CHÖÔNG 7

AÙP LÖÏC ÑAÁT LEÂN TÖÔØNG CHAÉN

A. TOÙM TAÉT LYÙ THUYEÁT

7.1. AÙp löïc thuûy tónh

 AÙp löïc nöôùc taùc duïng leân töôøng ôû ñoä saâu z
w z z
pw   w z
w z
w z
 Toång aùp löïc nöôùc taùc duïng leân töôøng
w z
1 H
Pw  w H2 w z
2 Pw
ñaët caùch chaân töôøng 1 ñoaïn H/ 3
H/3
7.2. AÙp löïc ñaát tónh
w H
 AÙp löïc ñaát tónh taïi ñoä saâu z
Hình 7.1 AÙp löïc thuûy tónh
p0   h  K 0 v
vôùi K0  heä soá aùp löïc ngang cuûa ñaát ôû traïng thaùi tónh (xem Chöông 2)
 v    z  öùng suaát coù hieäu theo phöông ñöùng do troïng löôïng baûn thaân


f =  tan + c



v
c
K0v

O K0 v v v

Hình 7.2 AÙp löïc ñaát tónh

7.3. AÙp löïc ngang cuûa ñaát theo lyù thuyeát Rankine
Moät töôøng chaén ñaát xoay xung quanh chaân töôøng nhö treân hình 7.3. Xeùt 2 phaân toá
ñaát A vaø B phía sau vaø phía tröôùc töôøng. ÖÙng suaát coù hieäu theo phöông ñöùng cuûa 2 phaân
toá A vaø B khoâng thay ñoåi, tuy nhieân öùng suaát coù hieäu theo phöông ngang cuûa phaân toá A
seõ giaûm trong khi phaân toá B seõ taêng. Bieåu dieãn traïng thaùi öùng suaát cuûa phaân toá A vaø B
baèng 2 voøng troøn öùng suaát Mohr leân ñoà thò vôùi ñöôøng söùc choáng caét cuûa ñaát. ÖÙng suaát coù
hieäu theo phöông ngang cuûa phaân toá A seõ giaûm daàn vaø phaân toá B seõ taêng daàn ñeán khi
chaïm ñöôøng söùc choáng caét. Traïng thaùi öùng suaát cuûa phaân toá A vaø B ñöôïc goïi laø traïng
thaùi öùng suaát chuû ñoäng vaø bò ñoäng theo Rankine (1857).

1
 K (heä soá aùp löïc ñaát)

Kp
x

x

Chuû ñoäng
B
H
Bò ñoäng K0

Ka

x/H

Hình 7.3 Chuyeån vò phaùt sinh aùp löïc ñaát chuû ñoäng vaø bò ñoäng

7.3.1. AÙp löïc ñaát chuû ñoäng

 v

Kav
f = c +  tan
Vuøng ñaát
chuû ñoäng

Maët tröôït Ⓐ
A



c
450 + /2 450 + /2

O Kav K0 v v v

Höôùng dòch chuyeån cuûa töôøng

Loä trình phaùt sinh aùp löïc ñaát chuû ñoäng

Hình 7.4 Cô cheá phaùt sinh aùp löïc ñaát chuû ñoäng
 Tröôøng hôïp löng töôøng thaúng ñöùng, maët ñaát sau löng töôøng naèm ngang, boû qua ma
saùt giöõa ñaát vaø löng töôøng thì aùp löïc ñaát chuû ñoäng taïi ñoä saâu z
pa  K a v  2c K a
  
vôùi K a  tan 2  450    heä soá aùp löïc ngang chuû ñoäng
 2
 v    z  öùng suaát coù hieäu theo phöông ñöùng taïi ñoä saâu z
Khi neàn ñaát coù nöôùc ngaàm vaø aùp löïc phaân boá ñeàu treân maët ñaát thì aùp löïc ñaát chuû
ñoäng ñöôïc tính theo coâng thöùc

2
 pa  K a v  2c K a  K a q  pw
vôùi q  aùp löïc phaân boá treân maët ñaát
pw  aùp löïc nöôùc
Maët tröôït cuûa khoái ñaát chuû ñoäng sau löng töôøng hôïp vôùi maët phaúng naèm ngang moät
goùc a
 
a  
4 2
 Tröôøng hôïp maët ñaát naèm nghieâng goùc , löng töôøng nghieâng goùc  vaø ñaát sau löng
töôøng laø ñaát rôøi thì toång aùp löïc ñaát chuû ñoäng
1
Pa  Ka H2
2
cos    1  sin 2    2 sin   cos  a
Ka 

cos2  cos   sin 2    sin 2  
   1  sin  
vôùi a     sin 1  
4 2 2 2  sin   
vaø toång aùp löïc ñaát chuû ñoäng Pa hôïp vôùi phaùp tuyeán löng töôøng 1 goùc
 sin   sin  a 
 a  tan 1  
 1  sin   cos  a 

+

W cos()
+ H= H0
cos cos
Pa
a
H H0

H/3

a

Hình 7.5 AÙp löïc ñaát chuû ñoäng theo lyù thuyeát Rankine cho töôøng trôn laùng, maët ñaát vaø
löng töôøng nghieâng

Khi löng töôøng thaúng ñöùng,  = 0 thì

 cos   cos2   cos2   
K a  cos   
 cos   cos2   cos2   
 

7.3.2 AÙp löïc ñaát bò ñoäng

3
 v

Kpv f = c +  tan

Vuøng ñaát bò ñoäng

Ⓑ
Maët tröôït B


c
450  /2 450  /2

O K0v v Kpv v

Höôùng dòch chuyeån cuûa töôøng Loä trình phaùt sinh aùp löïc ñaát bò ñoäng
Hình 7.6 Cô cheá phaùt sinh aùp löïc ñaát bò ñoäng
 Tröôøng hôïp löng töôøng thaúng ñöùng, maët ñaát sau löng töôøng naèm ngang, boû qua ma
saùt giöõa ñaát vaø löng töôøng thì aùp löïc ñaát bò ñoäng taïi ñoä saâu z
pp  K p v  2c K p

  
vôùi K p  tan 2  450    heä soá aùp löïc ngang bò ñoäng
 2
 v    z  öùng suaát coù hieäu theo phöông ñöùng taïi ñoä saâu z
Khi neàn ñaát coù nöôùc ngaàm vaø aùp löïc phaân boá ñeàu treân maët ñaát thì aùp löïc ñaát bò ñoäng
ñöôïc tính theo coâng thöùc
pp  K p v  2c K p  K p q  pw

vôùi q  aùp löïc phaân boá treân maët ñaát

pw  aùp löïc nöôùc
Maët tröôït cuûa khoái ñaát bò ñoäng sau löng töôøng hôïp vôùi maët phaúng naèm ngang moät
goùc p
 
p  
4 2
 Tröôøng hôïp maët ñaát naèm nghieâng goùc , löng töôøng nghieâng goùc  vaø ñaát sau löng
töôøng laø ñaát rôøi thì toång aùp löïc ñaát bò ñoäng
1
Pp  K p H2
2
cos    1  sin 2    2 sin   cos  p
vôùi Kp 

cos2  cos   sin 2    sin 2  
   1  sin  
p     sin 1  
4 2 2 2  sin   
vaø toång aùp löïc ñaát bò ñoäng Pp hôïp vôùi phaùp tuyeán löng töôøng 1 goùc
 sin   sin  p 
 p  tan 1  

 1  sin   cos  p 
Khi löng töôøng thaúng ñöùng,  = 0 thì
4
  cos   cos2   cos2   
K p  cos   
 cos   cos2   cos2   
 

7.4. AÙp löïc ngang cuûa ñaát theo lyù thuyeát Coulomb
AÙp löïc ñaát theo lyù thuyeát Coulomb ñöôïc xaùc ñònh döïa vaøo baøi toaùn “tieäm caän treân”,
phöông trình caân baèng giôùi haïn ñöôïc thöïc hieän theo caùc böôùc sau:
- Choïn cô cheá phaù hoaïi cuøng vôùi maët tröôït gaàn ñuùng vôùi thöïc teá nhaát.
- Xaùc ñònh caùc löïc taùc duïng leân maët phaù hoaïi (maët tröôït).
- Caân baèng löïc cho khoái tröôït töø ñoù xaùc ñònh aùp löïc cöïc ñaïi.
7.4.1 AÙp löïc ñaát chuû ñoäng (Coulomb)
 Heä soá aùp löïc ñaát chuû ñoäng Ka
cos2     
Ka  2
 sin     sin     
cos  cos   1 
2

 cos    cos    
2
 
 sin    
 
hoaëc Ka   sin  
  sin     sin      
 sin      sin    
  

trong ñoù:
 - goùc ma saùt trong cuûa ñaát
 - goùc ma saùt giöõa ñaát vaø löng töôøng
 - goùc nghieâng cuûa ñaát sau löng töôøng
 - goùc nghieâng cuûa löng töôøng
 - goùc hôïp bôûi löng töôøng vaø maët ñaát naèm ngang

+

+
maët tröôït
Pa
H 

H/3 
a

Hình 7.7 AÙp löïc ñaát chuû ñoäng theo lyù thuyeát Coulomb phía sau löng töôøng vaø maët ñaát
naèm nghieâng

5
 Toång aùp löïc ñaát chuû ñoäng (treân 1 m daøi)
1
Pa  Ka H2
2
ñaët caùch chaân töôøng 1 ñoaïn H/3 vaø hôïp vôùi phaùp tuyeán cuûa löng töôøng moät goùc  nhö
treân hình 7.7.
 Maët tröôït cuûa khoái ñaát sau löng töôøng hôïp vôùi maët phaúng naèm ngang 1 goùc a
sin   cos 
tan  a   tan  
cos   sin    

7.4.2 AÙp löïc ñaát bò ñoäng (Coulomb)

 Heä soá aùp löïc ñaát bò ñoäng Kp
cos2     
Kp  2
 sin     sin     
cos2  cos   1  
 cos    cos    
2
 
 sin    
 
hoaëc Kp   sin  
  sin     sin      
 sin      sin    
  

Caùc ñaïi löôïng trong coâng thöùc ñöôïc theå hieän treân hình 7.7, trong ñoù  laø goùc ma saùt giöõa
ñaát vaø töôøng.
 Toång aùp löïc ñaát bò ñoäng (treân 1 m daøi)
1
Pp  K p H2
2
ñaët caùch chaân töôøng 1 ñoaïn H/3 vaø hôïp vôùi phaùp tuyeán cuûa löng töôøng moät goùc  nhö
treân hình 7.8.

+

+
Pp
maët tröôït

H

H/3 

p

6
 Hình 7.7 AÙp löïc ñaát chuû ñoäng theo lyù thuyeát Coulomb phía sau löng töôøng vaø maët ñaát
naèm nghieâng
 Maët tröôït cuûa khoái ñaát sau löng töôøng hôïp vôùi maët phaúng naèm ngang 1 goùc p
sin   cos 
tan  p   tan  
cos   sin    

7.5. Chieàu saâu hoá ñaøo khoâng caàn chaén trong ñaát dính
 Xeùt coâng thöùc tính aùp löïc ñaát chuû ñoäng sau löng töôøng trôn laùng vaø maët ñaát naèm
ngang
pa  K a v  2c K a hay pa  K a  z  2c K a

2c
pa = 0  zcr 
 Ka

zcr – ñöôïc goïi laø chieàu saâu ñaøo khoâng caàn chaén
Trong neàn ñaát dính khoâng thoaùt nöôùc thì chieàu saâu ñaøo khoâng caàn chaén laø
2cu
zcr  – khi hoá ñaøo khoâng chöùa nöôùc

2cu
zcr  – khi hoá ñaøo chöùa nöôùc

trong ñoù:
cu – löïc dính khoâng thoaùt nöôùc cuûa ñaát
 - troïng löôïng rieâng ñaåy noåi cuûa ñaát
 - troïng löôïng rieâng cuûa ñaát (baèng sat khi ñaát baõo hoøa)

4c 4 cu 4 cu
Hcr  H cr  H cr 
 Ka  

7.6. AÛnh höôûng cuûa aùp löïc thaám

AÙp löïc nöôùc taùc duïng leân töôøng seõ keå theâm aùp löïc thaám khi coù söï cheânh leäch möïc nöôùc
ngaàm phía tröôùc vaø phía sau löng töôøng nhö treân hình

7
7.7. OÅn ñònh cuûa töôøng chaén

B. BAØI TAÄP

1. Cho moät töôøng chaén nhö hình veõ. Löng töôøng

thaúng ñöùng vaø boû qua ma saùt giöõa ñaát vaø töôøng. Cho t =18
troïng löôïng rieâng cuûa nöôùc w= 10kN/m3. 2
c'= 0 kN/m2 '=
1/ Xaùc ñònh giaù trò ñoä lôùn (kN/m) vaø ñieåm ñaët (caùch MNN
chaân töôøng - m) cuûa toång aùp löïc chuû ñoäng Ea do neàn
ñaát taùc duïng leân löng töôøng. 6
2/ Xaùc ñònh ñoä lôùn (kN/m) vaø ñieåm ñaët (caùch chaân
sat =19
töôøng - m) cuûa toång giaù trò aùp löïc E do aùp löïc chuû
c'= 0 kN/m2 '=
ñoäng Ea vaø aùp löïc nöôùc Pw taùc duïng leân löng töôøng.
3/ Tröôøng hôïp ñaát sau löng töôøng laø ñaát seùt baõo hoøa
nöôùc (MNN naèm taïi maët ñaát) coù troïng löôïng rieâng
sat= 20kN/m3, löïc dính cu= 20kN/m2 vaø goùc ma saùt trong u= 0. Xaùc ñònh chieàu saâu toái ña
coù theå ñaøo maø khoâng caàn chaén cuûa neàn ñaát (aùp löïc chuû ñoäng baèng 0). Giaû thieát möïc nöôùc
trong hoá ñaøo baèng MNN trong neàn ñaát vaø khoâng bò haï thaáp trong quaù trình ñaøo.

Giaûi:

8
Heä soá aùp löïc chuû ñoäng: Ka = tg2(450 - '/2) = tg2(450 - 300/2) = 1/3
AÙp löïc chuû ñoäng cuûa ñaát coù c' = 0:
'a = Ka'z
Do khoâng coù taûi troïng treân maët ñaát neân 'z = 'v =  z
+ Trong ñoaïn treân möïc nöôùc ngaàm z = 0  2m
'z = 'v = 18 z
- Taïi maët ñaát z = 0m: 'a = Ka'z = 0 kN/m2
- Taïi ñoä saâu z = 2m: 'a = Ka'z = (1/3) 182 = 12 kN/m2
+ Trong ñoaïn döôùi möïc nöôùc ngaàm z = 2  6m
'z = 'v = 182 + (19 - 10)(z - 2) = 36 + 9(z - 2)
- Taïi ñoä saâu z = 2m: 'a = Ka'z = (1/3) 36 = 12 kN/m2
- Taïi ñoä saâu z = 6m: 'a = Ka'z = (1/3) (36 + 94) = 24 kN/m2
Bieåu ñoà phaân boá aùp löïc chuû ñoäng vaø aùp löïc do nöôùc taùc duïng leân löng töôøng nhö hình veõ.

Ea1 2m
MNN
12

6m Ea
Ea
Pw
Ea1
4.67m
1.773m
1.78m 2.193m 1.3

24 40
'a (kN/m ) 2
pw (kN/m2)
Bieåu ñoà aùp löïc chuû Bieåu ñoà aùp löïc thuûy
1/ Giaù trò ñoä lôùn cuûa toång aùp löïc chuû ñoäng taùc duïng leân löng töôøng:
1 12  24
Ea = Ea1 + Ea2 =  2  12   4 = 84 kN/m
2 2
Ñieåm ñaët caùch chaân töôøng 1 ñoaïn:
Ea1  za1  Ea 2  za 2 12  4.67  72  1.78
za   = 2.193 m
Ea 84
2/ Giaù trò ñoä lôùn cuûa toång aùp löïc taùc duïng leân löng töôøng:
E = Ea + Pw = 84 + 440/2 = 164 kN/m
Ñieåm ñaët caùch chaân töôøng 1 ñoaïn:
Ea  za  Pw  z p 84  2.193  80  1.333
z  = 1.773 m
Ea 164
3/ Heä soá aùp löïc chuû ñoäng: Ka = tg2(450 - 'u /2) = tg2(450) = 1
AÙp löïc chuû ñoäng cuûa ñaát coù cu  0:
'a = Ka'z – 2cu K a
Chieàu saâu toái ña coù theå ñaøo maø khoâng caàn chaén cuûa neàn ñaát (aùp löïc chuû ñoäng baèng 0):
Ka'z – 2cu K a = 0

9
  K a   sat   w   z  2cu  K a
2cu 2cu 2  20
 z max    =4m
( sat   w )  K a  sat   w 20  10

2. Moät töôøng chaén ñaát coù caáu taïo vaø caùc ñaëc tröng cuûa ñaát sau löng töôøng nhö hình 9.
Löng töôøng thaúng ñöùng, trôn laùng, maët ñaát sau löng töôøng naèm ngang. Taûi troïng p
=100kN/m2 phaân boá ñeàu roäng khaép treân maët ñaát sau löng töôøng. Boû qua aûnh höôûng cuûa
aùp löïc thaám (aùp löïc thuûy ñoäng). Laáy
troïng löôïng rieâng cuûa nöôùc w =
10kN/m3.a 40cm
p = 100kN/m2
1/ Veõ bieåu ñoà phaân boá aùp löïc chuû 
ñoäng do ñaát, aùp löïc do nöôùc vaø aùp
löïc do taûi phaân boá theo chieàu saâu t =18 kN/m3
2m
phía sau löng töôøng. c' = 0kN/m2
MNN
2/ Veõ bieåu ñoà phaân boá aùp löïc bò 4m '= 300
ñoäng vaø aùp löïc do nöôùc phía tröôùc
töôøng.
3/ Xaùc ñònh heä soá an toaøn choáng laät MN sat =19 kN/m3
cuûa töôøng. Giaû thieát töôøng xoay c' = 0kN/m2
xung quanh ñieåm O; ñaát tröôùc vaø sat =19kN/m3
2m '= 300
sau töôøng cuøng ñaït ñeán traïng thaùi c' =0kN/m2
caân baèng ñeå phaùt sinh aùp löïc chuû '= 300
O
ñoäng vaø bò ñoäng. Cho troïng löôïng
rieâng cuûa beâ toâng bt =25kN/m3.

Giaûi:
1/ Bieåu ñoà phaân boá aùp löïc chuû ñoäng do ñaát, do taûi phaân boá vaø aùp löïc do nöôùc taùc duïng
phía sau löng töôøng:
 AÙp löïc chuû ñoäng do ñaát
  
Heä soá aùp löïc chuû ñoäng K a  tg 2 450    2  tg 2 450  300 2  1 3 
AÙp löïc chuû ñoäng  a  K a   v
 Ñoaïn z =0  2m:  v   t  z  18  z
+ Taïi maët ñaát z = 0m:  v  18  0  0   a  0
1
+ Taïi ñoä saâu z = 2m:  v  18  2  36 kN/m2   a   36 = 12 kN/m2
3
 Ñoaïn z =2  6m:  v   t  2   sat   w    z  2
 18  2  19  10    z  2   36  9  z  2 
1
+ Taïi ñoä saâu z = 2m:  v  36  9  2  2   36 kN/m2   a   36 = 12
3
kN/m2

10
 1
+ Taïi ñoä saâu z = 6m:  v  36  9  6  2  = 72 kN/m2   a   72 = 24
3
kN/m2
Bieåu ñoà aùp löïc chuû ñoäng do ñaát gaây ra goàm 2 ñoaïn treân vaø döôùi möïc nöôùc ngaàm nhö treân
hình 21.2.
 AÙp löïc chuû ñoäng do taûi phaân boá
Taûi phaân boá ñeàu roäng khaép sinh ra öùng suaát theo phöông ñöùng laø haèng soá theo chieàu saâu
 zp  p  100 kN/m2, do ñoù aùp löïc chuû ñoäng do taûi phaân boá sinh ra cuõng laø haèng soá theo
chieàu saâu:
1
ap  K a   zp   100 = 33.33 kN/m2
3
 AÙp löïc nöôùc
Ñoaïn töôøng beân döôùi möïc nöôùc ngaàm ngoaøi aùp löïc chuû ñoäng coøn coù aùp löïc do nöôùc sinh
ra, aùp löïc naøy ñaúng höôùng theo moïi phöông.
pw   vw   hw   w  z  2  10   z  2
+ Taïi ñoä saâu z = 2m: pw  10  2  2   0 kN/m2
+ Taïi ñoä saâu z = 6m: pw  10  6  2  = 40 kN/m2
2/ Bieåu ñoà phaân boá aùp löïc bò ñoäng vaø aùp löïc do nöôùc phía tröôùc töôøng.
 AÙp löïc bò ñoäng
   
Heä soá aùp löïc bò ñoäng K p  tg 2 450    2  tg 2 450  300 2  3
AÙp löïc chuû ñoäng  p  K p   v
 Ñoaïn z =0  2m phía tröôùc töôøng:  v   sat   w   z  19  10   z  9  z
+ Taïi maët ñaát z = 0m:  v  9  0  0   p  0
+ Taïi ñoä saâu z = 2m:  v  9  2  18 kN/m2   a  3 18 = 54 kN/m2
 AÙp löïc nöôùc
Töông töï nhö aùp löïc nöôùc phía sau löng töôøng, ta coù:
pw   vw   hw   w  z  10  z
+ Taïi maët ñaát z = 0m: pw  10  0  0 kN/m2
+ Taïi ñoä saâu z = 2m: pw  10  2 = 20 kN/m2

11
 p = 100kN/m2


Ea1 2m
MNN
12
0 1m Epa
4 67m
W
Ea2
Pw1
3m
2m Pw2 Ep
1 78m 2m
0 67m 20 54 24 33 3 40
pw (kN/m2) 'p (kN/m2) O 'a (kN/m2) pw (kN/m2)
 pa (kN/m2)

3/ Heä soá an toaøn choáng laät cuûa töôøng.

Momen choáng laät Mcl
FS = =
Momen gaây Mgl
laät
Xeùt 1m chieàu daøi töôøng, ta coù:
Momen choáng laät taïi ñieåm O:
M cl  E p  d1  Pw 2  d 2
1
vôùi E p   54  2 = 54 kN/m
2
1
Pw 2   20  2 = 20 kN/m
2
vaø d1= d2= 2/3 =0.67m laø caùnh tay ñoøn töø Ep vaø Pw2 ñeán ñieåm O
 M cl  54  0.67  20  0.67 = 49.58 kN.m/m
Momen gaây laät:
M gl  E a1  d 3  Ea 2  d 4  Eap  d 5  Pw1  d 6  W  d 7
1 2
vôùi Ea1   12  2 = 12 kN/m vaø d3  4  = 4.67 m
2 3
12  24 2  12  24 4
Ea 2   4 = 72 kN/m vaø d4   = 1.78 m
2 12  24 3
Eap  33.33  6 = 200 kN/m vaø d 5  6 2 = 3.0 m
1
Pw1   40  4 = 80 kN/m vaø d 6  4 3 = 1.33 m
2
W  0.2  6  25 = 30 kN/m vaø d 6  0.2 2 = 0.1 m
 M gl  12  4.67  72  1.78  200  3  80  1.33  30  0.1 = 893.6 kN.m/m
Heä soá an toaøn choáng laät:
M cl 49.58
FS   = 0.0555 << 1.0
M gl 893.6
Nhö vaäy töôøng seõ bò laät.

12
 Ñeå töôøng khoâng bò laät ngöôøi ta tieán haønh choáng tröôùc töôøng, thanh choáng ñaët
caùch ñænh töôøng 1m vaø khoaûng caùch giöõa caùc thanh choáng laø 4m (theo phöông vuoâng goùc
vôùi maët caét cuûa töôøng). Caàn phaûi kích vaøo thanh choáng naøy 1 löïc baèng bao nhieâu ñeå coù
heä soá an toaøn FS =1.5?
FS =1.5  Mcl =1.5Mgl
F
  5  49.58 = 1.5893.6
4
F = 1032.7 kN
Ngoaøi ra ñeå taêng heä soá an toaøn choáng laät cuûa töôøng ta coù theå taêng chieàu daøi cuûa
töôøng. Neáu chieàu daøi cuûa töôøng ñöôïc taêng leân thaønh 8m thì löïc trong thanh choáng baèng
bao nhieâu ñeå coù heä soá an toaøn FS =1.5?
p = 100kN/m2


1m
F
Ea1 2m
Thanh choáng MNN
12

01 Epa
6 67m
W Ea2
4m Pw1
4m
Pw2 Ep
2 57m
2m
1 33m
40 108 30 33 3 60
pw (kN/m ) 2
'p (kN/m ) 2O 'a a (kN/m2)
p
pw (kN/m2)
/ 2
Tính toaùn töông töï nhö phaàn treân, cuõng xeùt 1m chieàu daøi töôøng, ta coù:
Momen choáng laät taïi ñieåm O:
F
M cl  E p  d1  Pw 2  d 2  d
s
1
vôùi Ep   108  4 = 216 kN/m
2
1
Pw 2   40  4 = 80 kN/m
2
d1= d2= 4/3 =1.33m laø caùnh tay ñoøn töø Ep vaø Pw2 ñeán ñieåm O
d = 7m laø caùnh tay ñoøn töø löïc F ñeán ñieåm O
s = 4m laø khoaûng caùch giöõa caùc thanh choáng
F
 M cl  216  1.33  80  1.33   7 = 393.68 +F1.75 (kN.m/m)
4
Momen gaây laät:
M gl  E a1  d 3  Ea 2  d 4  Eap  d 5  Pw1  d 6  W  d 7
1 2
vôùi Ea1   12  2 = 12 kN/m vaø d3  6  = 6.67 m
2 3

13
 12  30 2  12  30 6
Ea 2   6 = 126 kN/m vaø d4   = 2.57 m
2 12  30 3
Eap  33.33  8 = 266.64 kN/m vaø d 5  8 2 = 4.0 m
1
Pw1   60  6 = 180 kN/m vaø d 6  6 3 = 2.0 m
2
W  0.2  8  25 = 40 kN/m vaø d 7  0.2 2 = 0.1 m
 M gl  12  6.67  126  2.57  266.64  4  180  2  40  0.1 = 1834.42 kN.m/m
Heä soá an toaøn FS =1.5  Mcl =1.5Mgl
 F  1.75  393.68 = 1.51834.42
F = 1347.4 kN

p = 100kN/m2


1m
F
Ea1 2m
Thanh choáng MNN
12

01 Epa
6 67m
W Ea2
4m Pw1
4m
Pw2 Ep
2 57m
2m
1 33m
40 108 30 33 3 60
pw (kN/m ) 2
'p (kN/m ) 2 O 'a a (kN/m2)
p
pw (kN/m2)
2
/

p = 100kN/m2


Ea1 2m
MNN
12
0 1m Epa
4 67m
W
Ea2
Pw1
3m
2m Pw2 Ep
1 78m 2m
0 67m 20 54 24 33 3 40
pw (kN/m2) 'p (kN/m2) O 'a (kN/m2) pw (kN/m2)
ap (kN/m2)

14
3. Cho moät töôøng chaén nhö hình Baøi 5. Löng töôøng thaúng ñöùng, boû qua ma saùt giöõa
ñaát vaø töôøng. Cho troïng löôïng rieâng cuûa nöôùc w= 10kN/m3.

Caâu 1) Veõ bieãu ñoà phaân boá aùp löïc ñaát chuû ñoäng a; aùp
A
löïc nöôùc pw gaây ra phía sau löng töôøng töø 0 ñeán 7m. t =18 kN/m3
3m
c' = 0 '= 300
Caâu 2) Xaùc ñònh ñoä lôùn (kN/m) vaø ñieåm ñaët (caùch chaân MN
töôøng - m) cuûa toång giaù trò aùp löïc E do aùp löïc ñaát chuû B
ñoäng Ea vaø aùp löïc nöôùc Pw taùc duïng leân löng töôøng.
7m
sat =19 kN/m3
Caâu 3) Giaû thieát möïc nöôùc ngaàm sau löng töôøng ñöôïc
0
haï thaáp xuoáng ñeán cao trình cuûa chaân töôøng thì ñoä lôùn c' = 0 '= 30
cuûa toång giaù trò aùp löïc E taùc duïng leân löng töôøng giaûm
ñi moät löôïng laø bao nhieâu (kN/m)? Cho troïng löôïng
rieâng cuûa ñaát sau löng töôøng khi ñoù laø t= 18kN/m3. C

A MN
4. Cho töôøng chaén ñaát cao 6m nhö hình Baøi 5. Möïc
nöôùc ngaàm (MNN) naèm taïi maët ñaát, caùc lôùp ñaát ôû
Caùt
traïng thaùi baõo hoøa. Xeùt aùp löïc ñaát chuû ñoäng taùc duïng 2m
sat =18 kN/m3
leân töôøng chaén ngay sau khi xaây döïng töôøng. Haõy xaùc
c' = 0 '= 300
ñònh:
B
AÙp löïc ñaát chuû ñoäng pa (kN/m2) taïi ñaùy lôùp caùt
6m
(ñieåm B treân) Seùt
12 5.33 sat =19 kN/m3
6.67 15 cu = 30 kN/m2 u = 0
AÙp löïc ñaát chuû ñoäng pa (kN/m2) taïi maët lôùp seùt
(ñieåm B döôùi) C
24 -15
-24 15
Hình Baøi
AÙp löïc ñaát chuû ñoäng pa (kN/m2) taïi ñieåm C 5
84.1 52.0 93.5 72.9
AÙp löïc nöôùc pw (kN/m2) taïi ñieåm C
60 40 20 35
Momen (kN.m/m) do aùp löïc sau löng töôøng (do ñaát vaø nöôùc) gaây ra taïi ñieåm C. Boû qua
troïng löôïng baûn thaân cuûa töôøng.
282.1 468.2 293.4 305.2

5. Baøi 5 (1.5 ñieåm)

15
 Cho töôøng chaén ñaát caùt coù löng töôøng trôn laùng vôùi caùc thoâng soá cuûa ñaát vaø taûi taùc
duïng nhö treân hình Baøi 5. Xaùc ñònh ñoä lôùn vaø ñieåm ñaët caùch chaân töôøng cuûa toång aùp löïc
taùc duïng sau löng töôøng.

p =10 kN/m2


Cát
3.5m  =19.5 kN/m3
MNN  = 310

6.5m sat =20.3 kN/m3

hình Baøi 5
1m
6. Cho töôøng chaén ñaát baèng beâ- MĐTN
toâng (bt = 24 kN/m3) vôùi caùc thoâng
soá cuûa ñaát nhö treân hình Baøi 6. Bieát
maët ñaát naèm ngang vaø löng töôøng
trôn laùng. Xaùc ñònh heä soá an toaøn Cát
choáng laät cuûa töôøng quanh ñieåm A.  =19 kN/m3
5m c=0
 = 310

2.5m

16
hình Baøi 6
7.
8.
9.
10.
11.

17
12. sgahs

13.

14.
18
15.

16.

19
17.
18.

19.
20.

20