Professional Documents
Culture Documents
11 19
11 19
11 19
კაზუსების კრებული
გიორგი რუსიაშვილი
ვალდებულებითი სამართლის
ზოგადი ნაწილი
გამომცემლობა
„იურისტების
სამყარო“
გამომცემლობა
„იურისტების
სამყარო“
1
Sinaarsi
2 3
kazusi: „avTo (matyuara) sinalagma da nadirobis §1 valdebulebis Sesrulebis SeuZlebloba
trfiali gogi“.................................................................................. 174
literatura: Brox/Walker, SchuldR AT29 (2003), § 29 Rn. 17 ff.; Ca-
kazusi: damwvari „eSmakni”............................................................. 194
kazusi: „Cxenkeli da misi Zma“...................................................... 210
naris, Die von beiden Parteien zu vertretende Unmöglichkeit FS Lorenz
II. safrangeTi .................................................................................... 218 (2004), 147; Emmerich, BGB-Schuldrecht Besonderer Teil, § 3 IV 1 Rn.
III. inglisi .......................................................................................... 221 14 (13); Hemmer/Wüst/Tyroller, Schuldrecht AT (2014), 112; Köhler/
§ 6 mesame piri xelSekrulebaSi ....................................................... 225 Lorenz, Prüfe dein Wissen, SchuldR II18 (2007), Fall 8; Looschelders, Schul-
germania ............................................................................................. 225 drecht AT9 (2011); Rn. 455-483; Medicus, Bürgerliches Recht20 (2004),
kazusi: „gaSorebuli qmari“ ........................................................ 230 Rn. 275; Medicus, Schuldrecht I18 (2008), Rn. 503g; Ranieri, Europäisches
kazusi: „zurab veSapiZis agaraki“.............................................. 235 Obligationenrecht3 (2009), 636; Palandt/Heinrichs, BGB67, § 243 Rn. 5; §
kazusi: `naCuqari BMW X6~ .......................................................... 238
278 Rn. 7; § 300 Rn. 1-7; Zimmer, Das neue Recht der Leistungsstörun-
kazusi: „gaseirneba antaliaSi“ .................................................. 242
§ 7 winasaxelSekrulebo urTierTobidan warmoSobili gen, NJW 2002, 1.
pasuxismgebloba .................................................................................. 251
I. Sesavali .......................................................................................... 251 I. Sesavali
II. winasaxelSekrulebo urTierTobis warmoSoba ............... 255
RGZ 78, 231: .......................................................................................... 255 yoveli xelSekruleba ideba imisaTvis, rom Sesruldes da
BGH ZIP 1998, 1134: .............................................................................. 256 Tu ar sruldeba, xdeba misi iZulebiT Sesruleba. magram
III. winasaxelSekrulebo urTierTobis Sinaarsi ................. 257 xandaxan am iZulebiT Sesrulebas azri ar aqvs, radgan
1. absoluturi samarTlebrivi sikeTeebis dacva ............... 257 Sesruleba SeuZlebelia. romis samarTlisaTvis cnobili
2. qonebis dacva ............................................................................... 257 principi impossibilium nulla est obligatio (SeuZleblis Sesrule-
BAG, JZ 1964, 324:.................................................................................. 258
bis valdebuleba ar arsebobs), ama Tu im formiT, dResac
BGH, NJW, 1998, 302:............................................................................. 259
kazusi: „ezo WiSkris gareSe“ ...................................................... 260
cnobilia yvela Tanamedrove marTlwesrigebisaTvis, Tum-
ca, valdebulebis Sesrulebis SeuZleblobidan gamomdi-
nare samarTlebrivi Sedegebi yvela marTlwesrigSi erTi
da imave ar aris. germanuli samarTlis ojaxis qveynebma
ukve karga xania gadauxvies romis samarTlis tradicias da
Sesrulebis SeuZleblobas sul sxva adgili miuCines xel-
Sekrulebis darRvevis dogmatikaSi.
II. germania
valdebulebis Sesrulebis SeuZlebloba aris movlena,
romelic aferxebs valdebulebis Sesrulebas xangrZlivi
drois ganmavlobaSi an saerTod gamoricxavs mas. germa-
nuli samarTlis ojaxis marTlwesrigebSi SeuZlebloba
valdebulebis iseTive rigiTi darRvevaa, rogorc yvela
sxva darRveva, magaliTad, naklovani Sesruleba, Sesrule-
4 5
bis vadis gadacileba da ase Semdeg. Tumca es gadawyveta gaTvaliswinebiT, SesaZlebelia gamoiricxos misTvis val-
yovelTvis ar iyo aRiarebuli; SeuZlebloba yovelTvis debulebis Sesrulebis dakisreba. 7. „namdvil SeuZleblo-
ar iyo valdebulebis darRvevis erT-erTi rigiTi SemTx- bas” upirispirdeba „praqtikuli SeuZlebloba“, romelsac
veva da es ase ar aris miCneuli sxva marTlwesrigebSi. ger- sxvagvarad, aseve, ekonomikur SeuZleblobasac uwodeben,
manul gadawyvetas upirispirdeba franguli da zogadad mowesrigebulia gsk-is 275-e paragrafis me-2 nawilSi da gu-
romanuli qveynebis modeli, romelic emyareba romauli lisxmobs SemTxvevas, rodesac valdebulebis Sesruleba
samarTlis tradicias – SeuZlebloba am marTlwesrigebSi mxolod Seusabamo xarjebiTaa SesaZlebeli. praqtikuli
aris valdebulebis Sesrulebis sazRvari, ris iqiTac aRar SeuZleblobis magaliTi, romelic TiTqmis yovel germa-
SeiZleba Sesrulebis moTxovna. germaniaSi ki, es SeuZle- nul saxelmZRvaneloSia moyvanili, aris zRvis fskerze
bloba iwvevs mxolod pirveladi valdebulebis gaqrobas daSvebuli beWedi, romlis amoRebasac Seusabamo xarje-
gsk-is 275-e paragrafis Sesabamisad, ris Semdegac gadavdi- bi sWirdeba1. am SemTxvevaSi Sesrulebis valdebuleba ar
varT meorad moTxovnebze – Tu movales miuZRvis brali am qreba avtomaturad kanonis safuZvelze, aramed mxolod
SeuZleblobis dadgomaSi, maSin is kreditors unazRau- maSin, Tu movale am garemoebaze miuTiTebs – gsk-is 275-e
rebs zians. paragrafis me-2 nawili warmoadgens Sesagebels. movales
dResdReobiT germanul samarTalSi gamoyofen valdebu- SeuZlia ar waradginos es Sesagebeli da mainc Seasrulos
lebis Sesrulebis SeuZleblobis araerT saxes: valdebuleba Seusabamo xarjebis gaweviT. 8. „Tvisobrivi
SeuZlebloba“ exeba SemTxvevas, rodesac mxolod naklo-
1. „sawyisi SeuZleblobaa” saxeze, rodesac saxelSekrule-
vani Sesrulebaa SesaZlebeli, xolo jerovani Sesruleba
bo valdebulebis Sesruleba ukve misi warmoSobis momen-
SeuZlebelia. 9. „namdvili SeuZleblobis“ erT-erT SemTx-
tisaTvis SeuZlebelia. 2. „Semdgomi SeuZlebloba” ewodeba
vevas warmoadgens samarTlebrivi SeuZlebloba. magali-
SeuZleblobas, romelic valdebulebis warmoSobis Semd-
Tad, yofili eqimi kisrulobs pacientisaTvis operaciis
gom dgeba. amis garda, SeuZleblobas ganasxvaveben namdvi-
Catarebas saxlis pirobebSi, miuxedavad imisa, rom ar fl-
lobisa da aranamdvilobis kriteriumis mixedviT. 3. „namd-
obs Sesabamis licenzias. aseve samarTlebrivi SeuZleblo-
vili SeuZlebloba“ gulisxmobs valdebulebis Sesrule-
baa saxeze, rodesac gamyidvels nivTis miwodeba mxolod
bis Semaferxebel gadaulaxav garemoebebs. „namdvil Seu-
produqciis Semotanis akrZalvis darRveviT SeuZlia.
Zleblobas” iwvevs, magaliTad, bunebis dauZleveli Zala,
Tumca, Tu xelSekruleba aranamdvilia gsk-is 134-e da 138-
rasac aseve fizikuri SeuZlebloba ewodeba. 4. „obieqturi
e paragrafebis Sesabamisad (anu amoralurobisa da kanon-
SeuZleblobaa” saxeze, rodesac valdebulebis Sesruleba,
sawinaRmdegoobisda gamo), maSin gsk-is 275-e paragrafis
rogorc konkretuli movalisaTvis, aseve yvela sxva piri-
1-li nawili, ra Tqma unda, ar gamoiyeneba. 10. gsk-is 275-e
saTvis gamoricxulia. 5. „subieqtur SeuZleblobad“ iwo-
paragrafis 1-li nawili exeba aseve „nawilobrivi SeuZle-
deba SemTxveva, rodesac valdebulebis Sesruleba mxolod
blobis“ SemTxvevas. Sesrulebis valdebuleba im nawilSi,
movalisaTvis aris SeuZlebeli. 6. gsk-is 275-e paragrafis
ra nawilSic is SeuZlebelia, qreba, xolo danarCen nawil-
me-3 nawilSi mowesrigebulia „pirovnuli SeuZleblobis“
Si rCeba ZalaSi. Tu kreditors ar aqvs interesi nawilo-
SemTxveva, anu rodesac movales valdebuleba piradad
brivi Sesrulebis mimarT, maSin mas SeuZlia moiTxovos
aqvs Sesasrulebeli (SromiTi xelSekruleba, sxva mom-
saxurebis xelSekrulebebi). am dros, misi piradi mizezis
1 Zimmer, NJW 2002, 1.
6 7
zianis anazRaureba mTliani valdebulebis sanacvlod an kazusi: „maCabliseuli riCard III“
gavides xelSekrulebidan Sesrulebis SeuZleblobis sa-
fuZvliT. 11. „gardamavali SeuZleblobisas“ Sesrulebis myidveli m SeiZens g-s bukinistur maRaziaSi Seqspiris `riCard
valdebuleba gsk-is 275-e paragrafis 1-li nawilis Sesaba- III~-is maCabliseuli Targmanis pirvel, 1893 wlis gamocemas.
Tumca, imis gamo, rom g-s surs kidev ramdenime xniT Tavi moiwonos
misad gamoricxulia mxolod droebiT. Tu es gardamavali
vitrinaSi gamodebuli wigniT, SeTanxmdebian rom m nayid nivTs
SeuZlebloba movalis braliTaa gamowveuli, maSin man un-
mxolod erTi kviris Semdeg wamoiRebs. xelSekrulebis dadebidan
da aanazRauros Sesrulebis dayovnebiT gamowveuli ziani.
ori dRis Semdeg g-s maRazias mokle CarTvis Sedegad uCndeba
gamonaklis SemTxvevaSi SesaZlebelia movale Sesrulebis xanZari, ris Semdegac, maRaziaSi arsebuli yvela wigni, maT Soris
valdebulebisagan gaTavisufldes, aseve, gardamavali m-saTvis miyiduli Seqspiris Targmanic, ganadgurdeba. erTi
SeuZleblobis drosac. kviris Semdeg, rodesac m nayidi nivTis wamosaRebad Semoivlis
da momxdaris Sesaxeb Seityobs, g-sgan moiTxovs imave gamocemis
sxva egzempliaris gadacemas, razec g miugebs, rom es gamocema mas
hqonda mxolod erTi cali. Tavad mokle CarTva gamowveuli iyo
Zabvis vardniT, romelTan dakavSirebiTac g-s aseve ar ekisreba
pasuxismgebloba.
saqarTvelos samoqalaqo
germaniis samoqalaqo kodeqsi2
kodeqsi
10 11
amoxsna: erT saukuneze metia gasuli da TiToeuli es egzempliari
(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT) warmoadgens meorad nivTs, xolo yvela meoradi nivTi ki
aris individualuri niSniT gansazRvruli nivTi. Sesabami-
sad, am nivTis ganadgurebis Semdeg misiT Sesrulebis val-
I. m-s moTxovnebi g-s mimarT: debuleba aRar arsebobs, gsk-is 275-e muxlis 1-li nawilis
1. wignze sakuTrebisa da mflobelobis gadacemis Sesabamisad.
moTxovna
miuxedavad imisa, rom saqarTvelos samoqalaqo ko-
m-s SeiZleba hqondes g-s mimarT wignze sakuTrebisa da deqsSi valdebulebis Sesrulebis SeuZleblobis
mflobelobis gadacemis moTxovna gsk-is 433-e paragrafis momwesrigebeli danawesi ar moipoveba3, saqarTvelo-
1-li nawilis (ssk-is 477-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad, Sic, SeuZlebeli valdebulebis Sesruleba SeuZlebe-
risTvisac aucilebeli nasyidobis xelSekruleba m-sa da lia da aTavisuflebs movales am valdebulebisagan.
g-s Soris saxezea.
saqarTvelos samoqalaqo
germaniis samoqalaqo kodeqsi
kodeqsi
16 17
§249. zianis anazRaurebis forma da muxli 408. pirvandeli mdgoma- §280. zianis anazRaureba valdebu- muxli 394. zianis anazRaurebis
farglebi. reobis aRdgenis movaleoba. 1. lebis darRvevisas. moTxovna valdebulebis darR-
(1) pirma, romelic valdebulia aa- im pirma, romelic valdebulia vevisas.
(1) Tu movale arRvevs valdebule-
nazRauros ziani, unda aRadginos is aanazRauros ziani, unda aRad-
biT-samarTlebrivi urTierTobidan 1. movalis mier valdebulebis
mdgomareoba, romelic iarsebebda, ginos is mdgomareoba, romelic
gamomdinare Tavis valdebulebas, darRvevisas kreditors SeuZlia
rom ar damdgariyo anazRaurebis ma- iarsebebda, rom ar damdgariyo
maSin kreditors SeuZlia moiTxovos moiTxovos amiT gamowveuli zia-
valdebulebeli garemoeba. anazRaurebis mavaldebulebeli
amiT gamowveuli zianis anazRaureba. nis anazRaureba. es wesi ar moqme-
garemoeba.
es wesi ar moqmedebs maSin, rodesac debs maSin, roca movales ar ekis-
movales ar ekisreba pasuxismgeblo- reba pasuxismgebloba valdebu-
§254. Tanabraleuloba. muxli 415. dazaralebulis bra- ba valdebulebis darRvevisaTvis. ... lebis darRvevisaTvis. ....
li zianis dadgomaSi.
(1) Tu zianis dadgomas xeli Seu-
wyo dazaralebulis braleulma 1. Tu zianis warmoSobas xeli Seu-
moqmedebam, maSin zianis anazRau- wyo dazaralebulis moqmedeba- amoxsna:
rebis valdebuleba, iseve rogorc mac, maSin zianis anazRaurebis
anazRaurebis moculoba, damokide- valdebuleba da am anazRaurebis
(qarTuli da germanuli samarTlis mixedviT)
bulia imaze, ufro metad ra mocu- moculoba damokidebulia imaze,
lobiT aris gamowveuli ziani erTi Tu ufro metad romeli mxaris
an meore mxaris braliT. (2) aRniSnu- braliT aris ziani gamowveuli. (2)
li wesi moqmedebs, agreTve, im Sem- aRniSnuli wesi moqmedebs, agre- I. m-s manqanaze sakuTrebisa da mflobelobis gadacemis
TxvevebSi, rodesac dazaralebulis Tve, im SemTxvevebSi, rodesac da- moTxovna
brali gamoixateba umoqmedobaSi, zaralebulis brali gamoixateba
mieqcia movalis yuradReba im uCveu- umoqmedobaSi, mieqcia movalis m-s SeiZleba hqondes g-s mimarT manqanaze sakuTrebisa da
lod didi zianis safrTxeze, romlis yuradReba im uCveulod didi zia- mflobelobis gadacemis moTxovna gsk-is 433-e paragrafis
Sesaxebac movalem ar icoda da mas nis safrTxeze, romlis Sesaxebac 1-li nawilis (ssk-is 477-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad.
arc unda scodnoda anda dazarale- movalem ar icoda da mas arc unda
bulma ar miiRo zomebi zianis Tavi- scodnoda anda dazaralebulma ar es moTxovna warmoiSva g-sa da m-s Soris nasyidobis dade-
dan asacileblad an Sesamcireblad. miiRo zomebi zianis Tavidan asa- basTan erTad.
Sesabamisad gamoiyeneba §278 norma. cileblad an Sesamcireblad. Sesa-
bamisad gamoiyeneba §278 norma.
Tumca es moTxovna SeiZleba aRar arsebobdes gsk-is 275-e
paragrafis 1-li nawilis Sesabamisad, Tu misi Sesruleba
§276. movalis pasuxismgebloba. muxli 395. zianis anazRaurebis SeuZlebeli gaxda. valdebulebis Sesruleba SeuZlebe-
movaleobisagan ganTavisufle-
(1) movale pasuxs agebs ganzraxvisa
bis Sesaxeb winaswari SeTanxme- lia, Tu Sesrulebis miznis miRweva ukve aRar SeiZleba.
da gaufrTxileblobisas, Tu dadge- mocemul SemTxvevaSi nasyidoba exeboda meorad nivTs, ro-
bis dauSvebloba.
nili ar aris ufro mkacri an msubuqi
pasuxismgebloba an igi ar gamomdina- 1. movales pasuxismgebloba dae- melic aris individualuri niSniT gansazRvruli. misi ga-
reobs valdebulebiT samarTlebri- kisreba mxolod ganzraxi an gau- nadgurebis Semdeg am nivTze mflobeloba-sakuTrebis ga-
vi urTierTobis Sinaarsidan, kerZod frTxilebeli moqmedebiT miyene- dacema, an misi sxva nivTiT Canacvleba gaxda SeuZlebeli,
ki, garantiis an saqonlis damzadebis buli zianisaTvis, Tu sxva ram ar
riskis kisrebiT. Sesabamisad gamoi- aris gaTvaliswinebuli da val-
ris gamoc ara mxolod movalisaTvis, aramed nebismieri pi-
yeneba §§827 da 828 normebi. (2) gau- debulebis arsidanac sxva ram ar risaTvis SeuZlebelia valdebulebis Sesruleba – „obieq-
frTxileblobiT moqmedebs piri, gamomdinareobs. 2. dauSvebelia turi SeuZlebloba“ gsk-is 275-e paragrafis 1-li nawilis
romelic ver iCens samoqalaqo brun- mxareTa winaswari SeTanxmeba mo-
vaSi aucilebel gonivrul zrunvas. valis mier ganzraxi moqmedebiT
me-2 variantis Sesabamisad. g gaTavisuflda Sesrulebis
(3) movale ar SeiZleba winaswar ga- valdebulebis darRvevisas zianis valdebulebisagan.
Tavisufldes pasuxismgeblobisagan anazRaurebisagan misi ganTavisu- Sedegi: manqanaze mflobelobisa da sakuTrebis gadacemis
ganzraxvisaTvis. flebis Sesaxeb.
moTxovna gsk-is 433-e paragrafis 1-li nawilis 1-li winada-
18 19
debis (ssk-is 477-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad aRar manqanas, g savaraudod ar amoyiravdeboda. Tumca arc Ta-
arsebobs. vad g iyo srulebiT ubralo. masac siCqarisaTvis rom ar
gadaeWarbebina, savaraudod SesZlebda, saWis damorCile-
II. g-s nasyidobis fasis moTxovna bas. Sesabamisad, Sesrulebis SeuZlebloba gamowveulia
orive mxaris braliT (50/50) da arc erTi ar aris metwilad
g-s SeiZleba hqondes m-s mimarT nasyidobis fasis mo- pasuxismgebeli am SeuZleblobaze.
Txovnis ufleba gsk-is 433-e paragrafis me-2 nawilis (ssk-is
477-e muxlis me-2 nawilis) Sesabamisad, Tu es sapirispiro
moTxovna ar gaqarwylebula gsk-is 326-e paragrafis (ssk-is 1.2. ormxrivi braliT gamowveuli SeuZlebloba
406-e muxlis) Sesabamisad. ormxrivi braliT gamowveuli SeuZlebloba, rodesac arc
1. sapirispiro moTxovnis gaqarwyleba erTi mxaris brali ar aWarbebs meoris brals (an mxolod
umniSvnelod aWarbebs), arc qarTul da arc germanul ka-
nasyidobis fasis moTxovna, romelic warmoiSva nasyido-
nonSi mowesrigebuli ar aris.
bis dadebasTan erTad, SeiZleba gaqarwylebuliyo gsk-is
326-e paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis 1-li va- germanul iuridiul literaturaSi am SemTxvevis gada-
riantis (ssk-is 406-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad, Tu sawyvetad sami mosazrebaa gamoTqmuli.
aRar arsebobs misi sapirispiro moTxovna. myidvelis mo- a) pirveli mosazreba5: sapirispiro Sesrulebis moTxovna
Txovna manqanaze mflobelobisa da sakuTrebis gadacemas- rCeba ZalaSi, Tumca misi moculoba unda Semcirdes kredi-
Tan dakavSirebiT, rogorc zemoT davadgineT, aRar arse- toris bralis Sesabamisad, gsk-is 254-e paragrafis mixed-
bobs SeuZleblobisda gamo (gsk-is 275-e paragrafis 1-li viT. anu gamyidvels eqneba 1000 laris moTxovnis ufleba.
nawili).
diferenciaciis meTodiT ganisazRvreba is ziani, ro-
melic myidvels miadga valdebulebis Sesrulebis
1.1. kreditoris braliT gamowveuli SeuZlebloba SeuZleblobiT (gsk-is 280-es 1-li da me-3 nawili da
Tumca miuxedavad sapirispiro moTxovnis gaqarwylebi- 283-e paragrafi, ssk-is 394-es 1-li da me-2 nawili), ro-
sa, gamyidveli SeinarCunebda Tavis moTxovnis uflebas, melic, Tavis mxriv, unda Semcirdes gsk-is 254-e para-
Tu garemoeba, romelic gamyidvels aTavisuflebs Sesru- grafis analogiiT gamoyenebis Sedegad. manqana rom ar
lebis valdebulebisagan (anu Sesrulebis SeuZlebloba), ganadgurebuliyo myidvels eqneboda manqana, romlis
mxolod an metwilad myidvelis braliT iqneboda gamow- Rirebulebac aris 2300 lari 2000 larad. Sesabamisad,
veuli (gsk-is 326-e paragrafis me-2 nawili, ssk-is 406-e mu- misi ziani Seadgens 300 lars. marTalia, misi namdvili
xlis 1-li nawili)4. m-m marTlac Seitana wvlili g-s meora- ziani Seadgens 1300 lars, radgan is axla veRar iRebs
di manqanis ganadgurebaSi, ris Semdegac dadga Sesrulebis manqanas da 1000 lari mainc unda gadaixados, magram,
SeuZlebloba – dasaSvebze metad rom ar miaxloeboda g-s miuxedavad imisa, rom es aTasi laric ziania, is ar
anazRaurdeba movalis bralis ararsebobis gamo –
4 kreditoris mier miRebis vadis gadacileba da fasis riskis gadasvlis brali ukve gaviTvaliswineT da mas meorejer veRar
SemTxvevebi – rodesac myidveli aseve ar Tavisufldeba Sesrulebis
valdebulebisagan, miuxedavad sapirispiro moTxovnis dakargvisa, – aq 5 Canaris, FS Lorenz, 147, Medicus, Schuldrecht I, Rn. 503g; SejamebisaTvis Sead.
Tavidanve ar gamogvadgeba. Palandt/Grüneberg, § 326 Rn.15.
20 21
gaviTvaliswinebT, swored amitomac ixdis myidveli laSi toveben, miuxedavad imisa, rom orive mxridan Tanaba-
1000 da ara 2000 lars. amis gamo, anazRaurdeba mxo- ri bralis SemTxveva gsk-is 326-e muxlis me-2 nawilis 1-li
lod 300 lari, magram gsk-is 254-e paragrafis (ssk-is winadadebiT (ssk-is 406-e muxlis 1-li nawiliT) mowesri-
415-e muxlis) mixedviT masac vyofT orze. gebuli ar aris. am mosazrebis Tanaxmad Tanabari braleu-
lobis SemTxvevaSi aRar arsebobs aseve sapirispiro val-
b) meore mosazreba: sapirispiro Sesrulebis moTxovna rCe-
debulebis Sesrulebis moTxovna gsk-is 326-e muxlis 1-li
ba mTliani moculobiT ZalaSi, magram kreditors, romlis
nawilis 1-li winadadebis (ssk-is 406-e muxlis 1-li nawilis)
moTxovnis uflebac SeuZlebeli gaxda, aqvs surogaciis
Sesabamisad. g ver moiTxovs m-sagan verc mTlian da verc
meTodis meSveobiT Sesrulebis nacvlad zianis moTxovnis
ganaxevrebul fass.
ufleba, romlis moculobac unda Semcirdes gsk-is 254-e
paragrafis Sesabamisad. mocemuli gadawyvetis upirates- aseve ar aqvs valdebulebis Sesrulebis nacvlad zia-
obas warmoadgens gsk-is 254-e paragrafis pirdapiri gamo- nis moTxovnis ufleba, radgan (gsk-is 283-e paragra-
yenebis SesaZlebloba. fis/ssk-is 394-e muxlis me-2 nawilis mixedviT) amisi
eqskursi: magaliTad, a-m da b-m gacvales Tav-Tavian- winapirobaa Tavdapirveli Sesrulebis moTxovnis
Ti avtomanqanebi da a-m, sanam b-s Tavis manqanaze saku- uflebis arseboba, romelic gaxda SeuZlebeli. mo-
Trebas gadascemda, braleulad gaanadgura es manqa- cemul SemTxvevaSi ki movale Tavisufldeba fasis
na. diferenciaciis meTodis meSveobiT, b-s SeeZlebo- gadaxdis valdebulebisagan, romelic yovelTvis Se-
da mxolod im namati Rirebulebis moTxovna, romli- saZlebelia. Sesabamisad, aRar arsebobs valdebule-
Tac a-s manqanis Rirebuleba aWarbebda misi manqanis ba, romlis nacvladac gamyidveli moiTxovda zianis
Rirebulebas. surogaciis meTodis meSveobiT, b-s anazRaurebas.
aTvis SeeZleboda b-saTvis gadaeca sakuTreba saku- Tu mesame mosazrebas gaviziarebT, romelic kanonis te-
Tar manqanaze da sanacvlod moeTxova a-s ganadgure- qstTan yvelaze axlosaa, gamyidveli dakargavda fasis
buli manqanis sruli Rirebuleba. gsk-is 326-e para- moTxovnis uflebas, radgan am moTxovnis SenarCuneba mxo-
grafis 1-li nawili aseT daSvebas ar ewinaaRmdegeba, lod maSin iqneboda SesaZlebeli, Tu SeuZlebloba gamow-
radgan kreditori gsk-is 249-e paragrafis 1-li nawi- veuli iqneboda mxolod an umTavresad myidvelis braliT.
lis 1-li winadadebis (ssk-is 408-e muxlis 1-li nawi- sxva SemTxvevaSi unda moqmedebdes gsk-is 326-e paragrafis
lis) Sesabamisad unda CavayenoT iseT mdgomareobaSi, 1-li nawilis 1-li winadadebis 1-li variantis (ssk-is 406-e
rogorSic is iqneboda zianis momtani faqti rom ar muxlis 1-li nawilidan ukudaskvniT miRebuli) wesi. mo-
damdgariyo. gabatonebuli mosazrebiT kreditors cemul SemTxvevaSi SeuZlebloba ar aris gamowveuli mxo-
aqvs ufleba airCios diferenciaciisa da surogaciis lod an umTavresad kreditoris braliT, ris gamoc is ara
meTodebs Soris. kiTxvis niSnis qveS dgas, dasaSvebia mxolod kargavs fasis moTxovnis uflebas, aramed aseve
Tu ara surogaciis meTodiT valdebulebis Sesru- ver moiTxovs zianis anazRaurebas Sesrulebis sanacvlod,
lebis efeqtis gamowveva. rogorc zemoT vaxseneT.
g) mesame mosazreba: orive gadawyvetis nakls warmoadgens
is faqti, rom isini sapirispiro Sesrulebis moTxovnas Za-
22 23
III. g-s moTxovna zianis anazRaurebasTan dakavSirebiT myidvelisagan zianis anazRaureba sxeulis dazianebisa-
damatebiTi valdebulebis darRvevis gamo Tvis, romelic mas manqanis gadayiravebiT miadga, Tumca am
zianis anazRaurebis moculobac unda ganaxevrdes.
Tumca miuxedavad Sesrulebis nacvlad zianis anazRaure-
bis gamoricxvisa, g-s SeiZleba hqondes xelSekrulebidan saboloo Sedegi: g-s aqvs m-sagan zianis anazRaurebis mo-
warmoSobili damatebiTi valdebulebis darRvevisaTvis Txovnis ufleba damatebiTi valdebulebis darRvevis ga-
zianis anazRaurebis moTxovnis ufleba gsk-is 280-e para- mo gsk-is 280-e muxlis 1-li nawilisa da 241-e muxlis me-2
grafis 1-li nawilisa da 241-e paragrafis me-2 nawilis (ssk- nawilis (ssk-is 394-es 1-li da 316-e muxlis me-2 nawilebis)
is 394-e muxlis 1-li nawilisa da 316-e muxlis me-2 nawilis) Sesabamisad.
Sesabamisad.
kreditors xelSekrulebidan ekisreba damatebiTi val-
debuleba, ar gaxados movalis valdebuleba SeuZlebeli.
es valdebuleba m-m daarRvia, ris Sedegadac g-m sakuTa-
ri valdebulebis SeuZleblobasTan erTad dakarga aseve
sapirispiro moTxovnis ufleba, gsk-is 326-e muxlis 1-li
nawilis Sesabamisad (ukudaskvna ssk-is 406-e muxlis 1-li
nawilidan), radgan masac miuZRoda SeuZleblobis dad-
gomaSi brali da es SemTxveva ar aris moculi gsk-is 326-e
paragrafis me-2 nawilis sagamonakliso danawesiT (ssk-is
406-e muxlis 1-li nawiliT). sapirispiro moTxovnis dakar-
gva warmoadgens g-s zians. es valdebuleba g-m daarRvia
braleulad –gaufrTxileblobiT – gsk-is 276-e paragrafis
me-2 nawilis (ssk-is 395-e muxlis 1-li nawilis) mixedviT. man
ar gamoiCina samoqalaqo brunvaSi aucilebeli windaxedu-
loba, rodesac dasaSvebze metad miuaxlovda g-s gadaWar-
bebuli siCqariT moZrav avtomanqanas. am gaufrTxileblo-
bisaTvis is pasuxs agebs am paragrafis 1-li nawilis (ssk-is
395-e muxlis 1-li nawilis) mixedviT. g-s aqvs, amrigad, m-sa-
gan zianis anazRaurebis moTxovnis ufleba.
Tumca anazRaurebadi zianis moculoba unda Semcirdes am
zianis dadgomaSi g-s Tanabraleulobis Sesabamisad, gsk-is
254-e paragrafis (ssk-is 415-e muxlis) mixedviT, anu 50%-iT.
g-s eqneba mxolod dakarguli fasis naxevris, anu 1150 la-
ris moTxovnis ufleba.
gamyidvels aseve SeuZlia amave safuZvliT moiTxovos
24 25
kazusi: „damsxvreuli alaverdis Walebi”
germaniis samoqalaqo kodeqsi saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi
RviniT movaWre mixo (m) imyofeba siRnaRSi seqtembris miwuruls
gamarTul Rvinis bazrobaze, sadac didi xnis Zebnis Semdeg §14. mewarme.
ipovnis da SeiZens meRvine gogiasagan (g) 150 boTl saferavs,
(1) mewarmes warmoadgens fizikuri
“alaverdis Walebi” - “gansakuTrebuli maragi, 2004 wlis an iuridiuli piri anda uflebau-
Camosxma“. fasze morigebis Semdeg, m SesTavazebs damatebiTi narianobis mqone amxanagoba, rome-
lic garigebis dadebisas moqmedebs
anazRaurebis sanacvlod Rvinis pirdapir TbilisSi, mis sawyobSi samewarmeo an damoukidebeli pro-
gagzavnas, razec g daTanxmdeba. g meore dResve gaamzadebs tvirTs fesiuli saqmianobis farglebSi. (2)
uflebaunarianobis mqone amxanago-
gasagzavnad da daurekavs Tavis mezobel vasos, romelic siRnaRSi
bas warmoadgens amxanagoba, romel-
tvirTis gadamzidveli erTaderTi kompaniis mflobelia. Tumca sac miniWebuli aqvs unari, SeiZinos
wina dRis nabaxusev vasos am dros jer kidev tkbilad sZinavs da uflebebi da ikisros valdebule-
bebi.
colis SejanjRarebas mxolod stveniT pasuxobs. g sabolood
xels Caiqnevs vasos gaRviZebis mcdelobaze, Tumca imis gamo, rom §252. miuRebeli Semosavali. muxli 411. zianis anazRaureba
miuRebeli SemosavlisaTvis.
m Rvinos amave saRamos elodeba, marnidan gamoiyvans TavisTan asanazRaurebeli ziani moicavs ase-
ve miuRebel Semosavals. miuRebel
dasaqmebul ZmisSvils, vanos, dasvams RviniT datvirTul SemosavalSi igulisxmeba Semosava- ziani unda anazRaurdes ara mxo-
manqanaze da gauyenebs Tbilisisaken gzas. gomboris gzaze li, romelic Cveulebriv pirobebSi lod faqtobrivad damdgari qone-
an gansakuTrebuli garemoebebis brivi danaklisisTvis, aramed miu-
saRamosken nislia Camowolili. miuxedavad imisa, rom vano sakmaod Rebeli SemosavlisTvisac. miuRe-
arsebobisas, kerZod ki, RonisZie-
frTxilad atarebs manqanas, uecrad nislidan sapirispiro zolze bebis gatarebisa da usafrTxoebis blad iTvleba Semosavali, romelic
gamovardnili nikas (n) winaSe is uZluria. Sejaxebis Sedegad yvela zomebis miRebisas, savaraudod iq- ar miuRia pirs da romelsac igi mii-
neboda mosalodneli. Rebda, valdebuleba jerovnad rom
boTli daimsxvreva. Sesrulebuliyo.
1. am ambis Setyobis Semdeg m g-sagan iTxovs gadaxdil fassa da 750 §269. valdebulebis Sesrulebis muxli 362. valdebulebis Sesru-
adgili. lebis adgili.
lars, rogorc mogebas, romelsac is miiRebda Rvinis gayidvidan.
(1) Tu valdebulebis Sesrulebis Tu Sesrulebis adgili ar aris
2. m-s aseve ainteresebs, Tu g-sagan ramis moTxovnis mcdeloba adgili ar aris gansazRvruli da gansazRvruli da arc valdebule-
uSedegod dasruleba, xom ar SeuZlia mas n-sagan moiTxovos raime, arc garemoebebidan, kerZod ki, biTi urTierTobis arsidan gamom-
valdebulebiT-samarTlebrivi dinareobs, maSin sagnis miwodeba
an mosTxovos g-s n-s mimarT moTxovnis uflebis daTmoba. urTierTobis arsidan ar gamomdi- Semdegnairad unda moxdes: a. indi-
varianti: Seicvleboda Tu ara rame nislidan sapirispiro zolze nareobs, maSin valdebuleba unda vidualurad gansazRvruli sagnis
Sesruldes im adgilze, romelzec SemTxvevaSi - im adgilas, sadac igi
ara nika, aramed maranSi gvarianad SezarxoSebuli vano rom movales valdebulebiT-samarT- valdebulebis warmoSobis momen-
gamovardniliyo? lebrivi urTierTobis warmoSobis tisaTvis imyofeboda; b. gvareobiT
momentisaTvis hqonda sacxovre- gansazRvruli sagnis SemTxvevaSi
beli adgili. (2) Tu valdebuleba - im adgilas, sadac imyofeba mova-
warmoiSva movalis samewarmeo sa- lis sawarmo; Tu aseTi ar aris, maSin
qmianobasTan dakavSirebiT, maSin - misi sacxovrebeli adgilis (iuri-
sacxovrebeli adgils cvlis sawar- diuli misamarTis) mixedviT.
moo erTeulis adgili, Tu movales
Tavisi sawarmoo erTeuli hqonda
sxva adgilze. (3) marto im gare-
moebidan, rom movalem ikisra gag-
zavnis xarjebi, ar SeiZleba im das-
kvnis gakeTeba, rom daniSnulebis
adgili Sesrulebis adgilad unda
CaiTvalos.
26 27
§278. sakuTari saqmeebis mimarT muxli 396. movalis pasuxismge- rulebis Semdeg. (2) damatebiTi gafrTxileba. Tuki valdebuleba
gulisxmiereba. bloba misi warmomadgenlis moq- vadis dadgena zedmetia, Tu: 1. mo- mxolod nawilobriv dairRva, ma-
medebisaTvis. vale Sesrulebaze gadamWrelad Sin kreditors SeuZlia uari Tqvas
movale pasuxs agebs Tavisi kanon-
ieri warmomadgenlis da im pirTa movalem Tavisi kanonieri warmo- da sabolood ambobs uars, 2. mo- xelSekrulebaze mxolod im Sem-
moqmedebisaTvis, romelTac igi madgenlis da im pirTa moqmede- vale valdebulebas ar asrulebs TxvevaSi, Tu valdebulebis darCe-
iyenebs sakuTari valdebulebis bisaTvis, romelTac igi iyenebs xelSekrulebaSi miTiTebul Ta- nili nawilis Sesrulebam misTvis
Sesasruleblad, iseTive moculo- sakuTar valdebulebaTa Sesasru- riRamde an gansazRvrul vadaSi, dakarga interesi. 2. ar aris auci-
biT, rogorc sakuTari braleuli leblad, iseTive moculobiT unda xolo kreditorma xelSekrule- lebeli damatebiTi vadis daweseba
moqmedebis dros. §276 me-3 nawilis agos pasuxi, rogorc sakuTari bra- baSi Sesrulebisadmi misi intere- an gafrTxileba, Tu: a. aSkaraa, rom
norma ar gamoiyeneba. leuli moqmedebis dros. sis gagrZeleba daukavSira val- mas araviTari Sedegi ar eqneba; b.
§281. Sesrulebis nacvlad zianis muxli 394. zianis anazRaurebis debulebis droul Sesrulebas, valdebuleba ar Sesrulda xel-
anazRaureba valdebulebis Seus- moTxovna valdebulebis darRve- an 3. arsebobs gansakuTrebuli SekrulebiT gansazRvrul vadaSi,
ruleblobis an arajerovani Ses- visas. garemoebebi, romlebic ormxri- xolo kreditorma urTierTobis
rulebisas. vi interesebis gaTvaliswinebiT gagrZeleba xelSekrulebiT dauka-
... 2. movalis mier vadis gadacile- amarTlebs xelSekrulebaze dau- vSira valdebulebis droul Sesru-
(1) imdenad, ramdenadac movale ar bisas kreditors SeuZlia dauniS- yovnebliv uaris Tqmas. lebas;
asrulebs vadamosul valdebu- nos movales valdebulebis Sesru-
lebas an arajerovnad asrulebs lebisaTvis aucilebeli dro. Tuki
mas, kreditors SeuZlia §280 1-li movale am droSic ar Seasrulebs
nawilis gaTvaliswinebiT Sesru- valdebulebas, maSin kreditors
(3) Tu valdebulebis darRvevis g. gansakuTrebuli safuZvlebidan
lebis nacvlad moiTxovos zianis ufleba aqvs valdebulebis Sesru-
anazRaureba, Tu man uSedegod lebis nacvlad moiTxovos zianis bunebis gamo vadis dadgena mizan- gamomdinare, ormxrivi interese-
daudgina movales valdebulebis anazRaureba. Sewonili ar aris, maSin mis adgils bis gaTvaliswinebiT, gamarTlebu-
Sesrulebis an jerovani Sesrule- ikavebs gafrTxileba. (4) kredi- lia xelSekrulebis dauyovnebliv
bisaTvis gonivruli vada. Tu mo- tors SeuZlia Sesrulebis vadis moSla. 3. xelSekrulebaze uari
valem valdebuleba nawilobriv dadgomamde uari Tqvas xelSekru- dauSvebelia, Tu: a. valdebulebis
Seasrula, kreditors SeuZlia moi- lebaze, Tu aSkaraa, rom dadgeba darRveva umniSvneloa; b. darR-
Txovos Sesrulebis nacvlad zianis xelSekrulebaze uaris Tqmis wina- veulia 316-e muxlis me-2 nawilis
anazRaureba mxolod im SemTxveva- pirobebi. (5) Tu movalem ganaxor- moTxovnebi da, amis miuxedavad,
Si, Tu mas nawilobrivi Sesrulebi- ciela nawilobrivi Sesruleba, ma- kreditors SeiZleba moeTxovos
sadmi interesi ara aqvs. Tu movale Sin kreditors SeuZlia uari Tqvas xelSekrulebis ZalaSi datoveba; g.
arajerovnad asrulebs valde- xelSekrulebaze mxolod im Sem- valdebulebis darRvevisaTvis kre-
bulebas, kreditors ar SeuZlia TxvevaSi, Tu mas nawilobrivi Ses- ditori mTlianad an umTavresad
moiTxovos Sesrulebis nacvlad rulebisadmi interesi ara aqvs. Tu TviTon aris pasuxismgebeli; d. mo-
zianis anazRaureba, Tu darRveva movalem Sesruleba ganaxorciela Txovnas upirispirdeba Sesagebeli,
umniSvneloa.
xelSekrulebis pirobebis Seusaba- romelic movalem ukve waradgina
mod, maSin kreditors ar SeuZlia an dauyovnebliv waradgens xelSe-
§323. xelSekrulebaze uari Tqma muxli 405. damatebiTi vadis dawe- xelSekrulebaze uaris Tqma, Tu krulebaze uaris Tqmis Semdeg. 4.
valdebulebis Seusruleblobis seba valdebulebis darRvevisas. valdebulebis darRveva araarse- kreditori uflebamosilia Sesru-
an xelSekrulebis pirobebis Seu- biTia. (6) xelSekrulebaze uaris lebis vadis dadgomamde uari Tqvas
1. Tu xelSekrulebis erTi mxare
sabamod Sesrulebis gamo. Tqma gamoricxulia, Tu mxolod xelSekrulebaze, Tu aSkaraa, rom
arRvevs ormxrivi xelSekrulebi- kreditori an umTavresad igi aris dadgeba xelSekrulebaze uaris Tq-
(1) Tu ormxrivi xelSekrulebis Sem- dan gamomdinare valdebulebas, pasuxismgebeli im garemoebisaTvis, mis safuZvlebi. 5. movale ufleba-
TxvevaSi movale ar asrulebs vada- maSin xelSekrulebis meore mxares romelic mas xelSekrulebaze ua- mosilia ganusazRvros kreditors
mosul valdebulebas an asrulebs SeuZlia uari Tqvas xelSekruleba- ris Tqmis uflebas mianiWebda anda xelSekrulebaze uaris Tqmis goni-
mas xelSekrulebis pirobebis Seu- ze valdebulebis SesrulebisaTvis Tu im garemoebas, romlisaTvisac vruli vada.
sabamod, maSin kreditors SeuZlia mis mier damatebiT gansazRvruli movale pasuxismgebeli ar aris, ad-
uari Tqvas xelSekrulebaze valde- vadis uSedegod gasvlis Semdeg. gili hqonda kreditoris mier miRe-
bulebis SesrulebisaTvis mis mier Tu valdebulebis darRvevis xasia- bis vadis gadacilebis dros.
uSedegod gansazRvruli damatebi- Tidan gamomdinare, ar gamoiyeneba
Ti vadis gasvlis an damatebiTi Ses- damatebiTi vada, maSin damatebiTi
vadis gansazRvras uTanabrdeba
28 29
§446. riskisa da valdebulebebis muxli 482. nivTis SemTxveviT da- g gaTavisufldeboda Sesrulebis valdebulebisagan gsk-
gadasvla. Rupvis riskis gadasvla.
is 275-e paragrafis 1-3 nawilebis Sesabamisad, maSin m-c ga-
gayiduli nivTis gadacemiT myid- 1. gayiduli nivTis gadacemasTan
Tavisufldeboda fasis gadaxdis valdebulebisagan (gsk-
velze gadadis misi SemTxveviT da- erTad myidvelze gadadis nivTis
Rupvisa da SemTxveviT gauaresebis SemTxveviTi daRupvis an gafuWebis is 326-e paragrafis 1-li nawili, ssk-is 406-e muxlis 1-li
riski. gadacemis momentidan myid- riski, Tu mxareebi sxva rameze ar nawili) da SeeZlo ukve gadaxdili fasi ukan moeTxova gsk-
vels ekuTvnis nivTis sargebeli SeTanxmebulan.
da mas ekisreba nivTis uflebrivi is 326-es 1-li da 346-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 405-es
tvirTi. gadacemas uTanabrdeba, Tu 1-li da 352-e paragrafis 1-li nawilis) Sesabamisad.
myidveli acilebs nivTis miRebis
vadas. 1. m-sa da g-s Soris daido nasyidobis xelSekruleba gsk-is
§447. riskis gadasvla nivTis gag- muxli 482. nivTis SemTxveviT da- 433-e paragrafis (ssk-is 477-e muxlis) mixedviT da m-m ga-
zavniT nasyidobis SemTxvevaSi. Rupvis riskis gadasvla. daixada nasyidobis fasi.
(1) Tu gamyidveli myidvelis mo- ... 2. Tu gamyidveli gayidul nivTs 2. gsk-is 326-es me-4 da 346-e paragrafis 1-li nawilis mixed-
TxovniT gayidul nivTs agzavnis myidvelis moTxovniT gzavnis sxva
sxva adgilas nacvlad Sesrule- adgilas, vidre es xelSekrulebiT viT m-s SeiZleba hqondes am fasis ukan moTxovnis ufleba.
bis adgilisa, maSin riski gadadis iyo gaTvaliswinebuli, maSin nivTis mocemuli danawesebis mixedviT, fasis ukan moTxovnis wi-
myidvelze im momentidan, rodesac SemTxveviT daRupvis an gafuWebis
gamyidvelma nivTi Caabara eqspe- riski gadadis myidvelze im momen-
napirobas warmoadgens movalis gaTavisufleba sapirispi-
ditors, gadamzidavs an gadazid- tidan, roca gamyidvelma nivTi Caa- ro Sesrulebis valdebulebisagan gsk-is 326-e paragrafis
visaTvis gansazRvrul sxva pirsa bara gadamzidvels an amis Sesrule- 1-li nawilis Sesabamisad.
Tu organizacias. (2) Tu myidvelma bisaTvis pasuxismgebel pirs.
gasca specialuri gankarguleba
gagzavnis xerxis Sesaxeb da gamyid- saqarTvelos samoqalaqo kodeqsSi gsk-is 326-e para-
velma arsebiTi mizezis gareSe ar grafis me-4 nawilis Sesatyvisi ar moiZebneba, ris ga-
Seasrula es gankarguleba, maSin
gamyidveli pasuxismgebelia myid-
moc igive Sedegs – gadaxdili fasis ukan dabrunebas
velis winaSe amis Sedegad warmoSo- – g nasyidobidan pirdapir gasvlisa da mis Sedegad
bili zianisaTvis. warmoSobili ormxrivi restituciis urTierTobis
farglebSi Tu miaRwevs, ssk-is 405-es 1-li da me-2
nawilebisa da 352-e muxlis 1-li nawilis Sesabamisad.
amosavali kazusis amoxsna: 2.1. gsk-is 326-e paragrafis 1-li nawilis mixedviT, g unda
gaTavisuflebuliyo xelSekrulebiT nakisri valdebule-
(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT) bisagan, misi Sesrulebis SeuZleblobis gamo, gsk-is 275-e
paragrafis 1-3 nawilebis Sesabamisad. m-sTan dadebuli
I. m-s moTxovna g-s mimarT gadaxdili fasis ukan nasyidobiT g-s ekisreboda gsk-is 433-e paragrafis 1-li
dabrunebasTan dakavSirebiT nawilis Sesabamisad m-saTvis 150 boTl Rvinoze sakuTre-
bisa da mflobelobis gadacemis valdebuleba, rac Tavda-
m-s SeiZleba hqondes g-s mimarT moTxovnis ufleba gadax-
pirvelad warmoadgenda gvarovnuli nivTebis gadacemis
dili fasis ukan dabrunebasTan dakavSirebiT gsk-is 326-e
valdebulebas. Tumca es valdebuleba, SeiZleba, gardai-
paragrafis 1-li da me-4, 346-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-
qmna konkretul Rvinis boTlebze sakuTrebis gadacemis
is 405-es 1-li da 352-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad. Tu
valdebulebad, Tu moxda Sesrulebis sagnis e. w. konkre-
30 31
tizacia gsk-is 243-e paragrafis me-2 nawilis Sesabamisad, 2.3 gagzavnis valdebulebisas konkretizacia xdeba nivTis
romlis mixedviTac im SemTxvevaSic ki, rodesac Sesrule- (nivTebis) gadamzidvelisaTvis Cabarebis momentSi6. am mo-
bis sagans warmoadgenda gvarovnuli nivTi, Tu movalem mentidan kreditorze gadadis e. w. “Sesrulebis riski”, anu
gaakeTa yvelaferi, rac misi mxridan aucilebelia aseTi riski imisa, rom Sesrulebis sagnis ganadgurebis SemTxve-
nivTis miwodebisaTvis, valdebuleba miwodebuli nivTiT vaSi, is veRar moiTxovs Tavidan Sesrulebas da movale ga-
Semoifargleba. Tavisufldeba am Sesrulebis valdebulebisagan.
2.2 konkretizaciis momenti calkeul SemTxvevebSi damo- marTalia, mocemul SemTxvevaSi g-m nivTebi gadasazidad
kidebulia imaze, Tu ra tipis valdebuleba iyo SeTanxme- Caabara ara gadamzidvels, aramed TavisTan dasaqmebul
buli: wamoRebis, mitanisa Tu gadazidvis. nakisri valde- sakuTar ZmiSvils, magram, gsk-is 243-e paragrafis me-2 nawi-
bulebis tipi ganisazRvreba Sesrulebis adgilis (sadac lis miznidan gamomdinare, es sakmarisi unda iyos Sesru-
Sesrulebis moqmedeba unda ganxorcieldes) da Sesrule- lebis sagnis konkretizaciisaTvis. mocemuli danawesis
bis Sedegis adgilis (anu sadac unda dadges Sesrulebis mizans warmoadgens movalis dacva da mis gareSe, movale
Sedegi) mixedviT. wamoRebis valdebulebis dros Sesrule- valdebuli iqneboda gagzavnili nivTis ganadgurebis Sem-
bis moqmedebisa da Sedegis dadgomis adgili aris movalis TxvevaSi yovel jerze Tavidan Seesrulebina, mxolod imi-
sacxovrebeli adgili. is warmoadgens kanoniT mowesrige- tom, rom gvarovnuli nivTis Tavidan mopoveba SesaZlebe-
bul SemTxvevas (gsk-is 269-e paragrafis 1-li nawili, ssk- lia. movalis Tavidan Sesrulebis valdebuleba SeiZleba
is 362-e muxli) da saeWvoobisas miiCneva SeTanxmebulad. gagrZelebuliyo dausruleblad. amis sapirispirod, gsk-
mitanis valdebulebis dros Sesrulebis moqmedeba da Se- is 243-e paragrafis me-2 nawili miznad isaxavs gansazRvru-
degi dgeba kreditoris sacxovrebel adgilze, mocemul li momentis Semdeg movalis gaTavisuflebas Sesrulebis
SemTxvevaSi gadamwyvetia, rom movale kisrulobs valde- valdebulebisagan. normis am miznidan gamomdinare, aseTi
bulebas, sakuTari riskiT miawodos kreditors nivTi. ga- momenti SeiZleba iyos rogorc nivTis gadamzidvelisa-
gzavnis valdebulebis SemTxvevaSi Sesrulebis moqmede- Tvis Cabareba, ise, misi sakuTari personalisaTvis gada-
bis ganxorcielebis adgili aris movalesTan, xolo misi sazidad gadacema. v-saTvis nivTebis gadacemis momentSi
Sedegi dgeba kreditorTan – movale kisrulobs mxolod g-s Sesrulebis valdebuleba Semoifargla am konkretul
gadamzidvelisaTvis nivTis gadacemas. gagzavnis valde- nivTebze sakuTrebisa da mflobelobis gadacemis valde-
buleba unda SeTanxmdes xelSekrulebaSi, winaaRmdeg Sem- bulebiT.
TxvevaSi, moqmedebs zemoxsenebuli kanonismieri danawesi. konkretuli 150 boTlis ganadgurebasTan erTad maTze
gansxvavebiT mitanis valdebulebisagan – rodesac Sesru- sakuTrebis gadacema SeuZlebeli gaxda, rogorc g-saTvis,
lebis Sedegi dgeba movalis mier nivTis kreditorTan mi- ise, nebismieri sxva pirisaTvis. am momentidan dadga val-
taniT – m-m da g-m SeaTanxmes, rom am ukanasknels mxolod debulebis Sesrulebis obieqturi SeuZlebloba gsk-is
nivTis gagzavnis valdebuleba daekisreboda. is faqti, 275-e muxlis 1-li nawilis Sesabamisad.
rom gagzavnis xarjebi ikisra myidvelma, metyvelebs swo-
gsk-is 326-e paragrafis 1-li nawilis Sesabamisad, Tu mo-
red gagzavnis valdebulebis sasargeblod da mitanis val-
vale Tavisufldeba Sesrulebis valdebulebisagan, maSin
debulebis sawinaaRmdegod (argumentum ex gsk-is 269-e para-
kreditoric, romelsac movalis winaSe aqvs sapirispiro
grafis me-3 nawili).
6 Palandt/Heinrichs, § 243 Rn. 5; BGH BB 65, 349.
32 33
Sesrulebis valdebuleba, Tavisufldeba am valdebulebi- asrulebs, saidanac ukudaskvniT gamomdinareobs,
sagan. rom garemoeba, romelic movales saSualebas aZle-
vs uari Tqvas Tavis Sesrulebis valdebulebaze (mag.
qarTuli samarTlis mixedviT gadawyvetisas, valde- Sesrulebis SeuZlebloba) da romelic ar aris ga-
bulebis Sesrulebis obieqturi SeuZlebloba iqne- mowveuli kreditoris braliT, mas aseve akargvinebs
boda xelSekrulebis darRveva ssk-is 405-e muxlis sapirispiro Sesrulebis miRebis uflebas. anu fasis
1-li nawilis mixedviT, romlis drosac damatebiTi risks qarTul samarTalSic Cveulebriv gamyidveli
vadis gansazRvra aris zedmeti (ssk-is 405-e muxlis atarebs.
me-2 nawilis a) qvepunqti) da myidvels SeuZlia moi-
Txovos gasvla, ris winapirobasac warmoadgens am 3.1 mocemul SemTxvevaSi es riski ar gadasula gsk-is 326-e
gasvlis gacxadeba meore mxarisaTvis ssk-is 355-e mu- paragrafis me-2 nawilis (ssk-is 406-e muxlis me-2 nawilis)
xlis Sesabamisad. meore mxarisaTvis fasis dabrune- mixedviT, radgan SeuZlebloba ar iyo gamowveuli arc m-s
bis moTxovnis wayenebiT gasvla iTvleba konkluden- braliT da is ar iyo arc (miRebis) vadagadacilebuli kre-
turad gacxadebulad. ditori.
3.2. fasis riskis gadasvla SeiZleba momxdariyo gsk-is 447-e
3. Tumca mocemul SemTxvevaSi m ar gaTavisufldeboda sa-
paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 482-e muxlis me-2 nawilis)
pirispiro Sesrulebis – fasis gadaxdis valdebulebisa-
Sesabamisad. mocemuli danawesis mixedviT, gagzavnis val-
gan, Tu nivTebis ganadgurebis momentSi masze gadasuli iq-
debulebis SemTxvevaSi, rodesac gamyidveli myidvelis
neboda e. w. “fasis riski”, anu riski imisa, rom sapirispiro
moTxovniT gayidul nivTs agzavnis sxva adgilas, nacvlad
Sesrulebis vermiRebis SemTxvevaSi mainc daekisreboda
Sesrulebis adgilisa, gadamzidvelisaTvis CabarebiT ga-
fasis gadaxdis valdebuleba.
dadis ara mxolod Sesrulebis riski, aramed aseve fasis
e. w. “sapirispiro Sesrulebis”- an “fasis riskis” ga- riskic. am danawesis gamoyeneba mocemul SemTxvevaSi ar
dasvla, exeba sakiTxs, Tu ra emarTeba, Sesrulebis aris gamoricxuli arc gsk-is 474-e paragrafis me-2 nawilis
SemTxveviTi SeuZleblobis dros, kreditoris sapi- Sesabamisad, radgan nasyidobis dadebisas m-c da g-c moqme-
rispiro valdebulebas – magaliTad, myidvelis val- debdnen, rogorc mewarmeebi, gsk-is me-14 muxlis 1-li nawi-
debulebas gadaixados nasyidobis fasi7. Cveulebriv, lis Sesabamisad.
es sakiTxi wydeba gsk-is 326-e paragrafis 1-li nawi- gsk-is 447-e paragrafis 1-li nawilis winapirobebi:
liT, romlis mixedviTac kreditori-myidveli Tavi-
sufldeba Tavisi fasis gadaxdis valdebulebisagan, a) nivTi unda gaigzavnos Sesrulebis adgilisagan
Tu movale-gamyidveli gaTavisuflda Tavisi nivTo- gansxvavebul adgilas. mocemul SemTxvevaSi Sesru-
brivi Sesrulebis valdebulebisagan. amrigad, “fasis lebis adgils warmoadgenda movalis sacxovrebeli
risks”, Cveulebriv, gamyidveli atarebs. gsk-is 269-e paragrafis 1-li nawilis Sesabamisad, anu
siRnaRi. nivTi SeTanxmebis Semdeg unda gagzavniliyo
gsk-is 326-e muxlis 1-li nawilis identur funqcias TbilisSi, anu sxva adgilas.
qarTul samarTalSi ssk-is 406-e muxlis 1-li nawili
b) gagzavna unda moeTxova myidvels. Cveulebriv, sak-
7 Emmerich, BGB-Schuldrecht Besonderer Teil, § 3 IV 1 Rn. 14.
34 35
marisia, rom gagzavna momxdariyo saerTo Tanxmobis SeTanxmeba imisa, rom gadamzidvelisaTvis Cabarebis
safuZvelze, Tumca mocemul SemTxvevaSi es moiTxo- adgili Sesrulebis adgilad CaiTvalos, SeuZlebeli
va myidvelma da Sesabamisad, es winapirobac saxezea. xdeba. gadamzidvelisaTvis Cabarebis momenti mxo-
lod maSin iTvleba Sesrulebis momentad, Tu kre-
qarTul samarTalSi ssk-is 482-e muxlis me-2 nawili ditori valdebulebis SeTanxmebis Semdeg mogvia-
gsk-is 447-e muxlis 1-el nawilTan SedarebiT gansx- nebiT Secvlis am Sesrulebis adgils. es arasworia.
vavebulad aris formulirebuli. qarTul samarTalSic, iseve, rogorc germanulSi,
Tavidanve unda iyos SesaZlebeli gagzavnis valde-
am danawesis gamoyenebis winapirobaa myidvelis mier bulebis SeTanxmeba, romlis drosac riski gadavido-
xelSekrulebiT erTxel ukve SeTanxmebuli Sesru- da nivTis gadamzidvelisaTvis Cabarebis momentidan.
lebis adgilis Secvla da ara ubralod gagzavnis sxvagvarad, qarTul samarTalSi SeuZlebeli xdeba
valdebulebis SeTanxmeba, rogorc es germanul sa- gagzavnis valdebulebis SeTanxmeba. gagzavnis val-
marTalSia. Tumca es gansxvaveba savaraudod kanon- debulebas mitanis valdebulebisagan ganasxvavebs
mdeblis Secdomis bralia, romelmac saTanadod ver swored Sesrulebis moqmedebis ganxorcielebis ad-
gaiazra “gagzavnis valdebulebisas” riskis gadas- gili. erT SemTxvevaSi es aris gadamzidvelisaTvis
vlis germanuli koncepti. gsk-is 447-e muxli emyare- nivTis Cabareba da meore SemTxvevaSi – kreditorisa-
ba ideas, rom myidvelma, romlis moTxovniTac xdeba Tvis nivTis gadacema, magram Tu samoqalaqo kodeq-
nivTis sxva adgilas gagzavna, vidre es Sesrulebis sis am danawess sityva-sityviT gavigebT, maSin mxare-
adgilia, unda ataros kidec am moTxovnis gamo gazr- Ta Tavdapirveli SeTanxmebiT SeuZlebeli yofila
dili riski. es riski izrdeba ara mxolod maSin, ro- gagzavnis valdebulebis dadgena, rac absurdulia.
desac myidveli gayiduli nivTis gagzavnas moiTxovs
sxva adgilas, vidre es Tavdapirvelad xelSekrule- garda amisa, is sagamonakliso SemTxveva, romelic
biT iyo gaTvaliswinebuli, aramed maSinac, rodesac 482-e muxlis sityva-sityviTi gagebis SemTxvevaSi
myidveli gamyidvelisagan, romelic klientebs gag- gveqneboda am normiT mowesrigebuli, saerTod ar
zavnis momsaxurebas ar sTavazobs, iTxovs swored am saWiroebs calke mowesrigebas, radgan, Tu myidveli
gagzavnis valdebulebis SeTanxmebas. xelSekrulebisa dadebis Semdeg sTxovs gamyidvels
nivTis sxva adgilze gagzavnas, es iqneba Cveulebrivi
qarTveli kanonmdeblis mier dafiqsirebuli ga- gagzavnis valdebuleba (damoukideblad Tavdapirve-
dawyveta SeuZlebels xdis xelSekrulebis dadebis- li valdebulebis saxisagan) da gamyidvelis intere-
Tanave gagzavnis valdebulebis SeTanxmebas, radgan sebi daculi iqneba gagzavnis valdebulebis zogadi
gagzavnis valdebulebas mitanis valdebulebisa- wesebis mixedviT, am specialuri SemTxvevis damouki-
gan ganasxvavebs swored rom Sesrulebis moqmedebis debeli mowesrigebis gareSec.
ganxorcielebis adgili, mitanisas es aris kredito-
ris adgilsamyofeli, xolo gagzavnisas gadamzidve- amis gamo, ssk-is 482-e muxlis me-2 nawili unda gani-
lisaTvis Cabarebis momenti. Tumca ssk-is 482-e mu- martos imgvarad, rom fasis riski gadadis yovel-
xlis me-2 nawilis sityva-sityviTi gagebiT, Tavidanve Tvis, rodesac myidvelis moTxovniT xdeba gagzavnis
36 37
valdebulebis SeTanxmeba da ara mxolod maSin, ro- imisda mixedviT, Tu vis ufro meti zemoqmedebis
desac is mogvianebiT Secvlis Sesrulebis Sedegis saSualeba aqvs nivTze. nivTis profesionali ga-
dadgomis adgils. damzidvelisaTvis Cabarebis SemTxvevaSic, gamyid-
vels aqvs saSualeba misces miTiTebebi gadamzidvels
Sesabamisad, saxezea gagzavnis valdebulebis SeTanxmeba
(germaniis savaWro kodeqsis 418-e paragrafi) da, Se-
gsk-is 447-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 482-e muxlis me-
sabamisad, mas am SemTxvevaSic myidvelze gacilebiT
2 nawilis) mixedviT.
meti zemoqmedebis saSualeba aqvs nivTis Semdgom
fasis riskis gadasvlisaTvis g-s unda Caebarebina nivTebi bedze. amis sapirispirod, mocemuli danawesis gamo-
gadamzidvelisaTvis, rac mocemul SemTxvevaSi ar momx- yenebisas gadamwyvetia, aris Tu ara gamyidveli val-
dara. gadamzidvelis magivrad g-m Rvino gaatana TavisTan debuli gaagzavnos nivTi. Tu is amas kisrulobs myid-
dasaqmebul ZmisSvils. gadazidvis sakuTari personalis velis moTxovniT, rogorc damatebiT valdebulebas,
meSveobiT ganxorcielebis SemTxvevaSi gsk-is 447-e para- maSin is Tavisufldeba im riskisagan, risi kisrebac
grafis 1-li nawilis (ssk-is 482-e muxlis me-2 nawili) gamo- mas Tavdapirvelad ar surda. aseT SemTxvevebSi gsk-
yeneba problemuria: is 447-e paragrafis 1-li nawili gamoiyeneba ara mar-
a) gabatonebuli mosazrebis8 Tanaxmad, gsk-is 447-e to gamyidvelis personalis mier nivTis gadazidvi-
paragrafis 1-li nawili gamoiyeneba aseve am SemTx- sas, aramed aseve gadazidvis piradad gamyidvelis
vevaSic, anu, rodesac gadamzidveli aris ara mesame mier Sesrulebisasac. riskis gadasvlis momentad am
piri, aramed – gamyidvelis personali. am danawesis dros iTvleba gadazidvis dawyebis momenti.
mizans warmoadgens, gamyidvelis, romelic ar aris Sesabamisad, miuxedavad imisa, rom v iyo g-sTan dasaqme-
valdebuli gadazidos nivTi, am gadazidvis riskisa- buli da ar iyo profesionali gadamzidveli, gamoiyeneba
gan dacva. gsk-is 447-e paragrafis 1-li nawili (ssk-is 482-e muxlis me-
2 nawili) da riskic gadasulad unda CavTvaloT v-saTvis
b) sawinaaRmdego mosazrebis9 mixedviT, gsk-is 447-e Rvinis gadacemis momentidan.
paragrafis 1-li nawili am SemTxvevaSi ar gamoiyene-
fasis riskis gadasvlis Semdeg m veRar gaTavisufleba
ba, radgan nivTi, am drosac, gadacemamde gamyidvelis
gsk-is 326-e paragrafis 1-li nawilis Sesabamisad fasis ga-
Zalauflebis sferoSi rCeba da man unda ataros misi
daxdis valdebulebisagan, miuxedavad imisa, rom g gaTavi-
SemTxveviTi daRupvis riski. aq, riski gadadis zoga-
suflda Sesrulebis sapirispiro valdebulebisagan, misi
di wesis mixedviT, anu, nivTis gadacemasTan erTad,
SeuZleblobis gamo (gsk-is 275-e paragrafis 1-li nawili).
gsk-is 446-e paragrafis 1-li winadadeba.
qarTul samarTalSi germanuli gadawyvetis pirda-
g) kamaTis gadawyveta: pirveli mosazrebis sasarge- pir gadmotana SeuZlebelia, radgan, rogorc ukve
blod metyvelebs is faqti, rom gsk-is 447-e muxlis vaxseneT, gsk-is 326-e paragrafis me-4 nawilis Ses-
1-li nawili ar emyareba e. w. “sferoebis gadanawile- atyvisi ar arsebobs. gsk-is 326-e muxli, romelSic
bis” princips da ar wyvets riskis gadasvlis sakiTxs mowesrigebulia “sapasuxo dakmayofilebisagan ga-
8 Sead. Köhler/Lorenz, Prüfe dein Wissen, Schuldrecht II, Fall 8. Tavisufleba da xelSekrulebidan gasvla valde-
9 Medicus, Bürgerliches Recht, Rn. 275.
38 39
bulebis Sesrulebis valdebulebis gamoricxvis Txovnis ufleba gsk-is 280-es 1-li nawilis 1-li winadadebi-
SemTxvevaSi” warmoadgens specialur danawess xel- sa da 283-e paragrafis 1-li winadadebis (ssk-is 394-e muxlis
Sekrulebidan gasvlisaTvis SeuZleblobis SemTxve- 1-li da me-2 nawilis) mixedviT.
vaSi da gamoricxavs gsk-is 323-e muxlis (ssk-is 405-e 1. rogorc zemoT vaxsenebT, g-sa da m-s Soris daido nasyi-
muxli) gamoyenebas, sadac mowesrigebulia zogadad dobis xelSekruleba.
gasvlis SesaZlebloba valdebulebis darRvevisas
2. aseve saxezea valdebulebis darRveva gsk-is 280-es 1-li
(“xelSekrulebaze uaris Tqma valdebulebis Seusru-
nawilis 1-li winadadebisa da 283-e paragrafis 1-li winada-
leblobis an xelSekrulebis pirobebis Seusabamod
debis (ssk-is 394-e muxlis 1-li nawilis 1-li winadadebisa
Sesrulebis gamo”). saqarTveloSi ssk-is 405-e muxlis
da me-2 nawilis) mixedviT valdebulebis Seusruleblobis
gamoyeneba ar aris gamoricxuli amgvari specialuri
saxiT misi SeuZleblobisda gamo. gsk-is 275-e paragrafis
danawesiT, ris gamoc Sesrulebis SeuZlebloba, ro-
1-li nawilis Sesabamisad g gaTavisuflebulia Sesrulebis
gorc valdebulebis darRveva, mianiWebda myidvels
valdebulebisagan.
xelSekrulebidan gasvlisa da gadaxdili fasis ssk-
is 352-e muxlis 1-li nawiliT ukan moTxovnis ufle- 3. gsk-is 280-e paragrafis 1-li nawilis me-2 winadadebis (ssk-
bas. Tumca fasis riskis gadasvla ssk-is 482-e muxlis is 394-e muxlis 1-li nawilis me-2 winadadebis) mixedviT, mo-
me-2 nawilis mixedviT qarTul samarTalSic unda aR- valem braleulad unda daarRvios Tavisi valdebuleba.
viqvaT imgvarad, rom is ara marto ar aTavisuflebs miuxedavad imisa, rom movalis brali ivaraudeba, mocemul
myidvels jer kidev gadauxdeli fasis gadaxdis val- SemTxvevaSi g moaxerxebs am varaudis gaqarwylebas, radgan
debulebisagan, aramed uWris xelSekrulebidan gas- mas ar miuZRvis arc sakuTari brali gsk-is 276-e paragra-
vlisa da fasis ukan moTxovnis gzas im SemTxvevaSi, fis 1-li nawilis 1-li winadadebis (ssk-is 395-e muxlis 1-li
Tu man es fasi ukve gadaixada. fasis riskis gadasvlis nawilis) mixedviT da ar Seeracxeba arc misi kanonismieri
SemTxvevaSi dauSvebelia xelSekrulebidan gasvla warmomadgenelisa an e. w. “Sesrulebis damxmaris” brali
Sesrulebis SeuZleblobis gamo. gsk-is 278-e paragrafis 1-li winadadebis (ssk-is 396-e mu-
xli) mixedviT.
4. Sedegi: m ver daibrunebs gadaxdil fass gsk-is 326-e para-
4. Sedegi: m-s ar aqvs g-s mimarT zianis anazRaurebis mo-
grafis me-4 nawilis Sesabamisad.
Txovnis ufleba gsk-is 280-es 1-li nawilis 1-li winadadebi-
qarTul samarTalSic m ver moiTxovs gadaxdil fass sa da 283-e paragrafis 1-li winadadebis (ssk-is 394-e muxlis
xelSekrulebidan gasvlis meSveobiT ssk-is 405-e mu- 1-li da me-2 nawilis) mixedviT.
xlis 1-li da meore nawilis a) qvepunqtisa da 352-e
muxlis 1-li nawilis meSveobiT. III. m-s moTxovnebi n-s mimarT
1. g-s saxelSekrulebo moTxovnis uflebebi gsk-is 280-e da
II. m-s moTxovna g-sagan zianis anazRaurebasTan Semdgomi paragrafebis (ssk-is 394-e da Semdgomi muxlebis)
dakavSirebiT mixedviT gamoricxulia, radgan maT Soris saxelSekrule-
bo urTierToba ar arsebobs.
m-s SeiZleba hqondes g-sagan zianis anazRaurebis mo-
2. deliqturi zianis anazRaurebis moTxovnis winapirobas
40 41
gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawilis Sesabamisad warmoad- lod qmedebis marTlwinaaRmdegoba ar aris sakmarisi
gens m-s absoluturi sikeTis dazianeba. aseTi sikeTe mo- deliqturi pasuxismgeblobisaTvis. aucilebelia,
cemul SemTxvevaSi SeiZleba yofiliyo mxolod sakuTreba, rom am marTlsawinaRmdegoobis ganmsazRvreli nor-
magram Rvinis ganadgurebis momentSi es sakuTreba jer ki- mis mizans warmoadgendes dazaralebulis am konkre-
dev ar iyo gadacemuli m-saTvis. Rvino jer kidev g-s saku- tuli zianisagan dacva. anu nasvam mdgomareobaSi av-
Treba iyo da misi ganadgurebiTac n m-s absolutur sike- tomaqanis marTvis akrZalvis mizans (sxva miznebTan
Tes ar Sexebia, ris gamoc deliqturi zianis anazRaurebis erTad) unda warmoadgendes myidvelis dacva nayid
moTxovnis uflebac gamoricxulia. nivTze sakuTrebis miRebis Sansis dakargvisagan. mo-
cemuli norma am mizans ar emsaxureba. is icavs mxo-
gansxvavebiT germaniisagan, saqarTveloSi 992-e mu- lod satransporto moZraobis uSualo monawileebs
xli, romelic generaluri daTqmis formiT aris Ca- im zianisagan, romelic maT SeiZleba miayenos avto-
moyalibebuli, iTvaliswinebs ara marto absolutu- manqanaze mjdomma nasvamma pirma, magram ar icavs am
ri sikeTis dazianebis Sedegad warmoSobili zianis monawileebis kontrahentebs (an savaraudo kontra-
anazRaurebas, aramed aseve – anazRaurebas qonebrivi hentebs) qonebrivi zianisagan. amgvarad, marTlwi-
zianisTvisac. anu zians, romlis drosac dazarale- naaRmdegobis ganmsazRvrel normis mizniT ar aris
bul pirs uSualod absoluturi sikeTe ar uziande- daculi m-s qonebrivi ziani, ris gamoc saxeze ar gva-
ba, Tumca adgeba finansuri ziani. mocemul SemTxve- qvs marTlsawinaaRmdego qmedeba m-s mimarT da deli-
vaSi n-s mier boTlebis ganadgurebam m-s daakargvina, qturi zianis anazRaurebis moTxovna gamoiricxeba
rogorc am boTlebze sakuTrebis mopovebis Sansi, qarTuli samarTlis mixedviTac.
aseve gadaxdili fasis ukan dabrunebis Sansi, rac
warmoadgens mis qonebriv zians. Sedegi: m-s ar aqvs n-s mimarT moTxovnis ufleba.
IV. m-s moTxovna g-s mimarT n-s winaaRmdeg moTxovnis
Tumca mocemul SemTxvevaSi problemuria n-s am qme- uflebebis daTmobasTan dakavSirebiT
debis marTlwinaaRmdegoba. Cveulebriv, marTlwi-
1. m-s SeiZleba hqondes moTxovnis ufleba g-s mimarT im
naaRmdegoba yovelTvis saxezea, rodesac piri pozi-
moTxovnebis daTmobasTan dakavSirebiT, romelic am uka-
tiuri qmedebiT azianebs absolutur samarTlebriv
nasknels aqvs Tavis mxriv n-s winaSe gsk-is 285-e paragra-
sikeTes, romelsac samarTali icavs absoluturad,
fis 1-li nawilisa da e. w. “mesame piris zianis likvidaciis”
anu yovelgvari dazianebisagan. amisgan gansxvavebiT,
principebis Tanaxmad.
qmedebis marTlwinaaRmdegoba unda dadgindes yo-
vel calkeul SemTxevaSi, rodesac saxezea mxolod 1.1. amisaTvis saxeze unda iyos gsk-is 285-e paragrafis wina-
qonebis da ara absoluturi sikeTis dazianeba. pirobebi. movales im garemoebis safuZvelze, romlis gamo
is, gsk-is 275-e paragrafis 1-3 nawilebis Tanaxmad, Tavisu-
mocemul SemTxvevaSi n-s qmedeba – avtomanqanis nas- fldeba sakuTari valdebulebisagan, unda SeeZina sanac-
vam mdgomareobaSi marTva – marTlsawinaaRmdegoa, valgebo sagani an anazRaurebis moTxovna:
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa
a) rogorc zemoT davadgineT, g gaTavisuflda m-s wi-
Sesaxeb kanonis 116-e muxlis Sesabamisad. Tumca mxo-
naSe nakisri valdebulebisagan SeuZleblobisda gamo.
42 43
b) valdebulebis sagnis sanacvlod SeZenili anazRau- g) “mesame piris zianis likvidaciis” winapirobebia:
rebis moTxovnis ufleba mocemul SemTxvevaSi Sei-
Zleba iyos mxolod n-s mimarT deliqturi moTxovnis aa) “mesame piris ziani likvidaciis” gamosayeneblad
ufleba, gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is aucilebelia, rom ziani da moTxovnis ufleba erT-
992-e muxlis) Sesabamisad, sakuTrebis dazianebis gamo. maneTs ascdes: mas visac eqneboda moTxovnis ufleba,
ar unda miadges ziani da dazaralebul pirs ki, ar un-
gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 992-e mu- da hqondes moTxovnis ufleba, rac, rogorc zemoT
xlis) winapirobebi saxezea; n-m braleuli da marTl- vaxseneT, saxezea.
sawinaaRmdego qmedebiT gaanadgura g-s sakuTreba.
anazRaurebadi zianis moculoba ganisazRvreba gsk- bb) zianisa da moTxovnis uflebis acdena unda iyos
is 249-e da Semdgomi paragrafebis (ssk-is 408-e da SemTxveviTi. “mesame piris zianis likvidaciis” gamo-
Semdgomi muxlebi). g-s aqvs moTxovnis ufleba im zia- yeneba unda moxdes mxolod absolutur gamonaklis
nis anazRaurebasTan dakavSirebiT, romelic eqviva- SemTxvevebSi, radgan es warmoadgens gadaxvevas prin-
lenturad da kauzalurad gamomdinareobs sakuTre- cipidan, rom mxolod is ziania anazRaurebadi, rome-
bis dazianebidan. am zianis gansazRvrisas gamoiye- lic gamowveulia samarTlebrivi sikeTis dazianebiT.
neba e. w. diferenciaciis hipoTeza: erTmaneTs unda amis gamo, gamoyofen im calkeul SemTxvevebs, ro-
SevadaroT g-s qonebrivi mdgomareoba zianis momtani desac SesaZlebelia “mesame piris ziani likvidaciis”
garemoebis dadgomis Semdeg da manamde. gansxvaveba principebis gamoyeneba. esenia10: 1. riskis gadasvlis
anazRaurdeba. Tu erTmaneTs davupirispirebT g-s SemTxveva (mag. gsk-is 447-e paragrafis 1-li nawilis/
qonebriv mdgomareobas Rvinis boTlebis damsxvre- ssk-is 482-e muxlis me-2 nawilis Sesabamisad), 2. ara-
vamde da damsxvrevis Semdeg, aRmoCndeba, rom mas ara- pirdapiri warmomadgenloba, 3. mesame piris nivTis
nairi qonebrivi ziani ar misdgomia, radgan sakuTre- mibareba, 4. mindobili sakuTreba.
bas am nivTebze mainc male samudamod dakargavda,
xolo sanacvlod miRebuli fasis dabruneba mainc ar mocemuli SemTxveva warmoadgens riski gadasvlis
uwevs. SemTxvevas, ramac gamoiwvia is, rom ziani SemTxveviT
ar warmoeSva im pirs, visi sakuTrebac dazianda.
Tumca n-s zianis anazRaurebis valdebulebis gamo-
ricxva misi gaumarTlebeli privilegireba iqneboda. gg) “mesame piris zianis likvidaciis” Sedegia zia-
is gaTavisufldeboda yovelgvari zianis anazRaure- nisa da moTxovnis uflebis erT pirTan Tavmoyra.
bis valdebulebisagan, radgan m-s, romelsac marT- m-s ziani xdeba g-s zianis anazRaurebis moTxovnis
lac miadga ziani, mis winaaRmdeg moTxovnis ufleba uflebis safuZveli gsk-is 823-e paragrafis 1-li
ar aqvs. amis gamo, sakiTxavia, unda moxdes Tu ara mo- nawilis mixedviT, romelic unda dauTmos man m-s gsk-
cemuli gaumarTlebeli Sedegis koreqcia, e. w. “mesa- is 285-e paragrafis 1-li nawilis safuZvelze. zianis
me piris ziani likvidaciis” institutis gamoyenebiT. anazRaurebis valdebulebiT moculia aseve miuRebe-
li Semosavali gsk-is 252-e muxlis 1-li winadadebis
10 Brox/Walker, Schuldrecht AT, § 29 Rn. 17 da Semdgomni.
44 45
(ssk-is 411-e muxlis) Sesabamisad, rac mocemul Sem- a) nivTis gagzavna moxda myidveli moTxovniT, Ses-
TxvevaSi moicavs aseve miuRebel 750 lars. rulebis adgilisagan gansxvavebul adgilas. gamyid-
velma gadasca nivTi gadamzidvels. miuxedavad imisa,
Sedegi: m-s aqvs g-s mimarT moTxovnis ufleba gsk-is 285-e
rom es gadamzidveli v masTan iyo dasaqmebuli, es ar
paragrafis 1-li nawilis safuZvelze zianis anazRaurebis
gamoricxavs am danawesis gamoyenebas.
moTxovnis daTmobasTan dakavSirebiT, romelic mas aqvs
n-s winaaRmdeg gsk-is 823-e muxlis 1-li nawilis mixedviT.
b) Tumca gsk-is 447-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is
482-e muxlis me-2 nawilis) winapirobas warmoadgens,
rom realizdes nivTis SemTxveviTi daRupvisa da
variantis amoxsna: ara braleuli ganadgurebis riski. mocemul SemTx-
vevaSi SesaZlebelia g-s braleulad gaenadgurebina
(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT)
Sesrulebis sagani. mas SesaZlebelia Seeracxebodes
v-s brali gsk-is 278-e muxlis 1-li winadadebis (ssk-
I. m-s moTxovna g-s mimarT gadaxdili fasis is 396-e muxlis) Sesabamisad. amisaTvis aucilebelia,
dabrunebasTan dakavSirebiT rom v iyos m-s “Sesrulebis damxmare”, anu piri, rome-
m-s SeiZleba hqondes g-s mimarT gadaxdili fasis dabrune- lic mocemul SemTxvevaSi asrulebda movale g-s ne-
bis moTxovna gsk-is 326-es 1-li da me-4 da 346-e paragrafis bis Sesabamisad misTvis dakisrebul valdebulebas,
1-li nawilis (ssk-is 405-e muxlis 1-li da me-2 nawilis da rogorc misi damxmare piri11.
352-e muxlis 1-li nawilis) mixedviT. aa) sakiTxavia, mocemul SemTxvevaSi asrulebda Tu
1. rogorc zemoT aRvniSneT, mocemuli danawesis gamoye- ara v g-s valdebulebas. g-s xelSekrulebiT ekisre-
nebis winapirobas warmoadgens m-s gaTavisufleba sapiris- boda Rvinis mxolod gadamzidvelisaTvis Cabareba,
piro Sesrulebis valdebulebisagan gsk-is 326-e muxlis misi Semdgomi transportireba mis valdebulebaSi ar
1-li nawilis mixedviT da fasis riskis argadasvla m-ze. g Sedioda. v-m nivTi gaanadgura gaufrTxileblobiT
gaTavisuflda Tavisi Sesrulebis valdebulebisagan gsk- (is iyo nasvami da daarRvia moZraobis wesebi) trans-
is 275-e paragrafis 1-li nawilis mixedviT, misi SeuZle- portirebis dawyebis Semdeg, ris gamoc SesaZlebelia
blobis gamo, rac aTavisuflebs aseve m-s misi sapirispiro gamoiricxos g-s valdebulebis Sesrulebis far-
Sesrulebis valdebulebisagan gsk-is 326-e muxlis 1-li glebSi am nivTis ganadgureba.
nawilis mixedviT. fasis riski m-ze ar gadasula gsk-is 326-e
muxlis 1-li nawilis Sesabamisad. bb) Tumca gasaTvaliswinebelia Semdegi argumenti:
2. Tumca, sakiTxavia, xom ar gadasula es fasis riski gsk-is g-s nivTi rom gadaeca profesionali gadamzidve-
447-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 482-e muxlis me-2 nawi- li-mesame pirisaTvis, am piris mier nivTis braleu-
lis) mixedviT. rogorc zemoT vaxseneT, aq, fasis riskis lad ganadgurebis SemTxvevaSi myidvel m-s eqneboda
gadasvla ar gamoiricxeba arc gsk-is 474-e paragrafis me-2 zianis anazRaurebis moTxovnis ufleba, am mesame pi-
nawilis gamo. sakiTxavia, saxeze gvaqvs Tu ara gsk-is 447-e ri-gadamzidvelisagan “mesame piris zianis likvida-
paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 482-e muxlis me-2 nawilis) ciis” principebis Sesabamisad – gamyidvels dauzian-
winapirobebi: deboda sakuTreba, magram ar miadgeboda ziani, mxo-
11 BGHZ 13, 113; BGHZ 50, 35; BGHZ 62, 124; BGHZ 98, 334.
46 47
lod myidvels miadgeboda ziani, magram ar eqneboda erTi moqmedeba, romelic xels SeuSlida misi Sesru-
moTxovnis ufleba da “mesame piris zianis likvida- lebis Sedegis dadgomas. am damatebiTi valdebule-
ciis” Sesabamisad moxdeboda am zianisa da moTxovnis bis SesrulebisaTvis man CarTo v, romlis bralic mas
uflebis erT pirTan Tavmoyra12. Seeracxeba, rogorc sakuTari brali, zemoT xsenebu-
li muxlebis Sesabamisad.
im damxmaris mier, romelic amave dros gamyidvel-
Tan aris dasaqmebuli, nivTis braleulad ganadgu- orive mosazreba midis erTi da imave Sedegamde; g-s
rebis SemTxvevaSic, gamyidvels SeiZleba hqondes mis Seeracxeba v-s brali.
mimarT moTxovnis ufleba SromiTi xelSekrulebis
mocemul SemTxvevaSi saxezea nivTis braleuli ganadgure-
darRvevidan, Tumca es moTxovna, rogorc wesi, ga-
ba g-s mier, rac gamoricxavs riskis gadasvlas gsk-is 447-e
moiricxeba Sromis samarTlis principebis – “zianis
paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 482-e muxlis me-2 nawilis)
gaqviTvis Sida sawarmoo wesebis” – mixedviT.13 am pri-
mixedviT.
vilegiis gamo, Cveulebriv, damsaqmebel-gamyidvels
ar eqneba zianis anazRaurebis moTxovnis ufleba Sedegi: m-s aqvs g-s mimarT gadaxdili fasis ukan moTxovnis
damxmare-dasaqmebulis winaSe, romelsac dauTmobda ufleba gsk-is 326-es 1-li da me-4 da 346-e paragrafis 1-li
“mesame piris zianis likvidaciis” wesis Sesabamisad nawilis mixedviT.
myidvels. qarTul samarTalSi, imis gamo, rom fasis riski jer
saboloo jamSi, is faqti, rom gamyidvelma transpor- ar gadasula, gasvla ar aris gamoricxuli valdebu-
tirebisaTvis gamoiyena sakuTari personali, daaza- lebis darRvevis – Sesrulebis SeuZleblobis – gamo,
ralebda myidvels, daakargvinebda mas yovelgvar mo- ris Semdegac m-s SeuZlia moiTxovos gadaxdili fa-
Txovnas, rogorc uSualod gamyidvelis, aseve mesame sis ukan dabruneba ssk-is 405-e muxlis 1-li da meore
pirebis winaSe, ris gamoc gabatonebuli mosazrebis nawilisa da 352-e muxlis 1-li nawilis mixedviT.
mixedviT14, miuxedavad imisa, rom gamyidvels ar aqvs
transportirebis valdebuleba, mas mainc Seeracxe-
II. m-s moTxovna g-s mimarT zianis anazRaurebasTan daka-
ba misi damxmaris brali gsk-is 278-e paragrafis 1-li
vSirebiT
nawilis (ssk-is 396-e muxlis) mixedviT.
m-s SeiZleba hqondes g-s mimarT zianis anazRaurebis mo-
gg) Tu am mosazrebas ar gaviziarebT, SesaZlebelia, Txovna gsk-is 281-e paragrafis 1-li da me-2 nawilisa da 283-
v-s miCneva g-s damatebiTi valdebulebis – gsk-is e paragrafis 1-li winadadebis (ssk-is 394-e muxlis 1-li da
241-e paragrafis me-2 nawilis (ssk-is 316-e muxlis
me-2 nawilis) mixedviT.
me-2 nawilis) mixedviT – Sesrulebis damxmared. niv-
Tis gadamzidvelisaTvis Cabarebis garda g-s hqonda mocemuli moTxovnis winapirobebia: 1. valdebulebiTi ur-
damatebiTi valdebuleba ar ganexorcielebina arc TierToba (aq: nasyidoba) da valdebulebis darRveva Ses-
rulebis SeuZleblobis formiT (gsk-is 280-e paragrafis
12 Hemmer/Wüst/Tyroller, Schuldrecht AT, 112. 1-li da me-3 nawili, 283-e paragrafis 1-li winadadeba, ssk-
13 am wesebis mixedviT, dasaqmebuli sruli moculobiT pasuxs mxo is 394-e muxlis 1-li da me-2 nawili), rac saxezea.
lod uxeSi gaufrTxileblebisaTvis agebs, xolo msubuqi gaufr
TxileblebisaTvis saerTod ar agebs pasuxs. valdebulebis darRveva unda momxdariyo movalis bra-
14 Hemmer/Wüst/Tyroller, Schuldrecht AT, 112. liT. rogorc zemoT aRvniSneT, g-s Seeracxeba misi Sesru-
48 49
lebis damxmaris v-s brali gsk-is 278-e paragrafis 1-li wi- ragrafis, mixedviT. Tumca, imis gamo, rom arsebobda Ses-
nadadebis (ssk-is 396-e muxlis) mixedviT. rulebis valdebuleba, misi Seusrulebloba aris valde-
Sedegi: g-m unda aunazRauros m-s valdebulebis braleu- bulebis darRveva. safrangeTSi SeuZlebeli valdebuleba
li darRvevidan warmoSobili ziani, romlis moculoba Tavidanve ar arsebobs, arc warmoiSoba saerTod da arc
ganisazRvreba diferenciaciis hipoTezis meSveobiT da dgeba zianis anazRaurebis sakiTxi. radgan ziani ikavebs
gsk-is 252-e paragrafis 1-li winadadebis (ssk-is 411-e mu- Sesrulebis adgils, Tu Sesrulebis valdebuleba ar arse-
xlis) mixedviT da moicavs 750 lars, rogorc miuRebel Se- bobs, mis adgils ver daikavebs verc zianis anazRaurebis
mosavals. valdebuleba.
50 51
forsmaJoruli garemoeba unda iyos gardauvali/gadau- pania ver axerxebs xelSekrulebiT nakisri maRali
laxavi, moulodneli da ar unda ganekuTvnebodes mova- Zabvis eleqtroenergiis miwodebas TanamSromlebis
lis sferos (garegani xasiaTis). gaficvis motiviT, es ar CaiTvleba forsmaJorul
garemoebad, Tu gaficva ar atarebs sayovelTao xa-
siaTs. miuxedavad imisa, rom am SemTxvevaSi, SeuZle-
Cass. civ. Ire, 9.03.1994 (Bull.civ. I.91): beli iyo gaficvis gaTvaliswineba da misi Tavidan
acileba, movale mainc agebs pasuxs, radgan gaficvis
faqtobrivi garemoebebi: 1985 wlis 27 ivliss dilis xuT
riski misi sferodan momdinareobs.
saaTze samma borotmoqmedma SeaRwia san-tropes erT-erT
sastumroSi da sastumros personals iaraRis muqariT gaa-
Rebina seifebi. mogvianebiT sastumros italielma stu-
marma, romlis nivTebic damnaSaveebma Tan gaiyoles, uCi- Cass. civ. Ire, 12.04.1995 (JCP 1995. II.22467):
vla mepatrone kompanias da mosTxova 32.850.000 italiuri
lirisa da 1.030 dolaris anazRaureba. es fuli, misi TqmiT, faqtobrivi garemoebebi: mosarCeles erT-erT klinikaSi
Senaxuli hqonda sastumros seifSi. sasamarTlom daakma- gadatanili mSobiarobis Semdeg 1984 wlis 14 marts, dasWir-
yofila sarCeli im motiviT, rom SeiraRebuli Zarcva ar da sisxlis gadasxma. gadasxmis Semdeg daavadda aiv-infeq-
wamoadgens forsmaJorul garemoebas safrangeTis samo- ciiT. mogvianebiT uCivla klinikasa da sisxlis banks, ro-
qalaqo kodeqsis 1954-e paragrafis 1-li nawilis mixedviT. melic klinikas sisxliT amaragebda. mosarCelis zemoxse-
umaRlesma sasamarTlom ZalaSi datova es gadawyvetileba. nebuli mizeziT gardacvalebis Semdeg 1992 wlis 8 aprils,
dava gaagrZeles misma memkvidreebma da saapelacio sasa-
sasamarTlos motivebidan: mxolod winaaRmdegobis gawe- marTlom daakmayofila sarCeli orive mopasuxis mimarT.
vis SeuZlebloba konkretul SemTxvevaSi ar aqcevs gare- umaRlesma sasamarTlom wina instanciis gadawyvetileba
moebas forsmaJorulad. ukve damdgari garemoebisaTvis mxolod nawilobriv datova ZalaSi.
winaaRmdegobis gawevis SeuZlebloba mxolod maSin war-
moadgens forsmaJorul mdgomareobas, Tu, misi winaswar sasamarTlos motivebidan: zianis anazRaurebis gadawy-
gaTvaliswinebis SemTxvevaSic, misi Tavidan acileba Seu- vetileba SeiZleba ZalaSi darCes mxolod sisxlis bankis
Zlebeli iqneboda. winaaRmdeg. am SemTxvevaSi miuxedavad imisa, rom virusis
aRmoCena SeuZlebeli iyo, is mainc ar atarebda movalis mi-
marT garegan xasiaTs. sisxlis banki, romelic flobda mo-
anu safrangeTSi forsmaJori da brali gamoricxaven erT- nopolias sisxlis miwodebaze, valdebulia aanazRauros
maneTs, Tu brali saxezea, forsmaJori arasodes ar dad- am miwodebidan gamomdinare ziani. produqtis Sinagani aR-
geba, gansxvavebiT germaniisagan, sadac movalis an kredi- mouCenadi defeqti ar wamoadgens garegan xdomilebas.
toris braliT gamowveuli SeuZleblobac SeuZleblobaa.
Tumca calkeul SemTxvevaSi rTulia fors maJorisa da saboloo jamSi, forsmaJorad ar CaiTvleba im riskis rea-
bralis ararsebobis gamijvna. lizeba, romelic momdinareobs movalis sferodan, Tun-
rogorc ukve vaxseneT, forsmaJoruli garemoeba unda dac am riskis aRmoCena SeuZlebeli iyos. germaniaSi es
iyos movalis mimarT garegani xasiaTis. iqneboda SeuZleblobis SemTxveva. Tumca sisxlis banks,
savaraudod, mainc daekisreboda pasuxismgebloba uxa-
magaliTad (Cass. civ. Ire, 24.01.1995 (D.1995.237), Tu kom- risxo produqtisaTvis.
52 53
Sekrulebo valdebulebis obieqturi sazRvarad, aramed
Cass. com., 11. 10. 2005 (Bull. civ. 2005, IV, Nr. 206, 222 sq.; JCP 2005,
valdebulebis darRvevad. am dros franguli da germa-
IV, 2078):
nuli samarTlis gzebi am sakiTxTan mimarTebiT gaiyo. sa-
faqtobrivi garemoebebi: mosarCelem erT-erT bankSi dai- frangeTSi darCa isev Zveli paradigma, romlis mixedviTac
qirava seifi. am bankSi momxdari xanZris Semdeg, qalaqis brals ar eqceva yuradReba da forsmaJori mxolod obieq-
prefeqtma gamosca evakuaciis brZaneba, Semdgomi ngrevis turi kriteriumebiT ganisazRvreba, xolo germaniaSi ki
safrTxis gamo. bankma amis Sesaxeb Seatyobina mosarCeles. bralisagan damoukidebeli faqtobrivi sagarantio pasu-
miuxedavad imisa, rom mosarCelis seifi xanZris Sedegad xismgebloba bralze damokidebulma pasuxismgeblobam Se-
pirdapir ar dazianda, is xelmisawvdomi gaxda mxolod mra-
cvala. bralis formebad aRiares ganzraxva da gaufrTxi-
valTviani aRdgeniTi samuSaoebis Semdeg. mosarCelem moi-
Txova iq moTavsebuli fasiani qaRaldebis gamouyeneblo- lebloba.
biT miyenebuli zianis anazRaureba.
54 55
RG, Urt. v. 14. 01. 1928, in: RGZ 119, S. 397 ff.:
germaniis samoqalaqo kodeqsi safrangeTis samoqalaqo kodeqsi
faqtobrivi garemoebebi: mosarCele iyo gemis mepatrone, [1. Januar 1900-1. Januar 2002]
romelic CrdiloeTis zRvaSi meCeCze Sejda da daiRupa.
mopasuxe iyo gemis kapitani. mosarCele amtkicebda, rom ge- § 306. Tu saxelSekrulebo valde- muxli 1601. Tu gayidvis droisaTvis,
mis daRupva gamowveuli iyo mopasuxis braliT da iTxovda bulebis Sesruleba misi dadebis- gayiduli nivTi srulebiT ganadgu-
misgan amiT gamowveuli zianis anazRaurebas. sakamaTo iyo, Tanave SeuZlebelia, maSin aseTi rebulia, maSin nasyidoba aris baTi-
xelSekruleba CaiTvleba baTi- li.
Tu ramdenad daarRvia mopasuxem gemis marTvisaTvis gaTva-
lad.
liswinebuli windaxedulobis normebi. sarCeli arc erTi
instanciis sasamarTloSi ar dakmayofilda.
Sveicariis valdebulebiTi avstriis zogadi samoqalaqo
sasamarTlos motivebidan: mosarCelem mopasuxes miando samarTlis kodeqsi kodeqsi
gemis marTva, Tumca icoda, rom es ukanaskneli gamoucde-
muxli 119. § 920.
li zRvaosani iyo. mcdaria wina instanciis gadawyvetileba,
romlis mixedviTac, zemoT xsenebuli Sida urTierTobisa- (1) Tu im garemoebebis gamo, Tu Sesruleba SeuZlebeli gaxda mo-
romlebTan dakavSirebiTac mova- valis braliT an im SemTxvevis gamo,
gan damoukideblad, mopasuxis brali ar aris saxeze, radgan les pasuxismgebloba ar ekisre- romelzec is agebs pasuxs, meore mxa-
man sakuTari individualuri SesaZleblobidan da sanaosno ba, Sesruleba SeuZlebeli gaxda, res ufleba aqvs moiTxovos zianis
gamocdilebidan gamomdinare maqsimaluri windaxeduloba moTxovnis ufleba aRar arsebobs. anazRaureba an gavides xelSekrule-
gamoiCina. wina instanciis sasamarTlo miiCnevs, rom mezR- ..... (3) gamonakliss wamoadgens Sem- bidan. ...
Txveva, rodesac riskis gadasvla
vaurTa jgufSi SesaZlebelia gamocdilebisda mixedviT moxda kanonis Sesabamisad an xel-
moxdes diferencireba. im jgufis warmomadgeneli, romel- Sekrulebidan gamomdinare.
sac miekuTvneboda mosarCele, maqsimaluri windaxedulo-
bis gamoyenebisasac ki ver SesZlebda katastrofis Tavidan amave dros, germaniaSi, Sveicariasa da avstriaSi subieq-
acilebas. gsk-is 276-e paragrafis mixedviT “samoqalaqo
turi SeuZlebloba ar aqcevda xelSekrulebas baTilad.
brunvisaTvis aucilebeli windaxeduloba” unda ganisazR-
vros obieqturi kriteriumebis mixedviT. dauSvebelia,
movale kisrulobda sagarantio pasuxismgeblobas, valde-
samoqalaqo brunvisaTvis aucilebeli windaxedulobis bulebis subieqtur SesaZleblobasTan dakavSirebiT. sa-
kriteriumad pirTa mxolod Zalze viwro wrisaTvis damaxa- frangeTSic subieqtur SeuZleblobasTan gaTanabrebuli
siaTebeli masStabis gamoyeneba. windaxedulobis masStabs SemTxveva (impossibilité relative) ar eqceva samoqalaqo kodeq-
warmoadgenda saSualo donis, codnisa da gamocdilebis sis 1601-e muxlis moqmedebis sferoSi. saerTo evropuli
keTilsindisieri kapitnis qceva. kapitanTa jgufSi qvej- principia, rom kreditors SeuZlia xelSekrulebis dade-
gufebis gamokveTa aris pasuxismgeblobis masStabis indi- bisas hqondes imis molodini, rom movale, romelic valde-
vidualuri kriteriumebiT gansazRvris mcdeloba, rac
bulia gadasces nivTi, kisrulobs garkveulwilad garan-
dauSvebelia.
tias, rom Sesruleba SesaZlebelia.
56 57
V. inglisi
BGH, Beschl. v. 25. 11. 1998, NJW 1999, 635:
faqtobrivi garemoebebi: mopasuxem miaqirava mosarCeles inglisSi Tavdapirvelad moqmedebda e. w. “absoluturi
oTaxebi, sadac mas unda moewyo stomatologiuri kabineti. valdebulebis” (absolute contract) koncepti.
mopasuxem aseve ikisra oTaxebis Sesabamisad gadakeTebis
valdebuleba. oTaxebis gadakeTeba mogvianebiT aRmoCnda
SeuZlebeli samSeneblo samarTlis, gansakuTrebiT ki, Ze- Paradine v Jane [1647] EWHC KB J5:
glTa dacvis normebis gamo. mosarCelem moigo yvela ins- faqtobrivi garemoebebi: fermerma, romelsac uCivles da
tanciaSi da mopasuxes daekisra zianis anazRaurebis val- mosTxoves gadasaxadis gadaxda, ganacxada, rom misTvis
debuleba. SeuZlebeli iyo misi kuTvnili miwis nakveTis damuSaveba,
sasamarTlos motivebidan: miuxedavad imisa, rom valdebu- radgan princi rupertis armiam is gandevna sakuTari miwi-
lebi Sesruleba Tavidanve SeuZlebeli iyo, aq, gsk-is 306-e dan 4 wlis ganmavlobaSi.
paragrafi mainc ar unda iqnes gamoyenebuli. xelSekrule- sasamarTlos motivebidan: sasamarTlom daadgina, rom
ba rCeba namdvili da movale valdebulia Seasrulos, ma- valdebuleba, romelsac kisrulobs movale aris yovlis-
gram radgan es SeuZlebelia, kreditors aqvs Sesrulebis momcveli da dauZleveli Zala ver gaaTavisuflebs mova-
nacvlad zianis anazRaurebis moTxovnis ufleba. les valdebulebis Sesrulebisagan, radgan mas SeeZlo es
SemTxveva gaeTvaliswinebina xelSekrulebaSi.
BG, Urt. v. 03. 09. 1985, BGE 111 II, 354:
faqtobrivi garemoebebi: mopasuxe Sveicariulma kompaniam, es principi sasamarTlos pirvelad Searbila Taylor v. Caldwe-
romelic dakavebuli iyo uranis gamdidrebisaTvis auci- ll-is gadawyvetilebaSi.
lebeli aparaturis damzadebiT, miiRo SekveTa pakistani-
dan. samuSaos ganxorcieleba winaswar iyo dafinansebuli.
aparaturis miwodeba ar moxerxda, radgan mopasuxem mo- Taylor v Caldwell [1863] EWHC QB J1:
saxleobis protestis, dabombvisa da sabolood saxelmwi- faqtobrivi garemoebebi: damqiravebelma daiqirava darba-
fo akrZalvis Semdeg, romelic produqciis imports Seexe- zi koncertebis Casatareblad, romelic maleve daiwva ori-
boda, SeaCera samuSaoebi. mopasuxem, romelsac uCivles da ve mxaris bralisagan damoukideblad. amis Semdeg damqira-
mosTxoves zianis anazRaureba, miuTiTa Sesrulebis obieq- vebelma uCivla gamqiravebels da moiTxova amaod gaweuli
tur SeuZleblobaze. reklamis xarjebis dafarva.
sasamarTlos motivebidan: Tumca Sveicarulma umaRlesma sasamarTlos motivebidan: sasamarTlom daadgina, rom
sasamarTlom ar gaiTvaliswina es argumenti, radgan mo- valdebulebis Sesrulebis SeuZlebloba, romelic gamow-
vlenebis msgavsi ganviTareba iyo savaraudo. Sesrulebis veulia adamianebisa an nivTebis gaqrobiT, garkveul gare-
samarTlebrivi SeuZleblobisaTvis movale agebs pasuxs, moebebSi SesaZlebeli aTavisuflebdes movales Sesrule-
Tu is Sepirda kreditors Sesrulebas, miuxedavad imisa, bis valdebulebisagan.
rom man icoda an unda scodnoda, rom misTvis es Sesruleba
SeiZleba SeuZlebeli gamxdariyo.
valdebuleba SeiZleba aseve qarwyldeba xelSekrulebiT
gaTvaliswinebuli miznis miRwevis SeuZleblobis SemTx-
vevaSic.
58 59
Krell v Henry [1903] 2 KB 740:
valdebulebis
faqtobrivi garemoebebi: henrim daiqirava oTaxi, imisaTvis Sesrulebis Seu-
Zlebloba
rom Tvali miedevnebina am oTaxis fanjrebidan koronaci-
is procesiisaTvis, romelic, saboloo jamSi, CaiSala. gam- misi adgili
qiravebelma moiTxova qiravnobis Tanxis sruli odenobiT valdebulebis zianis
SeuZlebloba brali
gadaxda, Tumca sasamarTlom sarCeli ar daakmayofila. darRvevis siste- anazRaureba
matikaSi
sasamarTlos motivebidan: valdebuleba SeiZleba aRar
arsebobdes, Tu xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli miznis
miRweva SeuZlebelia. Tu movales
ekisreba brali
SeuZleblo- SeuZleblobis
dReis mdgomareobiT xelSekrulebis CaSlasTan dakavSi- valdebulebis ba SeiZleba gamowvevaSi,
rigiTi dar- gamowveuli maSin man unda
rebuli detalebi inglisSi mowesrigebulia specialuri germania Rveva iyos movalis aanazRauros
kanoniT (Law Reform (Frustrated Contracts) Act 1943). braliT ziani
forsmaJori
warmoadgens
valdebulebis forsmaJori
forsmaJoris
Sesrulebis ver iqneba
SemTxvevaSi
obieqtur saz- movalis
movale zians ar
safrangeTi Rvars braliT ga-
anazRaurebs
mowveuli
Tu movales
ekisreba
Seu-
brali Seu-
Zlebloba
val- Zleblobis
SeiZleba
debulebis gamowvevaSi,
gamowveu-
rigiTi dar- maSin man
saqarTvelo li iyos
Rveva unda aanaz-
movalis
Rauros ziani
braliT
60 61
§ 2 naklovani nivTis miwodeba romlebic unda axasiaTebdes msgavsi tipis nivTebs. sxva
nivTis miwodeba (e. w. aliud) uTanabrdeba naklovani nivTis
literatura: Brox/Walker, Besonderes Schuldrecht31 (2006); Coes-
miwodebas, gsk-is 434-e paragrafis me-3 nawili (ssk-is 488-e
ter-Waltjen/Mäsch, Übungen in internationalem Privatrecht und Rechts-
muxlis me-2 nawilis me-2 varianti).
vergleichung (2012), 381-400; Ferrari/Kieninger/Mankowski/Saenger,
Internationales Vertragsrecht (2007), Art. 79 Rn. 2, 13; Graziano, Euro-
päisches Vertragsrecht (2008), 381 ff.; Kappus, Vertragsaufhebung nach II. myidvelis uflebebi naklovani Sesrulebisas
UN-Kaufrecht in der Praxis, NJW 1994, 984; Looschelders, Schuldrecht,
naklovani Sesruleba, rodesac am naklis gamosworeba
allgemeiner Teil9 (2011), 170-176; MüKo/Gaier, Kommentar zum Bürger-
(naklovani nivTis unakloTi Canacvleba jer kidev Se-
lichen Gesetzbuch: BGB Band 2: Schuldrecht Allgemeiner Teil §§ 241-4326
saZlebelia) myidvels warmouSobs mTel rig meorad ufle-
(2012), § 349 Rn. 2; MüKo/Westermann, Kommentar zum Bürgerlichen
bebs, romelTa Sorisac garkveuli ierarqia arsebobs. meo-
Gesetzbuch: BGB Band 3: Schuldrecht Besonderer Teil I §§ 433-6106
rad uflebebi, Tavis mxriv, iyofian upiratesad gamosaye-
(2012), § 438 Rn. 38; Piltz, Internationales Kaufrecht2 (2008), § 5 Rn. 77,
nebel (pirveli rigis/pirvelad) da momdevno rigis meorad
Rn. 354; Schlechtriem/Schwenzer, Commentary on the UN Convention
uflebebad.
on the International Sale of Goods (CISG) (2010), Art. 46 Rn. 25.
e muxlis 1-3-e nawilebi) („didi zianis“ anazRaureba), anu §439. damatebiTi Sesruleba. muxli 490. gamyidvelis movaleobani
naklis mqone nivTis gayidvisas.
daubrunos mas naklovani nivTi da zianis anazRaurebis (1) myidvels damatebiTi Sesrulebis
saxiT SeuZlia Tavisi arCevaniT moiTxo-
saxiT mosTxovos yvelaferi is, rac jerovani SesrulebiT vos naklis aRmofxvra an unaklo nivTis 1. Tu gayiduli nivTi naklis mqonea, gam-
miwodeba. (2) gamyidvels ekisreba damate- yidvelma an unda gamoasworos es nakli,
unda mieRo. mniSvnelovani naklis SemTxvevaSic myidvels biTi Sesrulebis mizniT gaweuli aucile- an, Tu saqme exeba gvarovnul nivTs,
SeuZlia daitovos naklovani nivTi da moiTxovos fasis beli xarjebi, kerZod, gadazidvis, gaday- Secvalos nivTi saamisod aucilebel
vanis, Sromisa da masalebis xarjebi. ...... vadaSi. 2. gamyidvels ekisreba naklis
Semcireba mcire zianis anazRaurebasTan erTad (es ukanas- gamosworebisaTvis aucilebeli xarje-
bis anazRaureba, maT Soris, transpor-
kneli gamyidvelis bralis arsebobisas). tirebis, gzis, samuSaos Sesrulebis da
masalis Rirebulebis xarjebi. 3. gam-
yidvels SeuZlia uari Tqvas rogorc
naklis gamosworebaze, aseve nivTis
Secvlaze, Tu es moiTxovs Seusabamod
did xarjebs. 4. Tu gamyidveli naklis
gamosworebis mizniT myidvels gadas-
cems unaklo nivTs, maSin mas SeuZlia
myidvels mosTxovos naklis mqone niv-
Tis ukan dabruneba.
64 65
§440. xelSekrulebaze uaris Tqmisa da muxli 491. myidvelis mier xelSekru- kazusi: “franguli aveji Tqvens ofisSi16”
zaralis anazRaurebis specialuri we- lebis moSlis ufleba.
sebi.
garda §281 me-2 nawilsa da §323 me-2 nawil- 1. myidvels SeuZlia nivTis naklis gamo Sps-s “franguli aveji Tqvens ofisSi” mflobeli (m) gadawyvets
Si miTiTebuli SemTxvevebisa, ar aris au- moiTxovos xelSekrulebis moSla 352-e gazafxulisaTvis siaxle SesTavazos Tavis klientebs, franguli
cilebeli aseve vadis gansazRvra, Tu gam- muxlis mixedviT. 2. gamyidvelma unda
aunazRauros myidvels gaweuli dana-
wiTeli xis magidebis saxiT, romlis Sesaxebac amas winaT esaubra
yidvelma uari Tqva orive saxis damatebi-
Ti Sesrulebis ganxorcielebaze §439 me-3 xarjebi. megobari da romlebic didi mowonebiT unda sargeblobdes. m Seu-
nawilis Tanaxmad an Tu myidvelis kuTvni- kveTs frangul kompania g-s wiTeli xis 15 magidas. xelSekrule-
li damatebiTi Sesruleba warumatebeli bis dadebidan erTi Tvis Semdeg g miawvdis m-s 15 cal Savi feris
aRmoCnda anda igi misTvis miuRebelia.
magidas. magidebis miwodebisas m imyofeba SvebulebaSi da magi-
naklis aRmofxvra miiCneva warumateblad
meore uSedego mcdelobis Semdeg, Tu ni- debs misi ofisis TanamSromlebi ibareben. mxolod 2 dRis Semdeg,
vTis an naklis gansakuTrebuli bunebis rodesac m Tavis megobars moiyvans ofisSi, raTa mis winaSe Tavi
anda sxva garemoebebidan gansxvavebuli moiwonos, aRmoCndeba, rom magidebi ara franguli wiTeli, aramed
daskvna ar gamomdinareobs.
Savi xisgan aris damzadebuli. sircxvilnaWami m meore dResve uka-
vSirdeba g-s da dauyovnebliv sTxovs misi Selaxuli reputaciis
gamosworebas. marTalia, Savis xis aveji igive xarisxisa da obieq-
turi Rirebulebisaa rac wiTeli da SesaZlebelia maTi calkeul
myidvelebze gasxviseba, magram franguli Savi xis muStris nakle-
bobis gamo, mxolod 20%-iani danakargebiT. m, romelsac magidebis
§441. fasis Semcireba. muxli 492. fasis Semcirebis moTxovna. safasuri jer ar gadauxdia, iTxovs or kviraSi axali magidebis mi-
(1) xelSekrulebaze uaris Tqmis nacvlad Tu myidveli ar iTxovs nivTis naklis wodebas, winaaRmdeg SemTxvevaSi Tavs aRar Tvlis xelSekrulebiT
myidvels SeuZlia gamyidvelisadmi war- gamosworebas an axliT mis Secvlas SeboWilad. g ki iTxovs SeTanxmebuli fasis gadaxdas.
dgenili gancxadebiT Seamciros nasyi- gamyidvelisaTvis saamisod micemuli
dobis fasi. gamoricxvis safuZveli §323 vadis gasvlis Semdeg da arc xelSekru-
me-5 nawilis me-2 winadadebis mixedviT ar lebis moSlas, mas SeuZlia moiTxovos SeafaseT samarTlebrivi mdgomareoba!
gamoiyeneba. fasis Semcireba im odenobiT, rac saWi-
roa naklis gamosasworeblad. mxedve-
lobaSi miiReba xelSekrulebis dadebis
momentisaTvis arsebuli fasi. a. amoxsna gaerTianebuli erebis organizaciis saqonlis
saerTaSoriso nasyidobis Sesaxeb konvenciis (1980) mixedviT
88
Sesruleba Sesruleba anazRaureba meba myidve- valdebuleba
lis mier gadaamowmos nivTi
SesaZlebelia
zianis anaz- mxolod “meore
warmoadgens Raureba Sansis” miRebis
ekisreba
germania upiratesad Sesrulebis Semdeg. mcirde- SesaZlebelia
vaWars, ormx-
gamosayenebel nacvlad da ba naklovani da mxolod “meore gadamyidvels ar
rivi savaWro
meorad moTxovnas da SesrulebasTan jerovani Ses- Sansis” micemis ekisreba.
garigebisas.
yvela sxva moTxovnis erTad orive rulebebis obi- Semdeg.
winapirobas. damokidebulia eqturi Rire-
movalis bralze. bulebebis Sesa-
bamisad.
saqarTvelo SesaZlebelia
zianis anaz-
mxolod “meore SesaZlebelia
Raureba
warmoadgens Sansis” micemis mxolod “meore ekisreba
Sesrulebis
upiratesad Semdeg. mcird- Sansis” micemis mewarmes
nacvlad da
gamosayenebel eba naklovani Semdeg.
SesrulebasTan
meorad moTxovnas da da jerovani
erTad orive
yvela sxva moTxovnis Sesrulebebis
damokidebulia
winapirobas. obieqturi Ri-
movalis bralze.
rebulebebis
movalis bralze.
Sesabamisad.
ivaraudeba ara-
ar eniWeba upi-
damokidebulia SesaZlebelia keTilsindisieri
ratesoba sxva meo-
movalis bralze. dauyovnebliv. gadamyidvelis
radi moTxovnebis
codna naklis
safrangeTi mimarT (Sead. safran-
Sesaxeb, garda im
geTis samoqalaqo - - SemTxvevisa, rode-
kodeqsis 1610-e
sac nakli aRmouCe-
muxli).
nadi iyo.
gamoricxulia,
Tu gamyidveli ekisreba
ar aris
gaerTianebu- sakuTari incia- nebismier
damokidebuli
li erebis garTulebulia tiviT asworebs SesaZlebelia myidvels,
movalis bralze
organizaciis misi gamoyeneba nakls. mcird- mxolod xe- rodesac
da warmoadgens
konvencia xelSekrulebis ar- eba naklovani lSekrulebis garigeba
upiratesad
sarTaSoriso sebiTi darRvevis da jerovani “arsebiTi dar- eqceva
gamosayenebel
nasyidobis winapirobiT. Sesrulebebis Rvevisas”. konvenciis
meorad
Sesaxeb obieqturi Ri- moqmedebis
moTxovnas.
rebulebebis sferoSi.
Sesabamisad.
-
89
kazusi: “motomrboleli”
germaniis samoqalaqo kodeqsi saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi
90 91
§437. myidvelis uflebebi naklis muxli 490. gamyidvelis movaleoba- §439. damatebiTi Sesruleba. muxli 490. gamyidvelis movaleo-
arsebobisas. ni naklis mqone nivTis gayidvisas. bani naklis mqone nivTis gayidvi-
1. Tu gayiduli nivTi naklis mqonea, (1) myidvels damatebiTi Sesrulebis
sas.
Tu saxezea qvemoT mocemuli gamyidvelma an unda gamoasworos es saxiT SeuZlia Tavisi arCevaniT moi-
normebis winapirobebi da Tu sxvag- nakli, an, Tu saqme exeba gvarovnul Txovos naklis aRmofxvra an unaklo 1. Tu gayiduli nivTi naklis mqonea,
varad ar aris dadgenili, Tu nivTi nivTs, Secvalos nivTi saamisod nivTis miwodeba. (2) gamyidvels ekis- gamyidvelma an unda gamoasworos es
naklis mqonea, myidvels SeuZlia, aucilebel vadaSi. 2. gamyidvels reba damatebiTi Sesrulebis mizniT nakli, an, Tu saqme exeba gvarovnul
1. moiTxovos damatebiTi Sesrule- ekisreba naklis gamosworebisaTvis gaweuli aucilebeli xarjebi, ker- nivTs, Secvalos nivTi saamisod
ba §439 mixedviT, 2. uari Tqvas xe- aucilebeli xarjebis anazRaureba, Zod, gadazidvis, gadayvanis, Sromisa aucilebel vadaSi. 2. gamyidvels
maT Soris, transportirebis, gzis,
lSekrulebaze §§440, 323 da 326 me-5 da masalebis xarjebi. (3) gamyidvels ekisreba naklis gamosworebisaTvis
samuSaos Sesrulebis da masalis
nawilis mixedviT an moiTxovos Rirebulebis xarjebi. 3. gamyid- SeuZlia uari Tqvas myidvelis mier aucilebeli xarjebis anazRaureba,
nasyidobis fasis Semcireba §441 vels SeuZlia uari Tqvas rogorc arCeul damatebiTi Sesrulebis maT Soris, transportirebis, gzis,
mixedviT da 3. moiTxovos zianis naklis gamosworebaze, aseve nivTis saxeze §275 me-2 da me-3 nawilebidan samuSaos Sesrulebis da masalis
anazRaureba §§440, 280, 281, 283 da Secvlaze, Tu es moiTxovs Seusaba- gamomdinare uflebebis SezRudvis Rirebulebis xarjebi. 3. gamyid-
331a mixedviT anda uSedegod gaweu- mod did xarjebs. 4. Tu gamyidveli gareSe, Tu damatebiTi Sesruleba Se- vels SeuZlia uari Tqvas rogorc
li xarjebis anazRaureba §284. naklis gamosworebis mizniT myid- saZlebelia mxolod Seusabamo xar- naklis gamosworebaze, aseve nivTis
vels gadascems unaklo nivTs, maSin jebiT. amasTan, gasaTvaliswinebelia, Secvlaze, Tu es moiTxovs Seusaba-
mas SeuZlia myidvels mosTxovos kerZod, unaklo mdgomareobaSi niv- mod did xarjebs. 4. Tu gamyidveli
naklis mqone nivTis ukan dabruneba.
Tis Rirebuleba, naklis mniSvneloba naklis gamosworebis mizniT myid-
§446. riskisa da valdebulebebis muxli 482. nivTis SemTxveviT da- da sakiTxi imis Sesaxeb, iqneboda Tu vels gadascems unaklo nivTs, maSin
gadasvla. Rupvis riskis gadasvla. ara SesaZlebeli alternatiuli da- mas SeuZlia myidvels mosTxovos
matebiTi SesrulebisaTvis mimarTva naklis mqone nivTis ukan dabruneba.
gayiduli nivTis gadacemiT my- 1. gayiduli nivTis gadacemasTan myidvelisaTvis arsebiTi zianis mi-
idvelze gadadis misi SemTxveviT erTad myidvelze gadadis nivTis yenebis gareSe. myidvelis moTxovnis
daRupvisa da SemTxveviT gauarese- SemTxveviTi daRupvis an gafuWebis ufleba aRniSnul SemTxvevaSi
bis riski. gadacemis momentidan my- riski, Tu mxareebi sxva rameze ar SezRudulia alternatiuli dama-
idvels ekuTvnis nivTis sargebeli SeTanxmebulan. tebiTi SesrulebiT; gamyidvelis
da mas ekisreba nivTis uflebrivi
ufleba, uari Tqvas alternatiul
tvirTi. gadacemas uTanabrdeba, Tu
damatebiT Sesrulebaze 1-li winada-
myidveli acilebs nivTis miRebis
debis winapirobis gaTvaliswinebiT,
vadas.
ucvleli rCeba. (4) Tu gamyidveli
damatebiTi Sesrulebis mizniT awv-
§447. riskis gadasvla nivTis ga- 2. Tu gamyidveli gayidul nivTs
gzavniT nasyidobis SemTxvevaSi. dis unaklo nivTs, maSin mas SeuZlia
myidvelis moTxovniT gzavnis sxva
(1) Tu gamyidveli myidvelis mo- myidvelisgan moiTxovos naklis mqo-
adgilas, vidre es xelSekrulebiT
TxovniT gayidul nivTs agzavnis ne nivTi §§346-348 mixedviT.
iyo gaTvaliswinebuli, maSin nivTis
sxva adgilas nacvlad Sesrule- SemTxveviT daRupvis an gafuWebis §13. momxmarebeli. momxmarebels
bis adgilisa, maSin riski gadadis
myidvelze im momentidan, rodesac riski gadadis myidvelze im mo- warmoadgens nebismieri fizikuri
gamyidvelma nivTi Caabara eqspe- mentidan, roca gamyidvelma nivTi piri, romelic debs garigebas im
ditors, gadamzidavs an gadazid- Caabara gadamzidvels an amis Ses- mizniT, romelic ar ganekuTvneba
visaTvis gansazRvrul sxva pirsa rulebisaTvis pasuxismgebel pirs. mis samewarmeo an profesiul saq-
Tu organizacias. (2) Tu myidvelma mianobas.
gasca specialuri gankarguleba
gagzavnis xerxis Sesaxeb da gamyid-
velma arsebiTi mizezis gareSe ar
Seasrula es gankarguleba, maSin
gamyidveli pasuxismgebelia myid-
velis winaSe amis Sedegad warmoSo-
bili zianisaTvis.
92 93
§14. mewarme. (1) mewarmes warmoad- §475. kanonis normebisagan gansx-
gens fizikuri an iuridiuli piri vavebuli SeTanxmebebi.
anda uflebaunarianobis mqone amxa-
(1) mewarmes ar SeuZlia miuTiTos
nagoba, romelic garigebis dadebi-
misTvis naklis Sesaxeb Setyobinebis
sas moqmedebs samewarmeo an damou-
wardgenamde dadebul SeTanxmeba-
kidebeli profesiuli saqmianobis
ze, romelic momxmareblis sazianod
farglebSi. (2) uflebaunarianobis
§§433-435, 437, 439-443, iseve rogorc
mqone amxanagobas warmoadgens amxa-
winamdebare qvetitulis normebisa-
nagoba, romelsac miniWebuli aqvs
gan gansxvavebulad awesrigebs. 1-l
unari, SeiZinos uflebebi da ikis-
winadadebaSi miTiTebuli normebi
ros valdebulebebi.
gamoiyeneba aseve im SemTxvevaSic,
rodesac maT uvlian gverds sxvag-
§474. samomxmareblo saqonlis nas- vari gaformebiT. (2) §437 miTiTebu-
yidobis cneba. li moTxovnebis uflebebis xanda-
zmulobis vada mewarmisTvis naklis
(1) Tu momxmarebeli mewarmisgan yi-
Sesaxeb Setyobinebis wardgenamde
dulobs moZrav nivTs (samomxmare-
ar SeiZleba garigebiT Semcirdes,
blo saqonlis nasyidoba), damate-
Tu SeTaxmebas mivyavarT or welze
biT gamoiyeneba qvemoT mocemuli
nakleb xandazmulobis vadamde kan-
normebi. aRniSnuli ar moqmedebs
onismieri xandazmulobis vadis daw-
meoradi nivTebis mimarT, romlebic
yebidan an meoradi nivTebis mimarT,
iyideba sajaro auqcionze, romel-
_ erT welze naklebi xandazmulobis
Sic piradad monawileoba SeuZlia
vadamde. (3) miuxedavad §§307-309 1-li
momxmarebels. (2) winamdebare qve-
da me-2 nawilebi ar moqmedebs zianis
titulSi mowesrigebuli nasyido-
anazRaurebis moTxovnis uflebebis
bis xelSekrulebebis mimarT gamoi-
gamoricxvisa Tu SezRudvisaTvis.
yeneba §439 me-4 nawili im pirobiT,
rom sargebeli ar iqna miRebuli §476. mtkicebis tvirTis gadasvla.
an Secvlili Tavisi RirebulebiT.
§§445 da 447 ar gamoiyeneba. Tu riskis gadasvlis momentidan
eqvsi Tvis ganmavlobaSi nivTobri-
vi nakli Tavad gamovlinda, maSin
ivaraudeba, rom nivTi ukve riskis
gadasvlisas naklis mqone iyo gar-
da im SemTxvevebisa, rodesac aseTi
varaudi ar Seesabameba nivTis an
naklis bunebas.
94 95
amoxsna: is mewarmisagan iZens nivTs, ivaraudeba, rom gadacemidan
eqvsi Tvis ganmavlobaSi aRmoCenili nakli mas axasiaTeb-
(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT)
da aseve gadacemis momentSic (gsk-is 476-e paragrafi). mo-
cemul SemTxvevaSi gamyidveli ver moaxerxebs am varaudis
I. motociklis SekeTebis moTxovna gaqarwylebas.
m-s SeiZleba hqondes g-s mimarT motociklis SekeTebis mo-
Txovnis ufleba gsk-is 437-es Nr. 1-sa da 439-es 1-li nawilis 2. naklidan warmoSobili pasuxismgeblobis gamoricxva
1-li alternativis (ssk-is 490-e muxlis 1-li nawilis 1-li
marTalia, nivTi aRmoCnda naklovani, magram mxareTa Se-
alternativis) mixedviT. am moTxovnis winapirobas war-
TanxmebiT, aq, SesaZloa, gamoricxuli iyos gamyidvelis
moadgens m-sa da g-s Soris dadebuli namdvili nasyidoba
pasuxismgebloba am naklisaTvis. sakiTxavia, namdvilia Tu
da gadacemuli nivTis nakli. garda amisa, damatebiTi Ses-
ara am pasuxismgeblobis gamoricxva. pasuxismgeblobis ga-
rulebis moTxovna ar unda iyos gamoricxuli.
moricxvis namdvilobis sawinaaRmdegod SeiZleba metyve-
lebdes gsk-is 474-es 1-li nawili da 475-e paragrafis 1-li
1. nivTis nakli nawilis 1-li winadadeba – samomxmareblo nasyidobisas
mewarmes ar aqvs ufleba miuTiTos nivTis naklidan warmo-
m-sa da g-s Soris dadebuli nasyidobis xelSekruleba namd-
Sobili pasuxismgeblobis gamoricxvaze.
vilia. amis garda, nivTi unda iyos naklovani gsk-is 434-e
paragrafis (ssk-is 488-e muxlis) Sesabamisad. m-sa da g-s ar
SeuTanxmebiaT nivTis Tvisebebi (gsk-is 434-e paragrafis 2.1. samomxmareblo nasyidoba
1-li nawilis 1-li winadadeba, ssk-is 488-e muxlis 1-li nawi-
samomxmareblo nasyidobas gsk-is 474-e paragrafis 1-li
lis 1-li winadadeba) da arc xelSekrulebiT iyo nivTis
nawilis 1-li winadadebis Sesabamisad warmoadgens moZravi
gamoyenebis raime mizani gansazRvruli. amitomac nivTis
nivTis nasyidoba mewarmesa da momxmarebels Soris. gsk-is
nakli ganisazRvreba gsk-is 434-e paragrafis 1-li nawilis
me-14 paragrafis 1-li nawilis Sesabamisad, mewarme aris pi-
me-2 winadadebis Nr. 2-is (ssk-is 488-e muxlis 1-li nawilis me-
ri, romelic debs nasyidobas misi samewarmeo saqmianobis
2 winadadebis me-2 alternativis) mixedviT. nivTs unda axa-
farglebSi an damoukidebeli profesiuli saqmianobis
siaTebdes is Tvisebebi, rac aucilebelia am nivTiT Cveu-
farglebSi. mocemul SemTxvevaSi gamyidveli profesiu-
lebrivi sargeblobisaTvis. motocikls TavisiT ar unda
lad aris dakavebuli meoradi avtomanqanebis gasxvisebiT
Zvrebodes mayuCi da Tu Zvreba, es mas gamousadegars xdis
da, Sesabamisad, aris kidec mewarme. gsk-is me-13 paragrafis
Cveulebrivi sargeblobisaTvis. nivTi aris naklovani.
mixedviT, momxmarebeli aris fizikuri piri, romelic nas-
nivTis nakli saxeze unda iyos riskis gadasvlis momentisa- yidobas ar debs arc samewarmeo da arc sakuTari damouki-
Tvis, anu, gsk-is 446-e paragrafis (ssk-is 482-e muxlis 1-li debeli profesiuli saqmianobis farglebSi. am SemTxveva-
nawilis) Sesabamisad, nivTis gadacemis momentisaTvis. mo- Si myidvelma motocikli SeiZina piradi moxmarebisaTvis,
cemul SemTxvevaSi imis dadgena, axasiaTebda Tu ara moto- ris gamoc is aris momxmarebeli da saxezea samomxmareblo
cikls es nakli ukve gadacemis momentSi, calsaxad ar xer- nasyidoba.
xdeba. Tumca germaniaSi momxmareblis sasargeblod, Tu
96 97
2.2. naklidan warmoSobili pasuxismgeblobis Tumca iseve, rogorc damatebiTi Sesrulebis moTxovnis
gamoricxva samomxmareblo nasyidobisas gamoricxvisas, SesaZlebelia am SemTxvevaSic gamyidvels
ar hqondes zianis anazRaurebis moTxovnis gamoricxvaze
gsk-is 475-e paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis Sesa-
miTiTebis ufleba gsk-is 474-es 1-li nawilisa da 475-e para-
bamisad, mwarmoebels ar SeuZlia miuTiTos naklidan war-
grafis 1-li nawilis 1-li winadadebis Sesabamisad. samomx-
moSobili pasuxismgeblobis gamoricxvaze, romelic momx-
mareblo nasyidobisas mewarmes ar aqvs ufleba, gsk-is 475-
marebels arTmevs gsk-is 437-e da 439-e paragrafebidan (ssk-
e paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis Sesabamisad,
is 490-e muxlis 1-li nawilidan) warmomdgar uflebebs, Tu
miuTiTos momxmarebels pasuxismgeblobis gamoricxvaze.
misi SeTanxmeba moxda gamyidvelis myidvelisaTvis naklis
Sesaxeb gamxelis momentamde.
mocemul SemTxvevaSi, mxareTa SeTanxmebiT gamoricxuli 2. zianis anazRaurebis gamoricxva
iyo myidvelis naklidan warmoSobili yvela ufleba, maT Tumca, gsk-is 475-e paragrafis me-3 nawilis mixedviT, pa-
Soris damatebiTi Sesrulebis moTxovnis uflebac, gam- suxismgeblobis gamoricxvis dauSvebloba gsk-is 475-e pa-
yidvelis mxridan naklis gacxadebis gareSe, ris gamoc ragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis Sesabamisad, ar
myidvels ar aqvs naklis am gamoricxvaze miTiTebis ufle- vrceldeba zianis anazRaurebis moTxovnis gamoricxvaze.
ba. gamyidvelsa da myidvels SeuZliaT urTierTSeTanxmebiT
Sedegi: myidvels aqvs gamyidvelis mimarT, damatebiTi gamoricxon nivTis naklidan warmomdgari zianis anazRau-
Sesrulebis farglebSi, naklis gamosworebis moTxovnis rebis valdebuleba. sakiTxavia, gamyidvelis mier meora-
ufleba gsk-is 437-es Nr. 1 da 439-e paragrafis 1-li nawilis di moTxovnis sruli gamoricxva, miuxedavad imisa, rom
1-li alternativis (ssk-is 490-e muxlis 1-li nawilis) Sesa- srulad ver iqneba namdvili, rCeba Tu ara ZalaSi zianis
bamisad. anazRaurebis nawilSi.
pasuximgeblobis srul gamoricxvaze SesaZlebelia dasaS-
II. zianis anazRaurebis moTxovnis ufleba vebi iyos gsk-is 139-e paragrafis (ssk-is 62-e muxlis) gamo-
yeneba, romlis mixedviTac is zianis anazRaurebis nawilSi
myidvels SeiZleba hqondes zianis anazRaurebis moTxovna mainc SenarCundeba.
gamyidvelis mimarT gsk-is 437-es Nr. 3-isa da 280-e paragra-
mocemuli danawesis pirdapiri gamoyenebis sawinaaRmde-
fis 1-li nawilis (ssk-is 494-es 1-li nawilisa da 394-e mu-
god metyvelebs is faqti, rom danawesi exeba mxolod im
xlis 1-li nawilis) Sesabamisad. nasyidobis xelSekruleba
SemTxvevas, rodesac garigebis nawili aranamdvilia da ara
da misi darRveva, naklovani nivTis miwodebiT, saxezea.
SemTxvevas, rodesac sadavoa, garigebis nawilis nawili (pa-
suxismgeblobis gamoricxva zianis anazRaurebasTan daka-
1. naklidan warmoSobili pasuxismgeblobis gamoricxva vSirebiT) unda darCes Tu ara namdvili. Tumca germaniis
rogorc zemoT vaxseneT, m-m da g-m SeTanxmebiT gamoricxes umaRlesi sasamarTlo mainc iyenebs mocemul SemTxvevebze
naklidan warmoSobili yvela meoradi moTxovna da, maT So- gsk-is 139-e paragrafs (ssk-is 62-e muxls) analogiiT. li-
ris, damatebiTi Sesrulebis moTxovnasTan erTad (rac iyo teraturaSi gavrcelebuli erT-erTi mosazreba imave Se-
aranamdvili) zianis anazRaurebis moTxovnis uflebac. degamde midis “xelSekrulebis Semavsebeli ganmartebiT”,
98 99
anu xelSekrulebaSi im, argaTvaliswinebuli, pirobis Ca- § 3 zianis anazRaureba Sesrulebis nacvlad da
matebiT, romelsac mxareebi gaiTvaliswinebdnen, amis au- SesrulebasTan erTad
cilebloba winaswar rom ganeWvritaT. gadamwyvetia, moce-
literatura: Ackermann, Schadensersatz statt der Leistung: Grund-
mul SemTxvevaSi myidveli da gamyidveli SeaTanxmebdnen
lagen und Grenzen, JuS 2012, 866; Canaris, Begriff und Tatbestand des
Tu ara zianis anazRaurebis moTxovnis gamoricxvas, Tu Verzögerungsschadens im neuen Leistungsstörungsrecht, ZIP 2003, 321;
winaswar ganWvretdnen imas, rom pasuxismgeblobis sruli Dauner-Lieb/Dötsch, Schuldrechtsreform: Haftungsgefahren für Zwis-
gamoricxva iqneboda aranamdvili. chenhändler nach neuem Recht? DB 2001, 2535; Emmerich, Rechtspre-
orive mosazreba mocemul SemTxvevaSi erTi da imave Sede- chungsübersicht, JuS 1994, 527; Bamberger/Roth/Faust, Kommentar zum
gamde midis, pasuxismgeblobis sruli gamoricxvis daT- Bürgerlichen Gesetzbuch: BGB Band 1: §§ 1 - 610 CISG3 (2012), § 437 Rn.
qmis mxolod nawilobrivi baTilobis an “xelSekrulebis 55; Haas/Medicus/Rolland/Schäfer/Wendtland, Das neue Schuldrecht
Semavsebeli ganmartebis“ meSveobiT, SesaZlebelia am daT- (2002), Rn. 235; Lorenz, Grundwissen - Zivilrecht: Schadensarten bei der
qmis mxolod zianis anazRaurebis nawilSi SenarCuneba. Pflichtverletzung, JuS 2008, 204; Lorenz/Riehm, Lehrbuch zum neuen
Schuldrecht (2002), Rn. 185; Looschelders, Schuldrecht AT6 (2008), Rn.
zianis anazRaurebis moTxovnis gamoricxva aris namdvili 575; Köhler/St. Lorenz, Schuldrecht I - Prufe Dein Wissen20 (2006); Palan-
da myidvels ar aqvs misi moTxovnis ufleba. dt/Heinrichs, BGB67, § 280 Rn. 18.
saboloo Sedegi: myidvels aqvs mxolod naklis gamoswo- movalem, romelic braleulad arRvevs Tavis valdebule-
rebis moTxovnis ufleba. bas unda aunazRauros kreditors, gsk-is 280-e paragrafis
1-li da ssk-is 394-e muxlis 1-li nawilis mixedviT, amiT ga-
mowveuli ziani. Tumca germanuli danawesi Tavis me-2 da me-3
nawilebSi miuTiTebs damatebiT winapirobebze vadis gada-
cilebis gamo zianis anazRaurebis moTxovnisaTvis (gsk-is
286-e paragrafi, ssk-is me-400 muxlis b) qvepunqti). es aris
gafrTxileba. aseve Sesrulebis nacvlad zianis anazRau-
rebis moTxovnac (gsk-is 281-283-e paragrafebi, ssk-is 394-e
muxlis me-2 da me-3 nawilebi) mxolod damatebiTi Sesrule-
bisaTvis vadis micemis Semdegaa SesaZlebeli.
am orive daTqmis mizani mdgomareobs mocemuli tipis zia-
nis anazRaurebadobis garTulebaSi am damatebiTi winapi-
robebis dawesebis gziT44. movales unda SeunarCundes ver-
ganxorcielebuli Sesrulebis kidev erTi Sansi ise, rom ar
dasWirdes zianis anazRaureba da sabolood ar CaiSalos
garigebiT dasaxuli mizani. amgvarad, SesaZlebelia sami
tipis zianze saubari. esenia: „martivi“ zianis anazRaureba,
vadis gadacilebiT gamowveuli zianis anazRaureba da Ses-
rulebis nacvlad zianis anazRaureba. pirveli ori tipis
ziani erTiandeba „SesrulebasTan erTad“ mosaTxovi zia-
44 Ackermann, JuS 2012, 865.
100 101
nis cnebaSi45 (aseve: „Sesrulebis gverdiT“ mosaTxovi zia- §281. Sesrulebis nacvlad zianis muxli 394. zianis anazRaurebis
anazRaureba valdebulebis Seus- moTxovna valdebulebis darRve-
nis anazRaureba) da diqotomiur mimarTebaSia „Sesrulebis
ruleblobis an arajerovani Ses- visas.
nacvlad“ zianis anazRaurebasTan. amgvari diqotomia ukeT rulebisas.
…
usvams xazs im garemoebas, rom pirvel SemTxvevaSi zianis
(1) imdenad, ramdenadac movale ar
anazRaurebis moTxovna Sesrulebis moTxovnas ZalaSi to- asrulebs vadamosul valdebule-
2. movalis mier vadis gadacilebi-
vebs da mis paralelurad mimdinareobs, xolo meore mo- sas kreditors SeuZlia dauniSnos
bas an arajerovnad asrulebs mas,
movales valdebulebis Sesrulebi-
Txovna ki Sesrulebis funqciur Camnacvlebels warmoad- kreditors SeuZlia §280 1-li naw-
saTvis aucilebeli dro.Tuki mov-
ilis gaTvaliswinebiT Sesrulebis
gens. ale am droSic ar Seasrulebs val-
nacvlad moiTxovos zianis anaz-
debulebas, maSin kreditors ufle-
Raureba, Tu man uSedegod daudgina
ba aqvs valdebulebis Sesrulebis
movales valdebulebis Sesrulebis
nacvlad moiTxovos zianis anaz-
an jerovani SesrulebisaTvis go-
Raureba.
nivruli vada. ...
amoxsna:
4.1. vadis dawesebis aucilebloba Sesrulebis nacvlad naklovani Sesrulebis Tanmdevi tipiuri ziani, ro-
zianis anazRaurebisas melic adgeba kreditoris sxva samarTlebriv sike-
sakiTxavia, unda mieca Tu ara a-s b-saTvis damatebiTi Ses- Teebs, erTiandeba gsk-is 280-eparagrafis 1-li nawi-
rulebisaTvis Sesabamisi vada manam, sanam zianis anazRau- lis (ssk-is 394-e muxlis 1-li nawilis) qveS – Ses-
rebas moiTxovda gsk-is 280-es me-3 da 281-e paragrafis rulebasTan erTad zianis anazRaureba, radgan maT
1-li nawilis (ssk-is 394-e muxlis me-2 nawilis) Sesabami- drouli SesrulebiTac ukve araferi eSvelebaT.
sad). es damokidebulia imaze, miuRebeli Semosavali mo-
cemul SemTxvevaSi warmoadgens Sesrulebis nacvlad zia- Sesrulebis nacvlad zianis anazRaurebas ki ganeku-
nis anazRaurebas, Tu zianis anazRaurebas SesrulebasTan Tvneba nivTis Semcirebuli Rirebuleba, misi SekeTe-
erTad, anu zianis anazRaurebas, romlis moTxovnac xdeba bis xarjebi da miuRebeli Semosavali.
Sesrulebis moTxovnisagan damoukideblad. gansxvavebiT
gamijvnis orive kriteriumis Tanaxmad, miuRebeli Semo-
pirvelisagan, am ukanasknelis moTxovnis winapirobas ar
warmoadgens damatebiTi SesrulebisaTvis vadis daTqma. savali Sesrulebis nacvlad zianis cnebis qveS eqceva, ra-
dgan savaraudoa, rom a jer kidev miiRebda mas b-s mxridan
erTi mosazrebis Tanaxmad64, Sesrulebis nacvlad zianis
drouli SesrulebiT da garda amisa, es ziani gamomdinare-
anazRaurebis cnebis qveS erTiandeba yvela is ziani, ro-
obs iqidan, rom myidvelma droulad ver miiRo jerovani
melic exmianeba myidvelis interess miiRos sruli Rire-
bulebis mqone nivTi, vargisi xelSekrulebiT winaswar ga- Sesruleba da ara am SesrulebiT misi sxva nivTebis dazia-
miznuli sargeblobisaTvis (eqvivalenturobis interesi). nebidan.
am SemTxvevaSi es (miuRebeli) Semosavali swored jerovani
SesrulebiT misaRebi sikeTe iqneboda da Sesrulebis nac- 4.2. vadis dawesebis arasavaldebulooba
vlad zianis cnebaSi moeqceoda. miuxedavad miuRebeli Semosavlis Sesrulebis nacvlad
Sesrulebis nacvlad da SesrulebasTan erTad zianis zianis cnebis qveS gaerTianebisa, SesaZlebelia, vadis dawe-
amgvari gamijvnis SemTxvevaSi, am ukanaskneli cnebis seba mainc ar iyos savaldebulo da a-s mis gareSec SeeZlos
qveS gaerTiandeboda is ziani, romelic myidvelis am zianis anazRaurebis moTxovna. es SemTxveva maSin gvaqvs
sxva samarTlebriv sikeTeebs adgeba naklovani niv- saxeze, Tu gsk-is 281-e paragrafis 1-li (ssk-is 394-e muxlis
Tidan gamomdinare – e. w. integritetis interesis da- me-2) nawiliT gaTvaliswinebuli vadis daweseba zedmeti
rRveva. 65 Lorenz/Riehm, Schuldrecht, Rn. 185; Haas/Medicus/Rolland/Schäfer/Wendtland,
64 BGHZ 77, 218. Das neue Schuldrecht, Rn. 235 da Semdgomi gverdi.
118 119
iqneboda, gsk-is 281-e paragrafis me-2 (ssk-is 394-e muxlis § 4 xelSekrulebis misadageba Secvlili
me-3) nawilis mixedviT, im mizeziT, rom is aSkarad uSede- garemoebebisadmi
god darCeboda.
literatura: Bamberger/Roth/Hau/Poseck/Lorenz, BeckOK BGB50
mocemul SemTxvevaSi b-m miuTiTa im faqtze, rom misTvis (2019), § 313; Emmerich, Das Recht der Leistungsstörungen6, München
Sepirebuli manqanis Sovna (subieqturad) SeuZlebeli iyo 2005, § 27 Rn. 5 ff.; MüKo/Finkenauer, Kommentar zum Bürgerlichen Ge-
da naklebsavaraudo iyo, rom uaxloes momavalSi amasTan setzbuch: BGB Band 2: Schuldrecht Allgemeiner Teil §§ 241-4326 (2012),
dakavSirebiT rame Seicvleboda. amiT man cxadyo, rom da- § 313 Rn. 20 ff.
matebiTi vadis dawesebas aranairi azri ar hqonda, rac mis
dawesebas, rogorc zianis anazRaurebis winapirobas, zed-
„garigebis safuZvlis darRveva“ warmoadgens samarTlis
metad aqcevs.
instituts, romelic kodificirebuli formiT mxolod
germanuli samarTlis ojaxis qveynebisaTvis aris dama-
saboloo Sedegi: a-s aqvs zianis anazRaurebis moTxovna xasiaTebeli. es instituti moicavs SemTxvevebs, rodesac
gsk-is 280-e 1-li da me-3 nawilisa da 281-e paragrafis (ssk-is mxares an mxareebs xelSekrulebis ucvleli pirobebiT da-
394-e muxlis 1-3 nawilebis) Sesabamisad. cva ar SeiZleba moeTxovoT, radgan garemoebebi, romelic
moTxovnis samarTlebriv Sedegs warmoadgens miuRebeli xelSekrulebis dadebis safuZveli gaxda, Seicvala an mxa-
reebma xelSekruleba daukavSires warmodgenas, romelic
Semosavlis anazRaureba gsk-is 249-es 1-li nawilisa da 252-
SemdgomSi araswori aRmoCnda.
e paragrafis 1-li winadadebis (ssk-is 408-es 1-li nawilisa
da 411-e muxlis 1-li winadadebis Sesabamisad). germaniis samoqalaqo kodeqsi saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi
§313. garigebis safuZvlis darRveva. (1) Tu muxli 398. xelSekrulebis misadageba
amasTan, germanul samarTalSi miuRebeli Semo- is garemoebebi, romlebic xelSekrulebis Secvlili garemoebebisadmi.
dadebis safuZveli gaxda, xelSekrulebis
savlis moTxovnisas moqmedebs e. w. zianis abstraq- dadebis Semdeg arsebiTad Seicvala da mxa- 1. Tu is garemoebebi, romlebic xel-
Sekrulebis dadebis safuZveli gaxda,
tuli daangariSebis xerxi (gsk-is 252-e paragrafis reebi ar dadebdnen am xelSekrulebas an
xelSekrulebis dadebis Semdeg aSka-
dadebdnen sxva SinaarsiT, es cvlilebebi
1-li winadadeba), romlis mixedviTac moTxovnis war- rom gaeTvaliswinebinaT, maSin SeiZleba mo- rad Seicvala da mxareebi ar dadebdnen
Txovnil iqnes xelSekrulebis misadageba am xelSekrulebas an dadebdnen sxva
mdgens mtkicebis tvirTi umsubuqdeba. saqarTvelo- Secvlili garemoebebisadmi im farglebSi, SinaarsiT, es cvlilebebi rom gaeTva-
Si es 411-e muxlis me-2 winadadebidan ase calsaxad ar romlebSic _ calkeuli SemTxvevis garemoe- liswinebinaT, maSin SeiZleba moTxovil
baTa gaTvaliswinebiT, kerZod ki, saxelSe- iqnes xelSekrulebis misadageba Sec-
gamomdinareobs. es winadadeba ufro miuRebeli Se- krulebo an kanonismieri riskis ganawileba, vlili garemoebebisadmi. winaaRmdeg
SemTxvevaSi, calkeul garemoebaTa ga-
mosavlis definicias warmoadgens, vidre mtkicebis _ xelSekrulebis mxares ar SeiZleba moe-
TvaliswinebiT, xelSekrulebis mxares
Txovos Seucvleli xelSekrulebis dacva. (2)
tvirTis Semsubuqebas. garemoebaTa Secvlas uTanabrdeba, rodesac ar SeiZleba moeTxovos Seucvleli xel-
warmodgenebi, romlebic xelSekrulebis Sekrulebis mkacrad dacva. 2. garemoe-
safuZveli gaxda, araswori aRmoCnda. (3) Tu baTa Secvlas uTanabrdeba, roca war-
xelSekrulebis misadageba Secvlili gare- modgenebi, romlebic xelSekrulebis
moebebisadmi SeuZlebelia an meore mxares safuZveli gaxda, araswori aRmoCnda. 3.
ar SeiZleba moeTxovos amaze daTanxmeba, ma- mxareebi jer unda Seecadon, rom xelSe-
Sin dazaralebul mxares SeuZlia uari Tqvas kruleba miusadagon Secvlil garemoe-
xelSekrulebaze. grZelvadiani valdebule- bebs. Tuki SeuZlebelia xelSekrulebis
biT-samarTlebrivi urTierTobebis SemTx- misadageba Secvlili garemoebebisadmi,
vevaSi xelSekrulebaze uaris Tqmis nacvlad an meore mxare amas ar eTanxmeba, maSin
gamoiyeneba xelSekrulebis Sewyveta. im mxares, romlis interesebic dairRva,
SeuZlia uari Tqvas xelSekrulebaze.
120 121
„gauzomeli miwis nakveTi66“ nasyidobis saganze. Tu xelSekrulebis sagani, an raime sx-
va arsebiTi an araarsebiTi piroba aracalsaxaa, aucile-
notariulad damowmebuli xelSekrulebiT a-m qalaqis meriis wi- belia ganmartebis moSvelieba. mocemul SemTxvevaSi mxa-
naSe ikisra valdebuleba gadaeca misTvis gauzomeli miwis nakveTi reebma nasyidobis sagnis identificirebisaTvis gamoiye-
„daaxloebiT 28.699 kv.m.”, romelic moniSnuli iyo xelSekrulebi- nes ori urTierTgamomricxavi kriteriumi – miwis nakveTi,
saTvis TandarTul naxazze. amis sapirispirod, qalaqi gadascem-
romelic moniSnulia sakadastro rukaze da miwis nakveTi,
da mas gazomil, 28.699 kv.m. miwis nakveTs. xelSekrulebis punqtSi
“pasuxismgebloba naklisaTvis” mxareebma gamoricxes nivTobrivi romelic aris „daaxleobiT 28.699 kv.m.“. es ori SeTanxmeba
naklidan warmoSobili uflebebi da daadgines, rom arc erTi mx- erTmaneTs gamoricxavs – sakadastro rukaze datanili mi-
are ar kisrulobda garantias miwis nakveTis zomasa da sxva Tvise- wis nakveTi ar aris daaxloebiT 28.699 kv.m. farTobis mqone.
bebTan dakavSirebiT.
radgan nasyidobis sagnis aRmniSvneli es ori daTqma erT-
a-s nakveTis gazomvis Sedegad misi moculoba ganisazRvra 18.632 maneTs ewinaaRmdegeba, SesaZlebelia, nasyidobis sagani ar
kv.m.-Ti, ris Semdegac qalaqma mosTxova a-s, romelic ukve dareg-
CaiTvalos SeTanxmebulad, xolo nasyidoba – dadebulad.
istrirebuli iyo saadgilmamulo wignSi, rogorc mesakuTre, xe-
lSekrulebis misadageba Secvlili garemoebebisadmi. mas Semdeg, Tumca xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli „daaxloebiT
rac a-sagan uari miiRo, rogorc xelSekrulebis misadagebasTan 28.699 kv.m.“ miwis nakveTi da aseve am xelSekrulebiT ga-
dakavSirebiT, aseve yvela danarCen winadadebaze, qalaqma ganacxa- Tvaliswinebuli sakadastro monaxazi am miwis nakveTisa,
da xelSekrulebidan gasvla.
araTanabari Zalisaa. Sesabamisad, is faqti, rom isini erT-
qalaqi iTxovs sasamarTlo wesiT sakuTrebis ukan gadacemas, wi- maneTs ar emTxveva, ar iwvevs xelSekrulebis aranamdvi-
naaRmdeg SemTxvevaSi damatebiT 18.120.60 evros gadaxdas.
lobas misi sagnis gaurkvevlobisda gamo. mxareTa nebis
ganmartebis Sedegad calsaxaa, rom am ori SeTanxmebis ur-
TierTacdenis SemTxvevaSi gadamwyveti unda iyos is, rac
amoxsna:
naxazzea datanili. marTalia, mosarCelisaTvis (qalaqis
(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT) meriisaTvis) gadamwyveti iyo miwis nakveTis farTobi da is
imedovnebda, rom es farTobi iqneboda 28,699 kv.m., magram
I. nivTze sakuTrebisa da mflobelobis dabrunebis es ar cvlis im faqts, rom mis mier obieqturad gamoxatu-
moTxovna li neba ukavSirdeboda naxazze arsebul miwis nakveTs. is
garemoeba, rom es nebis gamoxatva ganpirobebuli iyo Sec-
merias SeiZleba hqondes a-s mimarT nivTze sakuTrebisa da domiT, Sesrulebis sagnis gansazRvrisaTvis umniSvneloa.
mflobelobis dabrunebis moTxovna gsk-is 313-es me-3 da
mxareebs Soris daido namdvili nasyidoba.
346-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 398-e muxlis me-3 da
352-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad.
1. nasyidobis xelSekruleba 2. garigebis safuZvlis moSla
amisaTvis aucilebelia, rom a-sa da qalaqis merias Soris 2.1. konkurencia nivTis naklidan warmoSobil
dadebuliyo nasyidobis xelSekruleba. nasyidobis xelSe- pasuxismgeblobasTan
kruleba ver daideboda, Tu mxareebi ver SeTanxmdebodnen qalaqis merias SeiZleba hqondes am namdvili nasyidobis
Secvlili garemoebebisadmi misadagebisa an xelSekrule-
66 BGH, Urt. v. 30.09.2011 – V ZR 17/11.
122 123
bidan gasvlis moTxovna, Tu saxezea gsk-is 313-e paragra- garigebis subieqtur safuZvels ganekuTvneba mxareTa
fis (ssk-is 398-e muxlis) winapirobebi. Tumca gsk-is 313-e saerTo warmodgenebi, an erTi mxaris warmodgena, romelic
paragrafi gamoiyeneba mxolod maSin, Tu SeuZlebelia sx- meore mxarisaTvis cxadi gaxda da ukavSirdeba raime sa-
va, ufro specialuri, danawesis moSvelieba. garigebis Se- momavlo gansazRvruli garemoebis dadgoma-ardadgomas,
cvlili garemoebisadmi misadagebis instituti ar gamoi- romelsac emyareboda garigebis neba. am saerTo safuZvels
yeneba, rodesac SesaZlebelia, magaliTad, naklovani niv- ar ganekuTvneba garemoebebi, romelic eqceva mxolod er-
Tis gamo pasuxismgeblobis wesebis gamoyeneba. winaaRmdeg Ti mxaris riskis sferoSi. kerZo avtonomia gulisxmobs
SemTxvevaSi, gsk-is 437-e da momdevno paragrafebiT (ssk-is ara mxolod Tavisuflebas, aramed aseve pasuxismgebloba-
488-e da momdevno muxlebiT) gaTvaliswinebuli riskis ga- sac, mxarem unda ataros riski, romelic momdinareobs mi-
danawileba xelSekrulebis misadagebis institutis wese-
si sferodan. magaliTad, Tu erTi mxare imedovnebda, rom
bis mixedviT Seicvleboda. magaliTad, nasyidobis darRve-
uaxloes momavalSi fuls iSovnida da gadaixdida amiT
visas myidvels xelSekrulebidan gasvlis ufleba mxolod
nasyidobis fass, miuxedavad imisa, rom misi es warmodgena
damatebiTi vadis micemis Semdeg aqvs. am damatebiTi vadis
meore mxarisaTvisac naTeli iyo, is mainc ar ganekuTvneba
aucileblobis gvedris avliT man ver unda SeZlos pirda-
saerTo warmodgenas da ar iqceva garigebis safuZvelad.
pir gasvlis an misadagebis moTxovna garigebis safuZvlis
darRvevis gamo. es wesi moqmedebs maSinac, rodesac mxa- mocemul SemTxvevaSi mxareebs hqondaT saerTo warmod-
reTa SeTanxmebiT pasuxismgebloba naklisaTvis gamori- gena, rom miwis nakveTi iyo garkveuli farTobis mqone, ma-
cxulia – swored imitom gamoricxaven mxareebi pasuxism- gram is faqti, rom nakveTi aRmoCnda sagrZnoblad patara,
geblobas naklisaTvis, rom ar agon pasuxi nivTis naklisa- SeiZleba xvdebodes mosarCelis (qalaqis) riskis sferoSi,
Tvis, ara mxolod nasyidobis samarTliT, aramed aseve arc romelmac TviTon Tqva uari naklis SemTxvevaSi movalis
sxva danawesebis mixedviT. pasuxismgeblobaze. nivTis farTobi am SemTxvevaSi eqceo-
magram naklisaTvis pasuxismgeblobas upiratesoba eniWeba da mopasuxis, anu qalaqis, interesebis sferoSi. nivTis
mxolod im farglebSi, ra farglebSic es garemoeba marT- Tvisebebi – maTi arseboba-ararseboba – aris gamyidvelis
lac warmoSobda am pasuxismgeblobas. mocemul SemTxve- interesebSi imdenad, ramdenadac is pasuxs agebs am Tvise-
vaSi nakli saerTod ar gvaqvs saxeze, radgan SeTanxmebul basTan dakavSirebiT. magram, Tu meore mxare gamoricxavs
nivTad iTvleba naxazze moniSnuli miwis nakveTi da es nak- am pasuxisgebas, anu Tanaxmaa SeiZinos nivTi iseTi, rogo-
veTi ar aris naklovani. am SemTxvevaSi naklidan warmoSo- ric aris Tavisi nakliTurT, maSin gamyidvels aRar ain-
bili pasuxismgebloba da garigebis safuZvlis darRveva teresebs, Tu ra Tvisebisaa nivTi; es ainteresebs mxolod
ar konkurirebs, ris gamoc SesaZlebelia am ukanaskneli myidvels. Sesabamisad, zogadi wesia, rom visac ra ainter-
instrumentis gamoyeneba. sebs, is unda gadaamowmos kidec. Tumca mocemul SemTx-
vevaSi saerTo warmodgenebis gacudeba ar warmoadgens
2.2. garigebis safuZvlis darRvevis winapirobebi nakls, Sesabamisad, ver iqneba riskis myidvelisaTvis ga-
gsk-is 313-e paragrafis (ssk-is 398-e muxlis) winapirobebia: dakisrebis safuZveli. saerTo warmodgena ukavSirdebo-
1. garemoeba, romelic Seicvala, an mxareebis warmodgena, da am SemTxvevaSi ara nivTis konkretul Tvisebebs, aramed
romelic gacudda unda gamxdariyo garigebis safuZveli eqvivalenturobas gacvlil miwis nakveTebs Soris. Sesa-
(e. w. faqtobrivi elementi): bamisad, warmodgena mopasuxis miwis nakveTis farTobTan
124 125
dakavSirebiT gaxda kidec garigebis safuZveli. garigebis TanxmebiT gavidnen xelSekrulebidan, misadagebis
safuZveli dairRva, radgan mxareTa saerTo molodini ga- etapis gamotovebiT. meore mxaris Tanxmoba, romelic
cvlili nivTebis farTobebis TanafardobasTan dakavSi- mxares aniWebs uflebamosilebas gavides xelSekru-
rebiT gacudda. lebidan iTvleba konkludenturad gacxadebulad,
2. mxareebi ar dadebdnen xelSekrulebas, Tu gacudebuli Tu is sasamarTloze mxolod gsk-is 313-e paragrafis
warmodgena maTTvis Tavidanve cxadi iqneboda (e. w. hipo- 1-li da me-2 nawilis (ssk-is 398-e muxlis 1-li da me-2
Teturi elementi). nawilis) winapirobebs xdis sadaod. mocemul kazusi
swored aseTi SemTxveva gvaqvs saxeze, radgan mopasu-
3. garigebis safuZvlis darRvevidan warmomdgari uflebe-
xem sadavo gaxada mosarCelis mxolod is uflebebi,
bis ukanasknel winapirobas warmoadgens e. w. normatiuli
romelic mas SeiZleboda warmoSoboda nakveTebis
elementi – mxares ar unda moeTxovebodes xelSekrulebis
farTobebs Soris sxvaobidan. magram im SemTxvevaSi,
pirobebis ucvlelad dacva. mocemul SemTxvevaSi qalaqs
Tu moTxovnis ufleba gsk-is 313 paragrafis 1-li da
ar SeiZleba moeTxovos, Tavisi miwis nakveTis sanacvlod
me-2 nawilebis mixedviT arsebobda, mas arc xelSe-
dasjerdes 10 000 kv. m.-iT nakleb miwis nakveTs.
krulebidan gasvla da misi Sedegebi da arc gasvlis
garigebis safuZvlis darRvevisas dainteresebul mxares namdviloba (misadagebis moTxovnis gamoyenebis ga-
aqvs garigebis misadagebis moTxovnis ufleba, romlis reSe) ar gauprotestebia.
SeuZleblobis SemTxvevaSi SeuZlia gavides xelSekrule-
bidan. saboloo Sedegi: merias aqvs xelSekrulebidan gasvlisa
da am xelSekrulebiT miRebulis, miwis nakveTze sakuTre-
gansxvavebiT germaniisagan, sadac garigebis misada- bisa da mflobelobis, ukan moTxovnis ufleba gsk-is 313-es
geba Secvlili garemoebebisaTvis warmoadgens sasa- me-3 da 346-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 398-es me-3 da
marTlo wesiT ganxorcielebad uflebas, saqarTve- 352-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad.
loSi, ssk-is 398-e muxlis me-2 nawilSi, misadageba
mxaris keTil nebazea damokidebuli. Tu meore mxare
ar eTanxmeba misadagebas, maSin dainteresebul mxa-
res aqvs mxolod gasvlis ufleba. germaniaSi misada-
gebas SeuZlebels ar xdis is garemoeba, rom erTi mxa-
re masze uars ambobs. erTi mxaris uari misadagebaze
meore mxares mxolod gamonaklis SemTxvevaSi aniWebs
uflebas uari Tqvas xelSekrulebaze. is jer unda
Seecados sasamarTlo wesiT ganaxorcielos Tavisi
ufleba. amisagan gansxvavebiT, saqarTveloSi mxaris
uari misadagebaze sakmarisia pirdapir gasvlis „mo-
Txovnaze“ gadasasvlelad.
126 127
kazusi: `karolinis kunZulebi67~
germaniis samoqalaqo kodeqsi
2. amasTanave Tu kanoni garkveuli tipis Secdomebisas 68 Sdr. pozitiuri da negatiuri zianis gamijvnisaTvis rusiaSvili,
kazusebi samoqalaqo samarTlis zogad nawilSi, kazusi: „xelidan
mxares aRWurvavs uflebiT, aqcios garigeba dadebis mo-
gaSvebuli wigni“.
134 135
TveloSi kontrarguments, rom yovelTvis is mxare nebis gamovlena ar SeiZleba gaxdes sacilo. Tuki
gamoiyenebs Secilebis uflebas, romlisaTvisac es meore mxare Tanaxmaa Seasrulos garigeba Semcile-
momgebiania, SeiZleba gadamwyveti mniSvneloba miva- blis survilis Sesabamisad. Semcileblis survilis
niWoT. qarTveli kanonmdebeli icavs ara mxaris nega- qveS saqarTveloSic, iseve, rogorc germaniaSi, ar
tiur interess, anu ndobas garigebis ardadebasTan igulisxmeba misi namdvili survili, dados maqsi-
dakavSirebiT, aramed pozitiur interess, anu ndobas malurad sarfiani garigeba, aramed misi hipoTetu-
imasTan dakavSirebiT, rom garigeba darCeba namd- ri survili, romelic mas eqneboda nivTis TvisebaSi
vili – “garigebis baTilobiT gamowveuli ziani”. es rom ar Semcdariyo. es gadawyveta germaniaSi gamom-
ndoba moicavs Secdomis uflebis argamoyenebasTan dinareobs im faqtidan, rom negatiuri interesi
dakavSirebul ndobasac, anu ndobas imasTan dakav- anazRaurdeba mxolod pozitiuri interesis maqsi-
SirebiT, rom miuxedavad Secdomisa, garigeba mainc maluri odenobiT – anu Semcileblis kontrahenti
darCeba namdvili – imitom rom anazRaurdeba ara ver miuTiTebs, rom Semcilebelma daakargvina mas
Secdomis Sedegebi, aramed garigebis baTilobis Se- ufro sarfiani garigeba, vidre es iqneboda uSecdo-
degebi da gadamwyveti ar aris, daideboda Tu ara ga- mod dadebuli garigeba. Secdomis damSveb Semcile-
rigeba Secdomis gareSe. Sesabamisad gamarTlebulia, bels ar unda hqondes ufleba sakuTari Secdomidan
rom mxarem, romelic garigebas aranamdvilad aqcevs, ufro meti sargebeli miiRos, vidre miiRebda uSec-
meore mxares aunazRauros pozitiuri interesi, ra- domod dadebuli garigebidan. es gadawyveta ZalaSia
dgan meore mxaris ndoba garigebis namdvilobasTan qarTuli samarTlisaTvisac, sadac pirdapir pozi-
dakavSirebiT, miuxedavad ormxrivi Secdomisa, mainc tiuri interesi anazRaurdeba.
imsaxurebs dacvas.
k-s Secilebis ufleba gamoricxulia, radgan h mzada ga-
Secilebis ufleba ar aris gamoricxuli garigebis safuZ- daixados markaSi misi realuri Rirebuleba.
vlis darRvevis institutis upiratesi gamoyenebis gamo. Sedegi: nasyidobis xelSekruleba ar aris aranamdvili Se-
cilebis gamo da, Sesabamisad, gamdidreba ar aris mopove-
gg) Secilebis uflebis gamoricxva uflebis borotad buli usafuZvlod, rac gamoricxavs Sesrulebis kondiq-
gamoyenebis gamo ciis gamoyenebas.
b) Secileba
sanivTo garigebac nasyidobis msgavsad SeiZleba gamxda-
riyo ex tunc-moqmedebiT aranamdvili Secilebis Sedegad,
gsk-is 142-e paragrafis 1-li nawili (ssk-is 59-e muxlis me-2
nawilis 1-li winadadeba).
Secilebis safuZvels mocemul SemTxvevaSi SeiZleba war-
moadgendes isev da isev Secdoma nivTis TvisebaSi, Tu is
138 139
kazusi: „warumatebeli qorwineba“69 I. s-s 10 000 dolaris, rogorc usafuZvlo gamdidrebis,
moTxovna
simamrma (s) aCuqa damwyeb advokat zurab veSapiZes (z. v.) mis qaliS- s-s SeiZleba hqondes z. v.-sagan 10 000 dolaris, rogorc
vilTan SeuRlebamde 10 000 dolari. SemdegSi wyvili daqorwinda usafuZvlo gamdidrebis, ukan moTxovnis ufleba.
ise, rom specialuri qonebrivi reJimi ar SeuTanxmebiaT. qorwine-
ba warumatebeli aRmoCnda da wyvili rva TveSi ganqorwinda. si-
miuxedavad imisa, rom safrangeTis samoqalaqo ko-
mamri ukan iTxovs naCuqar 10 000 dolars. deqsi ar Seicavs generalur daTqmas usafuZvlo
gamdidrebis samarTalSi, romlis mixedviTac usa-
a. amoxsna franguli samarTlis mixedviT: fuZvlod miRebuli unda dabrundes da usafuZvlod
miRebulis dabrunebis mxolod calkeul SemTxve-
safrangeTis samoqalaqo vebs awesrigebs (Répétition de l’indu, safrange-
kodeqsi
Tis samoqalaqo kodeqsis 1376-1381-e muxlebi), dRes-
muxli 931. yvela aqti, romelic
dReobiT, es calkeuli SemTxvevebi gamoxataven maT
Seicavs cocxal pirTa Soris na- ukan mdgom zogad princips, romlis mixedviTac ara-
Cuqrobas, unda damowmdes nota- vis aqvs ufleba sxvis xarjze gamdidrdes Sesabamisi
rialurad, xelSekrulebisaTvis samarTlebrivi safuZvlis gareSe (sans cause an sans
gaTvaliswinebuli Cveulebrivi
formiT da notariusTan unda cause légitime). e. w. “Boudier”-is SemTxvevis Semdeg
darCes maTi originali; winaaR- frangulma sakasacio sasamarTlom am principis sa-
mdeg SemTxvevaSi xelSekruleba fuZvelze dauSva “zogadi sarCeli usafuZvlo gam-
araraa.
didrebidan” (enrichissement sans cause), romelic
muxli 1235. yoveli Sesruleba moicavda aseve kanoniT pirdapir gauTvaliswinebel
gulisxmobs valdebulebis ar- SemTxvevebsac.
sebobas: valdebulebis gareSe
gadaxdili ukan unda dabrundes. es usafuZvlo gamdidrebidan warmoSobili sarCeli
restitucia dauSvebelia nat- moicavs usafuZvlo gamdidrebis yvela SemTxvevas,
uraluri valdebulebis SemTx- iqneba es SesrulebiT, miTvisebiT Tu mesame piris
vevaSi, romelic Sesrulda nebay-
oflobiT.
mier SesrulebiT. mis winapirobebs warmoadgens: 1.
“gadaxda”, romelic SeiZleba gamoixatos rogorc
muxli 1376. vinc iRebs SecdomiT fulad, ise sxva materialur an aramaterialur Ses-
an gaazrebulad imas, rac mas ar rulebaSi; 2. Semsrulebeli ar (an aRar) unda iyos
ekuTvnis, valdebulia daubrunos valdebuli Seasrulos; 3. moTxovna ar unda iyos ga-
usafuZvlod miRebuli gamcems.
moricxuli, magaliTad, movalis moraluri valdebu-
muxli 1377. pirs, romelsac lebis gamo (safrangeTis samoqalaqo kodeqsis 1235-e
Secdomis safuZvelze sakuTari muxlis me-2 nawili).
Tavi miaCnda movaled da amis
gamo gadaixada vali, ufleba
aqvs mimRebs mosTxovos valis 1. “gadaxda” (paiement)
dabruneba.
mocemul SemTxvevaSi “gadaxda” calsaxad saxezea, z. v.-m
69 BGH v. 3.2.2010 - XII ZR 189/06. s-sagan fuladi Sesrulebis saxiT miiRo 10 000 dolari.
140 141
2. valdebulebis gareSe b. amoxsna germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT:
“gadaxda” unda moxdes valdebulebis gareSe, anu usafuZ-
vlod. aseT safuZvels SeiZleba warmoadgendes s-sa da z. I. s-s moTxovna xelSekrulebis safuZvlis moSlis gamo
v.-s Soris dadebuli Cuqebis xelSekruleba.
s-s SeiZleba hqondes z. v.-sagan 10 000 dolaris moTxovnis
sakiTxavia, namdvilia Tu ara 10 000 dolaris Cuqeba. ufleba gsk-is 313-es 1-li, me-3 da 346-e paragrafis 1-li
mocemul SemTxvevaSi saxezea safrangeTis samoqalaqo nawilis (ssk-is 398-es 1-li da me-3, 352-e muxlis 1-li nawi-
kodeqsis 1108-e muxlis samive winapiroba – qmedunariani lis) Sesabamisad, Tu moiSala Cuqebis xelSekrulebis sa-
mxareebi SeTanxmdnen Cuqebis saganTan dakavSirebiT. Cu- fuZveli da Tu xelSekrulebis misadageba Secvlili ga-
qebis xelSekrulebis namdvilobisaTvis safrangeTis sa- remoebebisadmi SeuZlebelia, an meore mxares ar SeiZleba
moqalaqo kodeqsis 931-e muxli damatebiT iTvaliswinebs moeTxovos amaze daTanxmeba.
notarialur damowmebasa da xelSekrulebis originalis
Senaxvas notariusTan. kazusidan ar Cans, daicves Tu ara
1. Cuqebis xelSekruleba da misi safuZvlis moSla
mxareebma es forma, Tumca franguli doqtrinis mixedviT
(obieqturi elementi)
(iseve, rogorc germaniaSi), realurad Sesrulebuli Cuqe-
ba namdvilia zemoT xsenebuli formis dacvis gareSec. s-sa da m-s Soris daido naCuqrobis xelSekruleba, romlis
Cuqeba SesaZloa iyos aranamdvili, Tu saxeze ar aris sa- aranamdvilobis winapirobebi ar arsebobs. Tumca am xel-
frangeTis samoqalaqo kodeqsis 1108-e muxliT gaTva- Sekrulebis safuZveli udavod iyo z. v.-sa da mis meuRles
liswinebuli me-4 winapiroba – xelSekrulebis kauza. si- Soris Tanacxovrebis gagrZeleba, romlis SewyvetasTan
mamri s-s mier siZisaTvis mocemuli Tanxis Cuqebis namdvil erTad xelSekrulebas moeSala safuZveli.
motivsa da erTaderT safuZvels warmoadgenda ara misi
personaluri gamdidrebis survili, aramed z. v.-sa da misi 2. mxareebi ar dadebdnen xelSekrulebas (hipoTeturi
qaliSvilis Tanacxovrebis finansuri uzrunvelyofa da elementi)
ganxorcielda im imediT, rom es qorwineba gagrZeldeboda
s da z. v. ar dadebdnen Cuqebis xelSekrulebas, ojaxuri
garkveuli periodis ganmavlobaSi da ar Sewydeboda 8 Tvis
Tanacxovrebis ase mokle periodSi damTavreba rom gae-
Semdeg. ganqorwinebasTan erTad aRar arsebobs am Cuqebis
TvaliswinebinaT.
kauza, romlis gareSec is aranamdvilia.
s-m 10 000 dolari gadaixada Sesabamisi valdebulebis gare-
Se da, amgvarad, usafuZvlod. 3. xelSekrulebis ucvlelad SenarCunebis
dauSvebloba (normatiuli elementi)
3. ar arsebobs ukan moTxovnis uflebis gamomricxavi gare-
moebac. gsk-is 313-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 398-es 1-li da
Sedegi: s-s aqvs z. v.-sagan 10 000 dolaris, rogorc usafuZ- me-3, 352-e muxlis 1-li nawili) Sesabamisad, moTxovnis wi-
vlo gamdidrebis, ukan moTxovnis ufleba. napirobas warmoadgens xelSekrulebis ucvlelad dacvis
SeuZlebloba – erT-erT mxares mainc ar SeiZleba moeTxo-
vos xelSekrulebis ucvleli pirobebiT SenarCuneba.
142 143
germaniis federaluri sasamarTlo swored am winapirobis mas aklia mTavari subieqturi elementi – usasyidlo-
gaTvaliswinebiT gamoricxavda msgavs SemTxvevebSi ukan ba. mas germaniaSi uwodeben e. w. “usaxelo” an “qorwi-
moTxovnis uflebas Semdegi argumentaciiT: xelSekrule- nebidan gamomdinare” Cuqebas, romelsac mCuqebeli
bis safuZvlis moSlidan gamomdinare moTxovnis uflebis meuRle Tanacxovrebis gagrZelebas ukavSirebs da
daSvebiT yofil siZes ormagad mouwevda pasuxisgeba erTi aseve SesaZleblobas – Tanacxovrebis ganmavlobaSi
da imave Tanxis gamo. TviTonac isargeblos naCuqari nivTiT.
§323. xelSekrulebaze uari Tqma val- muxli 405. damatebiTi vadis dawese- §324. xelSekrulebaze uari Tqma §241 me-2
debulebis Seusruleblobis an xel- ba valdebulebis darRvevisas. nawiliT gaTvaliswinebuli valdebulebis
Sekrulebis pirobebis Seusabamod 1. Tu xelSekrulebis erTi mxare arR- darRvevis gamo.
Sesrulebis gamo. vevs ormxrivi xelSekrulebidan ga-
Tu ormxrivi xelSekrulebis SemTxvevaSi
(1) Tu ormxrivi xelSekrulebis Sem- momdinare valdebulebas, maSin xelSe- movale arRvevs §241 me-2 nawiliT gaTva-
TxvevaSi movale ar asrulebs vadamo- krulebis meore mxares SeuZlia uari liswinebul valdebulebas, maSin kreditors
sul valdebulebas an asrulebs mas Tqvas xelSekrulebaze valdebulebis SeuZlia xelSekrulebaze uaris Tqma, Tu
xelSekrulebis pirobebis Seusaba- SesrulebisaTvis mis mier damatebiT mas aRar SeiZleba moeTxovos xelSekrule-
mod, maSin kreditors SeuZlia uari gansazRvruli vadis uSedegod gas- bis SenarCuneba. §325. zianis anazRaureba da
Tqvas xelSekrulebaze valdebule- vlis Semdeg. Tu valdebulebis da- xelSekrulebaze uari Tqma ormxrivi xelSe-
bis SesrulebisaTvis mis mier uSede- rRvevis xasiaTidan gamomdinare, ar krulebis SemTxvevaSi zianis anazRaurebis
god gansazRvruli damatebiTi vadis gamoiyeneba damatebiTi vada, maSin da- ufleba xelSekrulebaze uaris TqmiT ar ga-
gasvlis an damatebiTi Sesrulebis matebiTi vadis gansazRvras uTanabr- moiricxeba.
Semdeg. (2) damatebiTi vadis dadgena deba gafrTxileba. Tuki valdebuleba
zedmetia, Tu: 1. movale Sesruleba- mxolod nawilobriv dairRva, maSin §325. zianis anazRaureba da xelSekruleba- muxli 407. zianis anazRaureba
ze uari Tqma. xelSekrulebidan gasvlisas.
ze gadamWrelad da sabolood ambobs kreditors SeuZlia uari Tqvas xel-
uars, 2. movale valdebulebas ar as- Sekrulebaze mxolod im SemTxvevaSi, 1. xelSekrulebidan gasvlisas kre-
ormxrivi xelSekrulebis SemTxvevaSi zianis
rulebs xelSekrulebaSi miTiTebul Tu valdebulebis darCenili nawilis ditors SeuZlia moiTxovos im zia-
anazRaurebis ufleba xelSekrulebaze ua-
nis anazRaureba, romelic mas miadga
TariRamde an gansazRvrul vadaSi, Sesrulebam misTvis dakarga intere- ris TqmiT ar gamoiricxeba.
xelSekrulebis SeusruleblobiT.
xolo kreditorma xelSekrulebaSi si. 2. ar aris aucilebeli damatebiTi 2. es wesi ar gamoiyeneba, roca xel-
Sesrulebisadmi misi interesis ga- vadis daweseba an gafrTxileba, Tu: a. Sekrulebidan gasvlis safuZveli
grZeleba daukavSira valdebulebis aSkaraa, rom mas araviTari Sedegi ar movalis braliT ar aris gamowveu-
droul Sesrulebas, an 3. arsebobs gan- eqneba; b. valdebuleba ar Sesrulda li.
sakuTrebuli garemoebebi, romlebic xelSekrulebiT gansazRvrul vada-
150 151
§326. sapasuxo dakmayofilebisagan ga- muxli 406. sapasuxo Sesrule- §346. xelSekrulebidan gasvlis muxli 352. xelSekrulebaze ua-
Tavisufleba da xelSekrulebaze uaris bis miRebis ufleba. samarTlebrivi Zala. ris Tqmis Sedegebi.
Tqma valdebulebis Sesrulebis valde- 1. Tu ormxriv xelSekrulebaSi (1) Tu xelSekrulebis erT-erTma 1. Tu xelSekrulebis erT-erTi
bulebis gamoricxvis SemTxvevaSi. movales ufleba aqvs uari Tq- mxarem xelSekrulebiT daTqva xe- mxare 405-e muxliT gaTvaliswi-
(1) Tu movales §275 1-3 nawilebis Tanaxmad vas misTvis dakisrebul val- lSekrulebidan gasvlis ufleba an Tu nebuli pirobebis arsebobisas
SeuZlia uari Tqvas Sesrulebaze, maSin debulebaze, xolo garemoeba, mas aqvs xelSekrulebidan gasvlis kanon- uars ityvis xelSekrulebaze,
gamoiricxeba sapasuxo dakmayofilebis romelic mas aZlevs amis ufle- ismieri ufleba, maSin xelSekrulebidan maSin miRebuli Sesruleba da
moTxovnis uflebac; nawilobrivi Sesru- bas, gamowveulia kreditoris gasvlis SemTxvevaSi miRebuli Sesrule- sargebeli mxareebs ubrundebaT
lebis SemTxvevaSi Sesabamisad gamoiye- braliT, maSin igi inarCunebs ba da sargebeli eqvemdebareba dab- (naturiT dabruneba). 2. naturiT
neba §441 me-3 nawili. 1-li winadadeba ar sapasuxo Sesrulebis miRebis runebas. (2) dabrunebis uzrunvelyofis dabrunebis nacvlad movales
moqmedebs, Tu movales xelSekrulebis uflebas. 2. es wesi ar gamoiye- an dabrunebis nacvlad, movalem unda ekisreba fuladi anazRaureba,
pirobebis Seusabamod Sesrulebis gamo neba maSin, Tu sapasuxo Sesru- aanazRauros Rirebuleba imdenad, ram- Tu: a. SeZenilis xasiaTidan ga-
§275 1-3 nawilebis Tanaxmad SeuZlia uari lebis safuZveli im dros dad- denadac 1. miRebulis bunebis gamo dab- momdinare, gamoricxulia misi
Tqvas damatebiT Sesrulebaze. (2) Tu ga, roca kreditori ayovnebda runebis uzrunvelyofa an dabruneba dabruneba; b. miRebul sagans
kreditori im garemoebisaTvis, romlis gamoricxulia, 2. miRebuli sagani man ga- mxare gamoiyenebs, gaasxvisebs,
Sesrulebis miRebas.
safuZvelzec movales §275 1-3 nawilebis moiyena, gaasxvisa, uflebrivad datvir- uflebrivad datvirTavs, gadaa-
Tanaxmad SeuZlia uari Tqvas Sesruleba- Ta, gadaamuSava an gadaakeTa; 3. miRebuli muSavebs an gadaakeTebs; g. miRe-
ze, mxolod is an umTavre sad Tavad aris sagani gafuWda an ganadgurda; Tumca, da- buli sagani gafuWda an daiRupa;
pasuxismgebeli anda Tu im garemoebas, nawesis Sesabamisi gamoyenebiT gamowveu- saTanado gamoyenebiT gamowveu-
romlisaTvisac movale pasuxismgebeli li gauareseba mxedvelobaSi ar miiReba. li cveTa mxedvelobaSi ar miiRe-
ar aris, adgili hqonda kreditoris mier
Tu xelSekrulebaSi gaTvaliswinebulia ba. 3. Tu xelSekrulebaSi gaTva-
miRebis vadis gadacilebis dros, _ maSin
sapasuxo Sesruleba, maSin es ukanaskne- liswinebuli iyo samagiero Ses-
movale inarCunebs sapasuxo dakmayofi-
li gamoiyeneba sazRauris Tanxis gamo- ruleba, maSin fuladi anazRau-
lebis moTxovnis uflebas. Tumca, man
angariSebis safuZvlad; Tu gadaxdil reba Seicvleba am SesrulebiT.
unda dauSvas im Tanxis mis angariSSi Ca-
unda iqnes sazRauri sesxiT sargeblo- 4. fuladi anazRaurebis val-
Tvla, rasac igi valdebulebis Sesrule-
bisaTvis, SeiZleba dadasturebul iqnes, debuleba ar warmoiSoba, Tu: a.
bisagan gaTavisuflebis Sedegad zogavs
rom sargeblobis Rirebuleba mcire sagnis is nakli, romelic xelSe-
an sakuTari sawarmoo Zalebis sxvagvari
gamoyenebis Sedegad iZens anda boroti iyo. (3) sazRauris gadaxdis valdebule- krulebaze uaris Tqmis uflebas
ganzraxviT ar iZens. (3) Tu kreditori ba ar arsebobs, 1. Tu is nakli, romelic iZleva, am sagnis gadamuSavebis
§285 Tanaxmad iTxovs valdebulebis sag- xelSekrulebaze uaris Tqmis uflebas an gardaqmnis dros aRmoCnda; b.
nisaTvis miRebuli sazRauris dabrunebas iZleva, gamoaSkaravda mxolod am sagnis sagnis gafuWeba an daRupva kre-
an sazRauris moTxovnis daTmobas, maSin gadamuSavebis an gardaqmnis dros; 2. im- ditoris braliT moxda; g. sagani
igi rCeba valdebuli sapasuxo dakmayofi- denad, ramdenadac sagnis gafuWebisa gafuWda an daiRupa uflebamo-
lebaze. Tumca, es ukanaskneli mcirdeba Tu ganadgurebisaTvis pasuxismgebelia sil pirTan, miuxedavad imisa,
imdenad, ramdenadac sazRauris Rirebu- kreditori an zarali mainc dadgeboda, rom igi iseTive mzrunvelobiT
leba an sazRauris moTxovnis ufleba §441 sagani romc darCeniliyo kreditorTan; eqceoda mas, rogorc sakuTar
me-3 nawilis Tanaxmad rCeba nakisri val- 3. Tu xelSekrulebidan gasvlis kanon- nivTs; xolo is, rac darCa, ukan
debulebis ismieri uflebis SemTxvevaSi, sagnis ga- unda dabrundes. 5. am muxlis
fuWebas an ganadgurebas adgili hqonda pirveli nawilidan gamomdinare
Sesrulebis Rirebulebaze naklebi. (4)
uflebamosil pirTan miuxedavad imisa, valdebulebaTa darRvevisaTvis
imdenad, ramdenadac winamdebare normis
rom man gamoiCina iseTi mzrunveloba, 394-e muxlis mixedviT kredi-
Tanaxmad sruldeba is sapasuxo dakma-
yofileba, romelic ar yofila nakisri,
romelsac igi Cveulebriv iCens sakuTar tors SeuZlia moiTxovos zianis
is, rac Sesrulebul iqna, SeiZleba mo- saqmeebSi. darCenili zedmetoba eqvem- anazRaureba.
Txovnil iqnes ukan §§346-348 mixedviT. (5) debareba dabrunebas. (4) kreditors Seu-
Tu movales §275 1-3 nawilebis Tanaxmad Zlia moiTxovos 1-li nawilidan gamom-
SeuZlia uari Tqvas Sesrulebaze, maSin dinare valdebulebis darRvevis gamo
kreditors SeuZlia uari Tqvas xelSe- §§280-283 mixedviT zianis anazRaureba.
krulebaze; Sesabamisad gamoiyeneba §323
im pirobiT, rom vadis gansazRvra zedme-
tia.
152 153
§347. sagnis gamoyenebis Sedegad sar- muxli 353. movalis valdebu- §351. xelSekrulebidan gasvlis ufle- muxli 357. xelSekrulebidan
gebeli da saganze gaweuli xarjebi leba sagnis saTanado gamoye- bis ganuyofloba. gasvla ramdenime piris mier.
xelSekrulebidan gasvlis Semdeg. nebiswesebis darRvevis gamo
sargeblis miuReblobisas. Tu xelSekrulebis erT an meore mxares Tu xelSekrulebis erT an meore
(1) Tu saqmis saTanado gaZRolis wese- monawileobs ramdenime piri, maSin xel- mxareze monawileobs ramdeni-
bis sawinaaRmdegod movale ar iRebs 1. Tu movale ar iRebs sarge- Sekrulebidan gasvlis ufleba SeiZleba me piri, maSin xelSekrulebaze
sagnidan sargebels, Tumca, mas amis bels sagnis saTanado gamoye- ganxorcieldes mxolod yvela piri mier uaris Tqmis ufleba SeiZleba
SesaZlebloba eqneboda, maSin igi val- nebis wesebis darRvevis gamo, da yvela piris mimarT. Tu xelSekrule- ganxorcieldes im mxaris yvela
debulia kreditors aunazRauros Tumca mas sargeblis miRebis bidan gasvlis ufleba uqmdeba erT-erTi monawilis mier erTad, romelic
sargeblis miuReblobiT gamowveuli SesaZlebloba hqonda, maSin uflebamosili pirisaTvis, maSin es ufle- xelSekrulebidan gadis, meore
ziani. xelSekrulebidan gasvlis kano- igi valdebulia kreditors ba uqmdeba danarCeni pirebisaTvisac. mxaris yvela monawilisaTvis Set-
nismieri uflebis SemTxvevaSi, ufle- aunazRauros sargeblis miu- yobinebiT. Tu xelSekrulebidan
bamosili piri sargeblis miRebasTan ReblobiT gamowveuli ziani. gasvlis ufleba gaqarwyldeba
dakavSirebiT pasuxismgebelia mxolod 2. Tu movale sagans ukan abru- erT-erTi uflebamosili pirisa-
iseTi mzrunvelobisaTvis, romelsac nebs, anazRaurebs fuliT an, Tvis, maSin es ufleba
igi Cveulebriv iCens sakuTar saqmeeb- Tu 352-e muxlis me-4 nawilis “a”
Si. (2) Tu movale sagans ukan abrunebs an da “b” qvepunqtebis mixedviT §352. gaqviTva valdebulebis Seusrule- muxli 358. xelSekrulebidan
anazRaurebs Rirebulebas anda Tu §346 dauSvebelia zianis anazRaure- blobis Semdeg. valdebulebis Seusrule- gasvlis dauSvebloba.
me-3 nawilis ##1 an 2 mixedviT zianis bis moTxovna, maSin mas unda au- blobis gamo xelSekrulebidan gasvla sa-
marTlebrivi Zalis armqonea, Tu movales dauSvebelia xelSekrulebidan
anazRaurebis moTxovna gamoricxulia, nazRaurdes aucilebeli dana- gasvla valdebulebis Seusrule-
maSin mas unda aunazRaurdes mis mier xarjebi. sxva danaxarjebi unda gaqviTvis gziT SeeZlo gaTavisuflebu-
liyo valdebulebisagan da is xelSekru- blobis gamo, Tu movales SeeZlo
gaweuli aucilebeli danaxarjebi. sxva anazRaurdes mxolod maSin, Tu gaqviTvis gziT Seesrulebina
danaxarjebi unda anazRaurdes im far- kreditorma maT safuZvelze lebidan gasvlis Semdeg dauyovnebliv
acxadebs valdebulebis gaqviTvis Sesaxeb. valdebuleba da gasvlis Semdeg
glebSi, romelSic kreditori maT Sede- sargebeli miiRo. dauyovnebliv ganacxadebs val-
gad gamdidrda. debulebis gaqviTvis Sesaxeb.
§348. valdebulebebis erTdroulad muxli 354. xelSekrulebidan
Sesruleba. gasvlis Sedegad warmoSobil §353. xelSekrulebidan gasvla sajarimo
valdebulebaTa Sesruleba. Tanxis sanacvlod.
xelSekrulebidan gasvlis Sedegad
warmoSobili mxareTa valdebulebebi xelSekrulebidan gasvlis Se-
degad warmoSobili valdebu- Tu xelSekrulebidan gasvlis ufleba Se-
unda Sesruldes erTdroulad. Sesaba- Tanxmebulia sajarimo Tanxis sanacvlod,
misad gamoiyeneba §§320, 322 normebi. lebebi mxareebma unda Seasru-
lon erTdroulad. xelSekrulebidan gasvla samarTlebrivi
Zalis armqonea, Tu sajarimo Tanxa ar
§349. gancxadeba xelSekrulebidan muxli 355. Setyobinebis val- iqna gadaxdili gancxadebis wardgenam-
gasvlis Sesaxeb. debuleba xelSekrulebidan de an gancxadebis wardgenisas da xe-
gasvlisas. lSekrulebis meore mxare aRniSnuli
xelSekrulebidan gasvla xdeba xelSe-
safuZvliT dauyovnebliv uars ambobs
krulebis meore mxarisaTvis gakeTebu- xelSekrulebidan gasvla xdeba
gancxadebaze. Tumca, gancxadeba samarT-
li gancxadebiT. xelSekrulebis meore mxarisa-
lebrivi Zalis mqonea, Tu sajarimo Tanxa
Tvis SetyobinebiT.
gadaixdeba dauyovnebliv uaris Semdeg.
§350. xelSekrulebidan gasvlis ufle- muxli 356. xelSekrulebidan
bis gauqmeba vadis dadgenis Semdeg. gasvlis vada. §354. xelSekrulebidan gamomdinare muxli 359. kreditoris uari
uflebebis dakargvis Sesaxeb daTqma. xelSekrulebaze.
Tu xelSekrulebidan gasvlis saxel- Tu xelSekrulebidan gasvlis
Sekrulebo uflebis realizaciis vada vada ar aris dadgenili, maSin Tu xelSekruleba dadebulia im daTqmiT, Tu xelSekruleba dadebulia im
ar aris dadgenili, maSin uflebamosil SeiZleba gamsvlel pirs xel- rom movalem xelSekrulebidan gamom- daTqmiT, rom movalem, xelSekru-
pirs SeiZleba xelSekrulebis meore Sekrulebis meore mxarisagan dinare Tavisi uflebebi unda dakar- lebidan gamomdinare, unda dakar-
mxarisagan ganesazRvros uflebis rea- ganesazRvros aseTi vada. vada gos, Tu igi Tavis valdebulebebs ar as- gos Tavisi uflebebi, Tuki igi
lizaciisaTvis saTanado vada. xelSe- unda iyos gonivruli. xelSe- rulebs, maSin kreditori am SemTxvevis Tavis valdebulebebs ar Seasru-
krulebidan gasvlis ufleba uqmdeba, krulebidan gasvlis ufleba dadgomisas uflebamosilia gavides xe- lebs, maSin kreditors am SemTx-
Tu xelSekrulebidan gasvla vadis gas- qarwyldeba, Tu uari vadis gas- lSekrulebidan. vevis dadgomisas SeuZlia gavides
vlamde ar iqneba gacxadebuli. vlamde ar iqneba gacxadebuli. xelSekrulebidan.
154 155
kazusi: „Zveli BMW 316i70” 437-es Nr. 2, 323-es 1-li da 346-es 1-li nawilis (ssk-is 491-e,
405-es 1-li da 352-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad.
qalbatonma m-m iyida g-sagan piradi moxmarebisaTvis meoradi BMW
316i 4100 evrod, romelsac gavlili hqonda 174 000 kilometri. yid-
1. nasyidobis xelSekruleba g-sa da m-s Soris saxezea.
vis Semdeg daTvalierebisas manqana aRmoCnda naavariebi, ris gamoc
dazianebuli hqonda korpusi. dazianebuli nawilebis Sesacvle- 2. nivTi unda yofiliyo riskis gadasvlis momentisaTvis
lad gamoyenebuli nawilebi (saburavebi, diskebi, gamonabolqvis (gsk-is 446-e paragrafi, ssk-is 482-e muxlis 1-li nawili)
mayuCi), ar iyo daSvebuli sagzao moZraobis wesebis Sesabamisad.
naklovani (gsk-is 434-e paragrafis 1-li nawili, ssk-is 488-e
m-m manqanis SeZenis Semdeg gaiara 10 000 kilometri. naklis aRmo-
Cenis Semdeg m-m mosTxova g-s naklovani manqanis imave markisa da muxlis 1-li nawili).
monacemebis unaklo manqaniT Secvla, Zveli manqanis dabrunebis nasyidobis sagnis Tvisebebi mxareebs ar SeuTanxmebiaT
sanacvlod, magram mas Semdeg, rac manqanis SecvlisaTvis daTqmu-
gsk-is 434-e paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis (ssk-
li vadis gasvlis Semdegac veranairi pasuxi ver miiRo, ganucxada
g-s xelSekrulebidan gasvla. m-m moiTxova nasyidobis fasis 4.100 is 488-e muxlis 1-li nawilis 1-li winadadebis) Sesabamisad.
evros dabruneba manqanis dabrunebis sanacvlod, razec g-m uari es arc iyo aucilebeli, radgan mosalodneli Tvisebebi
Tqva. im SemTxvevisaTvis, Tu mas mainc mouwevda fasis ukan dabrune- manqanis SemTxvevaSi misi gamoyenebis miznidan gamomdina-
ba, g-m gamoTqva mzadyofna daebrunebina fasis mxolod nawili, da-
narCens ki daitovebda, rogorc am drois ganmavlobaSi gadacemuli
reobs.
manqanidan miRebuli sargeblis sapirwones. sargeblis gamoTvli- manqanis gamoyeneba, marTalia, SesaZlebelia Cveulebri-
sas g-m gayo manqanis savaraudo funqcionirebis periodi nasyido- vi sargeblobisaTvis, magram mas ar axasiaTebs myidvelis
bis fasze, ris Sedegadac miiRo 8 centi garbenil kilometrze da
myidvelis mier manqanidan miRebuli sargebeli Seafasa 800 evroTi. mier mosalodneli Tvisebebi (gsk-is 434-e paragrafis 1-li
m-s azriT g-s SeeZlo moeTxova nivTis Semcirebuli Rirebulebis nawilis me-2 winadadebis Nr. 2-is Sesabamisad). meoradi man-
sazRauri, Tumca imis gamo, rom manqana ukve sakmaod gacveTili iyo qanis SemTxvevaSic, Tu gamyidveli ar miuTiTebs myidvels
da is sakmao gulisxmierebiT epyroboda mas, es Tanxa ar SeiZleba avariaze, myidveli moelis, rom manqana aranaavariebia –
yofiliyo didi. m-m aseve moiTxova gadacemuli fulidan procen-
tebis anazRaureba. ar gadautania avaria, romelic scdeba wvrilmani avari-
is farglebs. mocemul SemTxvevaSi, korpusis dazianeba
SeafaseT samarTlebrivi mdgomareoba! scdeba wvrilmani avariis farglebs. garda amisa, avariis
Sedegad dazianebuli manqanis nawilebis gamocvla moxda
moZraobis wesebis Sesaxeb kanonis mixedviT dauSvebeli
nawilebiT, rac aseve warmoadgens nakls gsk-is 434-e para-
amoxsna: grafis 1-li nawilis me-2 winadadebis Nr. 2-is Sesabamisad. es
nakli saxeze iyo riskis gadasvlis momentisaTvis.
(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT)
gansxvavebiT germaniisagan, sadac gsk-is 434-e para-
grafis 1-li nawilis me-2 winadadebis Nr. 2-Si gami-
I. fasisa da misi procentebis dabrunebis moTxovna
jnulia Cveulebriv sargeblobasa da analogiuri
m-s SeiZleba hqondes g-s mimarT nasyidobis fasis – 4.100 nivTebis SemTxvevaSi mosalodnel Tvisebebs Soris,
evrosa da misi procentebis dabrunebis moTxovna gsk-is ssk-is 488-e muxlis 1-li nawilis me-2 winadadeba am-
70 BGH, Urt. v. 16. 9. 2009 – VIII ZR 243/08; NJW 2010, 148. gvari gansxvavebis gakeTebis saSualebas ar iZleva.
156 157
amitomac, saqarTveloSi, manqanis avariis Sedegad meoradi nivTiT SeuZlebeli iyos, rac am gadawyvetas mTel
dazianeba da SekeTebisas dauSvebeli nawilebis gamo- rig SemTxvevebSi amaod aqcevda. gansxvavebulad unda ga-
yeneba, xelSekrulebiT gaTvaliwinebuli sargeblo- dawydes SemTxveva, rodesac myidvels mxolod da mxolod
bis gamomricxvel garemoebad unda CaiTvalos. am konkretuli meoradi nivTis mimarT aqvs interesi. Tum-
ca nasyidobis farglebSi mxolod meoradi manqanis SeTanx-
3. mocemuli unda iyos aseve gasvlis winapirobebi. es wina-
meba ar metyvelebs calsaxad im daSvebis sasargeblod,
pirobebi saxezea gsk-is 323-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-
rom myidvels zustad es nivTi unda. Cveulebriv, mas unda
is 405-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad, Tu gamyidvelma,
daaxloebiT am Tvisebebisa da fasis mqone nivTi. mocemul
rogorc movalem, ar Seasrula nakisri valdebuleba misi
SemTxvevaSi myidvelma Tavad mosTxova gamyidvels nivTis
Sesrulebis momentisaTvis, myidvelma dauTqva mas Sesru-
unakloTi Canacvleba, Sesabamisad, is Tanaxmaa miiRos sx-
lebisaTvis vada da es vada amoiwura uSedegod.
va, msgavsi Tvisebebis mqone manqana. nivTis Canacvleba ar
gamxdara SeuZlebeli individualuri nivTis SeTanxmebis
3.1. damatebiTi Sesrulebis moTxovna gamo.
xelSekrulebidan gasvlamde myidvelma gamyidvels unda saqarTveloSi am germanul gadawyvetas savarau-
misces “meore Sansi”, mosTxovos mas jer damatebiTi Ses- dod ver gaviTvaliswinebT, radgan, ssk-is 490-e mu-
ruleba (gsk-is 437-es Nr. 1, ssk-is 490-e muxlis 1-li nawili), xlis 1-li nawilis Sesabamisad, mxolod gvarovnuli
naklis gamosworeba, an unaklo nivTis miwodeba. naklis ga- naklovani nivTis Canacvleba SeiZleba unakloTi.
mosworeba mocemul SemTxvevaSi SeuZlebelia (gsk-is 275-e miuxedavad amisa, SesaZlebelia ganvixiloT am da-
paragrafis 1-li nawili), naavarieb manqanas veravin aqcevs nawesis teleologiuri daviwroeba. kerZod, normis
aranaavariebad. mizans warmoadgens, erTis mxriv, myidvelis intere-
Tumca aseve unaklo nivTiT Canacvlebis moTxovna SeiZle- sebis dacva – Tu mas hqonda interesi konkretuli in-
ba iyos SeuZlebeli, radgan nasyidobis sagans warmoad- dividualuri nivTis mimarT, ar unda movTxovoT mis
genda meoradi BMW 316i – individualuri niSniT gansazR- sanacvlod msgavsi nivTis miReba, Tumca sapirispiro
vruli nivTi –, romlis Secvlac SeuZlebelia sxva, imave SemTxvevaSi – rodesac konkretuli nivTis mimarT in-
Tvisebebis mqone nivTiT. Tumca germaniis umaRlesi sasa- teresi ar hqonia – is dacvas ar saWiroebs.
marTlos praqtikis Sesabamisad71, miuxedavad imisa, rom
garda amisa, danawesi emsaxureba aseve gamyidvelis
saxeze iyo individualuri nivTis nasyidoba, damatebiTi
dacvas, romelsac, SesaZlebelia, gayiduli nivTi
Sesruleba axali imave xarisxisa da monacemebis mqone niv-
mxolod erTi cali moepoveboda da msgavsis Sovna
Tis miwodebiT mainc dasaSvebia da swored es Seesatyvise-
misTvis Seusabamo sirTuleebTan aris dakavSirebu-
ba kanonmdeblis mizans, romelmac gsk-is 439-e paragrafis
li (an saerTod SesaZlebelia). Tu konkretul Sem-
mixedviT damatebiTi Sesrulebis moTxovnas mianiWa upi-
TxvevaSi, arc myidveli ar saWiroebs dacvas da arc
ratesoba yvela sxva instrumentTan mimarTebaSi. kanonm-
gamyidvelisaTvis ar warmoadgens problemas imave
deblis am gadawyvetilebis gverdis avla ar unda moxdes
monacemebis nivTis Sovna, teleologiurad unda da-
imgvarad, rom meoradi nivTis yidvisas misi gamocvla sxva
vaviwrovoT ssk-is 490-e muxlis 1-li nawilis gamoye-
71 BGH NJW 2006, 2839.
158 159
nebis sfero imgvarad, rom damatebiTi Sesrulebis III. sapirispiro moTxovnaTa gaqviTva
farglebSi naklovani nivTis unakloTi Canacvlebis
myidvelis mier mosaTxovi Tanxa SeiZleba Semcirebuliyo
moTxovna gamoiyeneba maSinac ki, rodesac nasyidobis
gamyidvelis mier gacxadebuli gaqviTvis safuZvelze, gsk-
sagans warmoadgenda individualuri niSniT gansazR-
is 387-e paragrafi (ssk-is 442-e muxli). gamyidvelis gancxa-
vruli nivTi.
deba, rom is daitovebs fasis nawils, rogorc manqanidan
Tumca mocemul SemTxvevaSi am damatebiTi Sesrulebis Se- miRebuli sargeblis kompensacias, SeiZleba aRqmuli iyos,
saZleblobis daSvebiT araferi icvleba, radgan gamyid- rogorc gaqviTvis gacxadeba.
velma ar Seasrula is da myidvels gza gaexsna gasvlisaken. SesaZlebelia mxolod erTgvarovani urTierTdapirispi-
Tu am damatebiT Sesrulebas Tavidanve SeuZleblad miviC- rebuli moTxovnebis gaqviTva. Sesabamisad, sakiTxavia, aq-
nevdiT, myidvels pirdapir SeeZleboda xelSekrulebidan vs Tu ara gamyidvels fulis gadaxdis moTxovna myidvelis
gasvla (gsk-is 326-e paragrafis me-5 nawili), damatebiTi va- mimarT.
dis dawesebis gareSec, gsk-is 323-e paragrafis 1-li nawilis
(ssk-is 405-e muxlis me-2 nawilis a) qvepunqtis) mixedviT.
1. sargeblis anazRaurebis moTxovna
4. gasvlis gacxadeba gsk-is 349-e paragrafis (ssk-is 355-e
muxlis) Sesabamisad saxezea. namdvili gasvla nasyidobis xelSekrulebidan, rogorc
5. gasvlis Semdeg myidvels SeuZlia gamyidvels mosTxo- zemoT vaxseneT, saxezea da orive mxares warmoeSoba val-
vos fasis dabruneba, misgan miRebuli sargebliTurT (gsk- debuleba daabrunos miRebuli sargebliTurT. Sesabami-
is 346-e paragrafis 1-li nawili, ssk-is 352-e muxlis 1-li sad, myidvelmac unda daabrunos manqana da misgan miRebu-
nawili). gsk-is me-100 da 99-e paragrafis me-2 nawilis (ssk-is li sargebeli gsk-is 346-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is
154-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad, fulidan miRebul 352-e muxlis 1-li nawilis) mixedviT, rac fulad valdebu-
sargebels warmoadgens am fulidan miRebuli mogeba da, lebaSi gamoixateba.
maT Soris, procentebic72. amis gamo, gamyidvelma nasyi-
dobis fasis dabrunebasTan erTad unda daabrunos misgan 2. sargeblis moTxovnis gamoricxva
miRebuli procentebi, radgan ivaraudeba, rom is fuls
Tumca sargeblis moTxovnis ufleba SesaZlebelia gamo-
procentebis momtanad daabandebda an am fuliT sakuTar
ricxuli iyos gsk-is 346-e paragrafis (ssk-is 352-e muxlis)
procentian vals Seamcirebda, anu procentebs dazogavda.
evrokavSiris momxmarebelTa dacvis direqtivis Sesaba-
misad ganmartebis safuZvelze. sargeblis anazRaurebis
II. moTxovnis ganxorcieleba
valdebuleba momxmareblis mier nivTis gamocvlis SemTx-
myidvelis fasisa da misi procentebis ukan dabrunebis mo- vevaSi gamoricxulia, radgan is ewinaaRmdegeba evrokavSi-
Txovna ganxorcielebadia mxolod erTdroulad, mis mier ris direqtivas73, romlis mixedviTac sargeblis dabrune-
Sesasrulebel sapirispiro valdebulebasTan – manqanisa ba ar unda iqces xelSemSlel garemoebad (momxmarebeli)
da misgan miRebuli sargeblis dabrunebasTan – erTad (gsk- myidvelisaTvis naklovani nivTis Secvlis moTxovnisas.
is 348-e paragrafi, ssk-is 354-e muxli). myidveli ar unda daafrTxos sargeblis anazRaurebis
77 BGH NJW 1991, 2484; BGH NJW 1995, 2161; NJW-RR 1995, 365; BGH NJW 1996, 252.
78 BGH NJW 1991, 2484; BGH NJW 1995, 2161; BGH NJW-RR 1995, 365.
79 BGH NJW 2006, 1582. 81 MüKo/ Stresemann, § 100 Rn. 11.
80 MüKo/ Stresemann, § 100 Rn. 11. 82 BGH NJW 2006, 53.
164 165
kazusi “qarTveli vaJkaci” 2. xelSekrulebidan gasvla
moTxovnis uflebis Semdeg winapirobas warmoadgens xel-
gela (g) mihyidis murTazs (m) Tavis meorad avtomanqanas, rogorc Sekrulebidan gasvla.
“gamarTul mdgomareobaSi myofsa da aranaavariebs”, 5 000 larad.
ori Tvis Semdeg murTazs, romelsac, rogorc qarTvel vaJkacs, 2.1 xelSekrulebidan gasvlisaTvis aucilebelia xelSe-
siCqaris gareSe cxovreba ar SeuZlia, rasac mis wina manqanasTan krulebidan gasvlis ufleba, rac SeiZleba gamomdinareob-
erTad ori wina kbilic emsxverpla, siCqaris gadaWarbebis gamo des gsk-is 326-e paragrafis me-5 nawilidan da 323-e paragra-
mousrialdeba manqana da Seaskdeba SuqniSnis boZs. manqana xdeba
fidan (ssk-is 405-e muxlis me-2 nawilis a) qvepunqtidan da
jarTSi Casabarebeli, xolo TviTon murTazs dasWirdeba yba-
saxis gadaudebeli operacia. narkozidan gamosvlisTanave 1-li nawilidan).
murTazs misi erT-erTi megobarTagani CaawveTebs yurSi, rom 2.2 gasvlis pirvel winapirobas warmoadgens valdebule-
manqana ukve naavariebi iyo da misi Rirebuleba mxolod 2 000
bis darRveva.
lars Seadgenda (avariis gareSe manqanis fasi 6 000 lari iqneboda).
saavadmyofodan gamosvlis Semdeg ki ukve gelasTan ar wydeba g-s mier gadacemuli nasyidobis sagani, riskis gadasvlis
murTazis zarebi, romelic mas fulis dauyovnebliv dabrunebas momentSi (gsk-is 446-e paragrafi, ssk-is 482-e muxli), ar
sTxovs, winaaRmdeg SemTxvevaSi, sxvagvarad dalaparakebis
perspeqtiviT. murTazisaTvis, ra Tqma unda, aradamajerebelia
aris SeTanxmebuli Tvisebis mqone gsk-is 434-e muxlis 1-li
is faqti, rom TviTon gelamac manqana ukve meorad mdgomareobaSi winadadebis (ssk-is 488-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad.
iyida da avariis Sesaxeb araferi icoda. fulis sanacvlod is valdebulebis darRveva saxezea.
Tanaxmaa daubrunos mas jarTad qceuli manqana, Tu g Tavad
waiRebs am jarTs. aqvs Tu ara murTazs xelSekrulebidan gasvlisa 2.3 gasvlis uflebis gamoyenebis Semdegi winapirobaa dama-
da nasyidobis fasis ukan moTxovnis ufleba? tebiTi SesrulebisaTvis vadis daniSvna gsk-is 439-e muxlis
1-li nawilis (ssk-is 405-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad.
Tumca naklis („naavariebi“) gamosworeba aris SeuZlebeli
amoxsna: (gsk-is 275-e muxlis 1-li nawili), xolo individualuri ni-
vTis Secvla damatebiTi Sesrulebis farglebSi, rogorc
(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT)
wesi, SeuZlebelia83. amis gamo, damatebiTi Sesrulebisa-
Tvis vadis daniSvna zedmetia (ssk-is 405-e muxlis me-2 nawi-
I. nasyidobis fasis dabrunebis moTxovna lis a) qvepunqti).
m-s SeiZleba hqondes g-s mimarT nasyidobis fasis dabrune- 2.4 gasvlis gamomricxavi garemoebebi (mag. gsk-is 326-es me-5
bis moTxovnis ufleba gsk-is 437-es Nr. 2, 326-es me-5 nawilis, nawilis me-2 variantisa da 323-e paragrafis me-5 nawilis me-
323-esa da 346-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 491-es 1-li 2 winadadebisa da me-6 nawilis/ssk-is 405-e muxlis me-3 nawi-
nawilis, 405-es me-2 nawilis a) qvepunqtisa da 1-li nawilis, lis a)-b) qvepunqtebis Sesabamisad) ar aris saxeze, radgan
352-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad. arc naklia araarsebiTi da arc myidveli ar aris mxolod
an umTavresad pasuxismgebeli im garemoebisaTvis, rome-
lic mas xelSekrulebaze uaris Tqmis uflebas aniWebs.
1. amisaTvis g-sa da m-s Soris unda dadebuliyo nasyidobis
xelSekruleba, rac mocemul SemTxvevaSi saxezea. 2.5 gasvlis namdvilobis Semdeg winapirobas warmoadgens
83 Lorenz/Riehm, Neues Schuldrecht, Rn. 505-e da Semdgomni; Canaris,
Schuldrechtsmodernisierung [Einl. zum Materialienband], XXIV.
166 167
misi gacxadeba (gsk-is 349-e paragrafi, ssk-is 355-e muxli). 1.1 manqanaze sakuTrebis dabrunebis moTxovna
gacxadebas ar sWirdeba raime formis dacva da SeiZle- m-s moTxovna manqanaze sakuTrebis dabrunebasTan dakav-
ba moxdes konkludenturi moqmedebiTac84. mocemul Sem- SirebiT gsk-is 346-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 352-e
TxvevaSi m-s mier nasyidobis fasis ukan moTxovna, manqa- muxlis 1-li nawilis) ar arsebobs, radgan manqanis ganad-
nis dabrunebis sanacvlod, unda ganimartos (gsk-is 133-e, gurebis Semdeg es SeuZlebelia (gsk-is 346-e muxlis me-2
157-e paragrafebis, ssk-is 52-e muxlis mixedviT), rogorc nawilis 1-li winadadebis Nr. 3).
konkludenturad gacxadebuli gasvla, romlis gacxade-
bac moxda droulad (gsk-is 218-e da 438-e paragrafis me-4
nawilis 1-li winadadebis Sesabamisad). 1.2 manqanis Rirebulebis anazRaurebis moTxovna
2.6 gsk-is 346-e muxlis 1-li nawilis (ssk-is 352-e muxlis g-s SeiZleba hqondes m-s mimarT manqanis Rirebulebis
1-li nawilis) Sesabamisad, m-s SeuZlia moiTxovos nasyi- anazRaurebis moTxovna gsk-is 346-e paragrafis me-2 nawi-
dobis fasi da is sargebeli (procentebi), romelic g-m am lis (ssk-is 352-e muxlis me-2 nawilis) Sesabamisad. im SemTx-
Tanxidan miiRo. vevaSi, Tu miRebuli sagani gafuWda an ganadgurda, dabru-
miuRebeli sargebeli m-m unda daabrunos gsk-is 347-e para- nebis nacvlad movalem unda aanazRauros misi Rirebuleba
grafis 1-li nawilis (ssk-is 353-e muxlis 1-li nawilis) Sesa- (gsk-is 346-e muxlis me-2 nawilis 1-li winadadebis Nr. 3, ssk-
bamisad. mniSvnelovani odenobis Tanxis SemTxvevaSi saqmis is 352-e muxlis me-2 nawilis g) qvepunqtis 1-li varianti).
saTanado gaZRolas warmoadgens am Tanxidan procentebis mocemul SemTxvevaSi manqanis ganadgurebis Semdeg m-s Sei-
miReba85, rac unda daabrunos kidec g-m nasyidobis fasTan Zleba daekisros mxolod misi Rirebulebis anazRaurebis
erTad. valdebuleba. Rirebulebis gamoTvlas, gsk-is 346-e muxlis
me-2 nawilis me-2 winadadebis (ssk-is 352-e muxlis me-3 nawi-
lis) Sesabamisad, safuZvlad unda daedos sapasuxo Sesru-
II. moTxovnis gamomricxavi Sesagebeli ar aris saxeze. lebis anu nasyidobis fasi.
172 173
kazusi: „avTo (matyuara) sinalagma da nadirobis naavariebobis Sesaxeb. avTo Seicxadebs. is mzad aris gamocvalos
trfiali gogi91“ manqana imave monacemebis mqone meoradi manqaniT, Tumca es
ukanaskneli xasxasa yviTeli ferisaa da ufro meti ganarbeni aqvs.
gogis arc erTi moswons da arc meore, ris gamoc molaparakebebi
uSedegod mTavrdeba.
avTo sinalagma (a. s.), romelsac, rac Tavi axsovs, meoradi
manqanebiT vaWrobda, miyidis gogis (g.) meorad BMW 316i-s (10.10.2012).
sabolood, 2016 wlis ivnisSi gogi manqanis naklovanebis motiviT
manqanis, romelic garegnulad sakmaod kargad gamoiyureba,
xelSekrulebas moSlilad miiCnevs da ukan iTxovs nasyidobis
daTvalierebis Semdeg gogis mier dasmul SekiTxvaze, xom ar
fass, xolo avTo ki Tvlis, rom mas sanadirod wasvlamde unda
axasiaTebs mas raime nakli, avTo Cveulebisamebr pasuxobs, rom
efiqra moTxovnebis wayenebaze. im SemTxvevaSi, Tu mas mainc
„aseTi SesaniSnavi manqana mas jer ar hyolia“ da is „ra Tqma
mouwevs manqanis ukan waReba, is iTxovs zianis anazRaurebis saxiT
unda, srulebiT unakloa“. sinamdvileSi avTomac mxolod ori
3000 lars da 1000 lars, rogorc manqanidan miRebuli sargeblis
dRis win SeiZina is da misi asaval-dasavlis Sesaxeb araferi
kompensacias.
icis. xelSekrulebis formularSi mxareebi miuTiTeben: „wina
mesakuTris gancxadebis Tanaxmad, unaklo“, ris Semdegac gogi
avTos uxdis manqanis fass, 6000 lars.
mxolod 2015 wlis aprilSi xelosnis mier manqanis daTvalierebisas g-s SeiZleba hqondes nasyidobis fasis, 5 000 laris, ukan
gairkveva, rom is yofil patrons ara erTxel, aramed sul mcire moTxovnis ufleba 976 I a) muxlis mixedviT.
samjer gadautrialda da korpusi safuZvlianad monjRreuli
aqvs. miuxedavad amisa, gogi miiCnevs ra, rom nasyidobis dadebidan marTalia, kazusis amoxsnisas is unda daviwyoT
sami wlis Tavze mas avTos mimarT yvela ufleba dakarguli saxelSekrulebo moTxovnis uflebebis SemowmebiT,
aqvs, ar iwuxebs Tavs masTan dakavSirebiT, gansakuTrebiT mas Tumca, Tu Secilebis gacxadebas exeba saqme, maSin
Semdeg, rac 2016 wlis ianvarSi didTovlobis gamo oTxi kviriT 59 II da 976 I a) muxlebidan gamomdinare ukuqceviTi
yazbegSi, monadiris qoxSi, srulebiT mowyvetili aRmoCndeba
garesamyarosagan. Tumca 2016 wlis aprilSi mas ucxoeTidan efeqtis gamo, swored kondiqciuri moTxovna mowm-
Camosuli megobari ise, sxvaTa Soris, mouyveba, Tu rogor agebina deba pirvel etapze. winaaRmdeg SemTxvevaSi, SeiZle-
pasuxi eleqtromaduRaris matyuara gamyidvels nasyidobis ba gasvlis winapirobebisa da Sedegebis Semowmeba
dadebidan oTxi wlis gasvlis Semdegac ki, rac gogis imaves amao gamxdariyo, Tu saxeze gveqneboda namdvili Se-
gakeTebis survils aRuZravs. sxvadasxva forumebis gadaqeqvis
Semdeg miva im azramde, rom SesaZlebelia jer yvelaferi cileba, romelic dadebis momentidan gaaqarwylebda
dakarguli ar iyos. ukavSirdeba avTos da auwyebs manqanis xelSekrulebas.
182 183
jer kidev ar gvaqvs saxeze. bis mqone sxva nivTis miRebis Sansis warTmeva. amitomac, es
miuxedavad imisa, rom vadis daTqma ar gvaqvs saxeze, is Sei- danawesi avtomaturad ki ar aqarwylebs damatebiTi Sesru-
Zleba arc ki iyos savaldebulo. marTalia, 405 II b)-g) mu- lebis farglebSi nivTis Canacvlebis moTxovnas, rodesac
xlis aq ar gamogvadgeba, Tumca vadis daweseba SeiZleba meorad nivTs exeba saqme, aramed mxolod kreditoris Se-
arasavaldebulo iyos 405 II a) muxlis mixedviT. mocemuli sabamisi Sesageblis safuZvelze. Tumca mTavari argumen-
danawesi gamsvlel mxares aTavisuflebs vadis dawesebis ti meoradi nivTis Canacvlebis SesaZleblobis sawinaaRm-
valdebulebisagan, Tu aSkaraa, rom mas araviTari Sedegi degod Tavad 490 I muxlidan gamomdinareobs, romelic am
ar moyveba. Tu damatebiTi Sesruleba – iqneba es naklis ga- SesaZleblobas mxolod gvarovnuli nivTis SemTxvevaSi
mosworeba, Tu unaklo nivTis miwodeba (490 I muxli) – ukve uSvebs.
saerTod SeuZlebelia, maSin mas verc vadis daweseba gax-
miuxedavad kanonis calsaxa formulirebisa, mainc aris
dis SesaZleblad, rac aqarwylebs mis aucileblobas.
SesaZlebeli ganvixiloT am danawesis teleologiuri
daviwroeba. kerZod, am normis mizans warmoadgens erTi
mxriv myidvelis interesebis dacva – Tu mas interesi hqon-
2.4.1. naklis gamosworebis SeuZlebloba da konkretuli individualurad gansazRvruli nivTis
mimarT, mas ar unda movTxovoT sanacvlod msgavsi nivTis
naklis („naavariebi“) gamosworeba SeuZlebelia, ris gamoc miReba. Tumca myidveli ar saWiroebs am dacvas, Tu mas am-
490 I muxliT gaTvaliswinebuli damatebiTi Sesrulebis es gvari interesi ar hqonia. garda amisa, danawesi emsaxureba
forma imTaviTve gamoiricxa. aseve gamyidvelis dacvas, romelsac, SesaZlebelia, gayi-
duli nivTi mxolod erTi cali hqonda da msgavsis Sovna
misTvis Seusabamo sirTuleebTan aris dakavSirebuli an
2.4.2. naklovanis unakloTi Canacvleba saerTod SesaZlebelia. Tu konkretul SemTxvevaSi arc
myidveli ar saWiroebs dacvas da arc gamyidvelisaTvis
individualuri nivTis Secvla damatebiTi Sesrulebis ar warmoadgens problemas imave monacemebis nivTis Sovna,
farglebSi, rogorc wesi, SeuZlebelia. iuridiul li- teleologiurad unda davaviwrovoT ssk-is 490-e muxlis
teraturaSi es mosazreba absoluturad gabatonebulad 1-li nawilis gamoyenebis sfero imgvarad, rom damatebiTi
gvevlineba97. Tumca, am mosazrebis gasamyareblad ar ga- Sesrulebis farglebSi naklovani nivTis unakloTi Canac-
mogvadgeba 381-382-e muxlebi98, radgan 381-e muxli gamori- vlebis moTxovna gamoviyenoT maSinac, rodesac nasyido-
cxavs mxolod kreditoris davaldebulebis SesaZleblo- bis sagani individualurad gansazRvruli nivTia99.
bas, miiRos individualurad gansazRvruli nivTis garda
Tumca damatebiTi Sesrulebis farglebSi individualuri
sxva nivTi da mis mizans ar warmoadgens myidvelisaTvis
nivTis Canacvlebis SesaZleblobis zogadi daSvebiT, ar
erTi naklovani meoradi nivTis magivrad imave monaceme-
aris dasabuTebuli misi realuri dasaSveboba konkretul
97 baCiaSvili, damatebiTi Sesrulebis, xelSekrulebidan gasvlisa da
fasis Semcirebis meoradi moTxovnebis uflebebi nasyidobaSi, qarTuli
SemTxvevaSi. kerZod, rogorc zemoT aRvniSneT, teleolo-
samarTlis mimoxilva, specialuri gamocema, 2008, 170; CaCava, samoqalaqo giuri daviwroeba gamoiyeneba mxolod maSin, rodesac is
kodeqsis onlainkomentari, gccc.ge, 10.09.2016, mux. 490 veli 18. 99 Sdr. germanul samarTalSi individualurad gansazRvruli nivTis
98 Tumca Sdr. CaCava (samoqalaqo kodeqsis onlainkomentari, gccc.ge, Canacvlebis SesaZleblobasTan dakavSirebiT BGH NJW 2006, 2839; Roth, NJW
10.09.2016, mux. 490 veli 18). 2006, 2953.
184 185
orive mxaris, rogorc myidvelis, ise gamyidvelis intere- Tumca sakiTxavia, SeiZleba Tu ara gasvlis ufleba gaxdes
sebs exmianeba. Tu erT-erTi mxaris interesebs azianebs da- xandazmuli da amiT gamoiricxos misi gamoyenebis SesaZle-
matebiTi Sesrulebis moTxovnis saxiT am savaldebulo ba- bloba. 128 I muxlis mixedviT xandazmulobas eqvemdebare-
rieris aRmarTva, maSin es daviwroeba gamoricxulia. swo- ba mxolod moTxovnebi (sxva pirisagan raime moqmedebis
red am SemTxvevasTan gvaqvs saqme mocemul SemTxvevaSi. Sesrulebis an moqmedebisagan Tavis Sekavebis moTxovnis
a. s.-s SeuZlia g-s SesTavazos mxolod misTvis usiamovno ufleba). amis sapirispirod, gasvla ar warmoadgens mo-
feris manqana da isic gacilebiT didi ganarbeniT. erTic Txovnis uflebas, aramed warmoadgens e. w. gardaqmniT
da meorec g-saTvis miuRebelia, ris gamoc, aq Canacvlebis uflebas – uflebas, romlis gamoyenebis Semdegac samarT-
SesaZlebloba unda gamoiricxos. lebrivi mdgomareoba calmxrivi nebis gamoxatviT avtoma-
turad icvleba. namdvili gasvla xelSekrulebas gardaqm-
amgvarad, rogorc naklis gamosworeba, ise damatebiTi Ses- nis restituciul urTierTobad.100 gardaqmniT uflebaze
ruleba SeuZlebelia da Sesabamisad, 405 II a) muxlis mixed- moTxovnis uflebis mimarT moqmed danawess pirdapir ver
viT vadis daweseba zedmetia. gavavrcelebT. miuxedavad amisa, dauSvebelia, rom nasyi-
dobis naklovani Sesrulebis SemTxvevaSi myidvels naklis
2.5. gasvlis gamoricxva aRmoCenidan nebismieri drois gasvlis Semdegac hqondes
xelSekrulebaze uaris Tqmis saSualeba. gasvlis ufle-
gasvlis gamomricxavi garemoebebi (mag. 405 III a)-b) punqtebis
Sesabamisad) ar aris saxeze, radgan arc naklia araarsebiTi bis gamoyeneba SesaZlebeli unda iyos mxolod garkveu-
da arc myidveli ar aris mxolod an umTavresad pasuxism- li drois ganmavlobaSi, zustad ise, rogorc es saxelSe-
gebeli im garemoebisaTvis, romelic mas xelSekrulebaze krulebo pirveladi Tu meoradi uflebebis SemTxveva-
uaris Tqmis uflebas aniWebs. Si xdeba. amisaTvis yvelaze mizanSewonili Cans gasvlis
uflebaze analogiiT gamoviyenoT 145-e muxli, romelic
mTavari moTxovnis xandazmulobis vadas aseve damatebiT
2.6. gasvlis aranamdviloba
moTxovnazec avrcelebs, miuxedavad imisa, rom gasvla
gasvlis gacxadeba unda yofiliyo namdvili. am namdvilo- saerTod ar warmoadgens moTxovnis uflebas. am SemTxve-
bas SeiZleba ewinaaRmdegebodes is faqti, rom naklis aR- vaSi, gamomdinare iqidan, rom g-s mier naklis Sesaxeb Set-
moCenis momentidan sam welze metia gasuli. g-m nakli aR- yobidan mxolod weliwadnaxevaria gasuli, mis mier gacxa-
moaCina 2013 wlis TebervalSi, xolo gasvla mxolod 2016 debuli gasvla jer kidev droulia.
wlis ivnisSi ganacxada.
Sedegi: g-s aqvs a. s.-s mimarT nasyidobis fasis dabrunebis
nasyidobidan warmoSobil meorad moTxovnebze vrcelde- moTxovnis ufleba 491 I, 405 II a), I, 352 I muxlebis mixedviT,
ba xandazmulobis zogadi wesebi 128-e da momdevno muxle- manqanis dabrunebis sanacvlod (354).
bis mixedviT. 129 I muxlis mixedviT saxelSekrulebo mo-
Txovnebis xandazmulobis vada Seadgens 3 wels, romelic
iwyeba im momentidan, rodesac pirma Seityo an unda Seet-
yo uflebis darRvevis Sesaxeb (130). mocemul SemTxvevaSi
myidvelis mier naklis Sesaxeb Setyobidan sam welze metia 100 Tbilisis saapelacio sasamarTlos 2012 wlis 27 dekembris № 2b/2845-
gasuli. 12 gadawyvetileba; rusiaSvili, samoqalaqo kodeqsis onlainkomentari,
gccc.ge, 10.09.2016, mux. 352 veli 4.
186 187
II. nawili: g-s moTxovnebi 1.3. Rirebulebis anazRaurebis moTxovnis uflebis
gamoricxva 352 IV g) muxlis mixedviT
1. gasvlidan warmoSobili Rirebulebis anazRaurebis
moTxovna Tumca Rirebulebis anazRaurebis moTxovnis ufleba Sei-
Zleba gamoricxuli iyos 352 IV g) muxlis mixedviT, Tu,
g-s SeiZleba hqondes a. s.-s mimarT am ukanasknelis mier man-
xelSekrulebidan gasvlis kanonismieri uflebis SemTx-
qanis dazianebis Sedegad misi Semcirebuli Rirebulebis
vevaSi, sagnis gafuWebas an ganadgurebas adgili hqonda
anazRaurebis moTxovna 3000 laris odenobiT 352 II g) mu-
uflebamosil pirTan, miuxedavad imisa, rom man gamoiCina
xlis mixedviT.
iseTi mzrunveloba, romelsac iCens sakuTar saqmeebSi (dili-
gentia quam in suis)101. am SemTxvevaSi, 395 I muxliT gaTvaliswi-
1.1 restituciuli urTierToba nebuli pasuxismgeblobis masStabisagan gansxvavebiT, moq-
a. s.-sa da g-s Soris, rogorc zemoT vaxseneT, saxezea res- medebs ara obieqturi, aramed movalis Cveulebrivi qcevis
tituciuli urTierToba, ris safuZvelzec g valdebulia (subieqturi) masStabi. restituciis movale, Tu iseTive
daabrunos nayidi manqana. ugulisyurobiT eqceva dasabrunebel nivTs, rogorc Ta-
vis sxva nivTebs da es nivTi masTan nadgurdeba, Tavisu-
fldeba Rirebulebis anazRaurebis valdebulebisagan.
1.2 Rirebulebis anazRaurebis moTxovna 352 II g) muxlis Tumca dauSvebelia restituciis movalis privilegireba
mixedviT ganzraxvisa da uxeSi gaufrTxileblobis SemTxvevaSi102.
radgan 352 II muxlis a)-b) qvepunqtebSi mocemuli SemTxveva movales, romelic ganzrax an uxeSi gaufrTxileblobiT
calsaxad ar gvaqvs saxeze, a. s. SeiZleba hqondes manqanis anadgurebs sakuTar nivTebs, mainc ekisreba pasuxismge-
Semcirebuli RirebulebisaTvis kompensaciis moTxovnis bloba amgvarad ganadgurebuli nivTisaTvis, Tu es nivTi
ufleba mxolod 352 II g) muxlis mixedviT. es danawesi res- xelSekrulebidan gasvlis Semdeg kreditorisaTvis unda
tituciis movales akisrebs, nivTis gafuWebis an daRupvis daebrunebina. uxeSi gaufrTxilebloba saxeze gvaqvs ma-
SemTxvevaSi, misi Rirebulebis anazRaurebis bralisagan Sin, rodesac piri arRvevs an ugulebelyofs miTiTebas,
damoukidebel valdebulebas. mocemul SemTxvevaSi man- romelsac mocemul situaciaSi nebismieri piri savalde-
qanis ukana nawilis mongreva, romlis gakeTebac 3000 la- bulod miiCnevda103. am SemTxvevaSic ar unda gamoviyenoT
ri Rirs, SegviZlia miviCnioT misi substanciisa da funq- mxolod obieqturi masStabi, aramed gasaTvaliswinebelia
ciurobis mxolod nawilobriv dazianebad, ris gamoc is aseve subieqturi, moqmedi piris pirovnuli maxasiaTeble-
gafuWebulad (da ara ganadgurebulad) CaiTvleba. garda biT ganpirobebuli, garemoebebi.
amisa, aucilebelia, rom gafuWeba ar warmoadgendes sa- 101 rusiaSvili, samoqalaqo kodeqsis onlainkomentari, gccc.ge, 10.09.2016,
Tanado gamoyenebiT gamowveuli cveTis Sedegs (352 II g) 2. mux. 352 veli 22.
var.). Tumca es gamomricxavi garemoeba exeba mxolod sag- 102 Sdr. am germanuli samarTlidan mopovebul argumentTan
dakavSirebiT rusiaSvili, samoqalaqo kodeqsis onlainkomentari, gccc.
nis daniSnulebisamebr gamoyenebisas Semcirebul Rirebu- ge, 10.09.2016, mux. 352 veli 22.
lebas, rac konkretul SemTxvevaSi saxeze ar gvaqvs. 103 Tbilisis saapelacio sasamarTlos 2014 wlis 17 seqtembris №2b/1882-
14 gadawyvetileba; saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 2010 wlis 14
ivnisis № as-237-223-2010 ganCineba; ganmartebiTi iuridiuli leqsikoni,
s. v. braleuloba, http://library.court.ge/gil/index.php?term_id=183 (24.09.2018).
188 189
gogi Seecada msubuqi avtomanqaniT asuliyo gorakze, ria is faqti, rom g-m manqana gasvlis gacxadebamde daazia-
romlic sakmaod cicabo iyo da rasac windaxeduli mZRo- na. sakiTxavia, SesaZlebelia Tu ara gasvlis gacxadebamde,
li ar gaakeTebda. Tumca, gamomdinare iqidan, rom es gogi- anu restituciuli urTierTobis warmoSobamde am valde-
saTvis gzis Cveuli monakveTi iyo, romelic mas araerTxel bulebis winmswrebad dazianeba.
gadaulaxavs warmatebiT sxva msubuqi avtomanqaniT, masze erTi mosazrebiT, amgvari SesaZlebloba – restituciuli
vrceldeba 352 IV g) muxliT gaTvaliswinebuli pasuxism- valdebulebis winmswrebad dazianebisa – ukugdebulia im
geblobis privilegirebuli masStabi. amasTan, miuxedavad argumentiT, rom Tavad restituciuli valdebuleba gas-
windaxedulobis normebis garkveuli, araumniSvnelo, xa- vlis gacxadebis Semdeg warmoiSoba. garda amisa, es iqnebo-
risxiT darRvevisa mas bralad mainc ver Seeracxeba uxeSi da zianisa da Rirebulebis anazRaurebebs Soris diqoto-
gaufrTxilebloba. gogi Tavisufldeba gafuWebuli sag- miis gverdis avla104.
nis Rirebulebis anazRaurebis valdebulebisagan.
Tumca mocemul mosazrebas SeiZleba SevageboT kontrar-
Sedegi: a. s.-s ar aqvs manqanis dazianebis Sedegad Semcire- gumenti, rom restituciuli urTierTobidan warmoSobi-
buli Rirebulebis anazRaurebis moTxovnis ufleba 352 II li valdebulebis darRveva saxezea yovelTvis, rodesac
g) muxlis mixedviT. ukan dabrunebis movaleoba ar sruldeba105. es wesi moqme-
debs maSinac, rodesac nivTi restituciis movalesTan gas-
2. gasvlidan warmoSobili Rirebulebis anazRaurebis vlis gacxadebamde nadgurdeba. anu SesaZlebelia, nivTis
moTxovna ganadgureba xelSekrulebidan gasvlamde, gasvlis Semdeg
dakvalificirdes valdebulebis darRvevad, ris gamoc
a. s.-s SeiZleba hqondes g-s mimarT manqanis gafuWebis gamo movalem unda aanazRauros ziani. paraleli SeiZleba gai-
zianis anazRaurebis moTxovnis ufleba 3000 laris odeno- vlos zogadi valdebulebiTi samarTlis sxva instituteb-
biT, 352 V, 394 I muxlebis mixedviT. Tan — valdebulebis Sesrulebis SeuZleblobac, romelic
xelSekrulebis dadebamdea warmoSobili, xelSekrulebis
2.1. moTxovnis gamoyenebis SesaZlebloba dadebis Semdeg valdebulebis darRvevad iTvleba 106.
210 211
2. nasyidobis sagani `Cxenkelis wigni~ xelSekrulebidan gasvlis winapirobas warmoadgens gas-
sakiTxavia, Seicavs Tu ara z. v.-s nebis gamoxatva raime mi- vlis gacxadeba gsk-is 349-e paragrafis (ssk-is 355-e muxlis)
niSnebas imasTan dakavSirebiT, rom mas “akaki Cxenkelis mixedviT. z. v.-s 13 Tebervals nivTis miwodebaze uaris Tq-
wignis” yidva surda. SesaZlebelia, b-sa da z. v.-s mouvi- miT SeeZlo gaecxadebina konkludenturi gasvla.
daT dafaruli disensusi (gsk-is 155-e paragrafi, ssk-is 1.2. gasvlis namdvilobis winapirobas warmoadgens movali-
53-e muxli), radgan isini xelSekrulebis sagnad sxvadasx- saTvis “meore Sansis” micema, anu damatebiTi Sesrulebi-
va wigns moiazrebdnen. nasyidobis sagnis qveS mxareebi saTvis vadis daweseba, gsk-is 323-e paragrafis 1-li nawili
moiazrebdnen wigns, romlis fotoebic gaugzavna b-m z. (ssk-is 405-e muxlis Nr. 1). z. v.-s ar mouTxovia b-sagan dama-
v.-s. “Cxenkelis wigni” iyo ara nivTis warmomavlobis, ro- tebiTi Sesruleba, Sesabamisad, gasvla mxolod maSin iq-
gorc Tvisebis, ganmsazRvreli, anu savaraudo nasyidobis neba namdvili, Tu mocemul SemTxvevaSi damatebiTi vadis
sagnebidan erT-erTis amorCevis kriteriumi, aramed ukve daweseba zedmeti iqneboda.
SerCeuli wignis identificirebis saSualeba. amitomac,
1.3. b-s ar uTqvams gadaWriT da sabolood uari Sesrule-
veSapiZis oferti b-s, rogorc obieqturi mimRebis, Tval-
baze (gsk-is 323-e paragrafis me-2 nawilis Nr. 1, ssk-is 405-e
sawieridan (gsk-is 133-e da 157-e paragrafebi, ssk-is 52-e da
muxlis Nr. 2-is a) qvepunqti), ris gamoc damatebiTi vadis
337-339-e muxlebi) aRiqmeboda ofertad im wignTan dakav-
SirebiT, romlis Sesaxebac awarmoebdnen molaparakebebs. daweseba SeiZleba yofiliyo zedmeti gsk-is 323-e para-
Sesabamisad, z. v.-s calmxrivi warmodgena, rom wigni iyo grafis me-2 nawilis Nr. 2-is121 (ssk-is 405-e muxlis Nr. 2-is b)
“cnobili Cxenkelis” (anu akakis) wigni, ar gamxdara xelSe- qvepunqtis) Sesabamisad. iseTi garigebebis SemTxvevaSi,
krulebis Sinaarsi. oferti da aqcepti gakeTda kitas wign- romelTa Sesrulebis TariRic myarad aris fiqsirebuli122
Tan dakavSirebiT. da kreditors dagvianebuli Sesrulebis mimarT aranairi
Sedegi: ori urTierTmfaravi nebis gamoxatviT b-sa da z. interesi aRar aqvs, damatebiTi Sesrulebis vadis dawese-
v.-s Soris daido nasyidobis xelSekruleba kita Cxenkelis ba aris zedmeti – e. w. garigebebi Sesrulebis relatiurad
wignTan dakavSirebiT da b-s warmoeSva fasis gadaxdis mo- fiqsirebuli TariRiT.
Txovna. 1.4. imisaTvis, rom garigeba CaiTvalos garigebad Sesrule-
bis relatiurad fiqsirebuli TariRiT, sakmarisi ar aris,
II. moTxovnis mospoba kreditorma movales dauTqvas vada SesrulebisaTvis, au-
cilebelia, movalisaTvis gasagebi iyos, rom garigebis Se-
b-s moTxovna SesaZlebelia mogvianebiT mospobiliyo. dgoma-arSedgoma Sesrulebis droulobazea damokidebu-
121 aseve germaniis savaWro kodeqsis 376-e paragrafis 1-li nawilis
1. gasvla mixedviT, radgan mocemuli nasyidoba bukasaTvis savaWro garigebas
warmoadgens.
1.1. b-m droulad ar Seasrula nakisri valdebuleba nivTze 122 gansxvavebiT garigebebisagan, romelTa Sesrulebis TariRic
sakuTrebisa da mflobelobis gadacemisa, rac z. v.-s Sei- absoluturad myarad aris fiqsirebuli da romelTa dagvianebuli
Zleba aniWebdes xelSekrulebidan gasvlis uflebas, gsk- Sesrulebac ukve aRar aris Sesruleba gsk-is 362-e paragrafis 1-li
nawilis (ssk-is 373-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad, am mxolod myarad
is 323-e paragrafis 1-li nawili (ssk-is 405-e muxlis 1-li
fiqsirebulTariRiani xelSekrulebebis SemTxvevaSi Sesrulebis
nawili). dayovnebiT avtomaturad ar dgeba misi Sesrulebis SeuZlebloba. am
dros kreditors aqvs xelSekrulebidan gasvlis ufleba.
212 213
li da aradrouli Sesrulebis mimarT kreditors aranairi a) mocemul SemTxvevaSi Secilebis safuZvels SeiZleba
interesi aRar aqvs. marTalia, veSapiZem miuTiTa mis dageg- warmoadgendes b-s mxridan z. v.-s motyueba (gsk-is 123-e pa-
mil Svebulebaze alpebSi, magram wignis SeZenasTan am gare- ragrafis 1-li nawili, ssk-is 81-e muxlis 1-li nawili), ro-
moebas pirdapiri kavSiri ar hqonia da bukasaTvis ar iyo desac man SesTavaza Cxenkelis wignis miyidva da am ukanas-
gasagebi, Tu ratom unda daekarga nasyidobas azri Svebu- knels bolomde ar ganumarta, rom saqme exeboda ara akaki,
lebis gamo. vadis daweseba am mizeziT ar iyo aranamdvili. aramed kita Cxenkelis leqsikonis pirvel toms, riTac veS-
1.5. Tumca SesaZlebelia, vadis dawesebis gareSec garige- apiZes, SesaZloa, Seuqmna mcdari warmodgena wignze. Tumca
bidan gasvla namdvili yofiliyo, Tu es mizanSewonili iq- motyuebis winapirobas warmoadgens b-s boroti ganzraxva.
neboda orive mxaris interesebis gaTvaliswinebiT (gsk-is b-s unda hqonoda ganzraxuli, gaecurebina z. v. araswori
323-e paragrafis me-2 nawilis Nr. 3, ssk-is 405-e muxlis Nr. 2-is faqtebis miwodebiT an swori faqtebis damalviT, rac mo-
g) qvepunqti). mocemul SemTxvevaSi b-s ukve hyavda moZebni- cemul SemTxvevaSi unda gamoiricxos. mas SeeZlo evarau-
li sxva klienti, romelic z. v.-ze met fass sTavazobda da da, rom, Tu z. v.-s ar ecodineboda, Tu vin moiazreboda
am ukanasknelTan garigebis CaSlis Semdeg mas SeeZlo, mie- “Cxenkelis” qveS, Caxedavda mainc mis mier gamogzavnil fo-
Ro es meore winadadeba. Tumca imis gaTvaliswinebiT, rom toebs da amiT Seiqmnida realur warmodgenas wignze. ami-
es danawesi Zalze zogadad aris formulirebuli, aucile- tomac, motyueba ver iqneba Secilebis safuZveli.
belia misi restriqciuli ganmarteba, raTa ar aqcios va- b) Secilebis safuZveli SeiZleba iyos z. v.-s Secdoma wig-
dis dawesebis aucilebloba metwilad fuW moTxovnad. amis nis TvisebasTan dakavSirebiT, gsk-is 119-e paragrafis me-2
gamo, vadis daweseba mxolod maSin aris zedmeti, rodesac nawili (ssk-is 74-e muxlis me-2 nawili).
kreditors (da ara movales) CaeSleba garigeba sxva klien- aa) Tumca Secdomidan gamomdinare Secilebis ufleba ga-
tTan pirveli garigebis drouli SeusruleblobiT gamow- moiricxeba, Tu is konkurirebs gamyidvelis naklidan war-
veuli dayovnebiT123. mocemul SemTxvevaSi sxva klientTan moSobil pasuxismgeblobasTan124: 1. gamyidvels ar unda
garigeba CaeSala movale bukas sul sxva mizeziT. z. v. ver waerTvas jerovani Sesrulebis meore Sansi (gsk-is 437-e pa-
miuTiTebs im faqtze, rom b-saTvisac momgebiani iyo xelSe- ragrafis Nr. 1, ssk-is 490-e muxlis 1-li nawili) myidvelis
krulebidan gasvla vadis dawesebis gareSe. mier pirdapir Secilebis uflebis gamoyenebiT. 2. myid-
damatebiTi SesrulebisaTvis vadis daweseba ar iyo zedme- velma ver unda moaxerxos nasyidobidan Tavis daZvrena im
ti. SemTxvevaSic ki, rodesac nivTis nakli misTvis ucnobia
Sedegi: gasvla aranamdvilia, radgan z. v.-m movales ar uxeSi gaufrTxileblobiT (gsk-is 442-e muxlis me-2 nawili).
ganusazRvra vada damatebiTi SesrulebisaTvis. 3. Secilebis uflebis gamoyenebiT myidvelma gverdi ar un-
da auaros xandazmulobis specialur wesebs nasyidobisa-
Tvis (gsk-is 438-e paragrafis 1-li nawilis Nr. 3).
2. Secileba
naklidan warmoSobili pasuxismgeblobis winapirobas war-
b-s fasis gadaxdis moTxovna SeiZleba gamqraliyo z. v.-s Se- moadgens nivTis naklovaneba (gsk-is 434-e paragrafi, ssk-is
cilebis Sedegad gsk-is 142-e paragrafis 1-li nawilis (ssk- 488-e muxli), rac gulisxmobs nivTis realuri mdgomareo-
is 59-e muxlis me-2 nawilis 1-li winadadebis) mixedviT: bis myidvelisaTvis arasasurvel Seusabamobas xelSekru-
123 Palandt, § 323 Rn. 22. 124 Wertenbruch, NJW 2004, 1977 ff.
214 215
lebiT gaTvaliswinebul mdgomareobasTan (gsk-is 434-e Rirebuleba yofila, radgan iseTi Tvisebis Tviseba, ro-
paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadeba, ssk-is 488-e mu- melic Rirebulebaze pirdapir axdens gavlenas, SeiZleba
xlis 1-li nawilis 1-li winadadeba). mocemul SemTxvevaSi mxolod TviTon Rirebuleba iyos. RirebulebaSi Secdoma
amgvari Seusabamoba saxeze ar gvaqvs, radgan wignis warmo- ki aris umniSvnelo Secdoma motivSi.
mavloba saerTod ar gamxdara xelSekrulebis Sinaarsis gg) damoukideblad imisa, aniWebs Tu ara mocemuli tipis
nawili. nasyidobis sagani iyo wigni, romlis fotoebic ga- Secdoma z. v.-s Secilebis uflebas, sakiTxavia, aris Tu ara
daegzavna veSapiZes da romelic identificirda rogorc saxeze Secilebis sxva winapirobebi. Secilebis namdvilo-
Cxenkelis wigni. bisaTvis aucilebelia meore mxarisaTvis misi gacxadeba,
bb) sakiTxavia, aris Tu ara saxeze Secdoma zemoT xsenebu- gsk-is 143-e paragrafis 1-li winadadeba (ssk-is 59-e muxlis
li danawesis Sesabamisad. TvisebaSi Secdomad miiCneva Sec- me-2 nawilis me-2 winadadeba). amisaTvis aucilebelia, meo-
doma nivTis iseT maxasiaTeblebTan dakavSirebiT, romle- re mxarisaTvis yofiliyo Secnobadi, rom veSapiZes gari-
bic zegavlenas axdenen fasze. Secdoma TvisebaSi SeiZleba gebis namdviloba aRar surs nebis naklidan gamomdinare.
yofiliyo veSapiZis warmodgena imasTan dakavSirebiT, rom ar aris aucilebeli Secilebis zusti mizezis miTiTeba,
wigni ekuTvnoda cnobil Cxenkels, anu akakis. wignis avto- Tumca meore mxarisaTvis gasagebi unda iyos (gsk-is 133,
ri aris arsebiTi am wignis Rirebulebis gansazRvrisaTvis, 157-e paragrafebi, ssk-is 52-e muxli), Tu ra warmoadgenda
ris gamoc es warmoadgens Tvisebas gsk-is 119-e paragrafis Secilebis faqtobriv safuZvels. amis gamo 13 Tebervals
me-2 nawilis (ssk-is 74-e muxlis me-2 nawilis) mixedviT. is miwerili werili ver iqneboda Secilebis gacxadeba, rad-
faqti, rom aseTi wigni ar arsebobda, umniSvneloa, radgan gan ar Seicavda miniSnebas SecdomasTan dakavSirebiT – es
ararsebuli Tvisebac Tvisebaa. Tumca sakiTxavia, Secda Secdoma veSapiZem TviTonac mxolod mogvianebiT aRmoaCi-
Tu ara z. v. uSualod wignis avtorSi, rogorc wignis Tvi- na. aseve dauSvebelia 13 Tebervals gacxadebuli gasvlis
sebaSi, Tu Secda avtoris TvisebaSi, anu Tvisebis Tviseba- konversia (gsk-is 140-e paragrafi, ssk-is 60-e muxli) Seci-
Si. sinamdvileSi veSapiZem arc akaki Cxenkeli icoda da arc lebad, radgan Secilebis samarTlebrivi Sedgebi ufro
kita. man ubralod icoda, rom viRac Cxenkeli iyo cnobili Sors mimavalia – Secilebis Sedegad garigeba aranamdvi-
da misTvis sul erTi iyo, iqneboda es cnobili Cxenkeli lia ex tunc-moqmedebiT (gsk-is 142-e paragrafis 1-li nawili,
akaki Tu misi Zma. saboloo jamSi, mas SeeSala ara uSua- ssk-is 59-e muxlis me-2 nawili), gansxvavebiT gasvlisagan,
lod avtori, aramed am avtoris cnobadoba, anu Tvisebis romelic xelSekrulebas gardaqmnis ukan dabrunebis ur-
Tviseba. Secdoma Tvisebis TvisebaSi ar SeiZleba CaiTva- TierTobad.
los Secilebis uflebis mimniWeblad. am dros ar marTl- Tumca z. v.-s SeeZlo 30 marts, xelSekrulebaze mdivnis
deba ara mxolod myidvelis warmodgena nivTze, aramed (rogorc Sikrikis) meSveobiT naTqvami uariT, gaecxadebina
misi warmodgena nivTze warmodgenaze, rac aris garigebis Secileba. mas aqac pirdapir ar uxsenebia sityva Secileba,
Zalze Soreuli motivi, gansxvavebiT uSualod TvisebaSi Sesabamisad, misi gacxadeba SeiZleba momxdariyo mxolod
Secdomisgan (romelic, gamonaklisis saxiT, mniSvnelova- konkludenturad. es nebis gamoxatva ukve Seicavda ara
ni Secdomaa motivSi) da ar SeiZleba gaxdes garigebis ba- marto veSapiZis survils garigebis aranamdvilad qcevas-
Tilobis safuZveli, radgan ar axdens pirdapir gavlenas Tan dakavSirebiT, aramed aseve miniSnebas mis Secdomaze –
fasze, xolo Tu axdens, maSin Tvisebis Tviseba uSualod z. v.-m cnobili “Cxenkelis” qveS sxva “Cxenkeli” igulisxma.
216 217
am momentisaTvis Secileba iyo jer kidev drouli. marTa- Tqma xdeba samomavlod da ara ukuqceviTi ZaliT (résiliation),
lia, Secileba unda ganxorcieldes Secdomis Setyobidan magram, gansxvavebiT Tavidanve arara xelSekrulebisagan,
dauyovnebliv (gsk-is 121-e paragrafis 1-li nawili, sa- gasvlis Semdeg dazaralebul mxares SeuZlia moiTxovos
qarTveloSi: erTi Tvis ganmavlobaSi – ssk-is 79-e muxlis meore mxarisagan xelSekrulebis darRvevis Sedegad miye-
1-li nawili) da wigni veSapiZis mdivans Cahbarda 16-17 Te- nebuli zianis anazRaureba. anu iseve, rogorc germaniaSi,
bervals, ris Semdegac Tveze metia gasuli, Tumca mdivnis zianis anazRaurebis moTxovna da gasvla erTmaneTisa-
mier codnis mopoveba ar Seeracxeba veSapiZes – mdivani am gan damoukidebelia. safrangeTSi ar arsebobs gradacia
SemTxvevaSi ar iyo misi warmomadgeneli da gsk-is 166-e pa- jer damatebiTi Sesrulebis moTxovnis gamoyenebasa da
ragrafis 1-li nawili ar gamoyeneba. TviTon veSapiZem Sec- mxolod Semdeg SesaZlebel gasvlas Soris. gasvla da Ses-
domis Sesaxeb mxolod martis dasawyisSi Seityo, rodesac ruleba erT safexurze dganan. gamyidvels safrangeTSi
dabrunda Svebulebidan. ekisreba sagarantio pasuxismgebloba valdebulebis Ses-
Secilebis sxva winapirobebi saxezea, Tumca, miuxedavad rulebisaTvis – rodesac nivTs aqvs Sesabamisi nakli, myid-
amisa, Secileba aranamdvilia, rogorc zemoT aRiniSna, Se- vels SeuZlia nebismier SemTxvevaSi moiTxovos gasvla,
sabamisi safuZvlis ararsebobis gamo. garda im SemTxvevisa, rodesac naklis SemCneva TviTonac
SeeZlo. germaniisagan gansxvavebiT safrangeTSi gasvlas
ufro cota winapirobebi aqvs, vidre zianis anazRaurebas.
3. naklidan warmoSobili Sesageblebi
218 219
muxli 1641. gamyidveli pasuxs III. inglisi
agebs nivTis dafaruli naklisa-
Tvis, Tu es nakli nivTis daniSnu-
lebisamebr gamoyenebas SeuZle-
inglisSi xelSekrulebis Sewyveta, rogorc wesi, aris samo-
bels xdis an amcirebs nivTis sar- mavlo. arajerovani Sesrulebis kreditors aqvs ufleba,
gebels imgvarad, rom myidveli uari Tqvas samomavlod Sesrulebis miRebaze da TviTonac
mas ar iyidida an iyidida nakleb
fasad, am naklis Sesaxeb rom ar Seasrulos. mxares, romelmac miiRo momsaxureba xelSe-
scodnoda. krulebis (gamarTlebuli) Sewyvetis momentamde, SeuZlia
Sewyvetis Semdeg uari Tqvas gadaxdaze. marTalia, xelSe-
muxli 1642. gamyidveli ar agebs im
naklisaTvis pasuxs, romlis SemC- krulebis Sewyvetas ar ukavSirdeba aucileblobis ZaliT
nevac myidvels Tavad SeeZlo. gacvlili Sesrulebebis ukan dabrunebas, Tumca praqti-
kaSi, rogorc wesi, xdeba maTi ukuqceva. Cveulebriv, da-
muxli 1645. Tu gamyidvelma ico- zaralebuli mxare iTxovs mxolod zianis anazRaurebas.
da nivTis naklis Sesaxeb, maSin mas,
miRebuli fasis ukan dabrunebis mxolod sakmaod mkacrad gansazRvruli winapirobebis
garda, ekisreba sruli moculo- arsebobis SemTxvevaSi mxares eZleva saSualeba moiTxovos
biT zianis anazRaureba.
gacemulis ukan dabruneba da sanacvlod daabrunos miRe-
buli.
safrangeTSi xelSekrulebis gauqmeba, Cveulebriv, Seu- Sale of Goods Act 1893, 11. (2):
Zlebelia sasamarTlosaTvis mimarTvis gareSe, Tumca Ses- w
.........
rulebis valdebulebis seriozulma darRvevam SeiZleba
gaamarTlos xelSekrulebis Sewyveta sarCelis aRZvris (b) warmoadgens Tu ara saxelSekrule-
gareSec. bo dapireba xelSekrulebis pirobas,
romlis darRvevac iZleva xelSekru-
lebaze uaris Tqmis uflebas, Tu war-
mag. (Cass. Civ. 1re, 28.04. 1987): mosarCelesTan dayenebuli moadgens mxolod garantias, romelic
dacvis sistema ar funqcionirebda gamarTulad da gax- iZleva zianis anazRaurebis moTxovnis
da mizezi araerTi usafuZvlo gangaSisa. mopasuxe Tanaxma uflebas, magram ara xelSekrulebaze
uaris Tqmis uflebas, damokidebulia
iyo, rom mxareebs SeewyvitaT xelSekruleba. sasamarTlom, xelSekrulebis Sinaarsze yovel konkre-
imis gamo, rom dacvis sitemis montaJi ganxorcielda gan- tul SemTxvevaSi. dapireba SeiZleba iyos
sakuTrebuli ugulisyurobiTa da Sesabamisi normebis piroba, miuxedavad imisa, rom xelSekru-
darRveviT, miiCnia, rom gamarTlebuli iyo am dros xe- lebaSi moxseniebulia garantiad ......
lSekrulebis Sewyveta mxareTa TanxmobiT, sasamarTlo-
saTvis mimarTvis gareSe.
220 221
Hong Kong Fir Shipping Co Ltd v Kawasaki Sellers LJ: damqiravebels SeuZlia Sewyvitos xelSekruleba, Tu misi
Kisen Kaisha Ltd [1962] EWCA Civ 7: darRvevis aRmofxvra grZeldeba imdeni xani an savaraudoa, rom ga-
grZeldeba imden xans, rom xelSekrulebis komerciul mizans CaSliT
emuqreba. marTalia: mxares ar SeuZlia gamoisyidos zianis anazRau-
faqtobrivi garemoebebi: Hong Kong Fir Shipping-ma miaqirava Kawasaki Ki-
rebiT Sesrulebis ganusazRvreli droiT dayovneba ..... rodesac es
sen Kaisha-s Tavisi gemi ori wlis vadiT liverpulSi. xelSekruleba
dayovneba imden xans grZeldeba da xelSekrulebis darRveva iRebs
iTvaliswinebda gemis – “tvirTis Cveuli transportirebisaTvis”
iseT mZime xasiaTs, rom arRvevs xelSekrulebis safuZvels, dazara-
– srulebiT gamarTul mdgomareobaSi gadacemas. Tumca ekipaJi ar
lebul mxares ufleba aqvs uari Tqvas xelSekrulebaze. ra aris is
flobda gemis moZvelebuli teqnikis marTvis gamocdilebas da, amas-
kriteriumi, romliTac unda gaizomos dayovneba? am dros mxedve-
Tan erTad, mTavari inJineri aRmoCnda loTi. amis gamo, gemis teqnika
lobaSi misaRebi kriteriumebi dadis or mosazrebamde ... “gonivru-
liverpulidan osakamde CaRwevisas ramdenimejer gamovida mwyobri-
li vadis cneba da dayovneba, romelic daazaralebda damqiravebels
dan da gemi, saerTo jamSi, gaCerebuli iyo xuTi kviris ganmavlobaSi.
.... . meore kriteriumi gansazRvrulia xangrZlivi sasamarTlo praq-
osakaSi CaRwevis Semdeg gems dasWirda Txutmekviriani saremonto
tikiT”.
samuSaoebi, sanam misi gamoyeneba gaxdeboda SesaZlebeli. saerTo
jamSi, gemis gamoyeneba SesaZlebeli iyo Tavdapirveli orwliani Diplock LJ: xelSekrulebis im darRvevis Sedegebi, romelic pirdapir
periodidan mxolod 17 Tvis ganmavlobaSi. osakaSive fraxtis piro- ar aris gaTvaliswinebuli masSi, unda Sefasdes im Sedegisda
bebis gadacilebis gamo Kawasaki-m Sewyvita xelSekruleba, rasac ar mixedviT, romelic gamoiwvia am darRvevam. gadamwyvetia ara
daeTanxma meore mxare. dayofa garantiad, romelic iwvevs mxolod zianis anazRaurebis
valdebulebas, da xelSekrulebis pirobad, romlis darRvevac aris
Upjohn LJ: daTqma “zRvaosnobisaTvis gamosadegi” ar wamoadgens xel-
xelSekrulebaze uaris Tqmis safuZveli, aramed is, Tu ra Sedegi
Sekrulebis pirobas, radgan misi darRveva SesaZlebelia gemis ne-
mohyva am darRvevas. magaliTad, gemis mepatronis mier micemuli
bismieri wvrilmani gaumarTaobiT, magaliTad, samaSvelo navSi erTi
Sepirebis darRveva, romliTac is kisrulobda yvela SesaZlo
ficris ararsebobiT. es ki ewinaaRmdegeba saR azrs, rom amgvari gau-
gadazidvas, mxolod maSin CaiTvleba xelSekrulebaze uaris Tqmis
marTaobis SemTxvevaSic mxares ufleba hqondes miiCnios xelSekru-
safuZvlad, Tu am darRvevis xangrZlivobam CaSala dagegmili
leba dasrulebulad. mxaris ZalauflebaSia, rom xelSekrulebaSi
mogzauroba. calkeuli darRveva SeiZleba dakvalificirdes,
calsaxad daafiqsiros an aucilebeli gamomdinareobis ZaliT gai-
rogorc garantia an xelSekrulebis piroba, nasyidobis Sesaxeb
Tvaliswinos, rom meore mxaris garkveuli Sepirebebi aRqmuli unda
1893 wlis aqtis Sesabamisad, mis mier gamowveuli Sedegis mixedviT.
iqnes, rogorc xelSekrulebis safuZveli, romlis darRvevac iwvevs
im SemTxvevaSi, rodesac erTi mxare apelirebs meoris mier
mis dasrulebas. rodesac mxare ar aqcevs calkeul Sepirebas xel-
xelSekrulebis darRvevaze, rogorc im garemoebaze, romlis gamoc
Sekrulebis pirobad, maSin ar arsebos safuZveli vivaraudoT, rom
is unda gaTavisufldes Tavisi Sesrulebis valdebulebisagan,
nebismieri Sepireba, romelic gaTvaliswinebulia xelSekrulebaSi,
mosamarTlis diskreciis sferoSi Sedis imis gadawyveta, arsebiTad
gaxda misi arsebiTi piroba an garantia. aseTi Sepirebis darRvevis
kargavs Tu ara dazaralebuli mxare am darRveviT sargebels da
SemTxvevaSi mxaris interesi zianis anazRaurebis moTxovniT sakma-
amis gamo unda gaTavisufldes Tu ara sapirispiro Sesrulebis
risad aris daculi. sakiTxi, romelic unda gadawydes mocemul Sem-
valdebulebisagan. mocemul SemTxvevaSi verc dayovneba, romelic
TxvevaSi, aris Semdegi: aryevs Tu ara mxaris mier Tavisi calkeuli
gamowveuli iyo gemis inJinerTa ucodinrobiT da verc saremonto
Sepirebis Seusrulebloba xelSekrulebis safuZvels imgvarad, rom
samuSaoebiT gamowveuli dayovneba, ver CaiTvleba im safuZvlad,
misi Semdgomi Sesruleba komerciulad azrs moklebulia da mTlia-
romelic daakargvinebda gemis damqiravebels mTel sargebels
ni xelSekruleba CaSlilad unda gamocxaddes. mocemul SemTxvevaSi
xelSekrulebidan.
gemis zRvaosnobisaTvis gamousadegrobis mizezi iyo mxolod ekipa-
Jis simcire da misi arakompetenturoba, rac ar aryevs xelSekrule-
bis safuZvels, radgan ekipaJis Secvla da Sevseba SesaZlebelia. mocemuli gadawyvetilebiT sasamarTlom pirvelad Se-
222 223
moitana e. w. ganusazRvreli pirobis (Innominate terms) cne- § 6 mesame piri xelSekrulebaSi
ba – xelSekrulebiT SeTanxmebuli piroba misi darRve-
literatura: Brox/Walker, SchuldR AT38 (2014), § 33 Rn. 6; 12; Flu-
viT gamowveuli Sedegebis mixedviT SeiZleba ganvixiloT,
me, Allgemeiner Teil des Bürgerlichen Gesetzbuches II (1992), § 16 3 c;
rogorc xelSekrulebis piroba (Condition) aseve garantia
Kannowski/Zeller, Anfängerhausarbeit – Bürgerliches Recht: Sekun-
(Warranties).
däransprüche beim Vertrag zugunsten Dritter, Jus 2006, 983; Looschel-
es mosazreba gakritikebulia, rogor samarTlebrivi sta- ders, Schulrecht Allgemainer Teil9 (2011), 361-371; MüKo/Gottwald, BGB
bilurobis damrRvevi, radgan gadamwyvetia pirobis – ara Band 2: Schuldrecht Allgemeiner Teil: §§ 241-4326 (2012), § 328 Rn.110;
mxareTa mier SeTanxmebuli – Sinaarsi, aramed misi darRve- MüKo/Emmerich, BGB Band 2: Schuldrecht Allgemeiner Teil: §§ 241-4326
viT gamowveuli Sedegi, romlis winaswar gamoTvlac, ro- (2012), § 311 Rn. 259.
gorc wesi, SeuZlebelia.
germania
winapirobebi da
zianis Cveulebriv, mesame piris adgili xelSekrulebaSi ar aris.
gamomricxavi Sedegebi
gasvla garemoebebi
anazRaureba xelSekruleba SeiZleba iyos ormxrivi, sammxrivi, mra-
valmxrivi, magram am xelSekrulebis TiToeuli monawile
Sesrulebis na- erTmaneTis mimarT aris mxare da aqvs Sesabamisi uflebe-
cvlad anazRaure-
xelSekrulebis xelSekruleba bi da valdebulebebi. mesame piri ki aris piri, romelic
ba – damoukidebe-
mniSvnelovani gardaiqmneba ukan
lia gasvlisagan.
darRveva, movalis dabrunebis urT-
SesrulebasTan
xelSekrulebaSi ar sargeblobs mxaris statutiT. ar aris
gafrTxileba ierTobad.
germania
erTad – anacv- mxare. Tumca, garkveul SemTxvevebSi, mainc aucilebelia
lebs gasvlas.
maszec gavrceldes xelSekrulebidan warmomdgari val-
Sesrulebis na- debulebaTa programa da am gavrcelebisaTvis germanulma
cvlad anazRaure- samarTlis doqtrinam SeimuSava specialuri samarTle-
xelSekrulebis xelSekruleba
ba – damoukidebe-
mniSvnelovani gardaiqmneba ukan
darRveva, movalis dabrunebis urT-
lia gasvlisagan. brivi figurebi. germaniaSi gamoyofen mesame piris sami ti-
SesrulebasTan
saqarTvelo gafrTxileba ierTobad.
erTad – anacv- pis monawileobas saxelSekrulebo urTierTobaSi: 1. e. w.
lebs gasvlas. “namdvili” xelSekruleba mesame piris sasargeblod, 2. e. w.
“aranamdvili” xelSekruleba mesame piris sasargeblod, 3.
warmoiSoba
aragamomricxavi xelSekruleba mesame piris mimarT damcavi efeqtiT.
konkurencia.
xelSekrulebis miRebulis
safrangeTi zianis anazRaure-
darRveva dabrunebis
ba damokidebulia
valdebuleba.
bralze.
224 225
§330. ganmartebis wesi samisdRe-
Sio rCenis xelSekrulebis Sem-
germaniis samoqalaqo kodeqsi saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi TxvevaSi. Tu samisdReSio rCenis
xelSekrulebaSi sarCos gadaxda
§328. mesame piris sasargeblod muxli 349. cneba. SeTanxmebulia mesame piris mi-
dadebuli xelSekruleba marT, saeWvoobisas ivaraudeba,
mesame piris sasargeblod dadebuli
(1) xelSekrulebiT SeiZleba Se- xelSekrulebis Sesruleba SeiZleba rom mesame pirma uSualod unda
Tanxmebul iqnes valdebulebis moiTxovos rogorc kreditorma, aseve SeiZinos valdebulebis Sesru-
Sesruleba mesame piris sasar- mesame pirma, Tu kanoniT an xelSekru- lebis moTxovnis ufleba. analo-
geblod ise, rom mesame piri lebiT sxva ram ar aris gaTvaliswine- giuri wesi moqmedebs, rodesac
uSualod iZens Sesrulebis mo- buli, anda TviT valdebulebis arsi- qonebis usasyidlo gadacemis
Txovnis uflebas. (2) specialu- dan sxva ram ar gamomdinareobs. SemTxvevaSi, qonebis mimRebs ekis-
ri daTqmis ararsebobisas saqmis reba mesame piris sasargeblod
garemoebebidan, kerZod, xelSe- Sesrulebis valdebuleba an qo-
krulebis miznidan unda dadgin- nebis miRebis SemTxvevaSi, mimRe-
des, ufleba mesame pirma unda bi piris mier xdeba mesame piris
SeiZinos Tu ara, mesame piris winaSe valdebulebis Sesrulebis
ufleba dauyovnebliv warmoiS- kisreba valebis dafarvis mizniT.
oba Tu mxolod gansazRvruli
winapirobebis arsebobisas da §333. mesame piris mier ufleba- muxli 351. mesame piris uari xe-
xelSekrulebis mxareebi inar- ze uari. lSekrulebiT SeZenil uflebaze.
Cuneben Tu ara uflebas, gaau-
qmon an Secvalon mesame piris
Tu mesame piri Sempireb- Tu mesame piri uars ambobs xe-
ufleba am ukanasknelis Tanxmo-
lis mimarT uars ambobs xe- lSekrulebiT SeZenil uflebaze, maSin
bis gareSe.
lSekrulebidan gamomdinare kreditors SeuZlia TviTon moiTxo-
uflebaze, maSin miiCneva, rom es vos valdebulebis Sesruleba, Tu xe-
ufleba ar yofila SeZenili. lSekrulebidan an valdebulebis arsi-
§329. ganmartebis wesi valde- muxli 350. mesame pirTa sasargeblod
dan sxva ram ar gamomdinareobs.
bulebis Sesrulebis kisrebi- dadebuli xelSekrulebis ganmarte-
sas. ba.
Tu erTi mxare kisrulobs val- 1. specialuri daTqmis ararsebo-
debulebas, daakmayofilos bisas saqmis garemoebebidan, ker-
meore mxaris kreditori val- Zod, xelSekrulebis miznidan unda
debulebis gadakisrebis gare- dadgindes: a. ufleba mesame pirma
Se, maSin saeWvoobisas ar unda unda SeiZinos Tu ara; b. es ufleba
CaiTvalos, rom kreditorma mas maSinaTve warmoeSoba, Tu gansaz-
uSualod unda SeiZinos misgan Rvruli winapirobebis arsebobisas;
valdebulebis Sesrulebis mo- g. xelSekrulebis mxareebi ufleba-
Txovnis ufleba. mosilni arian Tu ara, mesame piris
ufleba gaauqmon an Secvalon misi
Tanxmobis gareSe. 2. mxare, romelmac
xelSekrulebaSi gaakeTa daTqma me-
same piris sasargeblod, inarCunebs
uflebas, Secvalos xelSekrulebaSi
miTiTebuli mesame piri, miuxedavad
kontrahentis Tanxmobisa.
226 227
xelSekruleba mesame piris mimarT damcavi efeqtiT, rome-
lic sasamarTlo praqtikam Tavdapirvelad gsk-is 328-e pa-
ragrafis safuZvelze ganaviTara, dResdReobiT efuZneba
xelSekrulebis e. w. “Semavsebel ganmartebas” gsk-is 242-e
paragrafis safuZvelze. mesame mosazrebis mixedviT, am ga-
dawyvetis safuZvels warmoadgens gsk-is 311 paragrafis
me-3 nawilis 1-li winadadeba. Tumca am sam mosazrebas So-
ris gansxvaveba umniSvneloa, radgan samives mixedviT, me-
same piris sasargeblod dadebul xelSekrulebas damcavi
efeqtiT erTi da igive winapirobebi aqvs, romlebic arc
erTi zemoxsenebuli normidan ar ikiTxeba. mesame piris mi-
marT damcavi efeqtiT xelSekrulebis winapirobebia: 1. e.
w. “kreditoris siaxlove” – mesame pirs iseve unda exebodes
xelSekrulebidan warmoSobili safrTxeebi, rogorc Tvi-
Ton kreditors; 2. kreditoris interesi mesame piris dac-
vasTan dakavSirebiT – kreditors unda hqondes kanoniT
aRiarebuli interesi mesame piris dacvis mimarT; 3. “Sec-
nobadoba movalisaTvis” – movalisaTvis unda iyos Secno-
badi zemoxsenebuli ori elementi, raTa man Sesabamisad
Seafasos riskebi; 4. mesame piri unda saWiroebdes dacvas –
mesame pirs ar unda gaaCndes sakuTari (saxelSekrulebo)
zianis anazRaurebis moTxovnis ufleba movalis mimarT125.
amoxsna:
germaniis samoqalaqo kodeqsi saqarTvelo samoqalaqo kodeqsi
(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT)
§536a. nivTis naklis gamo warmo- muxli 537. nivTis naklis gamo war-
Sobili zianisa da xarjebis anaz- moSobili zianis anazRaureba.
Raureba. I. n-s qonebrivi da araqonebrivi zianis anazRaurebis
1. Tu nakli, romelic nivTis vargi-
(1) Tu §536 gagebiT nakli arsebobs sianobas amcirebs, xelSekrulebis moTxovna
xelSekrulebis dadebis momentSi dadebis momentisaTvis arsebobs an
an Tu aseTi nakli mogvianebiT war- SemdgomSi aRmoCndeba im garemoe- n-s SeiZleba hqondes g-s mimarT qonebrivi da araqonebri-
moiSoba im garemoebebis Sedegad, baTa gamo, razedac gamqiravebeli vi zianis anazRaurebis moTxovna gsk-is 536a da 253-es me-2
romelTaTvisac pasuxismgebelia pasuxs agebs, an, Tu gamqiravebeli
gamqiravebeli anda es ukanaskneli naklis gamosworebas daayovnebs,
nawilis (ssk-is 537-esa da 413-e muxlis me-2 nawilis) Sesaba-
naklis aRmofxvras ayovnebs, maSin damqiravebels SeuZlia moiTxo- misad. amisaTvis aucilebelia, rom n-sa da g-s Soris war-
damqiravebels SeuZlia, §536 gamom- vos zianis anazRaureba ise, rom ar moSobiliyo valdebulebiTi urTierToba. n cxovrobs g-s
dinare uflebebis SezRudvis gareSe, ekargeba qiris Semcirebis moTxovnis
moiTxovos zianis anazRaureba. ufleba. binaSi, magram binas qiraobs misi meuRle, romelic aris ki-
dec am qiravnobis xelSekrulebis mxare.
Tumca n-s moTxovnis safuZveli SesaZlebelia iyos „mesame
piris mimarT damcavi efeqtiT xelSekrulebis“ institu-
ti. es instituti Tavdapirvelad ganaviTares gsk-is 328-e
paragrafze (mesame piris sasargeblod dadebuli xelSe-
kruleba) dayrdnobiT. Tumca am or instituts Soris arse-
230 231
biTi gansxvavebaa, mesame pirs damcav efeqtiani garigebi- ar aqvs sakuTari, bralisagan damoukidebeli, moTxovnis
sas ar aqvs movalis mimarT Sesrulebis moTxovna. dRes es ufleba – mas SeiZleba hqondes mxolod bralze damokide-
instituti efuZneba xelSekrulebis Semavsebel ganmarte- buli deliqturi moTxovna, riTac misi dacva am SemTxveva-
basa da keTilsindisierebis princips (gsk-is 242-e paragra- Si uzrunvelyofili ar aris126.
fi, ssk-is me-8 muxlis me-3 nawili). valdebulebiTi samarT- moTxovnis danarCeni winapirobebic saxezea. nivTi iyo
lis reformis Semdeg mesame piris mimarT damcavi efeqtiT naklovani gsk-is 536-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 535-e
xelSekrulebis normatiul safuZvlad gsk-is 311-e para- muxlis) Sesabamisad – Werze aramyarad damagrebuli sar-
grafis me-3 nawilis 1-el winadadebasac (ssk-is 317-e muxlis ke amcirebda mis vargisianobasa da gamousadegars xdida
me-2 nawili) miiCneven. Tumca damoukideblad konkretuli Cveulebrivi sargeblobisaTvis. am naklma miayena kidec
normatiuli safuZvlisa, am institutis winapirobebi sami- naTias ziani.
ve mosazrebis mixedviT erTi da igivea.
Sedegi: naTias aqvs gamqiraveblis mimarT qonebrivi da
araqonebrivi zianis anazRaurebis moTxovna gsk-is 536a da
1. xelSekruleba mesame piris mimarT damcavi efeqtiT 253-es me-2 nawilis (ssk-is 537-esa da 413-e muxlis me-2 nawi-
lis) mixedviT.
imisaTvis, rom zurab veSapiZesa da gamqiravebels Soris
dadebuli xelSekruleba iyos mesame piris – n-s – mimarT
damcav-efeqtiani xelSekruleba, aucilebelia: kredito- II. n-s moTxovna g-s mimarT qonebrivi da araqonebrivi
ris siaxlove – n-s iseve unda exebodes xelSekrulebidan zianis anazRaurebasTan dakavSirebiT gsk-is 831-e
warmoSobili safrTxeebi, rogorc es exeba uSualod kre- paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis Sesabamisad.
ditors; am mesame pirTa wre unda iyos SemozRuduli; mova-
n-s SeiZleba hqondes g-s mimarT moTxovnis ufleba qone-
les unda hqondes am ori elementis Secnobis saSualeba da
brivi da araqonebrivi zianis anazRaurebasTan dakavSire-
mesame piri unda saWiroebdes dacvas, anu ar unda hqondes
biT gsk-is 831-e paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis
movalis mimarT sakuTari damoukidebeli saxelSekrule-
Sesabamisad. deliqturi pasuxismgeblobis am danawesiT,
bo moTxovnis ufleba. aq oTxive elementi saxezea. qmarze
zianis mimyenebeli pasuxs agebs misi damxmaris mier Cade-
da colze erT WerqveS Tanacxovrebisas Tanabrad vrcel-
126 garda amisa, deliqturi pasuxismgeblobisas, gansxvavebiT saxelSek
deba gaqiravebuli binis naklovanebidan warmoSobili ris- rulebosagan, brali ar ivaraudeba. garda amisa, deliqturi moTxova
kebi. qmars aqvs interesi colis am riskisagan dacvis mi- am dros zogadad ver uzrunvelyofs piris srulad dacvas. magaliTad,
marT, es Secnobadia aseve movalisaTvisac. Secnobadobisa- mocemul SemTxvevaSi, Tu ar davuSvebT mesame piris mimarT damcavi efeq
tiT dadebul xelSekrulebas, maSin ar aris marTlsawinaaRmdego, rom
Tvis ar aris aucilebeli, rom qiravnobis xelSekrulebiT viRacas, romelic damqiraveblis nebisagan damoukideblad binaSi Semov-
daSvebuli da SeTanxmebuli iyos mesame pirTa cxovreba am ida, Tavze daeca sarke – aqtiuri qmedebiT sxvisi absoluturi sikeTis
gaqiravebul binaSi. qiravnoba aris xangrZlivi droiT da- dazianebisas marTlwinaaRmdegoba ivaraudeba, magram marTlwinaaRmde-
goba ar ivaraudeba umoqmedobiT sxvisi sikeTis dazianebisas. umoqme-
debuli xelSekruleba da am xelSekrulebis Semavsebeli doba mxolod maSin aris marTlsawinaaRmdego, Tu arsebobs moqmedebis
ganmartebiT dgindeba (Tu damqiravebeli Tavidanve sxva valdebuleba. es moqmedebis valdebuleba ki, mocemul SemTxvevaSi, ar
rames ar ganacxadebs), rom am xangrZlivi drois ganmavlo- arsebobda – ar arsebobs valdebuleba sarkis myarad damagrebisa imis-
aTvis, rom Tavze ar daeces daupatiJebel stumars da meuRle, masze, ro-
baSi dasaSvebia binaSi icxovros ara mxolod damqirave- gorc mesame pirze, damcavi valdebulebebis gavrcelebis gareSe, swored
belma. mesame piri – naTia – saWiroebs dacvas, radgan mas „daupatiJebeli stumris“ statusiT sargeblobs.
232 233
nili deliqtisaTvis, Tumca SeuZlia Tavi gaimarTlos, Tu kazusi: „zurab veSapiZis agaraki“
daamtkicebs, rom man damxmaris SerCevisas Sesabamisi gu-
lisxmiereba gamoiCina. mocemul SemTxvevaSi gamqiravebe-
zurab veSapiZe (z) didi xnis Zebnis Semdeg ipovis misTvis Sesaf-
li moaxerxebs amis damtkicebas da gaTavisufldeba kidec eris agaraks wyneTSi, romlis patroni (g) finansuri problemebis
pasuxismgeblobidanac. gamo mas saswrafod yidis. g SeukveTs arqiteqtor a-s daskvnis
momzadebas saxlisa da kar-midamos realur RirebulebasTan daka-
saboloo Sedegi: naTias aqvs mxolod mesame piris mimarT vSirebiT, romelsac a pirdapir z-s gadaugzavnis. daskvnis mixed-
damcavi xelSekrulebis safuZveliT zianis anazRaurebis viT, agarakis fasi mTlianobaSi 700 000 dolars Seadgens.
moTxovnis ufleba. agarakis yidva axalSeuRlebuli meuRleebis urTierTobaze
dadebiTad ar aisaxeba da morigi Cxubis Semdeg z-s mtkiced aqvs
gadawyvetili daubrundes yofil cols da gayidos agaraki. man
amasobaSi saxls Cautara safuZvliani remonti, ris gamoc mis gay-
idvas, sul mcire, 1 000 000 dolarad gegmavs. Tumca amjerad, ukve
mis mier daqiravebuli arqiteqtori, saZirkvelSi Camdgari wylis
gamo, romelic iq nasyidobis dadebamdec idga, saxlis Rirebule-
bas mxolod 400 000 dolarad afasebs. mas Semdeg, rac z gayidis
kidec saxls am fasad, ainteresebs, SeuZlia Tu ara arqiteqtor
a-sagan moiTxovos zianis anazRaurebis saxiT 600 000 dolari,
radgan g-m amasobaSi valebi aiRo da ucxoeTSi gadaixvewa.
234 235
amoxsna: 2. mxolod am dros aris SesaZlebeli daskvnis Semd-
genlis pasuxisgeblobis Semofargvla da mesame pi-
(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT) ris mimarT Sesabamisi Sesagebelis miniWeba (gsk-is
334-e paragrafi: Sempirebels, xelSekrulebidan ga-
z-s zianis anazRaurebis moTxovna a-s mimarT momdinare, movalis Sesagebeli aqvs aseve mesame pi-
ris mimarTac).
z-s SeiZleba hqondes a-sagan zianis anazRaurebis moTxovna
gsk-is 280-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 394-e muxlis gsk-is 311-e paragrafis me-3 nawilis gamoyenebis sferod
1-li nawilis) Sesabamisad. rCeba iseTi SemTxvevebi, rodesac mesame piri sargeblobs
gansakuTrebiT maRali ndobiT, magram ar aris saxeze xel-
amisaTvis aucilebelia z-sa da a-s Soris arsebuli val-
Sekruleba mesame piris mimarT damcavi efeqtiT, an rodes-
debulebiTi urTierToba, romlidan warmoSobil valde-
ac mesame pirs aqvs sakuTari interesi xelSekrulebis da-
bulebasac a braleulad daarRvevda. daskvnis momzadeba
debasTan dakavSirebiT.
arqiteqtor a-s SeukveTa ara z-m, aramed g-m. Tumca, miu-
xedavad amisa, z-sa da a-s Soris SeiZleba warmoSobiliyo mesame piris mimarT damcavi efeqtiT xelSekrulebebis sa-
mi winapiroba: kreditoris siaxlove, kreditors interesi
damoukidebeli valdebulebiTi urTierToba gsk-is 311-e
mesame piris dacvasTan dakavSirebiT da Secnobadoba mova-
paragrafis me-3 nawilis me-2 winadadebis safuZvelze, ro-
lisaTvis, saxezea.
gorc im pirebs Soris, romlebic miuxedavad imisa, rom ar
xdebian xelSekrulebis mxareebi, anu rCebian mesame pire- mocemul SemTxvevaSi problemuri SeiZleba iyos am insti-
bad, sargebloben maRali ndobiT erTmaneTis mimarT da am tutis mxolod meoTxe winapiroba – gamoricxavs Tu ara
uSualod gamyidvelis naklidan warmoSobili pasuxismge-
ndobis safuZvelze ideba xelSekruleba. mocemul SemTx-
bloba z-saTvis, rogorc mesame pirisaTvis, a-s mimarT mo-
vevaSic arqiteqtorma a-m, sargeblobda ra sakuTari pro-
Txovnis uflebis miniWebis aucileblobas. z-s aqvs a-s mi-
fesiuli statusidan gamomdinare maRali ndobiT, mniSvne-
marT Tavisi damoukidebeli moTxovnebi naklovani Sesru-
lovanwilad ganapiroba xelSekrulebis am fasad dadeba.
lebisda gamo. Tumca mesame piri dacvas saWiroebs maSinac,
Tumca, miuxedavad gsk-is 311-e paragrafis me-3 nawilis ar- rodesac am sxva moTxovnas – romelic uSualod kontrahen-
sebobisa, germanuli sasamarTlo msgavs SemTxvevebSi (mag., tis winaaRmdeg aris mimarTuli – sxva winapirobebi aqvs127.
daskvnis momzadeba) mainc iyenebs mesame piris mimarT dam- gamyidvelis naklidan warmoSobili pasuxismgebloba mi-
cavi efeqtiT xelSekrulebis principebs, Semdegi ori ar- marTulia naklis gasworebisaken (wyalSemdgari saZirk-
gumentiT: vlis mdgomareobis gamosworeba), xolo zianis anazRaure-
bis moTxovna a-s mimarT – nivTis Zvirad gayidvis gaSvebu-
1. daskvnis Semdgenelsa da SemkveTs Soris warmoSo- li Sansis kompensirebisaken.
bili urTierTobis gaTvaliswineba iZleva, ganmar-
zemoT xsenebulis gamo, z-s aqvs a-s mimarT Tavisi damouki-
tebisa (§§ 133, 157 gsk) da ndobisa da keTilsindisie- debeli zianis anazRaurebis moTxovna mesame piris sasar-
rebis (§ 242 gsk) safuZvelze, yoveli konkretuli geblod dadebuli momsaxurebis xelSekrulebidan.
SemTxvevis TaviseburebebisaTvis angariSis gawevis
Sedegi: z-s aqvs zianis anazRaurebis moTxovnis ufleba.
saSualebas.
127 BGH NJW 2004, 3630, 3632.
236 237
kazusi: “naCuqari BMW X6” geblod. warmoadgens Tu ara xelSekruleba, romliTac
mesame piri iRebs sargebels, mesame piris sasargeblod
dadebul “namdvil” Tu “aranamdvil” xelSekrulebas, unda
colTan dabrunebis Semdeg, mis sabolood Semosarigeblad, zu-
rab veSapiZe (z. v.) gadawyvets aCuqos mas BMW X6, romelsac maleve dadgindes ganmartebis meSveobiT. mocemul SemTxvevaSi
SearCevs g-s avtosalonSi 30 000 dolarad. miuxedavad imisa, rom ganmartebis specialuri wesebi (mag., gsk-is 330-e muxli) ar
manqana meoradia, gamyidvelis mtkicebiT, mas yvela ZiriTadi gamogvadgeba, radgan es xelSekruleba – nasyidoba – pirda-
nawili gamocvlili aqvs. gayidvebis menejer aCikosTan, romelic
pir ar eqceva arc erTi specialuri danawesis moqmedebis
warmoadgens gamyidvel kompanias (g), zurab veSapiZe SeaTanxmebs,
rom manqanas misi coli ciala (c) wamoiyvans. c-s unda gadascen sferoSi. germaniaSi saeWvoobisas, gsk-is 329-e paragrafis
aseve manqanis dokumentebic. Tumca, rodesac c meore dRes g-s mixedviT, saxeze gvaqvs mesame piris sasargeblod dadebu-
centrs miadgeba, a mas uars eubneba manqanis wayvanaze im motiviT, li “aranamdvili” xelSekruleba. Tumca, sakiTxavia, sxva
rom zurab veSapiZes manqanis safasuri jer ar gadauxdia. cialas
ram xom ar gamomdinareobs xelSekrulebis ganmartebidan
es detalebi naklebad ainteresebs. aqvs Tu ara cialas manqanis wa-
moyvanis ufleba? (ssk-is 350-e muxlis 1-li nawili). mocemul SemTxvevaSi qmar
varianti: sabolood zurab veSapiZe ixdis manqanis safasurs da z. v.-s undoda srulebiT “gadaeloca” colisaTvis es xel-
c mas saxlSi wamoiyvans, Tumca maleve SeamCnevs, rom manqana sia- Sekruleba. marTalia, is rCeboda xelSekrulebis mxared,
rulisas ucnaurad Rmuis, xelosnis mier daTvalierebisas ki aR- magram manqanis wamoyvanis, aseve nivTis naklidan warmo-
moCndeba, rom mayuCi ar iyo gamocvlili, manqanis gamoSvebidan da
imyofeboda gamoyenebisaTvis uvargis mdgomareobaSi. misi gamo-
Sobili meoradi uflebebi da ase Semdeg, unda hqonoda mis
cvla 800 lari Rirs. c-s ainteresebs, SeuZlia Tu ara g-sagan, ro- meuRlesac, ris winapirobasac warmoadgens cialas mier
melsac arc qmrisgan da arc colisgan arafris gagoneba ar surs, damoukidebeli moTxovnis uflebis mopoveba. cialasa-
am Tanxis moTxovna. Tvis manqanis gasaRebTan erTad unda gadaecaT aseve manqa-
nis dokumentebi. Sesabamisad, mocemul SemTxvevaSi saxeze
gvaqvs mesame piris sasargeblod dadebuli “namdvili”
xelSekruleba.
amosavali kazusis amoxsna: am dros kreditorsa (Sesrulebis Sepirebis mimRebsa) da
(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT) movales (Sesrulebis dapirebis gamcems) Soris warmoiSoba
sapirispiro Sesrulebis urTierToba – Cvens SemTxvevaSi:
nasyidoba –, xolo Sesrulebis Sepirebis mimRebsa da mesame
manqanaze sakuTrebisa da mflobelobis gadacemis pirs Soris – moTxovnis uflebis momniWebeli urTierToba
moTxovna –, mocemul SemTxvevaSi: Cuqebis Sepireba (§§ 516, 518 I, II gsk;
c-s SeiZleba hqondes manqanaze sakuTrebisa da mflobelo- m. 524, 525 II, I ssk) z. v.-sa da c-s Soris, romlis formis naklis
bis gadacemis moTxovnis ufleba g-s mimarT im SemTxvevaSi, „morCena“ moxda realuri SesrulebiT. Cuqebis Sepirebis
Tu z. v.-m dado nasyidoba c-s sasargeblod gsk-is 433-e pa- formis nakliT dadeba da aranamdviloba, ar moqmedebda
ragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebisa da 328-e paragra- nasyidobis, rogorc mesame piris sasargeblod dadebuli
fis 1-li nawilis (ssk-is 477-e muxlis 1-li nawilisa da 349- xelSekrulebis, namdvilobaze. c-s, rogorc mesame pirs,
e muxlis) Sesabamisad. amisaTvis aucilebelia, rom z. v.-s warmoeSva damoukidebeli moTxovnis ufleba a-s winaaRm-
daedo “namdvili” xelSekruleba mesame piris, c-s sasar- deg, manqanaze sakuTrebisa da mflobelobis gadacemasTan
238 239
dakavSirebiT. rac Seexeba zianis anazRaurebis moTxovnas gsk-is 437-es
Tumca z. v.-s manqanis safasuri jer srulad ar gadauxdia, Nr. 3 da 280-e da Semdgomi paragrafebis (ssk-is 494-e muxlis
ris gamoc gamyidvels, misi moTxovnis sapasuxod, eqneboda 1-li nawili, 394-e muxli) mixedviT, gabatonebuli mosazre-
Seusrulebeli valdebulebis Sesagebeli gsk-is 320-e para- bis Tanaxmad, zianis anazRaureba valdebulebis Sesrule-
grafis (ssk-is 369-e muxlis) Sesabamisad. am Sesageblis ga- bis sanacvlod SeuZlia moiTxovos mxolod xelSekrule-
damisamarTeba xdeba aseve mesame piris winaaRmdegac gsk-is bis mxares, radgan am moTxovnis warmomSobi Tvisebis Se-
334-e muxlis mixedviT. Tanxmeba xdeba mxareebs Soris.
Sedegi: c manqanis safasuris srulad dafarvamde gamyid- am mosazrebas upirispirdeba aragabatonebuli mosazre-
velisagan manqanas ver wamoiyvans. ba, romlis mixedviTac, mesame pirs, rogorc Sesrulebis
mimRebs, aqvs Sesrulebis naklidan warmoSobili yvela meo-
radi moTxovna, radgan zianic adgeba uSualod mesame pirs
da TviTon Sepirebis mimRebis survils Seesatyviseba, rom
variantis amoxsna: mesame pirma sruli moculobiT isargeblos xelSekrule-
bidan warmoSobili pirveladi da meoradi moTxovnebiT.
(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT)
arsebobs Semarigebeli mosazrebac, romlis mixedviTac,
mesame pirs aqvs SesrulebasTan erTad zianis moTxovnis
manqanis naklidan warmoSobili zianis anazRaurebis ufleba, xolo Sesrulebis nacvlad zianis anazRaurebis
moTxovna moTxovnis ufleba aqvs mxolod Sepirebis mimRebis Tanx-
gamyidvelma cialas gadasca naklovani nivTi da cialas, mobiT. es ukanaskneli mosazreba yvelaze damajerebelia.
rogorc mesame pirs, surs am naklis gamo zianis anazRau- mocemul SemTxvevaSi saqme exeba SesrulebasTan erTad
reba. sakiTxavia, aqvs Tu ara mesame pirs damoukidebeli zianis anazRaurebas da am moTxovnis ganxorcieleba Seu-
zianis anazRaurebis moTxovna. Zlia mesame pirs – cialas – kreditoris Tanxmobisgan da-
moukideblad.
germanuli doqtrina mesame piris meoradi moTxovnebis sa-
kiTxs Semdegnairad wyvets128: mesame pirs aqvs yvela is meo- Sedegi: cialas aqvs gamyidvelisagan 800 laris, rogorc
radi moTxovna, romelic efuZneba miniWebuli moTxovnis zianis, anazRaurebis moTxovnis ufleba.
flobas. mag., SeuZlia gafrTxilebis Sedegad movale aq-
cios vadagadacilebulad (§ 286 gsk, m. 400 ssk); moiTxovos
vadis gadacilebiT gamowveuli zianis anazRaureba (§§ 280
II, 286 gsk, m. 404 ssk); moiTxovos valdebulebis sagnis sa-
nacvlod miRebuli (§ 285 gsk); moiTxovos damatebiTi Ses-
ruleba (§ 437 Nr. 1, 439 gsk, m. 490 ssk). amisagan gansxvavebiT,
meoradi moTxovnebi, romlebic gardaqmnian mxaris sta-
tuss, aqvs mxolod xelSekrulebis mxares: mag., xelSekru-
lebidan gasvla (§ 323, 346 gsk, m. 405, 352 ssk).
128 Kannowski/Zeller, Jus 2006, 983.
240 241
kazusi: „gaseirneba antaliaSi“ 1.1. mogzaurobis xelSekruleba
xsenebuli moTxovnisaTvis aucilebelia, z. v.-sa da S-s So-
zurab veSapiZe (z. v.) saxlSi dabrunebis Semdeg gadawyvets sab- ris dadebuliyo turistuli momsaxurebis xelSekruleba.
olood Semoirigos meuRle ciala (c) da col-Svili antaliaSi turistuli momsaxurebis xelSekrulebiT mogzaurobis
turze gauSvas. turistuli kompania urCevs mas mogzaurobis mom-
wyobi S-s momsaxurebas. S-s momsaxurebaSi Sedis aviareisebi, avto-
momwyobi kisrulobs, gauwios turists mogzaurobasTan
busiT gadaadgileba sxvadasxva Zeglebis mosanaxuleblad, sas- dakavSirebuli ramdenime momsaxureba. turisti kisrul-
tumro sruli pansioniT. Tumca mogzauroba Tavidanve cudad iw- obs Sesabamisi safasuris gadaxdas. mogzaurobasTan daka-
yeba. S-s mier daqiravebul TviTmfrinavSi c moiwamleba uxarisxo vSirebuli ramdenime momsaxureba gulisxmobs, sul mcire,
sakvebiT da mogzaurobis mTel periods loginSi atarebs. S-s
TviTmfrinavis saimedooba zogadad gadamowmebuli hqonda. Tvi-
ori tipis momsaxurebas. mocemul SemTxvevaSi mogzauro-
Ton Turqul sastumroSic, marTalia, dasawyisSi Cinebuli sakve- bis momwyobi S kisrulobda orze met momsaxurebas Sesa-
biT umaspinZldebian stumrebs, Tumca gamomgzavrebis bolos wina bamisi safasuris sanacvlod, ris gamoc turistuli mom-
dRes sastumros mTavari mzareuli gaemgzavreba SvebulebaSi, ris saxurebis es elementi saxezea.
gamoc im dRes sadili da vaxSami ubralod ugemuria. miuxedavad
z. v.-s mier sastumros direqciasTan Civilisa, meore dResac igive xelSekrulebis mxareebi arian mogzaurobis momwyobi da
meordeba. yvelaferTan erTad sastumros auzis kibeze patara zu- mogzauri. mogzaurobis momwyobi asrulebs araerT mom-
rabs (p. z.) ausrialdeba fexi da cxvirs gaitexs. kibis safexure- saxurebas, piradi pasuxismgeblobiT. mogzauri aris piri,
bi cveTisagan ukve gamousadegar mdgomareobaSi imyofeboda. S-s,
romelmac mxolod telefoniT gadaamowma sastumros saimedooba, romelic turistuli mogzaurobis xelSekrulebas debs
piradad ar Seumowmebia is, winaaRmdeg SemTxvevaSi kibis gamou- sakuTari saxeliT. ar aris aucilebeli, rom man Tavad mi-
sadegaroba TvalSi mosaxvedri iqneboda. TbilisSi dabrunebis iRos mogzaurobaSi monawileoba. mocemul SemTxvevaSi S-m
Semdeg z. v.-s aviwydeba, rogorc turis safasuris gadaxda, aseve ikisra daniSnulebis adgilze Cayvana da dabinaveba. kazu-
S-saTvis moTxovnis wayeneba, rasac is colis daJinebuli CiCinis
Sedegad mxolod 60 dRis Semdeg akeTebs. z. v.-sa da ojaxis wevrebs sidan naTelia, rom S ara mxolod Suamavlobs TiToeuli
ainteresebT, aqvT Tu ara raime moTxovnebi S-s winaaRmdeg da val- am momsaxurebis SemTavazebelTan, aramed iRebs pirad pa-
debulia Tu ara z. v. gadaixados mogzaurobis sruli safasuri. suxismgeblobas TiToeul momsaxurebaze. isini warmoad-
genen calkeul elementebs S-s mier SeTavazebuli mTliani
momsaxurebisa – “mogzauroba antaliaSi”. z. v.-m dajavSna
amoxsna: momsaxureba sakuTari saxeliT. amis gamo isini arian mog-
zaurobis momwyobi da turisti.
(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT) Sedegi: S-s moTxovnis ufleba safasuris gadaxdasTan
dakavSirebiT warmoiSva.
I. S-s moTxovnebi z. v.-s mimarT
1. mogzaurobis safasuris gadaxdis moTxovna 1.2. safasuris moTxovnis nawilobriv gaqarwyleba
S-s SeiZleba hqondes z. v.-s mimarT mogzaurobis safasuris S-s safasuris moTxovnis ufleba SeiZleba nawilobriv ga-
gadaxdis moTxovna gsk-is 651a paragrafis 1-li nawilis me-2 qarwylebuliyo gsk-is 326-e paragrafis 1-li nawilis 1-li
winadadebis (ssk-is 657-e muxlis 1-li nawilis me-2 winada- da me-2 winadadebisa da 275-e muxlis 1-li nawilis (ssk-is
debis) Sesabamisad. 406-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad. erTi mosazrebis
242 243
Tanaxmad, turistuli momsaxurebis momwesrigebeli nor- Tanxmebuls. mogzaurobis xelSekrulebisas unda davuS-
mebi gamoiyeneba mxolod mogzaurobis dawyebis Semdeg. vaT konkludenturad SeTanxmebul pirobad, rom daniS-
manamde mxareTa Soris ar arsebobs raime tipis ndobaze nulebis adgilze gadafrenisas sakvebi am TviTmfrinavSi,
damyarebuli urTierToba, romelic gaamarTlebda xan- sul mcire, aramomwamlavia. amgvarad, xarvezi saxezea.
mokle – e. w. moTxovnis gamoricxvis – vadis gamoyenebas xarvezidan warmoSobili pasuxismgebloba ar aris gamo-
gsk-is 651-e z) paragrafis Sesabamisad. Tumca, zogadi val- ricxuli xarvezis Sesaxeb Seutyobineblobis gamo (gsk-is
debulebiTi samarTlis danawesebi turistuli momsaxure- 651(d)-e paragrafis 1-li nawili, ssk-is 660-e muxlis 1-li
bis xelSekrulebis SemTxvevaSi, gabatonebuli mosazrebis nawili), radgan am naklis gamosworeba misi aRmoCenis Sem-
mixedviT, ar gamoiyeneba, radgan turistul momsaxurebas deg ukve SeuZlebeli iyo.
aqvs Tavisi specialuri wesebi valdebulebis darRvevidan
uxarisxo sakvebi TviTmfrinavSi warmoadgens safasuris
warmoSobili moTxovnebisaTvis; Seicavs am moTxovnebis
Semcirebis safuZvels.
gaqarwylebis mokle vadebs, radgan mogzaurobis momwyo-
bisaTvis, romelsac uwevs arajerovani momsaxurebisaTvis
pasuxisgeba, drois gasvlasTan erTad, ufro rTuli xdeba, 2.2. pirveli ugemuri sakvebi sastumroSi
Tavis mxriv, sakuTari meoradi moTxovnebis wayeneba mo- rac Seexeba ugemur sakvebs sastumroSi, esec warmoadgens
gzaurobis calkeuli elementebis SemTavazeblisaTvis. mogzaurobis xarisxis Sepirebul xarisxTan Seusabamobas,
garda amisa, turistuli momsaxurebis momwesrigebeli mu- anu xarvezs da xarvezis Sesaxeb gacxadeba zedmetia, rad-
xlebi, gansxvavebiT, magaliTad, nasyidobis samarTlisa, gan misi gamosworeba, aRmoCenis Semdeg, ukve SeuZlebelia.
ar uTiTeben zogad valdebulebiT samarTalze, rac unda es nakli amcirebs safasuris moTxovnas.
ganimartos imgvarad, rom warmoadgenen amomwurav danawe-
sebs da zogadi valdebulebiTi samarTali ar gamoiyeneba
2.3. meore ugemuri sakvebi sastumroSi
arc mogzaurobis dawyebamde da arc mis Semdeg.
sakiTxavia, gamoiricxeba Tu ara fasis Semcireba meore
ugemuri vaxSmis gamo, (pirveli ugemuri) vaxSmis Sesaxeb
2. fasis Semcireba ganucxadeblobiT (ix. zemoT). naklis Sesaxeb droulma
Tumca safasuris gadaxdis moTxovna SesaZlebelia Tavi- Setyobinebam unda misces mogzaurobis momwyobs Sansi,
siT Semcirebuliyo gsk-is 651(d)-e paragrafis 1-li nawilis gamoasworos es nakli. z. v.-m daiCivla ugemuri sakvebis
(ssk-is 660-e muxlis 1-li nawilis) mixedviT. Sesaxeb sastumros administraciasTan. mogzaurobis momw-
yobTan piradad daCivleba ar aris aucilebeli, mTavaria,
2.1. uxarisxo sakvebi TviTmfrinavSi rom mas mieces Sansi naklis gamosworebisa. Tumca adminis-
traciasTan daCivleba ver iqneba sakmarisi, radgan ar aris
fasi SeiZleba Semcirebuliyo TviTmfrinavSi uxarisxo
garantirebuli, rom sastumros administracia Seatyobi-
sakvebisda gamo, romelmac mowamla z. v.-s coli. uxarisxo
nebs amis Sesaxeb mogzaurobis momwyobs an Tavad gamoaswo-
sakvebi unda warmoadgendes mogzaurobis xarvezs gsk-is
rebs nakls.
651(c)-e paragrafis (ssk-is 659-e muxlis) mixedviT. xarvezi
saxezea, rodesac mogzaurobis xarisxi Camouvardeba Se- amitomac, safasuri ar mcirdeba, radgan, miuxedavad
244 245
naklis aRmoCenisa, z. v.-s ar ganucxadebia mis Sesaxeb mog- III. ojaxis wevrebis moTxovnebi S-s winaaRmdeg
zaurobis momwyobisaTvis.
ojaxis wevrebs SeiZleba hqondeT TavianTi damoukidebe-
li zianis anazRaurebis moTxovnis ufleba S-s winaaRmdeg.
2.4. auzis gacveTili kibe
auzis gacveTili kibec warmoadgens mogzaurobis nakls. 1. mesame piris sasargeblod dadebuli namdvili
Setyobinebis valdebuleba warmoiSoba mxolod naklis aR- xelSekruleba
moCenis Semdeg, radgan manamde ar arsebobs gadamowmebis
valdebuleba. mocemuli turistuli mogzaurobis xelSekruleba aris
mesame piris sasargeblod dadebuli namdvili xelSekru-
leba, romlidanac ojaxis wevrebi, rogorc mesame pire-
2.5. safasuris Semcirebis gamoricxva bi moipoveben Sesrulebis moTxovnis uflebasa da zianis
Tumca yvela zemoT xsenebuli moTxovna SeiZleba gamoiri- anazRaurebis moTxovnis uflebas (gsk-is 651(f) paragrafi,
cxos, Tu gavida am moTxovnebis wardgenis erTTviani vada ssk-is 662-e muxli) xelSekrulebis darRvevis SemTxvevaSi.
gsk-is 651(d)-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 663-e muxlis rogorc zemoT aRiniSna, mogzaurobis xelSekrulebis da-
1-li nawilis) mixedviT. es vada mocemul SemTxvevaSi marT- rRveva saxezea.
lac gavida, ris Semdegac z. v. am moTxovnebs veRar warad-
gens da ver moiTxovs verc fasis Semcirebas am moTxovnaTa
2. mogzaurobis momwyobis brali
gamo.
xandazmulobis vadisagan (xandazmulobisagan) gansxvave- mogzaurobis momwyobs Seeracxeba misi Sesrulebis damx-
biT, romlis gasvlac mxolod moTxovnis ganxorcielebis mareebis (aviakompaniisa da sastumros mepatronis) brali
Semaferxebel Sesagebels aniWebs movales da am ukanask- gsk-is 278-e paragrafis 1-li winadadebis (ssk-is 396-e mu-
nelma jer unda waradginos is sasamarTlo procesze, ssk- xlis) Tanaxmad, radgan isini moqmedebdnen misi nebis Se-
is 663-e muxlis 1-li nawiliT gaTvaliswinebuli gamomri- sabamisad, mis mier nakisri valdebulebis Sesrulebisas.
cxavi vadis gasvla avtomaturad aqarwylebs moTxovnas uSualod Sesrulebis damxmareTa brali ivaraudeba.
da es garemoeba sasamarTlom sakuTari iniciativiT unda
Seamowmos.129 3. moTxovnis uflebebis gamoricxva
Tumca zemoT naxsenebi gamoricxva gsk-is 651(g)-e paragra-
II. z. v.-s moTxovnebi S-s mimarT fis (ssk-is 663-e muxlis) mixedviT, moqmedebs aseve xelSe-
z. v.-s ar aqvs moTxovnebi S-s mimarT, radgan yvela moTxovna krulebaSi CarTul mesame pirTa mimarTac. amis gamo maTi
gaqarwylebulia maTi wardgenis erTTviani vadis gaSvebis saxelSekrulebo moTxovnebi, iseve, rogorc z. v.-s mo-
gamo (gsk-is 651(g)-e paragrafis 1-li nawili). Txovnebi gamoricxulia.
250 251
absoluturi uflebis darRveviT gamowveul zians da ara Sic „sufTa“ saxiT qonebrivi ziani, Cveulebriv, au-
„sufTa“ saxiT qonebrivi zians nazRaurebadia deliqturi wesiT marTlwinaaRmde-
gobis ararsebobis gamo130.
magaliTi 2: sagadasaxado mrCeveli urCevs Tavis mo-
maval klients saxelSekrulebo molaparakebebis garda amisa, magaliTad, Tu ar davuSvebT ukve winare
etapze, rom araferi saCqaro ar aris da SesaZlebelia saxelSekrulebo etapze garkveuli damcavi (Tundac
xelSekrulebis dadeba ori TviT gadadon. am period- SezRuduli Sinaarsis) valdebulebebis arsebobas,
Si ki klients Semosavlebis samsaxuri ramdenjerme absoluturi sikeTeebis dacvac ki mTel rig SemTx-
daajarimebs. vevaSi SeuZlebeli xdeba. magaliTad, winare urTier-
Tobis aRiarebis gareSe, deliqts ar idens santeq-
nikosi, romelic gaufrTxileblobiT ver SeniSnavs
germaniis samoqalaqo kodeqsi saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi wyalgayvanilobis mZime dazianebas da xelSekrule-
bis dadebis magivrad mxolod amSvides klients, rom
§ 831. davalebis Semsruleblis muxli 997. samsaxurebrivi mova-
(Verrichtungsgehilfe) pasuxismgeblo- leobis Sesrulebisas miyenebuli yvelaferi wesrigSia, Semdgom ki gamskdari milidan
ba. (1) piri, vinc sxva pirs avalebs zianis anazRaureba. piri valdebu- gadmoRvrili wyali mTel saxls datboravs. aq sante-
davalebis Sesrulebas, pasuxismge- lia aanazRauros ziani, romel-
belia im zianis anazRaurebaze, ro- ic miadga mesame pirs misi muSakis
qnikoss mxolod maSin Seeracxeba umoqmedoba pasu-
melsac es ukanaskneli davalebis marTlsawinaaRmdego moqmedebiT xismgeblobis ganmapirobebel qmedebad, Tu, massa da
Sesrulebisas ayenebs mesame pirs. Tavisi SromiTi (samsaxurebrivi) klients Soris xelSekrulebis dadebis gareSec, ukve
zianis anazRaurebis valdebule- movaleobis Sesrulebisas. pasux-
ba ar dgeba, Tu marwmunebeli iCens ismgebloba ar dadgeba, Tu muSaki arsebobda valdebulebiTi urTierToba, romlis Si-
daqiravebuli piris arCevisas moqmedebda bralis gareSe. naarssac klientis sikeTeebis dacva warmoadgenda,
samoqalaqo brunvaSi aucilebel
zrunvas, xolo Tu man unda SeiZ-
es ki mxolod winasaxelSekrulebo urTierToba Sei-
inos mowyobilobebi an xelsawyo- Zleba iyos.
ebi an uxelmZRvanelos davalebis
Sesrulebas, – aucilebel zrunvas am problemebis gadasawyvetad germanulma sasamarTlo
iCens SeZenisa Tu xelmZRvanelobi- praqtikam SeimuSava e. w. winasaxelSekrulebo urTierTo-
sas anda Tu ziani mainc dadgeboda
aseTi zrunvis gamoCenis SemTxveva- bis darRvevidan warmoSobili pasuxismgeblobis insti-
Sic. tuti (culpa in contrahendo), romelic miznad isaxavs mxareTa-
Tvis, jer kidev xelSekrulebis dadebamde, maTi neba-sur-
....
vilisagan damoukideblad gulisxmierebis valdebulebis
saqarTveloSi, marTalia, zemoT xsenebuli pirveli dakisrebas.
problema ar dgeba, radgan muSakis mier Cadenili
marTlsawinaaRmdego da braleuli deliqtisaTvis
pasuxismgeblobisagan damsaqmebeli ver gaTavisu-
fldeba daqiravebuli piris arCevisas gamoCenil
aucilebel zrunvaze miTiTebiT (997), Tumca meo-
re problema ucvlelad narCundeba – saqarTvelo- 130 ix. rusiaSvili/egnataSvili, kazusebi kanonismier valdebulebiT
samarTalSi, 199.
252 253
saqarTvelos samoqalaqo II. winasaxelSekrulebo urTierTobis warmoSoba
germaniis samoqalaqo kodeqsi
kodeqsi
§ 311. garigebis safuZvelze dad- muxli 317. valdebulebis warmo- rogorc detalurad aris gawerili gsk-is zemoT moyva-
genili valdebulebebi da msgavsi Sobis safuZvlebi. nil normaSi, winasaxelSekrulebo urTierToba SeiZleba
valdebulebebi. ...... warmoiSvas saxelSekrulebo molaparakebebis dawyebiT,
...... 2. 316-e muxliT gaTvaliswinebuli xelSekrulebis momzadebiT (mag., ofertis Camoyalibeba)
(2) valdebuleba §241 me-2 nawilis movaleobebiT valdebuleba Sei- an sxva msgavsi saqmiani kontaqtiT. xelSekrulebis momza-
valdebulebebiT aseve warmoiSoba Zleba xelSekrulebis momzadebis
1. xelSekrulebis dadebaze mola- safuZvelzec warmoiSvas.
debisaTvis sakmarisia erT-erTi mxaris mier zogadi inte-
parakebis dawyebiT, 2. xelSekrule- resis gamoTqma samomavlo garigebasTan dakavSirebiT. me-
bis momzadebiT, romliTac SesaZlo same jgufSi – „sxva msgavsi saqmiani kontaqti“ – erTiandeba
saxelSekrulebo urTierTobis da-
yvela is SemTxveva, romelic am ori jgufidan arc erTs ar
dgenis mxedvelobaSi miRebiT erTi
mxare meore mxares aZlevs Tavis ganekuTvneba, magram interesTa identuri gadanawileba
uflebebze, qonebriv sikeTesa da axasiaTebs. gadamwyvetia, rom erTi mxare meores (an ori-
interesebze zemoqmedebis SesaZle- ve mxare erTmaneTs) aniWebs mis samarTlebriv sikeTeebze
blobas an andobs maT am mxares an 3.
msgavsi saqmiani kontaqtiT. zemoqmedebis uflebas. winasaxelSekrulebo urTierTo-
bis qrestomaTiul SemTxvevas warmoadgens potenciuri
§ 241. valdebulebiT-samarTle- muxli 316. cneba. myidvelis Sesvla gamyidvelis maRaziaSi. ar aris aucile-
brivi urTierTobidan gamomdin- .....
are valdebulebebi.
beli konkretuli nivTis yidvis ganzraxa. amis sapirispi-
2. Tavisi Sinaarsisa da xasiaTis rod, winare urTierToba, Cveulebriv, ar gvaqvs saxeze, Tu
...... gaTvaliswinebiT valdebuleba
(2) Tavisi Sinaarsis mixedviT val- SeiZleba yovel mxares akisrebdes
klienti avdris gamo Seafarebs Tavs maRazias an ubralod
debuleba SeiZleba yovel mxares meore mxaris uflebebisa da qone- gadakveTs maRazias savaWro centrSi sxva maRaziisaken mi-
akisrebdes meore mxaris uflebebis, bisadmi gansakuTrebul gulisx- maval gzaze. am momentSi miyenebuli dazianebisaTvis mas
qonebrivi sikeTisa da interesebis mierebas.
pativiscemas.
mxolod gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 992-e
muxlis) mixedviT SeuZlia zianis anazRaurebis moTxovna.
am institutis gamarTlebad miCneulia mxareTa ndobis da-
cva ukve winasaxelSekrulebo urTierTobis etapze, radgan
ukve am momentSi warmoeSoba mxares ndoba imasTan dakavSi-
rebT, rom Tu Seva gamyidvelis maRaziaSi, iq fexi ar aus- RGZ 78, 231:
rialdeba axlad mowmendil iatakze an Tavze ar daecema
Tujis qoTani, romelic gamyidvelma wina RamiT uyuradRe- faqtobrivi garemoebebidan: a Sedis b-s saSeni masalebis maRazia-
bod Semodo Taroze. ukve winare urTierTobebSi uCndebaT Si, iatakis mosapirkeTebeli masalis sayidlad da am dros SemTx-
veviT fexze daecema linoleumis mozrdili gorgali, romelic
mxareebs molodini da exebian erTmaneTis samarTlebriv
cota xnis win aramyarad miayuda b-s TanamSromelma (g). es TanamS-
sikeTeebs ufro metad, vidre samoqalaqo brunvis monawile romeli aqamde sanimuSo qceviT gamoirCeoda da arc erTi gorga-
ori srulebiT ucxo piri da saWiroeben erTmaneTis zianis li ar miuyudebia aramyarad.
momtani zemoqmedebisagan ufro intensiur dacvas.
254 255
III. winasaxelSekerulebo urTierTobis Sinaarsi
sasamarTlos motivebidan: a ver agebinebs b-s pasuxs saxelSekrule-
bo urTierTobidan, radgan maT Soris xelSekruleba ar dadeb- rogorc amas zemoT moyvanili danawesebi iTvaliswineben,
ula. deliqturi pasuxismgebloba aseve gamoricxulia, radgan b winasaxelSekrulebo urTierTobidan warmodgeba mxolod
moaxerxebs Tavis gamarTlebas gsk-is 831-e paragrafis Sesabamis- damcavi (gulisxmierebis) valdebulebebi (gsk-is 241-e mu-
ad. marTalia, a inarCunebs g-s mimarT deliqtur moTxovnas, Tumca
es moTxovna SesaZlebelia arafris an mxolod mciredis momcemi xlis me-2 nawili, ssk-is 316-e muxlis me-2 nawili). Sesrule-
iyos g-s gadaxdisuunarobis gamo. amitomac, pirdapir b-m unda bis valdebuleba (gsk-is 241-e muxlis 1-li nawili, ssk-is
agos pasuxi a-s winaSe culpa in contrahendo-s wesebisa da 278-e para- 316-e muxlis 1-li nawili) warmoiSoba mxolod xelSekru-
grafis mixedviT. lebis dadebis Semdeg.
256 257
mosagebia da is profesiuli iuridiuli momsaxurebis ga- SemTxveva, rodesac winasaxelSekrulebo urTierTobebSi
reSec gava fons, Tu realurad sakamod rTulad sawarmoe- informaciis valdebulebis darRvevis Sedegad ideba meo-
beli saqme gvaqvs saxeze. marTalia, advokatsa da klients re mxarisaTvis araxelsayreli xelSekruleba, ZiriTadad
Soris saadvokato momsaxurebis xelSekruleba ar Semdga- maSin aris saxeze, rodesac gamyidveli myidvels nivTis
ra, Tumca ukve molaparakebebis momentidan, rodesac maT Tvisebebis Sesaxeb araswor informacias awvdis.
Soris warmoSobilma ndobam advokats saSualeba misca
klientis gadawyvetilebaze zemoqmedebisa, mas evaleboda
BGH, NJW, 1998, 302:
iseTi rCeva mieca klientisaTvis, rac mis qonebas ar daa-
zianebda. faqtobrivi garemoebebidan: myidvelma iyida b-sagan bina
zemoT moyvanil magaliTze ufro metad gavrcelebulia 150.000 markad. nasyidobis fasis dasafarad mas dasWir-
SemTxveva, rodesac qonebis dazianeba xdeba sargebliani da bankidan kreditis aReba, Tumca gamyidvelma is daamS-
vida imiT, rom binis gaqiravebiTa da sagadasaxado val-
xelSekrulebis ardadebiT an arasargebliani xelSekrule-
debulebis SemcirebiT, is maleve moaxerxebda am sesxis gas-
bis dadebiT, winare urTierTobidan warmomdgari valde- tumrebas. gamyidvelis dapireba aRmoCnda fuWi. myidveli
bulebis darRvevis gamo. marTalia, xelSekrulebis dade- yovelwliurad iRebda 2000 markiT naklebs, vidre es dage-
bis momentamde, TiToeuli mxare atarebs risks, rom meore gmili hqonda. gamyidvelma Semosavlis gamoTvlisas dauSva
mxare ukanasknel wuTs gadaifiqrebs masTan xelSekrule- Secdoma.
bis dadebas da, zogadad, ndoba xelSekrulebis dadebasTan sasamarTlos motivebidan: aseT SemTxvevebSi gamyidvel-
dakavSirebiT ar aris daculi, Tumca gamonaklis SemTxve- ma myidvels unda aunazRauros is ziani, rac mas miadga
vebSi, xelSekrulebis ardamdeb mxares ekisreba meore mxa- araxelsayreli xelSekrulebis dadebiT. sakiTxavia, wi-
ris gafrTxileba ardadebis riskTan dakavSirebiT. nasaxelSekrulebo valdebulebis darRveviT gamowveu-
li zianis aRmofxvra unda moxdes Tu ara naturiT resti-
BAG, JZ 1964, 324: tuciis saxiT (gsk-is 249-e paragrafis 1-li nawilis mixed-
faqtobrivi garemoebebidan: a-m, romelic muSaobda xmis viT). zusti informaciis miwodebisas myidveli saerTod ar
operatorad radioSi, gadawyvita, gamoecvala samuSao da dadebda misTvis araxelsayrel xelSekrulebas. anu zianis
am mizniT daukavSirda operis intendants b-s. b Sehpirda anazRaurebis saxiT unda moxdes xelSekrulebis gauqmeba.
mas operaSi dasaqmebas. a-m gaafrTxila is, rom mas winaswar amitomac, sakamaToa, xom ar warmoadgenen gsk-is 123-e da
mouwevda radiosTan dadebuli xelSekrulebis moSla, 124-e paragrafebi amomwurav danawesebs da gamoricxaven
razec b-m miugo, rom misi ayvana ukve gadawyvetili ambavi sxva normebis mixedviT xelSekrulebis dadebis momentidan
iyo da xelSekrulebis dadebas ubralo formalobaRa edga ukuqcevis SesaZleblobas.
win. a-m moSala radiosTan dadebuli xelSekruleba, Tumca
operaSi veRar dasaqmda, operis biujetSi Sesabamisi Sta-
tis argaTvaliswinebis gamo.
sasamarTlos motivebidan: b-s ekisreboda a-s informireba
imasTan dakavSirebiT, rom dasaqmebis perspeqtiva saTuo
iyo da ar warmoadgenda ubralo formalobas. am informa-
ciis valdebulebis daucvelobisda gamo b-s unda aenazRau-
rebina a-saTvis samuSaos dakargviT gamowveuli ziani.
258 259
kazusi: „ezo WiSkris gareSe131“ 2. rac Seexeba damatebiT, 150 kv. m. farTobs, romelic myid-
velma aseve miaTvala nasyidobis sagans, mxareebs is ar
gauTvaliswinebiaT notarialurad damowmebul garige-
qalbatonma m-m iyida qalbatoni g-sagan 750 kv.m. farTobis miwis
nakveTi da masze ganlagebuli saxli 300.000 larad. gamyidvelis baSi. Tumca es ar gamoricxavs mis CarTvas am nasyidobaSi
magivrad saxelSekrulebo molaparakebebs awarmoebda g-s yofili falsa demonstratio non nocet-principis meSveobiT132, rodesac
qmari (q), romelic iyo Sesabamisi uflebamosilebiT aRWurvili da ormxrivad nagulisxmebi, Tumca garigebiT pirdapir arga-
romelsac unda mieRo nasyidobis fasis naxevari. miwis nakveTi iyo Tvaliswinebuli, mainc xdeba garigebis Sinaarsi. mocemu-
xis RobiT SemosazRvruli. SemoRobva moicavda aseve mezoblis
li principis gamoyeneba, erTi (sadavo) mosazrebis mixed-
(z) miwis nakveTis nawils (150 kv.m.) ubralo damkvirveblis pozici-
idan nakveTis es nawilic, SemoRobvis, masze gaSenebuli baRisa da viT133, SeiZleba aseve formasavaldebulo garigebebis Sem-
wamomarTuli oTxmetriani WiSkris gamo, aRiqmeboda, rogorc gay- TxvevaSic imgvarad, rom ara damowmebuli teqsti, aramed
iduli miwis nakveTis nawili da saxelSekrulebo molaparakebisas ormxrivad nasurvebi xdeba garigebis Sinaarsi.
q-m calsaxad miuTiTa am SemoRobvaze. xelSekrulebis dadebamde
q-m m-s, winaswari SeTanxmebis safuZvelze, gadasca dokumentebi Tumca falsa demonstratio-s principis gamoyenebisaTvis auci-
sabanko kreditis asaRebad da kidev erTi saqaRalde damatebiTi lebelia mxareTa urTierTmfaravi nebis dadgena. mocemul
dokumentebiT. am damatebiT dokumentebSi zustad iyo miTiTebu- SemTxvevaSi ki arc Tavad gamyidvels da arc mis warmoma-
li gayiduli miwis nakveTis farTobi, mezobeli z-s nakveTis ga- dgenels ar hqonia ganzraxva 750 kv. m.-is garda damatebiT
reSe. Tumca es garemoeba qalbatonma m-m ver SeamCnia. nasyidobis aseve 150 kv. m.-is miyidvisa. is faqti, rom gamyidvelis war-
Sesrulebis Semdeg m-m Seityo, rom 150 kv.m. ar eqceoda miyiduli
miwis nakveTis farglebSi. aseve mezobeli z ar iyo mzad gadaeca momadgenelma myidvels gadasca dokumentebi, sadac zus-
misTvis xangrZliv sargeblobaSi es teritoria. m-s ainteresebs, tad iyo aRniSnuli miyiduli nakveTis zoma, calsaxad me-
ra moTxovnebi SeiZleba hqondes g-s mimarT, Tu is amavdroulad tyvelebs am ganzraxvis sawinaaRmdegod.
nakveTis SenarCunebas apirebs.
amgvarad, nasyidobis safuZvelze g-s ar ukisria damatebi-
Ti farTis miyidva da umniSvneloa is faqti, rom mocemuli
farTi mezobel z-s ekuTvnis, romelic sulac ar apirebs
amoxsna: mis gayidvas.
(qarTuli da germanuli samarTlis mixedviT)
II. winasaxelSekrulebo valdebulebis darRvevidan
warmoSobili zianis anazRaurebis moTxovna
I. Sesrulebis moTxovna
m-s SeiZleba hqondes g-s winaaRmdeg zianis anazRaurebis
m-s SeiZleba hqondes g-s mimarT z-s kuTvnil 150 kv. m. far- moTxovnis ufleba winasaxelSekrulebo urTierTobidan
Tobis mqone miwis nakveTzec sakurebisa da mflobelobis (gsk-is 280-es 1-li, 311-es me-2 nawilis Nr. 1, 241-e paragrafis
gadacemis moTxovnis ufleba gsk-is 433-e paragrafis 1-li me-2 nawili, ssk-is 394-es 1-li, 317-es me-2 da 316-e muxlis me-2
(ssk-is 477-e muxlis 1-li) nawilis mixedviT. nawili, culpa in contahendo).
1. notarialurad damowmebuli nasyidoba daido 750 kv. m.
farTobis g-s kuTvnil miwis nakveTze, romelzec gadasca
kidec g-m m-s sakuTreba.
132 rusiaSvili, kazusebi samoqalaqo samarTlis zogad nawilSi, 165.
131 BGH Urteil vom 11. 11. 2011 (V ZR 245/10) NJW 2012, 846. 133 Palandt/Ellenberger, § 133 Rn. 8, 19.
260 261
1. konkurencia naklidan warmoSobil 2. winasaxelSekrulebo urTierTobis warmoSoba da
pasuxismgeblobasTan Sinaarsi
amisaTvis, pirvel rigSi, aucilebelia, rom xsenebuli da- garda amisa, sakiTxavia, warmoiSva Tu ara g-sa da m-s Soris
nawesebi, sadac mowesrigebulia winasaxelSekrulebo ur- winasaxelSekrulebo urTierToba gsk-is 311-es me-2 nawilis
TierTobidan warmoSobili valdebulebebi, ar ganidevnos Nr. 1, 241-e paragrafis me-2 (ssk-is 317-es me-2 da 316-e muxlis
naklovani Sesrulebidan warmomdgar moTxovnasTan konku- me-2) nawilis Sesabamisad da Tu warmoiSva, ra SinaarsiT.
renciisas.
nasyidobis naklovani Sesrulebidan warmoSobili mo-
2.1. warmoSoba
Txovnebi konkurenciisas gamoricxaven winasaxelSekru-
lebo urTierTobis momwesrigebeli danawesebis gamoyene- xelSekrulebis momzadeba, rogorc winasaxelSekrulebo
bas. srulebiT calsaxaa, rom araswori cnobebi miyiduli urTierTobis warmoSobis safuZveli pirdapir aris ga-
nivTis TvisebebTan dakavSirebiT ar warmoadgens gamyid- Tvaliswinebuli germanul da qarTul danawesSi, radgan am
velisaTvis zianis anazRaurebis valdebulebis dakisre- SemTxvevaSi mxareebi erTmaneTs TavianT sikeTeebze ufro
bis safuZvels culpa in contahendo-dan. amis mizezia gamyid- intensiuri zemoqmedebis saSualebas aniWeben. momzadebis
velisaTvis jerovani Sesrulebis meore Sansis SenarCun- etapze warmoSobili valdebuleba ar qarwyldeba arc xel-
deba134, es ki ar iqneboda uzrunvelyofili, Tu myidvels Sekrulebis dadebiT. piriqiT, dadebis Semdeg mas damate-
dauyovnebliv SeeZleboda zianis anazRaurebis moTxovna biTi valdebulebebi emateba.
winasaxelSekrulebo valdebulebis darRvevidan. gamo- amgvarad, m-sa da warmomadgenli q-s mier warmodgenil g-s
naklisis saxiT, gamyidveli pasuxs agebs aseve culpa in conta- Soris warmoiSva winasaxelSekrulebo urTierToba.
hendo-dan, Tu is arakeTilsindisierad iqceoda135.
Tumca mocemul SemTxvevaSi saqme ar exeba gamyidvelis 2.2. Sinaarsi
valdebulebas nivTis TvisebebTan dakavSirebiT. miwis nak- sakiTxavia, iyo Tu ara gamyidveli valdebuli, ecnobebina
veTis Tviseba ar SeiZleba iyos is, rom moicvas mezoblis myidvelisaTvis, rom baRisa da WiSkris nawili ar ekuTvno-
miwis nakveTi. es SeiZleba warmoadgendes TviTon nasyido- da gayidul miwis nakveTs da is SecdomiT iyo moqceuli er-
bis sagans da ara nasyidobis sagnis Tvisebas. Tu es damate- Tiani SemoRobvis farglebSi.
biTi 150 kv. m. ar aris miyiduli sagnis nawili, is ver iqneba,
germaniis federaluri sasamarTlos137 praqtikis mixed-
ra Tqma unda, verc misi Tviseba136. Sesabamisad, culpa in con-
viT, saxelSekrulebo molaparakebebis warmoebisas, miu-
tahendo-s gamoyeneba ar aris gamoricxuli naklidan warmo-
xedavad imisa, rom mxareebs urTierTdapirispirebuli
Sobil pasuxismgeblobasTan konkurenciisas.
interesebi amoZravebT, maT ekisrebaT valdebuleba, xel-
Sekrulebis meore mxares acnobon iseTi garemoebebis Se-
saxeb, romelic myidvelisaTvis Cveulebriv mniSvnelova-
134 Sdr. igive argumenti garigebis safuZvlis darRvevasTan nia xelSekrulebis dadeba-ardadebisaTvis, Tu maTi gamxe-
dakavSirebiT kazusi: „avTo matyuara sinalagma“. la mosalodnelia samoqalaqo brunvaSi damkvidrebuli
135 BGH NJW 2009, 2120.
136 Sdr. kazusi: „gauzomeli miwis nakveTi“. 137 BGH NJW 2010, 858.
262 263
wesebis Sesabamisad. vaSi mezoblis nakveTic iqneboda moqceuli da es calke ga-
mocemul SemTxvevaSi miwis nakveTis SemoRobva qmnida damowmebas saWiroebda.
iluzias, rom saqme gvqonda erTian, mezobeli nakveTebi- kazusis Tanaxmad, aseve unda gamovricxoT gamyidvelis
sagan gamijnul, miwis nakveTTan. am warmodgenas, gamyid- mxridan myidvelis saqmis realur mdgomareobaSi garkve-
velis warmomadgenlis, q-s, miTiTeba Robesa da WiSkarze, vis valdebulebis sxvagvarad Sesruleba.
mxolod amZafrebda, ris gamoc gamyidveli valdebuli iyo, amgvarad, g-m daarRvia Tavisi winasaxelSekrulebo ur-
calsaxad gaerkvia myidveli saqmis realur mdgomareobaSi TierTobidan (gsk-is 311-es me-2 Nr. 1, 241-e paragrafis me-2
– imaSi, Tu ra farTobs moicavda miyiduli miwis nakveTi. nawilebi; ssk-is 317-es me-2 da 316-e muxlis me-2 nawilebi)
warmoSobili valdebuleba gsk-is 280-e paragrafis 1-li
3. winasaxelSekrulebo urTierTobidan warmoSobili (ssk-is 394-e muxlis 1-li) nawilis mixedviT.
valdebulebis Sesruleba
marTalia, g-s, warmodgenils q-s meSveobiT, ekisreboda 4. brali
m-saTvis nakveTis namdvil farTobTan dakavSirebiT in- valdebulebis darRvevis garda, aucilebelia, rom mova-
formaciis gacxadebis valdebuleba, Tumca mas SeeZlo, es les miuZRodes brali am valdebulebis darRvevaSi, Tumca,
valdebuleba ukve damatebiT saqaRaldeSi moTavsebuli gsk-is 280-e paragrafis 1-li (ssk-is 394-e muxlis 1-li) nawi-
dokumentebis gadacemiT Seesrulebina, romelic, sxva au- lis formulirebidan gamomdinare, es brali ivaraudeba da
cilebel sabuTebTan erTad, Seicavda miwis nakveTis azom- misi gaqarwylebis valdebuleba movales awevs. mocemul
viT naxazs da amgvarad mis zust farTobsac. germanuli SemTxvevaSi g ver miuTiTebs misi bralis gamaqarwylebel
sasamarTlo praqtikis mixedviT138, mxolod dokumentebis garemoebebze, ris gamoc mas uxeSi gaufrTxilebloba unda
gadacema sakmarisia, Tu gamyidvels (calkeuli garemoebe- mivaweroT. brals ar gamoricxavs arc misi warmomadgen-
bidan gamomdinare) SeuZlia darwmunebuli iyos, rom myid- lis, q-is moqmedebaze miTiTeba, radgan movales Sesrule-
veli ar aRiqvams mas mxolod zogadi informaciis Semcve- bis damxmaris moqmedeba Seeracxeba ise, rogorc sakuTari
lad da guldasmiT gaecnoba konkretul sakiTxTan dakav- brali (gsk-is 278-e paragrafi, ssk-is 396-e muxli).
Sirebuli cnobebis mopovebis mizniT (mag., unakloobasTan
dakavSirebuli daskvna).
III. anazRaurebadi zianis odenoba
gonier da keTilsindisier gamyidvelsac ki ar SeiZleba
hqondes imis molodini, rom sabanko kreditis mosapove- gsk-is 280-e paragrafis 1-li (ssk-is 394-e muxlis 1-li) nawi-
bel sabuTebTan erTad gadacemul saqaRaldes myidveli lis samarTlebriv Sedegs warmoadgens zianis anazRaure-
gadaqeqavs im mizniT, rom moipovos zusti informacia nak- ba, romlis moculobac ganisazRvreba gsk-is 249-e paragra-
veTis farTobTan dakavSirebiT. es kontrargumenti gan- fis 1-el (ssk-is 408-e muxlis 1-el) nawilSi gamyarebuli
sakuTebiT damajerebelia, gamomdinare iqidan, rom Robi- diferenciaciis hipoTezis mixedviT. am hipoTezis Tanax-
Ta da WiSkriT nakveTis SemosazRvraze miTiTebis Semdeg mad, erTmaneTs unda SevupirispiroT amJamindeli mdgo-
myidvels ar hqonda safuZveli evarauda, rom am SemoRob- mareoba, rodesac movalem valdebuleba ukve daarRvia da
hipoTeturi mdgomareoba am darRvevis gareSe. finansuri
138 BGHZ 188, 43.
264 265
sxvaoba am or mdgomareobas Soris Seadgens anazRaurebadi
zianis odenobas.
zianad damatebiTi farTobis Rirebulebis miCneva araswo-
ria, radgan swori informaciis miwodebis SemTxvevaSic me-
zobeli ar iqneboda Tanaxma mis miyidvaze da myidveli mas
mainc ver SeiZenda. amis sapirispirod, unda vivaraudoT,
rom nakveTis realuri farTobis Sesaxeb Setyobis SemTxve-
vaSi myidveli fasis Semcirebas moiTxovda (rogorc kazu-
sidan gamomdinareobs, mas mainc surs nasyidobis sagnis Se-
narCuneba) da miaRwevda kidec amas. gamyidvelis mtkiceba,
rom is am fasis Semcirebas ar dayabuldeboda, germanuli
sasamarTlos mixedviT, aq umniSvneloa139.
is, Tu ramdeniT moaxerxebda myidveli fasis Semcirebas,
sasamarTlom sakuTari Sinagani rwmenidan gamomdinare un-
da gadawyvitos. mocemul SemTxvevaSi myidveli ixdida 300
000 lars nakveTSi am damatebiTi farTTan erTad, Tumca
gasaTvaliswinebelia, rom am farTze ar mdebareobda rai-
me nageboba da saboloo jamSi arc nakveTis Rirebulebis
Sefasebisas hqonda mas gadamwyveti mniSvneloba, amitomac
masze sakuTrebis argadacemiT gamowveuli ziani maqsimum
10 000 larad unda Sefasdes.