Prof. dr hab. inż.

Jerzy Jeznach
Katedra Kształtowania Środowiska
Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska SGGW

INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

Wykład– Zagospodarowanie wód deszczowych

Powodzie deszczowe
Kanalizacja deszczowa

Warszawa, skrzyżowanie ul. Sikorskiego i Wilanowskiej

Kanalizacja deszczowa

Warszawa, okolice ul. Sikorskiego i Wilanowskiej

 Kanalizacja deszczowa

Potok Służewiecki – Wystąpienie wody z brzegów Potoku (na prawy brzeg)

wzdłuż Al. Wilanowskiej w dniu 28.05.2002.
 Kanalizacja deszczowa

Warszawa – ul. Belgradzka

(zdjęcie w kierunku ul. Lasek Brzozowy) w dniu 28.05.2002.
Warszawa
Sandomierz- powódź w 2010 r.
 Boiska piłki nożnej
– Stadion Narodowy Warszawa
Powodzie opadowe – lato 2017 r.
Łódź wiosna 2018 r.
Zalany sad wiosna 2018 r.
Mała retencja wodna
KRAJOBRAZOWE BIOTOPY WODNE
MIKRORETENCJA I INFILTRACJA W SIEDLISKACH OSADNICZYCH NA TERENACH
WIEJSKICH
Zastawka jesionowa
Spowolnienie odpływu
Nawierzchnia umożliwiająca odpływ
Tamy bobrowe
Park Podkowa Leśna
ŚRÓDPOLNE OCZKA WODNE
Zasilanie wód podziemnych
Infiltracja powierzchniowa
Woda deszczowa jest infiltrowana z pokrytej trawą
powierzchni płaskiej.

Teren posiada delikatny spad do środka

obszaru, co umożliwia odprowadzenie wody z
powierzchni utwardzonych i budynków.

www.artfulrainwaterdesign.com
Ogród deszczowy

Obniżenie terenu przeznaczone do przyjmowania,

magazynowania i filtrowania spływającej wody deszczowej, które jest ponadto
zaprojektowane jako obszar specjalnej roślinności.

Ogród deszczowy

www.artfulrainwaterdesign.com Szkic ogrodu deszczowego z podłożem żwirowym

Studnia chłonna

Dół chłonny, dół infiltracyjny

to otwór w gruncie wypełniony
materiałem porowatym
i pokryty wierzchnią warstwą
gleby z roślinnością.

Studnie chłonne stabilizowane kamieniami, pospółką i żwirem (Kampus SGGW)

Elementy przepływowe

Szerokie kanały w kształcie litery U, pokryte roślinnością i lekko

nachylonymi skarpami (1:5) przeznaczonymi do transportu wody przy
ciągach komunikacyjnych.

Swal pokryty trawą (fot. M.B. Jensen) Swal podczas opadów deszczu ( A. Backhaus)
Obiekty przepuszczalne (Wadi)

łączy w sobie funkcję magazynowania i transportu z funkcją infiltracji.

Wadi, osiedle mieszkalne w gminie Apeldoorn, Holandia (fot. A. Boas Berg, 2017)
Wadi przyjazne środowisku
 Wadi

Plan osiedla i zieleni oraz wadi na osiedlu

Elementy przepływowe

Szerokie kanały w kształcie litery U, pokryte roślinnością i lekko

nachylonymi skarpami (1:5) przeznaczonymi do transportu wody przy
ciągach komunikacyjnych.

Swal pokryty trawą (fot. M.B. Jensen) Swal podczas opadów deszczu ( A. Backhaus)
Licheń – zbiornik infiltracyjny
 DZIAŁANIA I ZABIEGI

Zwiększenie zasobów wód Zwiększenie zasobów wody w Poprawa zarządzania zasobami

otwartych dostępnych dla glebie i jej dostępności dla wodnymi i ich dystrybucji w
rolnictwa roślin rolnictwie

Modyfikacja technologii użytkowania Upowszechnianie wiedzy

wody w gospodarstwie i na polu i rozwój świadomości społecznej w
zakresie susz, skutków
i przeciwdziałań
 Zwiększenie zasobów wód otwartych
dostępnych dla rolnictwa

Gromadzenie wody w okresach Zatrzymywanie wody i Utrzymanie w dobrym

jej nadmiaru (okres wiosenny,
nadmierne opady latem) w
lokalnych małych zbiornikach
retencyjnych
spowalnianie odpływu wody w stanie małych cieków
małych ciekach (rowach, mających znaczenie dla
strumieniach) przez rolnictwa
hamowanie odpływu za pomocą
małych budowli piętrzących
 Zwiększenie zasobów wody
w glebie i jej dostępności dla roślin

Technologie uprawy gleby

zwiększające retencję wody w
glebie i stopień jej wykorzystania
przez rośliny:
poprawa stanu fizycznego gleby
spulchnianie gleby
poprawa struktury gleby
zwiększanie zawartości próchnicy
zatrzymywanie wody opadowej na polu
ograniczenie spływów
powierzchniowych
zwiększenie infiltracji
ograniczenie parowania z
powierzchni gleby
zwiększenie aktywnej strefy
korzeniowej poboru wody
Dobór odpowiednich gatunków i Odpowiednie nawożenie i
odmian roślin odpornych na zabiegi melioracyjne
suszę: wspomagające rozwój
silnego systemu
o krótszym okresie wegetacji korzeniowego
o mniejszych potrzebach
wodnych
o głębszym systemie
korzeniowym
ograniczających transpirację
bez ograniczania fotosyntezy
Stosowanie nawodnień
Koncepcja rewaloryzacji zabytkowego stawu na terenie
Rezerwatu Skarpa Ursynowska połączona z koncepcją
zagospodarowania wód opadowych z terenu boisk sportowych

Pałac

ul. Nowoursynowska
ZIELONE DACHY
Zielona ściana – dom, Holandia
Nawadniane ściany
budynków - Sydney
Dach szpitala dziecięcego Erasmus MC Sophia
w Rotterdamie
Dach na Bibliotece Uniwersytetu
Warszawskiego
Dach intensywny „Sfera” Bielsko-Biała
Dach intensywny “Sfera” Bielsko-Biała Polska
Nowy obiekt z widocznym parkingiem oraz z
ażurową, przepuszczalną wodę nawierzchnią
Nowy obiekt z widocznym parkingiem oraz z
ażurową, przepuszczalną wodę nawierzchnią
Zbiornik retencyjny
Nawierzchnia umożliwiająca odpływ
ODWODNIENIA LINIOWE
Odprowadzenie wód deszczowych
Odprowadzenie wód deszczowych
Odprowadzenie wód deszczowych
z dróg leśnych
Odprowadzenie wód deszczowych
Projekt rowu odwadniającego z
uwzględnieniem wód opadowych
Projekt rowu odwadniającego z
uwzględnieniem wód opadowych
Ubezpieczenie rowu odwadniającego
Zabezpieczenie drzew
Zbiornik retencyjny na rzece Sokołówce w Łodzi w roku jego
konstrukcji (2006) i 6 lat później — już z ukształtowaną
roślinnością
Niecka chłonna na terenie otwartym (schemat) i silnie zabudowanym
(zdjęcie), która poza funkcją retencyjną stanowi główny element
architektury krajobrazu na osiedlu w Portland
Zbiornik chłonny wykorzystywany w czasie pogody
suchej jako teren rekreacyjny (schemat) i odbierający
wodę z terenu ulic i parkingu
Przekrój przez studnię chłonną i studnia chłonna w
przydomowym ogrodzie w Bellis, Wynnum Queensland w
Australii
Przekrój przez rów infiltracyjny (schemat) i rów infiltracyjny koło
szpitala Einstein w East Norriton, w Pensylwanii, USA
Rów trawiasty wzdłuż torów tramwajowych w
centrum miasta, Fryburg, Niemcy
Przykład zieleni przyulicznej połączonej z systemem infiltracyjnym,
kaskada roślinności zasilana wodą z dachów, Maynard Avenue Green
Street, Seattle, Waszyngton, Stany Zjednoczone
Sekwencyjny system sedymentacyjno-biofiltracyjny — schemat
i jego pilotażowe wdrożenie na rzece Sokołówce w Łodzi

strefa
strefa intensywnych
intensywnej procesów
sedymentacji biogeochemicznych strefa
biofiltracyjna
Strefa buforowa z barierą biogeochemiczną do podczyszczania
wód odprowadzanych bezpośrednio do zbiornika wodnego —
schemat i przykład pilotażowego zastosowania na stawach w
Arturówku w Łodzi
Dziękuję Państwu
za uwagę.