Professional Documents
Culture Documents
سلطه مردانه
سلطه مردانه
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
2
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﺳ ﻠﻄ ﮫ ُ ﻣ ﺮ د ا ﻧ ﮫ
Pierre Bourdieu ﻧﻮﺷﺘﮫ :
رﺣﯿﻢ ھﺎﺷﻤﯽ دﮐﺘﺮای ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮﮔﺮدان :
ازداﻧﺸﮕﺎه ﺳﺘﺮاﺳﺒﻮرگ
3
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﻓﮭﺮﺳﺖ :
۶ ﭼﻨﺪﯾﺎدآوری از ﻣﺘﺮﺟﻢ
٩ ﭘﯿﺸﮕﻔﺘﺎر
ﻓﺼﻞ ﯾﮑﻢ
١٢ ﭼﮭﺮه ای درﺷﺖ
ﻓﺼﻞ دوم
۵٣ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺧﺎطﺮات ﭘﺎﯾﺎی ﻧﮭﺎن
ﻓﺼﻞ ﺳﻮم
٧٧ ﺗﺪاوم ھﺎ وﺗﻐﯿﯿﺮ
١٠٣ ﻧﺘﯿﺠﮫ
ﺑرﮔردان » ﺳﻠطﮫ ﻣرداﻧﮫ «ﺑﮫ ﻓﺎرﺳﯽ از ﻣﺗﻔﮑری اﺳﺗﺛﻧﺎﺋﯽ ،در اﯾن دوران
ﮐﮫ ﺟﺎﻣﻌﮫ اﯾراﻧﯽ در ﮔﯾر ﺗﻐﯾﯾرات وﺗﺣوﻻت ﮐم وﺑﯾش ﻧﺎﻓرﺟﺎم دھﮫ ھﺎی
ﮔذﺷﺗﮫ اﺳت ،ﺑراﯾم دو اﻧﮕﯾزهً ﻣﮭﻣﺗر از دﯾﮕر ﺗوﺟﯾﮭﺎت ﺷﺧﺻﯾم داﺷت :
اوﻟﯽ ،اھﻣﯾت ﻣوﺿوع اﺳت ،ﮐﮫ ﻣدﻋﯾﺎﻧﯽ در» ﻋرﺻﮫ ھﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ «
ﮔوﻧﺎﮔون ،ﺑﺎ اﻧﮕﯾزه ھﺎی ﮔوﻧﺎﮔون دارد ؛ دوﻣﯽ ﺷﻧﺎﺳﺎﻧدن ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺷﻧﺎس ـ
اﻧﺳﺎﻧﺷﻧﺎس ﻓﯾﻠﺳوف آزار دھﻧده ﻓراﻧﺳوی ،ﺻﺎﺣب ﺑﯾش از ﺳﯽ اﺛر ﺑزرگ
،ﻧوﺷﺗﺎرﻓراوان در رﺳﺎﻧﮫ ھﺎ ،وﻣﮭﻣﺗر از ھﻣﮫ ﻣﮑﺗب وﯾژه اش اﺳت ،ﮐﮫ
ﻣﯾﺗوان از آن ﺑﮫ اﺳﺗروﮐﺗوراﻟﯾﺳم ژﻧﺗﯾﮏ وﯾﺎھم اﻧﺗﻘﺎدی )ﻣﺗﻔﺎوت ﺑﺎ
اﺳﺗروﮐﺗوراﻟﯾزم ﻟوی اﺷﺗروس ( ﯾﺎد ﮐرد .
ﺑوردﯾو ) 2002ــ ( 1930ﮐﮫ ﺑﮫ ﺗرﺗﯾب ﺑﯾن ﺳﺎﻟﮭﺎی 1958ﺗﺎ 1960در
داﻧﺷﮑﮫ ادﺑﯾﺎت اﻟﺟزﯾره ،از 61ﺗﺎ 64در داﻧﺷﮑذه ادﺑﯾﺎت ﻟﯾل و از 1964
ﺑﮫ ﺑﻌد در ﻣدر ﺳﮫً ﻋﺎﻟﯽ ﻣطﺎﻟﻌﺎت در ﻋﻠوم اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺗدرﯾس ﮐرده ،در
1981ﺻﺎﺣب ﮐرﺳﯽ اﺳﺗﺎدی ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺷﻧﺎﺳﯽ در ﮐﻠژ دو ﻓراﻧس ﻣﯾﺷود ،
وﻟﯽ ھﻣﭼﻧﺎن ﺑﮫ ﻋﻧوان ﭘروﻓﺳور و ﻣدﯾر ﭘژوھش در ﻣدرﺳﮫ ﻋﺎﻟﯽ ﻣطﺎﻟﻌﺎت
درﻋﻠوم اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺑﮫ ﮐﺎرش اداﻣﮫ ﻣﯾدھد .ﺿﻣن رﯾﺎﺳت ﻣرﮐز ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺷﻧﺎﺳﯽ
اروﭘﺎﺋﯽ ،ﮔﺎھﻧﺎﻣﮫ" رﺳﺎﻻت ﭘژوھش در ﻋﻠوم اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ " را ﮐﮫ در 1975
ﭘﺎﯾﮫ رﯾزی ﮐرده ،اداره ﻣﯾﮑرده اﺳت .
ﺑوردﯾو ﻣﺛل اﻣﯾل دورﮐﯾم ﺑﮫ اﻣﮑﺎن ﺷﻧﺎﺧت ﻋﻠﻣﯽ دﻧﯾﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺑﯾﺷﺗر ﺑر
اﺳﺎس وﯾژﮔﯽ روش ﺗﺎ وﯾژﮔﯽ ﻣوﺿوع ﺷﻧﺎﺧت ﻧظر دارد ،و ﻣﺎﻧﻧد ﻣﺎرﮐس
ﻣﻌﺗﻘد اﺳت ﮐﮫ ﺟﺎﻣﻌﮫ طﺑﻘﺎﺗﯽ اﺳت و اﺧﺗﻼف طﺑﻘﺎﺗﯽ در ﻣﺑﺎرزه ﺑرای
ﺗﺻﺎﺣب ﺳرﻣﺎﯾﮫ ھﺎی ﮔوﻧﺎﮔون ،و ﻣﺗﻧﺎﺳب ﺑﺎ ﺗوازن ﻗدرت و ﺟﮭت ﻣﺑﺎرزه
ﯾﺎ ﺑﮫ دوام ﻧظم اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ وﯾﺎ ھم ﺑﮫ ﻧﺎﭘﺎﯾداری آن ﭘﯾش ﻣﯾرود ؛ وﻟﯽ ﺑﺎ ﺑرداﺷت
ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺎﺗرﯾﺎﻟﯾﺳﺗﯽ ﻣﺎرﮐس از طﺑﻘﮫ ھﻣﻧوا ﻧﯾﺳت ،زﯾرا ﺑرﺧﻼف ﻣﺎرﮐس
ﮐﮫ ﺑﮫ طﺑﻘﮫٔ ﻋﯾﻧﯽ ) اﺑژﮐﺗﯾو( و آ ﻓرﯾده ﺷده روی ﮐﺎﻏذ ﺑوﺳﯾﻠﮫ ﭘژوھﺷﮕر
ﻣﻌﺗﻘد اﺳت ،او ﺑﮫ طﺑﻘﮫ ﺑﺳﯾﺞ ﺷده و » ﺣﺎﺿر درﺧﯾﺎﺑﺎن« ﮐﮫ» واﻗﻌﯾت
7
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ذھﻧﯽ دﻧﯾﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ « در آن دﺧﯾل اﺳت ﭘﺎﯾﺑﻧد ﻣﯽ ﺑﺎﺷد ؛ وﮔذار طﺑﻘﮫ ﻋﯾﻧﯽ
ﺑﮫ ﺑﺳﯾﺞ ﺷده آﻧطور ﮐﮫ در ﺗﺣﻠﯾل ﻣﺎرﮐﺳﯾﺳﺗﯽ دﯾده ﻣﯾﺷود ،در روﻧدی ﺧود
ﺑﺧودی ) اﺗوﻣﺎﺗﯾﮏ ( اﻧﺟﺎم ﻧﻣﯾﺷود .و ﺑﺎز ﻣﺛل ﻣﺎﮐس وﺑر ﻣﯾﭘﻧدارد ﮐﮫ ﺑﺎﯾد
ﺑﮫ ﻧﻣﺎدھﺎ وﻣﻔﺎھﯾﻣﯽ ﮐﮫ اﻓراد ﺑرای ﻣﻌﻧﯽ ﺑﺧﺷﯾدن ﺑﮫ واﻗﻌﯾت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺑروز
ﻣﯾدھﻧد اھﻣﯾت داد .ﺑﻧﺎ ﺑراﯾن ﺑﺎﯾد از رودرروﺋﯽ ﺑﯾن ﺳوﺑژﮐﺗﯾوﯾﺳم/
اﺑژﮐﺗﯾوﯾﺳم)ذھﻧﯾت ﮔراﺋﯽ/ﻋﯾﻧﯾت ﮔراﺋﯽ( ،ﻧﻣﺎدﯾن /ﻣﺎدی ،ﺗﺋوری /ﺗﺟرﺑﯽ
ﮔذﺷت وﺑﮫ ﺷﯾوه ای ﮐﮫ ﺑوردﯾو از آن ﺑﮫ اﺳﺗروﮐﺗوراﻟﯾﺳم ژﻧﺗﯾﮏ ﯾﺎ ھم
ﮐﻧﺳﺗروﮐﺗﯾوﯾﺳم) ﭘﯾوﺳﺗﮕﯽ ﻋﯾﻧﯽ وذھﻧﯽ( ﯾﺎد ﻣﯾﮑﻧد رﺳﯾد.
ﺑوردﯾو ﻣﺗﺎﺛر از ﻣﻔﮭوم ﻣﺷروﻋﯾت ﮐﮫ ﻣﺎﮐس وﺑرﺑﮫ آن ﭘرداﺧﺗﮫ ،درﮐﺗﺎﺑﯽ
ﮐﮫ ﻣﯾﺣواﻧﯾد ﻧﺷﺎن ﻣﯾدھد ﮐﮫ اﻓراد ﺳﻠطﮫ ﭘذﯾر از طرﯾق ﭼﮫ ﻣﮑﺎﻧﯾزﻣﮭﺎﺋﯽ
ﺗن ﺑﮫ ﭘذﯾرش ھر ﺷﮑﻠﯽ از ﺳﻠطﮫ ﻣﯾدھﻧد . .ﮐﺎرﺑرد ﻣﺷروﻋﯾت در روﻧد
اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺷدن اﻓراد ﺟﺎﻣﻌﮫ ،در ﻣراﺣل ﮔوﻧﺎﮔون زﻧدﮔﯽ و ﺑوﯾژه
درﮐردارھﺎی ﯾﮏ ﮔروه ،ﻣﺎﻧﻧد طرز ﺑﯾﺎن ،ادب و ﺣﺗﯽ درﺣرﮐﺎت ،از
طرﯾق اﺑزار ﻣﻧﺗﻘل ﮐﻧﻧده ارزﺷﮭﺎ و ﻧرﻣﮭﺎ ،ﻗﺎﺑل ﻣﻼﺣظﮫ اﺳت .ﺷﺧﺻﯾت
اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﻣورد ﻧظر ﺑوردﯾو) واژه ﻓراﻧﺳوی آن(Habitusﻧﺗﯾﺟﮫً ﻣوﻗﻌﯾت
اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ و ﻣﺳﯾر زﻧدﮔﯽ ،از ﮐودﮐﯽ ﺗﺎ آﺧرﯾن ﻣرﺣﻠﮫ رﺷد ،ھر ﻓرد اﺳت
،و ﺳﻠطﮫ ﻣرداﻧﮫ ﯾﮑﯽ از ﻣوﺛرﺗرﯾن ﻋواﻣل در ﺷﮑل ﮔﯾری ﺷﺧﺻﯾت
اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ زن ﺑﺷﻣﺎر ﻣﯽ آﯾد.
و اﻣﺎ در ﻣورد ﺳﺑﮏ ﻧوﺷﺗﺎری ﻧوﯾﺳﻧده ﺗوﺿﯾﺣﯽ ﮐوﺗﺎه ﻻزم ﻣﯾداﻧم :ﺑﮫ
ﻧظر ﻣﯾرﺳد ﮐﮫ ﺑوردﯾو ﻓﯾﻠﺳوف وﻣﺗﻔﮑر وﻣﮭﻣﺗر از ھﻣﮫ ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺷﻧﺎس ﭘر
ﮐﺎر ،ﺑﺎ ﭘرھﯾز از ﺑﮫ درازا ﮐﺷﺎﻧدن ﮔﻔﺗﺎر ،ﺟﻣﻠﮫ ھﺎﯾش اﻏﻠب ﻣرﮐب اﻧد و
ﺳﻧﮕﯾن .در ﮐﺎرﺑرد واژه ھﺎی ﻻﺗﯾن ،ﯾوﻧﺎﻧﯽ و ﺣﺗﯽ آﻟﻣﺎﻧﯽ و اﻧﮕﻠﯾﺳﯽ و
ﺑﺧﺻوص زﺑﺎن ﺑرﺑر ھﺎی ﮐﺎﺑﯾﻠﯽ اﻟﺟزاﯾر ﮐوﺗﺎھﯽ ﻧﻣﯽ ﮐﻧد .ھرﯾﮏ از
ﻣﻔﺎھﯾم ﺑﮑﺎر رﻓﺗﮫ ﻣوﺿوع ﺑﺣﺛﯽ ﻋﻠﻣﯽ در ﯾﮑﯽ از آﺛﺎرش ﻣﯾﺑﺎﺷد .ﺑﻧﺎ ﺑراﯾن
ﺑﺎﯾد ﺑرای ﻓﮭم ﮐﺎﻣل و ﻣوﺷﮑﺎﻓﺎﻧﮫٔ آﺛﺎرش ﺑﮫ ﺳﺎﯾر ﮐﺗﺎﺑﮭﺎی او رﺟوع ﮐرد .
در ﺑرﮔردان ﭘﯾش رو ﮐوﺷﺷم ﺑر اﯾن ﺑوده ﮐﮫ در ﺟﺎھﺎﺋﯽ ﮐﮫ ﺑﺎ ) * ( ﻧﺷﺎﻧﮫ
ﮔذاری ﺷده ﺗوﺿﯾﺣﺎﺗﯽ در زﯾرﻧوﯾﺳﯽ ھﺎ ﺑﯾﻔزاﯾم .و ﺑﺎز ﻻزم ﻣﯾداﻧم ﺑﮕوﯾم
ﮐﮫ ﺑﺎ وﻓﺎداری ﺗﻣﺎم ﺑﮫ ﺧﺎطر ﺳﻧﮕﯾن ﺑودن ﻧﺛر ﻓراﻧﺳوی ﭼﻧدﯾن ﺑﺎر ﺑر اﯾن
ﺷدم ﮐﮫ ﮐﺎرم را در ﻧﯾﻣﮫ راه رھﺎﮐﻧم .اﻟﺑﺗﮫ در ﺳﺎل 1381ﯾﮑﯽ از ﻣﻘﺎﻻت
8
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﻣﺟوز ﺗرﺟﻣﮫ اﯾن اﺛر ﮐﮫ ﯾﺎزده ﺳﺎل ﭘﯾش ﺑﮫ زﺑﺎن ﻓراﻧﺳﮫ ﺻﺎدر ﺷده ھﻣراه
اﺟﺎزٔه ژروم ﺑوردﯾو وارث ﭘﯾﯾر ﺑوردﯾو ،در ﭘﺎﯾﺎن اﯾن اﺛر ﮔﻧﺟﺎﻧده ﺷده اﺳت.
ﭘﯾش ﮔﻔﺗﺎر*
ﺗﻧﮭﺎ ﻣﻧطق ﭘژوھﺷم ﻣﯾﺗواﻧﺳت ﻣرا در ﺑراﺑر ﻣوﺿوﻋﯽ ،ﺑﯽ ﺷﮏ ،ﺑدﯾن
دﺷواری ﯾﺎری رﺳﺎﻧد .در واﻗﻊ ﭘﯾوﺳﺗﮫ در ﺑراﺑر آﻧﭼﮫ ﮐﮫ ﻣﯾﺗوان ﺿﺪ
وﻧﻘﯿﺾ ﻋﻘﯿﺪه) (Paradoxe Doxaﻧﺎﻣﯾد ،در ﺷﮕرف ﻣﺎﻧده ام :ﻣﺻداﻗش
اﯾﻧﺳت ﮐﮫ ﻧظم ﺟﮭﺎﻧﯽ ،ﺑﺎ اﯾن ھﻣﮫ ﯾﮑطرﻓﮫ و ورود ﻣﻣﻧوع ھﺎ ،ﺑﻣﻌﻧﺎی
ﺣﻘﯾﻘﯽ ﯾﺎ ﻣﺟﺎزی آن ،اﺟﺑﺎرات و ﻣﺟﺎزات ھﺎﯾش ،ﮐم وﺑﯾش رﻋﺎﯾت ﺷده ،
واﯾﻧﮑﮫ ﺑﯾش ازﯾن ﺗﺧﻠف وﺗﺧرﯾب ،ﺟرم و "ﺟﻧون" ﺑوﻗوع ﻧﻣﯽ
ﭘﯾوﻧدد)ﮐﺎﻓﯾﺳت در ﻣورد 5دﻗﯾﻘﮫ رﻓت و آﻣد اﺗوﻣﺑﯾل ھﺎ در ﻣﯾدان ﺑﺎﺳﺗﯾل ﯾﺎ
ﮐﻧﮑورد ﭘﺎرﯾس ،ﺑﮫ اﻧطﺑﺎق ﺧﺎرق اﻟﻌﺎده ھزاران ﻣﻘرررات – ﯾﺎ اراده-
ﺑﯾﻧدﯾﺷﯾم( ؛ ﯾﺎ ﺷﮕﻔت آور اﯾﻧﮑﮫ ،ﻧظم ﻣﻘرر ،ﺑﺎ رواﺑط ﺣﺎﮐﻣش ،ﺣﻘوق
اﻣﺗﯾﺎزات و ﺑﯽ ﻋداﻟﺗﯽ ھﺎﯾش ،ﺑﺎﺳﺗﺛﻧﺎی ﭼﻧد اﺗﻔﺎق ﺗﺎرﯾﺧﯽ ،ﺑﮫ ﺳﺎدﮔﯽ ﺗداوم
ﻣﯽ ﯾﺎﺑد ،و ﺷراﯾط زﻧدﮔﯽ ﺑﯽ اﻧدازه طﺎﻗت ﻓرﺳﺎ ،اﻏﻠب ﻗﺎﺑل ﻗﺑول و طﺑﯾﻌﯽ
ﺟﻠوه ﻣﯽ ﮐﻧد .در زﻣﯾﻧﮫ اﻗﺗدار ﻣرداﻧﮫ وﭼﮕوﻧﮕﯽ ﺗﺣﻣﯾل و ﺗﺣﻣﻠش ،ﻧﻣوﻧﮫ
ﺑﺎرز اﯾن اﻧﻘﯾﺎد ﻣﺗﻧﺎﻗض را دﯾده ام ،ﮐﮫ ﻧﺗﯾﺟﮫٔ ﭼﯾزی اﺳت ﮐﮫ ﻣن آن را
ﺧﺷوﻧت ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ( ﻧﻣﺎدﯾن( ،ﺧﺷوﻧت ﻧرم ،ﻏﯾر ﻣﺣﺳوس ﻧﺎ ﻣرﺋﯽ ﺑرای
ﻗرﺑﺎﻧﯾﺎﻧش ﻣﯽ ﻧﺎﻣم .اﻋﻣﺎل اﯾن ﺧﺷوﻧت از طرﯾق ارﺗﺑﺎطﺎت و آﺷﻧﺎﯾﯽ ﯾﺎ
،روﺷﻧﺗر ﺑﮕوﯾم ،ﻧﺎ آﮔﺎھﯽ ،ﺗﺎ ٔﯾﯾد و در ﻧﮭﺎﯾت ﻣﻐﻠوب اﺣﺳﺎﺳﺎت ﺷدن آ ﻧﮭم
ﺑﺻورت ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ﻣﯾﺑﺎﺷد .اﯾن راﺑطﮫً اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﻓوق اﻟﻌﺎده ﻣﻌﻣوﻟﯽ ﻓرﺻت
ﻣﻧﺎﺳﺑﯽ اﺳت ﺑرای ﻓﮭم ﻣﻧطق إﻋﻣﺎل اﻗﺗدار )ﺳﻠطﮫ( ﺗﺣت ﻋﻧﺎوﯾن :ﯾﮏ اﺻل
ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ﻗﺎﺑل ﻗﺑول ﻧزد ﻏﺎﻟب وﻣﻐﻠوب ،زﺑﺎن )ﯾﺎھم ﻧﺣؤه ﺗﻠﻔظ( ،ﺷﯾؤه
زﻧدﮔﯽ)ﻧﺣؤه ﺗﻔﮑر ،ﮔﻔﺗﺎر ﯾﺎ ﻋﻣل( و ،ﺑطور ﮐﻠﯽ ،ﯾﮏ ﺧﺻوﺻﯾت ﺑﺎرز
ﮐﮫ ﻣٔوﺛرﺗرﯾن آن ﺑﮫ ﺻورﺗﯽ ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ وﯾژﮔﯽ ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺑدن ﮐﺎﻣﻼ ارادی،
وﻧﮫ ﻣﺷﮭود ﻣﺛل رﻧﮓ ﭘوﺳت ،ﻧﺷﺎﻧﮫ ﯾﺎ داغ ﺑرﺟﺳﺗﮫ آﻧﺳت.
10
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﺑرای درھم ﺷﮑﺳﺗن راﺑطﺔ ﺧوﯾﺷﺎوﻧدی ﻓرﯾﺑﻧده ﮐﮫ ﻣﺎرا ﺑﮫ ﺳﻧت ﻣﺎن ﭘﯾوﻧدﻣﯽ
زﻧد ،اﯾن ﺗﻐﯾﯾر ﺟﮭت ﺑﮫ ﺳﻣت ﺳﻧت ﻣﺎن اﺟﺗﻧﺎب ﻧﺎﭘذﯾر اﺳت .ظواھر
ﺑﯾوﻟوژﯾﮑﯽ وآﺛﺎر واﻗﻌﯽ آن در ﺑدن و ﻣﻐز ﮐﮫ ﻧﺗﯾﺟﮫٔ ﮐﺎر طوﻻﻧﯽ دﺳﺗﮫ
ﺟﻣﻌﯽ)ﻣرور زﻣﺎن(ﺑﻣﻧظور اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﮐردن ﺟﻧﺑﮫٔ ﺑﯾوﻟوژﯾﮏ و ﺑﯾوﻟوژﯾﮑﯽ
ﮐردن اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ اﺳت ،ﻣوﺟب واروﻧﮫ ﮐردن راﺑطﮫٔ ﺑﯾن ﻋﻠت و ﻣﻌﻠول ﺷده
و ﺑروز ﺑرﺳﺎﺧت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ طﺑﯾﻌﯽ ﺟﻠوه داده ﺷده)»اﻧواع« ﺑﮫ ﻣﻧزﻟﮫٔ
ﺷﺧﺻﯾّت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ)ﻋﺎدت واره(*ﺑر اﺳﺎس ﺟﻧس"ﻧر ﯾﺎ ﻣﺎده"(ﺑﻣﻧزﻟﮫٔ زﯾر ﺑﻧﺎی
طﺑﯾﻌﯽ ﺗﻘﺳﯾم ﻣﺳﺗﺑداﻧﮫ را ﺑﺎﻋث ﻣﯽﺷوﻧد ،ﮐﮫ اﯾن ﺧود ﻗﺎﻋده وﻧﻣﺎد واﻗﻌﯾّﺗﯽ
اﺳت ﮐﮫ ﮔﮭﮕﺎھﯽ ﺑر ﺧود ﺗﺣﻘﯾق ﺗﺣﻣﯾل ﻣﯾﺷود).(3وﻟﯽ اﯾن اﺳﺗﻔﺎدٔه ﺗﻘرﯾﺑﺎ
ﺗﺣﻠﯾﻠﯽ از ﻗوم ﻧﮕﺎری آﻧﭼﮫ را ﮐﮫ در ﻧظم اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﮐﺎﻣﻼ طﺑﯾﻌﯽ ﺑﻧظر
ﻣﯾرﺳد،ﺗﻘﺳﯾم اﻧﺳﺎن ﺑراﺳﺎس ﺟﻧس ،ﺑﺎ ﻣدد ﺗﺎرﯾﺦ از طﺑﯾﻌﺗش ﺧﺎرج ﻣﯾﮑﻧد؛
ﺳﺋوال اﯾﻧﺳت ﮐﮫ اﺳﺗﻔﺎدٔه اﺑزاری از اﯾن ﻓن آﯾﺎ ﻣوﺟب وﺿوح ﺛﺎﺑت ھﺎ
وﻣﺗﻐﯾﯾر ھﺎ ـﺧﺻﻠت اﺛر ﮔذاری اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺗﺣﻠﯾﻠﯽ ﻗوم ﻧﮕﺎری ــﻧﻣﯾﺷود؟ ودر
ﻧﺗﯾﺟﮫ آﯾﺎﺑﺎ ﺗﺎ َﯾﯾد آن ﻣوﺟب ﺟﺎوداﻧﯽ ﺷدﻧش ﺑﻌﻧوان ﻧﻣﺎدی ﻣﺣﺎﻓظﮫ ﮐﺎر از
راﺑطﺔ ﺑﯾن ﺟﻧﺳﮭﺎﻧﺧواھﯾم ﺷد؟ در اﯾﻧﺟﺎﺳت ﮐﮫ ﺑﺎﯾد ﺑﺎ ﭘﺎرادوﮐس ﻧوی ﻣواﺟﮫ
ﺷد ،ﭘﺎرادوﮐﺳﯽ ﻣﺳﺎﻋدﺑرای ﯾﮏ اﻧﻘﻼب ﮐﺎﻣل در ﺷﯾوهَ طرح آﻧﭼﮫ را ﮐﮫ
ﻣﯽ ﺧواﺳﺗﯾم ﺗﺣت ﻋﻧوان »ﺗﺎرﯾﺦ زﻧﺎن« ﺑررﺳﯽ ﮐﻧﯾم :ﻋواﻣل ﺛﺎﺑﺗﯽ ﮐﮫ طﯽ
ﺗﻐﯾﯾرات آﺷﮑﺎر ﺷراﯾط زن ودر ﺧﻼل رواﺑط ﺳﻠطﮫ ﻣﯾﺎن ھردو ﺟﻧس ﻣﻼﺣظﮫ
ﻣﯾﺷود ،آﯾﺎ ﻧﺎﮔزﯾر ﻧﻣﯾﮑﻧﻧد ﮐﮫ ﻣﮑﺎﻧﯾزم ھﺎ و ﻧﮭﺎدھﺎی ﺗﺎرﯾﺧﯾﯽ ارﺟﺣِﯾّت ﯾﺎﺑﻧد
ﮐﮫ در طول ﺗﺎرﯾﺦ ﻣدام در ﺻددﺑوده اﻧد ﻋواﻣل ﺛﺎﺑت را از ﺗﺎرﯾﺦ ﺑﯾرون
ﺑﮑﺷﻧد.
اﯾن اﻧﻘﻼب در ﺷﻧﺎﺧت ،ﺑر ﻋﻣل و ﺑﺧﺻوص ﺑر ﺷﮑل ﮔﯾری اﺳﺗراﺗژ ﯾﮭﺎی
درﭘﯾش ﮔرﻓﺗﮫ ﺑرای ﺗﻐﯾﯾرﺷﮑل وﺿﻎ ﻓﻌﻠﯽ راﺑطﮫٔ ﻧﯾروی ﻣﺎدی وﻧﻣﺎدﯾن
12
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﺑﯾن دو ﺟﻧس ،ﺑﯽ ﺗﺎ ٔﺛﯾر ﻧﺧواھد ﺑود .اﮔر درﺳت اﺳت ﮐﮫ اﺻل ﺟﺎوداﻧﮫ
ﺷدن اﯾن راﺑطﮫٔ ﺳﻠطﮫ واﻗﻌﺎ واﺻوﻻ ﺑﮫ ﺟﺎ ﺋﯽ ﮐﮫ ﺑﯾش از ھﻣﮫ ﻣﺷﮭود
اﺳت ،ﯾﻌﻧﯽ واﺣد ﺧﺎﻧوادﮔﯽ ﮐﮫ ﺑرﺧﯽ ﻣﺑﺎﺣث ﻓﻣﯾﻧﯾﺳﺗﯽ ﺗﻣﺎم ﻧﮕﺎه ھﺎ را روی
آن ﻣﺗﻣرﮐز ﮐرده ،اﺧﺗﺻﺎص ﻧدارد ،وﻟﯽ در ﻧﮭﺎدھﺎ ﯾﯽ ﭼون ﻣدرﺳﮫ و
دوﻟت ،ﮐﮫ ﻣﺣل ﺗدوﯾن و ﺗﺣﻣﯾل اﺻول ﺳﻠطﮫ ﮔری اﺳت ﮐﮫ در دﻧﯾﺎی ﮐﺎﻣﻼ
ﺧﺻوﺻﯽ اﻧﺳﺎﻧﮭﺎ ﺻورت ﻣﯾﮕﯾرد ،ﻣﯾدان ﮐﺎرزار وﺳﯾﻌﯽ ﺑرای ﻣﺑﺎرزات
ﻓﻣﯾﻧﯾﺳﺗﯽ ﮔﺷوده ﻣﯾﺷود ،ﻣﺑﺎرزاﺗﯾﮑﮫ در ﻣﯾﺎن ﺳﺎﯾر ﻣﺑﺎزات ﺳﯾﺎﺳﯽ ﻋﻠﯾﮫ
ﺗﻣﺎم اﺷﮑﺎل ﺳﻠطﮫ ﮔری ﺟﺎی وﯾژه ای دارﻧد .
ﻓﺻل ﯾﮑم
ﭼ ﮭر ه ای در ﺷ ت
ﺧﺎص ،ﮐﮫ در آن واﺣد ﻏﯾر ﺑوﻣﯽ و ﺧﺎﻟص ،ﺑﯾﮕﺎﻧﮫ و ﻣﺎ ٔﻧوس ﺑوده و ﺑﮫ
طور ﻣﺷﺧص ﺟﺎﻣﻌﮫٔ ﺑرﺑرھﺎی ﮐﺎﺑﯾﻠﯽ اﻟﺟزاﯾراﺳت .ﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب اﯾن اﺑزار
ﮐﺎر ﺟﺎﻣﻌﮫ ﮐﺎوی ﻧﺎﺧودآﮔﺎه ﻣرد ﻣﺣوری ،ﻗﺎدر ﺧواھد ﺑود اﻧواع اﯾن
ﻧﺎﺧود آﮔﺎه را ﻋﯾﻧﯽ ﺳﺎزد). (1
ﻣﻔﺳﺳری ﮐﮫ ﻣدﻋﯾﺳت ﭼون ﻣردم ﻧﮕﺎر ﭘﺎﺑﮫ ﻣﯾدان ﻋﻣل ﮔذاﺷﺗﮫ ،ﺑدﯾن
ﺗرﺗﯾب اﯾن ﺧطر را ﭘذﯾرﻓﺗﮫ ﮐﮫ ﺑﻌﻧوان ﺧﺑرﮔزاران» ﺳﺎده ﻟوح
«ﻧوﯾﺳﻧدﮔﺎﻧﯽ ﺑررﺳﯽ ﮐﻧد ﮐﮫ اﯾن ﻧوﯾﺳﻧدﮔﺎن ﻧﯾز ﺗﻘرﯾﺑﺎ ھﻣﭼون ﻣردم
ﻧﮕﺎراﻧﯽ ﻋﻣل ﻣﯾﮑﻧﻧد ﮐﮫ ﺗﺟﺳﻣﺎت اﺳﺎطﯾرﯾﺷﺎن ،ﺣﺗﯽ ﺑﮫ ظﺎھر ﮐﮭﻧﮫ ﺗرﯾن
،ﻧظﯾر ﺗﺟﺳﻣﺎت ھوﻣرﯾﺎ ھزﯾود ،اﺳطوره ھﺎی ﻋﺎﻟﻣﺎﻧﮫ اﯾﺳت ﭘر از ﻗﻠم
اﻓﺗﺎدﮔﯽ ،ﺗﻐﯾﯾر ﺷﮑل وﺗﻔﺳﯾر ﻣﺟدد) وﭼﮫ ﺑﺎﯾد ﮔﻔت ،وﻗﺗﯾﮑﮫ در دوﻣﯾن
ﺳﯾت ،اﻧﺗﺧﺎب در ﻣورد ﺗﺣﻘﯾق روی ﺟﻠد ﮐﺗﺎب ﻣﯾﺷل ﻓوﮐو ﺑﻧﺎم ﺗﺎرﯾﺦ ﺟﻧ ّ
ﺳﯾت وﻣوﺿوع ،ﺑﺎ اﻓﻼطون ﺷروع ﻣﯾﺷود ،ﻧوﯾﺳﻧدﮔﺎﻧﯽ ﻧظﯾر ھوﻣر ﺟﻧ ّ
،ھزﯾود ،اﺷﯾل* ،ﺳوﻓوﮐل ،ھرودوت ﯾﺎ ارﺳطﺎطﺎﻟﯾس از ﯾﺎد ﻣﯾروﻧد ،ﺑﯽ
آﻧﮑﮫ از ﻓﻼﺳﻔﮫٔ ﭘﯾش از ﺳﻘراط ﮐﮫ در ﻣﻘﺎﺑل او ﺳﮑوی ﮐﮭن ﻣدﯾﺗراﻧﮫ
روﺷﻧﺗرﻧﻣﺎﯾﺎن ﻣﯾﺷود ﺳﺧﻧﯽ رﻓﺗﮫ ﺑﺎﺷد ؟( .ھﻣﯾن اﺑﮭﺎم درھﻣﮫٔ آﺛﺎر ﺑﮫ
اﺻطﻼح ﻋﻠﻣﯽ)ﺑﮫ وﯾژه ﭘزﺷﮑﯽ( دﯾده ﻣﯾﺷود .دراﯾن آﺛﺎر ﻧﻣﯽ ﺷود ﻓﮭﻣﯾد
ﮐﮫ ﭼﮫ از ﮐﯽ ) ﻣﺎﻧﻧد ارﺳطو ﮐﮫ در ﺑرﺧﯽ ﺟﮭﺎت اﺳﺎﺳﯽ ،اﺳطوره ﺷﻧﺎﺳﯽ
ﮐﮭن ﻣدﯾﺗراﻧﮫ ای را ﺧوﯾش ﺑﮫ اﺳطوره ﭘژوھﯾده ﺗﺑدﯾل ﮐرد( ﮔرﻓﺗﮫ ﺷده ،وﭼﮫ
ﭼﯾز ازﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی ﻧﺎﺧودآﮔﺎه ﺑﺎزآﻓرﯾده وﺑﮫ ﺗﺎ ٔﯾﯾد وﺗﺻدﯾق داﻧش ﻋﺎرﯾﺗﯽ
رﺳﯾده اﺳت.
ﺟﻧﺳﯽ ﺑدن اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺷده دارد ،اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺷده از ﺟﮭت ﺣرﮐﺎت وﺟﺎﺑﺟﺎﺋﯽ
ھﺎﯾش ﺑﮫ ﻣﻌﻧﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ آن ــ ﺣرﮐت ﺑﮫ ﺳوی ﺑﺎﻻ ﻣﺛﻼ ﺑﺎ ﺑرﺧﺎﺳﺗن آﻟت ،
ﯾﺎ ﻣوﻗﻌّﯾت ﻓوﻗﺎﻧﯽ ﺑﮫ ھﻧﮕﺎم ﻋﻣل ﺟﻧﺳﯽ ﻣرادف ﺟﻧس ﻣذﮐراﺳت.
ھﻣﭼﻧﯾن ﻧﻣﯾﺷود دﯾد ﭼﮕوﻧﮫ راﺑطﮫٔ اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺳﻠطﮫ ﮐﮫ ﻣﻧﺷﺎ Žاﯾن طرﺣﮭﺎﺳت ،
ﺑﺎ واروﻧﮫ ﺷدن ﮐﺎﻣل ﺟﺎی ﻋﻠت وﻣﻌﻠول ﻣﯾﺗواﻧد ﺑﮫ ذھن ﺧطور ﮐﻧد ،و
ﺑﻣﻧزﻟﮫٔ ﮐﺎرﺑردی در ﻣﯾﺎن ﺳﺎﯾر ﮐﺎرﺑردھﺎی ﯾﮏ ﺳﯾﺳﺗم رواﺑط ﺑﮫ ﻣﻌﻧﺎی
ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺳﺗﻘل از رواﺑط ﻗدرت ﺑروز ﮐﻧد .ﺳﯾﺳﺗم اﺳﺎطﯾری ــ ﻣذھﺑﯽ در اﯾﻧﺟﺎ
ﻧﻘﺷﯽ ﻣﻌﺎدل آﻧﭼﮫ ﮐﮫ در ﺟواﻣﻊ ﻣﺗﻔﺎوت ﺑﮫ ﻋرﺻﮫ ﺣﻘوﻗﯽ ﻣرﺑوط اﺳت
ﺑﺎزی ﻣﯾﮑﻧد :ﺗﺎ آﻧﺟﺎ ﮐﮫ اﺻول ﺑرداﺷت وﺗﻘﺳﯾﻣﯽ ﮐﮫ اﯾن ﺳﯾﺳﺗم ﭘﯾﺷﻧﮭﺎد
ﻣﯾﮑﻧد ﺑﺎ ﺗﻘﺳﯾﻣﺎﺗﯽ ﮐﮫ وﺟود داﺷﺗﮫ ﺑﮫ ﺻورت ﻋﯾﻧﯽ ﻣﻧطﺑق ﺑﺎﺷﻧد ،ﻧظم
ﻣوﺟود را ﺑﮫ ﻋﻧوان ھﺳﺗﯽ ﺷﻧﺎﺧﺗﮫ ﺷده و رﺳﻣﯽ ﺗﺎ ٔﯾﯾد ﻣﯾﮑﻧد.
16
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﺗﻘﺳﯾم ﻣﯾﺎن ﺟﻧﺳﮭﺎ )ﻣرد زن( ﺑﻧظر ﻣﯾرﺳد ﮐﮫ » در ﻧظم ﭼﯾزھﺎ « ﻣﯾﮕﻧﺟد
،ﭼﻧﺎﻧﮑﮫ ﮔﮭﮕﺎھﯽ ﮔﻔﺗﮫ ﻣﯾﺷود ﮐﮫ اﯾن اﻣر ﻋﺎدی وطﺑﯾﻌﯽ و ﺣﺗ ّﯽ اﺣﺗراز
ﻧﺎﭘذﯾر اﺳت :در آن واﺣد ،ﺑﮫ ﺻورت ﻋﯾﻧﯽ ،در ﭼﯾزھﺎی ﻣﻠﻣوس) ﻣﺛﻼ
در ﺧﺎﻧﮫ ﮐﮫ ﺗﻣﺎم اﺟزا َ آن ﺑﮫ ﺟﻧس ﻧر ﯾﺎﻣﺎده ﻧﺳﺑت داده ﻣﯾﺷود( ،در ﺗﻣﺎم
ﻣﺣﯾط اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ،و ﺑﮫ ﺻورت ﻣﻠﺣق ﺷده ،در اﺷﺧﺎص ،در ﺷﺧﺻﯾت ھﺎی
اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ اﺷﺧﺎص ﺣﺿور دارد ؛ و ﺑﮫ ﻣﻧزﻟﮫٔ ﺳﯾﺳﺗﻣﮭﺎی ﺑرداﺷت ،ﺗﻔﮑر
وﻋﻣل ﻧﻘﺷش را اﯾﻔﺎ َ ﻣﯾﮑﻧد ) .آﻧﺟﺎ ﮐﮫ ،ﻧﯾﺎز ارﺗﺑﺎطﯽ اﯾﺟﺎب ﻣﯾﮑﻧد
،از طﺑﻘﺎت ﯾﺎ از ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺷﻧﺎﺧت دارم ﺻﺣﺑت ﻣﯾﮑﻧم ،و
در ﻧﺗﯾﺟﮫ در دام ﻓﻠﺳﻔﺔ روﺷﻧﻔﮑری ﮐﮫ داﺋم آﻧرا ﺑﮫ ﻧﻘد ﮐﺷﯾده ام ﻣﻣﮑﻧﺳت
ﺑﯾﻔﺗم ،ﺑﮭﺗر آن ﺑود ﮐﮫ از ﺑرداﺷت ھﺎی ﻋﻣﻠﯽ ﯾﺎ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺳﺧن ﮔﻔﺗﮫ ﻣﯾﺷد ؛
ﮐﻠﻣﮫٔ "طﺑﻘﮫ" ﺑﻌﺿﯽ اوﻗﺎت ﺑدﻟﯾل ظرﻓﯾّﺗش در اﺷﺎره در آن واﺣد ﺑﮫ ﯾﮏ
واﺣد اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ــ ﻣﺛﻼ طﺑﻘﺔ ﮐﺷﺎورزان ــ وﯾﮏ ﺳﺎﺧﺗﺎر ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺷﻧﺎﺧت
ﺿﻣن ﺑﯾﺎن راﺑطﮫ ھﻣﺑﺳﺗﮕﯽ اﯾن دو ،ﺿرورت ﻣﯽ ﯾﺎﺑد ( .
ﺑدرﺳﺗﯽ ھﻣﺧواﻧﯽ ﻣﯾﺎن ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی ﻋﯾﻧﯽ و ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺷﻧﺎﺧت
،ﺑﯾن ﺗرﮐﯾب ھﺳﺗﯽ واﺷﮑﺎل ﺗﻣﯾز ،ﻣﯾﺎن ﺳﯾر ﺟﮭﺎن و اﻧﺗظﺎراﺗﯽ ﮐﮫ از آن
ھﺳت ،راﺑطﮫ ﺑﺎ دﻧﯾﺎﺋﯽ را ﻣﯾّﺳر ﻣﯾﺳﺎزد ﮐﮫ ھوﺳرل آﻧرا " رﻓﺗﺎر طﺑﯾﻌﯽ "
ﯾﺎ " ﺗﺟرﺑﺔ ﻋﻘﯾدﺗﯽ " ﺗوﺻﯾف ﮐرده ــ وﻟﯽ از ﯾﺎدآوری ﺷراﯾط اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ
ﻣﻣﮑن ﻏﻔﻠت ﻣﯾﮑﻧد .اﯾن ﺗﺟرﺑﮫ ،ﻣﺣﯾط اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ وﺗﻘﺳﯾﻣﺎت ﺗﺣﻣﯾﻠﯽ آن ،
ﺳﻠم اﻧد را
ازﻗﺑﯾل ﺗﻘﺳﯾم اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﻣﯾﺎن ﺟﻧﺳﮭﺎ ﮐﮫ ﮔوﺋﯽ ھﻣﮫ طﺑﯾﻌﯽ و ﻣ ّ
ﻋﯾت ﮐﺎﻣل ﻣﯽ ﯾﺎﺑد .ﭼﺷم ﺑﺳﺗن ﺑر ﺑﺎﺗردﯾد ﻣﯽ ﭘذﯾرد ،وﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب ﻣﺷرو ّ
ﻋﻣل ﻣﮑﺎﻧﯾزﻣﮭﺎی ﻋﻣﯾﻘﯽ ﮐﮫ اﻧطﺑﺎق ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺷﻧﺎﺧت
وﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ و ﺑدﯾن وﺳﯾﻠﮫ ﺗﺟرﺑﺔ ﻋﻘﯾدﺗﯽ ﻣﺣﯾط اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ) ﻣﺛﻼ
در ﺟواﻣﻊ ﻣﺎ ،ﻣﻧطق ﺑﺎز ﺗوﻟﯾد ﮐﻧﻧدهَ ﺳﯾﺳﺗم اﻣوزﺷﯽ ( ﻣوﺟب ﻣﯾﺷود ﮐﮫ
ﻣﺗﻔﮑرﯾن ﻓرﻣﺎﻧﺑرداری ھﺎی ﻓﻠﺳﻔﯽ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺗﻔﺎوت ﺑﺗواﻧﻧد ﺗﻣﺎم آﺛﺎر ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ
ﺗوﺟﯾﮫ ﻣﺷروﻋﯾّت )ﯾﺎ sociodicéeﯾﻌﻧﯽ ﺗوﺟﯾﮫ ﺗﺋورﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﺎﻣﻌﮫ( را
ﺑﮫ ﺣﺳﺎب ﻋواﻣل ﻧﺎﺷﯽ از ﻧظم ﻧﻣﺎدﯾن ﮐم و ﺑﯾش آﮔﺎه و ﻋﻣدی ) »اﯾدﺋوﻟوژی
« »،ﺧطﺎﺑﮫ « و ﻏﯾره ( ﺑﮕذارﻧد .
ﻧﯾروی ﻧظم ﻣرداﻧﮫ ﺧود را در ﺣﻘﯾﻘت ﺑﯽ ﻧﯾﺎز از ﺗوﺟﯾﮫ ﻣﯽ ﺑﯾﻧد ) : (6ﻧﮕﺎه
ﻣرد ﻣﺣوری ﺧود را اﻧﮕﺎر ﺑﯾطرف ﺗﺣﻣﯾل ﻣﯾﮑﻧد وﺑرای ﺗوﺟﯾﮫ ﻣﺷروﻋﯾﺗش
ﻧﯾﺎزی ﺑﮫ ﺑﺣث ﻧدارد) . (7ﻧظم اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﮐﮫ ﺑر ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ اﺳﺗوار ﺳت ،
ﺑﮫ ھدف ﺗﺎ ٔﯾﯾداﯾن ﺳﻠطﮫ ﻣﺛل ﻣﺎﺷﯾن ﻧﻣﺎدﯾن ﻋظﯾﻣﯽ ﮐﺎر ﻣﯾﮑﻧد :ﺗﻘﺳﯾم ﮐﺎر
17
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﺗﻔﺎوت ﺑﯾوﻟوژﯾﮑﯽ ﻣﯾﺎن ﺟﻧﺳﮭﺎ ،ﯾﻌﻧﯽ ﺑﯾن ﺑدن ﻣذﮐر وﻣَوﻧث ،و ﺑﺧﺻوص
،ﺗﻔﺎوت ﻣﯾﺎن ارﮔﺎﻧﮭﺎی ﺟﻧﺳﯽ ازﻧﻘطﮫ ﻧظر آﻧﺎﺗوﻣﯽ ،ﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب ﻣﯾﺗواﻧد
وﺳﯾﻠﮫٔ ﺗوﺟﯾﮫ طﺑﯾﻌﯽ ﺗﻔﺎوت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﻣﯾﺎن "اﻧواع " ،وﺑﮫ وﯾژه ﺗﻘﺳﯾم ﮐﺎر
ﺑر اﺳﺎس ﺟﻧس ﺑﺎﺷد ) .ﺑدن و ﺣرﮐﺎﺗش ،ﺑﻣﻧزﻟﮫٔ ﻗﺎﻟب ھﺎی ﻋﺎﻣﯽ ﮐﮫ ﺗﺎﺑﻊ
ﮐﺎر اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﮐردن اﻧد ،از ﻧظر ﻣﻌﻧﯽ ﻧﮫ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺷﺧص اﻧد ،ﺑﺧﺻوص
در ﻣﻔﮭوم ﺟﻧﺳﯽ ،و ﻧﮫ ﻧﺎﻣﺷﺧص ،ﺑﮫ ﻧﺣوﯾﮑﮫ ﻧﺷﺎﻧﮫ ھﺎی ﻧﻣﺎدﯾن آﻧﮭﺎ ھم
ﻗراردادی وھم " ﻣوّﺟﮫ " اﻧد ،و در ﻧﺗﯾﺟﮫ ﺑﺎ ﺑر داﺷﺗﯽ ﺗﻘرﯾﺑﺎ طﺑﯾﻌﯽ ( .
ﻧظر ﺑﮫ اﯾﻧﮑﮫ دﯾد اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺑﮫ ﻋﻧوان ﯾﮏ اﺻل ،ﻣﻧﺷﺎ ٔ ﺗﻔﺎوت ﻣرﺑوط ﺑﮫ
آﻧﺎﺗوﻣﯽ اﺳت و اﯾن ﺗﻔﺎوت ﮐﮫ اﺟﺗﻣﺎﻋﺎ اﯾﺟﺎد ﺷده ،ﭘﺎﯾﮫ و ﺗﺿﻣﯾن ﮐﻧﻧدٔه
ظﺎھر طﺑﯾﻌﯽ دﯾد اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ اﺳت ﮐﮫ ﺗﻔﺎوت ﺑر آن اﺳﺗوار اﺳت ،ﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب
راﺑطﮫٔ ﻋﻠﯾّت دََوراﻧﯾﯽ وﺟود دارد ﮐﮫ ﺗﻔﮑر را در ﺑﻧد وﺿوح رواﺑط ﺳﻠطﮫ
ای ﻣﯾﮑﻧد ﮐﮫ ھم در ﻋﯾﻧﯾت ﺑﮫ ﺻورت ﺗﻘﺳﯾﻣﺎت ﻋﯾﻧﯽ ،وھم در ذھﻧﯾت ﺑﮫ
18
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﮔوﻧﮫٔ طرﺣﮭﺎی ﺷﻧﺎﺧﺗﯽ ﻧﮭﻔﺗﮫ اﺳت ؛ رواﺑط ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺗﮫ ﺑدﯾن ﻧﺣو ،ﻧوع
ﺑرداﺷت از اﯾن ﺗﻘﺳﯾﻣﺎت ﻋﯾﻧﯽ را ﺷﮑل ﻣﯾدھﻧد .
ﻣرد ﺑودن در وﺟﮫ اﺧﻼﻗﯾش ،ﺑﮫ ﻋﻧوان ﺟوھر ﻣرد ،ﻣرداﻧﮕﯽ ،ﻣوﻗﻌﯾت
ﻋﺎﻟﯽ= ﻧﯾف) ﺑﮫ ﮔوﯾش ﮐﺎﺑﯾﻠﯽ ﯾﻌﻧﯽ ﺑﯾﻧﯽ( ،اﺻل ﺣﺿﺎﻧت واﻓزاﯾش اﻓﺗﺧﺎر
،ﻻ اﻗل ﺑﺻورت ﺿﻣﻧﯽ آن ،از ﻣرداﻧﮕﯽ ﺟﺳﻣﯽ ﺟدا ﻧﺎﭘذﯾر اﺳت .
ﮔواھﯾﻧﺎﻣﮫٔ ﺗوان ﺟﻧﺳﯽ ــﺎزاﻟﮫٔ ﺑﮑﺎرت ﻧﺎﻣزد ،ﻓرزﻧد ﻓراوان و ﻏﯾره ﮐﮫ از
ﻣرد واﻗﻌﺎ ﻣرد اﻧﺗظﺎر ﻣﯾرود دﻟﯾل ﭼﻧﯾن ﻣدﻋﺎﺋﯽ اﺳت .آﻟت ﻣرداﻧﮫ ﮐﮫ ﮐﻣﺗر
از آن ﻧﺎﻣﯽ ﺑرده ﻣﯾﺷود وﻟﯽ ھﻣﯾﺷﮫ ﺑﮫ ﺻورت اﺳﺗﻌﺎری در اذھﺎن وﺟود
دارد ،ﭼﮑﯾدٔه ﺗﻣﺎم ﺗﺻورات ﺟﻣﻌﯽ از ﻗدرت ﺑﺎر ورﯾﺳت ) .(9آﻟت ﻣﺛل
ِ ) Beignetﻧوﻋﯽ ﺷﯾرﯾﻧﯽ ﮐﮫ ﺧﻣﯾر آن ﯾﺎ ﻣﺣﺗوﯾﺎت دروﻧش در روﻏن ﺳرخ
ﺷده و ﺑر ﻣﯽ آﯾد( وﮐﻠوﭼﮫ اﯾﮑﮫ ﻣوﻗﻊ زاﯾﻣﺎن ،ﺧﺗﻧﮫ و ﯾﺎ درآﻣدن دﻧدان
ﻣﯾﺧورﻧد " ،ﺑﻠﻧد" ﻣﯾﺷود ﯾﺎ " ﺑرﻣﯽ آﯾد" .آﺋﯾن ھﺎی ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺑﺎر وری ﮐﮫ
از روی ﺗﻘﻠﯾد ﺑﻣﻧظور ﻣﺗورم ﮐردن ) آﻟت ﻣرداﻧﮫ وﺷﮑم زن ( اﻟﺑﺗﮫ ﺑﮫ ﮐﻣﮏ
ﻏذاھﺎی ﺗورم زا رواج دارﻧد ،ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺻور ﻣﺑﮭﻣﯽ اﺳت از ﺑﺎدﮐردﮔﯽ
.اﯾن آﺋﯾن ھﺎ در ﻣواﻗﻌﯽ ﮐﮫ ﻋﻣل ﺑﺎرورﮐﻧﻧدٔه ﻣرد ﺑﺎﯾﺳﺗﺳﯽ ﺻورت ﺑﮕﯾرد
اﻧﺟﺎم ﻣﯾﺷوﻧد ،ﻣﺛﻼ ھﻧﮕﺎم ازدواج ــ ﺷﺧم زدن ﮐﮫ ﻋﻣل ﻣﺷﺎﺑﮭﯽ اﺳت ﺑرای
ﺣﺎﺻﻠﺧﯾز ﮐردن زﻣﯾن .
اﮔر ﻧﯾروی ﻣﺣرﮐﮫٔ ﺑﺎ د ﮐردن ﮐﮫ درﺗﻣﺎم روﻧد ﺑﺎزﺗوﻟﯾد طﺑﯾﻌﯽ ) ﺟواﻧﮫ زدن
،ﺣﺎﻣﻠﮕﯽ وﻏﯾره ( اﺳﺗﻣرار دارد را ﺑﺎ ﺑراﻓراﺷﺗﮕﯽ ﻣرﺑوط ﺑﮫ آﻟت ﺗﻧﺎﺳﻠﯽ
ﻣرد ﭘﮭﻠوی ھم ﺑﮕذارﯾم ﺿرورﺗﺎ ﺑﮫ اﯾن ﻧﺗﯾﺟﮫ ﻣﯾرﺳﯾم ﮐﮫ ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ
اﻧداﻣﮭﺎی ﺟﻧﺳﯽ ﺑﮫ ﻧﺣوی ﻧﻣﺎدﯾن ﻣٔو ﯾد ﺑرﺧﯽ ﺧﺻوﺻﯾﺎت طﺑﯾﻌﯽ اﻧد ؛اﯾن
ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ھﻣراه ﺳﺎﯾر ﻣﮑﺎﻧﯾزﻣﮭﺎ ،ﮐﮫ ﻣﮭﻣﺗرﯾﻧﺷﺎن ﺑدون ﺷﮏ
ھﻣﺎﻧطور ﮐﮫ ﻗﺑﻼ اﺷﺎره ﺷد ﺟﺎ اﻓﺗﺎدن ھر راﺑطﮫ ای ) ﻣﺛﻼ ﭘر/ﺧﺎﻟﯽ ( در
ﺳﯾﺳﺗﻣﯽ از رواﺑط ﻣﺗﻘﺎﺑل و ﺑﮫ ھم ﭘﯾوﺳﺗﮫ اﺳت ) .اﯾن ﻣﻧطق اﺛﺑﺎﺗﯽ ﻧﻣﺎدﯾن
روﻧدھﺎی ﻋﯾﻧﯽ ،ﺑﺧﺻوص ﺟﮭﺎﻧﯽ و ﺑﯾوﻟوژﯾﮑﯽ ﮐﮫ در ﺗﻣﺎم ﺳﯾﺳﺗم اﻓﺳﺎﻧﮫ
ای ــ آﺋﯾﻧﯽ ﻣورد اﺳﺗﻔﺎده ﻗرار ﻣﯾﮕﯾرد ،ﺑﮫ اﯾن ﺳﯾﺳﺗم و ﺑﮫ اﯾﻣﺎن ﮐﮫ ﺑﮫ دﻟﯾل
ھﻣﮕﺎﻧﯽ ﺑودﻧش ﺑﮫ ﺻورت ھدﻓﻣﻧد ﺗﻘوﯾت ﻣﯾﺷود ،زﯾرﺑﻧﺎﺋﯽ ﻋﯾﻧﯽ ﻣﯾﺑﺧﺷد ؛
ﺟواﻧﮫ زدن داﻧﮫ ﻣرادف رﺳﺗﺎﺧﯾز ﯾﺎ واﻗﻌﮫٔ ﻣﺷﺎﺑﮫ ﺗوﻟد دوﺑﺎرٔه ﭘدر ﺑزرگ در
وﺟود ﻧوه اﯾﮑﮫ ﻧﺎم او را ﻣﯾﮕﯾرد از ﻣﺻﺎدﯾق اﯾن ﻣﻧطق اﻧد ( .
وﻗﺗﯾﮑﮫ ﺳﻠطﮫ ﭘذﯾرھﺎ در ﻣورد ﮐﺳﯾﮑﮫ ﺑر آﻧﮭﺎ ﺳﻠطﮫ دارد ﺗﺻور وطرﺣﯽ
را ﮐﮫ ﺧود ﻧﺗﯾﺟﺔ ﺳﻠطﮫ اﺳت ﺑﮑﺎر ﻣﯾﮕﯾرﻧد ،ﯾﺎ ﺑﮫ ﻋﺑﺎرﺗﯽ دﯾﮕر زﻣﺎﻧﯾﮑﮫ
ﺗﻔﮑرات و ﺑرداﺷت ھﺎﺷﺎن ﻣﻧطﺑق ﺑر ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی راﺑطﮫٔ ﺳﻠطﮫٔ ﺗﺣﻣﯾل ﺷده
ﺑر آﻧﮭﺎ ﺷده ،رﻓﺗﺎرھﺎی ﻣﻌرﻓﺗﯽ ﺷﺎن ﺑﻧﺎﭼﺎر رﻓﺗﺎری ﺗﺄﯾﯾدی و اﻧﻘﯾﺎدی
ﺧواھد ﺑود .اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗوﺟﮫ ﺑﮫ ﺗﻧﮓ ﺑودن راﺑطﮫ ﺑﯾن واﻗﻌﯾﺎت ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺟﻧس
زن وﻣرد ،ھﻣﯾﺷﮫ ﺟﺎﺋﯽ ﺑرای ﻣﺑﺎرزه درراه آﮔﺎھﯽ وﺟود دارد .اﺑﮭﺎم ﺟزﺋﯽ
در ﺑرﺧﯽ ﻣوﺿوﻋﺎت در ﺣﻘﯾﻘت ﻓرﺻﺗﯽ اﺳت ﺑرای ﺗﻌﺎﺑﯾر رﻗﯾﺑﺎﻧﮫ ﮐﮫ ﺑﮫ
ﺳﻠطﮫ ﭘذﯾران اﺟﺎزه ﻣﯾدھد ﺗﺎ درﺑراﺑر آﺛﺎر ﺗﺣﻣﯾل ﻧﻣﺎدﯾن ﻣﻘﺎوﻣت ﮐﻧﻧد .
20
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
اﯾن ﭼﻧﯾن اﺳت ﮐﮫ زﻧﮭﺎ ﺑرای ﺗﺎ ٔﻣل روی ﺻﻔﺎت ﺟﻧﺳﯽ ﻣرد ،ﺑﺎﻗﯾﺎس ﺑﮫ
ﭼﯾزھﺎی ﺷل ،ﺳﺳت وﻧﺎﺗوان ) ، laâlaleq, asaâlaqﮐﻠﻣﺎﺗﯾﮑﮫ ﺑرای ﭘﯾﺎز
ﯾﺎ ﮔوﺷت ﺑﮫ ﻧﺦ ﮐﺷﯾده ،ﯾﺎ ، acherbubﺟﻧس ﺷل و ﻧﺎﺗوان ﭘﯾر ﻣرد ،ﮔﺎھﯽ
ھﻣراه ﮐﻠﻣﺔ ajerbubﺑﻣﻌﻧﯽ ﻟﺑﺎس ﮐﮭﻧﮫ ،اﺳﺗﻔﺎده ﻣﯾﺷوﻧد ( ) (13ﻣﯾﺗواﻧﻧد
ﺑﮫ ﻣدد طرﺣﮭﺎی ﻣﻔﺎھﯾم ﻏﺎﻟب) ﺑﺎﻻ /ﭘﺎﺋﯾن ،ﺳﺧت /ﻧرم ،راﺳت /ﮐﺞ ،
ﺧﺷﮏ /ﻣرطوب وﻏﯾره ( از ﺟﻧس ﺧود ﺗﺻوﯾری ﺑﺳﯾﺎر ﻣﻧﻔﯽ ﺑﺳﺎزﻧد)(14
؛ ﺑﮫ ھﻣﯾن ﺗرﺗﯾب ﺑﮫ ﻣﻧظور اﺛﺑﺎت ﺑرﺗری ﺟﻧس ﻣؤﻧث ،از ﻣوﻗﻌّﯾت ﺿﻌﯾف
ﺟﻧس ﻣذﮐر اﺳﺗﻔﺎده ﻣﯾﮑﻧﻧد ــ ﺑﮫ ﻣﺻداق اﯾن ﺿرب اﻟﻣﺛل ﮐﮫ زن ﻣﯾﮕوﯾد " :
ﺗو ﻣرد ﺗﻣﺎم اﺑزار ﺟﻧﮕﯾت ) (laâleqآوﯾزاﻧﺳت ،در ﺻورﺗﯾﮑﮫ ﻣن ﺳﻧﮓ
ﺟوش ﺧورده ام )آب دﯾده ام( " ). (15
،اﻧﻔﻌﺎل و ﻓﻌﺎﻟﯾت ﺑراﯾش ﻗﺎﺋﻠﻧد ﺑﯾﺎﺑﻧد ) . (18ﮐﺎﻓﯾﺳت ﺗﺎرﯾﺦ "ﮐﺷف " ﻋﺿو
ﺣﺳﺎس آﻟت زن )ﮐﻠﯾﺗرﯾس ( را آﻧطور ﮐﮫ (Thomas Laqueur (19
ﮔزارش ﻣﯾﮑﻧد دﻧﺑﺎل ﮐﻧﯾم ؛ وی اﯾن ﺗﺎرﯾﺦ را ﺗﺎ ﺗﺋوری ﻓروﯾد در ﻣورد
ﺟﺎﺑﺟﺎﺋﯽ ﺳﻠوﻟﯽ ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺟﻧﺳﯾت زن از ﻋﺿو ﺣﺳﺎس آﻟﺗش ) ﮐﻠﯾﺗــ ُرﯾس
( ﺗﺎ واژن اداﻣﮫ ﻣﯾدھد ﺗﺎ ﺧواﻧﻧده را ﻣﺗﻘﺎﻋد ﮐﻧد ﮐﮫ ﻣﺗﺧﺻﺻﯾن آﻧﺎﺗوﻣﯽ
آﻧﭼﻧﺎﻧﮑﮫ ﺑﮫ آﻧﮭﺎ ﻧﺳﺑت ﻣﯾدھﻧد ﻧﻘش ﭘﺎﯾﮫ ﮔذار ﻧداﺷﺗﮫ ،وﺗﻔﺎوﺗﮭﺎی ﻣﺷﮭود
ﺑﯾن اﻧداﻣﮭﺎی ﺟﻧﺳﯽ زن وﻣرد ﺑﻧﯾﺎدی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ اﺳت ﮐﮫ رﯾﺷﮫ در اﺻول
ﺗﻘﺳﯾم ﻣرﺑوط ﺑﮫ اﻧﮕﯾزٔه ﻣرد ﻣﺣوری داﺷﺗﮫ واﯾن ﻧﯾز ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻘﺳﯾم ﻣوﻗﻌﯾت
ھﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ زن وﻣرد اﺳت ).(20
ﮐﻣرﺑﻧد ﯾﮑﯽ از ﻧﺷﺎﻧﮫ ھﺎی ﭼﻔت و ﺑﺳت ﺑدن زن اﺳت ،ﺑﺎ ﺣﺎﻟت دﺳت ﺑﮫ
ﺳﯾﻧﮫ ،ﭘﺎ ھﺎ ﺑﮭم ﭼﺳﺑﯾده ،ﻟﺑﺎس ﮔره ﺧورده ؛ ﮐﮫ ﺑﮫ ﮔﻔﺗﮫٔ ﺑﺳﯾﺎری از ﺗﺣﻠﯾل
ﮔران اﻣروز ھﻧوز در ﻣورد زﻧﺎن ﺟواﻣﻊ اروﭘﺎﺋﯽ وآﻣرﯾﮑﺎﺋﯽ ﻣﺗداول اﺳت
ﺳد ﻣﻘدس ﺣﺎﻓظ واژن ﺑﺷﻣﺎر ﻣﯾرود ،واژﻧﯽ ﮐﮫ در ) . (21ﮐﻣر ﺑﻧد ﻧﺷﺎن ّ
ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺑﮫ ﺷﺋﯽ و ﻣو ﺿوﻋﯽ ﻣﻘدس ﺗﺑدﯾل ﺷده و طﺑق ﺗﺣﻠﯾل دورﮐﯾم ،در
ﻣوارد ﭘرھﯾز ﯾﺎ دﺳﺗرﺳﯽ ﻣطﯾﻊ ﻗواﻋد ﺑﯽ ﭼون وﭼراﺳت ،ﻗواﻋدی ﮐﮫ
ﻗﺎطﻌﺎﻧﮫ ﺷراﯾط ﺗﻣﺎس )ﺑﺎاﯾن ﺷﺋﯽ ﻣﻘدس ( ،ﯾﻌﻧﯽ ﻋواﻣل ،ﻣوارد و
ﮐردارھﺎی ﻣﺷروع ﯾﺎ ﺑرﻋﮑس ﻧﺎ ﻣﺷروع را ﻣﺷﺧص ﻣﯽ ﮐﻧﻧد .اﯾن ﻗواﻋد
،ﮐﮫ ﻣﺧﺻوﺻﺎ در ﻣراﺳم ﻣرﺑوط ﺑﮫ ازدواج دﯾده ﻣﯾﺷوﻧد ،ﺣﺗﯽ در اﯾﺎﻻت
ﻣﺗﺣدٔه ﻣﻌﺎﺻر در ﻣواﻗﻌﯽ ﮐﮫ ﭘزﺷﮏ ﻣرد ﺑﺎﯾد وٰاژﻧﯽ را ﻣﻌﺎﯾﻧﮫ ﮐﻧد ،ﺑﺳﯾﺎر
ﻣرﺳوم اﺳت .ﺑﮫ ﻗﺻد اﯾﻧﮑﮫ ﺑﮫ ﺻورت ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ و ﻋﻣﻠﯽ ﺗﻣﺎم ﻣﻔﺎھﯾم دو
ﭘﮭﻠوی ﺑﺎﻟﻘوه ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺳﮑس ﺑﮫ ھﻧﮕﺎم آزﻣﺎﯾش ﮐﻠﻧﯾﮑﯽ زن ﺧﻧﺛﯽ ﺷود ،
ﭘزﺷﮏ ﺑرای ﺣﻔظ ﺣﺎﯾﻠﯽ ﻣﯾﺎن ﺧودش و واژن ﮐﮫ ﮐﻣرﺑﻧد ﺳﻣﺑل آﻧﺳت )
22
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
واﯾن دو ،ﯾﻌﻧﯽ زن ﺑﯾﻣﺎر و واژن ،ھر ﮔز ھﻣزﻣﺎن دﯾده ﻧﺷده اﻧد ( ﺧودرا
ﻣﻠزم ﺑﮫ اﻧﺟﺎم آﺋﯾﻧﯽ ﻣﯾداﻧد :در ﻣرﺣﻠﮫَ اول ﺑﺎ ﺷﺧص ﻣورد ﻣﻌﺎﯾﻧﮫ ) ﺑﯾﻣﺎر
( ﮔﻔﺗﮕو ﻣﯽ ﮐﻧد ،ﺳﭘس ﺷﺧص ﻣورد ﻣﻌﺎﯾﻧﮫ در ﺣﺿور ﭘرﺳﺗﺎر ﻟﺧت ﻣﯽ
ﺷود ،او را ﮐﮫ در ﺣﺎﻟت دراز ﮐﺷﯾده ﺑﺎ ﺑﺎﻻ ﺗﻧﮫٔ ﭘوﺷﯾده ﺑﺎ ﻣﻼﻓﮫ اﺳت ﻣﻌﺎﯾﻧﮫ
ﻣﯾﮑﻧد ،در اﯾن ﻣوﻗﻊ ﮐﮫ ﭘرﺳﺗﺎر ﻧﯾز ﺣﺎﺿر اﺳت ،واژن در ﺣﻘﯾﻘت از
ﺷﺧص زن ﺟدا ﺷده و ﺑﮫ ﻣوﻗﻌﯾت ﯾﮏ ﺷﺋﯽ ﺗﻧزل ﻣﯾﮑﻧد .در ﺣﺎﻟﯾﮑﮫ از
ﻣراﺟﻊ ﺑﮫ ﻋﻧوان ﺳوم ﺷﺧص ﯾﺎد ﻣﯾﮑﻧد ،ﻧﺗﺎﯾﺞ ﻣﻌﺎﯾﻧﮫ را ﺑﮫ ﭘرﺳﺗﺎر اﻋﻼم
ﻣﯾﮑﻧد؛ ﺑﺎﻻﺧره در ﻣرﺣﻠﮫَ ﺳوم دو ﺑﺎره ﺑﺎ زن ﻣراﺟﻊ ﮐﮫ ﻟﺑﺎﺳش را در ﻏﯾﺎب
. او ﭘوﺷﯾده ﺳﺧن ﻣﯾﮕوﯾد ). (22
ﻣﺳﻠﻣﺎ ﺑدﻟﯾل اﯾﻧﮑﮫ واژن ﭘﯾوﺳﺗﮫ ﺑﮫ ﻋﻧوان ﺗﺎﺑو ،اﺳرار آﻣﯾز ،ﻣﻘدس و
ﻓﺗﯾش)ﺷﺋﯽ ،ﺣﯾوان ﯾﺎ ﮔﯾﺎه ﺳﺣرآﻣﯾز(ﺷﻧﺎﺧﺗﮫ ﻣﯾﺷود ،ﺑﮫ ﺗﺟﺎرت ﺳﮑس در
وﺟدان ﻋﻣوﻣﯽ ودر ﻗﺎﻧون داغ ﺑدﻧﺎﻣﯽ ﺧورده و ﻗﺎﻧون زﻧﺎﻧﯽ را ﮐﮫ ﺑﮫ
روﺳﺑﯾﮕری ﺑﮫ ﻋﻧوان ﯾﮏ ﮐﺎر روی ﻣﯽ آورﻧد طرد ﻣﯽ ﮐﻧد ) .(23ﺗن
ﺑﺎرﮔﯽ ﻣرداﻧﮫ ﺑﺎ اﺳﺗﻔﺎده از ﭘول ،ﺟﺳﺗﺟوی ﻟذت راﺑﺎ ِاﻋﻣﺎل ﺧﺷوﻧت روی
ﺑدن ھﺎﺋﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ ﻣوﻗﻌﯾت ﺷﺋﯽ و اھﺎﻧت ﺑﮫ ﻣﻘدﺳﺎت )ﯾﻌﻧﯽ ﺗﺧﻠف از ﻗﺎﻧوﻧﯽ
ﮐﮫ ﺑر اﺳﺎس آن ﺑدن ﻣﺛل ﺧون ﻓﻘط ﻣﯾﺗواﻧد ﺑﮫ راﯾﮕﺎن اھدا ﺷود ودرﻧﺗﯾﺟﮫ
ﺧﺷوﻧت ﻣﻧﺗﻔﯽ اﺳت( ﺗﻧزل ﯾﺎﻓﺗﮫ ھﻣراه ﻣﯽ ﮐﻧد).(24
ﺷدن ،ﻣﻘﺎﺑﻠﮫ ﮐردن ،ﺑﮫ ﭼﮭره ﯾﺎ ﭼﺷم ﻧﮕﺎه ﮐردن ،ﺳﺧن ﮔﻔﺗن در ﺟﻣﻊ
ــ اﻧﺣﺻﺎری ﻣردان اﺳت ؛ زن ﮐﮫ درﺟﺎﻣﻌ ٔﮫ ﮐﺎﺑﯾﻠﯽ ازاﻣﺎﮐن ﻋﻣوﻣﯽ ﺑدور
اﺳت ،در ﺣﻘﯾﻘت ﺑﺎﯾد ازﻧﮕﺎه ﮐردن وﺳﺧن ﮔﻔﺗن در ﻣﻼ ء ﻋﺎم ﺑﭘرھﯾزد )
ﺑﮫ ھﻧﮕﺎم راه رﻓﺗن درﻣﯾﺎن ﺟﻣﻊ ﻧﮕﺎ ھش ﺑﮫ زﻣﯾن اﺳت ،و ﺗﻧﮭﺎ ﮐﻠﻣﮫٔ
ﻣﻧﺎﺳب او " ﻧﻣﯾداﻧم " اﺳت ،درﺳت آﻧﺗﯽ ﺗز ﮔﻔﺗﺎر ﻣرداﻧﮫ ﮐﮫ ﺗﺎ ٔ ﮐﯾدی
،ﻗﺎطﻊ ،واﺿﺢ و در ﻋﯾن ﺣﺎل از روی ﺗﺎ ٔ ﻣل و ﺳﻧﺟﯾده اﺳت ( . 26
ﻋﻣل ﺟﻧﺳﯽ ﺑر اﺳﺎس اﺻل ﺑرﺗری ﺟﻧس ﻣٔوﻧث ﺑﮫ ذھن ﻣﺗﺑﺎدر ﻣﯾﺷود ،ھر
ﭼﻧد ﮐﮫ ﺑﮫ ﻣﻧزﻟﮫٔ ﻗﺎﻟب اﺻﻠﯽ و ﻣوﺟد ﺗﻣﺎم اﺷﮑﺎل وﺣدت دو اﺻل ﻣﺗﺿﺎد
ــ ﮔﺎو آھن و ﺷﯾﺎر ،آﺳﻣﺎن وزﻣﯾن ،آب و آﺗش وﻏﯾره ــ ﺑﺣﺳﺎب آﯾد .
ﺗﺿﺎد ﺑﯾن دو ﺟﻧس در ردﯾف ﺗﺿﺎدھﺎی اﺳطوره ای ــ آﺋﯾﻧﯽ ﺑﺷﻣﺎر ﻣﯽ آﯾد :
ﺑﺎﻻ/ﭘﺎﺋﯾن ،رو /زﯾر ،ﺧﺷﮏ /ﻣرطوب ،ﮔرم /ﺳرد )در ﺑﺎرٔه ﻣردی ﮐﮫ
ﺗﻣﺎﯾل دارد ،ﻣﯾﮕوﯾﻧد " :ﮐﺎﻧوﻧش ﺳرخ اﺳت " " ،دﯾﮕش ﻣﯾﺳوزد " " ،دھﻠش
ﮔرم اﺳت " ؛ در ﻣورد زﻧﺎن ﻣﯾﮕوﯾﻧد ﮐﮫ ﻗﺎدرﻧد "آﺗش را ﺧﺎﻣوش ﮐﻧﻧد " ،
" طراوت ﺑﺧﺷﻧد " " ،ﻧوﺷﯾدﻧﯽ ﺑدھﻧد " ( ،ﻓﺎﻋل /ﻣﻔﻌول ،ﻣﺗﺣرک /ﺛﺎﺑت
)ﻋﻣل ﺟﻧﺳﯽ ﺑﺎ آﺳﯾﺎب ﻣﻘﺎﯾﺳﮫ ﻣﯽ ﺷود ،ﺑﺎ ﺑﺧش ﺑﺎﻻﺋﯽ آن ﮐﮫ ﻣﺗﺣرک اﺳت
،و ﺑﺧش ﭘﺎﺋﯾﻧﯽ آن ﮐﮫ ﺑر زﻣﯾن ﺛﺎﺑت اﺳت ؛ ﯾﺎ ﺑﺎ راﺑطﮫٔ ﺟﺎرو ،ﮐﮫ ﻣﯾرود
وﻣﯽ آﯾد ،وﺑﺎ ﺧﺎﻧﮫ ﻧﯾز ﻣﻘﺎﯾﺳﮫ ﻣﯾﺷود ( . 27ﻧﺗﯾﺟﮫ اﯾن ﻣﯾﺷود ﮐﮫ ﻣوﻗﻌﯾت
ﻋﺎدی ﻣﻧطﻘﺎ ﻣوﻗﻌﯾﺗﯽ اﺳت ﮐﮫ در آن ﻣرد " در ﺑﺎﻻ ﻗرارﻣﯾﮕﯾرد" .ھﻣﺎﻧطور
ﮐﮫ واژن ﺑدﻟﯾل ﺗﮭﯽ اﻧﮕﺎﺷﺗﮫ ﺷدﻧش ﺑﯽ ﺷﮏ ﻧﺣس و ﺷوم وھﻣﭼﻧﯾن ﺑﻣﻧزﻟﮫ َ
واروﻧﮫ و ﻧﮕﺎﺗﯾف )ﻣﻧﻔﯽ( آﻟت ﻣرد داﻧﺳﺗﮫ ﻣﯾﺷود ،ﺑﮫ ھﻣﯾن ﻣﻧﺎﺳﺑت ﻣوﺿﻊ
ﻣﻌﺎﺷﻘﮫ اﯾﮑﮫ در آن زن روی ﻣرد ﻗرار ﮔﯾرد در ﺑﺳﯾﺎری ﺗﻣدﻧﮭﺎ ﺻراﺣﺗﺎ
ﻣﺣﮑوم ﺷﻣرده ﻣﯽ ﺷود . 28و ﺳﻧّت ﮐﺎﺑﯾﻠﯽ ،ﺑﺎوﺟود اﯾﻧﮑﮫ در ﺗوﺟﯾﮫ ﻣﺳﺎﺋل
ﺧﯾﻠﯽ ﻣﺳرف ﻧﯾﺳت ،در ﺧﺻوص ﻣﺷروﻋﯾّت ﺑﺧﺷﯾدن ﺑﮫ ﻣواﺿﻊ ﻣرﺑوط
ﺑﮫ دو ﺳﮑس در ﺗﻘﺳﯾم ﮐﺎر ﺳﮑﺳﯽ و ،ﺑواﺳطﮫ َﺗﻘﺳﯾم ﮐﺎر ﺗوﻟﯾد و ﺑﺎز ﺗوﻟﯾد
ﺑراﺳﺎس ﺟﻧس ،درﺗوﺟﯾﮫ ﮐل ﻧظم اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ و ﺑﺎﻻ ﺗر از آن ﻧظم ﺟﮭﺎﻧﯽ ،
. ازﻧوﻋﯽ اﺳطوره ﻣدد ﻣﯾﮕﯾرد
» ﻣرد زن را ﺑرای اوﻟﯾن ﺑﺎر در ﭼﺷﻣﮫ ﻣﻼﻗﺎت ﮐرد .زن در ﺣﺎل ﺑرداﺷﺗن
آب از ﭼﺷﻣﮫ ﺑود ﮐﮫ ﻣرد از او ﻧوﺷﯾدن ﺧواﺳت .وﻟﯽ زن ﭘﯾش از ﻣرد رﺳﯾده
24
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
وﺧودش ھم ﺗﺷﻧﮫ ﺑود .ﻣرد ﻧﺎراﺿﯽ ،زن را ھل داد .زن ﭘﺎﯾش ﻟﻐزﯾد و
ﻧﻘش ﺑر زﻣﯾن ﺷد .در اﯾن ﺣﺎﻟت ﻣرد ران زن را ﮐﮫ ﺑﺎ ران ﺧودش ﻣﺗﻔﺎوت
ﺑود دﯾد .ﻣرد در ﺣﯾرت ﻣﺎﻧد .زن ﮐﮫ ﻣﮑﺎر ﺗرﺑود ،ﭼﯾزھﺎی زﯾﺎدی ﺑﮫ او
آﻣوﺧت " .زن ﮔﻔت ﺑﮫ ﭘﺷت ﺑﺧواب ﺗﺎ ﺑﮫ ﺗو ﻧﺷﺎن دھم ﮐﮫ آﻟﺗت ﺑﮫ ﭼﮫ ﮐﺎر
ﻣﯾﺂﯾد " .ﻣرد ﺑر زﻣﯾن دراز ﮐﺷﯾد ؛ زن آﻟت ﻣرد را ﻧوازش ﮐرد ،دو ﭼﻧدان
ﺷد ،زن روی او ﺧواﺑﯾد .ﻣرد ﻟذت ﻓراوان ﺑرد .زن را درھﻣﮫ ﺟﺎ ﺗﻌﻘﯾب
ﻣﯾﮑرد ﺗﺎ اﯾن ﮐﺎررا ﺗﮑرار ﮐﻧد ؛ زﯾرا ﺑﯾش از ﻣرد ﭼﯾز ﻣﯾداﻧﺳت ،ﻣﺛﻼ
اﻓروﺧﺗن آﺗش وﻏﯾره .روزی ﻣرد ﺑﮫ او ﮔﻔت " :ﻣن ھم ﻣﯽ ﺧواھم ﺑﮫ ﺗو
ﻧﺷﺎن دھم ؛ ﭼﯾزھﺎﺋﯽ ﺑﻠدم .دراز ﺑﮑش ﺗﺎ ﻣن روی ﺗو ﺑﺧواﺑم ".زن ﺧواﺑﯾد
وﻣرد روی او .ﻣرد ھﻣﺎن ﻟذت اوﻟﯾﮫ را ﯾرد و ﺑﮫ زن ﮔﻔت " :در ﭼﺷﻣﮫ
ﺗوﺋﯽ ﮐﮫ ﻣﺳﻠطﯽ ؛ در ﺧﺎﻧﮫ اﯾن ﻣﻧم ﮐﮫ ﻣﺳﻠطم ".در ﻣﺧﯾﻠﮫٔ ﻣرد ،ھﻣﯾﺷﮫ
آﺧرﯾن ﮔﻔﺗﺎر ھﺎ ھﺳﺗﻧد ﮐﮫ ﺑﮫ ﺣﺳﺎب ﻣﯽ آﯾﻧد و از آن ﭘس ﻣردان دوﺳت دارﻧد
ﮐﮫ روی زﻧﺎن ﻗرار ﺑﮕﯾرﻧد .و ﭼﻧﯾن اﺳت ﮐﮫ اوﻟﯾن ھﺎ ﺑﮫ ﺷﻣﺎر ﻣﯾﺎﯾﻧد و ﺑﺎﯾد
ﺣﮑم ﺑراﻧﻧد «.29
رو ﯾﺎزﯾر ،ﻓﺎﻋل ﯾﺎ ﻣﻧﻔﻌل ،اﯾن آﻟﺗرﻧﺎﺗﯾوھﺎی ﻣوازی ﻋﻣل ﺟﻧﺳﯽ را ﻣﺛل
ﯾﮏ َ راﺑطﮫ َ ﺳﻠطﮫ ﺗوﺻﯾف ﻣﯾﮑﻧﻧد .ﺗﻣﻠﮏ ﺟﻧﺳﯽ ﻣرد ﺑرزن ،ﺑﮫ زﺑﺎن
25
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
در ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺷﻧﺎﺳﯽ ﺳﯾﺎﺳﯽ ﻋﻣل ﺟﻧﺳﯽ ﻣﻼﺣظﮫ ﺧواھﯾم ﮐرد ﮐﮫ در راﺑطﮫ
ﺑﺎ ﺳﻠطﮫ ،اﻋﻣﺎل و ﻧﻣﺎدھﺎی دوﺟﻧس اﺑدا ﻣﺗﻧﺎﺳب ﻧﯾﺳﺗﻧد .ﻧﮫ ﺗﻧﮭﺎ اﯾن ﮐﮫ ،
درﺟواﻣﻊ اروﭘﺎﺋﯽ ـ آﻣرﯾﮑﺎﺋﯽ اﻣروزه ،دﺧﺗران وﭘﺳران در ﻣورد راﺑطﮫ
ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﮫ دﯾدھﺎی ﻣﺗﻔﺎوﺗﯽ دارﻧد ،ﻣردان اﻏﻠب درﻗﺎﻟب ﻣﻧطق ﺗﺳﺧﯾرﺑﮫ آن
ﻣﯽ ﭘردازﻧد) ﺑوﯾژه درﮔﻔﺗﮕوھﺎی ﺑﯾن دوﺳﺗﺎن ﮐﮫ ﻻﻓزﻧﯽ در ﻣورد ﺗﺳﺧﯾر
ﺟﻧس زن ﺟﺎی ﻣﮭﻣﯽ دارد ( ، 30ﺑﻠﮑﮫ ﺧود ﻋﻣل ﺟﻧﺳﯽ ﻧزد ﻣردان ﺑﮫ ﻣﻧزﻟٔﮫ
ﺷﮑﻠﯽ از ﺗﺳﻠط ،ﻣﺎﻟﮑﯾﯾت و " در اﺧﺗﯾﺎرداﺷﺗن" ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯾﺷود .ﻓﺎﺻﻠﮫ َ ﻣﯾﺎن
ﺗوﻗﻌﺎت اﺣﺗﻣﺎﻟﯽ زﻧﺎن و ﻣردان در ﻣورد رواﺑط ﺟﻧﺳﯽ ــ وﺳوء ﺗﻔﺎھﻣﺎت
ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺗﻔﺎﺳﯾر ﻧﺎدرﺳت " ﻋﻼﺋم " ،ﺑﻌﺿﯽ ﻣواﻗﻊ ﻣﺑﮭم ﯾﺎ ﮔول زﻧﻧده ،از
اﯾﻧﺟﺎ ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯾﺷود .ﺑر ﺧﻼف دﺧﺗران ،ﮐﮫ اﺟﺗﻣﺎﻋﺎ ﺑرای درک ﺟﻧﺳﯾﯾت
ﺧود و ﺑرای ﺗﺟرﺑﮫٔ ﺻﺎدﻗﺎﻧﮫ و ﺳرﺷﺎر از ﻣﺣﺑت آن آﻣﺎده ﻣﯽ ﺷوﻧد ،ﮐﮫ
اﻟﺑﺗﮫ اﯾن اﻣر ﺿرورﺗﺎ ﻣﺗﺿﻣن دﺧول ﻧﯾﺳت ﺑﻠﮑﮫ ﻣﯾﺗواﻧد ﺷﺎﻣل ﮐردارھﺎی
زﯾﺎدی ﺑﺎﺷد )ﺻﺣﺑت ﮐردن ،ﻟﻣس ﮐردن ،ﻧوازش ﮐردن ،درﺑﻐل ﮔرﻓﺗن
ﻣﯽ ﭘردازﻧد ،راﺑطﮫ وﻏﯾره ، (31ﭘﺳران ﺑﮫ" طﺑﻘﮫ ﺑﻧدی "راﺑطﮫ ﺟﻧﺳﯽ
ای ﮐﮫ در ذھﻧﺷﺎن ﻋﻣﻠﯽ ﺗﮭﺎﺟﻣﯽ وﺑﺧﺻوص ﺑدﻧﯽ ﺑﮫ ﻗﺻد ﺗﺳﺧﯾر ودﺧول
ورﺳﯾدن ﺑﮫ ﻧﻘطﮫ ًاوج ﻟذت زن اﺳت .32ھرﭼﻧد ﮐﮫ درﯾن ﻣورد ﻣﺛل ﺳﺎﯾر
ﻧﮑﺎت ،ﺗﻐﯾﯾرات ﺑﻧﺎ ﺑﮫ ﻣوﻗﻌﯾّت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﻣﺳﻠﻣﺎ ﻗﺎﺑل ﺗوﺟﮫ ﺧواھﻧد ﺑود ) 33
ﻣﺛل ﺳن و ﺗﺟﺎرب ﭘﯾﺷﯾن ( ،از ﯾﮏ ﺳری ﻣﺻﺎﺣﺑﮫ ﻣﯾﺗوان ﻧﺗﯾﺟﮫ ﮔرﻓت ﮐﮫ
ﮐردارھﺎی ظﺎھرا ﻣﺷﺎﺑﮫ) ﻣﺛل ﻣﮑﯾدن آﻟت ﻣرد ﯾﺎ آﻟت زن ( ﻧزد زن وﻣرد
26
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
در ﻋﻣل ﺟﻧﺳﯽ ،ﻟذت ﻣرد در ﻟذت زن و اﯾﻧﮑﮫ ﺗواﻧﺳﺗﮫ زن را ﻣﺗﻠذذ ﮐﻧد
ﻧﮭﻔﺗﮫ اﺳت :ﺑﮫ ھﻣﯾن دﻟﯾل Catharine MacKinnonدر ﺑﺣث ﻣرﺑوط ﺑﮫ
" اوج ﻟذت ﺑﮫ طرﯾق ﺳﺎﺧﺗﮕﯽ " ﻣﺻداق ﺑﯽ ﻧظﯾر ﻗدرت ﻣرد در
ﻣورداﻧطﺑﺎق ﻋﻣل ﻣﺗﻘﺎﺑل ﺑﯾن دو ﺟﻧس ﺑﺎ دﯾد ﻣردان را ﻣﻼظﮫ ﻣﯾﮑﻧد ؛ ﺑﮫ
ﻧظر ﻣردان ﻧﻘطﮫ َ اوج ﻟذت زن دﻟﯾل ﻣرداﻧﮕﯽ وﻧﺷﺎن ﻟذﺗﯽ اﺳت ﮐﮫ ﺑرای
زن از ﺷﮑل ﻋﺎﻟﯽ ﻓرﻣﺎﻧﺑردارﯾش ﻋﺎﯾد او ﻣﯾﺷود .34
ﺑﮫ ھﻣﯾن ﺗرﺗﯾب ،ﺑر ﺧﻼف ظﺎھر ،آزار ﺟﻧﺳﯽ ﺑﮫ ﻣﻧظور ﺗﻣﻠﮏ ﺟﻧﺳﯽ زن
ﺻورت ﻧﻣﯾﮕﯾرد :ھدف آن ﺗﻣﻠﮏ ،ﻓﻘط ﺑﻣﻌﻧﺎی ﺗﺎﯾﯾد ﺧﺎﻟص ﺗﺳﻠط در
ﺣﺎﻟت ﻋرﯾﺎن آن اﺳت . 35
اﮔر راﺑطﮫٔ ﺟﻧﺳﯽ ﻣرادف راﺑطﮫٔ اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺳﻠطﮫ ﮔراﺳت ،ﺑﺧﺎطر اﯾﻧﺳت
ﮐﮫ ﺑراﺻل ﺗﻘﺳﯾم ﻣﯾﺎن ﻣذﮐر ﻓﺎﻋل ،و ﻣَوﻧث ﻣﻧﻔﻌل ﺑﻧﯾﺎن ﺷده ،و اﯾن اﺻل
ﻣوﺟد ،ﺳﺎزﻣﺎن دھﻧده ،ﺑﯾﺎﻧﮕر و ﺟﮭت دھﻧدٔه ﻣﯾل ،ﻣﯾل ﺗﻣﻠﮏ ﮐﮫ ﻣﻌﺎدل
ﺳﻠطﮫٔ ﺷﮭواﻧﯽ اﺳت ،و ﺧواﺳت زن ﻣﻌﺎدل ﺧواﺳت ﺳﻠطﮫ ﮔراﯾﺎﻧﮫٔ ﻣرد ،
ﻣﻌﺎدل اﻧﻘﯾﺎد ﺷﮭواﻧﯽ ،ﯾﺎ در ﻧﮭﺎﯾت ﻗﺑول ﺷﮭواﻧﯽ ﺳﻠطﮫ اﺳت .در ﻣوردی
ﮐﮫ ،ﻧظﯾر رواﺑط ھﻣﺟﻧﺳﮕراﯾﺎﻧﮫ ،ﻣﻘﺎﺑﻠﮫٔ ﺑﮫ ﻣﺛل ﺷدﻧﯽ اﺳت ،رواﺑط ﺑﯾن
ﺟﻧﺳﯾت و ﻗدرت ﺑﮫ ﻧﺣوی روﺷن ﻋرﯾﺎن ﻣﯾﺷوﻧد و ﻣوﻗﻌﯾّت ھﺎ و ﻧﻘش ھﺎ ی
ﻣرﺑوط ﺑر رواﯾط ﺟﻧﺳﯽ ،ﺑوﯾژه ﻓﺎﻋل ﯾﺎ ﻣﻧﻔﻌل ،از رواﺑط ﺑﯾن ﺷراﯾط
اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﮐﮫ ﺗﻌﯾﯾن ﮐﻧﻧده َ اﻣﮑﺎن وﻣﻔﮭوم اﯾن رواﺑط اﻧد ،ﺟداﻧﺎﭘذﯾر ﺑﻧظر
ﻣﯾرﺳﻧد .دﺧول ،ﺑوﯾژه وﻗﺗﯽ ﮐﮫ روی ﻣرد ﺻورت ﻣﯾﮕﯾرد ،ﯾﮑﯽ از
ﻣﺻﺎدﯾق ﺗﻣﺎﯾل ﺷﮭواﻧﯽ در اﻧﻘﻼب ﺟﻧﺳﯽ* اﺳت ﮐﮫ ھرﮔز ﺑطور ﮐﺎﻣل ﺑدور
از ﺗﻣﺎﯾل ﺷﮭواﻧﯽ ﻣرد ﻧﺑوده اﺳت .ﻣﯾداﻧﯾم ﮐﮫ در ﺑﺳﯾﺎری از ﺟواﻣﻊ ،ﺗﻣﻠﮏ
ﻣرد ﻣﻔﻌول )ھﻣوﺳﮑﺳوﺋل( دراﻓﮑﺎر ﻋﻣوﻣﯽ ﻧﺷﺎﻧﮫٔ "ﻗدرت "و ﻋﻣل ﺳﻠطﮫ
اﺳت) ﺳﻠطﮫ در ﺑرﺧﯽ ﻣوارد ﺑﻣﻧظور اﺛﺑﺎت ﺑرﺗری " زن ﺻﻔت ﺳﺎز " (
،وﺑﮫ ھﻣﯾن دﻟﯾل ،ﻧزد ﯾوﻧﺎﻧﯾﺎن ﻗدﯾم ،ﮐﺳﯽ ﮐﮫ ﻣورد ﺗﻣﻠﮏ ﺑوده ﺑﯽ ﺣﯾﺛﯾت
و در ﻧﺗﯾﺟﮫ ﻣوﻗﻌﯾّت ﻣرد ﮐﺎﻣل و ﺷﮭروﻧد رااز دﺳت ﻣﯾدھد ، 36در
ﺻورﺗﯾﮑﮫ در ﻧظرﯾﮏ ﺷﮭروﻧد روﻣﯽ ،ھﻣﺟﻧﺳﮕراﺋﯽ " ﻣﻧﻔﻌل " ﺑﺎ ﯾﮏ ﺑرده
ﭼﯾزﯾﺳت " دھﺷﺗﻧﺎک " . 37ﺑﺎز ﺑﮫ ھﻣﯾن ﺗرﺗﯾب ،ﺑﮫ ﮔﻔﺗﮫٔ ﺟﺎن ﺑوﺳول ،
27
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
» اﻋﻣﺎل دﺧول و ﻗدرت ﺟزء اﻣﺗﯾﺎزات ﻣردان ﻧﺧﺑﮫ وﻣدﯾر ﺑوده ؛ و ﺗﻣﮑﯾن
در ﺑراﺑر دﺧول ﻣوﺟب اﻟﻐﺎء ﺳﻣﺑوﻟﯾﮏ ﻗدرت و اﻗﺗدار . «38ﻣﺗوﺟﮫ
ﻣﯾﺷوﯾم ﮐﮫ ازاﯾن ﻧﻘطﮫ ﻧظر ،ﮐﮫ ﺟﻧﺳِﯾّت وﻗدرت را ﺑﮫ ھم رﺑط ﻣﯾدھد ،
ﺑدﺗرﯾن ﺗﺣﻘﯾر ﺑرای ﯾﮏ ﻣرد اﯾن اﺳت ﮐﮫ ﺑﮫ زن ﻣﺑدل ﺷود .و دراﯾن ارﺗﺑﺎط
ﺑﮫ ﺷواھدی ازﯾن ﻣردان ﻣﯾﺷود اﺷﺎره ﮐرد ﮐﮫ ﺑﻣﻧظور زن ﺻﻔت ﺟﻠوه
دادﻧﺷﺎن ﻣورد ﺷﮑﻧﺟﮫ ﻗرار ﻣﯾﮕﯾرﻧد ،ﺑﺧﺻوص از طرﯾق ﺗﺣﻘﯾرھﺎی ﺟﻧﺳﯽ
،ﺷوﺧﯽ ھﺎی ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﻣردﺑودن ﺷﺎن ،اﺗﮭﺎﻣﺎت ھﻣﺟﻧﺳﮕراﯾﺎﻧﮫ و ﯾﺎ ﺳﺎده
ﺗر اﯾﻧﮑﮫ ﺿرورﺗﺎ ﺑﺎﯾد رﻓﺗﺎرﺷﺎن ﺑﮫ ﻧﺣوی ﺑﺎﺷد ﮐﮫ اﻧﮕﺎر زن اﻧد ،ﺗﻣﺎم اﯾن
آزا رھﺎ ﻣوﺟب اﯾن ﮐﺷف ﺷده ﮐﮫ » وﻗوف داﺋم داﺷﺗن ﺑﮫ ﺑدن ﺧوﯾش ،
داﺋﻣﺎ در ﻣﻌرض ﺗﺣﻘﯾرو ﺗﻣﺳﺧر ﻗرارداﺷﺗن ،و دﻟﮕرﻣﯽ ﯾﺎﻓﺗن در اﻧﺟﺎم
وظﺎﺋف ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺧﺎﻧﮫ داری و ﭘر ﺣرﻓﯽ ﺑﺎ دوﺳﺗﺎن ﯾﻌﻧﯽ ﭼﮫ .«39
ـ
ﺟزﺋﯽ ﺷﮑل ﻋﻣل آﻣوزﺷﯽ ﺻرﯾﺢ وروﺷن ﻣﯾﮕﯾرد .اﯾن ﻋﻣل ﻏﺎﻟﺑﺎ ﻧﺗﯾﺟﮫٔ
ﺧودﺑﺧودی وﺑدون ﻋﺎﻣل ﻧظم ﻓﯾزﯾﮑﯽ)ﺟﺳﻣﯽ( واﺟﺗﻣﺎﻋﯽ اﺳت ﮐﮫ ﮐﺎﻣﻼ ﺑر
اﺳﺎس اﺻل ﺗﻘﺳﯾم ﻣرد ﻣﺣوری ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺗﮫ اﺳت ) اﯾن ﺧود ﮔوﯾﺎی ﻗدرت
ﺧﺎرق اﻟﻌﺎده اﯾﺳت ﮐﮫ اﯾن ﻋﻣل اﻧﺟﺎم ﻣﯾدھد( .ﻧظم ﻣرداﻧﮫ ﺧﺎص ﻣوﺿوﻋﺎت
،طﯽ ﻣﻘررات ﺿﻣﻧﯽ ﮐﮫ درﺗﻘﺳﯾم ﮐﺎرطﺑق روال ﻋﺎدی ﯾﺎ ﻣراﺳم ﺟﻣﻌﯽ
وﺧﺻوﺻﯽ ﺑﮫ ﮐﺎرﻣﯾروﻧد ،دراﺷﯾﺎء ﻧﯾز ﻣوﺟود اﺳت ) ﺑﮫ ﻋﻧوان ﻣﺛﺎل ﺑﺎﯾد
ﺑﮫ رﻓﺗﺎرھﺎی ﭘرھﯾزی ﺗﺣﻣﯾل ﺷده ﺑﮫ زﻧﺎن در ﻣورد ﺣﺿورﺷﺎن در اﻣﺎﮐن
ﻣرداﻧﮫ ﺗوﺟﮫ ﮐرد ( .رﻋﺎﯾت ﻧظم ﻓﯾزﯾﮑﯽ واﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺑﺎ ﺗﺣﻣﯾل وﺗﻠﻘﯾن
ﻣﻘرراﺗﯽ ﺑﮫ زﻧﺎن آﻧﺎﻧرا از اﻧﺟﺎم ﮐﺎرھﺎی ﺑﮭﺗر ﻣﻧﻊ ﻣﯾﮑﻧد ) ﻣﺛﻼ راﻧدن
ﮔﺎوآھن( ،ﺟﺎھﺎی ﭘﺎﺋﯾن دﺳت ﺑراﯾﺷﺎن ﺗﻌﯾﯾن ﻣﯾﮑﻧد ) ﭘﺎﺋﯾن ﺟﺎده ﯾﺎ ﺷﯾب ھﺎ
( ،ﺑﮫ آﻧﮭﺎ ﻣﯽ آﻣوزد ﭼﮕوﻧﮫ ﺑﺎ ﺑدﻧﺷﺎن در ﺑراﺑر ﺳﺎﯾرﯾن ﺣﺿور ﯾﺎﺑﻧد )
ﺑﻌﻧوان ﻣﺛﺎل درﺑراﺑرﻣردان ﻣﺣﺗرم ﺑﺎ ﺑدن ﺧﻣﯾده و ﺑﺎ ﺑﺎزوان ﻓﺷرده ﺑﮫ ﺳﯾﻧﮫ
( ،ﺑﮫ آﻧﮭﺎ وظﺎﺋف ﺳﺧت ،ﭘﺳت و ﺣﻘﯾرﻣﺣول ﻣﯾﮑﻧد ) ﺗﭘﺎﻟﮫ ھﺎ را ﺑﺎ ﮔﺎری
دﺳﺗﯽ ﺣﻣل ﻣﯾﮑﻧﻧد ،و ﺑﮫ ھﻧﮕﺎم ﺟﻣﻊ آوری زﯾﺗون زﻧﺎن واطﻔﺎل زﯾﺗون ھﺎ
راﺟﻣﻊ آوری ﻣﯾﮑﻧﻧد در ﺣﺎﻟﯾﮑﮫ ﻣرد ﺑﮫ ﭼوﺑدﺳﺗﯽ ورﻣﯾرود( ،وﺑطور ﮐﻠﯽ
ﭼﻧﯾن ﻧظﻣﯽ ،از ﺗﻔﺎوﺗﮭﺎی ﺑﯾوﻟوژﯾﮑﯽ ،ﺑﮫ ﻣﻧزﻟﮫ َ ﭘﺎﯾﮫ ﺗﻔﺎوﺗﮭﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ،
در ﺟﮭت ﻓرﺿﯾﺎت اﺳﺎﺳﯽ ﺑﮭره ﻣﯾﮕﯾرد .
در روﻧد طوﻻﻧﯽ ﯾﺎدآورﯾﮭﺎی ﻣﺑﮭم ﺑرای رﻋﺎﯾت ﻧظم ،ﺳﻧن ﻧﮭﺎدی ﮐردن
ﺑدﻟﯾل ﺧﺻﻠت ﺗﺷرﯾﻔﺎﺗﯽ وﻓوق ـ اﻟﻌﺎده ﺷﺎن ﺟﺎی ﺧﺎص ﺧود دارﻧد :ﺑﮫ ﻧﺎم
ودر ﺣﺿور ﺟﻣﻊ ﺑﺳﯾﺞ ﺷده ھدﻓﺷﺎن اﯾﺟﺎد ﺷﮑﺎف آﻣﯾﺧﺗﮫ ﺑﮫ ﺗﻘدﯾس ﻧﮫ ﺗﻧﮭﺎ
ﺑﯾن آﻧﮭﺎﺋﯽ ﮐﮫ ﻗﺑﻼ ﻧﺷﺎن ﺷﺎﺧص را ،اﻧﮕﺎر ﺑراﺳﺎس ﻣﻔﮭوم ﺳﻧت ﮔذر از
ﻣرﺣﻠﮫ ای ﺑﮫ ﻣرﺣﻠﮫ َ دﯾﮕر ،درﯾﺎﻓت ﮐرده وآﻧﺎن ﮐﮫ ﺑﮫ دﻟﯾل ﭘﺎﺋﯾن ﺑودن ﺳن
ھﻧوزدرﯾﺎﻓت ﻧﮑرده اﻧد ،ﺑﻠﮑﮫ ﻣﯾﺎن آﻧﺎﻧﮑﮫ ازﻧظر اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺷﺎﯾﺳﺗﮕﯽ درﯾﺎﻓت
آﻧرا دارﻧد )ﻣردان( وآﻧﮭﺎﺋﯽ ﮐﮫ)زﻧﺎن(ﺑرای ھﻣﯾﺷﮫ ﻣﺳﺗﺛﻧﯽ ھﺳﺗﻧد 40؛ ﯾﺎ
درﻣواردی ﭼون ﺧﺗﻧﮫ ،رﺳم ﻧﮭﺎدی ﮐردن ﻧرﯾﻧﮕﯽ ﺑﮫ درﺟﮫٔ ﮐﻣﺎل آن ،ﺑﯾن
آﻧﺎن ﮐﮫ ﺧﺗﻧﮫ دﻟﯾﻠﯽ اﺳت ﺑر ﻣرداﻧﮕﯽ ﺷﺎن و زﻧﺎﻧﯽ ﮐﮫ ﻧﻣﯽ ﺗواﻧﻧد آﻧرا آزﻣوده
ﺑﯽ آﻧﮑﮫ اﺣﺳﺎس ﻣﺣروﻣﯾﯾت ﮐﻧﻧد ﺷﮑﺎف اﯾﺟﺎدﻣﯽ ﮐﻧد .
ﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب آﻧﭼﮫ را ﮐﮫ ﺑﺣث اﺳطوره ای ﺑﮫ ﻧﺣوی ﺳﺎده ﻟوﺣﺎﻧﮫ ﻣطرح ﻣﯾﮑﻧد
،ﺳﻧن ﻧﮭﺎدی ﮐردن ﺑﮫ ﺷﯾوه ای ﻓرﯾﺑﮑﺎراﻧﮫ وﺑﯽ ﺷﮏ ﺑﮫ ﻟﺣﺎظ ﻧﻣﺎدﯾن ﻣَوﺛرﺗر
ﺑﮫ اﻧﺟﺎم ﻣﯾرﺳﺎﻧﻧد ؛ و اﯾن ﺳﻧن در زﻣرٔه اﻋﻣﺎﻟﯽ اﺳت ﻣوﺟد ﺗﻔﺎوت ﮐﮫ
ﻗﺻدﺷﺎن ﺗﺷدﯾد ﻋﻼﺋم ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﺗﻧﺎﺳب ﺗﻌرﯾف اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺗﻔﺎوت ﺟﻧﺳﯽ ﻣﯾﺎن
30
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﻣرد وزن وﯾﺎ ﺗﺷوﯾق اﻋﻣﺎﻟﯽ اﺳت ﮐﮫ ﺷﺎﯾﺳﺗﮫٔ ﺟﻧس ﻣورد ﻧظر ﺑوده ودر
ﺿﻣن رﻓﺗﺎرھﺎی ﻧﺎﺷﺎﯾﺳت ﺑﮫ وﯾژه درﻣورد ارﺗﺑﺎط ﺑﺎ ﺟﻧس دﯾﮕررا ﻧﮭﯽ
ﻣﯾﮑﻧﻧد .از آن ﺟﻣﻠﮫ اﻧد ﻣراﺳﻣﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ آﻧﮭﺎ "ﺗﻔﮑﯾﮑﯽ" ﮔوﯾﻧد ،وﻧﻘﺷﺷﺎن
رھﺎﺋﯽ ﭘﺳرﺑﭼﮫ در ﺑراﺑر ﻣﺎدر وآﻣﺎده ﮐردن ﺗدرﯾﺟﯾش ﺑﮫ ﻋﻧوان ﯾﮏ ﻣرد
ﺑرای ﻣﻘﺎﺑﻠﮫ ﺑﺎدﻧﯾﺎی ﺧﺎرج اﺳت .ﺑﻧﺎ ﺑر ﺗﺣﻘﯾق ﻣردم ﺷﻧﺎﺳﯽ ،ﮐﺎر
رواﻧﺷﻧﺎﺧﺗﯽ ﮐﮫ طﺑق ﺑرﺧﯽ ﺳﻧن رواﻧدرﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎﻟﯾﻧﯽ)، (41ﭘﺳران ﯾرای
رھﺎﺋﯽ از واﺑﺳﺗﮕﯽ ازﻣﺎدر و ﻧﯾز اﺛﺑﺎت ھوﯾت ﺟﻧﺳﯽ ﺷﺎن ﮐﮫ درﺗﻣﺎم ﻣراﺳم
ﻧﮭﺎدﯾﻧﮫ ﺳﺎزی ﺟﻧﺳﯽ وﺑﮫ طور ﮐﻠﯽ درﺗﻣﺎم اﻋﻣﺎل ﻣﺗﻣﺎﯾز ﮐﻧﻧده وﺟودﺷﺎن)
ورزﺷﮭﺎ وﺑﺎزﯾﮭﺎی ﻣرداﻧﮫ ،ﺷﮑﺎر وﻏﯾره ( از ﺳوی ﮔروه ھﻣراھﯽ و
ﺳﺎزﻣﺎﻧدھﯽ ﻣﯾﺷود ﺑﺎﯾد اﻧﺟﺎم دھﻧد ،ﻣوﺟب ﺟداﺋﯽ ازدﻧﯾﺎی ﻣﺎدر ﻣﯽ ﺷود
در ﺣﺎﻟﯾﮑﮫ دﺧﺗران)واز ﺑﺧت ﺑد ﻣﺛل "ﭘﺳران ﺑﯾوه زن" ( ازﯾن اﻣر ﻣﺳﺗﺛﻧﯽ
ﺑوده و اﯾن ﺑﺎﻋث ﻣﯽ ﺷودﮐﮫ زﻧدﮔﯾﺷﺎن در ﻧوﻋﯽ ﺗداوم ﺑﺎﻣﺎدرﺑﮕذرد .42
ھدف ﻋﯾﻧﯽ ﻧﻔﯽ ﺟﻧﺑﮫٔ زﻧﺎﻧﮫٔ ﻣرد ) ﺟﻧﺑﮫ ای ﮐﮫ ﺧﺎﻧم ﻣﻼﻧﯽ ﮐﻼﯾن
ﺑوﺳﯾﻠﮫ َﯾﮏ ﻋﻣل ﺑرﻋﮑس آﻧﭼﮫ را ﮐﮫ آﺋﯾن ﻗﺑﯾﻠﮫ ای اﻧﺟﺎم ﻣﯾدھد ،از
رواﻧﮑﺎوی طﻠب ﻣﯾﮑرده (و ﻧﯾز از ﺑﯾن ﺑردن واﺑﺳﺗﮕﯽ ھﺎ ﺑﮫ ﻣﺎدر ،ﺑﮫ زﻣﯾن
،رطوﺑت ،ﺷب و ﺑﮫ طﺑﯾﻌت ﺑﮫ ﻋﻧوان ﻣﺛﺎل درآﺋﯾن اﻧﺟﺎم ﺷده ﺑﮫ ھﻧﮕﺎم
"ﺟداﺋﯽ ﺑﻣﻧﺎﺳﺑت ﺳﺎل ﻧو " )(séparation en ennayerﺟﻠوه ﻣﯾﮑﻧد ،
ﻣﺛل اوﻟﯾن زدن ﻣوی ﺳرﭘﺳران ،gennayer) (el aâzlaو ﺗﻣﺎم آﺋﯾﻧﯽ ﮐﮫ
ﻧﺷﺎﻧﯽ از ورود ﺑﮫ آﺳﺗﺎﻧﮫ َ دﻧﯾﺎی ﻣرداﻧﮕﯽ داﺷﺗﮫ و ﺧﺗﻧﮫ ﻧﻘطﮫ َ ﭘﺎﯾﺎن آﻧﺳت .
ﺑﯾﺷﻣﺎرﻧد اﻋﻣﺎﻟﯽ ﮐﮫ ﺑﻣﻧظور ﺟداﺋﯽ ﭘﺳرﺑﭼﮫ ازﻣﺎدر اﻧﺟﺎم ﻣﯾﮕﯾرﻧد ــ اﺳﺗﻔﺎده
از اﺷﯾﺎء ﺳﺎﺧﺗﮫ ﺷده ﺑﮑﻣﮏ آﺗش ﺑﮫ ﻧﺷﺎﻧﮫٔ ﺟداﺋﯽ :ﭼﺎﻗو ،ﺧﻧﺟر ،ﺧﯾش
وﻏﯾره .ﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب ﺑﻌد از ﺗوﻟد ،ﮐودک در ﺳﻣت راﺳت) طرف ﻣرداﻧﮫ (
ﻣﺎدر ﮔذاﺷﺗﮫ ﻣﯽ ﺷود ،ﻣﺎدر ھم ﺑﮫ ﭘﮭﻠوی راﺳت ﻣﯾﺧواﺑد وﺑﯾن اﯾن دو،
اﺷﯾﺎء از ﻧوع ﻣرداﻧﮫ ﻧظﯾر ﺷﺎﻧﮫٔ ﻣﺧﺻوص ﭘﺷم ،ﭼﺎﻗوی ﺑزرگ ،ﺧﯾش و
ﯾﮑﯽ از ﺳﻧﮓ ھﺎی ﺧﺎﻧﮫ ﻗرار ﻣﯾدھﻧد .ھﻣﭼﻧﯾن ،اھﻣﯾّت اوﻟﯾن زدن ﻣوی ﺳر
ﭘﺳر ﺑﭼﮫ ﺑدﻟﯾل راﺑطﮫٔ آن ﺑﺎ ﮔﯾﺳوی زﻧﺎﻧﮫ اﺳت ،ﮐﮫ ﮔﯾﺳو ازﺟﻣﻠﮫ رواﺑط
ﻧﻣﺎدﯾﻧﯽ اﺳت ﮐﮫ ﭘﺳر را ﺑﮫ دﻧﯾﺎی ﻣﺎدر واﺑﺳﺗﮫ ﻣﯾﮑﻧد .اﯾن ﮐﺎر ﮐﮫ ﺑرای
اوﻟﯾن ﺑﺎر ﺻورت ﻣﯾﮕﯾرد ﺑﮫ ﻋﮭده َ ﭘدر اﺳت ﮐﮫ ﺑﺎ ﺗﯾﻎ ﺑﮫ ﻋﻧوان اﺑزار
31
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﻣرداﻧﮫ ،در روز " ﺟداﺋﯽ ﺑﮫ ﻣﻧﺎﺳﺑت ﺳﺎل ﻧو" وﮐﻣﯽ ﻗﺑل از اوﻟﯾن ورود
ﭘﺳر ﺑﭼﮫ ﺑﮫ ﺑﺎزار روز ،ﺑﯾن ﺳﻧﯾن 6و 10ﺳﺎﻟﻠﮕﯽ اﻧﺟﺎم ﻣﯾدھد .و ﮐﺎر
ﻣرد ﺳﺎزی )روﻧد ﺗﮑﺎﻣل ﻣرداﻧﮕﯽ ( و ﯾﺎ ھم زن زداﺋﯽ ،ﺑﻣﻧﺎﺳﺑت اﯾن ورود
ﺑدﻧﯾﺎی ﻣرداﻧﮫ ﯾﻌﻧﯽ اوﻟﯾن ورود ﺑﮫ ﺑﺎزار روز ،دﻧﺑﺎل ﻣﯽ ﺷود :ﮐودک ﺑﺎ
ﻟﺑﺎس ﻧو و ﮐﻣر ﺑﻧد اﺑرﯾﺷﻣﯽ ،ﯾﮏ ﺧﻧﺟر ﯾﮏ ﻗﻔل وﯾﮏ آﯾﻧﮫ درﯾﺎﻓت ﻣﯽ
ﮐﻧد ،درﺣﺎﻟﯽ ﮐﮫ ﻣﺎدرش ﺗﺧم ﻣرغ ﺗﺎزه ای درﮐﻼھﮏ ﻣﺗﺻل ﺑﮫ ﻗﺑﺎی ﻋرﺑﯾش
ﻣﯽ ﮔذارد .ﭘﺳرک ﺑﮫ دروازٔه ﺑﺎزار ﮐﮫ ﻣﯽ رﺳد ﺗﺧم ﻣرغ را ﻣﯽ ﺷﮑﻧد و
ﻗﻔل را ﺑﺎز ﻣﯽ ﮐﻧد ،اﻋﻣﺎل ﻣرداﻧﮫ ای ﮐﮫ ﺳﻣﺑل ازاﻟَﮫٔ ﺑﮑﺎرﺗﻧد ،و ﺳﭘس ﺧود
رادر آﯾﻧﮫ ﮐﮫ ﻣﻌﺎدل درﮔﺎھﯽ ،ﻋﺎﻣل واژﮔوﻧﯽ اﺳت ،ﻣﯽ ﺑﯾﻧد .ﭘدرش اورا
در ﺑﺎزار ،دﻧﯾﺎی اﻧﺣﺻﺎری ﻣردان ،ھداﯾت و ﺑﮫ ﺳﺎﯾر ﻣردان ﻣﻌرﻓﯽ ﻣﯾﮑﻧد
.ھﻧﮕﺎم ﺑﺎز ﮔﺷت ﮐﻠﮫ َ ﮔﺎوی ﻣﯾﺧرﻧد ﮐﮫ ﺑﮫ دﻟﯾل ﺷﺎخ ھﺎﯾش ﻧﻣﺎد آﻟت
ﻣرداﻧﮕﯽ و ﻧﺷﺎن اﻓﺗﺧﺎر اﺳت .
ﻣورد ﭼﮕوﻧﮕﯽ ھﯾﺑت ﺑدن ،ﮐﮫ ﻣرادف اﯾﺟﺎد و ﯾﺎ ھم ﺑﮭﺗر طﺑﯾﻌﯽ ﮐردن
اﺧﻼق اﺳت ﺗﺛﺑﯾت ﻣﯽ ﺷود .ھﻣﺎﻧطورﯾﮑﮫ اﺧﻼق ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﻓﺧر ﻣرداﻧﮫ
ﻣﯾﺗواﻧد در ﯾﮏ ﮐﻠﻣﮫ ﺧﻼﺻﮫ و ﺻدھﺎ ﺑﺎر ﺑوﺳﯾﻠﮫٔ ﻣﺧﺑرﯾن ﺑﮫ اﺷﮑﺎل زﯾر
ﺗﮑرارﺷود :رودررو ،ﻧﮕﺎه ﮐردن ﺑﮫ ﭼﮭره ،ودر ھﯾﺑت راﺳت ) ﺧﺑردار
ﻧظﺎﻣﯽ( ﮐﮫ ﻋﻼﻣت ﺷّق و راﺳت ﺑودن ﻣرد اﺳت ،43ھﻣﺎﻧطور ھم ﻓرﻣﺎن
ﺑرداری زﻧﺎﻧﮫ ﺗرﺟﻣﺎن طﺑﯾﻌﯽ ﺣرﮐﺎﺗﯽ اﺳت ﻧظﯾر ﺗﻌظﯾم ﮐردن ،دوﻻ ﺷدن
،ﺧودرا ﺑزﯾر اﻓﮑﻧدن ﺑﮫ ﻧﺷﺎﻧﮫ َ ﺗواﺿﻊ ؛ وﻧﯾز ﺣﺎﻻت ﺗﻌظﯾم ،ﺣﺎظر ﺧدﻣﺗﯽ
وﻓرﻣﺎﻧﺑرداری ﺑﮫ ﻣوﻗﻊ ﺷﺎﯾﺳﺗﮫٔ زن اﺳت .آﻣوزش زﯾرﺑﻧﺎﺋﯽ ﺳﻌﯽ دارد
ﭼﮕوﻧﮕﯽ ﺣﺎﻻت ﮐﻠﯽ ﺑدن وﺣﺗﯽ اﻋﺿﺎء ﺑدن را اﻟﻘﺎء ﮐﻧد ؛ دﺳت راﺳت
ﻣرداﻧﮫ ،دﺳت ﭼپ زﻧﺎﻧﮫ ؛ ﭼﮕوﻧﮫ راه رﻓﺗن ،ﺳر را ﮔرﻓﺗن ﯾﺎ ﻧﮕﺎه ﺑﮫ
ﭼﺷﻣﺎن طرف ﻣﻘﺎﺑل ﯾﺎ ھم ﺑر ﻋﮑس ﺑﮫ ﭘﺎی طرف وﻏﯾره از ﮐﻠﯾﺎت اﺧﻼق
،ﺳﯾﺎﺳت وﺟﮭﺎن ﺑﯾﻧﯽ ﺑﺷﻣﺎر ﻣﯾروﻧد ).ﺗﻣﺎم اﺧﻼق ﻣﺎ ،ﺻرف ﻧظر از زﯾﺑﺎ
ﺷﻧﺎﺳﯽ ﻣﺎن ،ﺑﮫ ﺳﯾﺳﺗم ﺻﻔﺎت اﺻﻠﯽ ﻣرﺑوط ﻣﯾﺷوﻧد ﻣﺛل ﺑﺎﻻ/ﭘﺎﺋﯾن ،
راﺳت /ﮐﭻ ،ﺳﺧت /ﻧرم ،ﺑﺎز /ﺑﺳﺗﮫ وﻏﯾره ﮐﮫ ﻗﺳﻣت ﻣﮭم ﺷﺎن ﻣوﻗﻌﯾت
ھﺎ وﭼﮕوﻧﮕﯽ اﻋﺿﺎء ﺑدن را ﻧﯾز ﺗوﺻﯾف ﻣﯾﮑﻧﻧد ،ﻣﺎﻧﻧد "ﭘﯾﺷﺎﻧﯽ ﺑرﺟﺳﺗﮫ "
" ،ﺳر اﻓﮑﻧده " (.
ﻟﺑﺎس اﺟﺑﺎری ﮐﮫ ﺑﮫ زﻧﺎن ﮐﺎﺑﯾﻠﯽ ﺗﺣﻣﯾل ﻣﯾﺷود ﺗﻘرﯾﺑﺎ در ﺣد آﻧﯽ اﺳت ﮐﮫ
اﻣروز ھﻧوز در اﯾﺎﻻت ﻣﺗﺣده واروﭘﺎ ﺑﮫ زﻧﺎن ﺗﺣﻣﯾل ﻣﯾﮕردد ،و ھﻣﺎﻧطورﮐﮫ
ﻧﺎظرﯾن زﯾﺎدی ﺑﮫ آن ﭘرداﺧﺗﮫ اﻧد ﺑﮫ ﭼﻧدﯾن دﺳﺗور اﺧﻼﻗﯽ ﻣﻧوط ﻣﯾﮕردد :
ﻟﺑﺧﻧد زدن ،ﺳر ﺑزﯾر اﻧداﺧﺗن ،ﭘذﯾرﻓﺗن ﺑرﯾدن ﮐﻼم وﻏﯾره Nancy M. .
Henleyﻧﺷﺎن ﻣﯾدھدﮐﮫ ﺑﮫ زﻧﺎن ﻣﯾﺂﻣوزﻧد ﭼﮕوﻧﮫ ﻓﺿﺎرا اﺷﻐﺎل ﮐﻧﻧد ،راه
ﺑروﻧد ،وﻣواﺿﻌﯽ ﻣﺗﻧﺎﺳب ﺑرای ﺑدﻧﺷﺎن اﺧﺗﯾﺎرﮐﻧﻧد Frigga Haug .ﻧﯾز
ﺳﻌﯽ ﮐرده)ﺑﻣﻧظور ﯾﺎد آوری داﺳﺗﺎﻧﮭﺎی دوران ﮐودﮐﯽ ،ﮐﮫ ﺑﺻورت دﺳﺗﮫ
ﺟﻣﻌﯽ ﺑﮫ ﺗﻔﺳﯾر وﮔﻔﺗﮕوﮔذاﺷﺗﮫ ﻣﯽ ﺷوﻧد ،ﺑﮫ روﺷﯽ ﮐﮫ آﻧرا" memory
" workﻣﯾﻧﺎﻣد( ﺣﺳﺎﺳﯾت ھﺎی ﻣرﺑوط ﺑﮫ اﻋﺿﺎء ﻣﺧﺗﻠف ﺑدن را ﺑﮫ ﻧﺣوی
ﭼﺷﻣﮕﯾر ﺑرﺟﺳﺗﮫ ﻧﻣﺎﯾد ؛ ﻣﺛﻼ ﭘﺷت ﮐﮫ ﺑﺎﯾد راﺳت ﺑﺎﺷد ،ﺷﮑم ﺑﺎﯾد ﺗو ﺑﺎﺷد
،ﭘﺎھﺎ ﻧﺑﺎﯾد ازھم ﺑﺎز ﺑﺎﺷﻧد و ﭼﻧدﯾن ھﻧﺟﺎردﯾﮕر ﮐﮫ ﭘرازﻣﻔﺎھﯾم اﺧﻼﻗﯽ اﻧد
) ﺑﺎزﮔذاﺷﺗن ﭘﺎ ھﺎ ﻣﺑﺗذل اﺳت ،ﺷﮑم ﮔﻧده ﻧﺷﺎﻧﮫَ ﮐﻣﺑود اراده اﺳت ،و ﻏﯾره
( .44ﭘﻧداری زن ﺑودن ﺑﺎ ھﻧر " ﺧود ﮐوﭼﮏ ﮐردن" اﻧدازه ﮔﯾری ﻣﯽ ﺷود
33
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
)در زﺑﺎن ﺑرﺑرﻣَوﻧث ﺑﺎﻋﻼﻣت ﺗﺻﻐﯾر ﻧﺷﺎن داده ﻣﯾﺷود ،ھﻣﭼﻧﺎﻧﮑﮫ در
ﻓﺎرﺳﯽ در ﻣواردی از" زﻧﮏ"اﺳﺗﻔﺎده ﻣﯾﺷود (،زﻧﺎن در ﻧوﻋﯽ ﻣﺣوطﮫ َ ﺑﺳﺗﮫ
وﻧﺎﻣرﺋﯽ ) ﮐﮫ ﺣﺟﺎب ﺟﻠوه َ ظﺎھری آﻧﺳت(ﻣﺣﺑوس ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻧد ،ﻣﯾدان ﻋﻣل
ﺑرای ﺣرﮐﺎت وﺟﺎﺑﺟﺎﺋﯽ ﺷﺎن ﻣﺣدود ﻣﯾﺷود)ﺣﺎل آﻧﮑﮫ ﻣردان ﺑرﻋﮑس ﺟﺎی
ﺑﯾﺷﺗری ﺑﺧﺻوص از ﻓﺿﺎی ﻋﻣوﻣﯽ اﺷﻐﺎل ﻣﯾﮑﻧﻧد(.اﯾن ﭼﻧﯾن ﻗرﻧطﯾﻧﮫ َ
ﻧﻣﺎدﯾﻧﯽ ﻋﻣﻼ ﺑﺎ ﻧوع ﻟﺑﺎﺳﺷﺎن اﻧﺟﺎم ﻣﯾﮕﯾرد )در ﻗدﯾم ھﻧوز ھم ﺑﯾﺷﺗر از
اﻣروز ﺑﮫ ﭼﺷم ﻣﯽ ﺧورده(ﻧﺗﯾﺟﮫ اش ﭘﻧﮭﺎن ﺳﺎﺧﺗن ﺑدن ،ھﺷدار ﻣدام ﺑدن
ﺑﮫ رﻋﺎﯾت ﻧظم )داﻣن ﻧﻘش ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺷﺎﺑﮫ ﻟﺑﺎس ﻣﺧﺻوص ﮐﺷﯾﺷﺎن را اﯾﻔﺎ
ﻣﯾﮑﻧد( ،ﺑﯽ آﻧﮑﮫ ﺻرﯾﺣﺎ ﻧﯾﺎزی ﺑﮫ ﺗﺟوﯾز ﯾﺎ ﻣﻣﻧوع ﮐردن آن ﺑﺎﺷد)" ﻣﺎدرم
ھﯾﭼﮕﺎه ﺑﮫ ﻣن ﻧﮕﻔﺗﮫ ﮐﮫ ﺑﯾن ﭘﺎھﺎﯾت ﻓﺎﺻﻠﮫ ﻧﮕذار"(؛ ﻟﺑﺎس ﺧواه ﺑﮫ اﺷﮑﺎل
ﮔوﻧﺎﮔون ﺣرﮐﺎت ﺑدن را درﺗﻧﮕﻧﺎ ﻗرار ﻣﯾدھد ،ﻣﺧﺻوﺻﺎ داﻣن ھر ﻧوع
ﺣرﮐت وﻓﻌﺎﻟﯾﺗﯽ را ﻣﺷﮑل و ﻧﺷدﻧﯽ ﻣﯾﮑﻧد )دوﯾدن ،اﻧواع واﻗﺳﺎم ﻧﺷﺳﺗن
وﻏﯾره ( وﺧواه اﯾن ﮐﮫ ﺣرﮐﺎت وﻓﻌﺎﻟﯾت ھﺎ ﺑﮫ اﺣﺗﯾﺎط ھﺎی ﻣدام ﻣﺷروط
ﻣﯾﺷوﻧد ،ﻧظﯾر زﻧﺎﻧﯽ ﮐﮫ ھﻧﮕﺎم ﻧﺷﺳﺗن داﺋﻣﺎ داﻣن ﮐوﺗﺎھﺷﺎن را ﻣﯽ ﮐﺷﻧد ،
زور ﻣﯽ زﻧﻧد ﮐﮫ ﻟﺑﺎس دﮐﻠﺗﮫ ﮔﺷﺎدﺷﺎن را ﺑﺎ ﺑﺎزوان ﺑﭘوﺷﺎﻧﻧد وﯾﺎ ﺑﮫ ھﻧﮕﺎم
ﺟﻣﻊ آوری ﺷﺋﯽ اززﻣﯾن ﺑﺎ ﭘﺎھﺎی ﻓﺷرده ﺑﮫ ھم ﻣﺟﺑورﻧد ﻋﻣﻠﯾﺎت آﮐروﺑﺎﺳﯽ
اﻧﺟﺎم دھﻧد .45اﯾﻧﮕوﻧﮫ ھﻧﺟﺎرھﺎی ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺑدن ﮐﮫ ﻋﻣﯾﻘﺎ ﺑﺎ ھﻧﺟﺎرھﺎی
اﺧﻼﻗﯽ و ﺧوﯾﺷﺗن داری زﻧﺎن ھﻣﺧواﻧﯽ دارﻧد ،ﻋﻠﯾرﻏم ﺧواﺳﺗﺷﺎن ،ﺣﺗﯽ
اﮔر از طرﯾق ﻟﺑﺎس ﺗﺣﻣﯾل ﻧﺷود ،درﻋﯾن ﺣﺎل داﺋﻣﺎ ً ﺑرآﻧﮭﺎ ﺗﺣﻣﯾل
ﻣﯾﺷود)ﻣﺎﻧﻧد ﻗدﻣﮭﺎی ﮐوﺗﺎه ﺑرﺧﯽ زﻧﺎن ﺟوان ﺑﺎﺷﻠوار وﮐﻔش ﭘﺎﺷﻧﮫ ﭘﮭن ( .
ﺣﺎﻻت وھﻧﺟﺎرھﺎی ﺷﻠﯽ ﮐﮫ ﻣردان رده ﺑﺎﻻی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﮔﺎه وﺑﯾﮕﺎه ﺑر ﺳﺑﯾل
ﻧﺷﺎن دادن اﻗﺗدار واطﻣﯾﻧﺎﻧﺷﺎن ﺑروز ﻣﯾدھﻧد ،ﻣﺛل ﺧود رارھﺎﮐردن روی
ﺻﻧدﻟﯽ ﭘﺷت ﻣﯾز ﮐﺎر واﻧداﺧﺗن ﭘﺎھﺎروی ﻣﯾزﮐﺎر ،ﺑرای ﯾﮏ زن ﺣﺗﯽ ﻗﺎﺑل
ﺗﺻور ھم ﻧﯾﺳت .46
زﻧﺎن ﮐﮫ ﺑﮫ طرزی ﻧﻣﺎدﯾن ﻧﺎﮔزﯾر ﺑﮫ ﺗﺳﻠﯾم و رازداری اﻧد ،ﻧﻣﯽ ﺗواﻧﻧد ﻗدرﺗﯽ
اﻋﻣﺎل ﮐﻧﻧد ﻣﮕر اﯾﻧﮑﮫ در ﺑراﺑر ﻣرد ﻗوی ﺑﺎﯾﺳﺗﻧد و ﯾﺎ ﺑﺎ ﭘذﯾرﻓﺗن ﺑرﺗری ﻣرد
واﺳﺗﻧﮑﺎف از ﻗدرﺗﯽ ﮐﮫ ﻧﻣﯾﺗواﻧﻧد اﻋﻣﺎل ﮐﻧﻧد ،آﻧرا ﺑﮫ ﻧﻣﺎﯾﻧدﮔﯽ )از ﻗدرت
ﺣﺎﮐﻣﮫ( ﭘﯾش ﺑﺑرﻧد .وﻟﯽ ﺑﻧﺎ ﺑﮫ ﻗﺎﻋده ای ﮐﮫ Lucien Biancoاز آن درﺑﺎره
ﻣﻘﺎوﻣﺗﮭﺎی زﻧﺎن دھﻘﺎن ﭼﯾﻧﯽ ﯾﺎد ﻣﯾﮑﻧد » ﺳﻼﺣﮭﺎی آدﻣﮭﺎی ﺿﻌﯾف ھﻣﯾﺷﮫ
ﺳﻼﺣﮭﺎی ﺿﻌﯾف ﺑوده اﻧد . « 49اﺳﺗراﺗژﯾﮭﺎی ﻧﻣﺎدﯾﻧﯽ ،ﻧظﯾر ﺟﺎدو ،ﮐﮫ
زﻧﺎن ﻋﻠﯾﮫ ﻣردان ﺑﮫ ﮐﺎر ﻣﯾﺑرﻧد ،ﺧود زﯾر ﺳﻠطﮫ اﻧد ،زﯾرا دﺳﺗﮕﺎه ﻣﺟﻣوﻋﮫ َ
ﻧﻣﺎدھﺎ و ﻋواﻣل اﺳطوره ای ﻣورد اﺳﺗﻔﺎده وﯾﺎ ھدف ھﺎﺋﯽ ﮐﮫ ﺗﻌﻘﯾب ﻣﯽ
ﮐﻧﻧد) ﻣﺛل ﻋﺷق ﯾﺎ ﻧﺎﺗواﻧﯽ ﻣرد ﻣﺣﺑوب ﯾﺎ ﻣورد ﺗﻧﻔر ( رﯾﺷﮫ در دﯾد ﻣرد
ﻣﺣوری دارﻧد .اﯾن اﺳﺗراﺗژی ھﺎ ﺑرای ﺧراﺑﮑردن راﺑطﮫ َﺳﻠطﮫ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﯾﺳﺗﻧد
،وﻟﯽ ﺣد اﻗل اﺛرﺷﺎن ﺗﺎ َﯾﯾد ﻧﻣﺎد ﻣﺳﻠط زﻧﺎﻧﯽ ﺑﻣﻧزﻟﮫ ٔ ﻣوﺟودات ﺧراﺑﮑﺎراﺳت
،ﻧﻣﺎد ﻣﺳﻠطﯽ ﺑﺎ ھوﯾت ﮐﺎﻣﻼ ﻣﻧﻔﯽ ﮐﮫ اﺳﺎﺳﺎ ﺑر ﻣﻣﻧوﻋﺎﺗﯽ ﺑﻧﺎﺷده ﮐﮫ ﺑرای
اﯾﺟﺎد ﻓرﺻت ھﺎی ﺳرﭘﯾﭼﯽ ﻣﻧﺎﺳب اﻧد :ﻧﻣوﻧﮫَ ﺑﺎرز آن اﺷﮑﺎل ﻣﺧﺗﻠف
ﺧﺷوﻧت ھﺎی ﻣﻼﯾم وﺗﻘرﯾﺑﺎ ﻧﺎﻣرﺋﯽ اﺳت ﮐﮫ زﻧﺎن درﺑراﺑر ﺧﺷوﻧت ﻓﯾزﯾﮑﯽ
ﯾﺎ ﻧﻣﺎدﯾن ﻣردان از ﺧود ﻧﺷﺎن ﻣﯾدھﻧد ،از ﺟﺎدو ،ﻣﮑر و دروغ ﯾﺎ ھم
اﻧﻔﻌﺎل) ﺑوﯾژه ھﻧﮕﺎم ﻋﻣل ﺟﻧﺳﯽ ( ﮔرﻓﺗﮫ ﺗﺎ ﻋﺷق ﺗﻣﻠﯾﮑﯽ ﺟن زده ھﺎ ،ﻋﺷق
ﻣﺎدر ﻣدﯾﺗراﻧﮫ ای ﯾﺎ زوﺟﮫ َ ﻣﺎدری ،ﻋﺷﻘﯽ ﮐﮫ ﺑﺎ ﻓدا ﮐردن ﺧود واﯾﺛﺎر ،رﻧﺞ
ﺑﯽ ﺳروﺻدا وﺑﺧﺷش ﺑﻼ ﻋوض وﺑدون ﮐﻔﺎره ،دﯾﮕری را ﻗرﺑﺎﻧﯽ و ﻣدﯾون
ﻣﯽ ﮐﻧد .ﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب زﻧﺎن ﻣﺣﮑوﻣﻧد ﮐﮫ ﺑرای ﺑد ذاﺗﯽ ﺧوﯾش دﻟﯾل ﺑﯾﺎورﻧد
،وﻧﺎرواھﺎ وﭘﯾﺷداوری ھﺎﺋﯽ راﮐﮫ ﺑﻧﺎ ﺑﮫ ﻣﻧطق واﻗﻌﺎ ﺣزن آور ﺑﮫ آﻧﺎن
ﺟوھری ﺷوم ﻧﺳﺑت ﻣﯾدھد ،ﺗوﺟﯾﮫ ﮐﻧﻧد ــ ﻣﻧطﻘﯽ ﮐﮫ اﻧﺗظﺎردارد واﻗﻌﯾت ﮐﮫ
ﻧﺗﯾﺟﮫٔ ﺳﻠطﮫ اﺳت ،ﻣَوﯾد ﻧﻣﺎدھﺎﺋﯽ ﺑﺎﺷد ﮐﮫ اﯾن واﻗﻌﯾت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺑرای ﺗوﺟﯾﮫ
واﻧﺟﺎﻣش ﻣﯽ طﻠﺑد.
ﺧﺷوﻧت ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ)ﻧﻣﺎدﯾن(
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ ﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب ﺗﻣﺎم ﺷراﺋط اﻋﻣﺎل ﺧود را ﻓراھم ﻣﯽ ﺑﯾﻧد .
ﺣﺿور ﺗﺎم و ﺑدون ﭼون وﭼرای ﻣردان در ﻋﯾﻧﯾت ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی اﺟﻧﻣﺎﻋﯽ و
ﻓﻌﺎﻟﯾﺗﮭﺎی ﺗوﻟﯾدی وﺑﺎز ﺗوﻟﯾدی ،ﻣﺑﺗﻧﯽ ﺑرﺗﻘﺳﯾم ﮐﺎر ﺗوﻟﯾدی و ﺑﺎزﺗوﻟﯾدی
زﯾﺳت ﺷﻧﺎﺧﺗﯽ و اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ و ﺑر اﺳﺎس ﺟﻧﺳﯾﯾت ) ﻣرد زن ( ،ﺗﺳﺟﯾل ﻣﯾﺷود
؛ ﺗﻘﺳﯾﻣﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ ﻣرد ﺑﮭﺗرﯾن ﺳﮭم از طرﺣﮭﺎی ﺗﺛﺑﯾت ﺷده در ﺗﻣﺎم ﺷﺧﺻﯾت
ھﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺗﺧﺻﯾص ﻣﯾدھد :ﺷﺧﺻﯾت ھﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﭘرداﺧﺗﮫ ﺷده
ﺑر اﺳﺎس ﺷراﺋط ﻣﺷﺎﺑﮫ ،ودر ﻧﺗﯾﺟﮫ ﺑﮫ ﺻورﺗﯽ ﻋﯾﻧﯽ ﺗﻔوﯾض ﺷده ؛ ﻣﺎﻧﻧد
ﻗﺎﻟﺑﮭﺎی ﺑرداﺷت ھﺎ وﺗﻔﮑرات و ﺣﺗﯽ ﮐردار ﺗﻣﺎم اﻋﺿﺎ ء ﺟﺎﻣﻌﮫ ،ﻣﺎﻓوق
ﻋﺎﻟم ﻣﺣﺳوس ھﻣﮫ ﺟﺎﮔﯾر ﮐﮫ ﺑﮫ ﻣﻧزﻟﮫٔ ﺑﺎﻻﺗرﯾن ھﺎ ﺑر ھﻣﮫ ﺗﺣﻣﯾل ﻣﯾﺷود .
در ﻧﺗﯾﺟﮫ ﻧﻣﺎد ﻣردﻣﺣوری ﺑﺎز ﺗوﻟﯾد زﯾس ﺷﻧﺎﺧﺗﯽ وﻧﯾز ﺑﺎز ﺗوﻟﯾد اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ
،در ﻣﻔﮭوم ﻋﻣﻠﯽ ،ﻣﺷروﻋﯾﯾت ﻋﯾﻧﯽ ﺑﮫ ﻣﻔﮭوم ﻋﺎم در وﺟﮭﯽ ﻣﺷﺗرک
وﻋﻣﻼ ﭘذﯾرﻓﺗﮫ ﺷده دراﻓﮑﺎر ﻋﻣوﻣﯽ ،ﻣﯽ ﯾﺎﺑد .و زﻧﺎن ﺧود ﻧﯾز در ھر
واﻗﻌﯾﯾت و ﺑوﯾژه در رواﺑط ﻗدرﺗﯽ ﮐﮫ ﮔرﻓﺗﺎر آﻧﻧد طرﺣﮭﺎی ﺗﻔﮑری را ﮐﮫ
ﻧﺗﯾﺟﮫ َ ھﻣﯾن رواﺑط ﻗدرت ﻣﺗﺑﻠور در ﺗﺿﺎدھﺎی ﺑﻧﺎدﯾن ﻧظم ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ اﺳت
ﺑﮑﺎر ﻣﯾﺑرﻧد .ﻧﺗﯾﺟﮫ اﯾن ﻣﯾﺷود ﮐﮫ ﺗﻼش ﺷﻧﺎﺧﺗﺷﺎن ﻣرادف ﺣﻘﺷﻧﺎﺳﯽ ﻋﻣﻠﯽ
،ﭘذﯾرﻓﺗن ﻋﻘﯾده ،اﻋﺗﻘﺎد ﺑﯽ ﭼون وﭼراﺋﯽ ﮐﮫ در واﻗﻊ ﻧﺗﯾﺟﮫ َ ﺧﺷوﻧت
ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ اﺳت ،ﻣﯾﺷود.51
38
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ھرﭼﻧد ﮐﮫ درﻣورد رﻓﻊ ﺳوء ﺗﻔﺎھﻣﺎت ﻣوﺟود ﻧﺎﺗواﻧم ،ﻓﻘط ﻣﯾﺧواﺳﺗم ھﺷدار
ﺑدھم در ﺑراﺑر ﺳوء ﺗﻌﺑﯾرات ﮐﺎﻣﻼ زﻧﻧده اﯾﮑﮫ ﻋﻣوﻣﺎ در ﻣورد ﻣﻔﮭوم ﺧﺷوﻧت
ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ﺷده ،وھﻣﮫ ﻣﺑﺗﻧﯽ ﺑر ﺗﻌﺑﯾری ﮐم وﺑﯾش ﺳطﺣﯽ از ﺻﻔت » ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ
« ﺑوده اﺳت ،وﺣﺎل آﻧﮑﮫ ﻓﮑر ﮐﻧم در اﯾﻧﺟﺎ ﺑﮫ ﻣﻔﮭوم دﻗﯾﻘﯽ ﺑﮫ ﮐﺎر ﮔرﻓﺗﮫ
ام و اﺳﺎس ﺗﺋورﯾﮏ آﻧرا ﭘﯾش ازاﯾن در ﻣﻘﺎﻟﮫ ای ﺷرح داده ام . 52واژهَ
» ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ « را اﮔر درﻋﺎم ﺗرﯾن ﻣﻔﮭوم آن در ﻧظرﺑﮕﯾرﯾم ،ﮐم وﺑﯾش ﭼﻧﯾن
ﭘﻧداﺷﺗﮫ ﻣﯾﺷود ﮐﮫ ﺑﺎ ﺗﺎ َﮐﯾد ﺑر ﺧﺷوﻧت ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ﺑﮫ ﻧﻘش ﺧﺷوﻧت ﻓﯾزﯾﮑﯽ ﮐم
ﺑﮭﺎ داده ﺷده و ھدف ﺑﮫ ﻓراﻣوﺷﯽ ﺳﭘردن ﻣﺳﺋﻠﮫٔ زﻧﺎن ﮐﺗﮏ ﺧورده ،ﻣورد
ﺗﺟﺎوز ،ﺑﮭره ﮐﺷﯽ ﺷده ،ﯾﺎ ﺑدﺗر ازﯾن ،ﻏرض رﻓﻊ اﺗﮭﺎم از ﻣرداﻧﯽ اﺳت
ﮐﮫ ﺑﮫ ا ﯾن ﻧوع ﺧﺷوﻧت ﻣﺗوﺳل ﻣﯾﺷوﻧد .ﯾﻘﯾﻧﺎ ﭼﻧﯾن ﭼﯾزی در ﻣﯾﺎن ﻧﯾﺳت .
» ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ « را در ﺑراﺑر واﻗﻌﯽ و ﺣﻘﯾﻘﯽ ﺑﯾﻧﮕﺎرﯾم ،ﺗﺻورﻣﺎن اﯾن ﺧواھد
ﺑود ﮐﮫ ﺧﺷوﻧت ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ﻋﺑﺎرت از ﺧﺷوﻧت ﺻرﻓﺎ » ﻣﻌﻧوی « و در ﻧﮭﺎﯾت
،ﺑدون آﺛﺎر واﻗﻌﯽ اﺳت .ﺗﺋوری ﻣﺎﺗرﯾﺎﻟﯾﺳﺗﯽ اﻗﺗﺻﺎد اﻣوال ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ﮐﮫ
ﺳﺎﻟﮭﺎﺳت روی آن ﮐﺎر ﻣﯾﮑﻧم ،ﺑﺎ ﯾﺎﻓﺗن ﺟﺎی ﺧود در ﺗﺋوری و ﻋﯾﻧﯾﯾت ﺗﺟرﺑﮫَ
ذھﻧﯽ از رواﺑط ﺳﻠطﮫ ،ھدﻓش ازﺑﯾن ﺑردن اﯾن ﺗﻔﮑﯾﮏ ﺳﺎده ﻟوﺣﺎﻧﮫ )ﺑﯾن
ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ و واﻗﻌﯽ ( ،ﻣﺧﺗص ﻣﺎﺗرﯾﺎﻟﯾزم اﺑﺗداﺋﯽ اﺳت .ﺳوء ﺗﻔﺎھم دﯾﮕر
ﻣرﺑوط ﻣﯾﺷود ﺑﮫ ﻗوم ﺷﻧﺎﺳﯽ ﮐﮫ در اﯾن اﺛر ﺳﻌﯽ ﮐرده ام ﻧﻘش ﻣوﺛر آن را
دراﻣر اﮐﺗﺷﺎف ﻧﺷﺎن دھم ؛ ظن ﺑراﯾن اﺳت ﮐﮫ ﻗوم ﺷﻧﺎﺳﯽ ﺑﮫ ﺻورﺗﯽ ظﺎھرا
ﻋﻠﻣﯽ اﺑزاری اﺳت ﺑرای ﺗﻌﻣﯾم اﺳطورهَ » ﺟﺎوداﻧﮫ زﻧﺎﻧﮫ « ﯾﺎ ﻣرداﻧﮫ ،ﯾﺎ
ﻣﮭﻣﺗرازﯾن ﺑرای ﺟﺎوداﻧﮫ ﮐردن ﺳﺎﺧﺗﺎر ﺳﻠطﮫَ ﻣرداﻧﮫ ﮐﮫ ﻧﺎ ﻣﺗﻐﯾر و ﺟﺎوداﻧﮫ
ﺗوﺻﯾف ﺷده .ﺑﯽ آﻧﮑﮫ ﻏﯾر ﺗﺎرﯾﺧﯽ ﺑودن ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی ﺳﻠطﮫ را ﺗﺎ َﯾﯾد ﮐﻧم ،
ﻧﺷﺎن ﺧواھم داد ﮐﮫ اﯾن ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎ ﺛﻣره َ ﮐﺎر ﻻﯾﻧﻘطﻊ ) ﺑﻧﺎﺑر ﯾن ﺗﺎرﯾﺧﯽ (
ﺑﺎزﺗوﻟﯾد ی اﺳت ﮐﮫ ﺗﮏ ﺗﮏ ﻋواﻣل ) ﻣردان ﺑﺎ ﺳﻼح ھﺎﺋﯽ ﻣﺎﻧﻧد ﺧﺷوﻧت
ﻓﯾزﯾﮑﯽ وﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ( و ﻧﮭﺎدھﺎ ،ﺧﺎﻧواده ھﺎ ،ﮐﻠﯾﺳﺎ ،ﻣدرﺳﮫ و دوﻟت در آن
ﻧﻘش دارﻧد .
ﺳﺗﻣﮑﺷﺎن ﻣﻘوﻻت ﺳﺎﺧﺗﮫ ﺷده طﺑق ﻧظر ﺳﺗﻣﮕران در راﺑطﮫٔ ﺳﻠطﮫ را ﺑﮫ
ﮐﺎر ﻣﯽ ﺑﻧدﻧد ،و آﻧﮭﺎ را طﺑﯾﻌﯽ ﺟﻠوه ﻣﯾدھﻧد .اﯾن اﻣر ﻣﯾﺗواﻧد ﺑﮫ ﻧوﻋﯽ ﺧود
ﻓروﻓﮑﻧﯽ وﺣﺗﯽ ﺧود ﻣﻼﻣﺗﯽ ﻣدام وﺑوﯾژه آﺷﮑﺎر ﺑﯾﻧﺟﺎﻣد ،ﭼﻧﺎن ﮐﮫ دﯾده
ﺷده زﻧﺎن ﮐﺎﺑﯾﻠﯽ ﺳﮑس زن را ﻣﺛل ﺷﺋﯾﯽ ﻧﺎﻗص ،زﺷت ،ﺣﺗﯽ زﻧﻧده ﻣﻌرﻓﯽ
ﮐﻧﻧد ) ﯾﺎ دردﻧﯾﺎی ﻣﺎ ودﯾد ﺑرﺧﯽ از زﻧﺎن از ﺑدن ﺧوﯾش ﮐﮫ آن را ﺑﺎ ﻣﻌﯾﺎرھﺎی
39
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
زﯾﺑﺎﺋﯽ ﺗﺣﻣﯾل ﺷده از ﺳوی ﻣد ﻧﺎ ﻣوزون ﻣﯾﺎﺑﻧد ( ،و ﺑطور ﮐﻠﯽ ﺗﺻوری
ﮐم ﺑﮭﺎ اززن دارﻧد . 53وﻗﺗﯽ ﮐﮫ اﺑزار ﺷﻧﺎﺧت و آﮔﺎھﯽ ﺑرای ﺗﻔﮑر روی
رواﺑط ﺑﯾن ﺗﺣت ﺳﻠطﮫ و ﺳﻠطﮫ ﮔر ﻣﺷﺗرک اﺳت ﺑﻧﺎی ﺧﺷوﻧت ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ﺑر
ھﻣﯾن ﭘذﯾرش ﺳﻠطﮫ ﮔر ) ﺑﻧﺎ ﺑرﯾن ﺧود ﺗﺳﻠط ( ﻧﮭﺎده ﻣﯾﺷود ،و اﯾن اﺑزار
آﮔﺎھﯽ ﺷﮑﻠﯽ ﺟذﻣﯽ از راﺑطﮫَ ﺳﻠطﮫ ﺑوده و آن را طﺑﯾﻌﯽ ﺟﻠوه ﻣﯾدھد ؛ ﯾﺎ ﺑﮫ
ﺑﯾﺎﻧﯽ دﯾﮕر ،وﻗﺗﯽ ﺷﺧص ﺳﻠطﮫ ﭘذﯾر ﺑرای ﺷﻧﺎﺧت وﮐﺷف ﺧوﯾش و ﯾﺎﺳﻠطﮫ
ﮔر طرح ھﺎ را ﺑﮫ ﮐﺎر ﻣﯾﺑﻧدد ،طرح واره ھﺎ) ﺑﺎﻻ /ﭘﺎﺋﯾن ،ﻣوﻧث /ﻣذﮐر ،
ﺳﻔﯾد /ﺳﯾﺎه و ﻏﯾره ( ﻧﺗﯾﺟﮫَ ﺗداﺧﻠﯽ وﺟذﻣﯽ ﺑودن طﺑﻘﮫ ﺑﻧدی ھﺎ وﻧﺗﯾﺟﺗﺎ ﺑوﻣﯽ
وطﺑﯾﻌﯽ ﺑوده وھﺳﺗﯽ اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺷﺧص زﯾر ﺳﻠطﮫ ﻧﯾزﺣﺎﺻل ھﻣﯾن روﻧد اﺳت.
وﻧﯾز ﺑواﺳطﮫ َ او ﺑرای ﺧودﺷﺎن ﺟﺎه وﺟﻼل ﻗﺎﺋﻠﻧد .اﯾن ﻣﺳﻠﻣﺎ ﺧﺎرج از ھر
ﻣﺣﺎﺳﺑﮫ ،درﺧﻼل اﻗﺗدار آﺷﮑﺎر ﺗﻣﺎﯾﻠﯽ ﺑﯽ ﭼون وﭼرا و طﺑق ﻣﻼﺣظﺎت
ﺣﺎﮐﯽ از ﺗﻔﺎوﺗﮭﺎی ﻣورد آرزو و ﻧﯾز واﻗﻌﯽ ،ﺷدﻧﯽ ﻧﯾﺳت ﻣﮕر در ﺗﺟرﺑﮫ
ﺗﻔوق ﮐﮫ ﺳن و ﻗد ) ﺗوﺟﯾﮫ ﺷده ﺑﻣﻧزﻟﮫٔ ﺷﺎﺧص ھﺎی ﭘﺧﺗﮕﯽ وﺗﺿﻣﯾﻧﺎت اﻣﻧﯾﺗﯽ
( ﻋﻼﺋم آﺷﮑﺎر وﻏﯾر ﻗﺎﺑل ﺑﺣث آن ﻧزد ھﻣﮫ اﺳت . 56
ﺑرای ﻧﯾل ﺑﮫ ﻋﻣق ﺗﻧﺎﻗض ھﺎﺋﯽ )(paradoxesﮐﮫ ﺗﻧﮭﺎ ﺑﯾﻧﺷﯽ ﻣوﻗﻌﯾت ﺳﻧﺞ
ﻗﺎدر ﺑﮫ ﻓﮭم آن اﺳت ،ﺑﺎﯾد ﮔﻔت زﻧﺎﻧﯽ ﮐﮫ ﺑﯾش از ھﻣﮫ ﻣطﯾﻊ ﻣدﻟﮭﺎی »
ﺳﻧﺗﯽ « اﻧد ) آرزو دارﻧد اﺧﺗﻼف ﺳن ھرﭼﮫ ﺑﯾﺷﺗر ﺑﺎﺷد ( ﺧﺻوﺻﺎ ﻧزد
ﭘﯾﺷﮫ وران ،ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن ،ﮐﺷﺎورزان و ھﻣﭼﻧﯾن ﮐﺎرﮔران ﻓراوان ﺗراﻧد ،زﯾرا
در اﯾن ﻗﺷرھﺎ ازدواج ﺑرای زﻧﺎن اﺑزارﺧوﺑﯽ ﺑرای ﮐﺳب ﻣوﻗﻌﯾت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ
ﺑﮫ ﺷﻣﺎر ﻣﯾرود ؛ و ﻣوﺿﻊ ﺳﻠطﮫ ﭘذﯾر ﮐﮫ در اﯾن ﺗرﺟﯾﺣﺎت ﺗﺑﯾﯾن ﻣﯽ ﺷود
ﻣﻌﺎدل ﭼﯾزی اﺳت ﮐﮫ ﻣﯽ ﺗوان ﮔﻔت ﺣﺳﺎﺑﮕری ،واﯾن اﻧﮕﺎر ﻧﺗﯾﺟﮫٔ
اﻧطﺑﺎﻗﯽ ﻧﺎﺧودآﮔﺎه ﺑﺎ اﺣﺗﻣﺎﻻت ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺳﺎﺧﺗﺎر ﻋﯾﻧﯽ ﺳﻠطﮫ اﺳت .ﺑرﻋﮑس
،اﯾن ﻣوﻗﻌﯾﺗﮭﺎ رو ﺑﮫ ﺿﻌف ﻣﯾروﻧد ــ ﺑدون ﺷﮏ ﺑﺎ ﻣﺷﺧﺻﮫَ ﺗﺎ َﺧﯾراﺛر در
ﺑروز ﻋﻠت)ﺗﺎﺧﯾرﻓﺎز( ﮐﮫ ﺗﺣﻠﯾل ﻣﺗﻐﯾﯾرھﺎی اﻋﻣﺎل ﺑر اﺳﺎس ﻣوﻗﻌﯾﯾت وﻣﺳﯾر
ﻧﺷﺎن ﺧواھد داد ــ ﺗﺎ آﻧﺟﺎ ﮐﮫ واﺑﺳﺗﮕﯽ ﻋﯾﻧﯽ دﺧﯾل در اﯾﺟﺎد اﯾن ﻣوﻗﻌﯾﺗﮭﺎ و
ﺣﻔظ ﺷﺎن روﺑﮫ ﮐﺎھش ﻣﯾرود ) ھﻣﯾن ﻣﻧطق اﻧطﺑﺎق ﻣوﻗﻌﯾﺗﮭﺎ ﺑﺎ ﺷﺎﻧس واﻗﺑﺎل
ﻋﯾﻧﯽ ﻣﯾﺗواﻧد ﻧﺷﺎﻧﮕر اﯾن ﻣطﻠب ﺑﺎﺷد ﮐﮫ دﺳﺗرﺳﯽ زﻧﺎن ﺑﮫ ﮐﺎر ﺣرﻓﮫ ای
ﻣﮭﻣﺗرﯾن ﻋﺎﻣل دﺳﺗرﺳﯽ ﺷﺎن ﺑﮫ طﻼق اﺳت . ( 57ﺑر ﺧﻼف ﻧﻣوﻧﮫ رﻣﺎﻧﺗﯾﮏ
،اﯾن ﻣطﻠب ﺛﺎﺑت ﻣﯾﮑﻧد ﮐﮫ ﺗﻣﮑﯾن ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﮫ ،ازﻧوﻋﯽ ﻋﻘﻼﻧﯾت ﮐﮫ ﻣﺣﺎﺳﺑﮫ
ﻋﻘﻼﺋﯽ ﻧداﺷﺗﮫ ﺑﺎﺷد ،ﺑری ﻧﯾﺳت ،ﯾﺎ ﮐﮫ ﺑدﯾﮕر ﺳﺧن ،ﻋﺷق ﻏﺎﻟﺑﺎ ﺗﺎ ﺣدی »
ﻋﺷق ﺳرﻧوﺷت «) amorfatiﺑرداﺷﺗﯽ ﻓﯾﻠﺳوﻓﺎﻧﮫ از ﻧﯾﭼﮫ ﺗوﺿﯾﺢ م( ،ﯾﺎ
اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ. ﺳرﻧوﺷت ﻋﺷق
ﻧﻣﺗوان اﯾن ﺷﮑل ﺳﻠطﮫ را ﺗﺻور ﻧﻣود ﻣﮕر از آﻟﺗرﻧﺎﺗﯾﯾو اﺟﺑﺎر)از طرﯾق
زور ( از روی رﺿﺎ ) ﺑﮫ دﻻﺋﻠﯽ ( ،ﻗﮭر ﻣﮑﺎﻧﯾﮑﯽ و ﯾﺎ ﻣطﺎﺑﻌت ارادی ،
آزاد ،از روی ﺗﺎﻣل و ﺣﺳﺎب ﺷده ،در ﮔذرﯾم .
ﻧﯾروی ﻧﻣﺎدﯾن ﺷﮑﻠﯽ از ﻗدرت اﺳت ﮐﮫ ﻣﺳﺗﻘﯾﻣﺎ روی ﺑدن اﻋﻣﺎل ﻣﯾﺷود ،
وﻣﺛل ﺟﺎدو ﺑدور از ھرﮔوﻧﮫ اﺟﺑﺎر ﻓﯾزﯾﮑﯽ ؛ و اﯾن ﺟﺎدو ﺷدﻧﯽ ﻧﯾﺳت ﻣﮕر
ﺑﮑﻣﮏ آﻣﺎدﮔﯽ ھﺎی ﻧﮭﻔﺗﮫ دراﻋﻣﺎق ﺑدن و ﻣﺛل ﻧﯾروﺋﯽ ﺳری . 59اﮔر اﯾن
ﻧﯾرو ﻣﺎﻧﻧد ﯾﮏ ﺟرﯾﺎن اﺗﺻﺎل وﺑﺎ ﺣد اﻗل ﻣﺻرف اﻧرژی ﻋﻣل ﻣﯾﮑﻧد ،ﺑﮫ
ﺧﺎطرﻣﮭﯾﺎ ﺑودن ﻣواد از طرﯾق اﻟﻘﺎء و ﮐﺎر ﻧﮭﻔﺗن در ﺑدن ﻣردان وﯾﺎ زﻧﺎن
اﺳت .ﺑدﯾﮕر ﺳﺧن اﯾن ﻧﯾرو ﺷراﺋط اﺟراﺋﯽ ﺷدن و ﭘﺎداش اﻗﺗﺻﺎدﯾش ) ﺑﮫ
ﻣﻌﻧﺎی وﺳﯾﻊ ﮐﻠﻣﮫ ( را ﻣرھون ﮐﺎر ﻋظﯾم ﻣﻘدﻣﺎﺗﯽ اﺳت ﮐﮫ ﺑرای ﺗﻐﯾﯾر ﺑﺎدوام
ﺑدﻧﮭﺎ واﯾﺟﺎد ﻗواﻋد زﯾﺳت ﻣﺳﺗﻣر ،ﺧودش ﮐﻠﯾد ﻣﯾزﻧد و ﺑﯾدار ﻣﯾﮑﻧد ؛ ﻋﻣل
ﺗﻐﯾﯾردھﻧده آﻧﭼﻧﺎن ﻗوی ،اﺻوﻻ ﺑﮫ ﺷﯾوه َ ﻧﺎﻣرﺋﯽ و ﺣﯾﻠﮫ ﮔر ،طﯽ ﭘروﺳﮫ َاﻟﻔت
دادن ﻧﺎﻣﺣﺳوس ﺑﺎ دﻧﯾﺎﺋﯽ ﻣﺎدی وﻣﺣﺳوس ﮐﮫ ﺑﮫ ﻧﺣوی ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ﺑﻧﺎ ﺷده
ودرﺧﻼل ﺗﺟرﺑﮫ ای زودرس وطوﻻﻧﯽ ،ﺑراﺛراﻋﻣﺎل ﻣﺗﻘﺎﺑﻠﯽ ﮐﮫ ﺑوﺳﯾﻠﮫ
. ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی ﺳﻠطﮫ ﺟﺎاﻓﺗﺎده اﻧد
ﮐﺎر ﺷﻧﺎﺧت و ﺑﺎز ﺷﻧﺎﺧت ﻋﻣﻠﯽ ﻣرز ﺟﺎدوﺋﯽ ﺑﯾن ﻣﺳﻠط ھﺎ و ﺳﻠطﮫ ﭘذﯾر ھﺎ
ﮐﮫ ﺟﺎدوی ﻧﯾروی ﻧﻣﺎدﯾن آﻏﺎز ﮐرده ،و زﯾرﺳﻠطﮫ ھﺎ ﻏﺎﻟﺑﺎ ﻧﺎﺧودآﮔﺎه و
ﺑرﺧﻼف ﻣﯾل ﺷﺎن ﺑﺎ ﻗﺑول ﻣرزھﺎی ﺗﺣﻣﯾﻠﯽ ﺑﮫ اﻣرﺳﻠطﮫ ﺑر ﺧوﯾش ﮐﻣﮏ ﻣﯽ
ﮐﻧﻧد ،اﮐﺛراﺑﮫ ﺷﮑل ﺗﺎ ٔﺛرات ﺟﺳﻣﺎﻧﯽ ــ ﺷرﻣﺳﺎری ،ﺗﺣﻘﯾر ،ﺧﺟﺎﻟت ،
اﺿطراب ،اﺣﺳﺎس ﺟرم ــ و ﯾﺎ ﺑﮫ ﺷﮑل ھﯾﺟﺎﻧﺎت واﺣﺳﺎﺳﺎت ــ ﻋﺷق ،ﺗﺣﺳﯾن
،اﺣﺗرام ــ ﺷدﻧﯽ اﺳت ؛ اﯾن ﺗﺎ ٔﺛرات ﮔﺎھﯽ آﻧﭼﻧﺎن دردﻧﺎک اﻧد ﮐﮫ ﺑروز
ظﺎھرﯾﺷﺎن را ﮐﺗﻣﺎن ﻧﻣﯾﮑﻧﻧد ،ﻣﺎﻧﻧد ﺳرخ ﺷدن ﭼﮭره ،ﻟﮑﻧت زﺑﺎﻧﯽ ،دﺳت
وﭘﺎﭼﻠﻔﺗﯽ ،ﻟرزش ،ﺧﺷم ﯾﺎ ﻏﯾظ ﻧﺎﺗوان ،وﺑﺳﺎ اﻧواع ﺗﺳﻠﯾم ﺷدﻧﮭﺎ ﺑﮫ ﻗﺿﺎوت
ﺷﺧص ﻣﺳﻠط ،ﻏﻠﯾرﻋم ﻣﯾل ﺷﺧﺻﯽ ،وﺑﺳﺎ ﺷﯾوه ھﺎی ﺗﺣﻣل ھﻣﮑﺎری ﭘﻧﮭﺎن
،ﮔﺎھﯽ ھﻣراه ﺑﺎ ﭘﯾﮑﺎروﺗﻧﺎﻗض دروﻧﯽ ﺷﺧص ﮐﮫ از دﺳﺗورات ﮐﻠﯽ وﺟدان
ﺳرﭘﯾﭼﯽ ﻣﯾﮑﻧد و ﺑﺎ اﻧﺗﻘﺎدات ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﮐﻧﺎر ﻣﯽ آﯾد .
42
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ھﯾﺟﺎﻧﺎت ﺷﺧﺻﯾت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺳﻠطﮫ ﭘذﯾر ) از ﻧﻘطﮫ ﻧظر ﻧوع ،ﻗوم ،ﻓرھﻧﮓ
ﯾﺎ زﺑﺎن ( ،راﺑطﮫ َ اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﮐﮫ در ﺑدن ﺷﮑل ﮔرﻓﺗﮫ ،ﻗﺎﻧون اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ
ﻗﺎﻧون آﻣﯾﺧﺗﮕﯽ ﺗﺑدﯾل ﺷده ،از ﻧوﻋﯽ ﻧﯾﺳﺗﻧد ﮐﮫ ﺑﺷود ﺑﺎ ﮐوﺷش ﺳﺎده ﻣﺑﺗﻧﯽ ﺑر
وﺟدان رھﺎﺋﯽ ﺑﺧش ﻣﺗوﻗف ﮐرد .اﮔر اﯾن ﭘﻧدار ﮐﮫ ﺧﺷوﻧت ﻧﻣﺎدﯾن ﻣﻣﮑن
اﺳت ﺑﺎ ﺗﻧﮭﺎ ﺳﻼح وﺟدان و اراده ﻣﻐﻠوب ﺷود ﺧﯾﺎﻟﯽ ﺑﯾش ﻧﯾﺳت ﺑﮫ اﯾن دﻟﯾل
اﺳت ﮐﮫ آﺛﺎر و ﺷراﺋط ﺗﺎﺛﯾر اﯾن ﺧﺷوﻧت ﺑﮫ ﻧﺣوی ﻣﺳﺗﻣر در ﻋﻣق وﺟود
اﺷﺧﺎص ﺑﮫ ﺷﮑل اﺑزار وآﻣﺎدﮔﯽ ھﺎ ﻧﻘش ﺑﺳﺗﮫ اﺳت .اﯾن را ﻣﯾﺗوان ﺑﮫ وﯾژه
در ﻣورد رواﺑط ﺧوﯾﺷﺎوﻧدی و ﺗﻣﺎم رواﺑط طرح رﯾزی ﺷده ﺑراﺳﺎس اﯾن ﻣدل
ﻣﻼﺣظﮫ ﮐرد ،آﻧﺟﺎاﯾﮑﮫ اﯾن ﺗﻣﮑﯾﻧﮭﺎ وﻣﮭرورزﯾﮭﺎ ی ﺑﺎدوام و )ﺑدن( اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ
ﺷده در ﻣﻧطق اﺣﺳﺎس زﻧده اﻧد وﺑروز ﻣﯽ ﮐﻧﻧد) ﻋﺷق ﻓرزﻧدی ،ﺑرادراﻧﮫ
و ﻏﯾره ( ﺗﮑﻠﯾﻔﯽ اﻏﻠب آﻣﯾﺧﺗﮫ ﺑﮫ ﺗﺟرﺑﮫ َ اﺣﺗرام و ﮔذﺷت ﻣﺣﺑت آﻣﯾز ﮐﮫ
ﻣﯾﺗواﻧﻧد ﭘس از ﻧﺎﭘدﯾد ﺷدن ﺷراﯾط اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺗوﻟﯾدﺷﺎن زﻣﺎﻧﯽ دراز ﻣﺎﻧدﮔﺎر
ﺷوﻧد .ﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب ﻣﻼﺣظﮫ ﻣﯽ ﺷود زﻣﺎﻧﯽ ﮐﮫ اﺟﺑﺎرھﺎی ﺑروﻧﯽ ازﺑﯾن ﻣﯽ
روﻧد و آزادی ھﺎی ﻣطﻠق ــ ﺣق راَی ،ﺣق ﺑر ﺧورداری از آﻣوزش وﭘرورش
،دﺳﺗرﺳﯽ ﺑﮫ ﺗﻣﺎم ﻣﺷﺎﻏل ،ﺣﺗﯽ ﺳﯾﺎﺳﯽ ــ ﺑدﺳت ﻣﯽ آﯾﻧد ،ﺧودـطردی و »
ذوق« وﻗرﯾﺣﮫ ) ﮐﮫ ﺑﮫ ھﻣﺎن ﻧﺣو ﮐﮫ ﻣﻧﻔﯽ ﻋﻣل ﻣﯾﮑﻧد ﻣﺛﺑت ھم ﻋﻣل ﻣﯾﮑﻧد
( ﺟﺎی طرد ﺻرﯾﺢ را ﻣﯽ ﮔﯾرﻧد :ﻧﭘذﯾرﻓﺗن ﺧﺎرج ازﻣﮑﺎﻧﮭﺎی ﻋﻣوﻣﯽ
زﻣﺎﻧﯾﮑﮫ ﻧزد ﮐﺎﺑﯾﻠﯽ ھﺎ ﺻراﺣﺗﺎاﻋﻼم ﻣﯽ ﺷود ،و زﻧﺎن را از ﻓﺿﺎھﺎی ﺟدا
ﮔﺎﻧﮫ ﻣﻧﻊ ﻣﯽ ﮐﻧد و از ﻓﺿﺎی ﻣرداﻧﮫ ،ﻣﺛﻼ اطراف ﻣﮑﺎن ﺗﺟﻣﻊ ،آزﻣوﻧﯽ
ﻣﯾﺳﺎزد ،ﻣﯽ ﺗواﻧد ﺟﺎی دﯾﮕری ،ﺗﻘرﯾﺑﺎ ﺑﮫ ﻧﺣوی ﻣٔوﺛر ،در ﺧﻼل اﯾن ﻧوع
ﺗرس از اﻣﺎﮐن ﻋﻣوﻣﯽ ﮐﮫ اﺟﺗﻣﺎﻋﺎ ﺗﺣﻣﯾل ﺷده ،ﺗﮑﻣﯾل ﺷود واﯾن ﺧود ﻣﯽ
ﺗواﻧد ﺑﻌد از ﻟﻐو ﻣﺷﮭودﺗرﯾن ﻣﻣﻧوﻋﯾﺗﮭﺎ زﻣﺎﻧﯽ دراز ﻣﺎﻧدﮔﺎر ﺷود و ﻧﺗﯾﺟﺗﺎ ﺑﮫ
طرد زﻧﺎن از اﻣﺎﮐن ﺑوﺳﯾﻠﮫ َ ﺧودﺷﺎن ﻣﻧﺗﮭﯽ ﺷود .
ﺳﺧن از آﺛﺎرﭘﯾوﺳﺗﮫ ای ﮐﮫ ﺳﻠطﮫ ﺑر ﺑدﻧﮭﺎ ﺑﺟﺎ ﻣﯽ ﻧﮭد ﺑﮫ اﯾن ﻣﻌﻧﯽ ﻧﯾﺳت ﮐﮫ
ﻣﺳﺋوﻟﯾت زﺟری را ﮐﮫ ازآن ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯾﺷود ﺑﮫ زﻧﺎن ﻧﺳﺑت دھﯾم .زﯾرا ﮔﺎھﯽ
ﭼﻧﯾن اﻟﻘﺎء ﻣﯾﺷود ﮐﮫ زﻧﺎن ﺧود اﻋﻣﺎل ﺧﺎص زﯾر ﺳﻠطﮫ ھﺎ راﺑرﻣﯾﮕزﯾﻧﻧد )
» زﻧﺎن ﺧود ﺑدﺗرﯾن دﺷﻣن ﺧوﯾش اﻧد « ( ،ﮐﮫ ﺳﻠطﮫ ﺑر ﺧوﯾش را دوﺳت
دارﻧد ﯾﺎ اﯾﻧﮑﮫ از رﻓﺗﺎر ﻧﺎﺷﯽ از ﻧوﻋﯽ ﻣﺎزوﺧﯾﺳم َﮐﮫ اﺳﺎس طﺑﯾﻌﺗﺷﺎن اﺳت
" ﻟذت ﻣﯾﺑرﻧد" .ﺑﺎﯾد ﭘذﯾرﻓت ﮐﮫ ﻗواﻋد زﯾﺳت ﺧﺎص " ﺗﺳﻠﯾم ﺷدﮔﺎن " ﮐﮫ
43
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﮔﺎھﯽ ﺑرای " ﺳرزﻧش ﻗرﺑﺎﻧﯽ " اﺧﺗﯾﺎر ﻣﯾﮑﻧﯾم ،ﻣﺣﺻول ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی ﻋﯾﻧﯽ
اﻧد ،واﯾن ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎ ﮐﺎر آﻣدﯾﺷﺎن را ﻣدﯾون ﻗواﻋدی اﻧد ﮐﮫ ﺑﮫ ﮐﺎر ﻣﯾﮕﯾرﻧد و
ﺑﮫ ﺑﺎزﺗوﻟﯾدﺷﺎن ﮐﻣﮏ ﻣﯾﮑﻧﻧد .ﻧﯾروی ﻧﻣﺎدﯾن ﺑدون ﯾﺎری آﻧﺎن ﮐﮫ آﻧرا ﺗﺣﻣل
ﻣﯾﮑﻧﻧد وآﻧﺎن ﮐﮫ ﺗﺣﻣل ﻧﻣﯾﮑﻧﻧد ،زﯾرا آﻧرا اﯾن ﭼﻧﯾن ﻣﯾﺳﺎزﻧد ،ﻋﻣﻠﯽ ﻧﻣﯾﺷود .
اﻣﺎ ﺑﺎ ﭘرھﯾز از اﯾن ﻧﺗﯾﺟﮫ ﮔﯾری ) ﻣﺛل ﺳــﺎزﻧدﮔﯽ اﯾده آﻟﯾﺳت ،روش ﻗوم
ﺷﻧﺎﺳﯽ وﻏﯾره ( ﺑﺎﯾد ﺑﮫ ﺑر ﺳﺎﺧت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺷﻧﺎﺧت ﮐﮫ
اﻣور ﺳﺎزﻧدﮔﯽ دﻧﯾﺎ و ﻗدرﺗﮭﺎﯾش را ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯾدھﻧد ،ﺗوﺟﮫ داﺷت .و وﺿوﺣﺎ
ﻣﺗوﺟﮫ ﻣﯾﺷوﯾم ﮐﮫ اﯾن ﺷﺎﻟوده ﻋﻣﻠﯽ ،ﻧﺗﯾﺟﮫ َﮐﺎر ذھﻧﯽ آﮔﺎھﺎﻧﮫ ،آزاد ،ﺑدور
از ﻋﻠﺗﯽ ﻣﻧﻔرد ﻧﯾﺳت ،ﺑﻠﮑﮫ ﻧﺗﯾﺟﮫ َ ﻗدرﺗﯽ اﺳت ﮐﮫ ﺑﺎ دوام در وﺟود وﺑدن
اﺷﺧﺎص زﯾر ﺳﻠطﮫ ﺑﮫ ﺻورت طرﺣﮭﺎی ادراک و آﻣﺎدﮔﯽ ھﺎ ) ﺗﺣﺳﯾن ﮐردن
،اﺣﺗرام ﮔذاﺷﺗن ،دوﺳت داﺷﺗن و ﻏﯾره ( ﺛﺑت ﺷده واﯾن طرﺣﮭﺎ ﺑرﺧﯽ
ﻣظﺎھر ﻧﮭﺎدﯾن ﻗدرت را ﻣﺣﺳوس ﻣﯾﮑﻧﻧد .
اﮔر ﻓرض ﺑراﯾن ﺑﺎﺷد ﮐﮫ اﯾن ﺷﺎﻟوده ظﺎھرا ﺑرﻧﯾروﺋﯽ ﻋرﯾﺎن ،روش ﻣﺑﺎرزه
وﭘول ،اﺳﺗوار اﺳت ،ﺗﺎ َﯾﯾد وﭘذﯾرﻓﺗن ﺳﻠطﮫ ھﻣﯾﺷﮫ ﻣﻔروض ﺑﮫ ﻋﻣل ﺷﻧﺎﺧت
اﺳت ،و اﯾن ﺑدان ﻣﻌﻧﯽ ﻧﯾﺳت ﮐﮫ ﺗﺎ َﯾﯾد ﺳﻠطﮫ را ﻟزوﻣﺎ ﺑر زﺑﺎن وﺑﯾﺎن آﮔﺎھﯽ
وﺟدان ،از طرﯾق " ﭘﯾﭻ وﺧم " روﺷﻧﻔﮑراﻧﮫ واﺳﮑوﻻﺳﺗﯾﮑﯽ ﻣﺛل ﻣﺎرﮐس )
وﻣﺧﺻوﺻﺎ ﻧزد ﮐﺳﺎﻧﯽ ﮐﮫ ﭘس از ﻟوﮐﺎس از " ﺷﻌور دروﻏﯾن " ﺳﺧن ﻣﯾﮕوﯾﻧد
( ﮐﮫ ﻣﻧوط اﺳت ﺑﮫ اﻧﺗظﺎر رھﺎﺋﯽ زﻧﺎن از اﺛر ﺧود ﺑﺧودی " آﮔﺎھﯽ ﯾﺎﻓﺗن "
ﺑداﻧﯾم ،وﺑﮫ دﻟﯾل ﻓﻘدان ﯾﮏ ﺗﺋوری ﻣرﺑوط ﺑﮫ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻋﻣﻠﯽ ،ﻋدم ﺷﻔﺎﻓﯾت
و ﻋدم ﺗﺣرک ﻧﺎﺷﯽ ازﺛﺑت ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ در ﺑدﻧﮭﺎ را ﻧدﯾده ﺑﮕﯾرﯾم .
ز ﻧ ﺎن د ر اﻗ ﺗ ﺻ ﺎ د اﻣ و ال ﻧﻣ ﺎ د ﯾن
45
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﺗﺑﯾﯾن ﻣوﻗﻌﯾت ﺑرﺗر ﻣرداﻧﮕﯽ درارﺗﺑﺎط ﺑﺎ اﺻول طﺑﻘﮫ ﺑﻧدی ﻓرھﻧﮕﯽ ﻣﺗﮑﯽ
اﺳت ﺑر ﻣﻧطق اﻗﺗﺻﺎد ﻣﺑﺎدﻻت ﻧﻣﺎدﯾن ،و روﺷﻧﺗر ازاﯾن ﺑر ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن
اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ رواﺑط ﺧوﯾﺷﺎوﻧدی وازدواج ﮐﮫ ﺑﮫ زﻧﺎن ﺑراﺳﺎس ﻣﻧﺎﻓﻊ ﻣرد ،
ﻣوﻗﻌﯾﯾت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﻣورد ﻣﻌﺎﻣﻠﮫ و درﻧﺗﯾﺟﮫ ﺳﮭﯾم در ﺑﺎزﺗوﻟﯾد ﺳرﻣﺎﯾﮫ ُ ﻧﻣﺎدﯾن
ﻣردان ﻣﯾﺑﺧﺷد .ﻣﻣﻧوﻋﯾﯾت زﻧﺎ ﺑﺎﻣﺣﺎرم ﮐﮫ Lévi-Straussآﻧرا ﮐﻧش
46
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
زﯾرﺑﻧﺎﺋﯽ ﺟﺎﻣﻌﮫ ﻣﯽ ﯾﺎﺑد ،ازﯾن ﺟﮭت ﮐﮫ ﻣﺗﺿﻣن ﺑﻌد دﺳﺗوری ﻣﻌﺎﻣﻠﮫ ﺑﮫ
ﻋﻧوان ارﺗﺑﺎط ﺑراﺑر ﻣﯾﺎن ﻣردان اﺳت ،راﺑطﮫ اﯾﺳت ﻣﻧطﻘﯽ از ﺑرﻗراری
ﺧﺷوﻧت ﮐﮫ ﺑوﺳﯾﻠﮫ ُ آن زﻧﺎن ﺑﻌﻧوان ﻣوﺿوع ﻣﻌﺎﻣﻠﮫ ووﺻﻠﺗﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ واﺳطﮫ ُ
آﻧﺎن اﻧﺟﺎم ﻣﯾﺷود اﻧﮑﺎر ﻣﯽ ﺷوﻧد ،وﻟﯽ ﺑﮫ ﺣد اﺷﯾﺎء ﯾﺎ ھم اﺑزار ﻧﻣﺎدﯾن ﺳﯾﺎﺳت
ﻣردان ﺗﻧزل ﻣﯾﮑﻧﻧد :وﻗف ﮔردش ﻣﺛل اوراق اﻋﺗﺑﺎری وﻧﺗﯾﺟﺗﺎ اﯾﺟﺎد راﺑطﮫ
ﺑﯾن ﻣردان ﻣﯽ ﺷوﻧد و ﺑﮫ ﻣوﻗﻌﯾﯾت اﺑزار ﺗوﻟﯾد ﯾﺎ ﺑﺎز ﺗوﻟﯾد ﺳرﻣﺎﯾﮫ ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ
واﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺗﻧزل ﻣﯽ ﺑﺎﯾﻧد .ﺑﺎ ﺑرﯾدن ﮐﺎﻣل از دﯾﮕﺎه " ﻧﺷﺎﻧﮫ
ص ﻟوی اﺷﺗروس ،آﯾﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺳﺗﯽ در ﮔردش ﺷﻧﺎﺳﯽ*) " (sémiologiqueﺧﺎﻟ ِ
ﺑﮫ ﺗﻌرﯾف ﺳﺎد) François de Sadﻧوﯾﺳﻧده ﻓراﻧﺳوی ﻗرن ھﺟدھم( ﮐﮫ ﺑﮫ
ﮔﻔﺗﮫ ُ " Anne-Marie Dardignaاز ﺑدن زن ﺷُﯾﯽ ﻗﺎﺑل ارزﯾﺎﺑﯽ و ﻣﺑﺎدﻟﮫ
،در ﮔردش ﺑﯾن ﻣردان ﻣﺎﻧﻧد ﭘول" 67ﻣﯾﺳﺎزد ،ﺣد وﻣرزﻧوﻣﯾداﻧﮫ ﯾﺎ ﺑدﺑﯾﻧﺎﻧﮫ
ﮔردش ﻣﻧﺗﺳب ﺑﮫ ﻟوی اﺷﺗروس را دﯾد ،ﮐﮫ ﺑدون ﺷﮏ ﺑﮫ ﺧﺎطر ﺳرﺧوردﮔﯽ
) ﮐﮫ ﻋﺷق ﺷﮭواﻧﯽ ﯾﮑﯽ از ﺟﻧﺑﮫ ھﺎی آﻧﺳت ( ﺗواَم ﺑﺎ ھﻣﮫ ﺟﺎﮔﯾر ﺷدن ﻣﺑﺎدﻻت
ﭘوﻟﯽ ،ﺧﺷوﻧﺗﯽ راﮐﮫ ﮔردش ﻣﺷروع زﻧﺎن ﺷرﻋﯽ ﺑرآن ﻣﺑﺗﻧﯽ اﺳت ،ﮐﺎﻣﻼ
آﺷﮑﺎرﻣﯽ ﺳﺎزد.
ﺑرداﺷت ﺻرﻓﺎ ﻧﺷﺎﻧﮫ ﺷﻧﺎﺳﯽ ﮐﮫ ﻣﺑﺎدﻟﮫ ُ زﻧﺎن را اﻣری ارﺗﺑﺎطﯽ ﻣﯽ داﻧد ،ﺑﻌد
ﺳﯾﺎﺳﯽ ﻣﻌﺎﻣﻠﮫ ُ ﻣرﺑوط ﺑﮫ زﻧﺎﺷوﺋﯽ را ﻣﺧﻔﯽ ﻣﯽ ﮐﻧد ،ﮐﮫ اﯾن ﮔوﯾﺎی راﺑطﮫ ُ
ﻗدرت ﻧﻣﺎدﯾﻧﯽ اﺳت ﮐﮫ ھدﻓش ﺣﻔظ ﯾﺎ اﻓزاﯾش اﯾن ﻗدرت اﺳت 68؛
وﻧﯾزﺗﻌﺑﯾرﮐﺎﻣﻼ "اﻗﺗﺻﺎدی" ﻣﺎرﮐﺳﯾﺳﺗﯽ ﯾﺎﻏﯾر آن ﮐﮫ ﺿﻣن ﻣﺧﻠوط ﮐردن
ﻣﻧطق ﺗوﻟﯾد ﻧﻣﺎدﯾن ﺑﺎ ﻣﻧطق ﺷﯾوه ُ ﺗوﻟﯾد واﻗﻌﺎ اﻗﺗﺻﺎدی ،ﻣﺑﺎدﻟﮫٔ زﻧﺎن را ﺑﺎ
ﻣﺑﺎدﻟﮫٔ ﮐﺎﻻھﺎ ﯾﮑﯽ ﻣﯾداﻧد ،اﯾن دو ﺗﻌﺑﯾر وﺟﮫ ﻣﺷﺗرﮐﺷﺎن ﺑﮫ ﻓراﻣوﺷﯽ ﺳﭘردن
اﺑﮭﺎم اﺳﺎﺳﯽ اﻗﺗﺻﺎد اﻣوال ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ اﺳت :اﯾن اﻗﺗﺻﺎد ﺟﮭت ﯾﺎﻓﺗﮫ ﺑﮫ ﺳوی
اﻧﺑﺎﺷت ﺳرﻣﺎﯾﮫ ُ ﻧﻣﺎدﯾن )ﻧﻣﺎد اﻓﺗﺧﺎر ( ﻣواد ﺧﺎم ﻣﺧﺗﻠف ،ﮐﮫ اوﻟﯾن ﺷﺎن زن
وﻧﯾز ﺗﻣﺎم اﺷﯾﺎء در ﺧور ﻣﺑﺎدﻟﮫ ﻣﯽ ﺑﺎﺷد را ﺑﮫ ﻋطﺎﯾﺎ ) وﻧﮫ ﺑﮫ ﻣﺣﺻوﻻت (،
ﯾﻌﻧﯽ ﻋﻼﺋم ارﺗﺑﺎطﯽ ﮐﮫ از اﺑزار ﺳﻠطﮫ ﺟداﺋﯽ ﻧﺎﭘذﯾرﻧد ﺗﻐﯾﯾر ﺷﮑل ﻣﯾدھد .69
ﭼﻧﯾن ﺗﺋورﯾﯽ ﻧﮫ ﺗﻧﮭﺎﺳﺎﺧﺗﺎر وﯾژٔه اﯾن ﻣﺑﺎدﻟﮫ رااز ﻧظردور ﻧدارد ،ﺑﻠﮑﮫ ﮐﺎر
اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﮐﮫ اﯾن ﻣﺑﺎدﻟﮫ ازﮐﻧﻧدﮔﺎن آن ﻣﺗوﻗﻊ اﺳت وﺑﮫ وﯾژه ﮐﺎری ﮐﮫ ﺑرای
ﺗوﻟﯾد وﺑﺎز ﺗوﻟﯾد اﯾن ﻣﺑﺎدﻟﮫ ﺿرورﯾﺳت وﻋواﻣل )ﻓﻌﺎل ﺑﮫ ﻣﻌﻧﺎی ﻣرد وﻣﻧﻔﻌل
47
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﺑﮫ ﻣﻌﻧﺎی زن ( وﻣﻧطق را ﻧﯾزــﺑر ﺧﻼف اﯾن ﺗﺻورﮐﮫ ﺳرﻣﺎﯾﮫ ﻧﻣﺎدﯾن در واﻗﻊ
ﺑﺎ ﻧﯾروی ﺧودش وﺑدون دﺧﺎﻟت ﺳﺎﯾر ﻋواﻣل ﺑﺎز ﺗوﻟﯾد ﻣﯾﺷود ،ازﯾﺎد ﻧﻣﯾﺑرد
).ﺑﺎز(ﺗوﻟﯾدﻋـواﻣل ھﻣﺎن )ﺑﺎز(ﺗوﻟﯾد اﻧواع اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ)ﺑﮫ دو ﻣﻔﮭوم طرح واره
ھﺎی ﺑرداﺷت وداوری ﮔروھﮭﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ(اﺳت ﮐﮫ دﻧﯾﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ را ﺳﺎزﻣﺎن
ﻣﯾدھﻧد ،اﻧواع ﺧوﯾﺷﺎوﻧدی ﻣﺳﻠﻣﺎ ،وﻧﯾز اﻧواع اﺳطوره ای ــ آﺋﯾﻧﯽ ؛ )ﺑﺎز(
ﺗوﻟﯾد ﺑﺎزی و داوھﺎ ،ﻣرادف ) ﺑﺎز( ﺗوﻟﯾد ﺷراﺋط دﺳﺗرﺳﯽ ﺑﮫ ﺑﺎز ﺗوﻟﯾد اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ
اﺳت ) وﻧﮫ ﺗﻧﮭﺎ دﺳﺗرﺳﯽ ﺑﮫ ﺟﻧﺳﯾﯾت ﻣذﮐر وﻣُوﻧث ( ﮐﮫ ازطرﯾق ﻣﺑﺎدﻟﮫ
ﻗﮭرﻣﺎﻧﺎﻧﮫ ای ﮐﮫ ھدﻓش اﻧﺑﺎﺷت ﻣوﻗﻌﯾﯾت ھﺎی ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺗﺑﺎر ،ﻧﺎﻣﮭﺎی اوﻻد
ﯾﺎ اﺟداد ،ﯾﻌﻧﯽ ﺳرﻣﺎﯾﮫ ُ ﻧﻣﺎدﯾن ،ﺑﮫ ﻣﻧزﻟﮫ ُ اﻗﺗدار وﺣﻘوق ﻣﺳﺗﻣرروی اﺷﺧﺎص
،ﻓراھم ﻣﯾﺷود :ﻣردان ﻋﻼﺋم را اﯾﺟﺎد ﻣﯾﮑﻧﻧد و آﻧﮭﺎ را ﻓﻌﺎﻻﻧﮫ ﺑﺻورت
ﺷرﯾﮏ ــ رﻗﯾب ﻣﺗﺣد از طرﯾق ارﺗﺑﺎط اﺳﺎﺳﯽ ﺑراﺑر ﻣﺣﺗرﻣﺎﻧﮫ ﻣﺑﺎدﻟﮫ ﻣﯾﮑﻧﻧد
،راﺑطﮫ اﯾﮑﮫ ﻣﯾﺗواﻧد ﺷرط ﻣﺑﺎدﻟﮫ ای ﻣوﺟد ﻧﺎﺑراﺑری ﻣﺣﺗرﻣﺎﻧﮫ ﺑﺎﺷد ،ﯾﻌﻧﯽ
ﺳﻠطﮫ ــ ﮐﮫ در دﯾدﮔﺎه ﮐﺎﻣﻼ ﻧﺷﺎﻧﮫ ﺷﻧﺎﺳﯽ ﺑﮫ ﺷﯾوه ُ ﻟوی اﺷﺗروس از آن
اﺛری ﻧﯾﺳت .ﺑﻧﺎ ﺑراﯾن ﻋــدم ﺗﻧﺎﺳب ﺑﯾن ﻣرد ،ﻓﺎﻋل ،وزن ،ﻣوﺿوع ﻣﺑﺎدﻟﮫ
،ﺑﯾن ﻣرد ﻣﺳﺋول و ﺻﺎﺣب ﺗوﻟﺑد وﺑﺎزﺗوﻟﯾد ،وزن ﻣﺣﺻول ﺗﻐﯾﯾر ﺷﮑل ﯾﺎﻓﺗﮫ ُ
اﯾن ﮐﺎر ﮐﺎﻣﻼ رﯾﺷﮫ اﯾﺳت . 70
وﻗﺗﯾﮑﮫ ﮐﺳب ﺳرﻣﺎﯾﮫ ﻧﻣﺎدﯾن وﺳرﻣﺎﯾﮫ اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺗﻘرﯾﺑﺎ ﺗﻧﮭﺎ ﺷﮑل اﻣﮑﺎن اﻧﺑﺎﺷت
ﻣﺣﺳوب ﻣﯾﺷود ــ ﮐﮫ اﯾن ﻣورد ﻧزد ﮐﺎﺑﯾﻠﯽ ﻣﺻداق ﻣﯾﺎﺑد ــ زﻧﺎن ارزﺷﮭﺎﺋﯽ ﺑﮫ
ﺣﺳﺎب ﻣﯽ آﯾﻧد ﮐﮫ ﺑﺎﯾد از ھر ﻧوع ﺗوھﯾن و ﺑدﮔﻣﺎﻧﯽ ﺑﮫ دﻟﯾل ارزش ﻣﺑﺎدﻟﮫ ای
ﺷﺎن در اﻣﺎن ﺑﺎﺷﻧد ،وﻣﯾﺗواﻧﻧد ﻣوﺟب وﺻﻠت واﺗﺣﺎد ﺷده ﯾﻌﻧﯽ ﻣوﺟد ﺳرﻣﺎﯾﮫ
اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ وﻣﺗﺣدﯾن ﺑﺎ ﻧﻔوذ ﮐﮫ ﻣﻌﺎدل ﺳرﻣﺎﯾﮫ ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ اﺳت ﺷوﻧد .ﺗﺎ آﻧﺟﺎ ﮐﮫ
ارزش اﯾن وﺻﻠت ھﺎ ،ودر ﻧﺗﯾﺟﮫ ﺳود ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ﻧﺎﺷﯽ ازآﻧﮭﺎ ،ﺑﺳﺗﮕﯽ دارد
ﺑﮫ ارزش ﻧﻣﺎدﯾن زﻧﺎن آﻣﺎده ُ ﻣﺑﺎدﻟﮫ ،ﯾﻌﻧﯽ ﺑﮫ ﺷﮭرت و ﺑﺧﺻوص ﻋﻔﺎﻓﺷﺎن ــ
ﮐﮫ ﺗرﮐﯾﺑﯽ اﺳت از ﻣﯾزان ﭘرﺳﺗش ﺷﮭرت ﻣرداﻧﮫ ،ﯾﻌﻧﯽ ﺳرﻣﺎﯾﮫ ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ
ﺗﻣﺎم ﺗﺑﺎر ــ ،اﻓﺗﺧﺎر ﺑرادران ﯾﺎ ﭘدران ﮐﮫ ﺑﮫ ھوﺷﯾﺎری وﻣراﻗﺑت ﺗوا ُم
ﺑﺎﻧﺎرﺿﺎﯾﺗﯽ وﺣﺗﯽ ھذﯾﺎﻧﮕوﺋﯽ در ﺣد ﻣراﻗﺑت ﺷوھران ﻣﯾﺎﻧﺟﺎﻣد ،ﻧوﻋﯽ
ﺗوﺟﮫ واﻟﺗﻔﺎت ﻗﺎﺑل ﻓﮭم ﻣﺣﺳوب ﻣﯾﺷود .
وزن واھﻣﯾت ﺗﻌﯾن ﮐﻧﻧده اﻗﺗﺻﺎد اﻣوال ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ﮐﮫ ﺑﮫ ﻣدد اﺻل ﺗﻘﺳﯾم زﯾرﺑﻧﺎﺋﯽ
،ﮐل ﺑرداﺷت دﻧﯾﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ راﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯾدھد ،ﺑر ﮐل دﻧﯾﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﯾﻌﻧﯽ
48
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﻧﮫ ﺗﻧﮭﺎ اﻗﺗﺻﺎد ﺗوﻟﯾد اﻗﺗﺻﺎدی ﺑﻠﮑﮫ ﺑر اﻗﺗﺻﺎد ﺑﺎز ﺗوﻟﯾد ﺑﯾوﻟوژﯾﮑﯽ ﺗﺣﻣﯾل
ﻣﯾﺷود .اﯾن ﭼﻧﯾن اﺳت ﮐﮫ در ﻣورد ﮐﺎﺑﯾﻠﯽ وﺑﺳﺎ ﻣوارد ﺳﻧﺗﯽ دﯾﮕر ﻣﯾﺗوان
ﺗوﺟﯾﮫ ﮐرد ﮐﮫ ﻋﻣل وﯾژٔه زﻧﺎﻧﮫ ﯾﻌﻧﯽ ﺑﺎرداری و زاﯾش ﺑﮫ ﺳود ﻋﻣل ﺧﺎص
ﻣرداﻧﮫ ﯾﻌﻧﯽ ﺑﺎروری ،ﺑﯽ اھﻣﯾﯾت ﺟﻠوه ﮐﻧد ) .ﺑﻌدا ﻣﻼﺣظﮫ ﺧواھﯾم ﮐرد ﮐﮫ
ﭼرا ﻣری آﺑرﯾن ﺑﺎ دﯾدی روان ﺗﺣﻠﯾﻠﯽ اﺷﺗﺑﺎھﺎ در ﺳﻠطﮫ ﻣرداﻧﮫ اﺛر ﮐوﺷش
ﻣردان را ﻣﯾﺑﯾﻧد ﺑرای ﭼﯾره ﺷدن ﺑرﻋدم ﺗﻣﻠﮏ وﺳﺎﺋل ﺑﺎزﺗوﻟﯾد ﻧوع اﻧﺳﺎﻧﯽ
وﺑرای اﺳﺗﻘرار اوﻟوﯾت ﭘدری ﺿﻣن ﭘﻧﮭﺎن ﮐردن ﮐﺎر واﻗﻌﯽ زﻧﺎن در زاﯾش،
اﯾن زﯾرا اﻧﺗﺳﺎب
ﮐﺎر » اﯾدﺋوﻟوژﯾﮏ « ﺑﮫ زﯾرﺑﻧﺎھﺎی آن را ازﯾﺎد ﻣﯽ ﺑرد ،زﯾرﺑﻧﺎھﺎ ﯾﻌﻧﯽ
ﺗﻧﮕﻧﺎھﺎی اﻗﺗﺻﺎد اﻣوال ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ اﻧد ﮐﮫ ﻣﺗﺎﺑﻌت ﺑﺎزﺗوﻟﯾد ﺑﯾوﻟوژﯾﮑﯽ از
ﺿرورﺗﮭﺎی ﺑﺎزﺗوﻟﯾد ﺳرﻣﺎﯾﮫ ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ را ﺗﺣﻣﯾل ﻣﯾﮑﻧﻧد . ( 71در ﺳﯾﮑل
ﺗوﻟﯾد ﻧﺳل ﻣﺎﻧﻧد ﺳﯾﮑل زراﻋﯽ ،ﻣﻧطق اﺳطوره ــ آﺋﯾﻧﯽ ،دﺧﺎﻟت ﺟﻧس ﻣذﮐر
را ﺑﮫ ھﻧﮕﺎم ازدواج ﯾﺎ ﺷروع ﺷﺧم زﻧﯽ ﺑﺎ ﺑﯾﺎن آﺋﯾن ﻋﻣوﻣﯽ ،رﺳﻣﯽ ودﺳﺗﮫ
ﺟﻣﻌﯽ ﺑر دوراﻧﮭﺎی ﺑﺎرداری زﻣﯾن در زﻣﺳﺗﺎن وﺑﺎرداری زن ھﻣراه آﺋﯾن
ھرازﮔﺎھﯽ وﺗﻘرﯾﺑﺎ ﻣﺧﻔﯾﺎﻧﮫ ،ﺑرﺗر ﻣﯾداﻧد :از ﯾﮏ ﺳو دﺧﺎﻟﺗﯽ ﻧﺎﭘﯾوﺳﺗﮫ وﺧﺎرق
اﻟﻌﺎده در طول زﻧدﮔﯽ ،ﮐﺎر ﭘرﻣﺧﺎطره ُ ﺷروع اوﻟﯾن ﺷﺧم زﻧﯽ ﮐﮫ ــ ﮔﮭﮕﺎھﯽ
در ﺣﺿور ﺟﻣﻊ و در ﺑراﺑر ﮔروه ﺑﺎ طﻣطراق ــ اﻧﺟﺎم ﻣﯾﮕﯾرد ؛ واز ﺳوی
دﯾﮕر روﻧدی طﺑﯾﻌﯽ وﻋﺎدی از ﺑرﺟﺳﺗﮕﯽ ﮐﮫ ﺑر ﺷﮑم زن و ﺑرزﻣﯾن ﺑﮫ ﻣﻧزﻟﮫ ُ
ﺗﮑﯾﮫ ﮔﺎه ﮐﮫ ﺗﺎ ﺷﺧص ،ﻧﻘش ﻣﯾﺑﻧدد ،واز زن ﭼﯾزی ﻧﻣﯾﺧواھد ﺟز ﮐﺎرھﺎی
ﻓﻧﯽ و ﺳﻧﺗﯽ ﮐﮫ طﺑﯾﻌت را ھﻣراھﯽ ﻣﯾﮑﻧﻧد) ﻣﺎﻧﻧد وﺟﯾن وﺟﻣﻊ آوری ﻋﻠوﻓﮫ
ﺑرای ﺣﯾواﻧﺎت ( و ﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب ﺑطور ﻣﺿﺎﻋف ﮐﺎرﺷﺎن ﻓراﻣوش ﺷده ﭼوﻧﮑﮫ
ﻣردان ارﺟﺣﻧد؛ ﮐﺎرھﺎی ﻣﺎ ُﻧوس ،ﻣداوم ،ﻋﺎدی ،ﺗﮑراری و ﯾﮑﻧواﺧت ،
ﭼﻧﺎﻧﮑﮫ ﺷﺎﻋر ﻣﯾﮕوﯾد» ﻣﺣﻘر و ﺳﺎده « ،ﻏﺎﻟب ﺷﺎن ﺑدور از دﯾد دﯾﮕران ،
در ﺗﺎرﯾﮑﯽ ﺧﺎﻧﮫ ،ﯾﺎ در اوﻗﺎت ﻣرده ﺳﺎل زراﻋﯽ اﻧﺟﺎم ﻣﯾﮕﯾرﻧد . 72
ﺗﻘﺳﯾم ﮐﺎر ﺑراﺳﺎس ﺟﻧس اﻧﺳﺎن از ﯾﮏ ﺳو ﻣﻧوط اﺳت ﺑﮫ ﺗﻘﺳﯾم ﻓﻌﺎﻟﯾﺗﮭﺎ ﺑر
اﺳﺎس ﺗﺻورﻣﺎن از ﮐﺎر ،وﻧﯾز ﺑﮫ ﻧﺣوی وﺳﯾﻌﺗر ﺑﮫ ﺗﻘﺳﯾم ﮐﺎر ﻧﮕﮭداری
ﺳرﻣﺎﯾﮫ اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﻧﻣﺎدﯾن ﮐﮫ اﻧﺣﺻﺎر ﺗﻣﺎم ﻓﻌﺎﻟﯾﺗﮭﺎی رﺳﻣﯽ ،ﻋﻣوﻣﯽ ،
ﻧﻣﺎﯾﻧدﮔﯽ ،و ﺑوﯾژه ﺗﻣﺎم ﮔﻔﺗﮕوھﺎ وﻣﺑﺎدﻟﮫ اﺣﺗراﻣﺎت ) در ﻣﻼﻗﺎﺗﮭﺎی روزاﻧﮫ
وﻣﺧﺻوﺻﺎ در ﻣﺟﺎﻣﻊ ( ،ﻣﺑﺎدﻻت ﻋطﺎﯾﺎ ،ﻣﺑﺎدﻻت زﻧﺎن ،ﺳﺗﯾزه ﺟوﺋﯽ وﻗﺗل
) ﮐﮫ ﻣرزش ﺟﻧﮓ اﺳت (را ﺑﮫ ﻣردان ﻣﯽ ﺑﺧﺷد ؛ و ازﺳوی دﯾﮕر ﺑﮫ ظرﻓﯾت
49
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ھﺎ) ﻋﺎدت واره ھﺎ=ﺷﺧﺻﯾت ھﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ( ﮐﻧﺷﮕران ﻣﮭم اﻗﺗﺻﺎد اﻣوال
ﻧﻣﺎدﯾن :ﻣوﻗﻌﯾت ھﺎی زﻧﺎن ﮐﮫ اﯾن اﻗﺗﺻﺎد آﻧﮭﺎ را ﺑﮫ وﺿﻊ اﺷﯾﺎء ﻣورد ﻣﺑﺎدﻟﮫ
ﺗﻧزل ﻣﯾدھد ) ﺣﺗﯽ اﮔر درﺑﻌﺿﯽ ﺷراﯾط زﻧﺎن ﻣﯾﺗواﻧﻧد ﻻ اﻗل وﮐﺎﻟﺗﺎ ﺳﻣت
وﺳوﺋﯽ وﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﮫ ﻣﺑﺎدﻻت زﻧﺎﺷوﺋﯽ ﺑﺧﺻوص ،ﺑدھﻧد ( ؛ وﻣوﻗﻌﯾﯾت ھﺎی
ﻣردان ﮐﮫ ﻧظم اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ و ﺑﺧﺻوص ﭘﺎداش ھﺎی ﻣﺛﺑت ﯾﺎ ﻣﻧﻔﯽ ھﻣراه ﺑﺎ
ﮐﺎرﮐرد ﺑﺎزار اﻣوال ﻧﻣﺎدﯾن ،ﺑﮫ آﻧﮭﺎ ﮐﺳب ﻣﮭﺎرت و ﺗﻣﺎﯾل طﺑﯾﻌﯽ ،ﮐﮫ ﺗﺷﮑﯾل
دھﻧده ﻣﻔﮭوم اﻓﺗﺧﺎر اﻧد ﺗﺣﻣﯾل ﻣﯾﮑﻧد ،وﺗﻣﺎم ﺑﺎزی ﮐﮫ اﯾن ﭼﻧﯾن ظﺎھرا ﺟدی
ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺗﮫ راﺑﺎﯾد ﺟدی ﺑﮕﯾرﻧد.
ھﻣﺎﻧطوری ﮐﮫ ﺟﺎﺋﯽ دﯾﮕر) ، (73ﺗﺣت ﻋﻧوان ﺗﻘﺳﯾم ﮐﺎر ﺑﯾن ﺟﻧﺳﮭﺎ ،ﺑرای
ﺗوﺻﯾف ﺗﻘﺳﯾم ﻓﻌﺎﻟﯾت ھﺎی ﺗوﻟﯾدی ﻓﻘط ،ﺑﮫ ﻏﻠط ﺗﻌرﯾﻔﯽ ﻗوم ﻣﺣوری از
ﮐﺎراﺧﺗﯾﺎر ﮐرده ام ،و در ﺟﺎﺋﯽ دﯾﮕر) ،(74ﮔوﺋﯽ اﺑداﻋﯽ ﺗﺎرﯾﺧﯽ اﺳت ،
ﻧﺷﺎن داده ام ﮐﮫ ﻋﻣﯾﻘﺎ ﺑﺎ ﺗﻌرﯾف ﻣﺎﻗﺑل ﺳرﻣﺎﯾﮫ داری از » ﮐﺎر « ﺗﻔﺎوت دارد
،ﮐﺎری ﮐﮫ ﺑﮫ ﻋﻧوان اﻧﺟﺎم ﯾﮏ ﻧﻘش اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﻣﯾﺗواﻧد » ﮐﺎﻣل « ﯾﺎ ﺑﯽ ﺗﻔﺎوت
ودر ﺑر ﮔﯾرﻧده ﺗﻣﺎم ﻓﻌﺎﻟﯾت ھﺎﺋﯽ ﺑﺎﺷد ﮐﮫ ﺑﮫ دﻟﯾل ﻣﺣروﻣﯾت از ﭘﺎداش ﭘوﻟﯽ
ﺟواﻣﻊ ﻣﺎ ،آﻧﮭﺎ را ﻏﯾر ﻣوﻟد ﻣﯾداﻧﺳﺗﻧد :ﻣﺻداق آن در ﺟﺎﻣﻌﮫ ﮐﺎﺑﯾﻠﯽ ودر
اﮐﺛر ﺟواﻣﻊ ﻣﺎﻗﺑل ﺳرﻣﺎﯾﮫ داری ،و ھﻣﭼﻧﯾن در ﻣﯾﺎن ﻧﺟﺑﺎی ﺟواﻣﻊ در
رژﯾﻣﮭﺎی ﮔذﺷﺗﮫ و طﺑﻘﺎت ﻣﻣﺗﺎزﺟواﻣﻊ ﺳرﻣﺎﯾﮫ داری ﻣﯾﺑﺎﺷد ،ﺑﺎ ﺗﻣﺎم اﻋﻣﺎﻟﯽ
ﮐﮫ ﻣﺳﺗﻘﯾﻣﺎ ﯾﺎ ﻏﯾر ﻣﺳﺗﻘﯾم رو ﺑﮫ ﺳوی ﺑﺎز ﺗوﻟﯾد ﺳرﻣﺎﯾﮫ اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ وﺳرﻣﺎﯾﮫ
ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ دارﻧد ،ﻣﺎﻧﻧد ﻋﻣل وﺳﺎطت وﻣذاﮐره در ﻣورد ﯾﮏ ازدواج ،ﯾﺎ ﺳﺧن
ﮔﻔﺗن در ﻣﺟﻣﻊ ﻣردان ﮐﺎﺑﯾﻠﯽ ،اﻧﺟﺎم ﯾﮏ ورزش ﺷﯾﮏ ،ﮔرﻓﺗن ﺳﺎﻟن
اﺟﺗﻣﺎﻋﺎت ،و ﯾﺎ ھم ﮔﺷﺎﯾش ﯾﮏ ﻧﮭﺎد ﻧﯾﮑوﮐﺎر .ﺑﻧﺎﺑر اﯾن ،ﭘذﯾﯾرﻓﺗن ﭼﻧﯾن
ﺗﻌرﯾف ﻧﺎﻗﺻﯽ ،ﯾﻌﻧﯽ اﺟﺗﻧﺎب از اﺳﺗﻧﺎد ﮐﺎﻣل ﺑﮫ ﺳﺎﺧﺗﺎر ﻋﯾﻧﯽ ﺗﻘﺳﯾم » وظﺎﺋف
« و ﺗﮑﺎﻟﯾف ﺑر اﺳﺎس ﺟﻧس ،ﮐﮫ ﺑﮫ ﺗﻣﺎم ﻗﻠﻣرو ھﺎ ی ﮐﺎری و ﺑﮫ ﺧﺻوص ﺑﮫ
ﻣﺑﺎدﻻت ﺑﺳط ﻣﯾﺎﺑد ،اﻟﺑﺗﮫ ﺑﺎ اﺧﺗﻼف ﺑﯾن ﻣﺑﺎدﻻت و ﻣراودات ﻣرداﻧﮫ ،ﻋﻣوﻣﯽ
،ﻣﻧﻘطﻊ ،ﻓوق اﻟﻌﺎده ،وﻣﺑﺎدﻻت زﻧﺎﻧﮫ ،ﺧﺻوﺻﯽ ،ﺣﺗﯽ ﺳری ،ﻣداوم و
ﻋﺎدی ؛ ﻓﻌﺎﻟﯾﺗﮭﺎی ﻣذھﺑﯽ و دﯾﻧﯽ ازﯾن ﻗﻠﻣروھﺎ اﺳﺗﺛﻧﺎء ﻧﯾﺳﺗﻧد .
اﯾن از ﺧود ﻣﺎﯾﮫ ﮔذاﺷﺗن ﻣﮭم در ﺑﺎزی ھﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ) ،(*illusioﮐﮫ ﻣرد را
ﻣرد ﻣﯾﮑﻧد ــ ﺑﮫ ﻣﻔﮭوم اﻓﺗﺧﺎر ،ﻣرداﻧﮕﯽ وﻣرد ﮐﺎﺑﯾﻠﯽ ــ اﺻﻠﯽ ﻏﯾر ﻗﺎﺑل
ﺑﺣث در ﻣورد ﺗﻣﺎم ﺗﮑﺎﻟﯾﻔﯽ اﺳت ﮐﮫ ﺷﺧص درﺑراﺑر ﺧوﯾش دارد ــ ،ﻣﻧﺷﺎء
50
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﺗﻣﺎم آﻧﭼﮫ ﮐﮫ ﺷﺧص ﺑﮫ ﺧود ﻣدﯾون اﺳت ﺑوده ،ﯾﻌﻧﯽ ﺑرای اﯾﻧﮑﮫ ﺑﺎ ﺧوﯾش
ﻣطﺎﺑق رﺳم وﻗﺎﻋده ﺑﺎﺷد ﺑﺎﯾد آﻧرا اﻧﺟﺎم دھد ،و ﺑﮫ ﭼﺷم ﺧوﯾش ﺷﺎﯾﺳﺗﮫً
ﻧظری ﮐﮫ از ﻣرد دارد ﺑﺎﺷد .در واﻗﻊ در راﺑطﮫً ﻣﯾﺎن ﺷﺧﺻﯾت ﺑﻧﺎﺷده
ﺑراﺳﺎس ﺗﻘﺳﯾم ﺑﻧﯾﺎﻧﯽ راﺳت و ﮐﺞ ،ﺑرﺧﺎﺳﺗﮫ وﺧواﺑﯾده ،ﻗوی و ﺿﻌﯾف ،
ﺧﻼﺻﮫ ،ﻣًوﻧث وﻣذﮐر وﯾﮏ ﻓﺿﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﮐﮫ ﺑر اﺳﺎس اﯾن ﺗﻘﺳﯾم ﺳﺎزﻣﺎن
ﯾﺎﻓﺗﮫ اﺳت ھﻣﮫ ﭼﯾز اﻧﺟﺎم ﻣﯾﮕﯾرد ،از ﺧود ﻣﺎﯾﮫ ﮔذاﺷﺗن ھﺎ ی دﻻوراﻧﮫ ﻣردان
وﺟواﻧﻣردی ھﺎ ،ھﻣﮫ ھﻣراه ﺑﺎ اﻣﺗﻧﺎﻋﺎت وﺧودداری زﻧﺎن ﺻورت ﻣﯾﮕﯾرد.
ﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب ،اﯾن ﺷﮑل وﻣﻌﻧﯽ ﺧﺎص ﺑﺎزی ﮐﮫ ﺑﺎ ﭘﯾروی ﭘﯾوﺳﺗﮫ از ﻧظم و
ﻗواﻋد اﻗﺗﺻﺎد اﻣوال ﻧﻣﺎدﯾن ﺑدﺳت ﻣﯽ آﯾد اﺻل ) ﭘرﻧﺳﯾب (ﻧظﺎم اﺳﺗراﺗژﯾﮭﺎی
ﺑﺎزﺗوﻟﯾد ی ﺑﺷﻣﺎر ﻣﯽ رود ﮐﮫ از طرﯾق آﻧﮭﺎ ﻣردان ،ﯾﻌﻧﯽ ﺻﺎﺣﺑﺎن اﻧﺣﺻﺎر
اﺑزار ﺗوﻟﯾد و ﺑﺎز ﺗوﻟﯾد ﺳرﻣﺎﯾﮫ ﻧﻣﺎدﯾن ،ﺑﮫ دﻧﺑﺎل ﺣﻔظ واﻓزاﯾش اﯾن ﺳرﻣﺎﯾﮫ اﻧد
:اﺳﺗراﺗژﯾﮭﺎی ﺑﺎروری ،زﻧﺎﺷوﺋﯽ ،آﻣوزﺷﯽ ،اﻗﺗﺻﺎدی ،وراﺛﺗﯽ ،ھﻣﮕﯽ
ﺟﮭت ﺷﺎن ﺑﮫ ﺳوی اﻧﺗﻘﺎل ﺗواﻧﻣﻧدی ھﺎ و اﻣﺗﯾﺎزات ﻣوروﺛﯽ اﺳت . 75
ﺿرورت ﻧظم ﻧﻣﺎدﯾن ﺑﮫ ﭘرھﯾزﮔﺎری ﻣﯾﺎﻧﺟﺎﻣد ،وﻧظم ﻧﺗﯾﺟﮫٔ آﻣﯾزش ﮔراﯾش
"اﻓﺗﺧﺎر" اﺳت) ﯾﻌﻧﯽ ﺳرﻣﺎﯾﮫ ﻧﻣﺎدﯾن در ﺗﻣﻠﮏ ﻣﺷﺗرک ازطرﯾق اوﻻد ــ در
ﻣورد ِﺑﺂرنBéarnوﺧﺎﻧواده ھﺎی ﻧﺟﺑﺎی ﻗرون وﺳطﺎ وﺑدون ﺷﮏ ﺑﻌد ازآن ــ
از طرﯾق » ﻣﻧزل « (ﺑﮫ ﺟﺎوداﻧﯽ ﺷدن ﺑﮫ وﺳﯾﻠﮫ اﻋﻣﺎل ﮐﻧﺷﮕران .
زﻧﺎن ازﺣﺿور در ھﻣﮫ اﻣﺎﮐن ﻋﻣوﻣﯽ ،ﻣﺟﻣﻊ و ﺑﺎزاری ﮐﮫ در آﻧﮭﺎ ﺑﺎزﯾﮭﺎی
ﻣﻌﻣوﻻ ﺑﺳﯾﺎر ﺟدی در طول زﻧدﮐﯽ اﻧﺳﺎﻧﯽ ،ﻣﺎﻧﻧد ﺑﺎزﯾﮭﺎی ﻣرﺑوط ﺑﮫ اﻓﺗﺧﺎر،
ﺑرﮔزار ﻣﯾﺷوﻧد ﺑﯽ ﺑﮭره اﻧد .اﮔر ﺑﺗوان ﮔﻔت ،ﭘﯾﺷﺎ ﭘﯾش ﺑﮫ ﺑﮭﺎﻧﮫٔ اﺻل) ﺿﻣﻧﯽ
( ﺑراﺑری در ﻣورد اﻓﺗﺧﺎرﮐﮫ ﺑﮫ ﻣوﺟب آن ،ﻣﺑﺎرزه ﺟوﺋﯽ اﻓﺗﺧﺎر آﻓرﯾن ،ﺑﯽ
ارزش اﺳت ﻣﮕر اﯾن ﮐﮫ طرف آن ﻣرد ،وﻗﺎدرﺑﮫ ﻣﻘﺎﺑﻠﮫً اﻓﺗﺧﺎر آﻓرﯾن ﺑﮫ
ﻣﻔﮭوم ﻧوﻋﯽ ﺗﺎ ٔﯾﯾد ﺑﺎﺷد ،ﮐﮫ زﻧﺎن درﯾن ﺑﺎزﯾﮭﺎ ﮐﻧﺎر ﮔذاﺷﺗﮫ ﺷده اﻧد .ﺗﺳﻠﺳل
ﮐﺎﻣل روﻧدی ﮐﮫ ﺣﮑﺎﯾت از ﺗﺧﺻﯾص دادن ﻗﮭری دارد.
ﻣرداﻧﮕﯽ وﺧﺷوﻧت
51
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
اﮔر زﻧﺎن ﻣﻠزم ﺑﮫ ﭘذﯾرش روﻧد اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺷدن ودر ﻧﺗﯾﺟﮫ ﺗﺣﻘﯾر و اﻧﮑﺎر
ﺷدن اﻧد ،رﯾﺎﺿت ﻣﻧﻔﯽ را ﺑﮫ ﻣﻧظور از ﺧود ﮔذﺷﺗﮕﯽ ،ﺗﺳﻠﯾم وﺳﮑوت
ﻣﯽ آﻣوزﻧد ،ﻣردان ﻧﯾز زﻧداﻧﯽ ،و ﺑﮫ رﯾﺎ ﻗرﺑﺎﻧﯽ ﻧﻣﺎدﯾن ﺳﻠطﮫ اﻧد .ھﻣﺎﻧﻧد
اﺑزار ﻓرﻣﺎﻧﺑرداری ،اﺑزاری ﮐﮫ در ﺻدد اﻋﻣﺎل ﺳﻠطﮫ اﻧد در ﯾﮏ طﺑﯾﻌت
ﻧﻣﯾﮕﻧﺟﻧد و ﺑﺎﯾﺳﺗﯽ در روﻧد اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺷدن و دﮔرﮔوﻧﯽ ﻓﻌﺎل در ارﺗﺑﺎط ﺑﺎ
ﺟﻧس ﻣﺧﺎﻟف ﺳﺎﺧﺗﮫ ﺷوﻧد .وﺿﻌﯾﯾت ﻣرد ﺑﮫ ﻣﻌﻧﺎی اﻧﺳﺎن ﻣذﮐر ﻣﺗﺿﻣن
اﻟﺗزام و ﻣرداﻧﮕﯽ اﺳت ﮐﮫ ﺑﯽ ﭼون و ﭼرا ﺑر ﺣﺎﻟت » ﺧودﺑﮫ ﺧودی « ﻣﯾﭼرﺑد
.ھﻣﺎﻧﻧد ﺑزرﮔزادﮔﯽ ،اﻓﺗﺧﺎر ــ ﮐﮫ ﺑﮫ ﺷﮑل ﻣﺟﻣوﻋﮫ ای از اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺑﮫ ظﺎھر
طﺑﯾﻌﯽ ،اﻏﻠب در ﺷﯾوهً ﺧﺎﺻﯽ از ھﻧﺟﺎروھﯾﺑت ﺑدن و ﺳر ،روش ﻣﻧطﺑق ﺑﺎ
طرز ﺗﻔﮑر وﮐﻧش ،اﺧﻼق ﻋﻣﻠﯽ ،اﻋﺗﻘﺎد وﻏﯾره ﮐﮫ در ﺑدن ﻧﮭﺎده ﺷده اﺳت ــ
ﻣرد ﺑﺎﺣﯾﺛﯾﯾت را ﺧﺎرج از ھر ﻧوع اﺟﺑﺎر ﺧﺎرﺟﯽ اداره ﻣﯾﮑﻧد .اﻓﮑﺎر وﮐﻧش
ھﺎی ﻣرد راﻣﺎﻧﻧد ﻧﯾروﺋﯽ ) »ﮐﮫ ازو ﻗوﯾﺗر اﺳت« ( ﺑدون آﻧﮑﮫ اورا ﺑﮫ ﺻورت
ﻣﮑﺎﻧﯾﮑﯽ ﻣﺟﺑور ﮐﻧد )،ﺑﮫ دوﻣﻔﮭوم ( ھداﯾت ﻣﯾﮑﻧد ؛ ﺑﮫ ﺻورت ﺿرورﺗﯽ
ﻣﻧطﻘﯽ ﮐﻧش اورا ھداﯾت ﻣﯾﮑﻧد)ﺑﮫ ﻗﯾﻣت اﻧﮑﺎر ﺧود »ﺟزآ ن ﻧﻣﯾﺗواﻧد اﻧﺟﺎم
دھد «( ،وﻟﯽ ﺑﯽ آﻧﮑﮫ ﻣﺎﻧﻧد ﯾﮏ ﻗﺎﻋده ،ﺣﮑم ﺗﺳﮑﯾن ﻧﺎﭘذﯾر وﻣﻧطق ﻧوﻋﯽ
ﻣﺣﺎﺳﺑﮫً ﻋﻘﻼﺋﯽ ﺑر وی ﺗﺣﻣﯾل ﺷود .اﯾن ﻧﯾروی ﻓوق اﻟﻌﺎده ،ﮐﮫ ﻣﯾﺗواﻧد
ﻣﺎﻧﻧد اﻣری اﺟﺗﻧﺎب ﻧﺎﭘذﯾر ﯾﺎ طﺑﯾﻌﯽ ،ﯾﻌﻧﯽ ﺑﯽ ﭼون وﭼرا واﻣﺗﺣﺎن ،اﻋﻣﺎﻟﯽ
را ﮐﮫ ﺑرای دﯾﮕران اﻣﮑﺎن ﻧﺎﭘذﯾر ﯾﺎ ﺗﺻور ﻧﺷدﻧﯽ اﺳت ﺑﮫ او ﺑﻘﺑوﻻﻧد ،ﻋﺑﺎرت
از ﺑرﺗری وﺟﮫ اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ اﺳت ﮐﮫ اﺳﺗﺣﮑﺎم ﻣﯾﺎﺑد وﻣﺎﻧﻧد ) آﻣور ﻓﺎﺗﯽ ( ﻋﺷق
ﺳر ﻧوﺷت ،اﻧﻌطﺎف ﺑدﻧﯽ ﺑرای اﯾﺟﺎد ھوﯾﺗﯽ ﺳﺎﺧﺗﮫ ﺷده از ﺟوھر اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ
و ﺑدﯾﻧﺳﺎن ﺗﺑدﯾل آن ﺑﮫ ﺳرﻧوﺷت ،ﻋﻣل ﻣﯾﮑﻧد .ﺑزرﮔزادﮔﯽ ،ﯾﺎ ﻣوﻗﻌﯾت ﻋﺎﻟﯽ
) ﻧﯾف( ،ﺑﮫ ﻣﻔﮭوم ﻣﺟﻣوع اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻋﺎﻟﯽ ) ﺷﺟﺎﻋت ﺟﺳﻣﺎﻧﯽ و روﺣﯽ ،
ﺑﺧﺷﻧدﮔﯽ ،ﻣرداﻧﮕﯽ وﻏﯾره ( ﻧﺗﯾﺟﮫ ﮐﺎر اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ اﻧﺗﺻﺎب و اﻟﻘﺎء اﺳت ﮐﮫ
طﯽ آن ھوﯾّت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﻧﮭﺎدﯾﻧﮫ ﺷده ﺑﺎ ﯾﮑﯽ ازﯾن »ﺧطوط ﻣرزی ﻣﺳﺗﻌﺎر«
،ﺷﻧﺎﺧﺗﮫ ﺷده ﺑرای ھﻣﮫ ﮐﮫ دﻧﯾﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺗرﺳﯾم ﮐرده ،در طﺑﯾﻌﺗﯽ ﺑﯾوﻟژﯾﮏ
ﺟﺎی ﻣﯾﮕﯾرد و ﺑﮫ ﺷﺧﺻﯾت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ،و ﻗﺎﻧون اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ آﻣﯾﺧﺗﮫ ﺷده ﺗﺑدﯾل
ﻣﯾﺷود .
اﻣﺗﯾﺎز ﺟﻧس ﻣذﮐر داﻣﯽ ﻧﯾز ﺑﺷﻣﺎر ﻣﯾرود و طرف ﻣﻘﺎﺑل آن ﺗﻧش و
ﺗﻧﺎزع ﻣدام اﺳت،ﮔﺎھﯽ ﺑﺳﯾﺎر ﻧﺎﻣرﺑوط ،ﮐﮫ ﺑﮫ ھر ﻣرد وظﯾﻔﮫ اﺛﺑﺎت ﻣرداﻧﮕﯾش
را در ھر ﻣوﻗﻌﯾﺗﯽ ﺗﺣﻣﯾل ﻣﯾﮑﻧد . 76آﻧﺟﺎﺋﯾﮑﮫ در ﺣﻘﯾﻘﯾت ،ﺑﮫ ﻋﻧوان ﻣوﺿوع
ﺟﻣﻊ را در ﺑرﻣﯾﮕﯾرد ،ﻣﺛﻼ اوﻻد وﺧﺎﻧﮫ ،وﺧود ﻣرد ﻧﯾز ﻣطﯾﻊ ﺗوﻗﻌﺎت ﻣﺳﺗﻣر
52
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
در ﻧظم ﻧﻣﺎدﯾن اﺳت ،ﻣوﻗﻌﯾت ﻋﺎﻟﯽ درواﻗﻊ ﻣﺛل ﯾﮏ اﯾده آل ﯾﺎ ﺑﮭﺗر ﺑﮕوﯾم
ﻣﺎﻧﻧد ﯾﮏ ﺳﯾﺳﺗم ﺗوﻗﻌﺎﺗﯽ اﺳت ﮐﮫ دﺳت ﻧﯾﺎﻓﺗﻧﯽ اﺳت .ﻣرداﻧﮕﯽ ﮐﮫ از آن
ﻟﯾﺎﻗت ﺑﺎزﺗوﻟﯾدی ﺟﻧﺳﯽ و اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ،ھﻣﭼﻧﯾن ﻣﮭﺎرت در ﻣﺑﺎرزه واﻋﻣﺎل
ﺧﺷوﻧت )ﺑﺧﺻوص ﺑﮫ ھﻧﮕﺎم اﻧﺗﻘﺎم ( ﺗﻌﺑﯾر ﻣﯾﺷود ،ﻗﺑل از ھر ﭼﯾز ﯾﮏ اﻟزام
) ﺑﺎر ( ﻣﺣﺳوب ﻣﯾﺷود .درﺑراﺑر زن ﮐﮫ اﻓﺗﺧﺎرش اﺳﺎﺳﺎ ﻣﻧﻔﯽ ،و ﭼﯾزی ﺟز
ﺣﻔﺎظت ﺷده وزاﯾل ﺷده ﻧﯾﺳت و ﻓﺿﯾﻠﺗش ﺑﮫ ﺗرﺗﯾب ﻋﺑﺎرت از ﺑﮑﺎرت و
وﻓﺎدارﯾﺳت ،ﻣرد » واﻗﻌﺎ ﻣرد « ﮐﺳﯽ اﺳت ﮐﮫ ﺧودرا در ﻣوﻗﻌﯾﺗﯽ ﻣﯾﺎﺑد ﮐﮫ
ﺑﺎﺑرﺧورداری از اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣﯾﺗواﻧد ﺑﺎ ﮐﺳب ﻋزت واﺣﺗرام در ﻓﺿﺎی ﻋﻣوﻣﯽ
اﻓﺗﺧﺎرش را ارﺗﻘﺎ دھد .ھﯾﺟﺎن ارزﺷﮭﺎی ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺟﻧس ﻣﺎده در ﻣﻘﺎﺑﻠش
ﺗﯾرﮔﯽ اﺳت ﮐﮫ زﻧﺎﻧﮕﯽ در ﺗرس و اﺿطراب ﺑرﻣﯽ اﻧﮕﯾزد :زﻧﺎن ﻧﺎﺗوان و
ﭘرﻧﺳﯾﺑﮭﺎی ﻧﺎﺗواﻧﯽ ﺑﮫ ﻣﻧزﻟﮫً ﻧﻣﺎد ھﺎی آﺳﯾب ﭘذﯾری اﻓﺗﺧﺎر ،ﺣورﻣﺎ) واژه
ﮐﺎﺑﯾﻠﯽ( ،ﭼپ ﻟﻌﻧﺗﯽ ) ﻣﺎده ،در ﺑراﺑر راﺳت وﻣﺳﺗﻘﯾم ﻟﻌﻧﺗﯽ ،ﻧر ( ھﻣﯾﺷﮫ در
ﻣﻌرض ﺗوھﯾن ،زﻧﺎن ﻧﯾز ﻧﯾروﻣﻧدﻧد وﻟﯽ ﺑﺎ ﺳﻼح ﻧﺎﺗواﻧﯽ ﻧظﯾر ﻣﮑر ﺷﯾطﺎﻧﯽ
وﺟﺎدو .77ﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب ھﻣﮫ ﭼﯾز ﻣﺳﺎﻋدت ﻣﯾﮑﻧد ﺗﺎ اﯾده آل ﻧﺎﻣﻣﮑن ﯾﻌﻧﯽ
ﻣردﺑودن)ﻣرداﻧﮕﯽ( ،ﺑﮫ اﺻل آﺳﯾب ﭘذﯾری ﺑزرﮔﯽ ﺗﺑدﯾل ﺷود .اﯾن ﻣرداﻧﮕﯽ
اﺳت ﮐﮫ ﻣﺗﻧﺎﻗﺿﺎ ،در ﺗﻣﺎم ﺑﺎزﯾﮭﺎی ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺧﺷوﻧت ﻣرداﻧﮫ ،ﻣﺎﻧﻧد اﻧواع
ورزﺷﮭﺎ در ﺟواﻣﻊ ﻣﺎ وﺑوﯾژه ﺑﮭﺗرﯾن ﺷﺎن ﮐﮫ ﻋﻼﺋم آﺷﮑﺎر ﻣذﮐر ﺑودن را
ﺑروزﻣﯾدھﻧد ، 78وﮐﯾﻔﯾﺎت ﻣﺧﺗص ﻣرداﻧﮕﯽ ،ﻣﺎﻧﻧد ورزﺷﮭﺎی رزﻣﯽ راﺑﮫ
آزﻣون و ﻧﻣﺎﯾش ﻣﯾﮕذارﻧد ،ﺑﮫ از ﺧود ﻣﺎﯾﮫ ﮔذاﺷﺗن ،آﻧﮭم ﯾﮫ ﺻورت ﺧﺷوﻧت
آﻣﯾز ﻣﻧﺟر ﻣﯾﺷود .79
ﭼﻧﺎﻧﮑﮫ ﻣﯾداﻧﯾم ،ﻣﺛل اﻓﺗﺧﺎر ــ ﯾﺎ ﻋﮑس آن ﻧﻧﮓ ،ﮐﮫ ﺑرﺧﻼف ﻣﺟرﻣﯾ ٌت
آزﻣوﻧﯾﺳت در ﺣﺿور دﯾﮕران ــ ،ﻣرداﻧﮕﯽ ﺑﺎﯾد ﺑﺎ ﺗﻣﺎم ﺧﺷوﻧت ﺑﺎﻟﻔﻌل
و ﺑﺎﻟﻘوه اش ﻣﻌﺗﺑر ﺷﻧﺎﺧﺗﮫ ﺷود وﭘذﯾرش ﺗﻌﻠﻘش ﺑﮫ ﮔروه » ﻣردان واﻗﻌﯽ «
از ﺳوی دﯾﮕران ﺗﺎ ًﯾﯾد ﺷود .ﭼﮫ ﺑﺳﺎ رﺳوم در ﻧﮭﺎدھﺎی ﻣﺧﺻوﺻﺎ ﺗﺣﺻﯾﻠﯽ
ﯾﺎ ﻧظﺎﻣﯽ ،ﮐﮫ آزﻣوﻧﮭﺎی واﻗﻌﯽ ﻣرداﻧﮕﯽ ﻣﺗﻣﺎﯾل ﺑﮫ ﺗﻘوﯾت ھﻣﺑﺳﺗﮕﯽ ﻣرداﻧﮫ
در ﺑر دارﻧد .اﻋﻣﺎﻟﯽ ﻣﺎﻧﻧد ﺑرﺧﯽ ﺗﺟﺎوزات ﺟﻧﺳﯽ دﺳﺗﮫ ﺟﻣﻌﯽ ﮔروه ھﺎی
ﻧوﺟوان ــ ﻧوع از ﻗﻠم اﻓﺗﺎدهً ﺑﺎزدﯾد دﺳﺗﮫ ﺟﻣﻌﯽ ﻓﺎﺣﺷﮫ ﺧﺎﻧﮫ ﮐﮫ در ﺧﺎطرٔه
ﻧوﺟواﻧﺎن ﺑورژوا زﻧده اﺳت ــ ھدﻓﺷﺎن اﺧطﺎر ﮐﺳﺎﻧﯾﺳت ﮐﮫ در ﻣﻌرض آزﻣون
اﻧد وﻣﯾﺑﺎﯾﺳﺗﯽ در ﺟﻣﻊ ﻣرداﻧﮕﯾﺷﺎن را ﺑﺎ ﺗﻣﺎم واﻗﻌﯾت ﻗﮭر آﻣﯾزش اﺛﺑﺎت ﮐﻧﻧد
،80ﯾﻌﻧﯽ ﺑدور از ھر ﮔوﻧﮫ ﻧرﻣش واﻧﻌطﺎف ﻋﺷق ﻏﯾر ﻣرداﻧﮫ ،واﯾن اﻋﻣﺎل
53
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﺑﮫ ﻧﺣوی ﺑرﺟﺳﺗﮫ ﻓﻘدان اﺳﺗﻘﻼل ﺟﻧﺑﮫ ھﺎی اﺛﺑﺎﺗﯽ ﻣرداﻧﮕﯽ ،و واﺑﺳﺗﮕﯾﺷﺎن
در ﻗﺑﺎل ﻗﺿﺎوت ﮔروه ﻣرداﻧﮫ ﺑروز ﻣﯾدھﻧد .
ﺑرﺧﯽ از اﺷﮑﺎل » ﺷﮭﺎﻣت « ،ﮐﮫ ارﺗﺷﯾﺎن ﯾﺎ ﭘﻠﯾس )وﺑوﯾژه ﻧﯾروھﺎی زﺑده
( و ﺑﺎﻧد ھﺎی ﻣﺟرم ،ﺣﺗﯽ ﻧﯾز ﺑرﺧﯽ ﮔروه ھﺎی ﮐﺎر ــ ﮐﮫ در ﻣﺷﺎﻏل
ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﯽ ﻣﺧﺻوﺻﺎ ،ﻧﭘذﯾرﻓﺗن اﻗداﻣﺎت اﺣﺗﯾﺎطﯽ واﻧﮑﺎر ﺧطر ﮐﮫ اﻏﻠب
ﻣوﺟب ﺗﺻﺎدﻓﺎت ﻣﯾﺷود را ﺗرﻏﯾب ﻣﯾﮑﻧﻧد ــ ،ﺑرﺧﻼف اﻧﺗظﺎر رﯾﺷﮫ در"
ﺗرس " از دﺳت دادن اﻋﺗﺑﺎر ،ﺗﺣﺳﯾن و " ﺷﮭرت " در ﻣﻘﺎﺑل ﮔروه و " رﻓﻘﺎ
" ،و ﻧﯾز ﺳﻘوط ﺑﮫ درﺟﺎت ﻣوﻧث " ﺿﻌﯾﻔﮫ ھﺎ " " ،آدﻣﮭﺎی ﻧزار " " ،
ﺿﻌﯾﻔﮫ زﻧﮭﺎ" " ،ﻣﻔﻌوﻟﮭﺎ " وﻏﯾره دارد .
آﻧﭼﮫ ﮐﮫ از آن ﺑﮫ » ﺷﮭﺎﻣت « ﯾﺎد ﻣﯾﮑﻧﻧد ﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب ﮔﮭﮕﺎھﯽ رﯾﺷﮫ درﻧوﻋﯽ
از ﻧﺎﻣردی ورذاﻟت دارد :ﺑرای اﺛﺑﺎت اﯾن اﻣر ﮐﺎﻓﯾﺳت ﺗﻣﺎم ﻣوﻗﻌﯾت ھﺎﯾﯽ
راﯾﺎدﮐﻧﯾم ﮐﮫ در آﻧﮭﺎ ﺑرای ﺟﻠب اﻋﻣﺎﻟﯽ ﻣﺛل ﮐﺷﺗن ،ﺷﮑﻧﺟﮫ وﯾﺎ ﺗﺟﺎوز ﮐردن
،ارادهً ﺳﻠطﮫ ،اﺳﺗﺛﻣﺎر ﯾﺎ ﺟور وﺳﺗم ﺑر ﺗرس » ﻣرداﻧﮫ « اﺳﺗوار اﺳت ،
ﺗرس ازﯾن ﮐﮫ از دﻧﯾﺎی » ﻣردان « ﺑدور از ﺿﻌف ،آﻧﮭﺎﺋﯽ ﮐﮫ ﮔﮭﮑﺎھﯽ »
ﻣردان ﺳﺧت « ﻧﺎم دارﻧد ،زﯾرا در ﻣواﻗﻊ رﻧﺞ ﮐﺷﯾدن ﺧوﯾش وﺑوﯾژه در ﺑراﺑر
رﻧﺞ دﯾﮕران ﺳﺧت اﻧد ــ ﻗﺎﺗﻠﯾن ،ﺷﮑﻧﺟﮫ ﮔران ورٔوﺳﺎی ﮐوﭼﮏ ﺗﻣﺎم
دﯾﮑﺗﺎﺗورﯾﮭﺎ وﺗﻣﺎم » ﻧﮭﺎدھﺎی ﺗﻣﺎﻣﯾت ﺧواه « ،ﺣﺗﯽ ﻋﺎدی ﺗرﯾﻧﺷﺎن ،ﻣﺎﻧﻧد
زﻧداﻧﮭﺎ ،ﺳرﺑﺎزﺧﺎﻧﮫ ھﺎ ﯾﺎ آﻣوزﺷﮕﺎھﮭﺎی ﺷﺑﺎﻧﮫ روزی ــ ،وﻟﯽ ﮐﺎرﻓرﻣﺎھﺎی
ﺟدﯾد رزم )رزﻣﯽ ﮐﮫ ﺷرح اﺣواﻧوﯾﺳﯽ ﻣﻘدﺳﯾن وﻗﮭرﻣﺎﻧﺎن ﺑرﺳم ﻧﺋوﻟﯾﺑرال را
ﻣﯽ ﺳﺗﺎﯾد( ﮐﮫ ﺧودﺷﺎن ﻧﯾز اﻏﻠب ﺑﺎﯾﺳﺗﯽ آزﻣﺎﯾﺷﺎت ﺷﮭﺎﻣت ﺑدﻧﯽ راﺑﮕذراﻧﻧد ،
ﺑﮫ ھﻧﮕﺎم ﺑﯾﮑﺎر ﮐردن ﮐﺎرﻣﻧدان اﺿﺎﻓﯽ ﺷﺎن ﺳﻠطﮫ و ﻣﮭﺎرﺗﺷﺎن را آﺷﮑﺎر
ﻣﯾﮑﻧﻧد .ﻣﻼﺣظﮫ ﻣﯾﺷودﮐﮫ ﻣرداﻧﮕﯽ ﻣﻔﮭوﻣﯽ اﺳت ﮐﺎﻣﻼ ارﺗﺑﺎطﯽ ،ﮐﮫ در
ﺣﺿور وﺑرای ﻣردان وﻋﻠﯾﮫ زﻧﺎﻧﮕﯽ ،در ﻧوﻋﯽ از ﺗرس از ﺟﻧس ﻣﺎده واﺑﺗدا
ﺗرس در درون ﺧوﯾش ﺳﺎﺧﺗﮫ ﺷده اﺳت .
ﻓﺻل دوم
54
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﺗوﺻﯾف دﻧﯾﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺑﺎ دﯾد ﻗوم ﺷﻧﺎﺳﯽ ،دﻧﯾﺎﺋﯽ ھم ﻧﺳﺑﺗﺎ دور ﺑرای ﻋﯾﻧﯽ
ﺳﺎزی آﺳﺎن وھم ﺑﻧﺎ ﺷده در ﺣول ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ ،ﻣﺎﻧﻧد ﻧوﻋﯽ » ردﯾﺎب «
آﺛﺎر ﺑﯽ ﻧﮭﺎﯾت ﮐوﭼﮏ اﺟزاء ﭘراﮐﻧدٔه ﺟﮭﺎن ﺑﯾﻧﯽ ﻣرد ﻣﺣوری ،وﺑدﯾن ﺳﺎن
ﻣﺎﻧﻧد اﺑزار ﺑﺎﺳﺗﺎﻧﺷﻧﺎﺳﯽ ﺗﺎرﯾﺧﯽ ﻧﺎﺧودآﮔﺎھﯽ ﮐﮫ ﺑدون ﺷﮏ از اﺑﺗدا در ﺟواﻣﻊ
ﻣﺎن ﺑﮫ ﺻورت ﺧﯾﻠﯽ ﮐﮭﻧﮫ ﺳﺎﺧﺗﮫ ﺷده ،ودر ھرﮐدام ازﻣﺎ ،زن ﯾﺎ ﻣرد ﺟﺎﮔرﻓﺗﮫ
،ﻋﻣل ﻣﯾﮑﻧد ) .ﻧﺎﺧوآﮔﺎه ﺗﺎرﯾﺧﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ طﺑﯾﻌت ﺑﯾوﻟژﯾﮑﯽ ﯾﺎ ﭘﺳﯾﮑوﻟوژﯾﮑﯽ
وﺧﺻوﺻﯾﺎت اﯾن طﺑﯾﻌت ،ﻣﺎﻧﻧد ﺗﻔﺎوت ﺑﯾن ﺟﻧس ﺑر اﺳﺎس رواﻧﮑﺎوی ،
ﺑﺳﺗﮕﯽ ﻧدارد ،ﺑﻠﮑﮫ ﺑﮫ ﮐﺎر ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ﻣﻧﺣﺻرا ﺗﺎرﯾﺧﯽ ــ ﻣﺎﻧﻧد آﻧﭼﮫ ﮐﮫ ھدﻓش
ﮐﻧدن ﭘﺳر ﺑﭼﮫ ازﻋﺎﻟم زﻧﺎﻧﮫ اﺳت ــ وﻧﺗﯾﺟﺗﺎ ﻣﺳﺗﻌد ﺗﻐﯾر ﭘذﯾری ﺑﺎ ﺗﻐﯾﯾر ﺷراﯾط
ﺗﺎرﯾﺧﯽ ﺗوﻟﯾدش ( .
ﺑﻧﺎ ﺑراﯾن ﺑﺎﯾد ازاﺳﺗﺧراج آﻧﭼﮫ ﮐﮫ ﺷﻧﺎﺧت ﻣدل ﮐﺎﻣل » ﻧﺎﺧودآﮔﺎه « ﻣرد
ﻣﺣوری اﺟﺎزه ﮐﺷف وﻓﮭﻣش رادرﺗﺟﻠﯾﺎت ﻧﺎ ﺧودآﮔﺎه ﻣﺗﻌﻠق ﺑﮫ ﺧودﻣﺎن ﻣﯾدھد
ﺷروع ﮐرد ،ﻧﺎﺧودآﮔﺎھﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ ﺷﮑل اﺳﺗﻌﺎرات ﺷﺎﻋر ﯾﺎ ﻣﻘﺎﯾﺳﯾﮫ ھﺎی
ﻣﺗداول ﺑﺎوﺿوﺣﯽ ﮐﮫ دارﻧد،و ﻧدﯾده اﻧﮕﺎﺷﺗﮫ ﻣﯾﺷوﻧد ،ﺑروز ﻣﯾﮑﻧد .ﻣﯾدان
ﺗﺟرﺑﮫٔ ﺧواﻧﻧدٔه ﻧﺎ آﺷﻧﺎ از رواﺑط ﺿدﯾت ﯾﺎ ھﻣﺗﺎﺋﯽ ﮐﮫ اﻋﻣﺎل )ﺑوﯾژه آﺋﯾﻧﯽ (
و ﻧﻣﺎدھﺎی ﺟﺎﻣﻌﮫً ﮐﺎﺑﯾﻠﯽ ــ ﻣﺧﺻوﺻﺎ ﺑﮫ ﮐﻣﮏ ﻧﻣودار ھﻧدﺳﯽ ﺑﺎ دﯾدی ﺟﺎﻣﻊ
،وﮐﺎﻣﻼ ﻣﺳﺗﺛﻧﯽ از ﻋﻣل طﺑﯾﻌﯽ ـ ﻣن ﺳﺎزﻧد ،ﻣﯾﺗواﻧد از اﺣﺳﺎﺳﯽ واﺿﺢ
،ﮐﮫ اﮔر ﺑﮫ آن ﺗوﺟﮫ ﺷود ،ﻧﺷﺎﻧﯽ از وﺿوح ﻧدارد و ﺑر ﻣﺷﺎرﮐت ﺑﺎ ھﻣﺎن
ﻧﺎﺧودآﮔﺎه ﻣﺗﮑﯽ اﺳت ،ﺗﺎ ﻧوﻋﯽ ﺗﺣﯾّر ﮐﮫ ﻣﯾﺗواﻧد ﺑﺎ اﺣﺳﺎﺳﯽ از اﻟﮭﺎم ﯾﺎ ﺑﮭﺗر
ﺑﮕوﯾم ﮐﺷف دوﺑﺎره ھﻣراه ﺑﺎﺷد ،ﻧوﺳﺎن ﮐﻧد .اﺣﺳﺎﺳﯽ ﮐﺎ ﻣﻼ ﻣﺷﺎﺑﮫ آﻧﭼﮫ
ﮐﮫ ﺑﺧش ﻏﯾرﻣﻧﺗظره وﺿروری از ﺑرﺧﯽ اﺳﺗﻌﺎرات ﺷﺎﻋراﻧﮫ ﻓراھم
ﻣﯾﮑﻧد .اﻟﻔﺗﯽ ﮐﮫ اﯾن ﺧواﻧﻧده ﺧﯾﻠﯽ زود ﻣﯾﺗواﻧد ﮐﺳب ﮐﻧد ،ﻣﺎﻧﻧدآﻧﭼﮫ ﮐﮫ ﻣردم
ﺷﻧﺎس ﺑﺎرﻧﺞ ﺗﻣﺎم ﻗﺑل از اواﻧﺟﺎم داده ،آﻧﮭم ﺑﺎ ھرﯾﮏ از رواﺑط ﺿدﯾت
وﺷﺑﮑﮫ ٔرواﺑط ھم ﺗراز ﻣﺳﺗﻘﯾم ﯾﺎ ﻏﯾر ﻣﺳﺗﻘﯾم ﮐﮫ ھرﮐداﻣﺷﺎن ﺑﺎ ﺑﻘﯾﮫ درﯾﮏ
ﺳﯾﺳﺗم ﺟﻣﻊ ﺷده ،وﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب ﺑﮫ او) ﻣردم ﺷﻧﺎس( ﺿرورت ﻋﯾﻧﯽ وذھﻧﯾش
را ﻣﯾﺑﺧﺷﻧد ،اﻟﻔﺗﯽ ﻧﯾﺳت ﮐﮫ از اﮐﺗﺳﺎب ﯾﮏ داﻧش ﺳﺎده ﺑدﺳت آﻣده ﺑﺎﺷد،
55
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﺑﻠﮑﮫ اﻟﻔﺗﯽ اﺳت ﮐﮫ از ﺗﻣﻠﮏ دوﺑﺎرٔه ﺷﻧﺎﺧﺗﯽ ھﻣواره ﮔرﻓﺗﺎر وﮔﻣﺷده ﺑدﺳت
آﻣده و ﻓروﯾد ﺑﻌد از اﻓﻼطون از آن ﺑﮫ » ﺑﺎزﮔﺷت ﺧﺎطرات « ﯾﺎد ﻣﯾﮑﻧد.
اﻣﺎ اﯾن ﺑﺎزﮔﺷت ﺧﺎطرات ﺑﮫ ﻣﺛﺎل اﻓﻼطون ﻓﻘط ﻣﺣﺗواھﺎی ﺻوری) ُﻣﺛ ُﻠﯽ (
رادر ﺑرﻧﻣﯾﮕﯾرد ؛ وﻧﮫ ھم ﻧظﯾر ﻓروﯾد ﮐﮫ ﻓﻘط ﺑﮫ روﻧد ﻓردی ﺑرﺳﺎﺧت
ﻧﺎﺧودآﮔﺎه ،ﮐﮫ وﺟﮫ اﺟﺗﻣﺎﻋﯾش ،ﺑﯽ اﯾﻧﮑﮫ واﻗﻌﺎ ﻧدﯾده ﮔرﻓﺗﮫ ﺷود ،ﺑﮫ ﯾﮏ
ﺳﺎﺧﺗﺎر ﺧﺎﻧوادﮔﯽ ﻧوﻋﯽ وھﻣﮕﺎﻧﯽ ﮐﮫ ھرﮔز ﺧﺻﻠت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﻧداﺷﺗﮫ ﺗﻧزل
ﻣﯾﺎﺑد .ﺗﺎرﯾﺦ ﺗﺣول اﻧواع و اوﻻد ورﺷد ﯾﮏ ﻣوﺟود ﻧﺎﺧود آﮔﺎه ﺟﻣﻌﯽ وﻓردی
را درﺑر ﻣﯾﮕﯾرد .ﯾﻌﻧﯽ اﺛر آﻣﯾﺧﺗﮫٔ ﯾﮏ ﺗﺎرﯾﺦ ﺟﻣﻌﯽ وﻓردی ﮐﮫ ﺑﮫ ﺗﻣﺎم
اﺷﺧﺎص ،زن ﯾﺎ ﻣرد ،ﺳﯾﺳﺗم ﻓرﺿﯾﺎت آﻣراﻧﮫ اش را ــ ﮐﮫ ﻣردم ﺷﻧﺎﺳﯽ
روش ﻣﻧطﻘﯽ ،ﺑﺎﻟﻔﻌل آزاد ﮐﻧﻧده اش را ﻣﯾﺳﺎزد ــ ﺗﺣﻣﯾل ﻣﯾﮑﻧد.
ﮐﺎرﺗﻐﯾﯾر ﺷﮑل ﺑدن در ﺑﻌد ﺟﻧﺳﯽ ﻣﺗﻣﺎﯾز ﺷده وﻣﺗﻣﺎﯾز ﮐﻧﻧدهً آن ،ﮐﮫ ﺑﺧﺷﯽ از
آن درﺧﻼل آﺛﺎر ﺗﻠﻘﯾن رﻧﮓ ﭘذﯾری ،ﺑﺧﺷﯽ طﯽ دﺳﺗورات ﺻرﯾﺢ ،و ﺑﺧﺷﯽ
دﯾﮕر در ﺧﻼل ﺑرﺳﺎﺧت ﻧﻣﺎدﯾن دﯾدی ﮐﮫ از ﺑدن ﺑﯾوﻟژﯾﮏ وﺟود دارد ) وﺑوﯾژه
از ﻋﻣل ﺟﻧﺳﯽ ،ﮐﮫ ﺑﮫ ﻣﺛﺎﺑﮫٔ ﻋﻣل ﺳﻠطﮫ وﺗﻣﻠﮏ ﺗﻠﻘﯽ ﺷده ( اﻧﺟﺎم ﻣﯾﺷود ،
ﺷﺧﺻﯾت ھﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ اﺻوﻻ ﻣﺗﻣﺎﯾز ﺷده وﻣﺗﻣﺎﯾز ﮐﻧﻧده ﻣﯾﺳﺎزد .ﻣرد ﺳﺎن
ﮐردن ﺑدن ﻣرداﻧﮫ وزن ﺳﺎن ﮐردن ﺑدن زﻧﺎﻧﮫ ،ﮐﺎرﯾﺳت ﺑﯽ ﺷﮏ ﺑﯾش از
ﮔذﺷﺗﮫ ﻋظﯾم و ﺑﯽ ﭘﺎﯾﺎن ﮐﮫ ھﻣﯾﺷﮫ زﻣﺎن و ﮐوﺷش ﻗﺎﺑل ﺗوﺟﮭﯽ ﻣﯽ طﻠﺑد ،
و ﺗﻌﯾﯾن ﮐﻧﻧدهً اﺳﺗﺣﺎﻟﮫٔ راﺑطﮫً ﺳﻠطﮫ اﯾﺳت ﮐﮫ اﯾﻧﭼﻧﯾن ﺑوﻣﯽ و طﺑﯾﻌﯽ ﺷده اﺳت
.در ﺧﻼل ﺗرﺑﯾت ﺑدن ھﺎ ﺳت ﮐﮫ آﻣﺎدﮔﯽ اﺳﺎﺳﯽ ﺿرورت ﻣﯾﺎﺑﻧد ،آﻣﺎدﮔﯽ
ﺑرای ورود ﺑﮫ ﺑﺎزﯾﮭﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺳﺎﻋد ،ﮔﺳﺗرش ﻣرداﻧﮕﯽ ﺑدن را
ﺷﺎﯾﺳﺗﮫ ودر ﺧورﻣﯾﮑﻧد :ﺳﯾﺎﺳت ،ﻣﻌﺎﻣﻼت ،ﻋﻠم وﻏﯾره ) ﭘﺎداش آﻣوزﺷﯽ
ﺑﮫ ﻧﺣوی ﮐﺎﻣﻼ ﻧﺎﺑراﺑرﭘﺳران ودﺧﺗران را ﺗﺷوﯾق ﻣﯾﮑﻧد ﺗﺎ وارد اﯾن ﺑﺎزی
ھﺎﺷوﻧد ،وﻧزد ﭘﺳران اﺷﮑﺎل ﻣﺗﻔﺎوت ﺗﺳﻠط ﺗﻣﺎﯾﻼت ﺷﮭواﻧﯽ راﺑﯾﺷﺗر ﺗﺳﮭﯾل
ﻣﯾﮑﻧد ،ﮐﮫ ﻣﯾﺗواﻧد در"ﺧﺎﻟص " ﺗرﯾن اﺷﮑﺎل ﺷﮭوت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﻣﺛل ﺷﮭوت
ﻋﻠﻣﯽ ﺑﮫ ﻧﺣوی اﯾده آل اﺑراز ﺷود (. 1
56
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ھرﭼﻧد ﺷراﯾط » اﯾده آﻟﯽ « ﮐﮫ ﺟﺎﻣﻌﮫً ﮐﺎﺑﯾﻠﯽ ﺑﻣﻧظور ﺗﮭﯾﯾﺞ ﻧﺎ ﺧودآﮔﺎه ﻣرد
ﻣﺣوری ﻓراھم ﻣﯾﮑرده ﺑﺧش ﺑزرﮔﯽ ﻣﻧﺳوخ و ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ ﺗﺎﺣدی از
وﺿوﺣش ﮐﺎﺳﺗﮫ ﺷده ،اﻣﺎ ﺑرﺧﯽ از ﻣﮑﺎﻧﯾزﻣﮭﺎﺋﯽ ﮐﮫ اﯾن ﺳﻠطﮫ را ﺑر ﭘﺎ
ﻣﯾدارﻧد ھﻧوز ﮐﺎری اﻧد ،ﻣﺎﻧﻧد راﺑطﮫً ﻋﻠـﯾّت دََوراﻧﯽ ﻣوﺟود ﺑﯾن ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی
ﻋﯾﻧﯽ ﻓﺿﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ و اﻣﮑﺎﻧﺎﺗﯽ ﮐﮫ اﯾن ﺷراﺋط ﻧزد زن وﻣرد اﯾﺟﺎد ﻣﯾﮑﻧد .
اواﻣر ﺻرﯾﺢ ﻣﺳﺗﻣر ،ﺑﯽ ﺳر وﺻداوﻧﺎﻣﺷﮭود در دﻧﯾﺎی ﺟﻧﺳﺎ ً ﺳﻠﺳﻠﮫ ﻣراﺗﺑﯽ
ﮐﮫ ﮐﯾﻔﯾت ﺷﺎن در آن ﺿﺑط ﺷده ،زﻧﺎن را ﺑﮫ ھﻣﺎن اﻧدازه ﮐﮫ ﯾﺎدآوری ﺻرﯾﺢ
ﻧظم ﺑرای ﭘذﯾرش ﻣﺳﻠم وطﺑﯾﻌﯽ اﻟزاﻣﺎت و ﻣﻣﻧوﻋﯾت ھﺎی ﺗﺣﻣﯾﻠﯽ ،ﺑﮫ ﻧﺣو
ﻏﯾر ﻣﺣﺳوس ﺿﺑط ﺷده درﻧظﺎم ﺑدن ھﺎ ،آﻣﺎده ﻣﯽ ﮐﻧﻧد .
اﮔر دﻧﯾﺎ ھﻣﯾﺷﮫ ﭘوﺷﯾده اﺳت از ﺷﺎﺧص ھﺎ وﻋﻼﺋم ﻧﺷﺎن دھﻧدٔه آﻧﭼﮫ ﮐﮫ ﺑﺎﯾد
وﻧﺑﺎﯾد اﻧﺟﺎم داد ،وﺣرﮐﺎت وﺟﺎﺑﺣﺎ ﺷدن ھﺎی ﻣﻣﮑن ،ﻣﺣﺗﻣل ﯾﺎ ﻏﯾر ﻣﻣﮑن
را ﺑﮫ ﺻورت ﻧﻘطﮫ ﭼﯾن) اﺳرار آﻣﯾز ( رﺳم ﻣﯾﮑﻧد ،آﻧﭼﮫ ﮐﮫ درآﯾﻧده "اﻧﺟﺎم
ﻣﯾﮕﯾرد" و "ﭘﯾش ﻣﯽ آﯾد " و ﭘﯾﺷﻧﮭﺎد دﻧﯾﺎﺋﯽ اﺳت ﻣﺗﻣﺎﯾز ﺑﮫ ﺟﮭت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ و
اﻗﺗﺻﺎدی ،ﺑﮫ ﮐﻧﺷﮕری ﻧﺎﺷﻧﺎﺧﺗﮫ ،ﻓﻼن ﺷﺧص ﻗﺎﺑل ﺗﻌوﯾض ،اﺣﺎﻟﮫ ﻧﻣﯾﺷوﻧد
،ﺑﻠﮑﮫ اﯾن اﻣور ﺑراﺳﺎس ﻣواﺿﻊ و آﻣﺎدﮔﯽ ھﺎی ھر ﮐﻧﺷﮕرﺗﺧﺻﯾص داده
ﻣﯾﺷوﻧد :ﺑرای اﯾن و آن ﻣﻘوﻟﮫ از اﻧﺳﺎﻧﮭﺎ ،ﯾﻌﻧﯽ ﺑرای ﯾﮏ ﻣرد ﯾﺎ ﯾﮏ زن
) ﺑﺎ اﯾن وآن ﺷراﯾط ( ،ﺑﮫ ﻋﻧوان ﭼﯾزھﺎ ی ﺷدﻧﯽ ﯾﺎ ﻧﺷدﻧﯽ ،طﺑﯾﻌﯽ ﯾﺎ ﺗﺻور
ﻧﺎﺷدﻧﯽ ،ﻋﺎدی ﯾﺎ ﻓوق اﻟﻌﺎده ﺑروز ﻣﯾﮑﻧﻧد " .اﻧﺗظﺎرات ﺟﻣﻌﯽ " ،ﭼﻧﺎﻧﮑﮫ
ﻣﺎرﺳل ﻣوس ﻣﯾﮕوﯾد ،ﯾﺎ ﺑﮫ ﮔﻔﺗﮫً ﻣﺎﮐس وﺑر " ،ﺑﺎﻟﻔﻌل ھﺎی ﻋﯾﻧﯽ " ﮐﮫ
اﺷﺧﺎص ھر ﻟﺣظﮫ ﮐﺷف ﻣﯾﮑﻧﻧد ،ﻧﮫ ﺗﺟرﯾدی اﻧد وﻧﮫ ھم ﺗﺋورﯾﮏ ،وﻟو ﺑرای
ﻓﮭﻣﺷﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺳﺗﯽ ﻋﻠم ﺑﮫ آﻣﺎر ﭘﻧﺎه ﺑﺑرد .اﯾن اﻧﺗظﺎرات ﺑﮫ ﺷﮑل ﺗﻘﺎﺑل ﺑﯾن
دﻧﯾﺎی ﻋﻣوﻣﯽ ،ﻣذﮐر ،ودﻧﯾﺎی ﺧﺻوﺻﯽ ،ﻣٔوﻧث ،ﻣﯾﺎن ﻣﯾدان ﻋﻣوﻣﯽ ) ﯾﺎ
ﮐوﭼﮫ ،ﻣﺣل ﺗﻣﺎم ﺧطرات ( و ﺧﺎﻧﮫ ) ﺑﺎرھﺎ ﻣﻼﺣظﮫ ﺷده ﮐﮫ در اﮐﺛر ﺗﺑﻠﯾﻐﺎت
و ﻧﻘﺎﺷﯽ ھﺎی ﻓﮑﺎھﯽ ،زﻧﺎن اﻏﻠب اوﻗﺎت در ﻓﺿﺎی ﺧﺎﻧﮕﯽ ﺟﺎ ﮔرﻓﺗﮫ اﻧد ،
وﺑر ﻋﮑس ﻣردان ﮐﮫ ﺑﮫ ﻧدرت در اﻣور ﺧﺎﻧﮫ ﺷرﯾﮏ اﻧد ،ﻏﺎﻟﺑﺎ در اﻣﺎﮐن ﮔرم
57
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﻧﺷﺎن داده ﻣﯾﺷوﻧد ( ،ﺑﯾن اﻣﺎﮐن ﻣﺧﺗص ﻣردان ،ﻣﺎﻧﻧد ﺑﺎرھﺎ ،ﮐﻠوﺑﮭﺎی دﻧﯾﺎی
آﻧﮕﻠو ـ ﺳﺎﮐﺳون ،ﮐﮫ ﺑﺎ ﭼرﻣﮭﺎ و ﻣﺑل ھﺎی ﺳﻧﮕﯾﻧﺷﺎن ﺑﺎ رﻧﮕﮭﺎی ﺗﯾره وﺧﺷن
،ﺗﺻوﯾری ﭘرازﺧﺷوﻧت و زﻣﺧﺗﯽ ﻣرداﻧﮫ ﺗداﻋﯽ ﻣﯾﮑﻧﻧد ،وﻓﺿﺎھﺎی " زﻧﺎﻧﮫ
" ،ﮐﮫ رﻧﮕﮭﺎی ظرﯾف ،اﺷﯾﺎء ظرﯾف ﺗﺟﻣﻠﯽ ،ﺗوری ﯾﺎ روﺑﺎن ھﺎ ،ﺷﮑﻧﻧدﮔﯽ
و ﺳﺑﮑﯽ را ﺑﮫ ﯾﺎد ﻣﯽ آورﻧد ،در ﺳﯾﻣﺎی ﻣﺣﯾط ﺧودﻣﺎﻧﯽ ﺛﺑت ﺷده اﻧد .
ﺑﯽ ﺷﮏ آﻣﺎدﮔﯽ ھﺎ وﺷﺧﺻﯾت "زﻧﺎﻧﮫ " ،اﻟﻘﺎء ﺷده ﺑوﺳﯾﻠﮫٔ ﺧﺎﻧواده وﻧظم
اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ،در ﺑرﺧورد ﺑﺎ " اﻧﺗظﺎرات ﻋﯾﻧﯽ " ،ﺑﮫ ﺻورت ﻣﺿﻣر ،ودر
ﻣوﻗﻌﯾﺗﮭﺎی اھدا ﺷده ﺑﮫ زﻧﺎن از ﺳوی ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی ﺗﻘﺳﯾم ﮐﺎر ،ھﻧوز ﺑﺎ ﺧﺻﻠت
ﺟﻧﺳﯽ ﻗوی اﺳت ﮐﮫ ﻣﯾﺗواﻧﻧد ﮐﺎﻣل ﺷوﻧد ﯾﺎ ﺣﺗﯽ ﺷﮑﻔﺗﮫ ﺷوﻧد ،و ھﻣزﻣﺎن
ﭘﺎداش ﺑﮕﯾرﻧد ،ﮐﮫ اﯾن ﺧود ﺑﮫ ﺗﻘوﯾت دوﮔﺎﻧﮕﯽ ﺑﻧﯾﺎدﯾن ﺟﻧﺳﯽ ﮐﻣﮏ ﻣﯽ ﮐﻧد ،
وﺑﯾﺷﺗر درﭘﺳﺗﮭﺎﺋﯽ ) ﻣﺷﺎﻏل ( ﮐﮫ اﻧﻘﯾﺎد وﻧﯾﺎز اﻣﻧﯾت راﻓراﻣﯾﺧواﻧﻧد ﺗﺎ
ﺻﺎﺣﺑﺎن ﻣﺷﺎﻏل ،ﮐﮫ ﺷﯾﻔﺗﮫ وﻣﻔﺗون اﻧد ،وﻣرﺑوط ﺑﮫ ﻣواﺿﻌﯽ ﮐﮫ درآﻧﮭﺎ
ھﻣزﻣﺎن ھﻣدﯾﮕررا ﻣﯾﯾﺎﺑﻧد وﮔم ﻣﯾﮑﻧﻧد .ﻧﺗﯾﺟﮫ واﺛر ﻣﻧطق اﺻوﻻ اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ "
ﻗرﯾﺣﮫ واﺳﺗﻌداد " اﯾﺟﺎد اﯾن ﭼﻧﯾن ﺑرﺧوردھﺎی ﻣوزون ﻣﯾﺎن اﻣﮑﺎﻧﺎت و
ﻣواﺿﻌﯽ اﺳت ﮐﮫ ﺑﮫ ﻗرﺑﺎﻧﯾﺎن ﺳﻠطﮫً ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ﻓرﺻت ﻣﯾدھد ﺗﺎ ﺑﺗواﻧﻧد ﺑﺎ
ﺧوﺷﺣﺎﻟﯽ ) ﺑﮫ دو ﻣﻔﮭوم ( ﻣﺷﺎﻏل ﭘﺳت ﯾﺎ واﺑﺳﺗﮫ ای را ﮐﮫ ﺑﮫ ﺧﺻﻠت
ﭘﯾروی ،ﻣﮭرﺑﺎﻧﯽ ،ﻓرﻣﺎﻧﺑرداری ،ﻓداﮐﺎری و از ﺧودﮔذﺷﺗﮕﯽ ﺷﺎن ﺗﺧﺻﯾص
داده ﺷده ،اﻧﺟﺎم دھﻧد .
وﻟﯽ اﯾن اﺣﺗﻣﺎﻻت) ﺷﺎﻧس ( ﻋﯾﻧﯽ ﺑﮫ ﻧﺣوی ﻣﺷﺧص وﺣﺳﺎس ،ﻧﮫ ﺗﻧﮭﺎ در
ﺗﻣﺎم ﻋﻼﺋم ﺳﻠﺳﻠﮫ ﻣراﺗب ﻣوﺟود در ﺗﻘﺳﯾم ﮐﺎر ) ﭘزﺷﮏ /ﭘرﺳﺗﺎر ،ﮐﺎرﻓرﻣﺎ
/ﻣﻧﺷﯽ وﻏﯾره ( ،ﺑﻠﮑﮫ در ﺗﻣﺎم ﺗﺟﻠﯾﺎت ﻗﺎﺑل دﯾدن ﺗﻔﺎوﺗﮭﺎ ﺑﯾن ﺟﻧﺳﮭﺎ ) ھﯾﺑت
،ﻟﺑﺎس ،آراﯾش ( ،و ﺑطور وﺳﯾﻌﺗر ،درﺟزﺋﯾﺎت وظﺎھر ﺑﯽ ﻣﻔﮭوم ،رﻓﺗﺎرھﺎی
روزﻣره ﮐﮫ ﯾﺎدآوری ﻧظم ﻧﺎﻣرﺋﯽ را در ﺑردارﻧد ،ﺑﮫ ﯾﺎد ﻣﯽ آﯾﻧد . 2ﺑدﯾن
ﺗرﺗﯾب زﻧﺎن در ﺻﺣﻧﮫٔ ﺗﻠوﯾزﯾون در ﻧﻘش ھﺎی ﮐوﭼﮏ ظﺎھر ﻣﯾﺷوﻧد ،ﻧﻘش
ھﺎﺋﯽ ﺑدل ،ازﻧوع ﻣﮭﻣﺎﻧدار ﮐﮫ ﺳﻧﺗﺎ ً ﺑﮫ " ﺟﻧس ﺿﻌﯾف " واﮔذار ﻣﯾﺷوﻧد ؛
زﻣﺎﻧﯾﮑﮫ ﭘﮭﻠوی ﻣردی ﻧﯾﺳﺗﻧد ﮐﮫ ﺣﯾن ﺷوﺣﯽ وﮐﻧﺎﯾﺎت ﮐم وﺑﯾش ﻣﺑﺗﻧﯽ ﺑر
اﺑﮭﺎﻣﺎت ﻣوﺟود در رواﺑط زوج ،ﺑﮫ ﺧﺎطر اواﻋﺗﺑﺎر ﮐﺳب ﮐﻧﻧد ،ﮐﮫ ﻏﺎﻟﺑﺎ
ﻣٔوﺛر اﺳت ،ﺑﺎزﺣﻣت ﺧود را ﺗﺣﻣﯾل ﻣﯾﮑﻧﻧد وﺣرﻓﺷﺎن را ﻣﯽ ﻗﺑوﻻﻧﻧد ،وﺑﯾﺷﺗر
در ﻧﻘﺷﯽ ﻣﺗﻧﺎﺳب " ﮔرداﻧﻧده " وﯾﺎ " ﻣﻌرﻓﯽ ﮐﻧﻧدٔه " ﺑرﻧﺎﻣﮫ در ﺟﺎﻣﯾزﻧﻧد .
وﻗﺗﯽ در ﯾﮏ ﻣﻧﺎظرٔه ﻋﻣوﻣﯽ ﺷرﮐت ﻣﯾﮑﻧﻧد ﺑرا ی ﮔرﻓﺗن ﻧوﺑت ﺳﺧن وﺟﻠب
ﺗوﺟﮫ ﻣﺳﺗﻣرا ﺑﺎﯾد ﻣﺑﺎرزه ﮐﻧﻧد ،وﺗﺣﻘﯾری ﮐﮫ ﺗﺣﻣل ﻣﯾﮑﻧﻧد ھﻣﺎﻧﻘدر ﮐﮫ ﺗﺳﮑﯾن
ﻧﺎﭘذﯾر اﺳت از ھﯾﭻ ﺳوء ﻧﯾت ﺻرﯾﺣﯽ ﻣﺎﯾﮫ ﻧﻣﯾﮕﯾرد ،ودر ﺑﯾﮕﻧﺎھﯽ ﮐﺎﻣل
ﻧﺎﺧودآﮔﺎه اﻋﻣﺎل ﻣﯾﺷود :ﮐﻼﻣﺷﺎن را ﻗطﻊ ﻣﯾﮑﻧﻧد ،وﺑﺎ ﺣﺳن ﻧﯾت ﺗﻣﺎم ،ﺑﮫ
ھﻧﮕﺎم ﭘﺎﺳﺦ ﺑﮫ ﺳًوال زﯾراﮐﺎﻧﮫٔ زﻧﺎن ﺑﮫ ﻣردی روی ﻣﯾﮑﻧﻧد ) ﮔوﺋﯽ ﭼﻧﯾن
ﺳًواﻟﯽ ،طﺑق ﺿواﺑط ،ﻧﻣﯾﺗواﻧﺳﺗﮫ از ﺳوی زﻧﯽ ﻣطرح ﺷود ( .اﯾن ﻧوع
اﻧﮑﺎر وﺟود ،زﻧﺎن را وادار ﻣﯽ ﮐﻧد ﮐﮫ ﺑﻣﻧظور ﺗﺛﺑﯾت ﺧوﯾش ﭘﻧﺎه ﺑﺑرﻧد ﺑﮫ
ﺳﻼح ﺿﻌﯾﻔﮭﺎ ﮐﮫ ﻣوﺟب ﺗﻘوﯾت ﮐﻠﯾﺷﮫ ھﺎ ) ﺗﮑرار ( ﻣﯾﺷود :ﻣﺎﻧﻧد ﺳر وﺻدای
ﺷدﯾد ،ﺑﮫ ﻧﺷﺎﻧﮫٔ ﺑواﻟﮭوﺳﯽ ﺑﯽ دﻟﯾل ﯾﺎ ﻧﻣﺎﯾﺷﯽ ﮐﮫ ﻣﯾﺗوان آن را ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﯾﻣﺎری
ﻋﺻﺑﯽ ھﯾﺳﺗری داﻧﺳت ؛ دﻟﻔرﯾﺑﯽ ،ﺗﺎ ﺟﺎﺋﯽ ﮐﮫ ﺑرﻧوﻋﯽ از ﭘذﯾرش ﺳﻠطﮫ
ﻣﺑﺗﻧﯽ ﺑﺎﺷد ،ﺑﮫ ﺧوﺑﯽ ﻣوﺟب ﺗﻘوﯾت راﺑطﮫً ﺳﻠطﮫٔ ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ﻣﯾﺷود .ﺑﺎﯾﺳﺗﯽ
ﺗﻣﺎم ﻣواردی راﺑر ﺷﻣرد ﮐﮫ ﻣردان ﺑﺎ ﺣﺳن ﻧﯾت ﺑﯾﺷﺗر ) ﻣﯾداﻧﯾم ﮐﮫ ﺧﺷوﻧت
ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ،ﺑر اﺳﺎس ﻧﯾﺎت ﻧﺎﺧودآﮔﺎه ﻋﻣل ﻧﻣﯽ ﮐﻧد ( ،ﺑﯽ آﻧﮑﮫ از ﺧود ﺑﭘرﺳﻧد
،ﺑﺎ ﺣذف زﻧﺎن ،اﻋﻣﺎل ﺗﺑﻌﯾض آﻣﯾزی ﻣرﺗﮑب ﻣﯾﺷوﻧد ،ﺑﺎ ﺗﻘﻠﯾل ﺣق طﻠﺑﯽ
زﻧﺎن ﺑﮫ ﺑواﻟﮭوﺳﯽ ﻣواﺿﻊ آﻣراﻧﮫ ای ﻣﯾﮕﯾرﻧد ﮐﮫ در ﺣد ﮔﻔﺗﺎری آراﻣش
59
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
دھﻧده اﺳت ﯾﺎ ﺿرﺑﮫ ﺑﮫ ﮔوﻧﮫ ، 3ﯾﺎ ﺑﮭﺗر از اﯾن ،ﺑﺎ ﻧﯾﺗﯽ ﺧﻼف ظﺎھر ،در
ﯾﮏ وﺿﻌﯾت " ﻣطﻠق " ) ﻣﺎﻧﻧد ﭘزﺷﮑﯽ در ﺑراﺑر ﺑﯾﻣﺎراﻧش( ،ﺿﻣن ﺗوﺟﮫ
ﺑﮫ آراﯾش ﯾﺎ اﯾن وآن ﻗﺳﻣت ﺑدن ﯾﺎ اﺳﺗﻔﺎده از واژه ھﺎی ﺧودﻣﺎﻧﯽ ) ﻧﺎم
ﮐوﭼﮏ " ،ﮐوﭼﮏ ﻣن " " ،ﻋزﯾزم " و ﻏﯾره ( زن ﺑودﻧﺷﺎن را در واﻗﻊ
ﺑﮫ آﻧﺎن ﮔوﺷزد ﻣﯾﮑﻧﻧد ؛ ﭼﮫ ھﻣﮫ " اﺧﺗﯾﺎرات " ﺑﯽ اﻧدازه ﮐوﭼﮏ ﻧﺎﺧودآﮔﺎه
،ﮐﮫ روﯾﮭﻣرﻓﺗﮫ ﺑﮫ اﯾﺟﺎد ﻣوﻗﻌﯾت ﭘﺎﺋﯾن زﻧﺎن ﮐﻣﮏ ﻣﯾﮑﻧﻧد و ﻧﺗﺎﯾﺞ آن در آﻣﺎر
ھﺎی ﺑﺳﯾﺎر ﭘﺎﺋﯾن ﻧﻣﺎد ﺷﺎن )ﺟﻠوه ( در ارﺗﺑﺎط ﺑﺎ ﻣﺳﺋﻠﮫٔ ﻗدرت ،ﺑﮫ وﯾژه
اﻗﺗﺻﺎدی وﺳﯾﺎﺳﯽ ،ﻣﻧﻌﮑس ﻣﯾﺷود .
در ﺣﻘﯾﻘت اﻏراق ﻧﮑرده ام اﮔرﮐﮫ ﻧر ﺑودن را ﺑﮫ ﺑزرﮔزادﮔﯽ
)(Noblesseﺗﺷﺑﯾﮫ ﮐﻧم .ﺑرای اﺛﺑﺎت اﯾن ادﻋﺎ ﮐﺎﻓﯾﺳت ﻣﻧطق دوﺑل اﺳﺗﺎﻧدارد
) ﺑﮫ ﮔﻔﻧﮫً اﻧﮕﻠﯾﺳﯽ زﺑﺎﻧﺎن ( ،وﺷﻧﺎﺧﺗﮫ ﺷده ﻧزد ﮐﺎﺑﯾﻠﯽ ھﺎ را در ﻧظر ﺑﮕﯾرﯾم
،ﮐﮫ ﻣﻌﻣوﻻ در ارزﯾﺎﺑﯽ ﻓﻌﺎﻟﯾت ھﺎی ﻣرداﻧﮫ وزﻧﺎﻧﮫ ﻧوﻋﯽ ﻋدم ﺗﻧﺎﺳب اﯾﺟﺎد
ﻣﯾﮑﻧد .ﻋﻠﯾرﻗم اﯾﻧﮑﮫ ﻣرد ﺑر ﺧﻼف ﺷﺎ ًن ﺧود ﻧﻣﯾﺗواﺗد ﺑﺎ اﻧﺟﺎم ﺑرﺧﯽ ﮐﺎر
ھﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﺎ ﺳطﺢ ﭘﺎﺋﯾن ﻣوﻗﻌﯾت ﺧودرا ﭘﺎﺋﯾن ﺑﯾﺎورد ) ﺑﺎﺿﺎﻓﮫ ﺳﺎﯾر دﻻﺋﻠﯽ
ﮐﮫ طﺑق آﻧﮭﺎ ﻣرد ازاﻧﺟﺎﻣﺷﺎن ﮐﺎﻣﻼ اﺳﺗﺛﻧﺎء اﺳت ( ،ھﻣﺎن ﮐﺎرھﺎ ﻣﯾﺗواﻧﻧد
ﺑزرگ ﻣﻧﺷﺎﻧﮫ وﺳﺧت ﺑﺎﺷﻧد ،وﻗﺗﯽ ﻣرد اﻧﺟﺎﻣﺷﺎن دھد ،ﯾﺎ ﺑﯽ اھﻣﯾت
وﮐوﭼﮏ ،ﺳﺎده وﻣﮭﻣل ،اﮔرﮐﮫ زﻧﺎن اﻧﺟﺎﻣﺷﺎن دھﻧد ؛ ﺗﻔﺎوت ﻣﯾﺎن آﺷﭘز زن
و آﺷﭘز ﻣرد ،ﺧﯾﺎط زن وﺧﯾﺎط ﻣرد ﺑﯾﺎﻧﮕر اﯾن ﻣطﻠب اﺳت .ﮐﺎﻓﯾﺳت ﮐﮫ
ﻣردان ﮐﺎرھﺎﺋﯽ راﮐﮫ ﺑﮫ زﻧﺎﻧﮫ ﺑودن ﺷﮭرت دارﻧد ﺧﺎرج ازﻓﺿﺎی ﺧﺻوﺻﯽ
اﻧﺟﺎم دھﻧد ،ﺗﺎ ﺷراﻓﺗﻣﻧداﻧﮫ ﺟﻠوه ﮐﻧﻧد :ﺑﮫ ﻧظر " MargaretMaruaniﮐﺎر
ﺑر اﺳﺎس اﯾﻧﮑﮫ ﺑوﺳﯾﻠﮫٔ زن ﯾﺎ ﻣرد اﻧﺟﺎم ﮔرﻓﺗﮫ ﺑﺎﺷد ﻣﺗﻔﺎوت ﺧواھد ﺑود " .اﮔر
آﻣﺎرھﺎﻧﺷﺎﻧﮕر اﯾن اﻧد ﮐﮫ ﺣرﻓﮫ ھﺎی ﺑﺎﺻطﻼح ﻣﻌﺗﺑر ﺑﯾﺷﺗر ﺑر ﻋﮭدهً ﻣردان
اﺳت در ﺻورﺗﯾﮑﮫ ﮐﺎرھﺎی واﮔذارﺷده ﺑﮫ زﻧﺎن " ﺑﯽ اﻋﺗﺑﺎر " اﻧد ،در ﺣﻘﯾﻘت
ﺑﮫ اﯾن دﻟﯾل اﺳت ﮐﮫ ھرﻧوع ﮐﺎری ﮐﮫ ﺑوﺳﯾﻠﮫ ﻣردان ﺻورت ﮔﯾرد ﻣﻌﺗﺑر
اﺳت ) ﺑﺎ اﯾن ﺗﻌرﯾف ھﻣﮫ ﺷﺎن ﻣﻌﺗﺑر اﻧد ( . 4ھﻣﺎﻧطور ﮐﮫ ﻣﮭﺎرت ﮐﺎﻣل در
ﺷﻣﺷﯾر زﻧﯽ ﺑﺎﻋث ﻧﻣﯾﺷود ﮐﮫ درھﺎی اﺷراﻓﯾت ﺷﻣﺷﯾر ﺑﮫ روی ﻣردی ﺑﻧﺟل
ﮔﺷوده ﺷوﻧد ،زﻧﺎن ﺣروف ﭼﯾن ،ﮐﮫ ورودﺷﺎن ﺑﮫ ﻣﺣدودٔه ﮐﺗﺎب ،ﺑﮫ دﻟﯾل
اﺳطوره ای ﺑودن اﯾن ﮐﺎر ﺑﺳﯾﺎر ﻣﻌﺗﺑر ،ﻣوﺟب ﻣﻘﺎوﻣت ھﺎی ﺷدﯾد ﻣردان
ﺷده ،ازھﻣﺎن اﻋﺗﺑﺎری ﮐﮫ ﻣردان ھﻣﮑﺎرﺷﺎن دارﻧد ﺑرﺧوردار ﻧﯾﺳﺗﻧد ،
ودرﻣﺣل ﮐﺎر ﺑﺎ ﭘرده ای از ﻣردان ﺟدا ﺷده اﻧد ،ھر ﭼﻧد ھﻣﺎن ﮐﺎر را اﻧﺟﺎم
60
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﻣﯾدھﻧد »:زﻧﺎن ﺣروف ﭼﯾن ،ھرﭼﮫ ﺑﺎﺷﻧدﻣﺎﺷﯾن ﻧوﯾﺳﯽ ﺑﯾش ﻧﯾﺳﺗﻧد وھﯾﭼﮕوﻧﮫ
ﻣﮭﺎرﺗﯽ ﻧدارﻧد .ﻣردان وﯾراﺳﺗﺎر ،ھرﭼﮫ ﺑﺎﺷﻧد ﺣرﻓﮫ ای ھﺎی ﮐﺗﺎب اﻧد
وﻣﺗﺧﺻص .« 5و ﭘس ازﺳﺎﻟﮭﺎ ﻣﺑﺎرزٔه زﻧﺎن ﺑرای ﺷﻧﺎﺳﺎﻧدن ﻣﮭﺎرﺗﮭﺎﺷﺎن ،
وظﺎﯾﻔﯽ را ﮐﮫ ﺗﻐﯾﯾرات ﻧﺎﺷﯽ ازﺗﮑﻧوﻟوژی ﮐﺎﻣﻼ ﺑﯾن زن وﻣرد ﻣﺟددا ﺗوزﯾﻊ
ﮐرده ،ﺑﺎز ﻣﺳﺗﺑداﻧﮫ ﺑوﺳﯾﻠﮫ ﻣردان ﺗرﮐﯾب ﻣﯾﺷوﻧد ،ﺑﮫ ﻧﺣوﯾﮑﮫ ﮐﺎر زن را
ﻓﻘﯾراﻧﮫ وﻣﺎل ﻣردرا ﻗﺎطﻌﺎﻧﮫ ﺑﺎ ارزش ﺟﻠوه دھﻧد . 6ﻣﯽ ﺑﯾﻧﯾم ﮐﮫ ﻗﺎﻧون ﮐﺎﺑﯾﻠﯽ
ﻣﯾﺧواھد ﮐﮫ ﮐﺎر زن ،زﻧﯾﮑﮫ ھﻣﯾﺷﮫ در ﺗﻼش اﺳت در ﺧﺎﻧﮫ » ﻣﺎﻧﻧد ﻣﮕﺳﯽ در
زرداﺑﮫٔ ﻣﺎﺳت ،ﺑﯽ آﻧﮑﮫ ھوﯾدا ﺷود ، « 7ﻧﺎﻣرﺋﯽ ﺑﻣﺎﻧد ،ودر ﻣوﻗﻌﯾت ﺑﮫ
ظﺎھرﮐﺎﻣﻼ ﺗﻐﯾﯾر ﯾﺎﻓﺗﮫ ،ﺑﮫ ﮐﺎر آﯾد ﭼﻧﺎﻧﮑﮫ ﻣوﻗﻌﯾت ﮔواه اﺳت ھﻣﮫً زﻧﺎن ھﻧوز
از ﻋﻧوان ﺳﻠﺳﻠﮫ ﻣراﺗب ﻣﺗﻧﺎﺳب ﺑﺎ ﻧﻘش واﻗﻌﯾﺷﺎن ﻣﺣروم اﻧد .
" اﻧﺗظﺎرات ﺟﻣﻌﯽ " ،ﻣﺛﺑت ﯾﺎ ﻣﻧﻔﯽ ،در ﺧﻼل ﺗوﻓﻌﺎت ذھﻧﯽ ﮐﮫ در ﭘﯽ
دارﻧد ،در ﺑدن ﺑﮫ ﺷﮑل آﻣﺎدﮔﯽ ھﺎی داﺋﻣﯽ ﺛﺑت ﻣﯽ ﺷوﻧد .ﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب طﺑق
ﻗﺎﻧون ﮐﻠﯽ اﻧطﺑﺎق ﺗوﻗﻌﺎت ﺑﺎ ﮐﺎﻣﯾﺎﺑﯽ ھﺎ ،ﺧواﺳﺗﮭﺎ ﺑﺎ اﻣﮑﺎﻧﺎت ،ﺗﺟرﺑﮫً طوﻻﻧﯽ
و ﺑرﯾده از ) ﺑﮫ ﻧﺣوی ﻧﺎﭘﯾدا ( دﻧﯾﺎﺋﯽ ازھر ﺟﮭت ﻣﺑﺗﻧﯽ ﺑر ﺟﻧس ،ﻣﯾل ﺑﮫ
اﻧﺟﺎم اﻣوری را ﺑﮫ وﺳﯾﻠﮫٔ زﻧﮭﺎ ﮐﮫ اﻧﺗظﺎرآن ﻧﻣﯾرود ،ﺿﻌﯾف ﻣﯾﮑﻧد ،ﺑﯽ
آﻧﮑﮫ از اﻧﺟﺎﻣﺷﺎن ﻣﻧﻊ ﺷده ﺑﺎﺷﻧد .اظﮭﺎرات زﯾر در ﻣورد ﺗﻐﯾﯾرات اﻣﮑﺎﻧﺎت
ﺑﮫ دﻧﺑﺎل ﺗﻐﯾر ﺟﻧس ﻧﺷﺎن ﻣﯾدھد ﮐﮫ ﺗﺟرﺑﮫ ﻣورد ﺑﺣث ﺑروز » ﻧﺎﺗواﻧﯽ
اﮐﺗﺳﺎﺑﯽ) *م(« را ﺳﺎده ﻣﯾﮑﻧد » :ھر ﭼﮫ ﺑﯾﺷﺗر ﻣﺎﻧﻧد زن ﺑﺎ ﻣن ﺑرﺧورد
ﻣﯾﺷد ،ﺑﯾﺷﺗر زن ﻣﯾﺷدم .ﺧواھﯽ ﻧﺧواھﯽ ﺧودم را اﻧطﺑﺎق ﻣﯾدادم .اﮔر در
ﻣورد ﻣن ﻓﮑر ﻣﯾﺷده ﮐﮫ ﻗﺎدر ﻧﯾﺳﺗم دﻧده ﻋﻘب ﺑروم ﯾﺎ در ﺑطری راﺑﺎزﮐﻧم ،
ﺣس ﻣﯾﮑردم ﮐﮫ ﺑطرز ﻋﺟﯾﺑﯽ ﺑﯽ ﺻﻼﺣﯾﺗم .اﮔر ﻓﮑر ﻣﯾﺷد ﮐﮫ ﻓﻼن ﭼﻣدان
ﺑرای ﻣن ﺧﯾﻠﯽ ﺳﻧﮕﯾن اﺳت ،ﺑدون ھﯾﭼﮕوﻧﮫ ﺗوﺿﯾﺣﯽ ﺧودم ﻧﯾز ھﻣﺎن
ﻋﻘﯾده را داﺷﺗم . « 8ﺗﺟﺳم ﻋﺎﻟﯽ ﺗﺎﺛﯾر **)Pigmalionم(ﻣﻌﮑوس ﯾﺎ ﻣﻧﻔﯽ ﮐﮫ
اﯾن ﭼﻧﯾن زودرس وﻣدام روی زﻧﺎن اﻋﻣﺎل ﻣﯾﺷود ،و ﺑﺎﻻﺧره ازﻧﮕﺎه ﭘﻧﮭﺎن
ﻣﯾﻣﯾﺎﻧد ،از طرﯾق ﻣﻘﺎﯾﺳﮫ اﻣﮑﺎن ﭘذﯾر اﺳت ) ﻣﺛﻼ ﺑﮫ روش ﺑﺎز دارﻧده و"ﻋﯾر
ﻣﺷوﻗﯽ " ﮐﮫ ﭘدر ﻣﺎدرھﺎ ،دﺑﯾرھﺎ وھﻣدرﺳﺎن ﺑﮫ ھﻧﮕﺎم اﻧﺗﺧﺎب رﺷﺗﮫ ﺗﺣﺻﯾﻠﯽ
دﺧﺗران ﺑﺧﺻوص رﺷﺗﮫ ھﺎی ﻓﻧﯽ وﻋﻠﻣﯽ در ﭘﯾش ﻣﯾﮕﯾرﻧد ،ﻓﮑر ﻣﯾﮑﻧم »:
دﺑﯾران ھﻣﯾﺷﮫ ﻣﯾﮕوﯾﻧد ﮐﮫ ﻣﺎ دﺧﺗران ﺷﮑﻧﻧده ﺗرﯾم ،آﻧوﻗت ....ﺑﺎورﻣﺎن
ﻣﯾﺷود« » ،ﺗﻣﺎم وﻗت ﺑراﯾﻣﺎن ﺗﮑرار ﻣﯾﮑﻧﻧد ﮐﮫ رﺷﺗﮫ ھﺎی ﻋﻠﻣﯽ ﺑرای ﭘﺳران
ﺳﺎده ﺗراﺳت .آﻧوﻗت ﻣﺎ ﺣﺗﻣﺎ . ( «....و ﺑﺎ اﯾن ﻣﻧطق ﻣﯽ ﻓﮭﻣﯾم ﮐﮫ ﺣﻔﺎظت »
61
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﻣﯾﮕﯾرﻧد ،زﯾرا ﻋﮑس اﻟﻌﻣل ھﺎ و ﻧﻣﺎدھﺎﺋﯽ ﮐﮫ ﺑدﻧش ﻧزد ﺳﺎﯾرﯾن اﯾﺟﺎد ﻣﯾﮑﻧد
وﻧﯾز درک ﺧودش ازﯾن ﻋﮑس اﻟﻌﻣل ھﺎ ﺑر اﺳﺎس اﯾن طرح ھﺎ ﺷﮑل ﮔرﻓﺗﮫ
اﻧد :ﻋﮑس اﻟﻌﻣﻠﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻘﺎﺑل ﺑزرگ /ﮐوﭼﮏ و ﻧر /ﻣﺎده ) ﻣﺎﻧﻧد ﺗﻣﺎم
ﻗﺿﺎوﺗﮭﺎی از ﻧوع " ،ﺑرای ﯾﮏ دﺧﺗرﺧﯾﻠﯽ ﺑزرگ اﺳت " ﯾﺎ " ﺑرای ﯾﮏ
دﺧﺗر آزار دھﻧده اﺳت " ،ﯾﺎ " ﺑرای ﯾﮏ ﭘﺳر ﻣﮭم ﻧﯾﺳت " ،ﻣﻌﺎدل ﺿرب
اﻟﻣﺛل ﮐﺎﺑﯾﻠﯽ " :ﺑرای ﯾﮏ ﻣرد ھرﮔز ﻋﯾب ﻧﯾﺳت " ( ﻓرﺻﺗﯽ اﺳت ﺑرای
ﺑدﺳت آوردن طرﺣﮭﺎی ﻣورد ﻧظر ،ﮐﮫ وﻗﺗﯽ ﺑوﺳﯾﻠﮫٔ ﺧود ﺷﺧص ﻣوﺿوع
ﺗﺟرﺑﮫ ،ﺑﮫ ﺑدﻧش ﺑرﮔﺷﺗﻧد ھﻣﺎن ﻋﮑس اﻟﻌﻣل را اﯾﺟﺎد ﺧواھﻧد ﮐرد ،و
ﻓرﺻﺗﯽ اﺳت ﺑرای آزﻣون ﺗﺟرﺑﮫٔ ﻋﻣﻠﯽ ﺑدﻧﯽ ﮐﮫ طرﺣﮭﺎ ﻓراھم ﻣﯾﮑﻧﻧد .
ﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب ﺑدن ﺻوری دو ﻣﺷﺧﺻﮫ اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ دارد .از ﯾﮏ ﺳو در ظﺎھر
طﺑﯾﻌﯽ اش ) ﺣﺟم ،اﻧدازه ،وزن ،وﺿﻌﯾت ﻋﺿﻼﻧﯽ وﻏﯾره ( ﻣﺣﺻول
اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ اﺳت ﮐﮫ در ﺧﻼل ﻋواﻣﻠﯽ ﻣﺎﻧﻧد ﺷراﯾط ﮐﺎر) ﯾﺎ ﻣﺧﺻوﺻﺎ ﺿﺎﯾﻌﺎت
ﺷﻐﻠﯽ و ﺑﯾﻣﺎرﯾﮭﺎی ﺷﻐﻠﯽ ﻧﺎﺷﯽ از آن ( وﻋﺎدات ﻏذاﺋﯽ ،ﺗﺎﺑﻊ ﺷراﯾط اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ
ﺗوﻟﯾد اﺳت .ھﮑﺳﯾس )ھﯾﺑت ( ﺑدﻧﯽ ،ﭼﯾزی ﮐﮫ در آن واﺣد ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ﻓﯾزﯾﮑﯽ
ﺑدن وطرز ﺑروز آن ،ﭘوﺷش ،ھﻧﺟﺎر درآن ﻧﻘش اﯾﻔﺎ ﻣﯾﮑﻧﻧد ،اﻧﮕﺎری ﻣﺑﯾن
" ھﺳﺗﯽ ژرف " و " طﺑﯾﻌت " " ﺷﺧص " اﺳت ،در ﺣﻘﯾﻘﺗش وﺑراﺳﺎس اﺻل
ﻣﺳﻠم ﻣﻧﺎﺳﺑت ﺑﯾن وﺿﻌﯾت " ﻓﯾزﯾﮑﯽ " و " روﺣﯽ " ﮐﮫ ﺷﻧﺎﺧت ﻋﻣﻠﯽ ﯾﺎ
ﻋﻘﻼﺋﯽ اﯾﺟﺎد ﻣﯾﮑﻧد و ﺑﮫ ﺧﺻوﺻﯾﺎت " رواﻧﯽ " و " اﺧﻼﻗﯽ " اﺟﺎزه ﻣﯾدھد
ﮐﮫ ﺑﮫ ﺷﺎﺧص ھﺎی ﺑدﻧﯽ ﯾﺎ ﻋﻠم ﻗﯾﺎﻓﮫ ﺷﻧﺎﺳﯽ ) ﻋﻠم ﻓﯾزﯾوﻧوﻣﯽ( ﺑﭘﯾوﻧدﻧد )ھﯾﮑل
ﻧﺎزک ورﻋﻧﺎ ﻣﯾﺗواﻧد ﻧﺷﺎﻧﮫً ﻏﻠﺑﮫ ﻧﻔس ﻣرداﻧﮫ ﺑر ﺗﻣﺎﯾﻼت ﺟﺳﻣﯽ ﺑﺎﺷد ( .وﻟﯽ
اﯾن طرزﺑﯾﺎن در ﻣورد طﺑﯾﻌت ﮐﮫ اﻧﮕﺎری ﭘﻧﮭﺎن ﺗرﯾن و واﻗﻌﯽ ﺗرﯾن را
آﺷﮑﺎر ﻣﯾﮑﻧد ،در ﺣﻘﯾﻘت زﺑﺎن ھوﯾت اﺟﺗﻣﺎﻋﯾﺳت ﮐﮫ اﯾﻧﭼﻧﯾن ﺑﮫ ﺷﮑل ﻣﺛﻼ
" ﻋﺎﻣﯾﺎﻧﮫ " ﯾﺎ "ﺗﻣﺎﯾز " طﺑﯾﻌﯽ ﺷده اﺳت .
از ﺳوی دﯾﮕر ،اﯾن وﯾژﮔﯾﮭﺎی ﺑدﻧﯽ در ﺧﻼل طرح واره ھﺎی درک ،ﮐﮫ
اﺳﺗﻔﺎده در اﻋﻣﺎل ﻣرﺑوط ﺑﮫ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﮫ ﻣوﻗﻌﯾت ﺷﺧص در ﻓﺿﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ
ﺑﺳﺗﮕﯽ دارد ،در ﯾﺎﻓت ﻣﯽ ﺷوﻧد :طﺑﻘﮫ ﺑﻧدی ھﺎی داده ھﺎ ی راﯾﺞ ﺳﻌﯽ ﺑر
اﯾن دارﻧد ﮐﮫ ﺿﻣن رﻋﺎﯾت ﺳﻠﺳﻠﮫ ﻣراﺗب ،ﺧﺻوﺻﯾﺎت ﺑﯾش از ھﻣﮫ راﯾﺞ
ﻧزد ﻣﺳﻠط ھﺎ و آﻧﺎن ﮐﮫ زﯾرﺳﻠطﮫ اﻧد رادر ﺗﻘﺎﺑل ﻧﺳﺑت ﺑﮫ ھم ﻗرار دھﻧد) ﻻﻏر
/ﭼﺎق ،ﺑزرگ /ﮐوﭼﮏ ،ظرﯾف /زﻣﺧت ،ﻧﺎزک /ﺳﻧﮕﯾن وﻏﯾره (.9
64
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﺗﺟرﺑﮫً ﻋﻣﻠﯽ ﺑدن ﮐﮫ ﻧﺗﯾﺟﮫً ﮐﺎرﺑرد طرح ھﺎی ﺑﻧﯾﺎدی ﻧﺎﺷﯽ از آﻣﯾزش
ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ اﺳت ،و ﻣﺳﺗﻣرا ﺑراﺛر ﻋﮑس اﻟﻌﻣل ھﺎی ﻣﺗﻧﺎﺳب ﺑﺎ
ھﻣﯾن طرح واره ھﺎ ﮐﮫ ﺑدن ﺧﺎص ﻧزد ﺳﺎﯾرﯾن ﺑر ﻣﯽ اﻧﮕﯾزد ﺗﻘوﯾت ﻣﯾﺷود
؛ اﯾن ﺗﺟرﺑﮫ ﯾﮑﯽ از اﺻول ﺑرﺳﺎﺧت ھرﮐﻧﺷﮕر اﺳت ﮐﮫ ﺑﺎ ﺑدﻧش راﺑطٔﮫ
طوﻻﻧﯽ دارد :اﯾن روش ﺧﺎص ھﻧﺟﺎر ﺑدن وﻧﻣﺎﯾﺷش ﺑﮫ دﯾﮕران ،ﻗﺑل از
ھر ﭼﯾز ﺑﯾﺎﻧﮕر ﻓﺎﺻﻠﮫٔ ﺑدن ﻋﻣﻼ آزﻣون ﺷده ﺑﺎ ﺑدن ﻣﺷروع ،و ھﻣزﻣﺎن ،
ﭘﯾش ﺑﯾﻧﯽ ﻋﻣﻠﯽ ﻣوﻓﻘﯾت اﻋﻣﺎل ﻣﺗﻘﺎﺑﻠﯽ اﺳت ﮐﮫ در ﺑﯾﺎن اﯾن ﻓرﺻت ھﺎ
)ﻧظﯾر اطﻣﯾﻧﺎن ،اﻋﺗﻣﺎدﺑﮫ ﻧﻔس ،آﺳﺎﯾش وﻏﯾره ( ﺳﮭﯾم اﺳت .اﺣﺗﻣﺎل
آزﻣودن ﺑدن در ﺗﻧﮕﻧﺎ ) ﺷﮑل ﻋﺎﻟﯽ ﺗﺟرﺑﮫٔ " ﺑدن ﺷﯾدا " ( ،ﺗﺷوﯾش ،ﺧﺟﺎﻟت
و ﯾﺎ ﺷرم ﺑﮫ اﻧدازٔه ﻋدم ﺗﻧﺎﺳب ﻣﯾﺎن ﺑدﻧﯽ ﮐﮫ اﺟﺗﻣﺎع ﺗوﻗﻊ دارد و راﺑطﮫٔ
ﻋﻣﻠﯽ ﮐﮫ ﻧﮕﺎه ھﺎ وﻋﮑس اﻟﻌﻣل ھﺎی دﯾﮕران ﺑﮫ ﺑدن ﺗﺣﻣﯾل ﻣﯾﮑﻧﻧد ﺧﯾﻠﯽ ﺑﺎﻻ
ﺳت .اﯾن اﺣﺗﻣﺎل ﺑر اﺳﺎس ﺟﻧس وﻣوﻗﻌﯾت در ﻓﺿﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﮐﺎﻣﻼ ﺗﻐﯾﯾر
ﻣﯾﮑﻧد .ﺑدﯾن ﺳﺎن ﺗﺿﺎد ﻣﯾﺎن ﺑزرگ وﮐوﭼﮏ ،ﭼﻧﺎﻧﮑﮫ ﺗﺟﺎرب ﻧﺷﺎن داده
اﻧد ،ﯾﮑﯽ از اﺻول ﺑﻧﯾﺎدی ﺗﺟرﺑﮫ اﯾﺳت ﮐﮫ اﺷﺧﺎص از ﺑدﻧﺷﺎن دارﻧد و
اﺳﺗﻔﺎدٔه ﻋﻣﻠﯽ ﮐﮫ از آن ﻣﯽ ﮐﻧﻧد و ﺑﺧﺻوص ﺑﮫ ﺟﺎﯾﮕﺎھﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ آن اﺧﺗﺻﺎص
ﻣﯾدھﻧد ) 11ﻧﻣﺎد ﻣﺷﺗرﮐﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ ﻣرد ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﺳﻠط ﻣﯾﺑﺧﺷد ،ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣداﻓﻌﯽ
ﮐﮫ اﺣﺎطﮫ ﻣﯽ ﮐﻧد ،ﻣراﻗﺑت ﻣﯽ ﮐﻧد ،ﻧﮕﺎھﯽ از ﺑﺎﻻ دارد وﻏﯾره ، (12اﯾن
ﺗﺿﺎد ﺑر اﺳﺎس ﺟﻧﺳﮭﺎ ﮐﮫ ﺧودﺷﺎن ﻧﯾز در ﺧﻼل آن ﺑﮫ ذھن ﻣﺗﺑﺎدر ﻣﯾﺷوﻧد
وﯾژﮔﯽ ﻣﯽ ﯾﺎﺑد .ﺑﻧﺎ ﺑﮫ ﻣﻧطﻘﯽ ﮐﮫ در رواﺑط ﺑﯾن ﻣﺳﻠط وﺗﺣت ﺳﻠطﮫ در
ﻓﺿﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﻧﯾز ﻣﺷﺎھده ﻣﯽ ﺷود ،وﻧﺗﯾﺟﮫ اﯾﻧﮑﮫ اﯾن وآن ﺗﻘﺎﺑﻠﯽ ﯾﮑﺳﺎن
ﺑروز ﻣﯾدھﻧد ،اﻟﺑﺗﮫ ﺑﺎدادن ارزﺷﮭﺎﺋﯽ ﻣﻌﮑوس راﺑطﮫ ای ﮐﮫ اﯾن ﻣﻧطق
65
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﻧوﻋﯽ را ﺗﻘوﯾت ﮐﻧﻧد ،ﯾﺎ ﺑﻌﺿﺎ ﮐﺎھش دھﻧد ،ﺑﯽ آﻧﮑﮫ ظﺎھرا ھرﮔز اﯾن آﺛﺎر
را ازﺑﯾن ﺑﺑرﻧد ( ﻧﺗﯾﺟﺗﺎ ،اﻧﺟﺎم ورزش ﺑﮫ ﺻورت ﻓﺷرده ﻧزد زﻧﺎن ﺗﻌﯾﯾن
ﮐﻧﻧدٔه ﺗﻐﯾﯾر ﺷﮑل ﻋﻣﯾق ﺗﺟرﺑﮫٔ ذھﻧﯽ وﻋﯾﻧﯽ ﺑدن اﺳت :ﭘﺎﯾﺎن دادن ﺑﮫ ﻣﺎﻧدن
ﺗﻧﮭﺎ ﺑﮫ ﺧﺎطر دﯾﮕری ﯾﺎ ﺑرای آﯾﻧﮫ ،ﮐﮫ ﺣﺎﺻل ﯾﮑﯽ اﺳت ) آﯾﻧﮫ اﺑزاری اﺳت
ﮐﮫ ﻧﮫ ﺗﻧﮭﺎ ﻣوﺟب ﻣﯾﺷود ﺷﺧص ﺧود را ﺑﺑﯾﻧد ،ﺑﻠﮑﮫ اﺟﺎزه ﻣﯾدھد ﮐﮫ ﺑﺑﯾﻧد
دﯾﮕران ﭼﮕوﻧﮫ ﺗوراﻣﯽ ﺑﯾﻧﻧد ( ،ھﺳﺗن ﺗﻧﮭﺎ ﺑﮫ ﻣﻧزﻟﮫٔ ﺷﺋﯾﯽ ﺳﺎﺧﺗﮫ ﺷده ﺑرای
ﻧﮕﺎه دﯾﮕران ﺑﮫ ﻣﻧظور آﻣﺎده ﮐردن آن ﺑرای اﯾﻧﮑﮫ در ﻣﻌرض ﻧﮕﺎه ﺑﺎﺷد ،
ﺑدﻧﯽ ﮐﮫ ﺑرای دﯾﮕران ﺑوده ﺑﮫ ﺑدﻧﯽ ﺑرای ﺧودش ،و از ﻣﻧﻔﻌل ﺑﮫ ﻓﻌﺎل
ﺗﺑدﯾل ﻣﯾﺷود ؛ وﻗﺗﯽ ﮐﮫ از دﯾد ﻣردان ،زﻧﺎن در واﻗﻊ ﺗﺻوﯾر ﺑدﻧﯽ ﺧوﯾش
و ﺑدن ﺷﺎن را ﺑﺎز ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻧد ،در ﺣﺎﻟﯾﮑﮫ راﺑطﮫٔ ﺿﻣﻧﯽ آﻣﺎده ﺑﮫ ﺧدﻣت را
ﻗطﻊ ﮐرده اﻧد ،ﻏﯾر " زﻧﺎﻧﮫ " وﺣﺗﯽ ﻟزﺑﯾﯾن ) زن ھﻣﺟﻧس ﮔرا( ﺑﮫ ﻧظر
ﻣﯾرﺳﻧد ــ ﮐﮫ اﯾن ﺑﮫ ﻣﻧزﻟﮫٔ اﺛﺑﺎت اﺳﺗﻘﻼل از ﻧظر ذھﻧﯽ اﺳت ﮐﮫ ﻧﯾز ﺑﮫ
ﺻورت ﺗظﺎھرات ﺑدﻧﯽ ﺑروز ﮐرده و آﺛﺎر ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺷﺎﺑﮭﯽ اﯾﺟﺎد ﻣﯾﮑﻧد . 15
ﺑﮫ طور ﮐﻠﯽ دﺳﺗﯾﺎﺑﯽ ﺑﮫ ﻗدرت ،از ھر ﻧوع آن ،زﻧﺎن را در ﻣوﻗﻌﯾّﺗﯽ
دوﮔﺎﻧﮫ ﻗرار ﻣﯾدھد :اﮔر ﻣﺎﻧﻧد ﻣردان ﻋﻣل ﮐﻧﻧد ﺧﺻوﺻﯾﺎت زﻧﺎﻧﮫ را از
دﺳت ﻣﯾدھﻧد و ﺣق طﺑﯾﻌﯽ ﻣردان راﮐﮫ در ﻣوﺿﻊ ﻗدرت اﻧد زﯾر ﻋﻼﻣت
ﺳﺋوال ﻣﯽ ﺑرﻧد ؛ اﮔر ﭼوﻧﺎن زﻧﺎن ﻋﻣل ﮐﻧﻧد ﻧﺎﺗوان و اﻧطﺑﺎق ﻧﯾﺎﻓﺗﮫ ﺑﺎ ﻣوﻗﻌﯾت
ﺑﻧظر ﻣﯾرﺳﻧد .اﯾن اﻧﺗظﺎرات ﻣﺗﺿﺎد در واﻗﻊ ﺣﻠﻘﮫٔ ارﺗﺑﺎطﯽ اﻧﺗظﺎراﺗﯽ اﺳت
ﮐﮫ ﺑﮫ ﻧﺣوی ﺳﺎﺧﺗﺎری ﺑﮫ ﻋﻧوان اﺷﯾﺎء ﻋرﺿﮫ ﺷده در ﺑﺎزار اﻣوال ﻧﻣﺎدﯾن
ﻣطرح ﻣﯾﺷوﻧد ؛ ﻓراﺧواﻧده ﺷده اﻧد ﺗﺎ اﺳﺑﺎب ﺧوﺷﺣﺎﻟﯽ و ﻓرﯾﺑﻧدﮔﯽ را ﻓراھم
ﮐﻧﻧد ؛ ﺑﮫ آﻧﺎن اﺧطﺎر ﻣﯾﺷود ﮐﮫ از ﻣﺎﻧور ھﺎی دﻟﻔرﯾﺑﯽ ﮐﮫ ﻓرﻣﺎﻧﺑرداری
ھﺎی ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﮕﺎه ﻣرداﻧﮫ وﻣﺳﺗوﺟب ﻗﺿﺎوت ﻗﺑل از را ًی ﻣﯾﺗواﻧد اﯾﺟﺎد ﮐﻧد
ﭘرھﯾز ﮐﻧﻧد .اﯾن ﺗرﮐﯾب ﻣﺗﺿﺎد ﺑﺎز ﺑودن وﺑﺳﺗﮫ ﺑودن ،ﺧوﯾﺷﺗن داری و
ﻓرﯾﺑﻧدﮔﯽ ﺷدﻧش ﺑﮫ ﺣدی ﺳﺧت اﺳت ﮐﮫ ﻗﺿﺎوت در ﻣورد آن ﺑﮫ ﻋﮭدٔه
ﻣرداﻧﯽ اﺳت ﮐﮫ ﻣﯽ ﺗواﻧﻧددر ﺗﻔﺳﯾر ،اﺷﺗﺑﺎھﺎت ﻧﺎ آﮔﺎھﺎﻧﮫ ﯾﺎﻣورد ﻋﻼﻗﮫ
ﻣرﺗﮑب ﺷوﻧد .ﺑر اﺳﺎس ﻣﺷﺎھدات ﺧﺎﻧم ﺧﺑرﻧﮕﺎر ،زﻧﺎن در ﺑراﺑر ﺷوﺧﯽ
ھﺎی ﺟﻧﺳﯽ ﻏﺎﻟﺑﺎ ﯾﺎ ﺷرﮐت ﻧﻣﯽ ﮐﻧﻧد ﯾﺎ ھم ﻣﻧﻔﻌﻼﻧﮫ ﺑﮫ ﻣﻧظور داﺧل ﺟﻣﻊ
ﺑودن ﺷرﮐت ﻣﯽ ﮐﻧﻧد ،وﻟﯽ ﭼﻧﺎﻧﭼﮫ ﻣورد آزار ﺟﻧﺳﯽ ﻗرار ﮔرﻓﺗﻧد ﻧﻣﯽ
ﺗواﻧﻧد اﻋﺗراض ﮐﻧﻧد .
67
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
(of One’s Ownﯾﺎ " ﺳﮫ ﮔﯾﻧﮫ " ) *(Three Guineasﺗﺎ ﺑﮫ ﺧﺎﻧم رﻣﺎن
ﻧوﯾس اﯾن اﺛر " :ﮔردش در ﻓﺎﻧوس درﯾﺎﺋﯽ ")(To the Lighthouseﺳر
وﮐﺎردارﯾم ،ﮐﮫ ﺑدون ﺷﮏ ﺑﮫ ﯾﻣن ﺑﺎز ﮔﺷت ﺧﺎطرات آﺳﺎن ﺷده ﺑﺎ اﯾن
ﻧوﺷﺗﺟﺎت ،20ﯾﺎدآور رواﺑط ﺑﯾن ﺟﻧس زن وﻣرد رھﺎ از ﺗﻣﺎم ﮐﻠﯾﺷﮫ ھﺎ ی
ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺟﻧس ،ﭘول وﻗدرت و ﻣﺗوﻧﯽ ﻣﻣﻠو از ﺗﺋوری اﺳت .در
دورادوراﯾن ﮔزارش در واﻗﻊ ﻣﯾﺗوان ﯾﺎدآوری ﺑﺳﯾﺎر روﺷﻧﯽ از ﻧﮕﺎه زﻧﺎﻧﮫ
ﮐﺷف ﮐرد ،ﻧﮕﺎھﯽ روﺷن روی اﯾﻧﮕوﻧﮫ ﺗﻼش ﻧوﻣﯾداﻧﮫ ،و ﺗﺎ اﻧدازه ای
ﻣﮭﯾّﺞ در ﻧﺎﺧودآﮔﺎه ﭘﯾروزﻣﻧداﻧﮫ اش ،ﮐﮫ ھرﻣرد ﺑرای اﯾﻧﮑﮫ در ﺣد ﺗﻔﮑر
ﺑﭼﮕﺎﻧﮫ اش ﺑﺎﺷد ﺑﺎﯾد اﻧﺟﺎم دھد .
دادﮔﺎه اﺳت ؛ ﮐﺳﯽ ﮐﮫ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺟﻣﻠﮫ ﻣﯾﺗواﻧد » ﺷﺎدی ﻓوق اﻟﻌﺎدٔه « ﭘﺳر ﺷش
ﺳﺎﻟﮫ اش ،ﺟﯾﻣز را ﻓردای آن روز در ﮔردش در ﻓﺎﻧوس درﯾﺎﺋﯽ ازاوﺑﮕﯾرد
)» وﻟﯽ ،ﭘدرش ﺟﻠو ﭘﻧﺟرهً ﺳﺎﻟن ﻣﯽ اﯾﺳﺗد و ﻣﯾﮕوﯾد ،ھوا ﺧوب ﻧﺧواھد
ﺑود « ( ﭘﯾش ﺑﯾﻧﯽ ھﺎﯾش ﺗوان اﯾن را دارﻧد ﮐﮫ ﺑﮫ ﺧودی ﺧود وﻗوﯾﺎ ﻣﺣﻘق
ﺷوﻧد ،ﯾﻌﻧﯽ ﺑﮫ وﻗوع ﺑﭘﯾوﻧدﻧد ؛ ﺧواه ﻣﺎﻧﻧد دﺳﺗوری ﻋﻣل ﮐﻧﻧد ،دﻋﺎی ﺧﯾر
ﯾﺎ ﻧﻔرﯾﻧﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ ﻧﺣوی ﺳﺣر آﻣﯾز ﻣوﺟب ﻣﯾﺷوﻧد آﻧﭼﮫ ﮐﮫ اﻋﻼن ﺷده اﺗﻔﺎق
ﺑﯾﻔﺗد ؛ ﺧواه ﺑﮫ ﺻورﺗﯽ ھوﻟﻧﺎک آﻧﭼﮫ را ﮐﮫ در ﻋﻼﺋم ﻋﻠم ﻟدﻧﯽ ﻣﯾﺗوان
ﺳراغ داﺷت اﻋﻼن ﻣﯽ ﮐﻧﻧد ،ﻋﻠم ﻟدﻧﯽ ﻣدﻋﯽ وﺣﯽ ﺗﻘرﯾﺑﺎ ﺧداﺋﯽ ﮐﮫ
ﻗﺎدراﺳت ﻋداﻟت ﺑر ﻗرار ﮐﻧد ،ﻧﯾروی ﻗواﻧﯾن طﺑﯾﻌت ﯾﺎاﺟﺗﻣﺎﻋﯽ راﺑﺎ
ﺗﺑدﯾﻠﺷﺎن ﺑﮫ ﻗواﻧﯾن ﻓرزاﻧﮕﯽ وﺗﺟرﺑﯽ ،ﺑﮫ ﻣﺗوﻧﯽ ﻋﻘﻼﺋﯽ ودر ﺧور ﻋﻠم و
ﻓرزاﻧﮕﯽ دوﭼﻧدان ﮐﻧد .ﭘﯾش ﺑﯾﻧﯽ داﻧش ،ﯾﻌﻧﯽ ﻧﺷﺎن ﺑﺎرز ﭘﯾﺷﮕوﺋﯽ
ﭘدراﻧﮫ ،آﯾﻧده را ﺑﮫ ﮔذ ﺷﺗﮫ ﺑرﻣﯾﮕرداﻧد ؛ آﯾﻧده ﻧﮕری ﻓرزاﻧﮫ وار = ﻧﺗﯾﺟﮫً
ﭘﯾﺷﮕوﺋﯽ ﭘدراﻧﮫ ،اﯾن آﯾﻧده ھﻧوز ﻏﯾر واﻗﻌﯽ را ﺗﺟرﺑﮫ و اﻧطﺑﺎق ﻣطﻠق ﺑﺎ
ﻣﺣﯾط وﻻزم اﻻﺟرا ﻣﯾداﻧد.
آﺷﻔﺗﮕﯽ رواﻧﯽ ــ ﺟﺳﻣﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ ﻧﮭﺎدﯾﻧﮫ ﺷدن ﻗﺎﻧون در ﺑدن ﻣﻧﺗﮭﯽ ﻣﯾﺷود ،
اﺳﺎﺳﺎ ﺑواﺳطﮫٔ ﮐﺳﯽ ﮐﮫ ﺧﺷوﻧت ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ﻣﺷروع ) و ﻧﮫ ﻓﻘط ﻗدرت ﻣرﺑوط
ﺑﮫ ﺟﻧس ( در درون ﺧﺎﻧواده رادر اﻧﺣﺻﺎر ﺧوﯾش دارد ،اﻋﻣﺎل ﻣﯾﺷود .
ﮔﻔﺗﺎرھﺎی ﭘدراﻧﮫ اﺛری ﺟﺎدوﺋﯽ ﺑر ﻧﮭﺎد و ﭼﮕوﻧﮕﯽ ﺗﻌﯾﯾن ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺑﮫ ﻧﺣوی
ﺧﻼق دارﻧد ،زﯾرا ﻣﺳﺗﻘﯾﻣﺎ ﺑﺎ ﺑدن ﺳﺧن ﻣﯾﮕوﯾﻧد ،ﮐﮫ ﺑﮫ ﮔﻔﺗﮫٔ ﻓروﯾد ﺑدن
اﺳﺗﻌﺎرات را ﻣو ﺑﮫ ﻣو درﯾﺎﻓت ﻣﯾﮑﻧد ؛ واﮔر » ﻗرﯾﺣﮫ ھﺎ « ﻏﺎﻟﺑﺎ ﺑﮫ طرزی
ﻋﺟﯾب ﺑﺎ ﺟﺎﯾﮕﺎھﮭﺎی ﻋﻣﻼ ﻗﺎﺑل دﺳﺗرﺳﯽ ) ﺑر اﺳﺎس ﺟﻧس ،و ھﻣﭼﻧﯾن طﺑق
ﺳﺎل ﺗوﻟد و ﺑﺳﺎ ﻣﺗﻐﯾﯾرھﺎی دﯾﮕر ( اﻧطﺑﺎق داﺷﺗﮫ ﺑﺎﺷﻧد ،ﺑﯽ ﺷﮏ ﺑرای
ﺑﺳﯾﺎری ﺑﮫ اﯾن دﻟﯾل اﺳت ﮐﮫ ﺣﺗﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﮫ ﮔﻔﺗﺎرھﺎ وﻗﺿﺎوت ھﺎی ﭘدراﻧﮫ
از ﭼﯾزی ﺟز ﺧودﺳری درﻟذﺗﯽ ﺧوش ﭘﯾروی ﻧﻣﯽ ﮐﻧﻧد ،و ﻧﯾز در ﺳﺎﺧﺗن
وﭘرداﺧﺗﻧﺷﺎن ﻧﻘش ﺑزرﮔﯽ دارﻧد ،اﯾن ﮔﻔﺗﺎرھﺎ از آﻧﯽ اﺳت ﮐﮫ ﺧودش
ﻧﯾزﺑوﺳﯾﻠﮫ وﺑرای ﻣﻧﻌﯾﺎت ﺿرورت ﺳﺎﺧﺗﮫ وﭘرداﺧﺗﮫ ﺷده و ،ﻧﺗﯾﺟﺗﺎ ً اﺻل
واﻗﻌﯾت را ﺑرای اﺻل ﻟذت اﺧﺗﯾﺎرﻣﯽ ﮐﻧد.
ﭘذﯾرش ﺑﯽ ﻗﯾد وﺷرط ﻧظم اﺷﯾﺎء ،اﺑزار ﺑ ُّرﻧدٔه ﭘدراﻧﮫ ،در ﺑراﺑر درک
وﻓﮭم ﻣﺎدراﻧﮫ ﻗرارﻣﯾﮕﯾرد ؛ رأی ﭘدراﻧﮫ را ﺑﺎ اﻋﺗراض ﺑﮫ ﺿرورت و ﻗﺑول
ﻣﻣﮑن اﻟوﻗوع ﺑودن ﮐﮫ ھﻣﮫ ﺑر اﻋﺗﻘﺎدی ﺧﺎﻟص ﻣﺑﺗﻧﯽ اﻧد ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯾدھد ــ »
70
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
اﻣﺎ ﻣﯾﺗواﻧد ھوا ﺧوب ﺑﺎﺷد ،ﻣن ﻓﮑر ﮐﻧم ﮐﮫ ھوا ﺧوب ﺧواھد ﺑود « 23ــ و
ﺑﮫ ﻗﺎﻧون ھوس و ﻟذت ھﻣراه ﺑﺎ ﺗﺳﻠﯾﻣﯽ دو ﭼﻧدان و ﻣﺷروط ﺑﮫ ﻗﺎﻋدٔه واﻗﻌﯾﯾت
،ھﻣﭼون ﭘذﯾرﺷﯽ واﺿﺢ و روﺷن ﺗن ﻣﯾدھد » :ﺧﺎﻧم راﻣﺳﯽ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯾدھد
"ﺑﻠﮫ ،ﯾﻘﯾﻧﺎ ً ،اﮔر ھوا ﺧوب ﺑﺎﺷد " .ﺑﻌد اﺿﺎﻓﮫ ﻣﯾﮑﻧد " وﻟﯽ ﻣﯾﺑﺎﯾﺳﺗﯽ ﺻﺑﺢ
ﺧﯾﻠﯽ زود از ﺟﺎﺗﺎن ﭘﺎ ﺷوﯾد " « .ﻧﯾﺎزی ﻧﯾﺳت ﮐﮫ ﻧﺎم ﭘدر ﺑر زﺑﺎن آﯾد ﯾﺎ
ﺗوﺟﯾﮫ ﺷود :ﺑرای ﺷﺧص ﻓﮭﻣﯾده ) » ﻋﻘل داﺷﺗﮫ ﺑﺎش « » ،ﺑﻌد ھﺎ ﺧواھﯽ
ﻓﮭﻣﯾد « ( راھﯽ ﻧﯾﺳت ﺟز ﮐوﺗﺎه آﻣدن ،ﺑﯽ آﻧﮑﮫ درﺑراﺑر ﻧﯾروی ﻧﺎﮔزﯾری
اﻣور ﭼﯾزی ﮔﻔﺗﮫ ﺷود .ﮔﻔﺗﺎر ﭘدراﻧﮫ ھرﮔز ﺑﺧﺎطر دﻟواﭘﺳﯽ ﺳﻧﮕدﻻﻧﮫ اش
اﯾن ﭼﻧﯾن وﺣﺷﺗﻧﺎک ﻧﯾﺳت زﻣﺎﻧﯽ ﮐﮫ ﺑﺎ ﻣﻧطق ﭘﯾش ﺑﯾﻧﯽ ﭘﯾﺷﮕﯾراﻧﮫ ھﻣراه
اﺳت ،واز آﯾﻧده ﻣﺑﮭم ﺳﺧن ﮔﻔﺗﮫ ﻧﻣﯽ ﺷود ﻣﮕر ﺑﻣﻧظور دﻓﻊ ﺑﻼی آن ) »
ﺗو ﺳر اﻧﺟﺎم ﺑدی ﺧواھﯽ داﺷت « » ،ﺗوھﻣﮫٔ ﻣﺎرا ﺑﯽ ﺣﯾﺛﯾت ﺧواھﯽ ﮐرد«»،
ﺗو ھرﮔر دﯾﭘﻠم دﺑﯾرﺳﺗﺎﻧﯽ ات را ﻧﺧواھﯽ ﮔرﻓت « ،و ﻏﯾره ( در ﻧﺗﯾﺟﮫ اﺛﺑﺎت
ﮔﻔﺗﮫ ھﺎ ﺑﮫ دﻧﺑﺎل آﻧﭼﮫ ﮐﮫ ﭘﯾش آﻣده ،ﻓرﺻﺗﯽ اﺳت ﺑرای ﭘﯾروزی ﻣرﺑوط ﺑﮫ
ﮔذﺷﺗﮫ ) » اﯾن را ﺑﮫ ﺗو ﮔﻔﺗﮫ ﺑودم « ( ،و ﺟﺑران رﻧﺞ ﻧﺎﺷﯽ از اﻏﻔﺎل ﺑﮫ
دﻟﯾل از اﺷﺗﺑﺎه در ﻧﯾﺎﻣدن) » اﻣﯾدوار ﺑودم ﮐﮫ ﻣن را از اﺷﺗﺑﺎه در ﻣﯽ آوری
«(.
اﯾن واﻓﻊ ﺑﯾﻧﯽ ﺑرھم زﻧﻧدٔه ﺷﺎدی وﺷرﯾﮏ ﻧظم ﺟﮭﺎﻧﯽ ﻣوﺟب ﺗﻧﻔ ُر از
ﭘدر ﻣﯽ ﺷود ،ﻧﻔرﺗﯽ ﻧظﯾر طﻐﯾﺎن ﻧوﺟواﻧﺎن ،ﮐﻣﺗر ﻋﻠﯾﮫ ﺿرورﺗﯽ ﮐﮫ
ﮔﻔﺗﻣﺎن ﭘدراﻧﮫ ﻣدﻋﯽ آﺷﮑﺎر ﮐردن آﻧﺳت ،ﺗﺎ ﻋﻠﯾﮫ ﭘذﯾرش ﻗﮭری) واﻗﻊ ﺑﯾﻧﯽ
( ﭘدر ﻧﯾروﻣﻧد ﮐﮫ ﻧﺷﺎﻧﮕر ﺿﻌﻔش ﻧﯾز ھﺳت :ﺿﻌف ﺑﮫ دﻟﯾل ﺗن دادن ﺑﮫ
ﺷرﮐت ﺑدون ﻣﻘﺎوﻣت ؛ ﺿﻌف ﺑﮫ ﺧﺎطر ﻟطﻔﯽ ﮐﮫ ﻣوﺟب ﺟﻠب رﺿﺎﯾت و
ﭘوﭼﯽ ﻟذت ﺷدﯾد ﻧﺎﺷﯽ از رﻓﻊ ﺗوھم ﻣﯽ ﺷود ،ﯾﻌﻧﯽ ﺳﮭﯾم ﮐردن ﺳﺎﯾرﯾن در
رﻓﻊ ﺗوھﻣش ،در ﺗﺳﻠﯾم ﺷدﻧش ،و در ﺷﮑﺳﺗش » .اﮔر Jamesﺗﺑری ،ﺳﯾﺦ
آھﻧﯽ ﯾﺎ ﺳﻼﺣﯽ دم دﺳﺗش ﺑود ﮐﮫ ﺑﺎ آن ﺑﺷود ﺳﯾﻧﮫٔ ﭘدرش را ﺷﮑﺎﻓت ودر
ﺟﺎ اورا ﺑﺎ ﯾﮏ ﺿرﺑﮫ ﮐﺷت ،ﺑﮫ آن دﺳت ﻣﯽ آزﯾد .ﭼﻧﯾن ﺗﺎ ٔﺛراﺗﯽ در دل
ﻓرزﻧداﻧش اﯾﺟﺎد ﻣﯾﮑرد وﻗﺗﯽ ﮐﮫ ﺑﺎ ﺣﺿورش ﺟﻠو آﻧﺎن ،ﺑﺎھﯾﺑﺗﯽ ﻧﺎزک ﻣﺛل
ﮐﺎرد ﺑﺎرﯾﮏ ﻣﺎﻧﻧد ﯾﮏ ﺗﯾﻎ ،ﺑﺎ ﻟﺑﺧﻧدی ﺗﻣﺳﺧر آﻣﯾز ﻧﮫ ﺗﻧﮭﺎ ﻟذت رﻓﻊ ﺗوھم
از ﭘﺳرش را در او ﺑرﻣﯽ اﻧﮕﯾﺧت و زﻧش را ﮐﮫ از ھر ﻧظر ) از دﯾد ﺟﯾﻣز
( ده ھزار ﺑﺎر ﺑرﺗر از او ﺑود ﺑﮫ ﺳﺧره ﻣﯾﮕرﻓت ،ﺑﻠﮑﮫ ﭘوﭼﯽ ﻧﮭﺎن ﻧﺎﺷﯽ
از راﺳﺗﯽ ﻗﺿﺎوﺗش را ﻣﯽ ﻧﻣﺎﯾﺎﻧد . « 24طﻐﯾﺎن ھﺎی رﯾﺷﮫ ای طﻔوﻟﯾّت و
71
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﻧوﺟواﻧﯽ ﺷﺎﯾد ﮐﻣﺗر ﻣﺗوﺟﮫ وﻋﻠﯾﮫ ﭘدر اﻧد ﮐﮫ ﻋﻠﯾﮫ ﻣﺗﺎﺑﻌت ﻏرﯾزی از ﭘدر
ﻣطﯾﻊ ،و ﻧﯾز ﻋﻠﯾﮫ اوﻟﯾن ﺣرﮐت ﺑﻣﻧﺎﺳﺑت اطﺎﻋت از او و دﻻﯾﻠش .
در اﯾﻧﺟﺎ ،ﺑﮫ ﯾﻣن اﺑﮭﺎﻣﯽ ﮐﮫ اﺳﺗﻔﺎده از ﺳﺑﮏ ﻏﯾر ﻣﺳﺗﻘﯾم و آزاد را ﻣﻣﮑن
ﻣﯾﺳﺎزد ،ﺑﮫ ﮐم ﮐم از ﻧﻘطﮫ ﻧظر ﻓرزﻧدان روی ﭘدر ﺑﮫ ﻧﻘطﮫ ﻧظر ﭘدر روی
ﺧودش ﮔذر ﻣﯽ ﮐﻧﯾم .ﻧﻘطﮫ ﻧظری ﮐﮫ در واﻗﻊ ﺷﺧﺻﯽ ﻧﯾﺳت ،زﯾرا ﮐﮫ ﺑﮫ
ﻋﻧوان ﻧﻘطﮫ ﻧظر ﻣﺳﻠط و ﻣﺷروع ﭼﯾزی ﻧﯾﺳت ﺟز اﯾدهً ﻋﺎﻟﯽ در ﻣورد
ﺧوﯾﺷﺗن ،ﻣﺣق وﻣﮑﻠف اﺳت ﮐﮫ از ﺧوﯾش ﺷﺧﺻﯽ ﺑﺳﺎزد ﮐﮫ ﻣﯾﺧواھد در
وﺟود ﺧوﯾش ﺗﮑﻠﯾف ھﺳﺗﯽ را ﮐﮫ دﻧﯾﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺑﮫ او ﻣﺣول ﮐرده ﻋﻣﻠﯽ
ﮐﻧد ــ ﯾﻌﻧﯽ اﯾده آل ﻣرد وﭘدری ﮐﮫ ﻣﮑﻠف ﺑﮫ ﻧﻣﺎﯾش ﺧوﯾش اﺳت » :ھر
آﻧﭼﮫ ﻣﯾﮕﻔت ﺣﻘﯾﻘت ﺑود .ھﻣﯾﺷﮫ ﺣﻘﯾﻘت ﺑود .ﻗﺎدر ﻧﺑود ﮐﮫ ﺣﻘﯾﻘت را ﻧﮕوﯾد
؛ ﭼﯾزی را ھرﮔز ﺗﺣرﯾف ﻧﻣﯽ ﮐرد ،ﮐﻠﻣﮫٔ ﻧﺎﮔواری را ﺑﻣﻧظور ﺳﮭوﻟت ﻋﻣل
و رﺿﺎﯾت ﺧﺎطرﺧود ،وﻣﺧﺻوﺻﺎ ﻓرزﻧداﻧش ﮐﮫ ﺟزﺋﯽ از ﮔوﺷﺗش ﻣﺣﺳوب
ﻣﯾﺷدﻧد و درﻧﺗﯾﺟﮫ ﻣﯾداﻧﺳﺗﻧد ﮐﮫ زﻧدﮔﯽ ﺳﺧت اﺳت ،ﺗﻐﯾﯾر ﻧﻣﯽ داد ،ﮐﮫ
اﻣور در ﻣﻌرض ﺧطر ﻧﯾﻔﺗﻧد ﮐﮫ ﮔذار ﺑﮫ ﺳرزﻣﯾن اﻓﺳﺎﻧﮫ ای ،ﺟﺎﺋﯽ ﮐﮫ
اﻣﯾدھﺎی درﺧﺷﺎﻧﻣﺎن ﻧﺎﭘدﯾد ﻣﯾﺷوﻧد و ﻗﺎﯾﻘﮭﺎی ﺷﮑﻧﻧده ﻣﺎن درﺗﺎرﯾﮑﯽ ﻓرو
ﻣﯾروﻧد ) دراﯾﻧﺟﺎ آﻗﺎی راﻣﺳﯽ ﻣﯽ اﯾﺳﺗد و ﺑﺎ ﺗﻧﮓ ﮐردن ﭼﺷﻣﺎن ﮐوﭼﮏ
آﺑﯾش ﺑﮫ اﻗق ﺧﯾره ﻣﯾﺷود ( ﺑﮫ آزﻣﺎﯾﺷﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧد ﮐﮫ ﻣﺳﺗﻠزم ﺷﮭﺎﻣت ،ﺻداﻗت
و ﺑردﺑﺎری اﺳت . « 25
ﺳﻧﮕدﻟﯽ راﯾﮕﺎن آﻗﺎی راﻣﺳﯽ از ﯾن زاوﯾﮫ ﻧﺗﯾﺟﮫٔ ﮐﺷش ﺷدﯾد ﺧودﺧواھﺎﻧﮫ
ﻧﯾﺳت ﺑﻠﮑﮫ ﻟذﺗﯾﺳت ﮐﮫ از ﻋﻣل ﺗوھم زداﯾﯽ ﻣﯾﺑرد ؛ اﯾن ﺳﻧﮕدﻟﯽ ﻣﺻداق
راﺣت ﯾﮏ اﻧﺗﺧﺎب اﺳت ،اﻧﺗﺧﺎب راﺳﺗﯽ وﻧﯾز ﻋﺷق ﭘدراﻧﮫ ﮐﮫ ﺑدرﺳﺗﯽ
درک ﺷده ،وﺑﺎ ﮔرﯾز ازﺗﺳﻠﯾم ﺷدن ﺑﮫ ﺳﮭوﻟت ﮔﻧﮭﮑﺎر اﻏﻣﺎص زﻧﺎﻧﮫ ،و
از ﻣﻣﻠو ﮐوری ﻣﺎدراﻧﮫ ،ﺧود را ﺑﯾﺎن ﺿرورت دﻧﯾﺎﺋﯽ
ﺳﻧﮕدﻟﯽ ﻣﯾداﻧد .ﺑﯽ ﺷﮏ ﻣﻔﮭوم اﺳﺗﻌﺎری ﮐﺎرد وﺗﯾﻎ ﮐﮫ ﺗﻔﺳﯾر ﻋﺎﻣﯾﺎﻧﮫٔ
ﻓروﯾدی آﻧرا ﺷﺎﯾﻊ ﮐرده ،ھﻣﭼون ﮐﺎﺑﯾﻠﯽ ھﺎ ،ﻧﻘش ﻣرداﻧﮫ ــ ﮐﻠﻣﮫ واﺳﺗﻌﺎرٔه
ﺗﺋﺎﺗری ﺑرای ﯾﮏ ﺑﺎر اﯾﺟﺎب ﻣﯾﮑﻧد ــ را ﺑﻣﻔﮭوم ﺑرﯾدن ،ﺧﺷوﻧت ،ﮐﺷﺗﺎر
،ﯾﻌﻧﯽ در ﺳوی ﻧظم ﻓرھﻧﮕﯽ ﺑﻧﺎﺷده ﻋﻠﯾﮫ آﻣﻧﺧﺗﮕﯽ اوﻟﯾﮫ ﺑﺎ طﺑﯾﻌت ﻣﺎدراﻧﮫ
وﻋﻠﯾﮫ ﺗﺳﻠﯾم ﺑﮫ اھﻣﺎل و ﺑﯽ ﺗﻔﺎوﺗﯽ ،وﺗﻣﺎﯾﻼت و ﺗﺣرﯾﮑﺎت ﺑﺎ طﺑﯾﻌت زﻧﺎﻧﮫ
ﻗرار ﻣﯾدھد .ﭼﻧﯾن ﮔﻣﺎن ﻣﯾرود ﮐﮫ ﺟﻼد ﻧﯾز ﻗرﺑﺎﻧﯽ اﺳت و ﮐﻼم ﭘدراﻧﮫ ﺑﮫ
ﻟﺣﺎظ ﺗواﻧﯽ ﮐﮫ دارد ،ﻗﺎدر ﺑﮫ ﺗﺑدﯾل اﺣﺗﻣﺎل ﺑﮫ ﺗﻘدﯾر اﺳت .
72
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﻓن ﻣﺣو ﺷدﮔﯽ ﺗدرﯾﺟﯽ ﺗﺻوﯾری ﺑﺎ ﺗﺻوﯾر دﯾﮕر ،ﮐﮫ ﺑرای وﯾرژﯾﻧﯾﺎ
ﻣﺎﺟرای ﺟﻧﮕﯽ وآوازه ووﻟف ﮔراﻧﺑﮭﺎﺳت ،دراﯾﻧﺟﺎ ﻣﻌﺟزه ﻣﯾﮑﻧد .
اﯾﮑﮫ ﺑﺎﻋث آن ﻣﯾﺷود اﺳﺗﻌﺎره ﻣﺎﺟرای اﻧﺗﻠﮑﺗوﺋل) ادراﮐﯽ ( وﺳرﻣﺎﯾﮫٔ ﻧﻣﺎدﯾن
ﺷﮭرﺗﯽ اﺳت ﮐﮫ در ﭘﯽ دارد ،ھﻣﺎن ﻋرف)**( ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺑﺎزی اﺳت ﮐﮫ ﺗﺎ
ﺣدی ﺑﺎﻻﺗر از ﺧﺻﻠت ﻏﯾر واﻗﻌﯽ ،در ﻧﺗﯾﺟﮫ ﺑﺎ ﺣد اﻗل ھزﯾﻧﮫ ،ﻣوﺟب ﺑﺎز
ﺗوﻟﯾد ﻋرف آﮐﺎدﻣﯾﮏ ﻣرﺑوط ﺑﮫ ھﺳﺗﯽ ﻋﺎدی ،ﺑﺎ ھدﻓﮭﺎی ﺣﯾﺎﺗﯽ وھﻣت
ﮔﻣﺎری ھﺎی ﭘر ﺷور آن ﻣﯾﺷود ــ ﭼﯾزی ﮐﮫ ھﯾﺟﺎن ﻣﺑﺎﺣث آﻗﺎی راﻣﺳﯽ
وﺷﺎﮔرداﻧش را ﺑر ﻣﯽ اﻧﮕﯾزد :اﯾن ﻣﺎﺟرا ﻣوﺟب ﻣﯾﺷود ﮐﮫ ﮐﺎر ﺳﻠب
اﻧﮕﯾزه ﺟزﺋﯽ وﮐﻧﺗرل ﺷده ،ﮐﮫ ﺑرای ﻋﻣﻠﯽ ﺷدن رﻓﻊ ﺗوھم ) » ﻓراﺳت
ﻧداﺷت ؛ ھﯾﭼﮕوﻧﮫ ادﻋﺎﺋﯽ ﻧداﺷت ( « 28ﺿروری اﺳت ﺗﺳﮭﯾل ﺷود ،
ﺿﻣن ﺧﻔظ ﻋرف ﺑﻧﯾﺎدﯾن ،ھﻣت ﮔﻣﺎﺷﺗن ﺑرای ﺧود ﺑﺎزی ،اﻋﺗﻘﺎد ﺑﮫ اﯾﻧﮑﮫ
ﻋﻠﯾرﻏم ھﻣﮫ ﭼﯾزﺑﺟﺎﺳت ﺑﺎزی ﺗﺎ ﭘﺎﯾﺎن وﺑر اﺳﺎس ﻗواﻋد آن اﻧﺟﺎم ﺷود
) زﯾرا آﺧرﯾن ﺳرﺑﺎز ﯾﺎ ﺷﺧص ﺑﯽ درﺟﮫ ﻣﯾﺗواﻧد ھﻣﯾﺷﮫ ﻻاﻗل » اﯾﺳﺗﺎده
ﺑﻣﯾرد « ( .اﯾن ھﻣت ﮔﻣﺎری ﻋﻣﯾق ﮐﮫ ﻋﻣدﺗﺎ در ھﯾﺑت ورﻓﺗﺎر دﯾده ﻣﯽ
ﺷود ﺑﺎ ھﻧﺟﺎر ﺑدن ،وژﺳﺗﮭﺎی ﺑدﻧﯽ ﺗﮑﻣﯾل ﻣﯾﺷوﻧد وھﻣﮫ در ﺟﮭت راﺳﺗﯽ
ودرﺳﺗﯽ ،ﺑراﻓراﺷﺗﮕﯽ ﺑدن ﯾﺎ ﻋﻼﺋم ﻧﻣﺎدﯾن ،ھرﻣﮭﺎی ﺳﻧﮕﯽ ﯾﺎ ﻣﺟﺳﻣﮫ ﻗرار
ﻣﯾﮕﯾرﻧد .ﻋرف ﻣﺎدرزادی ﮐﮫ ﺳﺎزﻧدٔه ﻧرﯾﻧﮕﯽ ﺑﺷﻣﺎر ﻣﯾرود ،ﺑﯽ ﺷﮏ
زﯾرﺑﻧﺎی ﺗﺳﻠط ﺗﻣﺎﯾﻼت ﺷﮭواﻧﯽ اﺳت در ﺗﻣﺎم اﺷﮑﺎل و ﻋرﺻﮫ ھﺎی آن .29
ﺑﻧﺎ ﺑر اﯾن ﻋرف ،ﻣردان ) در ﺗﺿﺎد ﺑﺎ زﻧﺎن ( اﺟﺗﻣﺎﻋﺎ ﺳﺎﺧﺗﮫ و آﻣوﺧﺗﮫ ﺷده
اﻧد ،ﺑﻧﺣوی ﮐﮫ ﺑﮫ اﯾن ﺗن ﻣﯾد ھﻧد ﮐﮫ آﻧﮭﺎ را ﺑﭼﮫ ﺑﯾﻧﮕﺎرﻧد ،ﺑﺎ ﺗﻣﺎم ﺑﺎزی
ھﺎﺋﯽ ﮐﮫ اﺟﺗﻣﺎﻋﺎ ﺑراﯾﺷﺎن در ﻧظر ﮔرﻓﺗﮫ ﺷده و ﺑﮭﺗرﯾن ﺷﮑل آن ﺟﻧﮓ اﺳت؛
آﻗﺎی راﻣﺳﯽ در ﺣﺎﻟﯾﮑﮫ از رٔوﯾﺎﺋﯽ ﺧوش ﮐﮫ ﭘوﭼﯽ ﺑﭼﮕﺎﻧﮫٔ ازﺧودﻣﺎﯾﮫ ﮔذاﺷﺗن
ھﺎ ی ژرﻓش را آﺷﮑﺎر ﻣﯽ ﮐﻧد ،در ﺷﮕرف اﺳت ،ﻧﺎﮔﮭﺎن ﻣﯾﮕوﯾد ﮐﮫ اﯾن
ﺑﺎزﯾﮭﺎ ﮐﮫ وی ﻣﺎﻧﻧد ﺳﺎﯾر ﻣردان ﺳرﮔرم آﻧﮭﺎاﺳت ،ﺑﺎزﯾﮭﺎی ﺑﭼﮕﺎﻧﮫ اﻧد ،
وﮐﺳﯽ ﻣﺗوﺟﮫ واﻗﻌﯾﯾت آﻧﮭﺎ ﻧﯾﺳت ،زﯾراھﻣدﺳﺗﯽ ﺟﻣﻌﯽ دﻗﯾﻘﺎ ﺿرورت و
وﺿوح ﻣوردﻗﺑول ھﻣﮕﺎﻧﯽ ﺑﮫ آﻧﮭﺎ ﻣﯾﺑﺧﺷد .درﺑﯾن ﺑﺎزﯾﮭﺎ آﻧﮭﺎﯾﯽ ﮐﮫ اﺳﺎس
74
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
زﻧدﮔﯽ اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺑﺷﻣﺎر ﻣﯽ آﯾﻧدو ﺑﺎ اھﻣﯾّت ،ﺑﮫ ﻣردان ﻣﺗﻌﻠق اﻧد ،و ﺣﺎل
آﻧﮑﮫ زﻧﺎن ﺧودرا وﻗف ﺑﭼﮫ ھﺎ وﮐﺎرھﺎی ﺑﭼﮕﺎﻧﮫ ﻣﯾﮑﻧﻧد) " ﺑدون ﭘﺎﺳﺦ رد
وﺑﺎ ﺣﺎﻟت ﮐﺳﯽ ﮐﮫ ﮔﯾﺞ اﺳت وﮐور ،ﺧﺎﻧم راﻣﺳﯽ ﺳر ﺧم ﻣﯾﮑﻧد] [...ﭼﯾزی
ﺑرای ﮔﻔﺗن ﻧﯾﺳت (" 30؛ اﯾن ﺑﺎزﯾﮭﺎ ﺑرای ازﯾﺎد ﺑردن اﯾن ﻣطﻠب ﮐﮫ ﻣرد
ﻧﯾز ﺑﭼﮫ اﯾﺳت ﮐﮫ ﻧﻘش ﻣرد را ﺑﺎزی ﻣﯾﮑﻧد ،ﮐﻣﮏ ﻣﯽ ﮐﻧﻧد .ﺷﯾداﺋﯽ ژﻧﺗﯾﮏ
اﺻوﻻ اﻣﺗﯾﺎزی ﺧﺎص ﺑﺷﻣﺎر ﻣﯽ آﯾد :زﯾراﻣردان ﺑرای ﺷﻧﺎﺧﺗن ﺑﺎزﯾﮭﺎی ﺑﺎ
ھدف وﺷﮑل ﺳﻠطﮫ ﺗرﺑﯾت ﺷده اﻧد و ﺧﯾﻠﯽ زود ﺑﺧﺻوص ﺑوﺳﯾﻠﮫ آﯾﯾن ھﺎی
ﻧﮭﺎدی ﺑﮫ ﻋﻧوان ﺟﻧس ﻣﺳﻠط و درﻧﺗﯾﺟﮫ اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺑﺎ ھدف و ﺷﮑل ﺳﻠطﮫ
ﺗرﺑﯾت ﺷده اﻧد و ﺑرﺧوردار ازﺗﻣﺎﯾﻼت ﺷﮭواﻧﯽ ﻣﺳﻠط ﺷﻧﺎﺧﺗﮫ ﺷده اﻧد و
ﺑرای ﭘرداﺧﺗن ﺑﮫ ﺑﺎزﯾﮭﺎی ﺧﺎص ﺗﺳﻠّط ،دوﭼﻧدان ﺑرﺗراﻧد.
وﺳﮭم زﻧﺎن ،در ﻣورد ﺑﺎزﯾﮭﺎﺋﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ ذﻧﺑﺎل ﮐﺳب اﻣﺗﯾﺎزات ﺑﺎﯾد ﺑود ﻣﻧﻊ
ازﺑﺎزی ،وﺑﮫ ﻋﺑﺎرﺗﯽ ﮔول ﺑﺎزی ﻧﺧوردن اﺳت و در اﮐﺛر ﻣوارد ﺷرﮐت
ﻧﮑردن در ﺑﺎزی ،ﻣﺳﺗﻘﯾﻣﺎ ،ﺑﮫ ﻋﻧوان ﻧﻔراول .ﺣﺗﯽ ﻣﯾﺗواﻧﻧد آﻧرا دﻟﯾل
ﻏرور ﺑﯾﺟﺎ و ﭘوچ ﺑداﻧﻧد وﺗﺎزﻣﺎﻧﯾﮑﮫ ﻧﯾﺎﺑﺗﺎ ً در ﮔﯾر ﺑﺎزی ﻧﺷده اﻧد آﻧرا ﺑﺎ
اﻏﻣﺎﺿﯽ ﮐﮫ ﺻرف ﮐوﺷﺷﮭﺎی ﻣﺎ ٔﯾوﺳﺎﻧﮫٔ » ﻣرد ﺑﭼﮫ ﺻﻔت « ﺑﮫ ﻣﻧظور ﻣرد
ﮔﺷﺗن و ﯾﺎ ٔﺳﮭﺎی ﺑﭼﮕﺎﻧﮫ اش ﻣﯾﺷودﺑﻧﮕرﻧد ،و ﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب ﻧﺎﮐﺎﻣﯽ ھﺎﯾش را
ﻓرا ﻣﯽ ﻓﮑﻧﻧد .در ﻣورد ﺑﺎزﯾﮭﺎ ی ﺟدی ﺗر ﻣﯾﺗواﻧﻧد ﻧﻘطﮫ ﻧظر
ﺗﻣﺎﺷﺎﮔردوردﺳﺗﯽ ﮐﮫ از ﺳﺎﺣل طوﻓﺎن را ﻧظﺎره ﻣﯾﮑﻧد اﻧﺗﺧﺎب ﮐﻧﻧد ــ ﮐﮫ
در اﯾن ﺻورت ﭼﻧﯾن ﺑرداﺷت ﻣﯾﺷود ﮐﮫ زﻧﺎن ﺟﻠف اﻧد و ﺑﮫ ﻣﺳﺎﺋل ﺟدی ،
ﻣﺎﻧﻧد ﺳﯾﺎﺳت ،اھﻣﯾت ﻧﻣﯽ دھﻧد .اﯾن ﻓﺎﺻﻠﮫ ﻧﺗﯾﺟﮫٔ ﺳﻠطﮫ اﺳت ،اﻣﺎ زﻧﺎن
ﺗﻘرﯾﺑﺎ ﺑﮫ ﺧﺎطر ھﻣﺑﺳﺗﮕﯽ ﻋﺎطﻔﯽ ھﻣﯾﺷﮫ ﻣﺣﮑوم اﻧد ﺑﮫ ھﻣﮑﺎری ﺑﺎ ﺑﺎزﯾﮕر
) ﻣرد ( ﮐﮫ ﻣﺳﺗﻠزم ﻣﺷﺎرﮐﺗﯽ واﻗﻌﺎ ذھﻧﯽ و ﻋﺎطﻔﯽ در ﺑﺎزی ﻧﯾﺳت ،و اﻏﻠب
از زن اﻧﺗظﺎر ﻣﺣﻣﻠﯽ ﻧﺎﻣﺷروط وﻟﯽ ﮐم اطﻼع ازواﻗﻌﯾت ﺑﺎزی و ھدف ﺑﺎزی
ﻣﯾرود .31
ﭼﻧﯾن اﺳت ﮐﮫ ﺧﺎﻧم راﻣﺳﯽ ﻣوﻗﻌﯾت ﻋﺟﯾﺑﯽ راﮐﮫ در آن ﺷوھرش ﺑﺎ ﺻدای
ﺑﻠﻧد ﺷروع ﺑﮫ ﺑﺎزی ﻣﯾﮑﻧد ﻓورا ﻣﯾﻔﮭﻣد » ﺑﺎر ﺗﯾپ ﺳواره ﻧظﺎم ﺳﺑﮏ « .
ﺧﺎﻧم راﻣﺳﯽ رﻧﺞ ﻧﺎﺷﯽ از وﺿﻌﯾت ﺧﻧده داری را ﮐﮫ ﻣوﺟب ﺷﮕﻔﺗﯽ ﻣﯾﺷود
ﺳﺑﮑﺗر از رﻧﺟﯽ ﻣﯾداﻧد ﮐﮫ ﻣﻧﺷﺎء رﻓﺗﺎر ﻋﺟﯾب ﺷوھرش ﺷده .رﻓﺗﺎرش ﻧﺷﺎن
ﺧواھد داد وﻗﺗﯽ ﻣرد ﺟراﺣت دﯾده و اﯾن ﭼﻧﯾن ﺑﮫ واﻗﻌﯾت طﻔﻠﯽ ﺑزرگ ﺗﻧزل
ﯾﺎﻓﺗﮫ ،ﭘدری ﺳﺧﺗﮕﯾر ﮐﮫ ﺑﮫ اﻣﯾﺎل)ﺟﺑران ﮐﻧﻧده اش ( ﭘﺷت ﭘﺎ زده ﺗﺎ »
ﭘﺳرش را ﻣﺎ ٔﯾوس ﮐﻧد وزﻧش راﺑﮫ ﺳﺧره ﮔﯾرد ، « 32ﺑرای رﻧﺞ ﻧﺎﺷﯽ از
75
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﺗوھم و ﯾﺎ ٔس ،ﭘﺎداﺷش را طﻠب ﺧواھد ﮐرد » :ﺧﺎﻧم راﻣﺳﯽ ﺳر ﺟﯾﻣز را
ﻧوازش ﻣﯾﮑﻧد؛ واﺣﺳﺎﺳﺎﺗﯽ راﮐﮫ درﻣورد ﺷوھرداﺷﺗﮫ ﺑﮫ ﭘﺳرش ﻣﻧﺗﻘل
ﻣﯾﮑﻧد . «33در ﯾﮑﯽ ازﺣﺎﻻت اﻧﻘﺑﺎﺿﯽ ﮐﮫ ﻣﻧطق ﻋﻣﻠش اﯾﺟﺎب ﻣﯾﮑﻧد ،
ﺧﺎﻧم راﻣﺳﯽ در ھﯾﺑت ﺣﻣﺎﯾت رﺋوﻓﺎﻧﮫ ای ﮐﮫ ﺗﻣﺎم وﺟود اﺟﺗﻣﺎﻋﯾش آن را
ﻓراھم ﻣﯾﮑﻧد ،34ﻣردﮐﯽ را ﻣﯾﯾﺎﺑد ﮐﮫ ﺑﮫ ﺗﺎزﮔﯽ ﺣس ﻧﻔﯽ واﻗﻌﯾت ﺗﺣﻣل
ﻧﺎﭘذﯾر و ﺑزرﮔﺳﺎﻟﯽ را ﮐﺷف ﻣﯾﮑﻧد ،و ﻣﯽ ﭘذﯾرد ﮐﮫ واﻗﻌﯾت ﮐﺎﻣل آﺷﻔﺗﮕﯽ
ﺑﺎ ظﺎھری ﻣﻔرط و ﺣﺎﮐﯽ از » ﻣﺻﯾﺑﺗش « را آﺷﮑﺎر ﮐﻧد .آﻗﺎی راﻣﺳﯽ
ﺑﺎ ﺑﯾﺎﻧﯽ روﺷن ﻗﺿﺎوﺗش را در ﻣورد ﮔردش در ﻓﺎﻧوس درﯾﺎﺋﯽ ﺑﯾﺎن ﻣﯽ ﮐﻧد
و از ﺧﺎﻧم راﻣﺳﯽ ﺑﮫ ﺧﺎطر ﺧﺷوﻧﺗﯽ ﮐﮫ ﻣوﺟب آزارش ﺷده ﭘوزش ﻣﯽ
ﺧواھد )" ﺑدور از ﮐﻣروﺋﯽ ،ﭘﺎھﺎی ﻟﺧت ﭘﺳرش را " آزار ﻣﯾدھد ؛ "
ﺑﺎﻓروﺗﻧﯽ " ﭘﯾﺷﻧﮭﺎد ﻣﯽ ﮐﻧد ﮐﮫ ﺑرود و ﻧظر ﻧﮕﮭﺑﺎﻧﺎن ﺳﺎﺣل را ﺟوﯾﺎ ﺷود(
،و ﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب ﺑﮫ وﺿوح ﻧﺷﺎن ﻣﯾدھد ﮐﮫ اﯾن ﺑدرﻓﺗﺎری ﻧﺷﺎﻧﯽ اﺳت از
راﺑطﮫٔ ﻣﯾﺎن ﺻﺣﻧﮫٔ ﻣﺿﺣﮏ و ﺑﺎزی ﻋرف و ﻧوﻣﯾدی . 35ﺧﺎﻧم راﻣﺳﯽ
اﮔر ھم ﺑﺎ ﻣﮭﺎرت روﺷن ﺑﯾﻧﯽ اش را ﭘﻧﮭﺎن ﻣﯾﮑﻧد ﺗﺎ ﺑدون ﺷﮏ ﺷﺎﯾﺳﺗﮕﯽ
ﺷوھرش را ﺣﻔظ ﮐﻧد ،وﻟﯽ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﯾداﻧد ﮐﮫ ﻣﻧﺷﺎء ﻗﺿﺎوت ﺑﯾﺎن ﺷده ﺷﺧص
رﻗت اﻧﮕﯾزی اﺳت ﮐﮫ ﻗرﺑﺎﻧﯽ ﻗﺿﺎوﺗﮭﺎی ﺳﺧت دﻻﻧﮫ واﻗﻌﯾت ﺑوده و ﻧﯾﺎزﻣﻧد
ﺗرﺣم اﺳت ؛ ﺑﻌد ھﺎ ﻣﯽ ﻓﮭﻣﯾم ﮐﮫ ﻧﻘطﮫ ﺣﺳﺎﺳﯽ را ﮐﮫ ھر ﻟﺣظﮫ ﻣﯾﺗواﻧﺳﺗﮫ
ﻣوﺟب آزار ﺷوھرش ﺷود ﺑﮫ ﺧوﺑﯽ ﻣﯽ ﺷﻧﺎﺧﺗﮫ » :ﮐﺳﯽ ﻣﯾﭘرﺳد " آه ! اﻣﺎ
ﻓﮑر ﻣﯽ ﮐﻧﯾد اﯾن ﺗﺎ ﮐﯽ ﻣﯾﺗواﻧد اداﻣﮫ ﯾﺎﺑد ؟ " .ﻣﺛل اﯾﻧﮑﮫ در ﺣﺎﻟﺗﯽ ﻟرزان
از طرﯾق آﻧﺗن ھﺎﺋﯽ ﮐﮫ دارد ﺟﻣﻼﺗﯽ ﺑر او ﺗﺣﻣﯾل ﺷود .اﯾن ﯾﮑﯽ از آن
ﺟﻣﻠﮫ ﺑود .ازﺟﺎﻧب ﺷوھرش اﺣﺳﺎس ﺧطر ﮐرد .ﺗﻘرﯾﺑﺎ ﻗطﻌﯽ اﺳت ﮐﮫ اﯾن
ﭼﻧﯾن ﺳؤاﻟﯽ ﺑﮫ ادﻋﺎھﺎﺋﯽ ﻣﻧﺗﮭﯽ ﻣﯾﺷود ﮐﮫ او را ﺑﮫ اﯾن ﻓﮑر ﻣﯽ اﻧدازد ﮐﮫ
ﻣوﻗﻌﯾت ﺷﻐﻠﯾش از دﺳت ﻣﯾرود .از ﺧود ﻣﯾﭘرﺳد ﺗﺎ ﮐﯽ ﺧواﻧدن آن اداﻣﮫ
دارد ؟ . «36وﻟﯽ ﺷﺎﯾد ﺧﺎﻧم راﻣﺳﯽ ﺗﺳﻠﯾم آﺧرﯾن اﺳﺗراﺗژی ﺑﺷود ،
اﺳﺗراﺗژی ﻣردی ﺑد ﺑﺧت ﮐﮫ ﮐودک وار ﻣطﻣﺋن اﺳت اﻣﮑﺎﻧﺎت وآﻣﺎدﮔﯽ ھﺎی
رﺣﻣت ﻣﺎدراﻧﮫ را ﮐﮫ اﺳﺎﺳﺎ ﺑﮫ زﻧﺎن ﺗﻌﻠق دارد ﺑﯾدار ﮐرده اﺳت. .37
در اﯾﻧﺟﺎ ﻣﯾﺑﺎﯾﺳت از ﮔﻔﺗﮕوی ﻓوق اﻟﻌﺎدهً ﺧﺎﻧم راﻣﺳﯽ ﺑﺎ ﮐﻠﻣﺎت زﯾر ﻟﻔﺎﻓﮫ
ﯾﺎد ﮐرد ،ﮐﮫ در ﺧﻼل آن ﺑﺎ ﺷوھرش ﺑﺎ ﻣدارا رﻓﺗﺎر ﻣﯾﮑﻧد ؛ و داو ظﺎھری
ﺻﺣﻧﮫٔ زﻧدﮔﯽ را ﻣﯽ ﭘذﯾرد ﺑﮫ ﺟﺎی اﯾﻧﮑﮫ ﻣﺛﻼ ﻋدم ﺗﻧﺎﺳب ﻣﯾﺎن ﺧﺷم آﻗﺎی
76
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﺧﺎﻧم راﻣﺳﯽ در ﺷراﯾط زﻧﺎﻧﮫ اش ﻣدﯾون ﺗﯾز ھوﺷﯽ ﻓوق اﻟﻌﺎده اش اﺳت
،ﻣﺛﻼ وﻗﺗﯽ ﯾﮑﯽ از ﮔﻔﺗﮕو ھﺎی ﻣﻌﻣول ﺑﯾن ﻣردان را از زﺑﺎن ﺷوھرش
ﻣﯾﺷﻧود ﮐﮫ روی ﻣوﺿوﻋﺎﺗﯽ ﻣﮭﻣل وﺟدی ﻧظﯾر ﮐﻌب ﯾﺎ ﺟذر ،وﻟﺗر و
ﺧﺎﻧم اﺳﺗﺎﯾل ،ﺧوی ﻧﺎﭘﻠﺋون ﯾﺎ ﻧظﺎم ﻣﺎﻟﮑﯾت روﺳﺗﺎﺋﯽ در ﻓراﻧﺳﮫ دورﻣﯾزﻧد ،
اﯾن ﻓراﺳت ﺑﮫ وی اﺟﺎزه ﻣﯾدھد ﺗﺎ » ﭘرده از روی ھر ﯾﮏ ازﯾن ﻣوﺟودات
را ﺑردارد .« 39ﺧﺎﻧم راﻣﺳﯽ ﮐﮫ ﺑﺎ ﺑﺎزﯾﮭﺎی ﻣرداﻧﮫ و ھﯾﺟﺎن وﺳوﺳﮫ ﮔوﻧﮫٔ
ﺧود و ﮐﺷش ھﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﻧﺎﺷﯽ از آﻧﮭﺎ ﺑﯾﮕﺎﻧﮫ اﺳت ،طﺑﯾﻌﺗﺎ ً ﻣﯽ ﺑﯾﻧد ﮐﮫ
ﻣوﺿﻊ ﮔﯾرﯾﮭﺎی ظﺎھرا ﺧﺎﻟص وﭘرﺷور ﺑر ﻟﮫ ﯾﺎ ﻋﻠﯾﮫ واﻟﺗر اﺳﮑﺎت
)(Walter Scottﻏﺎﻟﺑﺎ ھﯾﭻ اﻧﮕﯾزه ای ﻧدارﻧد ﺟز ﺗﻣﺎﯾل ﺑﮫ » ﻣطرح ﮐردن
ﺧود « ) ﺑﺎز ﯾﮑﯽ از اﯾن ﺣرﮐﺎت اﺳﺎﺳﯽ ﺑدن ،ﺷﺑﯾﮫ ﺑﮫ » ﻣﻘﺎﺑﻠﮫ ﮐردن« ﻧزد
77
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
در واﻗﻊ زﻧﺎن اﮔر ﻧﮫ در ﻣورد ﺑﺎزﯾﮭﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ،ﺑل درﺑراﺑر ﻣرداﻧﯽ ﮐﮫ
اﯾن ﺑﺎزﯾﮭﺎ را ﻣﯽ ﮐﻧﻧد وﻧﯾز ﺑرای اﺑراز ﺳرﺧوردﮔﯽ ازاﯾن ﻧوع دﻟﺳوزی
ﮐم و ﺑﯾش دﻟﺟوﯾﺎﻧﮫ درﻋرف ﻣرداﻧﮫ ،ﺑﮫ ﻧدرت ﻧﺳﺑﺗﺎ آزادﻧد .ﺗﻣﺎم آﻣوزﺷﯽ
را ﮐﮫ ﮔذراﻧده اﻧد ﺑر ﻋﮑس آﻧﺎن را ﺑرای ورود ﺑﮫ ﺑﺎزی ﺑﺎ ﻧﯾﺎﺑت آﻣﺎده ﻣﯾﮑﻧد
،ﯾﻌﻧﯽ اﯾﻧﮑﮫ در ﻣوﻗﻌﯾﺗﯽ در آن واﺣد ﺧﺎرج از ﺑﺎزی و ﺗﺎﺑﻌﯾت ﻗرار دارﻧد
،وﻣﺎﻧﻧد ﺧﺎﻧم راﻣﺳﯽ ﺑﮫ دﻏدﻏﮫٔ ﻣرد ﻧوﻋﯽ ﺗوﺟﮫ دﻟﺟوﯾﺎﻧﮫ و درک اﻣﯾدوار
ﮐﻧﻧده ﮐﮫ ﺑرای ﻣرد ﻣوﺟد اﺣﺳﺎس ﻋﻣﯾق اﻣﻧﯾت اﻧد دارﻧد . 41ﺑﺎ وﺟود اﯾﻧﮑﮫ
از ﺑﺎزی ﻗدرت ﺣذف اﻧد ،آﻣﺎده ﺷده اﻧد ﺗﺎ ﺑﮫ واﺳطﮫٔ ﻣردان ،ﺧواه ﺷوھر
ﯾﺎ ﭘﺳرﺷﺎن در ﺑﺎزی ﺷرﮐت ﮐﻧﻧد [...] » :در ﺣﺎﻟﯾﮑﮫ ﭘﺳر ﻗﯾﭼﯽ را ﻣﺎھراﻧﮫ
ﺑﮫ دور ﯾﺧﭼﺎل ھداﯾت ﻣﯽ ﮐرد ،ﻣﺎدرش ﺑﮫ او ﻧﮕﺎه ﻣﯾﮑرد و ﺗﺻور ﻣﯽ
ﮐرد ﮐﮫ او ،ﺑﺎ ﻟﺑﺎس ﻗرﻣز وﺳﻔﯾد ،ﺑر ﮐرﺳﯽ ﻗﺿﺎوت ﻧﺷﺳﺗﮫ ،و ﯾﺎ ﭼﻧدﯾن
ﺑﻧﮕﺎه ﺑزرگ را در ﻣوﻗﻌﯾﺗﯽ دﺷوار ﺑرای دوﻟت دارد اداره ﻣﯾﮑﻧد . « 42
ﻓﺻل ﺳوم
ﺗداوم ھﺎ وﺗﻐﯾﯾر
در واﻗﻊ روﺷن اﺳت ﮐﮫ در ﺗﺎرﯾﺦ ،ﺟﺎوﯾدان ،ﻧﺗﯾﺟﮫٔ ﮐﺎر ﺗﺎرﯾﺧﯽ ﺟﺎوداﻧﮫ
ﺳﺎزی اﺳت .اﯾن ﺑدﯾن ﻣﻌﻧﯽ اﺳت ﮐﮫ ﺑرای ﻓرارﮐﺎﻣل از ﻣﻔﮭوم ﺗﻘدم ذات
)اﺳﺎﻧﺳﯾﺎﻟﯾزم ،ﻧظر ﻓﻠﺳﻔﯽ اﻓﻼطون وارﺳطو*.م ( .ﻧﻣﯾﺷود اﺳﺗﻣرارات وﺛﺎﺑت
ھﺎ را ﮐﮫ ﺟزء اﺟﺗﻧﺎب ﻧﺎﭘذﯾر واﻗﻌﯾت ﺗﺎرﯾﺧﯽ اﻧد ﻧﻔﯽ ﮐرد 2؛ ﻣﯾﺑﺎﯾﺳت
ﺗﺎرﯾﺦ ﮐﺎرﺗﺎرﯾﺧﯽ ﺗﺎرﯾﺦ زداﯾﯽ و ﯾﺎ ﺗﺎرﯾﺦ )ﺑﺎز( آﻓرﯾﻧﯽ ﻣﻣﺗد ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی
ﻋﯾﻧﯽ وذھﻧﯽ ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ را ﮐﮫ ھﻣﯾﺷﮫ ،از زﻣﺎن ﭘﯾداﯾش ﻣرد وزن ،در
ﺧﻼل اﯾن ﺳﻠطﮫ ﻧظم ﻣرداﻧﮫ ازدﯾرھﻧﮕﺎم اﻧﺟﺎم ﮔرﻓﺗﮫ و ﺑﺎز ﺗوﻟﯾد ﺷده ،دوﺑﺎره
ﺳﺎزی ﮐرد .ﺑﮫ دﯾﮕر ﺳﺧن ،اﯾن » ﺗﺎرﯾﺦ زﻧﺎن « ،ﮐﮫ ﻏﻠﯾرﻏم ﺗﻣﺎﯾﻠش،
80
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﺑﺧش ﺑزرﮔﯽ از اﺳﺗﻣرار و ﺗداوم را ﺑرﻣﻼء ﻣﮑﻧد ،اﮔر ﺑﺧواھد ﻣٔوﺛر ﺑﺎﺷد ،
ﺑﺎﯾد ﺑرای ﺗﺎرﯾﺦ ﮐﻧﺷﮕران وﻧﮭﺎدھﺎﺋﯽ ﮐﮫ ھﻣﯾﺷﮫ ﺑرای ادارٔه اﯾن اﺳﺗﻣرارات
ﯾﻌﻧﯽ ﮐﻠﯾﺳﺎ ،دوﻟت ،ﻣدرﺳﮫ وﻏﯾرآن ،ھﻣﮑﺎری ﻣﯾﮑﻧﻧد ،اوﻟﯾن ﺟﺎ را در
ﻧظر ﺑﮕﯾرد .اﯾن ﻧﮭﺎدھﺎ و ﻧﻣﺎدھﺎ در دوران ﻣﺧﺗﻠف ﻣﯾﺗواﻧﻧد از ﻧظر وزن
و ﻧﻘش ﺷﺎن ﻣﺗﻔﺎوت ﺑﺎﺷﻧد .
اﯾن ﺗﺎرﯾﺦ ﻧﻣﯽ ﺗواﻧد ﺑﮫ ﺛﺑت ﻣﺛﻼ طرد زﻧﺎن ﺑرون از اﯾن وآن ﺷﻐل ورﺳﺗﮫ
و رﺷﺗﮫ ﺑﺳﻧده ﮐﻧد ؛ ﺑﻠﮑﮫ ﺑﺎﯾد ﻧﯾز ﺑﺎزﺗوﻟﯾد و ﺳﻠﺳﻠﮫ ﻣراﺗب ) ﺷﻐﻠﯽ ،رﺷﺗﮫ
ای و ﻏﯾر آن ( و اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺳﻠﺳﻠﮫ ﻣراﺗب ﺗﺳﮭﯾل ﺷده ﺑوﺳﯾﻠﮫ اﯾﻧﺎن
ﮐﮫ ﻣوﺟب ﻣﯾﺷوﻧد زﻧﺎن ﺑﮫ طرد ﺧود ﻣدد ﺑرﺳﺎﻧﻧد را در ﻧظرد اﺷﺗﮫ ﺑﺎﺷد 3.
ﭘژوھش ﺗﺎرﯾﺧﯽ ﻧﻣﯾﺗواﻧد ﺑﮫ ﺗوﺻﯾف ﺗﻐﯾﯾر ﺷراﯾط زﻧﺎن در طول زﻣﺎن ،
وﯾﺎ ھم راﺑطﮫٔ ﺑﯾن اﻧواع در دوراﻧﮭﺎی ﻣﺧﺗﻠف ﻣﺣدود ﺷود ،و ﺑﺎﯾد ﺑرای ھر
دوره ای ،وﺿﻊ ﺳﯾﺳﺗم ﻧﻣﺎدھﺎ و ﻧﮭﺎدھﺎ ﯾﯽ ﭼون ﺧﺎﻧواده ،ﮐﻠﯾﺳﺎ ،دوﻟت ،
ﻣدرﺳﮫ و ﻏﯾر آن را ﮐﮫ ﺑﺎ ﺗوﺟﮫ ﺑﮫ اھﻣﯾّت واﻣﮑﺎﻧﺎت ﮔوﻧﺎﮔون در زﻣﺎﻧﮭﺎی
ﻣﺗﻔﺎوت ،در ﺑﯾرون ﮐﺷﯾدن ﮐم وﺑﯾش ﮐﺎﻣل رواﺑط ﺳﻠطﮫ ﻣرداﻧﮫ از ﺗﺎرﯾﺦ
ﮐﻣﮏ ﮐرده اﻧد ،ﺗدوﯾن ﮐﻧد .ﺑﻧﺎ ﺑر اﯾن ﻣوﺿوع واﻗﻌﯽ ﺗﺎرﯾﺦ رواﺑط ﺑﯾن
ﺟﻧس زن وﻣرد ﺗﺎرﯾﺦ آﻣﯾزﺷﮭﺎی ﭘﺷت ﺳر ھم ) ﮔوﻧﺎﮔون در ﻗرون وﺳطﯽ
و ﻗرن ، 18در دورٔه ﻣﺎرﺷﺎل ﭘﺗن در اواﯾل دھﮫً 40ودر زﻣﺎن دوﮔل ﺑﻌد
از ( 1945و ﺳﺎزوﮐﺎرھﺎی ﺳﺎﺧﺗﺎری ) ﻣﺎﻧﻧد ﺳﺎز وﮐﺎرھﺎﺋﯽ ﮐﮫ ﺑﺎز ﺗوﻟﯾد
ﺗﻘﺳﯾم ﮐﺎر ﺑراﺳﺎس ﺟﻧس را ﻋﮭده دار اﻧد ( و اﺳﺗراﺗژی ھﺎﺋﯽ اﺳت ﮐﮫ ﺑﮫ
وﺳﯾﻠﮫٔ ﻧﮭﺎدھﺎ و ﻧﻣﺎﯾﻧدﮔﺎن ﺧﺎﺻﯽ در طول ﺗﺎرﯾﺦ ،ﮔﺎھﯽ ﺑﮫ ﺑﮭﺎی ﺗﻐﯾﯾرات
واﻗﻌﯽ ﯾﺎ ھم ظﺎھری ،ﺳﺎﺧﺗﺎر رواﺑط ﺳﻠطﮫ ﺑﯾن ﺟﻧﺳﮭﺎ را ﺟﺎوداﻧﯽ ﮐرده
اﻧد :ﻣﺗﺎﺑﻌت زن ﺑﮫ اﺷﮑﺎل ﮔوﻧﺎﮔون ﺑﯾﺎن ﻣﯾﺷود ،در ﺟواﻣﻊ ﺻﻧﻌﺗﯽ ﻧﺷده
در ﻧوع اﺷﺗﻐﺎﻟش ،و ﯾﺎ ﺑر ﻋﮑس در طردش از ﮐﺎر ﺑﻌد از اﻧﻘﻼب ﺻﻧﻌﺗﯽ
،ﺑﺎ ﺟداﺋﯽ ﻣﯾﺎن ﮐﺎر و ﺧﺎﻧﮫ ،زوال وزن اﻗﺗﺻﺎدی زﻧﺎن ﺑورژوازی ،ﮐﮫ
ازﯾن ﭘس ﺑﺎ ﺗﺻﻧّﻊ در ﻋﻔت وﯾﮑﺗورﯾﺎﺋﯽ وﻗت ﺧود را ﺻرف آﺋﯾن ﻋﻔﺎف
،ھﻧرھﺎی ﺧﺎﻧﮕﯽ ،آﺑرﻧﮓ وﭘﯾﺎﻧو ،و ﻻ اﻗل در ﮐﺷورھﺎی ﮐﺎﺗوﻟﯾﮏ ﺑﮫ
اﻋﻣﺎل ﻣذھﺑﯽ ﻣﻧﺣﺻرا زﻧﺎﻧﮫ ﻣﯾﮑﻧﻧد . 4
ﺧﻼﺻﮫ ،ﺿﻣن ﺷﻧﺎﺳﺎﻧدن ﻣﺗﻐﯾرھﺎی ورای ﺗﺎرﯾﺧﯽ راﺑطﮫ ﺑﯾن " اﻧواع
" ،ﺗﺎرﯾﺦ ﻧﺎﮔزﯾر اﺳت ﮐﺎرﺗﺎرﯾﺧﯽ ﺗﺎرﯾﺦ زداﺋﯽ ﮐﮫ ﭘﯾوﺳﺗﮫ اﯾن اﻧواع راﺗوﻟﯾد
81
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
و ﺑﺎز ﻧوﻟﯾد ﮐرده ﺑﮫ ﻋﻧوان ﻣوﺿوع ﺑرﮔزﯾﻧد ،ﯾﻌﻧﯽ ﮐﺎر ﻣﺳﺗﻣر ﺗﻔﮑﯾﮏ
ﮐﮫ طﺑق آن زﻧﺎن و ﻣردان ﭘﯾوﺳﺗﮫ ﺗﺳﻠﯾم اﻧد و ﺑﯾش از ﭘﯾش ﺑﮫ ﻣرد ﮔروی
و زن ﮔروی ،ﺑﮫ ﻋﻧوان وﺟﮫ ﺗﻣﺎﯾزﺷﺎن ،ﻣﻧﺗﮭﯽ ﻣﯾﺷود .ﺑﺎﯾﺳﺗﯽ ﮐﮫ ﺗﺎرﯾﺦ
ﻣﺧﺻوﺻﺎ ﺑﮫ ﺗﺷرﯾﺢ وﺗﺣﻠﯾل دوﺑﺎره ﺳﺎزی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺑﭘردازد ﮐﮫ ھﻣﯾﺷﮫ از
اﺻول دﯾدﮔﺎه و ﺗﻘﺳﯾم ﺑﮫ ﻋﻧوان ﻣوﻟدھﺎی " اﻧواع " و ﺑطور ﮐﻠﯽ اﻧواع ﻣﺧﺗﻠف
اﻋﻣﺎل ﺟﻧﺳﯽ ﺷروع ﺷده ) ﺑوﯾژه ﺗﻣﺎﯾل ﺑﮫ دﮔر ﺟﻧس و ھﻣﺟﻧس ( ،ﺗﻣﺎﯾل
دﮔرﺟﻧﺳﯽ ﮐﮫ اﺟﺗﻣﺎﻋﺎ ً ﺳﺎﺧﺗﮫ ﺷده و اﺟﺗﻣﺎﻋﺎ ً ﺑﮫ ﻣﻧزﻟﮫٔ ﻣﻌﯾﺎرﻋﺎم ﮐل ﻋﻣل
ﺟﻧﺳﯽ " طﺑق ﻗﺎﻋده " ﯾﻌﻧﯽ ﺑر ﮔرﻓﺗﮫ از"رﺳواﺋﯽ"" ،ﺧﻼف طﺑﯾﻌت " ﺑﻧﺎﺷده
. 5ﻓﮭم درﺳت ﺗﻐﯾﯾرات و ﺷراﯾط زﻧﺎن ورواﺑط ﺑﯾن ﺟﻧﺳﮭﺎ را ﻧﻣﯽ ﺷود
اﻧﺗظﺎر داﺷت ،ﻣﮕر ﺑﺎ ﺗﺣﻠﯾل ﺗﻐﯾر ات در ﻣﮑﺎﻧﯾزم ھﺎ وﻧﮭﺎدھﺎی ﻣﺳﺑب
ﺟﺎوداﻧﮫ ﺷدن ﻧظم اﻧواع .
ﮐﺎر ﺑﺎزﺗوﻟﯾد ﺗﺎ ﭼﻧدی ﭘﯾش ﺑﮫ ﻋﮭدٔه ﺳﮫ ﻧﮭﺎذ اﺻﻠﯽ ،ﺧﺎﻧواده ،ﮐﻠﯾﺳﺎ و
ﻣدرﺳﮫ ﺑوده ﮐﮫ ﺑﺎ ھﻣﺎھﻧﮕﯽ ﻋﯾﻧﯽ ﻣﺷﺗرﮐﺎ ً روی ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی ﻧﺎﺧودآﮔﺎه اﺛر
ﻣﯽ ﮔذاﺷﺗﮫ اﻧد .در ﺑﺎزﺗوﻟﯾد ﺳﻠطﮫ ودﯾدﮔﺎه ﻣرداﻧﮫ ،ﺑﯽ ﺗردﯾد ﻧﻘش اﺻﻠﯽ از
آن ﺧﺎﻧواده اﺳت 6؛ ﺗﺟرﺑﮫٔ زودرس ﺗﻔﺳﯾم ﮐﺎر ﺑر اﺳﺎس ﺟﻧﺳﯾت و ﻧﻣﺎدﯾن
ﻣﺷروع اﯾن ﺗﻘﺳﯾم ﮐﮫ ﻗﺎﻧون آن را ﺗﺿﻣﯾن ﻣﯽ ﮐﻧد و ﺑر زﺑﺎﻧﮭﺎ ﺟﺎری اﺳت
،از آن ﺧﺎﻧواده اﺳت .ﮐﻠﯾﺳﺎ ﺑﺎ ﻣردی روﺣﺎﻧﯽ ،ﻋﻣﯾﻘﺎ ﺿد زن ،ﺳرﯾﻊ
اﻟﻌﻣل در ﻣﺣﮑوم ﮐردن ﻗﺻور زﻧﺎن در ﺧﺻوص آراﯾش و ﻣﺧﺻوﺻﺎ ﻟﺑﺎس
،ﺑﻌﻧوان ﺑﺎزﺗوﻟﯾدﮐﻧﻧده ای ﻓرﯾﻔﺗﮫٔ دﯾد ﺑدﺑﯾﻧﺎﻧﮫ از زﻧﺎن و وزﻧﺎﻧﮕﯽ ،7ﺑطور
ﺿﻣﻧﯽ اﺧﻼق ﺧﺎﻧوادﮔﯽ ﮐﺎﻣﻼ زﯾر ﺳﻠطﮫٔ ارزﺷﮭﺎی ﭘدر ﺳﺎﻻراﻧﮫ ،ﺑوﯾژه ﺑﺎ
د ُﮔم ﮐﮭﺗرﺑودن ﻣﺎﻟﯽ زﻧﺎن را اﻟﻘﺎء ﻣﯾﮑﻧد )ﯾﺎ ﻣﯾﮑرده ( ؛ ﺑﮫ ﻋﻼوه ﮐﻠﯾﺳﺎ ﺑﮫ
طور ﻏﯾر ﻣﺳﺗﻘﯾم ،روی ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی ﺗﺎرﯾﺧﯽ ﻧﺎﺧودآﮔﺎه ،ﺑواﺳطﮫٔ ﻣﻧطق
ﻧﻣﺎدﯾن ﻣﺗون ﻣﻘدس ، 8آﺋﯾن ﻣذھﺑﯽ وﺣﺗﯽ ﻓﺿﺎ وزﻣﺎن دﯾﻧﯽ ) راﺑطﮫٔ ﺑﯾن
ﺳﺎﺧﺗﺎر ﺳﺎل دﯾﻧﯽ وﺳﺎﺧﺗﺎر ﺳﺎل زراﻋﯽ ( ﻋﻣل ﻣﯾﮑﻧد .
ﺑرای ﺗوﺟﯾﮫ ﺳﻠﺳﻠﮫ ﻣراﺗب در درون ﺧﺎﻧواده ،ﻓرﻣﺎن ﻓرﻣﺎﺋﯽ ﻗﺎﻧون ﺧداﺋﯽ
ﻣﺑﺗﻧﯽ ﺑر اﻗﺗدار ﭘدر ،و ﺑرای ﺗﺣﻣﯾل ﺑرداﺷﺗﯽ از دﻧﯾﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ و ﺟﺎﯾﮕﺎه
زن ﺑﺎ ﺗﻣﺳﮏ ﺑﮫ " ﺗﺑﻠﯾﻎ ﺗﺻوﯾری " ،ﮐﻠﯾﺳﺎ در ﺑرﺧﯽ ادوار ،ﺗواﻧﺳﺗﮫ ﺑر
ﻧظﺎﻣﯽ از ﺗﻘﺎﺑﻠﮭﺎی اﺧﻼﻗﯽ ﻣﻧطﺑق ﺑر ﻣدل آﻓرﯾﻧش ﻋﺎﻟم ﻣﺗﮑﯽ ﺷود . 9
82
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﻣدرﺳﮫ ﺑﺎ آﻧﮑﮫ از ﺳﻠطﮫٔ ﮐﻠﯾﺳﺎ رھﺎ ﺷده ،ﺑﮫ اﻧﺗﻘﺎل ﻓرﺿﯾﺎت ﻧﻣﺎدﯾن ﭘدر
ﺳﺎﻻری ) ﻣﺗﮑﯽ ﺑر ﻣﺷﺎﺑﮭت راﺑطﮫٔ زن /ﻣرد ﺑﺎ راﺑطﮫٔ ﺑزرﮔﺳﺎل /ﮐودک (
ﮐﮫ در ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی ﺳﻠﺳﻠﮫ ﻣراﺗﺑﯽ ﺧودش ) ﻣدرﺳﮫ ( ﻧﮭﻔﺗﮫ اﺳت اداﻣﮫ ﻣﯾدھد،
و اﯾن روﻧد درﺗﻣﺎم ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎﺋﯽ ﮐﮫ ﺑر اﺳﺎس ﺟﻧس ﻣﺷﺧص ﺷده اﻧد ،ﺑﯾن
ﻣدرﺳﮫ ھﺎ وداﻧﺷﮑده ھﺎی ﻣﺧﺗﻠف ،ﺑﯾن رﺷﺗﮫ ھﺎ ) » ﻧرم « ﯾﺎ » ﺳﻔت « ــ
ﯾﺎ ﻧزدﯾﮑﺗرﯾﻧﺷﺎن ﺑﮫ ﻓﮭم اﺳطوره ای اوﻟﯾﮫ » ،ﺑﯽ ﺗﻔﺎوت ﮐﻧﻧده « ( ،ﺑﯾن
ﺗﺧﺻص ھﺎ ،ﯾﻌﻧﯽ ﺑﯾن روﺷﮭﺎی ﺑودن و روﺷﮭﺎی دﯾدن ،ﺧود را دﯾدن ،
ﻧﺷﺎن دادن ﻣﮭﺎرت ھﺎ و ﺗﻣﺎﯾﻼت ﻓرد ،ﺧﻼﺻﮫ ﺗﻣﺎم آﻧﭼﮫ ﮐﮫ ﻧﮫ ﺗﻧﮭﺎ ﺑﮫ
ﺳﺎﺧﺗن ﺳرﻧوﺷت ھﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺑﻠﮑﮫ ﺑﮫ ﺧﻠوص ﺗﺻورات ﺧوﯾش ﮐﻣﮏ
ﻣﯾﮑﻧد ،اداﻣﮫ دارد . 10در واﻗﻊ ﺗﻣﺎم ﻓرھﻧﮓ ﻋﻠﻣﯽ ﮐﮫ ﺑﺎ ﻧﮭﺎد آﻣوزﺷﯽ
ﺟرﯾﺎن ﻣﯽ ﯾﺎﺑد و در اﺷﮑﺎل ادﺑﯽ ،ﻓﻠﺳﻔﯽ ،ﭘزﺷﮑﯽ ﯾﺎ ﺣﻘوﻗﯽ از اﻧﺗﻘﺎل
طرز ﺗﻔﮑر و ﺷﯾوه ھﺎی ﮐﮭﻧﮫ ) ﻣﺛﻼ ﺑﺎوزﻧﮫٔ ﺳﻧت ارﺳطﺎ طﺎﻟﺳﯽ ﮐﮫ ﻣرد را
اﺻل ﻓﺎﻋل وزن را ﻋﻧﺻر ﻣﻧﻔﻌل ﻣﯾداﻧد ( و ﮐﻼم رﺳﻣﯽ در ﻣورد ﺟﻧس دوم
ﺑﺎ ھﻣﮑﺎری ﻋﻠﻣﺎی دﯾﻧﯽ ،ﻗﺎﻧوﻧﮕذاران ،ﭘزﺷﮑﺎن و ﻋﻠﻣﺎی اﺧﻼق ،در ﺻدد
اﺳت ﮐﮫ اﺳﺗﻘﻼل ھﻣﺳر را ﺑﺧﺻوص درﻣورد ﮐﺎر ،ﺑﮫ ﺑﮭﺎﻧﮫٔ طﺑﯾﻌت "
ﺑﭼﮕﺎﻧﮫ " واﺣﻣق ﻣﺣدود ﮐﻧد ؛ ھر دوره ای از" ﺧزاﻧﮫٔ " دورٔه ﻗﺑل ﻣﺎﯾﮫ
ﮔرﻓﺗﮫ ) ﻣﺛﻼ در ﻗرن ﺷﺎﻧزده ،اﻓﺳﺎﻧﮫ ھﺎی ﻣﻧظوم ﺑﮫ زﺑﺎن ﻋﺎﻣﯾﺎﻧﮫ ﯾﺎ ﻣﺑﺎﺣث
ﻣﻔﺻل ﺧداﺷﻧﺎﺳﯽ ﺑﮫ زﺑﺎن ﻻﺗﯾن . ( 11اﻣﺎ ﺧواھﯾم دﯾد ﮐﮫ ھﻣزﻣﺎن اﯾن
ﻓرھﻧﮓ ﺑدﻟﯾل ﺗﺿﺎدھﺎی دروﻧﯾش ﯾﮑﯽ از اﺻول ﻗﺎطﻊ ﺗﻐﯾﯾر در رواﺑط ﺑﯾن
ﺟﻧس ھﺎ اﺳت .
ﺑرای ﺗﮑﻣﯾل ﺷﻣﺎرش ﻋواﻣل ﻧﮭﺎدی ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺑﺎز ﺗوﻟﯾد ﺗﻘﺳﯾم اﻧواع ،
ﻣﯾﺑﺎﯾﺳﺗﯽ ﻧﻘش دوﻟت را ﻧﯾز ﺑﮫ ﺣﺳﺎب آورد ﮐﮫ ﺑرای ﺗﺎ ٔﯾﯾد وﺗﺷدﯾد ﻣﻘررات و
ﺳﺦ ﭘدرﺳﺎﻻری ﺧﺻوﺻﯽ ﺑﺎ وﺿﻊ ﻣﻘررات ﻣﺗﻌﻠق ﺑﮫ ﭘدر ﺳﺎﻻری دوﻟﺗﯽ ﻧُ َ
ﺑوﺟود آﻣده ،ﭘدرﺳﺎﻻرﯾﯽ ﮐﮫ در ﺗﻣﺎم ﻧﮭﺎدھﺎی ﻣﺳﺋول اداره و ﺗﻧظﯾم روزﻣرٔه
واﺣد ﺧﺎﻧواده ﺗﺳﺟﯾل ﺷده اﺳت .دوﻟت ھﺎی ﻣدرن ،ﺗﻣﺎم اﺻول ﺑﻧﯾﺎدﯾن ﻧﮕﺎه
ﻣرد ﻣﺣوری 12را در ﺣﻘوق ﺧﺎﻧواده و ﺑوﯾژه در ﻣﻘررات ﺗﻌرﯾف ﮐﻧﻧدٔه
ﺳﺟل اﺣوال اﺷﺧﺎص ﺛﺑت ﮐرده اﻧد ،ﺑﯽ آﻧﮑﮫ ﺑﮫ ﺣدود دوﻟت ھﺎی ﭘدرﺳﺎﻻر
و ﻣﺳﺗﺑد ی) ﻣﺎﻧﻧد ﻓراﻧﺳﮫٔ ﻣﺎرﺷﺎل ﭘﺗن و اﺳﭘﺎﻧﯾﺎی ﻓراﻧﮑو ( ﮐﮫ ﻧﻣوﻧﮫٔ ﮐﺎﻣل
ﻧﮕﺎه ﻓوق اﻟﻌﺎده ﻣﺣﺎﻓظﮫ ﮐﺎراﻧﮫ اﻧد ﺑرﺳﻧد ،ﻧﮕﺎھﯽ ﮐﮫ ﺧﺎﻧواده ﺳﺎﻻری را
ﻧﻣوﻧﮫ واﺻل ﻧظم اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ وﻣرادف ﻧظم اﺧﻼﻗﯽ ﻣﯾداﻧد ،ﻧظﻣﯽ ﻣﺗﮑﯽ ﺑر
ﺑرﺗری ﻣطﻠق ﻣردان ﻧﺳﺑت ﺑﮫ زﻧﺎن ،ﺑزرﮔﺳﺎﻻن ﻧﺳﺑت ﺑﮫ ﮐودﮐﺎن ،
83
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﯾﺎدآوری ﻣﺟﻣوﻋﮫٔ ﻧﮭﺎدھﺎﺋﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ ﺑﺎز ﺗوﻟﯾد ﺳﻠﺳﻠﮫ ﻣراﺗب اﻧواع ﮐﻣﮏ ﻣﯾﮑﻧﻧد
ﻣﯾﺑﺎﯾﺳﺗﯽ ﺗرﺳﯾم ﺑرﻧﺎﻣﮫ ﺗﺣﻠﯾﻠﯽ ﺗﺎرﯾﺧﯽ از اﺳﺗﻣرارات و ﺗﻐﯾﯾر ﺷﮑل اﯾن
ﻧﮭﺎدھﺎ را اﺳﺎن ﮐﻧد ،ﺗﺣﻠﯾﻠﯽ ﮐﮫ ﺑرای ﻓﮭم ﺗداوﻣﮭﺎ ،ﮐﮫ ﻏﺎﻟﺑﺎ ﺷﮕﻔت آوراﻧد،
و در ﻣوﻗﻌﯾت زﻧﺎن دﯾده ﻣﯽ ﺷوﻧد ) و اﯾن ﺑدون ﺑﺳﻧده ﮐردن ﺑﮫ ﯾﺎد آوری
ﻣﻘﺎوﻣت و ﺑدﺧواھﯽ ﻣرداﻧﮫ 15ﯾﺎ ﻣﺳﺋوﻟﯾت ﺧود زﻧﺎن ( وﻧﯾز ﻓﮭم ﺗﻐﯾﯾرات
ﻧﻣﺎﯾﺎن و ﭘوﺷﯾدٔه اﯾن ﻣوﻗﻌﯾت در دوران اﺧﯾر ،ﻣﯾﺗواﻧد اﺑزار ﻻزم را ﻓراھم
ﮐﻧد .
ﻋواﻣل ﺗﻐﯾﯾر
ﺗﻌﯾﯾر ﻣﮭم ﺑدون ﺷﮏ اﯾﻧﺳت ﮐﮫ ﺳﻠطﮫ ﻣرداﻧﮫ ﺑﮫ وﺿوح آﻧﭼﮫ ﮐﮫ ﭘﻧداﺷﺗﮫ
ﻣﯾﺷود دﯾﮕر اﻋﻣﺎل ﻧﻣﯽ ﺷود .ﺑﮫ وﯾژه ﺑﮫ دﻟﯾل اﻧﺑوه ﻧﻘدھﺎی ﺟﻧﺑش ﻓﻣﯾﻧﯾﺳﺗﯽ
،ﻻ اﻗل در ﺑﺧﺷﯽ از ﻓﺿﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﮐﮫ ﺗواﻧﺳﺗﮫ ﺣﻠﻘﮫٔ ﺗﻘوﯾت ﺷدٔه ھﻣﮫ ﺟﺎ
ﮔﯾرراﺑﮕﺳﻠد ،ازﯾن ﭘس ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ در ﻣوارد زﯾﺎدی ﺑﮫ ﭼﯾزی ﻣﯽ ﻣﺎﻧد ﮐﮫ
ﺑﺎﯾﺳﺗﯽ آﻧرا ﺗوﺟﯾﮫ و ﯾﺎ از آن دﻓﺎع ﮐرد .زﯾر ﻋﻼﻣت ﺳﺋوال رﻓﺗن واﺿﺣﺎت
ﺑﺎ ﺗﻐﯾﯾرات ﺷﮕرف ﻣوﺟود در ﻣوﻗﻌﯾت زن ،ﺑﺧﺻوص در اﻗﺷﺎر اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ
ﺑﯾش ازھﻣﮫ ﻣرﻓﮫ ،ھﻣﮕﺎم اﺳت ؛ ﻧﻣوﻧﮫٔ آن اﻓزاﯾش ﻣﯾزان ورود ﺑﮫ آﻣوزش
ﻣﺗوﺳط وﻋﺎﻟﯽ وﮐﺎر ﻣزد ﺑﮕﯾری ودر ﻧﺗﯾﺟﮫ ورود ﺑﮫ ﻓﺿﺎی ﻋﻣوﻣﯽ اﺳت
؛ وﻧﯾز ﻓﺎﺻﻠﮫ ﮔرﻓﺗن از وظﺎﺋف ﺧﺎﻧﮕﯽ 16و ﻧﻘﺷﮭﺎی ﺑﺎز ﺗوﻟﯾدی ) ﻣرﺗﺑط
ﺑﺎ ﭘﯾﺷرﻓت و اﺳﺗﻔﺎده ﺗﺎم از ﻓﻧون ﺿد ﺑﺎرداری و ﮐوﭼﮏ ﺗر ﺷدن ﺑﻌد ﺧﺎﻧواده
84
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
اﻧد .اﯾن ﺑدﯾن ﻣﻌﻧﯽ اﺳت ﮐﮫ اﺻوﻻ ﻣوارداﺳﺗﻔﺎده ﻣدارک ﺗﺣﺻﯾﻠﯽ ،ﻣﺷﺎﻏل
واﺳطﮫ ﻣﺗوﺳط)ﮐﺎدرھﺎی اداری در ﺳطﺢ ﻣﯾﺎﻧﯽ ،ﮐﺎرﻣﻧدان ﻓﻧﯽ ،اﻋﺿﺎء
ﭘرﺳﻧل ﭘزﺷﮑﯽ واﺟﺗﻣﺎﻋﯽ وﻏﯾره (...اﺳت ،اﻣﺎ ﻋﻣﻼ زﻧﺎن از ﭘﺳﺗﮭﺎی ﻣﺗﻧّﻔذ
و ﺑﺎ ﻣﺳﺋوﻟﯾت ،ﺑوﯾژه در ﺑﺧﺷﮭﺎی اﻗﺗﺻﺎدی ﻣﺎﻟﯽ و ﺳﯾﺎﺳﯽ ﻣﺣروم اﻧد.
ﺗﻐﯾﯾرات ﻧﻣﺎﯾﺎن ﺷراﯾط در واﻗﻊ اﺳﺗﻣرارات رادر ﻣوﻗﻌﯾت ھﺎی ﻧﺳﺑﯽ ﭘﻧﮭﺎن
ﻣﯾﮑﻧﻧد :ﺑراﺑری ﺷﺎﻧس در ﻣورد دﺳﺗرﺳﯽ و ﺳطوح ﻧﻣﺎدھﺎ ﻧﺑﺎﯾد ﻧﺎﺑراﺑری
ھﺎی ﻣوﺟود در ﺗوزﯾﻊ رﺷﺗﮫ ھﺎی ﺗﺣﺻﯾﻠﯽ ﻣﺧﺗﻠف و ﻧﯾز ﻣوﻗﻌﯾﺗﮭﺎی ﺷﻐﻠﯽ
ﻣﻣﮑن را ﺑﭘوﺷﺎﻧد .دﺧﺗران ﮐﮫ ﺑﮫ ﺗﻌدادﺑﯾﺷﺗر از ﭘﺳران ﻣوﻓق ﺑﮫ درﯾﺎﻓت
دﯾﭘﻠم ﻣﺗوﺳطﮫ و ﺗﺣﺻﯾﻼت داﻧﺷﮕﺎھﯽ ﻣﯾﺷوﻧد ،ﻣﯾﺎﻧﮕﯾﻧﺷﺎن درر ﺷﺗﮫ ھﺎی
ﺑﺎ ارزﺷﺗر ﮐﻣﺗر و در رﺷﺗﮫ ھﺎی ﻋﻠﻣﯽ ﭘﺎﺋﯾن ﺗر اﺳت ،و ﺣﺎل آﻧﮑﮫ در
رﺷﺗﮫ ھﺎی ادﺑﯽ ﻣﯾﺎﻧﮕﯾﻧﺷﺎن ﺑﺎﻻ ﺳت .ھﻣﭼﻧﯾن در دﺑﯾرﺳﺗﺎن ھﺎی ﺣرﻓﮫ ای
،ﻣﻧﺣﺻرا ﺑﮫ ﺗﺧﺻﺻﮭﺎی ﺳﻧﺗﯽ ﮐﮫ زﻧﺎﻧﮫ ﺑﮫ ﺣﺳﺎب ﻣﯾﺎﯾﻧد و ﺑﺎ ﻣﮭﺎرت ﮐﻣﺗر)
ﻣﺷﺎﻏل ﺧﺎص ادارات ﻣﺣﻠﯽ ﯾﺎ ﺗﺟﺎری ،ﻣﻧﺷﯾﮕری وﻣﺷﺎﻏل ﻣرﺑوط ﺑﮫ
ﺑﮭداﺷت( رو ﻣﯽ آورﻧد ،و ﺑرﺧﯽ ﺗﺧﺻﺻﮭﺎ ) ﻣﮑﺎﻧﯾﮏ ،ﺑرق ،اﻟﮑﺗروﻧﯾﮏ (
ﻋﻣﻼ ﺑﮫ ﭘﺳران اﺧﺗﺻﺎص دارﻧد .اﺳﺗﻣرار ﻧﺎﺑراﺑری در ﮐﻼﺳﮭﺎی آﻣﺎدﮔﯽ
ﻣدارس ﻋﺎﻟﯽ ﻋﻠﻣﯽ ،در ﺧود اﯾن ﻣدارس ﻧﯾز وﺟود دارد .در داﻧﺷﮑده
ھﺎی ﭘزﺷﮑﯽ ،ﺑﮫ ﻧﺳﺑت ﺑﺎﻻ ﺑودن در ﺳﻠﺳﻠﮫ ﻣراﺗب ﺗﺧﺻص ھﺎ ،ﺳﮭم زﻧﺎن
ﮐﺎھش ﻣﯾﺎﺑد ،وﺑرﺧﯽ از ﺗﺧﺻص ھﺎ ﻣﺎﻧﻧد ﺟراﺣﯽ ﺑراﯾﺷﺎن ﻋﻣﻼ ﻧﺷدﻧﯽ
اﺳت * ،درﺣﺎﻟﯾﮑﮫ ﺑﻌﺿﯽ از ﺗﺧﺻص ھﺎ ﻣﺛل ﺑﯾﻣﺎری اطﻔﺎل وزﻧﺎن وزاﯾﻣﺎن
ﺑﮫ آﻧﺎن اﺧﺗﺻﺎص ﯾﺎﻓﺗﮫ اﺳت .ﻣﺷﺎھده ﻣﯽ ﺷود ﮐﮫ درزوﺟﮭﺎی ﻣﺧﺎﻟف ﻣﺷﺎﺑﮫ
،در ارﺗﺑﺎط ﺑﺎ ﺗﻔﺳﯾﻣﺎت ﺳﻧﺗﯽ ﻧظﯾر ﺗﻘﺎﺑل ﻣﯾﺎن ﻣدرﺳﮫ ھﺎی ﻋﺎﻟﯽ و داﻧﺷﮑده
ھﺎ ،ﻣﯾﺎن داﻧﺷﮑده ھﺎی ﺣﻘوق ،ﭘزﺷﮑﯽ وادﺑﯾﺎت ﯾﺎ ھم در درون اﯾن داﻧﺷﮑده
ھﺎ ،ﺑﯾن ﻓﻠﺳﻔﮫ ﯾﺎ ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺷﻧﺎﺳﯽ ،رواﻧﺷﻧﺎﺳﯽ و ﺗﺎرﯾﺦ ھﻧر ،ﺳﺎﺧﺗﺎر ﺟﺎوداﻧﯽ
ﻣﯽ ﺷود .و ﻣﯾداﻧﯾم ﮐﮫ ھﻣﺎن اﺻل ﺗﻘﺳﯾم ھﻧوز دردرون ھر رﺷﺗﮫ ای اﻋﻣﺎل
ﻣﯽ ﺷود ؛ ﺑﮫ ﻣردان اﺷراﻓﯽ ﺗرﯾن ،ﺗﺟرﺑﯽ ﺗرﯾن ،ﺗﺋوری ﺗرﯾن ،و ﺑﮫ زﻧﺎن
ﺗﺣﻠﯾﻠﯽ ﺗرﯾن ،ﻋﻣﻠﯽ ﺗرﯾن وﮐم اﻋﺗﺑﺎرﺗرﯾن ﺗﺧﺻﯾص داده ﻣﯾﺷود . 19
ھﻣﺎن ﻣﻧطق ،راھﻧﻣﺎی ورود ﺑﮫ ﻣﺷﺎﻏل ﻣﺧﺗﻠف و ﻣوﻗﻌﯾت ھﺎی ﮔوﻧﺎﮔون در
درون ھر ﯾﮏ از ﻣﺷﺎﻏل اﺳت :در ﮐﺎر ﻣﺎﻧﻧد آﻣوزش ،ﭘﯾﺷرﻓﺗﮭﺎی زﻧﺎن
ﻧﺑﺎﯾد ﭘﯾﺷرﻓﺗﮭﺎی ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﻣردان را ﺑﭘوﺷﺎﻧﻧد ،ﺑﮫ ﻧﺣوی ﮐﮫ ﻣﺎﻧﻧد ﻣﺳﺎﺑﻘﮫ
اﺳب دواﻧﯽ ،ﺳﺎﺧﺗﺎرﻓﺎﺻﻠﮫ ھﺎ ﺑرﺟﺎ ﻣﯾﻣﺎﻧد . 20ﻧﻣوﻧﮫ ﺑرﺟﺳﺗﮫ اﯾن اﺳﺗﻣرار
در و ﺑﮫ واﺳطﮫٔ ﺗﻐﯾﯾر اﯾﻧﺳت ﮐﮫ ﻣوﻗﻌﯾﺗﮭﺎی زﻧﺎﻧﮫ ﺷده ﭼﮫ ﺑﺳﺎﮐﮫ ﺑﯽ ارزش
86
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب ،ﻋﻠﯾرﻏم آﺛﺎر روﺷﮭﺎی ﮔزﯾﻧﺷﯽ ﺷدﯾد ،ﺑراﺑری ظﺎھری ﺑﯾن
ﻣردان وزﻧﺎن ،ﮔﯾرﯾم از ﺟﮭﺎت دﯾﮕر ﺑراﺑر ﺑﺎﺷﻧد ،ﺑﮫ اﯾن ﻣﻧﺟر ﻣﯾﺷود ﮐﮫ
ﻣوﻗﻌﯾت ھﺎی ﺷﻐﻠﯽ ﻧﺎﻣﺳﺎﻋد زﻧﺎن از دﯾد ﭘﻧﮭﺎن ﺷود .ﺑﮫ ﻋﻧوان ﻧﻣوﻧﮫ ،
درﺳت اﺳت ﮐﮫ در ﺑﺧش دوﻟﺗﯽ زﻧﺎن در ﺣد ﺑﺎﻻﺋﯽ ﺣﺿور دارﻧد ،اﻣﺎ
ھﻣﯾﺷﮫ ﻣﺷﺎﻏل و ﻣوﻗﻌﯾت ھﺎی ﭘﺎﺋﯾن ﺗر وﻧﺎﭘﺎﯾدار را اﺷﻐﺎل ﻣﯾﮑﻧﻧد ) ﺑوﯾژه
ﻓراواﻧﻧد ﮐﮫ ﻏﯾر رﺳﻣﯽ و ﻧﯾﻣﮫ وﻗت ﮐﺎر ﻣﯾﮑﻧﻧد ،و در ادارات ﻣﺣﻠﯽ
ﻣوﻗﻌﯾت ھﺎی زﯾردﺳﺗﯽ ﻣﺎﻧﻧد ﭘﯾش ﺧدﻣﺗﯽ ،ﻣددﮐﺎری ،ﻣراﻗﺑت ــ ﻣﺎ ًﻣور
ﻧظﺎﻓت ،ﻏذاﺧوری ،ﻣددﮐﺎر ﻣﮭد ﮐودک وﻏﯾره ﺑﮫ آﻧﮭﺎ اﺧﺗﺻﺎص داده ﻣﯾﺷود
. (22اﯾﻧﮑﮫ زﻧﺎن ﺑﺎوﺟود ﺑراﺑری از ﺗﻣﺎم ﺟﮭﺎت ،دﺳﺗﻣزدﺷﺎن از ﻣردان
ﭘﺎﺋﯾن ﺗراﺳت ،و ﺑﺎوﺟود ﺑراﺑری ﻣدرک ،ﭘﺳت ھﺎی ﭘﺎﺋﯾن ﺗری دارﻧد و ﺑﮫ
وﯾژه ﺑﮫ ﻧﺳﺑت ﻣردان ﺑﯾﺷﺗر در ﻣﻌرض ﺑﯾﮑﺎری و ﻧﺎﭘﺎﯾداری ﺷﻐﻠﯽ اﻧد ،و
در ﭘﺳت ھﺎی ﻧﯾﻣﮫ وﻗت ﺑﮫ ﮐﺎر ﮔﻣﺎرده ﻣﯾﺷوﻧد وﻧﺗﯾﺟﺗﺎ از ﺑﺎزی ﻗدرت ﺗﻘرﯾﺑﺎ
ﮐﻧﺎر ﮔذاﺷﺗﮫ ﻣﯾﺷوﻧد و آﯾﻧده ﺷﻐﻠﯽ ﻧدارﻧد ،ﺑﮭﺗرﯾن ﮔواه ﺑرﻧﺎﻣطﻣﺋن ﺑودن
ﻣوﻗﻌﯾﺗﺷﺎن اﺳت . 23
ﻧظر ﺑﮫ اﯾﻧﮏ زﻧﺎن ﺟزﺋﯽ ﻣﺗﺻل ﺑﮫ دوﻟت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ و ﺑﮫ ﻣوﻗﻌﯾت ھﺎی "
اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ " در درون ﻓﺿﺎی دﯾوان ﺳﺎﻻری و ھﻣﭼﻧﯾن ﺑﮫ ﺑﺧش ﺑﻧﮕﺎه ھﺎی
ﺧﺻوﺻﯽ ﺑﯾش از ھﻣﮫ آﺳﯾب ﭘذﯾر ،در ﺑراﺑر ﺳﯾﺎﺳت ھﺎی اﺷﺗﻐﺎل ﻧﺎﭘﺎﯾدار
ﺑﺷﻣﺎر ﻣﯾروﻧد ،ﺑﮫ ﺧوﺑﯽ ﻣﯾﺗوان ﭘﯾش ﺑﯾﻧﯽ ﮐرد ﮐﮫ ﻗرﺑﺎﻧﯾﺎن اﺻﻠﯽ ﺳﯾﺎﺳت
ﻧﺋو ــ ﻟﯾﺑراﻟﯽ ﺧواھﻧد ﺑود ﮐﮫ ھدﻓش ﮐﺎھش ﺑﻌد اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ دوﻟت و ﺗﺳﮭﯾل »
ﺑﯽ ﻧظﻣﯽ « ﺑﺎزار ﮐﺎر اﺳت .
87
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﻣوﻗﻌﯾت ھﺎی ﻣﺳﻠط ،ﮐﮫ ﺗﻌدادﺷﺎن زﯾﺎد اﺳت ،اﺻوﻻ در ﺑﺧﺷﮭﺎی زﯾر
ﺳﻠطﮫ ﻣﯾدان ﻗدرت ﯾﻌﻧﯽ در ﻗﻠﻣرو ﺗوﻟﯾد و ﺟﺎﺑﺟﺎﺋﯽ اﻣوال ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ) ﻣﺎﻧﻧد
اﻧﺗﺷﺎرات ،روزﻧﺎﻣﮫ ﻧﮕﺎری ،وﺳﺎﺋل ارﺗﺑﺎط ﺟﻣﻌﯽ ،آﻣوزش وﻏﯾره (ﻗرار
دارﻧد .ﺑﮫ ﮔﻔﺗﮫٔ » ، Maria Antonia Garcia de Léonزﺑده زﻧﺎﻧﯾﮑﮫ
ﻣورد ﺗﺑﻌﯾض اﻧد « اﻧﺗﺧﺎﺑﺷﺎن را ﺑﺎﯾد ﺑﺎ ﮐوﺷﺷﯽ ﻣﺳﺗﻣر ﺑﮫ ﻣﻧظور ﺑر آورده
ﺷدن ﺗوﻗﻌﺎت اﺿﺎﻓﯽ ﮐﮫ ﺗﻘرﯾﺑﺎ ھﻣﯾﺷﮫ ﺑر آﻧﺎن ﺗﺣﻣﯾل ﻣﯾﺷود وﺑرای دﻓﻊ ھر
ﻧوع رﻧﮓ وﺑوی ﺟﻧﺳﯽ ﻣرﺑوط ﺑﮫ ھﯾﺑت ﺑدﻧﯽ وﻟﺑﺎﺳﺷﺎن ،ﺟﺑران ﮐﻧﻧد . 24
ﺑرای ﻓﮭم ﮐﺎﻣل ﻣﺳﺎﻟﮫ ﺗوزﯾﻊ آﻣﺎری اﺧﺗﯾﺎرات و اﻣﺗﯾﺎزھﺎ ﻣﯾﺎن زﻧﺎن وﻣردان
،وﻧﯾز ﺗﺣول آن در طول زﻣﺎن ،ﺑﺎﯾد در آن واﺣد ﺑﮫ دو ﺧﺻﻠت ،ﮐﮫ در
اوﻟﯾن ﻧﮕﺎه ﻣﯽ ﺗواﻧﻧد ﺑﺎھم در ﺗﻧﺎﻗض ﺑﺎﺷﻧد ،ﺗوﺟﮫ ﮐرد .از ﯾﮏ ﺳو زﻧﺎن
،ﻣوﻗﻌﯾت ﺷﺎن در ﻓﺿﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ھر ﭼﮫ ﺑﺎﺷد ،وﺟﮫ ﻣﺷﺗرﮐﺷﺎن اﯾﻧﺳت
ﮐﮫ ﺑﮫ ﻟﺣﺎظ ﺿرﯾب ﻧﻣﺎدﯾﻧم ﻣﻧﻔﯽ ﮐﮫ دارﻧد از ﻣردان ﻣﺟزا ﻣﯾﺷوﻧد ،ﻣﺎﻧﻧد
رﻧﮓ ﭘوﺳت ﺑرای ﺳﯾﺎھﺎن وﯾﺎ ھر ﻧوع ﻧﺷﺎﻧﮫٔ ﺗﻌﻠق ﺑﮫ ﮔروه اﻧﮕﺷت ﻧﻣﺎ ،
واﯾن ﻣوﺟب ﻧﻔﯽ آﻧﭼﮫ ﮐﮫ ﻣﯾﮑﻧﻧد و اﯾن ﺿرﯾب ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ﻣﻧﻔﯽ اﺳﺎس ﻣﺟﻣوﻋﮫٔ
ﻧظﺎﻣﯽ اﺳت از ﺗﻔﺎوﺗﮭﺎی ﻣﻌﺎدل ھﻣدﯾﮕر :ﺑﯾن زﻧﯽ ﮐﮫ ﺳﻣت ﻣدﯾر ﻋﺎﻣﻠﯽ
دارد و ﺑﺎﯾد ﺑرای ﻣﻘﺎﺑﻠﮫ ﺑﺎ ﺗﻧﺷﮭﺎی ﻧﺎﺷﯽ از اﻋﻣﺎل ﻗدرت روی ﻣردان ــ ﯾﺎ
در ﻣﯾﺎن ﻣردان ــ ھر روز ﺻﺑﺢ ﺑدﻧش را ﻣﺎﺳﺎژ دھﻧد ،و زن ﮐﺎرﮔر ﻣﺎھر
ﮐﺎرﺧﺎﻧﮫ ﻓﻠز ﺳﺎزی ﮐﮫ در ﺑراﺑر آزﻣون ھﺎی ﮐﺎری ﻣﺣﯾط ﻣرداﻧﮫ ،ﻣﺎﻧﻧد
آزار ﺟﻧﺳﯽ ﯾﺎ ﺗﻧزل ﺗﺻوﯾر و ﺣرﻣﺗش ﺑﮫ دﻟﯾل زﺷﺗﯽ و ﮐﺛﯾف ﺑودن ﻧﺎﺷﯽ
از ﺷراﯾط ﮐﺎر ،ﺑﮫ رﺳم ھﻣﺑﺳﺗﮕﯽ از» دوﺳﺗﺎن زن « طﻠب دﻟﺟوﺋﯽ ﻣﯽ ﮐﻧد
،ﻋﻠﯾرم ﻓﺎﺻﻠﮫ ﺑزرگ ،ﺑﯾن اﯾن دو زن ﺷﺑﺎھﺗﯽ وﺟود دارد .از ﺳوی دﯾﮕر
،ﻋﻠﯾرﻏم ﺗﺟﺎرب ﺧﺎﺻﯽ ﮐﮫ آﻧﺎن را ﺑﮫ ھم ﻧزدﯾﮏ ﻣﯽ ﮐﻧﻧد )ﻣﺎﻧﻧد اﯾن ﺑﯽ
ﻧﮭﺎﯾت ﺧرده ﺳﻠطﮫ ﮐﮫ زﺧﻣﮭﺎی ﺑدور ازﺷﻣﺎر اﻧد و ،ﻏﺎﻟﺑﺎدر ﻧﺎﺧوآﮔﺎه ﻣﯽ
ﻣﺎﻧﻧد ،و ازطرﯾق ﻧظم ﻣرداﻧﮫ وارد ﻣﯽ ﺷوﻧد( زﻧﺎن ﺑﮫ دﻟﯾل ﺗﻔﺎوت ھﺎی
اﻗﺗﺻﺎدی و ﻓرھﻧﮕﯽ ﮐﮫ در ﻣﯾﺎن ﺳﺎﯾر ﭼﯾزھﺎ ﺑر ﭼﮕوﻧﮕﯽ ﻋﯾﻧﯽ وذھﻧﯽ
ﺗﺣﻣل وآزﻣودن ﺳﻠطﮫً ﻣرداﻧﮫ ﺑوﺳﯾﻠﮫ آﻧﺎن اﺛر ﻣﯽ ﮔذارد ،ازھﻣدﯾﮕر ﻣﺟزا
ﯾﻧد ــ ﺑﯽ آﻧﮑﮫ آﻧﭼﮫ ﺑﮫ دﻟﯾل زن ﺑودن ﺑﮫ ﮐﺎھش ﺳرﻣﺎﯾﮫٔ ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ﻣرﺑوط
ﻣﯽ ﺷود ،از ﯾﺎد ﺑرود .
ﻏﯾر ازﯾن ،ﺗﻐﯾﯾرات ﺷراﯾط زن ھﻣﯾﺷﮫ از ﻣﻧطق ﺳﻧﺗﯽ ﺗﻘﺳﯾم ﮐﺎر ﺑﯾن ﻣرد
وزن ﭘﯾروی ﻣﯽ ﮐﻧد .ﻣردان ﺑﮫ ﺳﻠطﮫ ﺷﺎن در ﻓﺿﺎی ﻋﻣوﻣﯽ وﻣﯾدان اﻗﺗدار
) ﺑوﯾژه اﻗﺗﺻﺎدی در ﺗوﻟﯾد ( اداﻣﮫ ﻣﯾدھﻧد در ﺣﺎﻟﯾﮑﮫ زﻧﺎن ) ﺑﮫ ﮔوﻧﮫ ای
88
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﻓزوﻧﺗر ( ﺧود را وﻗف ﻓﺿﺎی ﺧﺻوﺻﯽ ) ﺧﺎﻧﮕﯽ ،ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺑﺎز ﺗوﻟﯾد ( ﻣﯽ
ﮐﻧﻧد ،ﺟﺎﯾﯽ ﮐﮫ ﻣﻧطق اﻗﺗﺻﺎد اﻣوال ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ﺗداوم ﻣﯽ ﯾﺎﺑد ،و ﯾﺎ ﺑﮫ ﮔوﻧﮫ
ھﺎﺋﯽ از دﻧﺑﺎﻟﮫ ھﺎی اﯾن ﻓﺿﺎ ﮐﮫ ﺧدﻣﺎت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ )ﺑﯾﻣﺎرﺳﺗﺎﻧﯽ ﺑﺧﺻوص (
و آﻣوزﺷﯽ اﺳت ،ﯾﺎھم در ﻋواﻟم ﺗوﻟﯾد ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ﻣﺷﻐول ﻣﯽ ﺷوﻧد ) ﻋرﺻﮫ
ھﺎی ادﺑﯽ ،ھﻧری ﯾﺎ روزﻧﺎﻣﮫ ﻧﮕﺎری وﻏﯾره (.
اﮔر ﺑﻧظر ﻣﯾرﺳد ﮐﮫ ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎی ﻗدﯾﻣﯽ ﺗﻘﺳﯾم ﺑراﺳﺎس ﺟﻧس ﺗﻌﯾﯾن ﮐﻧﻧده
ﺟﮭت و ﺷﮑل ﺗﻐﯾﯾرات اﺳت ،ﺑﮫ اﯾن دﻟﯾل اﺳت ﮐﮫ ﻋﻼوه ﺑر اﯾﻧﮑﮫ دررﺷﺗﮫ
ھﺎ ،ﻣﺷﺎﻏل و ﭘﺳت ھﺎی ﮐم وﺑﯾش ﻣﻧﺗﺳب ﺑﮫ ﺟﻧس ﻋﯾﻧﯽ ﺷده اﻧد ،اﯾن
ﺳﺎﺧﺗﺎرھﺎ ﺑر اﺳﺎس ﺳﮫ اﺻل ﻋﻣﻠﯽ ﮐﮫ زﻧﺎن وﺣﺗﯽ اطراﻓﯾﺎﻧﺷﺎن ﺑﮫ اﺧﺗﯾﺎر
ﺧوﯾش ﺑﮫ ﮐﺎر ﻣﯾﮕﯾرﻧد ﻋﻣل ﻣﯽ ﮐﻧﻧد :ﺑﻧﺎ ﺑﮫ اوﻟﯾن اﺻل ،ﻧﻘﺷﮭﺎی ﻣﻧﺎﺳب
زﻧﺎن در اﻣﺗداد ﻧﻘﺷﮭﺎی ﺧﺎﻧﮕﯽ ﻣﯾﺑﺎﺷﻧد :آﻣوزش ،ﻣراﻗﺑﺗﮭﺎ ،ﺧدﻣﺎت ؛ ﺑر
اﺳﺎس دوﻣﯾن اﺻل زن ﻧﻣﯾﺗواﻧد ﺑر ﻣردان ﺳﻠطﮫ ای داﺷﺗﮫ ﺑﺎﺷد ،و ﺑﺎ وﺟود
ﺑراﺑری از ھر ﺣﯾث ،ﺑﮫ اﺣﺗﻣﺎل زﯾﺎد ﺑﺎ اﯾن ارﺟﺣﯾت ﻣواﺟﮫ ﺧواھد ﺑود ﮐﮫ
ﻣردی در ﻣوﺿﻊ ﻗدرت و او در ﻧﻘش زﯾر دﺳت و دﺳﺗﯾﺎر ﻗرارﮔﯾرد ؛ اﺻل
ﺳوم اﻧﺣﺻﺎر دﺳﺗﮑﺎری واداره اﺷﯾﺎء ﻓﻧﯽ و ﻣﺎﺷﯾن ھﺎراﺑﮫ ﻣرد ﻣﯾﺳﭘﺎرد.25
.
وﻗﺗﯽ ازدﺧﺗران ﻧوﺟوان در ﻣورد ﺗﺟرﺑﮫ ﺗﺣﺻﯾﻠﯽ ﺷﺎن ﺳوال ﻣﯾﺷود ﻧﻣﯽ
ﺗوان از ﺗﮭﯾﯾﺞ ھﺎ و ﺗﺣﮑﻣﮭﺎی ﻣﺛﺑت ﯾﺎ ﻣﻧﻔﯽ ﭘدر ﻣﺎدرھﺎ ،دﺑﯾران ) ﺑﺧﺻوص
ﻣﺷﺎورﯾن راھﻧﻣﺎﺋﯽ ( ﯾﺎ ھﻣرﺷﺗﮫ ھﺎﺷﺎن در اﻣﺎن ﺑود ﮐﮫ ھﻣﯾﺷﮫ ﺳرﯾﻊ وﺑﮫ
ﺻورت ﺿﻣﻧﯽ ﯾﺎ ﺻرﯾﺢ ﯾﺎدآور ﺳرﻧوﺷﺗﯽ اﻧد ﮐﮫ ﺑﻧﺎ ﺑﮫ اﺻل ﺗﻘﺳﯾم ﮐﺎر در
وﺟﮫ ﺳﻧﺗﯽ آن در اﻧﺗظﺎرﺷﺎن اﺳت :ﺑﻧﺎﺑرﯾن ،ﺷﻣﺎر زﯾﺎدی ﻣﯽ ﺑﯾﻧﻧد ﮐﮫ
دﺑﯾران درﺳﮭﺎی ﻋﻠﻣﯽ ،دﺧﺗران را ﮐﻣﺗر از ﭘﺳران ﻓراﺧواﻧده وﺗﺷوﯾق ﻣﯽ
ﮐﻧﻧد ،و ﭘدر ﻣﺎدران ﻣﺛل دﺑﯾران ﯾﺎ ﻣﺷﺎورﯾن راھﻧﻣﺎﺋﯽ دﺧﺗران را » ﺑﻧﺎ ﺑﮫ
ﻣﺻﻠﺣت ﺷﺎن « از ﺑرﺧﯽ ﻣوﻗﻌﯾﺗﮭﺎی ﺷﻐﻠﯽ ﮐﮫ ﻣرداﻧﮫ ﺷﻧﺎﺧﺗﮫ ﺷده اﻧد
ﻣﻧﺣرف ﻣﯾﮑﻧﻧد )» وﻗﺗﯽ ﭘدرت ﺑﮫ ﺗو ﻣﯾﮕوﯾد " ﺗو ھرﮔز ﻧﺧواھﯽ ﺗواﻧﺳت
اﯾن ﺣرﻓﮫ را داﺷﺗﮫ ﺑﺎﺷﯽ " اﯾن ﺗو را واﻗﻌﺎ ﻧﺎراﺣت ﻣﯾﮑﻧد « ( در ﺣﺎﻟﯾﮑﮫ
ﺑرادراﻧﺷﺎن راﺑﮫ اﻧﺗﺧﺎب اﯾﻧﮕوﻧﮫ ﻣﺷﺎﻏل ﺗﺷوﯾق ﻣﯽ ﮐﻧﻧد .وﻟﯽ اﺛر ﺑﺧﺷﯽ
اﯾن ﯾﺎدآورﯾﮭﺎ ﺑﮫ ﻧظم ﻣوﺟود ﺑﯾﺷﺗر ﻣدﯾون ﯾﮏ ﺳری ﺗﺟﺎرب ﭘﯾﺷﯾن اﺳت ﮐﮫ
اﻏﻠب ،در زﻣﯾﻧﮫ ورزش ﺑﺧﺻوص ،ﻓرﺻﺗﯽ ﺗﺑﻌﯾض ﮔوﻧﮫ ﭘﯾش آورده وآﻧﺎن
راﺑﺎ ﭘﯾﺷد ﺳﺗﯽ ﺑرای ﭘذﯾرش اﯾن ﮔوﻧﮫ ﺗﻠﻘﯾﻧﺎت آﻣﺎده و دﯾدﮔﺎه ﻣﺳﻠط را در
آﻧﺎن ﻧﮭﺎدﯾﻧﮫ ﮐرده اﺳت:
89
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
زﻧﺎن » ﺑﮫ ﺧود ﻧﻣﯽ ﭘﺳﻧدﻧد ﮐﮫ ﺑﮫ ﻣردان ﻓرﻣﺎن ﺑدھﻧد « ،ﯾﺎ ﺳﺎده ﺗر ،در
ﺣرﻓﮫ ای ﻣﺷﻐول ﺷوﻧد ﮐﮫ ﺧﺎص ﻣردان اﺳت .ﺗﻘﺳﯾم وظﺎﺋف ﺑراﺳﺎس ﺟﻧس
ﻧﮭﻔﺗﮫ در ﻋﯾﻧﯾت طﺑﻘﺎت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ،و آﻣﺎر ﺧودﺑﺧودی ﮐﮫ در ﺧﻼل آن ﺑرای
ھر ﮐداﻣﻣﺎن ﻧﻣودی از " ﻋﺎدی" ﺷﮑل ﻣﯾﮕﯾرد ،ﺑﮫ زﻧﺎن آﻣوﺧﺗﮫ اﺳت ﮐﮫ ﺑﮫ
ﮔﻔﺗﮫً ﯾﮑﯽ ازآﻧﺎن ،ﺑﯾﺎﻧﮕر )tautologieاﯾن ھﻣﺎﻧﯽ( ﻋﺟﯾﺑش در ﻣورد
واﺿﺣﺎت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ اﺳت » اﯾن روزھﺎ زﻧﺎن زﯾﺎدی ﻧﻣﯾﺗوان ﯾﺎﻓت ﮐﮫ ﮐﺎر
ﻣرد ھﺎ را ﺑﮑﻧﻧد «.
ﺧﻼﺻﮫ ،در ﺧﻼل ﺗﺟرﺑﮫ ﻧظم اﺟﺗﻣﺎﻋﯾﯽ ﮐﮫ ﺑﻧﺎﯾش ﺑرﻧوع » ﺟﻧس « ﻧﮭﺎده
ﺷده وﺑﺎ ﯾﺎد آوری ھﺎی ﺿﻣﻧﯽ ﭘدر وﻣﺎدر ،دﺑﯾران و ھﻣرﺷﺗﮫ ھﺎ ﮐﮫ ﺧود
ﻧﯾزاز اﺻول ودﯾدﮔﺎه ﺑدﺳت آﻣده طﯽ ﺗﺟﺎرب ﻣﺷﺎﺑﮫ ﺑرﺧوردارﻧد ،دﺧﺗران
ﻣوظف ﺑﮫ رﻋﺎﯾت اﯾن ﻧظم اﻧد و اﺻول دﯾدﮔﺎه ﻣﺳﻠطﯽ راﻣﯽ ﭘذﯾرﻧد ﮐﮫ ﺑﮫ
آﻧﺎن ﻋﺎدی و ﯾﺎ ﺣﺗﯽ طﺑﯾﻌﯽ ﺑودن ﻧظم اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ را ،آﻧطور ﮐﮫ ھﺳت و در
واﻗﻊ ﺑراﯾﺷﺎن ﺳر ﻧوﺷت ﺳﺎز اﺳت ،ﺗﻠﻘﯾن ﻣﯾﮑﻧد ؛ و درﻧﺗﯾﺟﮫ از دوره ھﺎی
ﺗﺣﺻﯾﻠﯽ ﯾﺎ ﻣوﻗﻌﯾت ھﺎی ﺷﻐﻠﯾﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ ھر ﺣﺎل از آﻧﮭﺎ طرد اﻧد روی
ﻣﯾﮕرداﻧﻧد و ﺑﮫ ﻣﺷﺎﻏل و دوره ھﺎﺋﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ ھر ﺟﮭت ﻣﻘدرﺷﺎن اﺳت روی
ﻣﯽ آورﻧد .ﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب اﺳﺗﻣرار ﺷﺧﺻﯾت ھﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ )آﺑﯾﺗوس( ﻧﺎﺷﯽ
ازﯾن روﻧد ﯾﮑﯽ ازﻣﮭﺗرﯾن ﻋواﻣل اﺳﺗﻣرار ﻧﺳﺑﯽ ﺳﺎﺧﺗﺎر ﺗﻘﺳﯾم ﮐﺎر ﺑر اﺳﺎس
ﺟﻧس اﺳت :ﺑﮫ اﯾن دﻟﯾل ﮐﮫ اﯾن اﺻول ،ورای وﺟدان وﮔﻔﺗﺎر ،از اﯾن ﺑﮫ
آن ﻣﻧﺗﻘل ﻣﯽ ﺷوﻧد ،ﻋﻣدﺗﺎ از ﮐﻧﺗرل آﮔﺎھﺎﻧﮫ و ھﻣﭼﻧﯾن از ﺗﻐﯾﯾر ﺷﮑل ھﺎ و
ﺗﺻﺣﯾﺣﺎت ﺑدور ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻧد )ﻓﺎﺻﻠﮫ ای ﮐﮫ اﻏﻠب ﺑﯾن ﮔﻔﺗﺎرھﺎ و اﻋﻣﺎل دﯾده
ﺷده ﮔواه ﺑر اﯾن ﻣطﻠب اﺳت ،ﻣﺛﻼ ﻣرداﻧﯽ ﮐﮫ ﺑﯾﺷﺗر ﺧواھﺎن ﺑراﺑری دو
ﺟﻧس اﻧد ﺑﯾش از ﺳﺎﯾرﯾن در ﮐﺎر ﺧﺎﻧﮕﯽ ﺷرﮐت ﻧﻣﯽ ﮐﻧﻧد(؛ واﻧﮕﮭﯽ ﭼون
اﯾن اﺻول ﺑﮫ ﺻورت ﻋﯾﻧﯽ ھﻣﺎھﻧﮓ ﺷده اﻧد ،ھﻣدﯾﮕر را ﻣﺗﻘﺎﺑﻼ ﺗﺎ ٔﯾﯾد و
ﺗﻘوﯾت ﻣﯽ ﮐﻧﻧد .
ﮔذﺷﺗﮫ از اﯾن ،ﺑﺎ ﺣﻔظ ﺣق واﮔذاری اﺳﺗراﺗژی ھﺎی ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺗﮫ ﻣﻘﺎوﻣت
ﺑﮫ ﻣردان ،ﻣﯾﺗوان اﻧﮕﺎﺷت ﮐﮫ ﻣﻧطق ﺧودﺑﺧودی اﻋﻣﺎل ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﻋﺿوﯾت
در آوردن ،ﮐﮫ ھﻣﯾﺷﮫ ﺑﮫ ﺣﻔظ وﯾژﮔﯾﮭﺎی ﮐﺎﻣﻼ ﮐﻣﯾﺎب ﻣﺟﻣوﻋﮫ ھﺎی
اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ در رده اول وﯾژﮔﯾﮭﺎی ﺿرﯾب ﺟﻧﺳﯽ ﺷﺎن ﻣﺗﻣﺎﯾل اﺳت، 26
رﯾﺷﮫ در ﺗﺻوری دارد ﻣﺑﮭم و ﭘراز ھﯾﺟﺎن از ﺧطری ﮐﮫ زﻧﺎﻧﮫ ﺳﺎزی
وﺑﻧﺎﺑرﯾن ﺑﮫ ارزش ﻣوﻗﻌﯾت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ وﻧﯾز ﺑﮫ ھوﯾت ﺟﻧﺳﯽ ﺻﺎﺣﺑﺎن اﯾن
90
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﻣوﻗﻌﯾت ﺳوق داده ﻣﯽ ﺷود .ﺧﺷوﻧت ﺑرﺧﯽ از ﻋﮑس اﻟﻌﻣل ھﺎی ھﯾﺣﺎﻧﯽ
در ﺑراﺑر ورود زﻧﺎن ﺑﮫ اﯾن وآن ﺷﻐل ﻗﺎﺑل ﻓﮭم اﺳت اﮔرﺑداﻧﯾم ﮐﮫ ﻣوﻗﻌﯾت
ھﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺑراﺳﺎس ﺟﻧس ﺗﻌرﯾف ﻣﯽ ﺷوﻧد ،و ﺑﺎ دﻓﺎع از ﭘﺳت ھﺎﯾﺷﺎن
در ﺑراﺑر ﭘدﯾدٔه زﻧﺎﻧﮫ ﮐردن ،ﻣردان اﯾدٔه ﻋﻣﯾق ﺷﺎن را در ﺑﺎرٔه ﻣرد وﺑﮫ
ﻋﻧوان ﻣرد ﻣﯾﺧواھﻧد ﺣﻔظ ﮐﻧﻧد ،ﺑﺧﺻوص در ﻣورد ﻗﺷرھﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ
ﻣﺎﻧﻧد ﮐﺎرﮔراﻧﯽ ﮐﮫ از ﻧﯾروی ﺑﺎزوﺷﺎن اﺳﺗﻔﺎده ﻣﯾﮑﻧﻧد ﯾﺎ ﻣﺷﺎﻏﻠﯽ ﻣﺛل ارﺗش
ﮐﮫ ارزﺷﺷﺎن را ﺟزا ً ﯾﺎ ﮐﺎﻣﻼ ﻣرھون ﺗﺻوری ﮐﮫ از ﻣرداﻧﮕﯽ دارﻧد ﻣﯾداﻧﻧد
. 27
ﺷده ﺑوﺳﯾﻠﮫً ﻣﻧطق اﻗﺗﺻﺎد اﻣوال ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ﻧﺑوده ،ﻣﻧطﻘﯽ ﮐﮫ ﺑوﯾژه در ﻋرﺻﮫ
اﻗﺗﺻﺎد ﺧﺎﻧﮕﯽ ،ﺗوﻗﻌﺎت ﺧﺎﺻش را ﮐﮫ از ﺗوﻗﻌﺎت ﭘﯾش ﺑرﻧدٔه اﻗﺗﺻﺎد ﺑﻣﻌﻧﺎی
ﮐﺎﻣﻼ اﻗﺗﺻﺎدی دﻧﯾﺎی ﺗﺟﺎرت ﻣﺗﻣﺎﯾزاﻧد ،ﺣﻔظ ﮐرده اﺳت .
ﭘوﻟﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻧد وﺧﯾﻠﯽ ﺑﯾﺷﺗر از ﻣردان وﻗﺗﺷﺎن ﺑﮫ اﻣور ﻋﺎم اﻟﻣﻧﻔﻌﮫ ،ﻣذھﺑﯽ
وﺑوﯾژه ﺧﯾرات ﻣﯾﮕذرد .
ھﻣﺎﻧطور ﮐﮫ ،در ﺟواﻣﻊ ﮐﻣﺗر ﻧﺎﺑراﺑر ،زﻧﺎن ﺑﮫ ﻣﻧزﻟﮫٔ اﺑزار ﻣﺑﺎدﻟﮫ ﺑﮫ ﺣﺳﺎب
ﻣﯽ آﻣده اﻧد و ﺑﮫ ﻣردان از طرﯾق ازدواﺟﮭﺎ ،ﯾﻌﻧﯽ ﺳرﻣﺎﯾﮫ ﮔذاری واﻗﻌﯽ ﮐﮫ
ﺑﺎﻋث ﺑرﻗراری اﺗﺣﺎد ﮐم وﺑﯾش وﺳﯾﻊ و ﻣﻌﺗﺑر ﻣﯾﺷده ،اﺟﺎزٔه اﻧﺑﺎﺷت ﺳرﻣﺎﯾﮫ
اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ و ﻧﻣﺎدﯾن ﻣﯾداده اﻧد ،اﻣروز ﻧﯾز زﻧﺎن ﺳﮭم ﻗﺎطﻌﯽ دارﻧد در ﺗوﻟﯾد
و ﺑﺎز ﺗوﻟﯾد ﺳرﻣﺎﯾﮫ ﻧﻣﺎدﯾن ﺧﺎﻧواده ،ﺑﺧﺻوص در ﺑﻌد ھﻣﮑﺎری ﺑﺎ ظﺎھر ــ
زﯾﺑﺎﺋﯽ ،ﻟﺑﺎس ،ﻧﮕﮭداری وﻏﯾره ــ ﮐﮫ ﺟزء ﺳرﻣﺎﯾﮫ ﻧﻣﺎدﯾن ﮔروه ﺧﺎﻧواده
ﺑﺷﻣﺎر ﻣﯾرود :در ﻧﺗﯾﺟﮫ در ﺳﻣت ظواھر و ﺧوﺷﺎﯾﻧد ﻗرار ﻣﯾﮕﯾرﻧد . 31
دﻧﯾﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ) ﺑﮫ درﺟﺎت ﻣﺧﺗﻠف ﺑر ﺣﺳب » « champsﻣﯾدان ھﺎ ( ﻣﺛل
ﺑﺎزاراﻣوال ﻧﻣﺎدﯾن ﻣﺗﺎﺛر از دﯾد ﻣرداﻧﮫ ﻋﻣل ﻣﯽ ﮐﻧد :وﻗﺗﯽ ﺳﺣن اززن
اﺳت ،ﺑودن آﻧﭼﻧﺎﻧﮑﮫ ﺑﮫ ﭼﺷم ﻣﯽ آﯾد ،ﭼﺷﻣﯽ ﮐﮫ ﻣﻘوﻻﺗﯽ ﻣرداﻧﮫ در آن
ﻣﯽ ﻧﺷﯾﻧد ــ ﻣﻘوﻻﺗﯽ ﺑﮑﺎر رﻓﺗﮫ ﺑﯽ آﻧﮑﮫ ﯾﺎدآورﯾﺷﺎن ﺑﮫ وﺿوح ﻣﻘدور ﺑﺎﺷد
،ﯾﻌﻧﯽ اﺳﺎﺳﺎ اﺟﺗﻧﺎب ﮐردن از ﺗﻣﺎم ﺧﺻوﺻﯾﺎت وﯾﺎ اﻋﻣﺎﻟﯽ ﮐﮫ ﻣﯾﺗواﻧﻧد
ﻣﺛل ﻧﺷﺎﻧﮫ ھﺎی ﻣرد ﺑودن ﻋﻣل ﮐﻧﻧد ،ودر ﻣورد زن ﻣﻘﺗدری ،اﺳﺗﻧﺎد »
ﺧﯾﻠﯽ زﻧﺎﻧﮫ « ﮐردن ،ﺑﮫ روﺷﯽ واﻗﻌﺎ زﯾرﮐﺎﻧﮫ ،ﭼﯾزی ﻧﯾﺳت ﺟز اﻣﺗﻧﺎع از
داﺷﺗن اﯾن ﺧﺻﻠت واﻗﻌﺎ ﻣرداﻧﮫ ﮐﮫ ﻗدرت ﺑﺎﺷد .
ﻣوﻗﻌﯾت ﺧﺎص زﻧﺎن در ﺑﺎزار اﻣوال ﻧﻣﺎدﯾن ﮔوﯾﺎی اﺳﺎس ﻗواﻋد ﻣرﺑوط ﺑﮫ
زﻧﺎن اﺳت :اﮔر ﮐل راﺑطﮫٔ اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ از ﺑرﺧﯽ ﺟﮭﺎت ﻣﺣل ﻣﺑﺎدﻟﮫ اﯾﺳت ﮐﮫ
ھرﮐﺳﯽ در آن ﺑﮫ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﻠوه ﺧوﯾش ﻣﯽ ﭘردازد ،در ارﺗﺑﺎط ﺑﺎ اﯾن
ﻣوﺟودﺻوری ،ﺑﺧﺷﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ ﺟﺳم ) ﺑدن ( ﺗﻧزل ﯾﺎﻓﺗﮫ ﺑﮫ آﻧﭼﮫ ﮐﮫ » ﻓﯾزﯾﮏ
« ) ﺑﺎ ﺧﺻﯾﺻﮫً ﺑﺎﻟﻘوه ﺟﻧﺳﯽ ( ﻣﯾﻧﺎﻣﻧد ﺗﻌﻠق ﻣﯾﮕﯾرد ،ﻧﺳﺑت ﺑﮫ ﺧﺻوﺻﯾﺎت
ﻣﺳﺗﻘﯾﻣﺎ ﮐﻣﺗر ﺣﺳﺎس ،ﻣﺎﻧﻧد ﻧوع ﮔﻔﺗﺎر ،ﺑرای زﻧﺎن ﺑﯾش از ﻣردان
اﺳت .در ﺣﺎﻟﯾﮑﮫ ﻧزد ﻣردان زﯾﺑﺎﺋﯽ و ﻟﺑﺎس ﻣوﺟب ﻧدﯾده ﮔرﻓﺗن ﺑدن ﺑﮫ
ﺳود ﻧﺷﺎﻧﮫ ھﺎی اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﻣوﻗﻌﯾت اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ اﺳت ) ﻟﺑﺎس ،ﺗزﺋﻧﺎت ،اوﻧﯾﻔورم
وﻏﯾره ( ،اﯾن ظواھر ﻧزد زﻧﺎن ﻣﺷوﻗﯽ اﺳت ﺑرای اﺳﺗﻔﺎده در ﺑﯾﺎن ﻓرﯾﺑﻧد
ﮔﯽ ﺷﺎن .اﯾن اﻣر ﻣوﺟﮫ اﯾن اﺳت ﮐﮫ ﺳرﻣﺎﯾﮫ ﮔذاری ) زﻣﺎن ،ﭘول ،اﻧرژی
و ﻏﯾره ( درﻣورد زﯾﺑﺎﺋﯽ وآراﯾش ﻧزد زﻧﺎن از اھﻣﯾت ﺑﯾﺷﺗری ﺑر ﺧوردار
اﺳت .زﻧﺎن ﮐﮫ از ﻧظر اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ وادار ﻣﯾﺷوﻧد ﺧوﯾش را ﺑﮫ ﻣﻧزﻟﮫٔ اﺷﯾﺎء
زﯾﺑﺎ ﺑﯾﻧﮕﺎرﻧد ودر ﻧﺗﯾﺟﮫ ﺗوﺟﮫ داﺋم ﺑﮫ آﻧﭼﮫ را ﮐﮫ ﺑﮫ زﯾﺑﺎﺋﯽ ،ظراﻓت ھﯾﮑل
93
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
،ﻟﺑﺎس ،ھﻧﺟﺎر ،طﺑﯾﻌﺗﺎ ﺗﻘﺳﯾم ﮐﺎر ﺧﺎﻧﮕﯽ وزﯾﺑﺎﺋﯽ وﻣﮭﻣﺗر ازﯾن ،ﺑﮫ
ادارٔه ﺗﺻوﯾر اذھﺎن ﻋﻣوﻣﯽ و ظواھر اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ اﻋﺿﺎء ﺧﺎﻧواده وﻣﺳﻠﻣﺎ ﺑﭼﮫ
ھﺎ و ﺷوھرﻣرﺑوط اﺳت )ﮐﮫ ﻏﺎﻟﺑﺎ ﺣق اﻧﺗﺧﺎب ﻟﺑﺎس را ﺑﮫ آﻧﮭﺎ واﮔذار ﻣﯾﮑﻧد(
ﺑﮫ ﻋﮭده ﻣﯾﮕﯾرﻧد ،وﻧﯾز آﻧﮭﺎ ھﺳﺗﻧد ﮐﮫ وظﯾﻔﮫٔ ﺗزﺋﯾن وﻣراﻗﺑت ﺧﺎﻧﮫ را ﺣﺗﯽ
ﻧزد ﻣﺣروﻣﺗرﯾﻧﺷﺎن ﺑدون ھزﯾﻧﮫ ﮐﮫ ھدﻓﯽ اﺳت ﺑﯽ ﭘﺎﯾﺎن ،ﺑﮫ ﻋﮭده دارﻧد
)در ﺑﺎﻏﭼﮫ ھﺎی ﮐوﭼﮏ دھﻘﺎﻧﯽ ﺳﺎﺑﻘﺎ ﮔوﺷﮫ ای ﺑﮫ ﮔﻠﮭﺎی ﺗزﺋﯾﻧﯽ اﺧﺗﺻﺎص
داﺷﺗﮫ ،و آﭘﺎرﺗﻣﺎﻧﮭﺎی ﻓﻘﯾرﺗرﯾن ﻣﺟﺗﻣﻊ ھﺎی ﮐﺎرﮔری ﺑﺎ اﯾن ﮔﻠداﻧﮭﺎ و اﺷﯾﺎء
ﺗزﯾﻧﯽ وﺗﺻﺎوﯾر ﻣﺣﻘر ﺗزﺋﯾن ﻣﯾﺷوﻧد ( .
زﻧﺎن ﮐﮫ ﻣﺎﻣور ادارهً ﺳرﻣﺎﯾﮫٔ ﻧﻣﺎدﯾن ﺧﺎﻧواده ھﺎ ھﺳﺗﻧد از آﻧﺎن ﻣﻧطﻘﺎ ﺧواﺳﺗﮫ
ﻣﯾﺷود ﮐﮫ اﯾن ﻧﻘش راﺑﮫ ﺑﻧﮕﺎھﮭﺎ ﻧﯾز ﻣﻧﺗﻘل ﮐﻧﻧد ،ﺑﻧﮕﺎه ھﺎﺋﯽ ﮐﮫ ازآﻧﺎن ﻣﯽ
ﺧواھﻧد ﮐﺎرھﺎﺋﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ ﻧﻣﺎد وﻣﻌرف ﺑﻧﮕﺎه وﭘذﯾرا ﺷدن ﻣﺷﺗری ﻣرﺑوط
ﻣﯾﺷوﻧد را ﺑﮫ ﻋﮭده ﺑﮕﯾرﻧد) "ﻣﮭﻣﺎﻧدار ھواﭘﯾﻣﺎ" " ،ﻣﮭﻣﺎﻧدار ﭘذﯾراﺋﯽ" " ،
ﻣﮭﻣﺎﻧدار ﻧﻣوﻧﮫ " " ،ﻣﮭﻣﺎﻧدار درﯾﺎﺋﯽ " " ،ﻣﮭﻣﺎﻧدارــ ﺷوﻓر "" ،ﻣﮭﻣﺎﻧدار
ﮐﻧﮕره " ،ﺧﺎﻧم ھﻣراھﯽ ﮐﻧﻧده " ،وﻏﯾره ( ﻧﯾز ﻋﮭده دار ادارٔه ﻣراﺳم ﺑزرگ
دﯾوان ﺳﺎﻻری ﺷوﻧد ﮐﮫ ﻣﺎﻧﻧد ﻣراﺳم ﺧﺎﻧﮕﯽ ،ﺑﮫ ﻣراﻗﺑت و اﻓزاﯾش ﺳرﻣﺎﯾﮫ
اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ رواﺑط وﺳرﻣﺎﯾﮫ ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ﺑﻧﮕﺎه ﮐﻣﮏ ﻣﯾﮑﻧﻧد .
ﻗﺻد اﯾﺟﺎد اﺣﺳﺎﺳﺎﺗﯽ از ﻗﯾﯾل دوﺳت داﺷﺗﻧﯽ ،ﻣورد ﺗﺣﺳﯾن ﺑﮫ ﺧﺎطر وﺟود
ﺧودﺷﺎن وﻧﮫ ﺑرای ﭘول ،ﺑﮫ ﺧﺎطر اھﻣﯾﺗﯽ ﮐﮫ ﺑراﯾﺷﺎن ﻗﺎﺋل اﻧد وﺳﺎده ﺗر
اﯾﻧﮑﮫ "ﺧوﯾش را ﻣرد اﺣﺳﺎس ﻣﯾﮑﻧﻧد " 33ﻣﯾﺑﺎﺷد.
آزادی ﻧﻣﯽ ﺑﺧﺷد ﻣﮕر ﺑرای ﺳﺎده وراﺣت ﺗرﮐردن ﻓرﻣﺎﻧﺑرداری ﻣﺷﺗﺎﻗﺎﻧﮫ
وﮐﻣﮏ زﻧﺎن ﺑﮫ روﻧد ﺳﻠطﮫٔ ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ ﮐﮫ در ﺧﻼل ﺳﺎزوﮐﺎر ھﺎی اﻗﺗﺻﺎد
اﻣوال ﺳﻣﺑﻠﯾﮏ اﻧﺟﺎم ﻣﯾﮕﯾرد ،واﯾﻧﺎن ﻗرﺑﺎﻧﯾﺎن ﭼﻧﯾن اﻧﺗﺧﺎﺑﯽ اﻧد .ﻣﮑﺎﺷﻔﮫٔ اﯾن
ﺳﺎز وﮐﺎرھﺎ ،ﮐﮫ ﺑدون ﺷﮏ از اﺻول ﺑرﺧﯽ اﺳﺗراﺗژﯾﮭﺎی ﺗﺧرﯾب ﻣورد
ﻧظر ﺟﻧﺑش زﻧﺎن ﺑﺷﻣﺎر ﻣﯾرود ،ﻣﺎﻧﻧد دﻓﺎع )natural lookظﺎھﺮطﺒﯿﻌﯽ( ،
ﻣﯾﺑﺎﯾﺳﺗﯽ ﺑﮫ ﺗﻣﺎم ﻣوﻗﻌﯾﺗﮭﺎﺋﯽ ﺗﺳری ﯾﺎﺑد ﮐﮫ زﻧﺎن در آﻧﮭﺎ ﻣﯾﺗواﻧﻧد ﺑﯾﻧﮕﺎرﻧد
وﺑﮫ دﯾﮕران اﻟﻘﺎء ﮐﻧﻧد ﮐﮫ ﻣﺳﺋوﻟﯾﺗﮭﺎی ﯾﮏ ﺷﺧص را اﻋﻣﺎل ﻣﯾﮑﻧﻧد و ﺣﺎل
آﻧﮑﮫ ﺑﮫ ﻣوﻗﻌﯾت اﺑزار ﻧﻣﺎﯾش و دﺳﺗﮑﺎری ﺳﻧﺑﻠﯾﮏ ﺗﻧزل ﯾﺎﻓﺗﮫ اﻧد.
ﻧﯿﺮوی ﺳﺎﺧﺘﺎر
ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺗﺼﻮری واﻗﻌﺎ ار ﺗﺒﺎطﯽ از راﺑﻄﮫً ﺳﻠﻄﮫ ﺑﯿﻦ ﻣﺮدان وزﻧﺎن
ﺑﮫ ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﮫ در ﻣﺠﻤﻮع ﻓﻀﺎ ھﺎ ،زﯾﺮــ ﻓﻀﺎھﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ،ﯾﻌﻨﯽ ﻧﮫ
ﺗﻨﮭﺎ در ﺧﺎﻧﻮاده ،ﺑﻠﮑﮫ در ﻣﺤﯿﻂ آﻣﻮزﺷﯽ و دﻧﯿﺎی ﮐﺎر ودﯾﻮاﻧﺴﺎﻻری
وﻣﯿﺪان رﺳﺎﻧﮫ ای ﺑﺮﻗﺮار اﺳﺖ ﺑﮫ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺧﯿﺎﻟﯽ از » ﺟﺎوداﻧﯽ
زﻧﺎﻧﮫ « ﻣﻨﺘﮭﯽ ﻣﯿﺸﻮد ،ﮐﮫ ﻗﺼﺪش ﺑﮭﺘﺮ ﻧﺸﺎن دادن ﺗﺪاوم ﺳﺎﺧﺘﺎر راﺑﻄﮫ
ﺳﻠﻄﮫ ﺑﯿﻦ ﻣﺮدان وزﻧﺎن اﺳﺖ و ﺑﮫ وﺳﯿﻠﮫ ﺗﻔﺎوﺗﮭﺎی ذاﺗﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﮫ
ﻟﺤﻈﺎت ﺗﺎرﯾﺦ وﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ھﺎ در ﻓﻀﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺣﻔﻆ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ .و اﯾﻦ
ﻣﺸﺎھﺪه ﺧﺎطﺮه ﻣﺎوراء ﺗﺎرﯾﺨﯽ راﺑﻄًﮫ ﺳﻠﻄﮫ ﻣﺮداﻧﮫ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺗﺼﻮر
ظﺎھﺮی و ﺑﺪور از ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﺎرﯾﺨﺰداﺋﯽ و در ﻧﺘﯿﺠﮫ ﺟﺬب ﻣﺤﯿﻂ ﺷﺪن ،ﺑﮫ
واروﻧﮫ ﮐﺮدن ﻣﺴﺎﻟٔﮫ ﻣﺘﺪاوﻟﯽ ﮐﮫ اﺳﺎس آن اﻣﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﮐﺎﻣﻼ ﻧﻤﺎﯾﺎن در
ﺷﺮاﯾﻂ زﻧﺎن اﺳﺖ واﻣﯿﺪارد :طﺮح ﻣﺴﺎﻟٔﮫ ھﻤﯿﺸﮫ از ﯾﺎد رﻓﺘﮫ ﮐﺎر
ﺗﺎرﯾﺨﯽ ،ھﻤﯿﺸﮫ از ﺳﺮ ﮔﺮﻓﺘﮫ ﺷﺪه ﮐﮫ ﺑﺮای ﺑﯿﺮون ﮐﺸﯿﺪن ﺳﻠﻄﮫ ﻣﺮداﻧﮫ
از ﺗﺎرﯾﺦ و ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ھﺎ وﺣﺮﮐﺎت ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﮐﮫ ﻣﺴﺌﻮل ظﺎھﺮی ﺗﺎرﯾﺦ
زداﺋﯽ آﻧﻨﺪ ،ﺿﺮورت دارد ،وھﺮﮔﻮﻧﮫ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﺗﺎرﯾﺨﯽ
ﻣﺮادف ﻗﺒﻮل ﻣﺤﮑﻮﻣﯿﺘﺶ ﺑﮫ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ اﺳﺖ.
96
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ــ ﻣﻮرد دﺧﻮل ( 38اﯾﻦ ورود ﺑﺎ ﺛﺒﺖ ﯾﮏ ﺳﺮی ﺗﻘﺎﺑﻞ در ﺑﺪﻧﮭﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس
ﺟﻨﺲ ھﺎی ﻣﻌﺎدل ﺑﯿﻦ آﻧﮭﺎ و ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ ھﻤﺮاه اﺳﺖ .
اﯾﻨﮑﮫ ﺑﮕﻮﺋﯿﻢ ﮐﮫ ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺷﻨﺎﺳﯽ ژﻧﺘﯿﮏ ﻧﺎﺧﻮد آﮔﺎه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﮫ ﺟﻨﺲ دﻧﺒﺎﻟٔﮫ
ﻣﻨﻄﻘﯿﺶ را در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎرھﺎی دﻧﯿﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯿﯽ ﻣﯽ ﺑﯿﻨﺪ ﮐﮫ اﯾﻦ
ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه در آن رﯾﺸﮫ دارد و ﺑﺎزﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯿﺸﻮد ،ﺑﺪان ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ
ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت در آﻣﯿﺨﺘﮫ ﺑﮫ ھﻢ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان اﺻﻮل ﺗﻘﺴﯿﻢ ﯾﺎ ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﻋﯿﻨﯽ
ﮐﮫ ﻣﯿﺎن ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﮭﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ) و ﺻﺎﺣﺒﺎﻧﺸﺎن ،ﺗﺮﺟﯿﺤﺎ ﻧﺮﯾﺎ ﻣﺎده :
ﭘﺰﺷﮑﺎن /ﭘﺮﺳﺘﺎرھﺎ ،ارﺑﺎﺑﺎن ﮐﺎر /روﺷﻨﻔﮑﺮان وﻏﯿﺮه ( ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽ
ﺷﻮد ،ﻣﮭﺘﺮﯾﻦ از ﻧﻘﻄﮫ ﻧﻈﺮ ﺗﺪاوم اﯾﻦ ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﺑﯽ ﺷﮏ آﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ
99
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﺣﻘﯿﻘﺖ رواﺑﻂ ﺳﺎﺧﺘﺎری ﺳﻠﻄﮫ ﺟﻨﺴﯽ واﻗﻌﺎ ﻣﺒﮭﻢ ﺑﮫ ﻧﻈﺮﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺑﮫ
ﻣﺤﺾ اﯾﻨﮑﮫ ﻣﻼﺣﻈﮫ ﺷﻮد ﻣﺜﻼ زﻧﺎﻧﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ ﭘﺴﺖ ھﺎی ﻋﺎﻟﯽ ) ﮐﺎدر
ﺑﺎﻻ ،ﻣﺪﯾﺮ در وزارﺗﺨﺎﻧﮫ ،؛ﻏﯿﺮه ( راه ﯾﺎﻓﺘﮫ اﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ در واﻗﻊ ھﺰﯾﻨٔﮫ
ﺑﺎﻻﺋﯽ ﺑﺮای اﯾﻦ » ﺗﻮﻓﯿﻖ « ﺷﻐﻠﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ » ﺗﻮﻓﯿﻖ « ﮐﻮﭼﮏ از ﻧﻮع
ﺧﺎﻧﮕﯽ آن )طﻼق ،ازدواج ﺑﺎ ﺗﺎﺧﯿﺮ ،ﺗﺠﺮد ،ﻣﺸﮑﻼت ﯾﺎ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺒﻮدن
اطﻔﺎل ( و درﻣﻮرد اﻗﺘﺼﺎد اﻣﻮال ﺳﻤﺒﻠﯿﮏ » ﺑﭙﺮدازﻧﺪ « ،ﯾﺎ ﺑﺮ ﻋﮑﺲ
100
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
اﯾﻦ اﯾﺠﺎد راﺑﻄﮫ ھﻤﭽﻨﯿﻦ اﺟﺎزه ﻣﯿﺪھﺪ ﮐﮫ ﺑﻔﮭﻤﯿﻢ راﺑﻄٔﮫ ﺳﻠﻄﮫ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﮫ
اﺷﮑﺎل ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن دﯾﺪه ﺷﻮد ،در ﺷﺮاﯾﻂ زﻧﺎﻧﮫ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺘﻔﺎوت ،از ﻓﺪاﮐﺎری
داوطﻠﺒﺎﻧﮫ زﻧﺎن طﺒﻘﮫ ﺑﻮرژوازی ﺗﺠﺎری وﭘﻮﻟﯽ در ﺧﺎﻧﮫ ﺷﺎن ﯾﺎ در اﻣﻮر
ﺧﯿﺮﯾﮫ ﺷﺎن ،ﺗﺎ ﻓﺪاﮐﺎری ﺧﺪﻣﺘﮕﺰار ﮔﻮﻧﮫ و » ﻣﺰدوری « زﻧﺎن
ﺧﺪﻣﺘﮕﺰار در ﺧﺎﻧﮫ ،در ﺳﻄﺢ ﺧﺮده ﺑﻮرژوازی ﺑﺎ اﺷﺘﻐﺎل ﺑﮫ ﮐﺎر ﻣﺰد
ﺑﮕﯿﺮی ﻣﮑﻤﻞ ﮐﺎر ﺷﻮھﺮ وھﻢ ردﯾﻒ آن ،ﮐﮫ ھﻤﯿﺸﮫ ﺑﮫ ﮔﻮﻧﮫ ای ﺣﻘﯿﺮاﻧﮫ
اﻧﺠﺎم ﻣﯿﮕﯿﺮد .ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﻠﻄﮫ ﻣﺮداﻧﮫ اﺻﻞ ﻧﮭﺎﺋﯽ اﯾﻦ ﺑﯿﺸﻤﺎررواﺑﻂ
ﺳﻠﻄﮫ ﮔﺮی /ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮداری ﺑﯽ ھﻤﺘﺎ اﺳﺖ ،ﮐﮫ در ﺷﮑﻞ ﺷﺎن ﺑﺮاﺳﺎس
ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﺷﺨﺎص ﻣﺮﺑﻮطﮫ در ﻓﻀﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺘﻔﺎوت اﻧﺪ ــ اﯾﻦ رواﺑﻂ
ﮔﺎھﯽ ﺑﯿﮑﺮاﻧﻨﺪ و ﻧﻤﺎﯾﺎن ،ﮔﺎھﯽ ﺑﯿﻨﮭﺎﯾﺖ ﮐﻮﭼﮏ وﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﻧﺎﭘﯿﺪا ،وﻟﯽ
ﻣﺸﺎﺑﮫ و ﯾﮑﭙﺎرﭼﮫ ،ازﯾﻦ ﺟﮭﺖ ﺑﮫ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﺧﺎﻧﻮاده ــ و در ھﺮ ﯾﮏ
از دﻧﯿﺎھﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ زﻧﺎن وﻣﺮدان را ﺟﺪا وﻣﺘﺤﺪ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ
» ﺧﻂ ﻓﺎﺻﻞ اﺳﻄﻮره ای « ﺑﯿﻦ اﯾﻨﺎن را آﻧﻄﻮر ﮐﮫ وﯾﺮژﯾﻨﯿﺎ ووﻟﻒ
ﻣﯿﮕﻮﯾﺪ ﺣﻔﻆ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .
101
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﯾﺎدآوری ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﮫ ﻧﻔﻮذ اﺳﺮار آﻣﯿﺰ ﻋﺸﻖ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ روی ﻣﺮدان ﻧﯿﺰ
اﻋﻤﺎل ﺷﻮد .ﻧﯿﺮوھﺎﺋﯽ ﮐﮫ ﮔﻤﺎن ﻣﯿﺮود در ﺗﺎرﯾﮑﯽ و ﭘﯿﭻ وﺧﻢ رواﺑﻂ
دروﻧﯽ) » روی ﺑﺎﻟﺸﺖ « ( ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ،وﻣﺮدان را ﺑﺎ ﺟﺎدوی
واﺑﺴﺘﮕﯽ ھﺎی ﻋﺸﻖ ﻧﮕﮫ ﻣﯽ دارﻧﺪ ،و ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﮫ اﺟﺒﺎرات
ﻣﺮﺑﻮط ﺑﮫ وﻗﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺷﺎن را از ﯾﺎدﺑﺒﺮﻧﺪ ،اﯾﻦ ﻧﯿﺮوھﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪٔه
واروﻧﮫ ﺷﺪن راﺑﻄٔﮫ ﺳﻠﻄﮫ اﯾﺴﺖ ﮐﮫ ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﺑﺮﯾﺪن ﻧﺎﮔﺰﯾﺮ از ﻧﻈﻢ
ﻋﺎدی و ﺟﺎری ﻣﺜﻞ ﮐﻤﺒﻮدی ﺑﺮ ﺧﻼف ﻋﺎدت ﻣﺤﮑﻮم اﺳﺖ و ﻣﻮﺟﺐ
ﺗﻘﻮﯾﺖ اﻓﺴﺎﻧٔﮫ ﻣﺮد ﻣﺤﻮری ﻣﯽ ﺷﻮد .
اﻣﺎ در دورﻧﻤﺎی ﻣﺒﺎرزه و ﯾﺎ ﺟﻨﮓ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯿﻤﺎﻧﺪ .و اﻣﮑﺎن ﻣﻌﻮق ﮐﺮدن
ﻧﯿﺮو ورواﺑﻂ ﻗﺪرت ﮐﮫ ﺑﻨﻈﺮ ﻣﯿﺮﺳﺪ ﺑﺮای ﺗﺠﺮﺑﮫ ﻋﺸﻖ ﯾﺎ دوﺳﺘﯽ
ﺳﺎزﻧﺪه اﺳﺖ ﻣﻨﺘﻔﯽ اﺳﺖ .ﺑﻨﺎ ﺑﺮاﯾﻦ ،در اﯾﻦ ﻧﻮع ﺻﻠﺢ ﻣﻮﻗﺘﯽ ﻣﻌﺠﺰه
آﺳﺎ ﮐﮫ ﭘﻨﺪاری ﺳﻠﻄﮫ ﻣﻘﮭﻮر ﺷﺪه ،ﯾﺎ ﺑﮭﺘﺮ ﺑﮕﻮﯾﻢ ﺑﺎطﻞ ﺷﺪه ،و ﺧﺸﻮﻧﺖ
ﻣﺮداﻧﮫ آرام ﮔﺮﻓﺘﮫ اﺳﺖ ) زﻧﺎن ﺑﺎ ﺗﮭﯽ ﮐﺮدن رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ از ﺑﯽ
ﻧﺰاﮐﺘﯽ و ﺧﺸﻮﻧﺘﺶ ﻣﺪﻧﯿﺖ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ( دﯾﺪﮔﺎه ﻣﺮدان ﮐﮫ ﺧﺎص
ﻋﺼﺮ ﺷﮑﺎر و ﺟﻨﮓ طﻠﺒﯽ ﺑﻮده از رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ دو ﺟﻨﺲ رﺧﺖ ﺑﺮ ﻣﯽ
ﺑﻨﺪد ؛ ھﻤﺰﻣﺎن اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮭﺎی ﺳﻠﻄﮫ ﮐﮫ ھﺪﻓﺸﺎن ﺑﮫ زﻧﺠﯿﺮ ﮐﺮدن ،رام
ﺳﺎﺧﺘﻦ ،ﭘﺎﺋﯿﻦ ﮐﺸﯿﺪن ﯾﺎ ھﻢ اﺳﯿﺮ ﮐﺮدن ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﻧﮕﺮاﻧﯿﮭﺎ ،ﺗﺮدﯾﺪھﺎ
اﻧﺘﻈﺎرات ،ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ ھﺎ ،ﺗﺤﻘﯿﺮھﺎ اﺳﺖ ﺿﻤﻦ اﯾﺠﺎد ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل در
ﻣﺒﺎدﻟﮫ ای ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ ،ﭘﺎﯾﺎن ﻣﯿﯿﺎﺑﻨﺪ .وﻟﯽ ھﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﮫ Sasha Weitman
ﻣﯿﮕﻮﯾﺪ ﺑﺮﯾﺪن از ﻧﻈﻢ ﻋﺎدی ﯾﮑﺒﺎره وﺑﺮای ھﻤﯿﺸﮫ ﻣﻤﮑﻦ ﻧﯿﺴﺖ .ﺗﻨﮭﺎ
ﺑﺎ ﮐﺎرﻣﺴﺘﻤﺮ ﺗﻤﺎم ﻧﮭﺎدھﺎ ﺳﺖ ﮐﮫ ﻣﯿﺘﻮان » ﺟﺰﯾﺮٔه ﻣﻔﺘﻮن « ﻋﺸﻖ ،اﯾﻦ
دﻧﯿﺎی ﺑﺴﺘﮫ وﮐﺎﻣﻼ ﺧﻮدﮐﻔﺎ را ،ﮐﮫ ﺟﺎی ﺳﻠﺴﻠﮫ ای ﻣﺴﺘﻤﺮازﻣﻌﺠﺰه
ھﺎﺳﺖ ،از آﺑﮭﺎی ﺳﺮد ﺣﺴﺎﺑﮕﺮی ،ﺧﺸﻮﻧﺖ و ﺳﻮد ﺑﯿﺮون ﮐﺸﯿﺪ :دﻧﯿﺎی
ﻋﺪم ﺧﺸﻮﻧﺖ ﮐﮫ اﺳﺘﻘﺮار رواﺑﻂ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻣﻌﺎﻣﻠﮫً ﺑﮫ ﻣﺜﻞ ﺑﮫ ﺻﻮرت
ﮐﺎﻣﻞ را ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯿﺴﺎزد و اﺟﺎزه ﻣﯿﺪھﺪ ﮐﮫ ﺷﺨﺺ ﺧﻮد را رھﺎ وﺗﺴﻠﯿﻢ
ﮐﻨﺪ ،دﻧﯿﺎی ﺣﻖ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﮐﮫ ﺑﮫ ﮔﻔﺘٔﮫ ﺳﺎرﺗﺮ ﻣﻮﺟﺐ اﺣﺴﺎس »
ھﺴﺘﻦ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪٔه « ﺧﻮﯾﺶ ﻣﯿﺸﻮد ،وﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺷﺪﻧﯽ ﯾﺎ ﻧﺸﺪﻧﯽ
103
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
» ﻋﺸﻖ ﺧﺎﻟﺺ « ،اﯾﻦ ھﻨﺮ ﺑﺮای ھﻨﺮ ﻋﺸﻖ ،اﺑﺪاﻋﯽ اﺳﺖ ﺗﺎرﯾﺨﯽ و
ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺗﺎزه ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ھﻨﺮ ﺑﺮای ھﻨﺮ ﮐﮫ ﺑﺎ آن ﺗﺎ ﺣﺪی از ﻧﻈﺮﺗﺎرﯾﺨﯽ و
ﺳﺎﺧﺘﺎری ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ . 4ﺑﯽ ﺷﮏ ﺑﮫ ﻧﺪرت در ﺷﮑﻞ ﮐﺎﻣﻠﺶ دﯾﺪه
ﻣﯿﺸﻮد وﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ھﺮﮔﺰ ﺑﮫ آﺧﺮﯾﻦ ﺣﺪش ﻧﺮﺳﯿﺪه ــ ﮐﮫ درﯾﻦ ﺻﻮرت از
» ﻋﺸﻖ دﯾﻮاﻧﮫ « ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﮫ ﻣﯿﺸﻮد ــ ،وذاﺗﺎ ﺷﮑﻨﻨﺪه اﺳﺖ زﯾﺮا ﮐﮫ
ھﻤﯿﺸﮫ ﺑﺎ ﺗﻮﻗﻌﺎت ﺑﯿﺤﺪ » ،دﯾﻮاﻧﮕﯽ ھﺎ « ) ﻣﮕﺮ ﻧﮫ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯿﮑﮫ » ازدواج
ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﮫ « ﺷﺪﯾﺪا ﺑﺎ طﻼق ﻣﻮاﺟﮫ ﻧﯿﺴﺖ ﻣﺤﻮ آﻧﯿﻢ ؟ ( ھﻤﺮاه اﺳﺖ و
ھﻤﯿﺸﮫ ﺑﺎ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﮫ ﺧﻮد ﺧﻮاھﺎﻧﮫ ﯾﺎ اﺛﺮ ﺳﺎده
ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﺷﺪن ﺗﮭﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد .وﻟﯽ ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻦ ﺑﺨﺎطﺮ ﺑﺮﻗﺮاری ﯾﮏ
ﻗﺎﻋﺪه ﯾﺎ ﯾﮏ اﯾﺪه آل ﻋﻤﻠﯽ ،در ﺧﻮر ﭘﯿﺮوی از آن وﺑﺮای ﺗﺠﺎرب
اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﯽ ﮐﮫ ﻓﺮاھﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ،ﺗﺎ ﺣﺪی اﯾﻦ ﻋﺸﻖ ﺑﮫ وﯾﮋه ﻧﺰد زﻧﺎن وﺟﻮد
دارد .ﻣﯿﺪان ﻣﻐﻨﺎطﯿﺴﯽ اﺳﺮاری ﮐﮫ او را اﺣﺎطﮫ ﮐﺮده ،ﺑﺨﺼﻮص در
ﺳﻨﺖ ادﺑﯽ ،ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ دﯾﺪی ﻣﺮدم ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﮫ ﺑﮫ ﺳﺎدﮔﯽ درک ﺷﻮد :
ﻣﯿﺪان ﻣﻐﻨﺎطﯿﺴﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺗﻌﻮﯾﻖ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺮای ﻗﺪرت ﻧﻤﺎدﯾﻦ ﮐﮫ ﻧﺎﺷﯽ
104
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﻧﺘﯿﺠﮫ
اﻧﺘﺸﺎر ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﻠﻤﯽ ﺷﮑﻠﯽ از ﺳﻠﻄﮫ ﺿﺮورﺗﺎ آﺛﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ دارد ﮐﮫ
ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻔﺎھﯿﻢ ﻣﺘﻀﺎدی داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﻨﺪ :اﯾﻦ ﮐﺎر ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﮫ ﺻﻮرت
ﻧﻤﺎدﯾﻦ ﺳﻠﻄﮫ را ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﺪ آﻧﮕﺎه ﮐﮫ ﻧﺘﯿﺠﮫ ﻣﻼﺣﻈﺎﺗﺶ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻣﺴﻠﻂ
اﻧﻄﺒﺎق داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﺪ ) ﮐﮫ داورﯾﮭﺎی ﻣﻨﻔﯽ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﮫ ﺣﻮاﺷﯽ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺛﺒﺖ
ﺳﺮ دوﻟﺘﯽ ،ﺑﮫ ﺧﻨﺜﯽﺷﺪه ﺗﻮﺟﮫ دارﻧﺪ( و ﯾﺎ ھﻢ ﺑﮫ ﮔﻮﻧﮫً ﻧﻮﻋﯽ اﻓﺸﺎء ّ
ﮐﺮدن ﺳﻠﻄﮫ ﮐﻤﮏ ﻣﯿﺮﺳﺎﻧﺪ و ﺑﺴﯿﺞ ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﺎن را ﺳﺎده ﺗﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .ﭘﺲ
ﺳﻠﻄﮫ در ﻣﻌﺮض ھﺮ ﮔﻮﻧﮫ ﺳﻮء ﺗﻔﺎھﻢ اﺳﺖ ﮐﮫ ﭘﯿﺸﺒﯿﻨﯽ ﺷﺎن ﺳﺎده ﺗﺮ
از زاﯾﻞ ﮐﺮدﻧﺸﺎن ﭘﯿﺶ از ﻣﻮﻗﻊ اﺳﺖ .
در ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺮاﯾﻂ درﯾﺎﻓﺖ ﺑﮫ اﯾﻦ ﺳﺨﺘﯽ ،ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮ وادار ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﮫ
ﻓﻘﻂ از ﺣﺴﻦ ﻧﯿﺘﺶ ﯾﺎری ﺑﺨﻮاھﺪ ﮔﺮﭼﮫ ﻧﻤﯽ داﻧﺴﺘﮫ ﮐﮫ در ﻣﻮاردی ﺑﮫ
اﯾﻦ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺣﺴﻦ ﻧﯿﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﯿﺴﺖ ؛ ھﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﮫ ﺑﺎور ﺳﺘﯿﺰﺟﻮﯾﺎﻧﮫ،
اﻟﮭﺎم ﺑﺨﺶ ﺑﺴﯿﺎری از ﻧﻮﺷﺘﮫ ھﺎ در ﻣﻮرد ﺷﺮاﯾﻂ زن ،ﮐﺎﻓﯽ ﻧﯿﺴﺖ .
در واﻗﻊ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺧﻄﺮاﺗﯽ ﮐﮫ ھﺮ ﮔﻮﻧﮫ ﭘﺮوژه ﻋﻠﻤﯽ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺤﻤﯿﻠﯽ
ﺑﻮﺳﯿﻠﮫ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺑﯿﺮوﻧﯽ ھﺮﭼﻨﺪ ﻋﺎﻟﯽ و ﺑﺰرﮔﻮاراﻧﮫ ﺑﺎ آن ﻣﻮاﺟﮫ اﺳﺖ
،اﻏﺮاق آﻣﯿﺰﻧﺨﻮاھﺪﺑﻮد " .اﻧﮕﯿﺰه ھﺎی ﺧﻮب « ﻧﻤﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺟﺎی ﺗﻮﺟﯿﮫ
ﻧﻘﺪ ﻋﻠﻤﯽ را ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ وﻣﻮﺟﺐ ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻧﺪﯾﺸﻤﻨﺪ اﻧﮫ ای ﺷﻮﻧﺪ ﮐﮫ
ﮔﺎھﯽ اﯾﻦ ﮐﺸﻒ راواﻣﯿﺪارد ﮐﮫ ﺷﺎﯾﺴﺘﮕﯽ » اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺧﻮب «
ﺿﺮورﺗﺎ ﻣﺎﻧﻊ ﺗﻮﺟﮫ ﺑﮫ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﮫ » ﻣﺒﺎرزات ﺧﻮب « ﻧﻤﯽ ﺷﻮد
) اﯾﻦ اﺻﻼ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﮫ » ھﺮ ﭘﺮوژه ﻓﻌﺎل ،آﻧﻄﻮر ﮐﮫ ﺑﺎرھﺎ
ﺑﮫ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﮫ ﺷﺪه ،ﻋﻠﻤﯽ ھﻢ ھﺴﺖ « ( .اﮔﺮ ﻣﺴﺎﻟﮫ اﯾﻦ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﮫ ﺑﮫ ﻧﺎم
ﻧﻤﯿﺪاﻧﻢ ﭼﮫ )*Wertfreiheitﺑﯽارزش ،ﺧﻮدداری از ﻗﻀﺎوت ارزﺷﯽ
( اوﺗﻮﭘﯿﮑﯽ ،اﻧﮕﯿﺰهً ﻓﺮدی ﯾﺎ ﺟﻤﻌﯽ ﻧﺎﺷﯽ از وﺟﻮد ﺑﺴﯿﺞ ﺳﯿﺎﺳﯽ وذھﻨﯽ
106
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
را از ﻋﻠﻢ ﺣﺬف ﮐﻨﯿﻢ ،ﻧﺘﯿﺠﮫ اﯾﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﮫ ﺑﮭﺘﺮﯾﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﺳﯿﺎﺳﯽ ،
اﮔﺮ ﻧﺘﻮاﻧﺪ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣﺨﺮﺑﺶ را ﺑﮫ اﻟﮭﺎم ﮔﺮﻓﺘﻦ از ﻧﻘﺪ ،و در آﻏﺎز از
ﺧﻮدش ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﻨﺪ ،ﺻﺮف ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻋﻠﻢ ﺑﺪ و درﻧﮭﺎﯾﺖ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺑﺪ ﻣﯿﺸﻮد.
ﺑﯽ ﺷﮏ ﺑﺮای اﺟﺘﻨﺎب از ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻦ ﭼﯿﺰ واﻗﻌﯽ ﮐﮫ ظﺎھﺮا ﻋﻠﻤﯽ ﺑﮫ ﺣﺴﺎب
آﻣﺪه ،ﮐﺎﻣﻼ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﮭﻢ اﺳﺖ ﮐﮫ آﺛﺎر ﻣﻨﻔﯽ آﺷﮑﺎر ﺳﻠﻄﮫ و اﺳﺘﺜﻤﺎر در
ﺳﮑﻮت ﺑﻤﺎﻧﺪ :ﺧﻮاه ﺑﮫ دﻟﯿﻞ دﻏﺪﻏﮫ ﺑﺎز ﮔﺮداﻧﺪن اﻋﺘﺒﺎرﺧﻮﯾﺶ ﯾﺎ ﺗﺮس
از ﺳﭙﺮدن ﺳﻼح ﺑﮫ دﺳﺖ ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﯽ ﮐﮫ وﺿﻮﺣﺎ ﺗﻔﺎوﺗﮭﺎ ی ﻓﺮھﻨﮕﯽ
رادر طﺒﯿﻌﺖ ﺳﻠﻄﮫ ﭘﺬﯾﺮان ﻗﻠﻤﺪادﻣﯿﮑﻨﺪ و ﺑﺨﻮد اﺟﺎزه ﻣﯿﺪھﺪ ﮐﮫ ﺿﻤﻦ
ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﯽ از ﺷﺮاﺋﻂ زﯾﺴﺖ اﯾﻦ ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﺎن » آﻧﺎن را ﻧﮑﻮھﺶ ﮐﻨﺪ « ،
ﻋﺰم وﺟﺰم ﮐﻢ وﺑﯿﺶ آﮔﺎھﺎﻧﮫ ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ از » ﻓﺮھﻨﮓ ﻣﺮدﻣﯽ «
ﺳﺨﻦ ﮔﻘﺘﮫ ﺷﻮد ،و ﯾﺎ در ﻣﻮرد ﺳﯿﺎھﺎن اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﯾﮑﺎ از »
ﻓﺮھﻨﮓ ﻓﻘﺮ « ؛ و ﺧﻮاه اﯾﻨﮑﮫ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮﺧﯽ ﻓﻤﯿﻨﯿﺴﺖ ھﺎی اﻣﺮوزی ،
ﺗﺮﺟﯿﺢ داده ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﮫ » ﺑﮫ دﻟﯿﻞ واھﻤﮫ از ﻗﺒﻮل ﺷﺮﮐﺖ زﻧﺎن در
راﺑﻄﮫً ﺳﻠﻄﮫ ﮐﮫ ﺑﮫ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎر ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ از ﻣﺮدان ﺑﮫ زﻧﺎن ﻣﻨﺠﺮ ﻧﻤﯽ
ﺷﻮد ،از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺴﺎﻟﮫ ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮداری ﺳﺮﭘﯿﭽﯽ ﻣﯿﺸﻮد . «1در واﻗﻊ ،
در ﺑﺮاﺑﺮ وﺳﻮﺳﮫ ظﺎھﺮا ﺟﻮاﻧﻤﺮداﻧﮫ اﯾﮑﮫ ﺑﮫ ﺧﺎطﺮ ش ﺟﻨﺒﺶ ھﺎی ﺑﺮ
اﻧﺪاز آﻧﮭﻤﮫ ﺟﺎن ﻓﺸﺎﻧﯽ ﮐﺮده اﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﻤﺎدی در ﺣﺪ ﮐﻤﺎل از ﺳﺘﻤﺪﯾﺪﮔﺎن و
زﺧﻤﺪﯾﺪﮔﺎن ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ھﻤﺪردی ،ھﻤﺒﺴﺘﮕﯽ و ﻧﻔﺮت اﺧﻼﻗﯽ ،وﻧﯿﺰ ﺑﮫ
ھﺪف در ﺳﮑﻮت ﮔﺬاﺷﺘﻦ آﺛﺎر ﺳﻠﻄﮫً ﺑﺨﺼﻮص ﻣﻨﻔﯽ اراﺋﮫ ﮐﻨﻨﺪ ،ﺑﺎﯾﺪ
ﺟﺮأت ﮐﺮد وﺿﻤﻦ روﺷﻦ ﮐﺮدن وﯾﮋﮔﯿﮭﺎﺋﯽ ﮐﮫ در آن زﯾﺮ ﺳﻠﻄﮫ ھﺎ )
زﻧﺎن ،ﮐﺎرﮔﺮان ،وﻏﯿﺮه ( آﻧﻄﻮر ﮐﮫ ﺳﻠﻄﮫ آﻧﮭﺎ راﺳﺎﺧﺘﮫ ،و ﺑﮫ روﻧﺪ
ﺳﻠﻄﮫ ﺑﺮ ﺧﻮﯾﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ ،ﺑﮫ ﺗﻮﺟﯿﮫ ورﺳﻮاﺋﯽ ﻧﻈﻢ ﻣﻮﺟﻮد
ﭘﺮداﺧﺖ . 2ظﻮاھﺮ ــ آﯾﺎ ﺑﺎر دﯾﮕﺮ ﺑﺎﯾﺪ آﻧﺮا ﯾﺎد آوری ﮐﺮد ؟ ــ ھﻤﯿﺸﮫ
ﺑﺮای ظﺎھﺮﻧﺪ و اﻗﺪام ﭘﺮده دری ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺤﮑﻮﻣﯿﺖ ھﺎی ﻣﻨﻔﻮر ﻣﺤﺎﻓﻈﮫ
ﮐﺎری و ﻧﯿﺰ اﻓﺸﺎﮔﺮی ھﺎی رﯾﺎﮐﺎراﻧٔﮫ اﻧﻘﻼﺑﯽ ﻧﻤﺎ را ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰد .ﮐﺎﻣﻼ
ھﻮﺷﯿﺎراﻧﮫ ،ﮐﺎﺗﺮﯾﻦ ﻣﺎک ﮐﯿﻨﻮن ﺿﻤﻦ اﺑﺮاز ﺗﺎﺳﻒ وﻗﺘﯽ ﻣﯿﮑﻮﺷﺪ
ﺣﻘﯿﻘﺖ رواﺑﻂ ﻣﯿﺎن دو ﺟﻨﺲ راﺗﺸﺮﯾﺢ ﮐﻨﺪ ،ﻓﻮرا او راﻣﺘﮭﻢ ﺑﮫ »
ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮداری ﺑﺮای زﻧﺎن « ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ،و ﺣﺎل آﻧﮑﮫ دارد ﻣﯿﮕﻮﯾﺪ ﭼﮕﻮﻧﮫ
107
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
» زﻧﺎن ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻤﮑﯿﻦ ھﺴﺘﻨﺪ « .3اﺗﮭﺎم اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﺑﺎز ﺑﺮای ﻣﺮدی اﺳﺖ
ﮐﮫ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻧﺎ ﺗﻮان از ﻣﻘﺎﺑﻠﮫ اﯾﺴﺖ ﺑﺎ زﻧﺎﻧﯿﮑﮫ ﺧﻮدرا ﺑﮫ اﻋﻤﺎل اﻗﺘﺪار
ﻣﻄﻠﻖ ﻣﺠﺎز ﻣﯽ داﻧﻨﺪ ،ﯾﻌﻨﯽ» ﺗﺠﺮﺑٔﮫ« زﻧﺎﻧﮕﯽ ﺑﺮای ﻣﺤﮑﻮم ﮐﺮدن ﺑﯽ
ﭘﺮوای ھﺮ ﮔﻮﻧﮫ اﻧﺪﯾﺸﮫ روی ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﮐﮫ در اﻧﺤﺼﺎر ﺧﻮدﺷﺎن
اﺳﺖ .4
ﺗﻨﮭﺎ ﻋﻤﻞ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﮫ واﻗﻌﺎ ﺗﻤﺎم آﺛﺎر ﺳﻠﻄﮫً ﺟﺎری در ﺧﻼل ھﻤﺪﺳﺘﯽ
ﻋﯿﻨﯽ ﻣﯿﺎن ﺳﺎﺧﺘﺎرھﺎی ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﮫ ﺷﺪه ) ﻧﺰد زﻧﺎن وﻣﺮدان ( وﺳﺎﺧﺘﺎرھﺎی
ﻧﮭﺎدھﺎی ﺑﺰرﮔﯽ ﮐﮫ ﻧﮫ ﺗﻨﮭﺎ ﻧﻈﻢ ﻣﺮداﻧﮫ ،ﺑﻠﮑﮫ ﺗﻤﺎم ﻧﻈﻢ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ )
دوﻟﺖ ﺑﻨﺎ ﺷﺪه ﺑﮫ دور ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﯿﻦ » دﺳﺖ راﺳﺘﺶ « ﮐﮫ ﻣﺮداﻧﮫ اﺳﺖ ،و
» دﺳﺖ ﭼﭙﺶ « ﮐﮫ زﻧﺎﻧﮫ اﺳﺖ ،وآﻣﻮزﺷﮕﺎه ،ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺎز ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺣﻘﯿﻘﯽ
ﺗﻤﺎم اﺻﻮل دﯾﺪﮔﺎه و ﺗﻘﺴﯿﻢ اﺳﺎﺳﯽ ،ﮐﮫ ﺑﮫ دور ﺗﻘﺎﺑﻠﮭﺎی ﻣﺸﺎﺑﮫ ﺳﺎزﻣﺎن
ﯾﺎﻓﺘﮫ ( اﻋﻤﺎل ﻣﯿﺸﻮد ،ﺧﻮاھﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ،ﺑﯽ ﺷﮏ در درازﻣﺪت ،و ﺑﮫ
ﺳﻮد ﺗﻀﺎدھﺎی ھﻤﺮاه ﻣﮑﺎﻧﯿﺰﻣﮭﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﯾﺎ ﻧﮭﺎدھﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﮫ آن ،
ﺑﮫ ﻧﺎﺑﻮدی ﺗﺪرﯾﺠﯽ ﺳﻠﻄﮫً ﻣﺮداﻧﮫ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ .
ﯾﺎ آﺷﮑﺎر ( ﺑﺎﺷﺪ ،در ﺧﻼل اﻋﻤﺎل ﺟﻤﻌﯽ ﻗﺸﺮ ﺑﻨﺪی ،ﺑﮫ اداﻣٔﮫ ﺗﻔﺎوﺗﮭﺎی
ﻣﻌﻨﯽ دار ،ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﮫ ھﺎی ﻣﻨﻔﯽ و درﻧﺘﯿﺠﮫ ﺑﮫ ﮔﺮوه ھﺎ ورده ھﺎی
اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﻮرد ﺳﺮزﻧﺶ ﮐﻤﮏ ﻣﯿﮑﻨﺪ .ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮﺧﯽ از اﻧﻮاع ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﯽ
،در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺑﮫ ﺻﻮرت اﻧﮑﺎر وﺟﻮد در اﻧﻈﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ در ﻣﯽ آﯾﺪ .
آزار ھﻤﺎﻧﻨﺪ » ﻧﺎﻣﺮﺋﯽ ﮐﺮدن « در ﻧﭙﺬﯾﺮﻓﺘﻦ ھﺴﺘﯽ ﻣﺸﺮوع و ﻋﻤﻮﻣﯽ
،ﯾﻌﻨﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﮫ ﺷﺪه ﺑﻤﻔﮭﻮم ﺣﻘﻮﻗﯽ آن آﺷﮑﺎر ﻣﯿﺸﻮد وﻧﯿﺰ درﺳﺮزﻧﺸﯽ
ﮐﮫ ھﺮﮔﺰ ﺑﮫ روﺷﻨﯽ ﺑﺮوز ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ ﻣﮕﺮزﻣﺎﻧﯿﮑﮫ ﺧﻮاﺳﺖ ﺟﻨﺒﺶ در
ﻋﯿﺎن ﺑﻮدن اﺳﺖ .ﺑﮫ ﺟﻨﺒﺶ وﺿﻮﺣﺎ ﯾﺎدآوری ﻣﯿﺸﻮد ﮐﮫ» ﺗﻮدار « ﺑﺎﺷﺪ
واﺟﺒﺎرا ﻣﺘﻈﺎھﺮ.وﻗﺘﯽ از ﺳﻠﻄﮫ ﯾﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻧﻤﺎدﯾﻦ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﺋﯿﻢ ﺑﺪﯾﻦ
ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ ،ﺟﺰ در ﻣﻮرد ﺷﻮرش ﺑﺨﺎطﺮ ﺑﻨﯿﺎن ﮐﻨﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ واروﻧﮫ
ﺷﺪن ﻣﻘﻮﻻت درک و داوری ﻣﻨﺘﮭﯽ ﻣﯿﺸﻮد ،ﺷﺨﺺ ﺳﻠﻄﮫ ﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽ
ﮐﻮﺷﺪ ﺗﺎ ﻧﻘﻄﮫ ﻧﻈﺮ ﺷﺨﺺ ﻣﺴﻠﻂ را ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﮫ ﺧﻮد ﺑﺪاﻧﺪ :ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ
در ﭘﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﻘﺪﯾﺮ ﻧﺎﺷﯽ از رده ﺑﻨﺪی ﺟﺮﯾﺤﮫ ﺳﺎز و ھﺘﺎﮐﯽ واﻗﻌﯽ ﯾﺎ
ﺑﺎﻟﻘﻮه ،ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ زور واﺟﺒﺎر ﺑﮫ راه ﭘﺬﯾﺮش ﻣﻘﻮﻻت درک
راﺳﺖ ) ﮐﮫ در ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﺞ ﺑﮫ ﻣﻔﮭﻮم دﯾﺪ ﻣﺪﯾﺘﺮﯾﺘﮫ ای ﻗﺮار دارد ( ﮐﺸﺎﻧﺪه
ﺷﻮد وﺑﮫ ﮔﺬراﻧﺪن ﺷﺮم ﺗﺠﺮﺑﮫ ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ ﮐﮫ از دﯾﺪ رده ھﺎی ﻣﺴﻠﻂ ،او
رادرﻧﻮﺳﺎن ﺑﯿﻦ ﺗﺮس از ﺑﯽ ﻧﻘﺎﺑﯽ ،و ھﻮس ﺷﻨﺎﺧﺘﮫ ﺷﺪن درﻣﯿﺎن دﯾﮕﺮ
ھﻤﺠﻨﺴﮕﺮاﯾﺎن ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ .
وﯾﮋﮔﯽ اﯾﻦ راﺑﻄﮫ ﺗﺴﻠﻂ ﻧﻤﺎدﯾﻦ اﯾﻨﺴﺖ ﮐﮫ ﺑﮫ ﻧﺸﺎﻧﮫ ھﺎی ﺟﻨﺴﯽ آﺷﮑﺎر
رﺑﻄﯽ ﻧﺪارد ﺑﻠﮑﮫ ﺑﮫ ﻋﻤﻞ ﺟﻨﺴﯽ .ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻏﺎﻟﺐ در ﻣﻮرد ﺷﮑﻞ ﻣﺸﺮوع
اﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﺎﻧﻨﺪ راﺑﻄﮫً ﺳﻠﻄﮫ ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺬﮐﺮ ) ﮐﻨﻨﺪه ،دﺧﻮل ﮐﻨﻨﺪه ( روی
ﻋﻨﺼﺮ ﻣٔﻮﻧﺚ ) ﺷﻮﻧﺪه ،ﻣﻮرد دﺧﻮل ( ﻣﺘﻀﻤﻦ ﻣﻨﻊ)ﺗﺎﺑﻮ( زن ﺻﻔﺖ
ﮐﺮدن ﻣﺮداﻧﮕﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ ﻧﺎﭘﺎک ﺷﻤﺮده ﻣﯿﺸﻮد ،ﯾﻌﻨﯽ زن ﺻﻔﺖ ﮐﺮدن
ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺴﻠﻂ ﮐﮫ در راﺑﻄﮫ ھﻤﺠﻨﺴﮕﺮاﺋﯽ وﺟﻮد دارد .ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﮔﻮاھﯽ
ﺟﮭﺎن ﺷﻤﻮﻟﯽ ﺑﻮدن ﺳﭙﺎس در ﺣﻖ اﺳﻄﻮره ﻣﺮد ﻣﺤﻮری ،
ھﻤﺠﻨﺴﮕﺮاﯾﺎن ،ھﺮﭼﻨﺪ ﮐﮫ ﺑﺎ زﻧﺎن ﺟﺰء اوﻟﯿﻦ ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﺎن آﻧﻨﺪ ،اﺻﻮل
ﻣﺴﻠﻂ راﻏﺎﻟﺒﺎ در ﻣﻮرد ﺧﻮدﺷﺎن ﻧﯿﺰﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ :ﻣﺎﻧﻨﺪ زﻧﺎن
111
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﻗﺸﺮﺑﻨﺪی ﺑﻮﺳﯿﻠﮫ آﻧﮭﺎ در ﻧﻈﺮ دارد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﻨﺪ ) ﺑﺠﺎی ﻣﺒﺎرزه ﻣﺜﻼ
ﺑﺮای ﯾﮏ ﻧﻈﻢ ﻧﻮﯾﻦ ﺟﻨﺴﯽ ﮐﮫ در آن ﺗﻤﺎﯾﺰ ﺑﯿﻦ وﺿﻌﯿﺖ ھﺎی ﺟﻨﺴﯽ
ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﯽ ﺗﻔﺎوت ﺧﻮاھﺪﺑﻮد ( ؟ ﺟﻨﺒﺸﯽ ﮐﮫ ﺑﺎور دارد ﮐﮫ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ گ ﯾﺎ
ﻟﺰﺑﯿﯿﻦ ھﻤﺎﻧﻨﺪ ﺧﺎﻧﻮاده ،ﻣﻨﻄﻘﮫ ،ﻣﻠﺖ ﯾﺎ ھﺮ ﮔﻮﻧﮫ واﺣﺪ ﺟﻤﻌﯽ ،ﭼﯿﺰی
ﻧﯿﺴﺖ ﺟﺰ ﯾﮏ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﻋﺘﻘﺎد ،آﯾﺎ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﮫ اﻧﻘﻼﺑﯽ
ﻧﻤﺎدﯾﻦ ﻗﺎدر ﺑﮫ آﺷﮑﺎر ﻧﻤﻮدن و ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪن اﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺴﻨﺪه ﮐﻨﺪ و ﺑﮫ
آن ﻣﻮﺟﻮدﯾﺘﯽ ﺗﺎم وﮐﺎﻣﻞ در ﺣﺪ ﯾﮏ ﮔﺮوه ﺳﺎﺧﺘﮫ وﭘﺮداﺧﺘﮫ ﺑﺪھﺪ
وﺳﺮزﻧﺶ را واروﻧﮫ و از آن ﻧﺸﺎن ﺳﻤﺒﻠﯿﮏ ﺑﺴﺎزد ــ ﺑﮫ ﮔﻮﻧٔﮫ گ
ﭘﺮاﯾﺪ)ﻏﺮورھﻤﺠﻨﺲ ﮔﺮا( ﮐﮫ ﺑﮫ ﻣﻨﺰﻟﮫً ﺗﻈﺎھﺮات ﻋﻤﻮﻣﯽ ،ﺑﺠﺎ و ﻓﻮق
اﻟﻌﺎدٔه وﺟﻮد ﺟﻤﻌﯽ ﮔﺮوه ﻧﺎﭘﯿﺪاﺳﺖ ؟ وﺣﺎل آﻧﮑﮫ ،ﺑﺎ ﻧﻤﺎﯾﺎن ﺳﺎﺧﺘﻦ
ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ » گ « ﯾﺎ » ﻟﺰﺑﯿﯿﻦ « ﺑﮫ ﻣﻨﺰﻟﮫً ﯾﮏ ﺑﻨﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ،ﯾﮏ
ﺗﺼﻮر ﺟﻤﻌﯽ ازﻧﻈﻢ » واﺑﺴﺘﮫ « ،ﮐﮫ ﺗﺎﺣﺪودی ﻋﻠﯿﮫ ھﻤﺠﻨﺲ ﮔﺮا ﺳﺎﺧﺘﮫ
ﺷﺪه ،و ﺑﺎ ﯾﺎدآوری ﺗﻨﻮع ﺑﯽ اﻧﺪازه ﺗﻤﺎم اﻋﻀﺎء اﯾﻦ ﮔﺮوه ﺳﺎﺧﺘﮫ ﺷﺪه ،
ﺟﻨﺒﺶ در واﻗﻊ ﻗﺪم در راه ﻧﺎﺑﻮدی )ﺗﻀﺎدی دﯾﮕﺮ ( ﭘﺎﯾﮫ ھﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ
ﺧﻮﯾﺶ ﻣﯽ ﻧﮭﺪ ،ﭘﺎﯾﮫ ھﺎﺋﯽ ﮐﮫ ﺑﺮای ھﺴﺘﯽ اش ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﻧﯿﺮوی
اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻗﺎدر ﺑﮫ واژﮔﻮن ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻧﻈﻢ ﻧﻤﺎدﯾﻦ ﻣﺴﻠﻂ و ﻧﯿﺮو ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﮫ
ﺧﻮاﺳﺘﮭﺎی ﺧﯿﺶ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺴﺎزد .
در ﺣﺪود ﻗﻠﻤﺮو اﻋﺘﺒﺎرﺷﺎن ﺑﺒﺨﺸﻨﺪ .ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎﯾﺪ از ﻗﺎﻧﻮن) ﮐﮫ ﺑﻨﺎ ﺑﮫ
ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻠﻤﮫ ﺟﺰا ً ﺑﮫ »straightﻗﺎﻧﻮن« رﺑﻂ دارد( ﭘﺬﯾﺮش وﯾﮋﮔﯽ را ﮐﮫ
ﻣﺘﻀﻤﻦ اﺑﻄﺎﻟﺶ ﻧﯿﺰ ھﺴﺖ ﺑﺨﻮاھﺪ :در واﻗﻊ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﯿﺸﻮد ﮐﮫ اﻧﮕﺎر
ھﻤﺠﻨﺴﮕﺮاﯾﺎن ﮐﮫ ﺑﺮای ﮔﺬار از ﻧﮭﺎن ﺑﻮدن ﺑﮫ آﺷﮑﺎر ﺑﻮدن ،ﺑﺮای ﭘﺎﯾﺎن
دادن ﺑﮫ طﺮدﺷﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺒﺎرزه ﻣﯿﮑﺮدﻧﺪ ،ھﺪﻓﺸﺎن اﯾﻦ ﺑﻮده ﮐﮫ دوﺑﺎره
ﻧﮭﺎن و در واﻓﻊ ﺑﺎ ﭘﯿﺮوی از ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﺴﻠﻂ ،ﺧﻨﺜﯽ ﺷﻮﻧﺪ . 2ﮐﺎﻓﯿﺴﺖ ﺑﮫ
ﺗﻤﺎم ﺗﻀﺎدھﺎﺋﯽ ﮐﮫ ﻣﻔﮭﻮم » ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮاده « ،وﻗﺘﯽ در ﻣﻮرد ﯾﮑﯽ
از اﻋﻀﺎء زوج ھﻤﺠﻨﺴﮕﺮا ﻣﺼﺪاق ﭘﯿﺪا ﻣﯿﮑﻨﺪ ،ﺑﯿﻨﺪﯾﺸﯿﻢ ،ﺗﺎ ﺑﻔﮭﻤﯿﻢ ﺑﺎ
ﻧﮕﺎه واﻗﻊ ﺑﯿﻨﺎﻧﮫ ﺑﮫ " ﭘﯿﻤﺎن ﻣﺪﻧﯽ ھﻤﺒﺴﺘﮕﯽ** ﺑﮭﺎی ﭘﺮداﺧﺘﯽ ﺑﺮای »
ھﻤﺎھﻨﮕﯽ ﺑﺎ ﻧﻈﻢ « و ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﺣﻖ ﻣﺮﺋﯽ ﺑﻮدن ﻧﺎﻣﺮﺋﯽ ،ﺳﺮﺑﺎز
ﺧﻮب ،ﺷﮭﺮوﻧﺪ ﺧﻮب ﯾﺎ ھﻤﺴﺮ ﺧﻮب ،و ﻧﯿﺰﺑﺮای ﺣﺪ اﻗﻠﯽ از ﺣﻘﻮق
داده ﺷﺪه ﺑﮫ ﺗﻤﺎم اﻋﻀﺎء ﺟﻤﻌﯿﺖ ھﻤﮕﻮن ) ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻖ ارث ( ،ﺑﮫ ﺳﺨﺘﯽ
ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﮔﺬﺷﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻈﻢ ﻧﻤﺎدﯾﻦ ﮐﮫ اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﻗﺮاردادی را ﺑﮫ ﻋﻨﻮان
اﺻﻞ ﻣﺴﻠﻢ وﺿﻌﯿﯿﺖ واﺑﺴﺘﮫ ﺑﮫ ﯾﮑﯽ از زوج ھﺎ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﺑﻨﺪد ،ﺑﺮای
ﺑﺴﯿﺎری از ھﻤﺠﻨﺴﮕﺮاﯾﺎن ﮐﺎﻣﻼ ﺗﻮﺟﯿﮫ ﮐﻨﺪ ) .ﺷﺎﯾﺎن ﺗﻮﺟﮫ اﺳﺖ ﮐﮫ
ﺑﺨﺎطﺮ ﮐﻮﭼﮏ ﺟﻠﻮه دادن ﺑﯽ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺣﻔﻆ ﺗﻔﺎوت ،و ﺣﺘﯽ
ﺳﻠﺴﻠﮫ ﻣﺮاﺗﺐ ،در داﺧﻞ زوج زادٔه ﺗﺨﻄﯽ ﻓﻀﺎﺣﺖ ﺑﺎر از ﻣﺮز ﻣﻘﺪس
ﺑﯿﻦ ﻣﺮد وزن ،اﻧﺠﻤﻨﮭﺎی ھﻤﺠﻨﺴﮕﺮای ﮐﺸﻮرھﺎی ﺷﻤﺎل اروﭘﺎ ﮐﮫ
ﺗﻮاﻧﺴﺘﮫ اﻧﺪ وﺻﻠﺖ ﻣﺪﻧﯽ ھﻤﺠﻨﺴﮕﺮاﯾﺎن راﺑﮫ رﺳﻤﯿﺖ ﯾﺸﻨﺎﺳﺎﻧﻨﺪ ،آﻧﻄﻮر
ﮐﮫ آﻧﯿﮏ ﭘﺮﯾﻮر 3ﻣﺸﺎھﺪه ﮐﺮده ،ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﯿﮕﯿﺮﻧﺪ ﮐﮫ زوﺟﮭﺎی ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ
دوﻗﻠﻮی ﺑﯽ ھﯿﭽﮕﻮﻧﮫ ﻧﺸﺎﻧﮫ ای ﮐﮫ ﯾﺎدآوراﯾﻦ ﺗﻘﺴﯿﻢ و ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﯿﻦ ﻓﻌﺎل /
ﻣﻨﻔﻌﻞ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻣﻄﺮح ﮐﻨﻨﺪ ( .
ﺑﺮای ﻣﺒﺎرزات ﺳﻤﺒﻠﯿﮏ ﺑﺮگ ﺑﺮﻧﺪٔه ﻣﮭﻤﯽ ﺷﻤﺮده ﻣﯽ ﺷﻮد .ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﯾﻦ
،ھﺪف ھﺮ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻨﯿﺎن ﮐﻦ ﻧﻤﺎدﯾﻨﯽ ،ﭘﯿﺶ ﺑﺮدن ﮐﺎر ﺗﺨﺮﯾﺐ وﺳﺎزﻧﺪﮔﯽ
ﻧﻤﺎدﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ در ﭘﯽ اﻟﻘﺎء ﻣﻘﻮﻟﮫ ھﺎی ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮداﺷﺖ و ارزﯾﺎﺑﯽ اﺳﺖ
،و ﺑﮫ وﯾﺮان ﮐﺮدن اﺻﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ،ﮐﮫ ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﮔﺮوھﮭﺎی ﻣﻮرد
ﺳﺮزﻧﺶ و ﮔﺮوھﮭﺎی ﺳﺮزﻧﺶ ﮔﺮ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﻨﺪ ،ﻧﻈﺮ دارد .ﺑﺮای
اﯾﻦ ﮐﺎر ،ھﻤﺠﻨﺲ ﮔﺮاﯾﺎن ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺴﻠﺢ اﻧﺪ وﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ اﻣﺘﯿﺎزات ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﮫ
ﺧﺼﻠﺖ ﮔﺮاﺋﯽ را در ﻣﺒﺎرزات ﺑﻨﯿﺎن ﮐﻨﯽ در ﺧﺪﻣﺖ ھﻤﮫ ﮔﺮاﺋﯽ ﺑﯿﺎورﻧﺪ
.
ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﺟﻨﺒﺸﯽ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺧﺼﻮﺻﯿﺖ ،ﮐﮫ ﻣﺜﻞ ﺟﻨﺒﺶ
ﻗﻤﯿﻨﯿﺴﺖ ،ﮔﺮد آوردن اﺷﺨﺎص ﺑﺮﺧﻮردار از ﺳﺮﻣﺎﯾﮫً ﻓﺮھﻨﮕﯽ ﻧﯿﺮوﻣﻨﺪ
اﺳﺖ ،ﺑﮫ ﺻﻮرت ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ﻣﺒﮭﻤﯽ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﻟٔﮫ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ و ﺳﺨﻦ ﮔﻮ ،
ﻗﺎدر ﺑﮫ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﮔﺮوھﯽ ﮐﮫ ﺗﺠﺴﻢ و ﺑﯿﺎن آﻧﺴﺖ ،روﺑﺮوﺳﺖ و ،ﻣﺜﻞ
ﺑﺮﺧﯽ ﺟﻨﺒﺸﮭﺎی ﭼﭗ اﻓﺮاطﯽ ،ﺑﮫ ﻓﺮﻗﮫ ھﺎی رﯾﺰی در ﮔﯿﺮ ﻣﺒﺎرزات
ﺑﺮای اﻧﺤﺼﺎری ﮐﺮدن اﺑﺮاز وﺟﻮد ﮔﺮوه در وﺟﮫ ﻋﻤﻮﻣﯽ آن ﮐﺸﺎﻧﺪه
ﻣﯿﺸﻮد .ﺑﮫ ﺣﺪی ﮐﮫ ﻣﯿﺘﻮان از ﺧﻮد ﭘﺮﺳﯿﺪ آﯾﺎ ﺑﺮای اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﺟﻨﺒﺸﯽ
ﺗﻨﮭﺎ راه ﻓﺮار از ﮔﺘﻮ ﺳﺎزی و ﻓﺮﻗﮫ ﮔﺮاﺋﯽ ﮐﮫ ﻣﺘﻘﺎﺑﻼ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ،
ﺑﮫ ﺧﺪﻣﺖ درآوردن از ﺳﻮی ﺗﻤﺎﻣﯿﺖ ﺟﻨﺒﺶ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ،ﺗﻮاﻧﺎ ﺋﯽ ھﺎی
ﺧﺎﺻﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺪﯾﻮن ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﺎﯾﺪ ﻏﯿﺮ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﯾﮏ ﻧﻈﻢ ﺑﻨﯿﺎن
ﮐﻦ ﻗﻮی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﮫ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺷﺨﺺ ﻣﻮرد ﺳﺮزﻧﺶ ،و ﻧﯿﺰ ﯾﮏ ﺳﺮﻣﺎﯾﮫ
ﻓﺮھﻨﮕﯽ ﻗﻮی اﺳﺖ ؛ ﯾﺎ ﺑﺮای ﯾﮏ ﻟﺤﻈﮫ ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﮫ ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﯽ رٔوﯾﺎﺋﯽ
،ﻻ اﻗﻞ از ﻧﻈﺮ ﺗﺌﻮرﯾﮏ و ﮐﻨﺶ ﻧﻤﺎدﯾﻦ ) ﮐﮫ ﺑﻌﻀﯽ ﮔﺮوه ھﺎی ھﻤﺠﻨﺲ
ﮔﺮا اﺳﺘﺎد ﺷﺪه اﻧﺪ ( ﺟﻨﺒﺸﮭﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻋﻠﻤﯽ ﺑﻨﯿﺎن ﮐﻦ را ﭘﯿﺶ ﻗﺮاول
داﻧﺴﺘﮫ وﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ اﻣﺘﯿﺎزات ﺧﺎص را ﮐﮫ ھﻤﺠﻨﺲ ﮔﺮاﯾﺎن را از ﺳﺎﯾﺮ
ﮔﺮوھﮭﺎی ﻣﻮرد ﺳﺮﻧﺶ ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﻣﯿﮑﻨﺪ ،ﺑﮫ ﺧﺪﻣﺖ ھﻤﮕﺎﻧﯽ ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ .
116
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﭘﺎﻧﻮﺷﺖ ھﺎ
فﺻﻞ ﯾﮏ
) (2ﺑﻌﻨﻮان ﺷﺎھﺪ ﮔﻔﺘﺎر ﺗﻮﺟﮫ ﺧﻮاﻧﻨﺪه را ﺑﮫ ﺻﻔﺤﺎت ﮐﺘﺎب ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺧﻮدم
» ﻣﻔﮭﻮم ﻋﻤﻠﯽ« ،ﺳﺎل 1980ص 246ــ 247ﺟﻠﺐ ﻣﯿﮑﻨﻢ .در آن
ﺻﻔﺤﺎت ﻣﺼﺮا ﮔﻔﺘﮫ ام ﮐﮫ ﻗﻮم ﺷﻨﺎﺳﯽ در زﻣﯿﻨﺔ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﺟﻨﺴﯽ اﻧﺴﺎن
ﺑﺼﻮرت ﺟﮭﺎﻧﯽ آن ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺷﮑﻠﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻧﯿﺮوﻣﻨﺪ از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺑﺎﺷﺪ
.
) (5ﺑﺮای ﻣﻼﺣﻈٔﮫ ﺗﺎﺑﻠﻮ ﻣﻔﺼﻞ ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﻌﺎﻟﯿّﺖ ھﺎ ﺑﯿﻦ ﺟﻨﺲ ھﺎ ﻣﺮاﺟﻌﮫ
ﺷﻮد ﺑﮫ پ .ﺑﻮردﯾﻮ ،ﻣﻔﮭﻮم ﻋﻤﻠﯽ ،ص.. 358
119
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
) (7ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﮫ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺑﮫ اﻓﺴﺎﻧٔﮫ ﺗﻮﺟﯿﮫ ﮐﻨﻨﺪٔه ﺳﻠﺴﻠﮫ
ﻣﺮاﺗﺐ ﺟﻨﺴﯽ ﺑﺮ ﺧﻮرد ﻧﻤﯽ ﮐﻨﯿﻢ ) ﺷﺎﯾﺪ ﺑﮫ اﺳﺘﺜﻨﺎی اﻓﺴﺎﻧٔﮫ ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﺟﻮ
] ﻣﺮاﺟﻌﮫ ﺷﻮد ﺑﮫ پ .ﺑﻮردﯾﻮ .ﻣﻔﮭﻮم ﻋﻤﻠﯽ ،ص [128 .واﻓﺴﺎﻧﮫ اﯾﮑﮫ
ﻧﻈﺮ ﺑﺮ ﻋﻘﻼﺋﯽ ﺑﻮدن وﺿﻌﯿّﺖ " ﻋﺎدی " زن و ﻣﺮد در ﻋﻤﻞ ﺟﻨﺴﯽ
دارد ،ﮐﮫ در ﺻﻔﺤﺎت ﺑﻌﺪ ﺑﮫ آن ﺧﻮاھﻢ ﭘﺮداﺧﺖ ( .
) (8در اﯾﻨﺠﺎ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺗﻤﺎم ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺮاﺳﻢ اﻓﺴﺎﻧﮫ ای ــ ﻣﺬھﺒﯽ را
ﺑﯿﺎن ﻣﯿﮑﺮدم )ﻣﺜﻼ روی ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎی داﺧﻠﯽ ﺧﺎﻧﮫ :ﻣﺮاﺟﻌﮫ ﺷﻮد ﺑﮫ
پ .ﺑﻮردﯾﻮ ،ﻣﻔﮭﻮم ﻋﻤﻠﯽ ،ص 441 .ــ 461؛ ودر ﻣﻮرد ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪھﯽ
روز ،ص 421 .ــ . 415در ﻣﻮرد ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪھﯽ ﺳﺎل ارﺿﯽ ،ص .
361ــ . ( 409ﭼﻮن ﻣﺠﺒﻮرم ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺪل ﺣﺪ اﻗﻞ ﻻزم ﺑﻨﻮﯾﺴﻢ
،از ﺧﻮاﻧﻨﺪه اﯾﮑﮫ در ﭘﯽ " آﻧﺎﻟﯿﺰ " ﻗﻮم ﻧﮕﺎراﻧﮫ اﺳﺖ ﻣﯿﺨﻮاھﻢ ﮐﺘﺎب
ﻣﻔﮭﻮم ﻋﻤﻠﯽ ﯾﺎ ﻻ ا ﻗﻞ ﺷﻤﺎی ﺟﺎﻣﻌﯽ را ﮐﮫ در ﺻﻔﺤﺔ ﺑﻌﺪﯾﺴﺖ ﺑﺨﻮاﻧﺪ
.
) (10در ﻣﻮرد ﻏﺬاھﺎﺋﯽ ﮐﮫ ورم زا ھﺴﺘﻨﺪ ﻣﺜﻞ " ﻓﺘﯿﯿﻦ " ﮐﮫ ﻣﻮﺟﺐ
ورم ﻣﯿﺸﻮد ،ﻣﺮاﺟﻌﮫ ﺷﻮد ﺑﮫ پ .ﺑﻮردﯾﻮ ،ﻣﻔﮭﻮم ﻋﻤﻠﯽ ،ص 415 .
ــ ، 412ودر ﻣﻮرداﻋﻤﺎل وﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ ﮐﮫ از ﻧﻈﺮ اﺳﻄﻮره ای ﻣﺒﮭﻢ ،
ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺸﺨﺺ ﯾﺎ ﻧﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﮫ ص426 .
) (12در ﻣﻮرد ﻣﻔﺎھﯿﻢ ﭘﺮ/ﺧﺎﻟﯽ وﭘﺮ ﮐﺮدن ﻣﺮاﺟﻌﮫ ﺷﻮد ﺑﮫ پ .ﺑﻮردﯾﻮ
،ﻣﻔﮭﻮم ﻋﻤﻠﯽ ،ص452 .ــ. 453و ص.397 .
) (13ﺗﻤﺎم اﯾﻦ واژه ھﺎ و واژه ھﺎی ﺑﯽ اھﻤﯿّﺘﯽ ﻣﺜﻞ " دوزان" ﯾﻌﻨﯽ
اﺑﺰار و اﺳﺒﺎب " ،ﻻﮐﻠﻮل" ﺑﻤﻌﻨﯽ ظﺮوف " ،ﻻﺣﯿﻮال " = ﻣﻮاد ﻻزم
ﯾﺎ ھﻢ " آزر ﻋﮑﻮک " ﯾﻌﻨﯽ دُم ﮐﮫ ﺑﮫ ﺟﺎی ﻣﻔﺎھﯿﻢ ﯾﺎدﺷﺪه واﺳﺘﻌﺎره ،و
ﺑﺨﺎطﺮ زﯾﺒﺎﺋﯽ ﮐﻼم ﺑﮑﺎر ﻣﯿﺮوﻧﺪ ،ﻗﻄﻌﺎ از ﺗﺎﺑﻮ ﻣﺘﺎٔﺛﺮﻧﺪ .ﻧﺰد ﻗﻮم ﮐﺎﺑﯿﻠﯽ
ھﻤﺎﻧﻄﻮرﮐﮫ در ﺟﺎﻣﻌٔﮫ ﺧﻮدﻣﺎن ﻣﺮﺳﻮم اﺳﺖ ،اﻧﺪاﻣﮭﺎی ﺟﻨﺴﯽ ﻣﺮد ﻻ
اﻗﻞ ﺑﺪﻟﯿﻞ ﻣﻼﺣﺖ ﮐﻼم ،ﺑﮫ اﺑﺰار و ادوات ﺗﺸﺒﯿﮫ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ــ اﯾﻦ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﯽ
ارﺗﺒﺎط ﺑﮫ اﯾﻦ اﻣﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﮐﮫ اﻣﺮوزه ھﻨﻮزھﻢ ﮐﺎر ﮐﺮدن ﺑﺎ ادوات ﻓﻨﯽ ﺑﮫ
ﻣﺮدان اﺧﺘﺼﺎص دارد.
) (14زﻧﺎن ﻓﮑﺮ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ زﯾﺒﺎﺋﯽ ﺳﮑﺲ ﺷﺎن در ﭘﻨﮭﺎن ﺑﻮدن آن) " ﺳﻨﮓ
ﺟﻮش ﺧﻮرده " ( ،وﺟﺬاﺑﯿﺖ ﺷﺎن درﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ زﯾﺮ ﺣﻔﺎظ وﺟﻤﻊ ﺷﺪن
ﺳﺮ ،ﯾﺠﻤﻊ ( اﺳﺖ ) ﺑﺮ ﺧﻼف ﻣﺮدان ﮐﮫ ﺳﮑﺲ ﺷﺎن ﭘﻨﮭﺎن ز ﯾ ﺮ ﺣ ﺠ ﺎ ب) ّ
121
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﮐﺮدﻧﯽ ﻧﯿﺴﺖ و ﺣﺠﺎب ﻧﻤﯽ ﺷﻨﺎﺳﺪ( .از ﺟﻤﻠﮫ واژه ھﺎﺋﯽ ﮐﮫ در اﺷﺎره
ﺑﮫ ﺳﮑﺲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯿﮕﯿﺮد " ﺗـﺎﺧﻨﺎ " اﺳﺖ ﮐﮫ ﻣﺜﻞ واژٔه " اﺑﻠﮫ
" در زﺑﺎن ﻓﺮاﻧﺴﮫ )ﮐﮫ ﯾﮑﯽ از ﻣﻌﺎﻧﯽ آن واژن اﺳﺖ ( ﺑﺮای ﺑﯿﺎن ﺣﻤﺎﻗﺖ
ﺑﮫ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﮫ ﻣﯿﺸﻮد) " ﭼﮭﺮٔه ﺗـﺎﺧﻨﺎ " ﺻﻮرﺗﯿﺴﺖ ﺑﯽ رﯾﺨﺖ ،ﭘﮭﻦ و
ﻋﺎری از" ﺑﯿﻨﯽ" زﯾﺒﺎﺋﯽ ﮐﮫ ﺑﮫ ﭼﮭﺮه ﻣﺪل ﻣﯿﺪھﺪ ( .واژٔه ِﺑﺮِﺑﺮ دﯾﮕﺮی
ﮐﮫ ﺑﺮای واژن ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﮫ ﻣﯿﺸﻮد و در ﺿﻤﻦ از ﺗﻤﺎم واژه ھﺎ ﺗﺤﻘﯿﺮ
آﻣﯿﺰﺗﺮ اﺳﺖ ،آﺷﺮﻣﯿﺪ ﺑﻤﻌﻨﺎی ﻟﺰج اﺳﺖ (15) .ﻣﺮاﺟﻌﮫ ﺷﻮد ﺑﮫ ت.
ﯾﺎﺳﯿﻦ ــﺘﯿﺘﻮه " اﻧﺴﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﺮس".
) (16م.ک .ﭘﻮﺷﻞ ،ﺑﺪن و ﺟﺮاﺣﯽ در اوج ﻗﺮون وﺳﻄﯽ ،ﭘﺎرﯾﺲ ،
اﻧﺘﺸﺎرات ﻓﻼﻣﺎرﯾﻮن ،ﺳﺎل . 1983
) (18ی .ﮐﻨﯿﺒﯿﻠﺮ » ،ﭘﺰﺷﮑﺎن و " طﺒﯿﻌﺖ زﻧﺎﻧﮫ " در ﻋﺼﺮ ﻗﺎﻧﻮن
ﻣﺪﻧﯽ « ،ﺳﺎﻟﻨﺎﻣٔﮫ ) ، 31 (4ﺳﺎل ، 1976ص 824 .ــ . 845
اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﯿﺪھﻨﺪ ﮐﮫ ﭼﮕﻮﻧﮫ طﺒﯿﻌﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎن " ﺷﺮم و ﺣﯿﺎرا
ﺑﮫ ﺣﯿﻮاﻧﺎﺗﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﯿﺪھﻨﺪ ﮐﮫ آرزو دارﻧﺪ زﻧﺎن ودﺧﺘﺮاﻧﺸﺎن از آن
ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﻨﺪ") ص (78 .؛ ﭼﮕﻮﻧﮫ ،در ﭘﺎﯾﺎن ﺟﺴﺘﺠﻮی ﭘﺮده ٔ
ﺑﮑﺎرت ،ﻧﺘﯿﺠﮫ ﻣﯿﮕﯿﺮﻧﺪ ﮐﮫ " ﺗﻨﮭﺎ زﻧﺎن اﻧﺪ ﮐﮫ ﺑﮫ ﻣﺸﯿّﺖ اﻟﮭﯽ از ﭘﺮده ٔ
ﺑﮑﺎرت ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ " ﻣﻌﺎدل " ﻧﮕﮭﺒﺎن ﭘﺎﮐﺪاﻣﻨﯽ ﺷﺎن " " ،داﻻن
ﻋﺒﺎدﺗﮕﺎھﺸﺎن " )ص 94 .ــ ، ( 93و رﯾﺶ ،اﻏﻠﺐ ﺷﺮﯾﮏ اﻓﺘﺨﺎر ﻣﺮد
،ﻣﺮدان را از زﻧﺎن ﮐﮫ ﮐﻤﺘﺮ اﺻﯿﻞ اﻧﺪ)ص (115 .و از ﺳﺎﯾﺮ " ﻧﮋادھﺎ
" ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﻣﯿﮑﻨﺪ .
) (23ﻗﺎﻧﻮن آﻣﺮﯾﮑﺎ "ﮔﺬران زﻧﺪﮔﯽ از راه ھﺎی ﻏﯿﺮ اﺧﻼﻗﯽ "را ﻣﻤﻨﻮع
ﮐﺮده ،واﯾﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﮐﮫ ﺗﻨﮭﺎ اھﺪا ء آزاداﻧﮫ)راﯾﮕﺎنَ( ﺳﮑﺲ
ﻣﺸﺮوع اﺳﺖ وﻋﺸﻖ ﺑﮫ ازا ء ﭘﻮل ﺑﯿﺤﺮﻣﺘﯽ ﺑﮫ ﻣﻘﺪﺳﺎت وﺑﮫ ﻋﻨﻮان
ﺗﺠﺎرت ﻣﻘﺪﺳﺘﺮﯾﻦ ﻋﻀﻮ ﺑﺪن ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯿﺸﻮد .رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﮫ :
)» (24ﭘﻮل ﺟﺰ ء ﻣﮑﻤﻞ دﻧﯿﺎی ﺗﺒﺎھﯽ وﻓﺴﺎد اﺳﺖ .زﯾﺮا ھﻮس ھﺮزه
ﺑﮫ ﺧﻮدی ﺧﻮد ﻧﺎ ﻣﻔﮭﻮم و ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ،اﻣﺎ ﭘﻮل ﺑﺪﻟﯿﻞ وﯾﮋﮔﯽ ﻣﻄﻠﻘﺶ
ﻣﻌﺎدل ﻗﺎﺑﻞ ﻓﮭﻢ آن ﻧﺰد ھﻤﮫ اﺳﺖ
ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﮔﺮﻓﺘﻊ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﻨﺪ ــ ﯾﺎ ﺑﺮای ﻧﺸﺎن دادن ﻣﻮاﻓﻘﺘﺸﺎن ﺑﺎﯾﺪ
ده ﺑﺎر ﺑﮕﻮﯾﻨﺪ ﺑﻠﮫ.
) (28ﺑﻘﻮل ﺷﺎرل ﻣﺎﻟﻤﻮد ،در زﺑﺎن ﺳﺎﻧﺴﮑﺮﯾﺖ ﺑﺮای ﺗﻮﺻﯿﻒ اﯾﻦ
ﻣﻮﺿﻊ از ﮐﻠﻤﮫً "وﯾﭙﺎرﯾﺘﺎ" ،ﯾﻌﻨﯽ واروﻧﮫ ،اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﺸﻮد ؛ ازﯾﻦ ﮐﻠﻤﮫ
ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮای ﺑﯿﺎن دﻧﯿﺎی واروﻧﮫ ،وﻣﻔﺎھﯿﻢ زﯾﺮ ورو اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﺸﻮد .
) (29رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﮫ :ت .ﯾﺎﺳﯿﻦ ـ ﺗﯿﺘﻮه "اﻧﺴﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﺮس " .
)*(Sociodicée
ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان " ﺗﻤﻠﮏ " در، ﮐﺮﯾﺴﺘﻦ.( ﻣﺮاﺟﻌﮫ ﺷﻮد ﺑﮫ ﻣﻘﺎﻟﮫ ر35)
. ص،1993 ، اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﻮی، ﭘﺎرﯾﺲ، ﮐﺘﺎب ﺧﻮدم ﺑﻨﺎم ﻓﻘﺮ دﻧﯿﺎ
. 383 ـ391
126
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
) (36ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﮫ ،ک .ج .دوور " ،ھﻤﺠﻨﺴﮕﺮاﺋﯽ
ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ " ،ﭘﺎرﯾﺲ ،اﻧﺘﺸﺎرات ﭘﺎﻧﺴﮫ ﺳﻮاژ ، 1982 ،ص. 130 .
ﺷﺪه ـﻤﺜﻞ ﻧﮭﺎد ازدواج ـ ودﯾﮕﺮی ﻋﻤﻞ ﻧﮭﺎدی ﮐﺮدن ﻣﺜﻞ ﻧﮭﺎد ارث ﺑﺮدن
( راﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﻔﮭﻮم " ﺳﻨﺖ ﮔﺬار " ﮐﻨﻢ ﺑﮫ ﮐﺘﺎب " آﻧﭽﮫ ﮐﮫ از ﺳﺨﻦ
ﮔﻔﺘﻦ ﻣﯽ ﻓﮭﻤﯿﻢ " ،ﻓﺼﻞ ﺳﻨﻦ ﻧﮭﺎدی ،اﻧﺘﺸﺎرات ﻓﺎﯾﺎر ،ﺳﺎل ، 1982
ص 134 .ـ .121پ .ﺑﻮردﯾﻮ ﻣﺮاﺟﻌﮫ ﺷﻮد.
ھﺮﭼﻨﺪ ﮐﮫ ﻣٔﻮﻟﻒ )ﻓﺮﯾﮕﺎ( ﺑﻨﻈﺮ ﻧﻤﯿﺮﺳﺪ ﮐﮫ ﺑﮫ اﯾﻦ ﻣﺴﺎٔﻟﮫ واﻗﻒ ﺑﺎﺷﺪ ،
وﻟﯽ آﻣﻮزش ﻣﺮﺑﻮط ﺑﮫ اﻧﻘﯿﺎد ﺑﺪن ﮐﮫ ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ ﺟﻨﺒٔﮫ ﺗﺤﻤﯿﻠﯽ آن ﺑﺎھﻤﺪﺳﺘﯽ
زﻧﺎن ﺻﻮرت ﻣﯿﮕﯿﺮد ،از ﺟﻨﺒﮫ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻗﻮی ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ،و
ورود ﻣﻘﻮﻟﮫ زﻧﺎﻧﮫ از ورود ﻣﻘﻮﻟﮫ ﺗﻤﺎﯾﺰ ،ﯾﺎ ﺑﮭﺘﺮ ﺑﮕﻮﯾﻢ ،از ﺗﺤﻘﯿﺮ اﺑﺘﺬال
128
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﻣﺮﺑﻮط ﺑﮫ دﮐﻮﻟﺘﮫ ﺧﯿﻠﯽ ﮔﺸﺎد وﻣﯿﻨﯽ ژوپ ﺧﯿﻠﯽ ﺗﻨﮓ و آراﯾﺶ ﺧﯿﻠﯽ
ﻏﻠﯿﻆ )وﻟﯽ اﻏﻠﺐ ﺧﯿﻠﯽ" زﻧﺎﻧﮫ" ﺑﮫ ﻧﻈﺮ ﻣﯿﺮﺳﺪ( ﺟﺪاﻧﺎﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ.
) (45ﻣﺮاﺟﻌﮫ ﺷﻮد ﺑﮫ ن.م .ھﻨﻠﯽ ص89. 38.ـ 91ـ وھﻤﭽﻨﯿﻦ ص.
142ـ ، 144ﺑﺎزﺗﻮﻟﯿﺪ ﯾﮏ "ﮐﺎرﺗﻮن" ،ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان " ﺗﻤﺮﯾﻨﺎت ﺑﺮای
ﻣﺮد" ،ﮐﮫ" ﭘﻮﭼﯽ ﺣﺎﻻت " ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ زﻧﺎن را ﻧﺸﺎن ﻣﯿﺪھﺪ .
) (54ﺑﺮاﺳﺎس ھﻤﯿﻦ ﻣﻨﻄﻖ ﮐﮫ طﺒﻖ آن ﻣﺎﻧﻊ اﺻﻠﯽ در ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ
ﮐﺎر ﺧﺎﻧﮕﯽ ﻋﺒﺎرت از اﯾﻨﺴﺖ ﮐﮫ وظﺎﺋﻒ ﺧﺎﻧﮕﯽ در ردﯾﻒ ﮐﺎرھﺎی »
ﻧﺎﺷﺎﯾﺴﺖ ﺑﺮای "ﻣﺮدان واﻗﻌﯽ " « ﺑﮫ ﺣﺴﺎب ﻣﯿﺂﯾﻨﺪ ،ﻣﯿﺮا ﻣﺎرﮐﺲ ﻓﺮی
ﯾﺎدآور ﻣﯿﺸﻮد ﮐﮫ زﻧﺎن ﮐﻤﮏ ﺧﺎﻧﮕﯽ ﺷﻮھﺮان ﺷﺎن را از ﺗﺮس اﯾﻨﮑﮫ
ﮐﺴﺮ ﺷﺎ #ن ﻣﺮد ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺨﻔﯽ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ .ﻣﺮاﺟﻌﮫ ﺷﻮد ﺑﮫ:
) (55م .ﺑﻮزون » ،زﻧﺎن وﻓﺎﺻﻠﮫ ﺳﻨﯽ ﺷﺎن ﺑﺎ ھﻤﺴﺮان :ﺳﻠﻄﮫ ای
ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﮫ ﺷﺪه « » : 1 ،اﻧﻮاع زوج واﻧﺘﻈﺎرات در ﻣﻮرد ﻓﺎﺻﻠٔﮫ ﺳﻨﯽ « ،
ﮔﺎھﻨﺎﻣﮫ َ ﺟﻤﻌﯿﯿﺖ 1990 ، 2 ،ص 327 .ـ 360؛ » : 2ﺷﯿﻮٔه ورود ﺑﮫ
زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻟﯽ وﻧﻤﺎد ھﻤﺴﺮ « ،ﮔﺎھﻨﺎﻣﮫ ﺟﻤﻌﯿﯿﺖ 3 ،ف 1990 ،
131
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ص 565 .ـ 602؛ » ظﺎھﺮ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و اﻧﺘﺨﺎب ھﻤﺴﺮ « ،اﻧﺴﺘﯿﺘﻮ ﻣﻠﯽ
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ ،ﮐﻨﮕﺮه وﺳﻤﯿﻨﺎر ، 1991 ، 7 ،ص 91 .ـ . 110
) (56ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎزی ھﺎی زﯾﺮﮐﺎﻧﮫ ای را ﯾﺎد آوری ﮐﺮد ﮐﮫ ﺑﺮﺧﯽ زﻧﺎن ﮐﺎﺑﯿﻠﯽ
) ازروی اﻓﺘﺨﺎر ( ﺑﻮﺳﯿﻠٔﮫ آﻧﮭﺎ ،ھﺮﭼﻨﺪ ﮐﮫ در ﻋﻤﻞ ﻣﺴﻠﻂ اﻧﺪ ،ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ
وﺿﻌﯿﺘﯽ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪ ﮐﮫ ﻣﺮد ظﺎھﺮا ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻨﻤﺎﯾﺎﻧﺪ .
)(59در ﯾﻦ راﺑﻄﮫ ﻣﯿﺘﻮان ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺳﻤﺒﻠﯿﮏ ﭘﯿﺎم ﻣﺬھﺒﯽ را ﻧﺎم ﺑﺮد ) ﻓﺮﻣﺎن
ﭘﺎپ ،وﻋﻆ ،ﭘﯿﺸﮕﻮﺋﯽ وﻏﯿﺮه ( ﮐﮫ ﯾﻘﯿﻨﺎ ﺑﺮاﻣﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﺮدن دﯾﻦ ﮐﮫ
132
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
از ﭘﯿﺶ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﮫ اﺳﺘﻮار اﺳﺖ )ﺗﻌﻠﯿﻢ اﺻﻮل دﯾﻦ ،رﻓﺘﻦ ﺑﮫ ﻣﺮاﺳﻢ
ﻣﺬھﺒﯽ وﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﻏﻮطﮫ ورﺷﺪن در دﻧﯿﺎی آﻣﯿﺨﺘﮫ ﺑﮫ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺬھﺒﯽ ( .
) (65ھﻤﺎن اﺛﺮ ،ص .180 .ﺑﺎﯾﺪ ﯾﺎدآوری ﮐﻨﻢ ﮐﮫ ﻗﺎطﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ
در ﻧﻘﺪ دﯾﺪﮔﺎه ﻣﺮد در ﻣﻮرد رواﺑﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪی ) ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻢ ﺑﮭﺎ دادن ﺑﮫ ﺳﮭﻢ
زن ﺿﻤﻦ ﺧﻄﺎﺑﮫ ھﺎ و آﺋﯿﻦ دﯾﻨﯽ( ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﻮم ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﮫ ازاﻋﻤﺎ ل
وﺑﺨﺼﻮص آﺋﯿﻦ دﯾﻨﯽ اﺳﺖ )ﻣﺜﻼ رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﮫ ﻣﺘﻮن ﺟﻤﻊ آوری ﺷﺪه
ﺑﻮﺳﯿﻠﮫ ﻣﺎ ﺗﯿﯿﻮ در :ن .اﺷﺎر ،او .ژورﻧﮫ ،س .ﻣﯿﺸﺎرــﻤﺎرﺷﺎل ،س.
رﯾﺒﺮی ،ن.ی .ﻣﺎﺗﯿﯿﻮ ،پ .ﺗﺎ ﺑﮫ » ،وارﺳﯽ زﻧﺎن « .ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ در
اﻧﺴﺎﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﺟﻨﺲ زن وﻣﺮد ،ﭘﺎرﯾﺲ ،ﻣﺪرﺳﮫ َﻋﺎﻟﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ
.( 1985 ،
)(66ﺑﺎ ﭘﯿﺶ دﺳﺘﯽ ﺑﺮ ﺑﺮﺧﯽ درﯾﺎﻓﺖ ھﺎی ﻓﻠﺴﻔﮫ ھﺎی ﻣﺪرن ،ﻣﺜﻞ ﻓﻠﺴﻔﮫُ
ﭘﯿﺮس ،ﻻﯾﺒﻨﯿﺘﺰﺑﺮای ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻮﺿﻮغ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ از "ھﺎﭘﯿﺘﻮدﯾﻦ" ،ﯾﻌﻨﯽ
روﺷﮭﺎی زﯾﺴﺖ ﭘﺮدوام ،ﺳﺎﺧﺘﺎرھﺎ ،ﮐﮫ ﻧﺘﯿﺠﮫ ﺗﺤﻮل اﻧﺪ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﯿﮑﻨﺪ.
133
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
) (67آ.م .دارد ﯾﻨﯿﺎ ،ﻗﻼع اروس ﯾﺎ ﺳﯿﮫ روزﯾﮭﺎی ﺟﻨﺲ زﻧﺎن ،ﭘﺎرﯾﺲ
،اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﺎﺳﭙﺮو ،ﺳﺎل ،1980ص .88 .
) (68درﻣﻮرد آﺛﺎر ﮔﺴﺴﺘﻦ از دﯾﺪﮔﺎه ﻣﺒﺎدﻟﮫ ﻧﺸﺎﻧﮫ ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﮫ )ﻋﻠﻢ ﻣﻄﺎﻟﻌﮫ
ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﻼﺋﻢ( در اﻣﺮ درک ﻣﺒﺎدﻟﮫ از دﯾﺪ زﺑﺎﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﻣﺮاﺟﻌﮫ ﺷﻮد ﺑﮫ :
اﻧﭽﮫ از ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﺑﺮﻣﯽ آﯾﺪ ،اﺛﺮ پ .ﺑﻮردﯾﻮ ،ص 13 .ــ . ..21
) (69اﯾﻦ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺎﺗﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯽ از اﻗﺘﺼﺎد اﻣﻮال ﺳﻤﺒﻠﯿﮏ ﻓﺮﺻﺖ ﻣﯿﺪھﺪ ﮐﮫ
از آﻟﺘﺮﻧﺎﺗﯿﻮ ﺑﻨﯿﺎن ﮐﻦ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﯿﻦ » ﻣﺎ دی « و » اﯾﺪه آل« ﮐﮫ در ﺧﻼل
ﺗﻨﺎﻗﺾ ﻣﯿﺎن ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت » ﻣﺎﺗﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯽ « و » ﺳﻤﺒﻠﯿﮏ « ﺗﺪاوم ﻣﯿﺎﺑﺪ ،ﻓﺮار
ﮐﻨﯿﻢ ) ﻣﻄﺎ ﻟﻌﺎ ﺗﯽ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺟﺎﻟﺐ ﻧﻈﯿﺮ آﺛﺎر ﻣﯿﺸﻞ روزاﻟﺪو ،ﺷﺮی آرﺗﻨﺮ ،
ﮔﯿﻞ روﺑﯿﻦ ،وﻟﯽ ﺑﮫ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻧﺎﻗﺺ (....
ﻧﻘﻄﮫ ﻧﻈﺮ ﮐﮫ ﺑﺮاﯾﻢ ﻣﮭﻢ ﺑﻮده اﯾﻦ ﮐﺎر راﮐﺮده ام( واز ﺳﻮی دﯾﮕﺮاز اﯾﻦ
وآن ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺸﺎﺑﮫ ،و ﺑﻮﯾﮋه ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﯿﻞ روﺑﯿﻦ ﻣﺘﻤﺎﯾﺰﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﻢ.
)» The Traffic in Women. The Political Economy of
Sex », in R .R. Reiter [ed] , Toward an Anthropology of
(Women, New York, Monthily Reveiw Press, 1975ﺗﺤﺎﯾﻞ
روﺑﯿﻦ ﺑﻤﻨﻈﻮر ﻋﻨﺎﯾﺖ ﺑﮫ ﺳﺘﻤﯽ ﮐﮫ ﺑﺮزﻧﺎن ﻣﯿﺮود ،ﻣﺘﻔﺎوت از دﯾﺪ ﻣﻦ ،
ﺑﺮﺧﯽ ﺧﻄﻮط ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ ﻟﻮی ــ اﺷﺘﺮوس را دﻧﺒﺎل ﻣﯿﮑﻨﺪ .اﯾﻦ ﮐﺎر
ﻣﯿﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺑﮫ ﻣﻦ ﻓﺮﺻﺖ دھﺪ ﮐﮫ ﺗﺎ ﺑﮫ اﯾﻦ ﻣٔﻮﻟﻔﯿﻦ ﺿﻤﻦ ﺣﻔﻆ ارزش
» اﺧﺘﻼﻓﻢ « ﺑﺎ آﻧﮭﺎ ،ﺣﻘﺸﺎن را ﺑﮫ ﺟﺎ ﺑﯿﺎورم ،و ﺑﮫ وﯾﮋه از ﻣﻄﺮح ﮐﺮدن
ﺧﻮد و ﺗﮑﺮار ﺗﺤﻠﯿﻞ ھﺎﺋﯽ ﮐﮫ ﺑﺎ آﻧﮭﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﻢ اﺣﺘﺮاز ﮐﻨﻢ .
) (72اﯾﻦ ﺗﻀﺎد ﺑﯿﻦ ﻣﻤﺘﺪ وﻣﻨﻘﻄﻊ ،در دﻧﯿﺎی ﻣﺎ ،ﺑﺮﻣﯿﮕﺮدد ﺑﮫ ﺗﻀﺎد
ﻣﯿﺎن ﯾﮑﻨﻮاﺧﺘﯽ ھﺎی ﮐﺎر ﺧﺎﻧﮕﯽ زﻧﺎن و » ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﺰرگ « ﮐﮫ ﻣﺮدان
ﺑﺎﮐﻤﺎل ﻣﯿﻞ ﻏﺎﺻﺒﺎﻧﮫ ﻣﺪﻋﯽ آﻧﻨﺪ) رﺟﻮع ﺷﻮد ﯾﮫ » ﺳﺎزﻣﺎن ﮐﺎر ﺧﺎﻧﮕﯽ :
اﻗﺘﺪار وﻣﺬاﮐﺮه « ،اﻗﺘﺼﺎد و آﻣﺎر ،م .ﮐﻠﻮد ،ف .دوﺳﻨﮕﻠﯽ ،ﺷﻤﺎره 187
،ﭘﺎرﯾﺲ ،اﻧﺴﺘﯿﺘﻮ ﻣﻠﯽ آﻣﺎر اﻗﺘﺼﺎدی ،ﺳﺎل .(1986
)(76ﺣﺪ اﻗﻞ در ﻣﻮرد ﺟﻮاﻣﻊ آﻓﺮﯾﻘﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﮔﻔﺘﮫ ھﺎی ﯾﮏ
داروﺳﺎز اھﻞ اﻟﺠﺰﯾﺮه درﺳﺎﻟﮭﺎی ،60از ﻧﻈﺮ ﺟﻨﺴﯽ ﺗﻮﺳﻞ ﺧﯿﻠﯽ ﻣﺘﺪاول
وﻣﺸﺘﺮک ﻣﺮدان ﺑﮫ داروھﺎی ﻣﺤﺮک راﺑﻄٔﮫ ﺟﻨﺴﯽ) آﻓﺮودﯾﺰﯾﺎک( ــ ﮐﮫ
در ﻋﻄﺎرﯾﮭﺎی ﺳﻨﺘﯽ ﺑﮫ وﻓﻮر ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯿﺸﻮد ــ ﮔﻮاه اﯾﻦ اﻣﺮاﺳﺖ .ﻣﺮداﻧﮕﯽ
در ﺣﻘﯿﻘﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﮑﻞ ﻧﻘﺎب زده ای از ﻗﻀﺎوت ﻋﻤﻮﻣﯽ ،ﺑﮫ ھﻨﮕﺎم
ﻣﺮاﺳﻢ ا زاﻟٔﮫ ﺑﮑﺎرت ﻋﺮوس ،ھﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺧﻼل ﮔﻔﺘﮕﻮ ھﺎی زﻧﺎﻧﮫ
درﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻨﺴﯽ وﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ھﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﮫ ﻣﺮداﻧﮕﯽ ،ﻗﺎدر ﺑﮫ
ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﺖ .ﯾﻮرﺷﯽ را ﮐﮫ ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﻗﺮص وﯾﺎﮔﺮا در اﺑﺘﺪای
ﺳﺎل1998در اروﭘﺎ وﻧﯿﺰ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺖ ،ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻮﺷﺘﮫ ھﺎی
رواﻧﮑﺎوان وﭘﺰﺷﮑﺎن ﻣﻮﺋﺪ اﯾﻨﺴﺖ ﮐﮫ اﺿﻄﺮاب ﻣﺮﺑﻮط ﺑﮫ ﺗﻈﺎھﺮات
ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺮداﻧﮕﯽ رﺑﻄﯽ ﺑﮫ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻏﯿﺮﺷﺨﺼﯽ ﻧﺪارد.
راﺑﻄﮫً ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﯿﻦ دﺧﻮل وﺳﻠﻄﮫ ﻧﯿﺰ روﺷﻦ اﺳﺖ ) ص.( 42 .
ﻓﺼﻞ دوم
-1ــ ﻣﯿﺒﺎﯾﺴﺖ ﺗﻤﺎم ﻣﻼﺣﻈﺎﺗﯽ را ﯾﺎد آوری ﮐﺮد ﮐﮫ ﮔﻮاه اﻧﺪ ﺑﺮ اﻧﺘﻈﺎرات
ﺟﻤﻌﯽ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﮐﮫ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺟﻨﺲ ) دﺧﺘﺮ ﯾﺎ ﭘﺴﺮ( ازﺑﮫ ھﻨﮕﺎم ﺗﺸﻮﯾﻖ
ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﯿﺮود ؛ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﺎ ﭘﺴﺮان ﺑﮭﺘﺮ رﻓﺘﺎر ﻣﯿﺸﻮد
) ﻣﯿﺪاﻧﯿﻢ ﮐﮫ دﺑﯿﺮان وﻗﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺻﺮف ﭘﺴﺮان ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ،ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرد
ﺳﺌﻮال ﻗﺮارﻣﯿﮕﯿﺮﻧﺪ ،ﮐﻤﺘﺮ ﺻﺤﺒﺸﺎن ﻗﻄﻊ ﻣﯿﺸﻮد وﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺑﺤﺜﮭﺎی
ﮐﻠﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ( .
2ــ ﻣﯿﺒﺎﯾﺴﺘﯽ ﺗﻤﺎم آﺛﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ آﻧﭽﮫ را ﮐﮫ آﻣﺎرھﺎ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻧﺮخ
زﻧﺎﻧﮫ ﺳﺎزی ﺛﺒﺖ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ﺟﺰء ﺑﮫ ﺟﺰء ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺮد .ﻣﺜﻼ ﻣﯿﺪاﻧﯿﻢ ﮐﮫ ﭼﺸﻢ
اﻧﺪاز زﻧﺎﻧﮫ ﺳﺎزی ﯾﮏ ﺷﻐﻞ ﻣﯿﺰان ﻣﻄﻠﻮﺑﯿﺖ و اﻋﺘﺒﺎر آﻧﺮا ﮐﺎھﺶ ﻣﯿﺪھﺪ
.رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﮫ :
3ــﺰﻧﺎن زﯾﺎ دی ﺷﺎھﺪﻋﺪم ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻣﯿﺎن زﻧﺎن وﻣﺮدان در ﻣﻮرد آﻧﭽﮫ را
ﮐﮫ ﻧﺎﻧﺴﯽ ھﻨﻠﯽ "ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻟﻤﺲ ﮐﺮدن" ،ﯾﻌﻨﯽ ﺳﮭﻮﻟﺖ وﺗﮑﺮارﺗﻤﺎﺳﮭﺎی
ﺑﺪ ﻧﯽ ﻣﯿﻨﺎﻣﺪ ،ﺑﻮده اﻧﺪ ) دﺳﺖ زدن ﺑﮫ ﮔﻮﻧﮫ ،ﮐﺴﯽ را از ﻧﺎﺣﯿٔﮫ ﺷﺎﻧﮫ ﯾﺎ
ﮐﻤﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ وﻏﯿﺮه ( 4 .ــ م .ﻣﺎروآﻧﯽ و ،س .ﻧﯿﮑﻮل ،ﮐﺎر دﺷﻮارﺧﺎﻧﻤﮭﺎ
،ﺣﺮﻓﮫ ھﺎی ﻣﺮداﻧﮫ ،ﻣﺸﺎﻏﻞ زﻧﺎﻧﮫ ،ﭘﺎرﯾﺲ ،ﺳﯿﺮو /اﻟﺘﺮﻧﺎﺗﯿﻮ،1989 ،
ص .15 .
6ـ ﺗﺪاوم ﺗﻔﺎوﺗﮭﺎی اﺳﺘﺒﺪادی ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﺗﻘﺴﯿﻤﺎ ت ﮐﺎﻣﻼ ﮐﮭﻨٔﮫ دﯾﺪ اﺳﻄﻮره
ای ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻣﺜﻼ در ﻣﻮرد ﮔﺮم وﺳﺮد در ﺻﻨﻌﺖ ﺷﯿﺸﮫ ،ﮐﮫ ﺑﺨﺶ
ﮔﺮم ) اﺟﺎق وﺳﺎﺧﺘﻦ ( ﻣﺮداﻧﮫ وﺑﺰرﮔﻤﻨﺸﺎﻧﮫ ،وﺑﺨﺶ ﺳﺮد ) وارﺳﯽ،
ﺟﺪاﮐﺮدن وﺑﺴﺘﮫ ﺑﻨﺪی ( ﮐﮫ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺰرﮔﻤﻨﺸﺎﻧﮫ وﺑﮫ ﻋﮭﺪٔه زﻧﺎن اﺳﺖ ،
ﺻﺪق ﻣﯿﮑﻨﺪ ) ه .ﺳﻮﻣﯿﮑﻮ ھﯿﺮاﺗﺎ ،ﻣﺪ ﻟﮭﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪھﯽ ﺻﻨﻌﺘﯽ و رواﺑﻂ
اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ .ﻣﻘﺎﯾﺴﮫً ﺑﺮزﯾﻞ ــ ﻓﺮاﻧﺴﮫ ــ ژاﭘﻦ ،ﭘﺎرﯾﺲ ،اﯾﺮس ﮐﻮ(1992 ،
7 .ــ پ .ﺑﻮردﯾﻮ " ،ﻣﻔﮭﻮم ﻋﻤﻠﯽ " ،ص . 450 .
) * ( .Différentialiste
10ــ ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺪﻧﮭﺎ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ اﻗﺒﺎل درﯾﺎﻓﺖ ﺑﮭﺎﺋﯽ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ
ﺻﺎﺣﺒﺸﺎن در ﻓﻀﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،اﮔﺮ اﺳﺘﻘﻼل ﻣﻨﻄﻖ ﺗﻮارث
ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﮫ ﻣﻨﻄﻖ ﺗﻮارث اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ،ﮔﮭﮕﺎھﯽ اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﺎ ،ﺑﮫ
اﺷﺨﺎص ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺤﺮوم ﺑﮫ ﺟﮭﺖ اﻗﺘﺼﺎدی واﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ،ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺑﺪﻧﯽ
ﻧﺎدر ﻣﺎﻧﻨﺪ زﯾﺒﺎﺋﯽ ﻧﺒﺨﺸﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ ) ﮐﮫ در اﯾﻦ ﺻﻮرت از آن ﺑﮫ " ﺗﻘﺪ ﯾﺮ
ﺷﻮم " ﯾﺎد ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ زﯾﺮا ﻧﻈﻢ ﻣﻮﺟﻮد را ﺗﮭﺪﯾﺪ ﻣﯿﮑﻨﺪ ( ،و اﮔﺮ ،ﺑﺮﻋﮑﺲ
،ﺣﻮادث ژﻧﺘﯿﮑﯽ ﮔﮭﮕﺎھﯽ " ﺑﺰرﮔﺎن " را از ﺧﺼﯿﺼﮫ ھﺎی ﺑﺪﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ
زﯾﺒﺎﺋﯽ وﺑﻠﻨﺪ ﻗﺎﻣﺘﯽ ﻣﺤﺮوم ﻧﮑﺮده ﺑﺎﺷﺪ.
19ــ ﺳﻠﻄﮫ ﺑﺨﺼﻮص ﺗﻮان آﻧﺮا دارد ﮐﮫ دﯾﺪ ﺧﺎص ﺧﻮدش راﺑﮫ ﻋﻨﻮان
ﻋﯿﻨﯽ و ﺟﻤﻌﯽ ﺗﺤﻤﯿﻞ ﮐﻨﺪ ) ﺣﺪود آن ﺑﮫ وﺳﯿﻠﮫ ﻣﺠﺴﻤﮫ ھﺎی ﺳﻮار ﮐﺎری
ﯾﺎ ﭘﺮﺗﺮه ھﺎی ﺑﺎ ﺷﮑﻮه ﻧﺸﺎن داده ﻣﯿﺸﻮد( ،از دﯾﮕﺮان ﮐﮫ از ﻗﺪرت
ﻧﻮﻋﯽ ﺧﻮﯾﺶ را در ﻋﯿﻨﯽ ﺳﺎزی از دﺳﺖ ﻣﯿﺪھﻨﺪ ﻣﯿﺴﺘﺎﻧﺪ ،و ﺑﺪﯾﻨﺴﺎن
142
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
* .Three Guineas
)**( اﯾﻠﻮزﯾﻮ واژٔه اﺑﺪاﻋﯽ ﺑﻮردﯾﻮ ﺑﮫ ﻣﺜﺎﺑٔﮫ ﻗﺒﻮل ﻓﻮری ﺿﺮورت ﯾﮏ
ﻣﯿﺪان اﺳﺖ وﭼﻮن ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻧﻤﯿﮕﯿﺮد ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ از آن ﻧﯿﺴﺖ ،ﺑﮫ
ﻋﻨﻮان اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ ،ﺑﺮای ارزش ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ و ﭘﯿﺶ ﻓﺮﺿﮭﺎی ﻣﻠﺤﻮظ
در اﻣﺮ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺷﺮط ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﮔﻔﺘﮕﻮی ﮔﻔﺘﻤﺎن اﺳﺖ .اﺻﻞ واﺿﺢ ﯾﺎ
ﺗﺰی ﮐﮫ از آن دﻓﺎع ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﮫ ﺧﻮد ﻋﻤﻞ اﺳﺖ و ﻋﺎدت ﺑﮫ اﻧﺠﺎم
ﭼﯿﺰی ﮐﮫ ﻣﻌﻤﻮﻻ اﯾﻨﭽﻨﯿﻦ ﺑﻮده .ﻣﺘﺮﺟﻢ
31ـ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﮫ ﺧﺼﻮص در ﻣﻮرد ﺷﺮﮐﺖ زﻧﺎن ﺟﻮان طﺒﻘﺎت ﻋﺎدی
در ﺗﻤﺎﯾﻼت ورزﺷﯽ » ﻣﺮداﻧﺸﺎن « دﯾﺪه ﻣﯿﺸﻮد ـ ﮐﮫ ﺑﮫ دﻟﯿﻞ ﺧﺼﻠﺖ
ﻗﺎطﻊ و ﻋﺎطﻔﯿﺶ ﺑﺮای ﻣﺮدان ﭘﻮچ وﺟﻠﻒ ﺑﮫ ﻧﻈﺮ ﻣﯿﺮﺳﺪ ،ﺑﮫ ھﻤﺎن
ﻧﺤﻮ ﮐﮫ در ﻣﻮرد رﻓﺘﺎر ﺧﻼف آن ﮐﮫ ﺑﻌﺪ از ازدواج ﺑﯿﺸﺘﺮ دﯾﺪه ﻣﯿﺸﻮد
،دﺷﻤﻨﯽ ﺣﺴﻮداﻧﮫ در ﺧﺼﻮص ﻋﺸﻖ ﺑﮫ ﭼﯿﺰھﺎﺋﯽ ﮐﮫ زﻧﺎن ﺑﮫ آن
دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻧﺪارﻧﺪ. .
34ـ ﻧﻘﺶ ﺣﻔﺎظﺘﯽ ﺧﺎﻧﻢ راﻣﺴﯽ ﺑﺎرھﺎ ﮔﻮﺷﺰد ﺷﺪه ،ﺑﺨﺼﻮص در
ﺧﻼل اﺳﺘﻌﺎرهً ﻣﺮﺑﻮط ﺑﮫ ﻣﺮغ ﮐﮫ ﺑﺮای ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺟﻮﺟﮫ ھﺎﯾﺶ ﺑﺎﻟﮭﺎ ﯾﺶ
را ﺑﺮ ھﻢ ﻣﯿﺰﻧﺪ ) ھﻤﺎن اﺛﺮ ﺻﻔﺤﺎت » : ( 31 ، 30 ، 29ﻣﺮغ ھﺮ دو
ﺟﻨﺲ را ،ﺑﺎ وﺟﻮدی ﮐﮫ ھﻤﻢ ﺟﻨﺲ او ﻧﺒﻮدﻧﺪ ،زﯾﺮ ﭼﺘﺮ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺧﻮد
ﻣﯿﮕﺮﻓﺖ ،واﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺮای او دﻟﯿﻠﯽ ﻧﺪاﺷﺖ « ) ص 12و .( 13
41ــ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت زﯾﺎدی ﻧﺸﺎن داده اﻧﺪ ﮐﮫ زﻧﺎن ﺗﻤﺎﯾﻞ دارﻧﺪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﺎن
را ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﮫ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﺷﻮھﺮﺷﺎن ﺑﺴﻨﺠﻨﺪ .
44ــ و اﯾﻦ ﺑﺮﺧﻼف ﺗﻤﺎﯾﻞ روز ﮐﮫ ﺗﻤﺎم ﻣﺒﺎدﻻت ﺳﮑﺴﯽ دﻧﯿﺎی دﯾﻮان
ﺳﺎﻻری ،ﺑﺨﺼﻮص ﻣﯿﺎن ﺻﺎﺣﺐ ﮐﺎر وﻣﻨﺸﯽ ھﺎ ) رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﮫ :
146
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
را در آﻟﺘﺮﻧﺎﺗﯿﻮ " آزار ﺟﻨﺴﯽ " ) ﺑﺪون ﺷﮏ ھﻨﻮز اﻓﺸﺎﮔﺮﯾﮭﺎی ﮐﺎﻣﻼ
رادﯾﮑﺎل ﺑﮫ آن ﮐﻢ ﺑﮭﺎ ﻣﯿﺪھﻨﺪ ( و اﺳﺘﻔﺎده وﻗﯿﺢ و اﺑﺰاری از ﺟﺬاﺑﯿﺖ
زﻧﺎﻧﮫ ،ﺑﮫ ﻣﻨﺰﻟٔﮫ اﺑﺰار ﻧﯿﻞ ﺑﮫ ﻗﺪرت ،ﻣﯽ ﺑﯿﻨﺪ ) رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﮫ ژ .ﭘﯿﻨﺘﻮ
» راﺑﻄﮫ ای ﻣﺴﺤﻮر :ﻣﻨﺸﯽ وﺻﺎﺣﺒﮑﺎرش « ،رﺳﺎﻻت ﺗﺤﻘﯿﻖ در
ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ،ﺷﻤﺎره ، 84ﺳﺎل 32 ٌ ، 1990ــ . ( 48
ﻓﺼﻞ ﺳﻮم
1ــ اﯾﻦ ﺗﻤﺎﯾﺰ ﺑﯿﻦ دوران ﮐﺎر ) ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺮای ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﮭﺎی ﮐﺸﺎورزی ﻣﺎﻧﻨﺪ
ﺷﺨﻢ زدن و ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﮫ ﻣﺮدان ( ودوران ﺗﻮﻟﯿﺪ )
روﯾﻨﺪﮔﯽ و ﻏﯿﺮ آن ( ،ﮐﮫ ﺑﺬر روﻧﺪ ﮐﺎﻣﻼ طﺒﯿﻌﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ،ﻣﺎﻧﻨﺪ
آﻧﭽﮫ ﮐﮫ در زﻣﺎن ﺑﺎرداری در ﺷﮑﻢ ﻣﺎدر ﻣﯿﮕﺬرد را طﯽ ﻣﯿﮑﻨﺪ،
ﻣﻌﺎدﻟﺶ را در ﺳﯿﺮ ﺑﺎز ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﮫ در آن زﻣﺎن آﻓﺮﯾﺪن ﺑﺎ ﻧﻘﺶ ﻓﻌﺎل و
ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪٔه ﻣﺮد در ﺑﺮاﺑﺮ زﻣﺎن ﺑﺎرداری زن ﻗﺮار ﻣﯿﮕﯿﺮد ،ﻣﯿﺘﻮان
ﯾﺎﻓﺖ ) رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﮫ ﻣﻔﮭﻮم ﻋﻤﻠﯽ اﺛﺮ ﺑﻮردﯾﻮ ،ص 360 .ــ 362
2ــ ﺑﺮای ﺗﺎ ًﯾﯿﺪ اﯾﻦ ﻣﻮرد ﮐﺎﻓﯿﺴﺖ ﭘﻨﺞ ﺟﻠﺪ ﮐﺘﺎب" ﺗﺎرﯾﺦ زﻧﺎن" را ﺑﺎ دﻗﺖ
ﺑﺨﻮاﻧﯿﻢ .اﯾﻦ اﺛﺮ ﺑﻮﺳﯿﻠﮫً ژرژ دوﺑﯽ و ﻣﯿﺸﻞ ﭘﺮو ﻧﻮﺷﺘﮫ ﺷﺪه ) ﭘﺎرﯾﺲ ،
اﻧﺘﺸﺎرات ﭘﻠﻮن ﺳﺎﻟﮭﺎی * .( 1992 ، 1991ــ ﺑﮫ ﻣﻌﻨﺎی ﻓﻠﺴﻔﯽ آن اﺻﺎﻟﺖ
ﺟﻮھﺮ ﻣﻔﮭﻮﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ در ﺑﺮاﺑﺮ اﮔﺰﯾﺴﺘﺎﻧﺴﺎﻟﯿﺰم ) اﺻﺎﻟﺖ ھﺴﺘﯽ (ﻗﺮار
ﻣﯿﮕﯿﺮد ،ﯾﻌﻨﯽ طﺒﯿﻌﺖ اﻧﺴﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ (Essentialisme) .ﻓﺮھﻨﮕﺶ
147
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
3ــ در ﺧﻼل اوﻟﯿﻦ ﮐﺎر ﭘﮋوھﺸﯿﻢ ﮐﻮﺷﺸﻢ ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﻮده ﮐﮫ ﻧﺸﺎن دھﻢ
ﭼﮕﻮﻧﮫ ﺳﯿﺴﺘﻢ آﻣﻮزﺷﯽ در ﺑﺎز ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﻧﮫ ﺗﻨﮭﺎ ﺑﯿﻦ طﺒﻘﺎت
اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﻠﮑﮫ ﻧﯿﺰ ﺑﯿﻦ اﻧﻮاع ﺳﮭﯿﻢ ﺑﻮده .
اﯾﻦ اﺧﻼق ﮔﻨﮫ ﺷﻮی در ﺣﮑﻮﻣﺖ وﯾﺸﯽ ) ﻣﺎرﺷﺎل ﭘﺘﻦ (در رأس دوﺑﺎره
ﺳﺎزی اﺳﺖ ،آﻧﮭﻢ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از زن و ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﮭﻨﮫ از زن ﻣﺎﻧﻨﺪ
ﮐﺸﯿﺶ ھﺎی اﺳﭙﺎﻧﯿﺎﺋﯽ ﮐﮫ ﺿﻤﻦ ﻣﺤﮑﻮم ﮐﺮدن ﻧﺎ ﭘﺎﮐﯽ زﻧﺎﻧﮫ ،ﮐﻮﭼﮏ"
ﻣﺪﻋﯿﺎن وﺣﯽ "را ،ﮐﮫ اﻏﻠﺐ زﻧﺎن ﺑﻮده اﻧﺪ وﺑﺎ دﯾﺪه ای ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ ،
اﺳﺘﺜﻤﺎر ﻣﯿﮑﺮده اﻧﺪ ) رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﮫ :وﯾﺸﯽ وﺟﺎوداﻧﮫ زﻧﺎﻧﮫ ،اﺛﺮ ف.
ﻣﻮﺋﻞ ــ درﯾﻔﻮس ،ﭘﺎرﯾﺲ ،اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﻮی ،ﺳﺎل . ( 1996
و ﭘﯿﯿﺮ ﺑﻮردﯾﻮ " ﺳﺘﺎﯾﺶ ﺑﺮای زﻧﯽ ﻣﻨﻈﻢ " ،دﯾﺒﺎﭼﮫ ای ﺑﺮ ﮐﺘﺎب ﺗﺎرﯾﻞ
ﻣﻮی ،ﺳﯿﻤﻮن دو ﺑﻮوار ،ﭘﯿﮑﺎرھﺎی ﯾﮏ زن روﺷﻨﻔﮑﺮ ،ﭘﺎرﯾﺲ
اﻧﺘﺸﺎرات دﯾﺪرو ،ﺳﺎل ، 1995ص 6 .ﺗﺎ 11 . .10ــ ﺗﺎ ﻗﺮن ،19
ﭘﺰﺷﮑﯽ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ وﺿﻌﯿﺖ زن ) ﺑﻮﯾﮋه در ﻣﻮرد ﺑﺎروری اش (
ﮔﻮاھﯽ ھﺎی ﺗﺸﺮﯾﺤﯽ اراﺋﮫ ﻣﯿﮑﺮده .رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﮫ "ﮐﺎر ظﻮاھﺮ ﯾﺎ
ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻠﮭﺎی ﺑﺪن زن در ﻗﺮون 18و ، 19اﺛﺮ پ .ﭘﺮو ،اﻧﺘﺸﺎرات
ﺳﻮی ،ﭘﺎرﯾﺲ ،ﺳﺎل . 1984
14ــ ﭼﻨﺎﻧﭽﮫ ﻧﻘﺶ دوﻟﺖ راﻣﺮادف وﺳﯿﻠٔﮫ اﻋﻤﺎل ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻗﺪرت ﺑﺪاﻧﯿﻢ
ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﮫ اﻋﻤﺎل ﻗﺪرت ﻣﺮداﻧﮫ روی زﻧﺎن )وﮐﻮدﮐﺎن(
در درون ﺧﺎﻧﻮاده ،ﻣﺤﻞ اوﻟﯿﮫ ﺳﻠﻄﮫ ﻣﺮداﻧﮫ ،رااز ﯾﺎد ﺑﺮده اﯾﻢ ؛
150
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
ﯾﺎدآوری ﺗﻔﺎوت اﯾﻦ ﻧﻘﺶ ﺑﮫ ﻣﻨﺰﻟٔﮫ ﮐﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﺤﺚ ﻏﻠﻄﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ
ﺑﺮﺧﯽ اززﻧﺎن ﻓﻤﯿﻨﯿﺴﺖ را درﺑﺮاﺑﺮاﯾﻦ ﺳﻮال ﮐﮫ آﯾﺎ دوﻟﺖ ﺑﺮای زﻧﺎن
ﻋﺎﻣﻞ اﺧﺘﻨﺎق اﺳﺖ ﯾﺎ آزادی ،در ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻗﺮار داده اﺳﺖ.
15ــ اﯾﻦ ﻋﺎﻣﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ اﺻﻼ ﻗﺎﺑﻞ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﯽ ﻧﯿﺴﺖ و در ﺧﻼل
ﺗﺠﻤﻊ اﻋﻤﺎل ﻓﺮدی ،ﭼﮫ در ﮐﺎﻧﻮن ﺧﺎﻧﻮاده و ﭼﮫ در ﻣﺤﻞ ﮐﺎر ،وﻧﯿﺰ
در ﺧﻼل اﻋﻤﺎل ﺳﻤﺒﻠﯿﮏ ﻧﯿﻤﮫ ھﻤﺎھﻨﮓ ﺷﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻋﻤﺎل ﺳﺮزده از
ﻣﺮدﺳﻠﻄﮫ ﮔﺮ ﺑﺮزن ﯾﺎ ﺑﻌﻀﯽ اﻧﺘﻘﺎدات " ﭘﺮ ازاﺑﮭﺎم " ﻋﻤﻞ ﻣﯿﮑﻨﺪ.
17ــ رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﮫ :ل .و .ھﺎﻓﻤﻦ " ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻧﻔﺶ ھﺎ در ﺧﺎﻧﻮاده ،
اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺷﺪن ،و اﺧﺘﻼﻓﺎت ﺟﻨﺴﯽ " ،آﻣﺮﯾﮑﻦ ﭘﺴﺎﯾﮑﻮﻟﻮژﯾﺴﺖ ،
ﺷﻤﺎره 32ﺳﺎل ، 1977ص 644 .ـ . 657ﻣﻤﮑﻦ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﺘﻮان در ﭼﻨﺪ
ﮐﻠﻤﮫ ﻣﺠﻤﻮع ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗﯽ را ﮐﮫ دﺳﺘﺮﺳﯽ زﻧﺎن ﺑﮫ آﻣﻮزش ﻣﺘﻮﺳﻄﮫ و ﻋﺎﻟﯽ
،در ﻋﺮﺻﮫ ھﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ وﺑﺨﺼﻮص ﻣﺬھﺒﯽ ،وﻧﯿﺰ در ﻣﺠﻤﻮع ﻣﺸﺎﻏﻞ
ﺑﮫ ﺷﺪت زﻧﺎﻧﮫ ﺷﺪه ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪه ،ﺑﯿﺎن ﮐﺮد .ﻓﻘﻂ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻢ ﺑﮫ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﮫ
ﺟﻨﺒﺸﮭﺎﺋﯽ از ﻧﻮع ﮐﺎﻣﻼ ﺟﺪﯾﺪ ﮐﮫ " ﺳﺎزﻣﺎن ھﻤﺎھﻨﮕﯽ " ﺷﮭﺮت ﯾﺎﻓﺘﮫ
اﻧﺪ ﻧﺎم ﺑﺒﺮم ) رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﮫ :ﭘﺮﺳﺘﺎران و ﺳﺎزﻣﺎن ھﻤﺎھﻨﮕﯽ ﺷﺎن،
1988ـ 1989اﺛﺮ د .ﮐﺮﮔﻮت ،ﭘﺎرﯾﺲ ،ﺳﺎل ، 1992ﻻﻣﺎر (. .
18ــ.و .ھﺎﻓﻤﻦ.
151
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
19ــ در ﻣﻮرد ﺗﻔﺎوت ﺑﯿﻦ ﺟﻨﺴﮭﺎ از ﻧﻈﺮ ﻓﻠﺴﻔﯽ رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﮫ " :
آﻧﺎﺗﻮﻣﯽ ﺳﻠﯿﻘﮫً ﻓﻠﺴﻔﯽ " اﺛﺮ ﺷﺎرل ﺳﻮﻟﯿﮫ ،رﺳﺎﻻت ﭘﮋوھﺶ در ﻋﻠﻮم
اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ،ﺷﻤﺎره ، 109اﮐﺘﺒﺮ ، 1995ض 3 .ــ . 28
20ــ " رھﺎﺋﯽ ﺗﺤﺖ ﺗﮑﻔﻞ .آﻣﻮزش و ﮐﺎر زﻧﺎن در ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ " ،اﺛﺮ
ر.م .ﻻﮔﺮاو ،اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﺎ ﺳﭙﺮو ،ﺗﺎرﯾﺦ زﻧﺎن ﺟﻠﺪ : 5ﻗﺮن ، 20ﭘﺎرﯾﺲ
ﭘﻠﻮن . 1992 ،
21ــ " دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﮫ آﺧﺮﯾﻦ ﺣﻠﻘﮫ :ﺷﺮﮐﺖ زﻧﺎن در ﻣﺮاﺟﻊ ﻗﺪرت ﺑﻨﮕﺎه
ھﺎ " ،ﮔﺎھﻨﺎﻣﮫ ﻓﺮاﻧﺴﻮی اﻣﻮر اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ،ﭼﮭﻞ ودوﻣﯿﻦ ﺳﺎل ، 1 ،
ژاﻧﻮﯾﮫ ﺗﺎ ﻣﺎرس ، 1988ص 67 .ــ ، 87اﺛﺮ ه .ی ﻣﺎ ﯾﻨﻮ ؛ " در ﻗﻠﺐ
ﺑﻨﮕﺎه ﺑﺮق ﻓﺮاﻧﺴﮫ ،ارﺗﻘﺎء ﮐﻨﺪ ﺑﺮﻗﮑﺎران در ﭘﺴﺖ ھﺎی ﻗﺪرت " ،ﺑﻮﻟﺘﻦ
ﺗﺎرﯾﺦ ﺑﺮق ،رﺳﺎﻻت روز زن و ﺑﺮق . 1993 ،
23ــ رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﮫ " زﻧﺎﻧﮫ ﮐﺮدن و ﺗﺒﻌﯿﺾ .ﺗﺤﻮل ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ زن در
ﻓﺮاﻧﺴﮫ " در اﺛﺮی ﺑﮫ ﻧﺎم راھﻨﻤﺎﺋﯽ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ وﺷﻐﻠﯽ ،ﺳﺎل ،، 1991
، 3 ، 20ﺻﻔﺤﺎت 243ــ ، 256اﺛﺮ م .ﻣﺎرواﻧﯽ ؛ " ﻧﯿﻤﮫ وﻗﺖ ﯾﺎ درب
" ،اﺛﺮی ﺑﻨﺎم دﻧﯿﺎی ﻣﺒﺎﺣﺚ . 1 ،اﮐﺘﺒﺮ ، 1992ﺻﻔﺤﺎت 8ــ 9؛ "
ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و دﻧﯿﺎی اﺷﺘﻐﺎل " ،ﮔﺎھﻨﺎﻣﮫ ﻓﺮاﻧﺴﻮی ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺷﻨﺎﺳﯽ
،ﺷﻤﺎره ، 30ﺳﺎل ، 1989ص 31 .ـ 39؛ " ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺳﻘﻒ ﺑﻨﺪی ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ
ﺷﻐﻠﯽ زﻧﺎن رده ﺑﺎﻻ و دﺳﺘﺮﺳﯽ زﻧﺎن ﺑﮫ اﻣﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی در ﻗﻄﺐ
152
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
32ــ رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﮫ " :ﻓﺤﺸﺎء ،ﭘﻮل و ﻋﺸﻖ " ﮐﻤﺒﺮﯾﭻ ﭘﺎﻟﯿﺘﯽ ﭘﺮس ،
، 1992اﺛﺮ س .ھﻮﯾﮕﺮد و ل .ﻓﯿﻨﺴﺘﺎد .
34ــ رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﮫ ﮐﺘﺎب " ﺗﻤﺎﯾﺰ " ﻓﺼﻞ ﻧﻘﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻗﻀﺎوت ،
ﭘﺎرﯾﺲ ،اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﯿﻨﻮی ، 1979 ،ص 226ـ ، 229آﺛﺮ ﺑﻮردﯾﻮ.
36ــ ﭘﻨﺪاری ﺟﻮدﯾﺖ ﺑﻮﺗﻠﺮ دﯾﺪﮔﺎه » ارادی «در ﻣﻮرد ﻧﻮع را ﮐﮫ ﺗﺤﺖ
ﻋﻨﻮان ﻧﻮع دﻏﺪﻏﮫ ﭘﯿﺸﻨﮭﺎد و ﭼﻨﯿﻦ ﻧﻮﺷﺘﮫ رد ﻣﯿﮑﻨﺪ:
38ــ ﻣﯿﺸﻞ ﻓﻮﮐﻮ ﺑﮫ ﺧﻮﺑﯽ راﯾﻄﮫً ﺑﯿﻦ ﻣﻘﻮﻟﮫ ﺟﻨﺲ و ﻗﺪرت ) ﻣﺮداﻧﮫ (
را درﯾﺎﻓﺘﮫ ،ﺑﺨﺼﻮص در اﺧﻼق ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﮐﮫ ﺑﻮﺳﯿﻠﮫ ﻣﺮدان ﺑﺮای ﻣﺮدان
ﺑﻨﺎ ﺷﺪه ،و» ھﺮ راﺑﻄﮫ ﺟﻨﺴﯽ ﺑﺮ اﺳﺎ س طﺮح وﺷﮑﻞ دﺧﻮل و ﺑﺮﺗﺮی
ﺟﻨﺲ ﻧﺮ « ﺑﮫ ﻓﮭﻢ ﻣﯽ آﯾﺪ ) .م .ﻓﻮﮐﻮ در اﺛﺮﻗﺒﻼ ذﮐﺮ ﺷﺪه ،ص( 242 .
.
39ــ ﻣﯿﺪاﻧﯿﻢ ﮐﮫ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﯿﻦ ﺳﺨﺖ وﻟﻄﯿﻒ ﺷﮑﻠﯽ اﺳﺖ از ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺎر ﻣﯿﺎن
ﺟﻨﺴﮭﺎ در ﻋﺮﺻﮫ ﻋﻠﻢ :ﺧﻮاه در ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺎر ﻋﻠﻤﯽ وﺧﻮاه در ﻧﻤﺎدھﺎ و
در ﺳﻨﺠﺶ ﻧﺘﺎﯾﺞ وﻏﯿﺮه .در ﺟﺎﺋﯽ دﯾﮕﺮ ،ﻧﻘﺪھﺎی ادﺑﯽ ﻗﺮن ، 16
رزﻣﯽ ﻣﺮداﻧﮫ و ﺑﻢ را در ﺑﺮاﺑﺮ ﻏﻨﺎ ﺋﯽ ،زﻧﺎﻧﮫ وﺧﺎص زﯾﻨﺖ ﺑﺨﺸﯽ
ﻗﺮار داده .ﺗﻘﺎﺑﻞ ﻧﻤﻮﻧﮫ در ﻋﺮﺻﮫ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﻧﯿﺰ ﺑﭽﺸﻢ ﻣﯿﺨﻮرد
،آﻧﺠﺎ ﮐﮫ ﻓﺮاﻧﺴﮫ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﮫ ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺸﻮرھﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺗﺎزوﻧﯽ ،آﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﯾﺎ
آﻟﻤﺎن از ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ » زﻧﺎﻧﮫ ای « ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ،ﺑﮫ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﮐﮫ در
ﮐﺸﻮرھﺎی ﻣﺤﺘﻠﻒ ،ﻣﺼﺮ ،ﯾﻮﻧﺎن ﯾﺎ ژاﭘﻦ ﭘﺴﺮان ﺑﯿﺸﺘﺮ رواﻧٔﮫ ﺳﮫ
ﮐﺸﻮر آﺧﺮی ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ،در ﺣﺎﻟﯿﮑﮫ دﺧﺘﺮان اﻏﻠﺐ ﺑﮫ ﻓﺮاﻧﺴﮫ رو ﻣﯿﺂورﻧﺪ
،و دﯾﮕﺮ اﯾﻨﮑﮫ ﺑﺮای ﺗﺤﺼﯿﻞ در رﺷﺘﮫ اﻗﺘﺼﺎد ﺑﮫ اﺗﺎزوﻧﯽ و اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن
ﻣﯿﺮوﻧﺪ و ﺑﺮای آﻣﻮزش ادﺑﯿﺎت ،ﻓﻠﺴﻔﮫ و ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﯽ رھﺴﭙﺎر ﻓﺮاﻧﺴﮫ
ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ) رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﮫ » " ﻣﺪرﺳﮫ ھﺎی ﻋﺎﻟﯽ " ﮐﺸﻮری ﮐﻮﭼﮏ .
ﺗﺤﺼﯿﻼت در ﺧﺎرج :ﻣﻮرد ﯾﻮﻧﺎن « ﻧﻮﺷﺘﮫ ﭘﺎﻧﺌﻮﺗﭙﻮﻟﻮن .ﮔﺎھﻨﺎﻣﮫ رﺳﺎﻟﮫ
ھﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ،ﺷﻤﺎره ھﺎی 121ــ ، 122ﻣﺎرس 199
ﺻﻔﺤﺎت 77ــ . ( 91
156
ﺳﻠطﮫٔ ﻣرداﻧﮫ
* ــ ﭘﺎﺳﮑﺎل داﻧﺸﻤﻨﺪ ،ادﯾﺐ وﻣﺮد ﻣﻮﻣﻦ ﭘﺎﯾﺎن ﻗﺮن ھﻔﺪه در ﺟﺎﺋﯽ ﻣﯽ
ﮔﻮﯾﺪ » :اﮔﺮ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻠﺌﻮﭘﺎﺗﺮا ﮐﻮﺗﺎه ﺗﺮ ﺑﻮد وﺿﻊ دﻧﯿﺎ ﻋﻮض ﻣﯿﺸﺪ « .
** ــ در اﻓﺴﺎﻧﮫ ھﺎی ﯾﻮﻧﺎن ﻗﺪﯾﻢ زﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﮫ ﻧﺎﻣﺶ ﻣﺮادف ﻧﺎف دﻧﯿﺎ ،
ﺳﻨﮓ ﺑﻨﺎ ،ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪا ،راﺑﻂ زﻣﯿﻦ و آﺳﻤﺎن ﺑﻮد ،ﮐﮫ ﺑﮫ Omphale
4ــ رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﮫ " ﻗﻮاﻋﺪ ھﻨﺮ ،ﭘﯿﺪاﯾﺶ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻋﺮﺻﮫً ادﺑﯽ ،اﺛﺮ
ﺑﻮردﯾﻮ .ﭘﺎرﯾﺲ اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﻮی .1992
5ــ در ﻣﻮرد ﻧﻘﺶ دﻗﯿﻘﺎ ﻣﺬھﺒﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﮭﺎ د و آﺋﯿﻦ ھﺎﯾﺶ ﻣﺮاﺟﻌﮫ ﺷﻮد
ﯾﮫ ﻣﻘﺎﻟﮫ ﺑﻮردﯾﻮ در رﺳﺎﻟﮫ ﯾﺎدﺷﺪه ،ﺑﺎ ﻋﻨﻮان " اﻧﺪﯾﺸﮫ ھﺎی ﭘﺎﺳﮑﺎل "
ص 279ــ . 288