Μελωδικά και Αρμονικά Διαστήματα

Μελωδικά διαστήματα λέγονται αυτά που οι νότες τους ακούγονται διαδοχικά, δηλαδή η μία
μετά την άλλη. Τα μελωδικά διαστήματα μπορούμε να τα τραγουδήσουμε με τη φωνή μας
αλλά και να τα παίξουμε σε κάποιο μουσικό όργανο.

Αρμονικά διαστήματα λέγονται αυτά που οι νότες τους ακούγονται ταυτόχρονα (μαζί) και
γράφονται η μία πάνω από την άλλη. Τα αρμονικά διαστήματα μπορούμε να τα παίξουμε σε
μουσικά όργανα αλλά δεν μπορούμε να τα τραγουδήσουμε.

Τα αρμονικά διαστήματα χωρίζονται σε σύμφωνα και διάφωνα.

Τα σύμφωνα χωρίζονται σε τελείως σύμφωνα και σε ατελώς σύμφωνα. Τα τελείως
σύμφωνα είναι εκείνα που μας δίνουν ένα ολοκληρωμένο άκουσμα. Τα διαστήματα αυτά
είναι: 1ης καθαρά, 4ης καθαρά, 5ης καθαρά και 8ης καθαρά. Τα ατελώς σύμφωνα είναι
εκείνα που μας δίνουν μερική αυτοτέλεια, χωρίς να μας δημιουργούν με το άκουσμα τους ένα
πραγματικό τέλος. Τα διαστήματα αυτά είναι: 3ης μικρά, 3ης μεγάλα, 6ης μικρά και 6ης
μεγάλα.
Τα διάφωνα διαστήματα είναι εκείνα που δεν ακούγονται ευχάριστα. Δημιουργούν μεταξύ
των νοτών που τα αποτελούν μία διαφωνία και ζητούν την κλασική λύση, δηλαδή να λυθούν
σε ένα σύμφωνο διάστημα. Τα διαστήματα αυτά είναι τα 2ας και 7ης μικρά και μεγάλα, όλα
τα αυξημένα και ελαττωμένα.
Ακρόαση: το έργο του Μπάρτοκ: https://www.youtube.com/watch?v=yCF-mr1SlKg
Piano. Bagatelles Op6. II- Allegro Giocoso. Partitura. Audición
Στα 10 κιόλας πρώτα δευτερόλεπτα ακούμε τα διάφωνα διαστήματα που σχηματίζουν
διαστήματα 2ας.
Τα διάφωνα διαστήματα έχουν την ανάγκη να λυθούν σε ένα σύμφωνο διάστημα.
Ας δούμε τις κυριότερες λύσεις των διάφωνων διαστημάτων.
Διαστήματα δευτέρας: Το διάστημα 2ας μεγάλο λύνεται στο 3ης Μεγάλο ή 3ης μικρό. Το
διάστημα 2ας μικρό λύνεται στο 3ης μικρό. Το διάστημα 2ας αυξημένο λύνεται στο 3ης
Μεγάλο ή 4ης Καθαρό.
Διαστήματα τρίτης και τετάρτης: Το διάστημα 3ης ελαττωμένο λύνεται στο 1ης καθαρό. Το
διάστημα 4ης αυξημένο λύνεται στο 6ης Μεγάλο ή 6ης μικρό. Το διάστημα 4ης ελαττωμένο
λύνεται στο 3ης μικρό.

Διαστήματα πέμπτης και έκτης . Το διάστημα 5ης αυξημένο λύνεται στο 6ης Μεγάλο. Το
διάστημα 5ης ελαττωμένο λύνεται στο 3ης Μεγάλο ή 3ης μικρό. Το διάστημα 6ης αυξημένο
λύνεται στο 8ης καθαρό.

Διαστήματα 7ης
Το διάστημα 7ης Μεγάλο λύνεται στο 6ης Μεγάλο.
Το διάστημα 7ης μικρό λύνεται στο 6ης Μεγάλο ή 6ης μικρό.
Το διάστημα 7ης ελαττωμένο λύνεται στο 5ης καθαρό.

Γενικός κανόνας: Αν υπάρχει αρμονικό διάστημα (διάφωνο) με νότα που έχει δίεση, αυτή η
νότα υποχρεωτικά πρέπει να λυθεί με ημιτόνιο προς τα πάνω.
Αν υπάρχει αρμονικό διάστημα διάφωνο με ύφεση, αυτή η νότα έχει την τάση να λυθεί με
ημιτόνιο προς τα κάτω.