelliği aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
A) Güneş pillerinin özelliklerini anlaşılır kılması
B) Batarya teknolojisi alanında bilgi desteği yapması
C) Kullanılan güneş hücreleri gibi yararlı olması
D) Çalışma raporunun birçok dergide yayımlanması
E) Güneş kaynaklı elektrik üretimini artırması
56
3. Bazı kedi sahipleri her şüpheli durumda soluğu veterinerde
alıyorlar. Oysa birçok belirtide kendileri durumu anlayabilir-
ler. Örneğin kediniz mamasını yemeye çalışırken tek taraı
çiğnemeye çalışıyor, mamayı çiğnemeden yutmaya ya da
sadece yalayarak karnını doyurmaya çalışıyorsa bu kedi-
nizin ağzı ve dişleriyle ilgili bir problem yaşadığının belirti-
sidir. Kediniz ağzına ve başına dokunmanıza izin vermiyor,
kafasını sallıyor ise bu ağrısının olduğunu gösterir. Bu du-
rumda ilk kontrolü kendiniz evde yaparak ağız ve diş hasta-
lığı yaşayıp yaşamadığını anlayabilirsiniz. Diş eti iltihapları
kedilerde genelde ağız kokusuna sebep olmaktadır. Böyle
bir durumla karşılaştığınızda kedinizi veterinere götürerek
gerekli tedavinin yapılmasını sağlamalısınız. Aksi takdirde
düzgün beslenemediği için zayıamasına ve diş kayıpları
yaşamasına tanık olabilirsiniz.
Bu parçada yazar asıl olarak aşağıdakilerin hangisin-
den yakınmaktadır?
A) Ağız kokusu olan kedilerin diş eti rahatsızlığı olduğu-
nun, sahiplerince sezilememesinden
B) Kedilerine düşkün olanların veterineri soru yağmuruna
tutmasından
C) Yemek yemede zorluk çeken kedilerin hemen veterine-
re götürülmesi gerektiğinin sanılmasından
D) Diş kayıplarının diş eti iltihabından kaynaklandığının
bilinmemesinden
E) Bazı kedi sahiplerinin olur olmaz her durumda veterine-
re başvurmasından
P
E
S
Bedelsiz Olmaz
Huzur ve mutluluğun bir bedeli vardır; o bedel bir cesarettir, doğ-
rular adına riske girebilmektir. Kendine inanmak ve güvenmek,
başarının ön şartlarındandır.
Nevzat Tarhan

4. Baba ağır bir kelime. İçinde sevgi, saygı, merhamet, tevazu,
fedakârlık, sertlik barındıran dolu dolu bir kelime. Nereden
mi geliyor? Agulama yani çocuk sesinden “ba-ba” diye diye
oluşmuş. Sanskritçe “baba”, “baba, muhterem kişi, derviş”
Çince “baba”, Yeni Yunanca “papa”, Fransızca “papa” vb.
şekillerde başka dillerde de mevcut. Peki, sadece baba
sözcüğü mü çocuk sesinden? Tabii ki hayır. “Be-be (k)” ana
(na-na), “ma-ma, ne-ne, de-de, ka-ka” böyle oluşmuş. -----
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıda-
kilerden hangisi getirilmelidir?
A) Yansımadan doğmuş olan bu tür sözcükler evrensel dil
göstergeleridir.
B) Ancak bu tarz kelimelerin sayısı oldukça sınırlıdır.
C) Baba sözcüğü de babanın kendisi gibi çok saygın bir
şeydir.
D) Bu sözcükler, birbirine zıt manalar içerebilmektedir.
E) Dillerin doğuşuyla ilgili teorilerin en güçlüsü yansıma
kuramıdır.
5. Babam okulda hademeydi. Annem çamaşıra giderdi, onun
bunun çamaşırına… Önüne dağ gibi çamaşır yığarlardı,
karşılığı bir lira… Deterjan yok o zamanlar, küllü su var-
dı, küllü su elini parçalardı, akşam bir lirayla mutlu mutlu
gelirdi. O yoksulluk içinde annemin üç çeşit yemeği vardı:
etli bulgur, otlu bulgur, sütlü bulgur. Etli bulgur dediğim, et
yok, annem ekmeğin kabuğunu kuyruk yağında kızartırdı,
bulgur içine dizerdi, Alllaaah, oldu sana etli bulgur, çatır
çutur yerdik. Seyhan’ın kıyısından ebegümeci toplardım,
otlu bulgur olurdu. Sütlü bulgur ise aslında ayranlı bulgur,
paramız bir kâse yoğurda yeterdi, bir kâse yoğurda bolca
suyu karıştır, o ayranı yedi insanın yiyeceği bulgura karış-
tır, güya sütlü bulgur… Ama tüm yoksulluk vız gelir tırıs
giderdi, sevgi öylesine çoktu ki evde, sevgi karnımızı doyu-
ruyordu.
Bu parçada yazar, çocukluğuyla ilgili asıl olarak aşağı-
dakilerden hangisini vurgulamaktadır?
A) Açlık sınırı derecesinde bir yoksullukta büyüdüğünü
B) Annesinin yokluğa rağmen çok güzel yemekler yaptığını
C) Anne babasının geçimi sağlayacak parayı özveriyle
kazandıklarını
D) Yoksulluğa rağmen sevgi dolu bir ailesi olduğunu
E) Annesinin çok çile çeken cefakâr bir kadın olduğunu
57
Kontrol Testi – 3
6. I. Bu kavramların edebiyata yansıyan görüngülerini
örnekleyen ise Rene Girard adındaki Fransız filozof
olmuştur.
II. Girard, Türkçeye Romantik Yalan ve Romansal Hakikat
(2013) adıyla tercüme edilen kitabı başta olmak üzere
eserlerinde ağırlıklı olarak mimetik arzu üzerinde dur-
muştur.
III. Ekonomideki sınıflayıcı düşünce yapısının bir tezahü-
rü olan “ben ve öteki” kavramları felsefe disiplininde
tanımlanmıştır.
IV. Fredric Hegel, Fredrich Nietzsche ve Edmund Husserl
bu kavramların düşünce dünyasındaki tanımlarıyla ilgi-
lendikleri gibi estetik göstergelerini de araştırmalarına
dâhil etmişlerdir.
V. Fransız filozof, “ben ve öteki” algısında önemli rol
oynayan taklit etme ve eşitlenme arzusunun edebî
eserlerde birer göstergeye dönüştüğünü tespit etti-
ği gibi dolayımlamanın metin düzeyindeki yapılarını
tanımlama yoluna gitmiştir.
Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün
oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan
üçüncü olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
7. Yaşam sorunları karşısında nasıl davrandığımız, bizim
kimliğimizi yani kim olduğumuzu açığa vurur. (I) Sorunlara
çözüm ararken hemen başkasının bulduğu çözümlere
başvuruyorsak onun hesabına davranan, onun hesabına
P
yaşayan bir taklitçiyiz demektir. (II) Taklitçilik yahut öykün-
E mecilik denen şey, aslında kendisi olmaktan utananların
ve kendisi gibi görünmekten korkanların başvurduğu
S saklanma yöntemidir. (III) Birey olarak da toplum olarak
da taklitçilikten kurtulup, kopyacılıktan uzaklaşıp kendi
sorunlarımıza kendi çözümlerimizi bulmaya çabalamaz-
sak hiçbir alanda gelişemeyiz. (IV) Mesela çağın yeni bir
PES Paragraf Soru Bankası
düşünce akımını ya da yabancıdan gelen yeni bir nesneyi
adlandırırken kendi dilimizden bir karşılık bulacağımız
yerde yabancının hazır sözünü kullanırsak dilimiz nasıl
gelişir, dilimiz gelişmeyince biz nasıl gelişiriz? (V) Dilimizi
işlememiz, kendimizi işlememiz ve kendimizi geliştirmemiz
demektir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
 Kontrol Testi – 3
8. Muhabir:
(I) -----
Oyuncu:
— Yıllardır çalıştığım Kenter Tiyatrosunda kendiliğinden
gelişti. 12 yıl önce, İş Sanat’taki dinletiler başlayalı bir yıl
kadar olmuşken şimdi tam hatırlamıyorum ama ya bir kişi
gelmedi ya da birine daha ihtiyaç oldu. Onlar da beni davet
ettiler. Gittim, seyirciye sesli şiir okumaya orada başladım.
Sonra da hoşuma gitti.
Muhabir:
(II) -----
Oyuncu:
—Tiyatroyu portreler ve biyograler yapalım diye kurduk.
İnsanlar meraklı, en çok satılan kitaplar, biyogra kitapları.
Herkes bir başkasının hayatı nasılmış diye merak ediyor.
İnsanların ilgilerini bu yöne kanalize etmek taraftarı oldum.
Arada başka oyunlarımız da oluyor ama “gerçek hayat,
gerçek yaşam” dedik ve biyogra üzerine yoğunlaştık.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Sizin şiirle aranızdaki bağ nerede, ne zaman kurul-
du?
(II) Tiyatronuzda portre çalışmalarını neden daha çok
tercih ediyorsunuz?
B) (I) Tiyatro çalışmalarınızda sizi şiir okurken görebilecek
miyiz?
(II) Gerçek yaşamı anlatan eserlerde oynamayı neden
tercih ediyorsunuz?
C) (I) Şiirin tiyatroda nasıl bir yeri olduğunu düşünüyorsu-
nuz?
(II) Biyografik eserleri oynamak sizin için neden önem-
lidir?
D) (I) Seyirci kitlenizin sizden özellikle istedikleri şey şiir
okumanız mıdır?
(II) Tiyatronuzun kurulma amacına hâlâ sadık mısınız?
PES Paragraf Soru Bankası
E) (I) Şiir okurken sahnede neler hissediyorsunuz?
(II) Gerçek yaşamdan eserler seyirciler tarafından
daha fazla mı tercih ediliyor?
58
9. İklim değişikliğine ve küresel ısınmaya karşı en etkili önle-
min ormanlaştırma olduğu açıklandı. İsviçreli bilim insanla-
rına göre ormanlaştırma karbondioksit salınımlarını azal-
tabilir. Araştırmaya göre ormanlaştırmanın şimdiye kadar
insanlığın neden olduğu karbondioksit salınımlarının üçte
ikisini azaltma potansiyeli bulunuyor. Araştırma, dünyada
hangi bölgelerde ormanlaştırma çalışması yapılabileceğini
ve bunun ne kadar karbon gazını etkisiz hâle getireceğini
gösterdi. Bu bağlamda araştırmacılar, küresel ısınmanın
en fazla 1,5 / 60c ile sınırlandırılması hedenin tutturu-
labileceğini aktarıyor. Bu hedefe ulaşmak için yaklaşık 1
milyar hektar alanın ağaçlandırılması gerekiyor. Araştırma-
cılar dünyada 900 milyon hektarlık ormanlaştırmanın daha
mümkün olduğunu savunuyor.
Bu parçada sözü edilen araştırmanın asıl amacı aşağı-
dakilerden hangisidir?
A) Ormansızlaşmanın yarattığı çevre sorunlarını sapta-
mak
B) Ormanlaştırmanın doğal yaşama faydasını kanıtlamak
C) Ormanlaştırmanın iklim değişikliği ve küresel ısınmaya
karşı hangi düzeyde bir önlem olduğunu belirlemek
D) İnsan kaynaklı küresel ısınmanın ve iklim değişikliğinin
zararları konusunda farkındalık oluşturmak
E) Karbon gazı salınımının önlenmesi konusunda küresel
önlemlere ihtiyaç olduğunu kanıtlamak
10. (I) Teknoloji bize hizmet ettiği sürece yaşamımızın bir par-
çası. (II) Neyi, nasıl kullandığımıza ve kullanım süresine
göreyse işin boyutu çok değişiyor. (III) Maalesef okulda
arkadaşıyla iletişim kuramayan pek çok çocuk, eline cep
telefonunu alır almaz sosyal hâle (!) geliveriyor. (IV) Yalnız
çocuklar ve gençler değil, yetişkinler de artık duygu ve
P
düşüncelerini emojilerle ifade ediyor. (V) Elbette ki zama-
E nın bunca değerli olduğu, mektupların yerini mesajların
aldığı bir çağda upuzun yazının yerini şekiller alacaktı.
S (VI) Ancak şekillerle anlatmaya çalıştığımız düşünceleri-
mizi, ruh durumumuzu ifade edecek sözcüklerimiz var mı,
onları unuttuk mu ya da bunları yeteri kadar biliyor muyuz?
(VII) Neşemizi çiçek açan bir erik dalına, hüznü kuru bir
dala ve yüreğimizi kanlı bir inciye benzetebiliyor muyuz?
(VIII) Deyimlerimiz, atasözlerimiz belleğimizde mi?
Teknolojinin yaşamımıza getirdiklerinin anlatıldığı bu
parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağı-
da verilenlerin hangisi yanlıştır?
A) III. cümlede bir yazıklanma söz konusudur.
B) IV. cümlede bir genelleme yapılmıştır.
C) V. cümlede bir kabullenmeye yer verilmiştir.
D) VI. cümlede bir sorgulama ortaya konmuştur.
E) VII. cümlede Türkçenin eksikliği dile getirilmiştir.
 Kontrol Testi – 3

11. Bir gazeteci, söyleşi yaptığı kişinin rahatsız olabileceği bir

soruyu, kendisiyle soru arasına mesafe koyarak üçüncü
kişilerin ağzından sormalıdır.

Aşağıdakilerden hangisi bu ilkeye dikkat edilerek

hazırlanmış bir sorudur?
A) Roman okumadan roman yazarak nitelikli eserler vere-
meme durumunuzu nasıl açıklıyorsunuz?
B) Çocuk kitaplarının hep olumlu şeylerden bahsetmesi
gerekirken eserlerinizde bu durumun olmamasını nasıl
yorumlarsınız?
C) Çocukları tanımadan çocuk kitapları yazarak kaliteyi
aşağıya çektiğinizin farkında mısınız?
D) Distopyayı yani kötü gelecek kurgusunu çocuk edebi-
yatında kullanmanız sizi rahatsız etmiyor mu?
E) Bazı eleştirmenler kitaplarınıza psikolog denetimi geti-
rilmesi gerektiğini savunuyor, bu durumu nasıl karşılı-
yorsunuz?
12. Galiba insan, yaş aldıkça değil de öğrendikçe yaşayan bir
varlıktır. Çünkü insan, diğer canlılardan bilgiyi biriktirme,
biriktirdiğinin üstüne yeni bilgiler koyma, onu bilince ve
yaşantıya dönüştürme gibi faaliyetleriyle ayrılır. “Hayat,
bisiklete binmeye benzer; bisikletin pedalını çevirmeyi
bırakırsanız düşersiniz.” diyor Claude Pepper. Bu bisiklet
benzetmesi en çok da insanın bilgiyle ilişkisini anlatmaya
uygun görünüyor. Çünkü bilgiler, hiçbir zaman yerinde
durmuyor; sürekli değişiyor, yenileniyor. Çağın gereklerine
göre yeni bilgiler üretiliyor, eski bilgiler değil ama eskiyen
bilgiler atılıyor, elbette eski bilgilerde kalanlar da eskimeye
başlıyor. Yani insan, öğrenmeyi bıraktığı gün, öğrendik-
lerinin üstüne bir şeyler eklemeyi terk ettiği gün hayatın
bisikletinden düşüyor. Bu açıdan bakarsak daha otuzuna
varmadan yaşlanmış milyonlarla “yaş yetmiş ama iş bitme-
miş” diyen, delikanlı kalmış nice insanı gözlemleyebiliriz.
Bu parçada vurgulanan düşünce aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) İnsanın belli bir bilgilenme kapasitesi vardır bu yüzden
Rotweiller Pitbul
13. • Cüssesi ve iriliğiyle gösterişli bir ırk olan Rottweiler,
yapılı denecek kadar büyük ve kaslı bir cinstir. Büyük
köpeklerden hoşlanan kişilerin sahiplenmek isteyeceği
Rottweiler, evlerde ve koruma amaçlı bekçi köpeği
olarak bakılmaktadır. İsmini Almanya’daki Rottweiler
kasabasından alan bu cins, zeki ve kolay eğitilebilir.
Ancak saldırgan bir tutumla yetiştirildiklerinde etraf için
tehlikeli olacak sonuçlar doğurabilir.
• Pitbull, günümüzde adı ile nam salmış muazzam bir
köpek cinsidir. Her insan bu türü saldırgan, vahşi
hatta ölümcül özellikleri ile bilmektedir. Ancak bilinenin
aksine Pitbull doğru bir şekilde eğitilmesi ve sosyal-
leştirilmesi durumunda son derece nazik ve sevecen
yapısı ile ön plana çıkmaktadır. Eski zamanlarda ayı ve
boğalar ile başa çıkmak için tercih edilen bu tür, sokak
dövüşlerinde kullanılarak yırtıcı hâle getirilmiştir. Ancak
Pitbull esasında iyi bir bekçi olması ile bilinmektedir.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
A) İki tür köpeğin özellikleri birbirinden bağımsız şekilde
anlatılmıştır.
B) Köpek türlerinin birbirinden üstün özellikleri karşılaştı-
P rılmıştır.
E C) Birbirini andıran iki köpek türünün ayrıntıdaki farkları
belirtilmiştir.
S
D) İki farklı cinsin köpek ırkları içindeki yeri anlatılmıştır.
E) İki farklı köpek türünün aslında aynı gene sahip olduğu
anlatılmıştır.
PES Paragraf Soru Bankası

bütün bilgilere tek başına hâkim olamaz.

B) Bilgi ve birikim, birdenbire gerçekleşmez; aşama
aşama ve sabırla ilerlemek gerekir.
C) İnsan, öğrenmeyi bıraktığı gün yaşlanmaya başlamış-
tır.
D) Gençliğinde bilginin peşinde koşmayan, yaşlanınca
cahilliğin kölesi olur.
E) Bilgi, çabuk unutulan ve tekrarlanması gereken bir ser-
vettir.

59
 Kontrol Testi – 3

16. Her dil, her kültür nesneleri farklı farklı adlandırır; bir algı-
14 ve 15. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Aslında o kadar da önemli biri olmadığımız ortaya çıktığın-
da neden üzülüyoruz ki hemen? Bunu temel bir aydınlan-
ma anı olarak ele alabilsek daha iyi olmaz mı? İnanmak
dediğimiz şey sonuçta insanın içinde başlattığı bir eylemdir
ve güzelliğe ve aşka inanmak kadar ayrılığa da inanmak,
hazır olmak gerekir. Yani her güzelliğin sonunda bir kopuş,
bir ayrılık pusuda bekler. Madem öyle, o zaman başımıza
gelen bu gibi tatsızlıklara, bizi kendi bilinmeyenlerimizle
yüzleştiren hayırlı felaketler gözüyle bakmamız gerekmez
mi?
14. Bu parçadaki gibi konuşan biri aşağıdakilerden hangi-
sini söylemez?
A) Kendisiyle barışık bir insan alçak gönüllü olur, olduğun-
dan farklı görünmeye çalışmaz.
B) Ayrılık, ölümden daha katlanılmaz bir acıdır.
C) Acılar, insanları öldürmek için değil, oldurmak için var-
dır.
D) Bazı felaketler, insanın kendini keşfetmesine fırsat
verir.
lama şeklidir bu. Nesneler adlandırılırken bir ulus gözünü,
bir ulus kulağını kullanmış: Biz suyun düşüşüne “ses”in
karşılığı olarak “çağlayan” demişiz; bir Fransız, bir İtalyan
suyun düşüşünü görmüş, “düşüş” demiş aynı olaya. Hat-
ta her ulus, her kültür kendince güler, kendince ağlar; bir
ulusun güldüğüne diğeri gülmeyebilir, ağlamayabilir. Nes-
nelerin adlandırılması gibi her ulusun, her kültürün de bir
düşünce biçimi, değer yargıları ve bir anlatı geleneği, bir
anlatı biçimi vardır.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın yazarının düşün-
cesini destekleyen bir örnek değildir?
A) İngilizlerin şiddetli sağanak yağışı köpeğin kediyi kova-
lamasına benzeterek anlatması
B) İklimlerin ve doğa koşullarının kıtalara hatta ülkelere
göre farklılık göstermesi
C) Her ulusun kendine özgü deyim ve atasözlerinin olması
D) Halk müziğinin ve çalgı aletlerinin uluslara göre farklılık
göstermesi
E) Günaydın, iyi sabahlar, hayırlı geceler gibi sözlerin her
dilde farklı olması
Merdiven

E) Mutluluk ile mutsuzluğun ikiz kardeş olduğunu bilirsen Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden
hayal kırıklığı yaşamazsın. Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak
Ve bir zaman bakacaksın semaya ağlayarak

P Sular sarardı yüzün perde perde solmakta

E Kızıl havaları seyret ki akşam olmakta

S
Eğilmiş arza kanar muttasıl kanar güller
Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller
Sular mı yandı neden tunca benziyor mermer
PES Paragraf Soru Bankası

15. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yok-

tur?
Bu bir lisân-ı hafidir ki ruha dolmakta
A) Tartışmacı anlatım
Kızıl havaları seyret ki akşam olmakta
B) Kanı değiştirme amacı
Ahmet Haşim
C) Sözde soru cümlesi
D) Zorunluluk bildiren yargı
E) Olay örgüsüne dayanma

İDEAL SÜRE 15 dk MAKUL SÜRE 17 dk SİZİN SÜRENİZ

60
 KONTROL TESTİ – 4
1. İnsan ruhunun kıraç düzlüklerini, başı bulutlu dağlarını,
korkutucu uçurumlarını, fırtınalı vadilerini, güneşli deniz-
lerini, karanlık göllerini, verimli ovalarını gösteren bir ha-
rita çizilebilir mi? İnsan ruhu mükemmel değil. Hiçbirimizin
ruhu salt iyilikten, salt güzellikten, salt yücelikten oluş-
muyor; hiç kimse masum değil, hiçbir zaman da değildi.
Bakmayın geçmişteki yaşamların daha anlamlı olduğunu
söyleyenlere, biz her zaman böyleydik: Şeytan ve melek,
cellat ve kurban, kurnaz ve saf, yaratıcı ve yıkıcı, cesur ve
korkak…
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Tartışmacı anlatıma başvurulmuştur.
B) Mecaz anlamlı kullanımlar vardır.
C) Karşıtlıklardan yararlanılmıştır.
D) Tanımlamalara yer verilmiştir.
E) Sayıp dökmeler yer almıştır.
2. (I) Batı felsefesi ve modern bilimin öncülerinden olarak
nitelendirilen Antik Yunan düşünürü Platon’un, kitaplarını
yazarken gizli semboller kullandığı ortaya çıktı. (II) Platon,
MÖ 427 yılında, Atina’da soylu bir ailenin çocuğu olarak
dünyaya gelmişti. (III) Manchester Üniversitesinde görevli
Dr. Jay Kennedy’nin, yıllar süren araştırmasına göre Pla-
ton, kitaplarında 12’lik nota sistemi kullanmış ve yazılarını
müzikal bir altyapı üzerine inşa etmiş. (IV) Dr. Kennedy’nin,
orijinal metinler üzerinde yaptığı ve beş yıl süren çalışması,
MÖ 427 ile 347 yılları arasında yaşamış Platon’un tekniği-
nin, daha sonra Pisagor tarafından da kullanıldığına işaret
ediyor. (V) İleri teknoloji bilgisayar yazılım ve donanımlarıy-
la yapılan araştırma, Platon’un, 12 notadan oluşan Yunan
müzik ölçüsünü kendisine baz aldığını gösteriyor.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
61
3. (I) Astronomik çalışmaların ilk safhası, en yakın olan gü-
neştir. (II) Teleskobun keşfinden binlerce sene önce Çinli
astronomlar güneşteki lekeleri tespit etmişlerdi. (III) Harun
Reşid zamanında, on dört ve on beşinci asırlarda İslam
âlimleri de bu hususta önemli çalışmalar yapmışlardır.
(IV) 16. yüzyılda Galileo küçük teleskobu ile bazı tespit-
ler yapmıştır. (V) Günümüzdeki astronomik araştırmalar,
büyük ölçüde, Güneş’in radyasyon ve magnetik alanı ile
Dünya’nın magnetik alanı ve atmosfer arasındaki etkileşimi
incelemektedir. (VI) Bu incelemeler Güneş, yıldızlar hak-
kında detaylı bilgi alabilmek açısından oldukça önemlidir
çünkü bize en yakın yıldız Güneş’tir.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisi bir paragrafın giriş cüm-
lesi olmaya en uygundur?
P
A) Köktürkler, Uygurlar ve Kırgızların merkezleri, uzun
E süre kutsal kabul edilen Ötüken Ormanı olmuştur.
S B) Bu bölümlerde gözümüzün önüne milleti ve devleti için
her türlü fedakârlığı yapan, ideal bir devlet adamı gelir.
C) Gelecek nesillere, zaferlerin, hezimetin, başarıların,
mutlu günlerin vesikalarını ulaştırmak isteyen bu devle-
PES Paragraf Soru Bankası
tin yazıcıları, bu vesileyle düşmanlarını da zikretmiş ve
gelecek nesillere düşmanlarını da tanıtmak istemiştir.
D) Köktürkler, bu abidelere sadece savaşlarını, başarı-
larını veya kinlerini yazmamış; dünya görüşlerini, dinî
görüşlerini de yazıtlara aksettirmişlerdir.
E) Zira Köktürk Yazıtları, daha derin incelendiğinde Türk
tarihinin karanlık olan bölümleri aydınlatılacaktır.
 Kontrol Testi – 4
5. Müşteri:
(I) ----
Mağaza görevlisi:
— Genellikle yazıcılar mürekkep püskürtmeli (kartuş,
dolum şişesi vb.) ve toz boya kullanan (toner) olmak üzere
ikiye ayrılır. Toz boya kullanan yazıcılar Lazer (tonerli yazı-
cılar) diye geçer. Bunların yanında bir de nokta vuruşlu
yazıcılar vardır. Bunlar daha çok eski tip fatura vb. basmak
için kullanılan yazıcılar olarak bilinir.
Müşteri:
(II) ----
Mağaza görevlisi:
— Lazer yazıcılar renkli ve siyah beyaz olarak ikiye ayrılıyor,
renkli yazıcılar 4, 5, 6 veya 7 tonerle çalışabilir. Bunlardan,
renk kalibrasyon teknolojisine göre değişen yazıcılar vardır.
Burada size bir tüyo vereyim: Renkli yazıcı alırken profesyo-
nel bir iş yapmayacaksanız maliyeti göz önünde bulundurun
yani ne kadar az tonerle çalışıyorsa ve toner maliyetleri ne
kadar ucuzsa o renkli lazer yazıcıyı tercih etmenizi öneririm.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Yazıcı alırken hangi noktaya dikkat etmemi önerirsi-
niz?
(II) Nokta vuruşlu yazıcı konusunda bilgi alabilir miyim?
B) (I) Fatura basacağım, neden lazer yazıcı kullanmalı-
yım?
(II) Lazer yazıcı neden kartuşludan fazla satılıyor?
C) (I) Yazıcıların dört çeşidi hakkında bilgi verir misiniz?
(II) Renkli çıktı almam için hangi tür yazıcıyı tercih
edersiniz?
D) (I) Mürekkep püskürtmeli yazıcıların nokta vuruşlulara
üstünlüğü nedir?
(II) Lazer yazıcıların özellikleri nelerdir?
E) (I) Yazıcı türlerini kısaca tanıtabilir misiniz?
(II) Lazer yazıcılar konusunda bilgi verebilir misiniz?
6. (I) Her çalışmasında olduğu gibi bu çalışmasında da açık
ve yalın anlatımı hemen göze çarpıyor. (II) Yine bu durum
onun şiirinin toplumun değişik kesimlerinde aynı ölçüde
anlaşılır olmasının da en temel kaynağını oluşturmakta-
PES Paragraf Soru Bankası
dır. (III) Bilincimizin bir köşesinde var olan kır yaşantısının
doğayla ilgili ögeleri onun şiirlerinde evrensel bir temaya
yönelişin çıkış noktasıdır. (IV) Ardıçlar, söğütler, ahlatlar,
ardıç çiçekleri şairin lirik yanını sunar bizlere. (V)
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine “Bu du-
rum; şairin, edebiyat çevrelerinin yoğun ilişkilerinden uzak,
yerel kaynaklara daha yakın olmasındandır.” cümlesi geti-
rilebilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
62
7 ve 8. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Oğuz Atay’ın Londra’da ölüm döşeğindeyken berberine
yolladığı mektup onun bütün bir hayatını, sesini kimseye
duyuramayışını net bir şekilde ortaya koyar. Aslında Oğuz
Atay’ı, Oğuz Atay yapan da budur. Bu mektup, onun ara-
dığı içtenliği, samimiyeti; aydınlar, edebiyatçılar içindeki
yalnızlığını hatta tüm edebiyatını ifşa eder. Oğuz Atay, bey-
nindeki tümör teşhisiyle Londra’da bir hastanede yatmakta
neredeyse kaçınılmaz sona, ölüme doğru ilerlemektedir.
O sırada berberi İlhami’den bir mektup alır. Bu mektubun
onun için önemi büyüktür. Ona şöyle bir cevap yazar: “Sev-
gili İlhami, gönderdiğin kartın beni ne kadar sevindirdiğini
bilemezsin. Diyebilirim ki Türkiye’den gönderilen mektuplar
içinde en çok senin kartın beni heyecanlandırdı. Ben de
burada “Yahu İlhami de beni merak eder.” diyordum. Çok
sağ ol beni hatırladın.” Türk edebiyatında yol açıcı, öncü bir
yazar olmasına karşın hak ettiği ilgiyi göremeyen bir büyük
edebiyatçının berberinden gelen bir mektuba bu kadar se-
vinmesi emsalsiz bir yalnızlık örneği ve çevre eleştirisidir.
Bu mektup biraz da Oğuz Atay’ın edebiyat ve sanat çevre-
lerindeki kırılmışlığını, okunmamışlığını, çetelerce yok sa-
yılışını giderek insana olan güvensizliğini temsil eder.
7. Bu parçada Oğuz Atay ile ilgili olarak asıl anlatılmak
istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yaşamdaki her şeye çok önem verdiği
B) Yakınlarına mektup yazmayı çok sevdiği
C) Sanatçı kimliği edinmesinde yalnızlığının doğrudan
etkili olduğu
D) Yaşarken edebiyat ve sanat çevresinde değerinin geç
P
bilindiği
E E) Küçük mutluluklarla yaşamına heyecan katmasını bildi-
ği
S
8. Bu parçadan Oğuz Atay ile ilgili olarak
I. Yazın dünyası ile iyi ilişkiler içinde olmadığına
II. Eleştiri oklarını daha çok kendisine çevirdiğine
III. Son zamanlarda kendine olan güven duygusunu yitirdi-
ğine
yargılarından hangisine veya hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III

9. Diş beyazlatma uygulamasının başarılı olabilmesi için
dişlerin üzerindeki eklentilerin ve plağın proaktik polisaj
uygulaması ile uzaklaştırılmış olması şarttır. Böylece dişin
gerçek rengi ortaya çıkar ve beyazlatma ajanlarının direkt
olarak diş yüzeyine temas etmesini engelleyecek olan yü-
zeysel eklentiler ortadan kalkar. Uygulanacak beyazlatma
ajanının konsantrasyonu ne kadar yüksek olursa oksi-
dasyon da o derece yüksek olur. Bu nedenle aynı sürede
uygulandıklarında yüksek konsantrasyonlu ajanlar, düşük
konsantrasyonlu ajanlardan daha fazla beyazlama sağlar.
Benzer bir beyazlama sağlamada ise yüksek konsantras-
yonlu ajanların kullanımı tedavi süresini kısaltır.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ula-
şılabilir?
A) İnsan dişi zamanla doğal bir görünüm alır ve bu görü-
nüm değiştirilemez.
B) Yanlış uygulamalarla renk kaybına uğrayan dişler eski
beyazlığına kavuşamaz.
C) Diş beyazlatmayı ancak uzmanlar yapabilir, kişinin
kendisi bu konuda başarılı olamaz.
D) Aşırı beyazlatılmış diş, sağlığını kaybeder ve bir süre
sonra başka sorunlara yol açar.
E) Beyazlatma ajanlarının kullanım biçimi ve kalitesi, diş
beyazlatmada başarıyı etkileyen faktörlerdir.
10. Bir şair, bir öykücü, bir romancı için en öğretici yöntem, ku-
ram/teori kitapları değil bu türlerin “iyi örnekleri”ni okumak-
tır. Kuram yazıları, incelemeler, eleştiri yazıları sadece bir
şiirin, bir romanın, bir öykünün “niye iyi” olduğunu, sizin o
metni niye beğendiğinizi izah eder. Kuralı ise bizzat o türün
iyi örnekleri, iyi yazarları oluşturur. Çünkü güçlü yapıtlar,
kendilerini bir “edebiyat modeli” olarak sunar ve kendi ku-
ralını ortaya koyar.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Kuramsal yazıları okumadan iyi metinlerin anlaşılama-
yacağı
B) Bütün kurallara uygun olsa da bazı metinlerin iyi olmayı
başaramadığı
C) Şair ve yazarların edebiyat türleri ile ilgili bilgileri bilme-
si gerektiği
D) Edebiyatta kuralları türün en başarılı örneklerinin belir-
lediği
E) Bir sanatçının kendi kurallarını kendisinin belirlediği
63
Kontrol Testi – 4
11. Kent yöneticilerinin, halkın sesine kulak vermeleri ve ora-
dan kaynaklanan birtakım kendine özgü gelenekleri koru-
maları gerekirken bunu yaptıkları söylenemez. Tam tersini
yapıyorlar. Bakıyorsunuz bir belediye meclisi almış bir ka-
rar ve değiştirivermiş yüzyılların birikimi olan bir sokağın ve
caddenin adını. Belki de içimize işlemiş olan yaranma ve
yaltaklanma alışkanlığından doğuyor bu. Bakıyorsunuz bir
siyasetçinin veya iş adamının adını veriveriyorlar sokağa.
Bu sonradan takılan yapay adlar tutmuyor, iğreti kalıyor,
halk eski adları kullanıyor gene, bu da bir karmaşa doğu-
ruyor ister istemez. Ya da diyelim ki ünlü bir kişi öldü. Adı
veriliyor hemen caddelere, parklara, okullara, çocuk yuva-
larına... Böyle davranmak toplumun başarılı kişilere verdiği
önemi göstermek açısından yararlı sayılabilir. Ama bu yeni
adlar takılırken hiç olmazsa kentin yeni kurulan semtleri,
mahalleleri ve yerleşim yerleri dikkate alınmalı. Ulu orta
yeni adlar takmaktan, herkesin adını bildiği yerlerin adını
ikide bir değiştirmekten kaçınılmalı.
Bu parçada yazar aşağıdakilerden hangisine karşı
çıkmaktadır?
A) Halkın uzun zamandır kullandığı ve alıştığı yer isimleri-
nin değiştirilmesine
B) Cadde ve sokaklara ünlülerin adının verilmesine
C) Yeni kurulan yerleşim yerlerine isim verilirken dikkatli
davranılmamasına
D) Cadde, sokak, park ve okullara başarılı kişilerin isimle-
rinin verilmemesine
E) Yöneticilerin halkı dinlemek için uygun ortamlar oluş-
turmamasına
P 12. Sessiz Ağıtlar’da tarihin ve günümüzün karanlık sayfaların-
E dan süzülen hüzünlü hikâyelerin bendeki izlenimleri şiirle-
rimi besledi. Yaşadıkları dönemde fark yaratan şahısların
S pencerelerinden hayata baktım. Onların ruhu ruhuma, sesi
sesime eklendi, şiirimin ritmine karıştı.
Bu parçada konuşan sanatçı ile ilgili olarak aşağıdaki-
PES Paragraf Soru Bankası
lerden hangisine ulaşılabilir?
A) Şiirlerinde geçmişle günümüzü birleştirmeye çalıştığı-
na
B) Tarihte yaşamış önemli kişilerden çok etkilendiğine
C) Şiirlerini kendini önemli kişilerin yerine koyarak yazdı-
ğına
D) Şiirlerinde coşkulu bir üslup kullandığına
E) Geçmişin acılarını ve sevinçlerini şiirlerinde yaşatmaya
çalıştığına
 Kontrol Testi – 4

13. • Türk milleti olarak ev yapımı yoğurdu severek tüketi-

yoruz ama faydalarını pek bilmiyoruz. Düzenli doğal 15 ve 16. soruları aşağıdaki parçaya
yoğurt tüketen birinin daha fazla kalori yaktığı, yapılan göre cevaplayınız.
araştırmalar tarafından kanıtlanmış durumda. Yoğurt
içinde var alan aminoasitler vücuttaki yağın yakılmasını
kolaylaştırmaktadır. Ev yoğurdunun en büyük faydala- Edebiyat; benim için uzun zaman, kendim hakkında, tam
rından birisi de kas dokusunu korumasıdır. Bağırsak olmasa da şimdikinden biraz daha çok, aydınlanmama ya-
florasına iyi gelen iyi huylu bakteriler daha çok ev yapı- rayacak bir araçtı. Yaşamakta olduğumu, dünyada olduğu-
mı yoğurt içinde bulunur. mu onun sayesinde öğrendim. Gerçi daha edebiyatla uğ-
• Sanayi tipi yoğurt üretimi yaygın olarak şu sıralama ile raşmazdan önce öz bilincim uyanmıştı ama bu bilincin özel
yapılıyor: Üreticiden alınan süt, fabrikalarda özel düze- bir durum olmadığını, bir olay, bir hastalık olmadığını bana
neklerle tamamen yağından ayrıştırılıyor. Ayrıştırma ancak edebiyat gösterdi. Edebiyatsız da bu öz bilinç bende
sürecinden geçen süt, âdeta sıfır yağ oranına indirge- oluşacaktı; korkunç, utanç verici, muzır bir şeydi o; doğal
niyor. Sütün ayrıştırılan yağı, tereyağ ve pahalı peynir olan süreç, bana düşünsel bir karmaşa, ayıp, utanılacak
ürünleri üretiminde kullanılıyor. Doğal yağından arındı-
bir şey gibi görünüyordu; başıma gelenler, yalnız kendi ba-
rılan süt, yoğurt hâline getirilmeden önce bazı işlem-
şıma geliyor gibiydi çünkü. Ancak edebiyat, bu öz bilincim
lerden geçirilerek “katkı maddeleri ilavesiyle” yeniden
hakkında bilinçlenmemi sağladı; benim bir olayı tek yaşa-
yağlı hâle getiriliyor. Bu da nereden baksanız sağlıksız
bir işlem. Artık sağlıkçılar, bu tip yoğurtla beslenmenin yan kişi olmadığımı, başkalarının da başına benzer şeyler
başta kanser olmak üzere birçok hastalığa neden oldu- geldiğini göstererek beni aydınlattı.
ğunu söylüyorlar.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
A) Doğal yoğurdun sağlığa yararlı olduğu noktalar ayrıntı-
larıyla açıklanmıştır.
B) Sağlık deposu olan yoğurdun yapımında izlenen sıra-
15. I. Edebiyatın yararının farkına varan
lama basamaklar hâlinde anlatılmıştır.
C) Bir besinin doğal ve endüstriyel türlerinin sağlığa etki- II. Edebiyata daldıkça dünyadan kopan
leri sıralanmıştır. III. Edebiyatla içgörü kazanan
D) Ev yapımı ve sanayi tipi yoğurdun insan sağlığına
olumlu etkileri anlatılmıştır. Bu parçanın yazarı yukarıda verilenlerden hangisi
E) Üretilme şeklinden bağımsız olarak sağlığa olumlu veya hangileriyle nitelendirilemez?
etkisi tartışılmaz olan yoğurdun faydaları anlatılmıştır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III

P
14. Söz Bilgesi, öğrencilerine cümlelerini kendilerine saklamanın
konuşmaktan daha iyi olduğu durumları sıraladı: E
• Çok sinirlendiğinizde susmayı seçin.
• Karşınızdaki sizi dinlemeyi reddediyorsa konuşmaya S
değmez.
• Karşınızdaki alaycı bir kişiyse onunla konuşmanıza
16. Bu parçadan hareketle edebiyatla ilgili olarak aşağıda-
kilerden hangisine ulaşılamaz?
gerek yok.
PES Paragraf Soru Bankası

• Vaktinizi boşa harcayan biriyle daha fazla sohbet etme- A) Bireylerin yaşadığı dünyayı fark etmesini sağladığına
yin. B) İnsanın kişisel serüveninin başkalarınınkine benzer oldu-
• Tartışma esnasında işleri daha da kötüleştirecek şeyler ğunu fark etmesini sağladığına
söylemekten kaçının. C) İnsanın bireysel aydınlanmasına yardım ettiğine
Söz Bilgesi’nin susma önerileri arasında aşağıdakiler-
D) İnsanın kendinden utanmasının önüne geçebildiğine
den hangisi yoktur?
A) Kötü niyetli muhataplar karşısında E) İnsanın iletişim becerilerini geliştirdiğine
B) Zamanın israf edilmesine yol açanlara karşı
C) Her şeyi alaya alan kişilere karşı
İDEAL SÜRE 12 dk MAKUL SÜRE 15 dk SİZİN SÜRENİZ
D) Kendisini konuşulanlara kapatanlara karşı
E) Öfkeli olunduğu zamanlarda

64
 KONTROL TESTİ – 5

1. • Deneme, 16. yüzyılda Avrupa’da Rönesans’la birlikte 2. Zevk seviyesi yüksek olmayan, sanatsal birikimden uzak
insanın önemsenmeye başlanmasıyla ortaya çıkar. yığınlar tarafından alkışlanarak gündemde kalmak, çoğun-
• Öğretici metinler arasında yer alan denemede her konu luk tarafından alkışlanmak ve kesesini doldurmak isteyen
işlenebilir. sanatçı, amacına ulaşmak için gittikçe daha da bayağıla-
şan ve ömrü kendisinin ömrüyle sınırlı eserler ortaya ko-
• Yazar denemede ortaya koyduğu düşünceleri kanıtla-
yacaktır. Bu durum eğer bütün sanatçılarda böyle olsaydı
ma gereği duymaksızın özgürce anlatır.
sanırım uygarlık bugün geldiği noktanın çok gerisinde olur-
Bu üç cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir du. İyi ki yer altı ırmağı gibi akıp akıp da kültür toprağını ye-
biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? şerten Tolstoylar, Balzaclar, Kafkalar yaşamış ve yazmış.
A) Konu sınırlaması bulunmayan ve Rönesans’la birlikte Bu parçada altı çizili ifadeyle
insana değer verilmesinin bir sonucu olarak 16. yüz-
yılda Avrupa’da ortaya çıkan deneme, öğretici metin I. Klasikleşmekten uzak olmak
olmasına rağmen dile getirdiği fikirleri ispat etme II. Sanatsal nitelik bakımından sıradan olmak
zorunluluğu taşımayan bağımsız bir üslupla oluşturulur.
III. Donanımsız kitlelerin beğenisiyle popüler olmak
B) 16. yüzyıl Avrupa’sının önem verdiği insanı ilgilendiren
her konuda yazılabilen deneme Rönesans’la birlikte durumlarından hangilerine gönderme yapılmıştır?
gelişmiş öznel ve özgür bağımsız bir üslupla yazılan
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
öğretici metin türüdür.
D) II ve III E) I, II ve III
C) Sanatçının özgürce seçtiği bir konuda kanıtlama kay-
gısından uzak bir üslupla yazılan deneme, Rönesans
Dönemi düşünce adamlarınca 16. yüzyılda ortaya çıka-
rılmış ve Avrupa’ya yayılmıştır.
D) Gerek konusunda gerek anlatımında tam bir serbest-
liğin bulunduğu deneme, öğretme amacı gütmeden
öğreten bir yazı türü olarak 16. yüzyılda Rönesans’la
birlikte Avrupa’da ortaya çıkmıştır.
E) Öznelliğin ve özgürlüğün hâkim olduğu öğretici metin-
lerden biri olan denemenin Rönesans zihniyetine ve
16. yüzyıl Avrupa düşüncesine dayanan öğretici metin
türü olduğu kabul edilmektedir.

P 3. Anti kahraman, kesinlikle kötü adam değildir. Her ne kadar

uyumsuz, aykırı özellikler taşısa yer yer veya olayın akışı
E içerisinde büyük oranda olumsuz bir prol çizse de tek ba-
şına hiçbir zaman kötülüğün simgesi ya da faili değildir. O,
S sadece hayat koşulları içerisinde yaşamaya tutunma gay-
reti içerisindedir. Dostoyevski’nin Yer Altı Adamı, Camus’un
Saçma Adamı, Kafka’nın Joseph K’sinin kardeşi, Batman,
Örümcek Adam, Barbar Conan, Beavis and Butthead, Jac-
PES Paragraf Soru Bankası

kie Chan, kokuların efendisi Jean-Baptiste Grenouill gibi

isimler dünyaca ünlü anti kahramanlardır.
Bu parçada aşağıdakilerden hangileri yer almaktadır?
A) Açıklama – örneklendirme
B) Açıklama – tanık gösterme
C) Öyküleme – örneklendirme
D) Betimleme – alıntı yapma
E) Örneklendirme – alıntı yapma

65
 Kontrol Testi – 5
4. I. İlk zamanlar sadece bebekler ve kış uykusundaki
hayvanlarla ilişkilendirilen kahverengi yağ hücresinin
yetişkinlerde de bulunduğu tespit edildi.
II. Beyaz yağ hücrelerinde ise tam tersi şekilde fazla kalo-
rilerin depolanması gerçekleşir.
III. Bilim insanları bir fincan kahve içildiğinde, kahverengi
yağ hücrelerinin uyarıldığını ve bu etkinin obezite ve
diyabetle mücadele etmede anahtar rol oynayabilece-
ğini belirtiyor.
IV. Çünkü bu yağın başlıca görevi kalori yakarak vücut
ısısı üretmesidir.
V. Kahverengi adipoz dokusu olarak bilinen kahverengi
yağ hücrelerinin yetişkinlerde var olduğunun belirlen-
mesi çok önemli bir gelişmedir.
Yukarıda numaralanmış cümlelerden anlamlı bir bütün
oluşturulursa baştan ikinci cümle aşağıdakilerden
hangisi olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
5. (I) Batman, tarihi itibarıyla yeni bir şehir olmasına karşın
yerleşim alanında kurulan şehirlerin tarihi Sümerlere ka-
dar uzanır. (II) Batman, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde,
Dicle’nin aktığı topraklarda zengin tarihî geçmişi koruyan
antik kenti Hasankeyf’in bini aşkın mağarasıyla, tarihsel
anıtlar ve doğa harikalarıyla dolu gizemli bir şehrimiz-
dir. (III) İluh Tepesi’nin bulunduğu alanda bir Sümer şehir
yerleşiminin bulunduğu ancak bataklık bir arazi üzerine
kurulu olduğundan şehrin zaman içerisinde yer altına göç-
PES Paragraf Soru Bankası
tüğü düşünülmektedir. (IV) MÖ 3 bin yıllarında, bugün Me-
zopotamya denen Dicle-Fırat nehirleri arasında yer alan
bölgeye “Subaru” denildiği, Sümer ve Akad’lardan kalma
belgelerden anlaşılmaktadır. (V) Yukarı Dicle Bölgesi’nin ilk
uygar halkı Subarulardan sayılan Hurrilerdir; Hurri, Babil
dilinde mağara demektir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
66
6. (I) Dinozorların soyunun tükenmesine sebep olan şeyin
Dünya’ya çarpmış devasa bir gök taşı olduğu düşünülü-
yor. (II) Elde edilen sonuçlar bu konuda da bir kir veriyor.
(III) Araştırmacılara göre hem yavruların yumurtadan çık-
masının uzun sürmesi hem de yumurtadan çıkan yavru-
ların bir yıl gibi uzun bir süre ebeveynlerinin bakımına ih-
tiyaç duyması dinozorları diğer canlılara göre dezavantajlı
bir konumda bırakıyordu. (IV) Çünkü bu sürelerin uzaması
açlık ve yırtıcı hayvanlara yem olma riskini artırıyordu. (V)
Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisine “Fakat
pek çok tür hayatta kalmayı başarırken neden dinozorların
soyunun tükendiği hâlâ tartışma konusu.” cümlesi getiril-
melidir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
7. ---- O hâlde neden şiir çevirisi yapıyorum? Uluslar, birbirin-
den çok farklıdır, uzaktadır; dilleri dinleri, öreri, âdetleri,
zevkleri farklı olabilir; gene de bazı ortak noktalar oluyor.
Sonuçta hangi ulustan olursa olsun şiir de bir insandan do-
ğuyor. Bu anlamda insan olma ortak paydasından hareket-
le bazı ortak düşünüşler, duyuşlar ortaya çıkıyor. Şairler ise
bu ortak noktaları en etkili biçimde anlatan kişilerdir. Ayrıca
kişi olarak da bazı ortak noktalarda birleşiyoruz ve bir şiiri
okurken zaman zaman onda kendimizi buluyoruz. Şiir, bir-
takım telleri titretiyor içimizde, o titreşiyle oturup çeviriye
P başlıyoruz. Bu demektir ki falan ulusun falan şairi bize bir
şeyler söylüyor. Ey okuyucu sen de dinle bunu. Ama bu-
E rada söyleşiyin önemi büyük. Türkçede bunu yapabiliyor
muyuz? Buna da çevirilerimizi okuyanlar karar versin.
S
Bu parçanın başına dil ve anlatım açısından getirilebi-
lecek olan cümle aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şiir okumak, hangi dilde olursa olsun bana büyük keyif
verir.
B) Şairler, ulusların bilinçaltlarının cevherlerini ortaya
çıkaran madencilerdir.
C) Şiir kadar ulusal olan başka bir sanat yoktur çünkü
şiirin malzemesi dildir, dil ise ulusunun çocuğudur.
D) Her şair, bir başka şaire seslenir ve hangi dilde sesle-
nirse seslensin gerçek bir şair anlar onu.
E) Şiirin başka dile çevrilemeyen hatta yazıldığı dile dahi
çevrilemeyen bir ürün olduğu savına ben de katılıyo-
rum.
 Kontrol Testi – 5

8. Baksan bir uzaklık var hangi yana 10. (I) Âşık Veysel, doğa konulu şiirlerinde klasik halk şiirinin
Hangi eşyaya dönsen boş bir ayna özellikleri ile kendi yöresinden edindiği izlenimleri akta-
Varmak istediğim uzak limana rır. (II) Deliktaşlı Ruhsati, Pir Sultan, Neyzen Tevk gibi
Gemiler beni almadan kalkıyor âşıkların şiirlerinden de aldığı ilhamları bu şiirlerinde kul-
lanmıştır. (III) Ayrıca Veysel; Tecer Dağı, Sivrialan köyü,
Gelmedi gün daha, çalmadı saat yaylalar, Beserek Dağı başta olmak üzere yöresindeki köy,
Daha uçurmuyor beni bu kanat yayla ve dağ gibi doğa güzelliklerini kendine özgü betim-
Sabırsızlanma, ey kapımdaki at lemeler ile dile getirmiştir. (IV) Gözleri görmediği hâlde bu
Güneş daha gözlerimi yakıyor betimlemelerinde çok başarılı olmuştur. (V) Âşık Veysel’in
şiirlerindeki doğal güzelliklerinin anlatımı, hafızasına kazı-
Bu dizelerin şairi ile ilgili olarak aşağıdakilerden han-
nan izlenimlere dayalı olmak zorundadır. (VI) Bu betimle-
gisi söylenebilir?
melerin pek çoğu yedi yaşına kadar görebildiği ve izleyebil-
A) Zamandan yakınmaktadır. diği gözlemlerine dayanır.
B) Kendisini yaşamdan soyutlamıştır.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
C) Gelecek kaygısı yaşamaktadır. numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
D) Yaşamdan umudunu kesmiştir.
A) II B) III C) IV D) V E) VI
E) Ölüm temasını işlemiştir.

9. Şule Gürbüz’ün Öyle miymiş? adlı eseri için varoluşçu fel-

sefe içinde değerlendirilecek bir deneme kitabı dediğimizde
hata etmiş olmayız. Dolayısıyla onda yalnızca bir edebiyat
türüne özgü özellikler bulmak zor. Öyle miymiş? adlı eser-
de bütün türler arası geçişlere rastlamak mümkün. Kitap,
belki de en büyük gücünü buradan alıyor. İnsanların her
türlü değerlendirmelerinden uzak kalmak isteyerek, belli
kalıplar içinde değerlendirilmeyi reddederek, indirgemenin
hiçbir türüne kendini açık bırakmayarak. Ulysses, Dalgalar
veya Tehlikeli Oyunlar’ın bazı bölümlerinde de başarılı bir P 11. Bir zamanlar heybetli bir dağ buzulu olan Okjokull’dan ge-
şekilde bilinç akışı tekniği kullanılmıştır. Öyle miymiş? bun- E riye yalnızca minik bir buz kütlesi kaldı. Durumun ciddiyeti-
ların içinden belki biraz Dalgalar’a benzer. Fakat ondan da nin farkında olan İzlanda halkı ise “ölen” buzul Okjokull için
fazlasıyla uzaklaşır. S bir tören düzenledi. Yıllardır erimeye devam eden Okjokull,
bir zamanlar bir dağ buzuluydu. 2014 yılında 700 yaşın-
Bu parçada sözü edilen kitapla ilgili olarak aşağıdaki-
dayken resmî olarak “ölü” ilan edildi. Artık Okjokull’dan
lerden hangisi söylenebilir?
geriye, yalnızca bir volkanın kraterini saran küçük bir buz
PES Paragraf Soru Bankası

A) Bir türe ait özelliklere sahip olamadığı için başarısız bir kütlesi kaldı.
eserdir.
Bu parçadan Okjokull ile ilgili olarak
B) Alışılmış kalıpları zorlamaya çalışmış ama bunu pek
I. Halkın bir ölüm töreni düzenlediği
başaramamıştır.
II. Tamamen eridiği
C) Bir türle sınırlandırılamayacak kadar özgün niteliklere
III. Eskiden büyük bir buzul olduğu
sahiptir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
D) Özgünlüğü daha çok farklı anlatım olanakları ve sıra
dışı içeriği ile yakalamaya çalışmıştır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Bazı eserlerin belirgin etkilerinin gölgesinde kalmıştır. D) I ve III E) II ve III

67
 Kontrol Testi – 5
1898’de yayımlanan bu roman, Tanzimat Dönemi’nde ortaya çıkan burjuva
gençliğinin Fransız kültürüne hayranlığını ele alır.
12. Gerçekçi romana örnek olarak gösterilen bir romandır Ara-
ba Sevdası. Romanın kahramanı Bihruz Bey, döneminin
yanlış modernleşme sorununun bir örneği olarak ortaya
eleştirel biçimde konulan alafranga tiplerden birisidir. Yazar,
roman kahramanı Bihruz Bey’in yapmış olduğu yanlışlıkla-
rı ortaya koyarken onun yetişme biçimini, iyi bir öğrenim
görmemiş olduğunu, hayat tecrübesinden yoksunluğunu
gözler önüne serer. Aynı şekilde romanın kadın kahramanı
olan Periveş’in de kötü yola düşüş sebepleri anlatılırken
okuyucuda tavır almak yerine olağan karşılama duygusu
uyandırılır. Roman gülmeceye dayalı bir biçimde ve olaylı
bir havada geçer. Sonucu da diğer romanlardan farklıdır.
Dönemin romanlarında ölüm olayı artık olağanlaşmıştır. Bu
eserde ise ölüm yoktur.
Bu parçadan Araba Sevdası ile ilgili olarak
I. Anlatılan olayların bitiriliş biçimi ile dönemindeki roman-
lardan ayrılır.
PES Paragraf Soru Bankası
II. Yazıldığı dönemde işlenmemiş bir konuyu işleyerek
çığır açmıştır.
III. Mizahi anlatımın olanaklarından yararlanılarak yazıl-
mıştır.
yargılarından hangisine veya hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II
D) I ve II E) I ve III
13 ve 14. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Bilim insanları, 8-12 yaşları arasındaki çocuklarda okuma-
nın beyin üzerindeki etkilerini araştırdı. Bir grup, okuma
problemi olan çocuklardan oluşuyordu. Kontrol grubunda
ise normal düzeyde okuyabilen çocuklar yer almaktaydı.
Araştırmacılar özel bir manyetik rezonans görüntüleme
tekniği kullanarak bu çocukların beyinlerini inceledi. Bu
teknikle çocukların beyinlerindeki “beyaz madde” adını ver-
diğimiz, bir bakıma şehirler arası yollar gibi beynin değişik
bölgeleri arasında bilgi akışı sağlayan bölgelere baktılar.
Araştırmacılar çalışmanın devamında, okuması zayıf olan
çocuklara bir sonraki ders yılında 100 saatlik özel bir prog-
ram uyguladı. Bu programda öğrenciler, belli sözcük ve
cümleleri defalarca tekrar edip okumalarını ilerletti. Progra-
mın bitiminde çocukların beyin görüntüleri yeniden alındı-
ğında sadece okuma yeteneklerinin değil, beyin dokuları-
nın da değiştiği ortaya çıktı. Yoğun program, bu çocukların
beyinlerinin beyaz maddesinde iyileşmenin olmasını sağla-
mıştı. Meydana gelen değişiklik önemli düzeydeydi.
13. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine kesin olarak
ulaşılabilir?
A) Okuma problemi olan öğrenciler gönüllü olarak kitap
okumuştur.
B) Her yaşta kitap okumanın beyni geliştirici etkisi vardır.
C) Beyin aktivitelerinin görüntülenmesi araştırmayı daha
da ileriye taşımıştır.
D) Beynin bilgi akışını sağlayan bölümleri gelişmeye açık
bölümlerdir.
P E) Araştırmanın amacı çocuklara kitap okumayı sevdir-
mektir.
E
S
14. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine
yer verilmemiştir?
A) Açıklamaya
B) Öykülemeye
C) Yalnız III C) Örneklendirmeye
D) Benzetmeye
E) Betimlemeye
68
 Kontrol Testi – 5

15. Muhabir:
(I) Kitabınızda kar ile ilgili şiirler var. Kar nedir sizin için?
Şair:
— Evet, “kar” imgesi, başka imgeler gibi, örneğin taş, yağ-
mur, rüzgâr, tren, gece imgeleri gibi, şiirlerimde yaygın
olarak yer alıyor. Kimileri bunları “şiirsel imge” olarak ad-
landırıyor. Sorunuzu yanıtlamaya çalışmadan önce, çok
önemli gördüğüm bu durumu biraz açmalıyım. “Ham imge”
ile “şiirsel imge” aynı şeyler değildir. “Kar” da bir ham imge-
dir. Çünkü zihnimizde görsel bir karşılığı vardır. Oysa şiir-
sel imge, ham imgenin müdahale edilmiş, estetize edilmiş
biçimidir; bir anlamın görsel tasarımıdır. “kar için gelmiştim,
yeriniz yoktu, sustum” dizesindeki “kar” imgesi, artık bir şi-
irsel imgedir. “Beyaz bir sessizlik hâlinde yağıyor kar” im-
gesinde olduğu gibi. Çünkü kar, buradaki dizelerin ürettiği
şiirsel yaşantı bağlamında bir imgedir. Bağımsız değildir.
Oysa ham imgeler bağımsızdır.
Muhabir:
(II) Aşkın şiirsel değeri ve gerçek değeri sizin için nedir?
Şair:
16. Organik maddelerden oluşan ve canlı bir varlık olan orman,
açıkta bulunması nedeniyle, kesim çağına ulaşıncaya ka-
dar, biyotik (canlı) ve abiyotik (cansız) birçok etkenin yarat-
tığı çeşitli tehlikelerle karşı karşıya her zaman... Ormanla-
rın korunması ancak zararlı etkenlerin zararsız bir duruma
sokulması ile mümkündür. Bu nedenle önce bu etkenlerin
iyi bir şekilde bilinmesi ve ondan sonra bunları doğuran ne-
denlerin ortadan kaldırılması gerekir. Ormanın kendisine
yönelen zararlı etkenlerle savaşta başarıya ulaşabilmesi
için ormancının ve bazı durumlarda da devletin yardımı-
na gereksinimi vardır. Ormandan beklenen yararlar ancak
onun iyi bir şekilde korunması yani devamlılığının sağlan-
ması hâlinde elde edilebilir.
Bu parçadan hareketle ormanla ilgili olarak aşağıdaki-
lerden hangisine ulaşılamaz?
A) Hayat sahibi bir varlık olduğuna
B) Sürekli tehlikelerle karşı karşıya olduğuna
C) Varlığını koruması için tehditlerin yok edilmesi gerekti-
ğine
D) Korunmak için insanların yardımına ihtiyaç duyduğuna
E) Dünyada kapladığı alanın her geçen yıl biraz daha
azaldığına

— Öteden beri en zor yazılan şiirin aşk şiiri olduğu söylenir

şairler arasında. Oysa aşkın dili, şiirdir. Aşkın, insanların
günlük yaşamlarında yer alan (alması gereken) önemli bir Kar
olgu olmasına karşın, yeterince dilsel düzleme taşınmama- Kardır yağan üstümüze geceden,
sı, onun yeterince kavramlaştırılmamış olmasını da bera- Yağmurlu, karanllık bir düşünceden,
Ormanın uğultusuyla birlikte
berinde getiriyor. Böyle olunca da aşk etkinliğinde bulunan
Ve dörtnala, dümdüz bir mavilikte
bir insan, temelde bir iletişim biçimi olan bu etkinlik içerisin-
Kar yağıyor üstümüze inceden
de, dilsel davranışının ne olması gerektiğini bilemiyor. Bu
insan, görece eğitimli birisiyse aşkı dilsel düzeye taşımış Sesin nerde kaldı, her günkü sesin,
olan şiir kitaplarına ya da romanlara başvurarak içinde bu- Unutulmuş güzel şarkılar için
lunduğu durumun dilsel karşılığını edebiyatta arayabiliyor. Bu kar gecesinde uzaktan, yoldan
Rüzgâr gibi tâ eski Anadolu’dan
Bu diyaloglardan aşağıdakilerden hangisine ulaşıla- P
maz? Sesin nerde kaldı? Kar içindesin!
E
A) İmgenin şiir yazılırken kolayca üretildiğine
Ne sabahtır bu mavilik, ne akşam!
B) İmgenin zihinde oluşan bir görsel olduğuna S Uyandırmayın beni uyanamam.
C) Edebiyatta aşkın dilsel karşılığının olduğuna Kaybolmuş sevdiklerimiz aşkına,
Allah aşkına, gök, deniz aşkına
D) Şairin ham imgeyi şiirsel imgeye dönüştürdüğüne
Yağsın kar üstümüze buram buram
PES Paragraf Soru Bankası

E) Aşkın bir iletişim biçimi olduğuna

Buğulandıkça yüzü her aynanın
Beyaz dokusunda bu saf rüyanın
Göğe uzanır -tek, tenha- bir kamış
Sırf unutmak için, unutmak ey kış!
Büyük yalnızlığını dünyanın.
Ahmet Muhip Dıranas

İDEAL SÜRE 13 dk MAKUL SÜRE 15 dk SİZİN SÜRENİZ

69
 HIZ VE NET ARTIRAN KONTROL KAVRAMLARI
Abide: Anıt. Sembol niteliğindeki yapı.
Adipoz: Yağlı doku. Hücrelerde bulunan
yağ.
Ajan: a) Bir kurumun, bir kuruluşun, bir
ortaklığın işini bir başka yerde onun adına
yapan, yürüten. b) Bir devlet veya kuruluş
adına gizli olarak çalışan kişi.
Abiyotik: Ekosistemdeki canlı olmayan -
ziksel veya kimyasal elementler. Su, hava,
toprak, güneş ışığı gibi cansız maddeler.
Absorbe etmek: Soğurmak, emmek, mas-
setmek, içine almak.
Akla karayı seçmek: Çok zorlanmak. Bir
işi yapmak uğruna çok yorulmak, sıkıntı ve
zahmet çekmek.
Akran: Yaş, meslek, toplumsal statü ba-
kımından birbirine eşit olanlardan her biri.
Yaşıt. Taydaş. Öğür. Boydaş.
Aktivite: Faaliyet, etkinlik.
Aminoasit: Bir amino grubu ile bir karbok-
sil grubu taşıyan, proteinlerin temel taşı
olan organik bileşik. Proteinlerin en küçük
yapı taşı.
Anaç: a) Yavrulamış veya yavru verecek
olan hayvan. b) Meyve veren veya verecek
olan ağaç. c) Verimli, doğurgan.
Arıtım: Yabancı ögelerden kurtarıp katışık-
sız, sağ hâle getirme.
Aşamalılık: Evre evre gerçekleşme, aşama-
larla oluşma. Gittikçe, günden güne, aşama
aşama artma veya eksilme.
Azot: Simgesi N, atom sayısı 7 olan ve
havanın beşte dördünü oluşturan, rengi,
kokusu ve tadı olmayan element.
PES Paragraf Soru Bankası
Astronomi: Uzay bilimi, gök bilimi.
Astronomik: a) Astronomi ile ilgili olan. b)
Mecazi olarak çok pahalı.
Bakteri: Tek hücreli mikroskobik canlılar.
Bitkilerden de hayvanlardan da ayrı çok
küçük, çıplak gözle görülemeyen canlılar.
Batarya: a) Pil. b) Savaş gemilerinde yan
yana konulmuş borda topları. c) Bir suba-
yın komutasındaki en küçük topçu birliği.
Bitek: Bol ürün veren, bereketli toprak.
Anaç toprak.
Biyotik: Canlılığa ait. Bir ekosistemdeki
canlıların hepsine biyotik aktör denir.
Borda: Geminin dış yüzeyinin su üstünde
kalan bölümü.
Botanik: Bitki bilimi.
Bulanık suda balık avlamak: Karışıklık-
tan yararlanıp çıkar elde etmek.
Çardak: a) Genellikle dört direk üstüne
atılan ağaç dallarıyla yapılmış, yanları açık
gölgelik. b) Asma ve benzeri: Sarılgan bit-
kilerin sarılması için direklerle hazırlanmış
yer.
Cefakâr: Çok eziyet görmüş, zulme uğra-
mış.
Dağarcık: a) Meşin veya dokumadan ya-
pılmış. Çoban ya da avcı torbası. b) Bilgi
birikimi. Bellek, hafıza. Bilginin biriktiği yer.
Detay: Ayrıntı.
Devasa: Kocaman, çok büyük. Dev gibi.
Diyabet: Şeker hastalığı.
Dolayımlama: a) Bir olay ile olayın bir kit-
leye iletilmesi arasında gerçekleşen seç-
me, düzenleme, biçimlendirme işi. İki öge
arasında bir bağ kurulması sonucunu ve-
ren süreç. b) Araç, vasıta, vesile.
Dramatize etmek: a) Sahne oyunu hâline
getirmek, oyunlaştırmak. b) Bir olay ya da
durumu daha acıklı bir biçimde göstermek.
Ebeveyn: Ana baba.
Dezavantaj: Avantajlı olmama durumu.
Engel, eksiklik, yararsızlık.
Ekol: Çığır. Okul. Sanat dalındaki akım.
Eksiton: Bir elektron ve bir boşluğun bağlı
hâlidir.
70
Eleştirel: Eleştiri özelliği taşıyan. Sorgula-
yıcı.
Endüstriyel: Sanayiyle ilgili olan. Ticari fa-
aliyetlerin üretim bölümü.
Etik: a) Ahlak b) Meslek ahlakı, mesleki
açıdan uyulması gereken kurallar, davra-
nışlar. c) Töre bilimi. d) Ahlaki, ahlakla ilgili
olan.
Faktör: Etken, sebep. Belirleyici, etkileyici,
yol açıcı güç.
Flora: Bir ülke, bir bölge veya belirli bir
yöredeki bitki, mantar ve bakteri türlerinin
tümü. Hayvanlar için ise fauna denir.
Foton: Elektromanyetik radyasyonlarda
enerji akışını sağlayan elektriksel olarak
yüksüz, kütlesiz, daima ışık hızıyla hare-
ket eden dalga paketleri. Kuantum. Elekt-
romanyetik ışık enerjisinin ölçülebilen en
küçük birimi.
Füzyon: İki elementin birleşip kaynaşması.
Ergime.
Gaye: Amaç, hedef, erek, ülkü, maksat.
Ulaşılmak istenen şey.
Görüntü: a) Duyularla algılanabilen her
şey, fenomen. Gözlemlenen bir doğa veya
deney olayı. b) Kendinde var olan salt ger-
çekliği ortaya koyan. c) Herhangi bir nesne
veya olayın algılanabilir yanı. “Numen”in
karşıtı.
Gösterge: a) Bir şeyi belirtmeye yarayan
işaret, iz, im. b) Bir durumun çeşitli aşama-
larını gösteren liste, icmal. c) Bir şeyin se-
viyesini gösteren araç. Yakıt göstergesi vb.
d) İletişimde başka bir şeyin yerini tutan,
kendi dışında bir şeyi gösteren her şey,
belirtke, temsil eden şeydir. Dil göstergeleri
de dil dışı göstergeler de vardır.
Haddini bilmek: Kişinin herhangi bir ko-
nuda kendi değerini, bilgisini, seviyesini, li-
mitini bilmesi ve ona göre davranması. Ya-
pabileceği şeylerin sınırının farkında olmak
ve boyundan büyük işlere karışmamak.

Hatırı sayılır: a) Önemli miktarda, azımsa-
namayacak kadar çok. b) Saygın, itibarlı,
önemli, saygıdeğer kişi.
Haz almak: Zevk almak, keyif duymak,
hoşlanmak, tat almak, hoşnutluk duymak.
Hektar: 100 ar değerinde 10 dekar karşılı-
ğında olan 10 bin metrekarelik ölçü birimi.
Hücre: a) Küçük oda. b) İnce bir zar için-
deki protoplazma ve çekirdekten oluşan,
bir organizmanın yapı ve görev bakımın-
dan en küçük birimi, göze. c) Tutuklu veya
hükümlülerin kapatıldıkları tek kişilik küçük
oda.
İdeal: a) Ülkü, gaye, hedef, erek, amaç. b)
En uygun, düşüncenin tasarlayabileceği
üstünlükleri bünyesinde toplayan, arzu edi-
lenleri en üst seviyede karşılayan.
İhtiras: Aşırı güçlü istek, tutku.
İmge: a) Düşsel olarak tasarlanan ve ger-
çekleşmesi özlem olarak duyumsanan şey,
düş. b) Duyu organının dışarıdan algıladığı
bir nesnenin bilince yansıyan benzer gö-
rüntüsü. İzlenim. c) Hayal, imaj, hülya, iz
düşüm, zihinsel tasarım.
İmitasyon: a) Gerçeğine benzetilerek ya-
pılmış süs eşyası. b) Taklit.
İnorganik: Organik olmayan. Cansız. İçin-
de canlı öze bulunmayan.
İnşa: a) Yapı kurma, yapı yapma. b) Düz-
yazı veya şiir kaleme alma, yazıya dökme.
c) Yapma, oluşturma, kurma. d) Eski dilde
nesir yani düzyazı.
Kalibrasyon: Meteorolojide bir ölçme ci-
hazı ile ölçülen değerler ve standartlardan
sapılıp sapılmadığını sapıldıysa ne kadar
sapıldığını belirleyen ölçüm dizisi.
Hız ve Net Artıran Kontrol Kavramları
Karbonhidrat: a) Karbon, hidrojen ve
oksijen atomlarından oluşan organik bile-
şiklerin genel adı. b) Vücudumuzun enerji
ihtiyacını karşılayan en temel besin mad-
desidir ve %55-65 arası enerji ihtiyacımızı
karbonhidratlar karşılar ve yeterli dozda
alınmazsa vücut enerjisi ihtiyacını yağlar-
dan ve proteinlerden karşılar. Bütün canlı
hücrelerde bulunur ve doğada büyük mo-
leküller şeklindedir. Canlı onu sindirerek
enerji ihtiyacını karşılar.
Keçiboynuzu çiğnemek: Verimi az, zah-
meti çok olan bir işle uğraşmak.
Kompozisyon: a) Ayrı ayrı parçaları bir
araya getirerek uyumlu bir bütün oluştur-
ma, düzenleme. b) Öğrencilere duygu ve
düşüncelerini etkili ve düzgün biçimde an-
latmaları için yaptırılan yazılı veya sözlü
çalışma.
Krater: a) Yanardağın yani volkanın huni
biçimindeki ağzı, kaldera. b) Bir gök cismi-
nin ya da gök taşının bir başka gök cismine
çarpması sonucu yüzeyde oluşan çember
şeklinde yapılardır. Meteor krateri de denir.
Kültür: a) Tarihsel ve toplumsal gelişme
süreci içinde yaratılan bütün maddi ve ma-
nevi değerler ile bunları yaratmada, sonra-
ki nesillere aktarmada kullanılan, insanın
doğal ve toplumsal çevresine egemenli-
ğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünü,
hars, ekin. b) Toplumun veya halkın ken-
dine özgü düşünce sanat ürünleri. c) Bire-
yin kazandığı bilgi ve birikim. d) Tarım. e)
Uygun biyolojik şartlarda bir mikrop türünü
üretme. f) Duyuş, düşünüş ve zevk bakı-
mından kişinin öğrenim ya da yaşantılar
yoluyla yeteneklerini geliştirmesi.
Laedri: Anonim. Sahibi, yazarı, ozanı bilin-
meyen,
71
Lazer: Çok güçlü pırıltılar oluşturan, deği-
şik alanlarda kullanılan ışık kaynağı.
Maalesef: Ne yazık ki. Üzülerek söylüyo-
rum ki, maatteessüf.
Masum: a) Suçsuz, günahsız. Saf, temiz.
b) Küçük çocuk, sabi.
Misyon: Görev.
Molekül: a) Elementleri ya da bileşikleri
oluşturan ve onların özgül niteliklerini ta-
şıyan en küçük birim. b) Bir veya birkaç
atomun birleşmesinden oluşan, birkaç çe-
kirdek veya elektronlu yapı. c) Bir bütünün
en küçük parçası.
Montaj: a) Kurgu. b) Bir makine, cihaz
veya mobilyanın parçalarını yerli yerine
takma. c) Başkasına ait olan bir yazının
tümünün veya bir parçasının eser içinde
aynen yazımı.
Motive olmak: İsteklenme, güdülenme.
Muhatap: a) Kendisine söz söylenilen,
kendisiyle konuşulan kimse. b) Bir gönde-
rinin, talimatın ulaştırılacağı kimse. Lehtar.
Muzaffer: Zafer kazanan üstünlük elde
eden kişi. Galip.
Muzır: Zararlı, zararı dokunan, bir şeyi bo-
zan, karıştıran. Zarar veren.
Müneccim: Yıldız falcısı, astrolog.
Münevver: a) Nurlu, aydınlık. c) Entelek-
tüel, aydın, analitik düşünme yeteneği ge-
lişmiş.
Nam salmak: Tanınmak, isim yapmak. Her
yanda tanınır olmak. Şöhret bulmak. Ün-
lenmek.
Namıdiğer: a) Diğer bir deyişle. b) Öteki
PES Paragraf Soru Bankası
adı ile.
Obezite: Şişmanlık. Vücutta fazla miktarda
yağ birikmesi hastalığı.
 Hız ve Net Artıran Kontrol Kavramları
Odak: a) Önemli yer, yermez. b) Işınların
toplandığı yer, mihrak, fokus. Yoğunlaşma
noktası.
Odaklanma: Yoğunlaşma. Dikkati bir nok-
taya toplama.
Oksidasyon: a) Paslanma, paslandırma.
b) Yanma. c) Bir kimyasal maddenin oksi-
jen ile birleşerek parçalanması, yanması.
Otobiyografi: Öz yaşam öyküsü.
Otorite: Emretme, yasaklama, hükmetme,
itaat ettirme hakkı, yetke, sulta velayet.
Otoriter: Buyurgan, emreden, yetkeli.
Parodi: a) Ciddi sayılan bir eserin bir bö-
lümünü ya da tamamını alaya alarak, biçi-
mini bozmadan ona bambaşka bir özellik
vererek biçimle öz arasındaki bu ayrılıktan
gülünç etki yaratan bir oyun türü. b) Gü-
lünçleştirme, gülünç dönüştürme.
Peçe: a) Maske, sır, giz. b) Kadınların so-
kakta yüzlerini örttükleri siyah örtü, nikap.
Piramit: Tepeleri ortak bir noktada birle-
şen, tabanları da herhangi bir çokgenin
birer kenarı olan birtakım üçgenlerden
oluşmuş yapı, ehram. Mısır ravunlarının
mezarı.
Polisaj: a) Parlaklık verme. b) Dokunmuş
kumaşlardaki tarak izlerini yok etmek için
bu kumaşları bir bıçaktan geçirme işlemi.
Portre: a) Bir kimsenin yağlı boya, sulu
boya veya kara kalem resmi. b) Bir kimse-
nin ziksel veya ruhsal tasviri, betimlenme-
si.
Profilaktik: Hastalığın tedavisinin aksine
hastalık meydana gelmeden onu önleme
işi.
Rasathane: Gözlemevi. Uzaydaki hareket-
PES Paragraf Soru Bankası
leri ve cisimleri inceleme, gözlemleme işini
yapan kuruluş.
Reel: Gerçek.
Retina: Göz küresinin arka duvarını bir du- Tema: a) Asıl konu, temel motif, ana konu.
var kâğıdı gibi kaplayan ve görme hücrele- b) Bir metinde işlenen konu, düşünce, gö-
rinden oluşan ağ tabakası. rüş, tem, ana konu.
Rezonans: a) Titreşim. b) Düzgün itmele- Tenkit: Eleştiri.
rin etkisiyle bir salınım genliğinin artması.
Teşhis: a) Kim ya da ne olduğunu tanıma,
c) Sesi aksettirme.
bilme, seçme. b) Kişileştirme.
Sadık: a) Aslına uygun, gerçek, doğru.
Tümör: Ur. Canlıların dokusundaki hücre-
b) Dostluğu ve bağlılığı içten olan.
lerin anormal çoğalmasıyla oluşan şişlikler.
Salık vermek: a) İşe yarar, elverişli, iyi,
Vesika: Belge.
uygun olduğunu bildirmek, tavsiye etmek.
Virtüöz: a) Büyük usta. b) Usta yorumcu,
b) Bir şeyin bulunduğu yeri haber vermek.
herhangi bir müzik aletini ustaca çalabilen
Sayıp dökme: Bir şeyin türlü türlü hâllerini, veya bir müzik yapıtını ustaca söyleyebilen
bir şeyin bütün parçalarını veya örneklerini usta icracı.
art arda sıralamak. Ne var ne yok hepsini
Vizyon: a) Hedef. Geniş görüş, ufuk, ülkü,
peş peşe söylemek.
ileri görüş. b) Gösterim. c) Sağgörü, basi-
Salınım: a) Düzenli olarak hep aynı ko- ret, gerçekleri yanılmadan görebilme ye-
numlardan, aynı hızla geçen bir nesnenin teneği, uzak görüşlülük, kavrayış ve seziş
hareketi, raks. b) Salınma işi. gücü.
Salt: a) Yalnızca, sadece, sırf, tek. b) İçin- Yediveren: a) Yılda birkaç kez meyve ve-
de yabancı bir öge bulunmayan. ren ya da çiçek açan asma, gül vb. b) Çok
meyve veren, çok çiçek açan, verimli.
Satır aralarını okumak: Altta yatan, açık-
ça söylenmeyen şeyleri ya da asıl amacı Zihniyet: Anlayış. Düşünme yolu. Düşü-
anlamak sezmek, yorum yoluyla asıl niyeti nüş biçimi. Görüş ve inanış etmenleriyle
kavramak. oluşan kir.
Serüven: a) Macera, beklenmedik, heye-
canlı olgular içeren, sonu kestirilemeyen
olay. b) Sonunun nereye varacağı kestiri-
lemeyen iş, durum.
Sitem: Gönül koyma. Dostça gücenme. Bir
davranışın veya sözün üzüntü, alınganlık,
kırgınlık yarattığın yumuşak ve dostça bir
üslupla bildirme.
Şiirsel: a) Şiir olmadığı hâlde şiirmiş gibi
estetik, imgeli, ahenkli olduğunu hissettiren
söz, ifade. b) Şiirle ilgili, poetik, şiire ait.
Şuur: Bilinç.
Teori: Kuram, görüş, nazariye. Bir olay ya
da düzenin nedenlerinin açıklamak isteyen
genel görüş, düşünce.
72
 İSTİKAMET TESTİ – 1
1. Gazeteci:
(I) ----
Heykeltıraş:
– Soyut formlar üzerinde çalışırken renk gibi unsurların çok
daha önem kazandığını düşünüyorum. Çünkü figüratif bir
çalışma karşısında izleyicinin iş ile ilişki kurması biraz daha
kolayken bunu soyut bir yapıtta yaşaması daha güç. Bu yüz-
den birtakım olgular, bu ilişkiyi kurmada yardımcı rol oynuyor.
Benim için bunlardan biri de renk. Form ile rengi birleştirdi-
ğimde daha güçlü ve anlatılmak istenenin duygusunu biraz
daha etkili hissettiren bir durum çıkıyor ortaya.
Gazeteci:
(II) ----
Heykeltıraş:
– Bazen birçok detaya dikkat ediyorum, kimi zaman da
tamamen duygusal bir karar oluyor. Ama rengin önemini
ve işin etkisini tamamen değiştirdiğini, aynı işin bir mavi
bir de kırmızı olanını yaptığımda daha net gördüm. İkisi de
aynı heykeldi fakat izleyiciye hissettirdiği duygu tamamen
başkaydı. Bu biraz Brancusi’nin aynı işi farklı materyaller-
den yapmasıyla benzer mantıkta bir şey benim için. Eğer
kamusal alana bir iş tasarlıyorsam onun mekânla ilişkisini
düşünüyorum ve devreye mekândan aldığım doneler giri-
yor. Bunlar da heykelin genel konseptinde etkili olduğu gibi
rengini de seçerken önemli rol oynuyor.
Bu diyalogda boş bırakılan yere aşağıdakilerden han-
gileri sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Soyut ve somut çalışmalarınızda rengin önemi nedir?
(II) Heykellerinizin renkli yapısı ruhunuzu mu yansıtıyor?
B) (I) Heykelde soyut çalışmaların daha zor olduğunu söyle-
yebilir miyiz?
(II) Heykelde renk heykelin etki gücünü artırır mı?
C) (I) Soyut çalışmalarınızda nelere dikkat ediyorsunuz?
(II) Heykellerinizde renk seçimini nasıl yapıyorsunuz?
D) (I) Heykelde soyut formları tercih etmenizin sebebi nedir?
(II) Renk seçiminizde yaptığınız işin mekânı ne ölçüde
etkili oluyor?
E) (I) Heykelde soyut formların olmazsa olmazı nelerdir?
(II) Renk seçiminin heykelin etkisini artırdığı doğru mudur?
73
2. Öyküde, romandaki gibi karakter yaratabilmek kolay değil-
dir, yerimiz dardır çünkü. Öykü karakterlerini ince ince iş-
lemek zordur. Onların iç dünyalarını öyle uzun uzadıya ak-
tarmak, tüm özelliklerini, öznelliklerini, davranış, düşünüş
biçimlerini ve tepkilerini bütünüyle göstermek pek mümkün
olmaz. Öykünün diyalogları, monologları da azdır hâliyle.
Fakat en azından şunu yapabiliriz: Konuşma, ifade etme
biçimlerini, seslerini değiştirebilir, onları farklı kılabilir, tek
tipleşmekten kurtarabiliriz. Bu da az şey değildir kanımca.
Parçada yazarın öykü yazımıyla ilgili olarak asıl vurgu-
lamak istediği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Konuşma biçimleri farklılaştırılarak karakterlerin çeşit-
lendirilebileceği
B) Daha az karakter seçerek romana göre avantaj sağla-
nabileceği
C) Karakterlerin kişiliklerinin fazla ayrıntılı işlenmemesi
gerektiği
D) Diyalog yazmaktan kaçınarak olaya ağırlık verilmesinin
zorunlu olduğu
E) Mümkün olduğunca psikolojik tahlillerden kaçınılması-
nın başarıyı getireceği
P
E 3. Arkadaşım Melih Cevdet bir ara, “Şiiri herkesin kolayca
anlayabileceği bir hâle getirmeliyiz, şiir söylemenin kuş-
S ların ötüşünden bir farkı olmamalı.” diyordu. Bunu, bir
ressam arkadaşımla da konuştum. Melih’in sözünü çok
beğendi. “Doğru.” dedi, “Bu neden mümkün olmasın?”
Aynı isteği kendim de duymuş olduğum hâlde işin güçlüğü-
PES Paragraf Soru Bankası
nü biliyordum. Bu istek, ilkin teknik denilen şeyin ortadan
kaldırılmasıyla mümkün olacaktı.
Parçada Melih Cevdet’in alıntılanan sözleri ile şiirin
hangi özelliği belirtilmek istenmiştir?
A) Basitliği
B) Doğallığı
C) Kısalığı
D) Lirizmi
E) Toplumculuğu
 İstikamet Testi - 1

4. Ben denemelerimi şiir gibi yazarım. Boyuna sözcükler,

6 ve 7. soruları aşağıdaki parçaya
cümlelerle boğuşurum. Bir yerde, yazının iplerini çekenin
ben olmadığımı, benim yerime, deneme yapısına karışmış göre cevaplayınız.
sözcüklerin karar verdiğini, buyruklar savurduğunu görü-
rüm. Kimi zaman belli bir cümleye denememde yer vermek Dört yıl Boston’da otel ve restoran işletmeciliği okudum.
istediğim hâlde, bunun üstesinden gelemem. Denemenin
Amerika’da kaldığım sürede de evimde tek başıma kendi-
yapısı, denemedeki öteki cümlelerin sıralanışı buna engel
mi keşfettim. Farklı malzemeleri bir araya getirirdim. En
olur.
büyük tutkum buydu. Arkadaşlarım yemeğe sıkça gelir ol-
Yazarın bu parçada altı çizili sözle anlatmak istediği dular. Onları ağırlamaktan, yemeklerimin kritiğini onlardan
aşağıdakilerden hangisidir? dinlemekten çok keyif alıyordum. Müthiş bir keyif… Fonda
A) Sözcüklerin çağrışım gücünden yararlandığı bir müzikle saatlerce mutfakta kalabilirim ben. Bu, en bü-
B) Denemelerinde içerik kadar üsluba da önem verdiği yük terapi benim için…
C) Bir cümlenin kullanıp kullanılamayacağını yazarın
belirleyemediği
D) Cümleleri gelişigüzel kullanmaktan kaçındığı
E) Denemelerinde kullanacağı sözcüklerin sınırlı olduğu

6. Bu parçada konuşan kişi hakkında aşağıdakilerden

hangisi söylenebilir?
A) Bir restoran işletmecisidir.
B) Yemek seven kişilerle dostluklar kurar.
C) Alışılmış yemekler yapmayı sever.
D) Yemek üzerinden gelir elde eder.
5. Çeşitli bakımlardan insanlara faydaları dokunan, huzur E) İşinin eleştirilmesi yanlısıdır.
veren müzik, insanlar arasında ortak bir dil özelliğini ta-
şır. Müzik yoluyla çeşitli duygular ifade edilebilir. Ancak bir
müzik eserini gerektiği gibi anlayabilmek için iyi bir müzik
eğitimi görmek gerekir. İlk müzik eğitimi, dinlemekle olur.
İyi eserleri sabırla dinlemek, müzik eğitiminin ilk adımlarını P
teşkil eder. Daha sonra şarkı söylemeye çalışmak, bir saz
çalmayı öğrenmek müzik eğitiminde ileriye doğru atılan E
mühim adımlardır. S
Bu parçaya göre müzik ile ilgili olarak
I. İyi bir müzik eğitimi almamış olanlar, bir müzik eserini
PES Paragraf Soru Bankası

doğru şekilde anlayamazlar.

II. Müzik eğitimini tamamlamada bir çalgı aletini çalabil- 7. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
mek önemli bir adımdır. hangisi söylenemez?

III. Müzik, sadece eğitim alan kişiler için ortak anlamlar A) Mecaz anlamlı sözcük kullanılmıştır.
ifade eder. B) Eksiltili cümleye yer verilmiştir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir? C) Birinci kişi ağzından anlatılmıştır.

D) Tanımlamaya başvurulmuştur.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Devrik cümleler vardır.
D) I ve II E) II ve III

74

8. (I) Guy Blaché dünyadaki ilk kadın lm yönetmeni olarak
da biliniyor. (II) Öyküleyici tarzda lm çeken ilk kişiydi,
kariyeri boyunca kısa ve uzun metrajlı 1000 kadar lmin
yapım ve çekim sürecinde yer aldı. (III) Alice Guy Blaché
1896 yılında Fransa’da çektiği Lahana Perisi lminin değeri
dünyanın ilk öyküleyici lmi olmasındaydı. (IV) Parisli bir
kitapçının dört çocuğunun en küçüğü olan Alice, doğduğu
yer olan Paris’te eğitim gördü. (V) Babasını küçük yaşta
kaybetti, erken yaşta sekreter olarak çalışmaya başladı.
(VI) 1897’de annesinin bir yardım kuruluşundaki çalışmala-
rı sırasında lm ekipmanı satışıyla uğraşan Léon Gaumont
ile tanıştı ve onun sekreteri oldu. (VII) Firma kamera üret-
mekten lm yapımına geçince Alice sinemayla haşır neşir
olma fırsatı buldu.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
P rak vardığım noktadan memnun olmak ve orada arayışı
E bitirmek gibi bir hakkımın olmadığını düşünüyorum. Yıllar-
S bakayım diyerek yayımlamaktan uzak durduğum birçok
9. Yola çıkınca fark ettim köpek sürüsünü. (I) Küçük bir ayı-
yı kıstırmışlar, dört dönüyorlardı etrafında, boşluk anında
bacağından ısırdılar. (II) Köpeklere doğru büyük bir hızla
koşmaya başladım. (III) Bana baktılar, saldırmaya karar
verdiler. (IV) Ama elimi cebime atınca kaçmaya başladılar,
cebimde yüksek desibelli ses verip köpekleri korkutan bir
alet vardı. (V)
Parçadaki numaralanmış yerlerden hangisine “Sonra
onlara ‘Bırakın hayvanı!’ diye haykırdım.” cümlesi getiri-
lirse dil ve anlam bütünlüğü bozulmaz?
A) I B) II C) III D) IV E) V
75
İstikamet Testi - 1
10. (I) Mozaiklerde nasıl renkli taşlar kullanılıyorsa ben de de-
nemelerimde renkli olaylar kullanıyorum çünkü. (II) Kendi
düşüncelerimi çıplak ve sevimsiz bir suratla öne sürece-
ğime, onları seçtiğim olayları konuşturarak sunarım yani.
(III) Bir başka deyişle kendimi her zaman gerilerde tutarım,
asla öne çıkmaya çalışmam. (IV) Önde olan, daima seçti-
ğim ve çekidüzen verdiğim olaylar olduğu için denemeleri-
me bir “olaylar mozaiği” dense yeridir. (V) Denemelerimin
en önemli özelliği olayları konuşturmamdır.
Yukarıdaki parçanın dil ve anlam akışındaki bozukluğu
gidermek için aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır?
A) I. cümle ile V. cümle yer değiştirmeli
B) II. cümle ile IV. cümle yer değiştirmeli
C) I. cümle, V. cümleden sonra getirilmeli
D) III. cümle, IV. cümleyle yer değiştirmeli
E) V. cümle, III. cümleden sonra getirilmeli
11. Özlediğim çok, gerçekleştirdiğim az. Sanatçının doyuma
ulaşması kolay mı? Kim, hangi sanatçı erebilmiş ona? Bir
öykü ya da roman yazdım mı ilk günlerin cazibesiyle onları
beğeniyorum. Onlar da pek ali görünüyor gözüme. “İşte
şimdi oldu!” diyorum. Fakat birkaç hafta geçip de onları bir
daha okuyunca beğenmemeye, tek tek kusurlar bulmaya
başlıyorum. Yaldızlar, boyalar, cilalar dökülmeye başlıyor.
Onları yeniden elden geçirmeye başlıyorum. Yoruluyorum,
yıpranıyorum, hayatımı sınırlandırıyorum ama yılmıyorum.
Biliyorum ki yıldığım gün öldüğüm gündür. Bir sanatçı ola-
dır, ilk görüşte aşkın cazibesinden kurtulup şuna bir daha
yapıtım var. Meyvenin daha olgun hâlini bekleyip de onu
koparmayan bahçıvan, bazen de meyvenin dalında çürü-
düğünü görür ama ben ham meyveyi koparmaktansa bu
PES Paragraf Soru Bankası
riski göze alıyorum.
Kendisinden böyle söz eden bir sanatçıya aşağıdaki-
lerden hangisi uygun düşmez?
A) Mükemmeliyetçi, zor beğenen, titiz
B) Öz eleştiri yapabilen, kendine dışarıdan bakabilen
C) Tedbirli davranan, ölçüp biçen
D) Kendini yenileyen, arayış içinde olan
E) Okuyucunun beğenisini önemseyen, tepkilere kulak
veren
 İstikamet Testi - 1
12. Uzun süre devlet adamlığıyla birlikte yürüttü sanatçılığı.
Ekonomi yönetiminde görev aldı, bankacılık sektörünün
sorunları üzerine bilimsel makaleler ve köşe yazıları yazdı.
Bir yanda para, bir yanda edebiyat… Bunları bir arada ve
birbiriyle kavga ettirmeden götürmek, herkesin harcı değil-
di ---- Sürekli şiir yazıyor, roman yazıyor, senaryoları lm
yapılıyordu. Ben, bunu onun çok okumasına, sürekli ken-
dini güncellemesine ve yaratılış özelliklerine bağlıyorum.
Kendi adıma konuşacak olursam ben asla bir koltukta iki
karpuz taşımam. Ben, olsa olsa bir karpuza iki elimle sıkı
sıkı sarılırım. Ne yapayım, bu da benim tarzım ve yaratılış
özelliğim.
Yukarıdaki parçada boş bırakılan yere dil ve anlam açı-
sından getirilmesi en uygun olan söz aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Nitekim o da bir zaman sonra sanatta karar kıldı.
B) Ama sanat, kıskanç bir sevgili gibi davranmaya başla-
mıştı.
C) Ama o, çok yönlülüğe uygun davranabilecek güçteydi.
D) Birbirine zıt gibi görünen bu alanlar aslında çok uyumlu
alanlardır.
E) Ama artık bir seçim yapması gerekiyordu.
13. (I) Çoğu çalışma; insanlığın serüvenini, tarihî ya da biyo-
lojik bir yaklaşımla ele alır ancak Harari 70 bin yıl önce
gerçekleşen “bilişsel devrim”le başlattığı bu kitabında gele-
nekleri yerle bir ediyor. (II) İnsanların küresel ekosistemde
oynadıkları rolden imparatorlukların yükselişine ve modern
dünyaya kadar pek çok konuyu irdeleyen yazar, tarihle
bilimi bir araya getirerek kabul görmüş anlatıları yeniden
ele alıyor. (III) Aynı zamanda okuru geleceğe bakmaya da
zorluyor. (IV) Yakın zamanda insanlar, dört milyar yıldır ya-
PES Paragraf Soru Bankası
şama hükmeden doğal seçilim yasalarını esnetmeye baş-
ladılar; artık sadece dünyayı değil, kendimizi ve diğer can-
lıları tasarlama becerisi de kazandık. (V) Harari, şu soruları
da gündeme getiriyor: “Para neden herkesin güvendiği
tek şey? Kadınlar üstün sosyal becerilere sahipken neden
çoğu toplumda erkek egemen?”
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi par-
çanın anlam bütünlüğünü bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
76
14. Kent, sosyoekonomik ve kültürel özellikleri yönetim du-
rumu ve nüfus bakımından kırsal alanlardan ayırt edilen,
genellikle tarımsal olmayan üretimin yapıldığı, hareketlili-
ğin yaygın olduğu yerleşim alanıdır. Bu görüşün genelge-
çer bir yanının olduğunu vurgulayalım. Bir yerleşme biçi-
mi ve bir topluluk türü olarak “kent”, insan topluluklarının
gelişme süreci içinde yakın çağların ve belli bir aşamanın
ürünüdür. Kent, kısa bir dönem içinde gösterdiği yığışımlı
büyümeyle günümüzün egemen bir yerleşme ve topluluk
tipi olma eğilimindedir. Kentin ne olduğu, nasıl tanımlandığı
konusunda çeşitli düşünceler vardır. Yönetsel örgüt birimi-
nin sınırları içinde kalan yerlere kent, bu sınırların dışında
kalanlara köy denmesini gerektiren tanımlar, yönetsel sınır
ölçütünü kullanan tanımlardır. Devlet İstatistik Enstitüsü
Yayınları’nda, il ve ilçe nüfusunun sayısı kent olmayı belir-
leyen tek etkendir.
I. Kent yaşamının zorluğuna
II. Kent olma özelliğini sağlayan asıl unsurlara
III. Üzerinde uzlaşma bulunan tanımına
Bu parçada kent ile ilgili olarak yukarıdakilerin hangi-
lerine değinilmemiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
15. İştahsızlık, alınması gereken besin miktarının az alınması
durumudur. Çocuklarda iştah, vücudun enerji gereksini-
mine bağlıdır. Çocuklar hareketli oldukları zamanda çok
yerler; az enerji sarf ettikleri zamanlarda ise iştahsız olur-
lar. Bazı çocuklar diğerlerine kıyasla yediklerini daha az
P yakar. İştahsızlıkla birlikte çocukta sağlıksız bir görünüm
gözleniyorsa ve çocuk yaşıtlarının gelişim olarak gerisinde
E kalıyorsa bunun nedenleri araştırılmalıdır. Ateşli hastalık-
S lar, karaciğer enfeksiyonları, boğaz ağrısı, idrar yolu en-
feksiyonları, fazla şekerli gıdalar yeme, gereğinden fazla
süt içme, ek besinlere zamanında başlamama, düzensiz
yemek yedirme ve annenin fazla ısrarcı olması gibi durum-
larda iştahsızlık gözlenir. Nedeninin belirlenmesi ile sorun
basit bir şekilde çözülebilir.
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi iştahsızlığın
nedenlerinden biri değildir?
A) İlave gıdalara vaktinde başlanmaması
B) Enerji tüketiminin azalması
C) Bazı gıdaların ihtiyaçtan fazla tüketilmesi
D) Annenin yanlış uygulamaları
E) Çocuğun sindirim sorunu yaşaması

16 ve 17. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Resim-yazı ve şekil-yazının da yetersiz kalması, alfabenin
doğmasını sağlamıştır. Kelimeleri vücuda getiren her sesin
ayrı bir işaretle gösterilmesi sonucu, “ses yazı” doğmuştur.
Bunun da “hece yazısı” ve “harf yazısı” olmak üzere iki türü
vardır. Birinci türün en köklü örneği Sanskritçe ile belirli bir
ölçüde Çince ve Japoncadır. Birinci türde “heceler”, yazıyı
oluşturan temel birimlerdir. İkinci türde her ses ayrı bir işa-
retle belirtilir. Türkler de dâhil birçok ülke bugün alfabe ya-
zısını kullanmaktadır. Bu yazı ilk defa Fenikeliler tarafından
meydana getirilmiştir. MÖ 20-15. yüzyıllarda düzenlenmiş-
tir. Daha sonra İyonya ve Yunanistan’a geçmiş, sesli hare-
rin de katılması ile daha kolaylaştırılmıştır. Yunan alfabesi
Roma tarafından da benimsenip geliştirilmiş ve ortaya La-
tin alfabesi çıkmıştır. Bugün dünyada mevcut 100’den fazla
alfabe içinde Latinceden sonra önemli olanlar, Çin, Arap,
Rus, İsrail, Ermeni, Habeş alfabeleridir. Türkler de tarihle-
ri boyunca Göktürk, Uygur ve Arap harerini kullanmışlar,
1928’de yapılan harf inkılabı ile Latin alfabesinin uygulan-
masına başlanmıştır.
16. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yok-
tur?
A) Açıklayıcı anlatıma başvurma
B) Sözcüklerin çağrışım gücünden özellikle yararlanma
C) Nicel verilerden yararlanma
D) Karşılaştırmaya yer verme
E) Nesnel yargılara ağırlık verme
17. Bu parçada aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir?
A) Türklerin yazının gelişmesine yaptığı katkıya
B) Alfabe türlerini birbirinden ayıran temel özelliğe
C) Türkçenin hangi yazı grubu içinde yer aldığına
D) Dünyada kullanılan alfabe çeşitlerine
E) Alfabe yazısının ilk olarak kimler tarafından kullanıldı-
ğına
77
İstikamet Testi - 1
18. Toplumsal ve kültürel temelleri çalışılagelen, akıl/düşünme/
kavrama gücü, duygu dünyası, sorgulayıcı kişilik, bireylik,
eğitim başarısı, dil gelişimi, iletişim becerileri alanlarında
birey ve topluma yönelik işlevsel katkıları kabul edilen oku-
ma eyleminin, insan beyni tarafından gerçekleştirilen çok
değişkenli karmaşık bir zihinsel süreç olduğu bilinmekte-
dir. Hatta bu eylemin beynin “doğal olmayan” olağanüstü
başarılarından birisi olduğu sıklıkla dile getirilir. Bu sürecin
bilinmeyen yeni ayrıntıları ortaya çıkıyor. Özellikle yeni nö-
robiyolojik yaklaşım, bulgu ve yorumlar, okuma olgusunu
farklı boyutlarıyla ve daha fazla ciddiye almamızı gerektir-
mektedir.
Bu parçadan okumayla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisine ulaşılamaz?
A) Kişiyi çok yönlü olarak geliştirdiğine
B) Beynin açıklanması güç olan faaliyetlerinden biri oldu-
ğuna
C) Beyindeki etkilerini gösteren yeni ayrıntıların keşfedildi-
ğine
D) Daha fazla önem verilmesi gerektiğinin ortaya çıktığına
E) Gerçekleşmesi için olağanüstü özellikler gerektirdiğine
TÜRKLERİN TARİHTE KULLANDIĞI ALFABELER
1. Göktürk Alfabesi 2. Uygur Alfabesi
P
3. Arap Alfabesi
E
S
PES Paragraf Soru Bankası
4. Latin Alfabesi: 1 Kasım 1928’de 1353 sayılı Yeni Türk
Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun’la kabul edi-
len günümüzde kullandığımız alfabedir.
İDEAL SÜRE 17 dk MAKUL SÜRE 19 dk SİZİN SÜRENİZ
 İSTİKAMET TESTİ – 2

2. Niye olmasın ki hiç âşık olmayan biri en güzel aşk şiirleri-

ni yazabiliyor. Hiç açlık çekmeyen biri, yoksulluktan nefesi
kokan bir insanın dramını öykü formatında tatlı tatlı anlata-
biliyor. Hatta Balzac’ta da olduğu gibi babalığı hiç tatmayan
bir romancı en güzel “baba” romanını yazabiliyor. Öyleyse
bir şehirli yazar da kırsal kesim gerçeğini anlatan bir ro-
manda pekâlâ başarılı olabilir. Bu, onun sanatçı duyarlığı
diyebileceğimiz gücüyle, “empati” yapabilme ve gözlem
gücüyle ilgili bir durumdur.
Bu parça, aşağıdaki sorulardan hangisinin karşılığı
Aksöğüt
olarak söylenmiştir?
A) Her şair, aşk şiiri yazabilir mi?
1. • Doğanın mucizevi etkilerinin günümüzde teknolojiyle B) Yalnızca gerçek romancılar, insanın dramını yansıtabi-
tekrar ispatlandığına defalarca şahit oluyoruz. Bitkisel lir diyorlar ne dersiniz?
tedavi yöntemlerinde başta ülkemizde olmak üzere
C) Yoksulluğu yaşamadan yoksulluğu başarıyla anlatabilir
Çin ve Avrupa ülkelerinde de kullanılan aksöğüt kabu- miyiz?
ğu, sayısız faydasıyla birçok hastalığa şifa oluyor.
D) Köy kökenli olmayan biri, köy romanında başarılı olabi-
MÖ 400’lü yıllara kadar gittiğimizde Hipokrat zama-
lir mi?
nında yüksek ateşten ve romatizmadan muzdarip
E) Kişilerin yaşam biçimiyle yazdıkları, paralellik gösterir
hastalara söğüt kabuğu çiğnemesi tavsiye ediliyordu.
mi?
Mevlana’nın Mesnevi adlı eserinde de aksöğüt ağacı-
nın faydalarına da yer verilmiştir.
• Aksöğüt, ismini genç sürgün ve yapraklarının beyaz
tüylerle kaplı oluşundan alır. Akarsu boylarında derin
ve nemli topraklarda iyi yetişir. Kumsal topraklarda
çayırlıklarda hatta kumlu killi topraklarda da yetişir.
Genel olarak yetiştiği yerlerin nem oranı fazla olmakla
birlikte değişik iklim şartlarına ayak uydurur. Deniz
soğuğuna dayanır. Rüzgâra ve hayvan yemelerine
dayanıklıdır. Öncü bir tür olup su taşkınlarına bir iki
ay dayanabilir. Park ve bahçelerde grup hâlinde veya
yalnız olarak kullanılır.
DOĞRU SÖZLER
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir? P Düşünce, rüzgâr; bilgi, yelken; insanlık da kayığın
kendisidir.
A) Bir bitkinin uygun yaşam ortamı üzerine ayrıntılı şartlar E A.W.Hare
sıralanmıştır.
S Akıl, bir paraşüt gibidir; açıldığında iş görür.
B) Bir ağacın yetişmesine uygun ortamın onun sağlığa
Dennis Waitley
etkilerini olumlu yönlendirdiği belirtilmiştir.
Her sabit düşünce, delilikle veya kahramanlıkla sona
C) Bir bitkinin iyileştirici etkisinden ve yetişme şartlarından
PES Paragraf Soru Bankası

erer.
söz edilmiştir. Y. Huaga

D) Bir ağaç türünün sağlığa faydalı olan etkilerinin, bitkinin Çatabilirsen önce fikirlerime çat sonra bana.
yetişme ortamından kaynaklandığı anlatılmıştır. Montaigne

E) İki farklı türün benzer özellikleri ayrıntılı bir şekilde

anlatılmıştır.

78

Halit Fahri OZANSOY
(1891-1971)
Beş Hececiler denen memleketçi şairlerin bir üyesidir. Kırk
yıl edebiyat öğretmenliği yapmıştır. Ziya Gökalp’in teyzesi-
nin torunu ve Süleyman Nazif’in yeğenidir. “ Baykuş” adlı
aruzlu manzum tiyatrosu Darülbedayinin sahnelediği ilk
Türk tiyatrosudur (1916). “Aruza Veda” ve “ Vatan Destanı”
şiirleri tanınmış şiirleridir.
3. Bugün biraz üzgünüm, eski bir dostun anısının gitgide yok
olmasına duyulan derin üzüntülerden biri bu. (I) Girdiğim
kitabevlerinde isminin sanki hiç yaşamamış gibi bir etki
bırakmasının getirdiği bir üzüntü bu. (II) Bütün gün aynı
manzaralarla karşılaşıp üzülerek kitapçılarda Halit Fah-
ri Ozansoy’u aradım. (III) Ama bulamadım, kitabevlerinin
raarında bakmadığım yer kalmadı; haf loş, biraz da toz-
lu sahaarda da bakmadık yer bırakmadım ama ondan
ne bir iz ne bir anı var. (IV) Selahattin Enis, Orhan Sey
ve Hakkı Tahsin ile “Nayiler” adlı edebî birliği kuran Halit
Fahri, Aruza Veda şiiri ile aruzu bırakıp Beş Hececiler’e
katılmıştı. (V) Şiirden başka tiyatro oyunları ve roman da
yazan sanatkârın Baykuş adlı oyunu Tepebaşı Tiyatro-
sunda ayakta alkışlanmıştı. (VI) Ne yazık ki Halit Fahri, 3
Şubat 1971 günü kendi yaşam tiyatrosunun sahnesinden
büyük bir suskunluk içinde indi, evet öldü Halit Fahri, o
tarihte ama unutularak bir kez daha öldürüldü. (VII) Kim
bilir Edebiyatçılar Çevremde’ yi, Balkonda Saatler’ i, Sulara
Dalan Gözler’ i, Hep Onun İçin’ i, Paravan’ ı, Sonsuz Gece-
ler Ötesinde’ yi yeniden yayımlayanlar ve okuyanlar, onu
tekrar diriltecektir.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerden hangisiyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
79
İstikamet Testi - 2
4. Düşünmek, her şeyi ille de sorunsallaştırmak diye anlaşıla-
caksa eksik olsun öyle düşünme! Neye yönelirse yönelsin
yöneldiği şeyi eninde sonunda çarpıtıp yoksullaştırır. Her
şeyi tadından eder böyle bir düşünce; ille de yanıta giderek
kesin yanıta varmak ister de ondan. Soru-yanıt bağını ka-
çınılmaz bir yargı diye benimseyen bu düşünmeler, er geç
birkaç kavrama, çoğu kez bir ön yargıya tutsak eder, gü-
dükleştirir, kısırlaştırır düşüneni. Oysa düşünme, genellikle
düşünme diye bilinen alışkanlıkları ve işlemleri aşmaktır.
Bir başka deyişle düşünme, aklınla yürüye yürüye vardığın
yeri sorunu çözdüğün son nokta yapmayıp yeni bir düşün-
ce yürüyüşünün ilk adımı yapmaktır. Hani bir merdiveni tır-
manırsın da sonra küçük bir merdiven aralığı gelir ve orada
birazcık nefeslenip sonra yeni bir merdivene tırmanırsın ya
işte öyle dostum. Ama sen yine de benim bu sözümü de
bu konudaki son söz kabul etme. Sugötürmez gerçeklerin
dünyasında yaşamak bize göre değildir; bu iş, ispata daya-
nan bilimlerin işidir.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Tartışmacı bir anlatımla bir kanı değiştirilmeye çalışıl-
mıştır.
B) Tanımsal nitelikli öznel yargılara yer verilmiştir.
C) Soyut bir kavram, somut bir kavrama benzetilerek
somutlaştırma yapılmıştır.
D) Bir sorunu çözmeye yarayan ve kesin sonuçlara ulaştı-
ran düşünme biçimi övülmüştür.
E) Hitap cümlesine ve karşılaştırmaya yer verilmiştir.
P
E
S
DÜŞÜNCEYE SAYGI
Bazı insanlar için düşünmek, hayattaki en zor şeydir.
Martin Luther
PES Paragraf Soru Bankası
Değerli düşüncelere sahip olanlar hayatta yalnız kalmazlar.
Otto Ernest
Bir adam gün boyunca düşündüklerinin toplamıdır.
Ralp Wald Emerson
 İstikamet Testi - 2
5. (I) Bu eserde anlatıcı, bir yazar olarak çıkıyor karşımıza ancak
gerek anlatım biçimiyle gerekse dil kusurlarıyla onun bir yazar
olduğu gerçeğine kuşkuyla bakmamıza neden oluyor. (II) Bir
kadın kahraman var ki çok sıkıntı verici çünkü onun öyküdeki
varlığı biraz zorlama şöyle ki yazarın gerçekleştirdiği geziyi
ve duygularını anlatmak için tercih ettiği bir araç gibi duruyor.
(III) Yazar anlatıcı, açlığı ve kuraklığı anlatmak için gittiği
Afrika ülkesinde daha çok mutlu bir aile tablosu çiziyor.
(IV) Kısacası yazarın yapmak istedikleriyle yaptıkları arasın-
da bir uçurum var, yine de ilk roman için bazı güzel noktalara
da değinmek yerinde olur. (V) Bir kere romancı için olmazsa
olmaz bir şey vardır: Hayal gücü. İşte bu bakımdan yazara
güvenimizi sürdürmeye devam edebiliriz.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinden
sonra “Ayrıca bazı affedilmez mantıksal tutarsızlıklar var.”
cümlesi getirilirse parçanın dil ve anlatım bütünlüğü
korunmuş olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
6. Ferhat, külüngünü almış eline, başlamış dağı kazmaya.
Öylesine iştahlı, öylesine inançlı kazıyormuş ki inanır
olmuş Amasya’ya suyu getireceğine. Gönlünde Şirin olun-
ca elinde de külünk, kaptırıp gitmiş kendini. Çok iştahlı,
çok coşkulu kazıyormuş. Azmin elinden ne kurtulmuş
ki dağ kurtulacak, aşkın gücünden büyük güç var mı ki
Ferhat pes edecek? Onu kınayan, onunla alay edenler
bile ona inanmaya başlar olmuş. Amasya’nın vali paşası,
merak etmeye başlamış, Ferhat’a bu azmi veren güzelliği.
Bir gün Ferhat’ı, çağırtmış huzuruna, Şirin’i de. Vali paşa,
çok şaşırmış görünce Şirin’i. Hiç de güzel değilmiş Şirin,
vali paşanın ölçülerine göre. Ferhat’a demiş ki: “Yahu
Ferhat! Bu kara kuru, sivilceli kızda ne buldun? Bunun
için mi dağları delmeye azmettin.” deyince, Ferhat: “Paşa,
PES Paragraf Soru Bankası
paşa! Sen onu vali paşa gözüyle görüyorsun, ona bir de
benim gözümle bakabilsen anlarsın.” demiş.
Yukarıdaki parçayı en iyi biçimde özetleyecek söz aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
A) Ben güzele güzel demem, güzel benim olmayınca.
B) Gönül, kimi severse güzel odur.
C) Deveciyle dost olan, kapısını geniş açar.
D) Acı patlıcanı, kırağı çalmaz.
E) Bıçak, kendi sapını yontmaz.
80
7. “Varlığın ve evrenin ana maddesi nedir?” sorusuna Thales
“su”, Anaksimandros “sonsuzluk”, Anaksimenes “hava”,
Heraklitos “ateş”, Demokritos “atom” der. Felsefe tarihine
baktığımızda farklı görüşler, farklı sistemler yan yana bulu-
nur. Bunlar birbiriyle taban tabana zıt da olabilir. Bunun
nedeni de her filozofun dünyayı ve evreni anlama biçiminin
farklı olmasıdır. Bunun doğal sonucu ise felsefede bitmiş-
liğin ve kesinliğin olmamasıdır. Eğer felsefede bitmişlik ve
kesinlik olsaydı Platon ve Aristo dışında filozofun olmama-
sı gerekirdi. Bir filozofun dediği gibi felsefedeki bilgilerin
kesinleşmesi demek, felsefenin soysuzlaşması demektir
----
Yukarıdaki parçanın sonuna düşüncenin akışına göre,
aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygundur?
A) öyleyse insanlara felsefe öğretmenin nasıl bir amacı
olabilir?
B) demek ki soru sormak, felsefede her zaman cevaplar-
dan daha kıymetlidir.
C) oysa felsefe çok soylu bir uğraş olup felsefeciler, geliş-
miş toplumlarda el üstünde tutulmuşlardır.
D) yani felsefenin konusundan çok, konusuna nasıl yak-
laştığı önemlidir.
E) çünkü felsefe donup kalmayı asla sevmez.
8. Yaşamını sıklıkla ülkeler arasında devam ettiren bir gezgin,
yurt dışına gezi planlayanları zorlayacak şu maddeleri sıra-
lar:
• Kalacak yerlere göz attığınızda bir aylık rezidans kira-
sıyla aynı seviyeye gelen otel odası ücretleri
• Yurt dışına çıkacağınızı duyan herkesin arayıp istedik-
P leri hediyeler
• Yankesicilere para kaptırmamak için neredeyse vücu-
E
dunuza bağlayıp sakladığınız o cüzdanı çaldırma kor-
S kusu
• Aldıklarınızla dolan bavulunuz yüzünden tatilin son
gecesi kaçan uykunuz
• “Onu denemeden sakın dönme.” diyen arkadaşlarınızın
ısrarıyla gidip yediğiniz o en pahalı yemek
Gezginin saydığı bu zorluklar arasında aşağıdakiler-
den hangisi yoktur?
A) Arkadaşların siparişleri
B) Hırsızlığa maruz kalma endişesi
C) El yakan yemek önerileri
D) Pahalı otel ücretleri
E) Ağırlık kotasını aşan bavullar

9. Araştırmacılar, ilk kez nanomakineler diyebileceğimiz me-
kanik moleküllerin enerjilerinin tasarrufunun ve veriminin
maksimize edilmesini manipüle etmeyi sağlayacak bir stra-
teji geliştirdi ve yayımladı. Keşn ve sonuçlarının çığır açıcı
nitelikte olduğu ve enerji yenilenmeleri için güneş enerjisi
santralleri veya daha verimli bilgisayar çipleri gibi birçok
uygulama alanında olumlu etkileri olabileceği bekleniyor.
Bu parçada anlatılan buluşun, mekanik moleküller ile
ilgili olarak;
I. En düşük enerji kullanımını sağlama,
II. En yüksek verimini elde etme,
III. En ince işçiliği yapma olanağı sunma
yararlarından hangilerini sağlayacağına değinilmiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
P di ve tarihî araştırmalar yeterli ve gerekli ölçülerde yerine
E görevi yerine getirmek zorundadır. Evet, o tam olarak böyle
10. (I) Sarımsak da soğan da son zamanların rağbet gören ba-
haratları ya da çeşnileri. (II) Bu son iki sözcüğün yani ba-
S
harat ve çeşni sözcüklerinin altını çizelim çünkü soğan ve
özellikle sarımsak yiyeceklere sınırlı miktarda ilave edilen
çeşniler. (III) Alisin zengini bir çeşni olan sarımsağın es-
kiden mikropları öldürdüğü, mantar üremesini baskıladığı,
iltihapları kontrol altına almayı kolaylaştırdığı, sindirimi yani
hazmı destekleyip dolaşım sistemini takviye ettiği hep söy-
lenegelir. (IV) Bu nedenle onları bir besin maddesi olarak
düşünmek doğru olmaz. (V) İçerdikleri doğal güçler ve bu
nedenle sahip oldukları işlevsel yetenekler nedeniyle farklı
kategoride değerlendirilmelerinde fayda var.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
81
İstikamet Testi - 2
11. Günümüz insanının sorunu, bilgi eksikliği değil, tam tersine
bilgi çokluğudur. Her gün olup biten olaylar, ileri sürülen
düşünceler, medya dünyasında birbirine karışan sesler,
meslek hayatının çığ gibi çoğalan uzmanlık yayınları ve
belgeleri arasında bizi aradığımız bilgiye ulaştıracak ipin
ucunu bulmak giderek güçleşiyor. Bilim ve teknoloji alanın-
daki devrimlere, ekonomik, toplumsal ve kültürel yapıda da
köklü değişimler eşlik ediyor. Hızla değişen bu çok boyut-
lu ve çok sesli dünyayı kavrayabilmek için bilginin bütün
alanlarında doğruyu en kestirme ve en güvenilir yoldan
gösterecek bir kılavuzun varlığı son derece gerekli hatta
kaçınılmazdır.
Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşıla-
maz?
A) Günümüzde teknoloji, bilgiye ulaşmayı kolaylaştırmış-
tır.
B) İnsanlar bilgi çokluğundan asıl ulaşmak istediği bilgiye
ulaşmakta güçlük çekmektedir.
C) Günümüz insanı için bilgi çokluğu, bilgi eksikliğinden
daha önemli bir sorundur.
D) Yaşanan teknolojik gelişmeler insanın bilgiye en kısa
yoldan ulaşmasını zorunlu kılmıştır.
E) Çağımızda insanın ihtiyacı olan bilgiyi sunabilecek bir
kılavuza ihtiyaç vardır.
12. Kemal Tahir, romanlarını sadece bir roman yazarı olarak
değil bir bilim adamı, bir tarihçi, bir sosyolog gibi kaleme
almıştır. Ona göre bir roman yazarının tarihin belli bir dö-
neminde ele aldığı topluma bir bilim adamı gibi yaklaşma-
sı, bu toplumun kurumlarını, hangi tarihsel koşullar altında
bu noktaya geldiğini bilmesi ve buradan nereye gideceğini
kestirmesi gerekir. Memleketimizde siyasi, içtimai, iktisa-
getirilmediği için romancı bir bilim adamı gibi çalışarak bu
düşünmektedir. ----
Bu parçanın sonuna, düşüncenin akışına göre aşağı-
dakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Hâl böyle olunca da şiir, mimari, felsefe ve tarih arasın-
PES Paragraf Soru Bankası
da bir ilişki kaçınılmazdır.
B) Bundan dolayı onun okuduklarından elde ettiği sonuç-
ları insanlara aktarmak için romanı bir araç olarak
kullanması gayet normaldir.
C) Ülkemizin bilim alanındaki eksikleri edebiyatın ayrı bir
disiplin olarak ortaya çıkmasını yavaşlatmaktadır.
D) Onun Türk tarihini ve edebiyatını yerleşik ön yargı-
lardan kurtarmaya yönelik çabaları döneminde büyük
takdir toplamıştır.
E) Böylece sanat ürünleri, toplumun gerçekleriyle uyumlu
hâle gelmiş ve gereken ilgiyi görerek değer kazanmıştır.
 İstikamet Testi - 2
13 ve 14. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Zihninin bir arı kovanı gibi dolup boşaldığını görüyorum.
Seni rahatlatmak için bütün arılarını üstüme alabilirim. Ama
sen gerçekten istiyor musun bunu? O hâlde benim gön-
dereceğim birkaç arının iğnesine de sen sabret. Bacon’u
hatırla: “Kafası bir sürü düşünceyle dolup taşan herkesin
bir başkasıyla görüşüp tartışmakla zekâsının da kavrayışı-
nın da aydınlığa kavuştuğu, güçlendiği sugötürmez bir ger-
çektir. Bu durumda insan, düşüncelerini daha kolay evirir,
çevirir, düşüncelerine daha bir çekidüzen verir. Söze dökül-
düklerinde nasıl bir biçime girdiklerini görür. Kısacası yal-
nız başına olabileceğinden daha akıllı olur. Hem de bütün
gün düşünerek değil birkaç saat görüşerek yapar bunu.”
diyordu. Tecrübeyle sabittir ki Bacon çok haklı.
13. Bu parçada üzerinde durulan asıl konu aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) Eleştirinin ve tartışmanın doğru düşünmeye katkısı
B) Düşüncenin değer kazanması için pratiğe duyulan ihti-
yaç
C) Zihinsel temizliğin düşünme gücüyle ilişkisi
D) Yol gösterici bir dostun gerekliliği
E) Düşünsel karmaşanın insanın ruh hâline yansımaları
PES Paragraf Soru Bankası
14. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söy-
lenemez?
A) Somutlamalara başvurulmuştur.
B) Samimi ve sohbet havasında bir anlatım benimsenmiş-
tir.
C) Tanık gösterme yoluna gidilmiştir.
D) Öğretici metinlerin amacıyla sanatsal metinlerin biçem
özellikleri birleştirilmiştir.
E) Kanıtlanabilir, yoruma kapalı anlatımlar yeğlenmiştir.
82
15. Ahmet Ümit, romanlarında bir neşter gibi kullandığı ka-
lemini, bu kez derinden etkilendiği yazarların üzerinde
gezdiriyor. Dostoyevski’den Sophokles’e, Mevlana’dan
Kafka’ya, Orhan Kemal’den Yusuf Atılgan’a… Edebiyatın,
insan ruhunda kurgusal bir gezi olduğu gerçeğinden yola
çıkan Ümit; Oidupus, Hamlet, Madam Bovary, Dimitri Ka-
ramazov, Dracula, İnce Memed, Zebercet ve Frankenstein
gibi roman kahramanlarını eksene alarak insanoğlunun ev-
rensel niteliklerini örten kabuğu soymaya çalışıyor. Eleştiri
değil bu yazılar, yazmanın sıkıntı, sevinç ve acılarını bilen
birinin yazgıdaşları hakkındaki içten duyguları… Sırrı ve
sınırları hiçbir zaman tam açıklanamayacak olan insan ru-
hunu tanımlama çabası…
Bu parçada sözü edilen kitapla ilgili olarak aşağıdaki-
lerden hangisi söylenemez?
A) Evrensel kişilik özelliklerinin kahramanlar üzerinden
ortaya çıkarıldığı
B) İnsanın iç dünyasını anlatma çabası içinde olduğu
C) Roman kahramanlarını tanıtmak amacıyla yazıldığı
D) Kişisel değerlendirmeler içerdiği
E) Psikolojiye dönük bir yüzünün olduğu
16. Edebî türler arasında ayrım gözeten biri değilim. Edebiyat,
yazarın deneyiminde biçim ve anlam bulmasından çıkar,
bu da herhangi bir edebî türde yapılabilir. Bazı türler daha
“edebî” ve “yüksek”tir, bazıları ise “daha az edebî ” ve
“alçak”tır diye bir şey olmaz. Her tür yalnızca bir dildir. “Bir
gezi kitabı hiçbir zaman gerçek bir edebiyat yapıtı olamaz.”
diye düşünmek, “Fransızca mantıklı bir şey söylenemez.”
diye düşünmeye benzer. Fransızca saçma sapan şeyler de
P söylenebilir, son derece derin ve önemli şeyler de. Ben de
düzyazı kitaplarımı şiirlerimden “daha az edebî ve ciddi”
E olarak görmüyorum. Tersine, bu türler bana şiirimde yap-
maya çalıştıklarımı daha geniş ve ayrıntılı bir şekilde yap-
S ma imkânı veriyor.
Parçaya göre aşağıdakilerden hangisi yazarın karşı
çıktığı yargılardan biri olamaz?
A) Gezi yazılarının yazınsal bir tür olarak kabul edilmesi
doğru değildir.
B) Şiir, beğeni düzeyi en üstün okurların tercih ettiği
yazınsal bir türdür.
C) Roman, öykü ve deneme gibi türler toplumda daha
saygın bir yere sahiptir.
D) Şiirde çekirdek hâlinde bulunan kimi düşünceler düzya-
zıda genişletilebilir.
E) Her konu ve düşünce her yazınsal türde ele alınmaya
elverişli olamaz.

17. Muhabir:
(I) ----
Yönetmen:
— Fotoğraf ve estetik anlayışı, evrensel bir dildir ve bunun
bir disiplini vardır. İyi kompozisyonu, doğru ışığı bileceksin
ve bunları doğru kullanacaksın. Fotoğraf ve görsel sanatlar
açısından bunun matematiği budur. Ama bu kuralları bir zo-
runluluk gibi hayatın içinde taşımak diye bir şey söz konusu
değildir. Bu kadar senelik bir fotoğraf geçmişinden sonra
bunlar kendiliğinden gelişip çektiğim fotoğraara yansıyan,
otomatik hâle gelen şeyler oldu.
Muhabir:
(II) ----
Yönetmen:
— Bunun doğru bir yöntem olduğunu düşünüyorum. Bir
amatörün fotoğraf dilini geliştirebilmesi için bolca fotoğraf
üretmesi onun rehberlerinden biridir. Aynı şekilde iyi oldu-
ğunu düşündüğü fotoğrafçıların fotoğraflarını taklit etme ve
nerede bırakacağını bilmek de önemlidir. Ama bütün kari-
yeri boyunca onu bunu taklit edip kopyalamaya çalışmak
doğru bir iş değil. Hepimiz için taklitçilikle başlayan amatör
dönem söz konusu olmuştur ama bu dönem fazla uzatıl-
madan sonlandırılmalıdır.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Fotoğraf çekmek için kurallara gerek var mı?
(II) İyi bir sanatçı olmanın yolu ustaları taklit etmekten
mi geçer?
B) (I) Fotoğraf çekmek için uyulması gereken kurallar
nasıl uygulanır?
(II) Her sanatçıyı ayrı ayrı taklit etmek bir amatöre ne
kazandırır?
C) (I) Bütün kuralları yerine getiren iyi bir fotoğraf çekebilir
mi?
(II) Yolu taklitten geçmeyen bir sanatçı var mıdır?
D) (I) Nitelikli fotoğrafların kurallarla sınırlandırılamayaca-
ğını söylemek doğru mudur?
(II) Usta sanatçılar kendisini taklit edenlere karşı nasıl
davranmalıdır?
E) (I) Doğru ışık ve bir kompozisyon olmadan iyi fotoğraf
elde edilemez mi?
(II) Taklitçilik, sanatın özgün diline ulaşmaya engel teş-
kil eder mi?
83
İstikamet Testi - 2
Orhan Veli
(1914-1950)
Garip yani I. Yeni şiir akımının
kurucusudur. Sokaktaki sıradan
adamın, basit gündelik sorunlarını
ve yaşama dair her şeyi şiire getir-
miştir. Serbest şiirin yerleşmesini
sağlamış; şiirdeki geleneksel yapıyı, şairaneliği, sanatlı söy-
leyişi reddetmiştir. Sürrealisttir. İroniktir. Doğaldır. Seçkinliğe
karşıdır. 36 yıllık kısacık ömrüne Garip (Oktay Rifat ve Melih
Cevdet’le) Vazgeçemediğim, Destan Gibi, Yenisi ve Karşı
adlı şiir kitaplarını sığdırmıştır. Nasrettin Hoca Hikâyeleri
ve La Fontaine Masalları’nda manzum çevirilerdeki gücünü
gösterir. Denize Doğru’da ise nesirleri bulunur.
18. Bu yalan dünyada herkes yanılır
Her zaman görürüz bir sürü insan,
Sayılarını artık Allah bilir.
Koşar durur bir hülyanın ardından.
Esope’un köpeğini anlatmalı onlara.
Ağzında av, eğilip kendini görür suda;
Başka av sanır, atar ağzındakini hemen.
Sudaki ava saldırır, su karışır birden.
Güç tutar zavallı karşı kıyıyı;
P
Ne av kalır ne gölgesi tabii.
E
Orhan Veli’ye ait bu şiirde vurgulanmak istenen düşün-
S ce aşağıdakilerden hangisidir?
A) İnsanların açgözlülüğü nedeniyle elindekini kaybetmesi
B) Kişinin hayal ile gerçek arasında gidip gelmesi
PES Paragraf Soru Bankası
C) Her zaman yanılan kişilerin hayalperest olması
D) Hatalardan ders almanın büyük bir kazanım olması
E) Kişinin kendini beğenmesinin büyük kayıplara yol
açması
İDEAL SÜRE 16 dk MAKUL SÜRE 18 dk SİZİN SÜRENİZ
 İSTİKAMET TESTİ – 3

1. • 10 yüzyılda köftenin ağırlığının, biçiminin, kalitesinin

belirlenen kriterlere uygunluğunun yok edilmesini önle- Necip Fazıl KISAKÜREK
mek amacıyla köftecilerin yalnızca karakolların yanın- (1904-1983)
da açılmasına izin verilmiştir.
• 10. yüzyılda köfte, et yemekleri arasında en fazla sevi-
len ve en fazla tercih edilen et yemeği idi.
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca en doğru
biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? “Çile Şairi”
A) Köftenin en çok sevildiği yüzyıl olan 10. yüzyılda köf- “Kaldırımlar Şairi”
tecilerin korunmasında kolaylık sağlaması ve köftenin
Gaiplerden bir ses geldi: Bu adam
ağırlığının, şeklinin, kalitesinin denetlenmesi için köfte-
cilerin iş yerleri karakollara yakın kurulmuştur. Gezdirsin boşluğu ense kökünde

B) 10. yüzyılın en fazla sevilen ve istenen et yemeği olan Ve uçtu tepemden birdenbire dam
köftenin standartlarının korunmasını sağlamak için köf- Gök devrildi künde üstüne künde
tecilerin karakolların yanından başka bir yerde açılması
yasaklanmıştır.
C) Diğer türlerine göre et köftelerinin daha fazla tercih
edildiği 10. yüzyılda köftenin malzemelerinin sağlıklı
olması ve köftenin sahip olduğu niteliklerin denetimi
idarenin resmî görevi olmuştur.
D) Köftenin belirlenen ölçütlere uygun yapılmamasının
cezalandırdığı 10. yüzyılda bu amaçla sıkı denetimler
yapılmıştır.
E) Etin daha çok köfte olarak tüketildiği 10. yüzyılda köf-
tenin hangi kriterlere uyması gerektiğini denetleyen
kurumlar bulunmaktaydı.
2. I. Şiirleri şairlerin yaşantısıyla ilişkilendirerek okumak ve
anlamaya çalışmak çok abes bir durumdur. Çünkü şair
hayal adamıdır ve empati adamıdır. Başka insanların
yaşamlarına tanıklık eder, onların yerine yaşar ve onla-
rın dili, duygusu, hayali; şairi şiire götürür.
II. Lakin Çile şiirinde Necip Fazıl’ın yaşadığı ruh burkun-
tularını, varlık-yokluk sancılarını ve metafizik sezgiyi
göz ardı ettiğiniz an ne şiire ne de şaire bir anlam
P verebilirsiniz. Burada Necip Fazıl, dönüşüm sancıları
yaşayan “ben” anlatıcıdır.
E
Yukarıda verilen iki parçanın arasındaki ilişki için han-
S gisi söylenebilir?
A) II. cümlede verilen bir örnekle I. cümledeki düşünceye
inandırıcılık kazandırılmıştır.
PES Paragraf Soru Bankası

B) I. cümlede verilen ayrıntılar üzerinden II. cümlede bir

çıkarım yapılmıştır.
C) II. cümlede I. cümledeki genel yargının istisnası olan
bir örnekten söz edilmiştir.
Ruhumu eritip de kalıpta dondurmuşlar,
D) I. cümlede bir sav ileri sürülmüş, II. cümlede o savla
Onu “İstanbul” diye toprağa kondurmuşlar.
ilgili tanık göstermeye başvurulmuştur.
Necip Fazıl Kısakürek
E) I. cümlede belirtilenler, II. cümlede açıklanarak somut-
laştırılmıştır.

84

3. İlhan Berk’in bir süre sonra İlhan Berk tarzı şiirler yazması
korkunç bir sanat cinayetiydi. İşte o, bu cinayeti işlemedi.
Eğer bu cinayeti işleseydi öncelikle ölen, onun şiiri olurdu.
Bugün birçok insanın onu bir şiir virtüözü olarak hâlâ oku-
yor olmasını en fazla buna bağlıyorum.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen sanat-
çı tarafından söylenmiş olabilir?
A) Şair, ancak ustalara öykünerek şair olur. Şiirde yol
katetmek için yol arayarak zaman kaybetmemek gere-
kir.
B) Şiirin geleneklerine yönelip oradan beslenmeden kendi
şiir tarzınızı oluşturursanız kalıcılığı yakalayabilirsiniz.
C) Ben başkalarının izine basıp yürümeyi bırakıp kendi
özgün tarzımı oluşturmasaydım geleceğe seslenemez-
dim.
D) Şiir dünyasında klasikleşmenin yolunu bulmuştum:
Kendimi yinelemeye değil kendimi yenilemeye çalış-
malıydım.
E) Başkasının tıpkısı olmayı reddettiğim için okuduğum
şiirleri unutmadan elime kalemimi almadım. Kendi
sesim en uzaklara ulaştı.
4. (I) Balığın beyne ve belleğe dost bir gıda olmasını sağla-
yan pek çok özelliği var. (II) Bu özellikleri o kadar fazla ki
“Bellek için et mi balık mı?” gibi bir soruyla karşılaşırsanız
eğer rahatlıkla o soruyu “Kesinlikle balık!” diye yanıtlayabi-
lirsiniz. (III) LDL yani kötü kolesterolü azaltarak kalp-damar
sağlığını koruyan, diyabetten depresyonu önlemeye dek
pek çok faydası bulunan balığı haftada iki üç gün mevsi-
minde tüketmeli; pişirme yöntemine de dikkat etmelisiniz.
(IV) Bu yanıtınızdan dolayı asla pişman olmazsınız çünkü
balık beynin işlevsel işlemleri için omega 3’ten, DHA’dan
çok ama çok zengin bir gıda. (V) Özellikle soğuk sularda
yetişen balıklar neredeyse tıka basa DHA dolu.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
85
İstikamet Testi - 3
5. Gıdalardan doğru faydalanmak mühim bir konu. “Ben bu işi
bilirim.” diyenlerin bile çoğu, bazı temel bilgilerin yeterince
farkında değil. Mesela pek çok evin mutfağında bir ıspa-
nak, karnabahar veya lahana yemeği hazırlanırken sebze
önce bir güzel haşlanıyor, sonra haşlama suyu dökülüp
geri kalan ıspanak, karnabahar, lahana posasıyla yemek
hazırlanıyor. Böyle olunca da ----
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
göre
I. sebzelerin faydalı besin unsurlarının çoğu lavabo deli-
ğinden akıp gidiyor.
II. sebzelerin nasıl en sağlıklı bir şekilde pişirilebileceğini
de bilmiyoruz.
III. gıda oranı oldukça düşmüş sebzeleri tüketirken sağlıklı
beslendiğimizi sanıyoruz.
yargılarından hangisi getirilemez?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
6. (I) Sağlık risk analizinin en önemli halkalarından birini “ge-
netik miras” oluşturur. (II) Kişinin kişisel tıbbi geçmişi dik-
P
kate alınarak ailesinin hastalık öyküleri incelenir. (III) Aile
E ağacında mevcut iyi ve kötü meyveler, hasta ve sağlam
lizler, kaliteli veya bozuk çiçekler, çürük veya sağlam kök-
S ler dikkatle araştırılır. (IV) Gerekirse yeni laboratuvar ince-
lemeleriyle araştırmalar daha da derinleştirilir. (V) Örneğin
şeker hastalığı, hipertansiyon, koroner kalp hastalığı ve
kolesterol yüksekliği sorunlarının sık görüldüğü ailelerde
PES Paragraf Soru Bankası
miras biraz problemlidir.
Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisine düşün-
cenin akışına göre “Bu araştırmalar, ailenizden size kalan
risk faktörleri hakkında önemli bilgiler sağlar.” cümlesi
getirilmelidir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
 İstikamet Testi - 3
7. Boz renkli şosenin ötesinde sonbahar kırları uzanıp gidi-
yor. Gökyüzü sessizce ilerleyen dumanlı bulutlarla kaplı.
Derken bir esinti çıkıyor ve önüne kattığı çer çöpü sessiz-
ce ırmağa doğru sürüklüyor. Sabah ayazı yemiş ot kokusu
yayılıyor çevreye. Tarlalar, hasattan sonra dinlenmektedir.
Çok geçmeden kötü havalar başlar, yağmurların arkasın-
dan gelen ilk kar toprağı örterken bora, fırtınaya karışır.
Ama şimdilik öyle bir şey yok.
Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Varlıklar, devinimleriyle birlikte betimlenmiştir.
B) Niteleyici sözcüklere yer verilmiştir.
C) İnsan dışı varlığa insan özelliği verilmiştir.
D) Birinci kişi anlatımı vardır.
E) Farklı duyu organlarıyla algılanan ayrıntılara yer veril-
miştir.
8. Man Adası’nın yanından geçip İrlanda’ya doğru yol alan
bir gemideyim. Kamaramdan çıkıp salona gittim, birbirine
uzak masalarda oturan birkaç yolcu var. İngiltere’nin batı-
sında küçük bir şehirde hemşire olarak çalışan Michele’le
tanıştım, izne çıkmış, evine gidiyor.
“Niçin İrlanda?” diye sordu bana.
“James Joyce, Oscar Wilde, Iris Murdoch, Samuel Becket’ı
seviyorum. Ve Tristram Shandy, Joyce’ın atası, o dâhiyi de.
İngilizlerin zapturapt altına alamadığı bu direngen halkı da
seviyorum.” dedim, gözleri parladı. Aramızda bir bağ, bir
yakınlık oluştu. Bana, çoğunu daha önce izlediğim lmleri
tavsiye ediyor. In the Name of the Father, Some Mother’s
Son, The Wind That Shakes the Barley, Bloody Sunday...
Bizim coğrafyada bu lmlerdeki hikâyelere benzer birçok
olayın yaşandığından ve hâlâ yaşanmakta olduğundan
söz ediyorum ona. Sohbet ilerliyor ve yolculuk keyii bir
hâl alıyor.
Bu parçada anlatılan olayla ilgili olarak aşağıdaki
PES Paragraf Soru Bankası
düşüncelerden hangisine ulaşılabilir?
A) Sanat ve edebiyat farklı insanları aynı noktada birleşti-
ren evrensel dildir.
B) Sanata ilgisi olan bir insan mutlaka İrlanda edebiyatının
dahi yazarlarını okumalıdır.
C) Bazı insanlar sanatın sadece kendi kültürlerine ait bir
ayrıcalık olduğunu düşünür.
D) Gezilen ülkelerdeki sanat etkinliklerini bilmek o ülkenin
insanını anlamayı kolaylaştırır.
E) Türkiye’de yaşanan olaylar, sanata ve özellikle de sine-
maya yeterince yansıtılmamıştır.
86
9. Vietnam... Tarihi boyunca hep işgal edilmiş ve Vietnamlılar,
topraklarını korumak için savaşmak zorunda kalmışlar.
İnsanları cesur ve gururlu, çok çalışkanlar. Akdeniz insa-
nı gibi sıcakkanlı ve gürültülüler. Çocuktan nineye hepsi
deli gibi bisiklet kullanıyor, motosiklete biniyor. Kuzeyinde
Sapa’nın yemyeşil köyleri, pirinç tarlaları, Halong Bay’in
binlerce adadan oluşan gerçeküstü manzaraları harikaydı.
Bu ülke gerek doğasıyla gerek insanlarıyla bende unutul-
maz izler bıraktı.
Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisinin yanıtıdır?
A) Gezmek tutkusu sizde ne zaman ve nasıl başladı?
B) Vietnam’ın işgalinin bu ülkeye ne gibi etkileri olmuş?
C) Gezip gördüğünüz yerler arasında sizi en çok etkileyen
ülke hangisidir?
D) Gezmeyi çok arzu edip de gezdikten sonra size hayal
kırıklığı yaşatan yer var mıdır?
E) Vietnam’ın bizim yaşadığımız bölgelere benzeyen
tarafları nelerdir?
10. 1970’lerdeki o hareketli ve sancılı gençlik çağımıza top-
lumcu düşüncenin yanı sıra varoluşçuluğun da damgasını
vurduğunu anımsıyorum. Bu felsefeyi yapıtlarının her
satırına dokumuş yerli ve yabancı yazarların çoğu ilgi
odağımızda yer alıyordu o yıllarda. Derinden yaşadığı-
mız gençlik bunaltılarıyla paralellik kurarak okuduğumuz
bir yazardı Demir Özlü. 1958’de yayımladığı ilk kitabı
Bunaltı’nın etkileri sürüyordu. Bunaltı’nın ülkemizde varo-
P luşçuluk düşüncesini işleyen ilk yazınsal yapıtlardan oluşu
E da ona ayrı bir değer ve önem kazandırıyordu. Öykü ve
romanlarıyla, varoluşçu anlatılarıyla, doğup büyüdüğü
S ülkeden uzakta, sürgün yaşamında devam ettirdiği onurlu
yazma serüveniyle dikkatimi yoğunlaştırdığım yazarlar
arasında yer aldı uzun yıllar boyunca.
Bu parçadan hareketle Demir Özlü ile ilgili olarak aşa-
ğıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Varoluşçuluk akımının öncüsü olan bir felsefecidir.
B) Bir düşünce akımını bir edebî eserde ele alan ilk Türk
yazarlarındandır.
C) Türkiye’de varoluşçuluk akımının yayılmasını amaçla-
yan yapıtlar yazmıştır.
D) Bütün yapıtlarında varoloşçuluk düşüncesinin eleştirisi-
ni yapmıştır.
E) Yapıtlarında Batı’da varoluşçu düşünceye sahip yazar-
ların etkileri görülür.
 İstikamet Testi - 3

11. Mantık dilinde düşünmek, şuur ile eşya arasında münasebet

kurmaktır. Aynada görülen hayal gibi eşya ve olayların şuur-
da bir resim olarak canlandırılmasıdır ve tekrar edilmesidir. Attila İlhan
Dış dünyanın iç âlemimizde bir nevi devamıdır. Bir başka
(15 Haziran 1925 - 10 Ekim 2005)
deyişle sebeplerle sonuçlar arasında münasebet kurmaktır.
Nazariye yapan mantık bunu böyle söylüyor. Lakin insanın
iç gerçeğini anlatan psikoloji, olayların böyle cereyan etme-
diğini ortaya koymaktadır. Düşünmeden evvel hissediyoruz,
dış dünyadan tesirler alıyoruz. Bu tesirler, bizim menfaatle-
1946’da “Cebbaroğlu Mehemmed” şiiriyle Cahit Sıtkı’nın “Otuz
rimize, zevklerimize, isteklerimize cevap oluyor. Bize faydalı
Beş Yaş” şiirinin ardından ikinci oldu. Şiirlerinde hiç büyük
bir zevk sunan görüşlere hakikat elbisesi giydiriyoruz.
harf kullanmaz. Mavicilerin sosyal gerçekçi bir çizgide eser
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi vermesini sağlamıştır. Roman, şiir, senaryo, deneme ve TV
söylenemez? dizisi yazarlığı yapmıştır. “Kaptan” lakabıyla bilinir. “Ben Sana
A) Soyut durumlar somutlaştırılmıştır. Mecburum, Üçüncü Şahsın Şiiri, Aysel Git Başımdan” efsane-
B) Tanımlamalarla anlatım yoğunlaştırılmıştır. leşmiş şiirleridir.
C) Benzetmelerden ve karşılaştırmadan yararlanılmıştır. ben sana mecburum bilemezsin
D) Bilgi verme amacıyla yazılmış bir düşünce paragrafıdır. adını mıh gibi aklımda tutuyorum
büyüdükçe büyüyor gözlerin
E) Tanık gösterme yoluyla düşünceler kanıtlanmaya çalı-
ben sana mecburum bilemezsin
şılmıştır.
içimi seninle ısıtıyorum

3. Şahsın Şiiri 12. Attila İlhan’ın unutulmaz mısralarındaki “mıhlamak” kelime-

gözlerin gözlerime değince sinin “yerleştirmek, çakmak veya sabitlemek” anlamlarına
felaketim olurdu ağlardım geldiğini hepimiz biliriz. Pırlanta, elmas, zümrüt, yakut, sar
beni sevmiyordun bilirdim gibi değerli taşların altın ve gümüş gibi metal taş yuvalarına
bir sevdiğin vardı duyardım yerleştirmek, süslemek işine de mıhlama sanatı deniyor. (I)
çöp gibi bir oğlan ipince Mıhlama ustasından çıkan her bir ürün eşsiz ve bir benzeri
hayırsızın biriydi fikrimce
yok. Her mücevherin her takının arkasında bir hikâye var.
ne vakit karşımda görsem
Hangi duyguyu katarak yaptığınız çok önemli. (II) Bu zana-
öldüreceğimden korkardım
atte çelik kalemler tahta ve demir mengene, matkap, pen-
felaketim olurdu ağlardım
se gibi çok çeşitli aletler kullanılmakta. (III) Siz siz olun bir
sonraki alışverişinizde tüm bunlara kulak verin. Ustaların el
ne vakit maçka\’dan geçsem
izlerini hissedin.
limanda hep gemiler olurdu P
ağaçlar kuş gibi gülerdi 1. Bu sebeptendir ki mıhlama ustasından alınan bir takı
bir rüzgar aklımı alırdı E yahut mücevher elbette binlerce on binlerce kopyası
sessizce bir cigara yakardın olan bir üründen çok daha anlamlı, hikâyeli ve kıymet-
parmaklarımın ucunu yakardın S lidir.
kirpiklerini eğerdin bakardın 2. Yani anlayacağınız el maharetini bolca istiyor bu sanat.
üşürdüm içim ürperirdi
3. Bu sanatla ilgilenenlere verilen isim ise “mıhlayıcı”.
felaketim olurdu ağlardım
PES Paragraf Soru Bankası

Bu parçanın anlamlı bir bütün oluşturması için I, II ve

akşamlar bir roman gibi biterdi III ile belirtilen yerlere 1, 2 ve 3 numaralı cümlelerden
jezabel kan içinde yatardı hangileri sırasıyla getirilmelidir?
limandan bir gemi giderdi
sen kalkıp ona giderdin I II III
benzin mum gibi giderdin A) 2 1 3
sabaha kadar kalırdın
B) 1 2 3
hayırsızın biriydi fikrimce
güldü mü cenazeye benzerdi C) 3 1 2
hele seni kollarına aldı mı D) 2 3 1
felaketim olurdu ağlardım
Attila İlhan E) 3 2 1

87
 İstikamet Testi - 3

13 ve 14. soruları aşağıdaki parçaya 15 ve 16. soruları aşağıdaki parçaya

göre cevaplayınız. göre cevaplayınız.

Sevgili Dost,
Bildiği şehirlerden bilmediği şehirlere, bildiği yüzlerden bil-
Bana gidişi önleyemediğini söyleme! Akıl freninin patladı- mediği yüzlere sığınmayı aklından geçirmemiş kaç insan
ğını söyleme bana. Ağaçlar hayatın sembolüyken neden vardır? Garların, terminallerin ve limanların dev mıknatıs-
sana ölümü hatırlatıyor? “Silmeye uğraştıkça, silgiyi bas- lara dönüştüğü saatlerde bedenlerini seyahat rüzgârına
tırdıkça üzerine, iyice gömülüp sabitleşiyor.” diyorsun. Bu kaptırmayanlar; ruhlarının bir otobüs koltuğuna, bir gemi
durmak istediğin zaman aniden frene basmaktan farksız- çapasına, bir lokomotif tekerleğine kapılmasını önleyebil-
dır. Çünkü frene basmak, kolay olduğu kadar tehlikelidir mişler midir? - - - - cümlesi, kim bilir hayatımızın kaç kilidini
de. Asıl mesele; sürati ayarlamak, tehlikeyi sezmek ve kurcalamış, açayım derken kaç yeni kapı örtmüştür üstü-
frenin son direncini kaybedeceği son anı hesaba katmak- müze? Arkaya bakmamayı başarabilenler, acaba gittikleri
tır. “Aklımızın ardından gidelim. İnsanların takdiri de canı yere başlarını götürmeyi başarabilmişler midir?
isterse arkamızdan gelsin.” diyor Montaigne. biliyorum,
şimdi içinden “Duygularının peşinden koşan biri mi söylü-
yor bunları?” diyorsun. Evet, öyle! Duygularımızı makine-
lerin çarklarına vermeyelim elbette. Elbette binlerce metre
yüksekten bırakalım kendimizi boşluğa ama sırtımızda bir
paraşüt olmasının ne zararı var?

15. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına

göre aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi en uygun-
dur?
A) “İnsanoğlu doyumsuzdur.”
B) “Başımı alıp gitmek istiyorum.”
C) “Yaşamak, bir engelli koşudur.”
13. Bu mektupta yazarın dostunda bulunmasını istediği
D) “Özlenen gün gelecekse çekilen çile kutsaldır.”
özellikler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
E) “Bahar, yalnız sabreden ağaçlar için gelir.”
A) Tedbirli davranma
B) Zamanlama yeteneği
C) Ölçülü hareket etme
D) Öngörülü davranma
P
E) Tutumlu olma
E
S
16. Bu parçadaki altı çizili sözün anlamını içeren bir söz
aşağıdakilerin hangisinde kullanılmıştır?
A) Bulunduğum yerden kaçıp gitme arzumun tavan yaptı-
PES Paragraf Soru Bankası

ğı zamanlarda içim içime sığmaz olur.

14. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yok- B) Gemileri yaktığım zamanlarda asla geri dönmeyi aklım-
tur? dan geçirmem, gönlümün götürdüğü yere giderim.

A) Emredici anlatım C) Beni kuşatan çevrenin içinde rutinin robotu olduğumu

hissettiğim vakitlerde çekilmez bir insana dönüşürüm.
B) Sözde soru cümlesi
D) Teknolojiye ve ulaşım araçlarına duyduğum hayranlıkla
C) Somutlamaya başvurma
fütüristlere yaklaştığım zamanlar olur.
D) Kişileştirme
E) Hasretin ateşi başıma vurunca sana kavuşma isteği
E) Tanık gösterme beni hayata bağlar.

88
 İstikamet Testi - 3

18. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Çalışmayı erteleyenlerin

Ferit Edgü
(1936 - )
Mavi dergisiyle adını duyurdu. 1979’da
Sait Faik Hikâye Armağanı’yla öykü-
cülüğünde büyük bir aşamaya ulaştı.
Modern ve postmodern anlatıcılığın
önemli bir ismidir. Ruhsal bunalımları
olan aydınların yabancılaşma ve yal-
nızlık duygularını başarıyla anlatır. İmgeli ve şiirsel bir dili var-
dır. Kafka benzeri bir yaklaşımla hiçlik ve kendi varlığını sor-
gulama yoluna gider. İç ses tekniğini, iç konuşmayı, şuur akı-
mını başarıyla uygular. Küçürek hikâye, roman, hikâye ve şiir
türünde ürünleri vardır. “Kaçkınlar, Bozgun, Av, Bir Gemide
(SF Armağanı), Çığlık, Ressamın Öyküsü, Doğu Öyküleri,
İşte Deniz Maria, Do Sesi, Binbir Hece, Avara Kasnak ” gibi
hikâye kitapları; “Kimse, O (Hakkari’de Bir Mevsim) Eylül’ün
Gelgesinde Bir Yazdı (uzun öykü) ” adlı romanları; “Ah Minel
Aşk, Dağ Şiirleri ” adlı şiir kitapları önemli eserleridir.
17. Yazın serüvenine 1950’lerde öykü ile başlayan Ferit
Edgü’nün 1970’lerde yayımlanan iki romanı vardır: Kimse
ve Hakkâri’de Bir Mevsim. İkincinin asıl adı O ’dur. Bu
eserlerin dokusuna yerleştirilen folklorik ögeler, eser içinde
asla eğreti durmamaktadır. Bu ögeler, anlatılan yöreyi yan-
sıtma işlevini çok iyi bir şekilde yerine getirmektedir. Kimse
ve O, iki ayrı roman ama birbirinin devamı da olabilen bir
kurguya sahip. Kimse’nin odağında ağırlıklı olarak birey ve
onun iç sesleri yer alıyor; O’da ise dış dünya ile ilişkisi öne
geçiyor yani bireyden topluma bir köprü kuruyor. Kimse,
başkişinin Pirkanis adlı dağ köyünde aşırı soğukta düşledi-
ği hamam ve göbek taşı fantezisiyle başlar. Kahramanın iç
seslerinden oluşan bir diyalog. Aslında diyaloğa dönüştü-
rülmüş bir monolog. Başkişi, bu bölümde alışkın olmadığı
barınma şartlarını anlatmakta ve başka yerlerde olma
düşleri kurmaktadır.
Yukarıdaki parçada tanıtılan eserlerle ve yazarıyla ilgili
olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
meşhur gerekçesi olan sonuca ulaşılamayacağı, sonuçsuz
uğraşmanınsa zaman kaybı olduğu düşüncesi hakkında sizin
fikriniz nedir?” sorusuna cevap vermektedir?
A) Bu düşüncede olan insanların başkalarının başarısını
değersizleştirme yoluna gittiğini gözlemliyoruz. Onlar
için bir şey üreterek değil, bir şeyleri yok ederek yaşa-
mak daha kolay geliyor. Kendilerine alan açmanın tek
yolu, o alanda var olanı yok etmektir.
B) Biz zaferden değil seferden sorumluyuz. Bu bilinçle
hareket eden birisi için önemli olan elinden gelen
çabayı göstermek, her türlü neticeden daha değerlidir.
Tembelliğin insanı yıpratan yan etkileri ise saymakla
bitmez. Unutmayalım ki elinden geleni yapan asla kına-
namaz ve en değerli şey elinden geleni yapmaktadır.
C) Sonuç odaklı düşünenlerin mükemmeliyetçi olduğunu,
süreç odaklı düşünenlerinse elde ettikleriyle mutlu
olmayı bilen yetinmeci kişilikler olduğu savını genel-
geçer bir doğru olarak görmek, elbette yanlıştır. Süreç
odaklı yaşayan ve mükemmel sonuçlara ulaşan çok
insan var. Keza sonuç odaklı düşünmesine rağmen
süreç içinde bu yapısını değiştirebilenler de çoktur.
D) Tembellik de çalışkanlık da insanların alışkanlıklarıyla
ilgili bir durumdur. “Çalışkanlık” ile “alışkanlık” arasında
yalnızca bir “ç” farkı var. O da ilk harf yani ilk adım.
İlk adım ikinciyi, ikinci üçüncüyü ve giderek her adım
bir sonrakini artırmaya başlamışsa sorun çözülüyor
demektir.
E) “Ay var, yılı besler; yıl var, ayı beslemez.” demiş atalar.
Gerçekten de insan, her zaman her çalıştığının kar-
P şılığını alamıyor. Bu da öz güvenini zedeleyebiliyor,
çalışma azmini kırabiliyor. İşte adalet tam da burada
E devreye girmeli. Bir insanın başarısı değil, çalışması
S ödüllendirilmeli.
PES Paragraf Soru Bankası

A) Sözü edilen iki roman, tematik olarak birbirini tamamlar

niteliktedir.
B) O adlı romanda halk kültürüne özgü ögelere yer veril-
miştir.
C) Yazar, romanlarında kahramanlar arası diyaloglarla
tiyatronun anlatım tekniğini uygulamıştır.
D) Kimse adlı romanda, roman kahramanı yetişmiş oldu-
ğu çevrenin dışında bir mekân içerisinde verilmiştir.
İDEAL SÜRE 15 dk MAKUL SÜRE 17 dk SİZİN SÜRENİZ
E) Yazar, kullandığı yöresel kültür değerlerini, eserle
bütünleştirebilmiştir.

89
 İSTİKAMET TESTİ – 4
1. Ceviz kurdu, zayıf ve cılız bir tırtılken gözüne kestirdiği bir
cevizin kabuğunda bir delik açar. İçine girer ve cevizin içini
büyük bir iştahla yer. Yedikçe yer, yedikçe yer. Fakat sonra
bu kurtçuk şişmanlar, hareket edemez olur. Bu arada içi
boşalan cevizin kabuğu kurumuştur ve deliği genişletmek
mümkün değildir. Açtığı deliğe sığabilmesi için ise zayıf-
laması gerekir. Bunun için beklemesi gerekmektedir. Aç
kaldıkça zayıar ve zayıadıkça o cılız, zayıf hâline geri
döner. Girdiği delikten çıkar gider ama bir de bakar ki bol-
luk mevsimi olan bahar bitmiş sonbahar gelmiştir. Elinde içi
boş bir ceviz ve sonbahar kalmıştır. Nice insan da ömrünün
sonbaharında bu ceviz kurdu gibi ortalıkta yapayalnız kalı-
verir. Doğumla bir ucundan girdiği dünyaya bir iştahla sal-
dırır ve ölümle diğer ucundan terk ederken elinde kupkuru
kabuklardan başka bir şey kalmamıştır.
Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy-
lenemez?
A) İki farklı varlığın yaşadıkları ilgi kurma yöntemiyle anla-
tılmıştır.
B) Hırsa kapılıp gitmenin zararı gibi soyut bir durum
somutlaştırma yöntemiyle belirginleştirilmiştir.
C) Çalışkan ve üretken olmanın büyük bir erdem olduğu-
na vurgu yapılmıştır.
D) “Gündüz mum yakan gece karanlıkta kalır.” atasözüyle
ileti bakımından yakınlık kurulabilir.
E) Alegorik anlatımdan yararlanılan parçada bazı kavram-
lar simgesel ve çağrışımsal anlamlar taşımaktadır.
P piramit” adı verilmiştir. Bu tekniği ABD’deki iç savaş döne-
E
S Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
PES Paragraf Soru Bankası
Anlam
Herkes, kendi boşluğunu bir parça duygu ile doldurmak, ken-
dini süslemek istiyor.
Ahmet Hamdi Tanpınar / “Saatleri Ayarlama Enstitüsü”
90
2. Çok kısa öykü tam da çağımız insanının yaşam biçimi-
ne hitap eden bir türdür. Temelde görselleşen bir dünya-
da ve süre / hız faktörlerinin kıskacında yaşamaya çalışan
20. yüzyıl insanı, zaman yoksuludur; onun uzun romanlar
okumaya vakti yoktur. Dolayısıyla bu gereksinimi gidere-
cek fast food tarzı bir anlatı türü, geçmiş deneyimleri de
arkasına alarak kendiliğinden gündeme gelir.
Bu parçada çok kısa öyküyle ilgili olarak kullanılan
“fast food tarzı bir anlatı türü’’ ifadesiyle anlatılmak iste-
nen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tüketilmesi hızlı ve kolay
B) Gelecekçi ve modern
C) Gelenek karşıtı ve çağdaş
D) Zamana ve mekâna uyumlu
E) Doyurucu ve zevkli
3. Gazete okurlarının gün içerisinde gazete okumaya ayır-
dıkları sürenin yaklaşık 15 ile 25 dakika arasında değiştiği
hesaplanmaktadır. İnternet kullanıcılarının ise haber oku-
mak için ayırdıkları süre daha azdır. Eğer bir muhabirin iki
otomobilin çarpışması haberini, öyküleyici tarzda, otomobil
sürücüsünün sabah evinden ayrılışıyla başlattığını düşü-
nelim, hikâye uzar ve pek çok okuyucu belki de otomobil
sürücüsünün ölmediğini bile öğrenemez. - - - - . Buna “ters
minde yani 1850’lerde telgrafla haber geçmek için bizzat
muhabirler geliştirmiştir.
göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Bunun yerine muhabir, akıcı bir dille ve kısa cümlelerle
olayı kısaca anlatmalıdır
B) Oysa okuyucu için önemli olan o sürücünün ölüp ölme-
diğini öğrenmektir
C) Ama haber yazısı hikâye gibi sanatsal bir metnin yapı-
sından ve üslubundan tümüyle farklıdır
D) İşte bu yüzden haber yazıları genellikle haber konusu
olayın sonucunu vererek başlar
E) Nitekim haber yazıları doğru, nesnel, yalın ve duru bir
anlatımla oluşturulur
 İstikamet Testi - 4

6. I. Kitabın adı Cumartesi Yalnızlığı, yazarı da Selim

4 ve 5. soruları aşağıdaki parçaya
İleri’dir.
göre cevaplayınız. II. Kitabın yazarı bu kitabı bastırabilmek için bütün yaz
teyzesinin eczanesinde çalışmış, açığını tamamlaya-
bilmek için de yakın bir arkadaşının biriktirdiği harçlık-
Divanü Lügati’t-Türk, Malazgirt Savaşı’ndan hemen sonra,
larına başvurmuştur.
1072-1074 yılları arasında yazılmıştır ve Türkçeden Arap-
çaya bir sözlüktür. (I) Türk dilinin bilinen ilk sözlüğü olan III. Kitap 1100 adet basılır ancak yüz tanesi dağıtılabilir.
eser, 11. yüzyıl Türk dünyasının, Türk efsane ve destan- IV. Bu kitap daha önce dergilerde yazıları yayımlanan
larının, Türk âdet ve geleneklerinin, Türk kavram dünyası- genç bir yazarın ilk kitabıdır.
nın ansiklopedik bir eseridir. (II) Bu sebeplerle Türkologlar, V. 1968 yılının sonbaharında bir kitap yayımlanır.
eserin yazarı olan Kaşgarlı Mahmut’u Türkolojinin babası Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün
olarak kabul ederler. (III) Gerçekten de Kaşgarlı Mahmut, oluşturması için hangilerinin birbiriyle yer değiştirme-
bu eseriyle Türkolojinin babası olarak kabul edilmeye la- si gerekir?
yık bir isimdir. (IV) Divanü Lügati’t-Türk, “Türk lehçelerinin
A) I ile II B) II ile III C) I ile V
divanı anlamına gelir; “divan” ise bir şeyleri toplayan, bir
araya getiren, birleştiren demektir. (V) Gerçekten de bu D) III ile IV E) IV ile V
eser 11. yüzyıldaki Türk lehçelerine ait 8.000 kadar keli-
meyi bir araya getirdiği için bu adı almıştır. (VI) 11. yüzyılda
yazılmış bir sözlük için 8 bin kelime çok büyük bir sayıdır,
üstelik Kaşgarlı Mahmut, bu sözcüklerin anlamlarını ver-
mekle yetinmemiş; onları atasözlerinde, şiirlerde ve örnek
cümlelerde uzun uzun açıklamıştır.

4. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf

numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
7. I. Son zamanlarda literatürde kullanılmaya başlanan “aşk
A) II B) III C) IV D) V E) VI bombardımanı” (lovebombing) terimi, genelde narsist-
ler tarafından başkalarına karşı sevgi dolu ve abartılı
P sözler, hediyeler, hoş sürprizler yoluyla uygulanan bir
E manipülasyon taktiğidir.
II. Böyle bir durumdaki kurbanın manipüle edildiğini anla-
S ması, ilişki en başlarda ideal gibi göründüğü için
genelde uzun sürmektedir. Ancak kurban gitgide sade-
ce narsist partneri ile yakınlık kurmaya başlar, diğer
insanlarla ilişkilerini askıya alır, bağımsızlığını yitirir ve
PES Paragraf Soru Bankası

manipülatif partnerin hâkimiyetine girmiş olur.

5. Bu parçadan sözü edilen eserle ilgili aşağıdakilerden
hangisine ulaşılamaz? II numaralı parçanın I numaralı parçayla ilişkisini aşa-
ğıdakilerden hangisi açıklar?
A) Yazarının bir bilim dalının öncüsü kabul edildiğine
A) Anlatılanların farklılık gösterebileceğini kanıtlamak
B) Farklı alanlarla ilgili bilgiler içerdiğine
B) Aktarılanları benzer bir örnekle desteklemek
C) İçeriği bakımından Malazgirt Savaşı’yla ilgili olduğuna
C) Farklı bakış açılarıyla tespitleri genelleştirmek
D) Yazılış sürecinin birkaç yıla yayıldığına
D) Gerekçeleri açıklayarak ana fikre dikkat çekmek
E) Sözcüklerin ayrıntılı biçimde açıklandığına
E) Tanımı yapılan bir olgunun olası sonuçlarını göstermek

91
 İstikamet Testi - 4
8. (I) Kraliyet Astronomi Topluluğu aylık dergisinin yayımla-
dığı bir araştırmada, kara deliğin varlığını nasıl sürdürdü-
ğü açıklandı. (II) Çekim alanı çok güçlü olan kara delikler,
uzaydaki her türlü maddesel oluşumu ve ışınımı kendisin-
de toplayarak oluşan büyük kozmik cisimlerdir. (III) Araştır-
ma, geçtiğimiz 10 Nisan’da Event Horizon Teleskobu’nun
ilk kez fotoğraadığı kara deliklerin gözle görülebilir ışık
yaymadıklarını gösteriyor. (IV) Kara delikler bunun yerine
aşırı yoğun yer çekiminin yıldız molozu, gaz ve toz bulutu
şeklinde bir toplanma diski oluşturuyor. (V) Bilim insanları,
geliştirdikleri grak işleme yöntemiyle kara deliklerin top-
lanma diskleriyle nasıl etkileştiğini çözümledi. (VI) Bu sa-
yede farklı parçaların farklı hızlarda hareket ettiği manyetik
türbülansın hesaplanması mümkün hâle geldi.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi dü-
şüncenin akışını bozmaktadır?
A) II B) III C) V D) IV E) VI
9. Çiçekli mavi örtüsüyle göründü gökyüzü. Rüzgâr çene-
sinden tutup kaldırdı usulca dalları. Kırmızı kiremitlerle
kaplı barakanın ucunda uyandı kömür tozları, gıcırdayan
kapıdan haf patırtıyla dalan rüzgârı bulunca başlarında.
Haklıydılar telaşlarında, ağaçların altından geçen karaltılar
saraya tutuldu tutulacaktı. Bereket versin ki barakanın üç
yanında kulakları küpeli dört dörtlük huzur baş gösterdi. Ve
PES Paragraf Soru Bankası
gizemli bir eda içinde meşeli, karlı dağlar...
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Benzetmeye ve kişileştirmelere yer verilmiştir.
B) Anlatıma duygular katılmıştır.
C) Devinimsel betimlemeye ağırlık verilmiştir.
D) Açıklayıcı anlatım tekniğiyle oluşturulmuştur.
E) Farklı duyularla algılanabilecek ayrıntılar yer almaktadır.
92
10. 1862’de doğup 1936’da ölen, ilk kadın romancılarımız-
dan olan Fatma Aliye; tarihçi, devlet adamı Ahmet Cevdet
Paşa’nın kızıydı. Doğu ve Batı değerlerini içtenlikle be-
nimseyerek ve öğrenerek yetişti. Devrine ışık tuttu hatta
meşale oldu. 1898’de yayımlanan Udi romanında Osmanlı
toplumunun aşina ve alışık olmadığı bir öneriyi gündeme
getiriyordu: Kadın çalışmalıdır. Ondan sonra kadın hakları
konusuna eğilen yazarlar artmıştır.
Bu parçada sözü edilen sanatçıyla ilgili olarak aşağıda-
kilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Yaşadığı dönemin sosyal yapısında fazla bilinmeyen
bir konuyu işlediğine
B) İşlediği konunun daha sonra başkaları tarafından işlen-
diğine
C) Değişik türlerde eserler yazdığına
D) Kadınların ekonomik yaşama katılmasını savunduğuna
E) Devrin ileri gelenlerinden birinin kızı olduğuna
11. I. Türkiye, kendisini komünist yayılmacılığa karşı koruya-
cak bir kalkan olarak gördüğü NATO’ya girme arzusu
içinde olduğu için bu teklife olumlu cevap verir.
II. 750 şehit verdiğimiz Kunu-Ri Muharebeleri’nden gazi
olarak dönenlerin Anadolu’nun her yerinde lakabı stan-
darttır: Koreli Mehmet, Koreli Mustafa, Koreli Ali...
P III. Soğuk Savaş’ın ilk sıcak çatışması olan Kore Savaşı,
25 Haziran 1950’de Çin ve SSCB destekli Kuzey
E Kore’nin Güney Kore’yi işgal etmeye başlamasıyla
S başlar.
IV. Yaklaşık 4.500 kişilik bir askerî gücümüz, Güney
Kore’ye gönderilir ve tarihte Kunu-Ri Muharebeleri
olarak bilinen savaşta çok büyük fedakârlıklar ve kah-
ramanlıklar gösterir.
V. Birleşmiş Milletler, Çin ve SSCB’nin yayılmacı politi-
kalarını hayata geçirmesine engel olmak isteyen hür
dünyanın liderliğini yapan ABD’nin yanında Türkiye’nin
de savaşa girmesini ister.
Bu cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşturulursa aşağı-
dakilerden hangisi baştan üçüncü olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V

12. Gazeteci:
(I) -----
Müze Müdürü:
—Müzecilik anlayışı ve işletmesi olarak Batı’dan çok geri-
de olduğumuzu düşünmüyorum ama sanat eserleri çeşit-
liliği açısından daha katetmemiz gereken çok yol var. Bir
de tabii Kültür ve Turizm Bakanlığı envanterindeki eserlerin
sergilenebilmesi için de çok daha kapsamlı bir müzeye ih-
tiyacımız olduğunu düşünüyorum.
Gazeteci:
(II) -----
Müze Müdürü:
— Ben maalesef katılmıyorum bu söze. Bu topraklarda
dünyanın ilk müze olarak planlanan binası yapıldı Os-
man Hamdi Bey zamanında. Şu anda inşaatı devam eden
ARTER, İstanbul Modern, İstanbul Resim Heykel Müzesi
gibi önemli projeler var. ARTER ve İstanbul Resim Hey-
kel Müzesi’nin bu yıl içinde açılması planlanıyor. Bunlar
İstanbul’a ve doğal olarak Türkiye’ye değer katacak pro-
jeler.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Ülkemizde müzecilik anlayışına baktığımızda eksik
olan noktamız sizce nedir?
(II) Bir şiirimizde “sevemedik müzeleri” diyor şair, sizce
ülkemizde müze sevgisi hiç yok mu?
B) (I) Müzelere halkımızın bakış açısını nasıl anlatırsınız?
(II) Ülkemiz müzeciliğe son yıllarda mı daha fazla
değer vermeye başladı?
C) (I) Son yıllarda tarihe ve tarihî eserlere olan farkındalı-
ğın arttığını gözlemlediniz mi?
(II) Müzelerimiz halkın beğenisini kazanacak düzeyde
mi?
D) (I) Dünyada müze turizmi diye bir kavram oluşmaya
başladı, bizim ülkemizde durum nasıl?
(II) Müze binalarımızın sayısı her geçen gün artıyor, bu
çalışmalar için ne düşünüyorsunuz?
E) (I) Batı’nın tarihî eserlere bakışıyla bizim ülkemizdeki
bakış arasında benzerlik var mı?
(II) Toprağından tarih fışkıran bir ülkeyiz, bütün eserle-
rimizi rahatlıkla sergileyebiliyor muyuz?
93
İstikamet Testi - 4
13. Uzun, upuzun denemelerimi parça parça yazar, onları
sonradan birbirine eklerim. Ne ki bu parçalar kafamda ön-
ceden belirlenmiştir. Yalnız, kurguya yani o büyük yapıya,
Çin Seddi’ne geçerken parçaların yerlerini değiştirdiğim ya
da onları böldüğüm olur. Kurguyu bitirdikten sonra da de-
nemeyi, baştan başlayarak yeniden yazmaya koyulurum.
Kendi gözyaşlarıma bile bakmam, budamalara girişirim. Şu
var ki bu parçaların hazırlığı çok önceden yapılmıştır. On-
larla ilgili kitaplar okunarak bir sürü ş çıkarılmış, parçanın
tümceleri kafamda oluşturulmuştur. Yazarken bu şlerden,
bu alıntılardan çoğunu elemeye de büyük bir özen gösteri-
rim. “Oh, denemeyi bitirdim!” dedim mi, bu, doğru değildir.
Yazar bu parçadaki altı çizili söz ile
I. Yazdıklarını düzeltme ihtiyacı duymadığı
II. Eserlerindeki fazlalıkları atarken duygusal davranma-
dığı
III. Yazdıklarına kendi duygularını katmadığı
ifadelerinden hangilerini anlatmak istemiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
14. Sözlü ürünler için tüketici durumundaki halkın önceki ku-
şakları, halk hikâyeleri dinleyerek belli ihtiyaçlarını giderir-
ken elektronik kültür ortamının dayattığı köklü kültürel de-
ğişimlere bağlı olarak günümüz kuşağı, aynı ya da benzer
ihtiyaçlarını internet, televizyon ve özellikle de televizyon
P dizileriyle gidermektedir. Buna bağlı olarak da popüler
medya ürünü olan televizyon dizileri, işlevsel anlamda halk
E hikâyelerinin yerini almış durumdadır. Bu bakımdan, kül-
türel değişime bağlı olarak, halk hikâyeleri ve hikâyecilik
S geleneği açısından önemli bir değişim ve dönüşüm süreci
yaşanmıştır.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söy-
PES Paragraf Soru Bankası
lenebilir?
A) Teknolojik gelişmeler kültürel yapı üzerinde yenilikler
ve değişimler ortaya çıkarmıştır.
B) Zaman geçtikçe yeni bir kültür ortaya çıkmaktadır.
C) Televizyon dizileri, sinema filmleri halk hikâyelerinden
beslenerek kendini sevdirmiştir.
D) Kültürel değişimlerin hızlanmasında özellikle televizyo-
nun etkisi fazladır.
E) Geleceğin kültürünün şekillenmesinde teknolojik cihaz-
ların etkisi fazla olacaktır.
 İstikamet Testi - 4

15. Tunus’a gidenler El-Djem Antik Tiyatrosu’nu görmeden 16. Bu parçada genç öykücülere yol gösteren yazar, öykü-
dönmüyor. Djerba Adası, beyaz evleri ve muhteşem kum- cülükte en çok neyi önemsemektedir?
salıyla göz kamaştırıyor. Alışveriş için Sousse, mozaikle- A) Sahicilik ve inandırıcılık
riyle meşhur olan ve Afrika’nın en güzel müzelerinden biri
B) Özgünlük ve yenilik
olan Bardo Müzesi, görülmesi gereken adresler arasında.
Tunus’ta çöl, yıldızlar ve deniz key bir arada yaşanıyor. C) Geleneklere bağlılık
UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki Matmata köyü, ilginç D) Ustaları örnek alma
coğra yapısıyla Star Wars gibi dünyaca ünlü birçok lme E) Hayal etme ve kurmaca gücü
sahne olmasıyla ünlü. Tarihî yerlerinin yanı sıra güneyin-
de araba ve develerle çöl safarisi yapılabilen Tunus’ta halk
dansları ile canlı müzik de geceleri yaşamın bir parçası.
Yerel lezzetleriyle de ünlü Tunus’tan deniz mahsulleri Af-
rika ve Arap ülkelerinin millî yemeği hâline gelen kuskus,
kuzu etinden yapılan, domates ve yumurtayla süslenen
“chackchouka” ve güveç kaplarında yapılan et yemekleri
öne çıkıyor. Hurmadan yapılan tatlıları da meşhur.
Bu parçadan Tunus’la ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi çıkarılamaz?
17. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söy-
A) Farklı etkinliklere uygun görmeye değer yerlerinin oldu- lenemez?
ğu
A) Tartışmacı anlatımdan yararlanılmıştır.
B) Doğal güzelliklerinin dikkat çekici nitelikler taşıdığı
B) Bir başkasının düşüncesine ve tezine katılma söz konu-
C) Bardo Müzesinin bölgenin en zengin müzesi olduğu sudur.
D) Kendine özgü yemeklerinin tanınmış olduğu C) Doğrudan anlatımlara başvurulmuştur.
E) Bazı sinema filmlerinin çekildiği dikkat çekici görselliğe D) Okuyucuyla söyleşir gibi bir üslup benimsenmiştir.
sahip köyünün bulunduğu
E) Örneklerle düşünce kanıtlanmaya çalışılmıştır.

P 18. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada savunulan görüş-

16, 17 ve 18. soruları aşağıdaki parçaya lerle örtüşmez?
E
göre cevaplayınız. A) Öyküde anlatılan olaylar, genellikle gerçekleşme olası-
S lığı olan olaylar olmalıdır.
B) Bir geleneği çok iyi bilmiyorsanız onun dışına çıkabilme
“Bir öyküde yalnız bir tane olağan dışı bir şey olmasına izin
ve yeni yollar açabilme gücünüz yoktur.
veririm. Birden fazla olursa öykü Binbir Gece Masalları’na
C) Doğruluğu kanıtlanmış yolları bilmeyenler yeni yollar
PES Paragraf Soru Bankası

döner.” diyor ünlü bir öykücümüz. İnsan öykü yazarken

keşfetme konusunda daha atak olurlar.
sık sık bu sözü hatırlamalı hatta yazı masasını dayadığı
D) Bir çığır açabilmek ve köklü değişiklikler yapabilmek
duvara tam karşısına gelecek şekilde asmalı. “Bu bir se-
çok yorucu ve sabır gerektiren bir süreci gerekli kılar.
çim meselesi, ustaların neler söylediğini bilmek güzel ama
E) Bir öykücü, sıra dışılığın dozajını iyi ayarlamazsa anlat-
her zaman onlara uymak bana göre değil.” dediğini duyar
tıklarının inandırıcılık vasfı kaybolur.
gibi oluyorum. Haklısın. Yeni bir şey denemek, cehaletin
cesareti olmadan mümkün değil. Her yenilik bir başkaldırı
tabii. Fakat isyanı devrime götürecek yol bir hayli uzun ve
yorucu. İDEAL SÜRE 15 dk MAKUL SÜRE 18 dk SİZİN SÜRENİZ

94
 İSTİKAMET TESTİ – 5
1. Diyabet sadece kan damarlarına zarar vermekle kalmaz,
sinir lierine de saldırabilir. Tüm diyabet hastalarının yakla-
şık üçte birinde sık sık kan şekeri seviyelerinin yükselmesi
nedeniyle sinir hasarı gelişir. Bu, şeker hastalığının en sık
görülen belirtilerinden biridir ve çeşitli şikâyetlere neden
olur. Sinir hasarını iyileştirmek her zaman mümkün olmasa
da gelişen nöropatik (sinir kaynaklı) ağrıları büyük ölçüde
ortadan kaldıran tedavi seçenekleri mevcuttur. Nöropatik
ağrılar oldukça şiddetli ağrılardır ve bazı durumlarda mor-
ne dahi cevap vermeyebilir.
I. Yanlış kanıları değiştirmeye
II. Olasılıkları dile getirmeye
III. Sayısal veriden yararlanmaya
IV. Karşılaştırmaya
Bu parçanın anlatımında hangisine yer verilmemiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) III ve IV
2. Dan Brown’un çağımızın en popüler yazarlarından biri ol-
duğunu kabul ederim lakin çağımızın en iyi yazarı denme-
sine güler geçerim. Kitaplarındaki akıcılık ve sürükleyicilik
ile okurun hızla sayfaları çevirmesini sağlayabilen araştır-
macı kolaj bir yazar kendisi. Kitap okumayı boş zaman akti-
vitesi olarak görmeyenler için Brown’un kitaplarının belli bir
edebî değer taşıdığını düşünmüyorum. Hâl böyle olunca
ticari bir yazarın kitabından ticari bir lm çıkıyor.
I. Bir yazarın yapıtlarının sürükleyici olması onun çok
sade bir dil kullandığını gösterir.
II. Bir yazarın çok okunuyor olması yazdıklarının edebiyat
olduğu anlamına gelmez.
III. Gerçek okurlar popüler kitaplar okumayı düşünmez.
Bu parçadan yukarıda verilen genellemelerin hangile-
rine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
95
Montaigne
16. yüzyıl Fransız hümanist yazar.
Deneme türünün kurucusudur.
“Denemeler” adlı eseri, Sabahattin
Eyüboğlu tarafından dilimize başa-
rıyla çevrilmiştir.
• Başkalarına olduğu kadar kendimize de yabancıyız.
• Ömrümüzün her günkü işi, ölüm binasını kurmaktır. Aldığımız
her nefes hem bizi yaşatır hem de ölüme yaklaştırır.
• Her insanda insanlığın bütün hâlleri vardır.
3. Montaigne’den öyle alıştığımız için olacak, her deneme-
de bir dertleşme havası bekliyoruz. İngiliz yazarlarından
biri, yanılmıyorsam Robert Louis Stevenson, her yazının
bir mektup olduğunu söyler. Uzaklardan, belki yüzyıllar
arasından bir dosta, biz tanımasak da bizi seçmiş olan bir
P dosta yolladığımız bir mektup... Deneme mektuptan da ya-
kındır. Yalnız kaldığımız bir saatte yanımıza sokulan, elini
E omzumuza koyup “Kardeşim, yaşamak denen macerayı
deneyen kardeşim! Senin gibi ben de yaşadım, ben de gül-
S düm, ben de ağladım. Dinle benim görüp geçirdiklerimi!”
diyen bir kimsenin sesidir.
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
PES Paragraf Soru Bankası
A) Mektup ile deneme türü sıklıkla birbirine karıştırılmak-
tadır.
B) Deneme, insana çok içten bir dost kadar yakın bir tür-
dür.
C) Deneme türünün standartlarını Montaigne belirlemiştir.
D) Deneme türü ile mektup türünü kesin çizgilerle birbirin-
den ayırmak mümkün değildir.
E) Deneme yazmak isteyenler mektup türündeki yapıtları
da incelemelidir.
 İstikamet Testi - 5
4. Prag, Çek Cumhuriyeti’nin başkenti ve aynı zamanda en
büyük şehri. Geçmişte Çekoslovakya’nın da başkenti olan
Prag, Orta Bohemya’da Vlatna Nehri üzerinde bulunur. II.
Dünya Savaşı’nda fazla zarar görmemiş olduğu için Orta
Çağ’dan kalmış mimari yapılara sahip. Tarihî dokusunu ne-
redeyse hiç kaybetmemiş Prag; “Altın Kent”, “Avrupa’nın
Kalbi”, “Masallar Şehri”, “Barok ve Gotik Mimarinin Kalbi”
gibi isimlerle anılıyor. Her gezginin görmek için can attığı
şehirlerden biri.
Bu parçada Prag’la ilgili anlatılanlar arasında aşağıda-
kilerden hangisi yoktur?
A) Tarihsel dokusunun farkına yakın zamanlarda varılabil-
diği
B) Orta Bohemya’da bir nehir üzerinde kurulu olduğu
C) Daha önce başka bir ülkenin de başkentliğini yaptığı
D) Ülkenin en büyük yerleşim merkezi olduğu
E) Övgü içerikli, albenili adlandırmalar yakıştırıldığı
5. Geçenlerde bir yazarla konuşuyorduk. İkimizde de “Bizim
insanlarımız, anı yazmaz.” ön yargısı varmış. Son zaman-
larda anı üstüne anı çıkıyor. Okudukça şaşırıyoruz. ----
Çocukları tarafından gün ışığına çıkarılmayı bekliyormuş
bunlar. Bedri Rahmi-Eren Eyüboğlu ailesinin Kanadalı ge-
lini Hughette Hanım’ın anıları da gün ışığına çıkanlardan.
Memleketimizi farklı bir gözden anlatıyor. Fotoğraı ve dili
de güzel.
Bu parçada boş bırakılan yere getirilebilecek en uygun
cümle aşağıdakilerden hangisidir?
PES Paragraf Soru Bankası
A) Anıları okudukça geçmiş zaman Türkiye’sini daha iyi
anlıyorum.
B) Anılara da artık bir edebî tür olarak bakmamız gereki-
yor.
C) Meğer insanlarımızın yazıp yazıp kenara attıkları ne
çok anı varmış.
D) Anıyla roman arasındaki farkları böylece anlamış olu-
yoruz.
E) Anıda yansız olmanın ne kadar güç olduğunu bu anı-
larda görüyoruz.
96
6. İlkini 2014 yılında, istanbulimpro’da gerçekleştirdiğimiz
festival, o yıldan bu zamana kadar tekrar gerçekleştirile-
medi fakat Koray Tarhan ile birlikte “hadi, bu festivali ye-
niden yapalım ve kendi hâlinde büyüyen bir festival hâline
getirelim” kri ile yola çıktık. Aslında amacımız Türkiye ve
dünyadan, hikâye anlatıcılığının birçok farklı formunda
anlatıcıya ev sahipliği yapmak ve farklı hikâyeleri dinle-
yebilmekti. Bu yolculuğa çıkarken düşündüğümüz etkinlik
daha küçük iken katılımcıların artması ile büyüdükçe bü-
yüdü. Ve en son 2. Uluslararası İstanbul Hikâye Anlatıcılığı
Festivali hâline geldi. 20-23 Mart tarihlerinde 20’den fazla
hikâyeciye altı panel ve üç atölye ile ev sahibi konumun-
dayız. Türkiye ve Avrupa’dan farklı disiplinlerde hikâyeciler
dinlemek isteyen, masalları ve hikâyeleri enine boyuna
incelemek isteyen, “Ben de hikâyeler anlatmak istiyorum,
nasıl öğrenirim?” diyen herkesi festivale bekliyoruz.
Bu parçada festivalle ilgili anlatılanlar arasında aşağı-
dakilerden hangisi yoktur?
A) Hangi amaçla düzenlenmeye başladığı
B) Farklı türden etkinlikleri içerdiği
C) Planlanandan fazla bir büyüklüğe ulaştığı
D) Giderlerinin hangi yolla karşılandığı
E) Birincisinin ne zaman gerçekleştirildiği
P
E 7. Sanatçı olmayan insanlar da kelimeleri bir örgü içinde kul-
lanırlar çünkü dil tek tek kelimeler değil, kelimeler arasında
S
kurulan bu örgüdür. (I) Dilin asıl tadına da bu örgü içinde
varabiliriz. (II) Milyonlarca insanın yüzlerce yıl içinde her
gün konuşarak ve yazarak kurduğu bu örgünün kendisi
doğrudan doğruya bir sanat eseridir. (III) Tıpkı anonim bir
türkü, anonim bir destan gibi yaratıcısı belli olmayan bir sa-
nat eseri. (IV) Daha doğrusu, dili kullananların tamamının
yarattığı bir sanat eseri. (V) Sanat eserlerinin gücüyle onun
oluşturulduğu dilin gücü arasında da bir paralellik vardır.
(VI) Milyonlarca beyinden, gönülden ve ruhtan süzüldüğü
için de gerçek bir şaheserdir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi
düşüncenin akışını bozmaktadır?
A) II B) III C) IV D) V E) VI

8. Eski bilindik yöntemlerle kafa karışıklığına neden olan kilo
verme sorunsalı, giderek bir kaosa dönüşmek üzere. İster
halk ağzındaki söylem şeklindekiler olsun ister dergiler ve
televizyonlarda zayıama sırları olarak paylaşılan bilgiler
yani aslı olmayan diyetler, çoğu kişinin içinden çıkamadığı
bir döngüye girmesine yol açıyor. Başta sağlık için zinde ve
t bir vücuda sahip olmak başlı başına zor bir serüven iken
piyasaya yerli yersiz çıkan değişik diyet listeleri fazla kilola-
rıyla başı dertte olan kişileri yormaktan öteye geçmiyor.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Uygulanmış bir diyet verimli de olsa bir kez daha uygu-
landığında verimli olmayabilmektedir.
B) Alışılmış diyetler insanları zayıflama hedefine tam ola-
rak götürmeyebiliyor.
C) Kilo verdirmeyi vadeden diyetlerin içinde bazıları halkın
ağzında sözlü olarak dolaşıma girmiştir.
D) Sonuca ulaştırmayan diyet önerilerinin sayısı gittikçe
çoğalmaktadır.
E) Güvenilmez diyet önerileri kilo vermek isteyenleri
sonuçsuz bir döngüye maruz bırakmaktadır.
9. • Çocuğunun akranlarına göre kilosunun fazla olduğunu
düşünen ebeveynler bu durumu denetlemek için diyete
başvurmamalıdır. 3 yaşına gelmeden önce çocukların
diyet yapması sakıncalıdır. Ancak ilkokul çağına geldik-
lerinde kilo ve boy oranlarına göre bir tutarsızlık var ise
vücut indeksine göre diyet türü tedbirler alınabilir.
• Çocukluk insanın tüm gelişiminin temellerinin atıldığı
bir çağ. Bu evrede sağlıksız beslenmeyi önlemek
için diyet de dâhil her türlü önlem alınmalı, buna
dikkat edilmemesi, sağlıksız gelişmeler oluşturabilir.
Çocuklar ergenliğe girene dek diyeti asla denememeli-
dir. Ergenlikte ise kontrollü ve doğru bir diyet denene-
bilir.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
A) Aynı konuda çelişen görüşler dile getirilmiştir.
B) Aynı konunun farklı yönleri açıkça sıralanmıştır.
C) Farklı iki görüş birbirini destekler şekilde anlatılmıştır.
D) Farklı konuyla ilgili çelişen yönler belirtilmiştir.
E) Birbirine çok yakın görüşlerin küçük farkları gösteril-
miştir.
97
İstikamet Testi - 5
10. Ünlü pizza şefi Sorbillo, alışık olduğumuz İtalyan sıcakkan-
lılığından biraz uzak. Güler yüzlü ama zor konuşan biri.
1935’ten bu yana pizzacılık yapan Sorbilloların en yeteneklisi
olarak kabul ediliyor. Nasıl edilmesin ki? Napoli dışında Roma,
Milano, Cenova, Torino, New York, Miami şubeleri var ve
yakın zamanda Tokyo’da bile bir şube açmış. Gino Sorbillo
ile sohbet ederken başarı kelimesini tasvir etmesini istemiş-
tim. “Ben, kendi başarımı restoranlarımın sayısıyla değil, o
restoranların önünde kuyrukta bekleyen insanların sayısıyla
ölçerim.” demişti. Çok akıllıca bir cevap değil mi?
Aşağıdaki yargılardan hangisi Gino Sorbillo’nun başarı
anlayışıyla örtüşmektedir?
A) Takdir edenlerin sayısından çok çeşitliliği, başarılı olduğu-
nuzun göstergesidir.
B) Başarı, arzın çokluğu ile değil talebin çokluğuyla ölçülür.
C) Kısa zamanda sizi büyüleyen bir başarının arkasında
çileyle dolu uzun bir geçmiş yatar.
D) Geçmişin değerlerinin üzerine ne kadar yeni değerler koy-
muşsanız o kadar başarılısınızdır.
E) Başkasının yapamadığını yapmak değil, onların da yaptığı
şeyleri farklı ve en iyi yapmaktır başarı.
11. Atıştırmak kısaca “kilo alımına ve obeziteye sebep olabi-
lecek zararlı yiyeceklere karşı kontrolsüz bir eğilim içinde
olma” durumu olarak tanımlansa da bu iş günlük beslen-
menin ayrılmaz bir parçası. Atıştırmalıklar dikkat edilmez-
se tehlikeli bir sürecin yani obeziteye giden yolculuğun ilk
P adımı olabiliyor. Konunun bir diğer boyutu da şu: Eğer aç-
lığınızı gidermek için değil de “Damaklar çatlasın, mideler
E bayram yapsın.” yaklaşımıyla keyif için atıştırıyorsanız bu
kötü bir şey. Kötüdür çünkü ----
S
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
göre
I. onlara verdiğiniz parayı hesaplasanız aylık mutfak
PES Paragraf Soru Bankası
masraflarınıza denk gelir.
II. o atıştırmalıkların çoğu maalesef yüksek kalorili ve içi
vıcık vıcık zararlı madde yüklü.
III. atıştırmalıklarla öğünleri geçiştirip sağlıklı beslenme-
den uzak yaşıyorsunuzdur.
yargılarından hangileri getirilemez?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
 İstikamet Testi - 5
12 ve 13. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Şeyma Subaşı’nın Sadece Şeyma adını verdiği kitabı
herkesin gündeminde. Satışa çıktığı günden bu yana çok
konuşulan, tartışılan ve hatta üzerine çeşitli iddialara gi-
rilen kitabın ilk baskısının neredeyse tükendiği açıklandı.
Kitabın çıkışından hemen sonra 40 bin satıldığının iddia
edilmesi ironik eleştirileri beraberinde getirmişti. Hayat
hikâyesini anlattığı ve üç editör tarafından yazılan kitap,
Twitter’da TT olmuş, sosyal medyanın gündemine otur-
muştu. “Nasıl olur?” dediğinizi duyar gibi olsak da böylesi-
ne büyük başarının(!) altında yatan sebepler ve Türk ede-
biyatının kaybettiği irtifayla geldiği nokta, gündeme bomba
gibi düştü. Şeyma Subaşı ise eleştirilere kızıyla çektiği bir
videoyu paylaşarak yanıt verdi. Subaşı videoda, “Melisa,
annenin kitabı en çok satanlar listesine girmiş; bütün köşe
yazarları ve spikerler sadece beni konuşuyormuş.” ifade-
lerini kullandı.
12. Bu parçadan Şeyma Subaşı’nın kitabı ile ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Türk edebiyatının seçkin kitapları arasına girmiştir.
B) Yazarı, eleştirilere bir video ile karşılık vermiştir.
C) Üç editör tarafından yazılmıştır.
D) Kısa sürede yüksek satış rakamlarına ulaşması tartış-
malar doğurmuştur.
E) Sosyal medya mecralarında çok konuşulanlar arasına
girmiştir.
13. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiş-
PES Paragraf Soru Bankası
tir?
A) Söz konusu kitabın adına
B) Kamuoyunca ne kadar ilgi gördüğüne
C) Yazarın eleştirilere verdiği cevaba
D) Kitabın sayfa olarak hacmine
E) Türk edebiyatının durumuna
98
14 ve 15. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Kısa öyküde kurgunun ağır bastığı yerde mantık; mantı-
ğın ağır bastığı yerde kurgu ve duygu devreye girip tera-
ziyi dengelemelidir. Kısa öykü yazarından, seçtiği her söz-
cükte, her olayda, kişilerini yerleştirdiği her sahnede, her
kurgusunda mutlaka bilinçli olması beklenemez belki ama
kısa öykü yazarı ister insanın iç dünyasını isterse bir kişinin
renkli eylemlerini anlatsın, olay, kişi, zaman, yer arasında
dengeyi tutturmalıdır. Kısa öyküde eşit güce sahip olmalı-
dır, düş ve mantık. Diğer taraftan kısa öykü, okuyucusunu,
edilgen olarak değil de diğer öykü okurlarından daha etkin
kılarak düş kurmalıdır. Bir başka deyişle okuyucu, öyküyü
kendi iç dünyasında yaşamalıdır. Öykü, okuyucunun bey-
ninden ve yüreğinden bir şeyleri yakalamalıdır. “Düş gücü,
özgünlük, kurgu kıvraklığı, renk ve ironi, düşünce, lirizm”
kısa öyküyü oluşturan temel dinamiklerdir.
14. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yok-
tur?
A) Farklı yapıda cümleler
B) Karşılaştırma
C) Niteleyici sözcükler
D) Tanımlamalara başvurma
E) Açıklayıcı anlatım ögeleri
P
E
S
15. Bu parçadan hareketle kısa öykü ile ilgili olarak aşağı-
dakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Düşsel ögelerin şiirsel bir zenginlikle sunulması gerek-
tiğine
B) Belli noktalar gözetilerek dengenin korunması gerekti-
ğine
C) Okurunu diri tutarak metnin içine çekmesi gerektiğine
D) Kurgusal gerçeklerle akla yatkınlığın atbaşı olması
gerektiğine
E) Okurun hem duygularına hem düşüncelerine seslen-
mesi gerektiğine
 İstikamet Testi - 5

16. Çocuklarımızın mizacını anlamamız çok önemli! 17. Kurumuş kuyunun suyu, incirin
Çocuklar, aynı anne-babadan olsalar ve aynı ortamda Sütü çoktan çekilmiş
büyüseler de anne-babayla ilişkileri aynı değildir. Hamilelik Bir zamanlar dünya sandığım bahçeyi
döneminden itibaren bebeklerin gelişimleri farklılaşıyor.
Ayrık otları, dikenler bürümüş
İnsan evladının sağlıkları ve fiziksel özellikleri gibi mizaç-
ları da farklılaşıyor. Bu bakımdan standart bir davranış Kapıdaki çıngırak kararmış nemden
kalıbının bütün çocuklara uymayacağını söyleyelim. Anne- At nalı ve sarımsak duruyor ama
babanın çok ağlayan bir bebekle kurduğu ilişkiyle az
Oğlum, mektup yaz diyen
ağlayan bir bebekle kurduğu ilişki aynı olmaz. Bu durum-
Sesin hâlâ kulaklarımda
ları fark etmek, doğru anlamak iyi bir ebeveyn olmanın ilk
şartıdır. Mizacını iyice bilmeden geliştirdiğimiz davranışlar, Anne ben geldim, ağdaki balık
çocuklarımızın bütün yaşamını etkileyen sonuçlara yol
Bardaktaki su kadar umarsızım
açabiliyor.
Dizlerin duruyor mu başımı koyacak?
Bu köşe yazısıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi Anne ben geldim, oğlun, hayırsızın
söylenebilir?
Bu dizelerden yola çıkılarak dizelerin şairi Ahmet
A) Gerekçelerine yer verilerek başlıktaki yargıya inandırı- Erhan ile ilgili olarak,
cılık kazandırılmaktadır.
I. Direnme ve umut duyguları içindedir.
B) Kendi içinde bulunan tutarsızlıklar ve subjektif yakla-
II. Annesini kaybetmenin acısını yaşamaktadır.
şımlar, yazının güvenilirliğini gölgelemektedir.
III. Anılarına dönmek onu mutlu etmiştir.
C) Kanıtlanamayan varsayımlara dayanılması sebebiyle
tartışılır bilgiler içermektedir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
D) Verilen örneklerle başlıktaki yargının bağdaşmaması, A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
gerçekliği zedelemektedir. D) I ve II E) II ve III
E) Konuyla ilgili farklı uzman görüşleri karşılaştırılmakta-
dır.

18. Behçet Necatigil ile 1945’in sıcak mı sıcak yaz günlerinden

Sevgilerde
Sevgileri yarınlara bıraktınız
Çekingen, tutuk, saygılı.
Bütün yakınlarınız
Sizi yanlış tanıdı.
Bitmeyen işler yüzünden
(Siz böyle olsun istemezdiniz)
Bir bakış bile yeterken anlatmaya her şeyi
Kalbinizi dolduran duygular
Kalbinizde kaldı.
birinde tanıştık. Boğaz’da bir grup yazar, şair arkadaşla
beraberdik. O gün onunla çok bir şey konuşmadık. Zaten
az konuşuyor, övülmeyi sevmiyor; kendinden, şiirlerinden
ise hiç söz açmıyordu. O sıralar şair, ressam ve yazar ar-
kadaşlarla sık sık buluştuğumuz kahvelerde, pastanelerde
P Behçet de sessiz, içine çekilmiş hâliyle yanı başımızda
olurdu. Kendine göre özellikleri vardı. Hepimizden ayrıydı
(1916 - 1979)
E bir bakıma. İnsanları incitmekten çekinen bir hâli vardı. Sa-
nat dedikodularından hiç hoşlanmıyor, kimsenin ardından
S konuşulmasına dayanamıyor; düşüncesini, görüşünü açık-
ça insanın yüzüne söylemekten kaçınmıyordu.
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi Behçet
PES Paragraf Soru Bankası

Necatigil’in kişilik özelliklerinden biri değildir?

Siz geniş zamanlar umuyordunuz
A) Kendine has
Çirkindi dar vakitlerde bir sevgiyi söylemek.
Yılların telâşlarda bu kadar çabuk B) İçten pazarlıklı
Geçeceği aklınıza gelmezdi. C) Saygılı
D) Açık sözlü
Gizli bahçenizde
E) Alçak gönüllü
Açan çiçekler vardı,
Gecelerde ve yalnız.
Vermeye az buldunuz
Yahut vakit olmadı İDEAL SÜRE 13 dk MAKUL SÜRE 15 dk SİZİN SÜRENİZ
Behçet Necatigil

99
 HIZ VE NET ARTIRAN İSTİKAMET KAVRAMLARI
Alegori: Bir görüntüyü, yaşantıyı, düşünce
veya davranışı daha iyi kavratmak için onun
yerine simgeler, semboller koyarak onu göz
önünde canlandırma, somutlama.
Anonim: a) Adı bilinmeyen, adsız. b) Yaza-
rı, ozanı belli olmayan laedri. c) Çok ortaklı
(şirket)
Atom: a) Bir elementin tüm özelliklerini ta-
şıyan en küçük parçası, en küçük yapı taşı.
b) Birkaç türü birleştiğinde çeşitli molekül-
leri, bir tek türü ise kimyasal ögeyi oluştu-
ran parça. c) Halk ağzında topak marul.
d) Yunan lozoarına göre (Demokritos)
gerçeğin bölünemez, bozulamaz diye ta-
sarlanan temel ögesi.
Ayrıcalık: a) Başkalarından ayrı ve üstün
tutulma, üstünlük, imtiyaz. b) Bir kimyeye
ya da şeye başkalarından ayrı ve üstün tu-
tulmasını sağlayacak özel işlem.
Ayrım: a) Ayırma işi, tefrik. b) Fark, baş-
kalık, nüans, ayırt edici özellik, temel ka-
rakter. c) Alt bölüm. d) Ayrılma noktası (Yol
ayrım). e) Bir veya daha çok sahneden olu-
şan, tamamlanmış lm bölümü.
Atbaşı gitmek: Eşit durumda, denk, aynı
hizada olmak, beraber ilerlemek.
Aşina: Bildik, tanıdık.
Bombardıman: a) Topa tutmak. b) Bomba-
lamak. c) Etkili biçimde ve çok sık tekrarla-
mak, sürekli yinelenmek.
Bora: Genellikle arkasından yağmur ge-
tiren sert rüzgâr. Bazen yağmurla birlikte
PES Paragraf Soru Bankası
gelen sert esen ve çabuk geçen rüzgâr.
Çeşni: a) Yiyeceğin ve içeceğin tadı veya
tadımlık. b) Farklılık, farklı bir özellik.
Devinim: Hareket. Durumdan duruma ge-
çiş.
Diyalog: İki veya daha fazla kişi arasında
geçen karşılıklı konuşma.
Diyet: a) Sağlığı korumak veya düzeltmek
amacıyla uygulanan perhiz, beslenme dü-
zeni, rejim. b) İslam hukukuna göre öldür-
me ve yaralama gibi suçlarda suçlunun
ödemek zorunda olduğu para veya mal,
kefaret, tazminat, kan parası.
Done: Veri.
Ekipman: Araç, gereç, donanım.
Ekonomi: a) İnsanların yaşayabilmek için
üretme, ürettiklerini bölüşme biçimlerinin
ve bu faaliyetlerden doğan ilişkilerin tümü.
İktisat. b) İnsanların ihtiyaçlarını karşıla-
mak amacıyla davranış ve uygulamaları
düzenleyen ve yöneten yasaları inceleyen
bilim dalı. İktisat bilimi. c) Tutum, tutumlu-
luk.
Eksen: a) Bir cismi iki eşit parçaya bölen
gerçek ya da sanal çizgi, mihver. b) Üzerin-
de bir pozitif yön varsayılan sonsuz doğru.
c) Dingil. d) Bir cismin çevresinde döndüğü
doğru, merkez doğru.
Epistemoloji: Bilgi felsefesi, bilgi bilimi,
bilgi kuramı, bilginin doğasını, kapsamını
ve kaynağını inceleyen felsefe dalı.
Fantezi: Sonsuz, sınırsız hayal, düş, fan-
tazya. Değişik heves, değişik beğeni.
Fantastik: Hayalî, düşsel.
Fast food: Ayaküstü yemek. Kısa sürede
hazırlanan ve çabuk tüketilen yiyecek. “Ça-
buk yemek.”
Festival: a) dönemi, yapıldığı çevre, katı-
lanların sayısı veya niteliği programla be-
lirtilen ve özel önemi olan sanat gösterisi.
b) Belli bir sanat dalında lmlerin ve gös-
terimlerin sonunda ödül, derece verilmesi
biçiminde düzenlenen ulusal veya ulusla-
rarası gösteri dizisi, şenlik. c) Bir bölgenin
en ünlü ürünü için yapılan gösteri, şenlik.
Fıstık festivali, kiraz festivali vb.
100
Gelişigüzel: Özensiz, rastgele.
Figüratif: İçinde insan, hayvan ve doğa
ögeleri yer alan sanat, betili sanat. Soyut
sanatın karşıtı olarak kullanılır.
Folklor: Halk bilimi.
Fon: a) Belirli bir iş için gerektikçe harcan-
mak üzere ayrılıp işletilen para, kaynak.
b) Bir kuruluşun mali kaynaklarının tümü-
nün göstergesi. c) Sinema ve tiyatroda
oyuncuların arkasındaki resim, fotoğraf
veya çeşitli plastik ögelerden oluşan dekor,
görüntü. d) Bir tabloda üzerinde konunun
işlendiği boya katı. e) Bir kumaşın alt do-
kusu. f) İç mimaride üzerine başka şeyler
eklenen bölüm.
Grafik: a) Biçim, desen veya çizgilerle gös-
terme, anlatma. b) Bir olayın, niceliğin türlü
durumlarını göstermeye ya da birkaç şey
arasında karşılaştırma yapmaya yarayan
çizgilerden oluşmuş biçim.
Hasır neşir olmak: Kaynaşmak, bir arada
bulunup uğraşmak.
Hemhâl olmak: Bütünleşmek, birliktelik
özelliği göstermek.
Hipertansiyon: Yüksek tansiyon.
İçtimai: Sosyal. Toplumsal.
İşlev: Görev, iş, fonksiyon.
İrdelemek: a) Bir konunun incelenmesi ve
eleştirilmesi gereken bütün yönlerini birer
birer incelemek, araştırmak, tetkik etmek. b)
Bir şeyin üzerine fazlaca düşmek, herhangi
bir meseleyi kurcalamak, zihin yürütmek.

İroni: a) Biriyle veya bir şeyle alay etme,
gülmece. b) Söylenen sözün tersini kaste-
derek o kişiyle veya olayla alay etme.
İstikamet: Doğrultu, yön.
İstişare: Danışma, meşveret, başkalarının
görüşünü alma.
Kamusal alan: Ortak toplumsal etkinlik
alanı.
Kariyer: a) Bir meslekte zaman ve emekle
elde edilen aşama, başarı, uzmanlık alanı.
b) Ünivesitede öğretim üyeliği mesleği.
Kaos: Kargaşa. Uyumsuz ve karışık olma
hâli.
Kırağı: Su buğusunun soğuk havalarda
yerde, bitkiler, ağaçlar ve öteki nesneler
üzerinde donmasıyla oluşan ince tabaka.
Kolaj: Kesyap. Çeşitli yerlerden derlenip
oluşturulmuş. Bir karton üzerine çeşitli ku-
maş, kâğıt, tahta vb. parçalarının yapıştırıl-
masıyla yapılan resim.
Kolestrol: Vücudumuzun tüm hücrelerinde
bulunan bir kan yağıdır. LDL tipi yani kötü
kolesterol, kalp damarlarının tıkanmasına
yol açar. HDL tipi yani iyi kolesterol ise kalp
ve damar hastalıklarının oluşumunu önler.
Konsept: a) Anlayış, görüş. b) Tarz. c) Dü-
zen. d) Kavram (felsefe).
Koroner: Kalbi taç şeklinde kuşatan, bes-
leyen damarlar.
Kozmik: a) Evrenle ve onun genel düze-
niyle ilgili. b) Evrensel. c) Yüksek öneme
sahip gizli ve gizemli şeyler: Kozmik deha,
kozmik ışın...
Külünk: Taşları parçalamakta kullanılan iki
ucu da sivri kazma, taşçı kazması. Balyoz.
Hız ve Net Artıran İstikamet Kavramları
Lif: Her türlü maddeyi oluşturan ince, uzun,
ipliksi yapılar: Pamuk li, cam li, kas li...
Literatür: Edebiyat. Kaynak.
Lirik: a) Coşkulu, coşkun, esin yani ilham
dolu, kişisel duyguları dile getiren içtenlik-
li. b) Antik Yunan edebiyatında lir eşliğinde
söylenen şiir.
Manipülasyon: a) Harekete geçirme, yön-
lendirme, etkileme. b) Bir işe parmak karış-
tırma. c) Seçme, ekleme ve çıkarma yoluy-
la bilgileri istenilen doğrultuda değiştirme.
d) Varlıkları yapıcı, açıklayıcı ve yararlı bir
biçimde kullanma işi. e) El ile işleme, işle-
tilme, idare.
Mantık: a) Doğru düşünme sanatı ve bili-
mi. b) Doğru düşünmenin yolu ve yöntemi.
Manyetik: Kendinde mıknatıs özellikleri
olan, mıknatıs gibi çeken, mıknatısla ilgili.
Medya: Kitlelerle iletişim sağlayan radyo,
televizyon, gazete ve dergiler gibi basın
yayın organlarının tümü. Kitle iletişim araç-
ları.
Materyal: a) Gereç. b) Yazılı, sözlü veya
görüntülü kaydedilmiş her tür belge.
Metraj: Metre olarak uzunluk veya metre
ile ölçme.
Monolog: a) Edebî eserlerde kahramanın
kendi kendine yaptığı konuşma. b) Bir ki-
şinin dinleyicilere anlattığı genellikle gül-
düren olay. c) Bir kişinin çevresindekilere
fırsat vermeden yaptığı konuşma.
101
Mucizevi: a) Akıl yoluyla açıklanamayan,
bu yüzden de Tanrısal bir güç tarafından
yaratıldığına inanılan doğaüstü olay. Ola-
ğanüstü. b) İnsanları hayran bırakan ola-
ğanüstü olay veya şey.
Mükemmeliyetçi: a) Aşırı titiz ve hassas
davranan. b) Olgunluğa, en iyiye ulaşmayı
amaçlamış ve bu uğurda çaba sarf eden.
Müşkülpesent: a) Zor beğenen, mükem-
meliyetçi. b) Bir işi yapmamak için sürekli
zorluklar, bahaneler çıkaran.
Nano: Yunanca “cüce” demek olan “nano”
ile tanımlanan ifadeler, herhangi bir ölçü-
nün milyarda birini gösterir.
Narsist: Özsever. Takıntı düzeyine varmış
kendini beğenmişlik. Kendi benine hayran-
lık.
Nazariye: Kuram. Teori.
Neşter: Hekimlerin kullandığı çok keskin
ve küçük bıçak.
Nevi: Cins, tür, çeşit.
Nirengi noktası: a) Başlangıç ve hareket
yeri, merkez olarak kabul edilen nokta.
b) Gemicilerin seyir için kullandığı yön nok-
tası. c) Belli sayıda noktanın konumunu ke-
sin olarak tespit edebilmek için bu noktaları
tepe olarak kabul ederek bir alanı üçgenle-
re ayırma işlemindeki tepe noktası.
Nöron: Sinir gözesi. Sinir sisteminin uya-
rıyı iletmekle görevli anatomik ve işlevsel
birimi.
PES Paragraf Soru Bankası
 Hız ve Net Artıran İstikamet Kavramları

Nöropatik: Sinirlerdeki hastalıklar.
Ontoloji: Varlık bilimi. Varlık felsefesi. Var-
lık ya da var oluş ile ilgilenen felsefe dalı.
Politika: a) Siyaset. b) Yol, yöntem. c) Dav-
ranış biçimi, düşünce yapısı. d) Bir hedefe
varmak için karşısındakilerin duygularını
okşama, zayıf noktalarından, anlaşmazlık-
larından yararlanma yoluyla işini yürütme.
Sosyoekonomik: Aynı anda hem toplum-
sal hem de ekonomik alanı veya araların-
daki ilişkileri ilgilendiren.
Sugötürmez: Başka bir yoruma elverişli
olmayan, kesin, sözgötürmez.
Şose: Genellikle taş kırıkları üzerine kum
döşenip silindir geçilerek yapılan yol.
Ufuk açmak: Birbirinin bakış açısını geniş-
Uzam: a) Bir nesnenin uzayda kapladığı
yer. Mekân. b) Algılanan nesnelerin temel
niteliği.
Varoluşçuluk: Egzistansiyalizm. Varolu-
şun özden önce geldiğini ve özü sürekli
olarak yarattığını ileri süren öğreti. İnsa-
nın seçimlerinin kişiliğini oluşturduğunu ve
seçme zorunluluğunun insanı bunalıma,
yalnızlaşmaya ve topluma yabancılaşmaya
götürdüğünü savunan felse akım.

Politik: Siyasi, siyasal. letmek, ileriyi görebilmesini sağlamak.

Popüler: Herkesçe tanınan, bilinen, kitle-
lere mal olmuş. Halk zevkine uygun öge-
lere ve motiere yer veren, halk tarafından
tutulan.
Posa: a) Suyu alınmış her türlü yiyecek
maddesinin artığı. b) Tortu, çökelti.
Rezidans: a) Yüksek devlet görevlileri, el-
çiler vb. nin oturmalarına ayrılan konut.
b) Saray gibi konforlu konut.
Safari: a) Afrika’nın doğusunda toplu ola-
rak yapılan vahşi hayvan avı. b) Toplu
olarak ava çıkma. c) Katılımcıların vahşi
hayatı yerinde görmelerini sağlayan turistik
gezi. d) Ketenden yapılan kısa pantolon,
büyük cepli uzun ceket ve geniş kenarlı
mantar şapkadan oluşan av kıyafeti.
Santral: a) Doğadaki başka enerji türlerini
elektrik enerjisine çeviren fabrika. b) Tele-
fonların bağlı olduğu merkez.
Umarsız: Çaresiz.
Umursamaz: Kaygısız, aldırmaz.
Tercüme: Çeviri. Bir dilden başka bir dile
aktarma.
Tercüman: a) Çevirmen. b) Gözle görülen
bir olayın, durumun veya biçimin anlamını
dile getirmek.
Tekabül etmek: Karşılık olma, karşılığı
olarak kabul edilme.
Ters piramit: En önemliden başlayıp az
önemliye doğru sıralama yöntemiyle haber
yazma tekniği.
Türbülans: Burgaç. Çalkantı. Sıvının, ga-
zın, havanın düzensizliği, kaotik akış. Ha-
vacılıkta uçağın içine girdiği hava boşluğu.
Teşkil etme: Oluşturmak, ortaya çıkarmak.
Yakınma: Şikâyet. Sızlanma. Hoşnutsuz-
luk belirten söz söyleme, yazı yazma.
Yazgıdaş: Aynı kaderi paylaşan veya aynı
durumda bulunan kişilerden her biri.
Yönetsel: Yönetimsel. Yönetimle ilgili olan.
Zapturapt: a) Disiplin, sıkıdüzen. b) Bir
varlığı yakalama, ele geçirme veya tutma.
Zihniyet: Bir dönemin sosyal, siyasi, eko-
nomik ve kültürel özelliklerinin etkisiyle bi-
reylerde ortaya çıkan düşünme yolu. Görüş
ve inanış etmenlerinin oluşturduğu anlayış,
düşünüş biçimi.

Senaryo: a) Sahne eserlerinin ve dizile- Tutarsızlık: Çelişkili olma hâli, insicamsız-

rin ya da lmlerinin sahnelerini ve akışını lık.
gösteren yazılı metin. b) Bir olayı başka bir
PES Paragraf Soru Bankası

yöne, bir amaca ulaştırmak için uydurulan Tümce: Cümle.

yalan, kurgu.
Sorunsallaştırmak: a) Bilimsel bakış açı-
sıyla incelemek. b) Problematik, çözümü
belli olmayan hâle getirmek.
Tümülüs: Höyük, kurgan. Çoğu bir me-
zar ya da mezarlık içeren, toprak yığılarak
oluşturulmuş tepecik.

102
 İRTİFA TESTİ – 1
1. • Daniel Goleman, iş yaşamında başarı üzerine yapılan
araştırmaları inceleyip şu gerçeği ortaya çıkarır: Başarının
temelinde yüzde doksanın üstünde duygusal zekâ bulun-
maktadır.
• Daniel Goleman, duygusal zekâ, temelinde öz güven bu-
lunan zekâdır; öz güven ise kendi başına bir şeyi yapabile-
ceğimize duyduğumuz inançtır, der.
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir
biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
A) İş yaşamında başarı üzerine araştırmalar yapan Daniel
Goleman, duygusal insanların kendilerine duydukları
güven sayesinde sahip oldukları zekâ ile diğer insan-
lara göre yüzde doksan daha başarılı olduklarını ileri
sürmüştür.
B) Duygusal zekâyı öz güvenden doğan bir zekâ olarak
gören Daniel Goleman, başarıyı yüzde doksanın üze-
rinde bu zekâ türüne borçlu olduğumuzu araştırmala-
rıyla saptamıştır.
C) Kendi başımıza bir şeyi yapabileceğimize inanmaya
öz güven diyen ve duygusal zekânın ana etmeninin bu
olduğunu belirten Daniel Goleman, başarıyla ilgili araş-
tırmaları inceledikten sonra bu zekâ türünün başarıya
katkısının yüzde doksandan fazla olduğunu saptamıştır.
D) Akademik başarı alanında başarının temelinde yüzde
doksanı geçen bir oranla etkili olan duygusal zekânın
kendine güvenen ve inisiyatif alabilen kişilerde bulun-
duğunu belirten Daniel Goleman, bu tezini araştırma-
larla kanıtlamıştır.
E) Duygusal zekâyı öz güvene, öz güveni bir şey yapa-
bilme cesaretine bağlayan Daniel Goleman, başarının
nirengi noktasının duygusal zekâ olduğunu araştırma-
ların yüzde doksanından fazlasında tespit etmiştir.
P (II) Hangi tür eserlerin çevirisini yapmaktan daha çok
E zevk alıyorsunuz?
S
103
2. Muhabir:
(I) -----
Çevirmen:
—Doğrusu ben de bu “yarı yazarlık” meselesine katılıyo-
rum ama hassas bir denge söz konusu tabii. Ne bir çeviri
motorusunuz ne de tam olarak yazarın kendisi. Nihayetin-
de birtakım sınırların içinde yaratıcılık yapmaya, sözleri ye-
niden üretmeye çalışıyorsunuz.
Muhabir:
(II) -----
Çevirmen:
—O günden bugüne okurluk hayatımda değişen şeyler,
okurluktan ziyade çevirmenlikten doğan şeyler aslında.
Ben zaten edebiyat eğitiminden gelmeyim ve hem klasik-
lerin hem çağdaş edebiyatın tutkulu bir okuruydum, ayrıca
bunların içinde genellikle eleştiri ve analiz açısından biraz
göz ardı edilmiş bilim kurgu ve korku gibi türlere de me-
raklıydım.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Çevirmenler aslında kitapları yeniden yazanlar
olarak kabul edilmeli, deniyor; siz de bu düşünceye
katılıyor musunuz?
(II) Çevirmenliğe başladığınızdan beri kitap okuma
alışkanlıklarınızda bir değişiklik meydana geldi mi?
B) (I) Çeviri yaparken, eserin yazarının üslubuna öykünü-
yor musunuz?
(II) Kendi çevirdiğiniz eserleri tekrar okuyor musunuz?
C) (I) Her çevirmenin aslında kitabın yeni yazarı olduğu
doğru mudur?
D) (I) Çeviri yapmak eseri bire bir çevirmek midir yoksa
ona yorum katmak mıdır?
(II) Okumayı sevdiğiniz için mi çeviri yapmaya başladı-
nız?
PES Paragraf Soru Bankası
E) (I) Çeviri yaptığınız eserde sözcüklere yeni anlamlar
yükler misiniz?
(II) Okumayı sevdiğiniz türlerin çevirisini yapmak daha
mı kolaydır?
 İrtifa Testi - 1

3. Türkiye’nin dört bir yanından kaçak kazı haberleri geliyor. 5. Üşendim,

Kaçakçılar tarafından sökülen her parça hem tarihe bir Eğilip içmedim doya doya
saygısızlıktır hem açıp arasından bazı sayfaları yırttığınız Oysa akıp gidiyordu tertemiz
zaman o kitabı artık anlayamıyorsunuz. ---- Tarihî eserler- Ve kurudu şimdi pınarlar
de açtığınız her delik, söktüğünüz her parça bilime çok şey Kirlendi ırmaklar
kaybettiriyor. Uzmanlar, tarihî eser kaçakçılarının ardın- Doya doya yaşamak vardı
dan o alana geldiklerinde usulüne uygun kazılamadığı için Erteledik sevdayı
o bölgedeki tarihî anlayamıyorlar. Geçmişin aynası olan Unuttuk sıcak yürekleri
tarihî eserlerin mutlak bir şekilde korunması gerekiyor. Bu- Soğudu dağlar, karardı ufuklar
nun en doğru yolu ise galiba bu konuyla ilgili bir farkındalık Ağardı saçım başım
yaratmak ve insanları eğitmektir. Cezaların caydırıcılığı, Yaşamadan doldu yaşım
kolluk güçlerinin bu alana dair ihtisas grupları oluşturması
Bu dizelerde ağır basan duygu aşağıdakilerden han-
ise diğer önlemler olarak aklıma geliveriyor.
gisidir?
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına A) Özlem
göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
B) Hayıflanma
A) Oysa tarihî eserlerimizin korunmasıyla turizm arasında
C) Çaresizlik
doğrudan bir ilişki vardır.
D) Acıma
B) Bu konuda ihmali olanların mutlaka cezalandırılması
gerekiyor. E) Sevgi
C) Çünkü tarih, parça parça değil bir bütünsellik içerisinde
anlaşılabilir.
D) Hoyratça yapılan kazılara ve yağmalanan tarihe baktık-
ça içim kan ağlıyor.
E) Bu konuda idari mercilere ve kolluk güçlerine sınırsız
yetki verilmesi gerekiyor.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisi bir paragrafın ilk cümlesi

olmaya en uygundur?

A) Platon’a göre, insanların büyük bir çoğunluğu veya
Sokrates’in yanlış değerlerin peşinden sürüklendikleri-
ne inandığı için eleştirdiği Atinalıların büyük bir bölümü,
böyle karanlık bir mağaranın dibinde yaşamaktadırlar.
B) Platon’nun “mağara” benzetmesinin eğitim açısından
da önemli birtakım sonuçları olduğu söylenebilir.
PES Paragraf Soru Bankası
P 6. Sternwood’ların evinin holü iki katlıydı. Bir l sürüsü sığa-
cak genişlikteki giriş kapısının tepesinde, ağaca bağlan-
E mış, üzerinde giysi adına çok uzun ve kullanışlı saçların-
S dan başka hiçbir şey bulunmayan bir hanımı kurtarmakla
meşgul kara zırhlı şövalyeyi gösteren, renkli camdan geniş
bir pano vardı. Şövalye, ayıp olmasın diye miğferinin siper-
liğini kaldırmış, hanımı ağaca bağlayan ipin düğümleriyle

C) Eğitim, bir kimsenin ruhuna sahip olmadığı bilgiyi aktar-
makla ilgili bir konu olmadığı gibi görmeyen gözlere
görme gücü kazandırmakla ilgili bir şey de değildir.
D) İnsanları bu yanılsamalardan kurtarmak, onları mağa-
ranın karanlığından güneş ışığıyla aydınlanan mağara-
nın dışındaki dünyaya çıkarmak, eğitime düşen bir iştir.
E) Sözü edilen dönüşümü gerçekleştirmek, doğru yöne
bakabilmeyi öğrenmek hiç de kolay bir şey değildir;
Platon’a göre, bu dönüşümü gerçekleştirme noktasın-
da en soylu ruhlar dahi güçlük yaşayabilirler.
uğraşıyor ama sonuç alamıyordu. Durdum ve eğer bu evde
otursam er geç oraya tırmanıp şövalyeye yardım ederdim
diye düşündüm. Gerçekten çaba gösterdiği söylenemezdi.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Kişileştirmeye yer verilmiştir.
B) Nesneler belirleyici özellikleriyle anlatılmıştır.
C) Öyküleyici unsurlar yer almaktadır.
D) İkileme bulunmaktadır.
E) Öznel yargılar kullanılmıştır.

104

7. Bu kitapta, Mustafa Kemal Atatürk’ün öyküsü anlatılıyor.
Hem de kendi dilinden... Sarışın, mavi gözlü bir çocuk. Za-
rif, iyi yürekli. Öylesine özgürlük tutkunu ki dayısının tar-
lasını işgal eden kargaları kovmak için verdiği mücadele,
sonunda gerçek işgalcileri yurdumuzdan kovmaya kadar
uzanıyor. Peki, bunca önemli işinin arasında Türkiye Büyük
Millet Meclisinin kurulduğu günü neden çocuklara armağan
ediyor? Çocuk ve gençlik edebiyatımızın emektarı Adnan
Binyazar, Atatürk Anlatıyor’da yalın ve akıcı diliyle çocuk-
luğundan başlayıp Kurtuluş Savaşı günlerine ve bir ulusu,
bir devleti yeniden inşa eden devrimleri yaptığı günlere ka-
dar çok etkili bir paronama çiziyor. Bu eser, gücünü yaza-
rın kullandığı samimi biçemden alıyor. Bu kitapla çocuklar
Atatürk’ü daha yakından tanıma fırsatı elde ediyor.
Bu parçadan hareketle Adnan Binyazar’la ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Atatürk’ün yaşamını içten bir yaklaşımla öyküleştirdiğine
B) Biyografik türde bir esere imza attığına
C) Eseriyle edebiyatta yeni bir türün kapılarını açtığına
D) Kitabını Atatürk’ün ağzından kaleme aldığına
E) Sade ve sürükleyici bir anlatımı yakaladığına
8. Sera, sıcak iklim ve bölgelerde yetişen ve kışın soğuktan
zarar gören bitkilerin konduğu, kısmen veya tamamen
camla kapalı yerdir. Genelde portakal, limon, muz ve bun-
lara benzer narenciye bitkileri buralarda yetiştirildiği ve
saklandığı için, böyle bir düzene limonluk adı verilmiştir.
Seraların yönü güneş ışığını rahat alabilecek şekilde seçi-
lir. Modern seralar, kapalı havalarda cıva buharlı lambalar-
la aydınlatılarak “suni güneş ışığı” sağlanır. Böylece sera
bitkilerinin fotozentezinin devamı sağlanır.
Bu parçada seralarla ilgili aşağıdakilerden hangisine
değinilmemiştir?
A) Değişik meyvelerin yetiştirildiği bir yer olduğuna
B) Sıcak iklimde yetişen bitkilerin yetiştirilmesinde kullanıldı-
ğına
C) Modern seralarda yapay aydınlatma düzeneğinin
bulunduğuna
D) İçerisinde yetiştirilen ürünlerin daha lezzetli olduğuna
E) Biçimlendirilmesinin güneş ışığına göre yapıldığına
105
İrtifa Testi - 1
9. I. Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyukuk yazıtlarında göze
çarpan bir mesele de önceki Köktürk kağanlarına yapı-
lan eleştirilerdir.
II. Bu eleştiriler sadece kağanlarla sınırlı kalmamıştır.
III. Önceki kağanların da hanedan üyesi olduğu düşünü-
lürse bu eleştirilere bir öz eleştiri de denilebilir.
IV. Kağanların beyleri ve yer yer bu kötü devlet adamları-
na uyan ya da bilgili kağanlarının sözünü dinlemeden
başına buyruk hareket eden millet (bodun) de eleştiril-
miştir.
V. Çoğu Bilge Kağan’ın ağzından ifade edilen bu eleşti-
rilerde, Köktürklerin bağımsızlığını kaybetmesi başta
olmak üzere toplumun fakirleşmesinin ve devletin yıkıl-
masının ana nedeni, başa geçen kağanların “bilgisiz,
iradesiz, öngörüsüz” olmalarıdır.
Yukarıda numaralanmış cümlelerden anlamlı bir bütün
oluşturulduğunda doğru sıralama aşağıdakilerden
hangisi olur?
A) I - II - III - IV - V B) IV - I - III - V - II
C) I - III - V - II - IV D) IV - III - V - II - I
E) V - IV - III - II - I
10. (I) Yapılan bir anket çalışmasında katılımcıların sorulan
sorulara güneşli günlerde verdiği cevapların kötü hava ko-
P şullarında verilen cevaplara göre daha olumlu olduğu tespit
edilmiş. (II) Maya mantarı üzerinde yapılan başka bir çalış-
E mada ise güneş ışığının serotonin seviyesinin artmasında
S doğrudan etkili olduğu anlaşılmıştır. (III) Serotonin hormo-
nu insana mutluluk veren, duygusal ve ruhsal olarak den-
geli olmayı sağlayan bir hormondur. (IV) Bu nedenle dep-
resyon tedavisinde serotonin hormonunun salgılanmasını
PES Paragraf Soru Bankası
sağlayan yollara başvurulur. (V) Bu bağlamda depresyon
tedavisinde güneş ışınlarından faydalanılmaya çalışılır.
Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisine “Dünya’daki
yaşamın kaynağı olan Güneş, fiziksel ve ruhsal sağlığımız
üzerinde birçok olumlu etkiye sahip.” cümlesi getirildiğin-
de paragrafın anlam bütünlüğü tamamlanır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
 İrtifa Testi - 1
11. (I) Kırk yaşındayken öldüğünde geride 52 kitap bırakmıştı
Jack London, zor ve macerası bol bir hayat yaşadı; okuru
sarsan hikâyelere, romanlara imza attı. (II) Ona olan ilgi
hiç bitmedi, Türkiye’de sadece Beyaz Diş’ in 90’a yakın
çevirisi var. (III) Jack London veya doğduğunda kendisine
verilen isimle John Griffith, 12 Ocak 1876’da California’nın
San Francisco şehrinde doğdu. (IV) Annesinin hamile
kaldığını öğrenen babası zalimce bir kararla onları terk
etmiş, intihara kalkışan annesi gazetelere haber olmuş-
tu. (V) Annesi doğumdan sekiz ay sonra, San Francisco
Körfezi civarındaki kasabada çiftçilik yaparak geçinmeye
çalışan, iki kızıyla dul kalmış John London’la evlendi
(VI) Aile, çalışıyordu; London, hayatının en önemli arkada-
şı kitaplarla bu yıllarda tanıştı.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
12. Sen de çocukluğunda, bu ağaçtan yüzlerce kilometre
uzaklıkta, nice ağaçlar tanımıştın: elma, ahlat, ceviz, söğüt,
kavak, meşe ve dut. Hepsi terk edildi, harap oldu, zamanın
insafına bırakıldı. Evinizin hâlâ sapasağlam duran balko-
nu için kesilen ceviz ağacını hiç unutmadın. Ya o çocukluk
arkadaşlarınla el ele verip de gövdesini kavrayamadığınız
ceviz? İşte onu da testerelerle dallarını parça parça ede-
rek yok etti köylüler. Oysa sen ona kıyamet ağacı derdin.
Ölümden sonra diriliş bu ağacın altında olacak. Oydu bü-
PES Paragraf Soru Bankası
yüklük ölçün.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Sayıp dökmelere yer verilmiştir.
B) Öyküleyici unsurlar yer almaktadır.
C) İkilemelere ve pekiştirmeye yer verilmiştir.
D) Karşılaştırma ve benzetmeye yer verilmiştir.
E) Devrik cümlelere yer verilmiştir.
106
13. Kedi ile köpek, tüm hayvanlar arasında en evcil olanlardır,
yani evle en çok bütünleşmiş olanlar. Ama evle bütünleş-
me biçimleri birbirinden çok farklıdır. Kedinin bir ev kaplanı,
minyatür bir yırtıcı olduğu söylenmiştir. İnsanın isteklerine
köpeğe göre çok daha az uyduğu açıktır. Kedinin insana
karşı bağımsızlığı türlü türlü biçimlerde kendini gösterir,
bunların başında özellikle insana hizmet eden hareketleri
öğrenmeyi reddetmesi gelir. Jean Cocteau, kedileri köpek-
lere yeğlediğini çünkü hiç polis kedisi görmediğini söyle-
miştir. Çoban kedisi, av kedisi, rehber kedisi, sirk kedisi,
kızak kedisi de görmemişizdir. Kedi hiçbir şeye hizmet et-
memeyi onur sorunu yapmış gibidir ama bu durum evde
köpeğinkinden daha iyi bir yere göz dikmesine engel ol-
maz.
Parçaya göre kedi ile köpek arasındaki en temel farklı-
lık aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Kedinin daha çok ev içerisinde, köpeğinse dışarıda
yaşam sürmesi
B) Kedi özgür ve bağımsızken köpeğin insana hizmet
ediyor oluşu
C) Köpek insana yararlı işler yaparken kedinin bunlardan
uzak durması
D) İnsanların kediyi daha sevimli, köpeği ise korkulacak
bir varlık görmesi
E) Kedinin evdeki itibarının köpeklere göre daha yüksek
olması
14. 9. yüzyıla ait olduğu bilinen Prag Kalesi; ilginç özellikleri,
gezilmeye doyum olmayan görselliği ile Prag kent merke-
P zinde bulunuyor. 18 dönümlük bir arazide kurulu ve içinde
katedraller, kraliyet sarayları ve muhteşem bahçeler var.
E
Guinness Rekorlar Kitabı’na göre Prag Kalesi, dünyanın
S en büyük antik kalesi.
Bu parçaya göre Prag Kalesi’nin en önemli niteliği
aşağıdakilerden hangisidir?
A) On sekiz dönümlük çorak bir araziye kurulması
B) Bünyesinde çeşitli yapılar barındırması
C) Dünyanın en büyük antik kalesi olması
D) İçinde bulunduğu kentle aynı adı taşıması
E) Büyüklüğüne rağmen kent merkezinde bulunması

15. Yazar, “ölüm şansı” değil “ölüm riski” diyorsa “yatlar pa-
halı” değil “yatlar yüksek” diyorsa “Fidanlar ekildi.” değil
“Fidanlar dikildi.” yahut “doğru düzgün” değil de “doğru
dürüst” diyorsa bu onun yazar olmasının hatta okuryazar
olmasının doğal bir sonucudur ve ona toplumsal yaşamda
bir ayrıcalık kazandırmaz. Gerçi diyemeseydi çok şey kay-
bettirirdi ama demesi ona ekstra bir puan kazandırmaz. Dili
doğru kullanmak, yazarlığın olmazsa olmazıdır ama salt
dili doğru kullanıyor olmak, yaratıcı yazar olunduğunun ila-
nı değildir. Bir kere, yaratıcı yazarlığın vazgeçilmezi, sanat-
çının güdümlü olmamasıdır. Sonra biçemini el yordamıyla
değil, bilgi ve ustalık yordamıyla kurmalıdır. Ayrıca alelade
benzetmelerle imge oluşturduğunu sanıp aynı yerde dönüp
durmaktan uzak olmalıdır. Bütün bunlar da gösteriyor ki sa-
natının çilesini çekmeyenden yaratıcı sanat adamı olmaz.
Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarıla-
maz?
A) Dili yanlış kullanmak, sanatçının değerini çok fazla
kaybettirir.
B) Sadece dili yanlışsız kullanmak, yazarlıkta büyüklüğün
göstergesi değildir.
C) Yaratıcı yazar olmak isteyen kişinin öncelikle toplum-
dan uzak olmaması gerekir.
D) Özgün sanatçı, üslubunu oluştururken bilinçli olmalıdır.
E) Basit söz oyunları yapmak, sanatçının değerini düşü-
rür.
P hareket imkânı sağlamadığı için hemşirelerin işlerini icra
Nüans
E
Her aydınlığı yangın sanıp koşan zavallı insanlarım,
S ve üst takım olmak üzere iki rahat parçadan oluşuyor.
Karanlığa o kadar alışmışsınız ki yıldızlar bile rahatsız ediyor
sizi.
Cemil Meriç / “Bu Ülke”
107
İrtifa Testi - 1
16. Web sitenize haber ajanslarından veya diğer içerik üreten
kaynaklardan haber metni derleyip toparlayarak otomatik
şekilde ekleyen sisteme haber botları denir. Haber botla-
rı akıllı bir sistemdir. Ajanslardan ve sitelerden abonelik
paketinizin süresi içerisinde kullanışlı içerikleri düzenli
periyotlarla sitenize ekler. Fakat bu yararlı imkânı kötüye
kullanan insanlar var. Botları abone olmadıkları, izin de al-
madıkları sitelerden doğrudan haber çekmede kullanıyor-
lar. Bu öncelikle etik değil. Sonra da kanuni değil. Apaçık
bir telif hakkı ihlali...
Bu parçada haber botlarıyla ilgili olarak aşağıdakilerin
hangisinden yakınılmaktadır?
A) Sitelerdeki haber metinlerini yerli yersiz birleştirmele-
rinden
B) Abonelik yenilenmeyen sitelerden haber aktarmamala-
rından
C) Aktardıkları haberlerde istenmedik değişiklik yapmala-
rından
D) Sitelerdeki haberleri seçime tabi tutmadan kullanmala-
rından
E) Habercilikte etik dışı ve yasa dışı işlemler yaptırılma-
sından
17. Hemşirelerin eski Türk lmlerinde beyaz elbise ve kep tak-
tıklarına birçok kez şahit olmuşsunuzdur. Daha klasik bir
görünüme sahip olmalarının yanı sıra aşırı derece ciddi gö-
rünmelerine sebep olan beyaz elbiseler günümüzde tarihe
karıştı. Eski hemşire formalarını tamamlayan etek rahat
etmesini zorlaştırıyordu. Günümüzde ve tüm dünya ülkele-
rinde hemşireler için standartlaşan formalar artık pantolon
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
PES Paragraf Soru Bankası
A) Hemşire formaları sadece ülkemizde değil tüm dünya-
da yenilenmiştir.
B) Eski formalar hemşirelerin işlerini serbest yapmalarına
olanak vermiyordu.
C) Hemşire formalarındaki değişiklik, toplum tarafından
kabul görmüştür.
D) Hemşirelerin yaptıkları hassas işlerin bir gereği olarak
rahat bir ortamda çalışmaları gerekir.
E) Değişen formalar hemşirelerin işlerini daha rahat yap-
malarına yönelik tasarlanmıştır.
 İrtifa Testi - 1
18. Sözlü kompozisyon çalışmasında Necip Fazıl ve Çile şiiri
hakkında bir konferans verme görevi alan Eray, provada
sunumunu yapmaya başlar:
“Gaiplerden bir ses geldi: Bu adam,
Gezdirsin boşluğu ense kökünde!”
Şair, bu dizelerle şiire giriş yapar. Demek ki şair, şehir ber-
duşu olduğu bohem yaşantıdan arayışa yönelmiş ve gaip-
lerden gelen sese kulağını açmıştır. Batılıların “metazik
kriz” veya “entelektüel kriz” dediği duyguların ifadesi olan
bu dizeler,
“Ve uçtu tepemden birdenbire dam,
Gök devrildi, künde üstüne künde…” dizeleriyle pekiştirilir.
Eray’a verilen tavsiye: “----”
Öğretmenin tavsiyesinden sonra Eray, konferansın giriş
cümlelerini aşağıdaki gibi düzenler:
“Gaiplerden bir ses geldi: Bu adam,
Gezdirsin boşluğu ense kökünde!”
Şair, bu dizelerle şiire giriş yapar. Bir arayışın, metazik
bunalımın ifadesi olan bu dizelerde gaiplerden gelen sesin
dediklerine yer verilir. Bu dizeler, Batılıların “metazik kriz”
veya “entelektüel kriz” dediği duyguları ifade eden
“Ve uçtu tepemden birdenbire dam,
Gök devrildi künde üstüne künde…” dizeleriyle pekiştirilir.
Bu parçadan hareketle öğrenciye verilen tavsiye aşa-
ğıdakilerden hangisi olabilir?
A) Konferansa doğrudan doğruya bir şiir alıntısı ile gir-
mek, ilerleyen zaman içinde dinleyiciye söyleyecek söz
bulamamak anlamına gelebilir.
B) Şiirin çağrışım alanı ile ilgili saptamalarda bulunmak,
konferansçının önemli görevleri arasındadır, bunu yap-
maya özen göster.
C) Nesnel saptamalar ve aktarımlar yapmışsın, onunla
ilgili öznel yorumları ve çıkarımları yapmamaya çalış;
bu, dinleyiciyi edilgen kılar.
D) Bir şairin duygularını anlatmaya kalkışmak, buz dağı-
nın yalnızca suyun üstündeki kısmını göstermektir;
PES Paragraf Soru Bankası
bundan uzak durmalısın.
E) Şairlerin bir dönemi ile ilgili saptamalar yaparken bu
dönemin öncesi ve sonrasıyla ilişkilendirilerek yansıtıl-
ması gerekir.
Hayatınızın hikâyesini yazarken kalemi başkasının tutmasına
izin vermeyin.
Harley Davinson
108
19. Deprem, yer sarsıntısı veya zelzele, yer kabuğunda bek-
lenmedik bir anda ortaya çıkan enerji sonunda meydana
gelen sismik dalgalanmalar ve bu dalgaların yeryüzünü
sarsması olayıdır. Sismik aktivite ile kastedilen, meydana
geldiği alandaki depremin frekansı, türü ve büyüklüğüdür.
Depremler sismograf ile ölçülür. Bu olayları inceleyen bilim
dalına da sismoloji denir. Depremin şiddeti Moment magni-
tüd ölçme birimi (ya da eskiden kullanımda olan Richter öl-
çeği) ile belirlenir. Bu ölçeğe göre 3 ve 6 şiddetteki deprem-
ler genelde hissedilmezken 7 ve üstü şiddetteki depremler
yıkıcı olabilir. Sarsıntının şiddeti Mercalli şiddet ölçeği ile
ölçülür. Depremin meydana geldiği noktanın derinliği de
yıkım kuvvetine etkilidir ve yeryüzüne yakın noktada ger-
çekleşen depremler daha çok hasar vermektedir.
Bu parçanın tamamında depremle ilgili üzerinde duru-
lan konu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hangi yöntemlerle ölçüldüğü
B) Ölçek adlarının nereden geldiği
C) Tanımı, çeşitleri ve alan terimleri
D) Hangi büyüklüktekilerin yıkıcı olduğu
E) Türü ve büyüklüğünün hasara etkisi
20. Dijital çağın gelişimiyle birlikte, özellikle sosyal medyada
yeni istihdam alanları oluştu. Youtube üzerinden video ya-
yıncılığı yapmak ise en popüler mesleklerden biri hâline
geldi. Pek çok kişi kariyerini Youtuber ya da Inuencer ola-
rak şekillendirdi. Makyaj videolarından oyun videolarına,
vloglardan yemek kanallarına kadar her kesimin ilgi alanı-
P na göre yayınlar bulmak mümkün. Gün geçtikçe Youtube
kanallarının sayısı artıyor. Ancak yayıncıların ne yazık ki
E küçük bir kısmı Youtube piyasasında tutunabiliyor.
S Bu parçadan yola çıkılarak Youtube hakkında aşağıda-
kilerden hangisi söylenemez?
A) Yeni iş alanlarına ev sahipliği yaptığı
B) Kanal sayısının gün geçtikçe arttığı
C) Video yayıncılarının çok azının başarılı olduğu
D) Her kesimin ilgi alanlarına göre video barındırdığı
E) Başarılı yayıncıların yüksek kazanç elde ettiği
İDEAL SÜRE 18 dk MAKUL SÜRE 21 dk SİZİN SÜRENİZ
 İRTİFA TESTİ – 2

1. (I) Mantarların bir kısmı ilkbahar, çoğunluğu ise sonba- 3. Muhabir:

hardaki yağış miktarlarına göre tabiattaki yerlerini alırlar.
(II) İyi bir mantarsever için yağışsız bir yaz, kâbus olabilir.
(III) İçeriğinde yüksek oranda su bulunduran mantar için
toprağın humuslu ve nemli olması gerekmektedir. (IV) Man-
tarlar yeşil sebzelere göre daha fazla besin değerine sahip
olsa bile kök sebzeler kadar besleyici değildir. (V) Besin
değerinin yanında ilaç sanayisinde de değerli olan türleri
vardır. (VI) Toroslarda yetişen bazı mantarları, yabancı ilaç
rmaları hatırı sayılır paralar ödeyerek köylülerden almak-
tadır. (VII) Bu açıdan bakılacak olursa mantar toplayıcılığı,
bazı köyler için önemli bir gelir kaynağı da olmaktadır.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
2. Şimdiye kadar çok işlenmiş bir tema vardır: Elindekinin
kıymetini bilememe. Adam, karısına âşık olduğunu anlı-
yor ama elinden bir şey gelmiyor. Bu, beni çok etkilemişti;
Ergün’e de izlettim lmi. O da çok etkilendi, lm - roman
paralelliği buradan doğdu. “Elindekinin kıymetini, kaybettik-
ten sonra anlama” teması, o lmde çok iyi işlenmiş. Filmin
benim romanıma girmesinin ve romanımın o lmle paralel-
lik göstermesinin nedeni bu.
Bu parça, aşağıdaki sorulardan hangisine verilmiş bir
yanıttır?
A) Filminizin konusunun seçilmesindeki etken nedir?
(I) ----
Biyoloji uzmanı:
— Ortak beslenme olarak da bilinir, iki canlının tek bir orga-
nizma gibi birbirleriyle yardımlaşarak bir arada yaşamaları
demektir.
Muhabir:
(II) ----
Biyoloji uzmanı:
— İki bitki arasında olacağı gibi bir bitki ile bir hayvan ara-
sında da olur. Örneğin liken, mantarla algin ortak beslenme
birliğinden, dolayısıyla ortak yaşamasından oluşmuş bir or-
ganizmadır.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Simbiyoz sözcüğü hangi kökten gelir?
(II) İki canlıya örnek verebilir misiniz?
B) (I) Simbiyoz beslenme ne demektir?
(II) İki canlı derken… Biraz açabilir misiniz?
C) (I) Simbiyozu terim anlamının dışında nasıl kullanırız?
(II) Peki hangi canlılar arasında görülür?
D) (I) Simbiyoz sözcüğünü ilk ne zaman kullandınız?
(II) Neden hep iki hayvan ya da iki bitki arasında olur?
E) (I) Simbiyoz neden daha çok bitkiler için kullanılır?
(II) Mantarlarda da olur mu?
P
E
S
PES Paragraf Soru Bankası

B) Eserlerinizin temasını nasıl seçiyorsunuz?

C) Romanınızın Doyumsuzluk filmiyle benzerlik taşıması-
nın sebebi nedir?
D) Evrensel temaları işlemenizin size bir katkısı oluyor
mu?
E) Sizce insanlar neden elindekilerin kıymetini bilmiyor?

109
 İrtifa Testi - 2
4. Okumanın erdemine inanmış bir toplumuz. (I) Ne ki çocuk-
larımızın ve gençlerimizin bir kısmı hâlâ okuryazar değil.
(II) Okuryazar olmak, bizde alfabeyi okuyup yazmak olarak
algılanıyor. (III) Üstelik okuryazar olanlarımızın birçoğu da
okumayı bir hayat tarzına dönüştürebilmiş değil. (IV) Oysa
kendimizi bilmemiz, yaşadığımız dünyayı derinliğine kavra-
mamız, kültürel değerlerimizi yakından tanımamız yeni ya-
şantılar kazanmamız ve eleştirel düşünebilmemiz, önemli
ölçüde okumayı hayat tarzına dönüştürebilmemize bağlı.
(V) Dilimizin tadına varabilmekse hayatın tadına varmakla
özdeştir ve bu da sadece okumayla kazanılabilecek bir ay-
rıcalıktır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşünce-
nin akışını bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
5. (I) Prag için en güvenilir, en şaşırtıcı kentlerden biridir di-
yebiliriz. (II) Gördüğüm kadarıyla Nazım Hikmet ve Franz
Kafka hayranları da mutluydu, 500 yıllık mekânlarda bir
şeyler yiyip içenler de. (III) Ayrıca her yerinden tarih fışkırı-
yor ve tarihsel olanın eski olanın yanında yenilikler de boy
veriyor. (IV) Hem bir Avrupa kenti hem de sıradan bir Doğu
Bloku ülkelerinden birini andırıyor. (V) Mutfağında çok çeşit
yok ama ördeği ve Becherovkası yetiyor da artıyor bile.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden
önce “Çünkü bu şehirde herkes için bir şeyler vardı.”
cümlesinin getirilmesi düşüncenin akışına uygundur?
A) III B) V C) IV D) II E) I
P
E
S
6. türkiye türkiye ay’lı yıldız’lı türkiye
sen mehmed’sin omuzların anadolu yaylası
PES Paragraf Soru Bankası
aladağlar toroslar dev gibi gövden
sen şehit oğlu şehit babası
sana selam olsun dünyadan hürriyetten
Attila İlhan’a ait bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakiler-
den hangisi söylenemez?
A) Mehmetçiği yücelten bir anlayış dile getirilmiştir.
B) İmla kurallarına uyulmamıştır.
C) Yinelemeye başvurulmuştur.
D) Didaktik bir söyleyiş hâkimdir.
E) Devrik cümlelerin etkileyiciliğinden yararlanılmıştır.
110
7 ve 8. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Profesör Yümni Sezen, Aşk Sarhoşu Dervişlerin Dini Ta-
savvuf adlı kitabıyla ezber bozmaya devam ediyor. Üze-
rinde birbiriyle zıt yorumlar yapılan “tasavvuf” konusunu
İslam’ın temel kaynaklarıyla test ederek masaya yatırıyor.
Yazarın bu kitabı, aynı konudaki başka kitaplardan çok
farklı. Hemen karşıya geçip kılıcı çekip saldırmaya başla-
mamış. Bazı sonuçlar böyle yapanlarınkiyle aynı çıksa da
yazar; su düşünceyle yola çıkmış, sulerin yerine kendini
koyarak ilerlemiş. Çıkmaz sokak gördüğünde bunu göster-
miş. Karanlık yollara girince o yolu terk etmiş. Uçurumlara
rastlayınca da sorumluluk bilincini yitirmemiş. Düşüncele-
rinden, anlayış ve kanaatlerinden dolayı kimseyi itham et-
memiş. Kimseye kâr, münafık, müşrik, sapık gibi etiketler
yapıştırmamış. Şöyle de diyebiliriz: O, devenin resmini çiz-
miş ama altına “Bu devedir.” diye yazmamış...
7. Bu parçada sözü edilen yazarın özellikleri arasında
aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Ön yargısız davranmıştır.
B) Empati yapmıştır.
C) Sorgulayıcıdır ama yargılayıcı değildir.
D) Aynı konuda başka eserleri de mevcuttur.
E) Konuyu ayrıntılı biçimde ele almıştır.
8. Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıda-
kilerden hangisinin getirilmesi uygundur?
A) Okuyucunun sahip olduğu bilgiye, anlayışa ve yorum
gücüne saygı göstermiş.
B) Bilinenleri tekrarlamak yerine yeni ve özgün bilgiler
ortaya koymuştur.
C) Övgüye de yergiye de ancak bilimsel gerçeklere daya-
narak yönelmiştir.
D) Okuyucunun zevk alacağı edebî bir dil ile bilimsel kuru-
luktan kurtulabilmiş.
E) Diğer yazarların yazdıklarını bir kenara koyup şartlan-
mışlıktan uzak bir bakışla konuyu irdelemiş.
 İrtifa Testi - 2

11. ---- Bunun gibi doğadaki güzellikle sanattaki güzellik de

9 ve 10. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Öfke bir davranış değil duygu hâlidir aslında. Bu sebep-
le içeride yaşanır, bu bakımdan varlığı belki sahibini biraz
üzer ama belli bir zaman sonra söner. Ama öfkeyi fazlaca
biriktirince içimizdeki kaba sığmaz olur ve dışarıya çıkma-
ya çalışır. İçte yaşanan öfke duyusu, dışarıya yansımaya
başlar. Bir duygu olan öfkeyi değil onun davranışa dönüşen
şeklini kontrol etmelisiniz. Onu yönetemezseniz, davranı-
şınızı değiştiremezseniz telasi imkânsız sonuçlar ortaya
çıkar. Öfkeye sarılmak, birine atmak için kavradığınız sıcak
bir kömür parçası gibidir. ----
9. Bu parçanın dil ve düşünce akışına göre aşağıdakiler-
den hangisiyle tamamlanması en uygundur?
A) Aslında yanan öncelikle sizsinizdir.
B) Yani öfke bazen güçlü bir silahtır.
C) Bu yüzden öfkenin ne olduğu iyi bilinmelidir.
D) Bu açıdan bakılacak olursa kontrolsüz güç, güç değil-
dir.
E) Öfkeye kapılan insanların davranışları farklılaşır.
farklıdır. Bu teori artık herkesçe kabul edilmekte ve sugö-
türmez bir gerçek olarak tartışmaya bile gerek duyulma-
maktadır. Ama mesela doğadaki güzellik zaten mi vardı
yoksa onun güzelliğinin farkına sanatçılar mı vardı ve
vardırdı? Bir başka deyişle nesnenin güzelliği mi özneye
güzeli buldurmakta; öznenin güzellik duygusuyla doğa-
daki güzellik malzemesini alıp kendince güzel bir düzene
sokması mı nesneyi güzelleştirmekte? Bu sorulara veri-
len cevaba göre de doğayı olduğu gibi anlatmak ve doğa
karşısında nesnel olmak mı yoksa doğayı belli bir görüş
açısına göre yorumlamak ve ona müdahale etmek mi doğ-
rudur sorularına cevap aranır. Mesela taş zaten güzel midir
yoksa heykele dönüştürülünce mi güzelliği fark edilmiştir?
Natüralist lozoar ve sanatçılar, doğal güzelliği savunur-
lar. Onlara göre doğa zaten güzeldir ya da çirkindir. Ama
romantiklere göre mesela Delacroix, “Biz romantik olduk-
tan sonra dağlar güzelleşti.” der. Kant da “Doğa bir sanat
yapıtı olarak görüldüğü zaman güzeldir.” diyerek sanattaki
güzelliğin üstünlüğünü vurgular.
Bu parçanın başına getirilebilecek en uygun söz aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
A) Güzelliğin ne olduğu konusu, estetiğin en önemli prob-
lemlerinden biridir.
B) Doğadan uzaklaşan insan, güzellikten uzaklaşır.
C) Sanatçının güzellik tutkusu olmasaydı sanat da olmaz-
dı.
D) Sanatın gerçeğiyle yaşamın gerçeği tıpatıp örtüşemez.
E) İnsanoğlunun var olduğu zamanla başlayan bir etkinlik-
tir sanat.

P
E
S 12. Konservelerinizi yaptıktan sonra içe çöküp vakumlanan
kapaklarını bir iki gün sonra açmayı deneyin. Kapakları
açmakta zorlanıyorsanız konserveleriniz olmuş demektir.
10. Bu parçanın anlatımında Eğer kapak kolayca açıldıysa malzemeyi buzdolabına kal-
PES Paragraf Soru Bankası

I. Somutlayıcı anlatım dırıp üç beş gün içinde tüketin veya yine buzdolabı poşeti-
II. Açıklama ne koyup buzluğa atın.

III. Betimleme Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden

hangisi söylenemez?
IV. Örneklere başvurma
A) İkileme kullanılmıştır.
V. Gerekçeli öneri
B) Okuru bilgilendirme amaçlanmıştır.
unsurlarından hangilerine yer verilmiştir?
C) Yüklemler emir kipinde kurgulanmıştır.
A) I - II - V B) II - V C) III - IV D) Seçenekli öneride bulunulmuştur.
D) IV - V E) Yalnız V E) Yanlış kanıları değiştirmek hedeflenmiştir.

111
 İrtifa Testi - 2
13. Bizim bilim adamlarımız hep zaman darlığı içindedir. Ba-
tı’daki bilim adamlarının ise her nedense zamanları çok
bol. Ne hikmetse büyük bilimsel buluşların çoğunu, ede-
biyata zaman ayırabilen hatta edebiyatla yakın ilişkisi olan
bu bol zamanlı bilginler gerçekleştirmiş. Başta, güneş sis-
teminin kuramcısı Galilei olmak üzere, zik ve matematik
alanlarında çeşitli buluşların sahibi Pascal, determinizmin
kurucusu Claude Bernard, hep edebiyata ilgi duyan ya da
edebiyatın içinde olan kişiler. Bugün İsviçre’de yaşayan ve
dünyanın birkaç büyük beyin cerrahından biri olan Prof. Dr.
Gazi Yaşargil’in, çağdaş Türk edebiyatını günü gününe iz-
lediğini biliyoruz.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Başarısızlıklarını bahaneler üreterek kapatmak iste-
yenlerin çok olduğu
B) Zamansızlıktan yakınmayıp edebiyatla ilgilenen bilim
insanlarının daha başarılı olduğu
C) Önemli bilim ve sanat adamlarının hep Batı’dan çıktığı
D) Başarıya odaklanan kişilerin bahane üretme hakkının
olmadığı
E) Zamanı iyi değerlendirmeyi bilenler için edebiyata ayı-
racak zamanın bulunacağı
14. Kediler zaman zaman fare ya da başka canlıları yakalayıp
eve getirirler. Bu size bir hediyedir. Siz öyle algılamasanız
da o bunun için yapar bu hareketi. Şayet kediniz size av-
ladığı şeyi getirdiğinde oynamasına izin vermeden hemen
ortadan kaldırmazsanız bunu hoşunuza gittiği ve her za-
man avlanması gerektiği olarak algılayabilir. Artık bu hare-
keti tekrar etmeye başlar. Çünkü siz onun getirdiği hediyeyi
bir kez beğenmişsinizdir. Bu yanlışı sakın ola bir kez bile
yapmayın.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Kediler sahiplerine arada hediye olarak çeşitli nesneler
PES Paragraf Soru Bankası
getirebilirler.
B) Kedinin avladığı hayvanlarla evde oynamasına izin
vermemek gerekir.
C) Kedi, sahibinin davranışlarıyla kendine yön veren akıllı
bir hayvandır.
D) Sahibine ölü hayvan getiren kedi sevilmek isteğini
böyle göstermektedir.
E) Kedilerin kendini beğendirme hareketlerine asla kapı
açmamak gerekir.
112
15. Ayvalık Pazarı, perşembe günleri Barbaros Caddesi’nde
kurulur. Şöhreti komşu ülkelere kadar yayılmıştır. Özellikle
Yunan adalarından bu pazara günübirlik turlar düzenlen-
mektedir. Mesela her perşembe Midilli’den kalkan tekneler
Yunanlıları da pazara taşır. İzvinya (yabani kuşkonmaz),
deniz fasulyesi, arapsaçı (rezene), turp otu, ebegümeci,
akkız (şevketibostan kökü) cibez, istifno gibi kendiliğin-
den yetişen otlar, bu pazarı ayrıcalıklı kılıyor. Taze meyve
sebzenin yanı sıra giyim ve aksesuar ürünleri de oldukça
rağbet görüyor. Pazarın yıldızı elbette zeytinyağı. Pazarda
satılan zeytinyağları oldukça nitelikli. Zeytinyağıyla yapı-
lan yemekleri tatmazsanız çok özel bir lezzetten mahrum
olursunuz. Alacaklarınız arasına halis sızma zeytinyağını
mutlaka koymalısınız üstelik yatı da çok makul.
Bu parçada tanıtılan Ayvalık Pazarı ile ilgili aşağıdaki-
lerden hangisine değinilmemiştir?
A) Bu pazarın ünü ülke sınırlarını aşmıştır.
B) Yurt dışından gelenlerin bazıları aynı gün içinde alışve-
riş yapıp dönebilmektedir.
C) Organik ürün niteliğindeki bazı bitkiler pazarı diğer
pazarlardan üstün yapmaktadır.
D) En dikkate değer ürünü olan zeytinyağı çok kaliteli bir
üründür.
E) Bu pazarın, çevresinin ekonomik faaliyetleri açısından
çok özel bir yeri vardır.
16. Victor Hugo’nun Notre Dame’ın Kamburu’ndaki
Quasimodo’nun çirkinliğinin tasviri, okur için çarpıcı bir
görsellik oluşturur ama bizi derinden etkileyen olgu onun
çarpık yüzü, uyumsuz bedeni değildir. Bedensel engelle-
ri nedeniyle toplumun en alt sıralarında yaşamaya itilen
P Quasimodo’nun, toplumun üst sıralarında yer alan, iyi
eğitim almış hatta ruh asilliğine ulaşarak dinî görevlerde
E bulunan kişilerin yaptıkları kötülük karşısında, kendi yaşa-
mını tehlikeye atarak günahsız çingene kızı Esmeralda’nın
S
yaşamını kurtarmasıdır. Quasimodo, Esmeralda’yı kurtar-
dığı anda, onun fiziksel çirkinliği çok gerilerde kalır. Fiziksel
görünümündeki çarpıklık nedeniyle kendimizden uzak tut-
maya çalıştığımız bu kamburun kişiliğinde insan ruhunun
yüce bir yönüyle karşılaşır ve altüst oluruz. O anda, insan
ruhunu elle tutacak, gözle görecek kadar somut hissederiz.
Bu parçada Quasimodo hakkında aşağıdakilerden
hangisine değinilmemiştir?
A) Fiziksel betimlemesinin yapıldığına
B) Dış görünüşünün tersine bir iç güzelliği olduğuna
C) Başkası için tüm tehlikeleri göze alabildiğine
D) Toplumsal hayattan tamamen dışlandığına
E) Ruh güzelliğinin okuyucuyu etkilediğine

17. Çiçekler öylesine ya da sadece bizi memnun etmek için
koku yaymaz. Meyve ağaçları, söğütler ve kestaneler, ilgi-
yi üzerlerine çekmek ve etraftan geçen arıları, karınlarını
doyurmaya davet etmek için koku mektupları gönderir. Bö-
cekler, ziyaretleri sırasındaki tesadü toz alma karşılığında
ödül olarak şeker bakımından zengin tatlı nektar kazanır.
Çiçeklerin biçim ve renkleri de birer işarettir. Onlar bir an-
lamda, ağaç örtüsünün genel yeşilliğinde öne fırlayan ve
yemeğe giden yolu gösteren reklam tabelaları gibidir. O
hâlde ağaçlar kokusal, görsel ve köklerin ucundaki bir çeşit
sinir hücreleri aracılığıyla elektriksel işaretlerle iletişim kur-
maktadır.
Bu parçada bitkilerin vurgulanmak istenen asıl özelliği
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gelişme sürecinde yaşadıkları değişim
B) Başka canlılarla iletişim kurma yetenekleri
C) Yaşamak için diğer canlılara duydukları gereksinim
D) Böceklerin beslenmesindeki etkileri
E) Koku yayarak kendilerini korumaları
18. İlk olarak 1924’te çıkan bir yasayla, bütün çocuklar için ilk
öğretim zorunluğu getirildi. Ama okul ve öğretmen olmadığı
için bu yasa büyük şehirler dışında yürürlüğe konamıyordu.
1934’te 40.000 köyün 35.000’inde okul yoktu. Halkın %80’i
okuma yazma bilmiyordu. Bunu önlemenin tek çıkar yolu,
okul kurmak, öğretmen yetiştirmekti. Fakat öğretmen okul-
larını genişletmek, derde çare bulmak sayılamazdı. Çünkü
o okullardan yetişenler köye gitmek istemiyor, gidenler de
köy koşullarına uyamıyor, kısa bir süre sonra oradan kaçma
yollarını arıyorlardı. Başka bir çare bulmak gerekti. Bu çare,
köyü benimseyecek, köyü ve köylüyü sevecek, geliştirecek,
refahına kapı açacak ve çocuklarla birlikte yaşlıları da eğite-
cek yeni bir köy öğretmeni tipi yetiştirmekti. İşte bu düşün-
ceyi gerçekleştirmek için, İkinci Dünya Savaşı içinde, çeşitli
bölgelerde 21 Köy Enstitüsü kurulmuştur.
Bu parçaya göre köy enstitülerinin kurulma amaçları
ile ilgili olarak
I. Zorunlu öğretim yasasını uygulamaya koymak için
öğretmen yetiştirmek
II. Köylerin ve köylülerin sorunlarını saptamak ve onlara
çözümler üretmek
III. Köyü sevecek ve orada kalkınmayı başlatacak eğitim-
ciler hazırlamak
yargılarından hangisine veya hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
113
İrtifa Testi - 2
19 ve 20. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Demokritos sofrasına gelen incirleri yerken bir bal koku-
su almış ve hemen bir araştırmadır başlamış kafasında,
o güne dek incirlerinden almadığı bu koku nereden gele-
bilir diye. Merakını gidermek için kalkmış sofradan incirle-
rin toplandığı yeri görmeye gitmek istemiş. Sofradan niçin
kalktığını duyan hizmetçi kadın gülmüş: “Boşuna vakit kay-
betmeyin, demiş; incirleri bir bal çanağına koymuştum top-
larken.” Demokritos’un canı sıkılmış bu araştırma fırsatını
kaçırdığı, bir merak konusu elinden alındığı için. “Hadi be
sen de!” demiş hizmetçi kadına, “Keymi kaçırdın ama ben
yine de bal kokusu incirde kendiliğinden varmış gibi nede-
nini araştıracağım.” Böyle demiş ve yanlış, kendi varsay-
dığı bir etkiye doğru nedenler bulmaktan geri kalmamış.
Ünlü ve büyük bir lozofun bu hikâyesi, sonunda bir kazanç
umudu olmaksızın bizi seve seve bir şeylerin ardına düşü-
ren araştırma tutkumuzu apaçık anlatıyor.
19. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz?
A) İnsanların peşine düştüğü şeyle ilgili kendi bulgularına
ulaşmak istediği
B) Merak uyandıran durumlar araştırıldığında akla gelen
ilk bulguya ulaşıldığı
C) İnsanın merak duygusunun en küçük şeye karşı hare-
kete geçebildiği
D) Bir kazancı olmasa da insanların aşırı düşkünlüklerin-
den vazgeçmediği
P E) İnsanların meraklarını gidermek için zahmete girmek-
ten kaçınmadığı
E
S
20. Bu parçada
I. Yaşamın tadını çıkarma
PES Paragraf Soru Bankası
II. Güçlü coşkuların peşinden gitme
III. Merak ve araştırma duygusunu diri tutma
kavramlarından hangileri belirgindir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
İDEAL SÜRE 19 dk MAKUL SÜRE 21 dk SİZİN SÜRENİZ
 İRTİFA TESTİ – 3
Franz Kafka
(1883 Çek Cumhuriyeti-1924 Avusturya)
Modernizmin öncüsü ve egzistansiyalist
(varoluşçu) hikâye, roman, mektup ve gün-
lük yazarı.
“Dönüşüm” adlı uzun hikâyesindeki
böceğe dönüşen Gregor Samsa,
çok etkili bir alegorik karakterdir.
“Dava, Şato, Kayıp (Amerika)” gibi
romanları; “Dönüşüm (Değişim),
Ceza Sömürgesi, Çin Seddi ” gibi
hikâyeleri; “Milena’ya Mektuplar,
Babaya Mektup” gibi mektupları dili-
mize çevrilmiştir.
1. (I) Kafka’nın Dönüşüm adlı yapıtında insandan böceğe dö-
nüşen Gregor Samsa’nın ölümünde elmanın yeri önemlidir.
(II) Gregor Samsa’nın sırtına saplanan elma, onun yara-
lanmasına ve zaten kötü olan durumunu iyice kötüleştirip
yaşama veda etmesine sebep olur. (III) Kafka “elma”yı yi-
yerek ilk günahı işleyen Âdem’le Havva’dan elbette haber-
dardı. (IV) Peki, acaba neden başka bir imgeyi ya da moti
PES Paragraf Soru Bankası
değil de “elma”yı kullandı? (V) Bence Kafka kendisinin de
bildiği bu evrensel ilk günah imgesine telmih yapmak sure-
tiyle geniş bir çağrışım oluşturmuştur.
Bu parçadaki dil ve anlam akışını düzeltmek için aşa-
ğıdakilerden hangisi yapılmalıdır?
A) I. cümle ile II. cümle yer değiştirmeli
B) IV. cümle, I. cümleden sonra getirilmeli
C) II. cümle, IV. cümleden sonra getirilmeli
D) III. cümleyle IV. cümle yer değiştirmeli
E) IV. cümle ile V. cümle yer değiştirmeli
114
2. Edebiyatın dışında kaldığı sosyal bilimlerin ve hatta fen bi-
limlerinin de kendini iyi ifade edebilme sorununu özünde
taşıması gerekmiyor mu? Yasalarını iyi ifade edememiş
hukuk, elbette bir cinayettir. En sade ve anlaşılır bir dil kul-
lansa da hukukçuların her türlü yorumuna açık olacaktır.
Muğlak ve anlaşılmaz, kendini iyi ifade edememiş bir hu-
kuk dili ona tabi olanlara büyük bir sorun oluşturur. Aynı şey
edebiyata şimdilerde burun kıvıran fen bilimciler ve sos-
yal bilimleri adam yerine koymayan şartlanmış toplum için
de geçerlidir. Fiziğin, kimyanın, biyolojinin ve matematiğin
kendine ait bir terminolojisi olsa da bir şekilde dil ve edebi-
yatın gücüne ihtiyaç duyacaktır.
Bu parçadaki altı çizili sözle gönderme yapılan durum
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Edebiyatın ifade gücünden yararlanmamanın doğura-
cağı problem
B) Edebiyatın sosyal ve fen bilimlerinde bağımsızlaştırıl-
masının imkânsızlığı
C) Kendini iyi ifade etmenin edebiyatçılara özgü bir durum
olarak algılanması
D) Edebiyatın bilim mi sanat mı olduğu konusundaki belir-
sizlik
E) Hukuk biliminin terimlerinin dil ve edebiyat açısından
değerlendirilmemesi
P 3. (I) Dik duruş, kişinin yaşam kalitesini artırdığı gibi bel ve sırt
ağrılarının önüne geçilmesinde birincil sebeptir. (II) Günlük
E hayatta evde bile yapabileceğiniz bazı sırt egzersizleri hem
dik durmanızı kolaylaştıracak hem de sırt ağrılarından kur-
S
tulmanızı sağlayacaktır. (III) Aksi takdirde yetişkinlik döne-
minde postür bozukluğuyla birlikte kamburluk sorunları baş
göstermektedir. (IV) Kamburluk, sırt ve göğüs bölgesinde
görünen rahatsızlıklardan biridir. (V) Kambura yandan ba-
kıldığında baş vücuda göre biraz daha öndedir ve sırtta çı-
kıntı fark edilirken bel çukuru normalden fazladır.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
hangi cümleyle başlar?
A) I B) II C) III D) IV E) V

4. Muhabir:
(I) ----
Yaşar Kemal:
— Bir kişi bir romanı yaratırken önce dili yaratmak zorunda-
dır. Bu dil halkın dili olmaz; destan, masal, şiir dili de olmaz.
Yazılı anlatım bambaşkadır. Sözlü anlatımın geleneği,
olanakları başka, yazılı anlatımınki bambaşkadır. Yazarken
bunun farkına vardım. Uzun romanları yazarken de başka
bir şeyin farkına vardım, dilin yapısı romanın biçimini, içeri-
ğini oluşturuyordu. Buna çok uzak bir olasılıktır diyenler var.
Dilin yapısı nasıl olur da hem biçimi hem de içeriği belirler?
Roman yazarak bu işin derinine ulaşırsak orada dilin yarat-
tığı biçimleri, içerikleri de buluruz gibime geliyor. İşin bu
yanıyla dil bilimciler uğraşmalıdır.
Muhabir:
(II) ----
Yaşar Kemal:
— Bunu tartışmalıyız. Gelenekten, folklordan yararlanmak
ne demek, bunun üstünde durursak kültürümüze çok fay-
dası olur. Bizde yazık ki hiç kimse bunun üstünde derin-
lemesine durmuyor. Gelenekten yararlanmamış bir yazar,
bir müzisyen, bir ressam var mı? James Joyce bile gele-
nekten yararlanmış başlıca kişilerden biridir, diye yazıyor
eleştirmenler. Gelenekten yararlanmayanlar, yararlanmak
istemeyenler, dünyada da Türkiye’de de birtakım gariban
zıpçıktılar. Benim sanatımda akla ilk gelen, geleneğe daha
çok yüklenmemdir belki.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Roman dilini, öteki yazınsal türlerin dilinden ayıran
temel özellikler nelerdir?
(II) Gelenekten yararlanmanın nasıl olduğunu Batılı
yazarlardan mı öğrendiniz?
B) (I) Kendi dilini yaratamayan bir sanatçı başarılı bir
roman yazamaz mı?
(II) Gelenekten beslenmede halk kültürünün rolü nedir
size göre?
C) (I) Yaşar Kemal’in romanlarını yazarken dilin yapısında
değişiklikler yaptığı doğru mu?
(II) Çağdaş yazar olmak, geleneğe sırt dönmekle mi
sağlanır?
D) (I) Halk ve masal dilinin romanda kullanılmamasının
nedeni nedir?
(II) Çağdaş roman yazarları gelenekten neden beslen-
miyorlar?
E) (I) Yaşar Kemal dendi mi “yeni bir roman dili” geliyor
akla; bu dili nasıl yarattınız?
(II) Çağdaş Türk romancılığında gelenekten yararlanan
tek yazar siz misiniz?
115
İrtifa Testi - 3
5. I. Yahya Kemal, şiirde şekli önemsemeyenlerin çoğaldı-
ğını gördükçe tedirgin olmuştur.
II. Yahya Kemal, şiirimizdeki dağınıklığı gidermiş ve şekil
bakımından olgun örnekler ortaya koymuştur.
Bu iki cümlede ifade edilenlerin doğru biçimde birleş-
tirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Biçime değer vermeyen şairlerin artmasından kaygı-
lanan ve biçimsel açıdan usta işi şiirler yazan Yahya
Kemal, şiirimize çekidüzen vermiştir.
B) Şekle önem veren Yahya Kemal, yazdığı olgun şiirlerle
serbest şiirin önünü tıkamış ve şiirimizi derleyip topar-
lamıştır.
C) Serbest şiirin moda hâline geldiğine tanık olan Yahya
Kemal, şiirden şeklin dışlanmasına karşı çıkmış ve
geleneksel şiirin en güzel örneklerini vermiştir.
D) Yahya Kemal, modern şiirle geleneksel şiiri sentezle-
yerek şiirin izlemesi gereken rotayı belirlemiş öncü ve
biçimci bir şairdir.
E) Şiirin biçim işi olduğuna inanan Yahya Kemal, serbest
şiir yazanların çoğalmasını önlemek için vezin ve kafi-
yeye önem vermiş bir şairdir.
6. I. Doksanlı yıllarda kimse bugünkü kadar internete “bağlı”
değildi. Sadece zorunlu ihtiyaçlar ortaya çıkınca bağla-
nılır ve ihtiyaç giderilince bağlantı kesilirdi. Yönetim,
insanın elindeydi. Bağımlılık ise hayal dahi edilemezdi.
II. İnternetin bu kadar kısa sürede bankacılıktan alışve-
rişe, her hizmette öncelikli hâle geleceği ve perdeleri
sıkı sıkıya kapalı isimsiz hayatların TikTok’ta fenomen
aygıtına dönüşeceği, hayatımızda bu kadar belirleyici
olacağı tahmin edilebilir bir şey değildi.
P
Bu iki parçanın arasındaki ilişki için aşağıdakilerden
E hangisinin söylenmesi doğrudur?
A) I. parçada savunulan bir görüş dile getirilmiş, II. parça-
S
da ona karşı çıkılmıştır.
B) I. parçada bir öngörüde bulunulmuş II. parçada bu
öngörünün gerekçesi dile getirilmiştir.
PES Paragraf Soru Bankası
C) I. parçada anlatılan öngörülemeyen durumla ilgili II.
parçada şaşırtıcı örnekler verilmiştir.
D) I. parçada birtakım örnekler verilmiş II. cümlede bu
örneklerle ilgili çıkarımda bulunulmuştur.
E) I. parçada teknolojinin hızına ayak uydurulamadığın-
dan II. parçada ise bunun zararlı sonuçlarından söz
edilmiştir.
 İrtifa Testi - 3

9. Serebral Palsi (SP) hastalığı nedeniyle tekerlekli sandal-

7 ve 8. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
(I) Kemik erimesi problemini önlemek ya da mevcut bir
osteoporoz hastalığını tedavi etmek için kullandığımız
kalsiyum haplarının zannedildiği kadar masum olmadığı
anlaşılıyor. (II) Dikkatsiz ve yüksek dozda kullanıldıkların-
da, haplardaki fazla kalsiyum, damarlarda tıkayıcı plakların
oluşmasına ve kalp krizi veya inme riskinin artmasına yol
açabiliyor. (III) Netice şu: Bedenimizin ciddi bir kalsiyum
havuzu var ve bu havuzu kalsiyum ile doldurmamız,
düzenli biçimde vücudumuzu takviye etmemiz şarttır.
(IV) Bunu yapmak yerine hemen kalsiyum destek ilaçları-
na saldırırsak havuzu taşırırız ve vücudumuza çok büyük
zarar veririz. (V) Kanaatime göre destek kullanım kararı,
sadece doktorlara bırakılmalı, “özel hâller” ve “düşük doz”
ile sınırlanmalı.
yeye mahkûm olan buna rağmen ikinci üniversitesini oku-
yan Ebrar Öcal, yaşam hikâyesini ve engellilerin yaşadığı
zorlukları Sevginin Gücü isimli kitabında dile getirdi. Henüz
1,5 yaşındayken oturamama, konuşamama şikâyetleriyle
doktora götürülen Ebrar’a tetkikler sonrasında SP teşhisi
konuluyor. %80 bedensel engelli olarak hayatını tekerlekli
sandalyeye bağımlı olarak sürdürmeye başlıyor. Bugün 27
yaşında. Anadolu Üniversitesi Kamu Yönetimi Bölümünü
bitirdikten sonra Radyo Televizyon Programcılığı Bölümün-
de ikinci sınıfa geçti. Engelleri aşarak mutlu olan ve umut
olan Ebrar, aynı zamanda kendisi gibi olanlara örnek oldu.
Kitabının geliriyle yaşamını biraz daha kolaylaştıracak olan
akülü arabaya sahip olmak isteyen Ebrar, sevginin engel
tanımayan gücüne inanıyor.
Bu parçada sözü edilen kişinin
I. Azimli
II. Çalışkan
III. Hedef sahibi
IV. Karamsar
özelliklerinden hangilerine sahip olduğu söylenebilir?

A) I ve II B) Yalnız I C) I, II ve III
D) Yalnız III E) I ve IV

7. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden

sonra “Ne var ki bu ihtiyacı haplarla değil süt ürünleri, yeşil
sebzeler, lahanagiller badem ve benzeri kuru yemişler ile
doğal yollardan almak en doğru tercihtir.” cümlesi getiril-
melidir?
10. Bir şaşıya eğer, “Ay birdir” desen, sana
A) I B) II C) III D) IV E) V
“Birlik mevzuunda şaşırmadasın” der.
Alay ederek birisi, “Ay iki tanedir” dese
o kötü adam bu sözü tasdik eder.
P Yalancıların, her nefeste söyledikleri
E yalandır. “Pis şeyler, pislere aittir” sözü
kâfidir.
S
Gönlü gani olanların eli de geniş olur.
Kör gözlüler taşlık yerde sürçer, düşerler.’’
(Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî)
PES Paragraf Soru Bankası

8. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak

aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? I. Yalan söyleyenler makbul kişiler değildir.
A) I. cümlede bir yanılgı söz konusu edilmiştir. II. Gerçekleri görme gücünden yoksun kişiler doğruya
B) II. cümlede hassasiyet gerektiren bir duruma dikkat ulaşamazlar.
çekilmektedir. III. Cömert ve tokgözlü olanlar feraha kavuşur.
C) III. cümlede sağlıkla ilgili bir zorunluluktan söz edilmiş-
Mevlânâ’nın Mesnevi’ sinden alınan parçadan yukarı-
tir.
dakilerin hangisi çıkarılabilir?
D) IV. cümlede bir koşulun gerçekleşmesi durumunda
ortaya çıkacak olumsuz duruma değinilmiştir. A) Yalnız I B) I ile II C) Yalnız II
E) V. cümlede doktorların kalsiyum destekleriyle ilgili yak- D) I ile III E) I, II ve III
laşımlarına vurgu yapılmıştır.

116

11. “Kelime, sınırlı bir birim değildir. Renk, çizgi, ses gibi ölçüye
gelmez. Bir anlamda kelime insandır ve insanın içine, dışı-
na ve bütün yönlere sonsuz genişlemesidir. Şiir kelimenin
bir belirti olmasının ötesinde başlayan bir şeydir.”
Şiirle ilgili görüşlerine başvurulan İsmet Özel, bu par-
çada kimleri eleştirmektedir?
A) Kelimeyi sınırlı bir birim olarak görenleri
B) Kelime seçiminde özen göstermeyenleri
C) Kelimelere canlı muamelesi yapmayanları
D) Kelimelerin sonsuz anlatım olanaklarına inananları
E) Kelimelerin soylu olduğunu iddia edenleri
12. Adana yöresine ait 7 adet Türk halk oyunu örneğinin mü-
zikleri seçilmiştir. Yöredeki müzisyenler ile görüşme yapıl-
mıştır. Müzisyenlerin performansları kamera ile kayıt altına
alınmış, daha sonra önce bu kayıtlar üzerinden melodik ve
ritmik nota diktesi çalışması yapılmıştır. Yörede halk oyun-
larına eşlik çalgısı olarak zurna ve asma davul kullanılmak-
tadır. Müziklerin notasyonunda iki porteli nota yazım şekli
kullanılmış olup, üst portede zurna ile icra edilen melodik
yapı yer alırken alt portede ise asma davul çalgısının icra
ettiği ritim notaları yer almaktadır.
Bu parçada sözü edilen araştırmanın amacı aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) Adanalı müzisyenlerin kullandıkları müzik aletlerinin
yapım aşamalarının belirlemek
B) Türklerde davul ve zurnanın müzikte kullanım alanları-
nı ortaya koymak
C) Müzisyenlerin uygarlık tarihine katkısını tespit etmek
D) Adana yöresi halk oyunlarının müziklerini ve ritimlerini
incelemek
E) Adana yöresinden yola çıkarak müziğin evrenselliğini
kanıtlamak
117
İrtifa Testi - 3
13. Bir kölelik anlatısı olan ve Güney’den kaçan kölelerin
hikâyelerini içeren Yeraltı Demiryolu adlı romanın 2016 yılı
itibarıyla Amerikan toplumunda bu kadar popüler olması
ve okunmasını, kuşkusuz geçmişin yaralarının tam olarak
sarılmadığının, farklı biçimlerde kurumsal ya da toplumsal
baskı ve ön yargıların günümüzde de sürdüğünün işareti
olarak kabul etmek mümkündür.
Bu parçadan kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağı-
dakilerden hangisidir?
A) Yeraltı Demiryolu adlı roman Amerika’da yayımlanmış-
tır.
B) Amerikan toplumu kölelik konusundaki sorunlarını
tamamen aşmıştır.
C) Yeraltı Demiryolu adlı roman bir kölelik anlatısıdır.
D) Yeraltı Demiryolu adlı roman 2016’da yayımlanmıştır.
E) Roman, Amerika’da çok satanlar listesinin zirvesinde-
dir.
14. Her edebî metin okurla arasında bir kontrat yapar. Der ki bu
okuyacağın kurgudur, gerçek değildir, ben uydurdum. Okur
da bunu kabul ederek okumaya başlar. Metnin gerçekliği
veya inandırıcılığı dediğimiz şey budur, yazarın anlattığı şey
gerçekte öyle olmayabilir ama yazarın mahareti bunu oku-
yucunun gözünde inandırıcı kılması bu kontrata uymasıdır.
Dolayısıyla öykü bir kurgudur, hakikat iddiası yoktur hatta
hakikati çarpıttığını, okura hakikatin başka türlü de kurgula-
nabileceğini göstermek amacı taşıyabilir. Oysa anı, biyog-
P ra, yaşantı, hatırat dediğimiz türlerin bir doğruluk iddiası,
gerçeklikle kuvvetli bir bağı olmalıdır. Bu türlerin yer aldığı
E alan edebiyat değil tarihtir ve tarih her ne kadar sürekli tah-
S rif edilerek ilerlese de sonuçta bir hakikat iddiasına dayanır.
Öyleyse bir sanatsal metni gerçeğe uymuyor diye değersiz
sayamayacağımız gibi bir bilimsel ya da öğretici metni de
sanatsal bir anlatım yok diye değersiz sayamayız.
PES Paragraf Soru Bankası
Bu parçanın anlatımında
I. Tartışma
II. Öyküleme
III. Örneklendirme
IV. Karşılaştırma
V. Tanık gösterme
kavramlarından hangileri yer almaktadır?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) I ve IV E) I ve V
 İrtifa Testi - 3

17. (I) Okuma eyleminin hangi biçimlerde yapılacağını, hangi

15 ve 16. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Eski Çin metinlerinde de görülüyor ki Türkler şehri sevmi-
yor, benimsemiyorlar. Bu ilişki, tarih boyunca kılık değişti-
rerek de olsa devam etti. Mesela şehrin ahlaksız, baştan
çıkarıcı ve öz benliğimize aykırı olduğu düşüncesi yıllar bo-
yunca romanlarda, lmlerde işlenip durdu. Belki uzun gö-
çebeliğin yarattığı bir etki bu. Şehri benimsemeyen, onunla
yaşamayan, ona katkı sunmayan tam tersine onu deforme
eden bir kültür. Sanki orada kalmayacakmış, yine göçüp
gidecekmiş gibi ---- . O yüzden şehrin geçmişine de gele-
ceğine de saygı duymuyor. Onun için endişe etmiyor.
amaçlarla yapıldığı belirlemektedir. (II) Bilmediğimiz bir
hususu öğrenmek uzmanı olduğumuz alanla ilgili bilgimizi
güncellemek, yanlış ve eksik gördüğümüz bir metni eleş-
tirmek veya edebî haz almak gibi amaçlar okumalarımızın
nasıllığını belirler. (III) Referans değeri yüksek kitapların
önemli cümlelerinin altı çizilir. (IV) Derhâl bulunmak iste-
nen satırlar için renkli şeritler kullanılır veya farklı renkli
kalemler kullanılır üstelik de her renge bir anlam yüklenir.
(V) Kitapların word dosyalarına veya defterlere özetlen-
mesi de okuma amacına göre uygulanabilecek önemli
yöntemler arasındadır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisi ana
düşünceyi vermektedir?
A) I B) II C) III D) IV E) V

15. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına

göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) iğreti duruyor
B) hızlı hızlı hareket ediyor
C) enseyi karartıyor
D) hop oturup hop kalkıyor
E) ırmağın tersine yüzüyor

P
E
S
16. Yazarın bu parçada açıklık getirmeye çalıştığı konu 18. (I) Zeytin ağacı, iki bin yaşına kadar yaşayabilen bir ağaç.
aşağıdakilerden hangisidir? (II) Asırlara meydan okuyan ağaç da diyorlar. (III) İlk zey-
A) Türk insanın neden köy yaşamını çok sevdiği tin ağaçlarının Doğu Akdeniz’de, Anadolu’da ehlileştirildiği
PES Paragraf Soru Bankası

söylenegelir. (IV) Ömrünü tamamladığında bile köklerinden

B) Türk şehirlerinin sorunlarının nasıl çözüleceği
tekrar tekrar hiç usanmadan, yorulmadan lizlenir. (V) Yıl
C) İnsanımızın şehir yaşamıyla ilgili bakış açısıyla yaşadı- aşırı meyve verir yani bir yıl verip diğer yıl nispeten dinlenir.
ğı şehirlerin sorunları arasındaki ilişki
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşün-
D) Şehirlerin sorunları ve çarpık kentleşmeyle ilgili farkın-
cenin akışını bozmaktadır?
dalık oluşturulması gerektiği
E) Nitelikli bir şehirleşme ile coğrafyanın özellikleri arasın- A) I B) II C) III D) IV E) V
daki ilişki

118
 İrtifa Testi - 3

Amasra
Oğuzname
Oğuzname, Türk milletinin sözlü tari-
hi sayılır. Halk arasında sözlü kültür-
de rivayetler şeklinde yaşayan tarihî
bilgiler burada yazıya geçirilmiştir.
Oğuzların atalarına ve hükümdarlarına
dair önemli bilgiler içerir. Üç bölümden
oluşan eserde şu bilgiler yer alır:
1. Bölüm: Oğuzların efsanevi hakanı Oğuz Kağan’ın ataları
hakkında bilgi, Oğuz Kağan ve faaliyetleri hakkında bilgi ve
Oğuz Kağan’dan sonra gelen kağanların sırası ve faaliyetleri.
2. Bölüm: Atasözleri ve hikmetli sözler Amasra
3. Bölüm: Dede Korkut boylarının destanî hikâyeleri şeklindeki
anlatımı
Not: Bu üç bölüm, birbirinden bağımsız olarak parça parça
mevcuttur ancak üçünü birlikte ihtiva eden ilk yazma nüshası
kayıptır. (Ahmet Bican Ercilasun)

19. Tataristan’ın Kazan şehrindeki bir kütüphanede bulunduğu
için ülkemizde Kazan Oğuznamesi olarak bilinen yazma
nüsha, oldukça hacimli bir eserdir. Oğuzname’ nin sözlü
ve efsanevi tarihini anlatır. Eseri ilk kez 1993 yılında Fikret
Türkmen tanıtmıştır. 1998’de İstanbul’da Ahmet Veli Men-
ger Vakfı tarafından yapılan tıpkıbasım sadece 150 adettir.
1990’lardan beri eser, Türkologların ilgi alanına girmiştir.
Eserin tamamı üzerinde yapılmış biri tez, biri basılı iki aka-
demik çalışma var. Ama ne yazık ki bunlar yanlış okuma-
larla doludur. Yazma üzerinde çalışanlar, onun tarihini de
tespit edememişlerdir. 2018 baharında Türk Kültürü Araş-
tırmaları dergisinde yazdığım Kazan Oğuznamesi Değil
Afganistan Afşarları Oğuznamesi başlıklı yazımda eserin
1789 veya onu izleyen birkaç yıl içinde Afganistan Afşarları
arasında yazıldığını ispat ettim.
20. Sesamos, Amastris, Samastro ve son adıyla Amasra…
Fatih Sultan Mehmet’in şehri izlerken lalasına “Lala!
Çeşm-i cihan bura mı ola?” diye sorduğu diyar burası. Hi-
titlerden başlayarak birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış,
Karadeniz’in uyuyan prensesi. Kemere Köprüsü, Tavşan
Adası, Akdeniz’i andıran plajları, nostaljik evleri, Ceneviz
Kalesi, dokunulmamış doğası ve dokusu ile tarihin har-
manlanışı Amasra’yı eşsiz kılan şeyler belki de. Tarih bo-
yunca çok fazla uygarlık ve imparatorluk görmüş olması
P
muhakkak tesadüf değil. Doğal güzelliğinin yanı sıra ticari
E merkez olması, denizcilerin uğrak durağı olması ve verimli
topraklara sahip olması boş bırakmamış Amasra’yı.
S
Bu parçadan hareketle Amasra ile ilgili olarak aşağıda-
kilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Tarih içerisinde birçok farklı adı olduğuna
PES Paragraf Soru Bankası

Bu parçada sözü edilen Oğuzname ’yle ilgili aşağıdaki-

B) Fatih Sultan Mehmet’in beğenisini kazandığına
lerden hangisine değinilmemiştir?
C) Tarih boyunca birçok uygarlığa ev sahipliği yaptığına
A) Bu şekile isimlendirilmesinin nereden kaynaklandığına
D) Doğal güzelliği ve ticaret sayesinde rağbet gördüğüne
B) Sayfa sayısının çokluğuna
E) Çağımızın en büyük turizm merkezlerinden biri olduğu-
C) Hakkında yapılan bilimsel çalışmalar bulunduğuna
na
D) Yazma nüshasıyla ilgili bazı yanlış bilgilerin bulunduğu-
na
E) Parçanın yazarının bu eseri bilim dünyasına tanıtan ilk
kişi olduğuna İDEAL SÜRE 20 dk MAKUL SÜRE 22 dk SİZİN SÜRENİZ

119
 İRTİFA TESTİ – 4
1. (I) Domates, Amerika kıtasının keşyle birlikte Batı’ya gel-
di. (II) Kırmızı renginden dolayı zehirli zannedilen domates,
Avrupa’da uzun süre yenmedi. (III) Bir Fransız kralı, hal-
kını domatesin zehirli olmadığına inandırmak için toplum
önünde domates yiyince bu değerli yiyecek tüketilmeye
başlandı. (IV) Ham iken yeşil olan domates, çekirdekleri ol-
gunlaşmaya başladıkça kırmızılaşır ve ilgi çekmeye başlar.
(V) Domatesin renk değiştirmesi çok gelişmiş bir kimyasal
sürecin ürünüdür. (VI) Enzimler tarafından çürütülen yeşil
kloroller, yerlerini o ana kadar gizlenen kırmızı karotenle-
re bırakır. (VII) Böylece ortaya önemli bir antioksidan olan
kırmızı renkli, olgun domates ortaya çıkar.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istenirse ikinci parag-
raf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
2. I. Epiktetos’a göre insan ancak doğa kanunlarına uyarsa
bunu da baskı altında olmayan bir akılla ve gönüllü
olarak yaparsa erdemli olur.
II. Epiktetos’a göre erdem, en yüksek insani değerdir ve
insan yalnızca erdemli olduğu zaman mutlu olabilir.
Bu iki cümlede verilenler nasıl birleştirilirse Epikte-
tos’un görüşleri tam olarak ifade edilmiş olur?
A) Mutluluğun tek koşulu olan ve insanın sahip olduğu en
yüksek değer olan erdeme, özgür bir akılla ve kendi
isteğiyle doğanın yasalarına uyanlar ulaşır.
B) Mutluluğa ulaşmadan en yüce değer olan erdeme
ulaşamayacak olan insanın bunun için hür bir bilinçle
PES Paragraf Soru Bankası
doğanın kurallarına uyması gerekir.
C) Doğa kanunlarına kendi isteği ve hür iradesiyle uyarak
erdeme ulaşan insanın mutluluğu sonsuz bir mutluluk-
tur.
D) Hür vicdanlı, hür fikirli insanların yakaladığı mutluluk,
erdemli ve olgun bir mutluluktur ayrıca bu mutluluk
doğanın bir hediyesidir.
E) Doğal olmayan insanların mutluluğu, organik bir mutlu-
luk değil yapay bir mutluluktur; erdemli ve hür vicdanlı
insan, bu geçici mutluluğu, kalıcı mutluluğun kaynağı
olarak görür.
120
Ara Güler
(1928-2018)
Gazeteci, foto muhabiri. Fotoğrafçılığın
bir sanat hâline gelmesinde büyük kat-
kıları oldu. “Ünlülerin fotoğrafçısı” ola-
rak tanındı. Dünya çapında ün yaptı.
1962’de Almanya’da çok az fotoğrafçı-
ya verilen “Master of Leica” unvanını aldı. Ulusal ve uluslararası
birçok ödül aldı. Birçok uluslararası kuruluşa üye olarak kabul
edildi. Birçok yazarın kitabını fotoğrafladı. Picasso, Sophia,
Loren, İndira Ghandi, Salvador Dali, Dustin Hoffman, Federico
Fellini, Alfred Hitchcock, Winston Churchill, Bertrand Russel,
Louis Aragon, Arnold Toynbee, Orson Welles... onun fotoğrafını
çektiği bazı ünlü isimlerdir.
3. Allah vergisi bir yeteneği vardı. Gördüğü şeyin zamana
dayanabilir olup olmadığını anlıyordu. Derdi görüyordu.
Gördüğü şeyden de emindi. “Gördüğümüz şeyleri gördük
mü gerçekten?” diye bir soru belirmiyordu zihninde. Çünkü
yaşamın içinde denk geldiği her şeyi tanımaya çalışması,
yaşamın hakikatini anlamasına yetiyordu. Biriyle oturma-
dan, onunla vakit geçirmeden fotoğrafını çekmemeye gay-
P ret ediyordu. Onun bu özelliklere sahip olması sayesinde
onun için sadece bir araç olan fotoğraf makinesi önemini
E
yitiriyordu. Fotoğraf olmasa dahi “o” fotoğrafı yine çeke-
S bilirdi. John Berger’in “Fotoğraf makinesi bir alettir, onu
kullanan kişi çevresine bir neden atfeder.” dediği yerdeydi
Ara Güler. O, fotoğraf makinesini eline aldığı günden beri
“Yaşamı çekerim. Ben insanın derdiyle uğraşan adamım.
İnsanın hayatını ve dertlerini çekerim.” diyordu.
Bu parçada altı çizili sözle Ara Güler’in
I. Hayatın gerçek yüzünü kavramak
II. Gördüklerine karşı farkındalık içinde olmak
III. Zeki ve üretken olmak
özelliklerinden hangilerine gönderme yapılmıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III

4 ve 5. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Saatleri Ayarlama Enstitüsü, Tanpınar’ın diğer dört roma-
nından (Mahur Beste, Sahnenin Dışındakiler, Huzur, Ayda-
ki Kadın) hiç de başka türlü, değişik, farklı bir kitap değildir
bence. Bu beş romanı maskenin gülen ve ağlayan yüzle-
rine benzetiyorum. Tanpınar, dört romanında bir yandan
derin bir aşk acısı yaşarken bir yandan da bazı toplumsal
konular üzerinde kafa yoran, Doğu-Batı çatışmasının yol
açtığı kimlik konusuna odaklanan insanları anlatır ya, işte
bütün bu temalar ne bir eksik ne bir fazla aynı kadroyla
Saatleri Ayarlama Ensitüsü’nde de vardır. Ancak Tanpınar
bu defa aynı malzemeyi başka bir dille, farklı bir bakış açı-
sıyla yazmıştır. Diğer dört romana hâkim olan trajik atmos-
fer, Saatleri Ayarlama Enstitüsü’nde komediye döner. Konu
aynı fakat yorum ve ifade biçimi farklıdır. Böylece aslında
beş kitap birbirlerinin tersi/ düzü olarak Tanpınar’ın kitaplı-
ğını tamamlıyor.
4. Bu parçada Saatleri Ayarlama Enstitüsü ile ilgili olarak
aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz?
A) Yazarın diğer romanlarıyla benzer bir biçeme ve pers-
pektife sahip olduğuna
B) Mizahi ögelere yer verildiğine
C) Düşünce derinliğine sahip toplumsal sorunları yansıtan
bir eser olduğuna
D) Bakış açılarındaki farklılık ile yazarın diğer romanlar-
dan ayrıldığına
E) Yazarın öteki romanlarıyla benzer yönlerinin olduğuna
P di kendine yetmeye çalışan ve bunu başaran ender insan-
E lardandı. Tüm yaşamı boyunca belki yüz resim yapmıştı.
5. Bu parçada anlatılanlardan hareketle Tanpınar ile ilgili
S ğil, yüzlerce, binlerce yıl öncesinin anonim sanatçılarının
olarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Romanlarının içerik kadar biçemi ve ironisi ile de dikkat
çektiğine
B) Saatleri Ayarlama Enstitüsü adlı romanında trajik atmos-
fer yerine ironik ve komik atmosfer oluşturduğuna
C) Hayatı, yaşamın içindeki karşıt durumları yansıtarak
anlattığına
D) Her romanında ayrı bir dönemin trajik yönlerini yansıt-
tığına
E) Her romanında konu benzerliği olsa da kadrolarda
önemli farklılık görüldüğüne
121
İrtifa Testi - 4
6. Çağımızda edebiyat türü olarak roman öne çıkıp başat
hâle geldi. Romantizmin, isyanın, umudun ve aşkın edebi-
yatını temsil eden şiir bile her kıtada geri çekildi. Romanın
öne çıkması, modern hayatın insanlara yeterince boş za-
man bırakmaması gerçeğiyle tuhaf biçimde çelişir. Herkes
delicesine veya bezgince çalışıyor, büyük kentin zorluk-
larıyla boğuşuyor, televizyon seyrediyor, akıllı telefonlarla
oynuyor. Böyle bir tempoda zaman darlığı nedeniyle ancak
kısa metinlerin insan hayatına girmesinin akla daha uygun
olduğu söylenebilir. Öykü veya şiir gibi kısa sürede oku-
nabilecek, nefeslenebilecek metinler... Oysa öyle olmadı.
Goethe’nin “insanlığın evrensel mülkü” dediği şiirin yerini
alan roman, yüzlerce sayfayı bulan hacmiyle, boş zamanı
azalan insanın hayatında daha çok kabul gördü.
Bu parçada yazarın gerçekleşmesine şaşırdığı durum
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şiirin, edebiyattaki eski önemli konumunu yitirmesi
B) İnsanların artık okumaya yeterince zaman ayıramama-
sı
C) Zaman darlığı çeken insanın kısa metinler yerine
roman okuması
D) Günümüzde çok fazla roman yayımlanıyor olması
E) Okurların, öykü ve şiirin değerini anlayamaması
7. Fikret’in sanat alanında iddiaları yoktu. Öne çıkmak, üne
kavuşmak onun tutkuları arasında olmadı. Tanıdığım, ken-
Belki bu kadar bile değil. Dünyasını kendi yapıtlarıyla de-
yapıtlarından kurmuştu. Eski Mısır’ın, Yunan’ın, özellikle
Selçuklu ve Osmanlı yapıtları yetiyordu ona. O dünyada
solumaya çalışırdı. Coşkularını o dünyada bulurdu. Kendi
PES Paragraf Soru Bankası
yapıtına gelince o, yaşamının dışa vurduğu bir parçasıydı.
Parçada sözü edilen ressamın sanatındaki en belirgin
özellik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kendini toplumdan soyutlayarak yapıtını öne çıkarmak
B) Eski uygarlıkların dünyası içinde kendini yeniden var
etmek
C) Sayıca az fakat nitelikçe üstün yapıtlar ortaya koymak
D) Yapıtlarına duygularını yansıtmaktan kaçınmak
E) Bireysel olanı değil, toplumsal kaygıları yansıtmak
 İrtifa Testi - 4
8. Battal Gazi Destanı, on bir beyitten oluşan bir hamdüse-
na ile başlar. Bu kısım nazımla yazılmıştır. Burada bir olay
anlatılmaz. Allah’ın adı anılır ve dua edilir. Ardından gelen
söz başı da Hz. Muhammed’e duadır. Giriş bölümü olarak
ele aldığımız bu bölümlerden sonra asıl destana geçiş ya-
pılır. Destanın anlatıcısı hâkim anlatıcıdır. Olayları daha
çok rivayet boyutuyla anlatır. Destanda “... rivayet edenler
şöyle anlatırlar ki...”, “Sen kıssayı başka taraftan dinle.” gibi
ifadeler kullanılmıştır. Bu ifadeler, ----
Bu parçanın sonuna dil ve düşünce akışına göre
I. anlatılan olaylarla ilgili farklı anlatıların olduğunu
düşündürmektedir.
II. anlatıcının olayları anlatırken bilgisini göstermek istedi-
ğini kanıtlamaktadır.
III. anlatılanların çeşitli yorumlara açık olduğunun işareti-
dir.
yargılarından hangilerinin getirilmesi uygundur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
9. Sıradanlık ve hamasetle değil, düzeyli ve ahenkli bir çok
seslilikle, bilgi ve yüksek sanat üreten, arayış içerisindeki
yazarlara mekân olan, büyük, güçlü edebiyata doğru yol
alan dergiler kalıcı olur. Hem mevcut edebî ve sanatsal
birikimleri toplayan, muhafaza eden, sergileyen, değer-
lendiren hem de yeni düşüncelerin oluşmasına zemin ha-
zırlayan dergiler ülkede seçkin bir edebiyatın altyapısını
oluşturur, bir edebiyat ortamı yaratır, onu hareketlendirir,
bereketlendirir. Tutarlı, derinlikli, kuşatıcı dergilerin edebi-
yata katkısı da büyük olur.
PES Paragraf Soru Bankası
Bu parçadaki gibi anlatılan dergiler ile ilgili olarak
I. Edebî geleneklerin korunmasını sağlar.
II. Elit bir edebiyatın oluşumuna zemin hazırlar.
III. Uyumluluk ve çeşitlilik barındırır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III
122
10. (I) Hayranlıkla baktığımız tablolar çoğu zaman tek bir se-
ferde ortaya çıkmaz. (II) Sanatçılar, genellikle işe bir es-
kiz çizerek başlar. (III) Ancak tablonun yapım aşamasında
bazen kir değiştirip planda olmayan gürler ekler ya da
önceden planladıkları gürleri çıkarırlar. (IV) Bazen de bo-
yamaya başladıkları bir gürün yerini ya da biçimini değiş-
tirirler. (V) Picasso gibi kimi büyük ressamlar, yarım bırak-
tıkları tabloların bulunduğu tuvallere yeni tablolar yaparlar.
(VI) Sanatçının kir değiştirerek yaptığı değişikliklerin izleri
bazen resmin son hâlinde açıkça görülür bazen de resmin
tamamlanmasından yıllar sonra, kullanılan boyaların ışık
geçirgenliğinin artmasıyla ortaya çıkar.
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangisi
düşüncenin akışını bozmaktadır?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
11. İsmail Habib Sevük, Cumhuriyet gazetesinde 1930’lu yıl-
larda yayımlanmış Tuna’dan Batıya adlı şahane seyahat-
namesinde, 7 Aralık 1835 günü Almanya’nın ilk buharlı
P treninin Bavyera Nurenberg’den Furth’e saatte yaklaşık 20
kilometre hızla gittiğini anlatır. Sonra bu yüksek sürat için
E
bir Alman şairin şu sözünü nakleder: “Eyvah! Artık mekân
S düşüncesi öldü.”
Bu parçada bir Alman şairden alınan söz ile aşağıdaki-
lerden hangisi vurgulanmaktadır?
A) Ulaşımı hızlandırma çalışmalarının çok uzun zamandır
devam ettiği
B) Hızlı ulaşımın o güne kadar görülmemiş bir düzeye
çıktığı
C) Her teknolojik gelişmenin edebiyat dünyasına bir şekil-
de yansıdığı
D) Gelişen teknolojinin doğaya büyük ölçüde zarar verdiği
E) Hızlı ulaşımın insan ile yer arasındaki ilişkiyi bozduğu

İnci
İstiridye gibi bazı kabuklu deniz
hayvanlarının içinden çıkarılan
genellikle süsleme eşyası ve takı
olarak kullanılan yuvarlak nesne-
lerdir. Sedef rengindedir. Doğal
incilerin, bulunması ve çıkarılması oldukça zordur. Orta boy bir
incinin istiridye vb. bir yumuşakçanın midesinde oluşabilmesi
için beş yıl gerekmektedir. Tüm inciler, birbirinden farklıdır, tam
bir yuvarlaklığa sahip değildir. Paranın icadından önce ödeme
aracı olarak kullanılmıştır.
12. (I) Eskiden beri insanlar tarafından değerli bir mücevher
olarak kullanılan doğal incilerin çoğunun kaynağı denizde
yaşayan istiridyelerdir. (II) İstiridyeler yumuşakçalar şube-
sinde yer alan, açık denizlerde yaşayan kabuklu canlılardır.
(III) İncinin istiridye içerisinde oluşması aslında istiridye-
nin bir çeşit kendini koruma mekanizmasının sonucudur.
(IV) İstiridye kendini korumak için bu yabancı maddeyi
“incinin annesi” adı verilen sert, katı, güçlü ve parlak ya-
pıdaki sedef mineraliyle sarmaya başlar. (V) Kabuklarının
arasından içine giren bir kum tanesi ya da herhangi bir par-
çacık istiridye tarafından yabancı madde olarak algılanır.
(VI) Zaman geçtikçe daha çok sedef ile kaplanan bu ya-
bancı madde en sonunda parlak ve sert bir taşa dönüşür,
işte bu taşa inci denir.
Yukarıdaki parçanın anlamlı bir bütün oluşturması için
numaralanmış cümlelerin hangileri yer değiştirmeli-
dir?
A) I ve III B) II ve IV C) V ve VI
D) IV ve V E) III ve VI
123
İrtifa Testi - 4
13. Muhabir:
(I) -----
Terapist:
—Hayvanlar özel yaşamımda her zaman ilacım olmuştur.
Onlarla kurduğunuz özel bağı çoğu insanla kuramazsınız.
Bu sebeple hastalarımı tedavi ederken hayvanlardan ya-
rarlanmaya karar verdim.
Muhabir:
(II) -----
Terapist:
—Kediler tüm evcil hayvanlar içerisinde bence ekstra özel-
liklere sahip hayvanlar. Hem çok uyumlu hem çok başına
buyruk olmalarının yanı sıra insan hareketlerine verdikleri
tepkiler ilginç. Bunu bakışlarından, ses tonundan az çok
fark edebiliriz.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Hayvansever biri olarak tanınıyorsunuz, hayvanlarla
birlikte mi büyüdünüz?
(II) En çok sevdiğiniz hayvan hangisidir?
B) (I) Diğer terapistlerden farklı bir yol olarak hayvanlarla
terapiye nasıl karar verdiniz?
(II) Bütün hayvanları düşünürseniz diğerlerinden en
farklı diyeceğiniz hayvan hangisidir?
C) (I) Terapilerinizde hayvanları kullanmanız hoş karşıla-
nıyor mu?
(II) Kedilerin hastalarınızda uyandırdığı duygulardan
bahseder misiniz?
D) (I) Terapilerinizde en sık kullandığınız yöntem hayvan-
P larla terapi yöntemi midir?
(II) Kedilerin terapinizde kullandığınız yönlerinden bah-
E seder misiniz?
S E) (I) Terapiye yeni bir soluk getirmeye nasıl karar verdi-
niz?
(II) Kedilerin diğer hayvanlar gibi terapide kullanılması
PES Paragraf Soru Bankası
mümkün müdür?
 İrtifa Testi - 4
14. Nevruz Bayramı kışın bitmesi ve baharın gelmesi ile baş-
lar. Bu bayram, insanlara sevinç, mutluluk duygusu aşıla-
yan, onları yeni yıla, gelecek güzel günlere yüreklendiren
ilginç bir merasimdir. Kış, insanların elini kolunu bağlar;
onları işten güçten soğutur. Eski inanca göre kışın tabiat,
hayvanlar, kuşlar vs. yani her şey ölür; baharda ise dirilir.
Çünkü bahar hayat, canlılık getirir. Baharda tabiat canlanır;
güneş insanları, toprağı ısıtır. İnsanlar da çalışmak, bir işi
yapmak isterler. Belki de bu özellikleri bahar bayramının
yayılmasını, bu kadar çok sevilmesini gerekli kılan esas
unsurlardır.
Bu parçada Nevruz Bayramı ile ilgili
I. İnsanlarda olumlu duygular uyandırdığı
II. Her ülkede bu bayramın kutlandığı
III. Ortaya çıkmasında bir inanışın etkili olduğu
bilgilerinden hangisine ulaşılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) Yalnız III E) II ve III
15. Bilimdeki gelişme her alanda olduğu gibi iletişim alanında
da büyük bir gelişmeyi sağlamıştır. Gelişen iletişim araçla-
rı, bilgiye ulaşmadaki zorlukları ortadan kaldırdı. Bilgisayar
ve iletişim teknolojisindeki gelişmeler bu iki sektörü önce
birbirine yaklaştırdı, sonra da bilgi ve iletişimin birlikteliği ile
bilişim terimi gündeme geldi. İş yerimizdeki, okulumuzda-
ki, evimizdeki, bilgisayarlar kablo ile birbirine bağlanmaya
başladı. Askerî amaçla kullanılan ağ, genelleşti ve inter-
netin omurgası ortaya çıktı. Bilgisayarlar böylece iletişim
PES Paragraf Soru Bankası
aracı özelliğini de kazandı.
Yukarıdaki parçaya göre “bilişim” teriminin ortaya çık-
masında aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur?
A) Bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin bütünleşmeye baş-
laması
B) İletişimin öneminin daha çok kavranması
C) Bilgisayarın toplumsal alanda yaygınlaşması
D) Bilginin depolanması zorunluluğunun ortaya çıkması
E) İnternetin yaygınlaşmaya başlaması
124
16. 19. yüzyıl sonlarında ortaya çıkan, 20. yüzyıl başlarında
altın çağını yaşayan ve 21. yüzyıla girerken gittikçe önemi-
ni yitiren bir kaynak var: Kartpostallar. Yapılan seyahatle-
rin bir parçasıydı hatta kanıtıydı kartpostallar. Başlangıçta
bayram, yılbaşı, doğum günü gibi özel günlerin kutlanması
amacıyla kullanılan kartpostal -dilimizde bu amaca uygun
adlandırmasıyla tebrik, fotoğrafın yaygınlaşması ve kart-
postalla buluşması sonucunda yolculukların, gezilerin bir
parçası hâline geldi. Günümüzde kartpostal daha çok da
bu amaç için kullanılıyor zaten.
Bu parçadan kartpostalla ilgili aşağıdaki yargılardan
hangisine ulaşılamaz?
A) Her dönemde aynı öneme sahip olamamıştır.
B) Ortaya çıkışındaki amaç özel günlerin kutlanmasıdır.
C) Zaman içinde kullanım amacı değişmiştir.
D) Seyahat edilen yerlerle ilgili kartpostallar kullanılmaktadır.
E) Kartpostal son dönemde eski önemini kazanmıştır.
17. Lotus çiçeğinin kökleri, su içindeki oksijeni seven mikroor-
ganizmaları temizler; bu özelliği ile su içindeki gıda zinci-
rinin oluşumuna yardımcı olur. Su içinde ekolojik denge-
ye destek olur. Su bahçelerinin vazgeçilmez bitkilerinden
biri olan Lotus, gösterişli yaprak ve çiçekleriyle süslemede
tercih sebebidir; park ve bahçelerdeki havuz ve göletlerin
süslenmesinde kullanılır ve bulundukları yerlere güzellik
P katar. Genellikle gündüz saatlerinde tür ve çeşitlerine göre
E yaz aylarında beyaz, sarı, pembe, kırmızı ya da mavi renkli
gösterişli çiçekler açar. Bu çiçekleri çok sayıda tohum verir.
S Olgunlaşan tohumları suyun altında meyvelerini oluşturur.
Ülkemizin İstanbul, Bolu, Konya, Sapanca gibi birçok böl-
gesindeki göllerde doğal olarak yetişmektedir.
Bu parçadan lotus ile ilgili olarak aşağıdakilerden han-
gisi çıkarılamaz?
A) Su içi ekolojik düzeninin sağlanmasında etkili olduğuna
B) Etkileyici görünümleri sayesinde süslemede kullanıl-
dıklarına
C) Su içinde temizlik yaparak diğer canlılara yararlı oldu-
ğuna
D) Doğal ortamlarda hızlı yetişen çok renkli bir çiçek oldu-
ğuna
E) Su altında ürün veren bir bitki türü olduğuna
 İrtifa Testi - 4

20. Bir devleti hiçbir şey, yenilik kadar rahatsız etmez: Dev-
18 ve 19. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Cumhuriyet sonrası Türk şiirinde yeni ve farklı bir şiirsel
söylemin doğmasına öncülük eden ve edebiyat tarihlerinde
II. Yeni olarak adlandırılan anlayış, Türk şiirinin en moder-
nist atılımı olarak kabul edilebilir. Bununla birlikte II. Yeni
şiirinin ortaya çıkışından günümüze kadar bu şiirin çeşitli
yönleri sürekli tartışılmış ve II. Yeni şiiriyle ilgili farklı yakla-
şım ve değerlendirmeler ortaya çıkmıştır. Özellikle eleştiri-
ler yoğundur. II. Yeni şiiriyle ilgili eleştirilerin birleştiği ortak
noktaların başında, II. Yeni şiirinin bireyci, toplumdan ve
insandan uzak, içe kapalı bir şiir olduğu gelir.
18. Bu parçada II. Yeni şiiri ile ilgili aşağıdakilerden hangi-
sine değinilmemiştir?
A) Yeni bir şiir dilinin oluşumuna olan katkısına
B) Şiir alanında önemli bir yenilik hareketi oluşuna
C) Uzun süre eleştirilere konu oluşuna
D) İnsandan kopuk olmakla eleştirildiğine
E) Soyut ve anlamca kapalı olmasında toplum koşulları-
nın etkisine
lette değişiklik hep kötülüğe ve zorbalığa yol açar. Bir tek
parça bozulunca düzeltilebilir: Her şeyin özündeki bozulma
ve çürüme eğiliminin bizi ilkelerimizden uzaklaştırmasına
da karşı koyabiliriz ama koca toplumu yeniden kalıba dök-
meye, bu kadar büyük bir yapının temellerini değiştirmeye
kalkmak, düzeltecek yerde silip süpürmek, ufak tefek ku-
surları toptan bir kargaşayla düzeltmek, hastalıkları ölümle
iyi etmek, devleti değiştirmekten çok yıkmak isteyenlerin
işidir. Dünyanın birden düzeleceği yoktur ama insan kendi-
ni sıkan şey karşısında o kadar sabırsızdır ki, her ne paha-
sına olursa olsun ondan kurtulmak ister. Binlerce örnek de
gösteriyor ki dünya böyle çabuk şifa aramaktan hep zarar
görür. Dünyanın hâlinde genel bir iyileşme olmadıkça bir
an dertten kurtulması iyileşmesi demek değildir.
Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini söy-
lemesi beklenemez?
A) Devletteki bozulmaları hemen düzeltmek isteyen, dev-
lete düşmanlık eder.
B) Yönetim sistemindeki sorunların giderilmesi çok uzun
zaman alır.
C) Devletteki bozulmaları gidermek isteyen bireyler
düzeltmeye kendinden başlamalıdır.
D) Anlık düzelmeler, devletteki sorunun giderildiği anlamı-
na gelmez.
E) Devlet, sistemini sarsacak yeniliklere her zaman karşı-
dır.
ÜRYAN GELDİM YİNE ÜRYAN GİDERİM
Üryan geldim gene üryan giderim
Ölmemeye elde fermanım mı var
Azrail gelmiş de can talep eyler
Benim can vermeye dermanım mı var

P Dirilirler dirilirler gelirler

Huzur-ı mahşerde divan dururlar
E Harâmî var diye korku verirler
Benim ipek yüklü kervanım mı var
S
Er isen erliğin meydana getir
Kadir Mevlâm noksanımı sen yetir
Bana derler gam yükünü sen götür
Benim yük götürür dermanım mı var
PES Paragraf Soru Bankası

19. Bu parçadan hareketle II. Yeni şiiri ile ilgili olarak aşa-
Karac’oğlan der ki ismim överler
ğıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
Ağu oldu bildiğimiz şekerler
A) Türk edebiyatının en özgün şiir hareketi olduğuna Güzel sever diye isnad ederler
B) Türk şiirinin akışında önemli bir değişim oluşturduğuna Benim Hak’tan özge sevdiğim mi var

C) Şiirle toplum arasındaki bağı tümden kopardığına Karacaoğlan

D) Yoğun eleştiri nedeniyle insanları şiirden uzaklaştırdığına

E) Aşırı kapalı ve anlamsız bir şiir olduğuna

İDEAL SÜRE 18 dk MAKUL SÜRE 20 dk SİZİN SÜRENİZ

125
 İRTİFA TESTİ – 5
1. Yazma ve yaratma sürecini ayrıntılarıyla tartışmadan
önce kendi deneyimlerimi paylaşmanın yerinde olacağını
düşünüyorum. Yaklaşık otuz yıldır yazıyorum. Gittikçe bu
yoğunluk artıyor. Dolayısıyla başka birine dönüştüm. Her
gün, her saat yazmayı düşünen, yazının içinde yaşayan
birine. Bu, yazarların ortak kaderidir, ben de paylaştım bu
kaderi. Yazma anlarım çoğalarak, kimi zaman yaşama
anlarımdan çalarak büyüdü, hayatımı kapladı. Yazma işi-
ne başladım başlayalı bir defter tutuyorum. Çoğu zaman
kurmaca metinler tasarlıyor ve bu metinler için defterime
notlar alıyorum. Böyle böyle kişisel günlüklere dönüşen
defterleri bir sıçrama tahtası olarak kullanıyorum.
Bu parçadan yazma ve yaratma işiyle ilgili olarak aşa-
ğıdakilerden hangisine kesin olarak ulaşılabilir?
A) Yöntem sahibi olmadan yapılamaz.
B) Yazarın iradesinin dışında bir işleyişe sahiptir.
C) Bir zaman sonra yazarın yaşamını değiştirir.
D) Mutlaka bir yetenek gerektirir.
E) Yapabilmek için belli bir birikim gerektirir.
Güç İçinde
Ne zaman ki güçlü olmak, tek çare olarak kalır; o zaman anlar-
sın ne kadar güçlü olduğunu.
Bob Marley
P
E
S
PES Paragraf Soru Bankası
İyi Tasarla
Zaman kaybetmemek için kaybedilmiş zaman, kaybedilmiş
zaman değildir.
Mehmet Durmaz
126
2. • Popüler edebiyatın kapsamına giren kitapları inceledi-
ğimizde gerek sahip olduğu yapısal unsurlar gerekse
anlatılanlar bakımından birbirlerinin tıpkısı olduğunu
herkes kabul etmektedir.
• Popüler edebiyat dendiğinde üzerinde mutabık kalın-
mış bir tanım bulunmaktadır: Kolay edebiyat ya da
edebî olmayan edebiyat. Bu da şu anlama gelir:
Okurun okuma seviyesini geliştirmeyen, okur tara-
fından zorlanılmadan anlaşılan, sığ, ve belirli türlerin
dışına çıkmayan sadece eğlendirmeyi amaçlayan eser.
Yukarıdaki iki cümlede anlatılanların en doğru biçimde
birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Popüler edebiyatın kapsamına giren eserlerin okuyu-
cuya bir katkısı yoktur; bunlar, okuyucuya sadece hoş
vakit geçirmeyi amaçlayan, belirli türdeki eserlerdir.
B) Okuyuculuk düzeyini yükseltmeyen, derinliği olmayan,
kolayca anlaşılan, biçim ve içerik açısından hiçbir
özgün yanı olmayan, belirli yazınsal türlerle ve eğlen-
dirme amacıyla sınırlı kalan eserlere popüler edebiyat
denmektedir.
C) Çabuk tüketilen, kolay okunan, okuru zorlamayan
eğlendirici konularda ve türlerde yazılan sınırlı bir kit-
leye seslenen eserlerin popüler edebiyat kapsamına
girdiği herkesçe kabul edilmektedir.
D) Popüler edebiyatın amacı kitlelerce çok çok ve kolayca
okunmak olduğu için bu kapsama giren eserler, hem
konu hem de şekil olarak kendine özgü olmaktan çok
uzaktır.
E) Yüzeysel bir yaklaşımla ve özgünlükten, uzak bir biçim-
de yazılan popüler ürünler çabuk tüketilen, kalıcılığı
olmayan, sanatsal zevkten yoksun eserlerden ibarettir.

3. I. İş arkadaşımızın hakkımızda yaptığı dedikodu ile ilgili
olarak bir dostumuzdan söylentilerle ilgili açıklamalarda
bulunmasını istesem ve o dostumuz, açıklama yapar-
ken dedikoducu kişiye yönelik çok sert tepki göstersem
dostumuz şunu söyler: Senin bu tepkiyi göstereceğini
biliyordum. Dostumuzun bunu bilmesi bizi şaşırtır hatta
kızdırır. Çünkü o sert tepkiyi göstereceğimizi biz bile
tahmin edemezken dostumuz, bunu nasıl bilebilmekte-
dir?
II. Demek ki kişilik özellikleri, kişinin kendisini ve çevresini
algıladığı alışılmış tarz ve davranışlarla yani tepki gös-
terme biçimleriyle belirginlik kazanabilmektedir. Bunları
ise ancak çevremizdeki diğer insanlar görebilmektedir.
Dışarıdaki göz bizim kişiliğimizin etiketini yapıştırır:
otoriter, bencil, sosyal, özgeci, güvensiz, vicdanlı,
empatik, dürüst, gururlu, kibirli, alçak gönüllü, tutkulu...
Bu iki parçanın arasındaki ilişki için aşağıdakilerden
hangisi doğrudur?
A) I. parçada ortaya konan düşünceye II. parçada karşı
çıkılarak kanı değiştirmek amaçlanmıştır.
B) I. parçada bir yanılgıdan, II. parçada bu yanılgının kay-
nağından söz edilmiştir.
C) I. parçada tartışmacı bir anlatımla bir görüş ortaya kon-
muş, II. parçada tanık gösterme yoluyla o görüş pekiş-
tirilmiştir.
D) I. parçada bir olgu ortaya konmuş, II. parçada o olguyla
ilgili çıkarımda bulunma yoluna gidilmiştir.
E) I. parçada genel bir kural ortaya konmuş, II. parçada
ise bu kuralın istisnasına yer verilmiştir.
P bel duruyor oluşuna bakmayın, gerektiğinde canlarını koru-
E nenler yayar. Bunlar, kemirgen böcekleri ya hemen öldürür
S salatayı zehirli bir safraya çevirir. Söğütler ise bir savun-
Çelişki
– İnsan nedir bilir misin Olric?
– Nedir efendimiz?
– Ağaçları kesip onlardan kâğıt yapan sonra da o kâğıtlara
“Ağaçları koruyunuz!” yazandır.
Oğuz Atay
“Tutunamayanlar”
127
İrtifa Testi - 5
4. Einstein etrafımızdaki dünyayı nasıl algıladığımızı kökten
değiştirdi ama bunu, işinden hiç keyif almadan, sadece çok
çalışarak yapmadı. Einstein’a göre büyük zihinsel beceri-
ler ve eğlence birlikte çalışır ve öğrenmekten ne kadar keyif
alınırsa beyin de bilgiyi o kadar hızlı bir şekilde alır ve iler-
lemelere imza atar. 1915 yılında, piyano öğrenmek isteyen
on bir yaşındaki oğlu Hans Albert’a şu anlamlı sözleri yazdı:
“Piyanodan keyif almandan, öğretmenin sana ödev vermese
bile hoşuna giden bir şeyleri çalmandan dolayı çok mutluyum.
Bu şekilde daha iyi öğrenirsin. İşini o kadar büyük bir keyie
yaparsın ki zamanın nasıl geçtiğini anlamazsın. Bazen ben
de kendimi işe o kadar çok kaptırıyorum ki akşam yemeği ye-
meyi unutuyorum.”
Aşağıdakilerden hangisi Einstein’ın oğluna önerisiyle
aynı doğrultudadır?
A) Zevk duyularak yapılan çalışmalar, yeteneklerin daha
verimli kullanılmasını sağlar.
B) Çabuk ve kalıcı öğrenmenin koşulu, zihinsel becerileri
yerinde kullanmaktır.
C) Zihinsel becerilerin gereksiz işlerle ilgili kullanılması
öğrenmeyi zayıflatır.
D) Başarının, yarısı yetenek ise diğer yarısı da çok çalış-
maktır.
E) Zihinsel becerilerini yetenekleriyle birlikte kullanma-
yanlar bilimde başarılı olamaz.
5. Ağaçlar, zararlı böceklerin saldırısına karşı öz savunma
yapma yeteneğine sahiptir. Onların yerlerinde tembel tem-
mayı bilirler. Meşeler; kabuk ve yapraklarına acı, zehirli ta-
ya da en azından yaprakların tadını değiştirerek leziz bir
ma bileşeni olarak benzer bir işlev gören salisilik asit üretir.
Ancak biz insanlar için durum farklıdır. Söğüt kabuğundan
yapılan çaylar baş ağrılarını dindirebilir, ateş düşürebilir ve
PES Paragraf Soru Bankası
aspirinin öncülüdür.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Karşılaştırmadan yararlanılmıştır.
B) Açıklayıcı anlatım benimsenmiştir.
C) Örneklemeye başvurulmuştur.
D) Kişileştirme yapılmıştır.
E) Somutlaştırmaya başvurulmuştur.
 İrtifa Testi - 5

6. Muhabir: 7. (I) Tanzimat Dönemi yazarları “roman” terimini kullanmakla

(I) ----
Yönetmen:
— İsteyen eski Yunancayla da roman yazabilir. Bizde bir
kısım yazarlar, eski Osmanlıcayla, daha doğrusu son yıl-
ların Osmanlıcasıyla romanlar, şiirler yazıyorlar, eh, pekâlâ
da bir şeylere benziyor yazdıkları. Bunlar hünerli kişilerdir.
Böylesi bir sanat, göstermelik bir sanat olabilir. Kullanılma-
yan bir dille yazmak hünerini gösterenleri alkışlayabiliriz.
Kaldı ki bugün Türkiye’de bunların birçoğunu da alkışlıyo-
ruz. Böyle bir hüner az bir şey mi, saygı duymamak elde mi
bu eski dille yazanlara?
Muhabir:
(II) ----
Yönetmen:
— Tükenen bir çağı yazıyorum, değişen insanla birlikte.
Dolayısıyla eski değil ama değişen, canlı bir dille yazma
çabasındayım. Değişimin acısı, sancısı, yok oluşun yeni
patlamalarıyla birlikte... Seyretmiş değil, ülkemin insanları-
nı yaşamış bir kişiyim, dilini de doğasını da... Ülkemiz deh-
şet bir değişme süreci içinde... Bunu gözden kaçıramayız.
Sanatçı, biraz da güncelin adamıdır. Ülkemizin en güncel
sorunu bugünlerde sonsuz bir değişimde olma sorunudur.
Dil de bunlardandır.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Romanın başarılı olmasında dilin etkisi daha mı
fazladır?
(II) Sanatçının günceli izlerken aynı zamanda dili de
yakından takip etmesi gerekir mi?
B) (I) Romancılar Osmanlıcayı yaşatmak için neler yap-
malıdır?
birlikte roman ve hikâyeyi ikisini birden karşılayacak şekil-
de daha çok “hikâye” terimini benimsiyorlardı. (II) Edebiya-
tımıza roman, gerçek anlamda Servetifünun Dönemi’nde
Halit Ziya Uşaklıgil ile birlikte gelmiştir. (III) Romanın teknik
kusurlarını yok eden, iç ve dış betimlemeyi ustaca yapan ilk
sanatçı odur. (IV) Daha önceki sanatçıların romanın akışını
kesip konu dışı bilgi vermelerine, olağan dışı tesadüere
ve romanla bütünleşmeyen, iğreti çevre tasvirlerine onda
rastlanmaz. (V) Yazar, Mai ve Siyah’ ta, Aşk-ı Memnu ’ da
teknik bakımdan çok başarılıdır, ayrıca yazar, bu konuda
çok değerli teorik bilgiler içeren Hikâye adlı eseri yazmıştır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
8. Konargöçer yaşantıları ile bilinen insanlardır yörükler. (I)
Güz gelince de onların deyişi ile “seyile” yani sahile iner-
ler. Kullandıkları birçok ürünü çalışkanca kendileri üretirler.
(II) Kirmeninde eğirir pek çalışkan Yörük kadını ipini; sonra
ilmek ilmek dokur çullara. (III) Al al yanaklı esmer tenli in-
sanları, sıcak gönülleri ile fethederler yürekleri.
1. Nerede görseniz tanıyıverirsiniz onları…

P 2. Geçimlerini de sağlayan keçilerinin kılından ömürlük kıl

(II) Toplumdaki hızlı değişime dilin ayak uydurduğunu
çadırlarını yaparlar.
söyleyebilir misiniz?
E 3. İklim şartlarına bağlı olarak yaşarlar ve hava ısınıp
C) (I) Osmanlıcanın anlatım olanakları roman yazmaya
iklim yumuşayınca Torosların yüksek yaylalarına çıkar-
elverişli midir? S
lar.
(II) Toplumdaki hızlı değişimi izlemekte zorlanıyor
musunuz? Bu parçanın anlamlı bir bütün oluşturması için I, II
ve III ile belirtilen yerlere 1, 2 ve 3 numaralı cümleler
D) (I) Bugün Osmanlıcayla roman yazılabilir mi?
PES Paragraf Soru Bankası

hangi sırayla getirilmelidir?

(II) Yapıtlarınızı yazarken nasıl bir dil kullanıyorsunuz?
E) (I) Kullanılmayan dil ile bir roman yazmanın zorlukları I II III
nelerdir? A) 2 1 3
(II) Yapıtlarınızda dile anlattıklarınızdan daha çok
B) 1 2 3
önem verdiğiniz olur mu?
C) 3 1 2
D) 2 3 1
E) 3 2 1

128

9 ve 10. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Yaz tatili başladı, öğrenciler yoğun bir yılın ardından din-
lenecekler. Bilgisayarlarına bakacaklar ama bir gerçeği
unutmayacaklar, bunların tümünden de önemli olanı kitap
okumak... Diğer eğlenceleriniz, oyunlarınız sizin zaman ge-
çirmenizi sağlar ama kitap gibi kalıcı bir iz, zevk bırakmaz.
Çünkü kitap size yeni dünyaların kapılarını açar. Kitaplar
ayrıca sevgi aşılar, ailenizi, arkadaşlarınızı, öğretmenlerini-
zi tanırsınız. Yalnız insanlara değil hayvanlara, ota, çöpe,
denize, yağmura da muhabbet duyarsınız kitaplarla. İşte
bunun anlamı da mutluluktur aslında. Belki de kuracağınız
kitaplığın ilk kitabı bu olacak, ardından yeni yazarlar, yeni
dünyalar gelecek.
11. Bu sözleri söyleyen birinin günlük türünü sevmesinin
9. Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıda-
kilerden hangisidir?
A) Kendi özelliklerinin farkına varmak
B) Farklı insanları, kültürleri, yaşamları tanıtmak
C) Kişiliğinin sınırlarını fark etmek
D) Bakış açısını değiştirmek
E) Sanat zevki kazandırmak
P düzenli bir biçimde bulunması
E
S
12. Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci parag-
10. Bu parçada kitap okumanın kazandırdıklarıyla ilgili
aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Kişinin yaşamında kalıcı bir iz bıraktığına
B) Sevgi duygusunun oluşmasını sağladığına
C) Hayvan sevgisi kazandırdığına
D) Farklı yaşamları tanımayı sağladığına
E) Kültürel değerleri tanımaya yaradığına
129
İrtifa Testi - 5
11 ve 12. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
(I) Günlük türünü çok severim, onlarda yalnız yazanın gün-
delik yaşamını, okuduklarını değil, bunun ötesindeki özel-
likleri de bulurum. (II) Andre Gide başta olmak üzere günce
yazanların diğer eserlerinden çok daha fazlasını günceden
öğrendim. (III) Çünkü yazarların başka türlerdeki yapıtla-
rının sahip olduğu sırları çözmemde onlar yardımcı oldu.
(IV) Denemecilerin, eleştirmenlerin günceleri bana göre di-
ğer türlerde yazanlardan farklı olur. (V) Edebiyatta, sanatta
neler oluyor, hangi kitaplar yayımlanıyor, hangi sergiler açı-
lıyor? (VI) Kısa yorumlu notlarla bunu bize birinin iletmesi,
kültürel, estetik bir kolaylığı getiriyor.
sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Günlüklerin okuyucuyu kültürel anlamda geliştirdiğine
inanması
B) Bir yazarın günlüğünden elde ettiği bilgilerin yazarın
diğer eserlerini anlamasını kolaylaştırması
C) Edebiyat ve sanat dünyasına ait birçok gizli bilgiyi gün
ışığına çıkarması
D) Değerli sanatçıların yaşamını aracısız olarak aktarma-
sı
E) Günlük yaşamla ilgili birçok kısa bilginin günlüklerde
PES Paragraf Soru Bankası
raf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
 İrtifa Testi - 5
13. Diyebilirim ki kar kokusu sinmiştir Andaç’ın yazınına, ka-
leminin ucuna. Hemen her kitabının satır aralarından kar
musikisi çalınır kulağımıza. Yitik zamanın dili vardır yazdık-
larında. Andaç; o dile, çocukluğuna, çocukluğunun kentine,
geçmişin izlerine sıkıca tutunarak yazar. Marquez’in ma-
salcı büyükannesi gibi masalcı halası vardır onun da hala-
sının kar sesine bulanmış masalları kulağındadır hep. Bu
masallara tutunur, onları hiç unutmaz. Yazmak, bir yanıyla
anımsamaktır belki de anımsanan ve düşlenen gerçeği
kurgulamak ve kâğıda dökmektir. Sadık Hidayet: “Dış dün-
ya renkleriyle, kokularıyla insanları etkiler. Geriye dönüşle-
re ve çağrışımlara dikkat!” der. Yaşayan ve yazan bir yazar
olarak Andaç, dış dünyaya ve çağrışımlara yeterince dik-
kat kesilmiştir. Zaten kendisi de bunun önemine işaret eder
Gün Sevincin Kavşağında isimli öykü kitabında.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak
I. Deyimler
II. Sanatlı söyleyişler
III. Tanık gösterme
IV. Genelleme
V. Dolaylı anlatım
VI. Eksiltili cümle
yukarıdakilerden hangilerine yer verildiği söylene-
mez?
A) I ile II B) II, III ve IV C) Yalnız V
D) V ile VI E) Yalnız VI
14. Tarih, geçmiş dönemlerdeki olayları, savaşları, uygarlıkları
belgelere dayanarak, yer ve zaman göstererek inceleyen
bilim dalıdır. Edebiyat tarihi ise geçmiş dönemlerde yazıl-
mış eserleri inceler, onlardan sonuçlar çıkarır. Tarihin ince-
lediği olay sona ermiştir, ancak edebiyat tarihinin incelediği
eserin etkisi sanatın çağlara meydan okuyan gücü ile hâlâ
sürmektedir. Bir başka deyişle edebiyat tarihi ulusumuzun
başlangıcından günümüze kadar üretilen edebî eserleri ta-
rihsel gelişim çizgisi içerisinde incelerken o dönemin kültür
ve sanat anlayışına bağlı kalır. Kişisel zevk ve heyecanını
bir ölçüt olarak ele almaz.
PES Paragraf Soru Bankası
Bu parçaya göre edebiyat tarihi ve tarih ile ilgili olarak
I. İnceledikleri dönem aynı olsa da dönemi farklı yollarla
ele alırlar.
II. Her ikisinin de geçmişe dönük bir yüzü vardır.
III. Her iki bilim de aynı uzmanlarca icra edilir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) Yalnız III E) II ve III
130
15. Bursa ili kapsamında her çeşit ortaöğretim okulundan bir
okul saptayarak dokuz okulda 421 öğrenci üzerinde uygu-
lanan bu anket şu sonuçları vermiştir:
• Gençler, popüler romanları çok önemli gördüklerini ve
bunların hayatlarını anlamlandırdığını düşünmektedir.
• Bu tarz romanların çok ciddi bir okur kitlesine sahip oldu-
ğu ayrıca bu okurların süreklilik içeren bir okuma anlayışı
içerisinde oldukları belirtilmektedir.
• Gençlerin arkadaş çevresi ve tavsiye sonucunda kitapları
tercih ettikleri görülmektedir.
• Popüler romanların sürükleyici olması sonucunda, genç-
lerin kendilerini romanın dünyasında hissetmeleri bu tarz
romanları seçmelerindeki en önemli etken olarak göze
çarpmaktadır.
Anket sonuçlarından hareketle araştırmanın içerik ve
kapsamı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) İlkokul, ortaokul ve lise seviyesinde okuma alışkanlık-
ları üzerine alan çalışması
B) Marmara Bölgesi’nde yaşayan gençlerin sanal medya-
dan etkilenme durumları
C) Bursa’daki ortaöğretim öğrencilerinin popüler romanla-
ra yönelme gerekçeleri
D) Bursa’da okuma alışkanlığının erken çocukluktan
gençlik ve yetişkinliğe doğru oranları.
E) Gençlerin kültürel etkinliklere ilgisinde televizyonun
etkisi
P 16. (I) Doğanın hüzünlü güzeli diye tabir edilen farklı bir lale
çeşidi vardır, adına “ağlayan gelin” derler. (II) Hakkari, Siirt
E ve Van çevresinde sıklıkla rastlanan bu çiçek hakkındaki
söylence odur ki geçmişte Hakkari’de yaşayan Asuriler, her
S sabah göbeğinden su yaydığı için ona ağlayan lale derler
ve bu yüzden bu çiçeği kutsal sayarlar. (III) Bu güzide çiçek
Âşık Veysel’i de etkilemiş olmalı ki onun dizelerine dökülü-
vermiş: “Lale der ki be hey Tanrı / Neden benim boynum
eğri / Yârdan ayrı düştüm gayrı / Benden âlâ çiçek var mı?”
(IV) Şark kültür ve mitolojilerinde asilliği, saığı, temizliği,
güzelliği ve inceliği simgelemiş. (V) Cami duvarlarını süsle-
miş, ebru sanatkârının fırçasıyla şekil almış.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden
sonra “Yeri gelmiş Sultanların sevgilisi olmuş, yeri gelmiş
zenginliğin sembolü olmuş, sanatçıların elinde işlenmiş ve
ahenk veren motif hâlini almış.” sözü getirilebilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
 İrtifa Testi - 5

17. Artık kitapçılarda düzenlenen raarda çeşitli türde kitaplar
yer alıyor. Seçiminiz için bir kitapçıya uğrayın. Büyükler
kendi seçimlerini yaparken çocukların da kendilerinin ki-
tap seçmesine müsaade edin. Büyükler bir yılın ödül alan
kitaplarını okumalılar. Hatta yıllar önce okuduğunuz kitabı
yeniden okuyun, bu kitap sizin kültürel değişiminizi, hayata
bakışınızın nereden nereye geldiğini gösterecek. Bu oku-
ma bir ayna gibidir. Çocuğunuz da aynı kitabı okuyorsa
onunla tartışın, kuşaklar arası farklılıklar ortaya çıkar, ay-
rıca çocuğunuzun kişiliğini de bu yolla anlayabilirsiniz.
Bu parçada yazar aşağıdakilerden hangisine yer ver-
memiştir?
A) Daha önce okunan bir kitabın yeniden okunmasıyla
kişinin hayatındaki değişiklikleri görmesinin mümkün
olduğuna
19. Hepimiz her gün “Bu havalara ne oldu?” diye soruyoruz.
Eriyen buzların bir gün yaşadığımız eve kadar geleceği-
ni hesaplayamıyoruz. Doğanın dengesi bozulduğu için aç
kalan hayvanların şehirleri işgal ettiğini televizyonlardan
seyrediyoruz. Ama bu konuda ne bilgilenmek istiyoruz ne
de önlemleri söz konusu ediyoruz.
Bu parçada yazarın asıl yakındığı durum aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) Çevresel değişikliklerin insanları karamsarlığa sürükle-
mesi
B) İklim değişikliğinin sebepleri, sonuçları ve önlemleri
konusunda kayıtsız kalınması
C) Doğanın dengesinin gün geçtikçe değişmesi
D) İnsanların çevreye önem vermemesi

B) Çocukların okuyacakları kitapları kendilerinin seçmesi E) Günümüzde çevre kirliliğinin büyük boyutlara ulaşması
gerektiğine
C) Ebeveynle çocuğun okuduğu ortak kitabın üzerine
yapılan konuşmalarla çocuğun karakterinin tanınaca-
ğına
D) Yetişkinlerin ödül alan kitapları okuması gerektiğine
E) Klasik eserlerin hem çocuk hem aile tarafından okun-
ması gerektiğine

18. Son zamanlarda edebiyatın yükselen türü öykü. Genç öy-
kücüler, sadece yetenek eşliğinde yazmıyorlar, türün iyi
örneklerini okuyarak, yurt içi ve yurt dışındaki yaşantıla-
rını edebiyat süzgecinden geçirerek sunuyorlar. Dikkatimi
çeken bir başka özellik de, yurt dışında okuyan veya yurt
dışında uzun süre kalmış olan ya da orada yaşayanların
Türkçeye ayrı bir dil lezzeti kattığı. Bugünün kuşağı yerel
sınırları aşmış, dünyayı bir bütün olarak algılıyorlar. Bu sa-
dece yaşamdan gelen bir özellik değil, hiç kuşkusuz oku-
ma debisinin de yüksekliği.
Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşıla-
maz?
20. (I) Orman yangını, serbest yayılma eğiliminde olan ve or-
manda yaşama birliği içinde bulunan canlı ve cansız önüne
çıkan her şeyi yok edebilen ateşe deniyor. (II) Yangın; ısı,
oksijen ve yanıcı maddelerden oluşan üç unsurun bir ara-
da olmasıyla meydana geliyor, sönmesi için de bu üçün-
den birinin ortadan kaldırılması gerek. (III) İki çeşit orman
P yangını vardır: örtü ve tepe yangınları. (IV) Örtü yangını,
orman toprağını örten ölü ve diri örtüyü yakana deniyor:
E
(V) Ot, çayır, funda, yaprak, kuru dal, kütük, kesim artıkları
S gibi... (VI) Tepe yangınıysa ağaç ve ağaççıkların tepelerini
de yakarak ilerliyor, en tehlikeli yangın olarak kabul ediliyor.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
hangi cümleyle başlar?
PES Paragraf Soru Bankası

A) Günümüzde öykü alanında eser veren sanatçıların

sayısı artmaktadır. A) II B) III C) IV D) V E) VI
B) Yurt dışında yaşayan öykücülerin Türkçeyi kullanmada
başarılı olduğu görülmektedir.
C) Öykü yazarları yaşamlarından yola çıkarak eser ver-
mektedir.
D) Yeni öykü yazarları evrenselliği ilke olarak benimsemiş-
tir.
İDEAL SÜRE 18 dk MAKUL SÜRE 20 dk SİZİN SÜRENİZ
E) Genç öykücüler, usta öykücüleri başarıyla taklit ediyor-
lar.

131
 HIZ VE NET ARTIRAN İRTİFA KAVRAMLARI
Abone: a) Dergi ve gazete gibi süreli yayın-
ları parasını ödeyerek alma işi. b) Bir şeyi
sürekli kullanmak için hizmeti verenle sözleş-
me yapan kişi, sürdürümcü. Elektrik abonesi,
su abonesi vb. c) Bir yere gitmeyi alışkanlık
hâline getiren kimse.
Ajans: a) Haber toplama, yayma ve üyele-
rine ulaştırma, dağıtma işini yapan kuruluş.
b) Haber yapma bürosu. c) Haber bülteni.
d) Şirket veya kuruluş adına birtakım et-
kinlikler yapmakla görevlendirilen kurum,
kuruluş, os.
Aksesuar: Asıl unsur olmayıp tamamlayıcı
işlev gören parça.
Altüst olmak: a) Karmakarışık bir duruma
gelmek. b) Çok üzülmek ve tedirgin olmak.
Başat: Baskın. Önde gelen. Egemen olan.
Civarında: a) Dolaylarında, yaklaşık ola-
rak. b) Yöre, çevre, yakın bölge.
Çeşmicihan: Dünyanın göz bebeği, Amas-
ra’nın dolaylaması.
Debi: Bir akarsuyun herhangi bir kesimin-
den saniyede geçen su miktarı. Akım.
Deforme olmak: Kalıbı, biçimi bozulmak.
Deformasyona uğramak.
Dehşet: a) Bir tehlike veya korkunç bir şey
karşısında duyulan aşırı korku, yılgı, ürkün-
PES Paragraf Soru Bankası
tü. b) Olağanüstü.
Doz: a) Bir kerede veya bir gün içinde alın-
ması gereken ilaç miktarı. b) Bir bileşiğe
ya da karışıma giren maddenin belirlenmiş
miktarı, ölçüsü. c) Yeterli görülen ölçü, do-
zaj, yeterli miktar.
Gönlü gani: Cömert, gözü tok.
Günaşırı: İki günde bir, bir gün ara ile.
Güdümlü: Dışarıdan yönlendirilebilen.
Belli bir amaca yönelik eğilimi yansıtan.
Günübirlik: İki günde bir, bir gün ara ile.
Endişe: Kaygı, tasa. Kötü bir şey olacak-
mış hissine kapılıp gerginlik ve tasa içinde
olma hâli.
Enzim: Bir kimyasal tepkimeyi gerçekleşti-
ren ve onu hızlandıran, çoğunlukla protein
yapısında olan organik madde.
Erdem: Ahlakın övdüğü iyi olma, alçak
gönüllülük, yiğitlik, doğruluk vb. niteliklerin
genel adı, fazilet.
Ezber bozmak: Birilerinin doğru bildiği dü-
şüncelerin yanlış olduğunu göstermek. Alı-
şılmış düşünce kalıplarını yıkmak. Alışılmış
olana aykırı davranarak şaşırtmak.
Fitne: Karışıklık, kargaşa, geçimsizlik ve
huzursuzluk veya bunları çıkaran.
Folklor: Halk bilimi. Halka ait olan her türlü
kültürel, edebî, sanatsal, inançsal ürünler.
Hatırı sayılır: Oldukça çok. Azımsanama-
yacak miktarda. Önemli, saygın, saygıde-
ğer.
Hisli: Duygulu, içli, lirik.
Hol: Sofa. Salon. Giriş boşluğu.
Humuslu: Bitkisel ve hayvansal organik
artıkların mikroorganizmalar tarafından
parçalanmasıyla oluşan maddeleri içeren
toprak.
132
Hormon: a) İç salgı bezlerince salgılanan
ve kana geçen, kimi organların çalışması-
nı düzenleyen adrenalin, insülin, tiroksin
gibi maddelerin ortak adı. b) Bu maddele-
rin işlevini yerine getirecek özellikte yapay
madde.
Hüner: a) Beceri, yetenek, ustalık. b) Usta-
lığını becerisini ortaya koymak.
Hacimli: Büyük yer kaplayan, büyük, ge-
niş.
İcra: a) Borcunu ödeyemeyen borçlunun,
alacaklının talebi üzerine devlet zoruyla
mallarına el konularak karşılanması işlemi
ve bu işlemleri içeren hukuk dalı. b) Yap-
mak, yürütmek, uygulamak. c) Bir müzik
parçasını yorumlamak, seslendirmek veya
müzik aletini çalmak.
İğreti (eğreti): İyi yerleşmemiş, yerini bul-
mamış. Takma, emanet. Uyumsuz. Geçici
bir süre için bulunan.
İhtisas: a) Uzmanlık, uzmanlaşma.
b) Duygu, duygulanma.
İmtiyaz: Ayrıcalık. Kişiye tanınan ve baş-
kasına tanınmayan özel hak.
İrtifa: Yükseklik, yükselti, rakım.
İthaf: Birinin adına sunma, armağan etme.
İtham: Suçlama.
Kalsiyum: Atom numarası 20; atom ağırlı-
ğı 40,80 yoğunluğu ise 1,55 olan, 845°C’de
eriyen, kireç ve alçının bileşimine giren,
sarımtırak beyaz bir elementtir ve simgesi
Ca’dır.
Karavan: Tekerlekli, taşınabilir barınak.

Kayıtsız: İlgisiz. Bir şarta bağlı olmayan.
Kaydı yapılmamış.
Kibirli: Büyüklenen. Kendini büyük gören.
Tepeden bakan. Mağrur. Gururlu.
Kontrat: Sözleşme.
Kontrast: Karşıt, zıt.
Masaya yatırmak: Bir konuyu araştırmak,
irdelemek incelemesi ve eleştirilmesi gere-
ken bütün yönleri birer birer incelemek.
Melodik: Ezgili, kulağa hoş gelen.
Mevcut: a) Elde, hazırda bulunan, var olan.
b) Bir topluluğu veya sınıfı oluşturan birey-
lerin tümü.
Mevzu: Konu. Söz konusu edilen şey.
Mizahi: Gülmeceli.
Muğlak: Çapraşık, karışık, anlaşılması zor.
Münafık: a) Arabozan, tneci, mürayi,
hilekâr. b) Dine inanmadığı hâlde inanmış
gibi yapan.
Müşrik: Tanrı’ya ortak koşan.
Notasyon: Müziğin notaya geçirilmesi. Gös-
terim.
Nüans: Ayırtı, fark. İnce ayrım.
Nüsha: a) Bir örneğin çoğaltılmasıyla elde
edilen, birbirinin tıpkısı olan yazılı şeylerin
her biri. b) Gazete, dergi gibi şeylerde her
bir sayı.
Osteoporoz: Kemik erimesi.
Hız ve Net Artıran İrtifa Kavramları
Özgeci: Fedakâr. Kendinden çok başkası-
nın yararını düşünen “diğerkâm”. Bencilin
tam karşıtıdır.
Performans: a) Başarı. Elde edilen iyi so-
nuç. b) Bir şeyin değerini belirleyen nitelik-
ler.
Periyot: Dönem, safha, evre.
Portre: Bir kişinin yağlı boya, sulu boya,
kara kalem vb. bir malzemeyle yapılmış
resmi veya bir kişinin, bir şeyini yazılı yahut
sözlü tasviri.
Postür: Duruş, vücudun duruş şekli.
Refah: Gönenç. Böllük, rahatlık, varlık için-
de yaşama.
Ritmik: Dizemli. Belli aralıklarla tekrarla-
nan ses, sayı vb.
Sera: Sebze ve meyvelerin yetiştirildiği ve
hava şartlarına karşı korunduğu cam ve
naylonla kaplı yer, limonluk, ser.
Sera etkisi: Güneş’ten Dünya’ya gelen ve
sonra tekrar uzaya yayılan kızılötesi ışığın
bir kısmının sera gazları sebebiyle geri
yansımasıyla Dünya’nın ısınması olayıdır.
Isıyı tutan karbon dioksit, matan, nitröz ok-
sit, hidroorür karbonlar ise ısıyı tutan sera
gazlarıdır.
Serebral palsi: Beyin felci. Beyin hasarı
sonucu oluşan ve farklı şiddetlerde ortaya
çıkan beyin felci.
Sıçrama tahtası: a) Üzerine hızla basıla-
rak yükselme hızı kazanılan, yaylı ya da
esnek tahtadan yapılan, eğik yüzeyli araç.
b) Daha iyi bir duruma gelmek için kendi-
sinden yararlanılan kişi, olay ve durum.
133
Sığ: Derinliği az. Yüzeyde kalan. Ayrıntıya,
derine inmeyen.
Sismograf: Depremleri kaydeden cihaz.
Standart: Ölçünlü. Belli bir tipe, modele
göre yapılmış, tek biçim. Ölçüleri, miktarı
vb. belirleyen kural.
Sugötürmez: Kesin. Başka bir yoruma el-
verişli olmayan. Söz götürmez.
Suni: Yapay.
Şöhret: Ün. Tanınmışlık, meşhurluk. Nam
sahibi olma.
Şövalye: a) Orta Çağ Avrupa’sında özel
eğitimle yetişmiş, belli ülküler taşıyan, soy-
lu, atlı savaşçı. b) Eski Roma’da üst sınıf-
tan ikincisinin üyesi olan yurttaş. c) Dere-
beylik düzeninde soyluluk unvanlarının en
alt basamağı. d) Günümüzde Fransız hü-
kümetinin verdiği şeref nişanı.
Telafi: a) Ödünleme, yerine koyma. b) Kötü,
olumsuz bir etkiyi ya da sonucu veya her-
hangi bir zararı; iyi, olumlu bir başka şeyle
karşılayıp giderme.
Telif: a) Kitap yazma. b) Uzlaştırma.
Tesadüf: Rastlantı, rastlayış.
Vakumlamak: a) Bozulmaması için bazı
yiyeceklerin paketinin havasını, boşluğu-
nu almak. b) Bazı eşyaların fazla yer tut-
PES Paragraf Soru Bankası
maması için havasını, boşluğunu almak.
c) Vakumla temizlik yapmak.
Yazın: Edebiyat.
Yazınsal: Edebî.
 FARKINDALIK TESTİ – 1

2. Kriptomnezi, daha öncesinde bildiğimiz bir düşünceyi, her-

Portakal hangi bir bilgi veya yaratıcı imgeyi kendine ait gibi hatır-
• Narenciye türüdür. Bolca lama ve tekrar etmeye verilen addır. Öğrenildiği unutulan,
C vitamini içerir, bağışıklık yeni bir bilgi olduğuna inanılan ön yargılı hatıradır. Kişinin
sistemini güçlendirir. belleğinde kalan bilgiler sezgi, kir olarak yeniden ortaya
• Enerji ve dinçlik verir. çıkmaktadır. Bu duruma dürüst yalancılık da denilebil-
• Yüksek tansiyonu ve kötü kolesterolü düşürür.
mektedir. Kişiler orijinal kaynaktan uzaklaştığında bellek-
lerinde kalan bilgi ileriki zamanlarda kendi düşüncesi gibi
• Damar sertliğini önlemede yararlıdır.
ortaya çıkmaktadır. Çoğu zaman ise hırsızlık/aşırma ile
• Kansere karşı koruyucudur. karışabilmektedir. Bilinçaltımızın bir oyunu olan kriptom-
• Mandalina, greyfurt, şadok (ağaç kavunu), limon turunç gibi nezi genellikle yaratıcı işlerle meşgul olan kişilerde sıklıkla
bitkilerle akrabadır. görülmektedir. Burada şunun altını ısrarla çizmek gerek
• Narenciye ihraç eden ülkeler ise İspanya (3,5 milyon ton), kriptomnezide bilerek ve isteyerek yapma yani farkındalık
ABD (2 milyon ton), Çin (950 bin ton) Güney Afrika (930 bin ton, yoktur. Bu bilinç yanılgısı kişi farkında olmadan gerçekleşir.
Türkiye (900 bin ton), Hollanda (700 bin ton), Mısır (500 bin ton), Bu parçada yazar, kriptomneziyle ilgili aşağıdakilerden
Fas (400 bin ton) şeklinde sıralanmaktadır. hangisini vurgulamaktadır?
A) Yaratıcı iş sahiplerinde daha fazla görüldüğünü
B) Kişinin bilinci dışında kendi kendine gerçekleştiğini
C) Bazen fikir hırsızlığıyla, aşırmayla karıştırıldığını
D) Kişinin kendi bilgilerini başkasınınmış gibi yanlış hatır-
lamasıyla ortaya çıktığını
E) Bellekteki birikimin kaynağıyla ilgisinin koparıldığını

1. Portakala Hindistan’da “naranga” ve Arabistan’da “na-

ranc” denmiştir ve bu isim Portekizlerin Çin’den dönüşleri
ile beraber “portugal” ismini alarak dilimize her iki şekilde
de “portakal” ve “narenciye” olarak yansımıştır. Porta-
kal üretiminde Akdeniz Havzası içerisinde lider ülke olan
İspanya’da “naranja” olarak telaffuz edilmektedir ve İngiliz- P
cedeki “orange” kelimesi de bu şekilde türemiştir. Dünyada
E
binden fazla portakal çeşidinin bulunduğu bilinmektedir.
Ülkemizde üretimi yapılan birçok çeşit vardır: Washington, S
Valencia, kan portakalı, Yafa (Shamouti), Bucak...
Bu parçanın anlatımında
PES Paragraf Soru Bankası

I. Açıklayıcı anlatım
II. Tanım yapma
III. Tanık gösterme
IV. Sanatsal anlatım
Başlamak Gerek
V. Örnek verme Başlamak için mükemmel olmak zorunda değilsin. Fakat mükem-
yöntemlerinden hangilerine yer verilmiştir? mel olmak için başlamak zorundasın.
Zig Zagler
A) I ve II B) I ve III C) I ve V
D) II ve V E) IV ve V

134
 Farkındalık Testi - 1

3. I. Doğal dengenin her geçen gün fosil yakıt kullanımı

Kanyaş, kanyeşil ya da bazı yörelerdeki
nedeniyle bozulması; kanser, astım, diyabet vs. gibi
adıyla “geliç”, “galiç” adı verilen ve içer-
sayısız hastalığın normal kabul edilebilecek oranların
diği siyanür sebebiyle fazlaca yiyen hay-
üstünde görülmesi insanlığın günümüzde başa çık-
vanları öldüren bir bitkidir. Çok çabuk
maya çalıştığı en çetrefilli sorunlar olarak karşımıza
yayılır ve çiftçilerin can düşmanıdır.
çıkmaktadır.
Ancak akdarı ve süpürge darısı denen
II. Modern yaşamı var eden Sanayi Devrimi’nden bu bitkiyle kültürlenip evcilleştirilebiliyor ve
yana en önemli güç, fosil yakıtların gerek enerji üretim bir tarım bitkisine de dönüştürülebiliyor.
merkezlerinde gerekse de motorlu araçlarda kullanımı
olmuştur.
III. Fosil yakıtların yerine geliştirilen diğer alternatif kaynak
ve sistemler (rüzgâr, dalga, güneş enerjisi) maalesef
hızla çoğalan insan nüfusunun ihtiyaçlarını karşılaya-
bilmekten uzaktır.
IV. Fosil yakıtlar bu denli faydalı ve hayati bir rol üstlenir-
ken dünyamızın sonunu getirecek çevresel felaketleri
de beraberinde getirmektedir.
V. Ancak bunlar içinde son senelerde hayli popüler olan
elektrik enerjisiyle çalışan araçlar bu konuda umut
vadetmektedir.
5. I. Bölüm
Yukarıda numaralanmış cümlelerden anlamlı bir bütün
oluşturulursa baştan üçüncü cümle aşağıdakilerden İşlevsiz bir şiir yaygınlık kazandı. Suya sabuna dokunma-
hangisi olur? yan şiirler kanyaş otu gibi ortalığı kuşattı. bu durum moda
hâline gelince de şiir, yaşamdan sürüldü. Toplumsal olay,
A) I B) II C) III D) IV E) V
olgu ve durumların hiçbirine şiirde yer verilmiyor artık. Şiir;
toplumun geneline yabancı, aykırı, marjinal bir sanat hâline
geliyor. Geniş kitlelere dokunmuyor, geniş kitlelerce okun-
muyor.

II. Bölüm

1. Oysa yaşam; olay, olgu ve durumların art zamanlı ve eş

zamanlı toplamından oluşur. Bir şairin yaşam karşısında
kayıtsız bir duruş sergilemesi, onu yadsıması affedilemez.

2. Hem iyi hem de okunan şiirler yazılabileceği düşünülmü-

4. Meşakkatin adın murat koymuşlar P yor, bunun yerine “İyi şiirin okuyucusu az olur.” diyerek az
okunmak, marjinalleşmek ve ldişi kuleye çekilmek yoluna
Dünyada ne lezzet ne de tat gördüm E
sapılıyor.
Ölüm var dünyada yok imiş murat S Bu iki bölümün değerlendirilmesiyle ilgili olarak aşağı-
Günbegün artıyor türlü meşakkat da verilenlerden hangisi yanlıştır?

Kalmamış dünyada ehlikanaat A) I. bölümde şiir ortamındaki olumsuzluklarla ilgili sapta-

PES Paragraf Soru Bankası

malarda bulunulmuştur.
İnsanlar içinde çok fesat gördüm
B) II. bölümün 1. parçası ilk bölümde belirtilenlere karşı
Âşık Veysel’e ait bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi çıkıldığını göstermektedir.
yer almamıştır? C) II. bölümün 2. yargısında ilk bölümdeki olguyu ortaya
A) Hayatın geçiciliği çıkaran gerekçelere değinilmiştir.
B) Art niyetli insanların olması D) I. bölüm, II. bölümdeki parçalarla tamamlandığında
C) İnsanların açgözlülüğü parçaya tartışmacı anlatım egemen olur.
D) Kötü insanlara değer verilmesi E) II. bölümde şiir ortamına yönelik eleştiriler, somut
örneklerle pekiştirilmiştir.
E) Dünya hayatının aldatıcılığı

135
 Farkındalık Testi - 1

6. Tembel ama zeki bir öğrenciydi. Matematiği ise hiç sevmi-

yordu. Derste yine uyumuştu. Zil çalınca tahtada gördüğü
matematik problemini basit bir ev ödevi sanıp defterine ge- Behçet Necatigil
çirdi. Günlerce uğraştı, problemi çözemedi. Sonunda hırs (1916-1979)
yaptı, tekrar tekrar denedi. Her nasılsa soruyu çözdü. Bir
“Evler Şairi”
sonraki matematik dersinde, öğretmenine ev ödevini gös-
İyi şairler yetiştiren bir edebiyat öğret-
terip cevabını kontrol etmesini istedi. Öğretmen şok olmuş-
menidir. Yaşadığı dönemin topluluk-
tu çünkü bu tembel öğrenci, matematik tarihinde çözüle-
larına katılmayan bağımsız bir şairdir.
meyen sorulara örnek bir soruyu çözmüştü. Kahramanımız
Bazen Garip bazen İkinci Yeni çizgisine yaklaşsa da ikisinden
büyük bir iş başarmıştı. -----
de farklı bir yol tutmuştur. Daima “öz şiir”e yakın olmuştur. Divan
Bu parçanın sonuna dil ve düşünce akışına göre aşa- şiiri geleneğini modern şiirle birleştirmiştir. Saf, duru, yalın bir
ğıdakilerden hangisinin getirilmesi en uygundur? söylemden, gittikçe incelen imgeli, mecazlı, cinaslı ve tevriyeli
A) Çünkü tembel olan bu öğrenci öğretmenin tutumuna söyleşiylere yönelmiştir. “Kapalı Çarşı, Çevre, Evler, Dar Çağ,
karşı hırs yapmıştı. Divançe, En/Cam, Zebra, Kareler Aklar, Sevgilerde, Beyler” şiir
B) Nitekim bu öğrenci, düzenli çalışıldığında neler yapabi- kitaplarından bazılarıdır. “Bile/Yazdı” deneme; “Edebiyamızda
leceğini kanıtlamıştı. İsimler Sözlüğü, Edebiyatımızda Eserler Sözlüğü” inceleme;
“Yıldızlara Bakmak, Gece Aşevi, Üç Turunçlar, Pencere” onun
C) Lakin zekâdan çok ter vardı, her başarının temelinde.
radyo tiyatrolarından bazılarıdır.
D) Zira bu öğrenci, bu problemin çözülemeyen bir problem
olduğunu bilmemenin cesaretiyle çalışmıştı.
E) Fakat daha başarabileceği çok şeyin olduğunu öğre-
nen bu öğrenci, tam bir alçak gönüllülükle çalışmaya
devam edecekti.
7. Behçet Necatigil’in şiirdeki hareket noktası duruluktur ve
yalınlıktır ama onun şiirleri aynı zamanda oldukça yoğun
şiirlerdir.
Bu cümle aşağıdakilerden hangisinde verilmiş olan iki
cümlenin doğru biçimde birleştirilmiş hâlidir?
A) I. Behçet Necatigil’in şiirlerinin ortak özelliği sözün eko-
nomik kullanılmış olmasıdır; onda aynı anlama gelen
söz bulunmaz ayrıca gereksiz süsten, makyajdan,
zorlama imgelerden eser yoktur.
Gerçek Bu
II. Behçet Necatigil’in şiirleri, anlamsal açıdan deştikçe
Unutma, bir işin yapılamaz olduğunu düşünerek uyursan baş-
su fışkıran kuyulara benzer; onun şiir toprağı öylesine
kalarının o şeyi yaparken çıkardığı gürültüyle uyanırsın.
çok katmanlıdır.
Konfüçyüs
P B) I. Anlaşılır şiirler yazmayı ilke edinen Behçet Necatigil
sade ve özgün bir biçeme sahiptir.
E
II. Behçet Necatigil’in şiirleri, her okuyanın farklı anla-
S yabileceği şiirlerdir.
C) I. Şiiri fazlalıklardan arındırarak yazmak, Behçet
Necatigil’in temel üslup özelliğidir.
II. Behçet Necatigil, az sözle çok şey anlatmanın sırrı-
PES Paragraf Soru Bankası

na ermiş bir ozandır.

D) I. Doğal, akıcı ve açık bir anlatımla şiirini oluşturan
Behçet Necatigil, aynı zamanda özentili söyleyişlerden
Doğru Söz uzak durur.
Mucize, enerjinizi korkularınıza değil, hayallerinize verdiğiniz II. Behçet Necatigil, içeriği şiirin önüne geçirmeden
zaman başlar. okuyucuya geçirebilen bir şairdir.
Richard Wilkins E) I. Özlü şiirler yazmak Behçet Necatigil’in şiirlerinin
temel özelliğidir.
II. Behçet Necatigil, kısa şiirler yazmış ve bunu, içten-
likle yapmıştır.

136

8. Ben, uzun yol otobüslerini dolduranların kültürü içinde ya-
şadım. Benim için otobüs, Çehov’un dediğidir: “İnsanı tanı-
mak istiyorsanız üçüncü mevkide yolculuk yapın.” Otobüse
girince beni bir rahatlama alıyor çünkü orada benim gibi in-
sanlarla karşılaşıyorum, onların dinlediği müziği dinliyorum;
niyelerini, nasıllarını kavrıyorum. Onlar da benim duygula-
rımın, düşüncelerimin coğrafyasında dolaşıyorlar. Molalar-
da aynı sobanın başında ısınıyoruz, nefeslerimiz karışıyor
birbirine. Oturduğum koltuk, yazı laboratuvarı oluyor bana.
Bir anda duyarlık alanlarıma düşler, anılar, gözlemler üşü-
şüyor. Bu yolculuklar, benim için aramak anlamına geliyor.
Uçağın yolcularının gerçek yüzleriyle orada olmadıklarını
düşünüyorum hep, bir de yolculuk o kadar kısa sürüyor ki
bir yazar olarak hiçbir içsel yolculuğa çıkamıyorum orada.
Bu parçadaki altı çizili sözle aşağıdaki cümlelerden
hangisi anlamca en yakındır?
A) Halkın sorunlarını çözmek için halkla iç içe olmak gere-
kir.
B) Halkı anlamak için halka biraz uzaktan ve nesnel bak-
mak gerekir.
C) Halkın seçkin insanların sahip olduğu olanaklardan
yoksun olması, toplumsal huzuru bozar.
D) Halkla bir arada olunması, onların daha iyi anlaşılması-
nı sağlar.
E) İnsanı tanımadan başarılı eserler üretebilmek mümkün
değildir.
9. Gölde iri, beyaz bir kuş yüzüyordu; ona hayran hayran
baktım durdum. (I) Vücudunu hiç kıpırdatmadan, Sarıkum
Gölü’nün aynasında incecik dalgalar bırakarak ilerliyordu.
(II) Etrafında bir sürü kuş vardı ama o sanki hiçbirini umursa-
mıyordu, bir kuğu olduğunu her şeye rağmen unutmamıştı
belli ki. (III) Sarıkum Gölü, Karadeniz Bölgesi’ndeki önemli
kuş alanlarından. (IV) Doğal bir kanal ile Karadeniz’e bağ-
lanan göl, tektonik hareketler sonunda oluşan bir çökün-
tüde biriken suların oluşturduğu bir göl. (V) Göl, altı km’lik
bir vadi biçimindeki bu çöküntünün içinde olup oldukça sığ
bir göldür; en derin yeri, bir buçuk metredir. (VI) Gölün sığ
olması ve Karadeniz’le bağlantılı olması kuşlar için sürekli
olarak balık bulabilme şansı demek çünkü Karadeniz’den
göle sürekli balık akını oluyor ve sular sığ olduğu için de
kolayca avlanabiliyor.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
137
Farkındalık Testi - 1
TEKİRDAĞ
Nüfus: 1.005.463
Rakım: 37
Marmara Bölgesi’nin Trakya tarafındadır. Hem Marmara
hem Karadeniz’e kıyısı var. En yüksek tepesi 945 metre
ile Ganos Dağı’dır. Marmara Ereğlisi, Çorlu, Çerkezköy,
Saray, Şarköy, Hayrabolu, Malkara, Muratlı, Kapaklı,
Süleymanpaşa şehrin ilçeleridir. Trakya’da Edirne’nin arka-
sından 2. Türkiye’de ise 22. büyük şehirdir. Türkiye’nin
ayçiçeği bahçesi olarak bilinir. Tekirdağ köftesi, Hayrabolu
tatlısı ve peynir tatlısı meşhur yemeklerindendir.
10. Son dönemde özellikle inşaat işlerinde çalışmak için
Tekirdağ’a yerleşen halkın mahalleleri farklıdır. Buralarda
gelinen yöreye özgü hayat tarzı ve geleneklerin izi sürü-
lebilir. Kentin batısında Hayrabolu yolu üzerinde yer alan
Karadeniz mahallesinde, evler, birbirine oldukça uzak ya-
pılmıştır. Geniş bahçeler, tarım için kullanılırken büyük ve
küçükbaş hayvan da beslenir. Kent merkezinin üst kısım-
larını bu mahalleler kaplarken sahil kesimindeki Dereağzı,
Değirmenaltı, Yamanlar gibi eski köyler, yeni mahallelere
P dönüşmüş. Trakya şehirlerinin genellikle girişlerinde son
çeyrek yüzyılda gelişen mahallelerde, birbirine yakın yük-
E sek apartmanlar görülür. Modern mimari, uzun bir zaman
birbirine benzeyen yüksek kutuları yan yana dizmek olarak
S algılandığı için Tekirdağ’ın girişinde gelişen bu mahalleler-
den geçerken herhangi bir şehrin yeni yapılmış herhangi
bir mahallesinde olduğunuzu hissedersiniz.
PES Paragraf Soru Bankası
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) İlk iki cümlede dile getirilen düşünceyi sonraki cümle-
lerde kanıtlayan örnekler verilmiştir.
B) Modern mimarinin algılanma biçimiyle ilgili, ironik bir
anlatıma başvurulmuştur.
C) Modern mimarinin çeşitlilik arz eden bir yapılaşmaya
yol açtığı dile getirilmiştir.
D) Amaç ve neden bildiren gerekçeli yargılara yer veril-
miştir.
E) Açıklayıcı, nesnel bilgiler yer almaktadır.
 Farkındalık Testi - 1
SAFRANBOLU
Safranbolu, Karabük ilinin özellikle evleriyle ilgi odağı olan
bir ilçesidir. İl merkezine 8 km’dir. Dana önce Karabük,
Safranbolu’ya bağlı bir ilçe iken Karabük’ün kömür madenleri-
ne yakınlığı ve Ankara-Zonguldak demir yolu üzerinde olması
sebebiyle Karabük’e demir-çelik fabrikası açılmış ve Karabük il
yapılmış, Safranbolu ise ilçe hâline gelmiştir. Safranbolu evleri
ise 18 ve 19. yüzyıl Osmanlı kent yaşamını ve tarihî dokusunu
özgün yapısı kaybetmeden günümüze taşıyan yapılardır. Bu
evlerin, yumurta akından yapıldığı ve depreme dayanıklı oldu-
ğu söylenmektedir. UNESCO tarafından 17.12.1998’de Dünya
Kültür Mirası Listesi’ne alınan evler, yapılış stillerine göre sahi-
binin sosyal statülerini de yansıtmaktadır.
11. Tam 5000 yıllık geçmişi olan ahşap kokulu, safran renk-
li kentte Gassaslar ve Hititlerden başlayarak Bizanslılara
ve Selçuklulara kadar uzanan pek çok ulus iz bırakmış
Safranbolu’da. Fatih’in Candaroğulları’ndan aldığı toprak-
lara Osmanlının rengârenk kültürü eklenmiş, 13 ve 14.
asırlarda Sinop’tan İstanbul’a uzanan ticaret yolunun üze-
rinde önemli bir merkezdi. Burada hem konaklama hem de
malların değişimi yapılırdı. Alışverişin yoğun yaşanması,
doğal olarak üretimi de yanında getirmişti. Bir sokakta se-
merciler, saraçlar; diğer sokakta yorgancılar, yemeniciler;
PES Paragraf Soru Bankası
bir aşağıda ise demirciler, kalaycılar hiç durmadan üretim
yaparlardı.
Bu parçada Safranbolu’nun hangi özelliğinden söz
edilmemiştir?
A) Doğal güzellikleri bakımından çok zengin olduğundan
B) Değişik uygarlıkların izlerini taşıdığından
C) Geçmişte önemli bir ticaret merkezi olduğundan
D) Çok eski bir yerleşim yeri olduğundan
E) Bir zamanlar yoğun bir üretim merkezi olduğundan
138
12. İçinizden gülümsemek gelmiyorsa ya gülümsemek için
kendinizi zorlayın yahut da neşeli bir şarkı mırıldanın, şarkı
bilmiyorum deyip de orada kalmayın sevdiğiniz bir şeyler
vardır bu hayatta herhâlde, onu yapın. Yürüyün, kitap oku-
yun, bir dosta telefon edin, bir trene binip hedefsiz yolcu-
luklara çıkın, yeni yüzler tanıyın, sevdiğiniz bir hayvanla
hemhâl olun… Bunlara da bahane buluyorsanız gözlüğü-
nüzü değiştirin. Dünyaya kapkara gözlüklerle bakmaktan
vazgeçin. Çünkü sizi mutlu eden şey, ne olduğunuz, ne
yaptığınız değil sizin kendinize ve yaptıklarınıza nasıl bir
değer verdiğiniz, nasıl baktığınızdır. Lincoln diyor ki: “İn-
sanların çoğu, mutluluğu dışarıda arar oysa mutluluğun
kaynağı insanın kafası, kalbi ve gözüdür.” Gerçekten de
bizi mutsuz eden şey dışarıda değil ki onu orada arıyoruz.
Diken, battığı yerden çıkar.
Bu parçada vurgulanan asıl düşünce aşağıdakilerden
hangisidir?
A) İnsanların hayata bakış açıları, onların mutluluğunu da
mutsuzluğunu da belirler.
B) Ne olduğunu ve ne yapmak istediğini bilenler mutluluğu
yakalar.
C) Mutluluk, göreceli bir kavramdır; birinin mutluluk olarak
gördüğü şey, başkası için hiçbir şey ifade etmez.
D) Sevdiğimiz şeyler, ne kadar fazlaysa mutlu olma şansı-
mız da o kadar fazladır.
E) Fobilerimizi yener, hobilerimizi yaşarsak hem mutlu
hem de başarılı oluruz.
P
E
S
Hemdert
Şair, hepimizin çilesini yüklenmiştir. Tek başımıza dayana-
mayacağımız “şahsi” acımız, onunla birlikte yaşadığımızda
hafifler, çekilir hâle gelir.
Sezai Karakoç
“Edebiyat Yazıları”
 Farkındalık Testi - 1

13. Uyuyamıyordu bir türlü. Sanıyordu ki güneş çekilirken alıp
beraberinde götürecek her şeyi. Kapatıp gözlerini gündüz
vakti evin içinde gezip eşyalara dokunuyordu; bakıyordu
yerlerinde duruyor mu diye. Sonra akşam oluyordu, bir
tehdit gibi iniyordu gece insanların üstüne ve o, gözlerini
kapatamıyordu. Karanlık, her şeyi yutacak zannediyordu.
Her şey yok olacaktı sanki. Perdelere düşen hayalî iske-
letleri izlerken bir ses duyuveriyordu: “Öleceksiniz, hepiniz
öleceksiniz!” Uykuya yenik düşen bedeni korkuyla silkindi-
ğinde ise koşup soruyordu ağabeyine: “İnsanlar artık olma-
dıklarında nereye gidiyorlar? İskeletler, iyi yürekli midirler
yoksa kötü yürekli mi? Biz ikimiz iskelet olduğumuzda hâlâ
kardeş olacak mıyız? Yanıt alamayınca etrafı izliyor ama
ölüm duygusundan bir türlü kurtulamıyordu bir anne kedi
gördüğünde “O da ölecek, tıpkı benim annem gibi.” diyor-
du.
Bu parçayla ilgili olarak yapılan değerlendirmelerden
hangisi yanlıştır?
A) Tanrısal bakış açısına yer verilmiştir.
B) Olay kahramanı, her şeye rağmen yaşamından hoş-
nuttur.
C) Olaylar oluş sırasına göre verilmiştir.
D) Ölüm korkusunu takıntı hâlinde yaşayan bir kahrama-
na yer verilmiştir.
E) Kahramanın iç dünyasına ağırlık veren bir anlatım yer
almıştır.
P D) (I) Hititlerin kuruldukları ilk yerle ilgili hangi bilgilere
E
S lere ulaşabiliriz?
14. (I) O yıllarda ben, sekiz dokuz yaşlarında küçük bir çocuk
idim. (II) Oturduğumuz yer ufak, sakin, şirin bir kasabaydı.
15. Muhabir:
(I) ----
Arkeolog:
—1900’lü yılların başında Hattuşa’nın Boğazköy’de ol-
duğunu keşfettikleri zaman, o zamanki bilim insanlarının
varsayımları yıkıldı. Çünkü dediğiniz gibi o döneme kadar
imparatorlukların ya da yüksek kültürlerin sadece büyük
nehirlerin kenarlarında oluştuğu düşünülüyordu. Ama Hitit-
lerin bunu nasıl becerdiklerini anlamamız çok uzun sürdü.
Muhabir:
(II) ----
Arkeolog:
—Hititlerde toplumsal düzeni ya da sıradan insanların gün-
delik hayatına yansıyan yazıt yok denecek kadar az. Bu-
nun çok nedeni olabilir. Fakat büyük ihtimalle bu tarz me-
tinler çok önemli olmadığı için yazılan kili tekrar kullanmak
amacıyla suya atıp yeni bir tablet yapmış olabilirler.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Hattuşa kazılarının başlama sebebi neydi?
(II) Hititlerdeki sosyal düzen nasıl işlemekteydi?
B) (I) Yapılan çalışmalarda Hititlere ait hangi bilgiler gün
ışığına çıktı?
(II) Hitit tabletlerinin yapıldığı madde hakkında bilgi
veriri misiniz?
C) (I) Hattuşa kazılarıyla bilim dünyasında değişikliğe
neden olan bir bilgi ortaya çıktı mı?
(II) Hititlerden günümüze sosyal yaşamı anlatan bir
belge kalmamıştır, bunun sebebini söyleyebilir misiniz?
sahipsiniz?
(II) Hititlerden günümüze kalan belgelerde hangi bilgi-
E) (I) Boğazköy’ün tarihî değer kazanmasında ne etkili
olmuştur?
PES Paragraf Soru Bankası

(III) Babam hem öğretmenlik hem de saatçilik yapıyordu. (II) Hititlerden günümüze hangi tarihî eserler kalmıştır?
(IV) Aç açık kalmıyorsak da babamın bir aylığı geç alması
hepimizi korkutuyordu. (V) Böyle zamanlarda zavallı ba-
bam, alacaklılarına görünmemeye çalışıyordu.
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine “Yine
de ekmek paramızı zor çıkarıyordu.” cümlesinin getiril-
mesi uygundur?

A) I B) II C) III D) IV E) V

139
 Farkındalık Testi - 1

16. Konu aslında karmaşık. Çözüm de kolay görünmüyor.

Ayrıca bu düşünceleri açıklarken “kanıta dayalı tıp” kav- 17 ve 18. soruları aşağıdaki parçaya
ramına yürekten inanmış arkadaşlarımın tepkileri olabilir. göre cevaplayınız.
Haklılar! Hekimlik sanatı, yapısı ve geleneği itibarıyla bir
ölçüde muhafazakâr olmak zorundadır. Boş vaatlerde
(I) Günümüzde bir genç yazar, kitabını okuyucuyla buluş-
bulunmamak, yanlış umutlar, uçuk heveslerle yola çıkma-
turabilmek açısından birçok imkâna sahiptir. (II) Bir kitabın
mak ve hastalarına gerekçesiz sağlık çareleri önermemek
çok satması, onun iyi olduğunun işareti değildir ama kötü
durumundadır. Ama benim anlatmak istediğim biraz farklı
bir konu. Söz konusu ettiğim umutlar ya da tavsiyeler olduğunu da göstermez. (III) Kendi başına “çoksatarlık”
“Kolestrol ilaçları zararlıdır, kes!” türünden önermeler yani toplum tarafından benimsenmek kötü değil elbet-
değildir. Ya da “Kemoterapi ilaçları palavradır, radyoterapi- te ama benim kanaatime göre bugün çoksatarlığın dina-
ler zararlıdır.” gibi uçuk tavsiyeler değildir. Benim anlatmak miklerinin ne olduğuna bakmak, onları tartışmak gerekir.
istediğim, kanserle savaşa beden ve ruhun sahip olduğu (IV) Reklamlarla, eş dost kayırmacılığıyla, pazarlama yön-
doğal güçlerin dâhil edilmesi gerektiğidir. Bir “antikolestrol temleriyle popüler olanlar, nitelikli kitaplardan çok fazla
mücadele planı” yapılacaksa buna doğanın nimetleri ile satılabiliyor. (V) Piyasanın böylesine müdahalelere açık
bedenin niyetlerini de ekleyebilmektir. Ve tabii ki hasta olduğu, belli amaçlarla yapılandırıldığı bir ortamda satış,
adayı ya da hastaya da “sorumluluk ve heves yüklemek” bir kitap için başarı ya da başarısızlık ölçütü olarak kulla-
“umutsuzluk kültürü” yüklemeyi reddetmektir. Kısacası
nılmamalıdır.
çözüm ille de ve sadece ilaçlar ya da ameliyatlarda değil
bedenin, ruhun ve doğanın kendiliğinden sahip olduğu
doğal güçlerine de güvenebilmektir.
Bu parçada önerilen tedavi yöntemini ifade eden en
kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hastalıkların tedavisinde modern tıbbın yöntemlerinin
tam olarak uygulanması gerekir.
B) Modern tıbbın uygulamalarının yanında psikolojik 17. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi dü-
unsurlar ve doğal yöntemler de tedavinin bir parçası şüncenin akışını bozmaktadır?
yapılmalıdır.
A) I B) II C) III D) IV E) V
C) Hekimler, faydasızlığı kanıtlanmış ilaçları ve cerrahi
yöntemleri tedavi dışı bırakıp yeni tedavi yöntemleri
bulmaya mecburdur.
D) Alternatif tıp uygulamalarıyla modern tıp uygulamala-
rının bir arada yürütülmesi istenmeyen sonuçlara yol
açar.
E) Ölümcül hastalıklarda modern tıp yetersiz kaldığı için
kontrollü biçimde alternatif tıptan yararlanılmalıdır. P 18. Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre
I. Yani piyasanın ve dolayısıyla onu yönlendirenlerin
E
estetik değerleri belirlemesine ve ucuzlatmasına izin
S verilmemelidir.
II. Neden çok satan kitapların belli konular etrafında
kümelendiğinin bir açıklaması olmalıdır.
PES Paragraf Soru Bankası

III. Her sanatçı yazdığı bir eserin çok satmasını, çok okun-
masını ya da beğenilmesini ister.
IV. Eğer, çok satmak bir kriter kabul edilirse çok satmak
uğruna sanatçılar sanatsal seviyeyi düşürmek zorunda
kalırlar.
cümlelerinden hangileri getirilebilir?

A) I ve IV B) Yalnız I C) II ve IV
D) II ve III E) Yalnız III

140
 Farkındalık Testi - 1

19. Her varlık güzeldir. İnsan da ağaçlar da sular da güzeldir.

Yaratılışta hep güzellik vardır. Çirkinleşme sonradandır. Bu
yüzden ruhsal bir sapmadır çirkinliklere bürünmek. Ezelî
güzellik arayışımız, bu çirkinlikler içinde bile hep güzel bir
nokta arar. Ama bunu bulmak o kadar kolay değildir. Gü-
zeli görecek bir göz, gönül gözü gerekir. O gönül gözünün
sahipleridir ki ağacı ağaç olmaktan, çiçeği çiçek olmaktan
çıkarıp kendileri ve bizler için onları bambaşka bir şekle ve
manaya sokar. Doğal hâliyle güzelliğini fark edemediğimiz
bir görüntü, şair ya da ressam gözüyle daha farklı görünür
ve gösterilir.
Bu parçada aşağıdaki yargılardan hangisine değinil-
memiştir?
A) Her varlığın özünde güzellik vardır.
B) İnsanın çirkinliğe yönelmesi, özünden uzaklaşması
demektir.
C) Her varlıkta bulunan güzelliği her göz görebilir.
D) Sanatçılar, farkına varmadığımız güzelliklerin farkına
varmamızı sağlar.
E) İnsanın özünde güzelliği arama tutkusu vardır.

21. (I) Eski Türk sanatlarından günümüze kalan en özel ve na-

20. Trakya’nın turizme açık tek mağarası olan ve “yer altı cen-
neti” olarak adlandırılan ve Kırklareli sınırları içinde yer alan
Dupnisa Mağarası, yarasaların doğal yaşam alanı olması
dışında, rivayetle günümüze taşınan buruk aşk hikâyesiyle
de ilgi görüyor. İkinci jeolojik zamanda oluşan, 16 türde
60 bin yarasanın barındığı, iki kat ve üç bölümden oluşan
mağarayı açık olduğu zamanlarda binlerce turist geziyor.
Yarasaların üremesi amacıyla mağara, yılın yarısında ka-
palı tutuluyor. Yarasalar dışında son yıllarda kavuşamayan
iki eli andıran sarkıtlar da ziyaretçilerin dikkatini çekiyor. İki
dide miraslardan biri olan çini sanatı, hâlâ gündemini koru-
maktadır. (II) Cami ve türbelerin duvarlarında karşılaştığı-
mız bu sanat dalı, köşklerin, konakların ve sarayların dış ve
iç cephelerini de süslemektedir. (III) Seramik sanatı olarak
da adlandırılmaktadır. (IV) İnce detaylar ile işlenen ve işle-
nen objelere hayat veren Osmanlı tarihinin en gözde sanat
P dalı, günümüze kadar değerinden bir şey kaybetmeden ni-
E teliklerini koruyarak devam etmiştir. (V) Vazo, tabak, sürahi
ve çeşitli kap kacaklara işlenen motier ve renklendirmeler
S ile oluşan eserler, şimdilerde ev ve çeşitli mekânların deko-
rasyonu olarak kullanılmaktadır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa-
PES Paragraf Soru Bankası

ğıdakilerden hangisi söylenemez?

âşığın hikâyesi ile rivayetlendirilen sarkıtlar görenlerin fo-
toğraa ölümsüzleştirdiği bir alan olarak öne çıkıyor.
Bu parçada Dupnisa Mağarası ile ilgili aşağıdaki bilgi-
lerden hangisine yer verilmemiştir?
A) Turizm için önemli bir yere sahip olduğuna
B) Bulunduğu bölgede turizme açık tek mağara olduğuna
C) Farklı türden yarasalara ev sahipliği yaptığına
D) Hakkında yaygınlık kazanmış bir söylenti bulunduğuna
E) Yer şekilleri bakımından zengin bir mağara olduğuna
A) I. cümlede, çininin varlığını devam ettirdiğine değinil-
miştir.
B) II. cümlede, çininin kullanıldığı yerlerden bahsedilmiş-
tir.
C) III. cümlede, farklı bir adla anıldığından bahsedilmiştir.
D) IV. cümlede, özelliklerinin değişmeden günümüze kadar
geldiğinden bahsedilmiştir.
E) V. cümlede, günümüzde çiniye verilen önemin arttığın-
dan bahsedilmiştir.

141
 Farkındalık Testi - 1

22.

(https://www.trthaber.com/haber/infograk/turkiyenin-son-119-yillik-istatistikleriyle-deprem-gercegi-427093.html)
Bu görseldeki bilgilerle ilgili aşağıdakilerin hangisi doğru değildir?
A) Günümüze en yakın büyük deprem, Van’da gerçekleşmiştir.
B) En şiddetli deprem, 27 Aralık 1939’da gerçekleşmiştir.
C) İstanbul’daki üç depremde de hayatını kaybedenler olmuştur.
D) En yüksek can kaybı, 1509 yılındaki depremde gerçekleşmiştir.
E) Ülkemizin farklı bölgelerinde depremler meydana gelmiştir.
PES Paragraf Soru Bankası

İDEAL SÜRE 21 dk MAKUL SÜRE 24 dk SİZİN SÜRENİZ

142
 FARKINDALIK TESTİ – 2

1. ---- Oysa çelişki hayat belirtisidir. Çiçekler, kendileriyle 2. Hani bir sevgilin vardı
çeliştikleri için koku yayarlar. Topraklarla çelişirler; suyla, Yedi sekiz sene önce
havayla, hayatla, hayatın kokuşmuşluğuyla çelişirler. En
dayanılmaz kokular, en çelişkili çiçeklerden gelir. Çiçekle- Dün yolda rastladım
rin sabah yelinden titrediklerini sanırız. Oysa baştan ayağa Sevindi beni görünce
faniliklerinin bilincindedirler. Gülü, gül ile tartarlar, kiloyla
değil. Hayatı hayatla, aşkı aşkla. Çiçek toplumu, çiçeğin Sokakta ayaküstü
kendisiyle çelişmesine ruhsat verir. Biz ise insanı kişiliği-
ne mahkûm eder ve onun değişmesine müsaade etmeyiz: Konuştuk ordan burdan
“Sen eskiden böyle değildin.” deriz. “Neden değiştin?” diye Evlenmiş, çocukları olmuş
sorarız. “Neden yaşıyorsun?” demek kadar abestir bu soru. Bir kız bir oğlan
Çünkü ----
I. Bize karakter veya kişilik adına bir tutarlılık dayatılır.
Seni sordu
II. Varlığın kendisiyle çelişmesi, yol aldığının yani yaşadı-
Hiç değişmedi, dedim
ğının belirtisidir.
Bildiğin gibi
III. İnsanın bir dediğinin bir dediğini tutmaması hoş karşı-
Ağlıyordu
lanmaz.
IV. Yaşam tezatlarla doludur ve yaşayan, yaşadığı sürece
Mesutmuş, kocasını seviyormuş
kendisiyle çelişecektir.
Kendilerininmiş evleri
V. Çelişkili davranışların ve sözlerin sahibiyle bir yaşamı
birlikte sürdürmek zordur. Bir suçlu gibi ezik,

Numaralanmış cümlelerin hangisi verilen parçanın Sana selam söyledi

başına da sonuna da getirilemez? Behçet Necatigil’in Gizli Sevda şiirine ait olan bu dize-
ler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) IV B) I C) III D) V E) II
A) Parçada ağırlıklı olarak öykülemeden yararlanılmıştır.
B) İç çözümlemeye yönelik tahlillere de yer verilmiştir.
C) Neden-sonuç ilgisi taşıyan yargı bulunmaktadır.
D) Örnekler verilerek düşünceye derinlik ve inandırıcılık
kazandırılmıştır.
E) İkilemeye ve doğrudan anlatıma yer verilmiştir.

P
E
S
Bir Çift Söz
• Akıllı insanlar, herkesten ve her şeyden öğrenirler. Sıradan Sadakat-Kızgınlık
PES Paragraf Soru Bankası

insanlar, sadece kendi tecrübelerinden öğrenirler. Sana kızmıştım, doğru ama senden vazgeçebileceğimi nasıl
• Cahil insanın öğrenmesine gerek yoktur. Çünkü onlar her düşünürsün? Yağmur yağmadığı için toprak buluttan vazge-

şeyi bilirler. çebilir mi?

Sokrates “Patasana”
Ahmet Ümit

143
 Farkındalık Testi - 2
3 ve 4. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
(I) İnsan, doğanın ürkütücü gücüyle baş edebilmek için di-
ğer insanlarla bir araya gelerek toplumları oluşturmuştur.
(II) Ancak toplumlar geliştikçe insan da giderek doğadan
kopmuş ve bunun yarattığı yalnızlığı giderebilecek yeni
herhangi bir beraberlik de bulamamıştır. (III) Yani insan yal-
nız kalmıştır, bu yüzden insanın kısa bir süre için de olsa
doğayla yeniden baş başa olması, onu eski bir dostla bir-
likteymişçesine mutlu eder. (IV) Bu, hem birlikte hem özgür
olmanın verdiği, benzeri olmayan bir mutluluktur. (V) Ama
insan böylesi doyurucu bir ilişkiyi kendi geliştirdiği toplum-
larla kuramamış ve toplumu doğal güdülerini kısıtlayan bir
başka ürkütücü güç olarak algılamıştır.
3. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden
sonra “Dolayısıyla insan bu kez de kendisinin oluşturduğu
fakat kendisini kısıtlayan toplumun ürkütücü gücünden
korkmaya başlamıştır.” cümlesi getirilirse parçanın dil
ve düşünce akışında bir bozulma olmaz?
A) V B) IV C) III D) II E) I
P
E
4. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdaki değerlendirmeler-
S yazın açısından hiçbir değeri olmayan duygulardan arın-
den hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede, insanı toplum hâlinde yaşamaya güdüleyen
bir olgudan söz edilmiştir.
PES Paragraf Soru Bankası
B) II. cümlede, bir sorunun çözümü amacıyla tercih edilen
olgunun yeni bir sorunun kaynağı olduğu belirtilmiştir.
C) III. cümle, mutlu olan insanların doğayla birlikte olmayı
daha çok istediklerine dikkat çekilmiştir.
D) IV. cümlede, doğayla birlikte olan insanların özgürlüğü-
nü kısıtlamadığına vurgu yapılmıştır.
E) V. cümlede insanın toplumla kurduğu ilişkinin insanı
tatmin edemediği belirtilmiştir.
144
5. Victor Hugo’yu romantik, Balzac’ı gerçekçi yazar katego-
risi içinde öğrettiklerinden bu yana yazarları belli kalıplara
sokmanın karşısında oldum. Kimse Kafka’ya gerçekçi bir
yazar gözüyle bakmaz ama bence insan ruhunun gerçeğini
Kafka ölçüsünde yansıtan yazar azdır. Yazarı bir yere ka-
tegorik yerleştirme, öyle noktalara varmıştır ki duygusal bir
işçiden söz eden yazar toplumcu sayılmış eylemci bir ka-
dını anlatana romantik denmiştir. Yıllarca Ahmet Haşim’in
sembolist bir yazar olduğu söylenmiş ama sembolistliğinin
nereden geldiği söylenmemiştir.
Bu parça için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Tartışmacı bir anlatım vardır.
B) Yazar, savını kanıtlamak için örneklemeden yararlan-
mıştır.
C) Anlatımda öznellik ağır basmaktadır.
D) Yazar, tanık göstermeye de başvurmuştur.
E) Yazar, sanatçıları belli akımlara hapsetmeye karşıdır.
6. (I) Bir yapıtı değerlendirirken yazara karşı duyulan ve
mak gerekir. (II) Bu gerçeği çok iyi bilmemize rağmen yine
de çoğu kez yapıtın yazarından kurtulamadığımız olur.
(III) Ona duyduğumuz sevgi, gözümüzü kör eder, gerçeği
göremez oluruz ve zayıf bir eseri övebiliriz. (IV) Bazen de
kişiliğini sevmediğimiz bir sanatçının çok başarılı bir eseri-
ni yerin dibine batırırız. (V) Duygularımızın düşüncelerimizi
de yargılarımızı da sakatladığı böyle zamanlarda eleştiri
yapmaktan kaçınmalıyız.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden
sonra “Çünkü söz konusu olan eserdir.” cümlesi getirilir-
se parçanın anlam bütünlüğü sağlanmış olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
 Farkındalık Testi - 2

7. Muhabir: 8. (I) Ay, Güneş’ten sonra gökyüzündeki en parlak ikinci gök

(I) ----- cismi ve gökyüzü gözlemcilerine çıplak gözle gerçekleşti-
rebilecekleri birçok gözlem imkânı sunuyor. (II) Örneğin
Pedagog: her gece gökyüzünde Ay’ı çok farklı bir şekilde görürüz.
—Televizyon, çocuklarda geç konuşma, iletişim kurmada (III) Çünkü Dünya etrafındaki yörünge hareketi sırasında
Ay’ın Güneş’e göre konumu sürekli değişir. (IV) Ayrıca par-
güçlük ve konsantrasyonda zorlanma gibi birçok sorunu
lak yıldızların ve gezegenlerin Ay ile yakın mesafede görün-
tetiklemektedir. Özellikle bebeklik çağında televizyon karşı-
düğü zamanlarda bu gök cisimlerini gökyüzünde kolayca
sında geçirilen uzun süreler bebeklerin zihinsel, duygusal,
bulabilirsiniz. (V) Ay’ın yüzeyinde gök taşlarının çarpması
sosyal ve dilsel gelişimlerine oldukça zarar vermektedir. sonucu oluşan binlerce krater bulunuyor. (VI) Bunlardan ba-
Muhabir: zılarını çıplak gözle bile fark etmek mümkün. (VII) Mesela
Ay’ın 89.9° güneyinde bulunan Shackleton Krateri çıplak
(II) ----- gözle görülebilen bir kraterdir.
Pedagog: Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
—Masumiyetin yaşanması gereken çocukluk yılları televiz- numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
yon aracılığıyla, yetişkin duygularıyla örtülmekte ve çocuk- A) II B) III C) IV D) V E) VI
larımız içinde bulundukları yaşı doyasıya yaşayamamakta-
dır. Çocukça yaşanmayan yıllar, ileriki yaşlarda psikolojik
rahatsızlıklara kapı aralayabilmektedir.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Televizyonun en rahat ulaşılan kitle iletişim aracı
olması nasıl sağlanmıştır?
(II) Ergenlik döneminde ortaya çıkan sorunların teme-
linde çocukluk dönemi mi yatmaktadır?
B) (I) Ebeveynler, çocuklarının televizyon izlemesine izin
vermeli midir?
(II) Televizyon yetişkinlerin duygu dünyasını nasıl etki-
lemektedir?
C) (I) Günümüzde televizyonda birçok eğitici program var,
sizce çocuklar bunlardan nasıl etkileniyor?
(II) Çocukluk dönemini yaşamayan biri ileride nasıl
rahatsız edici durumlarla karşı karşıya kalabilir?
P
D) (I) Televizyonun çocuklar üzerindeki olumsuz etkilerin-
den bahseder misiniz? E
(II) Bu olumsuz durumlar sadece çocukluk döneminde S • Nobel’i almaktan daha önemli şeyler var: Kişinin ailesi,
mi kendini gösterir yoksa başka dönemleri de etkiler insanlık ve ülkesine hizmet etmesi. İnsanlığın ölçüsü Nobel’i
mi? almak değildir. Ailemize, insanlığa ve ülkemize hizmet etti-
ğimizde görevimizi yapmış oluruz. İster ayakkabı boyacısı
E) (I) Televizyonun çocuk büyütmede nasıl bir rol oynadı-
PES Paragraf Soru Bankası

ister öğretmen isterseniz de Nobel almış bir bilim adamı olun

ğını anlatır mısınız? işinizi iyi yapıyorsanız ülkenin başarısı bununla ölçülür. Ne
(II) Psikolojik rahatsızlıkların hepsinin temelinde çocuk- yaparsanız iyi yapın, bu bir vatan borcudur.
luk dönemi mi yatmaktadır? • Başarı, zekâ kadar çalışmakla elde edilir. Sebat lazım, inat
lazım ve çalışmak lazım. Çok çalışın, ben gençken günde 18
saat çalışıyordum.
Aziz Sancar
2015 Kimya Dalında
Nobel Ödülü Sahibi

145
 Farkındalık Testi - 2

11. Gogol, gözünü “küçük, sıradan” insana çevirerek Rus top-

9 ve 10. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
(I) Bodur gövdesine inatla dört bir yana yayılmış kolları,
arada bir kör çukur gibi bakan gövde oyuklarıyla bulunduğu
yere bütün görkemiyle yayılıyor işte. (II) Güneş yukarıdan
aşağıya türlü ışık oyunlarıyla inmeye çalışıyor ama nale,
kat kat yapraklar kırıyor güneşin keskin kılıçlarını. (III) Bu
sebepten altı hep gölgeli ve serin kalıyor cevizin. (IV) Altı-
na oturup da etrafa baktığımda Bolkarların yalçın ve kel zir-
velerini görüyorum, rakım yükseldikçe ağaçlar geride kalıp
rüzgâra yer açıyorlar sanki. (V) Sıcak yaz günlerinde cevizin
dibi çocukların, kuşların ve kedilerin sığınağı oluyor. (VI) Ya-
şını soracak olsan sen utanırsın ama en az bir asırlık oldu-
ğunu çekinmeden söyleyecektir o.
lumunun önüne bir ayna koyan ilk yazarlardandır. Onun
yergici (mizahi, taşlamacı) üslubunda “küçük insan” klasik
edebiyat geleneğinde alışılagelenin aksine, anlatıların kah-
ramanı olarak ortaya çıkabilme imkânı bulmuştur. Avrupa
geç dönem romantik akımının etkilerini de taşıyan Gogol,
sıradan insanların dünyasında bizi dolaştırırken eleştirel,
taşlamacı yönüne rağmen, Gorki’nin ilk öykülerinde rast-
ladığımız türden bir tür halk romantizminin izlerini de taşır.
Onu asıl yücelten ise Ölü Canlar ’dır.
Bu parçaya göre Gogol ile ilgili olarak
I. Romantizm akımına yeni bir hava katmıştır.
II. Toplumunu edebiyata taşımada öncü ilk sanatçılardandır.
III. Öykü karakterlerini toplumun içinden kişilerden seçmiş
ve onları kahramanlaştırmıştır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

9. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşün- 12. İlk kitaplarımı yayımladığım zaman bir önceki yazar kuşağı
cenin akışını bozmaktadır? ortadan kayboluyordu. Dolayısıyla yeni bir yazar olduğum
için hoş karşılandım. Toplumsal bir sorumluluk hisseden,
A) I B) II C) III D) IV E) V edebiyatın ahlaka ve siyasete hizmet ettiğini düşünen yazar-
lardan bahsediyorum. Onlar dümdüz realisttiler, deneysel
değildiler. Birçok fakir ülkenin yazarı gibi yeteneklerini kendi
uluslarına hizmet etmeye çalışarak heba ettiler. Ben onlar
gibi olmak istemedim zira gençliğimde bile Faulkner’den,
P Wirginia Woolf’tan ve Proust’tan zevk alıyordum. Hiçbir za-
man Steinbeck ya da Gorki gibi toplumsal realist modellere
E özenmedim. Altmışlar ve yetmişlerde üretilen edebiyat artık
demode oluyordu, bu yüzden yeni nesil bir yazar olarak beni
S
beğeniyle karşıladılar.
Bu parçada konuşan yazarın kendisinden öncekilerde
eksik bulduğu ve eleştirdiği özellik aşağıdakilerden
PES Paragraf Soru Bankası

hangisidir?
10. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden A) Dünya edebiyatını ve usta yazarları takip etmemeleri
hangisi söylenemez? B) Roman yazarı için gerekli hayal gücüne sahip olmayış-
A) Kişileştirmeye başvurulmuştur. ları
B) Betimlemeye yer verilmiştir. C) Dil ve anlatıma yeterince özen göstermemeleri
C) Devrik cümleler kullanılmıştır. D) Yapıtlarında daha çok toplumsal yararı gözetmiş olma-
D) Örneklemeye yer verilmiştir. ları

E) Benzetmeye yer verilmiştir. E) Yazacakları konuda araştırma ve inceleme yapmama-

ları

146
 Farkındalık Testi - 2

13. Ünlü stilist öğrencilerine çalışma ipuçları veriyordu.

Şu maddeleri sıraladı:
• İlham panosu, fikirlerinizi bir araya getirmek, derlemek
ve paylaşmak için harika bir yöntemdir.
• Doğa, zorlanmadan renk kombinasyonları oluşturmak
için harika bir kaynaktır; vahşi tarafa geçin ve doğadan
ilham alın.
ÇUKUROVA
• Bir odayı en baştan dekore ediyor ancak bir kanepe
veya perde gibi mevcut bir unsuru yerinde bırakıyorsa- Eski adıyla Kilikya; Adana, Mersin, Osmaniye ve Hatay illerini
nız bunu renk uyumunuz için bir nirengi noktası olarak içine alan Güney Anadolu’daki coğrafi, ekonomik ve kültürel
kullanın. bir bölgedir.
5.975 milyon nüfusa sahiptir. Yüz ölçümü 3150 km2 dir.
• Koltuğunuzun rahatlığında, yaptığınız düşsel seyahat-
Adana, Mersin ve Tarsus en önemli ticaret ve endüstri mer-
te hoşunuza gitmiş olan çarpıcı renkleri hatırlatması
kezleridir. Seyhan, Ceyhan ve Tarsus Çayı en büyük akarsu-
için en sevdiğiniz tatilin fotoğraflarına göz atın.
larıdır. Toros Dağları ve Aladağlar ise önemli dağlarıdır. Ova,
• Odanın tamamını tek bir rengin farklı tonlarına boya- bu dağlarla Akdeniz arasındaki verimli düzlüklerden oluşur.
maktan hoşlanıyorsanız renk kartelası kartları ilham Tipik Akdeniz iklimine sahiptir.
almak için harika bir kaynaktır.
Stilistin bu önerileri arasında aşağıdakilerden hangisi
yoktur?
A) Moda dergilerini karıştırın
14. Çukurova’da bataklık fazla kalmamıştı ya, neyse ki ovanın
B) Sanal olarak seyahat edin
yüzünün örtüsüne fazla dokunulmamıştı. Ağaçlıklar, çalı-
C) Başlangıç noktası belirleyin lıklar duruyordu, 1950’lerde. Sonra Çukurova’ya traktörler
D) Bir ilham panosu oluşturun hücum etti. Traktörlere kötenler takıldı. Kötenler, çalılıkların
E) Doğadan ilham alın ve büklerin altını üstüne getirdi. Ovada çeşit çeşit ağaçlar
vardı; ağaçlar, kökünden söküldü. Yerlerine pamuk ekildi.
Sonra gelsin tarım ilaçları. Ne böcek kaldı ovada ne kuş
ne arı. Derken yoruldu Çukurova. Böceksiz, kuşsuz, arısız
kalınca arkasız kaldı Çukurova, yalnız kaldı. Yenildi toprak.
Yenildi doğa. Türkiye’nin pamuk üretiminde en büyük paya
sahip olan Çukurova tarlalarında mısır kapladı her tarafı.
Ne geçti elimize. Şimdi ona baktıkça içim kararıyor. Şimdi
Derin Söz hiç olmazsa şimdinin kıymetini bilelim diyorum; duyan yok,
İnciler, kumsalda bulunmaz; sen inciye sahip olmak istiyorsan şu anız yakıp yangın çıkaran insanlara ne diyeyim ki... Şu
P benden sonrası tufan diyenlere sesimi nasıl duyurayım ki?
onun için denize dalacaksın.
E Şimdi bir türküdür pişmanlık Çukurova’da: “Giden gelmiyor
Çin Atasözü
acep nedendir?”
S
Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Öğretici metinlerin amacına uygun bir içeriktedir ama
PES Paragraf Soru Bankası

sanatsal metinlerin üslup özelliklerine de sahip bir

metindir.
B) Açıklama, betimleme ve öyküleme yer almıştır.
Sabırla Gelen C) Ortaya çıkan ve çözümsüzleşen bir sorunun aşamala-
Bazı yenilgilerin nedeni, insanların işi yarıda bıraktıklarında rından söz edilmiştir.
başarıya ne kadar yakın olduklarını bilmemeleridir. D) Yinelemelerden ve deyimlerden yararlanılarak anlatı-
Thomas Edison
ma güç kazandırılmıştır.
E) Yetkili organların Çukurova’daki soruna karşı gerekli
önlemleri almadığından yakınılmaktadır.

147
 Farkındalık Testi - 2
15. Eğitim uğruna atılan her adımın toplumun daha iyi olması-
nı sağlayacak yatırım olduğunun şuuruyla hayata geçirilen
Geleceğe El Ver projesiyle okul öncesi dönemde eğitim des-
teğine en çok ihtiyaç duyan 36-66 ay yaş aralığındaki çocuk-
lara ulaşılması hedeeniyor.
Bu parça aşağıdakilerden hangisinde verilen iki cüm-
lenin doğru biçimde birleştirilmiş hâlidir?
A) I. Geleceğe El Ver projesini başlatanlar, eğitimle ilgili
girişimlerin tümünün toplumun geleceğine katkı sağla-
yacak yatırımlar olduğunun bilinciyle hareket etmişler-
dir.
II. Okul öncesi dönemde eğitim desteğine en fazla
gereksinimi olan 36-66 ay yaş aralığındaki çocuklara
ulaşmak, bu projenin amacıdır.
B) I. Eğitime yaptığı her yatırımıyla toplumun geleceğine
katkı sağlayan Geleceğe El Ver projesi bu kez okul
öncesi eğitime yöneldi.
II. 36 ile 66 ay aralığındaki çocukların okul öncesi eği-
timle ilgili sorunlarının çözümü bu projenin kapsamına
girmektedir.
C) I. Eğitim için girişilen her teşebbüsün desteklenmesi
gerektiği inancıyla düzenlenen Geleceğe El Ver pro-
jesinin amacı toplumun gelecekte daha düzeyli bir
konuma ulaşmasıdır.
II. Bu projeyle 36 aylıktan 66 aylıklara kadar çocukların
desteğe ihtiyaç duydukları konularda onlara yardımcı
olunacak.
D) I. Eğitimin geleceğin toplumunu kurmanın tek yolu
olduğu bilinciyle düzenlenen Geleceğe El Ver projesi
önemli bir yatırımdır.
II. Bu projenin kapsamında desteğe en fazla ihtiyacı
olan 36-66 aylık okul öncesi öğrencilerine ulaşmak
bulunmaktadır.
E) I. Geleceğe El Ver projesi, geleceğin daha iyi olmasını
sağlayacak toplumsal bir eğitim projesidir.
II. Bu projenin hedef kitlesi 36-66 aylık okul öncesi
dönemi öğrencileridir.
PES Paragraf Soru Bankası
Yanılgı
Çocukken yalnız ihtiyarlar ölür sanırdık.
Nezihe Meriç
“Korsan Çıkmazı”
148
16. 1986 yılında Çernobil faciası dünyanın gördüğü en büyük
nükleer felaketlerden biriydi. Binlerce insanın yaşamına
mal olan facia, Çernobil Nükleer Santrali’nde patlama so-
nucu gerçekleşmiş ve yüksek miktarda radyasyon havaya
sızmıştı. O dönemlerde böyle bir facia esnasında ne ya-
pılıp ne yapılmayacağı hakkında insanlar bilgilendirilseydi
belki de bu kadar fazla can kaybı olmazdı. Çünkü pek çok
kişi, radyasyon tehlikesinden habersiz bir şekilde patlama-
yı merak ettikleri için izlemeye gitti ve zehirlendi. Nükleer
bir patlama esnasında patlamanın ne kadar büyük oldu-
ğuna bakılmaksızın ne yapmanız ya da ne yapmamanız
gerektiğinin farkında olmak hayatınızı kurtarabilir.
Bu parçaya göre nükleer patlamada en önemli şey
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Patlamadan habersiz insanları kısa zamanda bilgilen-
dirme
B) Muhtemel etkileri üzerine mantıklı söylem geliştirme
C) Sonuçları hakkında bireysel olarak akıl yürütme
D) Ne kadar zararlı olabileceği konusunda seminerlere
katılma
E) Nasıl davranılacağı hakkında doğru bilgi sahibi olma
17. “Economist Intelligence Unit”in araştırmalarına göre İsviçre
suç seviyesi, çalışma koşulları, refah seviyesi ve insanla-
rın mutluluğu gibi kriterlere bakılarak yaşanılacak “en” iyi
ülke seçildi. Ayrıca dünyada “tam demokrasi” ile yönetilen
P tek ülke. Ülkede uygulanan demokrasiye göre vatandaşlar,
E Parlamento tarafından kabul edilen ve yasalaştırılan karar-
lara itiraz etme hakkına sahip. Bu yönetim biçiminin özelli-
S ği olarak ülkede devlet başkanı bulunmuyor. Kararlar yedi
kişilik bir meclis tarafından alınıyor. Çoğu kişi İsviçre’nin
başkentini Cenevre ya da Zürih olarak düşünür ama ikisi
de değil. İsviçre Anayasası’na uygun olmadığı için ülkenin
başkenti de yok. Bern ise ilî başkent olarak kabul ediliyor.
Bu parçada İsviçre hakkında anlatılanlar arasında aşa-
ğıdakilerden hangisine yer verilmemiştir?
A) Birçok ölçüte göre yaşanacak en iyi ülke seçildiğine
B) Vatandaşların meclis kararlarına itiraz edebildiğine
C) Bazı kentlerin dönüşümlü olarak başkentlik yaptığına
D) Devlet başkanının görevlerini meclisin yerine getirdiğine
E) Yasa gereği resmi başkentinin bulunmadığına

18. Gök bilimciler yeni bir araştırmada bize uzak ancak genç
olan bir yıldızın etrafındaki alüminyum monoksit (AlO)
maddesinin, yıldızın etrafında bulunan madde bulutu için-
deki varlığını ve kompozisyondaki yerini haritaladı. Bu yıl-
dızdan elde edilen önemli detaylar hem Güneş sistemi için
hem de Dünya ve dolayısıyla bizler için bir nevi kök analizi
işlevi görüyor. Bulgulara göre yıldızın etrafındaki bulutun
çok daha rahat biçimde yayılmış ve dağınık olmaması, AlO
gazlarının hızlı bir biçimde katı partiküllere çökelebildiğini
gösterirken araştırmacılara göre bu da bizim sistemimizin
oluşumunda çok erken fazların nasıl gerçekleşmiş olabile-
ceğine dair kir veriyor.
Bu parçaya göre
I. Araştırmacılar, genç bir yıldızın çevresindeki alümin-
yum monoksitle ilgili bir haritalama yapmışlardır.
II. Anlatılan bulgular, Güneş sisteminin önceki dönemleri-
ne ışık tutmaktadır.
III. Araştırmada elde edilen bulgular, bazı çıkarımlara daya-
nak olacak niteliktedir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
19. I. İyi bir eleştirmen bir edebî eseri duygularından sıyrıla-
rak ve at gözlüğü takmadan incelemelidir.
II. Yazarın yazarken gerçekleştirmek istedikleriyle ortaya
çıkardığı eser arasındaki mesafeyi ölçemeyen eleştir-
men iyi bir eleştirmen değildir.
Bu iki cümlede ifade edilenlerin en doğru biçimde bir-
leştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nitelikli bir eleştirmenin yazarın duygularını doğru
biçimde anlaması ve yazarın yazmadaki amacıyla ese-
rin ilişkisini ayrıntılı biçimde ortaya koyması gerekir.
B) Yazarın yazma amacını ne ölçüde gerçekleştirebildiğini
ortaya koyabilen, eseri çok yönlü ve nesnel biçimde
inceleyebilen kişiye iyi bir eleştirmen diyebiliriz.
C) İyi bir eleştirmenin nesnel olması ve çok yönlü olması
şarttır yoksa eserin ve yazarın amacını anlayıp anlata-
bilmesi imkânsızdır.
D) Sanatçının kişiliğini değil eseri merkeze alan ve eserin
ait olduğu türe ne kadar uygun yazıldığını görebilen
kişidir iyi eleştirmen.
E) Yargılarını esere dayandıran, hiçbir ayrıntıyı göz ardı
etmeyen ve yazarın amacının ne olduğunu anlaşılır
bir dille ortaya koyabilen eleştirmen, başarılı bir eleştir-
mendir.
149
Farkındalık Testi - 2
20 ve 21. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Türkiye; Avrupa, Asya ve Afrika’yı birleştiren stratejik bir
bölgede bulunmasına ve üç tarafının da denizlerle çevril-
miş olmasına rağmen yakın bir geçmişe kadar sırtı deni-
ze dönük bir toplum olma görünümünden kurtulamamıştır.
Türkiye çevre denizlerinin jeolojisi bilinmediğinden, deniz
jeolojisine uygun araştırma ve yatırımlar yapılamamakta,
bunun sonucu olarak deniz altında mevcut formasyonların
içerdikleri petrol, doğal gaz, maden, jeotermal gibi kaynak-
lar tespit edilememekte, isabetli sondaj yerleri seçileme-
mekte, kıta sahanlıkları belirlenememektedir. Bu alanlar-
daki mevcut dağınık bilgiler bir araya getirilip amaca uygun
bir şekilde değerlendirilememektedir. Ayrıca deniz jeolojisi
konularını ilgilendiren uluslararası müzakerelerde isabetli
ve etkin kararların alınması mümkün olamamaktadır.
20. Bu parçadaki altı çizili sözle Türkiye ile ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Denizle tanışma sürecinin tamamlanmadığına
B) Çevresindeki denizlerle ilgili yeterli bilgiye sahip olma-
dığına
C) Denizlerle ilgili yeterli duyarlığın ve çalışmanın bulun-
madığına
D) Ulaşımda denizden yeteri kadar yararlanmadığına
P E) Denizin öneminin toplum tarafından yanlış algılandığına
E
S
PES Paragraf Soru Bankası
21. Bu parçadan hareketle Türkiye ile ilgili olarak aşağıda-
kilerden hangisi söylenemez?
A) Deniz jeolojisi ile ilgili çalışmalar yapılmadığı
B) Denizaltındaki doğal kaynaklarından yeterince yararla-
nılmadığı
C) Üç ayrı kıta arasında stratejik bir konumda olduğu
D) Deniz altı ile ilgili bilgilerin toparlanmadığı
E) Stratejik konumunu çevresindeki denizlere borçlu olduğu
 Farkındalık Testi - 2

22. I. Zevkler, sürekli değişiyor ve sanat eserleri de bu deği- 23.

şikliği izleyerek şekilden şekile giriyor
II. Gerçeğe ve yaşama ayna olan, tipleri boyasız ve rötuş-
suz tasvir eden realist romandan sonra roman türü,
bilim metotlarıyla buluşturuldu
III. Hayatı katı kurallarla, sert ve kesin denklemlerle açık-
lamaya çalışan natüralizm, bir zaman sonra tıkandı
IV. Birinci Cihan Harbi sonrasında yerleşmiş inançlar yıkıl-
mış, iman sarsılmış ve değerler değişmiştir
Bu cümlelerden herhangi biri aşağıdaki parçalardan
hangisinin başına getirilemez?
A) ---- . Bugünün romanının sevimli ve eğlenceli fakat
zaman zaman fantastik olması bundandır. Eğer bugü-
nün romanı bu esrarlı karanlıkta dolaşmaktan zevk
duyuyorsa bunun sebebini sanatçının ruh âleminde
aramak gerekir.
B) ---- . Yıllarca süren kan ve ateş tufanından çıkan
insanın ilk hissettiği nasıl olup da bu ateşten sağ kur-
tulduğuna şaşmak oldu. Kısa süren bu şaşkınlıktan
sonra, yıkıntı hâline gelen dünya ile birlikte, iç âlemin
çöküp yıkıldığını gören insan, korkunç bir karamsarlı-
ğın uçurumuna yuvarlandı. Çabalamaktan da vazgeçip
inkârda teselli aradı. Bu inkar, bir ters dönüşle onu mis-
tisizme götürdü. Sonra da korkunç bir nihilizme yöneldi
insan ve alay etti geçmişe dair ne varsa.
C) ---- . Natüralizmin bu iflasından sonra psikolojik roman-
lar revaç buldu. Marcel Proust’un romanesk psikoloji
romanlarıyla Paul Bourget’in bilimsel psikoloji romanla-
rı moda oldu. Bunu Andre Gide’in ruhi olayların çözüm-
lenmesinde kaynaklara kadar inip derinleşen bilinçaltı
psikoloji romanları izledi. (https://www.trthaber.com/haber/bilim-teknoloji/yaratici-kirleri-tes-
D) ---- . Hâlbuki sanatta değişen sadece ruh ve sentezdir. vik-eden-belge-patent-416374.html)
Ögeler, hep aynı ögelerdir. Yeni, eskinin hâl değiştir-
Bu iki görsel incelendiğinde aşağıdakilerin hangisine
mesinden başka bir şey değildir. Bazı zamanlarda eski
kesinlikle ulaşılabilir?
aradığımız ve ona döndüğümüz de oluyor. Şüphesiz P
başka bir özlemle. Bu dönüş aynı görünüşü seyret- A) İstanbul, 2018 yılında en çok patent başvurusu yapılan
mekten yorulan ruhun belki de kaynaklara inmek için E ildir.
duyduğu ihtiyaçtır. B) Türkiye’de ilk patenti 1924 yılında bir eczacı almıştır.
S
E) ---- . Romancının olaylar karşısında bir sanatçıdan çok C) 2018 yılında en çok patent başvurusu yapan ülke ABD’dir.
bir tabiat bilgini gibi davranması gerektiği iddia edildi. D) Patent, buluş yapanın hakkını koruyan bir belgedir.
İnsanı belli bir zaman ve mekânda deney faresini ince-
E) Kore diye belirtilen patent başvurularının çoğu Güney
PES Paragraf Soru Bankası

ler gibi inceleyen bu sanatçılar, alkolik veya nevropatik

Kore’den yapılmıştır.
tiplerde kalıtımın izlerini bulmak çabasıyla ailenin doğal
tarihini meydana getirmek hevesine kapıldı. Bunların
en güçlüsü ise hiç kuşkusuz Emile Zola idi.

İDEAL SÜRE 22 dk MAKUL SÜRE 25 dk SİZİN SÜRENİZ

150
 FARKINDALIK TESTİ – 3

1. Bir kıssahan, hikâyesini anlattı. Kahvedeki bütün konuk- 2. I. Ali Atay’ın polisiye komedi türündeki Cinayet Süsü
lar, hikâyenin bitmesine çok üzülmüşlerdi. Hikâye boyunca filmini izlemeye koşarak gittim, yalan yok. Ölümlü
hem meddah olup taklitler yapan hem ozan olup türküler Dünyayı izleyenler, neden koşarak gittiğimi anlayacak-
söyleyen bu yetenekli kıssahanı can kulağıyla dinlemişler- lardır. İyi ki de gitmişim.
di. Kıssahan dinleyicilerin kıvama geldiğini görünce kıssa-
II. Ben bir film müzikleri tutkunuyum ve bu filmin Barış
dan hisse bölümüne geçti ve yaptığı şu dört çıkarımı nasi-
hat olarak dinleyicilere aktardı: Manço’dan tutun da Erkin Koray’a ve Ayten Alpman’a
kadar birçok kişiden alınan muhteşem müzikleri var.
I. Demek ki insan, karanlığı taşlamamalı. Attığın taş,
Kullanılan şarkılar her telden. Bazen filmin duygusuyla
vurmak istediğin hedefe değil de başka bir şeye zarar
tezat oluşturuyor, bu da çok komik. Müzikler bazen
veriyorsa aslında zarar gören sensin çünkü sana yarın
sahneyi güçlendiriyor, bazen güldürüyor ama daima
o köpek saldırırsa o taşı çok ararsın.
düşündürüyor.
II. Demek ki bulanık suda balık avlamaya kalkışılması
Bu iki parçanın arasındaki ilişki için aşağıdakilerden
doğru değildir. Balık tutayım derken yılan tutmak da
hangisi söylenebilir?
var. Çünkü balık seni görüp kaçamaz ama sen de bula-
nık suyun içindekinin balık mı, yılan mı olduğunu ayırt A) II. de verilen örneklerle I. de belirtilen film türüne açıklık
getirilmiştir.
edemezsin.
B) II. parça, I. de yapılan bir eylemden duyulan memnuni-
III. Demek ki ak koyunun kara kuzusu da oluyormuş. “Asıl
yetin gerekçesini açıklama işlevi görmektedir.
azmaz, bal kokmaz; kokarsa yağ kokar çünkü aslı
C) II. parçada tanık gösterme yoluyla belirtilen düşünceye
ayrandır.” sözünü her zaman geçerli saymamalıyız.
inandırıcılık kazandırılmıştır.
Burada atalarımızın “Züğürtlük, zadeliği bozar.” sözü
D) II. parçada I. parçadaki bir düşünceye karşı çıkılmıştır.
geçerlidir.
E) I. parçada bir beklenti, II. parçada ise gerçekleşmemiş
IV. Demek ki durgun suyun altı derin oluyormuş. Yani suyun
bir beklenti dile getirilmiştir.
yavaş akanından korkmak gerekiyormuş. Atalarımızın
yabana atılır hiçbir sözü yok yeter ki yerinde anla, yerine
göre anla vesselam.
Yukarıda kıssahanın dinleyicilerine verdiği öğütlerin
ortak noktası hangisidir?
A) Tedbirli olmak
B) Geniş ufuklu olmak
C) Hedef sahibi olmak
D) İlkeli olmak
E) Titiz olmak
P
E
S
PES Paragraf Soru Bankası

151
 Farkındalık Testi - 3

Piha kuşu 116 desibel

4. (I) Yapay zekâ da sonuçta bir makine. (II) Kodları yazılıp
Çankuşu 125
desibel
tanımlanan ve görevine başladıktan sonra enerjisi de sağ-
lanıyorsa tıkır tıkır işleyen birer makine. (III) Bu iyi yanları-
na karşın yapay zekâya sahip makineler geliştikçe birçok
meslek erbabı işsiz kalma tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor.
(IV) Birçok meslek ortadan kalkıyor yahut çok köklü deği-
şimlere uğruyor. (V) Yapay zekâya sahip olan bu makine-
Uçak 120 desibel Motosiklet 105 desibel ler, görevlerini sorunsuz ve hızlı bir şekilde yerine getiriyor.
Bu parçanın dil ve düşünce akışındaki bozukluğu
gidermek için aşağıdaki değişiklerden hangisi yapıl-
malıdır?
A) I ve II. cümle yer değiştirmeli
B) II. cümle, IV. cümle ile yer değiştirmeli
C) III. cümle, V. cümleden sonra getirilmeli
D) V. cümle, II. cümleden sonra getirilmeli
3. I. Amazon ormanlarında yaşayan ve yüksek sesle şarkı
söyleyen kuş türü olarak bilinen beyaz çan kuşu dün- E) IV. cümle, ile V. cümlenin yerleri değiştirilmeli
yanın en yüksek sesli kuş rekorunu kırdı.
II. Beyaz çan kuşlarının çıkarttıkları sesin 125 desibele
ulaştığı belirlendi. Beyaz çan kuşları çıkardığı sesle
116 desibele ulaşan önceki rekortmen kuş olan piha
kuşunu geride bıraktı.
III. Motosiklet 105, uçak ve gök gürültüsü 120 desibel ses
çıkarmaktadır.
Bu üç parçada ifade edilenlerin en doğru biçimde bir-
leştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yüksek sesle şarkı söyleyen bir kuş türü olan ve
Amazon Ormanları’nda yaşayan beyaz çan kuşu, 125
desibele ulaşan sesiyle, 105 desibele ulaşan motosik-
leti, 120 desibele ulaşan uçağı ve gök gürültüsünü geç-
tiği gibi 116 desibele ulaşan piha kuşunun rekorunu da
elinden alarak dünyanın en yüksek sesli kuşu olmuştur.
5. İçinde yaşadığımız teknoloji çağı bizlere çok sayıda ekran-
B) Piha kuşunun 116 desibellik sesinden daha yüksek la etkileşim içinde olduğumuz dijital bir dünya sunuyor. Her
ses çıkarak 125 desibele ulaşan beyaz çan kuşu, 105 geçen gün daha da zenginleşen dijital dünyada kol saatleri
desibele ulaşan motorsikleti de 120 desibele ulaşan P
ve buzdolapları bile dijital ekranlar üzerinden kontrol edi-
uçak ve gök gürültüsünü de geçen sesiyle Amazon E liyor. Peki, insanları özellikle de gençleri ekranlara çeken
Ormanları’nın yeni rekortmeni olmuştur. nedir? Ekranlardan uzak kalamamanın nedenlerinden biri
C) Piha kuşu 116, beyaz çan kuşu 125 desibellik sesleriy- S çevrim içi sosyal ağlardaki gelişmelerden haberdar olma
le şarkı söyleyen kuş türleri arasında eski ve yeni ses isteği. Bu durum ----
rekortmenleri olup bunlar, gök gürültüsü, uçak ve moto- I. gelişmeleri kaçırma korkusu olarak da adlandırılıyor.
siklet sesini bile geçen sesleriyle dikkat çekmektedirler.
PES Paragraf Soru Bankası

II. mobil cihazların hayatımızda ne kadar yer ettiğini de

D) 125 desibele ulaşan sesiyle Amazon ormanlarının en gösteriyor.
yüksek sesli şarkıcı kuş türü ilan edilen beyaz çan
III. kontrol altına alınması için ekran başında geçen süre
kuşu, 116 desibel ses çıkaran piha kuşunu geçmiş
kısıtlanmasıyla başlanabilir.
hatta 105 desibel ses çıkaran motosikleti, 120 desibel
ses çıkaran uçağı ve gök gürültüsünü dahi geçmiştir. Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre yukarı-
E) Yüksek sesli şarkıcı kuşların yaşadığı Amazon dakilerden hangileri getirilemez?
Ormanları’nın yüksek ses sıralaması şöyledir: Beyaz A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
çan kuşu 125 desibel, piha kuşu 116 desibel, uçak-gök
gürültüsü 120 desibel ve motosiklet 105 desibel. D) I ve III E) II ve III

152

6. Muhabir:
(I) ----
Sosyolog:
—Tıpkı bir sinema yönetmeni gibi sosyolog da bana göre
etrafında kendisinin de dâhil olduğu, toplumun içinde olanı
biteni, çok yakından okuyabilir, bunları ifade etme yolları
bulabilir. Bunları yapabilen bir sosyolog, elbette toplumsal
sorunlar konusunda farkındalık oluşturur.
Muhabir:
(II) ----
Sosyolog:
—Toplumsal gerçeklikten yola çıkarak başka şey yaratmayı
denemekle ilgileniyorum ben. Bugün artık şikâyet etmenin,
eleştirmenin ve söylenmenin kendisi bir eylem oluyorsa ve
benim zamanım, zihinsel ve bedensel enerjim başka bir
şeyi hayal etmek, düşünmek ve yapmak için kısıtlıysa neyi
nasıl yaptığımız, nasıl bir dönüşüme yol açtığımız önemli
hâle gelmiştir.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Sosyoloji ülkemizde son yıllarda ön plana çıkmaya
başladı, sizce sosyologlar topluma ne kazandırabilir?
(II) Bir sosyolog olarak sizin ilgi alanınızı oluşturan şey
nedir?
B) (I) Sosyolojinin daha da önemli hâle gelmesi için nasıl
bir çalışma yapılabilir?
(II) Toplumda artık nasıl bir değişme meydana geldiğini
öngörüyorsunuz?
C) (I) Sosyoloji toplumda farkındalık oluşturabilir mi?
(II) Günümüzde toplum daha bencil bir hâle mi gelmek-
tedir?
D) (I) Toplumsal gelişmeler sosyolojiyi nasıl etkilemiştir?
(II) Birey kendi kişisel gelişiminde toplumu nasıl etkiler?
E) (I) Toplumsal değişimi sağlamakta sosyoloğa neler
düşmektedir?
(II) Birey ve toplum ilişkisini sosyoloji nasıl anlatmakta-
dır?
153
Farkındalık Testi - 3
7. (I) Sağlıklı insanlarda düzenli uygulanan nefes çalışmaları,
rahatsızlıkları engelleyebileceği gibi alternatif tedavi yönte-
mi olarak da görülmektedir. (II) Nefes egzersizlerinin kas-
iskelet sistemi rahatsızlıklarında, ağrı hissinde uzun süreli
yararlı etkisi olduğunu kanıtlayan çalışmalar yapılmıştır.
(III) Nefes darlığınız varsa nefesinizi doğru kullanmayı ba-
sit yöntemlerle öğrenebilirsiniz. (IV) Bunun için nefes kul-
lanma ve gevşeme tekniklerini uygulayın, nefes darlığınızı
azaltacak gevşeme pozisyonlarını doğru biçimde kullanın.
(V) Ayakta iseniz sırtınızı duvar gibi güvenli bir yere yasla-
yarak destek alın. (VI) Gövdenizi hafçe öne doğru eğerek,
koltuk ya da sandalye gibi bir desteğe, ön kollarınızla daya-
nın. (VII) Oturma pozisyonunda iseniz gövdenizi öne eğin,
ön kollarınızı dizinize dayayın, destek alın ve nefes alın.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
8. Bilim dünyası küresel ısınma konusunda büyük bir proje
üzerinde akıl yürütüyor. Açıklayalım: İzlanda’daki Eyjafjalla-
jokull yanardağının patlaması gibi büyük volkanik patlama-
ların atmosfere çok büyük oranda kül, parçacık ve toz saç-
tığını biliyoruz. Bu miktarlardaki parçacık atmosferde iken
Güneş radyasyonunun Dünya’ya ulaşmasına engel olup
uzaya geri saçılmasına ve dolayısıyla gezegenin soğuma-
sına neden oluyor. İşte bilim insanları bu etkinin yapay ola-
P rak yaratılıp iklim değişikliğine karşı yürüttüğümüz savaşta
etkili bir silah olarak nasıl kullanılacağını araştırıyor.
E
Bu parçaya göre bilim insanlarının yaptığı çalışmanın
S kısa özeti aşağıdakilerden hangisidir?
A) Güneşteki radyasyonun dünyaya ulaştığı yerleri doğal
yollarla belirlemek
PES Paragraf Soru Bankası
B) Volkanik patlamaları küresel ısınmayı önleyecek etkile-
riyle değerlendirmek
C) Yanardağ bulutlarının benzerlerini yapay olarak oluştu-
rarak küresel ısınmayı önlemek
D) Güneşten gelen radyasyonun uzayda homojen yayıl-
masını sağlamak
E) Yanardağ tozlarından küresel ısınmayı önleyen malze-
meler üretmenin yollarını bulmaya çalışmak
 Farkındalık Testi - 3
9 ve 10. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
(I) İpek yolu üzerinde bulunan ve Lale Devri’nin son büyük
yapısı olan İshak Paşa Sarayı; Osmanlı, Selçuklu ve Fars
mimarisini içinde barındıran en güzel örneklerden biridir.
(II) Mimarı, Ahıskalı ustalardır. (III) Saray, o dönemde çevre
köylerden gelen kesme beyaz taşlar ve Ağrı Dağı’ndan ge-
tirilen kesme siyah taşlar ile yapılmıştır. (IV) Sarayın ününü
artıran bir başka yanı da içerisindeki Selçuklu motieriyle
bezeli estetik değeri yüksek, kum renkli ince işlemelerdir.
(V) İçeride cami, türbe, mutfak, kiler, harem, hamam, zin-
danlar, cephanelik, mahkeme odası gibi bir saray için ge-
rekli olan tüm odaları bünyesinde barındırmaktadır.
9. Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangi-
sinden sonra “Ayrıca taş duvarların içinde bulunan boşluk
tüm sarayın kalorifer sistemine benzer bir şekilde ısıtıl-
dığını göstermektedir ki dünyada da ilk kalorifer tesisatı
döşenen saray olarak ün kazanmıştır.” sözü getirilebilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
P
E
S
10. Bu parçadan İshak Paşa Sarayı ile ilgili aşağıdakiler-
den hangisiyle ilgili bir bilgiye ulaşılamaz?
PES Paragraf Soru Bankası
A) Mimarisinde etkili olan unsurlar
B) Yapımında kullanılan malzeme
C) İç süslemelerinde nelerin kullandığı
D) İçinde bulunan bölümler
E) Selçuklularca inşa edildiği
154
11 ve 12. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Denizlerin nesnel bir mekân olarak kullanılması Tanzimat
hikâye ve romanlarında sıklıkla karşılaşılan bir motiftir.
Bu dönemde tamamen veya belirli olayları denizde geçen
eserler bulunur. Eserlerde başkahramanların macerala-
rı Karadeniz ve çoğunlukla da Akdeniz ülkelerinde geçer.
Emin Nihat Efendi’nin Müsameretnâme adlı eserinin ilk
hikâyesi olan Binbaşı Rıfat Bey’in Sergüzeşti’ nde hikâye
deniz ile başlar. Nâbizâde Nâzım’ın hikâyelerinin toplandı-
ğı kitaptaki Hasba adlı hikâyede mekân olarak deniz seçilir.
Hikâye ve roman kahramanlarının eğlenceleri için bir araç
olan deniz, kayık sefaları ve mehtap gezintileri ile de yazar-
lar için vazgeçilmez bir motif olur.
11. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söy-
lenemez?
A) Nesnel anlatıma yer verilmiştir.
B) Örneklemeden yararlanılmıştır.
C) Açıklayıcı anlatım kullanılmıştır.
D) Kanı değiştirme amaçlanmıştır.
E) Farklı yapıda cümlelere yer verilmiştir.
12. Bu parçadan hareketle Tanzimat Dönemi’yle ilgili aşa-
ğıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Mekân olarak denizin seçildiği birçok hikâye ve roman
kaleme alınmıştır.
B) Karadeniz ve Akdeniz mekân olarak en çok kullanılan
yerlerdir.
C) Denizin edebî eserlerde mekân oluşu Tanzimat Dö-
nemi’nde başlamıştır.
D) Kayık gezintileri eserlerde motif olarak kullanılmıştır.
E) Sadece denizde geçen hikâyeler olduğu gibi bir kısmı
denizde geçen hikâyeler de vardır.

13. Tanrıya şükür Dalgalar’ın bittiğini kaydetmek durumun-
dayım. Ah, ölüm kelimelerini on beş dakika önce yazdım,
son sayfayı yazarken öylesine yoğun ve esrime dolu an-
lar geçirdim ki kendi sesimin ardından düşe kalka ilerler
gibiydim. Ya da neredeyse konuşan birilerinin (delirdiğim
zamanlarda olduğu gibi) ardından, öyle anlarda önüm sıra
uçuşan sesleri hatırladıkça neredeyse korktum. Her ney-
se, bitti; son 15 dakikadır bir zafer, bir sükûnet duygusu ve
gözyaşları içinde oturdum kaldım.
Bu parçanın yazarı ile ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi çıkarılabilir?
A) Eserini yazarken kendisini yazdıklarına fazlasıyla kap-
tırdığı
B) Eserinin yazım sürecinin çok yorucu olduğu
C) Eserini bitirmek istemediğinden yazımını uzattığı
D) Bazı bölümleri istemeyerek yazdığı
E) Duygusal ve coşumsal kişiliğini eserine yansıttığı
14. Her sanat gibi yazmak sanatının da kendine özgü bir yön-
temi vardır. Hem öğretici hem de yazınsal nitelikli metinler
için böyledir bu. Bunu öğretme, izlenecek yolu gösterme
amacıyla eğitim ve öğretimin her aşamasında yazma eği-
timine yer verilmiştir. Bu alanda birçok kitap yazılmıştır.
Yazmak Sanatı, bu türde yazılmış, öteki kitaplardan önemli
farklılıklar içeriyor. Farklılıklar; doğru, güzel ve etkili yaz-
ma eyleminin, salt bilgiye, kural öğrenmeye dayanmadığı
gerçeğinden kaynaklanıyor. Yazmak da yaza yaza, deneye
deneye öğrenilir. Yazmak Sanatı’nda bu yönteme bağlı ka-
lınmıştır.
Parçada sözü edilen kitabın benzerlerinden ayrılan
özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yazı sanatından çok güzel örnek metinler içerdiği
B) Yazmayı bir sanata dönüştürecek sırları içerdiği
C) Kolay öğrenilen türler üzerinde durulduğu
D) Kuramdan çok, uygulamaya ağırlık verdiği
E) Karmaşık olmayan bir yönteme sahip olduğu
155
Farkındalık Testi - 3
15. Habercilikte kullanılan robot editörler (haber botları) olm
daha öncesinde yayımlanmış içeriği kontrol ederek tekrar
edilmesini önler. Tamamen özgün içerikler oluşturmanızı
sağlamak için spinner sözlüğüne kayıtlı 5000 kelime sa-
yesinde içerikleri, otomatik sözcük alternatieriyle değişti-
rerek haber metinlerini özgünleştirmenize olanak oluşturur.
Web sitenizde oluşturduğunuz haber içeriklerini sisteme
dâhil ettiğinizde Facebook, Twitter, Google Plus gibi sosyal
medya mecralarında otomatik paylaşımını yapar. Arama
motorlarında listelenmesi için yeni içerik ve haberlerinize
ping atma yöntemini uygular. Bu sayede haber sitelerinin
içeriklerinize anında ulaşımını sağlamaktadır.
Bu parçaya göre haber botları aşağıdakilerden hangi-
sine doğrudan imkân vermemektedir?
A) Site haberinin sosyal medya mecralarında yayımlan-
masına
B) Haberlerin arama motorlarında görünmesini sağlamaya
C) Haber metinlerini özgün hâle getirmeye
D) Sitenin, arama motorlarında üst sıralara gelmesini sağ-
lamaya
E) Yayımlanmış haberin tekrar yayımlanmasını önlemeye
16. Yetmiş altı yıllık ömrünün yaklaşık elli beş yılını yazarak ya-
şayan Tarık Buğra’yı çağdaşlarının birçoğundan ayıran en
önemli özelliği hem hiçbir ideolojinin sözcülüğünü üstlen-
memiş hem de sonuna kadar bu toprağa, bu toprağın de-
ğerlerine bağlı kalmış olmasıdır. O, bu özellikleri sebebiyle
P
hep yalnız yaşamıştır. Çünkü sanat anlayışı, dili, üslubu ve
E dünya görüşüyle çağdaşlarının çoğundan farklıdır. Üstelik
gelip geçici edebî modalara metelik vermemiş, doğru bildi-
S ği yolda yürüyüp gitmiştir. Onu hep yalnızlığa, dışlanmaya
götüren bu özellikler aynı zamanda bugün her kesim tara-
fından okunmasını sağlayan yaratıcı yalnızlığının da kay-
nağıdır.
PES Paragraf Soru Bankası
Bu parçadaki altı çizili ifadeyle
I. Bir dünya görüşünün propagandasını yapmamak
II. Yerli kültüre bağlılıktan ödün vermemek
III. Sanatsal başarıyı eğiticiliğin önüne koymamak
IV. Dönemsel sanat eğilimlerinin dışında kalmak
durumlarından hangilerine gönderme yapılmamıştır?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) Yalnız III E) Yalnız IV
 Farkındalık Testi - 3

17. Ben yapıtlarımda bir Türk yurttaşıyım. Bütün Türk yurt-

taşları gibi yapıtlarımdaki Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın da bir
askerlik görevi vardı. Onu da göreve çağırdılar; 23 destan
yazdı. Demek istediğim ozanların da yurt savunması için,
barış için, toplum hakları için, yeryüzü toplumu için, çocuk-
ları için, evrensel bakış için birçok görevi vardır. Kendini
ozan bilen, yazar bilen bu görevlerinden kaçmamalıdır.
Ben bu duyarlılıkları yaşadım ve yazdım. Destanlarımı kimi
ozanlar, kimi çevreler yadırgadılar. Yukarıda saydığım öbür
görevler bu yorumu çürütür. Destanlarımda insanlar ara-
sındaki barış, kardeşlik, özgürlük, yurt özgürlüğü amaçlan-
mıştır. Kurtuluş Savaşımızı anlatan büyük oylumlu yapıtta
bile bir damla kan yoktur. Malazgirt Ululaması, İstanbul Fe-
tih Destanı örnekleridir dediklerimin.
I. Sıra dışı düşünce ve eylemleriyle insanlardan ayrılan
II. Ulusal görevlerin bilincinde olan
III. Evrensel değerlere sahip olan
Bu parçanın yazarı yukarıda verilenlerden hangileri ile
nitelendirilebilir?
18 ve 19. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Cumalıkızık’a ulaşım kolay olunca hafta sonu tedbirinizi
alıp gidin çünkü çok kalabalık olabiliyor. Öyle Bursa sokak-
larında dolaşmaya benzemiyor, daha kalabalık. Sokaklar-
da bazen yürümekte zorluk çekebilirsiniz, o derece. Benim
burayla ilgili favori mevsimim de ya ilkbahar ya da kış...
Şöyle soğuk bir hava olmalı derim, soba, keyii bir muhab-
bet… Cumalıkızık köyü ve yapılacaklar ile ilgili; Cumalıkı-
zık köyüne Nasıl Gidilir? Gezilecek Yerler ve Kanlıgölet
Şelalesi yazısını da okumanızda, lezzetli kahvaltı sonrası
etrafı da görmekte fayda var. Bol yürüyüşlü ve oksijen dolu
bir parkur aynı zamanda… Kahvaltı öncesinde ve sonra-
sında sokaklarında bol bol yürüyün ki bu şirin köyün tadına
varın derim.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

18. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A) Somutlaştırma
B) Öneri
C) Gönderme
Fazıl Hüsnü DAĞLARCA D) Öznellik
(1914-2008) E) Yineleme
“Destanlar Şairi” P
Yaşarken “Yaşayan En Büyük Türk E
Şairi” unvanını alan şairdir. Toplumcu,
bireyci, destansı, felsefi birçok şiir türü- S
ne örnek vermiştir. En çok şiir yazan ve en çok şiir kitabı
olan şairimizdir. Kurtuluş Savaşı’nı destanlaştırdığı şiirleri ile
efsaneleşmiştir. Türkçeye bakışını “Türkçe Katında Yaşamak”
PES Paragraf Soru Bankası

şiirinde “Türkçem benim ses bayrağım” diyerek dile getirir.

“Havaya Çizilen Dünya, Çocuk ve Allah, Çakırın Destanı, 19. Bu parçadan hareketle Cumalıkızık’la ilgili aşağıdaki-
Üç Şehitler Destanı, İstiklal Savaşı - Samsun’dan Ankara’ya, lerden hangisi kesinlikle söylenebilir?
İstiklal Savaşı - İnönüler, Sivaslı Karınca, Delice Böcek, Batı A) Rakımı yüksektir.
Acısı, Hoolar, Asu, Hiroşima, Vietnam Savaşımız, İçimdeki Şiir
B) Hava soğuktur.
Hayvanı, Nötron Bombası, Dildeki Bilgisayar ve Dört Kanatlı
Kuş (seçme şiirler)” bazı şiir kitaplarıdır. C) Ziyaretçiler mutludur.
D) Yeme içme ucuzdur.
E) Ulaşım kolaydır.

156

20. 1975 yılında E.O. Wilson tarafından Sosyobiyoloji: Yeni
Sentez adlı bir kitap yayımlandı. Bir anda dikkatleri üzerine
çeken bu kitap, TV, radyo, gazete ve dergilerde tanıtılmaya
başlandı. Saldırganlıktan, ahlaka; dinden, sınıf farklılıkla-
rına bütün toplumsal sistemlerin biyolojik temeli olduğunu
iddia eden yeni bir akım olarak sosyobiyoloji ortaya çıkmış
oldu. Bu akımın gelişmesine Richard Dawkins’in Gen Ben-
cildir kitabı da önemli bir katkı sunmuştur. Toplumda var
olan bütün eşitsizliklerin doğaya, insan doğasına “uygun”
olduğunu göstererek meşrulaştıran sosyobiyoloji günü-
müzde burjuva ideolojisinin önemli bir ideolojik aleti olmaya
devam etmektedir.
Bu parçadan sosyobiyolojiyle ilgili olarak aşağıdaki-
lerden hangisine ulaşılamaz?
A) Yakın tarihlerde bir kitapla ortaya atılan bir kavram
olduğuna
B) Toplumsal eşitsizliklerin insan doğasına uygun olduğu-
nu savunduğuna
C) Sosyal sistemlerin insan biyolojisiyle ilgisi olduğunu
savunduğuna
D) Sosyobiyoloji kavramının bir başka kitapla desteklendi-
ğine
E) İdeolojik bir kavram ve araç olarak ortaya çıktığına
21. Uyku konusunda atlanılan asıl şey, uykunun temel bir psi-
kolojik gereklilik olduğudur. Aşırı uykusuzluk, ölüm gibi cid-
di bir sonuca ya da sayısız sağlık problemine yol açabilir.
Duygusal sorunlar ve kavrama güçlüklerinin yanı sıra yük-
sek tansiyon, obezite ve metabolik rahatsızlıklar oluştura-
bilir. Haf uyku kaybı yaşayan insanlarda bile - bunlar hafta
boyunca çalışıp gece yarısına kadar TV izleyen insanlar ve
gün doğmadan kalkan insanlar - metabolik, algısal ve nö-
rolojik fonksiyon bozuklukları görülebilir. Yapılan bir araş-
tırmada vücudumuzda uykusuzluktan etkilenmeyen tek bir
sistemin bile kalmadığı ortaya kondu. İnsan uykusuz kal-
maya uygun yapıda bir canlı değildir. Ne zaman uykusuz
kalsa bir şeyler bozulur.
Bu parçada anlatılanlardan hareketle
I. Uykusuzluk insanı bir bütün olarak çok yönlü etkiler.
II. Uyku düzenini bozan kişinin psikolojisinde de bozulma
görülür.
III. Uykusuzluğun insan üzerindeki etkileri duygusallık ile
sınırlıdır.
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
157
Farkındalık Testi - 3
22. “Biz insanlar, aslında gürültüler dünyasında kulaklarımızla
yaşıyoruz ve bu gürültüler dünyası kulağımız için anlaşıl-
maz ve düzensiz bir kaynaktır.” cümlesi dil ve düşünce
akışı bakımından aşağıdaki parçalardan hangisinin ba-
şına getirilebilir?
A) ... Çünkü şiir her şeyden önce kelimeleri bir ses kom-
binasyonu içinde bir araya getirme ve okuyucunun
kulağında musiki hissi oluşturma işidir. Sesin, sözün
ve anlamın kombinasyonunu sağlayabilmek ise ancak
usta şairlerin işidir.
B) ... Böylece nihai hedefi anlaşılmak olan dil, şiire girer-
ken sezilmek, duyulmak ve musiki gibi hissedilmek
içindir. Bu da ancak kulağa hoş gelen, melodik bir iç
yapıyla mümkündür.
C) ... Zira kulağımız gürültüden ve düzensiz seslerden
aldığı etkiyi beynimize ulaştırdığında bir rahatsızlık ve
bir kaçma hissiyatı içine gireriz ama seslerin uyumlu
biçimde işitilmesi durumunda beynimiz, bizi yaklaşma
hissiyatına sokar.
D) ... Fakat aynı kulak, bütün bu kaostan dikkate değer
ve basit birtakım gürültüleri tecrit eder yani soyutlar,
onlara anlamlar yükler, onların birbiriyle ilişkilerini tes-
pit eder. İşte bu imtiyazlı gürültüler; düzenli, ritmik ve
berrak bir şekilde gelir kulağımıza; bunlar artık gürültü
değil sestir. Bu sesler; ardışık eş zamanlı anlamlar,
dizinler ve bağlanma noktaları oluşturarak musikiyi
ortaya çıkarır.
E) ... Lakin gürültü ile ses arasındaki zıtlığın aynı zaman-
da saf olan ve saf olmayan, nizam veya nizamsızlık
arasındaki zıtlık olduğunu söyleyelim. Saf duygular ve
değerleri arasındaki bu farklılaşma,müziğin kurulma-
sına yol açmıştır. Bu soyutlanan, saflaştırılan sesleri
düzenli, devamlı ve yeknesak bir şekilde üretmek için
de müzik aletleri ortaya çıkarılmıştır.
P
E
S
Sen Sana Gidersin
Geçmişte kim olduğunu bilmek istiyorsan şu an kim olduğuna
PES Paragraf Soru Bankası
bak, ileride kim olacağını bilmek istiyorsan şu an ne yaptığına
bak.
Sidarta Gautama Buda
İDEAL SÜRE 21 dk MAKUL SÜRE 24 dk SİZİN SÜRENİZ
 FARKINDALIK TESTİ – 4

1. I. Prostat kanseri vakalarının tümü AR (androjen resep- 2. (I) Yıllar önce Kapadokya’ya ilk gidişimi, Göreme Açık
törü) denen bir genin kanser yapıcı gene dönüşmesi Hava Müzesini ilk görüşümü, hayatımda ilk defa sabaha
sonucu ortaya çıkıyor. karşı balon gezisi yapışımı asla unutamıyorum. (II) Biliyo-
rum yanımdaki yerli ve yabancı arkadaşlarım da benimle
II. AR (androjen reseptörü) bütün sağlıklı erkeklerde bulu-
aynı histe sabitlemiştir yüreğini. (III) Eskiden Kapadokya’da
nan bir gendir, bu gen en gerekli genlerdendir.
yer altı şehirleri gezilirdi, balona binilirdi. (IV) Kapadokya o
III. Erkekler arasında ölümle sonuçlanan kanser vakaları kadar etkileyici bir yer ki yıllar sonra bile hâlâ orada yaşa-
arasında prostat kanseri, akciğer kanserinden sonra dığınız bir anı unutamazsınız. (V) Orada doğayla tarihin o
ikinci sırada yer almaktadır. muhteşem uyumuna, mükemmel konaklama tesislerini ve
gastronomi uzmanı aşçıların sunduğu eşsiz yemekleri de
Bu üç cümlenin ifade ettiklerinin en doğru biçimde bir-
eklerseniz orası eşsiz bir destinasyon olmayı hak ediyor.
leştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) Prostat kanserine yol açan bir gen olan ve AR (andro- Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşün-
jen reseptörü) denen genin zamanla yapısının bozul- cenin akışını bozmaktadır?
masıyla ortaya çıkan prostat kanseri, erkek ölümlerinin A) I B) II C) III D) IV E) V
akciğer kanserinden sonraki en yaygın sebebidir.
B) Erkek ölümlerine yol açan kanser türleri arasında akci-
ğer kanserinden sonra ikinci sırada yer alan prostat
kanserlerinin tümü, sağlıklı her erkekte bulunan ve
onlar için en gerekli gen olan AR (androjen reseptörü)
geninin kanser yapan gene dönüşmesiyle oluşmakta-
dır.
C) Kanser yapan gene dönüşen AR (androjen reseptörü)
sağlıklı her erkekte bulunmasına rağmen kansere
dönüştüğünde akciğer kanseri kadar öldürücü olabil-
mektedir.
D) Akciğer kanserinden sonra erkek ölümlerinin ikinci en
yaygın sebebi olan prostat kanserine genellikle sağlıklı
her erkekte bulunan AR (androjen reseptörü) geninin
yapısının bozulup kanser yapan bir gene dönüşmesi
yol açmaktadır.
E) Sadece sağlıklı erkeklerde bulunan ve en gerekli gen- 3. Bir zamanlar bir dergide şiir yazma kuralları ilan edilmişti.
lerden biri olan AR (androjen reseptörü) geni, zamanla Bu kurallara göre kostaklı ve ciğerden bir şiir yazmak için
kansere yol açarak erkek ölümlerin en yaygın sebeple- ilkin ortaya konulacak düşünceler düzyazıya dökülecek
rinden biri hâline gelmektedir. sonra da bunlar düzyazıdan şiire aktarılacaktı. Doğrusu bu
şiir çiziktirmenin bir yoludur. Çünkü şiir Mallarme’ye uyarak
P “Sözcüklerle yazılır.” demesek bile onun cümlelerle yazıl-
madığı bir gerçektir. Bu da şu demeye gelir ki ---- . Bunlar
E da yaratıcıyı, düzyazı yazarken olduğundan daha çetrelli
S sıkıntılara sokar.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) şiirin düzyazıdan apayrı kuralları, ilkeleri, kilometre
PES Paragraf Soru Bankası

taşları vardır
B) şiir yazmak düzyazı yazmaktan daha zordur
C) şiiri şiir yapan biçimsel unsurların titizlikle uygulanma-
sıdır
D) şiirde anlam aranmaz; şiirde anlam, duyulmak ve his-
sedilmek içindir
E) şiirin düzyazıdan ayrılan özellikleri şiir yazmayı zorlaş-
tırır

158

4. (I) Kitap kokusuna bayılırım, onları öpüp koklar, sarıp
sarmalarım. (II) Bayramlık giysilerini koynuna alıp sarıla-
rak uyuyan çocuğun mutluluğunu duyumsayarak kitabımı
yastığımın altına koyup öyle uyurum. (III) Öte yandan ki-
taplığıma uzanan ellerden ödüm patlar, zaman içerisinde
edindiğim acı tecrübelere dayanarak kitaplarımı kimseyle
paylaşmam. (IV) Benim gibi kitaplarını asla ödünç verme-
yenler var, biliyorum ama eline aldığı kitabı hemen burnuna
götüren tek ben değilmişim. (V) Deneyimli gazeteci Musta-
fa Kemal Erdemol da ömre bedel o kitap kokusuna tutkun
olanlardanmış meğer. (VI) Sağlıklı bir burnun kitap koku-
suna kayıtsız kalamayacağını düşünen, eline aldığı her
kitabı derin derin soluyarak koklamaktan hiç vazgeçmeyen
Erdemol, çok küçük yaşlarda başlayan bu tutkusunu Kitap
Kokusu isimli kitapta dillendirmiş.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
5. Eski savaşlardan kalma yaşlı bir general... Ağır ağır ölmek-
te olan, geleneklerine bağlı bir adam... İki delişmen çekici
kız, kayıp bir damat... Petrolden gelen, harca harca bitmez
bir servet, kimden geldiği bilinmeyen şantaj mektupları...
Çölün ortasında, kimi zaman karanlık bir labirent, kimi za-
man romantik bir gün batımı gibi yükselen bir serap, bir
yeni zaman şehri: Los Angeles. Kentin bağırsaklarındaki
rögar kapaklarından savrulup lağım sularında kaybolan
bozuk paralar gibi harcanıp giden insanlar... Yeşil dolarlar,
fildişi renkli kadın bedenleri üzerinde yükselen kadim suç...
Bu suçla başa çıkamayacağını bilmesine rağmen -belki de
zaten bunun farkında olduğundan- alaycı kararlılığını hiçbir
zaman yitirmeyen bir dedektif: Philip Marlowe.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Niteleyici sözcükler yer almıştır.
B) Benzetmelere yer verilmiştir.
C) Betimleyici unsurlar ağır basmaktadır.
D) Örneklemelerle anlatılanlar somutlanmıştır.
E) Söz ve ses yinelemeleri yapılmıştır.
159
Farkındalık Testi - 4
6. Öfke kontrolü uzmanı, seminerde dinleyicilere öfkeyi diz-
ginlemek için önerilerini sıraladı:
• Burnunuzdan derin bir nefes alın ve kuvvetlice verin,
bunu beş kez tekrarlayın.
• Öfkeniz arttığında aileniz ya da arkadaşlarınızla ilgili iyi
bir anıyı hatırlamaya çalışın.
• Sizde oluşan duyguları söyleyin, bu sizi öfkelendiren
kişinin çözüm bulmasına yardım edebilir.
• Müzik dinleyin, mizah dergileri okuyun, şarkı söyleyin
bunlar sizi daha sakinleştirecektir.
• Ortamdan ayrılıp biraz yürüyüş yapmanız faydalı ola-
caktır.
Öfke kontrolü uzmanının bu önerileri arasında aşağı-
dakilerden hangisi yoktur?
A) Öfkeyle ilişkisiz olumlu bir anıyı hatırlayın.
B) Duygularınızı sizi öfkelendirene söyleyin.
C) Gülmece konulu yayınlar okuyun.
D) Öfkelendiğiniz çevreden uzaklaşıp bir miktar yürüyün.
E) Ayaktaysanız bir süre oturun.
7. I. Sığacık Kadın Pazarı, Citta Slow (Sakin Şehir) ağına
Türkiye’den ilk giren Seferihisar’ın Kaleiçi’ndeki en
gürültüsüz, en sakin mahallesi Sığacık’ta kuruluyor.
II. Kimi evinde yemek pişirmiş ya da reçel yapmış onu
P satıyor, kimi örgü ve dikiş hünerlerini sergiliyor ve asla
kimse poşet kullanmıyor.
E
III. Bölgenin toprağında yetişiyor ne pişiyorsa ve pazar
S yerinde o satılıyor.
IV. En güzeli ise bütün ürünler, kadınların elinden çıkıyor
ve sadece kadınlar satış yapıyor.
PES Paragraf Soru Bankası
V. Burada pazarcıların “Gel vatandaş, gel!” bağırışlarını
duyamazsınız.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir
bütün oluşturması için hangilerinin birbiriyle yer
değiştirmesi gerekir?
A) I ve III B) II ve IV C) II ve V
D) III ve IV E) IV ve V
 Farkındalık Testi - 4
8. “Dijital göçebe” fenomeninin nasıl parçası olabileceğinizi
merak ediyor olabilirsiniz. Özellikle, kırk yaşın altındaki
herkes “seyahat blogger”ı olmaya karar vermişken! Genç-
liğe bağımlı bir dünyada kırk yaş korkutucu görünebilir. İlk
olarak bu düşünceyi ve etrafınızda bunu ima eden herkesi
görmezden gelin. Başka insanları dinleyerek hayatımızı
yaşamamız mümkün değil ki? Zaten maddi kaynaklarınız
varsa ve bunu bir süredir planlıyorsanız, çok uğraşmanız
gerekmez. Hayatınızı kolaylaştırmak için kendinize bir yıl
verin. Bütçe belirleme, sizi mekâna bağlayan eşyaların sa-
tışı, güzergâhların belirlenmesi, her bir yerdeki kişilerin lis-
tesi, ülke vizeleri, seyahat sigortası, olası çalışma izinleri,
banka bildirimleri, otomatik fatura ödemeleri, yedek banka
kartı, ekstra vesikalık fotoğraf, posta hizmetleri, cep telefo-
nu kilidi, elektronik cihaz gibi işlemleri halletmeniz gerekir.
Bu parçada yaşamına seyahatle devam etmek için
gerekenler arasında aşağıdakilerden hangisine yer
verilmemiştir?
A) Kullanılan banka kartının olumsuz durumlar için yede-
ğinin çıkarılmasına
B) Vazgeçirmek isteyenlere kulakların tıkanması gerekti-
ğine
C) Gidilmesi planlanan yerlerle ilgili bir yol haritası tespiti-
nin yapılmasına
D) Seyahat aracının teknik bakımlarının yapılmasına
E) Yerleşik yaşama ait eşyaların elden çıkarılmasına
P
E
Okumak
S
Hep sözcüklerden bir yorgana sarındı. Sözcüklerden bir
yatağın üstünde uyudu. Sözcüklerden yapılma bir sandalye-
nin üstünde oturdu.
PES Paragraf Soru Bankası
Latife Tekin
“Sevgili Arsız Ölüm”
160
9. Edebiyat, somut olanın yanında soyut olanı da malzeme
olarak alır; bilinen bir anlatı tekniğinin yanında yepyeni,
bambaşka bir anlatı tekniği de kullanabilir. Başka bir de-
yişle edebiyatta her zaman 2 x 2 = 4 etmez. Böyle olunca
salt şu veya bu tekniğin kullanılması da öyküyü, yazınsal
ürünü okunur kılmaya yetmez. Yazınsal ürünün elde edili-
şinde yetenek ve dil kullanımı, anlatı tekniğinden de önce
gelen ilkelerdendir. Her sanatçı kendi yeteneğine göre dili
yabancılaştırır, başka bir deyişle dili yeniden düzenler; dile,
kendine özgü yeni bir biçim verir, yeni bir söylem ortaya
koyar. Yoksa yapıt, kurak bir tarlaya döner; edebî yoksulluk
içinde ölümü bekler.
Bu parçadan hareketle edebiyat ve sanatçıyla ilgili
olarak
I. Bir yazınsal yapıtı zenginleştiren daha çok, anlatımın-
daki özgünlüktür.
II. Dil, bir sanatçının elinde kendine yepyeni bir biçim ve
kimlik edinir.
III. Ölçüleri belirli anlatım olanaklarıyla yazılan eserler
daha çok okunur.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
Düşünmek - Söylemek
Konuşmam yetmiyormuş gibi düşünmeye de başladım. En
kötüsü buydu. Çoğu insanlar gibi düşünmeden konuşsaydım
kimse bir şey demeyecekti ama ben düşündüğümü söyle-
meye kalktım.
Yusuf Atılgan
“Aylak Adam”
 Farkındalık Testi - 4

10. Latin şair Vergilius tarafından yazılan Aeneis, bir yapay
destandır. Troyalı kahraman Aeneis’in efsanesidir. Kitabı
oluşturan on iki bölümde, Troyalı kahraman Aeneis’in Tro-
ya Savaşı’ndan babası, oğlu ve savaştan sağ kurtulanlar ile
birlikte kaçtıktan sonra Roma yakınlarına varıp yerleştikleri
zamana kadar başlarından geçen olaylar anlatılmaktadır.
Aslında kitap onların Troya’dan yola çıkışlarından yedi yıl
sonra Sicilya’da başlar. Aeneis, yedi yıl sonra Kartaca’ya
varır ve başlarından geçenleri Kraliçe Dido’ya anlatır. Yani
olaylar Vergilius tarafından geriye dönüşlerle anlatılır. Tah-
ta atın içeri alınması, Laokoon’un öldürülmesi Aeneis’in
babası Kral Ankhises, oğlu Aşkanius ve Troya’nın kutsal
heykeli Palladion’u alarak Antandros’a kaçması gibi İlyada
sonrası efsanelerin çoğu bu destandan anlatılmıştır.
I. Olayların anlatılış tekniği
II. Hangi konuları kapsadığı
III. Tarihsel gerçeklere bağlı kalındığı
Bu parçada Aeneis Destanı ’nın yukarıda belirtilen
hangi özellikleri hakkında kesin bilgilere ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II
D) II ve III E) I, II ve III
11. Batı’daki “Doğu merakı” Binbir Gece Masalları ’nın 17. yüz-
yılın sonunda Fransızca ve sonra İngilizceye çevrilmesiy-
le başlamıştı. (1) Özellikle İngiliz ve Fransız soyluları için
Doğu seyahati “olmazsa olmaz” bir ritüel oldu. Buharlı ge-
milerin ve trenlerin icadıyla mesafeler iyice kısaldı. Seya-
hatnameler başlı başına bir külliyat oldu. (2) Bunların bir
kısmı, devlet destekliydi. Bilim insanları ve gezgin kâşierin
elçilik heyetlerinde yer alması zaten öteden beri önemli bir
âdetti. Doğa bilimci Pierre de Tchihatchef (Çihaçef) de bu
âdete uygun olmak üzere 1845’te İstanbul’daki Rus elçili-
ğine gelmiş. Çihaçef, aslında bir Rus prensiydi. (3) Berlin
Münih ve Paris’te Jeoloji eğitimi almış. Bunu Petersburg’da
zooloji, botanik ve astronomi dersleri izlemiş. Sibirya’nın da
“Küçük Asya” dediği İstanbul’dan Mısır’a uzanan bölgenin
jeolojik, botanik, zoolojik incelemelerini içeren eserleri lite-
ratüre geçirmiş.
Bu parçanın anlamlı bir bütün oluşturabilmesi için
I. Bilim insanları da kendi amaçları için geziler yapmaya
başladı.
II. Hem çok gezen hem çok bilen biri olmayı başarmıştı.
III. Bir zaman sonra Doğu’nun gizemini keşfetmek isteği,
bir moda başlattı.
numaralı cümlelerin hangileri sırasıyla (1) , (2) ve (3) ile
gösterilen yerlere getirilmelidir?

1 2 3
A) II III I
B) III II I
C) I II III
D) III I II
E) II I III

P
E
İçgörü
S
Gösterdim, gücümü öğrendiler; ben de öğrendim onlarla
birlikte kendi gücümü ama ben güçsüz yanımı da biliyorum,
onu da öğrendim.
PES Paragraf Soru Bankası

Bilge Karasu
“Troya’da Ölüm Vardı”

161
 Farkındalık Testi - 4

12. Muhabir:
13 ve 14. soruları aşağıdaki parçaya
(I) -----
Araştırmacı: göre cevaplayınız.
—15. yüzyılda yazıya aktarılması ve bunun belki de hiç
bilemeyeceğimiz çağlara ilişkin oldukça teferruatlı bilgiler
ABD’deki Nortwesthern Üniversitesi bilim insanları bir araş-
içermesi Dede Korkut’u sadece edebiyat ve dil zenginliği
tırma yaptı. Beynin elektrik sinyallerinin senkronizasyonu
yönüyle değil, bilimsel yönüyle de dünya kültür mirasına
üzerine çalışan nöroloji uzmanı Prof. Dr. Moran Cerf ve eki-
dâhil eder. Göçebe bozkır hayatının geleneklerini, isim
bi, birlikte zaman geçiren insanların beyin dalgalarının da
koyma ritüelini, o dönemin doğum, evlenme ve ölüm gibi
zamanla “benzer” görünmeye başladığını belirledi, BBC’nin
toplumsal hayata dair törenlerini, müzik aletleri (kopuz
İspanyolca Servisi’ne bu dalgaların bazı vakalarda iki insan
gibi), ezgileri ve dönemin diliyle aktarması bakımından her
beyninde bire bir aynı bile çıkabildiğini vurgulayan Prof.
biri birer tarihî vesikadır.
Cerf, “Birbiriyle vakit geçiren insanlarda her iki beyinde de
Muhabir:
uyum oluşuyor.” dedi ve sadece birbiriyle konuşan iki kişi;
(II) -----
dil, duygu ve bakış açısında ortak kalıplar geliştiriyorlar.
Araştırmacı:
“Prof. Cerf’e göre zamanla gelişen bu “beyin ikizliği” sosyal
— Dede Korkut sade bir dil ile yazılmış olsa da günümüz
olduğu kadar duygusal ilişkilerde de oluşabiliyor. Prof Cerf,
çocuklarının algılarına hitap edecek şekle kavuşturmak için
çalışmalarının sonucunu ise şöyle açıkladı: “Hayatta alına-
epeyce sözlük karıştırdım. Latin harerine aktarılmış ve
bilecek en doğru karar, kiminle vakit geçireceğinizi en doğru
temel kaynak teşkil edebilecek metinleri okuyup karşılaş-
biçimde seçmek.”
tırma yaptım. Bunun yanında dönemin çizilen atmosferini
bugünün çocuğunun anlayacağı bir düzeye çekerek günü-
müz şartlarında şiddet olarak algılanabilecek sahne ve dil
kullanımını da yumuşatarak çocuklara sunmak gerekti.

Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden

hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Dede Korkut Hikâyeleri hangi yönüyle bilimsel özel-
lik taşımaktadır?
(II) Çocuklarımızın Dede Korkut Hikâyeleri ’nde anlatı-
lanları anlaması için neler yapılmalı?
B) (I) Yazıldığı yüzyıl göz önüne alındığında bu hikâyeler
ne özellikler taşıyor?
(II) Dede Korkut Hikâyeleri’ nin diliyle ilgili ne söyleyebi-
lirsiniz?
C) (I) Dede Korkut Hikâyeleri’nin kültürel miras özelliği
kazanmasında ne etkili oldu?
(II) Çocuklar için kaleme aldığınız Dede Korkut Hikâyeleri
orijinalinden farklı mı?
D) (I) Dünya kültürel miras listesinde Dede Korkut
Hikâyeleri’ne de yer verilmesine ne dersiniz?
PES Paragraf Soru Bankası
13. “Bu parçada sözü edilen Profesör Cerf’in kanıtladığı bilim-
sel gerçeği biraz da filozof ve psikolog olan atalarımız
çok kısa, özlü ve veciz biçimde ifade etmiştir.” diyen bir
düşünce adamı bu iddiasına kanıt olarak aşağıdaki
atasözlerinden hangisini örnek olarak kullanamaz?
A) Bana arkadaşını söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim.
B) Değirmen iki taştan, muhabbet iki baştan...
C) Topalla gezen, aksamak öğrenir.
D) Kır atın yanında duran ya huyundan ya suyundan.
P
E) Üzüm üzüme baka baka kararır.
E
S

14. Bu parça için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

(II) Günümüzdeki çocuk edebiyatına uygun bir anlatım
var mı Dede Korkut Hikâyeleri’ nde?
E) (I) Dede Korkut Hikâyeleri hem Türkler hem dünya
kültür tarihi için niçin bu kadar önemli?
(II) Dede Korkut Hikâyeleri’ ni çocuklar için sadeleştire-
rek derlediniz, bu süreçte nasıl bir yol izlediniz?
A) Parçada “Kiminle vakit geçiriyorsak ona benzeriz.” yar-
gısı kanıtlanmıştır.
B) Parçada kanıtlanabilir yargılara yer verilmiştir.
C) Parçanın anlatımını güçlendirmek için doğrudan anlatı-
ma başvurulmuştur.
D) Parça boyunca tartışmacı bir anlatımdan yararlanılmış-
tır.
E) Parçada dilin göndergesel işlevinden yararlanılmıştır.

162

15. (I) Doğu Karadeniz’de günlerce değil haftalarca gezmek
gerekli. (II) Her yer uzak, her yere ulaşım zor, her an yağ-
mur bastırabiliyor ama her bir köşe gezmeye değer güzel-
likte. (III) Günübirlik gezer döneriz nasıl olsa diyerek baş-
ladığınız geçiş rotası bir türlü tamamlanamıyor. (IV) Mesela
ben Çavuşlu köyünü görebilmek için çok uğraştım ama bir
türlü göremedim. (V) Yağmurdan göz gözü görmedi, her ta-
rafı seller bastı, gidilecek birkaç noktadan feragat ettik ve
dönüşü de bir gün erteledik.
Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangisine
düşüncenin akışına göre “Ama Karadeniz’de evdeki
hesap asla çarşıya uymuyor.” cümlesi getirilmelidir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
16. Üç boyutlu yazıcılar her geçen yıl biraz daha yaygınlaş-
maktadır. Dolayısıyla bugün benzer cihazlar üzerine yapı-
lan araştırmalar, bu teknolojinin gündelik yaşama sağlaya-
cağı katkıların çeşitliliğinin yanı sıra hukuksal yönü üzerine
de odaklanmıştır. Üç boyutlu yazıcı teknolojisiyle üretilen
aparatların ya da ara malzemelerin endüstrideki yeri (kul-
lanım alanları, dayanıklılıkları vb.) tartışılmaya devam
ederken bu teknolojinin lisanssız ürün üretme (kopyalama)
konusunda güvenli olup olmadığı, bahsi geçen hukuksal
boyutun çıkış noktasıdır. Bu açıdan bakıldığında ülkemiz-
de de üç boyutlu yazıcılara yönelik telif kanunları ile ilgili
çalışmalar yapılması, bu teknolojinin yaygınlaştığı yıllarda
oluşacak olumsuz durumlar için bir önlem olacaktır.
Bu parçada üzerinde durulan asıl konu aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) Üç boyutlu yazıcıların günlük hayatı kolaylaştırması
B) Üç boyutlu yazıcıların kopyalama özelliğinin hukuksal
boyutu
C) Üç boyutlu yazıcıların sanat eserlerine olumlu katkısı
D) Ekonomik gelişmeyle üç boyutlu yazıcı ilişkisi
E) Ürün kalitesine yönelik üç boyutlu yazıcı çalışmaları
163
Farkındalık Testi - 4
17. Pek çok spor dalında olduğu gibi futbolda da dayanıklılık,
kuvvet, sürat ve esneklik gibi kondisyonel özellikler, ziksel
yeterliliği beraberinde getirir. Bu yeterlilik futbolun içerisin-
de yer alan spora özgü ve taktiksel becerilerin de yerine
getirilmesinde önemli rol oynar. Ancak futbolun içerisinde
yer alan farklı görev algıları futbolcuların farklı yeterlilikler-
de olmasını gerektirir. Bu, çok yönlülüğün bir parçasıdır.
Yerine getirilmeye çalışılan görevler aslında futbolcuların
pozisyonlarından başka bir şey değildir. Kaleci, orta saha
oyuncusu, kanat vb. olarak adlandırılan pozisyonlar, futbol
oyun sisteminin en önemli özelliğidir. Bu pozisyonlar aynı
zamanda oyun sistemini yapılandıran başat unsurlardır.
Futbolcuların pozisyonlara göre yetiştirilmeleri daha sonra-
ki kariyerleri için oldukça önemlidir. Çünkü futbolcu pozis-
yonunun özelliklerini yerine getirebilmeli ve orada kendini
en iyi şekilde ifade edebilmelidir.
Bu parçada futbol oyununa ilişkin olarak
I. Futbolcuların mevkilerine göre yetiştirilmeleri kariyerle-
rini etkiler.
II. Taktiksel becerilerin uygulanmasında hız, güç, esnek-
lik, dayanıklılık da rol oynar.
III. Futbolcuların mevkileri oyun sisteminin oluşumunda
önem arz eder.
yukarıdakilerden hangilerine değinilmiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ile III E) I, II ve III
P
E
S
PES Paragraf Soru Bankası
Adlandırırsan Vardır
Ama doktor bey ben hasta değilim.
...
Hastasınız. Psikanaliz çıktığından beri hemen herkes az çok
hastadır.
Ahmet Hamdi Tanpınar
“Saatleri Ayarlama Enstitüsü”
 Farkındalık Testi - 4

18. Sabahın serinliğinde, güneşin dağların ardından birden

doğuşunda, yıldızların ışıltılı gülümsemesinde, bir ceylanın
bir pınardan su içişinde bir şiir gibilik vardır. Sevdiğimiz, şiir
gibi bakar, şiir gibi yürür, şiir gibi konuşur. İşlerimiz yolun-
Namık Kemal
daysa şiir gibidir. Düzenli bir güzellik neredeyse şiir ora-
dadır bizim için. Musiki parçasında şiir aranır. Mimaride, (1840-1888)
sinemada, tiyatroda hep şiir aranır. Çünkü şiirsel düzene, 1880’de ilk basımı yapılan roman,
şiirsel uyuma sahip olmayan şeylerde estetik bulunmaz. Türk edebiyatının ilk tarihî romanıdır.
Bu bakımdan hangi sanatla uğraşırsanız uğraşın, şiiri oku- Namık Kemal’in iki romanından biri-
mak bilmek hissetmek zorundasınız. Yoksa yaptığınız işin dir. Romantizm akımına uygun bir
estetiğinde ve düzeninde bir eksiklik ortaya çıkar. Şiirden dil ve anlatımla kaleme alınmıştır. Kitapta II. Selim zamanında
geçmeyen yollar, varamaz güzelliğin şehrine. Şiirle beslen- İranlılarla yapılan savaşta İranlılara esir düşen Kırım şehzadesi
meyen ırmak, ulaşamaz sonsuzluğun denizine. Çünkü şiir, Adil Giray’ı kurtarmak için başkahraman Cezmi’nin giriştiği
insanın doğasının ağacıdır ve bir insana değil, her insana mücadeleler anlatılır. İran şahının karısı Şehriyar, Şehriyar’ın
sunar yemişlerini. kız kardeşi Perihan ise diğer kişilerdir. Aşk, kıskançlık ve mace-
ranın ön planda olduğu bu romanda tarihî olaylar daha çok bir
Bu parçadan şiirle ilgili olarak aşağıdaki yargılardan
fon olarak kullanılmıştır.
hangisi çıkarılamaz?
A) Güzel olan şeylerde şiirsel bir tat hissedilir.
B) Şiirin temel konusu, doğadaki büyüleyici güzelliklerdir.
C) Şiirin temelinde düzenden ve uyumdan kaynaklanan
bir güzellik vardır.
D) Güzel sanatların klasik bir değer kazanması, şiirsel bir
estetiğe dayanmasıyla mümkündür.
E) Şiir, evrensel boyutları olan bir sanattır.

19. Cezmi, gerek yaradılışı gerek terbiyesi bakımından tam bir

asker olduğu gibi nefsine güveni de fazlaydı. Göstereceği
yararlıklar sayesinde arzuladığı ilerlemenin gerçekleşece-
ğine kuvvetle inanır ve özellikle genç olduğu için mesle-
ğinde ilerlemekten ziyade, ün kazanmak sevdaları güder-
di. Gerçi vatanının ve devletinin yolunda gerekirse canını
bile feda etmeyi başlıca vazifelerinden biri bilirdi. Fakat
fedakârlığının da takdir edilmesini kendince vazifeye karşı-
lık bir hak sayardı. Onun nazarında mesleğinde ilerlemesi-
nin en ziyade arzuya değer tarafı şöhretti. Heyhat! O yaşta,
P
o karakterde bir genç bir zaman gelip de şöhreti ölümden
E daha fena göreceğini nereden bilebilirdi? O artık savaşa
sadece ölmek arzusu ile gidiyordu. Ama şöhreti, onu susa-
S dığı eceline kavuşmaktan bile mahrum koyuyordu.
Namık Kemal’in Cezmi adlı romanından sadeleştiri-
Bir çift söz lerek alınan bu bölümle ilgili aşağıdaki yargılardan
PES Paragraf Soru Bankası

• İnsan, ne söylediğini bilmeli fakat her bildiğini söylememe- hangisi çıkarılamaz?

lidir. A) Kahramanın yaptığı işle kişiliğinin uyumlu olduğu dile
• İnsan tutsak olduktan sonra ister sarayda ister zindanda getirilmiştir.
olsun, bence ikisi de birdir. B) Yazar kahramanını tanıtırken gerçekçi ve gözlemci bir
Namık Kemal yöntem kullanmıştır.
“Cezmi” C) Tanrısal bakış açısına ağırlık verilmiştir.
D) Tanıtılan kahramanın hayal kırıklığı yaşadığı belirtilmiş-
tir.
E) Tanıtılan kahraman, görevi uğruna her türlü özveride
bulunacak yapıda bir kişiliğe sahiptir.

164

20. (I) İnsan, kendini insanda tanır ve insanı da en çok tiyatro
insanla karşı karşıya getirir. (II) Çünkü tiyatro, insanı insana
insanla tanıtır; bu açıdan insanın kendini seyrettiği en parlak
aynadır tiyatro. (III) Bu ayna; tarih, aşk, ölüm, doğa, savaş gibi
insana dair ne varsa kendinde yansıtır ama estetiğin üstüne
gölge düşürmeden. (IV) Bütün bunlara rağmen bazı çevreler-
de, tiyatronun işlevini yitirdiğini ileri sürenlere rastlanabiliyor,
güya insanı tanımanın daha kestirme yolları varmış, bu kadar
yorulmaya gerek yokmuş. (V) Oysa tiyatronun anlattıklarını
başka bir yapıyla anlatsak bile tiyatronun kendine vergi an-
latım tekniği, anlatılanları kalıcı bir şekilde insanın benliğine
işler.
Bu parçadaki cümlelerle ilgili aşağıda verilenlerden
hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede tiyatronun insanın anlaşılmasına yönelik
işlevinden bahsedilmiştir.
B) II. cümlede tiyatronun işlevini yerine getirdiği aracın ne
olduğuna değinilmiştir.
C) III. cümlede bir koşulun geçersizliğinden söz edilmiştir.
D) IV. cümlede tiyatroya yönelik bazı yanlış kanılar eleşti-
rilmiştir.
E) V. cümlede tiyatronun özgün bir dile getirme yöntemi-
nin olduğuna vurgu yapılmıştır.
21. I. Ama ortalama yani “düz” bir mantığın açıklayamaya-
cağı kesindir çünkü efsanevi başarıların matematiği de
mantığı da yoktur.
II. Nitekim köle olarak komşu kabileye satılan Cengiz
adlı çocuğun bir gün özgür olup herkesi yenip, bütün
Moğolistan’ı birleştirip Kars’tan Kore’ye uzanan, yer-
yüzünün en büyük kara imparatorluğu olan bir devleti
kurabileceğini hiçbir düz mantık öngöremezdi.
III. Bir insanın sıfır noktasından gelip binbir engeli aşıp
zirveye çıkabilmesini hangi mantık açıklayabilir bilemi-
yorum.
IV. Mantıklı ve matematiksel düşünerek iyi bir bankacı
olabilirsiniz ama Cengizhan ya da Büyük İskender ola-
mazsınız.
V. Düz mantığın öngöremediği başarılara imza atan
Einstein de bu yüzden olsa gerek “Hayal gücü, bilgiden
daha değerlidir.” demiştir.
Numaralanmış cümlelerle bir paragraf oluşturulursa
hangisi baştan üçüncü cümleyi oluşturur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
165
Farkındalık Testi - 4
22. Aşağıdaki paragraflardan hangisi “Başarılı şiirler yazan
ve adını şair olarak duyuran, bir sanatçı, roman ve hikâye
gibi türlerde de başarılı ürünler ortaya koyabilir mi?” soru-
sunun karşılığı olmaya uygundur?
A) Evet. Şiirde başarılı olan bir sanatçının başarısının
temelinde biraz da diğer edebî türlerden beslenmesi
bulunur. Bu sebeple şairin kılıcını başka türlerle kes-
kinleştirmesi gerekir.
B) Hayır, şiir bağımsız bir türdür; bu sebeple diğer edebî
türlerin yapısına ve ifade olanaklarına ihtiyaç duymaz.
Çünkü başka türlerin sayfalarca anlattığı bir iletiyi usta
bir şair, bir çarpıcı imgeyle verebilir.
C) Bir şair, şairliğine yeterince güvenemediği için şiir
dışındaki yazınsal türlerde şansını dener. Nitekim
birçok büyük öykü ve roman yazarının sanata şiirle
adım attığını, şiirin patikalarında yürüyemeyeceğini
anlayınca roman, hikâye gibi türlerde karar kıldığını
görmekteyiz.
D) Asla böyle bir şey mümkün değildir çünkü şiir; çok
güzel, vazgeçilmez bir o kadar da kıskanç bir sevgili-
dir. Şiire gönül vermiş, şiirde belli bir seviyeye gelmiş
birinin şiirden başka bir türe zaman ayırmasına şairin
çocukları yani şiirleri izin vermez.
E) Bir şairi şair yapanın ne olduğunu bilmeden onun şiir-
leri hakkında sağlıklı yorumlar yapamayız. Ama şair,
başka türlerde de eserler yazmışsa bunların bir bütün
hâlinde okunması onun şiirlerinde bıraktığı boşlukları
doldurmayı kolaylaştırır.
P
E
Yaşamak = Çabalamak
S
• Uçamıyorsan koş, koşamıyorsan yürü. Eğer yürüyemiyor-
san sürün ama hareket etmeye devam et. Yani geleceğe
ilerlemeyi sürdür çünkü yaşadığının göstergesi budur.
PES Paragraf Soru Bankası
Martin Luther King
İDEAL SÜRE 21 dk MAKUL SÜRE 24 dk SİZİN SÜRENİZ
 FARKINDALIK TESTİ – 5

2. Nice genç şair adayının şiir denemelerini okuyorum. Son-

Haruki Murakami
(1949-...)
Japonya’nın en önemli yazarlarından-
dır. Popüler bir yazar olarak bütün dün-
yada okuyucu bulmaktadır. İlk eserlerini
İngilizce yazmıştır. Günümüzde bazı
kuruluşlar tarafından tüm zamanların en iyi yazarları arasında
gösterilmektedir. Franz Kafka, Gabriel Garcia Marguez ve
George Orwel onun çok etkilendiği sanatçılardır. Sıra dışı
bir anlatım tarzı ve sürrealist çağrışımlar, sanatının temelini
oluşturur. Posmodern anlatının ve distopyanın önemli temsil-
cisidir. “İmkansızın Şarkısı, Zemberek Kuşu Güncesi, Sahilde
Kafka, Yaban Koyununun İzinde, Haşlanmış Harikalar Diyarı
ve Dünyanın Sonu, Koşmasaydım Yazmazdım, Karanlıktan
Sonra” ve ilk romanı olan “Rüzgârın Şarkısı” onun bazı
eserleridir.
ra “Delikanlı, çok güzel duygular, çok güzel düşünceler
var burada ama şiir yok.” diyorum. Üzülüyorlar. Ben on-
ları üzmezsem zaman onları üzecek, hatta ezecek ve yok
edecek boşuna uğraşıp zaman kaybetsinler istemiyorum.
Sanatsal değeri yok eden bir özün dayatılması sanatçıyı
da yok eder. Sonra boyalı, özentili bir anlatımla, parlatılıp
süslenmiş bir söyleyişle anlatmaya yöneliyorlar. Ustalar, ne
yapmışsa aynısını yapmaya çalışıyorlar hâlbuki her şarkı
her sese gitmez. At gibi kişnemeye çalışan horoz, elbette
unutur ötmeyi. Oysa horoza kişnemek değil ötmektir ya-
kışan. Evet açık açık söylüyorum: Bu yolların hiçbiri seni
klasikliğin, ölümsüzlüğün yoluna çıkarmayacaktır.
Bu parçadaki altı çizili ifadeyle;
I. Yalın bir anlatımdan uzak olunması,
II. Sanatsal birikime önem verilmemesi,
III. Özgünlüğe önem verilmemesi,
IV. İçeriğe biçim ve biçemden az değer verilmesi
durumlarından hangilerine gönderme yapılmamıştır?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve IV E) III ve IV

1. I. Murakami ise “Ben sadece bir roman yazarı olarak bu

yolu hangi düşünceler doğrultusunda yürüyegeldiğimi
olabildiğince gerçekçi bir şekilde kayıtlara geçirmek
istedim.” diyor.
II. Kırk yılı aşkın bir süredir devam eden uzun, yavaş,
sürekli ve yalnız yüzme/yazma sürecini yazar Mesleğim
Yazarlık adlı son kitabıyla okuyucusuyla paylaşıyor.
III. Yaşayan en ünlü kurmaca yazarlarından biri olan P
Haruki Murakami, “Roman yazarları, balıklara benzer- E
ler; suyun içinde sürekli ileriye doğru hareket etmezler-
se ölürler.” diyor. S
IV. Yazarın on bir bölümden oluşan bu kitabı dünya ede-
biyatı literatüründe “otobiyografik metin” olarak görülü-
PES Paragraf Soru Bankası

yor.
V. Kendisi de 1979’da ebebiyat dergisi Gunzo’nun Yeni
Yazarlar Ödülü’nü ilk romanı Rüzgârın Şarkısını Dinle
ile alarak edebiyat denizine giren yazar, kendine özgü Yolda Olmak
tarzıyla ileri doğru yüzmeye devam ediyor. • Kaybedeceğini bile bile neden mücadele ediyorsun, dedi.
Öleceğini bile bile yaşamaya devam ettiğini unutmuştu.
Bu cümlelerle bir paragraf oluşturulursa numaralan-
mış cümlelerin hangisi baştan üçüncü cümle olmaya Gabriel Garcia Marguez
en uygundur?

A) II B) I C) IV D) V E) III

166
 Farkındalık Testi - 5

3. Acı da yok gözyaşı da 4. • Okuma konusu açıldığı zaman çok sık duyduğumuz bir
yakınma vardır: “İyi ama vakit yok ki birader! Gazete
Kaybedecek bi’şey kalmadıysa
bile okuyamıyorum.” İlk bakışta doğru gibi geliyor değil
Aldanmam, ağlayamam da mi? Sabah alelacele evden fırlayıp işe giden insanlar,
Paylaşacak şey kalmadıysa iş dönüşü yorgun argın eve geliyorlar ve yemek tela-
şından sonra çeşitli TV kanalları karşısında yarı uykulu
Sor içimde sen kaldın mı? bir mahmurluğa gömülüyorlar.
Hiç yok • Aynı koşullar, Batı insanları için de geçerli. Onlar da en
az bizim kadar yoğun bir tempoda çalışıyorlar. Nasıl
Sor içimde korku var mı?
oluyor da o ülkelerde birçok kitabın satışı milyonlara
Hiç yok ulaşabiliyor. Batı ülkelerini görmüş olan herkes, bu
Sor içimde sen kaldın mı? sorunun cevabını kolayca verebilir. İnsanlar, yolda
okuyorlar; metroda, otobüste, elinde kitap, gazete ya
Hiç yok da dergi olmayan tek bir kişi bile göremiyorsunuz.
Yok içimde korku var mı? Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
Hiç yok söylenebilir?
A) Aynı düşünceyi pekiştirme amacıyla farklı örnekleri
Bu şarkı sözünde;
sunmaktadırlar.
I. Takıntı yapma, B) Farklı görüşlerin gerçekte birbirlerini desteklediklerini
II. Umursamama, ortaya koymaktadırlar.
III. Kaygı duyma, C) Bir olgunun gerekçelerinin geçersizliğini karşılaştırma
IV. Farkındalık içinde olma yoluyla kanıtlamaktadırlar.
D) İki farklı konuya ilişkin ortak görüşlerin bulunduğunu
duygu durumlarından hangilerine yer verilmemiştir?
vurgulamaktadırlar.
A) Yalnız I B) I ve III C) I ve IV E) Birbirini destekleyen örneklerle ileri sürülen bir görüşü
D) II ve IV E) III ve IV ayrıntılandırmaktadırlar.

P
E
Yara(r)
S Küçük Adımlar

Istırap, en güçlü ruhları ortaya çıkarır; en büyük karakterler, Binlerce kilometrelik bir yolculuk bile tek bir adımla başlar.
kurumuş yaralarla doludur. Lao Tzu
PES Paragraf Soru Bankası

Halil Cibran

167
 Farkındalık Testi - 5
Öküzgözü üzümü Boğazkere üzümü
5. • Toprak ve iklim yapısından dolayı altmış çeşit üzümün
yetiştiği Elazığ’da bu yılki verimde geçen yıla oranla
yüzde otuz artış bekleniyor.
• Elazığ’da kendine has tadı, aroması ve iri taneleriyle
“coğrafi işaret tescili”ne sahip boğazkere ve öküzgözü
üzümlerine talep artışı bu üzümleri üreten çiftçilerin
yüzünü güldürdü.
Bu cümlelerde ifade edilenlerin en doğru biçimde bir-
leştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) Toprak ve iklim yapısından dolayı altmış çeşit üzümün
yetiştiği Elazığ’da geçen yıla göre verimin yüzde otuz
artması ve kendine has tadı, aroması ve iri taneleriyle
“coğrafi işaret tescili’ne sahip olan boğazkere ve öküz-
gözü üzümlerine talebin artması çiftçileri mutlu etti.
B) Kendine has tadı, aroması ve iri taneleriyle “coğrafi
işaret tescili”ne sahip olan ve artan taleplerle üreticisini
mutlu eden boğazkere ve öküzgözü de dâhil toprak ve
iklim yapısından dolayı altmış çeşit üzümün yetiştiği
Elazığ’da bu yıl, geçen yıldan yüzde otuz daha fazla
ürün alınacağı tahmin ediliyor.
C) Bu yıl önceki yıla oranla “coğrafi işaret tescili”ne sahip
boğazkere ve öküzgözü üzümlerinin rekoltesinin yüzde
otuz fazla olacağını öngören ve artan taleplerle mutlu
olan üreticiler, Elazığ’da toprak ve iklim yapısı sayesin-
de altmış çeşit üzüm yetiştirmektedirler.
D) Toprak ve iklim yapısı sayesinde kendine has tadı,
aroması ve iri taneleri bulunan altmış çeşit üzümün
yetiştirildiği Elazığ’da “coğrafi işaret tescili”ne sahip
PES Paragraf Soru Bankası
boğazkere ve öküzgözü üreticileri, artan taleplerle ve
yüzde otuz ürün artışıyla bu yıl mutlu oldu.
E) Yüzde otuz ürün artışı ve taleplerin çoğalmasıyla üre-
ticisinin yüzünü güldüren boğazkere ve öküzgözü cinsi
üzümleriyle “coğrafi işaret tescili” alan Elazığ’da toprak
ve iklim özellikleri, altmış çeşit üzümün yetiştirilmesine
imkân sağlamaktadır.
168
6. (I) Zeytinyağı, yaşlandıkça aromasını kaybediyor, polife-
nolleri düşüyor ki zeytinyağını da sağlığımızı da koruyan
aslında bunlar. (II) Polifenoller, bitkilerde bulunan onların
renklenmelerini sağlayan ve antioksidan özelliğe sahip bi-
leşiklerdir. (III) Bu bakımdan zeytinyağının aromasının ve
polifenollerinin şişelenmeden önce de şişelendikten sonra
da iyi korunması gerekir. (IV) Zeytinyağı şişesini açtığınız-
da ne kadar çabuk tüketirseniz o kadar az risk alıyorsu-
nuz, bu yüzden zeytinyağı şişesinin veya saklama kabının
küçük olması gerekir. (V) Ayrıca zeytinyağını sakladığımız
kilerin karanlık olması, ısısının 18 dereceyi geçmemesi
de zeytinyağının 1-2 yıl bozulmadan muhafaza edilmesini
sağlayacaktır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi
düşüncenin akışını bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
7. “İyi şeyler, pazardan uzakta oluşur ve satılır.” diyor, Nietsz-
che. Sizce de öyle değil mi? Bence öyle. Üstelik bir yazarın
kendini kitabının önüne koyması, bir boşluğun başka bir
boşlukla doldurulması gibi geliyor bana. Yazarın kitabın
önüne geçebilecek kadar sıra dışı bir hayatı varsa bu ma-
gazin piyasasında değil, eserlerinde yer almalı. Hem son-
P
ra çok tanınmış olsam tanınmışlığın getirdiği üretim dışı
E meşguliyetlerden dolayı eserlerimi oluşturamayacağım.
Günübirlik tüketim malzemesi hâline geleceğim. Bu, benim
S peşinde olduğum bir şey değil ki. Benim açlığımı ancak
ölümsüz eserler üretmek giderebilir. Meşhur olmak yani
sadece bugün var olmak değil.
Bu parçadaki gibi konuşan kişi, aşağıdaki sorulardan
hangisine açıklık getirmeye çalışmaktadır?
A) Yazar olarak kendinizi neyle görevli hissediyorsunuz?
B) Sanatçıların tanıtımına sizce yeterince değer veriliyor
mu?
C) Tanınmış yazarların kitaplarının çok satılması sizce
nasıl bir durumdur?
D) Şöhretli yazarların bütün yazdıkları sizce nitelikli yapıt-
lar mıdır?
E) Neden popüler olmaktan kaçan bir tavrınız var?
 Farkındalık Testi - 5

8. Öt, güzel serçe, öt yeşil çalıda

10 ve 11. soruları aşağıdaki parçaya
Sabahın sesini duyayım senden
göre cevaplayınız.
Şarkınla beraber gir penceremden
Oyununu oyna renkli halıda Aydın kimdir diye sorulduğunda sorunları bir bütün olarak
görmeye, yansız biçimde irdelemeye çalışan, çözümler
Meşe dallarından uçup bana gel
arayan, güdümlü olmayan, eleştirel düşünme gücü ge-
Gel, güzel serçem gel, böğürtlenlerden lişmiş bir insan geliyor aklıma. Bu insanın düşünce ola-
Saksılarım, baygın fesleğenlerden rak tabu yaptığı bir alan yoktur. Toplumumuzun büyük bir
bölümü ya tek pencereden ya da dar pencereden baktığı
Ve güllerim bütün güllerden güzel
için kutuplaşmalar, katılaşmalar ve bunların doğal sonucu
olarak da çatışmalar meydana geliyor. “Tek doğru benim
Bir delice sevinç, çocuk sevinci
doğrumdur.” anlayışı, temelini betonlaşan ideolojilerden
Ötüyor dallarda, gel güzel sevinç almaktadır. Bunun ardında da genelde iktidar hırsının yat-
Ruhum bir şadırvan, eğil eğil iç tığını görebiliriz. Başkalarını karalama, şiddet, saldırganlık
Çınar yaprağıyla dokunmuş içi gibi tavırların aydınlıkla bir ilgisi yoktur. Çünkü aydının her
görüşe saygısı vardır. At gözlüğü takmamıştır. Öte yandan
Bu dizeleri söyleyen şair ile ilgili olarak
sorunları, bütünsel olarak algılama arzusu insanı herkese
I. Doğadaki güzelliklere özlem duymaktadır. hak veren bir tavra da sürüklememeli. Postmodern (mo-
dern sonrası) düşünce anlayışının düştüğü en büyük tuzak
II. Bu dizeleri ile yaşama sevincini yansıtmaktadır.
budur. Haksızlığa karşı birleşme gücünü yok eden bir hoş-
III. İçindeki hüznü ve yalnızlığı dağıtmaya çalışmaktadır. görü anlayışının da aydın olmayla bir ilgisi yoktur.
saptamalarından hangileri söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III
9. (I) Ciltteki yaraların tam iyileşmesi konusunda embriyolar
yetişkin insanlarda olmayan bir özelliğe sahip. (II) Yaranın
etrafındaki hücrelerin kenarından çıkan aktin proteininden
üretilmiş iplikçikler kasılarak yaranın küçülmesini, zamanla
tamamen kapanmasını sağlar. (III) Yetişkin insanların ak-
sine, embriyoların cildindeki yaralar iyileştiğinde hiç iz kal-
10. Yukarıdaki gibi konuşan birinin aşağıdakilerden hangi-
sini söylemesi beklenmez?
A) Aydın özgürce düşünebilen ve düşüncelerini üretirken
dışarıdan yönlendirilemeyen kişidir.
B) Gerçek bir aydın için tartışılmayacak ve eleştiri süzge-
cinden geçirilmeyecek, dokunulmaz fikirler yoktur.
C) Toplumsal çatışmaların temelinde siyasi fanatizm yat-
maktadır.
D) Sorunlar bir bütün olarak ele alındığında herkesin haklı
bir yanı, hoşgörülebilir bir yönü vardır.
P E) Sorunları çok yönlü inceleyen, nesnel olabilen, iyi ve
kötü yanları birlikte görebilen insanın tavrı gerçek bir
E aydının tavrıdır.
S
11. Yukarıdaki parçanın anlatımında aşağıdakilerden han-
gisine yer verilmemiştir?
PES Paragraf Soru Bankası

maz. (IV) Bir grup araştırmacı, embriyolardan esinlenerek

yetişkinlerdeki cilt yaralarını iyileştirmek için bir malzeme
geliştirdi. (V) Bir tür hidrojel olan malzemenin en önemli
özelliği ise 32°C’nin üzerindeki sıcaklıklarda büzüşmesi.
(VI) Malzeme, 35-37°C sıcaklıktaki cildin üzerine uygulan-
dığında büzüşerek altındaki yaranın kapanmasına yardım-
cı oluyor.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
A) Tartışmacı anlatımla bazı kanılar değiştirilmeye çalışıl-
mıştır.
B) Soyut durumlar, somut kavramlar aracılığıyla anlatılıp
somutlamaya başvurulmuştur.
C) Deyimlerle anlatıma güç ve çekicilik kazandırılmıştır.
D) Öyküleyici anlatımla okuyucuyu olay içinde yaşatma
amacı güdülmüştür.
E) Sorunları çok yönlü algılama ve anlama çabasının
tavırsızlık anlamına gelmemesi konusunda dikkat
çekilmiştir.

169
 Farkındalık Testi - 5

12. Muhabir:
(I) ----
Yazar:
— Yazıyla buluştuğum kavşak dendiğinde ister istemez ço-
cukluğuma dönüyorum. Benim için yazarlık sevdasından
ya da edebiyat merakından çok önce gelişti yazma tutkusu.
Ancak bu belki de bir tercihten ziyade bir zorunluluktu bir
yanıyla da. Yani çok fazla seçeneğim yoktu o zamanlar.
Son derece yalnız bir çocukluk dönemi geçirdim. Bu yalnız-
lığa, yurt dışına çıkmamla birlikte bir de dilsel-dinsel-kültü-
rel yabancılaşma eklendi. Öte yandan, annemle babamın
ayrılmasıyla birlikte, yaşadığım mekânsal ve kültürel par-
çalanmalar daha da derinleşti ve beni yazmanın derinliğine
itti.
Muhabir:
(II) ----
Yazar:
13. (I) 100 yıl kadar önce ünlü Fransız yazar Andre Maurois
yaşlanma ile ilgili düşüncelerini kaleme alırken “İlkbaharın
yaza, yazın sonbahara geçişi o kadar ağır olur ki olup biten-
ler çoğu kez fark edilmez, sonra soğuk bir sabah karlarla,
fırtınalarla kış gelir.” notunu düşmüş. (II) Kışın işareti olan
o ilk fırtına, bazen bir grip-nezle (soğuk algınlığı) bazen bir
ishal ya da idrar yolu enfeksiyonudur. (III) Kısacası, bede-
niniz ilkbaharı çoktan bitirmiş, yazın keyni çıkarıp gününü
gün etmiş, tam da sakin bir sonbaharın huzurlu sessizliği
içindeyken o fırtına kışı tetiklemiştir. (IV) Kış kapınızdadır
zaten, fırtına bahanedir. (V)
Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisine düşün-
cenin akışına göre “Ve bu işaretler bundan sonra yaşaya-
cağınız sürecin yeni ve farklı bir dönem, bir ‘yaşlılık döne-
mi’ olduğunun da ilk habercisidir.” cümlesi getirilebilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V

— Ben yazmaya günlük tutarak başladım. Okuma yazmayı

öğrendiğim safhadan itibaren uzun yıllar boyunca sürekli
günlük tuttum. Ne var ki bunlar öyle tipik günlükler değildi.
İnsan günlüklerine o gün ne yaptığını lan anlatır ya hani.
Kendini ve kendi yaşam evrenini... Bense kendimi o ka-
dar yalnız hayatımı o kadar sıkıcı buluyordum ki herhâlde,
günlüklere kendi başımdan geçenleri değil, hayalî olayları
anlatıyordum, gerçekmiş gibi.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir? 14. İnsan yaşadığı yere benzer. (I) Suyunda yüzen balığa top-
A) (I) Yazıda ne buldunuz ki erken yaşlarda yazıya yönel- rağını iten çiçeğe dağlarının tepelerinin dumanlı eğimine…’’
diniz? der şair. (II) Yaşadığı yerler şekil verir insanın mizacına.
(II) Yazdıklarınızla yaşadıklarınız arasında bir ilişki Karadeniz’in doğusunda yer alan Artvin’de yaşayan insanlar
kurar mısınız? da Çoruh gibi sert ve hırçın; Kaçkarlar gibi heybetli ve dim-
B) (I) Yazıya yönelmenizi sağlayan etkenler nelerdir? dik, ulu bulutlar gibi ulaşılmaz. (III)
P
(II) Yazmaya nasıl başladınız? 1. Bu sözü bütün kalbimle onaylıyorum.
E
C) (I) Kişisel tarihinizde yazmaya biçtiğiniz rol nedir, söz 2. O yerin suyunu, havasını, toprağını andırır.
eder misiniz? S 3. Ama yakınına geldiğinizde benliği sarmalayacak kadar
(II) İzlenimlerinizi yazmaya başlamakla neyi amaçla- sıcak.
mıştınız?
Bu parçanın anlamlı bir bütün oluşturması için I, II ve
D) (I) Yazmayı, kendinizi arama-bulma serüveninde
PES Paragraf Soru Bankası

III ile belirtilen yerlere 1, 2 ve 3 numaralı cümleler han-

önemli bir durak olarak mı gördünüz?
gisinde verilen sırayla getirilmelidir?
(II) Yazmak için tür olarak günlük tercihinizin nedeni
nedir? I II III
E) (I) Yazmakla çocukluğunuzdaki yalnızlığınız arasında A) 2 1 3
ne tür bir ilişki var?
B) 1 2 3
(II) Günlük yazmaya sadece kendi yaşadıklarınızı kay-
C) 3 1 2
detmek için mi başladınız?
D) 2 3 1
E) 3 2 1

170

15. Netix’e bir yayın sunayım şeklinde bir kriniz varsa bu
konunun uzmanı size birkaç soru ile tüyo vermek istiyor,
kulak verin:
• Ana karakterinizi veya karakterlerinizi benzersiz kılan
özellik nedir?
• Karakterler izleyiciden duygusal olarak nasıl karşılık
görecek?
• Bu hikâyeyi neden şu an anlatmamız gerekiyor, neden
bu kadar önemli?
• Bu dizi 100’den fazla bölüm nasıl sürdürülebilir?
• Bu proje, yayında olan benzerlerinden hangi noktalar-
da farklı?
Netflix uzmanının işaret ettiği dizi önerileri arasında
aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Uzun bir süre sürdürebilmenin yollarını bulmalısınız.
B) Diziniz, yayındaki yapımlardan farklı olmalı.
C) Hikâyeniz yaşadığımız zaman için değerli olmalı.
D) İzleyici dizinizde gerçek hayattan izler bulmalı.
E) Karakterleriniz özgün olmalı.
16. Ana dilimiz Türkçe, yeryüzünün en eski ve en geniş coğraf-
ya parçasında konuşulan gelişmiş, zengin bir kültür, bilim
P sıyla Avrupa medeniyetine ulaştı.
ve sanat dilidir. Türkçe en eski, en köklü dillerdendir diyo-
ruz ----
E
I. çünkü bugünkü dillerin çoğu ortada yokken hatta
S 18.
bugünkü bazı dillerin ataları sayılan diller bile ortada
yokken Türkçe vardı.
II. gelgelelim Türkçenin doğru biçimde öğrenilip konu-
şulması konusunda yeterli düzeyde bilimsel çaba sarf
etmiyoruz.
III. üstelik bu söz varlığından yeterince yararlanmıyoruz.
Birkaç yüz sözle, en fazla beş yüz altı yüz sözle, haber
programları, hatta diziler çekiliyor.
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına uygun olarak
yukarıdakilerden hangileri getirilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) Yalnız III E) II ve III
171
Farkındalık Testi - 5
17. (I) Geçende bir ozan arkadaşım, yeni yazdığı dört beş di-
zelik güzel bir şiirini okudu bana; o şiir üzerine konuşurken
uzun şiir-kısa şiir konusuna değindik. (II) Şunu merak edi-
yordum ben: (III) Arkadaşımın, o dört beş dize ile verdiği,
vermek istediğinin tümü müydü? (IV) Bir ozan, niçin kimi
zaman düşüncelerinin ardına takılıp gidebildiğince gidiyor-
du da kimi zaman az sözle yetiniyordu? (V) Başka bir de-
yişle, onu bu dört beş dizeyi yazmaya iten düşünce daha
da geliştirilmeye elverişli değil miydi? (VI) Konuşmamızın
sonunda anlaşıldı ki o ozan arkadaşım, sadece çok vakti
olmadığı için kısa kesmiş, dört beş dize ile yetinmişti.
Bu parçada düşüncenin akışının sağlanması için
numaralanmış cümlelerden hangileri yer değiştirme-
lidir?
A) I ve II B) III ve V C) II ve VI
D) IV ve V E) II ve III
18 ve 19. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
(I) Pusula, insanlık tarihinde ileri çağlarda kıtaların keş-
fedilmesinde önemli rol oynadı. (II) Bu alet, MÖ II. yy.da
Çin’de Han Hanedanlığı döneminde icat edildi. (III) İcat
edilen bu manyetik pusula, bina ve yapılar için uygun yer
bulmak, mücevher ve altın aramak için kullanıldı. (IV) Song
Hanedanlığı döneminde ise pusula, yön bulma amacıyla
kullanıldı. (V) Pusula, temel olarak yeryüzünün manyetik
alanına göre hareket eden manyetik bir iğneden oluşur.
(VI) İğnenin ucu her zaman, dünyanın kuzeyini gösterir.
(VII) Çinliler tarafından icat edilen pusula, Araplar vasıta-
Bu parçada pusulayla ilgili aşağıdakilerden hangisine
değinilmemiştir?
A) Avrupa’ya ulaşmasında Arapların etkili olduğuna
B) Farklı dönemlerde farklı amaçlar için kullanıldığına
PES Paragraf Soru Bankası
C) Kıtaların keşfedilmesine katkı sağladığına
D) Her zaman kuzey yönünü gösterdiğine
E) Denizcilikle uğraşanların özellikle kullandığına
19. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
 Farkındalık Testi - 5
20 ve 21. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Dede Korkut Hikâyeleri’ nin üçüncü el yazmasını bulan
kütüphaneci Veli Muhammed Hoca’ya Avrasya Yazarlar
Birliğince onur madalyası verildi. Ankara’da bir otelde dü-
zenlenen törende AYB Başkanı Yakup Ömeroğlu, eseri bi-
lim dünyasına kazandıran Veli Muhammed Hoca’ya onur
madalyası takdim etti. Mevcut hikâyelerin üstüne iki boy
(hikâye) ve yirmi dört soy (şiir) bulunduğunu belirten Öme-
roğlu, hikâyelerde yeni coğrafya adlarının da geçtiğini ifa-
de etti. Ömeroğlu, önceki nüshalardan birinin Almanya’da
Dresden’de, diğerinin ise Vatikan’da saklandığına dikkat
çekerek “O arşivlere müteşekkiriz. Fakat kültürümüzün en
önemli eserinin Türk coğrafyası dışında olması biraz bu-
rukluk oluşturuyordu. Bu, Türkmen bölgesinde bulundu ve
bunun adına Türkmen Sahra Nüshası deniyor. Bu da bizim
için büyük bir zenginlik.” dedi. İran’da yaşayan Azerbaycan
Türk’ü kütüphaneci Veli Muhammed Hoca ise Tahran’da bir
sahafa gittiği esnada bir başka kişinin koltuğu altındaki bir
kitapla dükkâna girdiğini ve kitabı sahafa verdiğini, sahafın
kitabı okuyamadığını ve kütüphanede işe yarar belki diye-
rek kendisine verdiğini belirtti.
20. Bu parçada yeni bulunan Dede Korkut nüshasıyla ilgili
olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Nerede ve nasıl bulunduğuna
B) İçerdiği metin türlerine
C) Öncekilerden farklı yerlerin adlarının geçtiğine
D) Kültürümüz açısından değerli olduğuna
E) Bulan kişi tarafından değerinin hemen anlaşıldığına
PES Paragraf Soru Bankası
21. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yok-
tur?
A) Karşılaştırma
B) Doğrudan ve dolaylı anlatım
C) Açıklayıcı anlatım
D) Betimleyici anlatım
E) Dilin göndergesel işlevinden yararlanılan anlatım
172
22. Günlük hayatta kullandığımız internet ağlarında bitlerde
kodlanmış “klasik bilgi” aktarımı yapılmaktadır, bir süredir
üzerine araştırmalar yapılan bir konuysa kübitlerde yani
kuantum bitlerde kodlanmış “kuantum bilgi”nin aktarıldığı
ağlar kurmak. (I) Henüz tam anlamıyla gerçeğe dönüştürül-
müş devasa bir kuantum ağının kurulması ise bir hayalden
ibaret. (II) Ancak yakın zamanlarda yaşanan gelişmeler,
gelecek birkaç yıl içerisinde ufak çapta kuantum ağları kur-
manın mümkün olabileceğine işaret ediyor. (III) Kuantum
ağlarıyla kurulacak bir platformun günümüzde kullanılan in-
ternete göre en önemli üstünlüğü tamamen güvenli bir bilgi
aktarımına imkân vermesidir. (IV) Bitler ile kübitler arasın-
daki temel farklılıkların neler olduğunu bilenler ne demek is-
tediğimizi çok iyi anlamışlardır. (V) Klasik bitlerin alabileceği
iki değer var: 0 ve 1. Benzer biçimde kübitlerin de “birbirin-
den bağımsız iki ayrı durumda” bulunabileceği söylenebilir:
I 0 > ve I1 > . (VI) Ama kübitler, klasik bitlerin aksine kuan-
tum mekaniği ilkeleriyle uyumlu davranışların gözlemlene-
bildiği sistemler olduğu için bir kübitin bulunabileceği “tüm
durumların sayısı” esasen sonsuzdur. (VII) Şöyle de diyebi-
liriz a ve b iki karmaşık sayı olmak üzere bir kübitin durumu
I 0 > ve I 1 > durumlarının herhangi bir lineer kombinasyo-
nu olabilir.
Bu parça üç paragrafa ayrılmak istense ikinci ve üçün-
cü paragraflar hangileriyle başlatılmalıdır?
A) I ve III B) II ve IV C) III ve IV
D) III ve V E) IV ve VI
P
E
Devamlılık
S
Hayat, bisiklete binmek gibidir; pedalı çevirmeye devam etti-
ğiniz sürece düşmezsiniz.
Claude Papper
 Farkındalık Testi - 5

23.

(https://www.trthaber.com/haber/infograk/omer-seyfettin-99-yil-donumunde-aniliyor-407420.html)

Bu görselde Ömer Seyfettin ile ilgili

I. Hangi meslekleri yaptığından söz edilmiştir.
II. Eğitim aldığı okullardan söz edilmiştir.
III. Eserlerinde seçtiği konulardan söz edilmiştir.
PES Paragraf Soru Bankası

IV. Ölüm sebebinden söz edilmiştir.

V. İlk yazısının içeriğinden söz edilmiştir.
bilgilerden hangilerine ulaşılabilir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve IV
D) III ve V E) IV ve V

İDEAL SÜRE 22 dk MAKUL SÜRE 26 dk SİZİN SÜRENİZ

173
 HIZ VE NET ARTIRAN FARKINDALIK KAVRAMLARI
Açgözlü: Gereğinden çok mal mülk, para
pul, yiyecek içecek vb. peşinde koşan, doy-
mak bilmeyen, haris, gözü aç, gözü doy-
maz olan.
Alelacele: Çabucak, aceleyle.
Alternatif: a) Seçenek. b) Akış yönü sü-
rekli değişen elektrik akımı.
Analiz: Çözümleme, ayrıştırma.
Anıştırma: Hatırlatma, çağrıştırma, telmih.
Antrparantez: a) Söz arasında, sırası gel-
mişken. b) Ayrıca, ilaveten.
Arşiv: Belgelik. Her türlü belge ve bilginin
muhafaza edildiği yer.
Art niyetli: Açığa vurulandan ayrı, gizli tu-
tulan düşüncesi bulunan, art düşünceli.
Art zamanlı: Evrim açısından ele alınan
süre içinde birbirini izleyen, diyakronik.
Arz etmek: a) Sunmak. b) Yüksek bir ma-
kama veya kişiye saygıyla bildirmek.
At gözlüğü ile bakmak: Olup bitenleri iyi
algılayamamak, geniş açılı bakamamak,
dar görüşlü olmak.
Boşboğaz: a) Saklanması gereken şeyleri
söyleyiveren, sır saklayamayan. b) Geve-
ze, ayran ağızlı.
Burjuva: a) Şehirde yaşayıp üretim araç-
larını elinde bulunduran özel imtiyazlardan
yararlanan. b) Orta sınıftan olan kentsoylu.
Cerbezeli: Girgin, kolaylıkla ve inandırıcı
söz söyleyen, dilli.
Citta Slow: 1999 yılında İtalya’da kurul-
muş uluslararası bir belediyeler birliğidir.
Sakin şehir, yavaş hareket edilen şehir,
huzurlu yaşanılan şehir olarak nitelenen
yerleri tespit edip destekleyen bir anlayışla
PES Paragraf Soru Bankası
çalışmaktadır.
Coğrafi işaret: Bir yer ya da ülke ile öz-
deşleşmiş, oraya özgü özel nitelikleri bu-
lunan ürün olduğunun uluslararası boyutta
ilanı ve belirtilmesi işlemi.
Çelişki: Söylenilen sözlerin birbirini tutma-
ması, paradoks, tenakuz.
Çetrefilli: Karışık ve anlaşılması güç olan,
karmakarışık.
Çini: Killi topraktan yapılan ve fırında pişi-
rilen, yüzeyi sırlanmış ve çeşitli motierle,
renklerle süslenmiş seramik parçası.
Defaatle: Defalarca, çok defa, defaeten.
Dekor: a) Sahneye konulan eserin yazıldı-
ğı yerin veya olayların geçtiği çağın özellik-
lerini yansıtan perde, aksesuar vb. ögelerin
tümü. b) Bir yere süsleme amacıyla verilen
düzen. Bezem. c) Görünüş, manzara.
Desibel: Sesin gücünü ölçen ölçüt.
Dinamik: a) Canlı, etkin, hareketli. b) Her
an değişebilen, durağan olmayan. c) De-
vinimsel, hareketli. d) Mekaniğin kuvvet,
hareket ve enerji arasındaki ilişkilerini ince-
leyen dalı, devim bilimi, devinim bilimi.
Dijital: a) Verilerin bir ekran üzerinde elekt-
ronik olarak gösterilmesi. b) Verileri bir ek-
ran üzerinde gösteren elektronik araç.
Duruluk: a) Açık olma, karmaşık olmama
durumu. b) Gereksiz söz kullanmama, an-
lamdaş sözlere yer vermeme, anlatımı faz-
lalıklardan arındırma ilkesi.
Ebebi: a) Sonu olmayan, sonsuz. b) Ölüm-
süz.
Eleştirel: Sorgulayıcı.
Entelektüel: a) Aydın. b) Fikir sorunlarıyla
ilgili.
Esneklik: a) Katı olmama, elastiki olma,
dış kuvvet karşısında uzayabilme, genişle-
yebilme vb. özelliklere sahip olma durumu.
b) Hareketlere uyum sağlayabilme özelliği-
ne sahip olma, yumuşak, uyumlu ve uzla-
şımcı olma.
Esin: İlham.
Esrime: Sarhoşluk, kendinden geçmişlik,
cezbeye kapılmış olma hâli, trans hâli.
Eş zamanlı: Aynı zaman içinde hareket
eden, senkronize. Başlamalarıyla bitmeleri
arasında geçen zaman eşit olan.
Ezelî: a) Öncesi olmayan, en eski. b) Çok
eski zamandan beri gelen, eski.
174
Ezik: a) Ezilmiş olan. b) Güçsüz, sıkıntılı bir
şekilde yaşamış ve bu yüzden burulmuş,
üzüntülü, dertli bir hâle gelmiş.
Facia: a) Çok üzüntü veren, acıklı olay,
afet. b) Ağlatı, tragedya, melodram.
Farkındalık: Bilincine varma, bilincinde
olma, nüanslara dikkat etme, hiçbir şeyi
dikkatten kaçırmama durumu, uyanıklık.
Fars: a) İlkel, sıradan, kaba güldürme öge-
lerinden yararlanılarak oluşturulan komedi.
Yalnızca güldürme amacı taşıyan, incelik-
ten ve ciddiyetten uzak güldürü. b) İran’ın
güneybatısında yaşayan halk.
Fenomen: a) Olay, olgu. b) Görüntü.
c) Hayranlık uyandıracak kadar dikkat çe-
ken şey veya kişi.
Fesleğen: Reyhan. Güzel kokulu süs bit-
kisi.
Fobi: Olağan dışı güçlü korku. Yılgı.
Fildişi kuleye çekilmek: Güncel, toplum-
sal sorunlarla ilgilenmemek, onların uza-
ğında olmak.
Fiilî durum: “De facto” karşılığı olarak
kullanılır. Kanuni dayanağı olmayan fakat
mevcut, gerçekleşmiş, sürmekte olan olgu,
durum. Kanuni düzenlemede yer almayan
fakat uygulama sahasında iliyatta cere-
yan eden.
Fonksiyon: İşlev, vazife, görev.
Formasyon: a) Yetiştirme, biçimlendirme.
b) Öğretmenlik yapabilmek için alınması
gereken program. Pedagojik formasyon.
Fosil: a) Geçmiş yer bilimi zamanlarına
ilişkin hayvanların ve bitkilerin, yer kabuğu
kayaçları içindeki kalıntıları veya izleri, ta-
şıl. b) Düşünce, yaşayış biçimi bakımından
çağın gerisinde kalmış kişi.
Gelenek: Bir toplumda, bir toplulukta es-
kiden kalmış olmaları sebebiyle belli bir
saygınlık kazanmış, kuşaktan kuşağa akta-
rılan, yaptırım gücü olan kültürel kalıntılar,
bilgi, töre, örf, âdet, anane ve davranışlar-
dır.

Gen: a) İçinde bulunduğu hücre veya or-
ganizmaya özel bir etkisi olan, kuşaktan
kuşağa ve hücreden hücreye geçen kalı-
tımsal öge. b) Halk ağzında bir süre sürül-
meyerek boş bırakılmış tarla. c) Geomet-
ride “kenarlı” anlamına gelen söz: Üçgen,
dörtgen... d) Eski dilde geniş.
Gerçekleşmemiş beklenti: Olay, durum
veya olgunun meydana gelmesine rağmen
beklenilenin tersinin ortaya çıktığını anlatan
hayal kırıklığı içeren, boşa çıkmış beklenti:
Sınavı kazanacağımı umuyordum. Bana
karşı daha anlayışlı olursun sanmıştım.
Havza: a) Bölge, yöre. b) Dağlarla ya da
tepelerle sınırlanmış, suları aynı denize,
göle ya da ırmağa akan bölge.
Hayıflanmak: Üzülmek, esef etmek, yerin-
mek, acınmak, yazıklanmak.
Hırs: a) Bir şeye karşı duyulan aşırı istek,
tutku, sonu gelmez istek. b) Kızgınlık, öfke.
Hobi: Uğraşı alanı.
İhsan: a) İyilik etme, iyi davranma. b) Ba-
ğışta bulunma. c) Bağışlanan şey, kayra,
lütuf, inayet.
İllet: a) Hastalık. b) Hastalık derecesine
varan alışkanlık, bağımlılık.
İlham: Esin.
İsabet: Hede bulma, hede vurma. Rast-
lama. Hedefe varma. Değme.
Jeoloji: Yer bilimi.
Jeotermal: Yer altında bulunduğu veya yer
altından geçtiği için sıcaklığı yüksek olan
su veya enerji.
Kanıt: Bir şeyin doğruluğunu gösteren bel-
ge, delil, ispatlamaya yarayan argüman.
Kapasite: a) Bir şeyi içine alma, sığdırma
sınırı, kapsama gücü. b) Belli bir alana
sığabilecek kişi veya nesne sayısı. c) Bir
işletmenin üretim miktarı. d) Anlama, kav-
rama yeteneği.
Kartela: a) Tombala vb. oyunlarda sayı-
ların yazılı olduğu kart. b) Boya, kumaş,
halı vb. ürünlerin çeşitlerini küçük parça-
lar hâlinde gösteren liste veya bilgi kartları.
c) Tuluat tiyatrosunun kapısına asılan tabela.
Hız ve Net Artıran Farkındalık Kavramları
Kategori: Aralarında benzerlik bulunan
veya birbirleriyle ilgili olan şeylerin oluştur-
duğu grup. Ulam.
Kayıtsız: İlgisiz. Umursamaz.
Kemoterapi: Kimyasal tedavi.
Ketenpere: Dolandırıcılık.
Kod: a) Şifre. b) Harf.
Kondisyon: Fiziksel dayanıklılık. Fiziksel
ve ruhsal bakımdan bir sporcunun durumu.
Köten: Önüne beygir koşulan, kazacağı
toprağın derinliği ve genişliği ayarlanabi-
len, demirden yapılmış büyük saban.
Kıvam: a) Sıvı şeylerin yoğunluk, koyuluk
derecesi. b) Bir şeyin en uygun zamanı,
gerekli koşulların oluştuğu zaman, tav.
Kiler: Yiyecek ve içeceklerin saklandığı
oda, erzak odası.
Kriter: Ölçüt.
Konsantrasyon: Dikkatini toplama. Odak-
lanma.
Kostak: Çalım, zerafet, kibarlık, yakışlıklık.
Gösterişlilik. Yiğit, kabadayı.
Kuram: Soyut bilgi. İlkeler, yasalar, kurallar
bütünü. Teori, nazariye.
Küresel: a) Küreyle ilgili olan, küre biçi-
minde olan. b) Dünya ölçüsünde geniş bir
bakış açısıyla benimsenen, global.
İlanihaye: Sonsuza kadar. Sonsuz.
İnisiyatif: a) Karar verme yetkisi. b) Ge-
rekli kararları alma niteliği. c) Öncelik, üs-
tünlük.
Lisans: a) Genellikle dört yıl süren üniver-
site öğrenimi. b) Dört yıllık üniversite eğiti-
mi sonunda elde edilen belge ve diploma
ile belgelendirilen akademik derece. c) Bir
sporcunun resmî yarışmalara katılabilmesi
için spor federasyonunun kendisine verdiği
kayıt şi veya kimlik kartı. d) Bir malı yaban-
cı bir rma adına üretme izni. e) Yurda mal
sokma veya yurttan mal çıkarma izni.
175
Maalesef: Ne yazık ki, üzülerek söylüyo-
rum ki, maatteessüf anlamlarına gelen “ha-
yıanma” sözü.
Magazin: a) Halkın çoğunluğunu ilgilendi-
recek, çeşitli konulardan söz eden, bol re-
simli yayın. b) Sanat, eğlence, bol resimli
yayın. b) Sanat, eğlence ve spor dünyasın-
da tanınmış kişilerle ilgili haber ve yorum.
Marjinal: Aykırı. Genelin çok dışında olan
çok küçük birim.
Meddah: a) Gülünç veya hoş hikâyeler an-
latarak halkı eğlendiren sanatçı. Kıssahan.
Taklitçi. b) Öven, aşırı övgüde bulunan kim-
se.
Menzil: a) Yolculukta dinlenmek amacıyla
durulan veya konaklanan yer. b) Bir günlük
yol. c) Konaklanan iki yer arasındaki uzak-
lık. d) Bir merminin ulaşabildiği uzaklık,
erim, hedef.
Mesafe: a) Uzaklık. Ara. Aralık. b) İlişkiler-
de çok içten olmama durumu, resmiyet.
Meşakkat: Güçlük, sıkıntı, zorluk.
Mesut: Mutlu, bahtiyar, saadet içinde.
Meşhur: Ünlü, çok tanınmış, herkesçe bili-
nen, ünü yaygın olan.
Meşru: Yasanın, dinin ve törelerin ya da
kamu vicdanının doğru bulduğu. b) Doğru,
haklı, yasal olan, legal.
Metelik vermemek: Değer vermemek,
umursamamak, aldırış etmemek.
Moda: a) Değişiklik gereksinimi veya süs-
lenme özentisiyle toplum yaşamına giren
geçici yenilik. b) Belirli bir süre etkin olan
toplumsal beğeni, bir şeye karşı gösterilen
aşırı düşkünlük. c) Geçici yeniliğe ve top-
lumsal beğeniye uygun tarzda olan.
Muhafazakâr: Tutucu. Gelenekçi.
PES Paragraf Soru Bankası
Muhakeme: a) Yargılama b) Akıl yürütme,
usa vurma. c) Bir sorunu çözmek için çıkar
yol arama, düşünme.
Murat: Amaç, erek, gaye, istek, dilek.
Mutabakat: Uzlaşma. Uygunluk. Uyum.
Müsamaha: Hoşgörü, tolerans.
 Hız ve Net Artıran Farkındalık Kavramları

Mütalaa: a) Etüt. b) Herhangi bir konu üze-
rinde ayrıntılı düşünme ile oluşan görüş ve
yorum. c) Herhangi bir konu üzerinde ay-
rıntılı biçimde düşünme işi.
Müteşekkil: Oluşmuş, meydana gelmiş.
Nadide: Az görülen, görülmedik, çok sey-
rek görülen, az bulunan. Çok değerli.
Namütenahi: Sonsuz, ucu bucağı olmayan.
Naranciye: Turunçgiller. Turunç, portakal,
mandalina, greyfurt ve limon gibi meyveler
veya meyve ağaçları.
Natürel: Doğal.
Nezih: a) Temiz. b) Temiz ahlaklı.
Netameli: Tekin olmayan, gizli bir tehlikesi
olduğu düşünülen.
Nükleer: Atom çekirdeğiyle ilgili olan, çe-
kirdeksel.
Nirengi noktası: Başlangıç ve hareket
noktası. Referans noktası. Üçgenlerin tepe
noktası.
Oylumlu: Derinlikli, çok boyutlu.
Özenli: İtina ile yapılmış.
Özentili: Beğendiği birini taklit etme çabası
içinde olan.
Palavra: a) Herhangi bir konuda gerçeğe
aykırı, uydurma söz, balon haber, marta-
val. b) Uzun ve boş konuşma. c) Genellikle
posta vapurlarında üst güvertenin altındaki
güverte.
Pedagog: Eğitim bilimci, eğitimci. Çocuk
ve ergenin psikolojisini, bilişsel ve duygu-
sal gelişimini takip eden ve gerektiğinde
ebeveynlere psikolojik ve pedagojik danış-
manlık yapan uzman.
Psikolojik: Ruhsal. Ruh bilimsel.
PES Paragraf Soru Bankası
Pozisyon: a) Konum. b) Durum.
Pusula: Üzerinde kuzey-güney doğrultu-
sunda bir mıknatıs iğnesi bulunan ve yön
tespit etmek için kullanılan kadranlı araç,
yön belirteci.
Prova: a) Deneme. b) Düzeltme. c) Düzelt-
me metni.
Rakım: Yükselti.
Rasyonel: Akılcı, ussal, akıl kurallarına
uyan, ölçülü, hesaplı.
Rekolte: Yıllık ürün miktarı.
Romantik: a) Duygu ve coşkunun etkisiy-
le davranan. b) Romantizm akımına bağlı
olan.
Ritüel: a) Ayin. b) Âdet hâline gelmiş.
Robot: a) Belirli bir işi yerine getirmek için
manyetizma ile kendisine çeşitli işler yaptı-
rılabilen otomatik araç. b) Başkasının buy-
ruğu ile hareket eden, kendi akıl ve iradesi-
ni kullanmayan kişi.
Rötuş: Düzeltme.
Sanal: a) Gerçekte var olmayıp zihinde ta-
sarlanan, mevhum, farazi, tahminî. b) Ne-
gatif bir sayı üzerinde alınan ve ikinci kuv-
vetten bir kök taşıyan cebirsel işlem.
Seramik: a) Yüksek ısıda pişirilmiş toprak
fayans, porselen yapımıyla ilgili olan. b) Bu
şekilde yapılan çanak, çömlek, vazo gibi
nesneler.
Senkron: Uyum.
Slogan: a) Bir düşünceyi kolay hatırlanıp
tekrarlanabilir bir biçimde ifade eden kısa,
çarpıcı söz, motto. b) Amaçları ve araçla-
rı özlü bir biçimde tanımlayan deyiş veya
söz.
Sondaj: a) Sondalama, delik açma, yokla-
ma. b) Bir durum, bir düşünce ile ilgili olarak
Sürat: Hız, çabukluk, ivinti.
Sürüncemede bırakmak: Bir işi boş yere
geciktirmek, uzatmak, sonuçlandırmamak.
Şantaj: Çıkar amaçlı olarak birini lekeleme
tehdidinde bulunma.
Tav: a) Kıvam. Uygun zaman. Yeterli ısı ve
nem düzeyine ulaşmış, işlenebilir duruma
gelmiş olma hâli: Demirin tava gelmesi,
toprağın tava gelmesi... b) İyi beslenmiş,
besili olma durumu, semizlik.
Teşebbüs: a) Kalkışma, yeltenme. b) Gi-
rişim.
Tokgözlü: Gözü malda mülkte olmayan,
gözü tok. Açgözlü karşıtı.
Tüyo: a) Herhangi bir konuda verilen gizli
bilgi. b) Sınavda başkasından yardım gör-
me, bir kaynaktan yararlanma, kopya.
Türbe: Ünlü kişilerin, din ve devlet büyük-
lerinin mezarlarının bulunduğu oda şeklin-
deki bina. Anıtsal, tarihî mezar.
Vadi: a) İki dağ arasında bulunan geçit,
koyak, çukurca arazi. b) Çalışma alanı, tu-
tulan yol.
Vahşi: a) Yabanıl, yabani. b) Yırtıcı hayvan.
c) Kaba, saygısız, uyumsuz kişi.
Yadsıma: İnkâr. Yok sayma, yokumsama.
Züğürt: Parasız, yoksul, meteliksiz, beş
kuruşu olmayan kişi.
Züğürt tesellisi: Elde ettiği çok önemsiz
bir şeyin, elde edemediği önemli bir şeyi
aratmadığını söyleyerek kendini teselli
etme, kendini avutma.

Polisiye: Konusu polisin ilgilendiği olaylar- yapılan yoklama, araştırma.

dan oluşan roman, lm vb. eserlerin sıfatı.
Proje: a) Düşünülüp tasarlanmış şey, ta-
sarı, plan. b) Yapılacak olan bir yapıyı, bir
makineyi veya kuruluşu plan durumunda
gösteren çizimlerin tümü.
Sosyobiyoloji: Davranışların sahip olmuş
olabileceği evrimsel avantajları göz önüne
alarak türlerin sosyal davranışlarını açıkla-
maya çalışan bilimsel disiplinlerin senteziy-
le oluşan bilim.

Propoganda: Bir öğreti, düşünce veya Sosyolog: Toplum bilimci.

inancı başkalarına tanıtmak, benimsetmek Stilist: Reklam, lm veya fotoğraf çekimle-
veya yaymak için yapılan sözlü ve yazılı rinde rol alan aktör, model vb. kişilere kıya-
çalışmalar. Yaymaca. fet seçmek, aksesuar belirlemek ve kişileri
çekime hazırlamak gibi işleri yapan kişi.

176
 MUKAVEMET TESTİ – 1

2. • Obezite, bir başka deyişle şişmanlık, sağlığı bozacak

P
ölçüde vücutta anormal veya aşırı yağ birikmesi olarak
O
tanımlanmaktadır.
L
E • Obezitenin belirlenmesinde Beden Kitle İndeksi (BKİ)
M kullanılır.
İ
• Beden Kitle İndeksi, bir kişinin ideal boy ve kilo ora-
K
nına sahip olup olmadığını anlamak için kullanılan bir
hesaplama yöntemidir.
Muallim Naci Recaizade Mahmut Ekrem
(1849-1893) (1847-1914) Bu üç cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir
biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
“Kafiye göz içindir.” “Kafiye kulak içindir.”
• “Demdeme” • “Zemzeme” A) Beden Kitle İndeksi, bir kişinin ideal boy ve kilo oranına
sahip olup olmadığını anlamaya ve obezitenin tespit
edilmesine yarayan bir hesaplama biçimidir.
B) Sağlığı bozacak ölçüde vücutta anormal veya aşırı yağ
birikmesi olan obezitenin belirlenmesinde kişinin ideal
boy ve kilo oranına sahip olup olmadığını belirlemeye
1. I. Edebiyatın ve sanatın beslendiği en önemli kaynaklardan yarayan bir hesaplama yöntemi olan beden kitle indek-
biri de sanatçılar arasındaki polemikler, kıskançlıklar ve si kullanılır.
dünya görüşlerinin farklılığı sebebiyle ortaya çıkan reka-
C) Şişmanlık yani obezite sağlığı bozacak ölçüde vücutta
bet duygusudur. Bu durum, bizim edebiyatımızda da bazı
anormal veya aşırı yağ birikmesidir ve tespiti için özel
büyük gelişmelerin, dönüşümlerin hatta sanatsal devrim-
bir yöntem geliştirilmiştir.
lerin kaynağı olarak dikkat çekmektedir.
D) Bir kişinin ideal boy ve kilo oranına sahip olup olmadı-
II. Muallim Naci ile Recaizade Mahmut Ekrem’in kafiyenin
ğını anlamak için uygulanacak basit bir yöntemle kişi
göz için mi, kulak için mi olduğu şeklinde başlayan
obez olup olmadığını anlayabilir.
polemikleri Servetifünun Edebiyatı denen bir toplulu-
ğun kurulmasına yol açmıştır. Hele hele Nazım Hikmet E) Obezitenin belirlenmesinde kullanılan Beden Kitle
ve Necip Fazıl arasındaki ideolojik rekabet, şiirimizde İndeksi vücutta anormal veya aşırı yağ birikmesini tes-
çok büyük gelişmelere yol açmıştır. Diyebiliriz ki Yahya pit etmeye ve kişinin ideal vücut ölçülerini göstermeye
Kemal ile Ahmet Haşim arasındaki sanatsal kıskançlık, yarayan bir hesaplama yöntemidir.
şiirimizi bir hayli inceltmiştir.
Bu iki parça arasındaki ilişkiyle ilgili olarak aşağıdaki-
lerden hangisi söylenebilir?
A) II. de tanık gösterme yoluyla I’deki tez kanıtlanmaya P
çalışılmıştır.
E
B) I. de bilgi verilmiş; II. de ise o bilgi, örneklerle geliştiril-
miştir. S
C) I. de bir görüş aktarılmış, II. de bu görüşe karşı çıkıla-
rak tartışma oluşturulmuştur.
PES Paragraf Soru Bankası

D) II. de konuyla ilgili farklı görüşlerin bulunduğuna dikkat

çekilmiştir.
E) I. de ileri sürülen bir görüş, II. de o görüşün gerekçesi
dile getirilmiştir.

177
 Mukavemet Testi - 1

3. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Eğilimlerimize yetenek

demek doğru mu?” sorusuna cevap vermektedir?
A) Her iki kavram da isminden de anlaşıldığı üzere gerek
bir işe başlamada gerek o işi sürdürmede ciddi bir rol
oynuyor. Kişinin bir alana eğilimi yok ama yeteneği
varsa bile yetenek tek başına devam etmesi için yeterli
olmaz. Ancak yeteneğinin olmadığı alana eğilimi olan
biri, yeteneğinin olmadığını bildiği hâlde tutkuyla yap-
maya başladığı bir işte başarılı olabilir.
B) Bir insan farklı yetenek ve becerilerle dünyaya geliyor.
Bu yetenek ve beceri potansiyelleri bütününde bazı
yetenekler baskın, bazı yetenekler orta düzeyde, bazı
yetenekler düşük düzeyde, bazı yetenekler ise hiç yok-
tur. İşte potansiyelimizi ve eğilimlerimizi ortaya çıkarma
süreci de ancak baskın olan yeteneklerimizin farkına
vardığımız anda başlıyor.
4 ve 5. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Masallar rüyaya benzer ve insanlardaki arzuları sembol-
leştirir. Çünkü hayatta mümkün olmayan ve çok istenen
her şey masallarda gerçekleşir. Adalet, eşitlik, mutluluk,
istenen şekilde masal dünyasında bulunur. Mesela hor gö-
rülen bir Keloğlan, kurnazlığı sayesinde şehzadeleri küçük
düşürür. Fakir, öksüz bir kızcağız bir tarih cilvesiyle sultan
oluverir. Yoksul birinin başına devlet kuşu konar. Masal
dünyasında gam, kasvet, çirkinlik, adilik yoktur. İyiler da-
ima ödüle kavuşur, kötülereyse en adaletli cezalar verilir.
Masalların bütün dünyaya yayılma gücü vardır ve alanı çok
geniştir. Ancak masalların ilk defa dünyanın hangi bölge-
sinde söylendiğine dair elde kesin bilgi yoktur.

C) Yetenekli olduğumuz bir alanda, üzerine bir de çalış-

mayı eklersek sonuç tabii ki başarı olur. Ancak bura-
da göz ardı etmememiz gereken birkaç nokta var.
Bunlardan ilki eğilim. Yani insanın bir alana eğilimi yok
ama yeteneği var ve çalışıyorsa başarılı olabilir. Ancak
buradaki başarı olağan başarıdır. Aksi durumda eğili-
minin olması, kişinin çalışmasını arttıracağından yoğun 4. Bu parçada altı çizili sözle masalla ilgili olarak anlatıl-
çalışma, eğilim ve yetenek üçlüsünden üstün başarı mak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
doğabilir. A) Özgünlüğü
B) Evrenselliği
D) Eğilimlerimiz genelde kendiliğinden ortaya çıkıyor.
Bunu çocukların oyun alanlarında serbest bir şekilde C) Klasikliği
oynarken tercih ettikleri oyuncaklarda görebileceğimiz D) Etkileyiciliği
gibi bizlerin kitap okuma ya da film seyretme eğilim ve E) Yerelliği
tercihlerimizde görmek de mümkün. Genel olarak o işi
yaparken ondan aldığımız keyif ve mutluluk, eğilimlerle
birlikte ilerleyen ve onu besleyen bir özellik diyebiliriz.
Bu noktada ideal olan, daha önce de ifade ettiğimiz P
gibi eğilimlerimizle sahip olduğumuz yetenekleri aynı
potada eritebilmek.
E
E) Bunlar çok sık karıştırılan ve farkında olmadan birbi-
S
rinin yerine kullanılan kavramlar. Aslında tanımlarına
baktığımızda farklı kavramlar olduğunu görüyoruz.
PES Paragraf Soru Bankası

Yeteneği; doğuştan gelen, kişiyi diğerlerinden ayıran
bir üstün beceri diye tanımlayabiliriz. Eğilim ise bir şeyi
sevmeye ve yapmaya karşı içten bir yönelim demek.
5. Bu parçada masal ile ilgili aşağıdakilerden hangisine
değinilmemiştir?
A) Öğreticilik yönü ağır basan metinler olduğuna
B) İyilerin mutlu sonlara eriştiklerine
C) Yaşamda arzu edilen şeyleri tam olarak içerdiğine
D) İnsanların düşleri ve istekleri ile ilişkisi olduğuna
E) Ortaya çıktığı yerlerle ilgili kesin bilgiler olmadığına

178

6. (I) Biyolojik yaşınız kronolojik yaşınızdan yani takvim yaşı-
nızdan bazılarınız için daha küçük, bazılarınız için fazladır.
(II) İşte bu noktada uzmanlarca yapılan sağlık riski de-
ğerlendirmeleri oldukça önemli ve güvenilir bir dayanak
noktasıdır. (III) Kötü yaşam tarzı seçimleri, olumsuz gene-
tik miras ve bozuk çevresel koşullarda hızla yaşlanırsınız.
(IV) Tam tersine iyi bir genetik miras, sağlıklı bir çevre ve doğ-
ru yaşam tarzı seçimleri ile yaşlanırken de sağlıklı ve genç
kalırsınız. (V) Biyolojik yaşı küçültecek bir teklife hiçbirimiz,
kolay kolay hayır demeyiz. (VI) Kendini, ellili yaşlarda otuz
beşinde, yetmişli yaşlarda ellisinde olduğu gibi sağlıklı,
güçlü, formda hissetmeyi, çevresinde böyle bir duygu ya-
ratmayı kim istemez?
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
7. Çevremi hayranlarım kuşatmalı yoksa üşüyorum. Yalnız
kalmak sıkıyor beni. Aynalara makyajsız bakamıyorum,
markasız giysilerle dışarı çıkamıyorum. Boyayın, cilalayın
köpürtün beni. Verin bana en güzel maskelerimi. Sosyal
medya paylaşımlarım rekor kırmalı. Acı, kimin kapısını
çalarsa çalsın, bana uğramamalı. Herkes bana çalışma-
lı. Dünya benim etrafında dönmeli. Ben en iyiyim. Ben en
değerliyim. Ekmek aslanın ağzındaymış, kaplanın midesin-
deymiş bana ne bundan. Pastam var kremalı. Ekmek için
aslanı, kaplanı mı öldürelim yani. Olmaz efendim. Yorula-
mam o kadar. Arada bir sansasyon yaratmalıyım. Gündem-
den düşemem. Düşersem kalkamam. Belim kırılır hatta
kalbim kırılır.
Bu parçadaki gibi konuşan insan aşağıdakilerden han-
gisiyle nitelenemez?
A) Kendisiyle baş başa kalamayan
B) Olduğu gibi görünmekten kaçınan
C) Onaylanma beklentisine kapılan
D) Anormal davranışlar sergileyen
E) Yaşama enerjisini yükseltmeyi bilen
179
Mukavemet Testi - 1
8. • Dünyaya Türk kahvesi diye bir kavram hediye etmişiz.
Ama kahve tüketimi sıralamasında ilk 20’de bile değiliz.
Buna rağmen şöyle okkalı bir Türk kahvesi olmadan güne
başlamak ve günü geçirmek, çoğumuz için neredeyse
imkânsız. İster nesilden nesile geçen bir alışkanlık deyin
ister kafein bağımlılığı… Böyle bir realite var.
• İklim değişikliği sebebiyle düşen hasat miktarları, küresel
bağlamda kahve fiyatlarında son on yılın en büyük artışla-
rına yol açtı. Bu yıl dolar bazındaki 3,5 kat artış herkeste
bir panik yarattı. Bizdeki kur dalgalanmalarını da hesaba
katınca tablo, diğer ölçülere göre biraz daha endişe verici
oluyor hâliyle.
Bu iki parça ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy-
lenebilir?
A) Aynı düşünceyi farklı örneklerle pekiştirmektedirler.
B) Aynı görüşlerin farklı gerekçelere dayanabileceğini kanıt-
lamaktadırlar.
C) Aynı varlığın farklı yönleriyle ilgili değerlendirmeleri içer-
mektedirler.
D) Birbirinin nedeni-sonucu olan bilgilere yer vermektedirler.
E) Farklı üsluplar üzerinden aynı görüşe inandırıcılık kazan-
dırmaktadırlar.
9. Bodrum Mumcular beldesine bağlı Mazı köyünün pazarı,
bölgedeki tek köy ürünleri pazarı. Bodrum Otogarı’ndan ilk
sefer 10.00’da, günde toplam altı sefer var. Yol, yaklaşık
bir saat sürüyor. Köyün merkezinde her pazar kuruluyor.
P Evinizi dekore etmek için kullanabileceğiniz el dokuması
ürünler, kilim ve halılar bulabilirsiniz. Civardaki Çökertme,
E Pınarlıbelen, Kızılağaç gibi köylerin genç kızlarının elinden
çıkan örtüler, perdelikler, kanaviçeler pazarın en şöhretli
S
ürünleri. Ev yapımı yiyecekler ve organik ürünler de bula-
bilirsiniz. Sabahın erken saatlerinde gitmenizde fayda var
çünkü ürünleri anında tükenen pazar, oldukça kısa sürüyor.
PES Paragraf Soru Bankası
Bu parçada sözü edilen köy pazarı ile aşağıdakilerden
hangisine yönelik bilgi yer almamıştır?
A) Düzenli aralıklarla kurulduğuna
B) Doğal yolla üretilen ürünlerin bulunduğuna
C) Hangi ürünlerin nam saldığına
D) Pazarcıların müşterilere karşı davranışlarına
E) Farklı amaçlara hizmet eden geleneksel ürünlerin satıl-
dığına
 Mukavemet Testi – 1

10. Muhabir: 11. “Başını okşamayacağınız, geceleri uyumadan önce masal

(I) - - - - anlatmayacağınız çocukları doğurmayın.” İnternet okuma-
Yazar: larımdan birinde rastladığımız, şu anda kaynağını hatırla-
yamasam da söyleyen kişiye teşekkür etmeden geçeme-
— Hayal gücü, yazarın ayrıcalığıdır. Ay’da geçen bir
yeceğim, beni derinden etkileyen bir cümle bu. - - - - ama
hikâyeyi anlatmak için orada yürümenize gerek yoktur. Ha-
özü bu. Şiir tadında. Masum canlıları kedi köpek katillerine,
yal gücü size bütün özgürlükleri sunar. Mesela Jules Verne, hayvan istismarcılarına ve suç makinesine dönüştürme be-
Arzın Merkezine Seyahat romanında yer altını veya Ay’a cerisine (!) sahip olan insanlar, kesinlikle çocuk doğurma-
Seyahat romanında gökyüzünü ve gezegenleri gezmiştir. malı. Bu onların topluma en büyük hizmeti olacaktır. Bana
Muhabir: hiçbir inanç, felsefe veya gerekçe -ölüm gerçeği dışında-
savunmasız bir çocuğun anne-baba korumasından, sevgi-
(II) - - - -
sinden ve şefkatinden mahrum bırakılmasının geçerli bir
Yazar: izahını yapamaz.
— Romanımdaki karakterler gündelik hayatımızda belki Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
farkına varmayabileceğimiz ama yine de sıradan olmayan göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
kişiler. En sıradan karakterde bile bir cevher bulunabilir, A) Kelimeleri aklımda farklı kalmış olabilir.
son derece aşikâr olan bu sıradanlığın ortasında olağa-
B) Bu konuda çok şey söylenebilir.
nüstü bir şey keşfedilebilir. Şöyle de diyebilirim: Benim
C) Anne - baba olmak, büyük sorumluluk ister.
romanlarımdaki karakterlerin başka karakterlerden farkı,
farklı olmamasıdır. D) Sevgi ve şefkat ile büyümeyen çocuk, büyüdükçe cana-
varlaşır.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir? E) Davranış kalıplarının %75’i 0-6 yaş arasında kazanıl-
maktadır.
A) (I) Romanınızı yazarken gözlemlerinizden mi yola
çıkıyorsunuz yoksa hayal gücünüzden mi yararlanıyor-
sunuz?
(II) Romanlarınızdaki karakterleri diğer karakterlerden
farklı kılan bir yön var mı?
B) (I) Yazarların diğer insanlardan ayrılan bir yönü var mı?
(II) Eserlerinizin kahramanları için çok sıradan insanlar
deniyor, bu durum için ne düşünüyorsunuz?
C) (I) Mekân olarak çok değişik yerler kullanıyorsunuz
eserlerinizde, buraları gezip görme imkanınız oldu mu?
(II) Bir eserin okunması için başkahramanın olağanüs-
tü özellikler taşımasını doğru buluyor musunuz? P
D) (I) Hayal gücünüz çocukluğunuzdan beri çok kuvvetli E Farkındalık
miydi? Zaferin değerini, kazananlar bilmez; onu mağluplara
S sorun.
(II) Kahramanlarınızın otobiyografik özellik taşımaları
sizin gerçekleri yansıttığınızı düşündürebilir mi? Nurettin Topçu

E) (I) Hayal gücü bir eseri okunabilir yapabilir mi?

PES Paragraf Soru Bankası

(II) Kahramanlarınıza bakıldığında ana karakter değil,

yan karakterler ön plana çıkıyor, sebebi nedir?

180

12. Yurt dışında yaşayan Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlarıyla
birlikte 100 milyona yakın kişi Türkiye Türkçesi ile konuş-
makta, Türkiye Türkçesi ile düşünmektedir. Bugün yeryü-
zünde çok geniş bir coğrafyaya yayılmış olan 300 milyo-
na yakın insan Türkçe konuşmaktadır. Türkçemiz bugün
oldukça zengin bir söz varlığına sahiptir. Türkçe sözlükte
100 bin sözcük bulunmaktadır. Sanal ortamda bu sayı sü-
rekli güncellendiği için 120 bini bulmuştur. Ayrıca, Türkçe-
leştirme çalışmaları Dil Devrimi’nden bu yana devam et-
mektedir. 170 bin terimden oluşan 84 terimler sözlüğünde;
diş hekimliği, su ürünleri, iktisat, kimya, zik, nükleer enerji,
ekonometri, bankacılık, borsa vb. pek çok alandaki terimler
Türkçeleştirilmiştir. 12 ciltlik Derleme Sözlüğü’ nde 123 bin,
8 ciltlik Tarama Sözlüğü’nde ise 50 bin sözcük bulunmak-
tadır. Ayrıca erkek ve kız adlarının kaynaklardan taranma-
sıyla oluşmuş 10842 kişi adının yer aldığı Kişi Adları Söz-
lüğümüz vardır. Görüldüğü gibi ---- Çeviri yaparken ya da
herhangi bir şey için ad ararken biraz zahmet edip sözlük
karıştırmak yeterli olacaktır.
I. Türkçenin söz varlığı yoksul değildir.
II. Türkçeden dünya dillerine birçok sözcük ve terim geç-
miştir.
III. bir dilin zenginliğini gösteren onu konuşan kişi sayısıdır.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
göre yukarıdakilerden hangileri getirilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
Dil-Dünya
Türkçenin derinliklerine dalınca gözlerime on sekiz bin
evrenden daha yüksek bir evren göründü.
Ali Şir Nevai (15. yüzyıl)
181
Mukavemet Testi – 1
13. Batı müziğinden sonra dünyanın en yaygın müzik sistemi
Türk müziğidir. Asya, Afrika ve Avrupa gibi üç kıtaya ya-
yılan Türkler, Orta Asya’dan getirdikleri millî müziklerini
buralara yaymış, Türk müziği Yakın Doğu’da İran ve Arap
müziğinin yerine geçmiştir. Türk müziği eserleri daha çok
ağızdan ağıza, söylenerek yayılmış bu yüzden sayısız eser
kaybolmuştur. Hemen hemen 20. yüzyılın başlarına kadar
Türk müziğinin işitmekle öğrenilmesi usulü devam etmiş,
genel olarak parçalar notaya alınmamıştır. 15. yüzyıldan
sonra unutulan Türk müziği bilimi, 20. yüzyılda yeniden
canlanmıştır. Hüseyin Sadettin Arel ve Yılmaz Öztuna gibi
müzik bilginleri Türk müziğinin bilimsel temellerini tespit et-
miştir.
Bu parçadan hareketle Türk müziği ile ilgili olarak aşa-
ğıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Varlığını sözlü olarak devam ettirdiğinden çoğu örneği-
nin kaybolduğuna
B) Başka müziklerin ve kültürlerin etkisini taşımadığına
C) Birkaç kıtada varlık gösterdiğine
D) Orta Asya kaynaklı olduğuna
E) Dünyaca tanınan müzikler arasında yer aldığına
14. Otistik çocuklar göz kontağı kurma, sosyal etkileşimi baş-
latma, konuşmayı sürdürme, başkalarının niyet ve hislerini
anlama, sözel olan ve sözel olmayan sosyal etkileşim dav-
ranışları sergileme gibi alanlarda yoğun sorunlar sergiler.
Ancak bu alanlarda onlara sosyal beceri eğitimi vermek,
P olumlu sosyal becerileri kazandırmak, onların sosyal etkile-
şimden aktif olarak kaçınmaları ve sosyal ilgi yetersizlikleri
E nedeni ile zor bir süreçtir. Otistik çocuklar ile günlük ya-
şamlarında sürekli etkileşim hâlinde olan öğretmenleri ve
S akranları, onların başkalarının başlattığı sosyal etkileşime
ilgisiz kalmaları ve geri çekilme davranışları nedeniyle sos-
yal iletişim kurma denemelerini ilk birkaç olumsuz tecrübe-
den sonra ya bırakmakta ya da belirgin ölçüde azaltmakta-
PES Paragraf Soru Bankası
dır.
Bu parçada otistik çocuklar ile ilgili olarak aşağıdaki-
lerden hangisine ulaşılamaz?
A) Sosyalleşmeleri için gereken eğitimlerinin zor olduğuna
B) Öğretmenleri ile ilişkilerinin çok sağlıklı olmadığına
C) Sosyal etkileşimlerinde süreklilik sağlayamadıklarına
D) Tedavilerinin mümkün olmadığına
E) Çevreleri ile iletişim sorunu yaşadıklarına
 Mukavemet Testi – 1

16. Bu parçadaki gibi düşünen biri aşağıdakilerden hangi-

15, 16 ve 17. soruları aşağıdaki parçaya sini söylemez?
göre cevaplayınız. A) Mutluluk, oluşturulan bir şey değil oluşturan bir şeydir.
B) Koşula bağlanan mutluluk, daldaki kuş gibidir; dal kırılır,
rüzgâr eser ve kuş uçar.
Öğrenmenin yaşı yoktur. Herkesten de öğrenilecek bir şey-
ler vardır. Yaşı, eğitimi, tecrübesi ne olursa olsun. Geçen C) Kendimi gerçekleştirdiğimi düşündüğüm başarılara
hafta hayatın felsefesi olabilecek bir şey öğrendim. Bir ev- imza attım; kendime saygım ve mutluluğum arttı.
rak göndermek için kargo şubesine gittim, sırada beklerken D) Yaşamak, denizde yüzmek gibidir; sadece yüzersiniz
görevli kız dikkatimi çekti. Her şeye gülüyordu, belirgin bir bir yere ulaşmazsınız; bu sizi mutlu etmeye yeter.
mutluluğu ve pozitif enerjisi vardı. O enerji bana da geçti. E) Mutluluk, ulaştığım zirvelerin bir ödülü değildir; beni o
Sıram gelince ona mutluluğunun sebebini sordum, cevabı zirvelere ulaştıran enerjinin kendisidir.
beni çok şaşırttı. “Sebepsiz mutluyum. Bir sebep olmadan
mutlu olurum ben.” dedi. Kargo şubesinden çıkarken şunu
düşündüm: Aslında bu motto hepimiz için geçerli. Çünkü
bir sebebe dayalı olarak mutlu olursam sebep ortadan kal-
kınca mutluluğum da sona erer. Ama sebepsiz mutluluk
-eğer başarabilirsek- sonsuzdur ve huzur doludur. Çünkü
mutluluğumu sona erdirecek bir sebep yoktur ve onun orta-
dan kalkabileceği korkusuyla mutluluğum balın içindeki tuz
misali rahatsızlık veren tedirginlikler barındırmamaktadır.
Madem olumsuzlukların sebep olduğu mutsuzluğumuz,
olumsuzluğa çare olmuyor öyleyse olumsuzluklara rağmen
mutsuz olmayalım, iki kere kaybetmeyelim. Sebepsiz mut-
lu olmayı deneyelim. Belki bu pozitif enerji kişiden kişiye
geçe geçe olumsuzlukları da ortadan kaldırır. Kaldırmazsa
da sorun yok. Dedik ya sebebe bağlamayalım mutluluğu,
akışına bırakalım her şeyi.

15. Aşağıdaki yargılardan hangisi bu parçadan çıkarılabi-
lecek bir sonuç değildir?
A) İnsanın öğrenmesi belli bir zaman dilimiyle sınırlandırı-
lamaz.
B) Mutluluk, çabayla oluşturulan ve devamlılığı ise çaba
gerektiren bir olgudur.
C) Belli gerekçelerin getirdiği mutluluk, devamlılığa sahip
PES Paragraf Soru Bankası
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
P 17. hangisi söylenemez?
E A) Bir anekdot anlatılarak düşünce somutlaştırılmıştır.
B) Öyküleme, açıklama ve tartışmadan yararlanılmıştır.
S
C) Örnek bir olaydan çıkarımlarda bulunma yoluna gidil-
miştir.
D) Sebep (neden), şart (koşul) ve öneri bildiren yargılar

bir mutluluk değildir. vardır.

D) Kişinin kendisini mutlu ettiğini düşündüğü şeyi kaybede- E) Sanatsal betimlemeler yoluyla okuyucunun zihninde
ceğini düşünmesi mutluluğu tam duyumsamasına engel izlenim oluşturulmuştur.
olur.
E) Farkındalık içindeki bir insan, her yaştaki ve her sevi-
yedeki insandan bir şeyler öğrenebilir.

182

18. Gerçek şairler, şiir yazma hastalığıyla birlikte doğarlar. İs-
teseler de yaradılışlarından sıyrılamazlar. Onlar şiiri bırak-
mak isteseler şiir onları bırakmaz. En iyilerinin hepsi değilse
bile büyük bir bölümü, gençliklerinde takdir edilmez ancak
ihtiyarlıklarında hatta bazı kereler ancak ölümlerinden son-
ra halkın saygısını kazanır. İlk eserlerini verdikleri zaman
pek güç şairler sırasına konulurlar. Genelde onlara dudak
bükülür, çizmeyi aşmakla suçlanır çünkü onlar henüz hiç
tepelenmemiş otların üzerinde yürümektedirler. Fakat bir
kez de o sıraya girerlerse şairliğin damgasını alınlarında
taşırlar. Ciddi meslekler, mevkiler ve işler kendilerine çok
görülür. Şairlik, onların yoğunlaştıkları bir iş olduğundan
aşk, aile, para gibi konularda birçok şeyi ıskalarlar.
Bu parçada gerçek şairlerin hangi özelliğine değinil-
memiştir?
A) Şiir yazmanın kaderleri olduğuna
B) Şiirde hiç denenmemiş yöntemler denediklerine
C) Genellikle çok geç saygı gördüklerine
D) İlk zamanlarında beğenilmediklerine
E) Tek isteklerinin şiirlerinin anlaşılması olduğuna
19. Değerler eğitiminin amacı, bütün insanlığın sahip olduğu
evrensel değerlere vurgu yaparak iyi karakter örnekleri ser-
gileyen, ahlaki değerlere sahip, sorumluluk duygusu içinde
hareket eden vatandaşlar yetiştirmektir. Bu bakımdan de-
ğerler eğitimi bireylerde; saygı, sevgi, sorumluluk, erdem,
inanç, azim, adalet ve bireysel disiplin gibi çok önemli ah-
laki ve medeni değerleri kazandırmayı amaçlamaktadır.
Diğer taraftan, değerler eğitiminin uzun vadeli amacı ise
toplumda giderek daha büyük bir sorun hâline gelen ko-
nularda yardımcı olmak ve dünyamızın daha güvenilir ve
yaşanılır hâle gelmesine katkı sağlamaktır.
I. Bireylerin öz güvenlerinin güçlenmesini sağlama
II. Topluma evrensel değerlere sahip bireyler kazandırma
III. Toplumsal sorunların çözümüne katkı yapma
Bu parçada değerler eğitiminin amaçları ile ilgili olarak
yukarıda verilenlerden hangilerine değinilmiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
183
Mukavemet Testi – 1
20. Çok gariptir; çağımızda işler o hâle geldi ki felsefe, anla-
yışlı insanlar arasında bile hem teorik hem pratik hiçbir
faydası ve değeri olmayan boş ve kuru bir laf olup kaldı.
Bence bunun sebebi, felsefenin ana yollarını sarmış olan
safsatalardır. Felsefeyi, çocuklar için ulaşılmaz, asık surat-
lı, çatık kaşlı ve belalı göstermek büyük bir hatadır. Onun
yüzüne bu sahte, bu kaskatı bu çirkin maskeyi kim takmış?
O, ki hep bayram ve hoş zaman içinde yaşamayı emreder
bize. Gamlı ve buz gibi soğuk bir yüz içimizde felsefenin
barınamadığına alamettir. Felsefeyi barındıran ruh, kendi
sağlığıyla bedeni de sağlam eder. Huzur ve rahatın ışığı
ta dışardan görünür. Dış varlığı kendi kalıbına uydurur ve
böylece ona sevimli bir gurur, hareketli ve neşeli bir tavır,
memnun ve güler yüzlü bir hâl verir.
I. Kalıplaşmış yöntemlere sahip olan
II. Birileri tarafından yanlış bir imaj verilen
III. İnsanı neşeli ve güler yüzlü gösteren
Bu parçada anlatılanlardan hareketle felsefe yukarıda
verilenlerden hangileriyle nitelendirilemez?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
21. Sabahattin Ali sadece âşık ve düşmüş kadınları anlatmaz.
Çeşitli nedenlerle sıkıntı çeken, yaşamın acı yüzüyle kar-
şı karşıya gelen kadınları da anlatır. Hem de tam realizm
öykücüsü olarak Sıcak Su ’daki kadın, suç işleyen kocası-
nı arayan iki jandarmanın saldırısına uğrar. Jandarmalar
P kocasının yakında olduğuna inanmaktadır. Bu eylemleri
E karşısında kadının bağıracağını, yardıma koşacak kocayı
böylelikle yakalayacaklarını düşünürler. Kocası yakında
S olmasına rağmen kadın bağırmaz. Bu olaydan sonra or-
mana dalan kadın bir daha görünmez. Kağnı’da ise oğlu
ağa çocuğu tarafından öldürülen kadının bu cinayeti kaza
olarak kabullenmesi, bir ihbar sonucu bir ay sonra oğlunun
PES Paragraf Soru Bankası
cesedini kağnıyla vilayete taşıması anlatılır.
Bu parçadan Sabahattin Ali ile ilgili olarak
I. Öykülerinde yaşamın içinden kadınları anlattığı
II. Öykülerinde duygusal bir romantizmin ağır bastığı
III. Öykülerinde gerçekçi bir tavırdan yana olduğu
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
 Mukavemet Testi – 1

22. Okumaya meraklı gençlerin az oluşu, bizde daha iç yakı-

cı olmakla birlikte bütün dünyanın sorunu. Yeni yetişen
kuşaklar, kitabı modası geçmiş bir nesne olarak görme
eğiliminde. Gerçekçi olalım: Teknolojinin göbeğine doğan
çocukların kitapla aralarının önceki kuşaklar kadar iyi
olması kolayca umulacak bir durum değil. Bilgilenmek için
internet herkesin daha kolayına geliyor. Kurmaca için ise
sanal âlem “hikâye”den geçilmiyor. Çocukların okumaya
başladıkları zamanki heyecanlarını, heveslerini ustalık-
la edebiyata yönlendirmemiz gerek. Edebiyat okumanın
insanı özgürleştiren ve zenginleştiren özelliğinin tadına
varmalarını sağlayabilirsek kitabı yaşamının vazgeçilmez-
leri arasına koyan bir kuşak oluşturabiliriz.
Bu parçada yazar aşağıdakilerden hangisine değin-
memiştir?
A) Günümüzde kitap, gençler için cazibesini yitirmiş
durumdadır.
B) Gençlerin okumaktan uzaklaşması bize özgü bir sorun
değildir.
C) Ders kitaplarındaki kötü metinler çocukları okumaktan
soğutur.
D) Teknolojinin yaygınlaşması gençlerin kitaba ilgisini
azaltmaktadır.
E) Okumayı sevdirmenin yolu, çocuklara edebiyat zevki
tattırmaktan geçer.

24. Yapay zekâ çalışmalarının sınırlarını ve vaatlerini tam ola-

23. Toni Morrison eserlerinde zencilerin yaşamına ait sah-
neleri damla damla akıtır. Her satırın gerisinde söylen-
memiş vahşeti ve acıyı hissettirir. Şiirsel ve lirik ifadesi,
kimi zaman vahşi, öfkeli ve hüzünlü bir hâle bürünür.
Morrison’un konuları hep küçük kasabalarda ya da köy
ortamlarında geçer. Dostoyevski gibi insanın içindeki en
kötüyü gösterir ve bu “kötü”yü insanın içindeki “iyi”yle
harmanlar. Romanlarındaki başarısı olağanüstü büyülü bir
atmosfer yaratmasında da yatar. Eş zamanlı olay örgüsün-
den sapıp geri dönüşlere yer vererek anlatımı katmanlı bir
hâle getirir. Gerçek dilin halkın ağzında yaşadığını iyi bilen
PES Paragraf Soru Bankası
rak anlamadan kör bir biçimde değişime karşı durmak da
onun bireylere ya da güç odaklarına sağlayacağı özgürlü-
ğün sebep olabileceği felaketleri görmezden gelerek deği-
şimi kovalamak da büyük risklerdir.
P
Bu cümlede yapay zekâ ile ilgili olarak asıl anlatılmak
E istenen aşağıdakilerden hangisidir?
S A) Yapay zekâ çalışmaları biz istesek de istemesek de
dünyada bütün hızıyla devam etmektedir.
B) Geleceğin teknolojisi tehlike arz ediyor diye ona sırtımı-

yazar, öyküsünü anlatırken de zenci ağzı ile anlatımı yer zı dönmek bizi teknoloji yarışında geride bırakır.
yer öne çıkarır.
C) Yapay zekâyı anlamadan karşı olmak da yapay zekâ
Parçaya göre Toni Morrison’un yapıtları için aşağıda- çalışmalarının tehlikelerini kulak ardı etmek de tehlike-
kilerin hangisi doğru değildir? lidir.
A) Zencilerin toplumda karşılaştığı zorlukları anlatır.
D) Tehlikeyi çağrıştırdığı için yapay zekâ uygulamalarına
B) Uzun ve ayrıntılı psikolojik tahlillere yer verir.
karşı çıkmak insanlığı kurtaracak düşünce biçimidir.
C) Romanlarının olay örgüsü düz bir çizgi izlemez.
E) Gelişmiş ülkeler seviyesine ulaşmak için her ne şartta
D) Yapıtlarının konusu genellikle taşrada geçer.
olursa olsun gözümüzü kapatıp teknolojik hamlelere
E) Anlatımda yerel dili kullanmaktan kaçınmaz.
yoğunlaşmalıyız.

184
 Mukavemet Testi – 1

25.

(https://www.trthaber.com/haber/ekonomi/kiraz-ihracatinda-buyuk-artis-382162.html)
Görseldeki bilgilerden yola çıkarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez?

A) Türk kirazındaki en yüksek ihraç, 2016 yılında gerçekleştirilmiştir.

B) 2018’de Almanya’ya yapılan kiraz ihracatı, Rusya’ya yapılan ihracattan fazladır.

C) 2008’den 2018’e kadar kiraz ihracatından elde edilen gelir, neredeyse üç kart artmıştır.

D) Türk kirazındaki en yüksek ihracat, 161,7 milyon dolar gelir getirmiştir.

PES Paragraf Soru Bankası

E) Rusya ve Almanya, en fazla kiraz ihraç edilen ülkelerdir.

İDEAL SÜRE 23 dk MAKUL SÜRE 25 dk SİZİN SÜRENİZ

185
 MUKAVEMET TESTİ – 2

1. Elan Musk’a diz çöktüren çocuk!
19 yaşındaki Jack Sweeney, Elan Musk’ın özel jetini takip
etmek için bir sistem geliştirdi. İşin aslı sinir bozucu işler
yapıyor: Elan’ın uçağı şu anda Teksas’ta, Elan şu anda New
York’tan kalkış yaptı, Elan İstanbul Havaalanına indi... Bunun
gibi anlık bilgileri takipçileriyle paylaşıyor. Elan Musk “Yeter
artık beni takibi bırak!” deyip 5 bin dolar teklif etti genç isme
ve onu sosyal medyada engelledi. Böyle bir algoritma gelişti-
ren kişi 5 bin dolara bu işten vazgeçmez elbette. Ona verilen
5 bin doların aslında kendisiyle alay etmek olduğunu anlar.
Anladı da ve 50 bin dolar istedi genç mucit. Şu bir gerçek tabii
ki 5 bin dolar, Elan için çerez parası. Buna rağmen niye böyle
kemik bir rakam teklif etti gence? Sanırım Elan’ın kurmayları
çok para verirsek yenilgiyi açık açık kabul etmiş oluruz ve
prestij kaybederiz, 50-100 dolar teklif edersek çocuğu daha da
sinirlendiririz. En iyisi 5 bin dolar deyip konuyu kapatalım diye
düşünmüş ve böyle bir karar almışlar. Bize sonucu beklemek
düşüyor; bakalım Jack Sweeney bu teklife ne tepki verecek?
Bu köşe yazısıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene-
bilir?
A) Bazı varsayımların kanıtlanmasına yarayacak kesin veriler
sunulmaktadır.
B) Manşet ile bağdaşmayan çelişkili ifadeler yüzünden veri-
len bilgilerle ilgili şüphe uyandırılmaktadır.
C) Bir gelişmenin zararlarını ortadan kaldırmak için yapılan
stratejik bir hamlenin dayanağına yönelik tahminler yapıl-
maktadır.
D) Teknolojik gelişmelerin olumlu ve olumsuz yanlarıyla ilgili
farkındalık oluşturmaya çalışılmaktadır.
E) Güncel bir konunun ekonomik ve sosyal etkileri değerlen-
dirilmektedir.
2. • Kitap, en büyük hazinedir. Çünkü bir kitap satın aldı-
ğımızda yalnızca yarım kilo kâğıt, mürekkep ve tutkal
satın almış olmayız; tamamıyla yeni bir yaşamı da
almış oluruz. Bu nedenle bilgi ve heyecan dolu bir
kitabı, Karun’un hazinelerine bile değişmem. Benim
kitaplığım aynı zamanda hazine sandığımdır. Aklımı
ve kalbimi bu sandıktaki mücevherlerle doldurur, her
kitapta bambaşka hayallere koşarım.
• Kitap okumak artık sıkıntı vermiyordu. Aksine hoşuma
giden bir kitabı okurken kendimi çok iyi hissediyordum.
Bir anda, yaşadığım zamandan ve yerden alıp götürü-
yordu beni. Sıkıldığımda oyalıyor, güldürüyor, korkutu-
yor, şaşırtıyor, eğlendiriyordu. Beni tanımadığım insan-
larla, gitmediğim ülkelerle, yaşamadığım dönemlerle,
bilmediğim dillerle buluşturuyordu.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
A) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini göster-
mektedirler.
B) Farklı olguyu aynı yönden değerlendirip ele almaktadır-
lar.
C) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu vurgu-
lamaktadırlar.
D) Aynı düşünceyi pekiştirmeye yönelik farklı açıklamalar
sunmaktadırlar.
E) Benzer üsluplar kullansalar da konuyu farklı bakış açı-
ları ile açıklamaktadırlar.

P
E
S

Her Yanlış Bir Nakış Kanaatkârlık

PES Paragraf Soru Bankası

İnsan hatasını kabul ettiği ölçüde büyük, hatasından ders Bir tas çorba ile karnı doyabilen insana kimsenin gücü
çıkardığı ölçüde akıllı ve hatasını düzelttiği ölçüde güçlüdür. yetmez.
John Maxwell Mehmet Durmaz

186

3. Muhabir:
(I) - - - -
Kitapsever:
— Henüz lise öğrencisiydim ve okuduğum bir romandaki
şu satırlara vuruldum: “Evin yanından, yoldan aşağı, tabur
tabur askerler geçerdi; kaldırdıkları tozlar ağaçların yap-
raklarına un serperdi...” Hemen tahmin edileceği üzere,
Ernest Hemingway’in Silahlara Veda romanından söz edi-
yorum. Şunu da belirteyim: Beni Hemingway’i okumaya, bu
romanın ismi yönlendirmişti.
Muhabir:
(II) - - - -
Kitapsever:
— Aslında okuma listemi, kitap isimlerine bakarak oluştur-
muyorum. Acemi bir okur olduğum dönemlerde de böyley-
di. Kitaba verilen isim (artık iddialı, iddiasız), çağrıştırdığı
yahut zihnimde uyandırdığı öyküyle beni peşinden sürük-
leyecek mi? Genellikle buna bakıyorum.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Okumanın size kattıklarının farkına ne zaman vardı-
nız?
(II) Her kitapseverin okumak istediği kitaplar mutlaka
vardır, siz de bir okuma listesi hazırlıyor musunuz?
B) (I) İlk okuduğunuz eserden aklınızda ne kaldı?
(II) İyi bir kitap ismi nasıl seçilmelidir?
C) (I) Roman isimlerinin kitap okuma sevgisi kazandıraca-
ğına inanıyor musunuz?
(II) Okuyacağınız kitapları seçerken nasıl bir yol izli-
yorsunuz?
D) (I) Okumanın hazzına varan birisiniz, nasıl başladı
sizde kitap sevdası?
(II) Okuyacağınız kitapları seçerken ismine bakarak mı
karar veriyorsunuz yoksa başka bir yöntemle mi seçi-
yorsunuz?
E) (I) Kitap sevgisi kazanmaları için çocuklara öneriniz ne
olur?
(II) Sevdiğiniz kitap isimlerinin sizde uyandırdığı hisler
ne oluyor?
187
Mukavemet Testi – 2
4. - - - - İnsan o zaman, bu kadarını yaptığıma göre bundan
sonrasını da başarırım, diyerek kendisine güven duyar.
Henüz yapmadıklarımız yahut yapamadıklarımız değil,
yaptıklarımız, bize güç ve güven verir. Zaten şahsiyetimiz
de yaptıklarımızın bir neticesi değil midir? Şüphesiz insan,
yaptıklarından daha fazla bir şeydir. Eğer sadece yaptığın-
dan ibaret olsaydı daha ileri gidemezdi. Fakat yaptığını ya-
pan olduğunu bilmek yapılacak olan için kuvvetli bir destek
olur.
Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıda-
kilerden hangisi getirilmelidir?
A) Yapan, ne yaptığını bilmeli; bilen ise bildiğini yapmalı ki
enerji ve zaman israfı olmasın.
B) Öz güven, insanın başarılı olmasını sağlayan temel
etmendir.
C) İnsan, zaman zaman yaptığı hataları gözden geçirmeli,
onlardan ders çıkarmalı.
D) Arkaya yani katedilen yola, aşılan engellere bakmak,
daha fazla ümit ve cesaret vericidir.
E) İnsan ne kadar başarılı ve usta olursa olsun kendisini
hep acemi ve amatör hissetmelidir.
5. Zaman her an akar. Saniyeler dakika, dakikalar saat, saat-
ler gün, günler hafta, haftalar ay, aylar sene ve seneler asır
olur. Fakat - - - - İdealin sabitleştirdiği bir geleceğe yoğunla-
P şan kişi de bu akışı fark edemez. Tarih ise geçen zamanın
üzerine düşünmekle teşekkül eder. Zaman şuuruna sahip
E olmayan bir kimse, “an”ın yeniliğini ve geçiciliğini düşüne-
S mez. Zaman şuuru bize hayatın durağan değil, akıcı; statik
değil, dinamik bir olgu olduğunu öğretir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
getirilmelidir?
PES Paragraf Soru Bankası
A) her insan, bir gün bu fani dünyadan geçip gider.
B) dünya, güneşin etrafını bir yılda dolanır.
C) hareket eden zaman değil, zaman içinde eskiyen var-
lıklardır.
D) kimse bu akışın önüne geçemez, zamanı geriye çevi-
remez.
E) “an” içinde yaşamaya odaklanan bir kimse, bu akışı
fark edemez.
 Mukavemet Testi – 2

6. (I) Müthiş bir antioksidan deposu olan üzüm çekirdeğinin

içindeki ana antioksidan, proantosiyanidinlerdir; ayrıca
%15 protein, %25 yağ, %45 posa (lif) bol aminoasit, mine-
ral yani demir, kalsiyum, çinko, bakır ve bir miktar da E
vitamini de dâhil vitaminler içerir. (II) Proantosiyanidinlerin
yangı yani iltihap baskılayıcı, yara iyileştirici, damar koru-
yucu, mikro dolaşımı destekleyici, görme fonksiyonlarını
güçlendirici yapı taşları oldukları anlaşılıyor. (III) Kolajen
yapımını hızlandırdıklarını, güneş hasarlarını önlediklerini,
belleği desteklediklerini gösteren bulgular da var. (IV) Kanı
inceltici etkisi de mühim bir avantaj ama kanın durmasına
engel olabilecek olan bu özelliği nedeniyle ameliyatlar-
dan 10 gün önce kullanımına ara verilmesi gerekiyor.
(V) Günde 1-2 çay kaşığı üzüm çekirdeğini yoğurduğunu-
za, salatalarınıza ve çorbalarınıza eklemeyi ihmal etme-
menizi salık veririm.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak
aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede üzüm çekirdeğinin gıda açısından muhtevi-
yatına ilişkin bilgiler bulunmaktadır.
B) II. cümlede üzüm çekirdeğinin içerdiği antioksidanın
sağlıkla ilgili bazı işlevlerinden söz edilmiştir.
C) III. cümlede bir önceki cümlede ileri sürülen görüşle
ilgili örnekler verilerek düşünceye inandırıcılık kazandı-
rılmıştır.
D) IV. cümlede bir durumun hem faydasına hem de zararlı
olabilecek bir yanına değinilmiştir.
E) V. cümlede bir gıdanın hangi dozda ve ne şekilde alı-
nacağına yönelik bir açıklama yapılmıştır.
8 ve 9. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Refleksler ya da refleksif davranışlar, doğuştan getirilen ve
bu yüzden de öğrenme gerektirmeyen, belli uyarıcılar kar-
şısında istemsiz, hızlı ve tutarlı davranışlardır. Öksürmek,
hapşırmak, sobaya değen elin hemen çekilmesi, bek-
lenmedik bir ses karşısında irkilmek bunlar arasındadır.
Organizmanın denge yani homeostaz durumunu koruma-
ya yönelik istem dışı davranışları da refleksif davranışlar-
dır. Vücut ısısının, kan basıncının, kan şekerinin istikrarlı
bir denge düzeyinde tutulmasına yönelik organizma tepki-
leri olan titreme, terleme, kana şeker salgılanması da bu
alanda incelenir.
8. I. Tümü doğumla birlikte görülmeye başlar.
II. Kontrol dışı davranışlardır.
III. Uyarıcılarla birlikte düzenli olarak gerçekleşen, öğren-
me gerektirmeyen davranışlardır.
Bu parçada “refleksif davranışlar” ile ilgili olarak yukarı-
dakilerden hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III
D) Yalnız II E) Yalnız III
7. Mustafa Kemal Erdemol, parasızlık yazarın başının belası
olmuştur her zaman, diyor. Bu dertten mustarip birçok isim P
var: Balzac, Marx, Gorki, Dostoyevski, Alexandre Dumas,
E
Rainer Maria Rilke inanılmaz fakirlik çekenlerden birkaçı.
Erdemol’un altını çizdiği üzere yazarın kütüphanesinden S
başka kaybedecek hazinesi yok. Yazar, borçlarla boğuş-
tuğunda öncelikle el konan şey de kütüphanesi oluyor ne
yazık ki. Yani zor zamanlarda kitap, para yerine de kullanı-
PES Paragraf Soru Bankası

lıyormuş bir vakitler. Bir başka deyişle kitabın para ettiği de

oluyormuş.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Düşünce örneklerle ve tanıkla desteklenmiştir.
B) Mecazlı söyleyişlere yer verilmiştir.
C) Açıklayıcı anlatım özelliği ağır basmaktadır.
D) Farklı yapıda cümleler kullanılmıştır.
E) Dil, alıcıyı harekete geçirme işlevinde kullanılmıştır.
9. Bu parçanın anlatımında aşağıda verilenlerden hangi-
leri kullanılmıştır?
A) Tanımlama - Karşılaştırma - Örnekleme
B) Açıklama - Tanımlama - Örnekleme
C) Açıklama - Betimleme - Karşılaştırma
D) Karşılaştırma - Tartışma - Açıklama
E) Tartışma - Tanımlama - Açıklama

188

10. İnsan saatlerce bakabilir gökyüzüne
Denize saatlerce bakabilir, bir kuşa, bir çocuğa
Yaşamak yeryüzünde, onunla karışmaktır
Kopmaz kökler salmaktır oraya
Kucakladın mı sımsıkı kucaklayacaksın arkadaşını
Kavgaya tüm kaslarınla gövdenle tutkunla gireceksin
Ve uzandın mı bir kez sımsıcak kumlara
Bir kum tanesi, bir yaprak, bir taş gibi dinleneceksin
İnsan bütün güzel müzikleri dinlemeli alabildiğine
Hem de tüm benliği seslerle, ezgilerle dolarcasına
İnsan balıklama dalmalı içine hayatın
Bir kayadan zümrüt bir denize dalarcasına
Şairin bu dizelerde vurgulamak istedikleri arasında
I. İnsan, yaşadığı yere sımsıkı bağlanmalı ve oranın tadı-
nı çıkarmalıdır.
II. İnsan, yaptığı bir şeye bütün varlığını vermekten çekin-
meli, kendini kontrol etmelidir.
III. İnsan, yaşamın bütün güzelliklerini kendisine saklama-
lıdır.
IV. Bir insan sevgisinde içten olmalı ve bunu belli etmelidir.
yukarıda verilenlerden hangileri yoktur?
A) I ve II B) II ve III C) I ve III
D) II ve IV E) III ve IV
11. (I) Afrodisias, Aydın şehrinin sınırları içerisinde yer almak-
tadır. (II) Şehirde ilk kazı 1904 yılında Fransız Paul Gaudin
tarafından yapılmıştır. (III) Yıllar sonra fotoğraf sanatçısı
Ara Güler, Afrodisias’ta çekmiş olduğu fotoğraarı, son-
rasında o dönem New York Üniversitesinde eğitim veren
Prof. Dr. Kenan Erim’e göndermiştir. (IV) Prof. Erim 1960
yılında kazılara başlamış ölümüne dek burada bu konu
üzerinde çalışmıştır. (V) Afrodisias aşkın ve güzelliğin tan-
rıçası Afrodit’in şehri diye bilinir. (VI) 7000 yıllık bir geçmişi
olan şehir, İzmir’den 230 km uzaklıkta, Aydın’ın Geyre kö-
yünde bulunmakta, ilk adı Legenpolis diye de bilinmektedir.
(VII) Adı ne olarak bilinirse bilinsin Afrodis, her zaman aşk
tanrıçasının evi olarak bilinmiş ve ilgi çekmiştir, genel kabul
budur: Afrodisias aşk tanrıçasının evidir.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
hangi cümleyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
189
Mukavemet Testi – 2
12. Şinasi’nin nesir alanındaki yenilikçiliği ve devrimciliği umu-
miyetle ve sugötürmez biçimde kabul edilmektedir. Ancak
şiir sahasındaki rolü açık ve kesin olarak belirlenmemiştir.
Onun sade Türkçeye yaptığı hizmet de şiire getirdiği yeni
temalar da herkesçe saygı görmüş, kabul edilmiştir ama
onu herkes iyi, büyük, yol açıcı şair kabul eden de olmuş,
tam tersini savunan da. Öyleyse muhteva yani konunun ye-
niliği ve dil malzemesinin sadeliği güvenilir ve genelgeçer
ölçütler değildir. Olgu bu olduğuna göre biz Şinasi’yi neye
göre büyük şair veya sıradan bir manzumeci sayacağız?
Elbette üsluba göre… Gerçekten de ortak bir dünya görü-
şüne ve ortak bir dil malzemesine sahip olan sanatkârların
şahsiyetlerini kendilerine has bir üslup yaratabilmeleriyle
değerlendirmek bize en doğru yol gibi gözüküyor. Bu öl-
çünün eski şairler için olduğu kadar, yeni şairler için de
geçerli olduğu kanaatindeyiz. Avrupa’da yalnız edebiyat
sahasında değil bütün sanat araştırmalarında bu ölçü esas
alınmaktadır.
Bu parçada altı çizili sözle
I. İçeriğin özgün ve farklı olması
II. Dilde yerlilik ve sadeliğin sanat dili yapılması
III. Bir dönemin dilsel ögelerinden özgün bir biçeme ulaşıl-
ması
durumlarından hangilerine gönderme yapılmıştır?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) Yalnız III
P 13. (I) Hürriyet yani özgürlük, toplumsal değerlerdendir ve top-
E lumla birlikteyken söz konusu olabilir. (II) Dağlara ya da de-
nizlerin ıssız bir bölgesine çekilip bir başına yaşayan kişi,
S evet dilediği gibi yatar, kalkar, yer içer, ona kimse karışmaz.
(III) Ancak görünüşte özgürdür sadece. (IV) Karşısına baş-
ka biri çıkana kadardır onun özgürlüğü. (V) Karşısına bir
insan veya hayvan çıkınca ya onu yenip buyruğuna alacak
PES Paragraf Soru Bankası
ya da yenilip onun buyruğu altına girecektir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinin
yerine “Gerçekte özgürlük değildir bu.” sözü getirilir-
se parçada dil ve düşünce yönünden bir değişiklik
olmaz?
A) I B) II C) III D) IV E) V
 Mukavemet Testi – 2
14. (I) Galiba bu dünya denen iki kapılı hana hiçbir zaman tam
olarak yerleşemeyeceğiz. (II) Dünyaya ne kadar derinden
dalarsak dalalım, şu meşgaleler dışındakini ne kadar unu-
tursak unutalım, bir başka yere ait olduğumuzu daima ha-
tırlayacağız. (III) Bir başka yerden geldiğimizi ve bir başka
yere gideceğimizi içimizde yaşatıp duracağız hep. (IV) Ezel
ve ebet arasındaki sonsuz yolculuğun bir noktasında bize
bir hayat bağışlanmış olduğunu duyumsayacağız. (V) Ak-
lımıza her düştüğünde ait olduğumuz yere bizi götürecek
gemiyi gözlemleyerek “siyah ufuklar”a bakıp duracağız.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinden
önce “Hiç ev sahibi gibi olamayacak, kendimizi hep misa-
fir gibi hissedeceğiz.” cümlesi getirilirse parça dil ve
düşünce açısından bütünlük kazanır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
15. (I) Veysel, doğar doğmaz tanıştığı güneşi, yedi yaşınday-
ken yakalandığı çiçek hastalığı yüzünden erken kaybet-
meye başlar. (II) Sol gözünü vererek çiçekten kurtulan
Veysel’in sağ gözü de hasar görmüşse de biraz görebil-
mektedir. (III) Şimdi küçücük bir çocuk, karanlıklarda yapa-
yalnızdır. (IV) Kısa bir süre sonra sağ gözü de üvendirenin
batması sonucu, sol gözünün akibetine uğrar. (V) Ne var ki
PES Paragraf Soru Bankası
kader, onun ışığı karanlıklarda aramasını istemektedir.
Bu parçanın dil ve anlam akışındaki bozukluğu gider-
mek için aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır?
A) V. cümle, II. cümleden sonra getirilmeli
B) I. cümle ile II. cümle yer değiştirmeli
C) II. cümle ile IV. cümle yer değiştirmeli
D) III. cümle ile V. cümle yer değiştirmeli
E) IV. cümle, V. cümleden sonra getirilmeli
190
16. (I) Her usta sanatçı, ulaştığı ustalık noktasına sıfır yükselti-
den başlayarak gelmeye çalışsaydı sanırım sanat dağının
zirvesine hiçbir sanatçı ulaşamazdı. (II) Ustalık, başka-
sından yararlanmamakla değil, tam aksine en iyi olandan
yararlanıp onun üstüne bir şeyler ekleyerek ve yaratıcı bir
güç ortaya koyarak elde edilir. (III) Zaten sıradan sanat-
çı, ödünç alır ve ödünç aldığı şeyde bir değişiklik yapmaz;
büyük sanatçı ise çalar ve çaldığı şeyde kendi zevkine
uygun değişiklikler yapar, onun sahibi olur. (IV) Nerede bir
yenilik, ilgi görmeye başlamışsa orada sanatçılar, nasiple-
rini almak için kuyruğa girerler. (V) İşte basit sanatçıyla
üstün sanatçı, kendini burada belli eder: Biri aldığına kendi
damgasını vurmuş ve onu kendine mal etmiştir; diğeri ise
aldığının üzerinde hiçbir işlem yapmamış, onu kendine ait
kılmamıştır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangi ikisin-
den birinin çıkarılması, parçada dile getirilen düşün-
celerde bir eksiklik oluşturmaz?
A) I-III B) II-IV C) III-IV D) III-V E) IV-V
P 17. (I) Bahçe kapısının önünde alçak bir mutfak iskemlesine
oturmuş, etrafına toplanan çocuklara ince söğüt dalların-
E dan düdük yapıyordu. (II) Bu, onun çocukken köyünde
öğrendiği bir sanattı. (III) Ama Mehmet’in marifeti, bundan
S
da ibaret değildi. (IV) Düdük yapıyorum diye taze dalları
kestiğini, örselemeden kabukları çıkardığını görenler, ona
alaycı bir edayla gülümserlerdi. (V) Fakat biraz sonra bu
ilkel aletin tatlı bir sesle öttüğünü görünce şaşırırlardı.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşünce-
nin akışını bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V

18 ve 19. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Güzel bir şiir okusam dalıp giderim, nemli topraklara döner
yüreğim. Hangi acıların güneşinde pişmiş bu olgun meyve,
bu ruh diye düşünürüm. Defalarca okurum, farkında olma-
dan ezberlerim, yeri gelince ağzımdan dökülüverir mısra-
lar. Şaşırıp kalırım, bunu ne zaman ezberledim diye. Ben-
de iyi şiirin ölçüsü budur: Kendini defalarca okutuyorsa ve
hafızamda kendine zorla yer açıyorsa o şiir, benim için iyi
şiirdir. Artık onu tırtıklayıp durmam, şurası şöyleymiş, bura-
sı böyleymiş bakmam ben. Sorarım kendime, sen bu kadar
etkili ne yazdın da ahkâm keseceksin diye. Sonra emek var
kardeşim, çile var; öyleyse insaf da olmalı değil mi? Yani
ben yüreğimin götürdüğü şiirlere giderim hep. Bu şiirlerin
öyle kalburüstü şairlere ait olması da gerekmez ama ben
yine de kalburüstü birkaç şairin şiirini burada zikredeyim.
Necip Fazıl’ın Çile, Nâzım Hikmet’in Davet, Rıfat Ilgaz’ın
Aliş, Erdem Bayazıt’ın Bulmak, Orhan Veli’nin Anlatamıyo-
rum, Cahit Sıtkı’nın Otuz Beş Yaş, Ahmet Muhip’in Olvido,
Abdurrahim Karakoç’un İsyanlı Sükut, Sezai Karakoç’un
Mona Rosa, Attila İlhan’ın Ben Sana Mecburum ve daha
niceleri böyle bağdaş kurmuştur hafızamın en müstesna
köşelerine.
18. Bu parçadaki gibi konuşan bir şair için aşağıdakiler-
den hangisi söylenemez?
A) Duygusal B) Öz eleştiri yapabilen
C) Saygılı D) Empatik
E) Akılcı
19. Bu parçanın anlatımında aşağıdaki anlatım özellikle-
rinden hangisine yer verilmemiştir?
A) Tartışmacı anlatım
B) Tanık gösterme
C) Sözcüklerin duygusal anlamından yararlanma
D) Örneklemelerden yararlanma
E) Söyleşi havası taşıyan anlatım
191
Mukavemet Testi – 2
20. Benim bir Hıdırellez alışkanlığım var. Çocukluğumdan beri
yılda bir kere mayıs ayında annemin bana öğrettiği bir aile
geleneği bu. İstediklerimi kalpten isteyerek olmuş gibi gö-
zümde canlandırarak somut bir hâlde çiziyorum, yazıyorum,
kolajlar yapıyorum. O hedem gerçekleşmiş gibi hayal edi-
yorum, sanki bir hedef kartı yapıyor gibi görsel olarak ha-
yallerimi kâğıda aktarıyorum. Bunu her sene bir ritüel ve
aile geleneği olarak yapmak beni umutlu, hedeerime yakın
hissettiriyor. Bana göre çok stratejik hedeerin altında hep
iyi kurulmuş hayaller var. Bana başarıyı getiren de sanırım
hayal dünyamda yaptığım bu inovasyondur.
Bu parçadaki gibi konuşan birinin vurgulamak istediği
asıl düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A) Güçlü hayaller, insanı yaşama bağlayan hedeflere kay-
naklık eder.
B) İnsanların başarılı ve mutlu olması için yeniliklere açık
olması gerekir.
C) Hedeflerin ve başarıların altında üzerinde yoğunlaşıl-
mış hayaller vardır.
D) İnsanın başarısının temelinde aile geleneklerine bağlı-
lık yer alır.
E) Hayal gücü yüksek insanların hedeflerine ulaşma moti-
vasyonları daha güçlüdür.
21. “Sevdalım Hayat Filarmonik Konserleri” yirmi yerde daha
sürdürülecek. Bu ilgiye, bu coşkuya bakıp bakıp mutlu olu-
yorum. Bu konserlerde edebiyat, müzik ve görsellik sahne-
de bir araya geldi. İnsanlar da coştukça coştu. Bu coşku
beni de coşturdu. Nitelikli sanata acıkmış galiba insanlar.
Ama yine de bu coşkunun ve ilginin kaynakları üzerine
konuşmak bana düşmez. Sadece şunu söylemekle yetine-
P yim: Türkiye, uzun süreden beri ilk defa rahat nefes almaya
E başladı. Âdeta unutulan bir yaşama sevinci, yeniden birbiri-
ne kenetlenme arzusu... En azından benim gözlemlediğim
S ve hissettiğim bu.
Bu parçada bütünüyle değerlendirildiğinde aşağıdaki
sorulardan hangisinin yanıtı olmaya uygundur?
PES Paragraf Soru Bankası
A) Bir müzik konserinde niçin edebiyata ve görselliğe çok
yer veriyorsunuz?
B) İcra ettiğiniz konserlerin çok fazla ilgi görmesi, sizi nasıl
etkiliyor?
C) Birçok yerde gerçekleştirdiğiniz konserlerinize insanlar
niçin çok ilgi gösterdi?
D) Bir müzik adamı olarak müziğin ve müzikseverlerin
seviyesini nasıl görüyorsunuz?
E) Sanatçının sanatseverlerce çok ilgi görmesi onun
sanatını olumlu mu, olumsuz mu etkiler?
 Mukavemet Testi – 2

22.

(https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/ayda-ortalama-442-dakika-telefonla-konusuyoruz/1268671)
Bu görselden hareketle aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz?
A) Türk insanı, Avrupalılara göre telefona daha çok vakit ayırıyor.
B) İnsanlar, telefonları çalmasa da telefona bakma ihtiyacı duyuyor.
C) “112 Acil Servis” ücretsiz bir servis olduğu için sıklıkla aranıyor.
D) Avrupa’da insanların neredeyse yarısı, telefonunu geceleri de kontrol ediyor.
E) Türklerin yüzde 61’i uyandıktan kısa bir süre sonra telefonuna bakıyor.
PES Paragraf Soru Bankası

İDEAL SÜRE 23 dk MAKUL SÜRE 26 dk SİZİN SÜRENİZ

192
 MUKAVEMET TESTİ – 3
1. Medeniyet hastalıkları olarak bilinen pek çok yeni sağlık
sorunumuz var ve bunlar genetik mirasımızdan ziyade
yaşam tarzı seçimlerimiz yani “tercihlerimiz” ile ilintili. Bu
karne obezitede de tip 2 diyabette de alzaymırda da hi-
pertansiyon veya kanserde de değişmiyor. Bunların her
biri ne yiyip içtiğimiz, neleri dert ettiğimiz veya görmezden
geldiğimiz, ne kadar aktif bir hayat sürüp günde kaç adım
atabildiğimiz, alkol-sigara yanlışlarımız, keyii ya da kaygılı
yapılanmamız ile doğrudan bağlantılı. Aynı bağlantı, uyku-
muz için de geçerli. Yeterli ve kaliteli “kronobiyoloji” yani za-
man-beden takvimine uygun bir uykunuz yoksa saydığım
hastalıklardan bir veya birkaçına paçanızı kaptırıp yaşlılı-
ğınızı poliklinik kuyruklarında geçirebilirsiniz.
Bu parçadaki altı çizili sözün kapsamına girenler ara-
sında aşağıdakilerden hangisi sayılmamıştır?
A) Üzüntü verici durumlara maruz kalıp kalmamak
B) Fiziksel aktiviteyi yeterli düzeyde yapıp yapmamak
C) Sağlıklı biçimde beslenip beslenmemek
D) Sorunları takıntı yapıp yapmamak
E) Pozitif bir kişiliğe sahip olup olmamak
İlgi - Bilgi
Bilgi beş harflidir, beşte dördü “ilgi”dir!
Mümin Sekman
Sorumluluk
Elinden geleni yapmadığın müddetçe umduğunu bulamamak-
tan şikâyette haksızsın.
Cenap Şahabettin / “Tiryaki Sözler”
Güç - Güçlük
Güçlükler, hayatımızın önemli ve değerli bir parçasıdır.
Sonuç çıkarmayı başarırsanız zorluklar bilge bir öğretmen
gibidir. Sonuç çıkarmayı bilmiyorsanız her gün dayak yedi-
ğiniz ama hiçbir şey öğrenemediğiniz öğretmene benzer
zorluklar. İşin kötü tarafı derse de girmek istemezsiniz yani
hayatı sevmezsiniz. Yaşadığınız her zorluk sizi hayata
hazırlar.
Ahmet Şerif İzgören
193
Ahmet Muhip Dıranas
(1909-1980)
• Öz Şiir
• Sembolizm
• Şiirler (1974)
• “Kırık Saz” (Tevfik Fikret’in Rübab-ı Şikeste’sinden dil
içi çeviri)
• “Gölgeler” (Oyun)
• “O Böyle İstemezdi” (Oyun)
2. Ahmet Muhip Dıranas, hecenin son temsilcilerindendir.
Ama heceyi klasik kalıplarının dışında denemelerle kul-
lanmıştır. Hececilerin ve özellikle Faruk Naz’in başlattığı
“memleketçi şiirler”den beslenerek yazdığı Ağrı şiirinde
memleket coğrafyasının güzelliğini duyumsatır. 1940’larda
ortaya çıkan Garip anlayışının getirdiği yeniliklere çabuk
ayak uydurmuş; serbest şiirler de yazmış ama genelde bi-
çimci kalmıştır, tema olarak gündelik hayatın basit ayrıntı-
larını da dile getirmiş Fahriye Abla şiirinde içerik olarak Or-
han Veli’ye çok yaklaşmıştır. Hatta bu şiirle hep gündemde
kalmaktan sıkılmış; bu şiirin kendisinin asıl güzel şiirlerine
P ulaşmayı engellediğini söylemiştir. Gerçekten de onun en
E güçlü şiirleri, Baudelaire’den gelen etkiyle yazdığı sembo-
lizme uygun imgeli şiirlerdir. O, bu şiirlerde bireycidir, “Öz
S Şiir” anlayışında olup iletiyi değil estetiği önemsemiş, bol
çağrışımlı, imgeli ve oylumlu bir yapı ortaya koymuştur. Bir
ayağı gelenekte, bir ayağı yeniliktedir. Olvido bu anlamda
bir şaheserdir.
PES Paragraf Soru Bankası
Bu parçada tanıtılan Ahmet Muhip Dıranas’ın şiiriyle
ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Şiirleri biçim ve içerik bakımından çeşitlilik gösterir.
B) Şiirlerinde farklı kaynaklardan beslenmiştir.
C) Bazı şiirlerinde sembolistleri taklit etmiştir.
D) Çoğunlukla biçimci ve bireyci bir şiiri vardır.
E) Sanat için sanat anlayışıyla yazdığı şiirlerinde çok kat-
manlı bir söyleyiş vardır.
 Mukavemet Testi – 3
3. Fuat Köprülü’ye gelinceye kadar kuşatıcı bir edebiyat ta-
rihi çalışması ortaya konamamıştır. Bizde gerçek manada
edebiyat tarihi düşüncesinin ilk temsilcisi odur. Türk edebi-
yat tarihini onun gibi bütün devir ve sahaları ile kuşatacak
çapta ele almak çok büyük imkânlar ve fedakârlık istiyordu
ve bu işe, bu yüzden kimse cesaret edememiştir. Edebi-
yat tarihi sahasında meydana getirilenler, tek tek şahıslar
veya eserler üzerine incelemeler şeklindeki monograler-
den ileriye gidememiştir. - - - - Türk edebiyatını başından bu
yana en yeni bilgi, belge ve araştırmalara dayanarak bütün
devreleri ile kuşatmaya çalışan ikinci bir edebiyat tarihi çık-
madı. Yanlış anlaşılmasın hiç çalışma olmadı demiyorum.
Bilimsel, orijinal ve kuşatıcı bir çalışma olmadığından bah-
sediyorum.
Bu parçada boş bırakılan yere dil ve anlatım açısından
getirilebilecek en uygun cümle aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) Ne Köprülü zamanında ne de daha sonra onunkinden
geniş bir edebiyat tarihi çalışması yapıldı.
B) Köprülü’nün çalışmalarındaki eksiklikleri gideren çalış-
malara da ihtiyaç var.
C) Osmanlı sahasıyla sınırlı kalan edebiyat tarihi çalışma-
larının yetersizliği, edebiyatımız için büyük kayıptı.
D) Galiba bizde üretme yeteneği var ama arşivleme,
ayrıştırma ve sentezleme yeteneği yok.
E) Karşılaştırmalı edebiyat tarihçiliğinin önemi ise asla
yadsınamaz.
4. (I) Ders dinlemek, hele de hava güzelken ve sevdiğiniz bir
insan, dışarıda sizi bekliyorsa en büyük işkencedir ama
dinlemezseniz kaybedeceğiniz şey kazanacağınızdan çok
fazla olacaktır. (II) Çok ünlü bir psikologsanız dünyanın
en saçma hikâyelerini dinlemek zorunda kalırsınız üstelik
kendi ailenize göstermediğiniz sabrı hastanızın dertlerini
PES Paragraf Soru Bankası
dinlerken göstermek zorundasınızdır. (III) Birçok mesleki
başarının temelinde fedakârlıklar, kısıtlanmış özgürlükler
ve ertelenmiş hazlar vardır. (IV) İstediğimiz şeylere ulaş-
mak için istemediğimiz birçok şeye katlanmak zorundayız.
(V) Bu gerçeğin farkında olanlar, bedel öderlerken de fazla
rahatsız olmazlar.
Bu parçada anlatılanlar, numaralanmış cümlelerin
hangisinde verilen mesajı kanıtlamak için yazılmıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
194
5. (I) Bir başka insanı, kişiliğinin en derindeki çekirdeğinden
kavramanın tek yolu sevgidir. (II) Sevmediği sürece hiç
kimse, bir başka insanın özünün tam olarak farkına vara-
maz. (III) Sevgi yoluyla insan, sevilen kişideki temel kişilik
özelliklerini ve eğilimlerini görebilecek duruma gelir ve da-
hası, ondaki gerçekleşmemiş olan ancak gerçekleştirilme-
si gereken potansiyelleri görür. (IV) Ayrıca sevgisi yoluyla
kişi, sevdiği insanın bu potansiyelleri gerçekleştirmesini
sağlar. (V) Sevdiği insanın ne olabileceğinin ve ne olması
gerektiğinin farkına varmasını sağlayarak potansiyellerini
gerçekleştirmesine kapı aralar.
Bu parçanın değerlendirilmesiyle ilgili aşağıdaki yargı-
lardan hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede, sevginin bir durumun vazgeçilmezi olduğu
vurgulanmıştır.
B) II. cümle, bir önceki cümlenin gerekçesini açıklama
işlevindedir.
C) III. cümlede, sevginin farkındalık yaratan özelliğe sahip
olduğu dile getirilmiştir.
D) IV. cümlede, sevgiyi korumanın koşuluna dikkat çekil-
miştir.
E) V. cümlede, sevginin sevilen insan üzerinde itici bir güç
olduğuna değinilmiştir.
6. I. Televizyonun topluma özellikle de çocuklara olan
etkisini iyi değerlendirmek gerekir çünkü televizyon
bilgilendirme amaçlı kullanıldığı gibi toplumun kültürel
yapısını istenilen yönde değiştirmek için de kullanılır.
P II. Özellikle televizyonda yayımlanan bazı programlar,
toplumun bazı değerlerini yıpratabilir ya da tamamen
E
değiştirebilir.
S III. Dolayısıyla kendi kültürüne ait olmayanı yiyip içen,
kendi kültürüne ait olmayanı giyinen ve kendi kültürüne
ait olmayan müziği dinleyen bir toplum oluşmaktadır.
IV. Nitekim reklam bombardımanına maruz kalan insanlar-
da “Tüketilmeden mutlu olunmaz.” bilinci oluşturulmak-
ta ve toplumun tüketim alışkanlıkları değiştirilmektedir.
V. Mesela tüketimin artmasında özellikle görsel medyanın
merkezindeki televizyon ile yapılan reklam bombardı-
manı etkili olmaktadır.
Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir parça oluşturul-
duğunda baştan dördüncü cümle hangisi olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V

7. Sokrates, hiçbir şekilde ilk lozof değildi. Ondan önce, yak-
laşık yüz elli yıllık bir süreç boyunca başka lozoar da ol-
muştu. Başka pek çok lozof, Sokrates’ten hem önce hem
de sonra, onun kadar güçlü ve sağlam bir biçimde akıl yürüt-
tü; aynen onun gibi, sonuçlarına hiç bakmadan argümanın
kendisini götürdüğü yere kadar gitti. Onu özel olarak Yu-
nan, genel olarak da Batı felsefesinin en önemli kahramanı
hâline getiren iki şey vardır. Bunlardan birincisi Sokrates’in
felsefenin nasıl ve ne için olması gerektiğiyle ilgili standart-
ları koymuş olmasıdır. Bu standartlar, kesinlikle çok yüksek
standartlardır. İkinci husus ise Platon gibi birinin onun öğren-
cisi olması ve onun diyaloglarını yazıya geçirmiş olmasıdır.
Çünkü üstat, “Yazı, insan beynini tembelleştirir.” inancı yü-
zünden görüşlerini ve bilgilerini yazıya dökmemişti. Burada
şunu da vurgulayalım: Sokrates olmasaydı Platon olmazdı.
Platon olmasaydı Sokrates, sadece bir dipnot olarak kalırdı.
Yine Platon olmasaydı Sokrates’ten önceki bütün bilgileri
kendisinden aldığımız Aristoteles de olmayacaktı.
Bu parçadaki altı çizili ifadeyle
I. Akıl yürütmenin yönteminin belirlenmesi
II. Akıl yürütmenin amacının ortaya konması
III. Öncü filozofların fikirlerinin yazıya dökülmesi
durumlarından hangilerine gönderme yapılmıştır?
A) I ve II B) Yalnız I C) Yalnız II
D) I, II ve III E) II ve III
8. I. Aşırı koruyucu ortam, çocuğun psikososyal gelişimini
olumsuz açıdan etkileyecek, çocuğun özerk bir birey
olarak gelecekte girişimci ve sosyal bir birey olmasına
engel olacaktır.
II. Ruhsal açıdan dengeli olamayan ve bağımsız bir kişili-
ğe ulaşamayan bu büyümüş çocuklar; kendi başlarına
bir iş yapamayacak, sorumluluk alamayacak, inisiyatif-
siz, edilgen ve başarısız insanlar olacaklardır.
Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşa-
ğıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) I. cümlede ifade edilen konuyla karşıtlık içeren farklı bir
durumdan söz edilmektedir.
B) I. cümlede anlatılan durumun ortaya çıkaracağı sonuç-
tan bahsedilmektedir.
C) I. cümledeki sorunun doğurduğu sorunları engelleme
yollarından söz edilmektedir.
D) I. cümlede belirtilen durumun çözümüne yönelik sapta-
ma yapılmıştır.
E) I. cümlede değinilen düşüncenin kesin olarak kanıtlan-
dığı gösterilmektedir.
195
Mukavemet Testi – 3
9. Şairlerin çoğu, açık olmayla basit olmayı birbirini gerektiren
zorunluluklar olarak gördüğü için korkarlar açıklıktan. Hatta
açık söylemeye kalkışınca kalabalığın içinde çıplak kalmış
gibi tedirgin olurlar. Bu tedirginlik, onları imge üstüne imge
yapmaya götürür. Bu imgeler de hep kapatan imgelerdir
yani belirsizleştiren, karartan, gizleyen imgeler. Oysa açık
olmak basit olmak değildir. Kafası ve kalbi açık olanın kul-
landığı dil de açıktır. Düşüncelerinin ve duygularının nü-
anslarını bilen, anlatacaklarını içselleştirmiş bir şair, olsa
olsa açan ve somutlaştıran imgeler kullanır. Onun şiirinde
makyaj, cildi bozup kapatan bir kimyasal tabaka değildir.
Yüzün güzelliğini fark ettiren, aslı ve özü rahat ve etkili bi-
çimde ortaya koyan bir dozdadır. İşte şiirde varılması gere-
ken erdem budur. Eskiler, buna sehlimümteni derlerdi yani
yasaklanmış kolaylık. Kime mi yasaklanmış? Elbette mü-
teşairlere yani şairlik taslayanlara. Gerçek şairlere değil.
Gerçek şair, Yunus gibi “Beni bende demen bende değilem
/ Bir ben vardır bende benden içeri” deyiverir ve bir âlem
manayı, iki dizeye sığdırıverir.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada vurgulanan düşün-
ceyle çelişir?
A) Gerçek bir şair, duygularını ve düşüncelerini doğru ve
açık biçimde ifade eder.
B) Şiirde iletinin net ve tek olması, yoruma açık olmasını
engeller ve onun niteliğini düşürür.
C) İmgeli olan her şiiri kapalı ve anlaşılmaz şiir olarak
yaftalamak, şiirin sesini kısmaktır.
D) Açık, anlaşılır ve kısa söyleyebilmek, ancak olgun şair-
lerin ulaşabileceği bir zirvedir.
E) Karmaşık bir anlatım, aslında şairin kalbindeki ve kafa-
sındaki karmaşanın dışa vurumudur.
P
E
S
PES Paragraf Soru Bankası
Mesafe
İnsanlara, ateşe yaklaşır gibi yaklaş; çok uzaklaşma, donarsın;
çok yaklaşma yanarsın.
Sadi Şirazi
 Mukavemet Testi – 3

10. I. Varoluş Nedenimiz 11. Denizlerdeki mikroorganizmalar fotosentez yaparak kar-

Toprak... Toprak... Toprak... Ülkemiz yılda 743 milyon
ton toprağını erozyonla kaybediyor. Toprak, kaybet-
meyi göze alamayacağımız kadar kıymetli bir varlık.
Bize aşımızı, işimizi, sanayimize ham maddeyi toprak
sağlıyor. Eğer toprağımızı kaybedersek hayatımızı da
kaybederiz.
II. Ufkumuz, Geleceğe Bakışımız
Sürdürülebilir yaşam ilkesiyle başta topraklarımız
olmak üzere doğal varlıkların korunması için bilim
temelli çalışan, topraktan gelen toplumsal barışa ina-
nan, halkla bütünleşen, ülkenin ve dünyanın geleceğin-
de söz sahibi olan, gönüllü, bilinçli, öncü, uluslararası
ve muteber bir sivil toplum kuruluşu olmaktır.
Yukarıda verilen II numaralı parçanın I numaralı parça
ile ilişkisi için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Belirtilen sorunun önüne geçilmesiyle ilgili tasarı dile
getirilmiştir.
B) Verilen kavram, farklı örnekler sayılıp dökülerek açık-
lanmıştır.
C) Ele alınan olguya nesnellik kazandırılmaya çalışılmış-
tır.
D) Üzerinde durulan kavram karşılaştırmalı olarak yine-
lenmiştir.
E) Farklı bir kavram benzer üslupla anlatılmıştır.
bondioksit tüketir ve oksijen üretirler. Böylece atmosferdeki
karbondioksit oranının azalmasına yardımcı olurlar. Ayrıca
denizlerdeki besinlerin geri dönüşümünü sağlar ve bu sıra-
da karbondioksit üretirler. Karasal ortamlardaki mikroorga-
nizmalar, organik maddenin çözülmesinde önemli rol alır;
hem toprağa besin sağlar hem de atmosfere karbondioksit
ve metan salarlar. Mikrobiyal biyokütle ve diğer organik
maddeler milyonlarca yıl içinde yavaş yavaş fosil yakıtla-
ra dönüşür. Ancak fosil yakıtların tüketilmesi, çok hızlı bir
biçimde atmosfere sera gazı salınımıyla sonuçlanır. Bu
yüzden Dünya’daki karbon döngüsü dengeden çok uzaktır.
Fosil yakıtlar tüketildiği sürece atmosferdeki karbondioksit
oranının artması kaçınılmazdır.
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Sularda ve toprakta mikroorganizmalar bulunmaktadır.
B) Fosil yakıtların oluşumunda mikroorganizmaların etkisi
vardır.
C) Atmosferdeki karbondioksit oranının artması karbon
dengesini bozmaktadır.
D) Denizde ve karada yaşayan mikroorganizmalar yapısal
olarak farklıdır.
E) Sera gazı salınımı atmosferin gaz dengesini bozmakta-
dır.

P
E
Soru - Sorgu İnsan
Soru soran, öğrendikleri üstünde düşünen ve sorgulayan
S
Cahilsin, okur öğrenirsin. Gerisin, ilerlersin. Adam yok, yetiş-
öğrenci, kendini değerli ve güçlü görmeyi öğrenir. tirirsin. Paran yok, kazanırsın. Fakat insan bozuldu mu çaresi
Doğan Cüceloğlu yoktur.
PES Paragraf Soru Bankası

Ahmet Hamdi Tanpınar

196

12. “C vitamini hastalıkları önler. O yüzden bol bol tüketilmeli-
dir.” teorisi kapsamlı bir şekilde test edildi. C vitamini has-
talıklara karşı korumaz. Her gün bol bol C vitamini alsanız
bile bir sonraki hastalığınız 5 yerine belki 4,5 gün sürebilir, o
kadar. Ancak bunun için her gün 1000 mg C vitamini almak
gerekir. Bu ise kesinlikle sağlıklı değildir. İki büyük araştır-
ma gösteriyor ki aşırı dozda C vitamini yüklemesi yapmak,
böbrek taşlarının oluşmasına neden olabiliyor. Zira C vita-
mininin bir bölümü vücutta oksalat maddesine dönüşüyor.
Bu madde ise böbrek taşlarının yapı taşlarından birini teşkil
ediyor. Yani büyük miktarlarda vitamin almak, asla cezasız
kalmaz.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A) C vitamini almanın yararları konusunda çok çeşitli
araştırmalar vardır.
B) Aşırı dozda C vitamini almak böbrek taşlarının oluşma-
sını engeller.
C) Eskiden beri C vitamini ile böbrek taşları arasındaki
ilişki araştırılmaktadır.
D) Aşırı C vitamini almak, bilinenin aksine faydalı değil
zararlıdır.
E) İnsan, vitamin almadan önce vücudunun ona ihtiyacı
olup olmadığını öğrenmelidir.
13. İnsan olmak, insana varmak, insana kucak açmak ve insan
kalmak bizim değişmez niteliğimizdir. Fikirler, ideolojiler,
hırslar, öfkeler, kinler, kıskançlık ve ötekileştirmeler değil.
Muhataplık iştiyakı bir denge istencidir ve her zaman bir
adım öne çıkar. Mevlana, “Beri gel beri, daha beri / Sen
bensin işte, ben senim işte.” diye seslenirken bir adım da
ileri atmaktadır sürekli. Geleneği ve muhafazakârlığı vur-
gulayanlar ile çağdaşlık ve ilericilikten dem vuranlar bunu
hep hatırlamak durumundadırlar. İnancın kökünde de çağ-
daşlığın hedende de insana doğru gitmek, erdemleri ya-
şatmak vardır.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Alıntı yapılarak düşünce desteklenmiştir.
B) Açıklayıcı anlatım unsurları ağır basmaktadır.
C) Sayıp dökmeye yer verilmiştir.
D) Farklı anlayışların ortak noktaları vurgulanmıştır.
E) Ağırlıklı olarak dil, alıcıyı harekete geçirme işlevinde
kullanılmıştır.
197
Mukavemet Testi – 3
14. Çavuşlu köyünün eski ismi Katophiya. (I) Tarım, yıllar bo-
yunca köyün en önemli geçim kaynağı olmuş. (II) Toprak
çok bereketli, çay, mısır, fındık, her tür meyve ne ekseniz
bitecek türden. (III) Bu yüzden özel işletmeye ait bir çay
fabrikası kurulmuş köyde. (IV) İlkokul, sağlık ocağı, cami,
lojmanlar, evler, iki bakkal, kahve ve marangoz atölyesiyle
hayat, kendine yeter çizgide akıp gidiyor Çavuşlu köyünde.
(V) Haftada bir gelen nayloncular, balıkçılar, elbiseciler, ve-
resiye defterleri ve çok çalışan köylüler. (VI) Arazisi, evi su-
lar altında kalacağı için istemeye istemeye köyü terk eden
köylülerin geçmişe duyduğu özlem...
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
15. Dünya Yöneticiler Birliği’nin Altın Patron ödülünü alan
CEO, kürsüde şu öğütleri veriyordu:
• Fabrikaları, makineleri olmayan şirketlerin en büyük
piyasa değerlerine ve büyüme hızlarına ulaşması
çalışanların beynindeki bilgiden ve yaratıcılığa değer
vermelerinden kaynaklanır. Siz de öyle yapın.
• “Emir verme” eskiden işlerin yaptırılması için kullanılan
en basit formüldü. Artık değil! İnsanları peşinizden
sürüklemelisiniz. İnsanları ittirerek bir yere varamaz-
sınız. Peşinizden gelmelerini ve dediklerinize değer
vermelerini sağlamalısınız.
• Eskiden üretimin nasıl sağlanabileceği ve reka-
betten nasıl korunabileceğiniz en önemli sorundu.
Günümüzdeki en önemli sorun çalışanlarınızı kurumu-
P nuza nasıl bağlayacağınızdır.
E • Her kuruluş ve şirkette yönetmelikler vardır. Fakat
S esneklik payı her zaman olmalı. Esnek olun ve şans
verin. Yaratıcı olmalarına fırsat verin ve insanları
hemen harcamayın.
• Başkalarının fikirlerini göz ardı ediyoruz. Kulaklarınızı
PES Paragraf Soru Bankası
açmazsanız ve duyduklarınızı önemsemezseniz başa-
rılı olamazsınız.
CEO’nun bu önerileri arasında aşağıdakilerden hangi-
si yoktur?
A) Kurallarda katı olmayın.
B) Hedeflerinizi iyi anlatın.
C) Çalışanları önemseyin.
D) Çalışanlara aidiyet duygusu aşılayın.
E) Çalışanlara karşı buyurgan davranmayın.
 Mukavemet Testi – 3
16 ve 17. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Kanada Arktik’indeki buz örtüsü çekilmesi sonucunda,
40.000 yıldan uzun bir süredir buzla kaplı araziler gün
yüzüne çıktı. Bilimciler, bölgenin son 115.000 yılın en sı-
cak yüzyılını yaşamakta olduğunu saptadılar. Arktik’in
dünyanın geri kalanından 2 ila 3 kat daha hızlı ısınmakta
olduğunu ve buzulların ve buz örtülerinin daha hızlı tepki
verdiğini belirtiyorlar. Ekip, Grönland’ın batısındaki Bafn
Adası’ndaki 30 buz örtüsünün kenarlarından topladıkları
bitkilerin yaşını, radyokarbon tarihleme kullanarak belirle-
diklerini yazıyor. İnce ve soğuk plato buzu, doğal bir buz-
dolabı görevi görerek antik yosun ve likenleri binlerce yıl
boyunca orijinal büyüme pozisyonlarında saklıyordu. Bafn
buz örtülerinden topladıkları yeni açığa çıkan 48 tundra bit-
kisi örneğini inceleyen araştırmacılar, bu antik bitkilerin en
az son 40.000 yıldır buzla örtülü olduğunu buldu.
16. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ula-
şılabilir?
A) Dünya’nın son 115.000 yılın en sıcak yüzyılını yaşadı-
ğına
B) Yosun ve likenlerin buzda diğer bitkilerden daha iyi
korunduğuna
C) Buz örtülerinin bitkileri binlerce yıldır olduğu gibi sakla-
dığına
D) Araştırmaya konu bitkilerin sadece bu bölgede görül-
düğüne
E) Araştırmacıların çalışmalarını Grönland adasında yap-
tığına
PES Paragraf Soru Bankası
17. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiş-
tir?
A) Buzulların ne sebeple eridiğine
B) Araştırmanın hangi sürede tamamlandığına
C) Bitki yaşının hangi yöntemle bulunduğuna
D) Isınmayla ilgili araştırmacıların görüşüne
E) Bazı arazilerin ortaya çıkmasının gerekçesine
198
18 ve 19. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
29 Mayıs 1453’te, 21 yaşında Roma İmparatorluğu’nun
başkentini fetheden ve kurduğu cihan devletinin payitahtı
yapan Fatih Sultan Mehmet, aslında ta çocukluğunda kur-
duğu bir hayali gerçekleştirmişti. İskender gibi büyük cihan-
girlerin hikâyelerini okuyarak büyüyen bu genç sultan; zeki,
bilgili, geniş ufuklu serbest düşünceli, çok iyi eğitim almış
bir insandı ve doğru bildiğini yapmaktan asla vazgeçirile-
meyen bir yapıya sahipti. Ayrıca çok cesur ve dinamik bir
kişiliği vardı. Dünyayı tanımaya meraklı olan bu genç sul-
tan, sarayına hem İslam âlimlerini hem de Hristiyan ve Ya-
hudi bilginleri ve sanatçıları toplamış, onlardan feyiz almış-
tır. Hatta henüz Manisa’da bir şehzade iken bile bir İtalyan
hümanisti olan Çiriaco d’Ancona ve diğer bazı Batılı aydın-
larla temasa geçiyor, onlardan Roma ve Batı tarihi hakkın-
da bilgiler alıyordu. 1465’te Milano elçisinin yazdığına göre
onun Floransalı, Cenevizli ve Raguzalı danışmanları vardı.
18. Bu parçada Fatih Sultan Mehmet’in özellikleri arasında
aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) İlkelerinden ödün vermez.
B) Özgür düşünceli bir yapısı vardır.
C) Düşüncelerini eyleme geçiren, aktif yapılı biridir.
D) Dünyaya at gözlüğüyle bakmaz.
E) Alçak gönüllü ve saygılı bir kişiliğe sahiptir.
P
E
S
19. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söy-
lenemez?
A) Soyut niteliklerin sıralandığı bir portre çizilmiştir.
B) Açıklayıcı anlatımlar ağır basmaktadır.
C) Tanımlama ve karşılaştırma yapılmıştır.
D) Düşünceler ve iddialar, nesnel verilerle kanıtlanmaya
çalışılmıştır.
E) Sayıp dökmeden yararlanılmıştır.

20. Muhabir:
(I) - - - -
Yazar:
—Çocukluğu, ergenliği, ilk gençliği bir şehirden öbürüne
göçerek geçmiş biriyim. Üniversiteye gelene kadar hiçbir
yerde birkaç seneden fazla kalamadım. En uzun yerleşikli-
ğim üniversite sonrasında taşındığım İstanbul’da oldu. Vel-
hasıl, bir aidiyet problemi oluştuysa bile kökü daha eskidir
herhâlde.
Muhabir:
(II) - - - -
Yazar:
—Dile gelince şunu söyleyim: O insanın esas vatanı işte.
Pek çok şey olmadan yaşayabilirim ama uzun süre Türkçe
duymamak, konuşmamak beni mutsuz ediyor. Hastalığa
benzeyen bir mutsuzluk bu. Bu yüzden çok sık geliyorum
zaten. Ait olduğum yer geçmişim, geçmişim ülkem. Ama
her şeyden evvel dilim. Rüyalarımı Türkçe görüyorum, ha-
yallerimi Türkçe kuruyorum.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Eserlerinizdeki kahramanların çok yer gezmesinin
sebebi nedir?
(II) Ana dilden uzak kalmak sizde nasıl duygular uyan-
dırıyor?
B) (I) Romanlarınızdaki aidiyet probleminin temelinin sizin
yaşamınızdan kaynaklandığı söylenebilir mi?
(II) Kendinizi hangi toprağa, hangi dile ait hissediyorsu-
nuz?
C) (I) Uzun zamandır Türkiye’den ayrı yaşamanız bazı
sıkıntılar meydana getirdi mi?
(II) Türkçenin gücünü bize nasıl anlatırsınız?
D) (I) Yaşadığınız yerlerde bulamadığınız, özlemini duy-
duğunuz şeyleri mi anlatıyorsunuz kitaplarınızda?
(II) Yurt dışında olduğunuz zaman Türkçe konuşmayı
özlüyor musunuz?
E) (I) Sizi okumak isteyenler hangi rotayı takip etmeli?
(II) Türkçenin gelişimine katkıda bulunmak için neler
yapıyorsunuz?
199
Mukavemet Testi – 3
21. (I) Pazartesi bütün yerler satılmış dediler. (II) Zamanında
davranmadık diye perşembeye kadar hangi taş sertse ka-
famızı ona vurduk. (III) Nihayet Marmara’nın sularını yara
yara gidiyorduk, bir kez daha selamladım bu güzel şehri ve
“Elveda İstanbul, bekle bizi Napoli!” diye haykırdım. (IV) Ve
ertesi gün yolculuğumuz başladı. (V) O gün ne sihirdir ne
keramet yerler açılıverdi.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir
bütün oluşturması için hangilerinin birbiriyle yer
değiştirmesi gerekir?
A) I ve II B) I ve V C) II ve V
D) III ve IV E) III ve V
22. Çoğu alanda olduğu gibi yazarlıkta da geçerli bir kural
vardır: Ölüyseniz daha ünlü olursunuz. Bir daha yazama-
yacak, bir daha yaratamayacak olmanız, o zamana dek
yazdıklarınızı ve yarattıklarınızı değerli kılacaktır hâliyle
ve adınız ölümün karanlığında parlayacaktır. Ama tarihî ro-
man türünün babası sayılan İskoçyalı yazar Walter Scott,
bu kuralı bozan büyük bir istisna idi. Varsıl bir ailenin oğluy-
du. Henüz iki yaşındayken geçirdiği çocuk felci yüzünden
ölümün kıyısından dönmüştü. Ailesi onu daha sağlıklı bir
ortam olduğu gerekçesiyle dedesinin çiftliğine göndermiş,
Walter, burada hayatı boyunca hatırlayacağı teyzesinin
sevgi dolu yaklaşımı sayesinde toparlanacak ve yaşamayı
tekrar sevecekti. Teyzesi ona hem okuma yazma öğretiyor
P hem de halk masalları ve tuhaf hikâyeler anlatıyordu. Yıllar
E sonra yazacaklarını da etkileyecek olan bu anlatıları zevkle
ve ilgiyle dinliyordu.
S Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarıla-
maz?
A) İnsanların yaşarken kıymet bilmemek gibi bir eğilimleri
PES Paragraf Soru Bankası
vardır.
B) Walter Scott, yaşarken çok ünlü olmuş bir roman yaza-
rıdır.
C) Walter Scott, tarihsel roman türünün ilk örneklerini ver-
miştir.
D) Sözü edilen yazarın yaratma gücünü, yaşadığı olum-
suzluklar kamçılamıştır.
E) Sözü edilen yazar, zengin bir ailenin çocuğudur.
 Mukavemet Testi – 3

23. (I) Televizyon, Türkiye’ye kendi diliyle birlikte geldi. (II) İcat
Yansıma
edilişinden bu yana geçen 80 yıllık süre içinde hayata ba-
hatıralar almanakta kurumuş bir gül yaprağı
kışı, olayların hangi üslupla verileceği, haberlerin nasıl vu-
kokladıkça kokusu eksiliyor hayatın
rucu hâle getirileceği, nasıl gizleneceği gibi bir dizi konuda
bahar uzaklardan bakıp geçiyor
adım adım bir dil ve üslup oluşturdu. (III) Yani o, kurulmuş
duruluyor kan damarda
bir üslupla birlikte gelip yerleşti ülkemize ve bu üsluba kar- sesim bana çarpıyor
şı ne yapacağımızı bilemedik çünkü onu tanımıyorduk. kime seslensem
(IV) Ayakları yere basmayan, dayanaktan yoksun olan bu kulak sağır
gerekçelere kimseler inanmadı. (V) Sonuç olarak bağırıp dili lal.
çağırıp çaresizlerin attığı çığlıkları atıp durduk bugüne ka-
dar. dili lal
kulak sağır
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden kime seslensem
sonra “Dolayısıyla ülkemizde televizyon karşısında göste- sesim bana çarpıyor
rilen tepkilerin pek çok gerekçesi havada kaldı.” cümlesi duruluyor kan damarda
getirilirse parçanın dil ve düşünce bütünlüğü sağlan- bahar uzaklardan bakıp geçiyor
mış olur? kokladıkça kokusu eksiliyor hayatın
hatıralar almanakta kurumuş bir gül yaprağı
A) I B) II C) III D) IV E) V
her gece
uykum kaçar
çoğalır derdim
kabuk bağlamaz yaram
çiçek dökmez umutlarım
güz tükendi kış yanaştı limana
tiril tiril yalnızlık nöbet tutar kapıda
hayallerim pare pare rüyalarım karabasan.

hayallerim pare pare rüyalarım karabasan

tiril tiril yalnızlık nöbet tutar kapıda
güz tükendi kış yanaştı limana
çiçek dökmez umutlarım
kabuk bağlamaz yaram
çoğalır derdim
24. University of Basel zikçileri, yapay bir atomun içinde tek bir
uykum kaçar
elektronun nasıl göründüğünü ve geometrisini göstermeyi
her gece.
başardı. Yeni geliştirdikleri metot ile elektronun herhangi bir
konumda bulunma ihtimalini tespit edebilen araştırmacılar, uçan konar konan uçar başka türlü olmaz denge
gelecek kuantum bilgisayarlarda birer bilgi birimi olacak herkes bir gün içecek şerbetini ecelin
elektron spinlerini de kontrol etmeyi başarmış oluyor. Bir aldın aldın sattın sattın iş bitti
elektronun spini, kuantum bilgisayarlarda en küçük bilgi P tekrarı yok bu alverin
birimi olan kübit olmak için en uygun ve olası aday olarak zararını kârını
E hesap etmek
görülüyor. Şimdiye kadarki araştırmalarda ve uygulamalar-
da bu yönde oldukça umut verici gelişmeler kaydedildi. Bir S sana düşmez
o günde.
elektronun spinini kontrol etmek ve istenen yönde değiştir-
mek dünya genelinde çok fazla zikçi ve farklı disiplinler- o günde
den bilim insanlarının çalıştığı oldukça zorlayıcı katmanları sana düşmez
PES Paragraf Soru Bankası

ve engelleri bulunan renkli bir araştırma alanı konumunda. hesap etmek

zararını kârını
Bu parçaya göre elektron spinleri ile ilgili olarak
tekrarı yok bu alverin
I. Kontrol edilebildiği, aldın aldın sattın sattın iş bitti
II. Kuantum bilgisayarlar için bilgi birimi olabileceği, herkes bir gün içecek şerbetini ecelin
uçan konar konan uçar başka türlü olmaz denge.
III. Renklerinin değiştirilebildiği
Tayyib Atmaca
ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III

200
 Mukavemet Testi – 3

25.

(https://www.trthaber.com/haber/yasam/kaybolan-sehrin-sairi-yahya-kemal-beyatli-438636.html)

Bu görselde Yahya Kemal Beyatlı ile ilgili

I. Eserleri neden vefatından sonra basılmıştır?
II. Ne zaman milletvekili seçilmiştir?
III. Gerçek adı nedir?
IV. Hangi görevlerde bulunmuştur?
V. Lakabı nedir?
PES Paragraf Soru Bankası

sorulardan hangisinin yanıtı yoktur?

A) I B) II C) III D) IV E) V

İDEAL SÜRE 24 dk MAKUL SÜRE 27 dk SİZİN SÜRENİZ

201
 MUKAVEMET TESTİ – 4

3. (I) Her şair, içinde yaşadığı toplumun ruhi, hissî ve krî

1 ve 2. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Ey Türk aydını, Anadolu halkının bir ruhu vardı, o ruhla bü-
tünleşemedin; bir kafası vardı, aydınlatamadın; bir vücudu
vardı, besleyemedin. Üstünde yaşadığı bir toprak vardı, iş-
leyemedin. Onu ilkelliğin, cehaletin, yoksulluğun ve kıtlığın
elinde bıraktın. O, katı toprakla kuru göğün arasında bir
yabani ot gibi bitti. Şimdi elinde orak, buraya hasada gel-
mişsin. Ne ektin ki ne biçeceksin? Bu ısırganları, bu kuru
dikenleri mi? Tabii ayaklarına batacak. İşte, her yanın şer-
ha şerha kanıyor ve sen, acıdan yüzünü buruşturuyorsun,
öfkeden yumruklarını sıkıyorsun. Sana ızdırap veren şey,
senin eserindir, senin eserindir.
hassasiyetlerinden etkilenir. (II) Parçası olduğu cemiyetin
duygularından, düşüncelerinden ve psikolojisinden etkilen-
meyen bir ozan gösterilemez. (III) Üstelik şair, toplumunun
üzerine tutulan görüntülerinin gölgelerini yansıtan bir Ka-
ragöz perdesi gibidir. (IV) İşte şiirdeki bu yansımalara “zih-
niyet unsuru” diyoruz. (V) En soyutçu şair bile alttan alta
sezilen ve onun bir çağın malı olduğunu hissettiren yansı-
malarla örer dizelerini.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangi ikisin-
den birinin çıkarılması, parçanın anlatımında bozulma-
ya ve anlatılanlarda eksilmeye yol açmaz?
A) I veya II B) II veya III C) III veya IV
D) III veya V E) IV veya V

1. Yakup Kadri’nin Yaban romanından kısmen sadeleşti-

rilerek alınan bu parçanın anlatımı için aşağıda verilen-
lerden hangisi yanlıştır?
A) Benzetme yapılmıştır.
B) Yinelemelerle anlam pekiştirilmiştir.
C) Soyut durumların somutlaştırılması vardır.
D) Sözde soru cümleleriyle onaylatma amacı güdülmüş-
tür.
E) Yorum gerektiren cümleler yoktur.
4. (I) Bazı yetişkinler, çocuk kitabının yetişkinlere hitap eden
P temanın daha basit biçimde ele alınmış bir benzeri olma-
sı gerektiğine inanırlar. (II) Bu görüş çocuğu kendine özgü
E dünyası olan bir varlıktan çok, minik bir yetişkin olarak ka-
S bul eder. (III) Onlara göre kitabın edebî yönünden çok, ah-
laki ve eğitici yönü önemlidir hâlbuki çocuk edebiyatı diğer
edebiyat türlerinden ayrılamaz. (IV) Oysa çocuğun dünyası
apayrı bir dünyadır ve hiçbir çocuk, bir büyüğün minyatürü
PES Paragraf Soru Bankası

değildir. (V) Öyleyse iyi bir çocuk kitabı çocuğun ruhsal ihti-
2. Bu parçada vurgulanan düşünceyle aşağıdaki atasöz- yaçlarını karşılayan fakat her şeyden önce çocuğun zevkle
lerinden hangisi arasında anlamca yakınlık yoktur? okuduğu eser olmalıdır.
A) Tarlada izin olsun, harmanda yüzün olsun. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir
B) Ne doğrarsan aşına, o çıkar kaşığına. bütün oluşturması için hangilerinin yer değiştirmesi
C) Harman döven öküzün ağzı bağlanmaz. gerekir?
D) Bakarsan bağ, bakmazsan dağ olur. A) II ile III B) II ve IV C) III ile IV
E) Değirmen iki taştan, muhabbet iki baştan…
D) I ile IV E) IV ile V

202

5. (I) Kitap okumayan nesillerin giderek düşünme fonksiyonu
körelmekte, kir üretme yetenekleri gerilemekte, yetersiz
olan kelime hazinesi ile başarılı iletişim kurma özelliği ka-
zanılamamaktadır. (II) Evrensel değer hükümlerinin kazan-
dırılması, karakter ve kişilik gelişimi, tarih ve kültür bilinci,
okuyan, araştıran ve bilgi seven nesillerin yetiştirilmesiyle
mümkündür. (III) Her şeyin anlatılma olanağı olmayan eği-
tim sürecinde, çocukların kendilerini okuyarak yetiştirmele-
ri de gerekmektedir. (IV) Ancak TV seyrederek, bilgisayar
oynayarak büyüyen çocuklar, giderek okuma yeteneklerini
kaybetmekte ve okumanın sağladığı olanaklardan mahrum
kalmaktadırlar. (V) Okuma alışkanlığının kazanılmasında
ebeveynin rolü son derece önemlidir. (VI) Böyle giderse ve
buna karşı ciddi önlemler alınmazsa çocuklarımız için kitap
okumak bir uzaylı uğraşıymış gibi “yaban” bir eylem hâline
gelecektir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
6. I. Düzenli yapılan spor, sağlıklı bir yaşam biçimini oluş-
turan etkenlerin başında gelir. Vücudun ileri yaşlarda
da dinç kalması yapılan sporun bir neticesidir. Bununla
beraber spor, insanların daha uzun ve daha mutlu bir
yaşam sürmelerine yardımcı olur.
II. Sağlıklı bir hayat için uyku, yemek içmek kadar önemli
bir ihtiyaçtır. Uyku sayesinde beden dinlenir, zihin
yenilenir. Organlar kendini tamir eder. Çocuklar uyu-
dukça büyür; gençler, orta yaşlılar ve yaşlılar uykuyla
sağlıklarını korur. Herkes için geçerli olan sabit bir uyku
süresi yoktur. Bu süre kişiden kişiye bünyeden bünye-
ye farklılık gösterir. Ancak insanların büyük bir bölümü
için ortalama uyku süresi 6-8 saattir. Bununla beraber
insan, hayatının farklı evrelerinde daha az ya da daha
çok uykuya ihtiyaç duyabilir.
Yukarıda verilen II numaralı parçanın I numaralı par-
çayla ilişkisi için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) I. parçayla karşıtlık oluşturan bir durum dile getirilmiştir.
B) I. parçanın nedenini anlatmaktadır.
C) I. parçada üzerinde durulan konuyla ilgili farklı bir örnek
içermektedir.
D) I. parçadaki düşüncenin kanıtıdır.
E) I. parçanın sonucu durumdadır.
203
Mukavemet Testi – 4
7. Geçtiğimiz yüzyılın son çeyreğinde büyük bir ivmeyle yay-
gınlaşan internet ve bilişim teknolojileri, tarihsel olarak da
tarım ve sanayi devriminden sonra tüm dünyayı derinden
etkileyen ve toplumsal yapıların yeniden şekillenmesiyle
sonuçlanan üçüncü büyük dönüşümü meydana getirmiştir.
İnternet, günümüzün en hızlı gelişen bilişim teknolojileri-
nin başında gelmektedir. Radyo dünya çapında 50 milyon
kullanıcıya 38 yılda, televizyon ise 13 yılda ulaşabildi. İn-
ternet ise kullanılmaya başlandığı 1994-1995 yılları arasın-
da sadece 9 ay içerisinde dünya çapında 50 milyon kişiye
ulaşarak tarihin en hızlı iletişim aracı oldu. Artık internet;
haberleşme ve ulaşım başta olmak üzere bilim, sağlık, eği-
tim, sanat, ekonomi, güvenlik ve adalet gibi çoğu toplumsal
alanda yaygın bir şekilde kullanılan vazgeçilmez teknoloji-
ler arasında sayılmaktadır. Yani ----.
I. İnternetin hayatımıza bu kadar hızlı girmesi bizim de
onun zararlarına karşı hızlı tedbirler almamızı gerekli
kılmaktadır
II. İnternet, hayatımızın her alanında kolaylaştırıcı ve
dönüştürücü bir role sahiptir ve önemli bir toplumsal
dönüşüm aracı hâline gelmiştir
III. İnsanlığın ortak değerlerinin oluşmasında internetten
daha etkili bir faktörün olmadığını söyleyebilirim
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre yukarı-
dakilerden hangileri getirilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
8. I. Oyun içinde çocuk; kazanmayı, kaybetmeyi, hayal
kırıklığını, gururu, mutluluğu deneyimler.
P II. Çocuğun sağlıklı bir gelişim göstermesinin en önemli
yolu doya doya oynamasıdır.
E Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca en doğru bir
biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
S
A) Sadece oyun oynayan çocuklar kazanmayı, kaybetme-
yi, hayal kırıklığını, gururu, mutluluğu deneyimleyerek
öğrenir.
PES Paragraf Soru Bankası
B) Çocuğun sağlıklı bir gelişim göstermesinin en önemli
yolu oyun içinde kazanmayı, kaybetmeyi öğrenmesidir.
C) Oyun içinde kazanmayı, kaybetmeyi öğrenen çocuk,
sağlıklı bir gelişim göstermenin en önemli adımını
atmıştır.
D) Oyun içinde çocuk, toplumsal yaşama dair provalar
yapmaktadır.
E) Doya doya oyun oynayan çocuklar; kazanmayı, kay-
betmeyi, hayal kırıklığını, gururu, mutluluğu tadar ve
sağlıklı bir gelişim gösterir.
 Mukavemet Testi – 4

9. • Konuk sevmek, konuğa ikramda bulunmak, insan sev- 10. Roman kişileri en genel anlamda olumlu ve olumsuz yani
gisinin göstergelerinin başında gelir. Anadolu; yemeğini iyi ve kötü kişiler olarak karşımıza çıkarlar. Haricî âlemdeki
konuğuna yedirmekten, konuğunu memnun etmekten insanların davranışları ve tutumları ile diğer insanların zih-
zevk alır. Bir görevi yerine getirmiş olmanın rahatlığı- ninde oluşturduğu en genel intiba iyi veya kötüdür. Öznel
nı duyar. Şekerin hemen hiç bulunmadığı yıllarda bir yorumlara açık olan bu izlenim, kişiden kişiye değişebilir.
Haricî âlemin yansıması olan kurmaca dünyada da bu du-
öğretmen, bir köye konuk olur. Akşam yemekten sonra
rum çoğu zaman benzer şekildeki gelişir.
evde bir telaştır başlar. Ev sahibi sandığının anahtarını
bir türlü bulamamıştır. Evin her köşesi aranır taranır, Bu parçada altı çizili ifadeyle
anahtar yok. Sonunda sandığı kırmaya karar verirler. I. İnsanların diğer kişilerce iyi veya kötü olarak kategorize
Sandık kırılır, öğretmen işin farkına o zaman varır. edilmesi
Ev sahibi kırdığı sandıktan küçük bir çıkın çıkarır, II. Bir insanın hem iyi hem kötü yanlarının bulunması
sandığın içerisinde üç şeker vardır. Evet, konuğuna
III. Bir insanın bir başka insanın zihninde kişisel intiba
şekerli bir kahve ikram etmek için sakladığı üç şeker.
oluşturması
Anadolu’nun konukseverliği üzerine söylenecek çok
söz, anlatılacak çok hikâye vardır. durumlarının hangilerine gönderme yapılmamıştır?
• Anadolu’nun geleneksel konukseverliği üzerinde duralım A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
isterseniz. Bu konukseverliğin kökleri tarihin derinliklerine D) I ve III E) II ve III
iner. Türklerin kendi ülkelerine ve şehirlerine, köylerine,
kasabalarına gelen yabancılara, gariplere, kimsesizlere,
yolculara karşı öteden beri insanca, dostça davranışları
vardır, kısacası konukseverlikleri çok eskidir. Bugün de
Anadolu’nun birçok köy ve kasabasında, köyün ve kasa-
banın ortaklaşa malı olan köy odaları, “misafirhane”ler
vardır. Bir konuk geldiği zaman bu odalarda ağırlanır,
yedirilir, içirilir. Karşılığında hiçbir şey beklenmez. Bu
odaların giderleri, sıra ile ya o köyde oturan varlıklı aile-
ler tarafından ya da köy sandığından karşılanır. Aslolan
konuğu hoşnut etmektir.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir? 11. - - - - Zira parçanın üzerine bütünün gölgesi düşer. Parça,
bütünden haber verir. Bütündeki yeri, sarkmaları ve bağ-
A) Aynı temel düşünceyi destekleyen açıklamalar ortaya
lantıları bilinmeden parça bilinemez, keşfedilemez. İnsan,
koymaktadır.
sadece insan değil evrenin ve hayatın bütünü demek. Esra
B) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini göster- Yalazan Kelimeler ve Kader ’ini yazarken bunu yapıyor; bü-
mektedirler. P tün bir hayatın içinden geçerek varıyor kitabın/aynanın kar-
C) Aynı konuyu farklı bakış açısı ile değerlendirip ele şısına ve gördüğü şeyde, hayatın bütününe giden yollara
E
vuruyor kendini. Kendisinden farklı görmediği kahramanla-
almaktadırlar.
S rın hikâyelerinde sorularına cevap ve yaralarına merhem
D) Farklı üsluplar kullansalar da aynı konuyu farklı yönler- arıyor.
den ele almaktadırlar.
Bu parçanın başına dil ve anlam açısından getirilebile-
E) Aynı konuyla ilgili çelişkili görüşler içermektedirler. cek en uygun cümle aşağıdakilerden hangisidir?
PES Paragraf Soru Bankası

A) Hayattan bir şeyi, hayatın bütünüyle ilintileyerek oku-

mayı çok ama çok önemli bulurum.
B) Bir insan tanıyorsan bir hikâyelik, bin insan tanıyorsan
bin hikâyelik malzemeye sahipsin.
C) Yazar da bir toplumun üyesidir.
D) İnsan kendini toplumdan ayrı bir yöne götürmek ister.
E) Sanatçı, kendisini toplumun çok üstünde bir yerde
görür bazen.

204

12. Kurgu, yani hikâye anlatma kavramı son zamanlarda
zor dönemler geçiriyor. İşitsel ve görsel medya, hazır ve
gerçeğe dayalı hikâyelere bir talep yarattı; hâlbuki bu,
hikâyecilikle tamamen zıt anlamlı bir kavram. Son zaman-
larda sinema lmlerinde ya da romanlarında “Gerçek bir
hikâyeden alınmıştır.” sözünü görüyorsunuz. Sanki bu iba-
re eseri daha çekici kılacak. - - - -
Yukarıdaki parçanın sonuna dil ve anlam akışına göre
getirilebilecek en uygun cümle, aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) Oysa önemli olan hikâyenin gerçek olup olmadığı değil,
ne kadar iyi anlatılabildiğidir.
B) Eserin değeri, gerçeğe uygunluğuyla doğru orantılı
olarak artar.
C) Çünkü hikâyeciliğin kurgudan ibaret olduğunu sanıyor-
lar.
D) Hâlbuki hikâyeciliğin yararlanılması gereken çok önem-
li bir işlevi vardır.
E) Gerçeğin kendisi, bazen hikâyedeki düşsel ve kurgusal
yaşantıdan daha ilginç oluyor.
P ğı, mancarlı pide, melengiş çiçeği tatlısı bunlardan sadece
E akla gelenler. Yörenin misarperverliğiyle tanınan sıcak
S ni hissedeceksiniz. Yöre insanı, geçimini de doğayla ilgili
13. Onun şiirleri, dağların vahşi yamaçlarında kendiliğinden
yetişen yaban güllerine benzer. Az sözle yetinmeyi, yo-
ruma açık olmayı iyi becerir. Okuyucuyu yormaz, sıkmaz;
aynı şeyleri söyleyip de bıktırmaz. Yalnız şunu da bir uyarı
olarak söyleyelim kendisine: Hiç suya sabuna dokunmu-
yor. Buna da dikkat ederse iyi olacak.
Bu parçada yazarın sözünü ettiği sanatçıda bulduğu
eksiklik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Doğallık B) Açıklık C) Özgünlük
D) Mesaj E) Yoğunluk
205
Mukavemet Testi – 4
14. Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan bombalar 280 bin kişiyi öl-
dürdü ve savaşı sona erdirdi. İkinci Dünya Savaşı’nın ge-
nelinde ise yaklaşık 50 milyon insan kaybından söz edilebi-
lir. Biz bu savaşı hep öylece kendiliğinden ortaya çıkan bir
anlaşmazlık gibi “veri” kabul etmişizdir. Bu derece kapsam-
lı ve yıkıcı bir savaşın benzeri tarihte yok. Saldırganlık ide-
olojileri bu çapta bir vahşetin sebebi olarak yetersiz kalır.
Bu sebeplerden ötesi de hiç araştırılmaz. Oysa bu vahşetin
asıl kaynağı zehirli düşüncelerle beslenen kafaların ürettiği
düşmanlık tohumlarıdır.
Bu parçada üzerinde durulan temel konu aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) Hiroşima ve Nagazaki’nin bombalanmasının üzücülüğü
B) Savaşların hiçbir şeyi çözemediği
C) II. Dünya Savaşı’nın gözden kaçırılan asıl nedenleri
D) Saldırganlık duygusunun insanları getirdiği nokta
E) İnsanları öldürmenin hiçbir gerekçesinin olmayacağı
15. Akçakoca’da mutlaka tadılması gereken yöreye özgü çok
özel lezzetler var. Dağ çileği, kestane balı, tatlısu karabalı-
insanı bu lezzetleri size sunarken içinizin kıpır kıpır ettiği-
uğraşlardan elde etmektedir. Fındıkçılık, balıkçılık, tavuk-
çuluk ve turizm, yörenin geçim kaynakları arasında.
PES Paragraf Soru Bankası
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangilerine
başvurulmuştur?
A) Açıklama - Tanımlama
B) Tanımlama - Tartışma
C) Açıklama - Betimleme
D) Açıklama - Örnekleme
E) Betimleme - Öyküleme
 Mukavemet Testi – 4
16. Gazeteci:
(I) - - - -
Fotoğrafçı:
—Bir fotoğraftakini yazarak anlatamazsınız. İyi bir fotoğraf
her zaman kendini anlatabilir çünkü. Yazı kadar güçlü hatta
bazen yazıdan daha güçlü... Fotoğraf kendine has, başka
hiçbir şeyde olmayan bir duyguya ve dokuya sahip.
Gazeteci:
(II) - - - -
Fotoğrafçı:
—Elimde güçlü fotoğraarın ve hikayelerin olduğunu bili-
yordum. Aynı zamanda Türkiye’de yayınevlerinin fotoğraf
kitabı basmadıklarını da biliyordum. Ben bu hikâyelerin
kitabevlerinde olmasını, herkes tarafından görülmesini is-
tedim. Bir yerde basılıp kaybolmasını değil. Umutsuz bir
şekilde kapılarını çaldığımda sanırım dördüncü teşebbüs-
ten ve tanıtımdan sonra el sıkıştık.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Fotoğraf çekmenin bir sanat olduğuna inanıyor musu-
nuz?
(II) Fotoğraflarınızın herkese ulaşması için nasıl bir yol
izlediniz?
B) (I) Fotoğrafın gerçekleri yazıdan daha net ortaya koy-
duğunuza inandığınız için mi fotoğraf çekiyorsunuz?
(II) Fotoğraflarınızın basılmasıyla yeni bir sanat dalı
oluştuğunu düşünüyor musunuz?
C) (I) Çevrenizi fotoğraflarken bir nevi onların hikâyesini
anlattığınızı düşünüyor musunuz?
(II) Yayınevinizin fotoğraflardan oluşan bir kitaba bakışı
nasıl oldu?
D) (I) Bir olayı yazmakla fotoğrafını çekmek arasında sizce
nasıl bir farklılık var?
(II) Fotoğraflarınızı kitaba dönüştürme projenizi gerçek-
leştirebildiniz mi?
E) (I) Fotoğraf çekmeye duyulan ilgi, yazı yazmaya duyu-
PES Paragraf Soru Bankası
lan ilgiden daha mı fazladır?
(II) Türkiye’de fotoğraftan oluşan kitaplara bakış nasıl?
206
17. Ekmeği en iyi şekilde saklamak için bir ekmek kabının içine
azıcık tuz ilave ederek sıkıca kapatın. Eklediğiniz tuz saye-
sinde ekmeği küften korursunuz. Eğer ekmeği market po-
şetlerinde saklarsanız ekmek çabucak yumuşar ve birkaç
gün sonra küenmeye başlar. Plastik poşetler, içeride çok
fazla nem yaratarak mantar oluşumuna sebep olur. Ekmeği
buzdolabında tutmak da iyi bir kir değil çünkü düşük sı-
caklıklarda ekmek hızlı bir şekilde nem kaybeder ve kurur.
Ayrıca ekmeği uzun süre saklamanız gereken durumlarda
buzluğa koyabilirsiniz. Böylelikle ekmek, 4-6 ay taze kalır.
Bu parçaya göre ekmeğin taze kalması için aşağıdaki-
lerden hangisinin yapılması gerekmektedir?
A) Ekmek kabına tuz eklenerek kabın ağzının kapatılması
B) Market poşetinde yenecek vakte kadar ağzının kapalı
bırakılması
C) Bir poşete konarak buzdolabı raflarında saklanması
D) Kapağı yarı aralı olarak ekmek dolabında korunması
E) Plastik bir kapta buzdolabında 4-6 ay saklanması
18. Toksikolojinin 500 yıl kadar önce Paracelsus tarafından ifa-
delendirilen ve bugün de modern toksikolojinin dayandığı
temel prensiplerden biri olan “Her kimyasal, doza bağlı ola-
rak toksiktir.” gerçeğini bilelim. Her gün binlerce kimyasala
maruz kalıyoruz. Bunlardan ilaç, gıda katkısı ve kozmetik
olarak kullanılanlarına bilerek/isteyerek; çevre kirleticileri-
ne, gıda kirleticisi kimyasallara, gıdalardaki doğal kimya-
P sallara ve iş yeri kimyasallarına ise istemeyerek maruz
E kalıyoruz. Kimyasalların organizmada oluşturduğu hasar
olarak tanımlanan toksisite; ölümden, organ hasarı, kan-
S ser, DNA hasarı, üreme sistemine etki, bağışıklık sistemine
etkiye kadar uzanan çok geniş bir spektrumu kapsar. Her
kimyasal, doza bağlı olarak bu etkilerden birini veya birka-
çını birlikte gösterir.
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Her kimyasal madde dozu yeterince artırıldığında zehir
hâline gelir.
B) İş yeri kimyasalları ev kimyasallarından daha etkilidir.
C) Bazı kimyasallara kendi isteğimizle maruz kalıyoruz.
D) Kimyasalların telafisi imkânsız zararlara yol açma riski
de bulunmaktadır.
E) Günlük yaşamda kimi kimyasallarla istemeden karşıla-
şırız.
 Mukavemet Testi – 4

21. David Bowie ya da gerçek ismiyle David Robert Jones

19 ve 20. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
İngilizce metindeki Soft Skills nedir diye merak edip araş-
tırdığımda sosyal beceriler, hassas beceriler, beşeri bece-
riler, soyut beceriler, zor beceriler gibi ifadelerle tercüme
edildiğini gördüm. Bunlar içerisinden en uygun olanının
soyut beceriler olduğunu düşündüm. Tanım (Soft Skills)
yapmak gerekirse şöyle denebilir: “Bir kişinin diğer insan-
larla etkili ve uyumlu bir şekilde iletişim kurmasını sağlayan
özellikler.” İngilizcede örgün eğitimle elde edilen uzman-
lık becerileri (iletişim kurma, karar alma, liderlik vb.) Soft
Skills, diğer beceriler ise Hard Skills olarak adlandırılıyor.
1947 yılının Ocak ayında İngiltere’de dünyaya geldi. Ken-
dini bildi bileli sanatçı olmak istiyordu. Çocukluğu, favori
müzisyeni Elvis Presley ve blues sanatçısı Little Richard
gibi isimleri dinleyerek geçti. Erkek okulu Bromley Teknik
Lisesinde tasarım okudu ve Burroughs gibi reklam yöneti-
cisi olarak çalışmaya başladı. 1985’te tren rayına uzanarak
intihar eden, akıl hastalığından mustarip üvey abisi Terry
Burns, Bowie’nin yaratıcılığının gelişmesinde önemli rol
oynadı. Onu jazz ve edebiyata yönlendiren, Beat Kuşağı
ile tanıştıran abisiydi.
Bu parçada David Bowie ile ilgili olarak asıl vurgulan-
mak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Jazz müzikle ilgilenmeye sonradan başladığı
B) Sanatçı olmasında Elvis Presley’in etkisinin bulunduğu
C) Çocukluğundan başlayarak çeşitli vesilelerle gelişen
bir sanat tutkusunun bulunduğu
D) Ağabeyinin fırtınalı yaşamından çok fazla etkilendiği
E) Beat Kuşağı’na olan ilgisinin onun sanatına yön verdiği

19. Bu parçada Soft Skills ile ilgili olarak aşağıdakilerden 22. Kötülük kavramı ve kötülük problemi, insanı ve insanın
hangisine değinilmemiştir? en zengin üretimi olarak sanatı ve edebiyatı derinden
A) Ne anlama geldiğine etkilemiştir. Kötülüğün, insanın hem içinde hem dışın-
da var olması kavramı derinleştirmekle birlikte, maruz
B) Hard Skills ile farklı yönüne
kalan, irade eden ve uygulayan tarafın kimliği, kötülüğü
C) Yazarın onayladığı tercümesine aynı zamanda bir problem hâline getirmiş, mesele Antik
D) İlk ne zaman kullanıldığına Çağ’dan itibaren tüm boyutları ile felsefi, dinî, sosyolojik,
E) Alternatif karşılıklarına psikolojik, siyasi, tarihî ve sanatsal boyutlarıyla tartışılmış,
genişlemiş ve gelişmiştir. Türk edebiyatında kötülüğün var-
P lığının sorgulanmasına dair çalışmalara rağmen kapsamlı
ve münferit bir çalışmanın yapılmamış olması, kötülük ve
E edebiyat bağlamında yapılacak bir çalışmayı ihtiyaç hâline
S getirmektedir.
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Türk edebiyatında kötülük üzerine herhangi bir çalışma
yapılmamıştır.
PES Paragraf Soru Bankası

20. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine yer verilmemiş- B) Kötülük kavramı sanatı ve edebiyatın gelişmesini olum-
tir? suz etkilemiştir.

A) Bir kişisel görüşe C) Kötülük problemi tarih boyunca çok farklı alanlarda ele
alınmıştır.
B) Bir araştırma sonucuna
D) Türk edebiyatında kötü kahramanlar her zaman ceza-
C) Bir nesnel bilgiye
landırılır.
D) Bir tercihe
E) Kötülük, edebiyat ve sanat eserlerinde uzak durulan bir
E) Bir kişileştirmeye kavramdır.

207
 Mukavemet Testi – 4

23. Yeni şiirimizin en bereketli yıllarına bakarsak çevirilerin ne

büyük bir yer tuttuğunu görürüz. Kalburüstü şairlerimizin SU VE İNSAN
hemen hepsi, sevdikleri şiirleri Türkçeye çevirmezlik ede-
mediler. Son yirmi yıl içinde Türkçe konuşmadık hangi dün-
Mevsimlere bölünmeseydi zaman
ya şairi kaldı? Aynı şiiri beş altı şairin çevirdiği bile oldu. Bu
çevirilerin yeni şiir anlayışımızı ve zevkimizi yoğurmada ne Akamazdı
büyük etkileri olduğunu da zamanla daha iyi göreceğiz. O
Yahut bilinmezdi aktığı
kadar ki yeni şiir akımının kaynağında şiir çevirilerini gören-
ler bile olacak. Mevsimden mevsime girmeseydi insan
Bu parçada yazar, şiir çevirisiyle ilgili aşağıdakilerden Yaşayamazdı
hangisine değinmemiştir?
Yahut fark edilmezdi yaşadığı
A) Modern şiirde çevirilerin önemli bir yeri olduğuna
B) Hemen her iyi şairin şiir çevirileri bulunduğuna
C) Çoğu dünya şairinin yapıtlarının dilimize çevrildiğine Bir parçan duyumsatmalı diğer parçanı

D) Şiir çevirisinin ustalık gerektirdiğine Ki kişi görmeli parçaların bütünlüğünü

E) Çevirilerin, şiir zevkinin gelişmesini etkilediğine Yoksa gelenin gelmesi neye yarar
Bir çağıran yoksa
Gidenin gitmesinin de yoktur anlamı
Yani kış çağırmalı baharı
Bahar, dalları; dallar, yaprakları
Ve yapraklar çağırmalı sarıyı, ağaç sonbaharı

24. Vücudumuzdaki birçok süreç örneğin uyku-uyanıklık dön-

güsü, vücut ısısı ve hormonların salgılanma düzeni sirkadi-
yen ritim olarak isimlendirilen bir iç mekanizma tarafından
düzenlenir. Vücut saati işlevi gören, günlük ritim olarak
da isimlendirilen bu iç mekanizma güneşin doğuşuna ve
batışına yani aydınlık-karanlık döngüsüne göre ayarlanır. P
Örneğin güneş doğduktan sonra uyanmamızla birlikte
E
adrenalin ve tiroid hormonlarının kandaki seviyesi yükselir
ve metabolizma hızımız artar. Bu nedenle sabah saatlerin- S
de enerji değeri yüksek besinlere ihtiyaç duyarız. Akşam
saatlerine doğruysa metabolizmamızın hızı yavaşlar.
Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşıla-
PES Paragraf Soru Bankası

maz?
A) Günlük vücut ritmi vücudun faklı işlevleriyle ilgilidir.
B) Vücut ritmi gece ve gündüze göre şekillenir.
C) Uyku-uyanıklık döngüsü kişinin isteğine bağlı olarak
değişebilir.
D) Hormonların salgılanma düzenleri vakte göre değiş-
kenlik gösterir.
İDEAL SÜRE 22 dk MAKUL SÜRE 25 dk SİZİN SÜRENİZ
E) Metabolizma hızı, salgılanan hormonlara bağlı olarak
değişir.

208
 MUKAVEMET TESTİ – 5
Karain Mağarası
(Antalya)
Yarımburgaz Mağarası
(İstanbul)
1. I. İnsanoğlu; soğuk hava ve yabani hayvanlardan korun-
mak amacı ile avlayabilecekleri hayvanların, toplayabi-
lecekleri meyve, sebze ve tohumların olduğu, su kay-
naklarına yakın mağaralar, ağaç kovukları gibi doğal
barınaklarda yaşamaya başladı. Zamanla bu alanlar
nüfusun toplandığı yerler oldu. Anadolu’daki Karain
(Antalya) ve Yarımburgaz (İstanbul) gibi mağaralar
insanların bu dönemdeki yaşamlarına dair izler taşır.
II. İnsanoğlunun zamanla hayvanları evcilleştirmesi, tohu-
mu kullanarak tarım yapmaya başlaması ile yerleşik
hayata geçilmiştir. Yerleşik hayata geçen insanlar,
tarım yapabilmek için yumuşak toprağın olduğu sula-
nabilen küçük ırmak kıyıları ve taşkın ovalarını seçmiş-
tir. Bu şartlara en uygun yerlerden biri olan Anadolu, ilk
yerleşme izlerinin bulunduğu coğrafyadır.
III. İnsanoğlu önceleri üretim yapmıyor, avcılık ve topla-
yıcılık ile uğraşan göçebe gruplar hâlinde yaşıyordu.
Kadınlar etraftaki meyve ve tohumları topluyor, erkek-
ler de avcılık yapıyordu. Ürünleri paylaşma ihtiyacı,
insanları zamanla bir araya getirdi. İnsanoğlu bu işi,
belirledikleri toplanma alanlarında yapmaya başladı.
Bilim insanları bu toplanma alanlarını yerleşmenin
başlangıcı olarak kabul etmektedir.
Numaralanmış parçalarla anlamlı bir bütün oluşturul-
duğunda sıralama nasıl olmalıdır?
A) I - II - III B) III - II - I C) II - I - III
D) II - III - I E) I - III - II
209
2. (I) İnsanın çocukluk evresi sosyalleşme sürecinin en önem-
li aşamasını oluşturmaktadır. (II) Bu süreçte televizyonu
aşırı izleyen çocuklarda televizyon bağımlılığı oluşmak-
ta, birtakım davranış bozuklukları meydana gelmektedir.
(III) Dolayısıyla da sanatsal faaliyetlere ilgi duymayan,
kendini bilgiye kapatmış, edilgen ve dinamizmini yitirmiş
çocuklar ortaya çıkmaktadır. (IV) Bunun sonucunda çocuk-
larda yaratıcılık ve öğrenmeye istek azalmakta, çocuklar
pasieşmektedir. (V) Çocukların televizyon izlemeye ayır-
dıkları zaman arttıkça oyun oynamak, kitap okumak, sine-
ma ve tiyatroya gitmek için ayırdıkları zaman azalmaktadır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir
bütün oluşturması için hangilerinin birbiriyle yer
değiştirmesi gerekir?
A) II ve III B) II ve IV C) III ve IV
D) I ve V E) III ve V
3. (I) Bal, doğada bozulmayan yegâne gıda maddesidir.
(II) Onu bozan tek şey nem ve sudur. (III) Bal canlı bir olgu
olduğu için doğal bir fermantasyonla katı hâle gelerek ken-
dini korumaya alır. (IV) Biz buna kristalize olma diyoruz;
P bunu sakın balın kalitesiz olması veya bozulması olarak
görmeyin çünkü hiçbir zaman kalitesiz ya da sahte bal kris-
E
talize olmaz. (V) Birçok besine göre antioksidan kapasitesi
S yüksek olan bal, aynı zamanda bazı vitamin ve mineralleri
de içeriyor. (VI) Balın içinde bulunan organik asit ve a-
vonoidler gibi fenolik bileşikler başta kalp hastalığı olmak
üzere birçok hastalığa karşı koruyucudur. (VII) 100 gramı
PES Paragraf Soru Bankası
ortalama 300-310 kalori olan bal, %75’i karbonhidrat olan
bir besindir ve kan şekerini hızla yükselttiği için şeker has-
taları onu dikkatli tüketmeli ve bir yemek kaşığı balın bir
porsiyon meyveye yani 60-65 kaloriye denk geldiğini bilme-
liler. (VIII) Aksi hâlde şekerin vücudumuza verdiği zararlar
dikkate alındığında tatlandırıcı özelliğiyle doğanın bize bir
armağanı olan bal, katilimiz hâline gelir.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlamalıdır?
A) III B) IV C) V D) VI E) VII
 Mukavemet Testi – 5
4. 11. sınıfta okurken sınıf arkadaşlarımdan biriyle tartışma-
ya girdim. Benim haklı olduğumdan onun ise haksız oldu-
ğundan emindim. Öğretmenimiz aramızdaki çatışmayı fark
etti ve bizi sınıfın önüne çıkardı. Onu masanın bir tarafına,
beni de diğer tarafına aldı. Masanın tam ortasında yuvar-
lak bir cisim vardı. Siyah renkli bir nesne. Öğretmen, arka-
daşıma nesnenin rengini sordu. Arkadaşım, “beyaz” dedi.
Beyaz dediğine inanamadım çünkü nesne siyahtı. Yeniden
tartışmaya başladık. İkinci tartışmamız da nesnenin rengi
yüzünden oldu. Bunun üzerine öğretmenimiz yerlerimizi
değiştirdi ve bana nesnenin rengini sordu. Beyaz, demek
zorundaydım çünkü nesnenin bana dönük tarafı beyaz,
diğer tarafı ise siyahtı. Öğretmenimiz, bu hareketiyle bize
çatışma durumunda olaylara sadece kendi penceremizden
bakmamamız gerektiğini ve ön yargılı davranmazsak uz-
laşmaya varabileceğimizi öğretti.
Bu parçada anlatılan durumu en iyi ifade eden cümle
aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) Kendi doğrumuzu tek doğru olarak görüp başkalarının
doğrularına gözlerimizi kapatmamız, çatışmaların ve
huzursuzlukların ana kaynağıdır.
B) İnsanlar, düşüncelerinizi ve bakış açılarını değiştirme-
den asla kişiliklerini değiştiremezler.
C) Kendi doğrularımızı savunabilmemiz için başkalarının
doğru bildiği düşüncelerin yanlış taraflarını iyi bilmeli-
yiz.
D) Bazı insanlar, hayatları boyunca değişime ve gelişime
kapalıdırlar, bunu da istikrar veya tutarlılık olarak görür-
ler.
E) Dostluğun en güçlü olanları sorunsuz olanlar değil,
sorunlara ve çatışmalara rağmen devam edenlerdir.
P Hava boşlukları toprağın ısı iletkenliğini düşürür ve toprak
E eder. Üzeri kuru yapraklarla, dallarla veya kışın karla örtülü
S olduğu zaman sıcaklığını korur. Koyu renkli topraklar gü-
PES Paragraf Soru Bankası
Olgunluk
Yaşlanarak değil, yaşayarak tecrübe kazanılır; zaman, insan-
ları değil, armutları olgunlaştırır.
Peyami Safa
210
5. I. Dans edebilmek için öncelikli olarak dengede durmak
gerekir. Bunun yanında bazen sıçramak ve dönmek
de gerekebilir. Tüm bu hareketlerin yapılışı belirli fizik
kurallarına dayanır. Şaşırdınız mı? İşte karşınızda dan-
sın içindeki bilim!
II. Örneğin dengede durmaya çalıştığında devreye yer
çekimi ve ağırlık merkezi etkileri girer. Yer çekimi vücu-
du aşağı doğru çeken bir kuvvettir. İki ayağımızın üze-
rinde dururken bu kuvvet, ayak tabanlarımıza dengeli
bir biçimde dağılır. Ancak dans ederken vücudumuzun
ağırlık merkezinden yararlanarak iki ayağımızın üzerin-
de olmasak da dengede durabiliriz.
Yukarıda verilen II numaralı parçanın I numaralı parça
ile ilişkisini aşağıdakilerden hangisi açıklar?
A) I. parçaya tanık göstermek
B) I. parçadaki soruyu cevaplamak
C) I. parçadaki düşünceyi nesnel kanıtlarla desteklemek
D) I. parçanın gerekçesini vermek
E) I. parçadaki durumu koşula bağlamak
6. Toprak içindeki reaksiyonların ve biyolojik aktivitelerin mey-
dana gelebildiği sıcaklık sınırları arasında en uygun bir op-
timum sıcaklık derecesi vardır. Toprağın sıcaklığı güneşten
aldığı radyasyona ve su içeriğine bağlıdır. Fazla sulak olan
toprakların güneşte ısınması güçtür ve buharlaşan su se-
bebiyle aldıkları ısıyı kolay kaybeder. Nispeten kuru toprak-
larda suyun az olması özgül ısının azalmasına sebep olur.
ısısını kolayca kaybetmez. Sıcaklığını uzun süre muhafaza
neş radyasyonunu daha kolay yutar fakat nem, sıcaklığın
yükselmesine mâni olabilir.
Bu parçada toprak ile ilgili aşağıdakilerden hangisine
değinilmemiştir?
A) İçindeki suyun toprağın ısınmasına engel olduğuna
B) Üstü kapalı olduğunda ısısını koruduğuna
C) Rengi ile ısınması arasında ilişki olduğuna
D) Suyu ve güneş ışığını pek sevmediğine
E) Isıyı iletebilme özelliğine sahip olduğuna

7. Şiir, sadece sanatçılar için değil toplumu meydana getiren
her birey için de bir ihtiyaçtır. İnsan, ister kendi dünyasında
olsun isterse de toplumla iletişim hâlindeyken olsun şahit
olduğu birçok olayı, durumu veya içinden depreşip gelmiş
duyguları kendi dünyası dışındaki insanlarla paylaşmak is-
ter. Bundan dolayı Tarancı da şiirlerinde kendini anlatmış-
tır.
Bu parçada altı çizili ifadeyle;
I. Başkaları tarafından anlaşılma arzusu,
II. Duygu ve düşünceleriyle insanları etkileme gayesi,
III. Yaşananların diğer kişilere aktarılması isteği
durumlarının hangilerine gönderme yapılmamıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
8. Yalıtılmış bir hayat yaşamıyorum, sokağın içindeyim.
Vapurda, metroda, otobüste, aile çay bahçesinde, semt
pazarında, mahalle bakkalında, esnaf lokantasında... O
insanlar gelip beni buluyor ve öykülerini anlatıyor zaten.
Bundan birilerinin bana hayat hikâyelerini anlattığı çıkar-
tılmasın ama. Bir çöpçü görüyorum bıçkınlığını, sesini,
sakallarının gizlediği yalnızlığını alıyorum; sanrılı bir soh-
bet esnasında birinin “Ben hiç değilim!” şeklindeki sayıkla-
malarını duyuyorum; amatörde top oynayan, yırtamamış
göbekli adamlar, üstlerine lahana kokusu sinmiş her daim
yopyorgun kadınlar tanıyorum ve her gün uzun uzun yürü-
yorum, yürürken de kafamda bu öyküleri gezdiriyorum,
bazen yıllarca gezdiriyorum.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yok-
tur?
A) Nesnel bir anlatım ortaya koyma
B) Birden fazla duyuya seslenme
C) Sayıp dökmeden yararlanma
D) Pekiştirmeye ve ikilemeye yer verme
E) Yazarın kişisel yaşamından yola çıkma
211
Mukavemet Testi – 5
9. Muhabir:
(I) - - - -
Editör:
—Herkeste bir yazma ve yayımlatma isteği var. Bazıları,
bunu kendi imkânlarıyla gerçekleştiriyor. Bunu “sektör” ola-
rak benimseyen yayınevleri de var. İyi eserler, geleceğe
kalıyor. Bir “moda” bağımlılığı üzerinden ilerleyen eserler
de okurların takdiriyle hak ettiği değeri görecektir. Sonuç
olarak yazanların çoğalmasıyla eserlerin kalitesinin düş-
mesi arasında doğrudan bir ilişki yoktur.
Muhabir:
(II) - - - -
Editör:
—Yeni yazarların en büyük sorunu, yazdıkları eserlere ya-
yınevlerinden makul sürede cevap alamamak. Bu süreyi
en aza indirmek ve dosyaları konusunda iyileştirici öneriler
getirmek istiyoruz. Bunun içinde farklı yazı türlerine hâkim,
sabırlı ve çalışkan editörleri yayınevimizin bünyesine alma-
yı planlıyoruz.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) İnsanlardaki yazma isteği gün geçtikçe artıyor, sizce
bu eserlerin kalitesini düşürüyor mu?
(II) Yazmaya yeni başlayanlar için nasıl bir yol izlemeyi
istiyorsunuz?
B) (I) Yeni dönem edebiyatı hakkında ne düşünüyorsu-
nuz?
(II) Yayınevleri yeni yazarlara yeterli desteği veriyor
mu?
C) (I) Çok yazan insanlar bu konuma çok okuyarak mı
P ulaşıyor?
E (II) Yayıneviniz yeni eserlerin tanıtımı için neler yapı-
yor?
S
D) (I) Edebiyat ortamında bir boşluk olduğunu düşünüyor
musunuz?
(II) Yazarların sizin yayınevinizden bekledikleri neler-
PES Paragraf Soru Bankası
dir?
E) (I) Yeni yazarlar, halk tarafından daha mı kolay kabul
ediliyor?
(II) Yayınevi olarak yeni sanatçıları tanıtmaya özen
gösteriyor musunuz?
 Mukavemet Testi – 5
10. Subway / Metro, Thi Big Blue gibi filmlere imza attıktan
sonra kariyerini gerçek anlamda belgeleyen filmi Nikita’yı
çeken Fransız sinemacı ve film yapımcısı Luc Besson,
bu filmin dokusunda ve farklı tonlarında filmler çekme-
ye devam etti. Kariyerinde Nikita gibi ilgi görmüş ve bu
nedenle de el üstünde tutulmuş bir filmle başlarsan sinema
serüvenin boyunca aynı suda yıkanmak için çabalar durur-
sun. Anna filmi de bunlardan biri. Genç ve güzel tetikçi
ve KGB ajanı Anna’nın Paris moda dünyasında yükselen
bir model kimliği ve görüntüsü altında çevirdiği entrikaları
anlatan bu film, sanatçının diğer filmlerini bilmeyenler için
ilginç bir deneyim olacaktır. Casusları, katilleri ve kadın
kahramanları çok seven sanatçı, Nikita’yı oynayan Anne
Parillaut ile evlenmiştir. Sanatçının Cesar Ödülü’nü aldığı
fantastik filmi Beşinci Element ise en yüksek bütçeli filmler
arasındadır ve Nikita’nın koyduğu çıtayı bu filmiyle aşmış-
tır. Lucky, Malavita: Belalı Tanık, Leon, Jeanne Darc ise
sanatçının kariyerini tamamlayan eserler.
Bu parçadaki altı çizili söz, “Luc Besson” ile ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisini vurgulamaktadır?
PES Paragraf Soru Bankası
A) Nikita filmiyle sanatçının sinemacılıkta yepyeni bir çığır
açtığını
B) Sanatçının en başarılı filminin Nikita olduğunun göz
ardı edildiğini
C) Nikita filminin sanatçıya büyük bir şöhret kazandırdığı-
nı ve bu şöhretin onu şımartmadığını
D) Sanatçının Nikita filmiyle yakaladığı seviyeyi korumak
için ona benzer filmler yaptığını
E) Sanatçının Nikita filmiyle sanatsal açıdan zirveye çıktı-
ğını ve sanatta doygunluğa ulaştığını
212
11. Şair ve ediplerin dili geliştirmeleri, artık dilde ölü hâle gel-
miş kelimeleri kullanmakta ısrar etmeleriyle de olmaz. - - - -
Bu sebeple kullanılmasında hataya düşülmesi de büyük
ihtimal dâhilindedir. Çünkü böyle bir tercih, artık tamamıyla
ölmüş ve konuşanı kalmamış eski Mısır, Sümer ve Yemen
dilleriyle eser vermeye benzer. Evet, bu dillerde yazılmış
kitâbeler modern dönemde çözülmüştür. Ancak bir metnin
çözülmesiyle, o metnin dilinde edebî bir eser vermek birbi-
rinden çok farklıdır.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
uygun olarak aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) Toplumun yaşadığı kültürel, siyasal ve sosyal olaylar ile
ilişkide bulunduğu diğer toplumlar, dilin gelişiminde ve
değişiminde etkili olur.
B) Kendi kültürünü öğrenmeden başka bir kültürü öğren-
meye başlayan millet, yabancı sözcükleri kendi söz-
cüklerine tercih eder.
C) Günümüzde sürekli gelişen teknoloji ve sanayi karşı-
sında pek çok dil, sözcük ve terim sıkıntısı yaşamakta-
dır.
D) Yapılması gereken, dilin doğal akışı içerisinde gelişme-
sini sağlamak, dili olumsuz dış etkilerden korumaktır.
E) Çünkü o kelimeler; dilin organik vücudundan atıldıysa
ve dilin asıl sahibi olan toplumda anlaşmayı sağlama
fonksiyonunu yitirdiyse artık onun kullanılmasının bir
faydası yoktur.
P
E
12. Bu şiiri birkaç kez okudum gene de içeriğini tümüyle an-
S ladığımı söyleyemem. Çünkü iletisi okuyucuya ulaşsın
diye yazılmamış yani iletisi kendinde kalan bir metin bu
ama okuyucuyu da hareketlendiriyor ve okuyucunun kendi
içindeki anlam dağlarını deşmeye başladığını görüyoruz.
Düzyazıya çevrilemeyen ancak sezilebilen, duyulabilen bir
içerik bu. Bunların kaynağında ise imgeler var.
Bu parçada sözü edilen şiirin en belirgin özelliği aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
A) Anlam bütünlüğü
B) Anlam-biçim dengesi
C) Nazmı nesre yaklaştırması
D) Dil oyunlarıyla yüklü olması
E) Çağrışım zenginliği

13. Montaigne’de beni sıkça rahatsız eden şey, alıntıların yo- 15. • Kuşlar gitti...
ğunluğu, en güzel şey ise acele etmemesidir. Sabırsızlık
dolu heyecan ve düşünceleri bile yavaş yavaş ele alır.
Kendine karşı duyduğu itimat, sarsılmaz seviyededir, ki-
şiliğinden asla utanmaz. Gözlemlediği her şey onun için
önemlidir ama uçsuz bucaksız olan yalnızca kendisidir.
Bu, ona kendi kendine olmak konusunda bir çeşit özgürlük
sağlamıştır. O, hiç kaybolmayan bir konudur, kendisi hep
vardır. Gözden kaçırmadığı bu tek hayat, onun gözlemi ka-
dar yavaş geçer.
Bu parçadan Montaigne ile ilgili olarak aşağıdakiler-
den hangisine ulaşılamaz?
A) Kendine güvenen, kendini seven bir kişidir.
B) Eserinde sık sık alıntılara yer vermiştir.
C) Yazma tarzında acelecilik yoktur.
D) Eserinde gözlemleri önemli bir yer tutar.
E) Kendini biyografik olarak anlatmaktan çekinmemiştir.
14. Mutluluk, öfke, korku, üzüntü… Bu temel duyguların hepsi P
tüm insanlarda bulunur. Ancak yoğunlukları bireyden bire-
ye değişir. Normal kabul edilen sınırlarda yaşandığında bu E
duygular bireyin sağlıklı bir hayat sürmesine yardımcı olur.
Ancak - - - -
S
I. bu duyguların aşırı uçlarda yaşanması veya bastırılma-
sı bireyde psikolojik problemlere yol açabilir.
II. insandaki bu duygular, dozajına bağlı olarak yaşam
kalitemizi olumlu veya olumsuz etkileyebilir.
III. insanlarla ilişkilerimize sınır koymamızı sağlayarak
yaşam kalitemizin yükselmesine katkıda bulunur.
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre yukarı-
dakilerden hangileri getirilemez?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
213
Mukavemet Testi – 5
Üstüne üstüne çocukların,
Oyunlar geldi.
Oyunlar ki yıldız savaşları, kanlar, kılıçlar...
Şehzadenin beyaz atı matlaştı;
Peri kızı dondu kaldı ekranda
Minicik ellerde minicik tuşlar,
Can evinden vurdu uykuları.
Köşeli hayaller yerleşti,
Köşeli dünyalara.
İnternet ağında boğuldu rüyalar
• Yeni teknolojiler özellikle de internet, günlük hayatın
vazgeçilmez bir parçası olarak dünyanın birçok yerinde
hemen her yaştan insanın hayatında yer almaktadır.
Hiç şüphesiz doğru kullanılması hâlinde hayatı olduk-
ça kolaylaştıran internet doğru kullanılmadığı takdirde
bağımlılık yaratabilir. Söz konusu bağımlılık riskini de
yeni teknolojileri hayatının her alanında gören, yeni
teknolojilerin yabancısı olmayan çocuklar ve gençler
taşımaktadır. Dolayısıyla gençleri teknoloji bağımlılı-
ğından koruma çalışmalarına öncelik verilmelidir.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
A) Farklı görüşler birbirini desteklemektedir.
B) Aynı konuyu, aynı anlatım tarzı ile değerlendirip ele
almaktadır.
C) Benzer konuya ilişkin farklı görüşler olduğunu vurgula-
maktadırlar.
D) Aynı düşünceyi pekiştirmeye yönelik farklı düşünceler
sunmaktadırlar.
E) Farklı üsluplar kullansalar da aynı konuyu benzer bakış
açıları ile ele almaktadırlar.
PES Paragraf Soru Bankası
Cehaletin Döngüsü
İyi yetişmemiş insanların ülkesinde düzen bir bozuldu mu
mağara devri, taş devri hortluyor. Bu, bütün tarih boyunca
böyle olmuş böyle gidecek.
Tarık Buğra / “Küçük Ağa”
 Mukavemet Testi – 5

16. (I) Lüle taşı sanatçısının eline aldığı her bir taşın, bambaş- 18. (I) Genç hikâyecilerin neler yazdıklarını özellikle de ilk kitap-
ka bir işleniş öyküsü vardır. (II) Sanatçılar, lüle taşı üze- larını merak ederdim. (II) Artık onları keşfetmek için illaki der-
rinde yaklaşık elli çeşit bıçak ve benzeri aleti kullanarak gilerde onların izini sürmek gerekmiyor. (III) Edebiyatımızda
hünerlerini gösterirler. (III) Taşın doğal biçimini bozmamak öykü alanında birçok yeni eser yayımlanıyor. (IV) Şimdilerde
için ona uygun modelleri seçerler. (IV) İşlenerek formunu büyük yayınevleri de genç sanatçılara fırsat tanımaya baş-
alan lüle taşını kurutur, zımparalar, bal mumuna batırır son- ladı. (V) Kendilerini yeterince tanımamıza fırsat verecek
ra da ovarak parlatırlar. (V) Artık ışık ve gölgenin, üzerinde kitaplarla çıkıyorlar karşımıza.
en cilveli oyunlarını oynadığı lüle taşı, benzersiz l dişi gö-
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi anlatı-
rünümüyle kendine uygun bir ortamı süslemeye hazırdır.
mın akışını bozmaktadır?
Yukarıda numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakiler-
A) I B) II C) III D) IV E) V
den hangisi söylenemez?
A) I. cümlede, lüle taşının farklı yöntemlerle şekillenme-
sinden bahsedilmiştir.
B) II. cümlede, taşın şekillendirilmesinde kullanılan araç-
tan bahsedilmiştir.
C) III. cümlede, modelin seçilmesinde etkili olan durum-
dan söz edilmiştir.
D) IV. cümlede, taşın şekillendirilmesinden sonra yapılan-
lar anlatılmıştır.
E) V. cümlede, lüle taşının en çok, hangi mekânlarda kul-
lanılacağı örneklenmiştir.

17. İkindi serinliği… Dallarda kuşlar, renk renk şarkılar ve
türküler söylüyor. Sekiz dokuz yaşlarında, kırmızı bisikletli,
mavi düşleri olan bir çocuk, bisikletinden inerken patlamış
arka lastiğini kaç liraya yamayacağını soruyor tamirciye.
Tamirci, paranın önemli olmadığını belli edercesine çocu-
ğun başını okşuyor ve bisikleti ters çeviriyor. Tekerleği
yerinden çıkarıp iç lastiği onarıp tekerleği yerine takıyor.
Çocuğun uzattığı parayı almıyor. Bisikletine neşeyle binen
çocuğun içinde neşeli kuşlar cıvıldaşıyor. Çocuk, ustayı da
kuşları da çok seviyor. Bir mavi türkü tutturuyor ve pedal
çeviriyor kuşlara doğru.
PES Paragraf Soru Bankası
19. (I) Kuyucaklı Yusuf romanını okuduğunuz zaman aşk de-
nen duygunun varlığından bile şüphe duyan kişiler de olsa-
nız Yusuf ya da Muazzez olmaktan başka bir şey gelmez
elinizden. (II) Romanın kahramanlarıyla özdeşleşirsiniz.
P (III) Bir köy evinde yataklarında uyurlarken eşkıyalar ta-
rafından öldürülen anne babasının üzerini örtüp sakin,
E kımıldamayan bir çehreyle onların başında bekleyen bir
S Yusuf… (IV) Kaymakamın evine getirilen bu sert, bu yaban
çocuğa her şeye baktığı gibi anlamsız gözlerle bakacak
kadar küçük yaşta bir Muazzez… (V) Muazzez’i annesi
Şahinde’den bile koruyan bir Yusuf ve onun kanatları altın-

da dünyayı daha güzel görmeye başlayan bir Muazzez…

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yok-
tur? Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinin
çıkarılması, parçada anlatılanlarda bir eksilmeye yol
A) 3. kişili ve hâkim anlatıcı tekniği
açmaz?
B) Betimleyici ve öyküleyici anlatım
A) I B) II C) III D) IV E) V
C) Farklı duyulara ilişkin ayrıntılar
D) Örneklere başvurma
E) İmgeli anlatımlara ve duygulara yer verme

214

20. İştahımızı dengeleyen, bir başka deyişle iştah artırıp azal-
tan farklı hormonal yapılanmalarımız var. Bu mühim ama
sessiz hormonlardan birinin ve de en önemlisinin ghrelin
olduğu biliniyor. Uzun süre aç kalınca boş midemiz ghre-
lin salgılanmasını uyarır. Kanda aşırı ghrelin artışı da bize
“Acıktın, hadi git de bir şeyler ye iç!” der. Der ama bazen
iş zıvanadan çıkar; süreç açlık atakları, yeme krizlerine dö-
ner. Neticede de aşırı kilo alımıyla sonuçlanır. Basitçe ----
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
göre
I. ghrelin hormonunun dostluğuna güvenmemiz gereki-
yor.
II. ghrelini kontrol edebilirseniz iştahınızı da kontrol edebi-
lirsiniz.
III. dengeli bir ghrelin seviyesi, daha çok tokluk hissi ve
daha kolay kilo kontrolü demektir.
yargılarından hangileri getirilemez?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
215
Mukavemet Testi – 5
21. Yazarın amacı deneyimi aktarmak ve hayatı, gerçekliği
sorgulamaktır. İnsanlığın çalkantılarla akıp giden varo-
luşsal serüvenindeki dönüm noktalarını, kırılma anlarını
kayda geçirmek ve bu anlara ilişkin doğru sorular sormak,
bu oranların karanlık yönlerine ışık olmak ister. Amacı her
dönemde hayatın gizine ilişkin kalıcı fotoğraar çekmek-
tir. Bu süreçte dinleyenin/okurun karşısına yeni bir dil, yeni
bir söylem ve giderek yeni bir gerçeklikle çıkar. Çünkü
edebiyat, insanlığın kalbidir, bütün dünya insanlarına kan
pompalar ve hakikat orada saklanır. Yazar; her kaos ve
karmaşada, sevinç ve coşkuda hayatı bir şekilde yorumlar
ve gerçekliğin diline dönüştürür. Gündelik algıyla fark edi-
lemeyecek bir gerçeğin varlığını ifşa eder.
Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini söy-
lemesi beklenemez?
A) Edebiyatın evrensel bir yanı vardır.
B) Yazar, yaşamın sırlarını eserleriyle yansıtır ve kalıcı
kılar.
C) Yaşamın kolayca fark edilemeyecek gerçekleri, edebi-
yat ile gün yüzüne çıkar.
D) Bir yazar, varoluşunu hayatı sorgulamakla gerçekleşti-
rir.
E) Usta yazarların kendine göre yorumladığı bir dünyası
ve özel gerçekleri vardır.
22. (I) Orhan Veli, çoğu kez sokaktaki insanın yoksul ve ezik
kişinin ortak duygu ve düşüncelerini şiirleştirmiştir. (II) İlk
P kez onların günlük tasalarını ve sevinçlerini şiirlerinin konu-
su yapmıştır. (III) Bunlar, duyan bir yürekten süzülmüş, sa-
E mimi, sıcak, doğal ve kişisel şiirlerdir. (IV) Anlatamıyorum
S şiiri işte tam da böyle bir şiirdir. (V) Bu şiirde doğal ve lirik
söyleyişin zirvesinde, özgün bir şair vardır karşımızda.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden
önce “Bu arada kendini anlatan, öznel dünyasını yansıtan
PES Paragraf Soru Bankası
şiirler de yazmıştır.” cümlesinin getirilmesi uygundur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
 Mukavemet Testi – 5

24.

Sonun Başlangıcı

23. Joel Schumacher‘in Sonun Başlangıcı lmi, bir şiddet l-

midir; örtük ve açık şiddet unsurlarını kullanır. Olaylar; çok
yakın bir geçmişte, mahşerî bir etnik gruplar iç savaşı ya-
şayan kentin üzerine kuruludur. Bu kent, her rengin omuz
omuza yaşadığı bir kent değil; insanların renklerine, dille-
(https://tr-tr.facebook.com/pg/tuikbilgi/posts/?ref=page_internal)
rine göre farklı yerleşim alanlarına çekildiği, farklı semtler
arasında keskin sınırların olduğu; dolayısıyla “öteki”ne du- Türkiye’nin ekim ayında en fazla ihracat ve ithalat
yulan paranoit korkunun ve nefretin daha büyük boyutlarda yaptığı dört ülkeyi gösteren görsellerden hareketle
yaşanabildiği çok farklı bir kenttir. Homofobi denen insan aşağıdaki yorumlardan hangisi doğrudur?
korkusu, şiddetin en üst boyutlara tırmanmasına olanak P A) Türkiye’nin ekim ayında en fazla ihracat ve ithalat yap-
verecek ölçüde büyüktür. Rahatsızlık boyutları, toplumsal E tığı ülke aynıdır.
dengelerin hassasiyetinden, kendini kontrol altında tutma- B) Türkiye, ekim ayında Irak’tan daha fazla ürün alıp
ya zorlayan pek çok insanın lmin kahramanıyla kendini S Irak’a daha az ürün satmıştır.
ister istemez özdeşleştirmesinden ya da sokaktaki pek çok
C) Türkiye, ekim ayında en az ABD’ye para ödemiştir.
insana muhtemel bir kahraman gibi bakmasından geliyor.
D) Türkiye’nin ekim ayında en fazla kâr yaptığı ülke
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen filmle
PES Paragraf Soru Bankası

Almanya’dır.
ilgili söylenemez?
E) Sadece bu bilgiler dikkate alındığında Türkiye, dış tica-
A) Olayların diğer kentlerden faklı özellikte bir kent üzeri- ret faaliyetlerinde kâr etmiştir.
ne kurulu olduğu
B) İnsanlar ve kentler arasında ayrışmayı körüklediği
C) Merkezine insan korkusu denen bir fobinin yerleştirildiği
D) Kahramanıyla izleyicileri üzerinde etkili olduğu
E) Filmin geçtiği mekânın insanlarının birbirlerine karşı
abartılı kuşkular ve korkular içinde olduğu İDEAL SÜRE 24 dk MAKUL SÜRE 27 dk SİZİN SÜRENİZ

216
 MUKAVEMET TESTİ – 6
1. (I) Oktay Akbal, hayatın monoton akışını değiştiremeyen,
değiştirmek istedikçe gelenekler, görenekler ve çevrenin
ayıplayışıyla yine eski çizgisine dönmeye mecbur kalan
insanoğlunun bunalımlarını işleyen bir hikâyecidir. (II) Kah-
ramanların, Oktay Akbal’ın şahsi tedirginliklerini, sükûtlar
içinde geçiştirdiği ama sonunda tahammül edemeyerek
başıboş dolaşmalar hâlinde büyük şehrin sokaklarına da-
ğıttığı sıkıntılarını temsil etmektedir. (III) Oktay Akbal, sanat
çevrelerinde ilgi toplayan ilk hikaye kitabı Önce Ekmekler
Bozuldu’yu 1946’da yayımlamıştır. (IV) Bu kitapta, 1943-
1946 yıllarında yazdığı hikâyeleri bir araya getirmiştir.
(V) II. Dünya Savaşı’nın, o savaşa girmemiş bir memle-
kette nasıl hissedildiğini başarıyla anlatmıştır. (VI) İleride
yazacağı bütün hikâyelerinde de bu eserde kullandığı sisli
havayı yansıtmıştır.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
kaçıncı cümleyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
2. Polisiye romanın temel özelliklerinin ilk görüldüğü roman-
lar devrik öyküleme tekniği ile Godwin’in Calep Williams’ı
ve tümdengelim metodu ile Serendip Prensleri, ona çok
benzeyen diğer hikâyeler ve Voltaire’in Zadig ve Başka
Hikâyeler’inde yer alan Köpek ve At hikâyesidir. Polisiye
roman öncesi bu türde geriye doğru kurgu, gerilimi diri tut-
ma çıkarsama ve tümdengelim, romanın ana ögeleri olarak
P insan arasında oynanan bir entelektüel oyuna dönüştü. Bu
yapılanmaya başlamıştı. Eugene Sue’nün 1843’te yazdı-
E da bulunan usta bir dil, sağlam bir psikolojik temel ve en
ğı Paris’in Esrarları, Ponson du Terrail’in 1859’da yazdığı
S önemlisi, unutulmaz karakterler yaratma koşulu aranmaz
Racomble’un Maceraları ve 1863’te yazdığı Racomble’un
Dirilişi ile romanın unsurları arasına “melodramdan ödünç
alınan beklenmedik bir olay” tekniği de girdi. Ancak tam
anlamıyla bir polisiye roman özelliğini taşıyan ve tüm araş-
tırmacıların polisiye romanın başlangıcı olarak kabul ettiği
eser, Edgar Allan Poe’nun Morg Sokağı Cinayeti ’dir.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangilerinden
yararlanılmıştır?
A) Açıklama - Örnekleme
B) Tartışma - Karşılaştırma
C) Öyküleme - Benzetme
D) Betimleme - Kişileştirme
E) Açıklama - Tanık gösterme
217
3. (I) Dilin doğru biçimde seslendirildiğini yeterince duyma-
yınca, dil kullanımına ilişkin bilmediklerimizi öğrenmeye
çalışmayınca, yeterince okuyup yazmayınca “Yanlışlar,
doğruları götürüyor.” (II) Kimsenin birbiriyle doğru dürüst
konuşmadığı, çoğunluğun gazete bile okumadığı, “inter-
net” ya da “cep” gevezeliğinin iletişim için yeterli sayıldığı,
dil duyarlığı dibe vurmuş bir toplumda, ekrandan kulaklara
ulaşıp durmaksızın yinelenen yanlış dilsel kullanımlar, iz-
leyici tarafından hızla özümseniyor. (III) Onlar dilimizi en
etkin biçimde, en doğru şekilde sergileyen kişiler. (IV) On-
ların dilimizi “yanlış kullanma” şansı yok. “Ağızdan çıkanı
kulağın duymadığı” bir “haddini bilmezlik” ortamında, dili-
mizden öncelikle sorumlu olanlar onlar. (V)
Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisine “Bu
durumda tiyatro sanatçılarına ne büyük bir görev düştüğü-
nü belirtmeye gerek var mı?” cümlesi getirilebilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
4. Kitabı metalaştıran piyasa, edebiyatı “popüler edebiyat”
ve “yüksek edebiyat” olarak ikiye böldü ve sonunda iş öyle
aşırı bir noktaya geldi ki büyük okur kitlelerine sabunköpü-
ğü gibi eften püften eğlendirici kitaplar sunulurken “gerçek
edebiyat” olduğu sanılan bazı eserler kimsenin okumadığı
ama yayıncılar, ajanslar ve kendini seçkin gören bir avuç
kitaplarda, sağlam edebiyatın olmazsa olmazları arasın-
oldu. Ama birtakım modalar, bu yazarları öne çıkardı.
Bu parçada yazarın yakındığı durum aşağıdakilerden
hangisidir?
PES Paragraf Soru Bankası
A) Yayınevlerinin okurun isteğine göre eserler basması
B) Kazancın ön planda tutulmasından dolayı nitelikli eser-
lerden çok, kitlelere ulaşan eserlerin basılması
C) Popüler edebiyat ürünlerinin çabuk okunması
D) Satış rakamlarının kitap içeriklerini belirlemesi
E) Güncele yaslanan eserlerin tercih edilmemesi
 Mukavemet Testi – 6
5. Bazı köpek cinsleri, daha hareketli ve daha geveze ola-
biliyor. Havlayarak dertlerini anlatmaya çalışabiliyor. Bu
gevezeliklerin altında yatanları Köpeklerin Bilimi/Yaşam
Bilimi Nasıl Değiştirdi? adlı kitabın yazarı Jules Howard
araştırmış. Köpeği havladığında bunun altında ne gibi
sebepler yattığını araştırırken köpek havlamasının dikkat
çekme amaçlı olduğunu düşünerek pek derine dalmamış.
Ama havlamaların farklı tonlarda olduğunu fark edince
işler değişmiş. Evin önünden birisi geçtiğinde, kapıya birisi
geldiğinde sert ve düşük frekanslı bir havlama geliyor, bu
havlama pek hayra alamet değil. Bu havlamayı duyan
yabancının kaçmasının daha doğru olduğunu söylüyor
Jules Howard. Çünkü bu havlama, köpeğin o kişiyi tehdit
olarak algıladığını gösteriyor. Evdeyken oyun oynamak
istediğinde mesela oyuncağı erişemediği bir noktaya git-
mişse evdekilerden yardım isterken daha düşük sesle bir
havlama geliyor. Parkta köpek gördüğünde birkaç havla-
ma, diğer köpeklere “Haydi oynayalım!” çağrısı oluyor.
Bu parçadan hareketle bilimsel araştırmalarla ilgili aşağı-
dakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Ön kabullerden ve kanıksamalardan uzaklaştıran farkın-
dalıklar, yeni keşiflerin kaynağıdır.
B) Bilim, ulaştığı seviyeyi farklı bilim insanlarının birbirini
tamamlamasına borçludur.
C) Bilimsel araştırmaların çözümleyemediği olgular, metafizi-
ğin kapsamına girer.
D) Nesnel kanıtlara dayanmayan sonuçlar, bilimsel araştır-
malarla ilgili değildir.
E) Bilimsel araştırmalarda farklı alanlar arasında pozitif trans-
ferler yapılır.
P ilginin önce zihinde doğduğunu söylüyor. Sonra bu tohum
E
S zu artırırsak yapabiliriz. Bu, hayatın bizden talep ettikleri
6. (I) Hepimiz bir dilin, bir kültürün kucağında doğarız. (II) Ko-
nuşmayı yeni yeni öğrenen bir çocuk attığı her adımda, içe-
PES Paragraf Soru Bankası
riği, o dünyaya gelmeden çok önce doldurulmuş kelimeler
ve kavramlarla tanışır. (III) Kendisine sunulan dili ve kültürü
reddedenler uyumsuz olur ve toplum dışına itilir. (IV) Büyü-
dükçe eğitim yoluyla bu kelime ve kavramları öğrenir. (V) Kav-
ramlara yüklenen bazı anlamlarla çatıştığı da olur insanın.
(VI) Ama toplumun genel bir uyum içinde bulunduğu kültü-
rel değerlerle, kavramlarla çatışmak çok zordur.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
218
7. Margareth Thatcher’ın Britanya’nın ilk kadın başbakanı
olması ya da dünya genelindeki kadın dergilerinin sayısız
başarılı yöneticileri gibi örnekler, geçmişte kadınların hem
kariyer hem de aile sahibi olabileceğini gösterdi bize. 70’li
yıllardan itibaren geleneksel cinsiyet rollerine karşı çıkıl-
dı. Modern kadın için hırs olgusu zamanla bir fetiş hâline
dönüştü. 2000’lerin ilk çeyreğini geçtiğimiz şu günlerde bu
durum artık sorgulanıyor. Yükseklerde uçan kariyer kadı-
nı proli darbe aldı, bunun nedeni, üst düzey rollere sahip
yüksek maaşlı kadınlar için bile başarının mutluluk getir-
mediğinin anlaşılması.
Bu parçadan
I. Kadınların kariyer hırsının aileyi ve kendini olumsuz
etkilediği bir gerçektir.
II. Kadınların mutsuzluğu kariyerini de olumsuz etkile-
mektedir.
III. Günümüzde kariyer sahibi olup mutlu olmayan kadınlar
vardır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
8. Zihin yönetimi, kişinin zihnini kontrol etmesinin bir yolu.
Bunu yapmak için düşünce sistemimizi gözden geçirme-
miz gerekiyor. Neden zihin yönetimine ihtiyacımız var?
Çünkü zihnimizi yönetmediğimiz sürece istediğimiz başa-
rıya, barış ve huzura ulaşmamız zor. Psikologlar en küçük
büyümeye başlıyor. Kendimizi farklı şekilde düşünmeye
yönlendirmek kolay değil ve bunu ancak motivasyonumu-
yüzünden kendimizi bir sorunlar yumağının içinde bulma
hissini yenmede yardımcı olabilir ve bunun sırrı belki de
gizemli güçlerde değil, beynin gücü dâhilindedir.
Bu parçadan çıkarılabilecek en kapsamlı düşünce aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
A) Kişinin kendini düşünce olarak değiştirmesi zordur.
B) Beynin gücünün farkına varan insan onu en iyi şekilde
kullanır.
C) Kişi etkili bir zihin yönetimiyle başarıya ve mutluluğa
ulaşabilir.
D) İyilik ve kötülük zihinde gelişir ve hayata yansır.
E) Psikologlar zihnin kontrol edilmesini tavsiye eder.

9 ve 10. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Maupassant “olmak” isteneni değil, “olmamak” isteneni an-
latır, -bir başkası “olmak isteneni de başarılı bir şekilde öy-
küleştirebilir- kötümser bir bakış açısı vardır. Kahramanları
her zaman, sonuç bölümünde ya ölür ya ölümden beter bir
duruma düşer. Okur, sonuçta öyküdeki olay ya da oyuncu
için “Böyle olmamalıydı, böyle yapmamalıydı.” der. Sonuç
durumunda Maupassant öyküsü, ağızda kötü bir tat bırakır.
Zaten yaşam da her zaman güllük gülistanlık değildir. O,
yaşamın bu kötü yüzünden acı gerçekleri seçer. Ama bunu
yaparken her şeyi anlatmak, bol bol bilgi vermek gereğini
duymaz. Bunun sanatsal değeri düşürdüğünü iyi bilir.
9. Bu parçadan hareketle Maupassant ile ilgili olarak aşa-
ğıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Yaşam gerçekleriyle ilgili tezli ve didaktik bir yaklaşım
içinde olmayı tercih eder.
B) Gerçekleri kendince özgün bir biçimde yansıtır.
C) Sanatını toplum gerçeklerini yalın bir şekilde yansıtmak
üzerine kurmuştur.
D) Farklı düşüncelere yönlendirerek okuruna gerçekleri
öğretir.
E) Yaşamın olumsuz yanlarını gerçekçi ve karamsar bir
tutumla yazan sanatçı, yazınsal nitelikleri didaktizme
kurban etmez.
P D) Kendini sürekli değiştirmeye çalışan
E
S
10. Bu parçadan Maupassant ile ilgili olarak;
I. Yazınsallığı korumaya önem verdiği,
II. İnsanların bakışını olumsuz durumlar üzerine çektiği,
III. Ayrıntılar üzerinde fazlasıyla durduğu
ifadelerinden hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
219
Mukavemet Testi – 6
11 ve 12. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Benim işim gücüm kendimi incelemek. Yapacak başka
işim yok zaten. Bakıyorum da öyle çürük taraflarım var
ki söylemeye zor varıyor dilim. Sağlam oturaklı neyim
var? Her an sendeleyip düşebilirim. Gözlerim bir şöyle
görüyor, bir böyle. Açken başka adamım sanki yemekten
sonra başka... Keyfim yerindeyse, hava da güzelse kötü
kişi değilim. Ama bir nasır canımı yakmaya görsün, asık
suratlı, aksi, yanına yaklaşılmaz bir adam olurum. Aynı
atın yürüyüşü bir rahat gelir bana, bir rahatsız; aynı yolu
bir uzun bulurum, bir kısa; aynı biçim bir hoşuma gider,
bir nefretimi çeker. Bir gün her işe yatkınım, bir başka
gün hiçbir şey gelmez elimden. Bugün sevindiğim şeye
yarın üzülebilirim. İçimde durmadan değişen, ele avuca
sığmayan bir sürü duygu... Kara kara düşünceler, derken
bir öfke; ağlamaklı bir hâldeyken, birdenbire taşkın bir
sevinç... Kitapları karıştırırken bakarım, dün içinde türlü
güzellikler bulduğum, okudukça coştuğum bir yer bugün
bir şey demez olmuş bana: Eviririm, çeviririm, orasını bura-
sını okurum, nafile: O sayfalar boşalmış, yabancılaşmıştır
artık benim için.
11. Bu parçanın yazarı aşağıdakilerden hangisi ile nitelen-
dirilemez?
A) Öz eleştiri yapmaktan kaçınmayan
B) Karşıtlıklar arasında yaşayan
C) Değişken duygulara sahip olan
E) Ruh hâline göre farklılıklar gösteren
PES Paragraf Soru Bankası
12. Bu parçanın anlatımı ile ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisini söylenemez?
A) Anlatıma kişisellik katılmıştır.
B) Niteleyici sözcükler kullanılmıştır.
C) Öyküleyici anlatıma başvurulmuştur.
D) Birinci kişili anlatımla oluşturulmuştur.
E) Farklı yapıda cümleler kullanılmıştır.
 Mukavemet Testi – 6

13. I. Pençesi sökülen kediler, pençeleri söküldükten sonra
yürürken zor zamanlar yaşayabiliyor.
II. Fakat bir kedinin pençelerinin sökülmesi, ayak parmak
ucundaki kemiklerin çıkarılması anlamına geliyor.
III. Kedilerde “pençe sökme” işlemi kendi tırnaklarınızın
kesilmesi gibi nispeten yararlı bir işlem olarak görülebi-
lir.
IV. Yeni bir çalışmanın sonuçları gösteriyor ki bu işlem,
kedi dostumuzun uzun vadede sorun yaşamasına
neden olabilir.
V. Çünkü pençesi sökülen kediler, eklemlerinin bir uzan-
tısı olan yumuşak kıkırdaklar üzerinde acı duya duya
yürümek zorunda kalıyor.
Yukarıdaki cümlelerle anlamlı bir bütün oluşturulmak
istense numaralanmış cümlelerden hangisi baştan
üçüncü olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
15. I. Su kirliliği, genel olarak insanların neden olduğu etken-
lerden dolayı suların kalitesinin azalması veya kullanıl-
maz hâle gelmesidir.
II. Konutlar, endüstri kuruluşları, termik santraller, güb-
reler, kimyasal mücadele ilaçları, atık suları, nükleer
santrallerden çıkan sıcak sular ve toprak erozyonu gibi
süreçler ve maddeler, su kirliliğini meydana getiren
başlıca sebeplerdir.
Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşa-
ğıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) I. cümlede anlatılan durumun sebep olduğu birçok
olumsuzluktan bahsedilmektedir.
B) I. cümlede ifade edilen duruma yol açan nedenlere yer
verilmektedir.
C) I. cümledeki olgunun, doğayı neden daha fazla etkile-
diği açıklanmaktadır.
D) I. cümlede belirtilen olgunun her yerde gerçekleşmedi-
ği örneklenmektedir.
E) I. cümlede değinilen düşüncenin bilimsel olarak kanıt-
landığı gösterilmektedir.

14. Bazı akademisyenlere göre yer altından çıkan enerji kay-

nakları zamanla yok olacaktır. Dünyada bulunan doğal gaz
ve maden rezervinin 50 yıl içerisinde, kömürün ise 215 yıl
içerisinde tükeneceği düşünülmektedir. Doğal gaz, kömür, Kusur
petrol ve nükleer enerji üretiminde kullanılan uranyum ve
P Kusur, benim imzamdır. Bir ismim olduğu sürece kusurum da
toryum gibi madenler yenilenemeyen enerji kaynaklarıdır. E olacak ve olmalıdır.
Bu enerji kaynakları kullanılarak elektrik enerjisi elde edil- İhsan Oktay Anar / “Suskunlar”
mektedir. Bu madenler, elektriğe dönüştürülürken çevreye S
aşırı derecede zarar vermektedir. Özellikle hava kirliliğin-
den dolayı birçok canlı ve atmosfer bu durumdan olumsuz
etkilenmektedir.
PES Paragraf Soru Bankası

Bu parçada altı çizili ifadeyle;

I. Bazı madenlerin geri dönüşümlerinin uzun sürmesi,
II. Enerji üretilirken çevreyle ilgili sıkıntıların ortaya çıkması,
III. Çevre kirliliğiyle mücadelenin yetersiz olması
durumlarından hangilerine gönderme yapılmıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

220

“Bu dil, ağzımda annemin sütü gibidir.”
Yahya Kemal
“Türkçem benim ses bayrağım.”
Fazıl Hüsnü Dağlarca
“Türkçe ile güzel şiirler yazmak
Türk olmak için yeterlidir.”
Cahit Sıtkı Tarancı
“Türk dili, Türk milletinin kalbidir, zihnidir.”
Atatürk
16. I.
Dilimiz çözülünce ilk defa “ana” deriz biz,
“Ana dili” adını alır bizim ilk dersimiz.
İlk şarkımız ninniyi anamız öz sütüyle,
İçirir ruhumuza bu dilde damla damla.
Bu dil bizim ruhumuz, aşkımız, canımızdır,
Bu dil birbirimizle ahd ü peymanımızdır.
Bu dil tanıtmış bize bu dünyada her şeyi.
Bu dil ecdadımızın bize koyup gittiği.
II.
Bırakın eli, özün bile seyrek uğradığı,
Beldelerin girişinde welcome,
Çıkışında goodbye okuyanınız var mı?
Korumanın, muhafızın bodyguard,
Sanat ve meslek pirlerinin duayen,
İtibarın,saygınlığın prestij olduğunu bileniniz var mı?
Sekinin, alanın, platform, merkezin center,
Büyüğün mega, küçüğün mikro, sonun nal,
Özlemin, hasretin nostalji olduğunu öğreneniz var mı?
Bu iki metin ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy-
lenebilir?
A) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini göster-
mektedirler.
B) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu vurgu-
lamaktadırlar.
C) Aynı düşünceyi pekiştirmeye yönelik benzer örnekler
sunmaktadırlar.
D) Farklı üsluplar kullansalar da konuyu benzer nedenler-
le açıklamaktadırlar.
E) Aynı konuyu farklı bakış açısı ile değerlendirip ele
almaktadırlar.
221
Mukavemet Testi – 6
17. Tahterevallinin iki ucunda birer kişi vardır ve yere dayalı
düzeneği sırayla aşağı yukarı hareket ettirerek eğlenirler.
Özellikle çocukların düşkün olduğu bu eğlence, büyüklerin
dünyasında simgeleştirilir, güç ve denge oyunlarını ifade
etmek için kullanılır. Gündelik olaylar kadar olguların da
karşılıklı kötülük diliyle tartışıldığı zamanlarda, tahtereval-
li, aynı yerde ve zamanda yaşıyor olmakla birlikte karşı-
lıklı güvensizliğin, ayak kaydırmanın, duygu ve düşünce
dengesizliğinin karşılığına dönüşür. Böyle hâllerde, gü-
vensizlik dilinin sahipleri, iyice kendi taraarına çekilirler,
empati yeteneklerini kaybederler. Tahterevallinin bir ucunu
beklenmedik anda yukarı yükseltip aşağı bırakarak iletişim
imkânını da ortadan kaldırırlar.
Bu parçadan tahterevalliyle ilgili olarak aşağıdakiler-
den hangisine ulaşılabilir?
A) Çocukların en sevdiği oyun olduğuna
B) Simgesel anlamlar taşıdığına
C) Olumsuz düşünmeye neden olduğuna
D) Toplumlar arasındaki iletişimi bozduğuna
E) Dengesizlik duygusu ve düşüncesi oluşturduğuna
18. Ben kurmaca metinler yazarken bunların nasıl yaratıldığı
üzerine de araştıran yazarlardan biri olarak şöyle düşünü-
yorum: Edebiyat bir sanat dalıdır. Dolayısıyla “yaratıcı ya-
zarlık” eğitimi de bir sanat eğitimidir. Resim, yontu, müzik
gibi sanat dalları nasıl öğretilebiliyorsa yazma sanatı da
öğretilebilir olmalıdır. Evet yazarlık yetenek gerektirir ama
sadece yetenekle yapılamaz. Onun eğitimle işlenip olgun-
laştırılması gerekir. Edebiyat sanatının öğretilemez oldu-
P ğunu savunmak ya da genişleterek söyleyelim, herhangi
bir sanatın öğretilemez olduğunu savunmak, bu sanatların
E doğuştan gelen bir yetenekle yapıldığını iddia etmek an-
lamına gelir. Bu türden savların çoğunlukla dâhi sanatçı
S
hikâyeleri ile süslenerek sunulduğuna tanık oluruz.
Bu parçaya göre yaratıcı yazarlıkla ile ilgili olarak,
I. Yazarlığı bir sanata dönüştürmek, insandaki yaratıcılık
PES Paragraf Soru Bankası
özelliğini eğitimle geliştirmekle mümkün olabilir.
II. İyi bir eğitimle yazarlık öğretilebilir.
III. Yaratıcılık doğuştan sahip olunan temel insani özellik-
lerden biridir ve sonradan öğretilemez.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
 Mukavemet Testi – 6
19. Konfüçyüs’ün asıl amacı iyi bürokratlar yetiştirmekti. Dev-
let memurlarına yönetimi öğretmek istiyordu. Bunun sonu-
cu onun öğrencilerinin çoğu başarılı bürokrat olmuşlardı.
Onun sayesinde “Devletin, gerçekten de herkesin yararı-
na çalışan kooperatif bir işletme olabileceği” anlaşılmaya
başlanmıştı. Konfüçyüs, yaşamında ilkelerini hayata geçir-
mek için adalet bakanı oldu. Başarılı bir bakanlık yapsa da
Başbakan’a rüşvet verilerek görevinden alındı. Kofüçyüs,
bu acı tecrübeden sonra inandığı ilkelerin uygulanmasını
sağlayacak bir hükümdar arar. Bütün Çin onu bilge say-
masına, pek çok yetenekli devlet adamı yetiştirmesine
rağmen hiçbir hükümdar onunla çalışmaya yanaşmaz. İl-
kelerinden ödün vermeyeceği bilindiği için ona bir anlamda
devlet kademesinde görev verilmez. Konfüçyüs’ün hayatı
bütün bürokratlar için ibret verici bir hayattır. 67 yaşında
hâlâ kariyerini yerli yerine oturtamamıştır.
Bu parçada anlatılanları en iyi şekilde ifade edebilecek
atasözü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Açık yaraya tuz ekilmez.
B) Hak deyince akan sular durur.
C) Doğru söz yemin istemez.
D) Doğru söyleyenin tepesi delik olur.
E) Devlet, adama ayağıyla gelmez.
20. Bize gönderdiğiniz şiirden, biraz dikkatle birkaç şiir elde
edilebilirdi. Tutumlu davranmalısınız. Her şey bir şiire sığ-
dırılmak zorunda değil. Şiirinizde sarkan, gereksiz olan
bölümler var. Bunları hesaptan düşmelisiniz. Henüz yirmi
yaşına basmamış bir genç olarak sizde şair kumaşı var.
Sıradan bir dille konuşmuyorsunuz çünkü. Bundan sonraki
PES Paragraf Soru Bankası
çalışmalarınızda daha rane bir söyleyişi deneyebilirsiniz.
Bu parçada eleştirmenin genç şaire anlatmak iste-
diğini en iyi dile getiren tanımlama aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Şiir duygularla değil, sözcüklerle yazılır.
B) Şiir darası alınmış sözdür.
C) Şiir sözden çok müziğe yakındır.
D) Şiir en çok şiir okunarak öğrenilir.
E) Şiir sanatların en özgün olanıdır.
222
21. - - - - Tabii ki istisnası çoktur bu iddiamın. Hitler, iyi bir mü-
zik dinleyicisi ve oldukça iyi bir ressamdı mesela. Bence
sanat, daha iyi bir dünyaya şöyle bir göz atma fırsatını ve-
riyor. Bach’ı dinlediğimizde kâinat iyi kötü işlemeye devam
ediyor veya Mozart dinlediğimizde dünyanın kötülükten
ibaret olmadığını düşünebiliyoruz. Sanatın Hitler’e bu gü-
zellikleri hissettirmeyip onun zalim olmasını engellemeyişi
elbette bir istisnadır.
Bu parçanın başına getirilebilecek en uygun cümle,
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sanat, insanı iyi insan yapmaz.
B) Sanatla uğraşan birçok devlet adamı vardır.
C) Sanatın değerini halk belirler, siyasetçiler değil.
D) Ben sanatın genelde insanı daha iyiye götürdüğüne
inanırım.
E) Sanatın kriterlerini ancak sanatçılar belirler.
22. Hiçbir dil, düşünceden ve dünya görüşünden bağımsız de-
ğildir. Duygu ve düşüncelerimizin taşıyıcısı olan kelimeler,
aslında içleri boş birer kalıptır. Onların muhtevasını, düşün-
celerimiz ve dünya görüşümüz doldurur. Kelimeler, anlam
P özelliklerini bunlardan alır. İşte asıl olumsuzluk burada baş-
E lıyor. Fertleri ortak ve kabul edilebilir bir düşünceden kopa-
rılmış bir toplumda dil, bir anlaşma aracı olamıyor. Çünkü
S aynı kelimelerden anladıkları kavramlar farklıdır. Durum
böyle olunca da dil, gizli bir anlaşma sistemi olma özelliğini
kaybeder.
Bu parçaya göre dilin anlaşma aracı olma işlevini yeri-
ne getirebilmesi aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
A) Anlatılmak istenen kavramları karşılayabilecek kelime-
lere sahip olmasına
B) O dili konuşanların ortak düşüncelere sahip olmasına
C) Dile değer verip onu kurallarına uygun kullanmaya
D) O dilin duyguları ve düşünceleri anlatmaya elverişli,
işlenmiş bir dil olmasına
E) Dilin edebiyat ve sanat değeri taşıyan yapıtlarda yaşa-
tılmasına
 Mukavemet Testi – 6

23. Asık suratlı insanlardan hoşlanır mısınız, desem elbette

bana gülersiniz. Zaten ben de gülmeniz için söze böyle
başladım. Konuşurken söze başladığınız sırada karşınız-
dakinin kaşlarını çattığını, asık bir suratla sizi dinlediğini
görürseniz konuşmak hevesiniz kırılır. Lafı kısa kesip bu
tatsız sohbeti bir an önce bitirmeye bakarsınız. Bir de kar-
şınızdakinin sizi güler yüzle dinlediğini hatta araya biraz da
tatlı söz karıştırarak sohbete renk verdiğini görecek olsa-
nız konuştukça konuşacağınız gelir. Güler yüz her şeyden
önce insana cesaret verir. Çünkü güler yüzlü insanlar her
kusuru hoş gören, affeden insanlardır. Dünyada ilk adım-
larını yeni atmaya başlamış bir çocuğa herkes güler yüzle
bakar. Onun her hatayı yapabileceğini ve bütün bu hatala-
rın affedilmeye layık olduğunu önceden kabul ettiğimiz için
çocuk karşısında gülümser bir yüz takınırız. Bu dünya öyle
çatık kaşla dolaşmaya, şunun bunun kalbini kırmaya değer
bir dünya değildir. Belki siz de bilirsiniz: Her hadiseyi güler
yüzle karşılayan bir adama, “Eh, hayatta başarılı olduğun
için sen elbette daima gülersin!” demişler. Adam bir kere
daha gülmüş, “Yanılıyorsunuz, hem de çok yanılıyorsu-
nuz. Ben hayatta başarılı olduğum için gülmüyorum. Tam Madagaskar Adası
tersine, güldüğüm için hayatta başarılı oluyorum.” demiş.
Buradan şu sonuca ulaşabiliriz: - - - - Afrika kıtasına bağlıdır. Dünyanın dördüncü büyük ada-
sıdır. Hint Okyanusu’ndadır. Madagaskar Cumhuriyeti bu
I. Güler yüzlü insanların çevresini mutlu edebilecek güç-
adadaki devletin adıdır. Malgasça ve Fransızca konuşul-
leri ve enerjileri vardır.
maktadır. Canlıların çoğunluğu endemiktir.
II. Hayatı iyi karşılamanın sırrını bulabilmek için her şey-
den önce gülümsemeyi öğrenmeli.
III. Hayatımız güzelleştiği için gülmeyiz, aslında güldükçe
hayatımız güzelleşecektir.
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre yukarı- 24. Münih Üniversitesinden araştırmacılar Madagaskar içe-
dakilerden hangileri getirilebilir? risinde yaşayan ve endemik olan beş yeni kurbağa türü
keşfetti. Ada genelinde yaşayan bu yeni keşfedilmiş hay-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
vanların en büyüğü başparmağımızın üzerinde duracak
D) I ve III E) II ve III kadar ve en küçüğü de bir pirinç tanesinden biraz daha iri-
ce. Madagaskar, tek başına 350’den fazla kurbağa türüne
P ev sahipliği yapıyor. Tanısı koyulmuş ve farklı olduğu tespit
edilmiş yeni tür sayısı ise her geçen yıl artmaya devam
E ediyor. Araştırmalara göre de yakın zamanda keşfedilen
türlerin oldukça küçük vücut boyutlarına sahip olduğu gö-
S rülüyor.
Bu parçada söz edilen keşifle ilgili aşağıdaki bilgiler-
den hangisi yanlıştır?
PES Paragraf Soru Bankası

A) Keşifler Madagaskar’da yapılmıştır.

B) Üç yüz elliden fazla kurbağa keşfedilmiştir.
C) Yeni türler bulunmaya devam edilmektedir.
Vicdan D) Bulunan kurbağalar oldukça küçük boyutludur.
Kendi kendini aldatmak, başkalarını kandırmak kadar basit E) Araştırmacılar Münih Üniversitesindendir.
değildir ve insan kendi içindeki adaletten ürkmeye başlar.
Peyami Safa / Fatih Harbiye
İDEAL SÜRE 22 dk MAKUL SÜRE 25 dk SİZİN SÜRENİZ

223
 MUKAVEMET TESTİ – 7

2. Teknoloji, her geçen gün hayatımızın vazgeçilmez, daha

da büyük bir parçası hâline geliyor. Hayatımızı teknoloji
sayesinde hem daha hızlı hem de daha verimli yaşadığı-
mıza inanıyoruz. Teknolojinin hayatımıza kattıklarını inkâr
etmemiz, bize sağladığı faydaları görmezden gelmemiz el-
bette mümkün değil. Burada önemli olan, teknolojiyi nasıl
kullanacağımızı iyi bilmemizdir. Teknolojinin yanlış kullanı-
mı sonucunda dünyamızın başına ne türlü sıkıntılar aça-
bileceğimizi çok iyi bilmemiz gerekiyor. Bir yandan kendi
kişisel rahatımızı düşünürken bir yandan da gezegenimizi
ve doğayı nasıl korumamız gerektiğini de öğrenmemiz ka-
çınılmaz hâle geliyor. Bu duyarlılığın geliştirilmesi, ----
I. insanın teknolojiye olan bağımlılığını bir nebze olsun
azaltacaktır.
1. Dijital dünya; internet, akıllı telefonlar, tabletler ve benzeri II. teknolojinin hayatımızın her alanında etkili olduğunu
aletlerle oluşan iletişim ve etkileşim ortamına verilen addır. kabul etmemize bağlıdır.
(I) Lüzumlu lüzumsuz bir sürü malumatın boca edildiği bu
III. en az teknolojinin geliştirilmesi kadar önemlidir.
dünya en kıymetli sermayemiz olan zamanımızı çalmakta,
daha acısı da kendi sahte gerçekliğini hayatın yerine hoy- Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre yukarı-
ratça ikame etmektedir. (II) Dijital dünyadan edindiği yalan dakilerden hangileri getirilebilir?
yanlış bilgilerle malumatfuruşluk eden yani bilgiçlik tasla-
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
yan nice insan, boş teneke gibi gürültüyle doldurmakta et-
rafımızı. (III) Sanal gerçeklik de denilen bu gerçeklik; gör- D) I ve III E) II ve III
me, dokunma, işitme, koklama ve tatma gibi duyularımızı
ayartarak zihnimizde hakikate alternatif, yeni bir dünya ya-
ratmaktadır. (IV) Bu gerçek, hakikatı ikinci plana iterek “mış
gibi yaşamak” denebilecek sahte, kolaycı, hazcı bir hayat
tarzı doğurmaktadır. (V) Gerçeğin hayalle karıştığı hatta
karıştırıldığı bu melez hayat tarzı, hiç de organik olmayan
garip bir insanı inşa etmektedir: hazcı, hedonist, kolaycı,
sığ, bencil, sahte, prezantabl...
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?

A) I B) II C) III D) IV E) V 3. Kozak yaylalarını arkamızda bırakıp davetli olduğumuz köy

düğününe doğru giderken Bergama’nın bu kadar sürpriz-
P lerle dolu olmasına bir kez daha hayret ediyorum. (I) Çaltı-
koru köyündeki mütevazı damat evi, Roman müzisyenlerin
E gelişiyle birlikte canlanıyor. (II) Sağdıçlar, çalgıcılara “Bir
S Bergama çal!” diye seslenince, Ege’nin zeybek havaları
içinde gittikçe hızlanan bir dans başlıyor. (III) Gençler eğ-
lenirken bir taraftan da damat ve gelin evine götürülecek
hediyeler hazır ediliyor. (IV) İlk gün akşam geç saatlere
PES Paragraf Soru Bankası

kadar devam edecek eğlencede, akşam yemeği yenecek

ve uzaklardan gelen akrabalar ağırlanacak. (V) İkinci gün
ise hareketlilik erkek evine kayacak. (VI) Tüm misarleri bu
kez, baba evinde ağırlayacak olan damat, unutulmayacak
anılara da sahip olacak.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerden hangisiyle başlar?

A) II B) III C) IV D) V E) VI

224

4. Her öykünün her zaman, bir de anlatılmayan yanı vardır.
Anlattıklarım, anlatmak istediklerime birer gönderme. Ben
aslında okuru eksik taşları tamamlamaya çağırıyorum yani
- - - - Bununla da okuyucunun kendisini sorgulamasına,
kendi içinde bir yolculuğa çıkmasına yardımcı olduğumu
düşünüyorum.
Bu parçada boş bırakılan yere getirilmeye en uygun
söz, aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) ben okuyucuyu kendi öyküsüne yönlendiren bir kışkırt-
mada bulunuyorum.
B) öykülerim hem biçim hem de içerik bakımından yeni
özellikler taşıyor.
C) bir okuyucunun öykülerimi anlaması için bir kültür biri-
kimine sahip olması gerekir.
D) öykünün yazılması romanın yazılması kadar zordur.
E) ben yalnızca yaşadıklarımı, duyduklarımı anlatıyorum.
5. I. Tiyatrodan ayrı, bağımsız bir türdür radyo oyunu. Seyirlik
bir oyun değil, bir işitme oyunu.
II. Tiyatroda sahne var; dekor, kostüm, ışık, aksesuar,
mimik ve jest var.
III. Kısaca radyo oyununda duygular ve ruh hâlleri, mimik
ve jestle ifade edilmez ancak değişen ses tonları ve
ünlemlerle ifade edilir.
IV. Radyo oyununda birbirine uzak yer ve zaman kesimleri
arasında gidiş geliş ve aktarma kolaylıkları var yalnız.
Çünkü göz ve görüntü, işlevini kulağa ve hayale bırak-
mıştır.
V. Radyo oyunu ise mikrofona yakın konuşma ve sesler
toplamı sadece. Doğa, eşya ve hayvan sesleri, bir
de müziktir bu oyunun yardımcıları. Öfkeler, nefretler,
sevinçler…
Yukarıda numaralanmış parçaların anlamlı bir bütün
oluşturması için hangilerinin birbiriyle yer değiştirme-
si gerekir?
A) I ve IV B) I ve V C) II ve IV
D) II ve V E) III ve V
225
Mukavemet Testi – 7
6. Şafak söker; dağların karlı tepeleri, güneşin altın rengi ışı-
ğıyla kızarırdı. Sonra yüzümüze bozkırın esintisi çarpardı,
duru bir ırmak gibi. Her sabah şafakla birlikte aşkımız da
yeniden doğardı. Yan yana yürürken sanki bir masal evre-
nine dalardık, dünya bambaşka görünürdü gözümüze. Boz
tarlaların en güzeliymiş gibi gelirdi sürüleni de sürülmeyeni
de bize. Şafağı bizimle birlikte karşılayan bir de tarla ku-
şumuz vardı. Minik kuş da göklere çıkıp bir nokta gibi kal-
dıktan sonra bir insan yüreği gibi titrer, çırpınır, büyük bir
sevinçle ötmeye başlardı.
Cengiz Aytmatov’un Toprak Ana romanından alınan
bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söy-
lenemez?
A) Benzetmelerden yararlanma yoluna gidilmiştir.
B) Düşsel ögelere yer verilmiştir.
C) Yansıma sözcük yer almıştır.
D) Görsel ve işitsel ögelerle ayrıntılar zenginleştirilmiştir.
E) İkileme ve pekiştirilmiş sözcük kullanılmıştır.
7. (I) Kuş bakışı bir yaklaşımla, “kültür”, insanın ortaya koy-
duğu, içinde insanın var olduğu tüm gerçeklik demektir.
(II) Öyleyse “kültür” sözüyle insan dünyasını taşıyan, yani
insan varlığını gördüğümüz her şey anlaşılabilir. (III) Kül-
tür, doğanın insanlaştırılma biçimi ve bu insanlaştırmaya
P özgü süreç ve verimdir. Kültür, insanın kendini evinde his-
E setmesini sağlayacak bir dünya ortaya koymasıdır. Buna
göre kültür, böylesi bir dünyanın anlam varlığına ilişkin tüm
S düşünülebilirlikleri içerir. (IV) İnsanın varoluşunun nasıl ve
ne olduğu, insanın nasıl düşündüğü, duyduğu; değerlerini
ve ülkülerini nasıl düzenlediği gibi konular kültürün ala-
nındadır. (V) Teknik, ekonomi, hukuk, estetik, bilim, devlet,
PES Paragraf Soru Bankası
eğitim ve bunlara ait faaliyetleri gerçekleştirmek için kuru-
lan örgütler, dernekler, kurumlar, okullar, bu kültür alanla-
rındandır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden
sonra “İnsanın içinde varlığını sürdürdüğü en büyük yapı
olan toplumun düzenini ve işleyişini sağlayan bütün alanla-
rı da kapsayan bir kavramdır kültür.” cümlesi getirilebilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
 Mukavemet Testi – 7
8. Muhabir:
(I) - - - -
Yazar:
—Dostoyevski okumaya Suç ve Ceza’yla, lisede başla-
dım. Okudukça da Türk edebiyatının ondan ne kadar et-
kilendiğini fark ettim. Sanki daha evvel okuduğum Türkçe
edebî eserlerin kaynağını keşfetmiştim. Belki Rusya’daki
toplumsal koşulların belki de Rusya’nın Batı’yla ilişkisinin
Türkiye’ninkine benzemesinden ötürü Dostoyevski’nin
Türk edebiyatçıları derinden etkilemiş olabileceğini düşü-
nüyorum.
Muhabir:
(II) - - - -
Yazar:
—Çok kitap okunan bir evde büyüdüm. Okumadığım za-
manlarda hep bir suçluluk duygusu içinde olurdum. Hâlâ
bu duygu beni takip eder. Kitaplarla duygusal bir ilişki ge-
liştirdim. Onları kutsal nesneler olarak gördüm. Belki de
bunun sonucu olarak sanatıma dâhil oldular ve sanatımı
yönlendirdiler.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Dostoyevski’yi çok sevdiğinizi söylüyorsunuz, sizce
Dostoyevski ve Türk sanatçılar arasında bir bağ oluş-
muş mudur?
(II) Sanatınızı etkileyen şeyleri bize anlatır mısınız?
B) (I) Dostoyevski’yi sizin gözünüzde büyüten şey nedir?
(II) Sizden önceki anlatı geleneğinin izlerini taşıdığınızı
düşünüyor musunuz?
C) (I) Rus edebiyatı ve Türk edebiyatı arasında ortak bir
nokta var mı?
(II) Kitap okumanın size kazandırdıklarını yansıtabiliyor
musunuz?
D) (I) Türk edebiyatçıların Dostoyevski’den etkilenme sebe-
bini neye bağlıyorsunuz?
(II) Sanatınızda okuduğunuz kitaplar mı yoksa gördük-
PES Paragraf Soru Bankası
leriniz mi etkili oldu?
E) (I) Kitap okumaya hangi yazarla başladınız?
(II) Bugün yaptığınız sanat için okumadan öğrendikleri-
nizi uyguluyorsunuz diyebilir miyiz?
226
9. I. Öncelikle çocuğumun severek okuyacağı kitapları
alıyorum onun seviyesine uygun olmasına da dikkat
ediyorum.
II. İlgisini çekecek kitaplar almaya, içeriğinin faydalı olma-
sına dikkat ediyor, yaşına uygun olmasına da ayrıca
önem veriyorum.
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir
biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Severek okuyacağı, seviyesine uygun, ilginç kitapların
çocuğuma faydalı olacağını düşünüyorum.
B) Çocuğuma onun seviyesine uygun olmayan, ona ilginç
gelmeyen kitapları almayı doğru bulmuyorum.
C) Bir kitapta aradığım özellikler ilginçlik yararlılık ve oku-
yucusunun yaşına uygunluktur.
D) Çocuğumun yaşına uygun olmayan ve içeriği faydasız
olan kitapları almayı tercih etmiyorum.
E) Çocuğuma aldığım kitabın onun seviyesine uygun,
sevebileceği, ilginç bir o kadar da faydalı kitaplar olma-
sına özen gösteriyorum.
10. • İnsanın kendini yetiştirmesinde önemli rol oynayan
okuma becerisini geliştirmedeki engelleri en aza indir-
mek gerekmektedir. Okuma güçlüklerini en aza indir-
menin yolu ise çok okumaktır. Bu nedenle okulda ve
evde okuma etkinlikleri yapılmalıdır. Öğrenciler oku-
mak için heveslendirilmeye çalışılmalıdır.
• Okuma, insanın kendini gerçekleştirmesi ve yaşamını
sürdürebilmesi bakımından çok önemlidir. Dil eğiti-
P mi içinde hem dil bilincinin hem de diğer becerilerin
etkili bir biçimde kazandırılmasında ayrı bir değere
E sahip olan okuma, temel eğitimin başından başlayarak
S yükseköğretimin sonuna kadar tüm eğitim disiplinleri
içinde birincil edinim ve paylaşım aracı olarak kullanıl-
maktadır.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
A) Aynı düşünceyi pekiştirmeye yönelik farklı örnekler
sunmaktadırlar.
B) Farklı görüşlerin aslında birbirine desteklediğini göster-
mektedirler.
C) Aynı konuya ilişkin ortak bir bakış açısını yansıtmakta-
dırlar.
D) Aynı olguya farklı çözümler üretmektedirler.
E) Benzer üsluplar kullanarak bir soruna kesin çözümler
sunmaktadırlar.

11. The Paris Review dergisi, kendini yazarların yuvası olarak
gördü. Henüz büyük ün kazanmamış, toplumun geneli
tarafından saygı duyulacak kadar zengin olmayan genç
yazarların evi. Dergi, onların yazarlık başarılarına göre
saygı görmeleri gerektiğini düşünüyordu. Zaman içinde
âdeta bir kelebek koleksiyoncusu edasıyla işini tutkuya
dönüştürdü. Bütün önemli yazarları ağına düşürüyordu.
Bu koleksiyonun tamamını okumak, yüzyılın son yarısın-
daki karmaşık ve çok boyutlu yazın dünyası hakkında eşi
bulunmaz bir genel bakışa sahip olmak demek. Ayrıca der-
ginin röportajlarında yazarlara ünlüymüşler, ucubeymişler
ya da kendi alanlarının dışındaki konularda uzmanmışlar
gibi muamele edilmiyor.
Parçada anlatılanlara göre aşağıdakilerden hangisi
The Paris Review dergisinin özellikleri arasında yer
almaz?
A) Yazarları edebi başarılarına göre değerlendirmek
B) Tanınmayan genç yazarlara da yer vermek
C) Genç yazarların yetişmesine önayak olmak
D) Usta yazarların eserlerine ağırlık vermek
E) Çağdaş edebiyat hakkında genel bir bilgi birikimi ortaya
koymak
12. Gazeteci, yazar ve eleştirmen Suat Derviş’in romanları,
İmparatorluk’tan Cumhuriyet’e geçiş sürecindeki toplum-
sal, siyasal dönüşümleri ve çelişkileri yansıtan veriler
içerir. Toplum ve bireylerin psikolojik gerilimleri, birey ve
toplum arasındaki çatışmalar, kadınların ailede ve kamu-
sal alanda maruz kaldığı baskılar, onun temel konularıdır.
Eleştirmenlerin onun romanlarına dair birleştikleri nokta,
gerçekliktir. Yazar hem içine doğduğu burjuva yaşamının
etkisinde yazdığı romanlarında hem de gazetecilik dene-
yimiyle yazdığı toplumcu romanlarında gerçekçi bakış
açısından hiç sapmaz. Döneminin popüler akımlarına da
kapılmaz Suat Derviş, hiçbir ideolojiyi körü körüne benim-
sememiştir. Korkusuz bir kadın ve yazar olarak ataerkilliğe,
ekonomik sistemlere ve topluma dair eleştirilerini romanla-
rına yansıtmıştır.
Bu parçada sözü edilen yazarın yapıtlarında aşağıdaki-
lerden hangisini yapması beklenemez?
A) Kendi dönemiyle geçmişe ait değerlerin çatışmasını
anlatmak
B) Baskı gören ve sömürülen kesimlerin yaşamını yansıt-
mak
C) Kadınların eğitimini ve özgürleşmesini konu edinmek
D) Düşselliği ve şiirsel anlatımı ön plana çıkarmak
E) Toplumsal aksaklıkları sert bir dille eleştirmek
227
Mukavemet Testi – 7
13, 14 ve 15. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
(I) Trakya ormanlarının içinde, yöre halkından başka kimse-
nin pek bilmediği bir hazine var: Anastasios Suru veya halk
arasındaki yaygın adıyla Uzun Duvar. (II) Sur, adını aldığı Bi-
zans İmparatoru Anastasios tarafından, şehir surlarının dı-
şında kalan saray, kilise, manastır gibi yapıların korunması
için yaptırılmış. (III) Bugünkü Silivri’nin yaklaşık üç kilomet-
re batısındaki Karınca Burnu’ndan başlayan bu yıpranmış,
tarihî yapı Karadeniz kıyısına kadar 56 km boyunca uzanıyor.
(IV) Bu uzunluğuyla Anastasios Suru’nun Çin Seddi’nden
sonra dünyanın en uzun ikinci suru olduğu söylenmektedir.
(V) Karacaköy’den Evcik Plajı’na giden asfalt yol boyunca
bir kısmı göze çarpan duvar, sonra yoldan ayrılıp ormana
doğru yöneliyor ve orada son buluyor.
13. Bu parçada Anastasios Suru’yla ilgili olarak aşağıdaki-
lerin hangisine değinilmiştir?
A) Halk arasındaki adının neden farklı olduğuna
B) İnsanların surlara neden az ilgi gösterdiğine
C) Yüksekliğinin ne kadar olduğuna
D) Başlangıç ve bitiş yerlerinin nerede olduğuna
E) Bizans’ı hangi devletten korumak amacıyla yapıldığına
14. Bu parçanın dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakiler-
den hangisi söylenebilir?
A) Kişisel düşünceler içeren birden fazla cümleye yer
P verilmiştir.
E B) Örneklemelerle düşünce somutlaştırılmıştır.
C) Bir düşünceyi kabul ettirmek için yazılmıştır.
S
D) Tanıtılan yerin bazı niteliklerine değinilmiştir.
E) Tanrısal bakış açısıyla yazılmıştır.
PES Paragraf Soru Bankası
15. Bu parçadaki cümlelerle ilgili aşağıdaki değerlendir-
melerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede, bir özgüleme ve sınırlandırma yapılmıştır.
B) II. cümlede, bir koşula bağlılık söz konusudur.
C) III. cümlede, nesnel ve nicel verilerden yararlanılmıştır.
D) IV. cümlede, bir karşılaştırma yer almıştır.
E) V. cümlede, deyim kullanılmıştır.
 Mukavemet Testi – 7

18. I. Eleştirmen, bunu yapıyorsa inandırıcı olur.

16 ve 17. soruları aşağıdaki parçaya
II. Ancak eleştirmenden beklenen bu öznel görüşlerini
göre cevaplayınız.
eserden seçtiği nesnel kanıtlara dayandırmasıdır.
III. Yoksa yargıları bütünüyle duygulara dayalı temelsiz
Helicobacter Pylori bakterisine dikkat çeken uzmanlar, “Bu
bakteri asite dirençli. Önceleri mide ülserine yol açıyor diye yapılar gibi çabucak yıkılır.
biliniyordu. Ama son zamanlarda mide kanserine de se- IV. “Eleştirmen nesnel olmalıdır.” sözüne ben de katılıyo-
bep olduğu anlaşıldı. Toplumun %90’ında bu bakteri var rum ama bunu söylerken ondan bilimsel bir kesinlik
ve verem gibi de bulaşıcı. Bardaktan bile geçebilir. Onun beklediğimiz sanılmasın.
için bulaşıkları bir süre elma sirkesine yatırmakta yarar
V. Elbette eleştiri, kişisel görüşlere dayandığı için öznel
var. Endoskopi ile tespit edilince ikili antibiyotik ile tedavi
olacaktır.
etmeye çalışıyoruz. Onun için insanların zaman zaman
salatalarında sirke kullanmalarında hatta bir miktar elma Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün
sirkesi içmesinde fayda var. Bütün dünyada bu bakteri yay- oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan
gın.” diye konuşuyorlar. Hastalığın nadir de olsa gençlerde üçüncü olur?
de görülebileceğini belirten uzmanlar, genetik faktörlerin
de etkilerine dikkat çekiyor. Aşırı stres, üzüntü, sıkıntı gibi A) I B) II C) III D) IV E) V
durumların da hastalıkta etkisinin olabileceğini anlatan uz-
manlar, sigara ve alkol kullanımının da etkisinin olduğunu
kaydediyor.

16. Bu parçada “Helicobacter Pylori” ile ilgili olarak aşağıda-

kilerden hangisine değinilmemiştir?
A) İnsanların büyük çoğunluğunda rastlandığına
B) Gençlerde daha az görüldüğüne
C) Kalıtsal ve psikolojik özelliklerin ortaya çıkmasını tetik-
lediğine
D) Tedavisinin tam olarak yapılamadığına
E) Hijyenik önlemlerle ve beslenme tutumlarıyla önlenebi- P 19. Öfke, yaşanması hiç de hoş olmayan bir duygudur. Yaşa-
leceğine
nan sorunların bir sonucudur. Bu nedenle öfke, vücudun
E hararet göstergesidir. Öfke, kontrol edilmezse yeni sorun-
S ların doğmasına neden olur. Öfke sonucu vücutta oluşan
gerginlik gevşetilmelidir. Derin bir nefes almak ve yavaş
yavaş vermek, beden hareketleri yapmak, kısa süreli bir
yürüyüşe çıkmak, suya dokunmak, gözleri kapatıp kendini
PES Paragraf Soru Bankası

rahat, güzel, sakin bir yerde hayal etmek gevşemeye yar-

dımcı olur.
17. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söy- Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yok-
lenemez? tur?
A) Doğrudan anlatıma başvurulmuştur. A) Öznel tanım
B) Dolaylı anlatıma yer verilmiştir. B) Açıklama
C) Sanatsal bir dil kullanılmıştır. C) Öneri cümlesi
D) Nesnel bir anlatım söz konusudur. D) Benzetme
E) Gerekçelere dayandırılmış öneriler bulunmaktadır. E) Nesnel verilerle kanıtlama

228

20. Yaşamımız, bizi kuşatan doğrular ve yanlışlarla doludur.
Bu doğruları ve yanlışları biz seçmedik, biz oluşturmadık;
o, bizden önce toplumda vardı ve biz onun içine doğduk ya
da düştük. Gerçekleştirdiğimiz eylemler, toplumun doğrula-
rına uygunsa güzeldir, uygun değilse çirkindir. İşte sanatta
yaratıcılık denen şey, bu kalıplaşmış doğaya karşıdır. Karı
beyaz değil de kırmızı, balıkları dört ayaklı, kafayı üçgen
biçiminde gösterebilmektir sanat. - - - -
Bu parça aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanamaz?
A) Yani sanat, doğaya karşı ikinci bir doğa oluşturmaktır.
B) Bu, onun yaratıcılık yanını gösterir.
C) Bir bakıma sanat, mevcut olanla yetinmemek ve ona
itiraz etmektir.
D) Bunun kaynağı da kurmaca ya da hayal gücüdür.
E) Bu açıdan gerçeği, her cephesiyle ortaya koyma işidir
sanat.
21. Çevre eğitiminin toplumda beklenen hedeere ulaşması
ancak farklı eğitim disiplinleri ile beraber desteklendiğin-
de mümkün olabilir. Çevre eğitimi aynı zamanda insanın
davranışlarını yönlendirebilen bir özelliğe sahip, doğaya
saygılı, donanımlı bir insan yetiştirmek amacıyla dizayn
edilmelidir. Ancak ezbere dayanan çevre eğitimi insanlar
üzerinde fazla etkili olmamaktadır. Bu nedenle bilgiyi dü-
şündüren, kavratan, analiz ettiren, sentezleyen, değerlen-
diren ve uygulatan farklı öğretim stratejileri kullanılmalıdır.
Çevre eğitimi gibi farklı etki faktörlerine sahip alanların bir-
biriyle olan ilişkisinin kurulması için modellemelere de ihti-
yaç duyulmaktadır.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın anllattığı eğitimi
almış öğrencilerin davranışlarına örnek oluşturmaz?
A) Çevre eğitiminin ardından öğrenciler çevrede temizlik
hareketi başlattılar ve doğadaki çöpleri temizledir.
B) Öğrenciler çevre ile ilgili özlü sözleri ezberlediler ve
böylece çevre eğitimini tamamladılar.
C) Öğrenciler çevreyi sevip onu korumaya başlayınca
davranışlarında olumlu değişiklikler sergilediler.
D) Doğaya saygı göstermeyi öğrenen öğrenciler, bu dav-
ranışlarını insanlara karşı da gösterdiler.
E) Çevre eğitimi alan öğrenciler; çevre konulu resimler
yaptılar, şiirler ve hikâyeler yazdılar.
229
Mukavemet Testi – 7
22 ve 23. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Yalnız yaşamanın bir tek amacı vardır sanıyorum: Daha
başıboş, daha rahat yaşamak. Fakat her zaman, buna
hangi yoldan varacağımızı pek bilmiyoruz. Çok kez insan
dünya işlerini bıraktığını sanır oysaki bu işlerin yolunu de-
ğiştirmekten başka bir şey yapmamıştır. Bir aileyi yönetmek
bir devleti yönetmekten hiç de kolay değildir. Ruh nerede
bunalırsa bunalsın, hep aynı ruhtur; ev işlerinin az önemli
olmaları, daha az yorucu olmalarını gerektirmez. Bundan
başka, işten ve pazardan el çekmekle hayatımızın temel
kaygılarından kurtulmuş olmuyoruz.
22. Bu parçada altı çizili cümle ile anlatılmak istenen aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
A) Devlette başarıyı sağlamak için önce ailede huzuru
sağlamak gerektiği
B) Aileleri iyi yönetilen devletleri yönetmenin daha kolay
olduğu
C) Her insanın aile yönetiminde başarılı olamadığı
D) Aileyi yönetmekle devleti yönetmek arasında benzerlik
olduğu
E) Ailesini başarıyla yönetenlerin devlet yönetiminde
görevlendirilmesi gerektiği
P
E
S
23. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söyle-
nemez?
PES Paragraf Soru Bankası
A) Kendini iş hayatından ve toplumdan soyutlayan dertle-
rinden uzaklaşmış olmaz.
B) Ev işlerini yapanların dışarıda çalışanlardan daha az
yorulduğunu söylemek yanlıştır.
C) Yaşamını her gün yenilikler yaparak yaşayan insan
bunalıma girmez ve yorulmaz.
D) Bunalan insan için bulunduğu yerin bir önemi yoktur.
E) İnsanlar yalnız kalarak daha rahat yaşamanın yollarını
bulmakta pek başarılı olamıyor.
 Mukavemet Testi – 7

24.

(https://tr-tr.facebook.com/pg/tuikbilgi/posts/?ref=page_internal)

Bu görseli inceleyen birinin aşağıdaki yorumlardan hangisini yapması beklenmez?

A) 2018 yılında çevre koruma harcamalarında en az harcama toprak, yer altı ve yüzey sularının korunması ve kalitesinin iyileş-
tirilmesine yapılmıştır.
B) 2018 yılında çevre koruma harcamalarında en büyük pay, atık yönetimi hizmetlerine aittir.
C) 2017 yılında çevre koruma harcamalarına 38,2 milyar TL’den daha az para harcanmıştır.
D) 2017 yılında çevre koruma harcamalarının gayrisafi yurt içi hasıla içindeki payı 2018 yılına göre daha yüksektir.
E) Atık su yönetim hizmetlerinin harcaması biyolojik çeşitliliğin ve peyzajın korunması için yapılan harcamadan daha fazladır.
PES Paragraf Soru Bankası

İDEAL SÜRE 23 dk MAKUL SÜRE 27 dk SİZİN SÜRENİZ

230
 MUKAVEMET TESTİ – 8
1. Yellowstone Amerika’nın ve dünyanın ilk resmî millî parkı
(1872). İçerisindeki gezi güzergâhında ve patikalarında sa-
yısız güzelliği ve doğal fenomeni barındırıyor. İnsanların bu
yolların dışında gezmediği kısımlarda da hâlâ keşfedilmeyi
bekleyen binlerce türe, olaya ve ekolojik mekanizmaya ev
sahipliği yaptığı tahmin ediliyor.
Bu parçaya göre Yellowstone ile ilgili olarak;
I. Henüz tespit edilmemiş türleri barındırma ihtimali olduğu,
II. Gezi güzergâhı dışında araştırma yapmanın izne tabi
olduğu,
III. Dünyada devlet tarafından statüsü onaylanmış ilk millî
park olduğu
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
2. Modern bir esnaf lokantası orası. Ev yemekleri yapıyorlar;
seçiyorsunuz, masanıza geliyor. Tek farkı, yemekler gelin-
ce masanızda derin bir sessizlik oluyor. Direkt yemeklere
gömülüyorsunuz, o kadar lezzetli. Avokadolu cacık, kabur-
galı kuru fasulye, fesleğenli humus, Boşnak mantısı, Boş-
nak böreği, kaburga burger... Farklı baharatlar, kuru mey-
veler ve kuru yemişler kullanıyorlar yemeklerde.
Bu parçaya göre söz konusu lokantayla ilgili olarak,
I. Alışılmış baharatlar kullanılmaktadır.
II. Yemekler çok lezzetlidir.
III. Ev yemekleri üzerine üretim yapılmaktadır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
231
3. Fârâbî, Maveraünnehir’de Fârab şehrinde doğmuş bir
Türk olduğu hâlde eserlerini Arapça yazmıştır. Mevlânâ
Celâleddin-i Rumi, Belh’te doğmuş bir Türk’tür. Ama
Divan-ı Kebir’i ile Mesnevi ’sini Farsça yazmıştır. O gün-
kü koşullar göz önüne getirilir, o devirde Arapçanın bilim
dili, Farsçanın edebiyat dili olarak Türk kültür çevrelerinde-
ki yaygınlık hatta üstünlük derecesi göz önünde tutulursa
bütün düşünürler ve yazarlar gibi bunların da eserlerini bu
dillerle yazmış olmalarına şaşılmaz. Hatta başka türlü ya-
pamayacakları da kolayca kabul edilir. - - - -
Bu parça düşüncenin akışına uygun olarak aşağıdaki-
lerin hangisiyle devam ettirilebilir?
A) Çünkü o dönemde hangi dil hangi alanda etkiliyse
eserlerin o dille verilmesi daha uygun olurmuş.
B) Dönemin getirdiği bazı kültürel özellikler eserde kendini
gösterirmiş.
C) Arapça ve Farsçanın daha zor diller olduğuna inanılır-
mış.
D) O dönemde genişleyen sınırlar dillerin etkileşim içine
girmesine sebep olmuştur.
E) Her ulusun dil özelliklerini yansıtan bir eser mutlaka
yazılır.
P
4. - - - - Günlük yaşam yüzünden meydana gelmiş kırılmaları,
E çatışmaları, mutsuzluk ve boşlukları duyumsama ve du-
yumsatma işidir hatta. Gündelik yaşamın üstüne çıkmak,
S onu serinkanlılıkla yukarıdan görmek, değerlendirmek;
gündelik yaşamdan kopmak, uzaklaşmak gibi yorumlan-
mamalıdır. Şiirin temelinde yaşananı yeni bir duyumsa-
PES Paragraf Soru Bankası
mayla yeniden yorumlamak vardır.
Bu parçanın başına düşüncenin akışına uygun olarak
aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) Şiir yazmak, güncele sırt dönmek değildir.
B) İçine kapanık şairin işleyeceği tek konu düşünceleridir.
C) Şiirin biçimini oluşturan temel ögeler hiç değişmedi.
D) Çağrışıma yer vermeyen şiir yoktur.
E) Çağdaş şiir, bireyin duygularına önem verir.
 Mukavemet Testi – 8
5. Hayır; şiirde, edebiyatın bütün öteki türlerinden daha yo-
ğunluklu bir anlatım olsa da onun çağrıştırdıklarını daha
kolay hissederiz. En kapalı şiir bile tam karanlık değildir.
Yarı gölge alanları seçmeye alışık bir göz için şiirin yakının-
da saklı aydınlık bölgeyi bulmak zor olmasa gerek.
Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık ola-
rak söylenmiş olabilir?
A) Şiirlerde anlam derinliği olan sözcükleri kullanmak şiir-
deki çağrışımları bulmayı zorlaştırır mı?
B) Sözcük seçimine dikkat etmeyen şairlerin sanattaki
yeri nedir?
C) Edebî türler içinde şiirin kendine ait bir alanı olduğuna
inanıyor musunuz?
D) Sözcüklerin çağrışım gücünden yararlanan tek tür şiir
midir?
E) Anlam yoğunluğunun olduğu şiirler kolay okunabilir mi?
6. Bir adam ve oğlu, ormanda yürüyüş yapıyorlarmış. Çocuk
birden takılıp düşmüş ve “Aaaah!” diye bağırmış. İleride, bir
dağın tepesinde “Aaaah!” diye bir ses duymuş ve şaşırmış.
Merak edip “Sen kimsin?” diye bağırmış. Aldığı cevap “Sen
kimsin?” olmuş. Çocuk bu cevaba kızıp “Sen bir korkak-
sın!” diye bağırmış. Dağdan gelen ses de ”Sen bir korkak-
sın!” olmuş. İyice sinirlenen çocuk, babasına dönüp “Baba,
ne oluyor böyle?” diye sormuş. Babası, “Oğlum, dinle ve
öğren.” demiş. Babası dağa dönüp “Sana hayranım!” diye
bağırmış. Gelen cevap “Sana hayranım!” olmuş. Baba tek-
rar seslenmiş, “Sen muhteşemsin!” Gelen cevap yine “Sen
muhteşemsin!” olmuş. Çocuk çok şaşırmış ama ne olup
bittiğine bir anlam verememiş. Babası açıklamış. “Oğlum,
insanlar buna ‘yankı’ derler. Ama aslında insanların birbir-
lerine karşı davranışları da buna benzer.” - - - -
PES Paragraf Soru Bankası
I. Kişi yaşama karşı nasıl bir tavır içinde ise yaşam da
ona aynı karşılığı vermektedir.
II. Yaşamda kişinin beklentileri ile elde ettikleri birbirinden
çok farklı olabilmektedir.
III. Cesaret de korkaklık da çevreden öğrenilmektedir.
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre yukarı-
dakilerden hangileri getirilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
232
7. • Dilimize Farsçadan geçmiş bir kelime olan tarhana,
Orta Asya, Balkanlar ve Anadolu’da çeşitli yapım şekil-
leriyle farklılıklar gösteren besleyici bir gıdadır. Tarhana
çorbası çok eski geleneklerimizden biridir. Türkiye’de de
yörelere göre farklı tarhana hazırlama biçimleri görülür.
Ana malzemesi olan yoğurdun çeşitli malzemeler ekle-
nerek kurutulması ile elde edilir. Yurdumuzda en ünlü
tarhanalar Uşak, Ankara, Kahramanmaraş, Malatya ve
Denizli bölgelerinde yapılanlardır. Hatta ihraç edilen
Maraş tarhanasının önemli bir pazar payı da vardır.
• Yörelere göre değişmekle birlikte genel olarak doma-
tes, kırmızıbiber, soğan, nane iyice doğranıp yoğurt,
un, tuz ilave edilerek harç hâline getirilir. Elde edilen
harç bir süre mayalanmaya bırakılır. Bu arada bekleme
süresi tarhananın türünü belirler. Uzun süre bekletilen-
ler ekşi tarhana, kısa süre bekletilenler tatlı tarhana
hâline gelir. Bazı bölgelerde bu karışıma haşlanmış
nohut, dövme buğday ilave edilir. Mayalanma işlemi
bitince elde edilen harçlar, bir bez üzerine yayılarak
gölge bir yerde kurutulur, kuruyunca elle ovularak un
hâline getirilir. Daha sonra kışın kullanılmak üzere bez
torbalarda saklanır. Nohut veya dövme buğday ilave
edilmiş biçiminde, un hâline getirilmek yerine parçalar
hâlinde toparlanır ve saklanır.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
A) Aynı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu vurgula-
maktadırlar.
B) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini göster-
mektedirler.
C) Aynı olguyu fark bakış açısı ile değerlendirip ele almak-
tadırlar.
D) Aynı konunun farklı yönleriyle ilgili açıklamalar içer-
P mektedirler.
E E) Farklı konular arasında ilişki kurularak anlatılmak iste-
nenler somutlaştırılmaktadırlar.
S
Yaşamın Anlamı
Yaşam, benim için bir mum değil. O, elimde tuttuğum muh-
teşem bir meşale gibi ve onu gelecek nesillere geçirmeden
önce onun olabildiğince çok ışık saçmasını istiyorum.
George Bernard Shaw

8. Gazeteci:
(I) - - - -
Yazar:
—Bir türlü emin olamıyorum bundan. Güçlü romanlar isim-
lerinin de anlamını ve güzelliğini pekiştiriyor diye geçiyor
içimden. En azından kişisel olarak böyle düşünüyorum.
Sıradan gibi duran isimler bile arkasından gelen etkileyici
metinler sayesinde zihnimizde başka anlamlara kavuşuyor.
Gazeteci:
(II) - - - -
Yazar:
—Galiba yok. Tek kelimelik isimler de var, kelime grupla-
rından oluşan isimler de. Türkçe yazılmış kitaplardan söz
etmek isterim. Hemen aklıma Ağır Roman geliyor. Metin
Kaçan’ın ağır romanı. Metnin kendisini, isminin çağrışımla-
rını oldukça çarpıcı buluyorum. Ayfer Tunç’un Dünya Ağrısı
romanı da bol çağrışımlı bir isme sahip.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Kitap adlarının romanların içeriklerine uygun olarak
yazılması gerektiğine inanıyor musunuz?
(II) Birbirinden güzel bulduğunuz eser isimleri var mı?
B) (I) Günümüz gençleri bazı romanların sadece adına
bakarak alıyor, bunu doğru buluyor musunuz?
(II) Bir romanın isminin uzun mu olmasını yoksa kısa
mı olmasını tercih edersiniz?
C) (I) İsimlerinin güzelliği mi romanı bize güzel gösteriyor
yoksa metinlerin gücü mü roman isimlerini güzelleştiri-
yor?
(II) Sevdiğiniz romanların isimleri arasında ortak bir
nokta var mı?
D) (I) Edebiyatımızdaki bazı kült eserlerin isimlerinin,
bu eserlerin tanınmasında etkili olduğunu düşünüyor
musunuz?
(II) Eserin ismiyle içeriğinin uyumlu olması onun tanın-
masını kolaylaştırır mı?
E) (I) Kitapseverlerin çoğu kitapların isimlerinin büyülü
olduğunu söylüyor, siz de buna katılıyor musunuz?
(II) Yabancı eserlerin isimleriyle yerli eserlerimizin isim-
leri arasında bir farklılık oluşuyor mu?
233
Mukavemet Testi – 8
9. I. Yaşamını sürdürebilmek için çalışmak, gelir elde etmek
ve bunu ihtiyaçlar için harcamak insanoğlu için zorunlu
bir durumdur.
II. İnsan doğası tabiattaki diğer canlılarda olduğundan
farklı olarak sürekli biçimde çalışmaya elverişli değildir.
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca en doğru bir
biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
A) İnsanoğlunun çalışmak, gelir elde etmek zorunda
olması onun sürekli çalışmasını zorunlu kılmaktadır.
B) Temel ihtiyaçlarını karşılamak zorunda kalan insanın
sürekli çalışmak zorunda kalması insan doğasına aykı-
rıdır.
C) İnsan doğasının tabiattaki diğer canlılarda olduğu gibi
sürekli olarak çalışmaya elverişli olmaması arada bir
dinlenmesini gerekli kılmaktadır.
D) Diğer canlılardan farklı olarak insanın doğası, sürekli
çalışmaya uygun değildir ama insan; yaşamını sür-
dürebilmek için çalışmak, gelir elde etmek ve bunu
gereksinimleri için harcamak zorundadır.
E) Yaşamını sürdürebilmek için çalışmak zorunda kalan
insan doğası, duruma göre sürekli olarak çalışmak
zorunda kalabilir.
10. İstanbul Bienali, ekolojik sorunlar karşısında sanatın güncel
durumunu “Yedinci Kıta” başlığı altında tartışmaya açıyor.
P
Bienal, bu yılki başlığını Pasik Okyanusu’nun ortasındaki
E 3,4 milyon kilometrekare genişliğinde, 7 milyon ton ağırlı-
ğındaki plastik atık yığınına verilen fotoğraf sergileri alıyor.
S 14 Eylül - 10 Kasım tarihleri arasındaki fotoğraf sergileri ve
etkinlikler, şehrin farklı bölgelerinden üç mekâna yayılıyor.
Bu parçadan hareketle İstanbul Bienali için aşağıdaki-
PES Paragraf Soru Bankası
lerden hangisine kesin olarak ulaşılamaz?
A) Görsel malzemelere yer verileceğine
B) Yapılacak zaman aralığına
C) Akademisyenlerin katılacağına
D) Kaç yerde yapılacağına
E) Bienal başlığının sebebine
 Mukavemet Testi – 8

13. Leyla Hanım kendini topladı, derin bir nefes aldı ve

11 ve 12. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
(I) Spiker, radyo ve televizyon istasyonları tarafından ya-
yımlanan programları dinleyici ve seyircilere sunan, yazı-
lı metinleri okuyan görevlidir. (II) Spikerler, sadece haber
bültenlerini, reklam spotlarını, tanıtma ve yorum metinlerini
okumakla kalmazlar; radyo ve televizyonların düzenledik-
leri yarışma, oyun ve benzeri eğlence programlarını da tak-
dim eder ve yönetirler. (III) Radyo ve televizyon kurumları
da dinleyici ve seyircilerin bir spor müsabakasını, bir töreni
daha iyi izleyebilmeleri için takdimci spikerlerden yararla-
nırlar. (IV) Spiker; dilini doğru kullanmalı, kelimeleri düzgün
telaffuz etmelidir. (V) Devamlı değişen bir ses tonu ile değil,
kulağa hoş gelen bir ses tonu ile konuşmalıdır. (VI) Spikerin
donanımı yüksek, kelime dağarcığı zengin, ses tonu mikro-
fonik olmalıdır. (VII) Ayrıca spiker, seyirciye saygılı davran-
malı; yapmacık tavırlardan uzak, ağırbaşlı, içten ve güven
veren bir duruş sergilemelidir.
Beethoven’in Ay Işığı Sonatı’nı çalmaya başladı. Nasıl da
yüksek çıkıyordu klavyenin sesi. Bütün dünyayı dolduruyor
gibiydi. Parmakları, yılların ustalığı ve rahatlığıyla tuşlara yu-
muşak dokunuşlar yapıyor ve neredeyse bu ses bütün evre-
ne yayılıyordu. Fraulein Anneliese; tepesine dikilmiş, ellerini
kontrol ediyordu. Hiçbir zaman beğenmezdi zaten çaldıkla-
rını; tatmin olduğu, “Bravo!” dediği hiç görülmemişti. Parçayı
bitirdiğinde önce bir sessizlik oldu. Leyla Hanım, başını kal-
dırmadan, hiçbir yere bakmadan oturmayı sürdürdü. Sonra
kulakları sağır eden bir alkış patladı. Seyirciler, kendinden
geçmiş, “Bravo, bravo!” diye haykırıyordu. Şaşırdı, sevindi,
heyecanlandı; oturduğu tabureden düşecekmiş gibi oldu.
Farlara yakalanmış bir tavşan gibi o kör edici ışığa tutulup
kaldığını fark ediyordu.
Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Öyküleyici anlatım biçimine ağırlık verilmiştir.
B) Olayların, kahramanın iç dünyasına etkisi yansıtılmış-
tır.
C) Abartmalara yer verilerek dikkat çekici anlatım sağlan-
mıştır.
D) Tanık gösterme amaçlı alıntılar kullanılmıştır.
E) Farklı duyularla algılanan ayrıntılara yer verilmiştir.

11. Bu parça iki paragrafa ayırmak istense ikinci paragraf

numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?

A) II B) III C) IV D) V E) VI

14. I. Fiksasyon olayı neticesinde meydana gelen ve doğal

olmayan formlar ve bileşikler, amonyak ve nitrat olarak
P karşımıza çıkar.
E II. Azot, az da olsa, bazı organizmalar tarafından gaz
hâlde de alınıp kullanılabilir.
S
III. İşte bu olaya da fiksasyon denir.
12. Bu parçayla ilgili aşağıdaki belirlemelerden hangisi
IV. Fiksasyon olayının gerçekleşebilmesi için azot gazı
yanlıştır?
farklı biçimlerde bağlanıp kullanılabilir formlara ve bile-
PES Paragraf Soru Bankası

A) I. cümlede tanımlama yoluyla anlatıma yoğunluk kazan-

şiklere dönüşür.
dırılmıştır.
V. Ekosistem içindeki canlıların azotu bu şekilde kullan-
B) II. cümlede spikerlerin faaliyet alanlarının genişliğine
dikkat çekilmiştir. ması için ilk önce atmosferik durumdaki azot gazını
doğal olmayan yollarla fikse etmesi yani sabitlemesi
C) III. cümlede spikerlerin amaçlarının ne olduğuna açıklık
gerekir.
getirilmiştir.
D) IV ve V. cümlelerde iyi bir spiker olmak için gerekli olan Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün
özelliklere yer verilmiştir. oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan
ikinci olur?
E) VI. cümlede spikerin hitap ettiği kesime karşı görevleri
hakkında bilgi verilmiştir. A) V B) IV C) III D) II E) I

234

15. (I) Puşkin’in Silvio adlı öyküsünü, 60 yıl önce yapılmış müs-
tesna bir çeviriden okumaktayım. (II) Zaman zaman mana-
sını anlayamadığımız ama sonunda ortak aklımıza yatan
bir anlam üzerinde uzlaşmaya vardığımız eski kelimeler,
hikâyenin içinde öyle güzel durmuş, öyle güzel serpiştiril-
miş ki bunlara bayılıyorum. (III) Sanki havalandırıldıktan
sonra kendine gelen naftalinli eski elbiselerimi sandıktan
çıkarıp üstüme giyiyorum. (IV) Yani kelimelerin de arada bir
kapağını açıp onların birkaç tanesini şöyle özene bezene,
biraz da dikkatle cümlemizin uygun yerlerine koysak fena
mı olur? (V) Hem o kelimelerin tadına varılmasını sağlarız
hem de kavram kısırlığından kurtuluruz diye düşünüyorum.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden
sonra “Tabii ki kelimeleri de eski püskü deyip sandıkta
hapsetmemek lazım.” cümlesi getirilirse parçada anlam-
lı bir bütünlük kurulmuş olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
16. İşin tesadüfe bırakılacak bir yanı kalmadı artık; müdahil ol-
malıyız, yoksa toplumsal bir çöküşe doğru hızla gidiyoruz.
Evet aydınlar! Daha ne kadar seyirci koltuğunda oturacak-
sınız? Her koyun kendi bacağından asılır diye düşünürken
yakında hepsi kendi bacağından asılmış koyunlarla dolu
bir mezbahaya dönecek toplumumuz. İnce duyguların,
derin düşüncelerin kovulduğu bir yerdeyiz şimdi. Herkes
işini, yalnızca kendi işini kotarmaya bakıyor. Acılar içinde
kıvranan birini görse kulaklarını tıkıyor duyup da rahatsız
olurum diye. Acı çok, acı çoğalıyor; acıyan gittikçe azalıyor;
gerekçe hazır: Acırsan acınacak hâle gelirsin. Eee, nerede
insanlık? Haa, o mu, şimdilerde ona enayilik diyorlar. Ka-
ramsar mıyım, demek öyle düşünüyorsun. Oysa iyi taraarı
herkes görür. Biz kötüyü görmeye ve göstermeye verdik
dikkatimizi. Başka türlü nasıl yok edebiliriz ki kötülüğü?
Görmediğin hede vuramazsın ki…
Bu parçada eleştirilen anlayışlar yahut ilkeler arasında
aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
A) Durgun suyun altı derin olur.
B) Bana dokunmayan yılan bin yaşasın.
C) Merhametten maraz doğar.
D) Daima bardağın dolu tarafını görmek gerekir.
E) El için ağlayan gözünden olur.
235
Mukavemet Testi – 8
17. Haftada üç gün köşe yazısı yazmanın beni beslediğini itiraf
edeyim önce. Haftada bir yazarken vaktimi bu kadar yoğun
ve bereketli kullanamıyordum. İdrak düzeyim daha yavaş-
tı sanki. Olup bitenlere alıcı gözüyle bakmıyordum, aktü-
el konuları böylesine imbikten geçirmiyordum ama şimdi
onlar üzerine yazma zorunluluğum var, bu da beni daha
dikkatli yapıyor. Belki de şu: Yaş kemale erdikten sonra haf-
tada üç kez yazmaya başlayınca bütün kazanımları, köşe
yazarlığının hanesine yazıyorumdur. Yine de emin değilim
elbette. Ama şundan eminim ki üç kez köşe yazısı yazmak,
vaktimi örgütlüyor ve bereketlendiriyor. Vaktimi öldürmeme
engel oluyor en azından.
I. Kendisini verimli kıldığı
II. Kavrama düzeyini geliştirdiği
III. Güncel konuları titizlikle incelemesini sağladığı
IV. Birikimlerinin tümünü yansıtmaya zorladığı
V. Zamanını planlı kullandırdığı
Yukarıdaki belirlemelerden hangileri yazarın haftada
üç gün köşe yazısı yazmasının etkileriyle ilgili olarak
emin olmadığını belirttiği durumlar arasındadır?
A) I ve III B) II ve IV C) II ve III
D) III ve IV E) III ve V
18. Samimiyet demiyorlar mı, akan sular duruyor. Büyük bir laf
ettiklerini düşünüyorlar. Her şeyi kökünden çözüverdikle-
rini sanıyorlar. Samimi olmak o kadar kolaymış gibi. Öyle
ya, aklınıza geleni, daha doğrusu ağzınıza geleni söyleyi
söyleyiverirsiniz olur biter. İçinizden böyle doğmuş. Ya sizin
içinizden saçma sapan, estetikten uzak, kaba saba, ruhsuz
şeyler doğuyorsa bunu da mı o sihirli kelime adına sanat
sayacağız ve alkışlayacağız? Sanatta samimiyetin değeri
P ancak sanatsal güzelliği artırdığı müddetçe vardır eksilttiği
E zaman onun bir değeri yoktur. Hatta güzelliği yok eden bir
samimiyete samimiyet değil, barbarlık derim.
S
Bu parçadaki gibi konuşan bir eleştirmen aşağıdaki
düşüncelerden hangisine karşı çıkmaktadır?
A) Sanatta amaç, güzellik yaratmaktır ve samimiyet buna
PES Paragraf Soru Bankası
hizmet ediyorsa değerlidir.
B) Sanatta içtenliğin de bir sınırı vardır, o sınır eserin güzel-
liğidir.
C) Bir sanat eserinde içtenlik, sanatsal güzellikten daha
önemlidir.
D) Sanatsal güzelliği yükselten bir içtenlik bile gerçek içten-
lik değildir.
E) Sanat eseri kurmacaya dayandığı için içtenlik ve gerçek-
lik değil, güzellik esastır.
 Mukavemet Testi – 8
19. Eskiden “gönül zenginliği” diye bir nitelik vardı. Böyle kişi-
lere “gönlü gani” derlerdi. Onlar, paraya, mala, mülke en
fazla sahip olan kişiler değildiler ama saygınlıkta en ön-
deydiler. Çünkü sahip oldukları maddi veya manevi her
güzelliği seve seve paylaşırlardı. Onları gördünüz mü içi
dışı aynı, sevecen, hoşsohbet bir dostu görmenin verdiği
coşkuyla bütün sıkıntılarınızdan sıyrılırdınız. Asla tepeden
bakmazlardı kimseye; onun yanında rahat ve açık olurdu-
nuz. Bir sırrınızı paylaşsanız bilirdiniz ki sırrınız, sakız ol-
mayacaktır yabancı ağızlarda. Onların olduğu zamanlarda
zenginliğin tek ölçütü, üst üste yığılmış ve işlevsiz kalmış
maddi varlık değildi. O zamanın zengini çok şeye sahip
olan değil az şeye ihtiyaç duyandı. Fakiri de olmayan de-
ğil, doymayandı. Günümüzde ise zengin dediğimiz insan, o
kadar çok şeye ihtiyaç duyuyor ki doygunluğa ve huzura bir
hayli uzaktan bakıyor; göstermelik saygınlığın kıskacında
dişlerini sıkıp duruyor.
Bu parçada kendisinden övgüyle söz edilen kişilerin
özellikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Alçak gönüllüdürler.
B) Dürüst ve müşfik kişilerdir.
C) Açgözlü değildirler.
D) Ağzı sıkı ve sevgi dolu kimselerdir.
E) Tutumlu ve tedbirli kişilerdir.
20. (I) Bütün televizyonlar, iki gündür Sibirya soğuklarının baş-
layacağını söylüyor. (II) Bu soğuklar yüzünden evlere mah-
kûm olsak da ailece bir arada olmak için bir fırsat doğuyor.
(III) Bu soğuk günlerde çok sıcak sohbetler ederiz; ailemi-
zin üyelerinin tasarılarından haberdar oluruz varsa bir kri
olan, o tasarıya destek olur. (IV) Her kıştan sonra baha-
rın geldiğini bilen bilge insanların tavrıyla sabırla bekleriz,
soğukların çekip gitmesini. (V) Sonra güneş olanca güler
yüzlülüğüyle tepelerin ardından çıkıverir; bu, bizim yeniden
hayata karışacağımızın habercisidir ve hep beraber temize
çekilmiş sevgilerle “Merhaba!” deriz hayata.
PES Paragraf Soru Bankası
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle ilgili yapılan
değerlendirmelerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede, ad aktarmasının örneği vardır.
B) II. cümlede, aynı durumun karşıt özellikleri birlikte veril-
miştir.
C) III. cümlede, duyu aktarımından yararlanılmıştır.
D) IV. cümlede, hem gerçek hem de mecaz anlam taşıyan
söze yer verilmiştir.
E) IV ve V. cümleler, birbirine neden-sonuç ilgisiyle bağlı-
dır.
236
21. (I) Meksika’daki Chincua Tepesi’ndeki kelebekler, sıcak
yaz ayları boyunca Kuzey Amerika’da kanat çırparken kış
yaklaşınca Meksika’nın küçük bir bölgesinde toplanırlar.
(II) Böylece eylül ayında kış bastırmadan güneye doğru
birkaç ay sürecek olan toplu göçün ilk adımı atılmış olur.
(III) Hep beraber kıştan kaçan bu kelebeklerin bazıları yol-
larda yaşamlarını yitirir, bazıları ise daha yaz gelmeden
hedefe ulaşır. (IV) Bu kelebeklerin kısacık ömürleri oldukça
maceralıdır. (V) Varış noktasına daha kış bitmeden ulaşan
güçlü kelebekler ve onların bebekleri, kıpırtısız bir hâlde
baharın gelmesini beklerler. (VI) Bu göç hedefe varanlar
için de varamayanlar için de tekrarı olmayan bir göçtür çün-
kü kebeleklerin yaşam süresi yalnızca gidişe yahut dönüşe
izin verecek bir kısalıktadır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
22. İlk teleskobu yapan kişi Galileo değildir. Galileo teleskobu
gökyüzüne yöneltip bilimsel çalışma yapan ilk kişidir. Teles-
kopu bulan kişi Hollandalı mucit Hans Lippershey’dir. Gali-
leo, uzaktaki cisimleri yakındaymış gibi gösteren bir aletin
var olduğunu öğrenince tasarımı inceleyip kendi telesko-
P
bunu yapmıştır. Bunun için uzun bir tüp alarak bir ucuna
E dış bükey (tümsek) ve göz merceği olacak diğer uca bir
içbükey (çukur) ayna yerleştirmiştir. Galileo böylece bir gök
S cisminin olduğundan daha büyük görüneceğini düşünmüş-
tür. Birçok deneme sonunda kendi teleskobunu yapmıştır.
Ancak yine de Galileo’nun yaptığı teleskop günümüz teles-
koplarına göre oldukça ilkeldir.
Bu parçadan Galileo’yla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisine ulaşılamaz?
A) Teleskobu astronomi alanında kullanan ilk kişidir.
B) Var olan teleskopu inceleyip geliştirmiştir.
C) Teleskobunda aynanın yansıtma özelliğinden faydalan-
mıştır.
D) İlk teleskobunda gök cisimlerini olduğundan büyük
göstermeyi başarmıştır.
E) Teleskobunun özellikleri günümüz teleskoplarından
oldukça geridedir.
 Mukavemet Testi – 8

25. FIP, hakkında bir sürü spekülasyon dönen ve anlaşılması

23 ve 24. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Vücut arazimizi kirleten pek çok toksik şey var. O şeyler,
sayıları yüz binleri bulan kimyasallar yani hormonlar, de-
terjanlar vb. şeylerden ibaret değildir. Bir de toksik düşün-
celer var yani korkular, endişeler de en az o kimyasallar
kadar vücut arazinizi kirletebiliyor, sağlığınızı bozabiliyor.
Yani endişenin DDT’den, dozu kaçmış hüznün antidepre-
sandan, abartılmış endişe ya da korkunun polisiklit hidro-
karbonlardan, kontrolsüz öfke ataklarının trans yağlardan
daha az zararlı olduğunu düşünürseniz yanılırsınız. Bence
modern tıbbın yanılgıları zaten tam da buradan başlıyor.
çok karmaşık olan bir hastalık. FIP (Feline infectious peri-
tonitis) Türkçe adıyla kedilerin enfeksiyöz peritonitisi... FIP
hakkında az çok bilgisi olanlar bu hastalığın ortaya çıktığın-
da tedavisi olmadığını ve yüzde yüz ölümle sonuçlandığını
biliyorlardır. Evet, kulağa çok ağır geliyor ama maalesef
henüz bu hastalığı tedavi edecek bir yöntem keşfedilmiş
değil. Fakat FIP ile ilgili bir diğer önemli detay daha var,
FIP’e neden olan FCoV (Feline coronavirus) yani kedi co-
rona virüsü, kan tahlillerinde tespit edilse de nadir vakalar-
da FIP’e dönüşür.
Bu parçaya göre FIP ile ilgili olarak
I. Kedilerin çoğunda bu virüse rastlanmaktadır.
II. Virüsün kanda olması hastalık yapması anlamına gel-
mez.
III. İyileşmesi mümkün olmayan bir hastalıktır.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
23. Bu parçada yakınılan asıl durum aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) Çevre sorunlarının insanı hasta edecek boyutlara ulaş- SERENAD
ması Yeşil pencerenden bir gül at bana,
B) Modern yaşamın hastalığa yol açan gerginlikleri tetikle- Işıklarla dolsun kalbimin içi.
yen yapısı Geldim işte mevsim gibi kapına
Gözlerimde bulut, saçlarımda çiy.
C) İnsanlarda hastalık riskini artıran ruhsal faktörlerin göz
ardı edilmesi Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak
D) Modern tıbbın alternatif tıbbı tümüyle reddedip tedaviyi Ben aşkımla bahar getirdim sana;
geciktirmesi Tozlu yollarından geçtiğim uzak
İklimden şarkılar getirdim sana.
E) İnsanların sağlıksız ürünlerinin çoğalmasına karşı
duyarsız davranmaları
Şeffaf damlalarla titreyen, ağır
Goncanın altında bükülmüş her sak.
P Seninçin dallardan süzülen ıtır,
E Seninçin karanfil, yasemin zambak...

S Bir kuş sesi gelir dudaklarından;

Gözlerin, gönlümde açan nergisler.
Düşen öpüşlerdir dudaklarından
Mor akasyalarda ürperen seher.
PES Paragraf Soru Bankası

Pencerenden bir gül attığın zaman

24. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söy- Işıkla dolacak kalbimin içi.
lenemez? Geçiyorum mevsim gibi kapından
Gözlerimde bulut, saçlarımda çiğ.
A) Karşılaştırma ve ilişki kurma söz konusudur.
Ahmet Muhip Dıranas
B) Tartışmacı anlatıma başvurulmuştur.
C) Terimlere yer verilmiştir.
D) Örneklerle düşünceye açıklık kazandırılmıştır.
İDEAL SÜRE 23 dk MAKUL SÜRE 26 dk SİZİN SÜRENİZ
E) Betimleyici anlatımla izlenim kazandırılmıştır.

237
 MUKAVEMET TESTİ – 9
Pnömoni, halk arasındaki adıyla zatürre, başta bakteriler
olmak üzere çeşitli mikroorganizmalara bağlı olarak ortaya
çıkan, akciğer dokusunun iltihaplanmasına yol açan bir
hastalıktır. Üşüme, titreme ve yükselen ateş ile birlikte
seyreden öksürük; yeşil, sarı, pas rengi balgam çıkarma ve
göğüs ağrısı bu hastalığın belirtileridir. Özellikle viral (virüs
kaynaklı) zatürreler; çok bulaşıdır. Ortalama 10-21 gün
süren iyileşme süreci söz konusudur.
Korunmak için hijyene dikkat etmek, toplu taşıma araçların-
dan indikten sonra el temizliği yapmak, hasta kişilerin bar-
dağını, tabağını kullanmamak ve onlarla kapalı ortamlarda
bir arada bulunmamak, sigara vb. maddeler tüketmemek
gerekmektedir.
1. (I) Zatürre, dünyada her yıl yaklaşık 1 milyon çocuğun ölü-
müne yol açıyor. (II) Zatürreye yol açan akciğer enfeksiyo-
nunun nedenini kesin olarak bulmak hayli zor olduğundan
bazı doktorlar genellikle bakteri kaynaklı olduğunu düşü-
nerek zatürre için çoğunlukla antibiyotik tedavisini tercih
ediyor. (III) Antibiyotikler, bakterilerin ve parazitlerin neden
olduğu enfeksiyonları tedavide kullanılan mikrop kırıcı ilaç-
lardır. (IV) Oysa son araştırmalar göstermiştir ki bakteri
kaynaklı zannedilen akciğer enfeksiyonlarının %60’ı bak-
teri kaynaklı değil de virüs kaynaklıdır. (V) Dolayısıyla bir
hastaya özellikle de çocuklara antibiyotik vermeden önce
enfeksiyonunun bakteriden mi yoksa virüs veya parazitten
PES Paragraf Soru Bankası
mi kaynaklandığının tespiti ivedilik gerektiren elzem bir du-
rumdur. (VI) Ne var ki akciğerleri istila edip zatürreye ne-
den olan ve etkileri birbirine çok benzeyen bir sürü bakteri
ve virüs bulunmaktadır, bunların tespiti ve teşhisi ise çok
kolay olmamaktadır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
238
2. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Müzisyenlerin yaşamını
anlatan filmler neden bu kadar fazla?” sorusuna cevap ver-
mektedir?
A) Dünyada da Türkiye’de de müzikle uğraşan insanların
yaşamları senaryolaştırılıyor. Çok üst düzey bir müzik
dehasından gazino şarkıcısına kadar geniş bir yelpa-
ze var: Amedeus (Mozart), Dünyanın Tüm Sabahları
(Saint Colombe), Bird (Charlie Parker), The Doors (Jim
Morrison), Ölümsüz Sevgili (Beethoven), Rocketman
(Elton John), Müslüm (Müslüm Gürses).
B) Bizim sinemamızda bir zamanlar müzisyenlerin hayatla-
rından ziyade onların yükselişlerine benzeyen hikâyeler
ön plandaydı. Bu konuda Zeki Müren öncü bir rol oynadı.
Özellikle 70’lerin ikinci yarısında ve 80’lerin başında izle-
diğimiz yapımlarda arabesk sanatçılarının filmlerini izledik.
Bu yüzden bunlara “arabesk film” adı verildi.
C) Ferdi Tayfur, Orhan Gencebay, İbrahim Tatlıses, Hakkı
Bulut ve Gökhan Güney gibi isimlerin başrolde olduğu
filmler bir zamanlar çok yaygınlaştı. Modern zamanlarda
ise “benzer öyküler”in yerine “biyografik öyküler” perde-
ye taşınmaya başladı. Bu hamlelerin ilki, hatırlanacağı
gibi Müslüm adlı film oldu. Hemen ardından Dilber Ay’ın
hikâyesini anlatan Dilber Ay filmi geldi.
D) Sinema genel bir parantezde tüm sanatçıların ve yara-
tıcılarının, özel bir parantezdeyse elbette müzisyenlerin
hayatlarına neredeyse en başından beri ilgi duyuyor.
Çünkü onların hikâyelerinde beyaz perdenin aradığı ve
seyircisine aktarmak istediği dramatik unsurlar, insani zaaf
ve çelişkiler, iniş çıkışlar vs. her daim vardır. Yani aslında
burada gişe yapma endişesinin ve seyircinin duygularını
yakalamanın da bir teşvik unsuru olduğunu söyleyebiliriz.
E) Müslüm Gürses’in filminde de çalışan Ketche (Hakan
Kırvavaç) yeni bir müzisyen filmi çekti: Dilber Ay. Bu film-
de Kahramanmaraşlı bir aşiret kızının hikâyesi anlatılıyor.
İlkokul üçe kadar okuyabilen Dilber Babuş ya da sahne
adıyla Dilber Ay, ailenin taşındığı Düzce’de para ve töre
P
gereği kendisinden çok büyük bir erkekle evlendiriliyor.
E Şunu da vurgulayalım, galiba aynı isimlerin yapım süre-
cinde bulunması sebebiyle Dilber Ay filmi, çokça Müslüm
S filminin havasını taşıyor.
Aidiyet
Çocukların babalarını tanımıyorsa tüm ülkede sıkı bir avukat
olarak tanınmasının ne faydası var?
Robin S. Sharma / “Ferrarisini Satan Bilge”
 Mukavemet Testi – 9

3. Hayatınızda devleştirdiğiniz birisinin aslında sizinle aynı

boyda olduğunu fark ettiğinizde şunu bir kez daha anlı-
yorsunuz: Mühim olan başa gelenler değil, onlara verilen
tepkilerdir. (I) Onları devleştiren sizinle aynı canavarı gör-
düklerinde korkmalarına rağmen kaçmamaları, sizinle aynı
derde düştüklerinde çözüm çözüm gezmekten usanmama-
ları ve sizinle tam da aynı şeyleri istediklerinde onu almak-
tan vazgeçmemeleridir. (II) Onları görünce anlıyorsunuz
ki hayat, “insanlar” içindir, üstün varlıklar için değil ve yine
anlıyorsunuz ki herkesin pardösüsünün içine sokuşturup
gizlemeye çalıştığı kusurları var. (III) İnsan, bu kusurlarıyla
birlikte insandır ve oraya buraya sokuşturup gizlediği ku-
surlarıyla bir yalnızlığın aynasında yüzleşir; kendini kendi-
ne itiraf eder. (IV) Her insan, korkuyor; her insanın çaresiz
kaldığı zamanlar oluyor çünkü her insan yalnız yaşıyor as-
lında bu dünyada. (V) Her insan, düşüp düşüp kalkıyor, her
insan reddediliyor, her insan birilerine güvenip kazık yiyor
ve her insan ne yapacağını bilemez durumlarda kalıyor.
(VI) Ama üstün insan, bunlardan bir şeyler öğreniyor, öğ- 5. • Kilim kalbin aynasıdır, gönlün sesidir;
rendiklerini biriktiriyor ve her şeye yeniden başlayabiliyor. Her nakışı bir duygunun ifadesidir.
Bu parça iki paragrafa ayırmak istense ikinci paragraf, Kilim sevgiliye çağrı, aşka davettir;
numaralanmış cümlelerden hangisiyle başlar? Kimi renkler şikâyettir kimi hasrettir.

A) II B) III C) IV D) V E) VI Ben şu gönül tezgâhında kilim dokudum,

Erenlerin dergâhında aşkı okudum.
Töremizde kilim demek ilim demektir;
Kilim sevdadır, özlemdir, derttir, istektir.

• Anadolu’da kilim, renk demek, renge susamışlık demek...

4. I. Günlük besinlerin çoğunu hayvansal gıdalar yerine
bitkisel gıdalardan seçin.
II. Günlük tükettiğiniz besinlerin çok çeşitli olmasına özen
gösterin.
III. Sağlığınızı dozajında aldığınız gıdalarla koruyabilirsi-
niz.
Bu üç cümlede ifade edilenlerin doğru bir biçimde bir-
leştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sağlığınız için hayvansal gıda yerine, ağırlıklı olarak
bitkisel gıdalarla beslenmeli ve bunları çok çeşitli biçim-
de ve ölçüsünde almaya özen göstermelisiniz.
B) Günlük almamız gereken gıdanın tamamını bitkisel
Göz alabildiğine bozlaşan topraklarda yeşile, kırmızıya,
maviye, turuncuya özlem duyan insanlar hıncını kilimlere
döktüğü renklerden alır. Ağaçtan yeşil, denizden mavi,
çiçekten kırmızı arayan; bulamayınca da tezgâha koşan
insanlar, özlemlerini kilimlerde dile getirir. Anadolu’da
kilim, renk sofrasıdır, renge aç insanların sofrası. Alı-al,
P moru-mor, akı-karası, sarısı-durusu, nesi var nesi yoksa
cömertçe ortaya döker, evini, çadırını bir bayram şenliği,
E bir düğün alayı gibi renklerle donatır. Bu, onun dünyası-
S dır.
Bu iki metinle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
PES Paragraf Soru Bankası

gıdalardan almalı ve çok çeşitli besinler tüketmelisiniz. A) Aynı konuya ilişkin çelişik görüşler olduğunu vurgula-
maktadırlar.
C) Sağlıklı bir vücut için günlük almanız gereken bütün
besinleri almanız gerekmektedir. B) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini göster-
mektedirler.
D) Günlük besin ihtiyacından fazlasını almamalısınız,
hayvansal gıdaları daha az tüketmeye bitkisel gıdaları C) Farklı bir konuyu aynı bakış açısı ile değerlendirip ele
ise daha sık tüketmeye çalışmalısınız. almaktadırlar.

E) Bitkisel gıdalarla beslenmeli ve günlük tüketilen besin- D) Farklı üsluplar kullansalar da aynı konuyu benzer yön-
lerin miktarından çok, çeşidinin fazla olmasına özen lerden ele almaktadırlar.
göstermelisiniz. E) Aynı düşünceyi pekiştirmeye yönelik farklı örnekler
sunmaktadırlar.

239
 Mukavemet Testi – 9

6 ve 7. soruları aşağıdaki parçaya 8 ve 9. soruları aşağıdaki parçaya

göre cevaplayınız. göre cevaplayınız.

Karşıdaki komşum yabancı subayın buldok cinsi bir köpeği
vardı. İri kafalı, koca enseli, iki dişi daima meydanda, ya-
nakları kof ve sarkık, burnu çökük, aksi bir köpek... Bana,
buldok suratı, bütün dişleri söküldükten sonra acemi bir
dişçiye tam takım diş yaptırıp da çene kemikleri çökerek
çehresi tanınmayacak şekle giren eski, somurtkan insan
tiplerini hatırlatır. Buldok, değişiklik olsun diye sanki asıl yü-
züne korkunç, gamlı, bedbin bir karnaval maskesi geçirmiş
köpektir. Dikkat ederim, bir iğreti kara suratı düşürmemek
ister gibi boynunu dimdik tutar.
Edebiyat ile tarih birbirinden ayrılamayan iki alandır. Her
ikisi de okur olarak bizi geçmişten bugüne insanın yaşam
serüveninin peşinden koşturur. Ancak tarih, bu serüveni
olabildiğince gerçeğe uygun sergilemeye çalışırken edebi-
yat, kendine böyle bir sınırlama getirmez; insan gerçeğini
kurgulayarak bir başka ifadeyle - - - - okura gösterme yolu-
nu tercih eder. Dolayısıyla bir edebiyat eseri, tarih gibi şu
ya da bu ölçüde bir çağa, döneme ayna tutar. İster sözlü is-
ter yazılı olsun, bütün edebiyat eserlerinde karşımıza belli
bir çağın, dönemin insanı; o insanın yaşamı, hayata bakışı,
gelenek ve görenekleri çıkar.

6. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır 8. Bu parçada boş bırakılan yere dil ve düşünce akışına
basmaktadır? uygun olarak aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi en
A) Nesnel (açıklayıcı) betimleme uygundur?

B) Öznel (izlenimsel) betimleme A) onu yeniden üreterek

C) Öyküleme B) ona toplumsal bir görünüm kazandırarak

D) Tartışma C) ona sadık kalarak

E) Açıklama D) onu olduğu gibi yansıtmaya çalışarak

E) ondan evrensel özler çıkararak

P
E
S

7. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yok- 9. Bu parçada edebiyat ile tarihin farklılığı hangi konu
tur? üzerinden dile getirilmektedir?
PES Paragraf Soru Bankası

A) Örnekleme A) Gerçeği anlatıp anlatmamak

B) Niteleyici sözcükler B) Gerçeğe bağlı kalıp kalmamak
C) İlişki kurma C) Belgelere dayanıp dayanmamak
D) Sanatsal anlatım D) Estetik amaç güdüp gütmemek
E) Benzetme E) Çağın zihniyet unsurlarını yansıtıp yansıtmamak

240

10. (I) Yaşanan bütün sıcak ve hareketli zamanlar, yazarla-
rın o yaşananları dile getirip getirmediği sorusunu hemen
sordurur. (II) Okurların vazgeçemediği bir beklentiyi ifade
eder bu soru. (III) Değil mi ki herkesi ilgilendiren sorunlar
vardır bu sıcak zamanlarda ve acılarla birlikte yaşanmıştır
her şey. (IV) Edebiyatın da elbette onları dile getirmek gibi
bir görevi vardır diye düşünülür. (V) Elbette edebiyatın o
güzel sesini boğmamak kaydıyla tarihe not düşmek, sıcak
zamanların acılarını yansıtmak, insanlar üzerindeki etkile-
rini anlatmak da edebiyatın bir görevidir. (VI) Fakat bazıları,
bunu edebiyatın bir görevi değil de tek görevi gibi algıladık-
ları için kendilerini sınırlandırıyorlar, aynı yerlerde slogan
atıp duruyorlar.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden
sonra “Uzaktan bakınca haklı bir beklenti gibi gelebilir.”
sözü getirilirse parçanın dil ve anlam akışında herhan-
gi bir bozulma olmaz?
A) I B) II C) III D) IV E) V
11. I. Bu şehirlerde eskinin güzellik ve kutsallık duygusundan
zerre bile yoktur.
II. Nüfus artışı ve köyden kente göç ile birlikte şehirlerimi-
zin nüfusu bir hayli artmıştır.
III. Fakat yeni Türk şehirleri birbirine benzeyen apartman
yığınlarından ibarettir.
IV. Şehirlerin nüfusuyla beraber yapısı da büyümüş ve
değişmiştir.
V. Her şey son derece adi, zevksiz, taklit ve ruhsuzdur.
Yukarıdaki cümlelerle anlamlı bir bütün oluşturulmak
istense numaralanmış cümlelerden hangisi baştan
dördüncü olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
241
Mukavemet Testi – 9
12. Medyanın çocukların yaşamlarındaki rolü üzerine yapılan
akademik çalışmaların büyük bir kısmı medyanın günü-
müzde, davranışları, tutumları ve dünya görüşlerini şe-
killendirmesi nedeniyle en merkezî sosyalleştirici etken
oluşudur. İletişim araçları, dünyanın her yerinde bütün kül-
türler ve yaş grupları için bilgi ve eğlence kaynağı olarak
hizmet etmeleri nedeniyle günümüzün ana sosyalleşme
aracıdır. Medyanın çocukların yaşamlarını zenginleştirme-
si, sağlıksız davranışları değiştirmesi, hayal gücü ve ya-
ratıcılığı uyarması, eğitimi ve bilgiyi yaygınlaştırması, sos-
yal gelişme ve hoşgörüyü teşvik etmesi, toplumsal farkları
azaltması, kalkınmayı ve sivil toplumu harekete geçirmesi
gibi önemli katkıları vardır. Diğer bir açıdansa medyanın
hisleri uyuşturma, hayal gücünü veya özgür oyunu sınırlan-
dırma, başkalarının acılarına karşı duyarsızlaştırma, yıkıcı
davranışları teşvik etme, basmakalıp davranış ve düşünce
kalıplarının içselleştirilmesine aracılık etme, ahlaki değer-
lerin bozulmasına öncülük etme, yerel kültürleri baskılama
ve toplumsal yabancılaşmaya yol açma kabiliyeti nedeniyle
büyük bir kaygı uyandırmaktadır. İşin aslı - - - -
I. medyanın çocuklar üzerinde olumlu ve olumsuz etkileri
söz konusudur.
II. yeryüzündeki insanların temel iletişim aracı hâline
gelen medya diğer sosyalleşme araçlarından daha
yaygındır.
III. medyayı hem bize katkı sağlayan özelikleri ile hem de
zarar veren yönleri ile değerlendirmeliyiz.
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre yukarı-
dakilerden hangileri getirilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
P
E
S
PES Paragraf Soru Bankası
 Mukavemet Testi – 9
15. Muhabir:
13 ve 14. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Virginia Woolf’un 1931 ilkbaharında yazdığı ve Good Hou-
sekeeping dergisinde yayımlanan denemelerinden oluşan
Londra Manzaraları, bize edebiyatçının gözünden Lond-
ralı olmayı anlatıyor. Yazar, 20. yüzyılın başındaki kenti
altı başlıkta ele alıyor. Seyahatine Thames Nehri’nin doğu
kıyısındaki rıhtımlardan başlıyor ve batıya doğru devam
ediyor. Virginia Woolf’un kenti anlatırken uğradığı durak-
lar, 20. yüzyılın başındaki Londra’yı betimlemek için itina
ile seçilmiş görünüyor. Geleneğin etkisini yitirmesiyle esen
değişim rüzgârları, kitap boyunca kendisini hissettiriyor.
13. Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıda-
kilerden hangisidir?
A) Sosyal yaşamda yeniliklerin olduğu
B) Şehrin farklı bir yapısının bulunduğu
C) Geleneksel değerlerin bazılarının devam ettiği
D) Farklılıklara önem verilmediği
E) Edebiyatın eskiye bağlılığının kalmadığı
P
E ediliyor sizce?
S D) (I) Sinema ve edebiyat sizce birbirine yakın kavramlar
14. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiş-
PES Paragraf Soru Bankası
tir?
A) Yazarın deneme yazıları yazdığına
B) Kitabın, yazarın gözünden Londralı olmayı anlattığına
C) Şehri anlatırken özenli bir anlatım kullandığına
D) Yazarın yaşadığı şehirdeki değişimden memnun olma-
dığına
E) Kitapta altı bölümün bulunduğuna
242
(I) - - - -
Eleştirmen:
—Edebiyat eleştirisi edebiyat sayılabilir ama sinema eleş-
tirisi kesinlikle sinema değildir. Sinema eleştirisi de edebi-
yat sayılabilir ama. Sinema eleştirisi yazarken galiba en
çok kendi keyme dikkat ediyorum. Yazı yazmayı angarya
gibi hissettiğim anda duruyor ve hoşuma gidecek bir süreç
hâline getirmeye çalışıyorum.
Muhabir:
(II) - - - -
Eleştirmen:
—Sanırım sinema yazılarından daha genel bir okurluktan
bahsediyorsun. Sinema izleyicisi eğer popüler sinemanın
dışında yapılanları anlamak istiyorsa okumak zorundadır.
Hem de çağımızın insanını anlamaya dönük okumak. Ya-
bancılaşma/özdeşleşme kavramlarını bilmeden kimin ne
yaptığını anlamak ya da ifade etmek çok zordur. Bunlar da
gündelik hayatın dilinin ötesinde kavramlar.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Sinema eleştirisi yazmak sanıldığı kadar zor mudur?
(II) Sinema eleştiri yazılarında daha farklı bir dil mi kulla-
nılıyor?
B) (I) Edebiyat eleştirilerinin edebiyat eseri olduğu doğru-
dur, peki sinema eleştirisi için ne söylenebilir?
(II) Sinema izleyicisinin sinema eleştirisini anlayabilme-
si için ne yapması gerekmektedir?
C) (I) Sinema eleştirisi yazmaktan mı yoksa edebiyat eleş-
tirisi yazmaktan mı keyif alıyorsunuz?
(II) Popüler sinema halk tarafından daha mı çok tercih
mı yoksa iç içe mi geçmiş kavramlardır?
(II) Sinemayı sevenler daha bir üst anlatıma sahip eser-
leri nasıl anlayabilir?
E) (I) Sinema eleştirisi yazmanın zor yönleri var mıdır?
(II) Sinema eleştirisi yazanlar nelere dikkat etmelidir?
 Mukavemet Testi – 9

16. Birmingham Üniversitesi bilimcilerinin bir süre önce ta-
mamladıkları bir çalışmaya göre, dünyadaki ormanlarda
yer alan karbon çukurları (büyük miktarda karbondioksit
yakalayıp depolayabilen ekosistemlerin) ağaçların nis-
peten genç yani 140 yaşından küçük oldukları alanlarda
bulunuyor; tropikal yağmur ormanlarında değil. Bu ağaçlar
tipik olarak eskiden tarım için kullanılmış, yani hasat ya da
yangın sonucu çıplak kalmış olan arazilerde “yeniden ye-
tişen” ağaçlar oluyor ve karbon emme becerilerinde rolü
olan etmenlerden birinin de genç yaşta olmaları olduğu dü-
şünülüyor.
Bu parçadan karbon çukurları ile ilgili olarak;
I. Ağaçların gençlikleriyle ilgili bir sonuç olma ihtimalinin
önde olduğu,
II. Yüz kırk yaşından küçük, nispeten genç ağaçların ara-
sında bulunduğu,
III. Tarım çalışması ya da yangınla çıplak kalmış ağaçsız
arazilerde görüldüğü
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
18. Bal, uzun zaman boyunca Batılıların beslenmesinde ana tat-
landırıcı olmuştur. Şeker XVI. yüzyılda tropikal Amerika’da
gerçekleştirilen yoğun şeker kamışı tarımıyla yaygınlaşmış-
tır. Söz konusu tarımı siyahi köleler yapardı, bu durum tam
da yeri gelmişken şeker kamışının esmer rengini anımsatır
bize. İngilizler 1811’de kıta ablukası başlatınca Napoleon
-sanayide işleme yöntemini Fransız kökenli Alman zikçi
Franz Achard’ın geliştirdiği- şeker pancarını büyük çapta
kullanmaya karar verir. Pancarın şekeri beyazdır. O yıllar-
dan itibaren şeker tatlandırıcı olarak egemenliğini ilan et-
miştir. Çocuklar içinse şekerin bambaşka bir anlamı vardır.
Çocuklar her çeşit şekerlemeye bayılır. Fakat günümüzde
diyet uzmanlarının hepsi tüketicilerin günde ortalama aldığı
şeker oranını aşırı bulmaktadır. Bu aşırılık, yetişkinlik yaşını
reddedip çocukluğun sorumsuzluğuna sığınan modern insa-
nın psikolojik bir özelliğidir.
Bu parçada yazar, şeker ve kullanımı ile ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisine değinmemiştir?
A) Yaygınlaşmasında tarımsal üretimin etkili olduğuna
B) Avrupa’da beyaz şekerin savaş ortamında üretildiğine
C) Günümüzde insanların gereğinden çok şeker tükettiğine
D) Şekerin çocuk tüketiciler için vazgeçilmez oluşuna
E) Aşırı şeker tüketiminin yol açtığı sağlık sorunlarına

17. Zavallı edebiyat!.. Artık büsbütün bir yana itiliyor, “hayal”

beğenilmiyor, her şey “odun gibi” olsun isteniyor. Ne var
ki tarihin hiçbir döneminde ondan vazgeçilemediğini biliyo-
ruz. Dünyanın en büyük matematikçilerinden biri sayılan
Pascal, aynı zamanda en büyük lozof ve en büyük edebi-
yatçılardan biridir. Bizim toplumumuzda Doktor Cenap Şa-
habettin, Doktor Rıza Tevk, Baytar Mehmet Akif vb. kendi P
meslekleriyle değil, edebiyatçılıklarıyla tanınmışlar ve öyle E
tanınmak istemişlerdir. Günümüz edebiyatında ozan Cey-
hun Atuf Kansu’nun doktor, öykücü Orhan Duru’nun vete- S
riner, ressam ve yazar Cihat Burak’ın mimar olduğunu kaç
kişi bilir?
Ölümsüzlük
Yazar bu parçada aşağıdakilerin hangisinden yakın-
PES Paragraf Soru Bankası

maktadır? Bir öğretmen de ölür. Ama ardından binlerce ve binlerce

kişide yaşar o. Bir alev, sönmez bir ateş gibi, ilim meşalesini,
A) Ülkemizdeki bilim insanlarının edebiyatla ilgilenmeme-
nesilden nesile devreder.
sinden
Adalet Ağaoğlu / “Ölmeye Yatmak”
B) Doktor, veteriner, ressam olan sanatçıların kendi mes-
leğini yapmamasından
C) Büyük edebiyatçılarımızın unutulmasından
D) Edebiyatın asıl konumundan uzaklaştırılmak istenme-
sinden
E) Nitelikli edebiyatın değer görmemesinden

243
 Mukavemet Testi – 9
19. Uzun bir süre ben bile ağaçların büyümeyi ne kadar ağır-
dan aldığını bilmiyordum. Yönettiğim ormanda bir iki metre
boyunda kayınlar mevcut. Eskiden onların en fazla on
yaşlarında olduğunu tahmin ederdim. Ancak gizemlerini
araştırmaya başladığımda onlara daha yakından baktım.
Genç kayın ağacının yaşını tahmin etmenin kolay bir yolu,
dallarındaki minik yumruları saymaktır. Bu yumrular, bir
dizi ince kırışıklık gibi görünen şişkinliklerdir ve her yıl
tomurcukların altında oluşur. Tomurcuklar ertesi ilkbahar
büyüyüp dallar uzadığında yumrular geride kalır. Aynı şey
her sene olur, dolayısıyla yumruların sayısıyla ağacın yaşı
eşittir.
Bu parçada ağaçlarla ilgili aşağıdakilerden hangisine
değinilmemiştir?
A) Fark edilmeden yavaş yavaş büyüdüklerine
B) Yaşlarını tahmin etmenin yöntemine
C) İyi bir bakımla genç kalabileceklerine
D) Dallarında her yıl yumrular oluştuğuna
E) Yaşlarının, yumrular sayılarak anlaşılabileceğine
20. Kanada’daki Klondike Nehri’nde zengin bir altın damarı
keşfedildiğinin duyulması büyük bir heyecan dalgasına yol
açmıştı. 1897’de yola çıkan on binlerce kişi arasında Jack
London da vardı. Altın bulamadı ama ertesi yaz Oakland’a,
çok daha değerli bir hazineyle döndü: Kendi yaşadığı, ta-
nık olduğu veya duyduğu birçok insan ve hayvan öyküsü…
Yazarlığını geliştirmek için çok sıkı çalıştı. Sadece 1899’da
61 yeni öykü, fıkra, şiir, makale yazdı. Bir yıl kaldığı Kuzey
Toprakları hakkında, Vahşetin Çağrısı ile Beyaz Diş dâhil
üç roman ve 80’in üzerinde öykü yazdı. Müthiş gözlemle-
rini hayal gücüyle harmanlayıp okuru sarsan vurucu olay
örgülerine dönüştürüyor ve bunları coşku dolu, tempolu bir
üslupla, kuvvetli cümlelerle anlatıyordu. Giderek ünleniyor-
PES Paragraf Soru Bankası
du ama asıl patlamasını 1903’te yayın hakkını 2 bin dolara
sattığı Vahşetin Çağrısı’yla yaptı.
Bu parçada sözü edilen yazarla ilgili olarak aşağıdaki-
lerden hangisine değinilmemiştir?
A) Farklı türlerde eserler yazdığına
B) Tesadüfen yazı yazmaya başladığına
C) Gerçeklerle düşleri kaynaştırdığına
D) Biçem yönüyle etkileyici olduğuna
E) Olayları kurgulamada başarılı olduğuna
244
21. Vücudun biyolojik saati, geceleri uyumamızın sebebi oldu-
ğu gibi davranışlarımız ve bedensel işlevlerimizi de ciddi
şekilde etkileyen bir olgu. Tıpkı bitkiler, hayvanlar hatta
mantarlar gibi insan vücudunun da hemen her hücresinde
bir saat işliyor. Ruh hâlimiz, hormon düzeylerimiz, vücut
ısımız ve metabolizmamız, hepsi günlük bir ritim içinde
çalışıyor. Biyolojik saatimiz vücudumuzu gece ve gündüze
uyum sağlayacak şekilde öyle bir netlikte ayarlıyor ki bu
ayarın bozulması çok ciddi sonuçlar yaratabiliyor. Uzun
uçak yolculuklarından sonra zaman farkından dolayı yaşa-
nan sarsıntı da işte vücudun, kendisini ayarladığı ritmin
dışında bir yerde bulmasından kaynaklanıyor. Kısa vadede
vücut saatinin ritmini bozacak şeyler hafıza oluşumunu
etkiliyor fakat uzun vadede tekrarlandığında iki tür diyabet,
kanser ve kalp hastalıkları risklerini artırıyor.
Bu parçadan biyolojik saatle ilgili olarak aşağıdakiler-
den hangisine ulaşılamaz?
A) Vücudun farklı zaman dilimlerine uyum göstermesini
sağladığına
B) Kısa sürede tekrar düzenli biçimde işlemeye başladığına
C) Vücudumuzda bir denge unsuru olduğuna
D) Bozulmasının sağlık sorunlarına yol açtığına
E) Vücudun tüm unsurlarını kapsadığına
P
E
S
Farkındalık İçinde Ol
Ben zannediyordum ki ömürlerimizin teknesini istediğimiz
sahile götürmek için yalnız onun dümenini ele almak kâfidir.
Şimdi anlıyorum ki değilmiş. Yollar görünmez kayalarla
doluymuş. Onlara çarpmamak lazımmış. Daha fenası gizli
cereyanlar varmış ki insan onlara kapıldığı zaman yolun
değiştiğini, gittikçe uzaklaştığını fark edemezmiş. Ta kendisi-
ni başka sahillere düşmüş görünmeye kadar...
Reşat Nuri Güntekin / “Acımak”
 Mukavemet Testi – 9

22. Günümüz teknoloji çağı, eski alışkanlıkları bir kenara bı-

rakmamıza neden oluyor. Geleneksel alışkanlıkların yeri- 24 ve 25. soruları aşağıdaki parçaya
ni teknolojik ürünler alıyor. Bu durum ise en çok Y ve Z göre cevaplayınız.
kuşağını etkiliyor. Özellikle “Z kuşağı” olarak adlandırılan
yeni nesil, teknoloji ile iç içe büyüyor. Bu durum ise ba-
zen çocukların sosyal iletişim becerilerinin gelişmemesi- Tanıdık gelen ama isim vermekte zorlandığımız bazı duy-
ne neden oluyor. Çocuklar, kendi içlerine çekilebiliyorlar. gulara kapıldığımız çoğu zaman olmuştur. Zorlandığımız,
Özellikle Japon gençliğinin yaşadığı bu durumun bir de adı endişe ettiğimiz, bizi sarsan bu hisler bize çoğu zaman
bulunuyor: Hikikomori. Kelime anlamı olarak “elini eteğini anlamsız gelse de bunların bizi etkilediği muhakkaktır. An-
çekmek” olarak tabir edebileceğimiz hikikomori, genellikle latamadığımız bu duyguların tıp dilinde hepsinin bir ismi
Japon gençler arasında görülüyor. Gençlerin kendilerini dış ve yeri var. Kelimelerinizin yetmediği, sınıandıramadığınız
dünyadan izole etmesi olarak tanımlanabilecek hikikomori
bu yersiz duygu hâllerinden ikisi şöyle: Dysania: “Sabahla-
yaklaşık 1 milyon genci tehdit ediyor. Hikikomori durumu-
rı yataktan kalkmak istememek, yatağı terk edip etmeme
nun görüldüğü kişi; iş, okul gibi sorumlulukları reddediyor.
arasındaki duygu.” Opia, “Bir kişinin gözüne baktığımızda
Ailesiyle ve arkadaşlarıyla çok az iletişimde bulunuyor ba-
zen de hiç iletişim kurmuyor. Ve çoğunlukla odasında vakit nedensiz tedirginliğe, belirsiz bir hâle düşmeye veya mutlu
geçiriyor. Burada yemek yiyor hatta bazı vakalarda tuvalet olmaya yönlendiren müphem duygu.”
ihtiyacını da odalarında gideriyor.
Bu parçada yazar, hikikomori ile ilgili aşağıdakilerden
hangisini vurgulamaktadır?
A) Sorumlulukları reddedip yaşamdan soyutlanma duru-
muna dendiği
B) Japon gençlerinde son yıllarda görülen bir giyim moda-
24. Bu parçada tanımlayamadığımız duygularla ilgili ola-
sı olduğu
rak aşağıdakilerden hangisine değinilmiştir?
C) Tuvaletin salonda tasarlandığı mimari anlayışa ad ola-
A) Benzerleri ve karşıtlarına
rak verildiği
B) Nedeni ve sonuçlarına
D) Japon kültüründe hamarat kişilerin bu sözcükle adlan-
dırıldığı C) İçeriği ve türetilme yöntemlerine

E) İçe kapanıklığa Japonların bulduğu tedavi yöntemi D) Açıklaması ve örneklerine

olduğu E) Etki alanları ve etki süresine

P
23. Kaya Bey, kelimenin tam anlamıyla bir aydındı; bir tavır
adamıydı. İnsanların yaşadığı ızdıraplara karşı yoğun bir
E
farkındalık içindeydi ve bunu mücadeleleriyle pratiğe dö- S 25. Bu parçada tanımlayamadığımız duygularla ilgili ola-
kerdi. Bilgiyi üst üste koyup onunla caka satanlara benze-
rak aşağıdaki sorulardan hangisinin karşılığı vardır?
mezdi; asla despot, lakayıt, ukala ya da dikkatsiz değildi.
---- A) Ne zaman tanımlanmıştır?
PES Paragraf Soru Bankası

B) Ne zaman yanılsama yaratır?

Bu parçanın sonuna aşağıdakilerden hangisi getirilir-
se sözü edilen kişinin farklı bir özelliği daha vurgulan- C) Hissedeni neden dinlendirir?
mış olur? D) Kimler hisseder?
A) Bilgiçlik taslamayan, alçak gönüllü bir insandı. E) Bilimde karşılığı var mıdır?
B) Hiçbir zaman vurdumduymaz olmamıştı.
C) Çevresindekilerin yüreğine akar, hiçbir gönlü yıkmazdı.
D) Toplumun acılarını yok sayıp fildişi kuleye çekilmezdi.
E) Neme lazımcılık, bana necilik onun semtine uğramaz- İDEAL SÜRE 23 dk MAKUL SÜRE 26 dk SİZİN SÜRENİZ
dı.

245
 HIZ VE NET ARTIRAN MUKAVEMET KAVRAMLARI
Abluka: Kuşatma.
Ahd ü peyman: Söz verme, yemin etme.
Alternatif: a) Seçenek. b) Değişik, farklı.
c) Alternatif akım yani dalgalı akım.
Argüman: Kanıt. Tez, iddia, sav. Bir cetvel-
de diğer bir sayıyı bulmak için yararlanılan
sayı.
Ahkâm kesmek: Çekinmeden kesin yargı-
larda bulunmak. Bilir bilmez konuşmak.
Anormal: Olağan dışı. Normal olmayan,
kurala aykırı.
Amade: Bir işi yapmaya hazır durumda
bulunan.
Amino asit: Bir amino grubu ile bir kar-
boksil grubu taşıyan, proteinlerin temel taşı
olan organik bileşik.
Amonyak: Azot ve hidrojen birleşimi olan,
keskin kokulu bir gaz (NH3) ya da bu gazın
eritilmiş bulunduğu su, nişadır ruhu.
Angarya: a) Bir kişiye veya topluluğa zor-
la, ücret vermeden yaptırılan iş. b) Bir ki-
şiye görevi dışında yaptırılan iş. c) Savaş
durumundaki bir devletin kendi sularındaki
yabancı bir devletin ticaret gemilerine el
koyarak bunlardan yararlanması. d) Ola-
ğanüstü durumlarda ve sıkıyönetimde dev-
letin vatandaşların taşıtlarına el koyması.
e) Mecazi olarak usandırıcı, bıktırıcı, zorla
yaptırılan iş.
Antik: İlk Çağ’daki uygarlıklarla, özellikle
eski Yunan ve Roma uygarlıklarıyla ilgili olan.
Argüman: Kanıt, tez, ,iddia, sav. Bir cetvelde
diğer bir sayıyı bulmada kullanılan sayı.
Aroma: Bitkisel ya da hayvansal madde-
lerden yayılan, genellikle güzel koku. Hoş
koku.
Aşikâr: Açık, ortada, meydanda, belli.
PES Paragraf Soru Bankası
Ataerkil: Soyda temel olarak babayı alan
ve ailede çocukları baba soyuna mal eden,
pederşahi, patriarkal topluluk.
Bakteri: Toprakta, suda, canlılarda bulu-
nan; çürüme, mayalanma veya hastalıklara
yol açan, küresel, silindirimsi, kıvrık biçim-
li olan, bölünerek çoğalan, klorolsiz, tek
hücreli canlı.
Başmakalıp: Beylik. Klişe. Klişeleşmiş.
Özgünlüğü olmayan. Bilineni tekrarlayan,
harcıâlem.
Biyokütle: a) Belirli bir zamanda sınırları
belirli bir biyotapta bulunan canlı organiz-
maların toplam kütlesi. b) Canlı varlıklarda
organizmanın suyu alındıktan sonra geriye
kalan kuru kütlesi. c) Canlılardan elde edi-
len fosilleşmiş tüm biyolojik malzemenin
genel adı.
Boca etmek: a) Geminin başını rüzgâr al-
mayan tarafa çevirmek. b) Birden çevirip
boşaltmak, dökmek.
Çıkarsama: Bir önermeden, düşünce yo-
luyla bir başka önermeye geçme işi. İstih-
raç.
Dara: a) Kabıyla birlikte tartılan bir nesne-
nin kabının ağırlığı. b) Terazide dengeyi
sağlamak için haf gelen kefeye ağırlık ola-
rak konulan taş, demir vb. nesne. c) İçinde
yük taşınan aracın boş durumdaki ağırlığı.
Değme: a) Değmek, temas. b) Seçkin,
seçme. c) Herhangi bir, gelişigüzel, rast-
gele.
Didaktizm: Öğreticilik yolunu benimseme
Eften püften: Baştan savma yapılmış, da-
yanıksız, derme çatma, çürük ve değersiz.
Ekoloji: Canlıların hem kendi aralarındaki
hem de çevreleriyle olan ilişkilerini tek tek
veya birlikte inceleyen bilim dalı. Çevre bilimi.
Elzem: Çok gerekli, en gerekli, vazgeçil-
mez, olmazsa olmaz.
Enfeksiyöz: Halk arasında öpücük has-
talığı olarak bilinen ve virüse bağlanan bir
hastalıktır. Daha çok çocuklarda ve genç-
lerde görülür. Ateş, boğaz şişmesi, boğaz
ağrısı yapar. Tükürükle ve çeşitli salgılarla
bulaşır. Tam adı enfeksiyöz mononükleoz-
dür.
Endoskopi: Sindirim sistemini incelemek
için ameliyatsız olarak ve ağızdan yapıla-
rak gerçekleştirilen incelemedir. Ucunda
ışık ve kamera bulunan esnek bir tüp ile
gerçekleştirilir.
Etnik: Bir soya, bir ırka bağlı. Budunsal,
kavmî.
Fantastik: a) Hayalî. Düşsel. Gerçekte var
olmayan, hayal edilen. b) 18. yy.dan itibaren
Fransa’da gelişmeye başlayan bir edebî
akım.
246
Fenolik bileşikler: Bitkiye renk, tat verme-
nin yanı sıra bitkinin antioksidan özellikleri-
ni kazandıran bileşiklerdir.
Fermantasyon: Mayalanma.
Fetiş: a) Put. b) Uğurlu sayılan şey.
c) Tapılırcasına sevilen eşya, nesne ya da
insan.
Fiksasyon: a) Atmosferdeki azotun reak-
siyona sokularak bitkilerin yararlanabilece-
ği, suda çözünebilen bir bileşiğe dönüştü-
rülmesi. b) Mikroskopla incelenecek canlı
dokunun zamanla yapı değişimini önleyip
onun kararlı hâle gelmesini sağlayan alkol,
formadehit çözeltisi vb. bir sıvıda yeterli
süre bekletilmesi işi. c) Sabitlenme, tespit,
harekeksiz duruma getirme. d) Psikanaliz-
de bir nesneye sıkıca bağlanma durumu.
Flovonoid: Bitkilere sarı, turuncu, kırmızı
gibi parlak renkleri veren ve antioksidan
olan bileşiklerin genel adıdır.
Form: a) Biçim, şekil. b) Bir şeyin istenilen
ve olması gereken durumu. c) İstenilen bil-
gilerin doldurulması için hazırlanmış basılı
belge.
Fotosentez: Yeşil bitkilerin ışıkta basit bir-
leşiklerinden karmaşık yapılı organik mole-
küller üretmesi. Bitkilerin yeşil rengi veren
klorol aracılığıyla güneş enerjisini kimya-
sal enerjiye dönüştürme işi.
Geniş ufuklu: Bakış açısı geniş olan, olay-
lara ve durumlara çok yönlü, etraı biçimde
yaklaşan.
Ghrelin: Açlık uyarıcısı hormon.
Hadise: Olay, vaka.
Giz: a) Sır. b) Yelkenli gemilerde mizana
direği denilen kıç direkte eğik duran bayrak
sereni.
Hayrat: Kaba. Kırıcı. Hırpalayıcı.
Hedonist: Hazcı.
Helicobacter pylori: Mide ve duodenu-
mun çeşitli alanlarında yerleşen gram, mik-
roaerolik bir bakteridir ve iltihaplanmaya,
mide ülseri ve mide kanserine yol açabilir.
Hiper: Yüksek, aşırı.
Homeostaz: Tutarlı bir iç ortam sağlamak
için bir organizmanın yeteneğini açıklar.
Dengeleşim de denir.

Homofobi: Cinsel tercihleri değişik kişilere
karşı duyulan nefret veya korku.
Hoyratça: Hırpalayıcı, kaba; esirgemeden,
sakınmadan yaralayıcı bir biçimde.
İkame etmek: a) Bir şeyi bir başka şeyin
yerine koymak. b) Ayakta tutmak, ayağa
kaldırmak.
İtina: Özen.
İmbikten geçirmek: Damıtmak, süzmek,
ayrıştırıp temizlemek. İmbik denilen damıt-
ma aracından veya deney hortumundan
geçirerek ayıklamak.
İleti: Mesaj. Gönderilen bilgi.
İkame: Yerine koyma. Yerine kullanma.
Ayağa kaldırma, ayakta durdurma.
İnovasyon: Yenileşim. Yeniliklere uyum gös-
terme.
İnsiyatif: Öncelik, üstünlük. Karar verme
yetkisi.
İroni: Gülmece, sözün tam tersine kaste-
derek alay etme. Tariz.
İtinat: Güven, emniyet.
İstenç: İrade.
İstenç: İrade.
İstikrar: a) Düzenlilik içinde sürüp gitme,
kararlılık. b) Karar kılma, oturma, yerleş-
me.
İstila etmek: Zor kullanarak bir yeri ele ge-
çirme.
İştiyak: Güçlü arzu. Güçlü istek. Özlemek.
İzole etmek: Yalıtmak.
İvedi: Çabuk davranma, aceleyle hareket
etme zorunluluğu.
Kalburüstü: Seçkin. Öne çıkmış, sivrilmiş.
Kampüs: Yerleşke.
Kehanet: Bir olayın gerçekleşeceğini ön-
ceden bilme, ön deyi.
Kriter: Ölçüt.
Kronobiyoloji: Biyolojik ritimleri inceleyen
ve bunların organizmalar üzerindeki etkile-
rini araştıran bilim dalı.
Kronolojik: Zaman bilimiyle ilgili. Zaman-
sal açıdan sıralanmış.
Hız ve Net Artıran Mukavemet Kavramları
Kolojen: Hareket sisteminin yapı taşlarını,
özellikle kemik, kıkırdak, lif ve eklemleri
oluşturan protein.
Kolaj: a) Çeşitli kumaş, tahta, kâğıt
vb. parçalarının bir karton üzerine ya-
pıştırılması yoluyla oluşturulan resim.
b) Çeşitli yerlerden derlenip oluşturulmuş.
Kült: a) Tapınma, tapma. b) Din. c) Popüler
olan, çok ilgi gören.
Lansman: Tanıtım.
Liken: a) Bir mantarla bir su yosununun
ortak yaşamasıyla ortaya çıkan bitkilerin
genel adı. b) Kaşındırıcı bir deri hastalığı.
Lokomotif: a) Tren vagonlarını çeken ma-
kine. b) Önden giden, öncülük yapan.
Maharet: Beceri, hüner, yetenek.
Mahcup: Utangaç.
Malumatfuruş: Bilgiçlik taslayan.
Mahşerî: Mahşeri andıran, çok kalabalık.
Marifet: a) Ustalık, hüner, uzmanlık. b) Uy-
gun olmayan, can sıkıcı, hoşa gitmeyen iş
veya davranış.
Maruz kalmak: Karşı karşıya olmak. Bir
olay ya da durumla karşılaşmak, onun et-
kisinde olmak.
Melodram: a) Şarkılı diyalog. b) Oyuncula-
rın müzik eşliğinde sahneye girip çıktıkları
bir oyun türü. c) Duygusal ve acıklı olaylara
dayalı, müzikli tiyatro. d) Acıklı ve doku-
naklı.
Mekanizma: a) Belli bir sonuca ulaşmak
için karmaşık bir biçimde düzenlenmiş or-
gan veya parçalar birleşimi, sistem, düze-
nek. b) Organların işleyiş biçimi. c) Ateşli
silahların işlemesini sağlayan mekanik bö-
lümü. d) Oluş, ortaya çıkış, isteyiş.
Mental: Zihinsel.
Mantalite: Anlayış.
Meta: Satılmak amacıyla üretilen, alınır sa-
tılır mal, ticaret malı.
Metabolizma: Canlı organizmada ya da
canlı gözelerde devinimi ve enerjiyi sağla-
mak için oluşan yaşam bilimsel ve kimya-
sal değişimlerin tümü.
247
Mit: a) Geleneksel olarak yayılan veya
toplumun hayal gücünün etkisiyle biçim
değiştiren, alegorik bir anlatımı olan, halk
hikâyecilikleri, mitos. b) Efsaneleşen kav-
ram veya kişi.
Mikrobiyal: Mikropların sebep olduğu
olay. Mikroorganizmaların doğurduğu olay.
Motto: Parola, slogan. Özlü söz, özdeyiş.
Monografi: Bilimsel alanlarda özel bir
konu veya sorun üzerine yazılan derinlikli
inceleme.
Motto: Slogan, özdeyiş.
Muhatap: Kendisine söz söylenen kimse.
Muhtemel: İhtimal dahilinde olan, olası.
Muhteva: İçerik. Konu.
Mustarip - muzdarip: Acı çeken, çilekeş.
Muteber: Saygın. İtibarlı. İnanılır, geçerli.
Değerli.
Münferit: Bireysel, tek başına, tek.
Müteşair: Şairlik taslayan.
Naftalin: Elbise, halı, kumaş ve elbise gibi
şeyleri güve gibi zararlılardan kuramakta
kullanılan antiseptik bir hidrokarbon.
Nekes: Cimri, eli sıkı.
Nüans: Ayrım, fark. İnce ayırtı.
Optimum: En elverişli, en uygun.
Organik: Doğal. Organlarla ilgili olan.
Oksalat: Billurları idrarda bulunabilen ve
idrar yolunda taş yapan kalsiyum oksalatın
kısa biçimi.
Özgülemek: Bir şeyi, bir yeri birine veya
bir şeye ayırmak, tahsis etmek, vermek, ait
kılmak.
Özümsemek: a) Dışarıdan alınan besinleri
değişikliğe uğratarak yeni bir birleşimle or-
PES Paragraf Soru Bankası
ganizmanın gereksinim duyduğu maddeler
durumuna getirmek, özümlemek. b) Edinil-
miş bilgileri kendi öz malı hâline getirmek,
özümlemek.
Örgün: a) Bir işi gerçekleştirmek için tür-
lü ve düzenli görevler yapan organlardan
oluşan. b) Belli yasalar çerçevesinde okul
veya okul benzeri yerlerde yapılan dü-
zenli eğitim. Öğrencilerin belli zaman ve
mekânlarda düzenli olarak aldığı eğitim.
 Hız ve Net Artıran Mukavemet Kavramları
Palamar: Gemileri iskeleye, rıhtıma veya
şamandıraya bağlamaya yarayan halat.
Paranoid: Aşırı duyarlılık hastalığıdır. İyi so-
nuçları kendi yeteneklerinin, kötü sonuçları
ise şanssızlığın veya başkalarının hataları-
nın sonucu olarak görürler.
Payitaht: Başkent, başşehir.
Plato: a) Yayla. b) Film çekilirken dekorun
kurulduğu yer.
Peritonitis: Karın zarının iltihaplanmasıyla
oluşan hastalık.
Poliklinik: Hastalara bakılan yer.
Polisiklik: İç içe birçok halkadan oluşan.
Radyokarbon: Karbon-14 olarak da bilinir
ve arkeolojik buluntularda yaş hesaplama
metodunda kullanılır.
Refleksif: Kendini gözlem ve analiz konu-
su olarak alan öznenin tutumudur. Kişinin
kendi dışından kendisine bakmasıdır.
Rafine: a) Arıtılmış, damıtılmış, saaştırıl-
mış, inceletilmiş, ince. b) Çok incelikli.
Ritim: Vurgu, uzunluk, durak ve sesle-
rin düzenli bir şekilde tekrarından oluşan
uyum, düzen.
Ritim: a) Seslerin düzenli biçimde tekrar-
lanmasından doğan ses uyumu. Sesin dü-
zenlenmesi. b) Farklı ögelerin sıra ile ve
belli aralıklarla birbirini izlemesi, uyum.
Ritüel: Ayin. Âdet hâline gelmiş. Tören.
Rota: a) Gemilerin veya uçakların gidiş
yolu, izleyeceği yol. b) Görüş veya tutuma
göre gidilen, izlenen yol.
Sabunköpügü gibi: Gelip geçici, önemsiz.
Safsata: Boş, temelsiz, asılsız söz.
Salınım: a) Salınma işi. b) Düzenli olarak
PES Paragraf Soru Bankası
hep aynı konumlardan, aynı hızla geçen bir
nesnenin hareketi, raks.
Sanrı: Uyanık durumdaki bir kişinin, kendi
dışında var sandığı ancak gerçekte olma-
yan olguları algılaması, yaşaması, varsanı,
birsam, halüsinasyon.
Sehl-i mümteni: Kolay görünen ama söy-
lemeye kalkışılınca söylenmesinin çok zor
olduğu anlaşılan özlü söz söyleme sanatı.
Yasaklanmış kolaylık. Yunus Emre’nin şiir-
leri böyledir.
Sera gazı: Atmosferde bulunan ve en çok
ısı tutan bileşiklerdir.
Sektör: a) Bölüm, dal, kesim, iş kolu.
b) Aynı işi yapan topluluk.
Seyyah: Gezgin.
Spektrum: a) Çeşitlilik. b) Renk, ses ve
manyetik dalgaların ya da diğer ziksel
gerçeklerin belli bir değer kümesi ile sı-
nırlanmadan birbiri ardına süreklilik içinde
sonsuz değişmesi durumu.
Sirkadiyen: Vücudun biyolojik saati.
Siyanidin: Üzüm, yaban mersini, böğürt-
len, kiraz, alıç ve ahududu gibi meyvelerde
bulunan doğal bir organik bileşiktir. Suda
çözünür bir pigmenttir ve sağlığa çok ya-
rarlı olan bir antioksidandır.
Spin: Çevirme, dönüş, return.
Suret: a) Görünüş, biçim. b) Yazı veya
resim kopyası, nüsha. c) Biçim, yol, tarz.
d) Resim, fotoğraf. e) Yüz, çehre.
Şerha şerha: Dilim dilim, parça parça, ya-
rık yarık.
Şerh: a) Açma, ayırma, yarma. b) Açıkla-
ma, yorumlama.
Şirazesinden çıkmak: Kitabın sırt bölü-
mündeki dikişin sökülmesiyle sayfalar da-
ğılmak. Dengeyi kaybetmek.
Taşra: Başkente ve merkezî yerlere uzak
olan.
Tazyik: Sıkıştırma, darlaştırma, basınç,
baskılama.
Tekdüze: Hep aynı biçimde devam eden,
sürüp giden, tek örnek, yeknesak. Mono-
ton.
Tercüme: Çeviri.
Tırtıklamak: a) Aşırmak, çalmak, hırsızla-
mak. b) Kurnazlıkla para çekmek, bir şeyler
koparmak. c) Tırmalamak, delik deşik etmek,
berelemek, örselemek.
Toksikoloji: Kimyasal zehirleri ve zararla-
rını inceleyen bilim.
248
Toksisite: Bir kimyasal maddeye kısa süre
(1 ay veya daha az zamanda) içinde tekrar
tekrar maruz kalınmasıyla ortaya çıkan et-
kilerdir.
Tuzu kuru: Kazancı yerinde olan kişi. Bir
işten zarar görmeyen kişi.
Trans yağ: Margarin ve kızartma yağlarda
bolca bulunan oleik asidin hidrojenasyunu
sonucu ortaya çıkan trans formundaki yağ
asidi.
Transa geçmek: Uçmak, coşmak, kendin-
den geçmek, neşeyle dolmak, içinde bu-
lunduğu ortamdan başka bir dünyadaymış
gibi olmak.
Tropikal: Dünyanın kuzey ve güney yarım
kürelerinde güneş ışınlarının 90 derecelik
dik açı ile ulaşabildiği en uç noktalarına ait
olan.
Tundra: Kuzey ülkelerinde (İsveç, Norveç,
Danimarka, Finlandiya, İzlanda) rastlanan,
bodur ot topluluklarıdır.
Tümdengelim: Akıl yürütmede genelden
özele, yasadan olaya geçme yöntemi.
Ucube: Çok acayip, şaşılacak kadar çirkin.
Aynat.
Virüs: a) Enfeksiyon oluşturan ajan türü.
Önce hücreye tutunan, sonra hücrenin
zarını eriten parazittir. Bakteriden daha kü-
çüktür. b) Veri girişi yoluyla bilgisayarlara
yüklenen bozucu yazılım.
Varsıl: Zengin.
Vız gelir tırıs gider: Hiç önemli değil,
umursamıyorum. Aldırış etmiyorum.
Yaftalamak: a) Etiketlemek. b) Duyurmak.
Zıvana: a) Geçmeli kilitlerde, kilit dilinin
yerleşmesi için açılmış boru veya delik.
b) Pipo veya sigara ağızlığının sap bölümü.
Zıvanadan çıkmak: Taşkınca davranışlar
sergilemek. Sinirinden deliye dönmek, çok
öfkelenmek.
 SİMÜLASYON TESTİ – 1
1. • Avrupa’da Rönesans ile birlikte temelleri atılmaya
başlanan modern bilimin gelişme gösterdiği bir diğer
alan da coğrafya oldu. Başlangıçta bir doğa bilimi ola-
rak görülen coğrafyadaki gelişmeler iki şekilde ortaya
çıktı: Birincisi sıklıkla yapılmaya başlanan seyahatlerle
dünyanın bilinmeyen birçok bölgesi keşfedildi. İkincisi
ise kartografik ve topografik bilgilerin artmasıyla coğ-
rafya bağımsız ve kendine özgü bir bilim olarak bütün
dünyada kabul gördü. Bu bilim, matematiksel verilere
dayandı ve ortaya koyduğu gerçeklikler; tartışma götür-
meyen, yere ve kişiye göre değişmeyen gerçeklikler
olarak kabul edildi.
• On yedi ve on sekizinci yüzyıllarda diğer bilim dalların-
da olduğu gibi kimyada da birçok gelişme gerçekleşti.
Önceleri fizikle birlikte doğa bilimlerinin içinde yer alan
kimya, bu gelişmelerle tümüyle kendine mahsus yön-
temlere ve konulara sahip olmuştur. Kullandığı ispatla-
yıcı ve matematiksel metotlarla kesin sonuçlara ulaşan
bir bilim olan kimyanın en kısa tanımı ise “maddenin
bilimi”dir. Kimyadaki ilk gelişmeler ise doğada boşluk
olup olmadığını belirlemeye yönelik çalışmalar ile bun-
ların sonucu olarak ortaya çıkan yanma ve solunum
deneyleri oluşturdu.
Bu iki parçada anlatılan bilimlerin ortaya çıkardığı
ürünlerde
I. nesnellik
II. güncellik
III. öznellik
IV. evrensellik
V. özgünlük
özelliklerinden hangileri ortak değildir?
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
P
D) III ve V E) IV ve V
E
S
249
2. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Sanat, ölümsüz sanatçı-
nın yaşamının bir parçası değil kendisidir.” düşüncesine
uzak düşmektedir?
A) E. H. Gombrich’in dediği gibi “Aslında sanat diye bir
şey yoktur, sadece sanatçılar vardır. Başka bir deyişle
sanatçı özne, sanat nesnedir.” Buradan şu çıkarımı da
yapabiliriz: Sanatta kurallar, sanatın nasıllığını belir-
lemez; sanat, kuralların neler olduğunu belirler yani
kurallar, sanatsal örneklerin ardından gider.
B) Yaşarken hiçbir tablosu satılmadığı hâlde bütün para-
sını boyalara ve fırçalara veren Van Gogh’un 130
yıl sonra tablolarına milyon dolarlar veriliyor olması
ve hâlâ yaşıyor olması ne ile izah edilebilir? Elbette
adanmışlıkla. Van Gogh, kendini resme adamasaydı
ve tablolarının tüccarlığını yapsaydı bugün üzerinde
konuşulan bir sanatçı olamazdı.
C) Sanatının önünde engel olarak gördüğü hukukçuluk
kimliğini bir kenara bırakan ve kendini tablo yapmaya
adayan bir sanatçıdır Cevat Erkul. İzlenimci ressamlar
arasında ışık ve renk analizi konusunda çok özel bir
yere ulaşan sanatçı, bunu günlük yaşamın meşguliyet-
lerini bir kenara itip sanatıyla yatıp sanatıyla kalkması-
na borçludur.
D) Darren Aronofsky’in yönetmenliğini yaptığı Siyah Kuğu
filminde gerçek hayatın bütün geçici zevklerini yad-
sıyan ve vücudunun her tarafı kanarken bile bale
yapmaktan vazgeçmeyen bir balerini canlandıran
Natalie Portman’ın performansı eşsizdir ve bu perfor-
mans uzun süre hafızalardan silinmeyecektir. Çünkü
Portman burada oyunu aşıp rolünü tıpatıp yaşamıştır.
E) Artık zamansızlığa ulaşmış bir sanatçıdır Çehov. 1904’te
vücuduyla nefes alıp vermeyi bırakmış ve hikâyeleriyle
nefes alıp vermeye başlamıştır. Köy köy dolaşıp insan-
lara bütün parasını verip onların hikâyesini dinleyen ve
bütün zamanını topladığı hikâyeleri yazmaya ayıran
Çehov, bugün hâlâ bir sanat hazinesidir.
PES Paragraf Soru Bankası
DERİN SÖZ
Varlık elde etmek için yokluk gerek. Mimar, ev yapmak için
boş arsa arar. Marangoz, ahşap işi yapmak için ham tahta
arar. Yokluğa dikkat, onda çok hikmet vardır.
Mevlana
 Simülasyon Testi – 1
Refik Halid KARAY
(1888-1965)
Türk edebiyatında Anadolu’yu içinden tanıtan ve bu konuda
çığır açan sanatçı; kendine özgü, akıcı ve zevkli bir Türkçeyle
çok önemli romanlar ve hikâyeler yazmıştır. Türk öykücülüğün-
de köycülerin de öncüsü olmuştur.
3. • Refik Halid Karay, devrindeki geniş ününü mizahi ve
siyasi yergi yazılarına borçludur ve bu yazılarında Kirpi
takma adını kullanmıştır.
• Refik Halid Karay’ın öldükten sonra yaşamasını sağla-
yan eseri Memleket Hikâyeleri ’dir ve yazar, bu eserin-
de o zamana kadar İstanbul sınırlarının dışına çıkama-
yan Türk hikâyeciliğine Anadolu’ya çıkma konusunda
yol gösteren hikâyelerini bir araya getirir.
Bu iki cümlede ifade edilenlerin en doğru biçimde bir-
leştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kirpi takma adıyla yazdığı mizahi ve siyasi taşlama
yazılarıyla büyük bir şöhrete kavuşan Refik Halid
Karay, İstanbul’a hapsolan, hikâyeciliğimize Anadolu’ya
çıkma konusunda öncülük yapan hikâyelerini kapsa-
yan Memleket Hikâyeleri ile ölümsüzlüğü yakalamıştır.
B) Edebiyatımızdaki yerini Anadolucu hikâyeleriyle siyasal
ve mizahi yazılarına borçlu olan Refik Halid Karay, Kirpi
lakabıyla hiciv yazıları yazmış; Memleket Hikâyeleri’nde
ise memleketçi hikâyelerini toplamıştır.
C) İstanbul’dan Anadolu’ya yönelen hikâyeciliğin öncüsü
olan Refik Halid, zamana yenik düşmeyen bir hikâyeci
ve çok şöhretli bir mizah yazarı olup Kirpi müstear
adını kullanmıştır.
D) Kirpi takma adıyla geniş kitlelere ulaşan mizah ve siya-
set taşlamacısı Refik Halid Karay, İstanbul’dan çok,
PES Paragraf Soru Bankası
Anadolu’ya yöneldiği hikâyelerine yer verdiği Memleket
Hikayeleri adlı eseriyle yol gösterici olmuş ve kalıcılığı
yakalamıştır.
E) Kirpi lakabıyla yazdığı hiciv yazılarında siyasi ve
mizahi bir yaklaşım sergileyen Refik Halid, gerçek
Anadolu hikâyelerini topladığı Memleket Hikâyeleri ’yle
hikâyeciliğimizi İstanbul’un dışına çıkaran memleketçi-
lerin öncüsü olan, ölümsüz bir hikâyecidir.
250
4. Muhabir:
(I) - - - -
Yönetmen:
— Bir yazar böyle bir güce ancak büyük halkların yüz-
yıllar süren katkısıyla varabilir ve varabilmiştir. İlyada’yı,
Gılgamış’ı, Tevrat’ı yüzyıllar boyunca büyük ustalarla bir-
likte halklar pişirip kotarmıştır. Hitit heykelleri, Yunan, Asur,
Sümer heykelleri de öyle... Benim türkülere, masallara,
destanlara erişmek istemem salt bir çabadır. Halkın deha-
sına varabilmek tek başına bir kişinin işi değildir, ne kadar
yetenekli de olsa kişi...
Muhabir:
(II) - - - -
Yönetmen:
— Beni yermek için de olsa “masalcı” deseler, ben haddi-
mi bilirim, nerede durduğumun farkındayım. Yineleyeyim,
benim halk masallarının, halk türkülerinin güzelliğine eri-
şebilmem, onlardan yola çıkmam bir iyi niyet. Bana öyle
geliyor ki, ben yolumu şaşırıp da ortaokula gidip Tolstoy,
Dostoyevski, Çehov gibi sanatçılara karışacağıma, Âşık
Rahmi’ye gidip onlara, halka karışsaydım, daha başarılı
olurdum. Zaman zaman bir pişmanlıktır sarıyor beni.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Uzun zamandır folklorik ürünlerle ilgileniyorsunuz,
acaba siz de eserlerinizde anonim ürünlerin söyleyiş
gücüne ulaştınız mı?
(II) Bugün geçmişe dönüp baktığınızda sanat yaşamı-
nızda ne gibi yanlışlıklar görüyorsunuz?
B) (I) Destan, masal gibi halk ürünlerindeki söyleyiş gücü-
nü eserlerinizde yakalayabildiniz mi?
(II) Halk kültürünü ve masalları iyi bilmeyen bir yazarın
P kitap yazmasını doğru bulur musunuz?
C) (I) Eserlerinizde dünya destanlarının izlerinin görülme-
E sinin nedeni nedir?
S (II) Halk kültürünün sanatçı için çok zengin bir kaynak
olduğunu düşünüyor musunuz?
D) (I) Halkların ortak ürünlere bu denli hayran olmanızın
nedeni nedir?
(II) Tolstoy, Dostoyevski gibi sanatçıların peşinden giden-
lerin yolu kendi halkının diline ve kültürüne çıkar mı?
E) (I) Çok yetenekli olmak, güçlü bir söyleyişe ulaşmak
için yeterli midir?
(II) Herkesin küçümsediği masalla olan yoğun ilişkinizin
nedenini açıklar mısınız?

5 ve 6. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Gogol, Avrupa’nın büyük yazarları Balzac, Stendhal, Dic-
kens’la birlikte “gerçekçi” akımın içine yerleştirilir. Puşkin’in
övgülerine mazhar olan Gogol, tüm dünyada yankı uyan-
dıran Palto adlı hikâyenin, Müfettiş adlı töre komedisinin
ve Rus bürokrasisini eleştirdiği Ölü Canlar adlı romanın
ölümsüzleştirdiği bir sanatçıdır. Gogol’ün öncüsü Puşkin,
artık parçalanmaya yüz tutmuş feodal Rus toplumunun ya-
pısından zorunlu olarak türeyen, en ufak bir çözüm umudu
bulunmayan haksızlığı dillendirir. Yetkili, kudretli bir insan,
en ufak bir meşruiyet kaygısı taşımadan haksızlık uygula-
yabilir ve bu haksızlığa başkaldırmaya kalkan kurban da
yasa dışı yollara sapmaktan kurtulamaz. Boris Godinov’da
Dmitri’yi tahta geçiren halk ayaklanmasında olduğu gibi.
Puşkin böyle bir toplumu ve bu haksızlıklardan türeyen
ruhsal durumları, abartmadan “normal” insan tipleri üzerin-
den anlatır.
5. Bu parçadaki altı çizili sözle Puşkin ile ilgili olarak;
I. Edebiyata ezilmiş, horlanmış, küçük insanları taşıdığı,
II. Yaşadığı dönemdeki yanlışları eserlerinde işlediği,
III. Değişmeye başlayan sosyal yapının yol açtığı sorunları
yansıttığı
özelliklerinden hangileri vurgulanmaktadır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
6. Bu parçada anlatılanlardan hareketle Gogol ile ilgili
olarak
I. Yazdıklarıyla gerçekçilik akımını başlatmıştır.
II. Avrupalı büyük yazarlarla ortak yönleri vardır.
III. Puşkin’le aynı edebî akım içinde yer almıştır.
yargılarından hangilerine ulaşabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
251
Simülasyon Testi – 1
Sessiz Gemi
Artık demir almak günü gelmişse zamandan
Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan.
Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol
Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol.
Rıhtımda kalanlar bu seyahatten elemli,
Günlerce siyah ufka bakar gözleri nemli,
Biçare gönüller! Ne giden son gemidir bu!
Hicranlı hayatın ne de son matemidir bu.
Dünyada sevilmiş ve seven nafile bekler
Bilmez ki giden sevgililer dönmeyecekler.
Birçok gidenin her biri memnun ki yerinden,
Birçok seneler geçti dönen yok seferinden.
Yahya Kemal BEYATLI
7. Çocukları ünlü şairlerimizin çok güzel şiirleriyle tanıştırmak,
güzel bir düşünce gibi gelebilir insana ama çocuk, şiire
doğrudan bunlarla başlayamaz. Ne dil ne de duygu olarak
hazırdır o anıt şiirlere. Söz gelimi Yahya Kemal’in Sessiz
Gemi şiiri… Ezbere biliriz bu şiiri, çok severiz, çocuklarımız
da bilsin, sevsin isteriz. Ancak daha önce aşmaları gereken
P birkaç basamak yok mu? Yalnızca ilk beyite, “Artık demir
almak günü gelmişse zamandan / Meçhule giden bir gemi
E kalkar bu limandan” dizelerine bakalım. “Bu liman” denen
yer neresi? “Zamandan demir almak” ne demek? “Meçhu-
S le giden gemi” nedir? Çocuklar bunları nasıl anlasın, nasıl
yorumlasın? Anlamalı mı, istiyor muyuz anlamasını? Ne-
den isteyelim? Bu yüzden onların dünyasına ilişkin süssüz,
özentisiz; topaçlı, uçurtmalı, bisikletli dizelerle sevdirelim
PES Paragraf Soru Bankası
ilkin şiiri. Sonra geçeriz metaforlu, imgeli, ironili şiirlere.
Bu parçada yazar aşağıdakilerden hangisini öğütle-
mektedir?
A) Çocukların şiir yerine düzyazı okumalarını
B) Çocuklara düzeylerine uygun şiirler okutulmasını
C) Çocuklara yeni şairlerin şiirlerini okutmak gerektiğini
D) Çocukların, şiirin duygusallığından uzak tutulmasını
E) Çocuklara kısa ve ezberlenebilir şiirler okutulmasını
 Simülasyon Testi – 1
8. Bir daldan öteki dala ürkek bir sincap ağdı. Şaşırmadım.
Sonbaharın bütün güzelliğini onlar sürecek bu dallarda,
biliyorum. Cevizler sütten çıkıp dış kabuklarını kavladık-
larında âdeta bir armağan olup bekleyecekler. Seviyorsun
bu kendiliğinden oluşan kav çiçeklenişini. Geride bir çalı
bülbülü mü yoksa sabah serçesi mi kestiremediğin ses ge-
çişleri havaya sinmiş dinginliğin içinde sekip duruyor. Kalkı-
yorum, yere sürünen bir etek gibi yayılmış dallarını kaldırıp
yaprakları kokluyorum. Dibinden ayrılmayacağım. Gece de
yıldızlara bakacağım. Sonra bu sarıcı kolları, bu bodur ve
mütevazı gövdeyi tekrar düşüneceğim. Yağmur yağarsa bir
şemsiye oluşunu tekrar göreceğim. Sonra ayrılığın ayak
sesleri, yine...
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Bitmemiş cümleyle çağrışım oluşturmak amaçlanmıştır.
B) Benzetmelere yer verilmiştir.
C) Farklı duyularla algılanabilecek ayrıntılara yer verilmiştir.
D) Öyküleyici ve betimleyici unsurlar yer almaktadır.
E) Açıklayıcı anlatım tekniğiyle ile oluşturulmuştur.
9. (I) Dava, “korku çağı” diye adlandırılan 20. yüzyılda insa-
noğlunun artık neredeyse kurtulması olanaksız bir yazgı-
ya dönüşen kuşatılmış yaşamının öyküsüdür. (II) Bu çağa
korku egemendir çünkü insan, hemcinsleriyle insanca bir
dil aracılığıyla iletişim kurabilme, böyle bir dille insanca tep-
kiler uyandırabilme olanağından tamamen yoksun kalmış-
tır. (III) Muhteşem betimlemeleriyle insan üzerinde tam da
yaratmak istediği etkiyi bırakan, insanı bunaltan, sıkıştıran,
isyan ettiren ve de bir yerlerinde kendi kendini tek cümleyle
özetleyebilen kitap Dava. (IV) Albert Camus’nun deyişiyle
bu olanağın bulunmadığı bir çağ artık ancak “korku çağı”
PES Paragraf Soru Bankası
diye adlandırılabilir. (V) Kafka’nın Dava’ da betimlediği
yargılama süreci, böyle bir çağın en güçlü simgelerinden
biridir ve onun eseri, insan insanın korkusu olarak kaldığı
sürece güncelliğini hiç yitirmeyecektir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
252
10. (I) Zihnimiz ne pahasına olursa olsun güvenli alanda ka-
labilmemiz için sürekli çeşitli senaryolar üreten düşünce-
lerin bütününü oluşturur. (II) Zihin; deneyimlerimiz sonucu
oluşan korkularımızı, deneyimlemeye yüz tutmuş istek ve
arzularımızdaki kaygılarımızı, karar verme gereksinimi
duyduğumuz anlarımızdaki yargılarımızı ve varsayımları-
mızı, kısacası kontrolcü mekanizmamızı oluşturmaktadır.
(III) Bu bakımdan zihnimizi yani belleğimizi bizi kronik stres
hâlinde tutan en önemli parçamız olarak tanımlamamız
mümkündür. (IV) Bazılarınca dünyanın en zor koşusu ola-
rak nitelendirilen Badwater Ultramaratonu’nu birkaç kez
tamamlamış koşucu Christopher Bergland, böyle zorlu at-
letik performanslara hazırlanmak için vücudunuzdan önce
zihninizin “idmanlı” olması gerektiğini söylüyor. (V) “Beyz-
bolun %90’ı zihinsel, kalanı zikseldir.” diyen Yogi Berra’yı
örnek alan Bergland, zihninizi yorucu maratonlara ya da
ziksel güç gerektiren herhangi bir aktiviteye hazırlamanız
için öncelikle zihinsel yüklerden kurtulmanızın şart olduğu-
nu belirtiyor. (VI) Zihinsel yüklerinden kurtulmayan kişinin
bu spor dalında başarı şansı çok düşüktür.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
11. - - - - Çünkü dala değil, kendi kanatlarına güvenir. Yani sa-
hip olduğu yeteneklerin ve imkânların farkındadır. Bu far-
kındalığın kaynağı ise deneyimlerdir. Deneyerek, sınaya-
P rak ve başararak edindiğiniz öz güven büyük bir itici güçtür.
İşte bu öz güvenin sahipleri, risklere girmekten çekinmez
E ve krizlerden korkmaz. Ama uçmayı becerip beceremedi-
ğini bilmeyen yani kanatlarını deneyimlememiş bir kuşun
S fırtınayı hesaba katmadan, sırf diğer kuşlar yapıyor diye-
rek dala tünemesi, onun sonu olabilir. Böylelerine kuşlar
dünyasında ne denir bilmiyorum ama insanlar dünyasında
“kifayetsiz muhteris” diyorlar.
Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıda-
kilerden hangisi getirilebilir?
A) Boş bir güven duygusu, insana yarar sağlamaz.
B) Ağacın dalındaki kuş, dalın kırılmasından korkmaz.
C) Bir tavuk, kendisini kuşa benzetip dala yuva yapmama-
lıdır.
D) Risk almayan kuş, uçmanın mutluluğunu yaşamamalı.
E) Her ağaç dalı, her kuşun yuvası olmaya uygun değil-
dir.
 Simülasyon Testi – 1

12. İklimin, doğanın ve buna bağlı olarak yaşamın ağır koşul- 13. Dünyada çay ilk kez Çin’de üretilmeye başlamış. (I) Os-
ları ile baş eden 12 bin yıl öncesinin insanları bizler farkın- manlı Devleti Dönemi’nde de Çin’den getirilen danlar
da olsak da olmasak da bugünün davranışlarını, yaşam Bursa’ya dikilmiş ancak ikliminin uygun olmamasından
şeklini, fikirlerini ve kavramlarını toprağa eker gibi gelecek ötürü burada yetiştirilememiştir. İthaline devam edilen ça-
nesillerin yaşamına ektiler. Fırat ile Dicle’nin kenarına kuru- yın bu topraklarda yetişmesi, gayretkeş öncülerin bu işe el
lan ilk yapılar, mimari geleneğimizi belirledi. Bugün evlerde atmasını beklemiş. Çay, Cumhuriyet Dönemi ürünlerinden-
kullanılan birçok araç gereç, o günün fikirleri ve ihtiyaç- dir. (II) Bu bitkinin ülkemizde yetişmesi için öncülük eden,
ları doğrultusunda gelişti. Çok değil, Neolitik Devrim’den Çayın Babası Zihni Derin’dir. (III)
Sanayi Devrimi’ne kadar (yaklaşık 300 yıl öncesi) tarıma 1. Batum’dan getirilen çay fidelerinin Rize ve çevresine
dayalı üretim biçimi ve yaşam şekli binlerce yıl boyunca dikilip, daha sonra da çoğaltılıp halka dağıtılmasına
radikal değişikliklere uğramadan devam etti. Modern Çağ öncülük etmiştir.
insanının en büyük yanılgısı İlk Çağ insanlarını bu gözle
2. Daha sonra başta Asya ülkeleri olmak üzere başka
değerlendirmemeleridir. Evet gökdelen insanları, mağara
ülkelere de dağılmıştır.
insanlarına borçludur.
3. Yani cumhuriyetin ilanından sonra ülkemizde yetiştiril-
Bu parçanın yazılış amacı aşağıdakilerden hangisidir? meye başlamıştır.
A) İnsanoğlunun doğayla savaşarak, doğayı amacına
Bu parçanın anlamlı bir bütün oluşturması için I, II
göre biçimlendirerek medeniyeti oluşturduğunu kanıt-
ve III ile belirtilen yerlere 1, 2 ve 3 numaralı cümleler
lamak
hangi sırayla getirilmelidir?
B) Uygarlığın ilk insanlardan başlayarak bütün insanlığın
ortak çabalarıyla kurulduğunu ispatlamak I II III
C) İnsanı diğer canlılardan üstün kılan şeyin birikimlerini
A) 2 1 3
kuşaktan kuşağa aktarmak olduğunu ortaya koymak
B) 1 2 3
D) Kültürel devamlılığını koruyan toplumların daha güçlü
bir yapıya sahip olduğunu göstermek C) 3 1 2
E) Sosyal ve kültürel gelişme ve değişmelerin çevresel D) 2 3 1
faktörlerle ilişkisine dikkat çekmek E) 3 2 1

P
Destanlar, milletlerin geçmişinde yaşadıkları önemli olay-
E 14. lar ve bu olaylarla ilgili kahramanların gerçek veya hayalî
S hayatları etrafında oluşmuş uzun, didaktik, manzum
Seven Yorulmaz hikâyelerdir. Destanlar tarih öncesi dönemlerde, ağızdan
Eğer sevdiğin bir işi yaparsan hayatın boyunca bir kez bile ağıza, kulaktan kulağa aktarılarak oluşturulur. Yani ano-
çalışmış olmazsın. nimdir. Bütün milletlerin edebiyat alanındaki başlangıç
PES Paragraf Soru Bankası

Konfüçyüs
eserleridir. Batı edebiyatında “epope” denen bu eserlerin
temelinde ise efsaneler vardır.

Yılmayacaksın
Bu parçada destanla ilgili olarak dile getirilenler ara-
sında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
Keskin kılıç olmak için çok çekiç yiyeceksin.
A) Şiir biçiminde oluştuğu
Türk Atasözü
B) Kahramanın yaşamının kurmaca olabileceği
C) Öğretici ve eğitici niteliklerinin olduğu
D) Yazının kullanılmadığı dönemlerde oluştuğu
E) Milletlerin birbiriyle ilişkilerine ışık tuttuğu

253
 Simülasyon Testi – 1
15. Bir restoranım olsun istiyordum. Ailem bu konuda beni çok
destekledi ve Le Cordon Bleu Madrid’e aşçılık eğitimi al-
maya gittim. Yaklaşık beş ayımı orada geçirdim. Alıştığım
düzenin dışında, aşçılığın çok disiplinli ve sert yönlerini de
gördüm. Ama işin içine girdikten sonra “disiplin”in, yemek
yapmanın olmazsa olmazı olduğunu öğrendim. Madrid’den
döndükten iki ay sonra da İstanbul’daki küçük lokantamızın
açılacağı dükkânı buldum. Bundan üç yıl önce kapılarımı-
zı açtık. Açılışımızda sadece 20 oturumumuz vardı. Sosyal
medyanın da yardımıyla, önce 30, sonra da 60 kişiye çıktık.
Bu parçada konuşan kişi hakkında aşağıdakilerden
hangisi ile ilgili bilgi yoktur?
A) Disiplin ile aşçılık arasındaki ilişkiye bakışı
B) Aşçılık eğitiminin ne kadar sürdüğü
C) Lokanta açma konusunda ailesinin tavrı
D) Lokantayı hangi amaçla açtığı
E) Hangi kurumdan aşçılık eğitimi aldığı
16 ve 17. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
(I) Klasikleri okumadıysanız bu eksiğinizi mutlaka giderin.
(II) Şimdi Türk edebiyatının ustaları telif zincirinden kurtul-
duğu için, çeşitli baskıları okuyabilirsiniz. (III) İster özgün
ister bugüne aktarılmış baskısından okuyun isterseniz söz-
lüklü olandan da okuyabilirsiniz. (IV) Sözlüklü olanlardan
yeni kelimeler de öğrenebilirsiniz. (V) Ne okursanız okuyun
bir şiir antolojisini, bir öykü antolojisini mutlaka yanınızda
bulundurun; değişik adları okuyarak yeni adlar keşfedebi-
lirsiniz.
PES Paragraf Soru Bankası
16. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden
sonra “Çünkü her okuduğunuz yeni kitap, önceki kita-
bın izinde var olmuştur.” cümlesinin getirilmesi dil ve
düşünce akışına uygundur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
254
17. Bu parçanın değerlendirilmesine ilişkin yargılardan
hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede koşula bağlı bir öneri söz konusudur.
B) II. cümlede bir gerekçeden ve ortaya çıkan bir imkândan
söz edilmiştir.
C) III. cümle, okurun tercihine bırakılan bir duruma yöne-
liktir.
D) IV. cümlede birkaç seçenek içerisindeki en yaygın tür-
den bahsedilmiştir.
E) V. cümlede seçki okumanın olası yararına dikkat çekil-
miştir
18. Çay; kanserle mücadeleden enfeksiyonları engellemeye,
kemiği güçlendirmeden belleği desteklemeye, cildi gençleş-
tirmeden karaciğeri temizlemeye, glutatyonu çoğaltmaktan
detoksu ateşlemeye pek çok alanda işe yarayan, hamarat
P mı hamarat müthiş bir kateşin yani antioksidan bombasıdır.
Sıcak veya soğuk içmeniz, yeşilini veya siyahını tercih et-
E meniz de pek fark etmiyor. Yeter ki içini “tatlı zehir” şekerle
S doldurmayın. Onu bir tür “şeker bombası” yapmayın. Hele
hele fruktoz ya da tatlandırıcı ekleyip obezite davetiyesi çı-
karmayın. Sıcak yaz günlerinde soğuk çay mükemmel bir
seçenek, ondan daha sık ve daha çok faydalanın.
Bu parçadan çay ile ilgili aşağıdakilerden hangisine
ulaşılamaz?
A) Şekerin çaydaki zararlı unsurları ortaya çıkardığına
B) İnsan sağlığına birçok yönden fayda sağladığına
C) Yeşil veya siyah çayın fayda açısından çok fazla bir
fark taşımadığına
D) Fruktoz veya tatlandırıcıyla birlikte tüketilmesinin kilo
almayı tetiklediğine
E) Sağlığa zararlı unsurlardan arınmayı sağladığına

19. Torosların kuzeydoğusundaki Bolkar Dağları’nın zirvesin-
de bulunan Karagöl ve Çinili Göl, yaz aylarında dağda göl
manzarası görmek ve kar key yapmak isteyen ziyaretçile-
rin âdeta akınına uğruyor. Niğde, Adana ve Mersin illerinin
kesiştiği noktada bulunan Bolkar Dağları’nın 2650 rakımlı
tepesinde yer alan Çinili Göl ve Karagöl, kar kalıntıları, bir-
birinden güzel endemik çiçekleri, bulutların arasında kalan
dağ manzarası ile doğaseverlerin ve fotoğraf tutkunlarının
büyük ilgisini çekiyor. Ters lalesi, Toros kurbağası, ende-
mik bitkilerle kaplı krater gölü ile bölgenin tanıtımı için çok
önemli potansiyel bir güzellik.
Bu parçadan Bolkar Dağları’na ilişkin olarak aşağıda-
kilerden hangisiyle ilgili bir bilgi edinilemez?
A) Bulunduğu konumla
B) Ziyaretçinin çokluğuyla
C) Bölge için önemiyle
D) Özel kılan yanlarıyla
E) Her insanın ilgisini çekebilecek olmasıyla
20. Efendim, Garp Cephesinde Yeni Bir Şey Yok Erigue Maria
Remargue’ın küresel ölçekte meşhur olmuş bir romanıdır.
Rutine mahkûm olmuşluğu saptamaya yarayan bir kalıp
sözün de kaynağı olan bu kitabın adını çok seviyor insanlar
ve çok sık kullanıyorlar. Yazar, bu eserinde II. Dünya Sa-
vaşı esnasında bir cephede geçen olayları anlatmaktadır.
İnsan ilişkilerinin, insan değerlerinin hayati bir öneme sahip
olduğuna dikkat çekmek isteyen yazar, bu amacına kısmen
ulaşmıştır. Romanı okuyan ve anlayan insanlar genellikle
her türlü savaşa karşı oluyor ve savaşlara isyan ediyor.
“Buna değer mi?” sorusunu kendine soruyor.
Bu parçada sözü edilen romanla ilgili olarak aşağıda-
kilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Dünyaca tanındığına
B) Adının dilsel bir ögeye dönüştüğüne
C) İçeriğinin ne olduğuna
D) Üslubunun nasıl olduğuna
E) Yazarın yazarken bir hedefinin bulunduğuna
255
Simülasyon Testi – 1
Salah Birsel’den
Yıldızlar sayısınca civanmert, omuzlarının üstünde başların-
dan çok sakallarını taşıyor.
“Nezleli Karga”
Biri kulağını kalbime dayasa yüreğimin artık çarpmadığını
bilirdi.
Bilimin amacı araştırmaktır, şunu ya da bunu tanıtmak değil.
“Kurutulmuş Felsefe Bahçesi”
Sanki İstanbul bir güzel bahçeydi, bu evler de onun güzel
çiçekleriydi.
“Boğaziçi Şıngır Mıngır”
21. Salâh Birsel; edebiyat, sanat ve tarihin derinliklerinde, gi-
zemli köşelerinde dolaştırır bizi. Bazen günümüze, bazen
yüzyıllar öncesine uzanır. Daldan dala konmayı pek seven
yazarımızla birlikte benzersiz bir zaman-mekân yolculu-
ğuna çıkarız. Böylece pek çok sanatçının gizli yönlerini,
yaşamlarından sayfaları, farklı kültürlerin ilginç özelliklerini
öğrenme olanağı buluruz. Onun denemeleri; kültürün, ta-
P rihin, edebiyatın, sanatın kaynaştığı gerçek birer düşünce
E bahçesidir. Salâh Birsel’e göre denemelerde bulunması
gereken başka bir özellik de öğreticiliktir.
S Bu parçada yazar, Salâh Birsel’in denemeci yönünü
anlatırken aşağıdakilerden hangisi üzerinde durma-
mıştır?
PES Paragraf Soru Bankası
A) İlgi alanını hem geçmişin hem de bugünün oluşturduğu
B) Kültür ve edebiyatın gizli köşelerini keşfettirdiği
C) Yapıtlarının düşünsel açıdan zengin bir içeriğe sahip
olduğu
D) Gerçekleri değiştirmeksizin yansıttığı
E) Okurunun bilgi ve kültür birikimini artırmaya çalıştığı
İDEAL SÜRE 20 dk MAKUL SÜRE 21 dk SİZİN SÜRENİZ
 SİMÜLASYON TESTİ – 2
1. Şiirin okuyucuya katkısı ve okuyucunun şiiri nasıl okuması
gerektiği konusunda 10. sınıflar arasında bir açık oturum
etkinliği düzenlenir. Provalar sırasında öğrencilerden biri,
şöyle bir konuşma yapar:
“Şiir; duygu, düşünce ve hayallerin en etkili, en açık ve en
doğru biçimde okuyucuya aktarılmasına hizmet eder. Bunu
yaparken sözcükler arası uyuma, seslerin oluşturduğu musiki-
ye yaslandığı için muhatabına sanatsal bir haz verir. Okuyucu
bir şiirin yalnızca iletisine yoğunlaşıp da şiirsel musikiye dikkat
etmezse gerçek anlamda şiir okumuş sayılmaz.”
Öğrenciye verilen tavsiye: “ - - - -”
Öğretmenin tavsiyesinden sonra öğrenci, konuşmasını aşağı-
daki gibi değiştirir:
“Şiir; duygu, düşünce ve hayalleri etkili bir dille telkin eder.
Bunu yaparken imgeden yararlanır. Ancak imgenin işlevsel
olması, özgün ve yoğunlaştırıcı bir güce sahip olması gerekir.
İyi şiir, eklenecek bir şey değil çıkarılacak bir şey kalmadığı
zaman ortaya çıkar. Okuyucu da bilinçli biçimde bırakılan
boşlukları kendi ruh durumuna uygun biçimde doldurarak oku-
malı ve anlamayı değil hissetmeyi bir şiir kriteri olarak kabul
etmeli.”
Bu parçadan hareketle öğrenciye verilen tavsiye aşağıda-
kilerden hangisi olabilir?
A) Şiirle ilgili konuşuyorsan şiirin olmazsa olmazlarından
yoruma açıklık, şiirsellik ve duruluk üzerinde durman
zorunludur.
B) Şiirle ilgili söz söylemek, dilin ruha işleyen gücünden ve
iletisinin zamana ve kişiye göre değişmezliğinden bahset-
mek demektir.
C) Şiirselliğin ya da sanatsal ifadelerin çokluğunun şiiri öldür-
düğüne dikkat çekmeli ve yalınlığa vurgu yapmalısın.
D) Şiiri şiir yapan ögelerin neler olduğu konusunda su götür-
mez hükümler yoktur, kesinlemeli ifadelerden kaçınmalı-
sın.
E) Şiir, yalnızca şiir için değildir ve şiirin iletisi kendindedir,
şiir karşı tarafa bir şey vermek için yazılmaz demek, şiiri
işlevsiz kılar, bir de bu yönden bak.
PES Paragraf Soru Bankası
256
2. I. Yapılan araştırmalarda kolesterol ile damar sertliği ara-
sında bir ilişki saptanmıştır. İyi kolesterolün (HDL) düşük
olması, kötü kolesterolün (LDL) yüksek olması, damar
sertliğine ve buna bağlı birçok rahatsızlığa neden olmak-
tadır.
II. Tansiyonun yüksek olması, her yaşta damar sertliği için
önemli bir risk faktörüdür. Hipertansiyonun tedavi edilme-
mesi, damar sertliğine yol açmaktadır. Bu da kalp krizine
davet anlamına gelmektedir.
Bu iki parça için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu vurgula-
maktadırlar.
B) Aynı olgunun farklı sebeplerine yönelik bilgileri yansıtmak-
tadırlar.
C) Aynı nedenlerin farklı sonuçları olabileceğine dikkat çek-
mektedirler.
D) Aynı gerekçelerin aynı koşullarda bile değişken sonuçlara
yol açtığını belirtmektedirler.
E) Nesnel durumlarla ilgili öznel saptamaların çelişkili yanla-
rından söz etmektedirler.
3. ---- Fakat bitkisel çayları fazla tüketmek, tedavisi imkânsız
sağlık sorunlarına yol açabilir. Uzmanlar, bitkisel çayların
fazla tüketilmesinin karaciğer ve böbreklerde sorunlara yol
açabileceğini vurguluyor. Uzmanların da belirttiği gibi bitkile-
rin etken maddeleri de ilaçtır ve yan etkileri olabilir. Günlük
üç su bardağı bitkisel çay tüketimi sakıncalıdır. Özellikle risk
grubunda bulunan hamileler, emzikli anneler, çocuklar ve
yaşlılar; bitkisel çay tüketimi konusunda mutlaka bir doktor
P veya diyetisyen tavsiyesine başvurulmalıdır. Piyasada, in-
ternette ve sosyal medyada satılan ya da aktarlar tarafın-
E dan hazırlanan, kilo vermeye yardımcı olarak öne sürülen
S zayıama çaylarının uzun süreli kullanılması, birçok kronik
hastalığa neden olabilir.
Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıda-
ki cümlelerin hangisi getirilmelidir?
A) Bitkisel çaylar, sağlık açısından olumlu sonuçlar vere-
bilir.
B) Bitkisel çayların belli miktarın üzerinde tüketilmesi
oldukça tehlikelidir.
C) Bitkisel ilaçlarda bitkisel çayları birbirine karıştırmamak
gerekir.
D) Risk grubunda yer alan hastalar, uzman denetimi olma-
dan bitkisel çay tüketmemeliler.
E) Zayıflama çaylarının insan sağlığı konusunda büyük bir
tehdit olduğu belirtiliyor.

4. (I) Denizkestaneleri kahverengi, mor, siyah ve yeşil gibi
birkaç renkte görülür. (II) Bu canlı, temiz sularda yaşar
dolayısıyla varlığı girilen denizin temizliğinin göstergesidir.
(III) Deniz suyu kirlendikçe bu temiz canlı da oralardan elini
eteğini çeker. (IV) Elinize ayağınıza batan denizkestanesi
iğnesini çıkartırken demir ve metal kullanılmaması gerekir.
(V) Bu gibi durumlarda cımbız ve maşa kesinlikle aklınıza
gelmemelidir. (VI) Bölge zeytinyağı ile ovulmalı, iğne batan
bölge sıcak suda bekletilmelidir.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
5. Maya alerjisi, bazı yiyecek ve içeceklerin içinde bulunan
maya proteinine vücudun duyarlılık göstermesidir. Vücu-
dun bu duyarlılık durumu bağışıklık sisteminin verdiği bir ce-
vaptır ve alerji yapan maddeyi vücuttan atabilmek için çeşitli
antikorları üretmesiyle kendini gösterir. Bu şekilde duyarlılığı
gıda alerji testiyle belirlenmiş kişide maya içeren herhangi
bir besin tüketildiğinde çeşitli belirtilerle karşılaşılır. Maya
alerjisinin belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Genelde tüm
vücudu etkilemekle birlikte en büyük belirtisi cilt reaksiyon-
larıdır. Deride döküntüler ve yanma şeklinde görülebileceği
gibi baş dönmesi, yorgunluk, eklemlerde ağrı, şişkinlik, mide
ekşimesi ve buna bağlı olarak bulantı şeklinde de gözlemle-
nebilir.
Böyle diyen bir diyetisyenin bu sözleriyle ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Birinci kişi ağzından anlatılmıştır.
B) Karşılaştırma yapılmıştır.
C) Sayıp dökmeye yer verilmiştir.
D) Bir durum sonucuyla birlikte verilmiştir.
E) Tanımlamaya başvurulmuştur.
257
Simülasyon Testi – 2
6. Yeni evli kadın:
(I) ----
Sabah programı konuğu:
— Mercimeklerin bol su ile güzelce yıkanmasını öneririm.
Temiz su çıkana kadar yıkayınız. Çorbanıza tavuk suyu, et
suyu ya da kemik suyu eklemeniz lezzetini daha da artıra-
caktır. Un yerine patates de tercih edebilirsiniz. Patatesleri
de havuç ile birlikte çorbaya ekleyebilirsiniz.
Yeni evli kadın:
(II) ----
Sabah programı konuğu:
— Genellikle bilinen bebeğinize altı aydan sonra mercimek
çorbası verebileceğinizdir. Ancak bebeğinizde mercimek
çorbası gaz problemi oluşturabilir. Bu yüzden sekiz aydan
sonra vermeniz daha uygun olabilir.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Mercimek çorbasının püf noktaları nelerdir?
(II) Mercimek çorbası bebeklere ne zaman verilir?
B) (I) Mercimek çorbası yaparken neden zeytinyağı kul-
lanmalıyız?
(II) Mercimek çorbası, her yaşın çekinmeden tüketebi-
leceği bir besin midir?
C) (I) Mercimek çorbasının lezzetli olması için neler yapa-
bilirim?
(II) Bir besin olarak okul çağı çocuklarının beslenmesini
nasıl etkiler?
D) (I) Mercimek çorbasının kıvamını nasıl tuttururum?
(II) Çocukların kendi isteğiyle çorba içmesi için neler
yapılabilir?
E) (I) Çorbaya sadece mercimek katılır, görüşüne katılıyor
P musunuz?
E (II) Besleyicilik yönünden diğer besinlerle karşılaştıra-
bilir misiniz?
S
PES Paragraf Soru Bankası
 Simülasyon Testi – 2
7. Genellikle başarısız çocukların motivasyonu başarılılara
oranla daha düşüktür. Motivasyonu artırmak için önce aile,
çocuğun kendine olan güvenini arttırmalıdır. Çalışmaları
ailesi tarafından desteklenmeyen ve sürekli eleştirilen ço-
cuklar kendilerini değersiz olarak görür. Bu da kapasitesi
uygun olmasına rağmen çocuğun kendini gizlemesine ne-
den olabilir. Çocukların motivasyonlarının düşük olmasının
nedenlerinden biri de ailenin başarı çizgisinin ya çok düşük
ya da ulaşılamayacak kadar yüksek olmasıdır. Ayrıca ço-
cukları her zaman başarılı olacakları konusunda yönlen-
dirmenin yanlış olduğu, başarısız olabilecekleri durumların
da söz konusu olacağı unutulmamalıdır. Bütün bunların
sağlanması ise ancak bilinçli ebeveynlerin varlığıyla müm-
kündür.
Yazar bu parçada
I. Bilinçli çocuklar, aile desteğine ihtiyaç duymadan başa-
rı merdivenlerini tırmanabilir.
II. Bilinçli aileler çocuklarının motivasyonunu yüksek tuta-
bilir.
III. Çocukların başarılı veya başarısız olmasında aileler
doğrudan etkilidir.
yargılarından hangilerini anlatmak istemiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
8. Kemal Tahir’in sapma ve suç davranışına yalnız cezaevi
ortamında geçen eserlerinde değil, köy romanları ve tarihî
romanlarının da kurgusal planında değindiği ve toplumsal
bir olgu olarak sosyolojik bir hassasiyetle yaklaştığı görül-
mektedir. Tahir’in toplumsal sorunları olduğu gibi yansıtma-
yı görev edinmesi, yani toplumsal gerçekçi bir çizgide eser-
ler verme çabası, onun kirlerinin bir sonucudur. Suçlular
yoluyla ezilen bir sınıf imajı çizen Tahir, insanların işledikleri
suçların zaaarından kaynaklandığını düşünür. Fakat ona
göre bu sınıf kendi içinde bulunan erdemlerle bu durumdan
kurtulacaktır.
PES Paragraf Soru Bankası
Bu parçada altı çizili ifadeyle
I. İnsanın sahip olduğu değerlerin farkına varamaması
II. İnsanın iradesini kullanmasını engelleyen tutkulara esir
olması
III. İnsanın sosyal sorunları gereğinden fazla dert etmesi
durumlarından hangilerine gönderme yapılmıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
258
9. Polemikçi, kendini öne çıkarmaya çalışan eleştirmenlerde,
bir sorunu enine boyuna tartışıp bir yere getirme tutumu
yoktur. Metni analize, çözümlemeye çalışmadan tümüyle
kendi kişisel yani öznel yargılarından yola çıkarak oldukça
net, keskin yargılar verirler. Ayrıca bunu yaparken işin içine
olumsuz duygularını da katarlar. Bu da doğal olarak onla-
rı kavgacı bir konuma sokar. Tipik bir polemikçidir onlar.
Bunlar günümüz televizyon yorumcularını çağrıştıran, kav-
gacı, saldırgan, sert bir üsluba sahiptirler. Sözü dinlenen,
ne söylediği dikkatle takip edilen bilge insan olmayı değil,
mahallenin delisi olmayı seçmişlerdir.
Bu parçada polemikçi eleştirmenler ile ilgili olarak
I. Ağız dalaşını sevme
II. Nitelikli tartışmalardan beslenme
III. Her şeyi nesnel bir tutumla eleştirme
özelliklerinden hangileri vurgulanmıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
10. Toplumun çoğunluğunu ilgilendiren büyük kırılma anlarına
dair sıcağı sıcağına yazmanın kimi tehlikeleri var. Yaşanı-
lanlar, üzerinden belli bir zaman geçtikten sonra sakin ve
belli bir mesafeden bakarak şiire konu edilebilir. Toplumlar-
P daki savaş, sürgün, kıyım gibi büyük kırılma anları insanda
E da ortaya çıkar: aşk, hasret, ölüm… Tek başına girişilen bir
etkinlik olmayı sürdüren şiir, bu köklü duygularla yeniden
S tanışıp hesaplaşarak onlara söz verir. Aşk, ölüm, barış gibi
üzerine çok söz söylenmiş güçlü temalar üzerinden yeni bir
şey söylemek için büyük ve derin sulara girmeden kendi
yaşantımızdan hareketle söz söylemek belki de en sağlıklı
yol.
Bu parçada yazar, şair adaylarına aşağıdakilerden
hangisini tavsiye etmektedir?
A) Toplumu ilgilendiren konuları işlemelerini
B) Korkunç ve üzücü olayları yazmaktan kaçınmalarını
C) Önemli olaylar hakkında sıcağı sıcağına yazmaktan
kaçınmalarını
D) Kendilerine özgü bir söyleyiş biçimi kurmalarını
E) Geçmiş çağlarla bağlarını koparmaları gerektiğini

11. • Küresel ısınmayla birlikte ortaya çıkan kuraklık, mev-
sim değişikliklerine yol açmaktadır ve bu durum her
geçen gün insanların gıdaya erişimini güçleştirmekte-
dir.
• Eğer insanoğlu aç kalmak istemiyorsa suyu ve toprağı
verimli kullanmak zorundadır.
Bu iki cümlede ifade edilenlerin en doğru biçimde bir-
leştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Küresel ısınmaya engel olunmazsa kuraklık ve mevsim
değişiklikleri, insanların sudan ve topraktan yararlan-
masını engelleyerek aç kalmasına yol açacak seviye-
lere doğru ilerlemektedir.
B) Küresel ısınmanın ortaya çıkardığı kuraklıklar ve mev-
sim değişiklikleri yüzünden toprağın ve suyun verimli
kullanılmaması insanoğlunun gıdaya ulaşımını ve gele-
ceğini tehlikeye sokmaktadır.
C) İnsanoğlunun gıdaya erişimini gittikçe zorlaştıran küre-
sel ısınma ve onun yol açtığı mevsim değişiklikleriyle
kuraklık karşısında aç kalmamak için toprağı da suyu
da verimli kullanması mecburi bir durumdur.
D) Mevsimlerin değişmesiyle kuraklığın tetiklediği küresel
ısınmaya önlem alınmazsa ve toprakla suyun verimli
kullanımı sağlanmazsa gıdaya erişim daha da zorlaşa-
cak ve insanoğlu aç kalacaktır.
E) İnsanoğlunu her geçen gün açlık tehlikesiyle karşı
karşıya bırakan küresel ısınma ve onun doğurdu-
ğu sorunlar olan mevsimsel değişiklikler ve kuraklık
önlenmeli yoksa su bitecek, toprak verimsizleşecek ve
insanoğlunu yaşatan gıdalara ulaşılamayacaktır.
259
Simülasyon Testi – 2
12. Ata binmek için tasarlanan binicilik kaskı veya binicilik
togu, attan düşme durumunda başınızın darbe alma riskini
düşürür. Bu nedenle yeni başlayanlar ya da profesyonel
biniciler için binicilik togu en önemli ekipmanlardan biridir.
Binici eldiveni sayesinde atın deri veya lastik materyalden
oluşan dizginlerini rahat bir şekilde tutabilirsiniz. Elleriniz
terlediğinde dizginlerin kayganlaşması, ata yön vermeyi
zorlaştırır. Hatta at başını aniden öne doğru çektiğinde diz-
ginler çıplak elinizi yaralayabilir. Tüm bu riskleri harika ta-
sarımlı binici eldiveni ile önleyebilirsiniz. Koruyucu yelekler,
hayati organlarınızı ve göğüs kafesinizi sararak attan düş-
me durumunda şokun bir kısmını azaltmaya yardımcı olur.
Koruyucu yelekler dışında her hava koşulunda antrenman
yapmanıza olanak tanıyan binicilik yelekleri de bulunur. Isı
yalıtımlı ve rüzgâr geçirmeyen binicilik yelekleri ile teri hızla
uzaklaştıran, uzun ve ince konçlu binicilik çorapları keyii
bir sürüş sağlar.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Eşyalar, tasarımlarında güdülen mantık açıklanarak
tanıtılmıştır.
P B) Anlatıma yer yer kişisel duyguların katıldığını gösteren
sözcükler kullanılmıştır.
E
C) Önceki cümlede belirtilen durumdan daha tehlikeli bir
S olasılığa geçişi sağlayan bağlaç kullanılmıştır.
D) Anlatılanların okurun gözünde somutlaşması için
tanımlamalardan yararlanılmıştır.
PES Paragraf Soru Bankası
E) Ekipmanın önemini olumsuz anlardaki işleviyle açıkla-
ma eğilimine gidilmiştir.
 Simülasyon Testi – 2

13. Albüm kayıt sürecinden bir lm üretilmiş olması benim için
büyük bir sürpriz oldu. Sahne arkası belgeseli değil, bayağı
belgesel lmi oldu. On dakika diye başladık, altmış daki-
kada zor bitirdik! Yönetmenimiz, üretim ve stüdyo kayıtları
sürecimizin tamamını çekti. Sonra bu kayıtlara düet yaptı-
ğımız sanatçılarla ve benim kreatif ekibimle yaptığı röpor-
tajları ekledi. Benim bile varlığını unuttuğum koca bir arşiv
tarandı. Kıyıda köşede kalmış anılar derken inanılmaz bir
malzeme birikti elimizde. Türkiye’de bir ilk olacak.
Bu parçaya göre
I. Film çekimleri, albüm kaydı sırasında tamamlanmıştır.
II. Benzer çalışmalar daha önce Türkiye’de yapılmamıştır.
III. Üretilen film, kurmacaya değil gerçeğe dayandırılmış-
tır.
yargılarından hangileri sözü edilen filmle ilgili yanlış-
tır?
15. Yenilenebilir ve temiz enerji için enerjiyi depolama, en
önemli konulardan biri. Otomobillerde kullanılan akülerin
özellikle dayanıklılığı ve uzun süreli kullanımı çok önemli.
Aküler ayrıca hibrit ve elektrikli otomobillerin de geleceğini
belirleyecek gibi. Bu sebeple - - - -
I. bilimsel çalışmaların büyük bir kısmı akülerde yenile-
nebilir ve temiz enerjiyi üretmeye yönlendirildi.
II. çevrenin korunması konusunda büyük bir titizlikle çalı-
şılmakta.
III. aküsüz otomobil üretimi için hummalı çalışmalar yapılı-
yor.
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre yukarı-
dakilerden hangileri getirilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III

14. İlk Çağlardan bu yana önemini korumuş Bereketli Hilal
adıyla da anılan Mezopotamya topraklarının buğday tarı-
mına da beşiklik etmesi insanı pek şaşırtmıyor. (I) İnsan
yerleşik yaşam ile birlikte yetiştirdiği zahireleri vakti gelince
tüketmek üzere stoklama gereği duydu. (II) Ekin tarlaları-
nın mağrur başakları harmanda samanından ayrılıp tahıl
olarak depolandı, öğütüldü ve üretilen undan ekmek yapıl-
dı. (III)
1. Kim bilir belki de kutsallığını bu zahmete borçludur.
2. Avcılık ve toplayıcılık yapılan dönemden toprağı ekip
işlemeye başlayan insanoğlunun toprağa ilk ektiği şey-
lerin başında gelir buğday.
3. Buğday, o stoklar arasında daima hayatiyetini korudu.
Bu parçanın anlamlı bir bütün oluşturması için I, II
PES Paragraf Soru Bankası
16. Bir insan, günlük hayatını birkaç yüz kelimeyle devam
ettirebilir. Fakat beşeri münasebetler gelişip karmaşık
hâle geldikçe yeni kelimelere ihtiyaç duyulacaktır. Kelime
öğrenmekten kaçınan bir insan düşünmekten kaçını-
yor demektir. - - - - Nitekim hayat, bilmediğimiz kelimeleri
öğrenmeye zorlar bizi. Başkalarıyla temas etmek okumak,
düşünmek, kelime hazinemizi zenginleştirme ihtiyacı yara-
tır, kelime öğrenmenin ve dile nüfuz etmenin en kestirme
P yolu sözlük kullanmaktır.
E Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
S
A) Düşünmek, insanı insan kılan en temel özelliktir.
B) Kelime dağarcığı zengin olmayan bir şair duygularını
yansıtamaz.

ve III ile belirtilen yerlere 1, 2 ve 3 numaralı cümleler C) Hatta sözcüklerden ve sözlüklerden uzak durmak,
hangi sırayla getirilmelidir? hayatın dışında kalmak demektir.
D) Bir kelimenin farklı farklı anlamları bağlamasının dilin
I II III
zenginliğinin işareti olduğu söylenebilir.
A) 2 1 3 E) Kelimeler, anlatımın yapı taşıdır ve anlatımın güzel
B) 1 2 3 olması kelimenin doğru seçilmesine bağlıdır.
C) 3 1 2
D) 2 3 1
E) 3 2 1

260

17 ve 18. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Güneydoğu Anadolu’nun mevsimsel özellikleri her geçen
gün kayboluyor. Normalde karasal iklime uygun olarak
yazların sıcak ve kurak, kışların ise şiddetli soğuk ve
yağışlı geçmesi gerekiyor. Ama Gaziantep’te ocağın orta-
larında ölçülen sıcaklık ortalaması 14 derece. Bu ise kışın
değil ilkbaharın ortalaması olması gerekiyor. Yaşanan
kuraklık; gölleri, dolayısıyla oradan balık avlayarak geçimi-
ni sağlayanların kesesini kurutuyor. Halk arasında “zem-
heri” olarak bilinen kışın en soğuk döneminde güller çiçek
açtı. Küresel ısınmaya bağlı çölleşmeyi önlemek için daha
fazla ağaçlandırma yapılmalı ve sulama kanalları açılmalı.
Aksi takdirde birkaç yıl içinde bölgenin ana geçim kaynağı
Antep fıstığı ve zeytin üretimi yok olabilir.
17. Bu parçada üzerinde durulan temel düşünce aşağıda-
kilerden hangisidir?
A) Küresel ısınmanın bir bölgenin mevsimsel özelliklerini
yok etmesinin oluşturabileceği çevresel ve ekonomik
sorunlara dikkat çekmek
B) Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin ekonomik ve kültürel
özelliklerinin korunmasında Gaziantep’in önemini vur-
gulamak
C) Küresel ısınmanın yarattığı çölleşmeye karşı sivil top-
lum örgütlerinin bir seferberlik başlatmalarının önemini
belirtmek
D) Küresel ısınmanın gölleri yok etmesiyle birlikte balık-
çılıkla uğraşanların geçim kaynaklarını kaybetmelerini
önlemenin yollarını göstermek
E) Artan çevre sorunlarına karşı farkındalık oluşturmak
ve bu sorunların doğuracağı zincirleme sorunlara karşı
yapılabilecekleri belirlemek
18. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle-
nemez?
A) Gerekçeleri de belirtilen önerilerde bulunulmuştur.
B) Sayısal veriyle bir iddiaya inandırıcılık ve nesnellik
kazandırılmıştır.
C) Mevsimsel değişikliklerin bazı bölgesel ürünlerin nesli-
ni yok edebileceğine dikkat çekilmiştir.
D) Ekonomik faaliyetlerin değişen coğrafi koşullara göre
değiştirilmesinin önemi belirtilmiştir.
E) Öğretici metinlerin dil ve anlatım özelliklerine uygun
olarak dilin göndergesel işlevinden yararlanılmıştır.
261
Simülasyon Testi – 2
19 ve 20. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Bir zamanlar dershanelerde öğretmenlik yapıyordum. Edebî
değeri yüksek, dil zevkini geliştirebilecek metinlere rastla-
dığım zaman bu metni hemen bir soruya dönüştürüyor ve
öğrencilerime bu soruları çözdürüyor, böylece de bu dil gü-
zelliklerini, bu Türkçe çiçeklerini öğrencilerimle paylaşmış
oluyordum yani bir taşla iki kuş vuruyordum. Derken ilginç
bir olay yaşadım. Öğrencimin biri, “Hocam, çok sevinçliyim
bugün çünkü sizin benimle aynı siyasi görüşte olduğunuzu
anladım.” dedi. Nasıl anladın deyince “Sorularınızda Nazım
Hikmet’ten alıntılar yapmışsınız.” dedi. Öğrencim beni ya-
man bir devrimci sanıyordu. Aynı günlerde onunla zıt görüş-
lü bir öğrencimle de aynı diyaloğu yaşadık o da beni katı bir
muhafazakâr sanıyordu. Oysa onlar yalnızca kendi bildikleri
kadar görebiliyorlardı beni. O yıl, sınıarda şu açıklamayı
yaptım: “Arkadaşlar, ben ne devrimciyim ne muhafazakâr,
sadece edebiyatçıyım ve güzellik her bahçede vardır; benim
işim onları görmek ve toplamaktır, bu durum, öğretmenliğim
için böyledir; sosyal hayatta ise benim de bir siyasi çizgim
olabilir ama işimle onu birbirine asla karıştırmam.”
19. Bu parçadaki gibi konuşan öğretmen, öğrencilerin
tutumunu somutlaştırmak için aşağıdaki atasözlerinin
hangisinden yararlanmalıdır?
A) Öküzün dünyası sürdüğü tarla kadardır.
B) Arı, bal alacak çiçeği bilir.
C) Çul içinde aslan yatar.
P
D) Herkesin kazanı kapalı kaynar.
E E) Her kuşun eti yenmez.
S
PES Paragraf Soru Bankası
20. Bu parçadaki gibi konuşan bir öğretmenin özellikleri
arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Yararlı ve üretken biri olmaya çalışır.
B) Dışlayıcı değil kucaklayıcıdır.
C) Ortak paydası dilin güzel kullanımıdır.
D) Mesleki faaliyetlerini kişisel ideolojisine araç yapmayan
bir kişiliği vardır.
E) Toplumsal yaşamını toplumun değerlerine göre biçim-
lendiren biridir.
 Simülasyon Testi – 2

21. (I) Türk mutfağının en önemli kültürel değerlerinden biri

olan ve tüm dünyaya bizden yayılan yiyeceklerimizden biri
de böreklerimizdir. (II) Hepimizin severek yediği bir hamur
işi olan böreğin geçmişi Orta Asya’ya dayanır. (III) O za-
manlar Orta Asya, uçsuz bucaksız steplerden ve otlaklar-
dan oluşan, göçebe atlı kültürün hüküm sürdüğü bir yerdir.
(IV) İlk börek olan peynirli börek, Uygur Beyi Buğra tara-
fından kendi tariyle yapılmıştır. (V) İsmini Buğra Bey’den
alan ve “Buğra Bey’e ait olan” anlamına gelen “büğrek”
günümüze “börek” olarak gelmiştir. (VI) Günümüzde envai
çeşidiyle sofralarımızı süsleyen bu yiyeceğin yaygınlık ka-
zanması ise Osmanlılar ile gerçekleşmiştir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi dü-
şüncenin akışını bozmaktadır?
VEDA
A) II B) III C) IV D) V E) VI Hani o bırakıp giderken seni
Bu öksüz tavrını takmayacaktın?
Alnına koyarken veda buseni
Yüzüme bu türlü bakmayacaktın?

Hani ey gözlerim bu son vedada,

Yolunu kaybeden yolcunun dağda
Birini çağırmak için imdada
Yaktığı ateşi yakmayacaktın

Gelse de en acı sözler dilime

Uçacak sanırdım birkaç kelime...
Bir alev hâlinde düştün elime
Hani ey gözyaşım akmayacaktın?
Orhan Seyfi ORHON

22. Beynin en tehlikeli yanı “ters çaba” kuralına göre çalıştığı
anlardır. Başınıza gelmesinden en çok korktuğunuz şeye
odaklanırsanız beyin onu size çeker, korktuğunuzu başını-
za getirir. Buna ters çaba kuralı denir. Bataklıktan çıkmaya
çalıştıkça dibe gömülmeye benzer. Başınıza gelmesinden
korktuğunuz en kötü şeye değil, başınıza gelmesini istedi-
ğiniz en iyi şeye odaklanın. Unutmayın kafanızda en çok
neyi düşünürseniz hayatınızda onu çoğaltırsınız.
Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söy-
PES Paragraf Soru Bankası
• “Beş Hececiler”dendir.
• Yusuf Ziya Ortaç’la Akbaba mizah dergisiyle Çınaraltı adlı
P
fikir ve sanat dergisini çıkardı.
E • “Fırtına ve Kar, Peri Kızıyla Çoban, Gönülden Sesler,
Kervan” adlı şiir kitapları; “Fiskeler, Asri Kerem” adlı hicivleri
S
ve Hayat Bilgisi Şiirleri adlı antolojileri vardır.
Tedbir

lenemez? Kirpinin hakkı var bu dünyadan

A) Karşılaştırmaya başvurulmuştur. Korku duymakta şüphe sezmekte

B) Tanımlamadan yararlanılmıştır. Bütün silahlarını takıp da gezmekte

“Peri Kızı ile Çoban” / Orhan Seyfi ORHON
C) Somutlama yapılmıştır.
D) Öneriye ve gerekçesine yer verilmiştir.
E) Olay içinde yaşatma amacıyla yazılmıştır.

İDEAL SÜRE 21 dk MAKUL SÜRE 23 dk SİZİN SÜRENİZ

262
 SİMÜLASYON TESTİ – 3

1. • Okuryazarlığı olmayan Karacaoğlan, Ercişli Emrah,

BEKLENEN
Dadaloğlu ve Âşık Veysel gibi halk ozanları halkın diliy-
le, doğal ve yalın bir söyleyişle millî ölçümüz olan hece Ne hasta bekler sabahı,

ölçüsünden başka bir ölçüye yönelmeden şiir söyle- Ne taze ölüyü mezar.
mişler buna karşılık mektep medrese görmüş olan Ne de şeytan, bir günahı,
Âşık Ömer, Gevheri, Seyrani, Bayburtlu Zihni, Dertli ve Seni beklediğim kadar.
Erzurumlu Emrah divan şiirinin dil ve mazmunlarını kul-
lanmış hatta aruz ölçüsüyle divanlar tertip etmişlerdir.
Geçti istemem gelmeni,
• Bu açıdan bakılacak olursa halk şairleri arasında okur- Yokluğunda buldum seni;
yazarlık seviyesi yükseldikçe divan şiirine yaklaşma
Bırak vehmimde gölgeni,
hatta öykünme ve orijinal halk şiirinden uzaklaşma
Gelme, artık neye yarar?..
yaşanmıştır, diyebiliriz.
Necip Fazıl KISAKÜREK
Bu iki parçanın arasındaki ilişki için
I. İlk parçada örnekler verilmiş, ikincide ise çıkarım yapıl-
mıştır.
II. İlk parçada ana düşünce, ikincide ise onu inandırıcı
kılan sebepler verilmiştir.
III. İlk parçada bir olgu ve saptama yapılmış ikincide ise
bununla ilgili bir yargıya varılmıştır.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve III C) Yalnız II

D) II ve III E) Yalnız III

2. (I) Kalemlere tutkuyla bağlı olan insanlar ve kalem koleksi-
yonerleri bu yıl da Penfest Kalem Festivali’nde buluşacak-
lar. (II) 2-3 Kasım’da gerçekleştirilecek festivalin mottosu
belirlendi: Kalemin ucunda İstanbul. (III) İkinci kez Çırağan
Sarayı’nda markakalem.com tarafından düzenlenen buluş-
manın açılışında kalem meraklısı ünlüler konuşma yapacak.
(IV) Tarihî sarayların bu tür toplantılara, festivallere ev sahip-
P 3. Şiir tahlilleri, söylenen kelimelerden söylenmemiş olanları
arayıp bulma işidir. Şair şifreyi mısralarıyla vermiştir ki ya-
E zılmamış olanı okuyucunun arayıp bulmasını, sırlarını keş-
fetmesini istemektedir. Necip Fazıl Kısakürek, bu pencere-
S den bakıldığında mısralarını sırlamayı bilen, kastettiklerini
satırlara doğrudan yerleştirmeyen ancak birtakım kodlarla
satır aralarına yönlendiren ve şiirlerini deştikçe oradan an-
lam fışkıran bir şairdir. Bundan dolayıdır ki Kaldırımlar şiiri-
PES Paragraf Soru Bankası

liği yapması bence çok yerinde bir uygulama. (V) Eski Millî
Eğitim Bakanı Nabi Avcı, ünlü yazar Buket Uzuner, roman nin görünmeyen yerlerine nüfuz edebilmeyi arzu ettik.
eleştirmeni Feridun Andaç ve edebiyat yazılarıyla isim yap-
Bu parçada altı çizili ifadeyle;
mış Doğan Hızlan bunlardan sadece birkaçı.
I. Anlam derinliği bulunması,
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşün-
II. Kapalı olması,
cenin akışını bozmaktadır?
III. Yalın bir üslup ile oluşması
A) I B) II C) III D) IV E) V
özelliklerinden hangilerine gönderme yapılmamıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

263
 Simülasyon Testi – 3

4. • Türk romanı gözden geçirilirken göz önünde tutulması

5 ve 6. soruları aşağıdaki parçaya
gereken ilk gerçek, bu romanın yurtta öteden beri var
olan hikâye biçimlerinin gelişmesiyle doğmadığı gerçe- göre cevaplayınız.
ğidir.
• Türk romanı; mesnevi, halk hikâyesi, meddah hikâyesi (I) Şiir bir sıkıyönetim düzenidir, şair şiir yazarken düzya-
gibi geleneksel anlatı türlerinin terk edilip yerine Batı zıda olduğu gibi aklına her esen sözcüğü şiirinde hemen
romanının konmasıyla ortaya çıkmıştır. kullanamaz. (II) O sözcükten önce gelen ve de o sözcükten
Bu iki cümlede ifade edilenlerin doğru biçimde birleş- sonra gelecek olan tüm sözcükleri hesaba katmak zorun-
tirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? dadır. (III) Gerçekte şiirin ne olduğu, ne anlama geldiği an-
A) Türk romanını inceleyenler, ülkede eskiden beri var latılamaz. (IV) O kitapta ben de bunun üstesinden geleme-
olan mesnevi, halk hikâyesi ve meddah hikâyesi gibi dim sanırım. (V) Ne ki şiirin ne olduğunu ve ne olmadığını
geleneksel hikâye biçimlerinin gelişmesiyle ortaya ortaya koymaya çalıştım. (VI) Bu da şiirin peçesini biraz
çıkan romanın daha sonra yerini tümüyle Batı romanı- olsun açmama yardım etti.
na bıraktığını göz ardı etmemeliler.
B) Türk romanının Batı romanıyla geleneksel anlatı türleri
olan mesnevi, halk hikâyesi ve meddah hikâyesinin
sentezlenmesiyle ortaya çıktığı araştırmacılar tarafın-
dan göz önünde bulundurmalıdır.
C) Türk romanıyla ilgili inceleme yapanların, onun yurdu-
muzda öteden beri var olan mesnevi, halk hikâyesi ve
meddah hikâyesi gibi geleneksel anlatıların gelişmesiy-
le değil, Batı romanının doğrudan alınmasıyla doğduğu
gerçeğini göz ardı etmemeleri gerekir.
D) Ülkemizde öteden beri var olan mesnevi, halk hikâyesi,
meddah hikâyesi gibi geleneksel anlatıların yerine 5. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
doğrudan Batı romanının alınmasıyla doğan romanın, numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
toplumsal gerçeklerimize ters düştüğünü, roman araş- A) II B) III C) IV D) V E) VI
tırmacıları göz önünde bulundurmalıdır.
E) Mesnevi, halk hikâyesi ve meddah hikâyesi gibi gele-
neksel anlatıların devamı olarak değil de Batı’ya yöne-
lişin bir sonucu olarak ortaya çıkan Türk romanının
Türk insanının gerçeğini ne derecede anlatabileceği
araştırmacılarca saptanmalıdır.

P
E
S
PES Paragraf Soru Bankası

6. Bu parçada şiirle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi-

ne ulaşılamaz?
A) Şiirin sıkı kuralları olduğuna
B) Sözcüklerin uyumuna dikkat edilmesi gerektiğine
C) Tarih boyunca tanımının yapılamadığına
D) Her sözcüğün hemen kullanılamayacağına
E) Yapılan çalışmanın şiiri az da olsa açıkladığına

264

7. Muhabir:
(I) ----
Yönetmen:
— İç dünyama odaklanabilen bir karakterim var. Ruhum
benim için çok önemli olmakla birlikte bedenim de bir
o kadar değerli. Aslında ruh hâline önem veren birinin
fiziksel görselliğe bu kadar düşkün olmaması gerekir diye
düşünülür. Fakat şunu anlıyorum ki ruhumu arındırmak
için ilk önce bedenimi temizlemem, bedenime iyi bak-
mam gerekiyor. Bu benim elimde olan bir şey. O zaman
ben sporla daha iyi hâle getirebiliyorsam ve zevk alarak
yapıyorsam bunu her an coşku ve heyecanla yaparım,
yaşam tarzım olarak benimserim. Evet şu an spor benim
yaşamımın vazgeçilmezi durumunda.
Muhabir:
(II) ----
Yönetmen:
— Sosyal medyanın çok büyük etkisi var. Bizim gibi sağlıklı
yaşamlarını deşifre eden kişilerin paylaşımları da örnek
oluyor. “Ünlüler ne yapsa doğrudur.” mantığıyla kendilerine
örnek alıyorlar. Şimdilerde koştuğum yerler, zamanında
dutluktu; kimse yoktu ortalıkta. Ama şimdi herkes bir şekil-
de spor yapıyor. İnsanlar daha uzun ve sağlıklı yaşamak
istedikleri için bilinçlenmeye başladı. Bu da beni hem
kişisel hem de mesleki açıdan çok mutlu ediyor. Diğer bir
yandan, bu alanın gelişmesinde daha çok spor salonu
açılması, yatırımların artması, proje ve markaların gelişti-
rilmesi de bu yaygınlaşmada etkili oldu tabii.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Sağlıklı bir yaşam için spor yapmak şart mıdır?
(II) Spor yapmanın kolaylaşması toplumda spora bakış-
ta neleri değiştirdi?
B) (I) Sporu yaşam tarzımıza uydurmak için neler yapma-
lıyız?
(II) Türk toplumunun spora yönelmesi için sosyal med-
yada neler yapıyorsunuz?
C) (I) Spor yapmak, sizin için ne ifade ediyor?
(II) Türk insanın geçmiş yıllara göre sporla daha çok ilgili
olmasında en çok neyin etkisi var sizce?
D) (I) Spor yapmak kişiliğinize neler katıyor, söz eder misi-
niz?
(II) Spora başlamanızda sosyal bilinçlenmenin etkisi
nedir?
E) (I) Spor yapmaya başladıktan sonra karakterinizde ne
gibi değişiklikler gözlemlediniz?
(II) Ünlü kişilerin topluma model olmasıyla ülke için olumlu
anlamda neler yapılabilir?
265
Simülasyon Testi – 3
8. Batı romanına Sokrat’ın deyişle “hakikat ebeliği” yapmış
karnavalcı yaşam ve yazın türlerine karşı Batılı yazarlar,
“Şark” diyerek dudak bükmüşler ve onları yazın alanından
dışarı atmışlardır. Bu yaşam ve yazın tarzı Türk yazınında
kendine geniş bir yer bulmuştur. Mevsimlik bayramlarımız-
la, yağmur törenlerimizle, halk hikâyelerimizle, güçlü olana
karşı sergilenen yalakalığın eleştirisiyle -varıp sahibine ha-
ber vereyim- telaşındaki taklitçi, züppe Hacivat karşısında
tüm ukala, yarı aydın söylemlerini tepetaklak etmeye can
atan Karagöz dobralığımızla, Keloğlan, Nasreddin Hoca
gülmecelerimizle, Bektaşi hoşgörümüzle Bahtinci bir bakış
açısının yardımıyla yüzleşebildiğimiz zaman, Goethe’nin
150 yıl önce ortaya attığı Welt Literature (Dünya Edebiyatı)
kavramının anlam boyutunu da görmüş olacağız.
Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) Türk edebiyatında yaşamın her yönüyle esere yansı-
ması
B) Batı yazınında küçümsenen bir yaklaşımın Türk yazı-
nında oldukça çeşitli olması
C) Türk yazınının gelenekçi güldürü ögelerinden beslen-
mesi
D) Türk yazınının dünya edebiyatındaki yeri ve önemi
E) Hayatın her yönüyle edebiyata yansıması gerektiği
9. Çoğumuz yetişkin yanlışlarızdır aslında
Katı, güvensiz, kibirli
Çocuklar yaşar yanı başımızda
Gizlice koruyarak güzelim bir sevgiyi
P
Narin bir duygudur onları dolduran
E
Karşılıksız henüz ve hazır bağışlamaya
S Soralım kendi kendimize bazen
Layık mıyız çocuklarımıza?
I. Çocuklarıyla olan ilişkisini sorgulamaktadır.
PES Paragraf Soru Bankası
II. Kendisini eleştirebilmektedir.
III. Kendine olan güvenini yitirmiştir.
IV. Çocukların kendi dünyasında sevgiyi daha doğal yaşa-
dığını düşünmektedir.
Bu dizelerin şairi ile ilgili olarak yukarıda verilenlerden
hangileri söylenemez?
A) Yalnız III B) II ve III C) I ve III
D) II ve IV E) III ve IV
 Simülasyon Testi – 3
10. Paleontoloji, fosil bilim ya da taşıl bilim olarak da bilinir. Bir
başka deyişle ölmüş varlıkların “fosil” olarak isimlendirilen
taşlaşmış kalıntılarından ya da izlerinden hareketle, jeolojik
zamanda yaşamış olan canlıların en ilkelinden günümüz-
deki en gelişmiş olanlarına değin geçirdikleri gelişmeleri,
çeşit ve şekilleri, yaşama ortamları, ortaya çıkışları ve yok
oluşlarıyla zaman ve mekândaki dağılış ve yayılışlarını
araştıran bilim dalıdır. İlk paleontoloji araştırmaları Leo-
nardo da Vinci tarafından Mısır’dan getirilmiş kireç taşında
nummulitesleri görmesiyle başlamıştır. Da Vinci nummuli-
tesin bir organizma kalıntısı olduğunu anlamıştır.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yer
almaz?
A) Tanımlama
B) Açıklama
C) Tanık gösterme
D) Terimler
E) Niteleyici sözcükler
11. James Joyce ve Dublin bugün neredeyse eş anlamlı kulla-
nılır olduysa bunun nedeni, Joyce’un eserlerinde Dublin’in
başrollerde olması, Dublin bir gün yerle bir olacak olsa
onun kitaplarından tekrar inşa edilebilecek olması değildir
sadece. Joyce, Dublin’i ve Dublinlileri daha önce okunma-
mış şekilde okumuş, bu okuma ve duyma biçimiyle çizdiği
portrede hayal kırıklıkları, kaçırılan fırsatlar, özgürlük kor-
kusu, küçük hesaplar, halının altına süpürülüp görmezden
gelinenler, ötelenmişlik, ahlaki çürüme gibi bir toplumun
PES Paragraf Soru Bankası
ruhunu sakatlayan hastalıkları göstermiştir.
Parçaya göre James Joyce, eserlerinde Dublin’i yan-
sıtırken aşağıdakilerden hangisine başvurmamıştır?
A) Gözlem gücünü kullanma
B) Ayrıntılara yoğunlaşma
C) Yeni bir bakış açısı geliştirme
D) Gizlenenleri açığa çıkarma
E) Millî ve tarihî değerleri önemseme
266
12. I. Buna rağmen günler, geceler boyunca gözlem yaptı,
çizdi, düşündü; bunu daha önce kimse yapmamıştı.
II. Bu açıdan 1609 yılı gök bilimin doğduğu yıl olarak da
kabul edilir çünkü ilk kez meraklı biri gökyüzündeki
parlak cisimleri yakından görüp, çizimleri yazıp yayım-
lamıştır.
III. Galileo öyle demedi, elindeki teleskop ise sadece 10
kat büyütme oranına sahipti.
IV. İzninizle tam da burada bu bakma konusuyla ilgili bir
parantez açayım: Çoğu kişi teleskopla bir cisme 10
saniye bakar ve “hı, evet” ya da “Bu mu?” der ve çekip
gider.
V. İtalyan gök bilimci Galileo birkaç yıl boyunca sürekli
geliştirmeye çalıştığı teleskopuyla 1609 yılında gökyü-
zündeki parlak ışıklara baktı.
Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün
oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan
dördüncü olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
13. (I) Aktivitesiz bir hayatı ısrarla sürdürerek eklemlerimizi
ya hırpalıyor ya da paslandırıyoruz. (II) Oysa daha kaliteli
ve bol eklem sıvısı, daha kaygan eklem yüzleri ve daha
P elastik kıkırdak yapılanması için eklemlerin düzenli olarak
hareket etmesi lazım. (III) Yürüme gibi doğal bir aktivitenin
E yerine eklemlere ciddi yükler bindiren koşmayı yeğleyerek
ya da yapılmaması gereken hareketlere zorlayarak eklem-
S lerini tahrip ediyor. (IV) Ben koşmanın eklem yüzlerinde
zorlanma ve travmalara yol açabilmesi nedeniyle özellikle
kilo sorunu olanlarda ciddi sıkıntılar oluşturabileceğini dü-
şünüyorum. (V) Ayrıca 40’ından sonra egzersize başlayan
herkesin yola çıkmadan önce mutlaka ama mutlaka dene-
yimli bir egzersiz uzmanından yardım istemesi gerektiğine
inanıyorum.
Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisine düşün-
cenin akışına göre “Bazılarımız bu yanlışı fark edip
egzersiz yapmaya başlasa bile onların da çoğu yanlış
yapıyor.” cümlesi getirilebilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V

14. Bugüne kadar birçoğumuz yolumuzu şaşırarak kaybolmu-
şuzdur. Böyle durumlarda etrafımızda bize yön verecek
herhangi bir yapı ya da nesne arar, gideceğimiz yolu ona
göre belirlemeye çalışırız. Ancak görüş alanımız içinde bu
tür bir referans noktası yani nirengi noktası yoksa yönümü-
zü bulmakta zorlanırız hatta yönümüzü bulsak da kaybe-
deriz. Aynı durum gözlerimizi kapatıp referans noktamızı
görmez olduğumuzda da geçerlidir. - - - -
I. Sistemli şekilde çalışan vücudumuz değişiklikleri kolay
algılayamaz.
II. Bugüne kadar konuyla ilgili yapılan araştırmalarda göz-
leri kapalı hâldeyken düz yürüdüğünü zannedenlerin
aslında daireler çizerek ilerlediği görülmüştür.
III. Örneğin birisi gözünüzü kapatıp dümdüz yürümenizi
istediğinde kendinizi hiç tahmin etmediğiniz bir konum-
da bulabilirsiniz.
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre yukarı-
dakilerden hangileri getirilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
15. Çok bilinen ama hep unutulan bir gerçeği söyleyeyim:
Tarihi unutursanız bugünü anlamanız da geleceği tahay-
yül edebilmeniz de imkânsızlaşır. Bir olayın neden böyle
olduğu sorusunun cevabının tarihte olması, entelektüel
savrulmalarınızın da önüne geçer. Çünkü son dönem Tür-
kiye’sinde olduğu gibi geçmişi unutup yalnızca bugünün içi
boşaltılmış kavramlarıyla düşünen (!) aydınlarının durumu-
na düşmezsiniz. Tarih bilgisi ve bilinci; sizin gülünç, çelişik,
tutarsız davranışlara, söylemlere yönelmenizi engeller. Ga-
rip öngörülerle toplumu manipüle edenlere bakınız, hepsi-
nin ortak noktası gerçek bir tarih bilgisinden ve şuurundan
yoksun olmalarıdır.
Bu parçanın başlığı olmaya en uygun olan aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) Tarih ve Hayal
B) Tarihin Gizemi
C) Tarih Bilmenin Yararı
D) Tarihçinin Görevi ve Sorumluluğu
E) Tarih Yapmak mı Tarih Yazmak mı?
267
Simülasyon Testi – 3
16. Sinekli Bakkal ’ın üslubunda, romancının eski ihmalciliği
seziliyor. Kelimelerine özen gösteren bir yazar, hiç de uzun
olmayan bir cümlede, şuradaki gibi aynı anlama gelen
sözleri bir arada kullanmaz: “Bir masada karşı karşıya ye-
mek yediler.” Bundan başka romanda gramer yanlışlarına
da rastlanmaktadır. Örneğin şu cümleden ne anlaşılabilir:
“İskelet gibi zayıf başına çökük gözleri birer volkan ağzı
gibi, içlerinde bir türlü soğumayan lavlara benziyorlardı.”
Romanda anlatım düşüklükleriyse pek çoktur: “Sağken
öpülen, ölünce toprak olan ağızlı Yorick”... gibi
I. Dikkatli ve özenli çalışan
II. Duruluğa değer veren
III. Türkçenin özelliklerini iyi bilen
IV. Romancının içerik seçimini ölçüt kabul eden
V. Şiirselliği önemseyen
Bu parçanın yazarı Orhan Burian yukarıdakilerden
hangisiyle nitelendirilemez?
A) I ile II B) II ile III C) Yalnız III
D) Yalnız IV E) IV ile V
17. Gerçek şiir, değerini yazılmış olmaktan değil şiir olmaktan
alan metindir. İyi bir şair, hiçbir zaman ilhamla yetinmez.
Gecesini gündüzüne katıp şiiri üzerinde düşünür, ona en
P olgun şeklini verir. Her zaman ama her zaman sıra dışı ol-
manın peşinde koşar ve hiç yorulmaz. Sanıldığı gibi şiirin
E merkezi diye tayin edilmiş coğrafyalar yoktur. Taşrayı şiir
S dışı kabul etmek eski bir peşin kir, klasik bir ön yargıdır.
Zira taşradaki merkezden söz edilebileceği gibi merkezde-
ki taşradan da söz etmek mümkündür.
PES Paragraf Soru Bankası
Bu parçadan hareketle şiirle ilgili olarak
I. Şiiri belli mekânlara ait bir tür olarak sınırlandırmak
doğru değildir.
II. İyi şiir sadece yetenekle olmaz, çalışma da gerekir.
III. Şair sınırlandırılamaz, şiir niyetiyle yazılan her şey şiir-
dir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
 Simülasyon Testi – 3

18 ve 19. soruları aşağıdaki parçaya

göre cevaplayınız.

Kilo sorunu olan her üç kişiden ikisinde “insülin direnci”

var. Bu direnç kırılmadan da alınan kilolar kolay kolay
gitmiyor; beller kalınlaşmaya, göbekler büyümeye devam
ediyor. Önceleri birkaç kilo gitse de kısa bir süre sonra
Hacı Bektaş VELİ
o kilolar fazlasıyla geri geliyor. Bu nedenle olaya “diyet
(1209-1271)
yapmak” veya “kilo vermek” olarak değil de “metabolik
sorunu çözmeyi, yönetmeyi öğrenmek” olarak bakmamız Horasan’ın Nişabur şehrinden Anadolu’ya gelen İslam filozofu.
gerekiyor. Yani sorun “insülin direnci” olduğunda elde diyet Ahmet Yesevi’nin talebelerinden olan Lokman-ı Perende’nin
listeleri kapı kapı dolaşmanın hiç ama hiçbir faydası yok. eğitiminden geçmiştir. Nevşehir ilinin Hacıbektaş ilçesine def-
Bu sorun; sadece ilaçla, sadece diyetle ve sadece egzer- nedilmiştir. Ahiliğin kurucusu olan Ahi Evran ile yakın dostluğu
siz ile çözülemez. Ama üçü birlikte olursa başarıya ulaşır. vardır. Hem yeniçerilerde hem de ahilerde uzun süre onun
Şunu da unutmayalım: Beslenme yani diyet önerileri %50, öğretileri yönlendirici olmuştur. “Makalat” adlı Arapça eseri
aktivite yani spor önerileri %40, ilaç desteği (metmorfin) ise tasavvuf kurallarını anlattığı önemli eseridir.
%10 etkilidir. Öyleyse az egzersiz yapıyorsan beslenmeye
de fren koy, beslenmeyi abarttıysan durma egzersizde
gaza bas. Bu ikisi olmadan yalnızca ilaç kullanmak bir işe
yaramaz.

20. (I) Hacı Bektaş Veli’nin amacı, insanın kendi özünün far-
18. Bu parçadaki altı çizili ifadeyle
kına varmasını sağlayarak onu olgunlaştırmaktır. (II) Hacı
I. İnsülin direncinin kırılmaması Bektaş Veli’ye göre insan ancak Tanrı’ya yaklaşarak olgun-
II. Kilo vermek için kullanılan ilaçların yan etkileri laşabilir. (III) 19. yüzyıl Danimarkalı Protestan filozofu Soren
III. Diyet yapma yöntemlerinin tutarsızlığı Kierkegaard’ın felsefesi de insan odaklıdır. (IV) O da Hacı
durumlarından hangilerine gönderme yapılmamıştır? Bektaş Veli gibi insanı ilgilendiren asıl gerçekliğin onun kendi
özü olduğunu düşünür. (V) Kierkegaard’ın da amacı insanın
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III kendi özünün farkına varmasını sağlayarak onu olgunlaştır-
D) I ve II E) II ve III maktır. (VI) O da bunun ancak Tanrı’ya yaklaşmakla mümkün
olduğunu düşünür. (VII) Tasavvufta bunu başarmış olanlara
P daha çok insan-ı kâmil denilse de eren, derviş gibi çeşitli
E adlar da kullanılmaktadır. (VIII) Kierkegaard, bu tür insanları,
iman şövalyesi olarak adlandırır.
S
Hacı Bektaş Veli ve Soren Kierkegaard’ın anlatıldığı bu
parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağı-
da verilenlerden hangisi yanlıştır?
PES Paragraf Soru Bankası

A) I. cümlede, Hacı Bektaş Veli’nin insanla ilgili bir gayesi-

nin olduğu dile getirmiştir.
19. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yok- B) II. cümlede, olgunlaşmanın kolay olmadığı vurgulan-
tur? mıştır.
A) Tanımlama C) III. cümlede, Soren Kierkegaard’ın felsefesinin merke-
B) Koşula bağlılık zinde ne olduğu dile getirilmiştir.
C) Sayısal veri D) IV. cümlede, iki düşünür karşılaştırılmış ve iki düşünü-
D) Açıklayıcı anlatım rün benzer noktası ifade edilmiştir.

E) Neden-sonuç ilişkisi E) VII ve VIII. cümlelerde, benzer insan tiplerinin farklı

biçimde adlandırıldığına yer verilmiştir.

268

21 ve 22. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Sosyal öyküler yazılırken göz önüne alınması gereken en
önemli kurallardan birisi sosyal öykü yazarının, kendisi için
sosyal öykü yazılan çocuğun bakış açısını benimsemesi
ve öykü boyunca bu bakış açısını korumasının gerekliliği-
dir. Öykü; çocuğun anlama düzeyinde yazılmalı, sadece
çocuğun anladığı kelimeleri içermeli ve çocuğun okuma
becerilerine uygun harf boyutu kullanılmalıdır. Sosyal öy-
külerde “asla” ve “her zaman” gibi kesinlik ifade eden keli-
meleri kullanmaktan kaçınmalı, bu kelimeler yerine “bazen”
ve “genelde” gibi daha esnek anlamlar ifade eden kelime-
ler tercih edilmelidir. Kesin yargılar ifade eden kelimeleri
kullanmaktan kaçınarak çocuğun öyküyü okurken rahat,
stressiz ve olumlu bir yaklaşımla öyküyü okumasını sağla-
mak amaçlanmalıdır. Kullanılan dil olumlu olmalı, eğer öy-
küde olumsuz bir davranış betimlenecek ise bu betimleme
tehdit edici olmayan bir üslupla, yorum yapılmaksızın ve
üçüncü kişi ağzından yazılmalıdır. Öykünün başlığı kısa ve
öykünün anlamını tam olarak yansıtıcı nitelikte olmalıdır.
21. Bu parçada sosyal öykülerle ilgili olarak anlatılmak
istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yazarının çocuksu bir kişiliğe sahip olması gerektiği
B) Sözcük seçiminde çok dikkatli olmak gerektiği
C) Çocukların metni okurkenki ruh hâline uygun yazılması
gerektiği
D) Çocukları yaşamın olumsuzluklarından uzak tutması
gerektiği
E) Yazarın, çocuğun bakış açısıyla onun dünyasına ve
düzeyine uygun yazması gerektiği
22. Bu parçada anlatılanlara göre aşağıdakilerden hangisi
çocukların okuyacağı sosyal öykülerde dikkat edile-
cek noktalardan biri değildir?
A) Olumsuzluktan söz edilen yerlerde gözlemci anlatıcı
dili kullanmak
B) Kesinlikli ifadelerden uzak durmak
C) Olumlu bir bakış açısı ve anlatımdan yararlanmak
D) Metnin içeriğini karşılayacak etkili bir başlık kullanmak
E) Metinlerde çocuğun kelime dağarcığını geliştirmek için
onun bilmediği kelimeler kullanmak
269
Simülasyon Testi – 3
23. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Edebiyatta güzelliğe ve
başarıya ulaşmak isteyenin edebiyatın flörtü asla kabul
etmediğini ve apaçık bir evlilik istediğini bilmesi gerekiyor.”
düşüncesine uzak düşmektedir?
A) Cemal Şakar, son öykü kitabı olan Utanç’ta başarısının
sırrını 1982 yılından bu yana yazma ve okuma işi ile
içli dışlı oluşu ve yazınsal faaliyetlere ara vermeksizin
devam etmesi ile açıklıyor ve birçok sanatçının yaşa-
mından daha uzun bir yazarlık hayatının olduğunu
memnuniyetle dile getiriyor.
B) J. P. Sartre Edebiyat Nedir? adlı kitabında şöyle diyor:
“Edebiyat her şey değilse hiçbir şey değildir.” Bu söz ilk
okunduğunda size abartılı gelebilir ama büyük yazarla-
rın hayatına bakıldığında edebiyatı böyle bir anlayışla
karşıladıklarına tanık olursunuz.
C) Kemalettin Kamu’nun Bingöl Çobanları ve Gurbet şiir-
leri onun ne büyük bir şairlik yeteneği ile doğduğunu
ortaya koyar. Ama otoritelerin de belirttiği gibi onun
edebiyata ara vermiş olması, edebiyat uğraşını haya-
tının merkezine koymaması, çok büyük bir sanatçı
olmasının önüne geçmiştir.
D) Hayatın rutinini yaşayacağım, konforlu bir hayat istiyo-
rum deseydi bunu çok rahat biçimde başarabilecek bir
Necip Fazıl gelip geçti dünyadan. Ama o, okuma yaz-
mayı yaşamaya tercih etti. Tam bir çilekeş hayatı yaşa-
dı. “Kalemime ciğerimden kan çekerek yazıyorum.”
diyen şair, hayatı ıskaladı ama şairliğiyle başarıyı ve
ölümsüzlüğü yakaladı.
E) Tanpınar’ın romanları ve öykülerinde anlatılanlar, aslın-
da şiirde anlatmak isteyip de anlatamadıklarıdır. Onun
ana izleği bellidir: Zamanın bölünmez bütünlüğü, birey-
sel ve toplumsal bilinçaltı ve tabii ki rüya estetiği.
Bunları Bursa’da Zaman şiirinde de Mahur Beste,
Huzur gibi romanlarında da bulabilirsiniz.
P
E
S
PES Paragraf Soru Bankası
İDEAL SÜRE 21 dk MAKUL SÜRE 23 dk SİZİN SÜRENİZ
 SİMÜLASYON TESTİ – 4
1. Batı, düşünceyle; Türkiye şiirle dönüşür. (I) Marksizmi
Marks’tan değil de Nazım’ın duygu dolu dizelerinden öğre-
nen, kavrayan ve seven bir toplumuz biz. (II) Ama bu duygu-
sal coşkunluk her zaman olumlu puan kazandırmıyor çünkü
düşünceyi unutuyoruz ve meseleleri çocuksu bir şekilde
ele alıyoruz. (III) Bu yüzden toplumsal olaylar karşısındaki
tavrımız, futbol taraftarlığından öteye gidemiyor. (IV) Hatta
bizi soğukkanlılığa, itidale, düşünmeye davet eden kimseleri
“hain”likle, “inançsız”lıkla suçluyoruz. (V) Bunu ne yazık ki
gündelik hayatın her aşamasında görebiliyoruz.
A. Biz düşünmeyi değil inanmayı öne çıkarıyoruz.
B. Bizde büyük toplumsal dönüşümlerde şairler, kanaat
önderleri hâline geliyor.
A ve B cümlelerinin getirilmesi gereken yerlerin numa-
raları aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiş-
tir?
A) A – I B) A – V C) A – III
B – IV B–I B–V
D) A – V E) A – III
B – II B – IV
2. Cemil Meriç, kültür ve medeniyetin toplumsal değişme ile
ilişkisini ele alırken medeniyetler arası etkileşimin kaçı-
nılmazlığını, kültürel çeşitliliğin insanlığı ve medeniyetleri
ilerleten bir unsur olduğunu ifade eder. Bu bağlamda top-
lumların birbiriyle etkileşiminde sosyal unsurlar bir toplum-
dan diğerine olduğu gibi aktarılamaz, bu durum çeşitliliği
ortadan kaldırır.
PES Paragraf Soru Bankası
Bu parçada altı çizili ifadeyle;
I. Toplumsal ögelerin bire bir kopyalanması,
II. Kültürel değişmenin hızının iyi ayarlanması,
III. Uygarlığın gelişimi için yerel ögelerin zenginleştirilmesi
durumlarından hangilerine gönderme yapılmıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
270
3. I. Salonun daracık kapısından içeri giren şişman, kırmızı
yüzlü adam, süvariyi bir köşede yalnız başına oturmuş,
pencereden dışarıyı süzer görünce biraz duraladı.
Demin onu kumanda köprüsünde görmüştüm. El salla-
mıştım ona ama o görmezden gelmişti.
II. Bugüne kadar keşfedilmiş en büyük galaksi kümesi
galaksimizden 150 milyon ışık yılı uzaklıkta olup çapı
yaklaşık 250 milyon ışık yılıdır. Kütlesi 30 milyon kere
milyar güneş kütlesidir.
III. Sular karalardan daha yavaş ısınıp daha geç soğuduk-
ları için denizler, civarlarında bulundukları karaları ısı
bakımından etkiler. Sıcak su akıntılarının iklime etkisi
daha fazladır.
IV. Dar ve uzun burun, kıyıdan denize düşmüş kocaman
bir kuleyi andırıyordu. Suyun güneşle oynaşan sınırsız
alanı bir temel çivisi gibi deliyor; beri yanda, toprağın
kızgın bir sisle kaplandığı uzaklıkta, başlangıç noktası
göze görünmüyordu.
V. Geçen gün koşa koşa caddeden geçiyordu. Vakit beşe
çeyrek vardı. Geç kalmıştı matineye. Koşa koşa o
sinemaya girdi. Ardından baktım kaldım. Giremedim.
Aksilik ediyor. Konuşmuyor. Hiç sesini çıkarmıyor.
Yukarıdaki numaralanmış parçaların anlatımıyla ilgili
olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I. parçada betimleme yapılmıştır.
B) II. parçada nicel verilerden yararlanılmıştır.
C) III. parçada karşılaştırmaya başvurulmuştur.
D) IV. parçada benzetmeden yararlanılmıştır.
E) V. parçada açıklayıcı anlatıma yer verilmiştir.
P
E
S

4. (I) İnsan sağlığı için oldukça faydalı bir bitki olan kedi otu-
nun çay formunun faydaları kısa sürede görülür. (II) Bunun
sebebi, bitkinin içerdiği faydalı maddelerin sıcak suya çok
çabuk geçmesidir. (III) Bu özelliğinden ötürü çay formu son
yıllarda oldukça popüler olmuştur. (IV) Kedi otunun farma-
kolojisi hakkında 200’den fazla bilimsel çalışma yapılmıştır.
(V) Bu çalışmalarda bitki içeriğinde 100’den fazla aktif kim-
yasal madde bulunduğu belirlenmiştir. (VI) Vücudu rahatla-
tarak uykuyu desteklemesi sebebiyle yıllardır kullanılan bir
bitkidir.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
5. Tek taraı bir iletiden söz edilemez. Okur da metne ken-
dinden bir şeyler katar, sürekli. Edebiyat metni, okuru
yönlendirir çünkü edebiyat metni metin içi dilsel, yapısal
bağlantılar açısından nesnellik içerir. Bu yönüyle de oku-
ru yönlendirir, okurun metne nesnel yaklaşmasını sağlar.
Ama okur da metne bir şeyler katar iletişim sürecinde. Okur
bazen söz gelimi roman kahramanıyla özdeş hâle gelebilir,
onlarla acı duyar, isyan eder, neşelenir, hüzünlenir. Şiirde
ise böyle modeller yoktur ama okurca doldurulması bekle-
nen boşluklar, boş alanlar vardır. Okur ----.
I. bu boşlukların ne anlama geldiğine kafa yoracak kadar
zamana sahip değildir
II. bu boş alanları, birikimlerine, kendi öznel yaklaşımına
göre doldurur
III. bu alanlara kendi yaratıcılığından ve düş evreninden
bir şeyler katar
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
göre yukarıdakilerden hangileri getirilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
271
Simülasyon Testi – 4
6. I. Alzaymır, yaşlılıkta görülen demansın (bunama) en
yaygın nedenidir. Altmış beş yaş üzeri insanların yak-
laşık yüzde yedisinde görülür. Dünyada otuz milyon
civarı alzaymır tanısı almış kişi mevcuttur, ayrıca ciddi
miktarda tanı konamamış ve yardım alamayan vaka
olduğu düşünülmektedir.
II. Tam olarak hangi nedenlerle ve ne şekilde oluştuğu,
ayrıca nasıl tedavi edileceği de bilinmeyen alzaymır,
gelişmiş ülkelerde ekonomik maliyeti en yüksek sağlık
problemine dönüşmüştür. Ortalama insan ömrü uza-
dıkça doğal olarak daha da artış göstereceği beklenen
bu tablo sağlık, nans ve sosyal güvenlikten sorumlu
otoriteleri kara kara düşündürmektedir. Günümüzde
yaşlı nüfusu yüksek bazı zengin Batılı ülkelerin sos-
yal güvenlik kuruluşları (kendi ülkelerinde böyle bir
sistemin, nitelikli çalışanlar dâhil daha maliyetli olması
nedeniyle) hasta bakımı için Tayland gibi Uzak Doğu
ülkeleriyle anlaşıp orada hizmet alma yoluna gitmekte-
dir. Bu sürecin gelecekte dünyadaki tüm ülkeler için en
önemli halk sağlığı problemi olacağı öngörülebilir.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
A) Aynı konunun farklı yönleri işlenmektedir.
B) İki farklı konu aynı bakış açısıyla ele alınmaktadır.
C) Aynı düşünceyi somutlaştıran farklı örneklere yer veril-
mektedir.
D) Aynı kavramın nesnel ve öznel tanımı yapılmaktadır.
E) Aynı konu farklı anlatım biçimleriyle tanıtılmaktadır.
P
E
S
PES Paragraf Soru Bankası
Yerinde Durma
Yerinde duran, geriye gidiyor demektir. İleri, daima ileri!..
Mustafa Kemal Atatürk
 Simülasyon Testi – 4
7. Sinekli Bakkal romanında aile kurumu içinde bir Doğu-
Batı sentezi yaratma çabası öne çıkmaktadır. Roman,
Abdülhamit Dönemi’nde, İstanbul’un orta hâlli bir semtini
anlatmaktadır. Halide Edip’in peşinde olduğu Doğu-Batı
sentezi; geleneksel bir dinsel eğitimden geçmiş Rabia ile
on beş yıldır Türkiye’de yaşayan İtalyan Peregrini’ye kur-
durttuğu, Müslümanlık değerleriyle Batı’nın rasyonalizmini
sentezlemeye çalışan sıra dışı bir ailede somutlanmakta-
dır. Halide Edip, bu romanı yazdığı yıllarda hem Doğu’yu
hem de Batı’yı artık iyi bilmektedir. O yüzden parçalanış
ve kopuşu değil, daha çok birleşmeyi, buluşmayı, bütün-
leşmeyi öne çıkarmaktadır.
Bu parçadan çıkarılabilecek en kapsamlı düşünce aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
A) Sinekli Bakkal romanı Doğu ve Batı’ya ait birtakım
unsurlar içerir.
B) Sinekli Bakkal romanı farklı milletlerin bir arada hoşgö-
rü içinde yaşayabileceğini gösterir.
C) Halide Edip, Doğu-Batı sentezi düşüncesini Sinekli
Bakkal romanıyla somutlaştırmıştır.
D) Sinekli Bakkal romanı, savunduğu düşünceyle yazarın
hayatından izler taşır.
E) Sinekli Bakkal, savunduğu tez yönüyle Türk edebiyatı-
nın en önemli eserlerinden biridir.
8. Kulak ver sözüme, dinle vatandaş
Uyma laklak edip gülüşenlere
Seni meşgul eder, işinden eğler
Karışırsın tembel perişanlara
Adım at ileri, geriye bakma
Bir sağlam iş tut da elden bırakma
PES Paragraf Soru Bankası
Saçma sapan sözler hep delip takma
Allah’ın yardımı çalışanlara
Âşık Veysel’den alınan bu dizelerde aşağıdakilerden
hangisi vurgulanmamıştır?
A) Sürekli gelişme içinde olma
B) İşinde sebat etme
C) Boş sözlerden sakınma
D) Tembellerden uzak durma
E) Allah’a tevekkül etme
272
9. (I) Yeryüzünün yalnızca belirli bölgelerinde yayılış gösteren
yani yaşam alanı belirli bir bölgeyle sınırlı canlı tür ya da
cinslerine endemik denir. (II) Endemikler, iklim değişmele-
rinde ve izolasyon koşullarında oluşur. (III) Daha önce ge-
niş alanlara yayılmış bir tür, iklim değişimi sonucu, ekolojik
özelliklerine uygun belli bir yere çekilerek yaşamını orayla
sınırlı biçimde sürdürür. (IV) Endemik alan, iklim değişimle-
ri ve izolasyon koşulları sebebiyle kendine özgü özellikler
taşıyan ada, yarımada, dağ vb. yerlerdir. (V) Bu sebeplerle
zaman içerisinde endemik hâle gelen birçok bitki, hayvan
veya ürün, ülkemizin bazı bölgeleriyle özdeşleşmiş du-
rumdadır: Antep fıstığı, Osmaniye fıstığı, Malatya kayısısı,
Bucak portakalı, Anzer balı, Maraş dondurması, Anadolu
parsı...
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
10. Aslında ben dizi türlerinden her birini bizim zeytinyağlı
yemeklerimiz gibi görüyorum. Romantik komedi, dönem
dizisi vs. hepsinin temel malzemeleri aynı, önemli olan
onları özenli davranarak doğru birleştirmelerle, doğru
zamanda, mantıklı müdahalelerle lezzetli kılabilmek. Her
biri için çalışmak gerekiyor. Rolün ve karakterlerin özellik-
lerini yakalamak ve dizinin gerektirdiklerini tam anlamıyla
yerine getirmek şart. Ben de bunları yaptım. Yaklaşık 40
P
gün günde iki saat at bindim, hemen ardından iki saat
E yakın dövüş ve ardından da kareografi ve kombinasyonlar
çalıştım. İlaveten cross fit çalıştım. Bütün bunlar, bana
S müthiş bir dayanıklılık, motivasyon ve özümseme kazan-
dırdı. Zaten hemen ardından da dizi başladı.
Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söy-
lenmiş olabilir?
A) Dönem dizilerinde rol almanın zor yanları nelerdir?
B) Dönem dizilerinde rol alan oyuncuların hangi sporları
yapmasını önerirsiniz?
C) Son dönemde dönem dizilerinin artmasını neye bağlı-
yorsunuz?
D) Dönem dizisinde oynamak, diğer dizilerde oynamaktan
daha mı zor?
E) Dönem dizisinde oynamak nasıl bir şey, dizideki rolü-
nüze nasıl hazırlandınız?
 Simülasyon Testi – 4

11. Muhabir:
12 ve 13. soruları aşağıdaki parçaya
(I) ----
göre cevaplayınız.
Yazar:

— Bir yazarın kendisine yapabileceği en büyük haksızlığın

Üç ayrı derginin oluşum aşamasında bulunmuş, birçok der-
sınırlarını keşfetmemesi ve onları aşmaya çabalamaması
giye karınca kararınca katkıda bulunmuş biri olarak yeni-
olduğuna inandığımdan her kitabımda yeni üsluplar, yeni
den bir dergi tasarlayacak olsam nasıl olmasını isterdim?
ifade imkânları aradım.
Söylemek istediği bir şeyleri olan biri, içindeki sözcükleri
Muhabir: karalayacak bir zemin, bir yer arar. Anlam ve ilişki kendi
doğası içinde şekillenir ve çok doğal ki söz söyleme derdi
(II) ----
olan kişinin ilgi ve kendini ifade edebilme alan ve olanak-
Yazar: larının olduğu yerde şekillenir ve orada belirir. Bu durum,
— Bugünlerde hikâyelerim üzerinde çalışıyorum. Evvelce edebiyat söz konusu olduğunda daha çok dergiler aracılı-
yazılmış lakin yayımlanmamış olanları düzenlemek ve yeni ğıyla ulaşır hedeenen yere ya da kişiye. Öyleyse dergile-
hikâyeler yazmakla meşgulüm. Bu ilk hikâyeleri yine roman rin bir çığlık yaprağı, bir borazan olduğunu savlayabilir ve
ya da romanlar izleyecektir. bunun içimizde kilitli kalmış duyarlılığı haykırma platformu
olduğunu da rahatlıkla söyleyebiliriz.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Yazmaya yeni başlayanlara bir öneriniz var mı?
(II) Taslak hâlinde bıraktığınız romanlarınız, öyküleriniz
var mı?
B) (I) Bir seveniniz sizin için şöyle diyor: “Kitaplarının hep-
sini okudum, hiçbiri bana daha önce de bunu okumuş-
tum hissi uyandırmadı.” Siz bunun için ne söylersiniz?
12. Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıda-
kilerden hangisidir?
(II) Yakın zaman için neler planlıyorsunuz, sizi ne tür
A) Çok fazla destek olmak
eserlerle görebiliriz?
B) Elinden geldiği kadar yardımcı olmak
C) (I) Sanatçıların bir süreden sonra kendilerini tekrarla-
C) Sesini duyurmaya çalışmak
maya başladıklarına inanıyor musunuz?
D) Edebiyatın gelişimine önem vermek
(II) Hikâye ve roman yazma arasında nasıl bir tercih
E) Zamanı gelen işlerin yapılmasını sağlamak
yapıyorsunuz?
D) (I) Kullandığınız üslup geleneksel sanattan mı besleni-
yor? P
(II) Farklı edebî türleri aynı anda yazma becerisine E
sahip misiniz?
E) (I) Yazarların aynı konuları, aynı üslupla işlemeleri hak-
S
kında ne düşünüyorsunuz?
(II) Hikâyelerinizde işlediğiniz konuları romanlaştırmayı
PES Paragraf Soru Bankası

düşünür müsünüz?
13. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi dergilerin
sanata ve edebiyata olan katkılarından değildir?
A) Sanatçının kendini ifade etmesine olanak sağlamak
B) Duygu ve düşüncelerin başkalarına ulaşmasını sağla-
mak
C) Gizli duyguların açığa çıkmasını sağlamak
D) Sanata yeni boyutlar kazandırmak
E) Sanatçının sesini duyurmasına zemin hazırlamak

273
 Simülasyon Testi – 4
14. • Diziler mi toplumdaki şiddeti artırıyor, toplumda şiddet
olduğu için mi diziler bunu gösteriyor?
• Uzmanlar bu konuda birbiriyle tezat fikirlere sahip olsa
da araştırmalar, dizilerin toplumdan toplumun da dizi-
lerden etkilendiğini ortaya koyuyor.
Bu iki cümlede ifade edilenlerin en doğru biçimde bir-
leştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Uzmanların yaptığı araştırmalara göre toplumsal şid-
detin kaynağının dizilerdeki şiddet sahneleri olduğu
ortaya çıkmıştır.
B) Toplumun şiddet barındırmasının bir yansıması olan
şiddet içeren dizilerin toplumdaki mevcut şiddeti kam-
çıladığı uzmanlarca kabul edilmese de araştırmalar, bu
gerçeği doğrulamaktadır.
C) Şiddet içerikli dizilerin toplumu şiddete yönlendiren bir
kaynak olduğu da toplumda var olan şiddeti yansıtan
bir sonuç olduğu da uzmanlarca savunulmakla birlikte
araştırmalar, kaynak-sonuç ilişkisinin karşılıklı olduğu-
nu kanıtlıyor.
D) Uzmanların dizilerle toplumun şiddetin çoğalması
konusunda karşılıklı etkileşim içinde olduğunu kanıt-
lamasıyla birlikte şiddeti önlemenin çok boyutlu bir
mücadeleyi gerektirdiği ortaya çıkmış oldu.
E) Uzmanların zıt fikirlere sahip olduğu şiddetin kaynağı
konusunda toplumun aynası olan şiddet içeren dizilerin
aynı zaman şiddeti doğurduğu ve beslediği artık sugö-
türmez bir gerçek olarak kabul görüyor.
P
E E)
Kararlı Olmak
Tereddüt edersen bacakların seni taşımaz. “Yürüyeceğim!”
S
de. Bas ve yürü.
Necip Fazıl Kısakürek
PES Paragraf Soru Bankası
274
15. İlk romanlar, genellikle otobiyograk özellikler taşır, her
romancı “hayatım roman” diyerek çoğu kez de sanatsal
yaratımı ve kurguyu göz ardı ederek yazar ilk romanını.
(I) Orhan Pamuk’un 22 yaşında başlayıp 26 yaşında bitir-
diği Cevdet Bey ve Oğulları’ nda yazar, 1905’i ve 1930’ları
yazabilmek için bir hayli araştırma yapmış, Cevdet Bey ve
Oğulları gücünü bu araştırmalardan alıyor da sanılmasın.
(II) Ahmet’e söylettiği şu sözler, bunu açıkça ortaya koyu-
yor: “Dedemin resmini yapacaksam dedemin anılarından
yola çıkarak değil hayal kurarak, uydurarak yapmalıyım. O
zaman daha gerçek olur. Çünkü aptalca ayrıntılar, insanı
yanıltır. Bütün nerede? Ben bir bütün kurmak zorundayım,
uydurmak zorundayım.” (III) Orhan Pamuk ilk romanı da
olsa romancı muhayyilesiyle doğduğunu kanıtladığı bu ro-
manında sanatçının hayatının değil bizzat hayatın roman
olduğunu, önemli olanın kurmaca gücüyle hayatı bütünsel
ve estetik biçimde sunmak olduğunu roman yazma heves-
lilerine gösteriyor ve bu konuda çok iyi bir örnek olmayı
başarıyor.
1. Görülüyor ki yazar, romanda başarının kurmaca gücüy-
le ilgili olduğunu çok iyi kavramış.
2. Cevdet Bey ve Oğulları ise ilk roman olmasına rağmen
bu klasik anlayışın dışında kalan bir romandır.
3. Onun asıl gücü elde ettiği bir sürü bilgiyi sanatsal
bütünlük içinde birleştirmesi ve yeniden üretebilmesin-
den gelir.
Bu parçanın anlamlı bir bütün oluşturabilmesi için I, II
ve III ile belirtilen yerlere 1, 2 ve 3 numaralı cümleler
hangisinde verilen sırayla getirilmelidir?
I II III
A) 3 2 1
B) 2 1 3
C) 1 2 3
D) 2 3 1
3 1 2
 Simülasyon Testi – 4

16. - - - - . Bir yandan gelişen baskı teknikleri, öte yandan yazar, 17. Gelecekle uğraşanlar, insan yaşamı ile ilgili diğer bütün
şair ve ressamların birbirleriyle olan yakınlıkları, sanat dallarda güvenilir tahminlerde bulunurken okullarımızın
kitapları yayıncılığında daha önce görülmemiş bir zen- bundan yirmi yıl sonra nelere benzeyeceği hakkında bir
ginliğin ve kalitenin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bunun şey söyleyememektedirler. Göreceli bir şekilde öğretici
makineler çağı hakkında kehanette bulunmaktadırlar. Ne
yanı sıra bugün özgün baskı dediğimiz taş baskılar, çinko,
var ki okullar fabrika değildir ve başarıları teknolojiye ve
bakır, çelik gravürler, 20. yüzyıl sanatçılarının yalnız yapıt-
gereçlere değil özgün fikirlere bağlıdır.
larını çoğaltmak için başvurdukları bir teknik olmaktan öte,
ressamlara yeni görsel olanaklar sunuşuyla da 20. yüzyılın Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılmak iste-
hemen hemen tüm önemli ressamlarının başvurdukları bir nen düşünceyle örtüşmektedir?
teknik olmuştur. A) Okullar, standartlaşmış bireyi değil bireyin özgün kişili-
ğini ortaya çıkardığında başarıya ulaşmış olur.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
B) Eğitimde bütün insanlara aynı imkânlar sunularak onla-
getirilmelidir?
rın ortak hedeflere ulaşması sağlanmalıdır.
A) Çağımızda ortaya çıkan akımlar sanat ortamını zengin-
C) Okullar, gelecek vizyonlarını doğru belirlediğinde çağ-
leştirmiştir
daş eğitim seviyesine ve amacına ulaşabilirler.
B) Yirminci yüzyıl, sanat kitapları yayıncılığında gerçek
D) Fabrikaların da okulların da çıktıları vardır ve ikisinde
anlamda bir Rönesans’ı yaşamıştır
de önemli olan çıktıların niceliğidir.
C) Teknoloji alanındaki gelişmeler, sanatçıların işini de
E) Okullar; çevresinden ve içindekilerden bağımsız değil-
büyük ölçüde kolaylaştırmıştır
dir, çevresini etkiler ve çevresinden etkilenir.
D) Yirminci yüzyıl, her alanda büyük sanatçıların yetiştiği
bir dönem olmuştur
E) Yirminci yüzyılın ressamları önceki dönemlere göre
daha şanslıdır

Zorluklar Geliştirir
Uçurtmalar, rüzgârın verdiği güçle değil o güce karşı koyduk-
ları için yükselirler.
Winston Churchill
P
E
S
PES Paragraf Soru Bankası

İnanmak
İmkânsıza ulaşmanın tek yolu onun mümkün olduğuna inan-
maktır.
Levis Carrol

275
 Simülasyon Testi – 4

18 ve 19. soruları aşağıdaki parçaya 20 ve 21. soruları aşağıdaki parçaya

göre cevaplayınız. göre cevaplayınız.

Colorado Eyalet Üniversitesinden zikçi Prof. Bill Fair-

İsveç’te yer alan Karolinska Enstitüsü tarafından yürütü-
bank ve çalışma arkadaşlarının çalışmalarının odağında
len çalışmalara göre kadınlar, eylemsel bellek konusunda
nötrinoların var olmadığı radyoaktif bozunumlar bulunu-
erkeklerden daha gelişmişler. Bu durum da yaşananları
yor. Normalde nötrinoların da bulunduğu bozunumlardan
anımsamak ve kayıp eşyaların yerini bulmak konusunda
bazılarında çok ender olarak bozunumun nötrinosuz ger-
onları daha üstün kılıyor. Eylemsel bellek sayesinde kadın-
çekleşebileceğini söylüyorlar. Kuramsal olarak öne sü-
lar, geçmiş zamanda gerçekleştirdikleri otobiyograk olay-
rülmüş olan ama şimdiye dek hiç gözlemlenmeyen böyle
ları hatırlamaya daha eğilimli. Bu sebeple de herhangi bir
bozunumlardan “nötrinosuz çift beta bozunumu” olarak
tartışma esnasında yaşanmış olayların detaylarını anım-
söz ediliyor. Nötrinosuz çift beta bozunumu, parçacık ziği
sayıp karşılarındakine sunabiliyorlar. Bu durum da onlara
dünyasında sarsıntı yaratabilir. Eğer keşfedilirse evrende
tartışmalarda büyük bir avantaj tanımış oluyor. Ancak insan
en bol bulunan ama en az anlaşılan parçacık olan nötrino-
vücudunun bilinen en hassas sistemlerinden birisi olan ey-
ların temel özelliklerine ilişkin uzun süredir yanıt bekleyen
lemsel bellek; uykusuzluk, depresyon ve yaşlanmaya bağlı
gizemler çözülebilir.
olarak zayıayabiliyor.

18. Bu parçadan hareketle “nötrinosuz çift beta bozunu-
munun tespit edilmesi”yle ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisine ulaşılabilir?
A) Uzun araştırmalar sonunda belirlendiğine
B) Hangi nedenle araştırma konusu edildiğine
C) Anlaşılır dilde nasıl ifade edilebileceğine
D) Ulaşılacak bilginin ne gibi sonuçlar doğurabileceğine
20. Bu parçadan hareketle kadınlarla ilgili olarak aşağıda-
kilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Erkeklerle tartışmalarda daima galip geldiklerine
B) Geçmişe yönelik ayrıntıları erkeklere oranla daha iyi
hatırladıklarına
C) Uykusuzluğun ve ruh çöküntüsünün belleklerini erkek-
lerden daha hızlı zayıflattığına

E) Araştırma ekibinin yaşadığı zorluklara D) Yaşadıkları olayları ayrıntılı olarak anlatmayı sevdikle-
rine
E) Depresyona daha yatkın bir yapılarının olduğuna
P
E
S

19. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söy- 21. Bu parçada söz edilen araştırmayla ilgili olarak aşağı-
dakilerden hangisine değinilmemiştir?
PES Paragraf Soru Bankası

lenebilir?
A) Sonucunun bir cümlelik özetine
A) Yanlış düşünceleri değiştirmek için söylenmiştir.
B) Cinsiyete özgü kimi imtiyazlı özellikleri saptadığına
B) Doğa devinim içinde yansıtılmıştır.
C) Ne kadar zamanda tamamlandığına
C) Tanık gösterme yöntemi kullanılmıştır.
D) Hangi cins üzerine olduğuna
D) Dil alıcıyı harekete geçirme işleviyle kurgulanmıştır.
E) Hangi kurumca yürütüldüğüne
E) Öngörüde bulunulmuştur.

İDEAL SÜRE 20 dk MAKUL SÜRE 22 dk SİZİN SÜRENİZ

276
 SİMÜLASYON TESTİ – 5

1. İçimde kocaman bir boşluk açılmıştı çünkü bana hep iyi 2.

gelen, birlikte olmaktan hoşlandığım bir insan, çıkıp gitmişti
hayatımdan. Kara kara bulutlar çökmüştü üstüme, tam da
yaşamanın anlamsızlığı üzerine düşünürken ve kendi de-
ğerlerimi sorgulayıp dururken yan masadaki sevecen sesin
karşısındaki gence bilgelik dolu öğütlerine kulak misari ol-
dum:
I. Bir işin varsa ve bunu çok iyi biçimde yapıyorsan itiba-
rın vardır, bu herkese nasip olmaz.
II. Başkalarına el açmayacak, ağız eğmeyecek kadar
ekonomik gücün varsa onurlusundur.
III. Dertlerini, iç dünyanı ve sırlarını paylaşabileceğin tek
bir dostun varsa dahi yalnız değilsindir.
• Kaşgarlı Mahmut’un 1072-1074 yılları arasında kaleme
IV. Seni seven bir tek kişi varsa bile hayat yaşamaya
aldığı Divanü Lügati’t-Türk adlı eser, Türkçenin en eski
değer, hayatı yaşanmaz kılan sıfır sevgi durumudur. sözlüğüdür.
Bu sözleri duyar duymaz kendime gelmiştim, kara bulutlar • Divanü Lügati’t-Türk ’ te yazar, Araplara Türkçeyi öğret-
dağılmaya başlamıştı. meyi amaçlamış; 7500 Türkçe kelimeyi kapsayan bu
Bu parçaya göre yazarı kendine getiren öğütler arasın- kitapta kelimeler, şiir ve sav örnekleri verilerek açıklan-
da aşağıdakilerden hangisi yoktur? mıştır.

A) Mesleğini icra ederken titiz ol. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca en doğru
B) Kendi yağınla kavrul. biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisinde
verilmiştir?
C) Güvenilir dost edin.
A) Türkçenin en eski sözlüğü olan ve Kaşgarlı Mahmut
D) Yaşama sevgiyle bağlan.
tarafından 1072-1074 yılları arasında derlenen Divanü
E) Daima iyimser ol. Lügatit-Türk adlı sözlük Türkçe-Arapça bir sözlük olup
7500 kelimenin şiirlerde ve savlarda geçen örneklerini
içermektedir.
B) 7500 Türkçe kelimenin şiir ve sav örnekleriyle açık-
lamasının yapıldığı Divanü Lügati’t-Türk adlı eser,
Türkçenin ilk sözlüğü olup 1072-1074 yılları arasında
Kaşgarlı Mahmut tarafından Araplara Türkçeyi öğret-
mek için yazılmıştır.
P
C) Türkçenin ilk sözlüğünü 1072-1074 yılları arasında
E Türklere Arapçayı öğretmek amacıyla yazan Kaşgarlı
S Mahmut, 7500 kelimeyi şiir ve sav örnekleri vererek
Kamus-Namus
açıklamıştır.
Kamus, bir milletin hafızası yani kendisi; heyecanıyla, hassa-
siyetiyle, şuuruyla. Kamusa uzanan el, namusa uzanmıştır.
D) Türkçeden Arapçaya 7500 kelimelik bir sözlük olan
Divanü Lügati’t-Türk ’ün yazarı Kaşgarlı Mahmut, bu ilk
PES Paragraf Soru Bankası

Her mukaddesi yıkan Fransız İhtilali, tek mukaddese saygı

göstermiş: Kamusa. sözlüğümüzün kelimelerini açıklamak amacıyla şiirler
Cemil Meriç - “Bu Ülke”
ve savlar yazmış ve Araplara Türkçeyi öğretmek iste-
miştir.
E) 7500 tane şiir ve savla açıklanan Türkçe kelimelerin
Arapça karşılığını veren ve Araplara Türkçeyi öğretmek
için 1072-1074’te Divanü Lügati’t-Türk adlı eseri yazan
Kaşgarlı Mahmut, bu alandaki ilk örneği vermiştir.

277
 Simülasyon Testi – 5
3. I. Kitabımızın bu ilk bölümünde divan şiiriyle ilgili terimler
ve mazmunlar, detaylı biçimde açıklanmıştır, yer yer
örnekler verilmiştir.
II. Kitabımızın bu ilk bölümünü dikkatli biçimde okuyun,
böylece kalan kısımları çok kolay anlayabilirsiniz.
Bu iki metnin birbiriyle ilişkisi için aşağıdakilerden
hangisi doğrudur?
A) I. metin bir öneriyi, II. metin onunla ilgili gerekçeyi
belirtmektedir.
B) I. bölümde teorik bilgiler verilmiş, II. bölümde bu bilgiler
pratiğe dökülerek örneklendirilmiştir.
C) İki bölümün aynı konuda zıt fikirlerle oluştuğu saptama-
sı yapılabilir.
D) I. bölümde anlatılan düşünceye II. bölümde örnek veril-
miştir.
E) I. bölümde benimsenen yöntemin amacı, II. bölümde
dile getirilmiştir.
4. İlk dize şiirin iplerini elinde tutar, hele sese dayalı şiirlerde
bu kaçınılmazdır. (I) Ses ki sözcükten öncedir ve aslında
düzyazıdan ilk kopuşu ses üzerinden edinir şiir. (II) İlk dize
rengini, kokusunu, sesini salar aşağılara. (III) İlk dizenin
olgunluğu yahut hamlığı şiirin geri kalan bölümlerine tesir
eder. (IV) Bir şairin yeteneği biraz da dize yazabilmekten
PES Paragraf Soru Bankası
geçer. (V) İyi yazılmış bir dize bazen bütün bir şiiri kurta-
rabilir. (VI) Öyle şairler de vardır ki kocaman bir kitapta sizi
çarpan, ezberleyebileceğiniz tek bir dizesine rastlayamaz-
sınız.
Bu parça iki ayrı paragrafa ayrılmak istense ikinci
paragrafın numaralanmış cümlelerden hangisiyle baş-
lar?
A) I B) II C) III D) IV E) V
278
5. Bu kez biraz şımarıp boylu boyunca uzanıyorum ağacımın
altına. Yaprak aralarına yayılmış mavi gök parçacıklarına
dalıyorum. Güneşin açısına göre ton değiştiriyor yeşil. Hiç-
bir yaprağın ışığı ve rengi bir değil. Teklik içindeki çokluk
başımı döndürüyor. Geçen yaz vedalaştığımızdan bu yana
aslında bu anı özlediğimi, beklediğimi, zihnimin gerisinde
sürekli onu çalıştırdığımı fark ediyorum. “Sevdiklerin vak-
tiyle bu cevizin altında oynadı, gece yıldızlara baktı, şarkı
söyledi, ilk heyecanlarını burada tattı. Şimdi bu geçmiş bu-
rada kalmasın geride kalanlara da hayat versin.” diliyorsun.
Bir ağaca seni bunca bağlayan da belki bu. Sevgi ve hafıza
meselesi.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yok-
tur?
A) Mecaz anlamlılık
B) Öznel yargılar
C) Örneklendirme
D) Öyküleme
E) Devrik cümle
6. Lunaparklarda poplar, repler eşliğinde çığlıklar atılıyor en
yerli korkularla
Taşralı bir hüzün kaplıyor her yanı
“Şükür” ihtihar ediyor sofralarda
“Küfür” oturmuş başköşeye
Şişman bir materyalist ile
Gösterişli bir emperyalist
P halı - kilim verip deklanşör ve hafıza kartı takası yapıyorlar.
E Hafızasını yitiren mankurtların ülkesinde
S Ve bir şair yani yaşlı bir çocuk
Yalın ayak koşuyor tozlu yollarında
kendisi olarak kalmışlığın
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi üzerinde durul-
mamıştır?
A) Medeniyet çatışmasının bireylere yansıması
B) Bireylerin kimlik ve kişilik bocalamaları
C) Değişen değer yargılarının yarattığı üzüntü
D) Şairin değişimlerin dışında kalan bir yapısının olması
E) Geleneksel üretim yöntemlerinin modernleştirilmesinin
gerekliliği

7. Bacon ile Montaigne’in denemeciliği arasında önem-
li bir ayrım vardır. Bacon’ın denemelerindeki anlatımda,
Montaigne’in kendine dönük görünüşte gelişigüzel, söy-
leşici sesinden çok, kişisel olmayan, özlü, betimci, nesnel
bir ses göze çarpar. Bacon’un çabası Montaigne gibi kendi
benliğini anlatmak değil, değişik alanlardan edinmiş olduğu
gözlemlerle deneylere dayanarak insanoğlunun yaşamına
uygulanabilecek, ona yararlı olacak bir bilgelik ortaya koy-
maktır. Bu bakımdan - - -- .
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıda-
kilerden hangisi getirilmelidir?
A) Bacon da Montaigne de bilgelik yolunun iki önderidir
B) her iki denemeci de ortak özellikleriyle dikkat çeker
C) Bacon ile Montaigne deneme türünün dünyadaki usta-
larıdır
D) Bacon ile Montaigne arasında benzerlik aramak boşu-
na bir iştir
E) denemeciler ulusaldan evrensele ulaşmış yazarlardır
8. İnsan ve yaşamını etkileyen faktörler her zaman merak ko-
nusu olmuştur. Olaylar karşısında verilen tepkiler, değer-
lendirme ve düşünme biçimi, kişisel özelliklerimiz de ken-
dine özgüdür. Zorlu yaşam olayları karşısında bazı kişiler
dağılıp depresif belirtiler gösterebilirken bazı kişiler daha
güçlü durabilmektedir. İki farklı cam düşünelim. Bu camlara
tamamen aynı ağırlıkta, aynı şiddette bir taş fırlattığımızda
bir cam yüzlerce parçaya bölünürken diğer cam birkaç par-
çaya dağılabilir. Çünkü bu iki camın biri esnek diğeri serttir,
sonucu da onların bu yapıları tayin etmektedir. Bu durum
psikolojik sağlamlık kavramının önemini ortaya koymakta-
dır.
Bu parçada altı çizili ifadeyle
I. İnsanın sorunlara karşı takındığı tavır, onun yaşı ve
tecrübeleriyle ilgilidir.
II. Ne yaşadığın değil onu nasıl algıladığın önemlidir.
III. Psikolojiniz ve bakış açınız, zorluklara karşı vereceği-
niz tepkiyi belirler.
saptamalarından hangilerine gönderme yapılmamış-
tır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
279
Simülasyon Testi – 5
9. Tomris Uyar, kurgu eserlerinde öykü türünün dışına çık-
maz. Bu türü “dünyayı anlatma, görme biçimine en uygun
dal” olarak görür. Öykünün büyük bir disiplin gerektirdiğini
düşündüğü için de bu konuda oldukça özenlidir. Ona göre
öykü, telaşı kaldırmaz; bir anda yazılamaz. Sait Faik’ten ve
Çehov’dan etkilenmiştir. Sanatın bir kurgu olduğuna inanır,
öyküye bir dünya yaratıp okuru oraya çağırır.
Bu parçadan hareketle Tomris Uyar’la ilgili olarak aşa-
ğıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Yazdıklarının öykü türüyle sınırlı olduğu
B) Öykülerinde hayata bakışını yansıttığı
C) Öykülerini yazarken titizlik gösterdiği
D) Öykülerini sakin, sindire sindire yazdığı
E) Etkilendiği yerli ve yabancı yazarlar olduğu
10. • Bilim insanları, beyin dokusunda daha önce bilinmeyen
bir nöral iletişim şekli tanımladılar. Bu nöral iletişim,
beyin dokusunun bir bölümündeki nöronlardan başka
bir bölümdeki nöronlara arada herhangi bir bağlantı
olmadan sağlanabiliyor.
• Keşif, nöronların birbiriyle sinaps ve aksonlar ya da
geçit bağlantıları gibi bilinen bilgi aktarımı mekanizma-
larından farklı bir şekilde iletişim durdukları konusunda
yeni radikal görüşler gündeme getiriyor.
• D. Durand ve ekibi, laboratuvar ortamında fare bey-
ninin hipokampus bölgesinden çıkarılan dilimlerdeki
yavaş titreşim aktivitesini inceleyerek bu yavaş titreşim
dalgasının komşu hücreleri etkinleştiren bir elektrik
P
alanı oluşturduğunu gözlemlediler. Bu sayede, kimya-
E sal sinaptik iletişim ve geçit bağlantıları olmadan bir tür
nöral iletişim söz konusu oluyor.
S
Bu parçada söz edilen araştırmanın sonucundan hare-
ketle aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir?
PES Paragraf Soru Bankası
A) Beynin bazı bölümlerinde yapılan yeni keşifler sayesin-
de dokuyla ilgili çözülmeyen sır kalmamıştır.
B) Bilim insanları geçit bağlantıları yardımıyla yeni bir
iletişim yolu keşfetmenin yolunu bulmuştur.
C) Beynin korteks bölgesinde bulunan titreşim aktivitesi
beynin tamamını etkileyerek hafızayı genişletmektedir.
D) G. Durand ve ekibi kobay fareler yardımıyla bilinmeyen
dalgaları ilk kez keşfetmiştir.
E) Bilinen dalgaların işlevleri konusunda çalışmalar yapıl-
mış ve yeni bir iletişim şekli keşfedilmiştir.
 Simülasyon Testi – 5
13. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Esas uğraşımın dışında
11 ve 12. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
(I) Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara’da, Anadolu’nun
arkeolojik eserlerini sergileyen ve eşsiz koleksiyonuy-
la dünyanın sayılı müzeleri arasında yer alan önemli bir
müzedir. (II) Atpazarı semtinde, Ankara Kalesi’nin dış
duvarının güneydoğu kıyısında, yeni işlev verilerek dü-
zenlenmiş iki Osmanlı yapısında yer alır. (III) Başlangıç-
ta sadece Hitit Dönemi’ne ait eserlerin sergilendiği müze,
daha sonra diğer uygarlıklara ait eserlerle zenginleşmiş ve
Hitit Müzesi olmaktan çıkıp Anadolu Medeniyetleri Müze-
si hâline gelmiştir. (IV) Bugün kendine özgü koleksiyonları
ile dünyanın sayılı müzeleri arasında yer alan bu müzede,
Paleolitik Çağ’dan başlayarak günümüze kadar Anadolu
arkeolojisi sergilenmektedir. (V) Avrupa Konseyi’ne bağlı
Avrupa Müze Forumu tarafından verilen Avrupa Yılın Mü-
zesi Ödülü’nü 1997 tarihinde almıştır.
11. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden
sonra düşüncenin akışına göre “Bu yapılardan biri
Mahmut Paşa Bedesteni, diğeri Kurşunlu Han’dır.” cümle-
si getirilebilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
P Antremansız bir futbolcu nasıl yeteneklerini kullana-
E futbolcu gibi zamanla paslanıyor ve köreliyor.
S
PES Paragraf Soru Bankası
12. Bu parçadan Anadolu Medeniyetleri Müzesiyle ilgili
aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Ödül alan bir müze olduğuna
B) Anadolu’nun farklı dönemlerine ait eserleri barındırdı-
ğına
C) Hititlere ait tüm eserlerin burada sergilendiğine
D) Dünyada önemli sayılan müzeler arasında yer aldığına
E) Osmanlı Dönemi’nden kalma yapıların içinde bulundu-
ğuna
280
yan uğraşlar yaratmaya ihtiyaç duymadım, olanı abarttım,
bu daha güçlü bir doyum veriyor insana.” düşüncesine
uzak düşer?
A) Goethe’nin bir sözü var. “Kişi bir şeye kendini adarsa
Tanrı da ona yardım için harekete geçer.” Galiba üstat,
çok haklı. İnsan, yan yollara sapmadan ilerliyorsa yani
yaptığı işe, yöneldiği hedefe kilitleniyorsa kendini ger-
çekleştiriyor ve kendine saygı duyarak yaşıyor.
B) Gönül huzuru, kişinin kendini bir şeye adaması ile
ilgilidir. Nitekim Vince Lombard: “Başarının bedeli, çok
çalışman, kazansan da kaybetsen de tüm imkânlarını
yaptığın işe harcadığına inanmandır.” der. Bu, şu
demektir: Suyu bulmak için yan yana bir sürü yüzeysel
çukur değil, bir tane derin çukur kazılmalıdır.
C) Stephen Covey’in dediği gibi, “Asıl önemli olan ana
şeyi ‘ana’ şey olarak tutmaktır.” Elbette insan yaşamak
için birçok şeyle uğraşır ama uğraştığı şeyler hayatın
olağan akışı içerisinde aynı ölçüde dikkat ve odaklan-
ma gerektirmez. Zaten öyle olursa “Çok kucaklayan
çok döker.” atasözünün de belirttiği gibi bir dağınıklık
ve bir başarısızlık ortaya çıkar; önemli olan ve bizi
tatmin eden şey, asıl işimizde farklı ve başarılı olma-
mızdır.
D) Cahit Sıtkı’nın Ziya Osman Saba’ya bir mektubunda
şöyle dediğini okudum: “Şiir, kıskanç bir sevgilidir;
onun üstüne gül koklanmaz, yâr sevilmez.” Gerçekten
de Cahit Bey, yalnızca şiire ağırlık vermiş ve o alanda
kalem oynatmıştır. Onun, belki de sadece şiir yazarak
bu kadar ünlü olması da değerli bir şiiri yaşamının mer-
kezine koymuş olması ile açıklanabilir.
E) Seneca’nın sözü bana çok anlamlı ve derin geliyor:
“Zihinsel bir uğraşı içermeyen boş zaman ölümdür ve
diri diri gömülmektir.” Gerçekten de insan, zihnini tem-
belliğe alıştırdığı zaman yaşamdan kopmaya başlar.
maz hâle geliyorsa insanın beyni de antremansız bir

14. Arthur Schopenhauer, “Aldanmışlar arasında doğru kavra-
yışlı bir adam, tüm saat kuleleri yanlış zamanı göseteren
bir kentte kendi saati doğru olan bir adama benzer. Saatin
gerçekte kaç olduğunu bir tek o bilmektedir. Ama - -I- -
çünkü tüm dünya yanlış zamanı gösteren kent saatlerine
göre davranmaktadır hatta - -II- -
Bu parçadan boş bırakılan yerlere getirilmesi gereken
sözler aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla verilmiş-
tir?
A) I. bu, ona saygınlık kazandırır.
II. en yakın dostları bile ondan kaçar.
B) I. onun sözlerine kulak vermezler.
II. her şey yolunda gitmektedir.
C) I. bu, onun bir işine yaramaz.
II. bir tek onun saatinin doğru olduğunu bilenler bile.
D) I. onun cesaret gösterip yanlışa karşı savaş açmasını
herkes beklemektedir.
II. kentin bilge saatçisi, onun deli değil dâhi olduğunu
söyler.
E) I. onun bilgisine ulaşacak yetenekte birçok insan bulun-
maktadır.
II. bu kişi de zamanla doğrularını saklamayı tercih eder.
P 17.
E çilendir. Estetikten, derinlikten ve mesuliyetten uzak olan-
S araçları “kültür sanayileri”dir. Gereksiz ve aşırı tüketme
15. Çocukluğumun rüyaya benzer günlerinin geçtiği, amca-
ların, teyzelerin, yengelerin kalabalık evinde bir kış odası
vardı. (I) Şimdi düşünüyorum da gizli bir mabede benzer
bir yerdi burası. (II) Oraya girer girmez birbirine karışmış
envai çeşit meyve kokusu karşılardı sizi. (III) Daima kapalı
dururdu ve çocuklar kafasına estiğinde kapısını açıp içeri
giremezdi. (IV) Biz, çocuk milleti, kudurmuş bir merakla
orada ne olduğunu düşünürdük. (V) Oraya girebilmenin
planlarını yapardık.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşün-
cenin akışını bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
281
Simülasyon Testi – 5
16. Profesör Doktor Özcan Köknel Hoca’ya göre “Bireyin ken-
dini algılaması, anlaması, tanıması ve kendi içindeki gizli
gücü ortaya çıkarması, neticede de kendine iyi gelecek
güdülerden yararlanarak sevgiyi, öz güveni, yaratıcılık ve
üreticiliğini ortaya çıkarması yani kendini gerçekleştirmesi
ve var olduğunu duyumsaması için gereken bütün iç güç-
ler aslında hepimizde doğuştan mevcuttur.” Katılmamak
mümkün mü?
Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) Bir insandan yeteneklerine aykırı bir alanda başarı
istemek, o insanı kaybetmektir.
B) Bir insanın var oluşunu anlamlı kılan şey, kendi dışın-
daki bir amaç uğruna fedakârlıklar yapmasıdır.
C) Bir insanın potansiyelini keşfedip geliştirme süreci, kişi-
nin kendini bulma ve var kılma sonucunu ortaya çıkarır.
D) Bir insanın kendini aşmaya yol araması, onun mücade-
le gücünü artırır, hırsını kamçılar.
E) Bir insanın başarısı veya mutluluğu, onun yetenekli
olması ile ilgili değildir; önemli olan, yetenek değil
çabadır.
Popüler kültür ürünleri “çoğunluk” tarafından sevilen ve se-
dır. Daha doğrusu sevdirilen ve seçtirilendir. Kitle iletişim
isteği, gelecek korkusu, bireycilik, hayatın anlamsızlaşma-
sı ve yabancılaşma gibi sorunlarla kuşatılır birey. Dünya,
duvarsız bir hapishaneye; insanlık, talep ve haz tutkunu
PES Paragraf Soru Bankası
gönüllü mahkumlara dönmüştür artık.
Bu parçadan “popüler kültür ürünleri” ile ilgili olarak aşa-
ğıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Gösterilen ilginin güdümlü olduğu
B) İletişim organlarınca ticari araç yapıldığı
C) İnsanları isteklerinin tutsağı yaptığı
D) Nitelikli ürünlerin ilgi görmesini engellediği
E) Sorumluluk duygusu taşımayanlarca üretildiği
 Simülasyon Testi – 5
Reşat Nuri Güntekin
(1891-1971)
Dudaktan Kalbe
1923’te yazılan romanda Hüseyin Kenan adındaki genç ve
yakışıklı müzisyenin gerçek aşkın ne olduğunu anlayamama-
sından kaynaklanan yanlışları ve üzüntüleri anlatılmaktadır.
Anadolucu ve memleketçi romanın önemli örnekleri arasında
bulunan romanda İzmir, İstanbul ve Kütahya’dan çeşitli insan
manzaraları yer alır. Sosyal-duygusal bir romandır. Dili yapma-
cıksız, anlatımı, akıcı, olayları ilginçtir.
18. Reşat Nuri Güntekin, 1923’te yazılıp 1925 yılında yayım-
lanan Dudaktan Kalbe adlı romanında farklı sosyal çevre-
lerden gelen kahramanların yaşam biçimlerini ele alırken
dönemin toplumsal ve siyasi yaşamına da ayna tutuyor.
Gelenek ve göreneklerin tanıtımında ve kişilik canlandırı-
mında son derece başarılı olan yazar, yalın ve gösterişsiz
bir anlatım ve temiz bir İstanbul Türkçesiyle geniş kitlelere
seslenebiliyor. Ayrıca ilk başarılı romanı Çalıkuşu ’nda ol-
duğu gibi bu eserde de romanın kahramanlarının duygu-
sal çalkantılarını ve mutsuz yaşam serüvenlerini ustalıkla
aktarırken okuyucuyu da İzmir’den Kütahya’ya. Bozyaka
bağlarından İstanbul’a Lamia ve Hüseyin Kenan’ın peşi
sıra sürüklüyor, âdeta onların derin aşklarına tanıklık ettiri-
yor.
Reşat Nuri Güntekin’in Dudaktan Kalbe romanının
tanıtıldığı bu parçada sözü edilen romanla ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisine varılamaz?
A) Yazar, bireysel bir konuyu toplumsal arka plan ile birlik-
te işlemiştir.
PES Paragraf Soru Bankası
B) Eserde bazı toplumsal tezlerin savunuculuğu yapılmıştır.
C) Eserde sade, abartısız ve doğal bir üslup kullanılmıştır.
D) Yazar, yetkin bir romancı olduğunu göstermiştir.
E) Roman, etkileyici ve gerçekçi bir yapıya sahiptir.
282
19 ve 20. soruları aşağıdaki parçaya
göre cevaplayınız.
Kereviç, gerebiç gibi adlarla da anılan kerebiç, Mersin şeh-
rine özgü bir tatlı. Otantik bir ismi ve özgün bir tadı var.
Yakın zamanlara kadar Mersin’de sadece ramazan sofra-
larının tatlısı iken evlerden çıkıp ustalarının elinde şehrin
ziyaretçilerine sair vakitlerde sunulmaya başlandı. Görünü-
şü hafçe kızarmış içli köfteyi andıran kerebiç; irmik, un,
yağ, yumurta, şeker ve karbonattan müteşekkil bir hamur
ve ceviz ya da fıstık içiyle hazırlanır. Yoğrulup dinlendirilen
bu irmikli hamur, ceviz büyüklüğünde toplara ayrılarak, içi
oyularak şekillendirilir. İçerisine damak tadına göre ceviz
ya da fıstık ezmesi doldurulur. İçli köfte gibi kapatılan bu
lezzet topları, bir tepsiye dizilir; derecesi yüksek olmayan
fırında hafçe kızartılır. Bu hâliyle içi fıstık ve cevizle dol-
durulmuş, çok az şeker ihtiva eden irmikli bir kurabiye ta-
dındadır. Çöğen otunun kökünden hazırlanan sosu ve kı-
zarmış kerebiç topları ayrı ayrı servis edildiğinden sos ilave
etmeden de tadına bakabilirsiniz. Kerebiçi yöreye özgü bir
tatlı kılan esas unsur, çöğen otu köklerinden hazırlanıp
üzerine dökülen, köpük kıvamındaki beyaz sosudur. İlk kez
deniyorsanız kremaya benzeyen bu sosun alışık olmadığı-
nız bir tat olabileceğini hatırlatalım.
19. Bu parçadan hareketle kerebiç ile ilgili aşağıdakiler-
den hangisine ulaşılabilir?
A) Son yılların popüler bir tatlısı hâline gelmiştir.
B) Farklı otların eklenmesiyle daha lezzetli olmuştur.
P C) Günümüzde değişik şekillerde sunulmaktadır.
E D) Görünüş ve tat bakımından farklı yiyecekleri andırır.
S E) Turistlerin yoğun talepte bulunduğu bir tatlıdır.
20. Bu parçada kerebiç ile ilgili aşağıdakilerden hangisine
değinilmemiştir?
A) Nasıl yapıldığına
B) Servis ediliş şekline
C) Hangi şehre özgü olduğuna
D) Kullanılan malzemelere
E) Farklı bölgelerdeki adlandırmalarına
 Simülasyon Testi – 5

21. Halk şiirimizin son büyük temsilcisi Âşık Veysel, güzeli gü-
zel yapan sırrın sevenin gönlündeki “aşk” olduğunu söyler.
“Güzelliğin on par’etmez / Şu bendeki aşk olmasa.” diye-
rek. Şüphesiz güzellik göreceli bir kavramdır. Ama insa-
noğlunun duygu müşterekliği de vardır. Bu yüzden çoğu
kez, bir şeyin güzel olduğu veya olmadığı konusunda aşağı
Âşık Veysel
yukarı bir kir birliği içinde oluruz. Yeter ki baktığımız var-
(1894-1973)
lığa bir ilgimiz olsun, bir sevgimiz olsun. Mutlaka güzel bir
Sivas - Şarkışla - Sivrialan köyündendir. Soyadı Şatıroğlu’dur.
taraf buluruz. Zira güzelliği yakalamak, gönlümüzün ezeli
Halk şiirinin son büyük ustalarındandır.” Kara Toprak, Uzun
bir sevdasıdır.
İnce Bir Yoldayım, Dostlar Beni Hatırlasın, Ağlayalım Atatürk’e,
Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarıla- Beni Hor Görme Gardaşım, Sazıma, Senlik Benlik Nedir Bırak”
maz? gibi şiirleri dillere ve gönüllere yerleşmiştir.

A) Güzellik, kişiden kişiye değişen bir kavramdır.

B) İnsanların aynı duygular etrafında bütünleşmesi müm- Güzelliğin On Par’etmez

kündür.
Güzelliğin on par’etmez
C) İnsanoğlunun güzelliğe ulaşma tutkusu, onun temel Bu bendeki aşk olmasa
özelliklerinden biridir.
Eğlenecek yer bulaman
D) Güzelliğe ulaşmada sanatın büyük bir önemi vardır. Gönlümdeki köşk olmasa
E) İlgilenerek, severek baktığımız bir varlıkta mutlaka
güzel bir yan buluruz.
Tabirin sığmaz kaleme
Derdin dermandır yareme
İsmin yayılmaz âleme
Âşıklarda meşk olmasa

Kim okurdu kim yazardı

Bu düğümü kim çözerdi
Koyun kurt ile gezerdi
Fikir başka başk’olmasa
22. Toplum sorunlarıyla ilgisi olmayan divan şiirinde uzun süre
gül-bülbül edebiyatı yapılmıştır. Sanatlı, imgeli bir şiirdir bu.
Suya sabuna dokunmaz. Yaşamda karşılığı yoktur. Ama Güzel yüzün görülmezdi
böyle olmasında Osmanlı Devleti’nin sanat merkezi olan P Bu aşk bende dirilmezdi
İstanbul’da rahat bir yaşamın olması etkendir. Fakat 17. Güle kıymet verilmezdi
yüzyılda sorunlar İstanbul’da hissedilince büyük “didaktik” E
Âşık ve maşuk olmasa
sanatçılar ortaya çıkar. En didaktik divan şairi Nabi, bilim- S
sel nesrin kurucusu Kâtip Çelebi, en hicivci Nef’i bu yüzyıl-
Senden aldım bu feryadı
da ortaya çıkmışlardır. Bu da bize gösteriyor ki toplumsal
yaşamın dayatmaları edebiyatı yönlendirir çünkü edebiyat- Bu imiş dünyanın tadı
PES Paragraf Soru Bankası

çı da bir toplumun üyesidir. Anılmazdı Veysel adı

O sana âşık olmasa
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangileri
Âşık Veysel
ağır basmaktadır?
A) Olay içinde yaşatma - İzlenim kazandırma
B) İzlenim kazandırma - Örnekleme
C) Açıklama - Tanımlama
İDEAL SÜRE 21 dk MAKUL SÜRE 23 dk SİZİN SÜRENİZ
D) Açıklama - Örnekleme
E) Kanı değiştirme - Tanık gösterme

283
 HIZ VE NET ARTIRAN SİMÜLASYON KAVRAMLARI
Ağız eğmemek: Birine minnet etmemek.
Ahde vefa: a) Verdiği sözden caymama.
b) Yapılan anlaşmanın tarafı olan devletle-
rin anlaşmalara uyma zorunluluğu.
Aksan: Bir ülkenin insanlarına ve bir çev-
reye özgü söyleyiş özelliği.
Akson: Sinir li.
Alzaymır: İlerleyen yaşta ortaya çıkan ha-
tırlayamama hastalığı. Demans. Bunama.
Antikor: Vücuda giren antijenleri zararsız
duruma getirmek için organizmanın çıkar-
dığı bir madde.
Antijen: Vücuda girdiğinde antikor oluş-
masına yol açan virüs, bakteri, parazit gibi
protein yapısında bir madde.
Antoloji: Seçki.
Argüman: a) Bir şeyin doğruluğunu veya
gerçekliğini kanıtlayan araç, belge. b) Çı-
karım, kanıt. Tez, iddia, sav.
Bariz: Apaçık, belirgin, gözü çarpan, he-
men fark edilen.
Beşerî: a) İnsana ait, insanla ilgili, insana
değin. b) Bedensel, bedenle ilgili.
Beta: a) Yunan alfabesinin ikinci har.
b) Bir çeşit akvaryum balığıdır. 5-6 cm uzun-
luğunda ve kavgacı bir balık. c) Yabani pan-
car. d) Beta ışını ise ince metal levhalardan
geçebilen iyonlaştırıcı ışın yani elektrik yük-
lü atom oluşturan ışın.
Boşboğaz: a) Saklaması gereken şeyleri
söyleyiveren, sır saklayamayan. b) Geve-
ze, ayran ağızlı.
Borazan: Pirinç veya bakır borudan yapı-
lan üemeli, yüksek ses çıkaran bir çalgı.
Mecazi olarak bir düşüncenin sözcülüğünü
yapan, propagandacı.
Bozunum: a) Birleşik bir maddenin daha
PES Paragraf Soru Bankası
yalın bileşiklere veya bileşiklere tek yönlü
olarak ayrılması, dejenerasyon. b) Işın et-
kin bir çekirdeğin ışınım salarak değişmesi,
dejenerasyon.
Cihet: Yön, yan, taraf.
Çalakalem: Gelişigüzel yazma. Durmadan
hızlı hızlı yazma.
Dalalet: Sapkınlık, doğru yoldan ayrılma.
Delalet: Kılavuzluk, yol gösterme.
Demans: Bunama. Unutkanlık hastalığı.
Alzaymır.
Dembedem: Zaman zaman, arı sıra.
Depresyon: a) Bunalım. b) Çöküntü.
Derbeder: Yaşayışı, davranışı düzensiz.
Demir almak: a) Geminin yola çıkmak
üzere demirini denizden çekmesi, hareket
etmek üzere olmak. b) Argoda gitmek, sa-
vuşmak, yollanmak.
Demir atmak: a) Geminin bir yerde durması
için demirinin denize salınması. b) Mecazi
olarak bir yerde uzun süre kalmak.
Detay: Ayrıntı.
Detoks: Vücudumuzda biriken zararlı mad-
delerin dışarıya atılması. Toksinlerden arın-
ma.
Düet: Karşılıklı söylenen şarkı iki ses, iki
müzik.
Epope: Destan
Epik: Destansı.
Ekipman: Bir işi yapmak için gerekli olan
araç gereç, donanım.
Envaiçeşit: Çeşit çeşit, türlü türlü.
Esin: İlham. Sabah yeli.
Filtre: Süzgeç, süzek.
Finans: a) Para, mal. b) Parasal ve mali
işler.
Fruktoz: Meyve şekeri. Azı enerji ihtiyacını
karşılarken fazlası obeziteye ve karaciğer
yetmezliğine yol açar.
Galaksi: Gök ada
Gem vurmak: a) Hayvanın ağzına gem tak-
mak. b) Mecazi olarak engellemek, önüne
geçmek.
Göreceli: Varlığı bir başka şeyin varlığına
bağlı olan. Kesin olmayan, kişiden kişiye
değişen. Yere, zamana kişiye göre deği-
şen. Kesin olmayan.
Global: a) Küresel. b) Toptan.
Glutatyon: Serbest radikaller ile savaşa-
rak vücudumuzu koruyan moleküldür. Sis-
tein, glisin ve glutamit olmak üzere üç yapı
taşından oluşur. Bu üç amino asit glutatyo-
nu oluşturur.
Haset: Kıskançlık, çekememezlik.
284
Haz: Hoşa giden bir şeyin uyandırdığı duy-
gu, hoşlanma, tat alma.
Hemcins: Aynı cinsten olan.
Hesaba katmak: Bir işi yaparken bir başka
şeyi de göz önünde bulundurmak, dikkate
almak.
Hipokampus: Beynin hafızadan sorumlu
bölgesi. Limbik (beynin derinliklerinde bu-
lunan, duygu ve davranışların yönetimin-
den sorumlu olan bölgesi) sistemin bir par-
çasıdır, yakın bellek merkezindedir.
Hibrit: a) Melez. b) İki farklı güç kaynağı-
nın bir arada bulunması. c) Benzin yerine
elektrikle çalışan otomobil.
Hiciv: Yergi. Taşlama. Eleştirme.
İdman: Antrenman.
İhtişam: Görkem.
İkonografi: Dinî simgeleri inceleyen bilim.
İkonlarla ilgili bilgilere dayanan bilim.
İnsan-ı kâmil: Olgun insan.
İroni: a) Edebiyatta gülmece. b) Söylenen
sözün tersini kastederek alay etme.
İtidal: Aşırı olmama durumu, ölçülü olma
durumu.
İzolasyon: Yalıtım.
Kav: Ağaçlarda yetişen bir mantardan elde
edilen ve çabuk tutuşan, süngerimsi madde.
Kalibre: Mermilerde ve ateşli silahlarda
çap. 1 kalibre 0,254 mm’ye denktir.
Kateşin: Bir tür antioksiden. Çay ve bazı
meyvelerle sebzelerde bulunan antioksi-
dan etkili avonoid grubudur.
Kartografya: Harita bilimi.
Ket vurmak: Engel olmak, güçleştirmek.
Kifayetsiz: Yetersiz.
Konfor: Günlük hayatı kolaylaştıran maddi
rahatlık.
Kotarmak: Bir işin üstesinden gelmek. Ha-
zırlamak. Pişen yemeği başka kaba boşalt-
mak.
Konjonktür: a) Geçerli durum. b) Her türlü
durum veya şartın ortaya çıkardığı sonuç.
Korteks: Serebral korteks. Gri madde. Be-
yinde bulunan örtü.

Kod: a) Bir bilginin şifresi veya simgesi.
b) Bir bilgiye ulaşabilmek için kullanılan
simge veya simgeler dizisi.
Konsolide: a) Vadesi uzatılan borç.
b) Güçlendirmek, sağlamlaştırmak, pekiş-
tirmek.
Kreatif: Yaratıcı.
Kronik: Uzun süredir bir çözüm getirilme-
miş. Süreğen. Olayların sıra ile yazıldığı
tarih, vekaletname.
Kudretli: a) Güçlü olan, güçlü. b) Başarılı
ve üstün olan.
Mağrur: Gururlu. Kibirli ve kendini beğen-
miş. Kurumlu, büyüklenen.
Maliyet: Bir malı üretirken harcanan de-
ğerlerin toplamı.
Manzum: Şiir şeklinde yazılmış olan, na-
zım biçiminde olan.
Maruzat: Yaş, makam veya kıdem bakı-
mından büyük olan birine sunulan dilek,
bilgi, sunuş.
Matine: Gündüz gösterimi.
Mazur: Mazereti bulunan, mazeretli.
Meçhul: Bilinmeyen.
Menzil: a) Yolculukta dinlenmek amacıyla
durulan veya konaklanan yer. b) Bir günlük
yol. c) Konaklanan iki yer arasındaki uzak-
lık. d) Bir merminin ulaşabildiği uzaklık,
erim, hedef.
Mekanizma: Sistem, düzenek.
Mesuliyet: Sorumluluk.
Meşruiyet: Yasaya, dine, töreye uygunluk.
Geçerlilik, yasallık.
Metafor: Eğretileme. İstiare. Benzerlikten
yararlanılarak bir sözün başka bir sözcük
yerine kullanılması. Mecaz.
Mütevazı: Alçak gönüllü. Gösterişsiz, iddi-
asız.
Meteor: a) Gök taşı. b) Atmosfer içinde
oluşan sıcaklık değişmesi, rüzgâr, yıldırım,
yağmur, dolu vb. olaylara verilen genel ad.
Motto: a) Parola. b) Özdeyiş, slogan, afo-
rizma.
Hız ve Net Artıran Simülasyon Kavramları
Motto: Özdeyiş, slogan.
Müstear: Takma ad.
Muhayyile: Hayal gücü.
Müstesna: a) İstisna tutulan, ayrıksı. Bir
bütünün veya kuralın dışında olan. b) Ben-
zerliklerinden üstün olan, benzeri az bulu-
nan.
Müşterek: Ortak. Ortaklaşa.
Nöral: Sinir sistemiyle ilgili olan.
Nötrino: Işık hızına yakın hıza sahip olan,
elektriksel yükü sıfır olan ve maddelerin
içinden neredeyse hiç etkileşmeden geçe-
bilen temel parçacık.
Nummulites: Delikliler takımından bir de-
niz hayvanının disk şeklinde ve 19 cm ka-
dar olabilen fosili.
Otobiyografi: Öz yaşam öyküsü.
Öykülenme: Taklit.
Panorama: a) Yüksek bir yerden bakıldı-
ğında göz önüne serilen geniş görünüş.
b) Manzara, genel görünüm.
Patavatsız: Sözlerinin nereye varacağı-
nı hesaplamaksızın saygısızca konuşan,
davranışlarına dikkat etmeyen.
Patika: Keçi yolu, dar yol, çığır, yolak. Ge-
lip geçenlerin, ayak izlerinden oluşan, te-
kerlekli araç işlemeyen yol.
Pejmürde: a) Eski püskü, yırtık. b) Dağı-
nık, perişan.
Peşin hüküm: Ön yargı.
Pisboğaz: Eline geçeni zamansız ve ayırt
etmeksizin yiyen.
Platform: a) Yüksekçe yer. b) Dayanılan
düşünce veya düşüncelerin tümü. c) Bü-
yük çaplı tabakaların çarpılması ve bunun
sonucunda oluşan haf eğimlerle nitelenen
jeolojik yapı tipi.
Pot kırmak: Yersiz, dokunacak söz söyle-
mek, gaf yapmak, çam devirmek, baltayı
taşa vurmak.
Rafine: a) Kristalleştirme, damıtma gibi yön-
temlerle arındırma, ayıklama, süzme.
b) Hassa, duygulu, nazik, ince, seçkin.
Radikal: Kesin, köklü, kökten.
Rasyonalizm: Akılcılık, usçuluk.
285
Reaksiyon: a) Tepki. b) Yanıt. c) Kimyada
tepkime.
Rikkat: İncelik, zariik, zarafet.
Rutin: Her zaman yapılan, alışkanlık duru-
muna gelen.
Salt: Sadece, yalnızca içinde yabancı bir
öge bulunmayan, mutlak. An, saf.
Sair: Başka, öbür, diğer, öteki.
Savlamak: İddia etmek.
Seferberlik: Savaşta sahip olunan bütün
güçleri hazır duruma getirme.
Sırf: Sadece, yalnızca, bir tek.
Simülasyon: Bir şeyin tıpatıp benzeri.
Sinaps: Sinir hücrelerinin (nöron) diğer si-
nir hücrelerine ya da kas veya salgı bezleri
gibi nöron olmayan hücrelere mesaj ilet-
mesine olanak tanıyan özelleşmiş bağlantı
noktaları.
Sürüncemede bırakmak: Bir işi boş yere
geciktirmemek, uzatmak, sonuçlandırma-
mak.
Şuur: Bilinç.
Tahayyül: İmgeleme. Hayalde canlandır-
ma.
Tahlil: Çözümleme.
Tavsamak: Tavı geçmek, eski gücünü, hızı-
nı yitirmek, yavaşlamak, gevşemek.
Tog: Kumaşın ısı geçirgenliğini belirten bir
değer. Uyku tulumunun kalınlık birimi.
Topoğrafik: Yer bilimiyle ilgili. Topoğraf-
yayla ilgili olan.
Töre: a) Bir toplumda ahlak, gelenek, gö-
renek ve ortaklaşan alışkılarca belirlenmiş,
benimsenmiş davranış ve yaşama biçim-
lerinin, öteden beri uyulagelen toplumsal
kuralların şu ya da bu konuda tutulagelen
PES Paragraf Soru Bankası
yolların tümü. b) Toplumsal ahlak kuralları,
örf, âdet.
Vaka: Olay.
Vaveyla: Çığlık
Yekpare: Tek parça. Bölünmemiş.
Zahire: Gerektiğinde kullanılmak üzere
saklanan tahıl.
Zemheri: Kara kış. Zemherir.
 CEVAP ANAHTARI

ORYANTASYON TESTİ - 1 ................................................................................................................................................................................. Sayfa 5

1. A 2. C 3. B 4. C 5. A 6. C 7. B 8. D 9. A 10. B

ORYANTASYON TESTİ - 2 .................................................................................................................................................................................Sayfa 8

1. D 2. B 3. B 4. C 5. D 6. C 7. A 8. E 9. C 10. E

ORYANTASYON TESTİ - 3 ...............................................................................................................................................................................Sayfa 11

1. D 2. D 3. B 4. A 5. C 6. C 7. E 8. E 9. D 10. A 11. B 12. B

ORYANTASYON TESTİ - 4 ...............................................................................................................................................................................Sayfa 14

1. B 2. E 3. C 4. C 5. B 6. D 7. E 8. B 9. C 10. D 11. D 12. A

ORYANTASYON TESTİ - 5 ...............................................................................................................................................................................Sayfa 17

1. A 2. E 3. E 4. E 5. E 6. D 7. C 8. A 9. C 10. D 11. E 12. D

GELİŞTİRME TESTİ - 1 .....................................................................................................................................................................................Sayfa 24

1. C 2. C 3. C 4. B 5. A 6. C 7. B 8. B 9. E 10. D 11. D 12. E 13. B 14. A

GELİŞTİRME TESTİ - 2 ....................................................................................................................................................................................Sayfa 28

1. A 2. E 3. C 4. B 5. D 6. A 7. A 8. C 9. D 10. A 11. B 12. B 13. D 14. A

GELİŞTİRME TESTİ - 3 ....................................................................................................................................................................................Sayfa 32

1. B 2. B 3. D 4. E 5. A 6. D 7. D 8. C 9. A 10. E 11. D 12. E 13. A 14. C

GELİŞTİRME TESTİ - 4 ....................................................................................................................................................................................Sayfa 36

1. B 2. C 3. B 4. C 5. C 6. A 7. B 8. D 9. D 10. B 11. A 12. B 13. C 14. A

GELİŞTİRME TESTİ - 5 ....................................................................................................................................................................................Sayfa 40

1. B 2. C 3. B 4. E 5. D 6. B 7. C 8. B 9. E 10. B 11. A 12. C 13. C 14. D

KONTROL TESTİ - 1 ..........................................................................................................................................................................................Sayfa 47

1. E 2. A 3. B 4. D 5. A 6. D 7. C 8. A 9. C 10. A 11. E 12. C 13. B 14. A 15. D 16. E

KONTROL TESTİ - 2 .........................................................................................................................................................................................Sayfa 52

1. C 2. B 3. E 4. C 5. B 6. A 7. D 8. D 9. C 10. E 11. C 12. E 13. C 14. D 15. A 16. E

KONTROL TESTİ - 3 .........................................................................................................................................................................................Sayfa 56

1. C 2. E 3. E 4. A 5. D 6. A 7. B 8. A 9. C 10. E 11. E 12. C 13. A 14. B 15. E 16. B

KONTROL TESTİ - 4 .........................................................................................................................................................................................Sayfa 61

1. D 2. B 3. D 4. A 5. E 6. B 7. C 8. E 9. E 10. D 11. A 12. C 13. C 14. A 15. B 16 .E

KONTROL TESTİ - 5
PES Paragraf Soru Bankası

.........................................................................................................................................................................................Sayfa 65

1. A 2. E 3. A 4. E 5. B 6. B 7. E 8. E 9. C 10. D 11. D 12. B 13. D 14. C 15. A 16. E

İSTİKAMET TESTİ - 1 .......................................................................................................................................................................................Sayfa 73

1. C 2. A 3. B 4. C 5. D 6. E 7. D 8. C 9. C 10. A 11. E 12. C 13. D 14. A 15. E 16. B 17. A 18. E

İSTİKAMET TESTİ - 2 ......................................................................................................................................................................................Sayfa 78

1. C 2. D 3. C 4. D 5. B 6. B 7. E 8. E 9. C 10. C 11. A 12. B 13. A 14. E 15. C 16. D 17. A 18. A

İSTİKAMET TESTİ - 3 ......................................................................................................................................................................................Sayfa 84

1. B 2. C 3. D 4. C 5. B 6. E 7. D 8. A 9. C 10. B 11. E 12. C 13. E 14. D 15. B 16. A 17. C 18. B

286
 CEVAP ANAHTARI

İSTİKAMET TESTİ - 4 ......................................................................................................................................................................................Sayfa 90

1. C 2. A 3. D 4. C 5. C 6. C 7. E 8. A 9. D 10. C 11. A 12. A 13. B 14. A 15. C 16. A 17. E 18. B

İSTİKAMET TESTİ - 5 ..................................................................................................................................................................................... Sayfa 95

1. A 2. B 3. B 4. A 5. C 6. D 7. D 8. E 9. A 10. B 11. A 12. A 13. D 14. D 15. A 16. A 17. B 18. B

İRTİFA TESTİ - 1 ............................................................................................................................................................................................ Sayfa 103

1. C 2. A 3. C 4. C 5. B 6. A 7. C 8. D 9. C 10. A

11. B 12. D 13. B 14. C 15. C 16. E 17. E 18. C 19. C 20. E

İRTİFA TESTİ - 2 ............................................................................................................................................................................................Sayfa 109

1. C 2. C 3. B 4. B 5. D 6. D 7. D 8. A 9. A 10. A

11. D 12. E 13. B 14. B 15. E 16. D 17. B 18. D 19. B 20. E

İRTİFA TESTİ - 3 ........................................................................................................................................................................................... Sayfa 114

1. D 2. A 3. D 4. E 5. A 6. C 7. C 8. E 9. C 10. E

11. A 12. D 13. C 14. D 15. A 16. C 17. A 18. C 19. E 20. E

İRTİFA TESTİ - 4 ........................................................................................................................................................................................... Sayfa 120

1. C 2. A 3. C 4. A 5. B 6. C 7. B 8. D 9. E 10. D

11. E 12. D 13. B 14. B 15. A 16. E 17. D 18. E 19. B 20. C

İRTİFA TESTİ - 5 ........................................................................................................................................................................................... Sayfa 126

1. C 2. B 3. D 4. A 5. E 6. D 7. A 8. E 9. B 10. E

11. B 12. C 13. D 14. C 15. C 16. D 17. E 18. E 19. B 20. B

FARKINDALIK TESTİ - 1 ................................................................................................................................................................................ Sayfa 134

1. C 2. B 3. A 4. D 5. E 6. D 7. A 8. D 9. B 10. C 11. A

12. A 13. B 14. D 15. C 16. B 17. A 18. A 19. C 20. E 21. E 22. C

FARKINDALIK TESTİ - 2 ............................................................................................................................................................................... sayfa 143

1. D 2. D 3. A 4. C 5. D 6. A 7. D 8. D 9. D 10. D 11.E 12. D

13. A 14. E 15. A 16. E 17. C 18. E 19. B 20. C 21. E 22. A 23. A

FARKINDALIK TESTİ - 3 ............................................................................................................................................................................... Sayfa 151

1. A 2. B 3. A 4. D 5. C 6. A 7. B 8. C 9. C 10. E 11. D

12. C 13. A 14. D 15. D 16. D 17. E 18. A 19. E 20. E 21. C 22. D

FARKINDALIK TESTİ - 4 ............................................................................................................................................................................... Sayfa 158

PES Paragraf Soru Bankası

1. B 2. C 3. A 4. C 5. D 6. E 7. C 8. D 9. D 10. B 11. D

12. E 13. B 14. D 15. C 16. B 17. E 18. B 19. B 20. C 21. D 22. D

FARKINDALIK TESTİ - 5 ............................................................................................................................................................................... Sayfa 166

1. A 2. D 3. B 4. C 5. B 6. B 7. E 8. B 9. C 10. D 11. D 12. B

13. C 14. A 15. D 16. C 17. D 18. E 19. D 20. E 21. D 22. D 23. A

MUKAVEMET TESTİ - 1 ................................................................................................................................................................................. Sayfa 177

1. B 2. B 3. E 4. B 5. A 6. A 7. E 8. C 9. D 10. A 11. A 12. A 13. B

14. D 15. B 16. C 17. E 18. E 19. E 20. A 21. E 22. C 23. B 24.C 25. D

287
 CEVAP ANAHTARI

MUKAVEMET TESTİ - 2 ................................................................................................................................................................................ Sayfa 186

1. C 2. D 3. D 4. D 5. E 6. C 7. E 8. C 9. B 10. B 11. D

12. E 13. C 14. B 15. D 16. D 17. C 18. E 19. B 20. C 21. C 22. C

MUKAVEMET TESTİ - 3 .................................................................................................................................................................................Sayfa 193

1. A 2. C 3. A 4. D 5. D 6. D 7. A 8. B 9. B 10. A 11. D 12. D 13. E

14. C 15. B 16. C 17. B 18. E 19. C 20. B 21. E 22. D 23. C 24. C 25. A

MUKAVEMET TESTİ - 4 .................................................................................................................................................................................Sayfa 202

1. E 2. C 3. A 4. A 5. D 6. C 7. B 8. E 9. A 10. B 11. A 12. A

13. D 14. C 15. D 16. D 17. A 18. B 19. D 20. E 21. C 22. C 23. D 24. C

MUKAVEMET TESTİ - 5 .................................................................................................................................................................................Sayfa 209

1. B 2. E 3. C 4. A 5. C 6. D 7. D 8. A 9. A 10. D 11. E 12. E

13. E 14. C 15. E 16. E 17. D 18. C 19. B 20. A 21. E 22. C 23. B 24. C

MUKAVEMET TESTİ - 6 ................................................................................................................................................................................ Sayfa 217

1. B 2. A 3. C 4. B 5. A 6. B 7. C 8. C 9. E 10. C 11. D 12. C

13. D 14. B 15. B 16. E 17. B 18. D 19. D 20. B 21. D 22. B 23. E 24. B

MUKAVEMET TESTİ - 7 ................................................................................................................................................................................ Sayfa 224

1. B 2. B 3. C 4. A 5. E 6. C 7. D 8. A 9. E 10. C 11. D 12. D

13. D 14. D 15. B 16. D 17. C 18. B 19. E 20. E 21. B 22. D 23. C 24. C

MUKAVEMET TESTİ - 8 ................................................................................................................................................................................ Sayfa 231

1. D 2. E 3. A 4. A 5. A 6. A 7. D 8. C 9. D 10. C 11. C 12. C 13. D

14. A 15. C 16. A 17. B 18. C 19. E 20. E 21. C 22. D 23. C 24. E 25. E

MUKAVEMET TESTİ - 9 ................................................................................................................................................................................ Sayfa 238

1. B 2. D 3. C 4. A 5. D 6. B 7. A 8. A 9. B 10. B 11. A 12. D 13. A

14. D 15. B 16. C 17. D 18. E 19. C 20. B 21. B 22. A 23. C 24. D 25. E

SİMÜLASYON TESTİ - 1 ................................................................................................................................................................................ Sayfa 249

1. C 2. A 3. A 4. A 5. E 6. B 7. B 8. E 9. C 10. C 11. B

12. B 13. D 14. E 15. D 16. A 17. D 18. A 19. E 20. D 21. D

SİMÜLASYON TESTİ - 2 ............................................................................................................................................................................... Sayfa 256

1. A 2. B 3. A 4. C 5. A 6. A 7. E 8. B 9. A 10. C 11. C

12. D 13. A 14. D 15. A 16. C 17. A 18. D 19. A 20. E 21. B 22. E

SİMÜLASYON TESTİ - 3 ............................................................................................................................................................................... Sayfa 263

PES Paragraf Soru Bankası

1. B 2. D 3. C 4. C 5. B 6. C 7. C 8. B 9. A 10. C 11. E 12. A

13. C 14. E 15. C 16. E 17. D 18. E 19. A 20. B 21. E 22. E 23. E

SİMÜLASYON TESTİ - 4 ............................................................................................................................................................................... Sayfa 270

1. B 2. A 3. E 4. C 5. E 6. A 7. C 8. E 9. D 10. E 11. B

12. B 13. D 14. C 15. D 16. B 17. A 18. D 19. E 20. B 21. C

SİMÜLASYON TESTİ - 5 ............................................................................................................................................................................... Sayfa 277

1. E 2. B 3. E 4. D 5. C 6. E 7. D 8. A 9. A 10. E 11. B

12. C 13. E 14. C 15. B 16. C 17. D 18. B 19. D 20. E 21. D 22. D

288