12

Filipino sa Piling Larang

(Tech-Voc)
Unang Markahan – Modyul 2:
Iba’t Ibang Anyo ng Sulating Teknikal-
Bokasyunal: Kahulugan, Kalikasan,
at Katangian

ii
ALAMIN

Iba’t Ibang Anyo ng Sulating Teknikal -

Bokasyunal: Kahulugan, Kalikasan, at Katangian

MGA KASANAYANG
PAMPAGKATUTO

1. Nakapagsasagawa ng panimulang pananaliksik kaugnay sa kahulugan,

kalikasan at katangian ng iba’t ibang anyo ng sulating teknikal-
bokasyunal (CS_FTV11/12EP-Od-f-42)

PANIMULA

Magandang araw! Kumusta? Sa araw na ito ay may kawili-wiling

paksa na naman tayong tatalakayin. Tiyak kong makatutulong ito sa iyo
lalo pa’t hangad mo ang maging isang matagumpay na propesyunal sa
hinaharap. At ang daan tungo sa pagiging isang propesyunal ay may
kaakibat na mga gawain partikular na ang gawaing pagsulat gaya ng
business reports, flyers, memorandum, at iba pa.
Kaya sa modyul na ito, gagabayan ka kung paano
makapagsasagawa ng isang mahusay na anyo ng sulating
teknikalbokasyunal upang mas mahubog ang iyong kakayahan at
kasanayan, at gawin kang mas handa sa pagharap sa mga
mapaghamong mundo.
 Halina’t simulan na nating lakbayin ang mundo ng teknikalbokasyunal na
sulatin!

MGA LAYUNIN

Sa katapusan ng yul
modna ito, inaasahan naay:
ikaw
1. Nakasusuri ang konsepto at kalikasan ng isang mga anyo ng sulating
teknikal
-bokasyunal ayon sa kahulugan,
kalikasan, at katangian
2. Nakasasagawa ng isangpanimulangpananaliksik
sa pamamagitan ng
pagsusuri kaugnay sa kahulugan, kalikasan, at katangian ng isang anyo
ng sulating teknikal
-bokasyunal
3. Naisasagawa nang may ka wilihan ang mga gawain kaugnay anyo ng
sulating teknikal
-bokasyunal

SUBUKI
N

PANIMULANG
PAGTATAYA

I. Panuto: Basahin at unawain ang bawat aytem sa ibaba. Piliin ang tamang
kaisipan na kukumpleto sa bawat pangungusap. Isulat ang titik ng tamang sagot
sa iyong kuwaderno.

1. Ang teknikal-bokasyunal na pagsulat ay naglalayong magbahagi ng

impormasyon at manghikayat sa ______________.
A. manonood C. mag-aaral
 B. mambabasa D. mananaliksik

2. Karamihan sa mga teknikal na pagsulat ay tiyak at tumpak lalo na sa

pagbibigay ng ________________.
A. impormasyon C. detalye
B. panuto D. gabay

3. Mahalaga ring panatilihin ang pagiging payak, maiksi, at tiyak ng

pagkakabuo ng mga ilalagay sa manwal upang maiwasan ang
___________________.
A. kalituhan ng mga mambabasa
B. kaguluhan sa isip ng mga mag-aaral
C. kakulangan sa impormasyon
D. karaniwang pagkakamali

4. Katulad ng iba pang uri ng liham, ang mga sumusunod ang tinataglay na
mga bahagi ng isang liham pangnegosyo maliban sa isa.
A. bating pangwakas C. katawan ng liham
B. lagda D. dagdag sulat

5. Karaniwang nagtataglay ng mga larawan ang mga flyers upang higit na

makita ang ______________________. Makulay rin ang mga ito na
posibleng makatulong na makahikayat sa mga potensyal na gagamit o
susubok sa isang bagay na iniaalok o ipinaabot sa mas nakararami.
A. pagiging matibay ng isang produkto
B. biswal na katangian ng isang produkto
C. logo na ginagamit ng isang produkto
D. kakaibang branding ng isang produkto

II. Panuto: Baahin at unawain ang bawat kaisipan sa ibaba. Isulat ang TAMA kung
wasto ang pahayag at MALI naman kung hindi wasto.

1. Maaaring magtaglay ng mga ilustrasyon ang isang manwal.

2. Nagsasaad ng panuntunan, kalakaran, at proseso ang isang manwal.
3. Hindi kailangan ng talaan ng nilalaman sa isang manwal.
4. Iisa lamang ang pormat na ginagamit sa pagsulat ng liham.
5. Hindi mahalaga ang paglalagay ng petsa kung susulat ng liham-pangnegosyo.

III. Panuto: Punan ang patlang ng wastong sagot upang mabuo ang mga pahayag.
Isulat sa iyong kuwaderno ang tamang sagot.
1. Ang flyer / leaflet at brochure ay ilang mga halimbawa ng ________________.
2. Isa sa mga pangunahing layunin ng pagsulat ng flyer ang _______________ ng
mga mamimili.
3. Ang _______________ ay kadalasang binubuo lamang ng isang pahinang
nagtataglay ng impormasyon tungkol sa isang produkto o serbisyo.
4. Ang _______________ ay kalimitang mas mahabang uri ng promotional
material at may pagkakahati-hati ng mga impormasyong nakalagay rito.
5. Naglalaman ang ______________ ng mas kakaunting teksto at mas nakatuon
sa larawan o ibig iparating na mensahe sa biswal na paraan.

Mahusay! Napagtagumpayan mo
ang unang hamon na inihanda para sa
iyo. Ngayon ay sisimulan na natin ang
isang makabuluhang talakayan upang
maging kawili
-wili ang iyong karanasan
sa araw na ito.

TUKLASIN

GAWAIN 1

Panuto: Punan ng tamang kaisipan ang mga blangkong kahon hinggil sa mga paraan sa
paghahanap ng trabaho.
 Mga paraan sa
paghahanap ng trabaho

SURIIN

PAGSUSURI

Mga tanong:
1. Kumusta ang iyong karanasan sa gawain 1? Ang mga nailista mo bang
mga paraan ang karaniwang ginagawa ng mga naghahanap ng
trabaho?
2. Sa tingin mo, makakahanap ka kaya ng trabaho kung susundin mo ang
mga paraan na iyong nailista?
3. Paano kaya makatutulong sa iyo ang gawaing iyong isinagawa sa
pagkatuto mo sa bagong paksang ating tatalakayin?
 PAGYAMANIN

PAGLALAHAD

Kung ikaw ay naghahangad na maging isang matagumpay na propesyunal,

mahalagang malaman mo ang tungkol sa teknikal-bokasyonal na pagsulat. Kaya
simulan na natin ang talakayan.

Alam mo ba na…

Ang teknikal-bokasyonal na pagsulat ay komunikasyong pasulat sa

larangang may espesyalisadong bokabularyo tulad ng agham, inhenyera,
teknolohiya, at agham pangkalusugan. Karamihan sa mga teknikal na pagsulat ay
tiyak at tumpak lalo na sa pagbibigay ng panuto. Ito ay payak dahil ang hangarin
nito ay makalikha ng teksto na mauunawaan at maisasagawa ng karaniwang tao.
Mahalaga na ang bawat hakbang ay mailarawan nang malinaw, maunawaan at
kumpleto ang ibinibigay na impormasyon. Mahalaga rin ang katumpakan, pagiging
walang kamaliang gramatikal, walang pagkakamali sa bantas at may angkop na
pamantayang kayarian. Ang teknikal na pagsulat ay naglalayong magbahagi ng
impormasyon at manghikayat sa mambabasa. Ito rin ay naglalahad at
nagpapaliwanag ng paksang-aralin sa malinaw, obhetibo, tumpak, at di-emosyonal
na paraan. Ito rin ay gumagamit ng deskripsyong ng mekanismo, deskripsyon ng
proseso, klaripikasyon, sanhi at bunga, paghahambing at pagkakaiba, analohiya at
interpretasyon. Gumagamit din ito ng mga teknikal na bokabularyo maliban pa sa
mga talahanayan, grap, at mga bilang upang matiyak at masuportahan ang talakay
tekswal.

Dagdag pa nito, napakahalaga rin ng teknikal-bokasyonal na pagsulat sa

paraan ng pagsulat at komunikasyon para sa propesyunal na pagsulat tulad ng ulat
panlaboratoryo, mga proyekto, mga panuto, at mga dayagram. Ang teknikal na
pagsulat ay mahalagang bahagi ng industriya dahil dito ay nagbibigay ng
mahalagang dokumentasyon sa gamit at aplikasyon ng mga produkto at
paglilingkod sa bawat industriya. Malaki rin ang naitutulong sa paghahanda ng mga
teknikal na dokumento para sa kaunlaran ng teknolohiya upang mapabatid ito nang
mas mabilis, episyente, at produktibo.

Hango mula sa: https://bit.ly/2Pd0aE8

Mga Halimbawang Anyo ng Sulating Teknikal-Bokasyunal

1. Manwal

Karaniwang naglalaman ang isang manwal ng iba’t ibang impormasyon hinggil

sa isang produkto, kalakaran sa isang organisasyon o samahan o kaya’y mga
detalyeng naglilinaw sa proseso, estruktura, at iba pang mga detalyeng
nagsisilbing gabay sa mga magbabasa nito. Komprehensibo ang nilalaman ng
isang manwal dahil naglalayon itong magpaliwanag at maglahad ng mga
impormasyon tungkol sa isang bagay o paksa. Kalimitang nakaayos nang
pabalangkas ang mga nilalaman ng isang manwal na makikita sa talaan ng mga ito
at pormal ang ginagamit na wika. Maaari din namang magtaglay ng mga larawan o
di kaya’y tsart ang isang manwal upang maging higit na maliwanag ang paglalahad
ng mga impormasyon, gayundin ng mga salitang teknikal kung hinihingi ng
pangangailangan. Dagdag pa rito, maaari ding magtaglay ng apendise o indeks
ang mga manwal.

Mahalaga ring tandaan ang mga sumusunod:

• Ang manwal ay isang libro ng impormasyon o mga tuntunin.
• Sa pagsulat ng manwal, mahalagang panatilihin ang pagiging tiyak sa kung para
kanino ang manwal, kung sino-sino ang mga gagamit nito.
• Mahalaga ring panatilihin ang pagiging payak, maiksi, at tiyak ng pagkakabuo ng
mga ilalagay sa manwal upang maiwasan ang kalituhan ng mga mambabasa.
• Mahalagang bigyang-halaga ang nilalaman ng manwal, kung ano ang
pangunahing paksang tinatalakay nito.
• Kalimitang binubuo ang manwal ng pamagat nito na siyang maglilinaw kung
tungkol saan ang manwal. Mayroon din itong talaan ng nilalaman kung saan
nakalahad ang mga nilalaman ng manwal. Kadalasang nagtataglay rin ito ng
panimula upang

2. Liham-Pangnegosyo

Sa gitna ng makabagong teknolohiya ay hindi naman dapat isantabi ang

kaalaman sa pagsulat ng liham. Isa sa mga uri nito ay ang liham-pangnegosyo na
kalimitang ginagamit sa korespondensiya at pakikipagkalakalan. Katulad ng iba
pang uri ng liham, tinataglay rin nito ang mga bahagi gaya ng ulong-sulat, petsa,
patunguhan, bating pambungad, katawan ng liham, bating pangwakas, at lagda.
Nakatuon ang liham-pangnegosyo sa mga transaksiyon sa pangangalakal katulad
ng pagkambas ng halaga ng mga produkto o kaya’y liham ng kahilingan at liham
pag-uulat. Pormal ang paggamit ng wika sa ganitong uri ng liham. Maaari ring
magtaglay ng kalakip ang mga nasabing halimbawa.

Mahalaga ring tandaan ang mga sumusunod:

• Ang liham o sulat ay nagtataglay ng mga impormasyon para sa patutunguhan.

Isinusulat ito ng isang indibidwal na may nais iparating sa pagpapadalhan ng
liham.
• Nag-iiba-iba ang paraan ng pagkakasulat ng liham batay sa kung ano ang
layunin nito kung kaya’t maraming iba’t ibang uri ng liham. Isa na rito ang
lihampangnegosyo.
• Sa pagsulat ng liham-pangnegosyo, mahalagang tiyakin kung ano ang layunin
nito
• Maaari itong maging isang liham kahilingan, liham pag-uulat, liham pagkambas,
subskripsiyon, pag-aaplay, pagtatanong, atbp.
• Mahalagang bigyang-halaga ang nilalaman ng liham-pangnegosyo at ang iba’t
ibang bahagi nito.
• Kalimitang binubuo ang liham-pangnegosyo ng ulong-sulat na siyang
nagtataglay ng ahensiya o institusyong pagmumulan ng liham; petsa kung kailan
isinulat ang liham;patunguhan o kung kanino ipadadala ang liham;bating
pambungad para sa pagbibigyan ng liham; katawan ng liham na siyang
naglalaman ng pinakapunto ng liham; bating pangwakas para sa padadalhan ng
liham; at lagda ng nagsulat ng liham.
• Pormal ang paggamit ng wika sa pagsusulat ng liham-pangnegosyo at maaaring
kakitaan ng mga salitang teknikal na kinakailangan sa isang partikular na
trabaho.

2. Flyers/leaflets at promo materials

Kalimitang ipinamumudmod ang mga flyers/leaflets at promo materials upang

makahikayat sa mga tagatangkilik ng isang produkto o serbisyo. Bukod pa rito,
nagbibigay impormasyon din ang mga materyales na ito para sa mga mamimili o kung
sinumang makababasa ng mga ito. Kapansin- pansin din ang pagiging tiyak at direkta
ng mga impormasyong nakasulat sa mga ito. Hindi maligoy ang pagkakasulat at
impormatibo sa mga mambabasa. Ilan sa mga kadalasang nilalaman ng mga
flyers/leaflets at promo materials ay mga katanungan at kasagutan hinggil sa produkto
o ang mga batayang impormasyong may kinalaman dito.
Karaniwan ding nagtataglay ng mga larawan ang mga ito upang higit na makita ang
biswal na katangian ng isang produkto, makulay rin ang mga ito na posibleng
makatulong na makahikayat sa mga potensyal na gagamit o susubok sa isang bagay
na iniaalok o ipinaabot sa mas nakararami. Posible ring makita ang ilang mga
detalyeng may kinalaman sa pagkontak sa mga taong nasa likod ng pagbuo ng mga
nasabing materyales gayundin ang kanilang logo. May mga pagkakataon ding
pumapasok ang paglalaro sa mga salita at iba pang pakulo sa paglikha ng mga flyers
at promo materials upang higit na tumatak sa mga mamimili ang pangalan o kaya’y iba
pang impormasyon hinggil sa isang produkto o serbiyo. Makikita ito halimbawa sa
kanilang mga tag line.

Mga Gawain

Panuto: Tingnan ang mga halimbawang flyers. Suriin ang nilalaman na nakapaloob
sa flyers gamit ang nakalaang pormat.
Flyer 1

https://bit.ly/39Q6omT

Flyer 2

https://bit.ly/2D3PBRF

Flyer 1
Ugnayan ng mga
Nilalaman larawan at nilalaman Layunin ng flyer
Flyer 2
Ugnayan ng mga
Nilalaman larawan at nilalaman Layunin ng flyer
 ISAISIP

Mahalagang tandaan na ang

teknikal-bokasyonal na pagsula t ay
isang kakayahan na dapat mong
malinang at matutuhan. Malaki ang
naitutulong nito sa paghahanda sa
iyong sarili tungo pagiging
matagumpay na indibidwal sa larangan
na iyong tatahakin. Dagdag pa nito,
napakahalaga rin ng teknikal-
bokasyonal na pagsulat sa paraan ng
pagsulat at komunikasyon para sa
propesyunal na mga pangangailangan.

ISAGAWA

PAGLALAPAT

Panuto: Panuto: Basahin ang isang halimbawang liham pangnegosyo. Tukuyin

ang kahulugan, katangian, at mga bahagi nito sa pamamagitan ng
pananaliksik at pagsusuri. Kopyahin ang inihandang pormat para sa
gagawing pagsusuri.
 Liham Kahilingan
(Letter of Request)
Republika ng Pilipinas
Kagawaran ng Pagsasaka Kawanihan ng Pangisdaan at Yamang Tubig

860 Quezon Avenue, Lungsod Quezon, Metro Manila 1103

Tel.No. 372-50-57 • 372-5042
FaxNo. 372-50-48 • 372-50-61

4 Mayo 2004

Kgg. ELISEA G. GOZUN

Kalihim Kagawaran ng Kapaligiran at Likas na Yaman
Visayas Avenue, Diliman
Lungsod Quezon

Mahal na Kalihim:

Ipagdiriwang po natin ang “FARMERS’ and FISHERFOLK’S MONTH” ngayong

Mayo 2004. Bahagi ng pagdiriwang ay para sa Kawanihan ng Pangisdaan at
Yamang Tubig (BFAR), Pangasiwaan sa Pagpapaunlad ng Pangisdaan sa Pilipinas
(PFDA) at Proyekto sa Pangangasiwa ng Yamang Isda (FRMP) na maging
punong-abala ng “Fisheries Day Program” sa 19 Mayo 2004.

Ang aming tanggapan ay naghahanda ng ilang gawaing lalahukan ng

mahahalagang tauhan sa larangan ng industriya ng agri-aqua—ang mga
magsasaka at mangingisda. Tampok sa mga gawain bukod sa iba pa ay ang
demonstrasyon sa pagluluto ng isda, paligsahan sa paglulutong tilapia fillet,
paghuling tilapia sa tangke, karera ng hito, at paligsahan sa karera ng 150
alimango (mudcrab). Magsasagawa rin ng mga Lektyur/Seminar/Fisheries Clinique
sa aquaculture, pagdaragdag ng halaga pagkaani, at mga teknik sa pangingisda.

Kaugnay nito, hinihiling naming magamit ang isang bahagi ng lugar sa Ninoy
Aquino Parks and Wildlife, gayon din ang Gazebo Reception Hall para sa mga
binanggit sa itaas na gawain sa North Avenue, Lungsod Quezon sa 19 Mayo 19,
2004, 5:30 nu–6:00 nh.

Malaki pong karangalan sa aming pagdiriwang ang inyong pagdalo bilang isa sa
aming mga panauhing pandangal. Mataimtim kaming umaasa na ang aming
kahilingan ay bibigyan ninyo ng paborableng aksiyon. Maraming salamat sa pabor
na ito at sa mga nauna pa.

Matapat na sumasainyo
(Lgd)
MALCOLM I. SARMIENTO JR.
Direktor

KAHULUGAN KATANGIAN MGA BAHAGI

Ayon sa iyong Ayon sa iyong Ayon sa iyong
pagsusuri…. pagsusuri…. pagsusuri….

Ano ang liham Ano-ano ang mga Ano-ano ang mga

kahilingan? katangian ng isang bahagi ng isang liham
liham kahilingan? kahilingan?

Pamantayan sa Pagtataya

1. Kaugnayan at Kawastuan ng Sagot ----------------- 10 puntos

2. Organisasyon ng Kaisipan ----------------------------- 15 puntos
3. Kawastuhang Panggramatika ------------------------- 10 puntos
 KABUUAN 35 PUNTOS

KARAGDAGANG
GAWAIN

PAGPAPAYAMAN

Panuto: Sagutin ang mga katanungan na nasa ibaba. Isulat ang sagot sa isang
buong papel.

1. Bakit mahalagang matutuhan ang teknikal-bokasyunal na pagsulat?

2. Sa paanong paraan ito makatutulong sa iyo upang maging matagumpay
na propesyunal sa hinaharap?
3. Sa tingin mo, magiging madali ba ang mga pangangailangang
propesyunal kung gagamitin mo ang iyong kakayahan sa
teknikalbokasyunal na pagsulat?

REFLEKSIYON

Ang husay mo! Ngayon upang subukin ang natutuhan mo sa araling ito,
dudugtungan mo lamang ang nasa kahon upang makabuo ng makabuluhang
pahayag. Tandaan na ang itatala mo ay ang mga konseptong may kaugnayan sa
modyul na ito.

Nang dahil sa araling tinalakay, nalinang ang kakayahan ko na…

_____________________________________________________________________
 _____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
________

TAYAHIN

PANGWAKAS NA
PAGTATAYA

I. Panuto: Basahin at unawain ang bawat aytem sa ibaba. Piliin ang tamang
kaisipan na kukumpleto sa bawat pangungusap. Isulat ang titik ng tamang sagot
sa iyong kuwaderno.

1. Mahalaga ring panatilihin ang pagiging payak, maiksi, at tiyak ng

pagkakabuo ng mga ilalagay sa manwal upang maiwasan ang
___________________.
A. kalituhan ng mga mambabasa
B. kaguluhan sa isip ng mga mag-aaral
C. kakulangan sa impormasyon
D. karaniwang pagkakamali

2. Karaniwang nagtataglay ng mga larawan ang mga flyers upang higit na

makita ang ______________________. Makulay rin ang mga ito na
posibleng makatulong na makahikayat sa mga potensyal na gagamit o
susubok sa isang bagay na iniaalok o ipinaabot sa mas nakararami.
A. pagiging matibay ng isang produkto
B. biswal na katangian ng isang produkto
C. logo na ginagamit ng isang produkto
D. kakaibang branding ng isang produkto

3. Karamihan sa mga teknikal na pagsulat ay tiyak at tumpak lalo na sa

pagbibigay ng ________________.
 A. impormasyon C. detalye
B. panuto D. gabay

4. Katulad ng iba pang uri ng liham, ang mga sumusunod ang tinataglay na
mga bahagi ng isang liham pangnegosyo maliban sa isa.
A. bating pangwakas C. katawan ng liham
B. lagda D. dagdag sulat

5. Ang teknikal-bokasyunal na pagsulat ay naglalayong magbahagi ng

impormasyon at manghikayat sa ______________.
A. manonood C. mag-aaral
B. mambabasa D. mananaliksik

II. Panuto: Baahin at unawain ang bawat kaisipan sa ibaba. Isulat ang TAMA kung
wasto ang pahayag at MALI naman kung hindi wasto.

1. Hindi kailangan ng talaan ng nilalaman sa isang manwal.

2. Iisa lamang ang pormat na ginagamit sa pagsulat ng liham.
3. Hindi mahalaga ang paglalagay ng petsa kung susulat ng liham-pangnegosyo
4. Maaaring magtaglay ng mga ilustrasyon ang isang manwal.
5. Nagsasaad ng panuntunan, kalakaran, at proseso ang isang manwal.

III. Panuto: Punan ang patlang ng wastong sagot upang mabuo ang mga pahayag.
Isulat sa iyong kuwaderno ang tamang sagot.

1. Ang _______________ ay kadalasang binubuo lamang ng isang pahinang

nagtataglay ng impormasyon tungkol sa isang produkto o serbisyo.

2. Ang _______________ ay kalimitang mas mahabang uri ng promotional

material at may pagkakahati-hati ng mga impormasyong nakalagay rito.

3. Naglalaman ang ______________ ng mas kakaunting teksto at mas nakatuon

sa larawan o ibig iparating na mensahe sa biswal na paraan.

4. Ang flyer / leaflet at brochure ay ilang mga halimbawa ng ________________.

5. Isa sa mga pangunahing layunin ng pagsulat ng flyer ang _______________ ng

mga mamimili.