İçerik

Fotogrametrik Üretim…………………………………………………2
Fotogrametri……………………………………………………………2
Hava Fotogrametrisi…………………………………………………...2
Fotogrametrik Nirengi…………………………………………………3
Ortofoto…………………………………………………………………4
Fotogrametrik İş Akışı…………………………………………………5
Sayısal Hava Kameralarının Sağlayacağı Faydalar………………….7
Pramit Oluşturma…………………………………………………….10
Kolon Oluşturma…………………………………………………...…11
Fotoğrafların Birbirine Bağlanması…………………………………12
Fotoğrafların Dengelenmesi………………………………………….14
Dijital Hava Fotoğrafları Yardımıyla Meşcere Taslağı Üretim
Aşamaları……………………………………………………………...15
Koordinat Sistemi……………………………………………………..15
Dijital Hava Fotoğrafı Kullanımının Avantajları…………………..15
Kıymetlendirme ve Yorumlama……………………………………..17
Ortofotoların Üretilmesi……………………………………………...20
Dem Görüntüsü……………………………………………………….20
Ortofoto Yapımı………………………………………………………20
Mozaik Yapımı………………………………………………………..21

1
• Fotogrametrik Üretim Orman Amenajman Planına altlık oluşturmak üzere
kısaca “meşçere taslağı” denilen 1/25.000 ölçekli orman meşçere taslak
haritalarının sayısal fotogrametrik yöntemle üretmektir.

FOTOGRAMETRİ: Metrik kamera veya özel algılayıcı sistemler yardımıyla

elde edilen fotoğraf ya da görüntüleri kayıt ederek, ölçerek ve yorumlayarak
fiziksel nesnelere ait güvenilir ölçü ve bilgiler elde etme bilimi, sanatı ve
teknolojisidir.

Hava fotogrametrisi, gökyüzündeki bir noktadaki hareketli bir platformdan

çekilen düşeye yakın fotografik görüntüleri kullanmaktadır.

2
FOTOGRAMETRİK NİRENGİ:

Havadan ve yerden çekilen fotoğraflar üzerinde, bilgisayar yardımı ile

gerçekleştirilen fotogrametrik nokta belirleme tekniğidir.

Fotogrametrik Nirengi sonrasında elde edilen yöneltme parametreleri ile

fotoğraflar yöneltilmekte ve stereo görüntüler oluşturularak vektör haritalar
üretilebilmektedir.

3
ORTOFOTO:
Hava fotoğraflarındaki eğiklik
ve arazi yükseklik farklarından
dolayı oluşan görüntü
kaymalarının giderilmesi
sonucu elde edilen ve harita
gibi belli bir ölçeği olan
fotoğrafik görüntüdür.

SAYISAL HAVA KAMERASI

İLE HAVA FOTOĞRAFI ÇEKİMİ VE GÖRÜNTÜ İŞLEME

Microsoft UltraCam-X
Büyük Formatlı Sayısal Hava Kamerası

4
Fotogrametrik İş Akışı; Çekilen fotoğraflar çekim anında disklere
kaydedilmekte ve sonrasında görüntüler işlenmek üzere sunuculara
yüklenmektedir.

5
 Fotogrametrik İş Akışı

Hava fotoğrafı çekilmeden önce uçuş planı yapılmakta ve uçaktaki

navigasyon sistemine söz konusu plan yüklenmektedir.
Uçak hava fotoğrafı çekimini bu plana göre yürütmektedir.

6
Sayısal Hava Kameralarının Sağlayacağı Faydalar; Çekim anında eş
zamanlı olarak pankromatik, renkli ve kızılötesi görüntülerin de elde
edilmesi ile geniş bir ürün yelpazesine sahip olunacaktır. Aynı bölgeye ait
farklı özellikli bu görüntüler, çok çeşitli çalışma alanlarında değişik
kullanıcıların hizmetine de sunulabilmektedir.

Ormancılık çalışmalarında, yansıtma değerleri göz önüne alındığında foto

yorumlama çalışmaları için en uygun görüntüyü renkli Infrared fotoğraflar
vermektedir. Bundan dolayı meşçere taslağı yapımında renkli infrared,
stereo hava fotoğrafları kullanılmaktadır.

7
Fotogrametrik Nirengi işlemleri başlangıcında yeni bir proje oluşturulur.
Proje oluşturulurken, kullanılacak koordinat sistemi ve hava fotoğrafı
çekilen kameranın kalibrasyon bilgileri sisteme girilir.

8
Proje bilgileri olarak;

• Projenin ismi,
• Kullanılan kameranın kalibrasyon değerleri,
• Fotoğraf numaraları,
• Bloklar,
• Kolonlar,
• GPS/IMU değerleri
• Nirengi noktaları,
• Koordinat sistemi tanımlanır.

Hava fotoğrafları tanımlanır ve sistemin fotoğraflar üzerinde daha kolay

çalışmasını sağlamak için görüntü piramitleri oluşturulur.

9
Pramit oluşturma;

Hava fotoğraflarının yaklaşık yöneltmesini sağlayacak uçakta fotoğraf

çekimi sırasında GPS/IMU sisteminden gelen dış yöneltme parametreleri
sisteme girilir.

10
Kolon oluşturma;
Hava fotoğrafı çekiminden önce arazide işaretlenen ve hassas koordinatları
belirlenen Yer Kontrol Noktaları siteme dahil edilir.

Hava fotoğraflarının, uçağın fotoğraf çektiği yöne göre yöneltilebilmeleri

maksadıyla kolonlar tanımlanır.

11
Fotoğrafların birbirine bağlanması;
Bağlama noktaları, hava fotoğrafları üzerindeki bindirmeli alanlarda aynı
detaylar eşlenmek suretiyle otomatik veya elle toplanarak, fotoğraflar
birbirine bağlanır.

Toplanan bağlama noktaları, Yer Kontrol Noktaları ve hava fotoğraflarının

uçaktaki GPS / IMU’dan gelen yaklaşık dış yöneltme parametreleri
kullanılarak dengeleme yapılır ve fotoğraf orta noktalarının hassas dış
yöneltme parametreleri bulunur.

12
Dijital hava fotoğraflarının kullanılması oldukça pratiktir. Bunun için
sadece fotoğrafların görüntüleri (Tiff) ve fotoğrafların GPS / IMU
(Fotoğrafların orta nokta koordinatları) değerleri gerekmektedir. Bu
noktalar zaten fotoğraf alımı yapılırken kamera tarafından otomatik olarak
alınmaktadır.

13
Dengeleme sonuçları incelenerek dengelemenin hassasiyeti ve doğruluğu
hakkında bilgi sahibi olunur. Gerektiği takdirde düzeltmeler yapılarak
dengelemeye devam edilir.

Dengeleme İşlemi sonucunda; Dijital kamerada hata; noktalar dikkatli

toplanırsa yaklaşık olarak 1 metrenin altına düşer.

14
DİJİTAL HAVA FOTOĞRAFLARI YARDIMIYLA MEŞÇERE TASLAĞI
ÜRETİMİ AŞAMALARI:

Her bir dijital hava fotoğrafı 400 MB yer tutmaktadır. Bu da kullanımında

zorluk çıkarır.Bunun için Tiff görüntüleri kullanılamaz. Bu yüzden öncelikle
piramid oluşturulur.Her bir piramid görüntüsü yaklaşık olarak 145-150 MB
yer tutar.Böylece daha kolay işleme tabii tutulur.
Ayrıca fotoyorumlama işleminde kullanılmak üzere bütün bölgeye ait
fotoğraflar sıkıştırılarak ve uçuş yönüne çevrilerek kullanılır.400 MB lık bir
hava fotoğrafı bu işlem sonucunda 60-65 MB oranında sıkıştırılır. Bu işlem
görüntü kaybına neden olmaz.

Koordinat Sistemi:
HGK lığından aldığımız orijinal uçuşlar WGS-84 koordinat sistemine göre
tanımlıdır. Bu orijinal uçuşu Fotogrametrik Nirengi işlemine tabi tutmadan
önce ED-50 koordinat sistemine dönüştürmekteydik.
Henüz tüm Türkiye için WGS-84 koordinat sistemine ait 1:25.000 lik askeri
topoğrafik paftalar HGK tarafından üretilmediği için Orman amenajman
heyetlerinin daha kolay kullanabilmesi için, projelerimizi ED-50 koordinat
sistemine göre dönüştürmekteydik.
Ama son iki yıldır projelerimizi WGS-84 koordinat sistemine uygun olarak
üretmeye başladık.

Dijital Hava Fotoğrafları Kullanımının Avantajları:

Dijital hava fotoğraflarını kullanılırken o bölgeye ait GPS değerlerini ve yer
kontrol noktalarını da içerdiğinden havai nirengi yapımında büyük kolaylık
sağlar ve bir arazi kaymasını ortadan kaldırır.
2009 yılından itibaren teknolojinin gereği olarak dijital hava fotoğrafları
kullanılarak meşcere taslağı üretimine geçilmiştir. Orman meşçere taslağı
üretimi işinde % 90 oranında HGK nın uçuşlarından yararlanılmaktadır.
HGK nın uçuşu olmadığı alanlarda varsa TKGM ve ya belediyelerin
uçuşlarından yararlanılmaktadır.

15
16
KIYMETLENDİRME VE YORUMLAMA;
• Bir amenajman planında olması gereken detaylar kıymetlendirilir.
• Bunlar orman alanları, tarım alanları, yerleşim yerleri, bataklık, göl,
baraj, tesis, sulu ve kuru dereler, yollar gibi detaylardır.
• Orman tipleri yorumlanır.
• Alanlar rumuzlandırılır.
• Kıymetlendirme ve yorumlama işlemi DVP (Digital Video Plotter)
programı yardımıyla yapılmaktadır.
• Kıymetlendirme stereo olarak gözlük kullanılarak yapılmaktadır.

17
KIYMETLENDİRİLMEKTE OLAN BİR MODEL;

18
19
Ortofotoların üretilmesi;
Ortofotolar hangi 25.000lik paftanın ortofotosunu yapmak istiyorsak O
paftanın dijital fotoğrafları seçilerek ve bu orijinal fotoğraflardan DTM
toplanarak yapılır. 25.000 lik ortofotoda çözünürlük 1 metredir.

Dem Görüntüsü;

Ortofoto Yapımı;

20
Mozaik yapımı;
Ortofoto yapılırken sistem fotoğraf bazında çalıştığı için bir paftanın bütün
olarak kullanılabilmesi için o paftaya ait ortofotolar bir araya getirilir ve
mozaiklenerek bir paftaya ait ortofoto görüntüsü elde edilmiş olur.
Dijital kamerayla çekilmiş fotoğraflarda renk farkı yok denilecek kadar az
olduğu için çok fazla radyometrik düzeltme gerekmemektedir.
Mozaik görüntülerde birden çok görüntü birleştirebilir ve yorumlanabilir.

Mozaik Görüntü;

21
22