ADLİ BALİSTİK (ATEŞLİ SİLAHLAR VE İZ ANALİZİ) DERS NOTLARI

Üsküdar Üniversitesi

Balistik;

• Merminin, silâh içinde ateşlenmesi ile mermi çekirdeğinin hedefe ulaşmasına kadar
geçen sürede ve hedefte gerçekleşen fiziksel olayları ve sonuçlarını, nedenleriyle
birlikte inceleyen bilimdir.
• Fransızca kökenden gelen bir kelimedir ve her şeyi kapsayabilir.
• Atmak, fırlatmak, bir cismi uzağa iletmek anlamına gelir. Bu madde her şey olabilir.
(İnsan bedeni, taş, mızrak, ok yahut silah) Hepsi aynı mantıktadır, bir maddeyi bir
yerden bir yere fırlatmaktır.
• Balistik temelde 3’e ayrılır;
o İç balistik: Hafif veya ağır her türlü silahın içinde geçen olayları kapsar.
o Dış balistik: Namludan hedefe kadar olan süreci kapsar.
o Hedef balistiği: Hedefte gerçekleşen olayları kapsar. Farklı isimleri de vardır;
terminal balistiği, yara balistiği ve etki balistiği adını alabilir.

Adli Balistik kavramı uluslararası olarak pek tercih edilmemektedir. İngilizcede de ‘’Forensic
Ballistics’’ diye bir kavram mevcuttur ancak uluslararası olarak ‘’Ateşli silahlar ve iz analizi’’
yani ‘’Firearms ve toolmarks’’ daha yaygın kullanılmaktadır.

Silah: Saldırı ya da savunma amacıyla TCK 189’a göre bir olay sırasında
kullanılan her şeydir. (Anne terliği bile dahil kişiye saldırı yahut savunma
edilebilir.) Ateşli silâhlar, patlayıcı anlamında üstünlük sağlıyorsa bir
maddeler, saldırı ve savunmada alet silah kapsamına girer.
kullanılmak üzere yapılmış her türlü kesici,
delici veya bereleyici alet, saldırı ve
savunma amacıyla yapılmış olmasa bile
fiilen saldırı ve savunmada kullanılmaya
elverişli diğer şeyler, yakıcı, aşındırıcı,
yaralayıcı, boğucu, zehirleyici, sürekli
hastalığa yol açıcı nükleer, radyoaktif,
kimyasal, biyolojik maddelerdir.
 Ateşli Silâhlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında 91/1779 Sayılı Yönetmeliğin 2’nci
maddesi “b” fıkrasına göre: Silah, uzaktan veya yakından canlıları öldürebilen,
yaralayan, etkisiz bırakan, canlı organizmaları hasta eden, cansızları parçalayan veya
yok eden, ruhsata tabi araç ve aletlerin tümüdür.
o 6136 sayılı kanun Yasaklı silahlar hakkında kanundur.
o 6316 sayılı kanun Ateşli silahlar, mermiler, bıçaklar ve sırf saldırı veya
savunma amacıyla yapılmış olan aletlerin Türkiye’ye sokulması, üretilmesi,
satın alınması, satılması, taşınması veya bulundurulması fiillerini cezalandıran
kanuna 6136 sayılı Kanun denir.

**Sivri uçlu ve oluklu bıçakların da yasak olduğu akılda tutulmalıdır. (Karadeniz bölgesinde
yaygındır.)

Madde 4 – (Değişik: 12/6/1979 - 2249/5 madde) Ülke içinde kama, hançer, saldırma, şişli
baston, sustalı çakı, pala, kılıç, kasatura, süngü, sivri uçlu ve oluklu bıçaklar, topuz, topuzlu
kamçı, boğma teli veya zinciri, muşta ile salt saldırı ve savunmada kullanılmak üzere özel
nitelikteki benzeri aletlerin yapımı yasaktır.

o 2521 sayılı kanun Av ve spor amacıyla üretilmiş silahlar hakkındadır.

o Madde 1 - Bu yönetmeliğin amacı; 2521 sayılı Avda ve Sporda Kullanılan
Tüfekler, Nişan Tabancaları ve Av Bıçaklarının Yapımı Alımı, Satımı ve
Bulundurulmasına Dair Kanunun uygulama şeklini belirlemektedir.
o Madde 2 - Bu Yönetmelik; yivsiz av tüfekleri ile sporda kullanılan nişan tüfek
ve tabancaları ve bunların aksamını imal eden fabrika ve imalathanelerin
kurulması ve işletilmesine izin verilmesi, mamullerinin standardizasyonu ve
denetlenmesine ilişkin hükümler ile 2521 sayılı Kanun kapsamına giren
tüfeklerin alımı satımı, bulundurulması ve bunlar için düzenlenecek belge ve
kayıtların tesisiyle ilgili esas ve usulleri kapsar.

Tabanca; Namlu uzunluğu fişek yatağı hariç 30 cm komple uzunluk da 50 cm’yi geçmeyen
silahlardır. (Önemlidir çünkü kanunda kesin sayısal verinin verildiği tek tanımdır.)
 Silahlar
Ateşsiz Biyolojik Kimyasal
Silahlar Silahlar

Ateşli silahlar

Ağır Ateşli
Silahlar Hafif Ateşli
(Top, Tank, Silahlar
Roket)

Kısa Namlulu Uzun Namlulu

Silahlar Silahlar

Tek Atışlı Toplu Tabancalar

Tabancalar (Revolver, Altıpatlar)
Harp
Av Tüfekleri
Silahları
Makineli Otomatik
Tabancalar Tabancalar
Yivsiz
Yivli Setli
Tam Yarı setsiz
Otomatik Otomatik

Ağır ateşli silahların (Top, Tank, Roket, Uçaksavar) mühimmatına ‘’mermi’’ denir.
Hafif ateşli silahların mühimmatına ‘’fişek’’ denir. Uzun ya da kısa namlulu olabilirler.
Av tüfekleri yivli setli yahut yivsiz setsiz olabilir. Ülkemizde hem kendisi hem de fişeği ucuz
olduğundan daha çok yivsiz setsiz av tüfekleri kullanılmaktadır. Yan yana iki namlusu olan
tüfeklere ‘’çifte veya çift kırma’’, üst üste iki namlusu olanlara ise ‘’süperpoze’’
denilmektedir. Tüfekler pompalı doldurmalı da olabilmektedir.
Av tüfeklerinde bazen fişek, fişek haznesinin içinde sıkışır ve bu durum patlamalara sebep
olabilir. Av sırasında birbirini yaralamalar bu şekilde olabilmektedir.
Adli balistikte temel olarak bir silahın suçta kullanıp kullanılmadığını inceleyen bilim dalıdır.
Bir kovan veya mermi çekirdeğinin şüpheli silahtan atılıp atılmadığı tespit edilmektedir.
 Mermi
ÖNEMLİ TANIMLAR; Çekirdeği

Bir atımlık mühimmat FİŞEK

Silah ateşlendikten sonra mekanizma

tarafından dışarıya atılan kısım KOVAN
(Boş kovan yanlış tabirdir)

Hedefe giden kısım MERMİ ÇEKİRDEĞİ

Adli Balistik Laboratuvarında ne yapılıyor?

• Olay yerinde bulunan kovan alınır.

• Şüpheli silahlar laboratuvara gelir.
• Bu silahların her biri ile poligonda atış yapılır.
• Mukayese makroskobu kullanılarak olay yerinden alınan kovan sol kısma konur, sağ
tarafa da atış poligonundan alınan kovan yerleştirilir.
• İzlerin birbirleri ile örtüşüp örtüşmediğine bakılır.
• Ateşleme iğnesine, mekanizma dip tablası, tırnak ve çıkarıcı izlerine bakılır.
• Balistik raporları kesin kanaat içermelidir. (Atıldı, atılmadı veya yeterli iz yoktur.)
• Bu nihai karar ciddi suçlara ciddi cezaların verilmesine neden olur.
• En ufak bir şüpheye yer yoktur.
• En az 3 uzmanın görüşü alınmalıdır. (Birbirinden bağımsız olarak)