A.

Wika, Katuturan, at Katangian

Ang wika ay maaaring tumutukoy sa kakahayan ng tao na mag-angkin at
gumagamit ng mga komplikadong sistemang pangkomunikasyon, o sa ispesipikong
pagkakataon ng nasabing komplikadong sistemang pangkomunikasyon. Bilang isang
pangkalahatang konsepto, ang wika ay tumutukoy sa kognitibong pakulti na
nagbibigay-kakayahan sa mga tao upang matuto at gumamit ng mga sistema ng
komplikadong komunikasyon. Ang salitang Ingles na language ay mula sa Latin na
lingua na ang ibig sabihin ay dula. Ang metaporikal na relasyon ng mga wika at dila
ay umiiral sa maraming wika at patunay ito sa historical na pagkaprominente ng
sinasalitang wika.
Ang mga eksperto sa wika ay may kaniya-kaniyang pagpapakahulugan sa wika
bilang isang pangkalahatang konsepto man o bilang isang ispesipikong lingguwistik
na konsepto. Panisinin at talakayin natin ang ilan sa mga ito.
Ayon kay Webster (1974) ang wika ay isang sistema ng komunikasyon sa
pagitan ng mga tao sa pamamagitan ng mga pasulat o pasalitang simbolo.
Ayon naman kay Hill (sa Tumangan, et al.,2000) sa kanyang papel na “What is
Language?” wika ang pangunahing at pinakelaboreyt na anyo ng simboloking gawaing
pantao. Ang mga simbolong ito ay binubuo ng mga tunog na nililikha ng mga aparato
sa pagsasalita at isinasaayos sa mga klase at patern na lumilkha sa isang komplikado
at simetrikal na estruktura.
Halos gayon din ang kahulugang ibinigay ni Gleason (sa Tumangan, et al.,
2000) sa wika. Ayon sa kanya, ang wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang
tunog na pinipili at isinasaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng mga taong
kabilang sa isang kultura.
Mula sa mga katuturang nabanggit, mahahango natin ang mga pangunahing at
unibersal na katangian ng wika na tatalakayin sa mga sumusunod na talataan.

1. Ang wika ay masistemang balangkas. Lahat ng wika sa daigdig ay sistematikong

nakasaayos sa isang tiyak na balangkas. Walang wika ang hindi nakaayon sa
balangkas na ito
2. Ang wika ay sinasalitang tunog. Hindi lahat ng tunog ay may kahulugan. Sa tao,
ang pinakamahulugang tunog na nilikha natin at kung gayo’y kasangkapan ng
pagkakatao ay ang tunog na sinasalita.
3. Ang wika ay pinipili at isinasaayos. Sa lahat ng pagkakataon, pinipili natin ang
wikang gagamitin. Madalas, ang pagpili ay nagaganap sa ating subconscious at
magkaminsan ay ating conscious na pag-iisip. Bakit lagi nating pinipili ang wikang
hindi nauunawaan ng ating kausap.
4. Ang wika ay arbitraryo. Kung ipinapalagay na ang wika ay arbitraryo, ano ang
paliwanag sa pahayag na ito. Ayon kay Archibald A. Hill (sa Tumangan, et al., 2000)
just that the sounds of speech and their connection with entities of experience are
passed on to all members of any community by older members of that community.
Kung gayon, ang isang taong walang ugnayan sa isang kumonidad ay hindi
matututong magsalita kung paanong ang mga naninirahan sa komunidad na iyon ay
nagsasalita sapagkat ang esensya ng wika ay panlipunan.
5. Ang wika ay ginagamit. Ang wika ay kasangkapan sa kumonikasyon at katulad ng
iba pang kasangkapan, kailangang patuloy itong ginagamit. Ang isang kasangkapang
hindi na ginagamit ay nawawalan na ng saysay. Gayon din ang wika,. Idagdag pa na
kapag ang wika ay hindi na ginagamit, ito ay unti-unting mawawala at tuluyang
mamamatay. Ano ang saysay ng patay na wika? Wala.
6. Ang wika ay nakabatay sa kultura. Paanong nagkaiba-iba ang mga wika sa
daigdig? Ang sagot, dahil sa pagkakaiba-iba ng mga kultura ng mga bansa at sa mga
pangkat. Ito ang paliwanag kung bakit may mga kaisipan sa isang wika ang walang
katumbas sa ibang wika sapagkat wala sa kultura ng ibang wika ang kaisipang iyon
ng isang wika.
7. Ang wika ay nagbabago. Dinamiko nag wika. Hindi ito maaaring tumangging
magabago. Ang isang wikang stagnant ay maari ring mamatay tulad ng hindi
paggamit niyon. Paano nagbabago ang wika? Ang isang wika ay maaaring
nadaragdagan ng mga bagong bokabularyo. Bunga ng pagiging malikhain ng mga tao,
maaaring sila ay nakalilikha ng mga bagong salita.