ΚΠΑ - Γ΄ΓΥΜΝ - (Τετράδιο μαθητή)

Áðü ôï
åêðáéäåõôéêü CD-ROM
ÊÏÉÍÙÍÉÊÇ KAI ÐÏËÉÔÉÊÇ ÁÃÙÃÇ

Ã´ Ãõìíáóßïõ ¸êäïóç 1.0
ÊÏÉÍÙÍÉÊÇ ÊÁÉ ÐÏËÉÔÉÊÇ ÁÃÙÃÇ
Ã´ Ãõìíáóßïõ
ÐÅÑÉÅ×ÏÌÅÍÁ
ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÊÏÉÍÙÍÉÁ . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Êïéíùíéêïðïßçóç êáé êïéíùíéêüò Ýëåã÷ïò . . . . . . . . . . 62
ÅéóáãùãéêÝò Ýííïéåò. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Óùóôü - ËÜèïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

ÄéÜëåîå ôï óùóôü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
Óùóôü - ËÜèïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Âñåò ôç ëÝîç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
ÄéÜëåîå ôï óùóôü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Óôáõñüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
Âñåò ôç ëÝîç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Êñõðôüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
Óôáõñüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 ÃñÜøå ôçí ÜðïøÞ óïõ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
ÃñÜøå ôçí ÜðïøÞ óïõ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
ÊïéíùíéêÜ ðñïâëÞìáôá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
ÊïéíùíéêÝò ïìÜäåò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Óùóôü - ËÜèïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
Óùóôü - ËÜèïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 ÄéÜëåîå ôï óùóôü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
ÄéÜëåîå ôï óùóôü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Âñåò ôç ëÝîç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
Âñåò ôç ëÝîç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Óôáõñüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Óôáõñüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Êñõðôüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
ÃñÜøå ôçí ÜðïøÞ óïõ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 ÃñÜøå ôçí ÜðïøÞ óïõ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
ÊáôÜôáîç óå óôÞëåò. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 ÊáôÜôáîç óå óôÞëåò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
Áíôéóôïß÷éóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
ÊïéíùíéêÞ ÏñãÜíùóç êáé
ÊïéíùíéêÞ ÌåôáâïëÞ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÐÏËÉÔÅÉÁ . . . . . . . . . . . . . . . 100
Óùóôü - ËÜèïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Ôï Üôïìï êáé ç ðïëéôåßá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100

ÄéÜëåîå ôï óùóôü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Âñåò ôç ëÝîç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Óùóôü - ËÜèïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
Óôáõñüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 ÄéÜëåîå ôï óùóôü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Âñåò ôç ëÝîç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
ÃñÜøå ôçí ÜðïøÞ óïõ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Óôáõñüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
ÊáôÜôáîç óå óôÞëåò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Êñõðôüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
ÃñáììÞ ôïõ ÷ñüíïõ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
ÃñÜøå ôçí ÜðïøÞ óïõ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
Êïéíùíéêïß èåóìïß . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 ÊáôÜôáîç óå óôÞëåò. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
Óùóôü - ËÜèïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Ôá ðïëéôåýìáôá êáé ôï Óýíôáãìá. . . . . . . . . . . . . . . . . 111

ÄéÜëåîå ôï óùóôü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
Âñåò ôç ëÝîç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Óùóôü - ËÜèïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
Óôáõñüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 ÄéÜëåîå ôï óùóôü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Âñåò ôç ëÝîç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
ÃñÜøå ôçí ÜðïøÞ óïõ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Óôáõñüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
ÊáôÜôáîç óå óôÞëåò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Êñõðôüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
Áíôéóôïß÷éóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
Áíôéóôïß÷éóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
Äçìéïõñãüò - Åêäüôçò © 2007 SIEM

Ôï õëéêü áõôü åßíáé âáóéóìÝíï óôïí åêðáéäåõôéêü ôßôëï óå CD-ROM: «ÊÏÉÍÙÍÉÊÇ ÊÁÉ ÐÏËÉÔÉÊÇ ÁÃÙÃÇ Ã´ Ãõìíáóßïõ» Ýêäïóç 1.0
ôçò åôáéñßáò SIEM.
ÐÅÑÉÅ×ÏÌÅÍÁ
ÅêëïãÝò, êüììáôá, ÌÌÅ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122 Óôáõñüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
Êñõðôüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
Óùóôü - ËÜèïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122 ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
ÄéÜëåîå ôï óùóôü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124 ÃñÜøå ôçí ÜðïøÞ óïõ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
Âñåò ôç ëÝîç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126 ÊáôÜôáîç óå óôÞëåò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
Óôáõñüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
Êñõðôüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 ÔÏ ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ Ç ÅÕÑÙÐÁÚÊÇ ÅÍÙÓÇ . . 175
ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
ÃñÜøå ôçí ÜðïøÞ óïõ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 ÅõñùðáúêÞ ¸íùóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
Ïé ëåéôïõñãßåò ôïõ êñÜôïõò. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 Óùóôü - ËÜèïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175

ÄéÜëåîå ôï óùóôü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
Óùóôü - ËÜèïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 Âñåò ôç ëÝîç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182
ÄéÜëåîå ôï óùóôü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 Óôáõñüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
Âñåò ôç ëÝîç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138 Êñõðôüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
Óôáõñüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139 ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
Êñõðôüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141 ÃñÜøå ôçí ÜðïøÞ óïõ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 ÊáôÜôáîç óå óôÞëåò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
ÃñÜøå ôçí ÜðïøÞ óïõ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144 ÃñáììÞ ôïõ ÷ñüíïõ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
Áíôéóôïß÷éóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
Ç Äéïßêçóç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
ÔÏ ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ Ç ÄÉÅÈÍÇÓ ÊÏÉÍÏÔÇÔÁ 192
Óùóôü - ËÜèïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
Ç äéåèíÞò êïéíüôçôá. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
ÄéÜëåîå ôï óùóôü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
Âñåò ôç ëÝîç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
Óùóôü - ËÜèïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
Óôáõñüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
ÄéÜëåîå ôï óùóôü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
Êñõðôüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
Âñåò ôç ëÝîç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
Óôáõñüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Êñõðôüëåîï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
ÊáôÜôáîç óå óôÞëåò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
Äéêáéþìáôá êáé Õðï÷ñåþóåéò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
ÊáôÜôáîç óå óôÞëåò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
Óùóôü - ËÜèïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159

ÄéÜëåîå ôï óùóôü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
ÁÐÁÍÔÇÓÅÉÓ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
Âñåò ôç ëÝîç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166

ÏÍÏÌÁ: ÔÁÎÇ: ÇÌÅÑ/ÍÉÁ:
ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÊÏÉÍÙÍÉÁ: ÅéóáãùãéêÝò Ýííïéåò

Óùóôü - ËÜèïò (1)
ÄéÜëåîå áí ç ðñüôáóç åßíáé óùóôÞ Þ ëÜèïò. Óôçí ðåñßðôùóç ðïõ åßíáé ëÜèïò, ãñÜøå óôéò
êåíÝò óåéñÝò ôç óùóôÞ ðñüôáóç.
1. Êïéíùíéêüôçôá åßíáé ç áíÜãêç ôïõ áíèñþðïõ ãéá êïéíùíéêÞ óõìâßùóç.
Óùóôü ËÜèïò
2. Ôá êáôþôåñá æþá üðùò ð.÷. ôá Ýíôïìá Ý÷ïõí áðüëõôç áíÜãêç ôçí áóöÜëåéá
êáé ôç öñïíôßäá ðïõ ðñïóöÝñåé ç ïìÜäá.
3. ¼ëåò ïé êïéíùíßåò Ý÷ïõí ôïí ßäéï ôñüðï ïñãÜíùóçò êáé ëåéôïõñãßáò.
4. Ïé óýã÷ñïíåò äõôéêÝò êïéíùíßåò åîåëßóóïíôáé óå ðïëõðïëéôéóìéêÝò êáé

ðïëõåèíéêÝò, áöïý óå áõôÝò óõíõðÜñ÷ïõí Üôïìá ìå äéáöïñåôéêÞ
åèíéêüôçôá êáé ðïëéôéóìü. Óùóôü ËÜèïò
5. ÊÜèå êïéíùíßá ìÝíåé óôáèåñÞ óôç äéÜñêåéá ôïõ ÷ñüíïõ, ÷ùñßò íá äÝ÷åôáé
ôçí ðáñáìéêñÞ åðßäñáóç áðü Üëëåò êïéíùíßåò.

3

6. ÊÜèå Üôïìï ìå ôç ãÝííçóÞ ôïõ Ý÷åé éäéáßôåñá áôïìéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ

(âéïëïãéêÜ).
7. Ç êïéíùíßá ìåôáâéâÜæåé óå êÜèå Üôïìï êïéíùíéêÜ - ðïëéôéóìéêÜ

÷áñáêôçñéóôéêÜ, üðùò åßíáé ç ãëþóóá êáé ç èñçóêåßá.
8. Ôá øõ÷ïëïãéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ åíüò áíèñþðïõ äéáìïñöþíïíôáé áðü ôá

âéïëïãéêÜ ôïõ ÷áñáêôçñéóôéêÜ êáé ôï êïéíùíéêü ðåñéâÜëëïí ðïõ æåé.
9. ÊÜèå êïéíùíßá äåí åßíáé áõôüíïìç åöüóïí åðçñåÜæåôáé êáôáëõôéêÜ áðü

ôéò Üëëåò êïéíùíßåò.
10. ÊÜèå êïéíùíßá äåí ðåñéïñßæåôáé ðÜíôá óôá åäáöéêÜ üñéá åíüò êñÜôïõò.

4

ÄéÜëåîå ôï óùóôü
ÄéÜëåîå ôç óùóôÞ áðÜíôçóç.
1. Ôé åßíáé ç êïéíùíßá;
á. Ç óõìâßùóç ðïëëþí äéáöïñåôéêþí åèíéêþí, ãëùóóéêþí, èñçóêåõôéêþí, ðïëéôéóìéêþí
ïìÜäùí ðïõ ìðïñåß íá Ý÷ïõí äéáöïñåôéêÝò áîßåò, éäåïëïãßåò Þ áðüøåéò.
â. ¸íá Üèñïéóìá áôüìùí ðïõ åðéêïéíùíïýí êáé Ý÷ïõí êïéíïýò óêïðïýò êáé åðéäéþîåéò.
ã. ¸íá ïñãáíùìÝíï óýíïëï áíèñþðùí ðïõ Ý÷åé äéÜñêåéá óôï ÷ñüíï êáé äéáêñßíåôáé ìå
âÜóç ôïí ðïëéôéóìü ôïõ (èñçóêåõôéêÜ, ðïëéôéêÜ, åèíéêÜ, ðïëéôéóìéêÜ, êôë. óôïé÷åßá).
2. Ôï öáéíüìåíï ôçò ðáãêïóìéïðïßçóçò Þ «ðáãêüóìéáò êïéíùíßáò» Ý÷åé ùò áðïôÝëåóìá…

á. …äéáöïñåôéêïß ðïëéôéóìïß êáé êïéíùíßåò íá Ýñ÷ïíôáé ðéï êïíôÜ, ëüãù ôçò ôå÷íïëïãéêÞò
åðáíÜóôáóçò ðïõ êáôáñãåß ôéò áðïóôÜóåéò (äéáäßêôõï, ôçëåüñáóç).
â. …äéáöïñåôéêïß ðïëéôéóìïß êáé êïéíùíßåò íá óõíôçñïýí ôéò éäéáéôåñüôçôÝò ôïõò.
ã. …äéáöïñåôéêïß ðïëéôéóìïß êáé êïéíùíßåò íá ìç óõìâéþíïõí êáé íá ìç óõíåñãÜæïíôáé.
3. Áðü ôé åîáñôÜôáé ç ðñïóùðéêüôçôá êáé ç óõìðåñéöïñÜ åíüò áôüìïõ;

á. Áðü ôá âéïëïãéêÜ êáé ôá øõ÷ïëïãéêÜ ôïõ ÷áñáêôçñéóôéêÜ, êáèþò êáé áðü ôçí åðßäñáóç
ðïõ Ý÷åé ðÜíù ôïõ ôï êïéíùíéêü ðåñéâÜëëïí.
â. Áðü ôá âéïëïãéêÜ ôïõ ÷áñáêôçñéóôéêÜ, áíåîÜñôçôá áðü ôï ðåñéâÜëëïí óôï ïðïßï æåé.
ã. ÁðïêëåéóôéêÜ áðü ôçí åðßäñáóç ðïõ Ý÷åé ðÜíù ôïõ ôï êïéíùíéêü ðåñéâÜëëïí.
4. Ôé óçìáßíåé üôé ï Üíèñùðïò áëëçëåðéäñÜ ìå ôï êïéíùíéêü ôïõ ðåñéâÜëëïí;

á. Ï Üíèñùðïò áóêåß üëç ôïõ ôçí åðéññïÞ ãéá íá äéáìïñöþóåé üðùò ï ßäéïò èÝëåé ôï
êïéíùíéêü ôïõ ðåñéâÜëëïí.
â. Ï Üíèñùðïò êáèïñßæåôáé áðü ôï êïéíùíéêü ôïõ ðåñéâÜëëïí áëëÜ ôáõôü÷ñïíá óõìâÜëëåé
óôç ìåôáâïëÞ êáé åîÝëéîÞ ôïõ.
ã. Ôï êïéíùíéêü ðåñéâÜëëïí êáèïñßæåé ôá áôïìéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôïõ áíèñþðïõ.
5. Óå ìéá êïéíùíßá...
á. ...äåí óõìâéþíïõí åðéìÝñïõò ôïðéêÝò êïéíùíßåò êáé ðïëéôéóìïß.
â. ...äåí óõíõðÜñ÷ïõí Üôïìá êáé êïéíüôçôåò ìå äéáöïñåôéêÞ èñçóêåßá.
ã. ...ìðïñåß íá óõíõðÜñ÷ïõí åðéìÝñïõò ìåéïíüôçôåò êáé ôïðéêÝò êïéíùíßåò.

5

Âñåò ôç ëÝîç
Âñåò ôá óùóôÜ ãñÜììáôá ãéá íá ó÷çìáôßóåéò ôç ëÝîç.
1. Óå ìéá êïéíùíßá ïé Üíèñùðïé Ý÷ïõí êïéíü Ð _ _ _ _ _ _ _ Ï.
2. ÊÜèå êïéíùíßá Ý÷åé ôï äéêü ôçò ôñüðï Ï _ _ _ _ _ _ _ Ó.
3. Ôá áôïìéêÜ êáé ôá êïéíùíéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ êáèïñßæïõí ôç

Ó _ _ _ _ _ _ _ _ _ Á åíüò áôüìïõ.
4. Ç êïéíùíßá åßíáé Ýíá ïñãáíùìÝíï óýíïëï áíèñþðùí ìå ó÷åôéêÞ

Á _ _ _ _ _ _ _ Á.
5. ÊÜèå Üíèñùðïò Ý÷åé ìïíáäéêÞ Ð _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Á.
6. Ïé ó÷Ýóåéò áôüìïõ êáé êïéíùíßáò åßíáé ó÷Ýóåéò

Á _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ó.
7. Ç êïéíùíéêÞ Ó _ _ _ _ _ _ Ç åßíáé áíÜãêç ôïõ áíèñþðïõ.
8. Ç ðñïóùðéêüôçôá êáé ç óõìðåñéöïñÜ êÜèå ìÝëïõò ôçò êïéíùíßáò åßíáé

Ì _ _ _ _ _ _ Ç.
9. ÊÜèå êïéíùíßá äÝ÷åôáé Å _ _ _ _ _ _ _ _ Ó áðü Üëëåò êïéíùíßåò.
10. ÊÜèå êïéíùíßá Ý÷åé äéêü ôçò ôñüðï Ë _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ó.

6

Óôáõñüëåîï
ÄéÜëåîå Ýíáí áñéèìü ìÝóá óôï óôáõñüëåîï êáé óõìðëÞñùóå äßðëá ôïõ ôç ëÝîç ðïõ êñýâåé
ç áíôßóôïé÷ç ðñüôáóç.
5
1
1. ¸íá ïñãáíùìÝíï óýíïëï áíèñþðùí ðïõ óõíäÝïíôáé ìå âÜóç ôïí ðïëéôéóìü ôïõò
(èñçóêåõôéêÜ, ðïëéôéêÜ, åèíéêÜ ê.ô.ë. óôïé÷åßá) êáé óõìâéþíïõí óå óõãêåêñéìÝíï ôüðï
êáé ÷ñüíï.
2. Ç áíÜãêç ôïõ áíèñþðïõ ãéá êïéíùíéêÞ óõìâßùóç.
3. Ç äçìéïõñãßá ìéáò åíéáßáò ïéêïíïìéêÞò, ðïëéôéêÞò êáé ðïëéôéóôéêÞò ðñáãìáôéêüôçôáò óå
ðáãêüóìéá êëßìáêá.
4. Ôï óýíïëï ôùí ðíåõìáôéêþí êáé ôùí õëéêþí åðéôåõãìÜôùí åíüò êïéíùíéêïý óõíüëïõ.
5. Ôá éäéáßôåñá (âéïëïãéêÜ) ÷áñáêôçñéóôéêÜ ðïõ äéáêñßíïõí êÜèå ìÝëïò ôçò êïéíùíßáò áðü
ôá õðüëïéðá ìÝëç.

7

ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ
ÓõìðëÞñùóå ôá êåßìåíá ìå ôéò ëÝîåéò ðïõ ëåßðïõí.
¢íèñùðïò: öýóåé êïéíùíéêü ïí

Â _ _ _ _ _ _ _ Ü ï Üíèñùðïò åßíáé ôåëåßùò á _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ ò ìå ôïí
åñ÷ïìü ôïõ óôïí êüóìï. Ãé' áõôü åíáðüêåéôáé óôçí ï _ _ _ _ _ _ _ _ á Þ óôçí
êïéíùíßá íá ôïõ ðñïóöÝñåé ôçí áóöÜëåéá êáé ôç öñïíôßäá ðïõ áðáéôåßôáé, Ýôóé þóôå
êáôáñ÷Þí íá åðéôåõ÷èåß ç å _ _ _ _ _ _ ç êáé óôç óõíÝ÷åéá ç Ý _ _ _ _ ç êáé ç
åîÝëéîç ôïõ áôüìïõ óôá ðëáßóéá ìéáò êïéíùíéêÞò ïìÜäáò.
Ðáãêïóìéïðïßçóç
Óôá ðëáßóéá ôçò ð _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ ò äéáðéóôþíïõìå üôé ïé
ðåñéóóüôåñåò êïéíùíßåò ôåßíïõí íá áêïëïõèÞóïõí ôï ä _ _ _ _ ü ôñüðï æùÞò.
Ðñüêåéôáé ãéá ð _ _ _ _ _ _ _ _ _ Þ ðáãêïóìéïðïßçóç ðïõ óôï÷åýåé óôç
äçìéïõñãßá ìéáò ðáãêüóìéáò êïõëôïýñáò. ÅðéðëÝïí, ìðïñïýìå íá ìéëÜìå ãéá
ð _ _ _ _ _ _ Þ ðáãêïóìéïðïßçóç ìå ôçí åðÝêôáóç ôùí ðïëéôéêþí óõìöåñüíôùí óå
ðåñéï÷Ýò ðïõ äåí Ý÷ïõí ó÷Ýóåéò ãåéôíßáóçò ìå ðïëéôéêÜ éó÷õñÜ êñÜôç êáé ãéá
â _ _ _ _ _ _ _ _ _ Þ ðáãêïóìéïðïßçóç ìå ôçí åðÝêôáóç ôùí ðïëõåèíéêþí
åôáéñåéþí óå ïëüêëçñï ôïí êüóìï.

8

ÃñÜøå ôçí ÜðïøÞ óïõ (1)
ÃñÜøå ðïéá èåùñåßò üôé åßíáé ôá ðëåïíåêôÞìáôá êáé ðïéïé ïé êßíäõíïé ðïõ áðïññÝ-
ïõí áðü ôï öáéíüìåíï ôçò ðáãêïóìéïðïßçóçò óÞìåñá. ÐñïóðÜèçóå íá óêåöôåßò
êáé íá áíáðôýîåéò ðéèáíïýò ôñüðïõò åîÜëåéøçò ôùí áñíçôéêþí óõíåðåéþí áðü ôï
öáéíüìåíï áõôü.

9

ÅñìÞíåõóå ôç ñÞóç ôïõ Ìáñî «Ï Üíèñùðïò åßíáé ðñïúüí êáé äçìéïõñãüò ôçò
êïéíùíßáò».

10

ÃñÜøå ðïéïò íïìßæåéò üôé åßíáé ï ñüëïò ôçò ðñïóùðéêüôçôáò óôçí êïéíùíéêÞ åîÝëéîç.

11

Ãéáôß, êáôÜ ôç ãíþìç óïõ, ôá áäÝñöéá ðïõ ìåãáëþíïõí óôçí ßäéá ïéêïãÝíåéá äåí
Ý÷ïõí ôïõò ßäéïõò ÷áñáêôÞñåò;

12
ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÊÏÉÍÙÍÉÁ: ÊïéíùíéêÝò ïìÜäåò

1. Ïé êïéíùíéêÝò ïìÜäåò äéáêñßíïíôáé ìå âÜóç ôï ìÝãåèüò ôïõò, ôç äéÜñêåéá

êáé ôçí ïñãÜíùóÞ ôïõò.
2. ÊÜèå êïéíùíéêÞ ïìÜäá äåí Ý÷åé óõãêåêñéìÝíç ïñãÜíùóç êáé ïé óêïðïß

ôçò äåí åßíáé êïéíïß ãéá üëá ôá ìÝëç ôçò.
3. Ïé êëåéóôÝò êïéíùíéêÝò ïìÜäåò äåí åðéôñÝðïõí åýêïëá óå Üëëïõò

ôçí ðñüóâáóÞ ôïõò óôçí ïìÜäá.
4. Ï ñáôóéóìüò áíôéôßèåôáé óôï èåìåëéþäåò äéêáßùìá ãéá éóüôçôá áíÜìåóá

óå üëïõò ôïõò áíèñþðïõò, áíåîÜñôçôá áðü ôçí êïéíùíéêÞ ïìÜäá óôçí
ïðïßá áíÞêïõí. Óùóôü ËÜèïò
5. Ïé ðñïêáôáëÞøåéò åðéöÝñïõí ôçí Üíéóç ìåôá÷åßñéóç åõÜëùôùí,

óõíÞèùò, êïéíùíéêþí ïìÜäùí.

13

6. Ôï Üôïìï Ý÷åé áíÜãêç íá áíÞêåé óå Ýíá óýíïëï, íá íéþèåé ôçí áßóèçóç

ôïõ «åìåßò».
7. Ï âáóéêüò ëüãïò Ýíôáîçò ôïõ áôüìïõ óå ìéá ïìÜäá åßíáé ï èáõìáóìüò

ôïõ ãéá ôïí áñ÷çãü ôçò ïìÜäáò.
8. Ç åîõðçñÝôçóç ôïõ êïéíïý óêïðïý ìéáò êïéíùíéêÞò ïìÜäáò åíéó÷ýåé

ôïõò äåóìïýò ìåôáîý ôùí ìåëþí ôçò.
9. Ç êïéíùíéêÞ ïìÜäá óõíÞèùò äéáëýåôáé üôáí ðÜøåé íá õößóôáôáé ï êïéíüò

óêïðüò Þ üôáí äéáìïñöþíïíôáé íÝåò êïéíùíéêÝò óõíèÞêåò.

14

ÄéÜëåîå ôï óùóôü (1)
1. Ôé åßíáé ç êïéíùíéêÞ ïìÜäá;

á. Ç óõìâßùóç ðïëëþí äéáöïñåôéêþí åèíéêþí, ãëùóóéêþí, èñçóêåõôéêþí, ðïëéôéóìéêþí
ïìÜäùí ðïõ ìðïñåß íá Ý÷ïõí äéáöïñåôéêÝò áîßåò, éäåïëïãßåò Þ áðüøåéò.
â. ¸íá ïñãáíùìÝíï óýíïëï áíèñþðùí ðïõ óõíäÝïíôáé ìå âÜóç ôïí ðïëéôéóìü ôïõò êáé
óõìâéþíïõí óå óõãêåêñéìÝíï ôüðï êáé ÷ñüíï.
ã. ¸íá ïñãáíùìÝíï óýíïëï áíèñþðùí ðïõ åðéêïéíùíïýí, Ý÷ïõí êïéíïýò óêïðïýò êáé
óõíåßäçóç üôé áðïôåëïýí ïìÜäá.
2. Óå ðïéåò êáôçãïñßåò äéáêñßíïíôáé ïé êïéíùíéêÝò ïìÜäåò;

á. Óå ôõðéêÝò Þ Üôõðåò êáé óå áíïäéêÝò Þ êáèïäéêÝò.
â. Óå ðñùôïãåíåßò Þ äåõôåñïãåíåßò êáé óå êëåéóôÝò Þ áíïéêôÝò.
ã. Óå ÷áëáñÝò Þ áõóôçñÝò.
3. Ðïéåò êïéíùíéêÝò ïìÜäåò ïíïìÜæïíôáé ðñùôïãåíåßò;

á. Ïé ïìÜäåò ìå êïéíÜ èñçóêåõôéêÜ êáé êïéíùíéêÜ åíäéáöÝñïíôá.
â. Ïé ïìÜäåò óôéò ïðïßåò ôï Üôïìï åíôÜóóåôáé óôçí ðïñåßá ôçò æùÞò ôïõ, óõíÞèùò ìå ôç
äéêÞ ôïõ èÝëçóç.
ã. Ïé ïìÜäåò óôéò ïðïßåò åíôÜóóïíôáé üëá ôá Üôïìá, üðùò ãéá ðáñÜäåéãìá ç ïéêïãÝíåéá.
4. Ðïéåò êïéíùíéêÝò ïìÜäåò ïíïìÜæïíôáé äåõôåñïãåíåßò;

á. Ïé ïìÜäåò óôéò ïðïßåò ôï Üôïìï åíôÜóóåôáé óôçí ðïñåßá ôçò æùÞò ôïõ, óõíÞèùò ìå ôç
äéêÞ ôïõ èÝëçóç.
â. Ïé ïìÜäåò óôéò ïðïßåò åíôÜóóïíôáé üëá ôá Üôïìá, üðùò ãéá ðáñÜäåéãìá ç ïéêïãÝíåéá.
ã. Ïé ïìÜäåò ìå êïéíÜ èñçóêåõôéêÜ êáé êïéíùíéêÜ åíäéáöÝñïíôá.
5. Ðïéåò êïéíùíéêÝò ïìÜäåò ïíïìÜæïíôáé áíïéêôÝò;

á. Ïé ïìÜäåò óôéò ïðïßåò ìðïñïýí íá åíôá÷èïýí åëåýèåñá Üôïìá ôá ïðïßá óõìöùíïýí
ìå ôïõò óêïðïýò ôïõò.
â. Ïé ïìÜäåò ðïõ äåí åðéôñÝðïõí åýêïëá, ðáñÜ ìüíï êÜôù áðü áõóôçñÝò ðñïûðïèÝóåéò,
íá åíôá÷èïýí óå áõôÝò Üôïìá.
ã. Ïé ïìÜäåò ðïõ óõíçèßæïõí íá óõãêåíôñþíïíôáé óå áíïéêôü ÷þñï.

15

6. Ðïéåò êïéíùíéêÝò ïìÜäåò ïíïìÜæïíôáé êëåéóôÝò;

á. Ïé ïìÜäåò óôéò ïðïßåò ìðïñïýí íá åíôá÷èïýí åëåýèåñá Üôïìá ôá ïðïßá óõìöùíïýí
ìå ôïõò óêïðïýò ôïõò.
â. Ïé ïìÜäåò ðïõ äåí åðéôñÝðïõí åýêïëá, ðáñÜ ìüíï êÜôù áðü áõóôçñÝò ðñïûðïèÝóåéò,
íá åíôá÷èïýí óå áõôÝò Üôïìá.
ã. Ïé ïìÜäåò ðïõ óõíçèßæïõí íá óõãêåíôñþíïíôáé óå êëåéóôü ÷þñï.
7. Ôé ÷áñáêôçñßæåé ìéá ðïëõðïëéôéóìéêÞ êïéíùíßá;

á. Ç ãåéôíßáóç ìå ðïëëÝò äéáöïñåôéêÝò åèíéêÝò, ãëùóóéêÝò, èñçóêåõôéêÝò, ðïëéôéóìéêÝò
ïìÜäåò ðïõ ìðïñåß íá Ý÷ïõí äéáöïñåôéêÝò áîßåò, éäåïëïãßåò Þ áðüøåéò.
â. Ï áðïêëåéóìüò áðü áõôÞí ôùí êïéíùíéêþí ïìÜäùí ðïõ Ý÷ïõí äéáöïñåôéêÜ åèíéêÜ,
ãëùóóéêÜ, èñçóêåõôéêÜ, éäåïëïãéêÜ êáé ðïëéôéóìéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ.
ã. Ç óõìâßùóç êáé óõíýðáñîç óå áõôÞí ðïëëþí äéáöïñåôéêþí ïìÜäùí ìå ðïéêßëá åèíéêÜ,
ãëùóóéêÜ, èñçóêåõôéêÜ, éäåïëïãéêÜ êáé ðïëéôéóìéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ.
8. Ïé ðéï óõíçèéóìÝíåò ìïñöÝò ðñïêáôáëÞøåùí áöïñïýí....

á. .... óôï öýëï, óôç öõëÞ, óôç èñçóêåßá, óôç ÷þñá êáôáãùãÞò, óôçí õãåßá êáé óôï
êïéíùíéêü óôñþìá ôùí áíèñþðùí.
â. .... óôï Ýôïò ãÝííçóçò.
ã. .... óôéò ðïëéôéêÝò ðåðïéèÞóåéò ôùí áíèñþðùí.
9. Ðïéá åßíáé ç âáóéêÞ åðéäßùîç êÜèå êïéíùíéêÞò ïìÜäáò;

á. Íá áõîÜíåé ôïí áñéèìü ôùí ìåëþí ôçò.
â. Íá åîáóöáëßæåé, óôç äéÜñêåéá ôïõ ÷ñüíïõ, ôç óõíï÷Þ áíÜìåóá óôá ìÝëç ôçò.
ã. Íá áõîÜíåé ôï ÷þñï óôïí ïðïßï æïõí ôá ìÝëç ôçò.
10. Åêôüò áðü ôçí áíÜãêç ôùí áíèñþðùí íá áíÞêïõí óå Ýíá óýíïëï ðïéïé áðü ôïõò ðáñáêÜôù
åßíáé Üëëïé ëüãïé ÝíôáîÞò ôïõò óå ìéá êïéíùíéêÞ ïìÜäá;
á. Ôá êïéíÜ åíäéáöÝñïíôá Þ óõìöÝñïíôá, ç áíÜãêç ôïõò ãéá ôáýôéóç êáé ç åðéäßùîç êÜðïéùí
ãéá çãåóßá.
â. Ç ðáñÝìâáóç áðü ôï êñÜôïò ôï ïðïßï åðéâÜëëåé ôçí Ýíôáîç ôùí áôüìùí óå ïìÜäåò,
åðåéäÞ áõôü åîõðçñåôåß ôç ëåéôïõñãßá ôïõ.
ã. Ç áíÜãêç ðïõ Ý÷ïõí ó÷åäüí üëïé ïé Üíèñùðïé íá Ý÷ïõí êÜðïéïí áñ÷çãü ï ïðïßïò íá
ôïõò åðéâÜëëåôáé ìå ôéò áðüøåéò ôïõ.

16

1. Ç ïéêïãÝíåéá åßíáé Ð _ _ _ _ _ _ _ _ Ó êïéíùíéêÞ ïìÜäá.
2. ¸íá ðïëéôéêü êüììá åßíáé Ä _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ó êïéíùíéêÞ ïìÜäá.
3. Ïé ðñïêáôáëÞøåéò ïäçãïýí óå Üíéóç ìåôá÷åßñéóç êõñßùò
Å _ _ _ _ _ _ Í êïéíùíéêþí ïìÜäùí.
4. Ïé óýã÷ñïíåò êïéíùíßåò åßíáé Ð _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ó.
5. Ôá Üôïìá ìéáò êïéíùíéêÞò ïìÜäáò áðïêôïýí êïéíÞ Ô _ _ _ _ _ _ _ Á.
6. ¸íáò áðü ôïõò ëüãïõò Ýíôáîçò óå ìéá êïéíùíéêÞ ïìÜäá åßíáé êáé ç
Ì _ _ _ _ Ç.

17

1. Ç äõóìåíÞò ãíþìç Þ ðñïäéÜèåóç áðÝíáíôé óå Ýíáí Üíèñùðï Þ ìéá êïéíùíéêÞ ïìÜäá

ðïõ âáóßæåôáé óå áõèáßñåôåò ãåíéêåýóåéò.
2. Ç ðñïóöïñÜ õðçñåóéþí óôï êïéíùíéêü óýíïëï ÷ùñßò áíôÜëëáãìá.
3. Ïé êïéíùíéêÝò ïìÜäåò óôéò ïðïßåò ôï Üôïìï åíôÜóóåôáé óôçí ðïñåßá ôçò æùÞò ôïõ,
óõíÞèùò ìå ôç äéêÞ ôïõ èÝëçóç, üðùò ïé ðïëéôéêÝò êáé ïé åðáããåëìáôéêÝò.
4. ÐñáêôéêÞ äéáêñßóåùí êáé áðïêëåéóìïý áôüìùí Þ êïéíùíéêþí ïìÜäùí, âÜóåé ôïõ
äüãìáôïò ôçò áíùôåñüôçôáò ìéáò öõëÞò Þ ìéáò êïéíùíéêÞò ïìÜäáò Ýíáíôé ôùí
õðïëïßðùí.
5. Ç ïéêïãÝíåéá ÷áñáêôçñßæåôáé ùò ôÝôïéá êïéíùíéêÞ ïìÜäá.

18

ÓõìðëÞñùóå ôï êåßìåíï ìå ôéò ëÝîåéò ðïõ ëåßðïõí.
ÊïéíùíéêÝò ïìÜäåò
Óôéò óýã÷ñïíåò êïéíùíßåò óõìâéþíïõí Üôïìá äéáöïñåôéêÞò åèíéêÞò, ãëùóóéêÞò,
èñçóêåõôéêÞò, ðïëéôéóôéêÞò ðñïÝëåõóçò. Ïé êïéíùíßåò áõôÝò ïíïìÜæïíôáé
ð _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ ò. ÏñéóìÝíåò öïñÝò ïé Üíèñùðïé ðïõ
óõììåôÝ÷ïõí óå ìéá êïéíùíéêÞ ïìÜäá åßíáé öïñåßò ð _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ í, üðùò
áõôÝò ðïõ áöïñïýí óôï öýëï, óôç èñçóêåßá, óôï êïéíùíéêü ó _ _ _ _ á êáé óôçí
çëéêßá, ïé ïðïßåò ôïõò ïäçãïýí óå áñíçôéêÝò óôÜóåéò áðÝíáíôé óå Üôïìá Üëëùí ïìÜäùí.
Ï áðïêëåéóìüò ôùí åõÜëùôùí ê _ _ _ _ _ _ _ _ í ïìÜäùí, üðùò ãéá ðáñÜäåéãìá ïé
ãõíáßêåò êáé ôá Üôïìá ìå áíáðçñßåò, áðïôåëåß Ýíá åßäïò ñ _ _ _ _ _ _ _ ý.

19

Óçìåßùóå ôéò êïéíùíéêÝò ïìÜäåò óôéò ïðïßåò áíÞêåéò êáé ÷áñáêôÞñéóÝ ôåò áíÜëïãá
ìå ôï åÜí åßíáé ðñùôïãåíåßò - äåõôåñïãåíåßò, áíïéêôÝò - êëåéóôÝò.

20

ÄéÜëåîå ìéá êïéíùíéêÞ ïìÜäá. ÃñÜøå ãéá ðïéïõò ëüãïõò èá óõììåôåß÷åò ó' áõôÞí
êáèþò êáé ôïõò ëüãïõò ãéá ôïõò ïðïßïõò èá ìðïñïýóå íá äéáëõèåß.

21

ÖáíôÜóïõ üôé åßóáé äçìïóéïãñÜöïò. ÃñÜøå Ýíá Üñèñï, ðïõ óïõ Ý÷åé áíáèÝóåé ç åöçìåñßäá óôçí
ïðïßá åñãÜæåóáé, ìå èÝìá: «ÊïéíùíéêÝò äéáêñßóåéò, åõÜëùôåò êïéíùíéêÝò ïìÜäåò êáé ìÝôñá ðñïóôá-
óßáò ôïõò».
Ïé çëåêôñïíéêÝò äéåõèýíóåéò:
• http://www.isotita.gr/
ÃåíéêÞ Ãñáììáôåßá Éóüôçôáò
• http://www.nchr.gr/category.php?category_id=61
ÅèíéêÞ åðéôñïðÞ ãéá ôá äéêáéþìáôá ôïõ áíèñþðïõ
• http://www.stop-discrimination.info/2224.0.html
Éóôïóåëßäá ôçò ÅõñùðáúêÞò ÅðéôñïðÞò êáôÜ ôùí äéáêñßóåùí
èá óå âïçèÞóïõí íá óõãêåíôñþóåéò óôïé÷åßá ãéá åõÜëùôåò êïéíùíéêÝò ïìÜäåò.

22

ÏñéóìÝíá åðáããÝëìáôá åßôå äåí õðÜñ÷ïõí ðéá, åßôå õðÜñ÷ïõí, áëëÜ åßíáé
ðåñéïñéóìÝíïò ï áñéèìüò ôùí áíèñþðùí ðïõ ôá åîáóêïýí. ÐáñáôÞñçóå ôçí åéêüíá
êáé ãñÜøå ôïõò ëüãïõò ðïõ ïäÞãçóáí óôçí áðïäõíÜìùóç ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ
åðáããÝëìáôïò.

23

ÐáñáôÞñçóå ôïí ðßíáêá êáé ãñÜøå ôá óõíáéóèÞìáôá ðïõ óïõ äçìéïõñãåß. Ðïéá åßíáé
ç èÝóç ôçò ôñßôçò çëéêßáò óôç óýã÷ñïíç åðï÷Þ;
Öñáíóßóêï íôå Ãêüãéá,

Ç çëéêéùìÝíç ìå ôïí êáèñÝðôç,
1824-1828, Ìïõóåßï ÐñÜäï, Ìáäñßôç, Éóðáíßá.

24

ÊáôÜôáîç óå óôÞëåò
ÃñÜøå îáíÜ êÜèå ëÝîç Þ öñÜóç óôç óùóôÞ óôÞëç.
ÊïéíùíéêÞ ïìÜäá
ÐáñÝá óõíïìçëßêùí, ÏìÜäá ÷ïñïý, ÏéêïãÝíåéá, ×ïñùäßá, Óýëëïãïò ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôùí äáóþí,
Ðïëéôéêü êüììá, ÐïäïóöáéñéêÞ ïìÜäá, Óùìáôåßï åñãáæïìÝíùí
ÐñùôïãåíÞò ÄåõôåñïãåíÞò
Óùìáôåßï Îåíïäï÷ïûðáëëÞëùí, Óõììïñßá ëçóôþí, ÈåáôñéêÞ ïìÜäá, Áäåëöüôçôá,
Óõíåôáéñéóìüò ãåùñãéêþí ðñïúüíôùí, ËÝó÷ç, ÅðéóôçìïíéêÞ ïìÜäá
ÁíïéêôÞ ÊëåéóôÞ

25
ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÊÏÉÍÙÍÉÁ:

ÊïéíùíéêÞ ÏñãÜíùóç êáé ÊïéíùíéêÞ ÌåôáâïëÞ
1. ÊáíÝíá Üôïìï äåí êáôÝ÷åé ìéá óõãêåêñéìÝíç êïéíùíéêÞ èÝóç óôçí

ïìÜäá ðïõ óõììåôÝ÷åé.
2. Ç êïéíùíéêÞ èÝóç ðñïóäßäåé óôï Üôïìï ëéãüôåñç Þ ðåñéóóüôåñç åîïõóßá

óå ó÷Ýóç ìå ôïõò Üëëïõò.
3. ÊÜèå Üôïìï áíÜëïãá ìå ôá êïéíùíéêÜ ôïõ ÷áñáêôçñéóôéêÜ, êáôáëáìâÜíåé

êáé ôçí áíôßóôïé÷ç êïéíùíéêÞ èÝóç.
4. Ïé äïôÝò êïéíùíéêÝò èÝóåéò äßíïíôáé óôá Üôïìá åîáéôßáò ôùí åê ãåíåôÞò

÷áñáêôçñéóôéêþí ôïõò êáé ü÷é åîáéôßáò ôùí éêáíïôÞôùí ôïõò.
5. Ôá åðßêôçôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ïäçãïýí óå êáôáêôçìÝíåò êïéíùíéêÝò èÝóåéò,

äçëáäÞ óå èÝóåéò ðïõ êáôáêôÜìå ìå âÜóç ôéò áôïìéêÝò ìáò éêáíüôçôåò.

26

6. Ç êïéíùíéêÞ èÝóç ôïõ áôüìïõ óõíäÝåôáé ìå óõãêåêñéìÝíï êïéíùíéêü ñüëï.
7. ÊáíÝíáò êïéíùíéêüò ñüëïò äåí äéÝðåôáé áðü óõãêåêñéìÝíïõò êïéíùíéêïýò

êáíüíåò.
8. ¼ëïé ïé Üíèñùðïé æïõí êáé åêöñÜæïõí ôïõò êïéíùíéêïýò ôïõò ñüëïõò

ìå ôïí ßäéï áêñéâþò ôñüðï.
9. Óýãêñïõóç ñüëùí ïíïìÜæåôáé ôï öáéíüìåíï êáôÜ ôï ïðïßï, óå Ýíá Üôïìï

ðïõ áóêåß äéáöïñåôéêïýò ñüëïõò ôáõôü÷ñïíá, Ýíáò ôïõ ñüëïò êáé ïé
õðï÷ñåþóåéò ðïõ áðïññÝïõí áðü áõôüí Ýñ÷åôáé óå óýãêñïõóç ìå Óùóôü ËÜèïò
êÜðïéïí Üëëï ñüëï ôïõ.
10. Ãåíéêïß êïéíùíéêïß êáíüíåò ïíïìÜæïíôáé áõôïß ðïõ Ý÷ïõí åöáñìïãÞ

óå ïëüêëçñç ôçí êïéíùíßá.

27

11. Ïé åéäéêïß êïéíùíéêïß êáíüíåò Ý÷ïõí åöáñìïãÞ óå åðéìÝñïõò

êïéíùíéêÝò ïìÜäåò, üðùò ïé åñãáæüìåíïé óå Ýíáí ÷þñï Þ ïé ìáèçôÝò.
12. Áõóôçñïß êïéíùíéêïß êáíüíåò ïíïìÜæïíôáé áõôïß ðïõ åðéâÜëëïõí

ðïéíÝò óôïõò ðáñáâÜôåò ôïõò.
13. Åëáóôéêïß Þ ÷áëáñïß êïéíùíéêïß êáíüíåò ïíïìÜæïíôáé áõôïß ðïõ äåí

õðï÷ñåþíïõí ôá Üôïìá íá ôïõò áêïëïõèÞóïõí áëëÜ ôïõò áöÞíïõí
ðåñéèþñéá íá äñÜóïõí åëåýèåñá. Óùóôü ËÜèïò
14. ¢ôõðïé êïéíùíéêïß êáíüíåò ïíïìÜæïíôáé ïé ãñáðôïß êáíüíåò ðïõ

áðïôåëïýí íüìïõò ôïõ êñÜôïõò.
15. Ôõðéêïß êïéíùíéêïß êáíüíåò ïíïìÜæïíôáé ôá Üãñáöá Þèç êáé Ýèéìá.

28

16. ÊïéíùíéêÞ äéáóôñùìÜôùóç ïíïìÜæåôáé ï ôñüðïò ìå ôïí ïðïßï êÜèå

êïéíùíßá êáôáôÜóóåé éåñáñ÷éêÜ ôá Üôïìá, ìå êñéôÞñéï ôçí êïéíùíßá
óôçí ïðïßá æïõí. Óùóôü ËÜèïò
17. Óå ìéá êïéíùíéêÞ ôÜîç áíÞêïõí Üôïìá ìå êïéíÜ êïéíùíéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ.
18. ÊïéíùíéêÞ êéíçôéêüôçôá ïíïìÜæåôáé ç äõíáôüôçôá ìåôáðÞäçóçò åíüò

áôüìïõ áðü ìéá êïéíùíéêÞ ôÜîç óå ìéá Üëëç.
19. ÁíïäéêÞ åßíáé ç êïéíùíéêÞ êéíçôéêüôçôá üôáí õðÜñ÷åé êßíçóç ôïõ

áôüìïõ áðü êáôþôåñç óå áíþôåñç êïéíùíéêÞ ôÜîç.
20. ÊáèïäéêÞ åßíáé ç êïéíùíéêÞ êéíçôéêüôçôá üôáí õðÜñ÷åé êßíçóç ôïõ

áôüìïõ áðü êáôþôåñç óå áíþôåñç êïéíùíéêÞ ôÜîç.

29

21. Ç êïéíùíéêÞ êéíçôéêüôçôá óôçí ðåñßðôùóç ðïõ Ýíá Üôïìï áëëÜæåé ôçí
åñãáóßá ôïõ ÷ùñßò íá ìåôáâÜëëåôáé ôï êýñïò Þ ç ïéêïíïìéêÞ ôïõ
êáôÜóôáóç, ëÝãåôáé ïñéæüíôéá. Óùóôü ËÜèïò
22. Ïé áëëáãÝò óôï öõóéêü ðåñéâÜëëïí ìðïñåß íá áðïôåëÝóïõí áéôßåò

êïéíùíéêþí ìåôáâïëþí.
23. Ïé ìåôáâïëÝò óôçí ôå÷íïëïãßá, ïé ðüëåìïé, ïé åðáíáóôÜóåéò êáé ôá

êïéíùíéêÜ êéíÞìáôá äåí ìðïñïýí íá áðïôåëÝóïõí áéôßåò êïéíùíéêþí
ìåôáâïëþí. Óùóôü ËÜèïò
24. Óôéò ðáñáäïóéáêÝò êïéíùíßåò ïé êïéíùíéêÝò ìåôáâïëÝò ãßíïíôáí ìå

ôá÷ýôåñïõò ñõèìïýò áðü ü,ôé óôéò óýã÷ñïíåò êïéíùíßåò.
25. Ïé êïéíùíéêÝò ìåôáâïëÝò ðñáãìáôïðïéïýíôáé ìüíï ìå åðáíáóôáôéêü ôñüðï.

30

1. Ðïéïò áðü ôïõò ðáñáêÜôù Ý÷åé ðåñéóóüôåñç åîïõóßá óôï ó÷ïëåßï;

á. Ï ìáèçôÞò.
â. Ï äéåõèõíôÞò.
ã. Ï õðåýèõíïò ôïõ êõëéêåßïõ.
2. Ðïéá áðü ôá ðáñáêÜôù åßíáé åê ãåíåôÞò ÷áñáêôçñéóôéêÜ;

á. Ç çëéêßá, ôï öýëï, ç öõëåôéêÞ ðñïÝëåõóç, ôá óùìáôéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ.
â. Ôï åéóüäçìá, ç ìüñöùóç, ôï êýñïò.
ã. Ôï åðÜããåëìá, ïé êïéíùíéêÝò ó÷Ýóåéò.
3. Ðïéá áðü ôá ðáñáêÜôù åßíáé åðßêôçôá êïéíùíéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ;

á. Ôï åéóüäçìá, ç ìüñöùóç, ôï êýñïò, ôï åðÜããåëìá, ïé êïéíùíéêÝò ó÷Ýóåéò.
â. Ç çëéêßá, ôï öýëï, ç öõëåôéêÞ ðñïÝëåõóç.
ã. Ôá óùìáôéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ.
4. Óå ôé äéáêñßíïíôáé ôá êïéíùíéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ;

á. Óå åê ãåíåôÞò êáé óå åðßêôçôá.
â. Óå ðñùôïãåíÞ êáé äåõôåñïãåíÞ.
ã. Óå âáóéêÜ êáé äåõôåñåýïíôá.
5. Óå ôé äéáêñßíïíôáé ïé êïéíùíéêÝò èÝóåéò;

á. Óå äïôÝò êáé êáôáêôçìÝíåò.
â. Óå ðñùôïãåíåßò êáé äåõôåñåýïõóåò.
ã. Óå áðáñáßôçôåò êáé ðñïáéñåôéêÝò.
6. Ôé åßíáé ïé êïéíùíéêïß êáíüíåò;

á. Ðñüôõðá óõìðåñéöïñÜò ðïõ äçìéïõñãïýíôáé ìå âÜóç ôéò êïéíùíéêÝò áîßåò êÜèå êïéíùíéêÞò
ïìÜäáò.
â. Ðñüôõðï åðßëõóçò äéáöïñþí ìåôáîý ôùí áíèñþðùí ðïõ Ý÷åé ïñßóåé ôï êñÜôïò.
ã. Ðñüôõðá óõìðåñéöïñÜò ðïõ Ý÷åé ïñßóåé ìå ãñáðôïýò êáíüíåò ôï êñÜôïò.

31

7. Ðïéá åßäç êïéíùíéêþí êáíüíùí õðÜñ÷ïõí;

á. Âáóéêïß êáé äåõôåñåýïíôåò, ðñùôïãåíåßò êáé äåõôåñïãåíåßò.
â. Áðáñáßôçôïé êáé ðñïáéñåôéêïß, äïôïß êáé êáôáêôçìÝíïé.
ã. Ãåíéêïß êáé åéäéêïß, áõóôçñïß êáé åëáóôéêïß, ôõðéêïß êáé Üôõðïé.
8. Ðïéá åßäç êïéíùíéêÞò êéíçôéêüôçôáò õðÜñ÷ïõí;

á. Ç ôõðéêÞ êáé ç Üôõðç.
â. Ç áíïäéêÞ, ç êáèïäéêÞ êáé ç ïñéæüíôéá.
ã. Ç áõóôçñÞ êáé ç åëáóôéêÞ.
9. Óå ìéá êïéíùíéêÞ ìåôáâïëÞ ðïéá óôïé÷åßá ôçò êïéíùíßáò ìåôáâÜëëïíôáé ôá÷ýôåñá;

á. Ôá Þèç êáé Ýèéìá.
â. Ïé íïïôñïðßåò, ïé ðñïêáôáëÞøåéò êáé ïé êïéíùíéêÝò áîßåò.
ã. Ç ôå÷íïëïãßá êáé ï õëéêüò ðïëéôéóìüò.

32

1. Óôéò óýã÷ñïíåò êïéíùíßåò ôï âáóéêü åßäïò êïéíùíéêÞò äéáóôñùìÜôùóçò åßíáé ç
êïéíùíéêÞ Ô _ _ Ç .
2. Åê Ã _ _ _ _ _ Ó ïíïìÜæïíôáé ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ðïõ Ý÷ïõìå áðü ôç

ãÝííçóÞ ìáò.
3. Å _ _ _ _ _ _ Á ïíïìÜæïíôáé ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ðïõ áðïêôÜìå óôç

äéÜñêåéá ôçò æùÞò ìáò.
4. ÊïéíùíéêÞ Ä _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ç ïíïìÜæåôáé ï ôñüðïò ìå ôïí

ïðïßï êÜèå êïéíùíßá êáôáôÜóóåé óå ìéá éåñáñ÷ßá ôá Üôïìá, ìå êñéôÞñéï ôá
êïéíùíéêÜ ôïõò ÷áñáêôçñéóôéêÜ.
5. ÊïéíùíéêÞ Ê _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Á ïíïìÜæåôáé ç äõíáôüôçôá

ìåôáêßíçóçò åíüò áôüìïõ áðü ìéá êïéíùíéêÞ ôÜîç óå ìéá Üëëç.
6. Ôá åê ãåíåôÞò ÷áñáêôçñéóôéêÜ ìáò ïäçãïýí óå Ä _ _ _ Ó êïéíùíéêÝò

èÝóåéò, äçëáäÞ óå èÝóåéò ðïõ ìáò äßíïíôáé ëüãù áõôþí ôùí ÷áñáêôçñéóôéêþí.
7. Ôá åðßêôçôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ïäçãïýí óå Ê _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ó

êïéíùíéêÝò èÝóåéò, äçëáäÞ óå èÝóåéò ðïõ êáôáêôÜìå ìå âÜóç ôá áôïìéêÜ ìáò
ðñïóüíôá.
8. Ç É _ _ _ _ _ Á åõêáéñéþí åîáóöáëßæåé óôá Üôïìá ôç äõíáôüôçôá

âåëôßùóçò ôçò êïéíùíéêÞò ôïõò èÝóçò.

33

Óôáõñüëåîï (1)
ÊïéíùíéêÞ êéíçôéêüôçôá
2
1
3
5
4
1. Ç êïéíùíéêÞ êéíçôéêüôçôá ðïõ Ý÷åé ó÷Ýóç ìå ôï Üôïìï êáé ôçí êïéíùíéêÞ ôÜîç ôùí
ãïíéþí ôïõ.
2. ¸ôóé ÷áñáêôçñßæåôáé ç êïéíùíéêÞ êéíçôéêüôçôá üôáí õðÜñ÷åé êßíçóç ôïõ áôüìïõ
áðü êáôþôåñåò óå áíþôåñåò êïéíùíéêÝò ôÜîåéò.
3. ¸ôóé ÷áñáêôçñßæåôáé ç êïéíùíéêÞ êéíçôéêüôçôá üôáí õðÜñ÷åé êßíçóç ôïõ áôüìïõ
áðü áíþôåñåò óå êáôþôåñåò êïéíùíéêÝò ôÜîåéò.
4. ¸ôóé ÷áñáêôçñßæåôáé ç êïéíùíéêÞ êéíçôéêüôçôá óôçí ðåñßðôùóç ðïõ Ýíá Üôïìï
áëëÜæåé ôçí åñãáóßá ôïõ ÷ùñßò íá ìåôáâÜëëåôáé ôï êýñïò Þ ç ïéêïíïìéêÞ ôïõ
êáôÜóôáóç.
5. Ôï âáóéêü åßäïò êïéíùíéêÞò äéáóôñùìÜôùóçò óôéò óýã÷ñïíåò êïéíùíßåò.

34

Êïéíùíéêïß êáíüíåò
5
1
2
1. Ïé êïéíùíéêïß êáíüíåò ðïõ áöÞíïõí ðåñéèþñéá åëåõèåñßáò óôá Üôïìá.

2. Ïé êïéíùíéêïß êáíüíåò ðïõ áöïñïýí óå üëï ôï êïéíùíéêü óýíïëï.
3. Ïé êïéíùíéêïß êáíüíåò ðïõ ðñïâëÝðïõí ðïéíÝò ãéá ôïõò ðáñáâÜôåò ôïõò.
4. Ïé êïéíùíéêïß êáíüíåò ðïõ áöïñïýí óõãêåêñéìÝíåò êïéíùíéêÝò ïìÜäåò, üðùò ïé
åñãáæüìåíïé óå Ýíáí ÷þñï Þ ïé ìáèçôÝò.
5. ¸ôóé ïíïìÜæïíôáé ïé ãñáðôïß êáíüíåò, ïé íüìïé ôïõ êñÜôïõò.

35

ÊïéíùíéêÝò ìåôáâïëÝò
Êáìßá êïéíùíßá äåí ðáñáìÝíåé áíáëëïßùôç. Áíôßèåôá, óôï ðÝñáóìá ôïõ ÷ñüíïõ,
åðÝñ÷ïíôáé ôåñÜóôéåò êïéíùíéêÝò ì _ _ _ _ _ _ _ ò. Ïé êïéíùíéêÝò ìåôáâïëÝò
óõíôåëïýíôáé Üëëåò öïñÝò áñãÜ, üðùò óõìâáßíåé óôéò ðáñáäïóéáêÝò
á _ _ _ _ _ _ _ ò êïéíùíßåò êáé Üëëåò öïñÝò ìå ðïëý ãñÞãïñï ñõèìü, üðùò
óõìâáßíåé óôéò óýã÷ñïíåò â _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ ò êïéíùíßåò. Åðßóçò, ïé
êïéíùíéêÝò ìåôáâïëÝò ìðïñåß íá ðñáãìáôïðïéïýíôáé åßôå å _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ü,
üðùò óôçí ðåñßðôùóç åîåãÝñóåùí êáé óõãêñïýóåùí åßôå å _ _ _ _ _ _ Ü, üðùò óôçí
ðåñßðôùóç åêëïãþí.

36

Ìðïñåßò íá åíôïðßóåéò êáé íá êáôáãñÜøåéò ôá óçìåßá óôá ïðïßá óõãêñïýïíôáé ïé

ñüëïé ãïíÝá êáé åñãáæüìåíïõ; Ðñüôåéíå ëýóåéò ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç áõôÞò ôçò
óýãêñïõóçò.

37

Óôç äéÜñêåéá ôçò æùÞò ôïõ ôï Üôïìï áëëÜæåé êïéíùíéêïýò ñüëïõò êáé ìáæß
äéáöïñïðïéïýíôáé ïé óõìðåñéöïñÝò êáé ïé õðï÷ñåþóåéò ðïõ ôïõò óõíïäåýïõí.
Ìðïñåßò íá êáôáãñÜøåéò áõôÞ ôçí áëëáãÞ êáèþò êáé ôéò áíôßóôïé÷åò óõìðåñéöïñÝò
êáé õðï÷ñåþóåéò;

38

ÃñÜøå ôéò óõìðåñéöïñÝò ðïõ óõíäÝïíôáé ìå Ýíáí óõãêåêñéìÝíï ñüëï (ð.÷.

äÜóêáëïò, ãéáôñüò, ïäçãüò óå áóôéêü ëåùöïñåßï, õðÜëëçëïò ôñÜðåæáò, äéåõèõ-
íôÞò). Ðþò ìðïñåß íá åðçñåÜóåé ç ðñïóùðéêüôçôá ôïí ôñüðï Ýêöñáóçò ôïõ óõãêå-
êñéìÝíïõ êïéíùíéêïý ñüëïõ;

39

Ðïéåò êáôÜ ôç ãíþìç óïõ åßíáé ïé áñíçôéêÝò êáé ðïéåò ïé èåôéêÝò óõíÝðåéåò ôùí
êïéíùíéêþí ìåôáâïëþí ãéá ôï Üôïìï êáé ôçí êïéíùíßá;

40

Ãéáôß, êáôÜ ôç ãíþìç óïõ, óôç óýã÷ñïíç åðï÷Þ ïé êïéíùíéêÝò ìåôáâïëÝò

åðéôåëïýíôáé ìå ôá÷ýôåñïõò ñõèìïýò áð' ü,ôé óôï ðáñåëèüí;

41

ÃñÜøå ïñéóìÝíá ðáñáäåßãìáôá åðáíáöïñÜò óå ðáñáäïóéáêÝò ìïñöÝò êïéíùíéêÞò

ïñãÜíùóçò, ðïõ óõíáíôÜìå óôç óýã÷ñïíç êïéíùíßá (ãéá ðáñÜäåéãìá, Þðéåò ìïñöÝò
åíÝñãåéáò, âéïëïãéêÝò êáëëéÝñãåéåò....).

42

ÐñïóðÜèçóå íá âñåéò ðëçñïöïñßåò ãéá ôï êïéíùíéêü ðëáßóéï, ôéò áéôßåò êáé ôéò
óõíÝðåéåò ôçò óýãêñïõóçò ðïõ ðáñïõóéÜæåôáé óôïí ðßíáêá.
ÅõãÝíéïò ÍôåëáêñïõÜ,
Ç åëåõèåñßá ïäçãåß ôïõò áíèñþðïõò,
1830, Ìïõóåßï Ëïýâñïõ, Ðáñßóé, Ãáëëßá.

43

ÐñïóðÜèçóå íá âñåéò ðëçñïöïñßåò ãéá ôï êïéíùíéêü ðëáßóéï, ôéò áéôßåò êáé ôéò
óõíÝðåéåò ôçò óýãêñïõóçò ðïõ ðáñïõóéÜæåôáé óôïí ðßíáêá.
¸íôïõáñíô ÌáíÝ,
Ôï ïäüöñáãìá (Åìöýëéïò Ðüëåìïò),
1871, Ìïõóåßï Szepmuveseti, ÂïõäáðÝóôç, Ïõããáñßá.

44

ÊáôÜôáîç óå óôÞëåò (1)
ÊïéíùíéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ
Öýëï, Ìüñöùóç, Çëéêßá, Åéóüäçìá, ÖõëÞ, ÅðÜããåëìá,

ÊïéíùíéêÞ ðñïÝëåõóç, ÊïéíùíéêÝò ó÷Ýóåéò, Êýñïò
Åê ãåíåôÞò Åðßêôçôá

45

Êáíïíéóìïß äéåîáãùãÞò Ïëõìðéáêþí áãþíùí, Êáíüíåò óõìðåñéöïñÜò óôñáôéùôéêþí,

Ó÷ïëéêïß êáíïíéóìïß, Ðñïóôáóßá ðåñéïõóßáò, Êáíïíéóìïß ïäÞãçóçò, Ðñïóôáóßá éóüôçôáò,
Ðñïóôáóßá åëåõèåñßáò, Ðñïóôáóßá ôçò æùÞò, ×ñÞóç åðßóçìçò ãëþóóáò,
Êáíïíéóìïß ëåéôïõñãßáò åóôéáôïñßùí, ×ñÞóç óõãêåêñéìÝíïõ íïìßóìáôïò, Êáíüíåò äåïíôïëïãßáò ãéáôñþí
Ãåíéêïß Åéäéêïß

46

Áðáãüñåõóç êáôáíÜëùóçò áëêïïëïý÷ùí ðïôþí óå ïäçãïýò áõôïêéíÞôùí, Áðáãüñåõóç êëïðÞò,

Áðáãüñåõóç äçìïóßåõóçò ðñïóùðéêþí äåäïìÝíùí, Áðáãüñåõóç öüíïõ, Áðáãüñåõóç åîýâñéóçò,
Êáíüíåò áéóèçôéêÞò, ÊáèçìåñéíÞ åíäõìáóßá, Áðáãüñåõóç ðáñÜíïìçò óôÜèìåõóçò,
Óôñáôéùôéêïß êáíüíåò, Êáíüíåò áóöÜëåéáò óôçí ïäÞãçóç, Êüììùóç
Áõóôçñïß Åëáóôéêïß

47

Äéêïíïìéêïß íüìïé, ¸èéìá ÁðïêñéÜò, ¸èéìá ÐÜó÷á, ¸èéìá ×ñéóôïõãÝííùí, Åêëïãéêïß íüìïé,
ÅìöÜíéóç áóôõíïìéêïý, ÅõãåíéêÞ óõìðåñéöïñÜ, Êáíüíåò åðéôñáðÝæéïõ ðáé÷íéäéïý,
Êáíüíåò ðñïóùðéêÞò õãéåéíÞò, Êáíïíéóìüò ëåéôïõñãßáò óùìáôåßïõ, Êáíïíéóìüò ðïëõêáôïéêßáò,
Ôñüðïò óõìðåñéöïñÜò ðñïò ìåãáëýôåñïõò óå çëéêßá, Ôñüðïò óõìðåñéöïñÜò ðñïò óõíïìÞëéêïõò
Ôõðéêïß ¢ôõðïé

48

ÃñáììÞ ôïõ ÷ñüíïõ
ÂÜëå óôç ãñáììÞ ôïõ ÷ñüíïõ ôéò ÷ñïíïëïãßåò.
Ðôþóç ôïõ ôåß÷ïõò óôï

ÃáëëéêÞ åðáíÜóôáóç ÌéêñáóéáôéêÞ êáôáóôñïöÞ
Âåñïëßíï
ÑùóéêÞ åðáíÜóôáóç ÏñéóôéêÞ Ýíôáîç ôçò

(ÏêôùâñéáíÞ) ÅëëÜäáò óôçí Å.Ï.Ê
Ðñþôïò Ðáãêüóìéïò
Øõ÷ñüò ðüëåìïò
ðüëåìïò
Äåýôåñïò Ðáãêüóìéïò
Ðüëåìïò ôïõ Êüëðïõ
ðüëåìïò
1990 - 1991 1917 1921 1916
1981 1940 - 1985 1989 1914 - 1918 1939 - 1945
1789 1947 - 1989 1922 1945 - 1990

49
ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÊÏÉÍÙÍÉÁ: Êïéíùíéêïß èåóìïß

1. Èåóìïß åßíáé ïé ïñãáíùìÝíåò êáé óôáèåñÝò ó÷Ýóåéò êáé äñáóôçñéüôçôåò

ðïõ Ý÷ïõí êáèéåñùèåß êáé Ý÷ïõí óêïðü íá éêáíïðïéÞóïõí óçìáíôéêÝò
êïéíùíéêÝò áíÜãêåò. Óùóôü ËÜèïò
2. Ïé ïéêïãåíåéáêïß èåóìïß áöïñïýí óôéò ó÷Ýóåéò ôïõ áíèñþðïõ ìå ôç

èñçóêåßá êáé ôï èåßï.
3. Ïé åêðáéäåõôéêïß èåóìïß åîáóöáëßæïõí ôçí ðáñáãùãÞ êáé ìåôÜäïóç

ãíþóåùí êáé áîéþí.
4. Ïé ïéêïíïìéêïß èåóìïß Ý÷ïõí ó÷Ýóç ìå ôçí ðáñáãùãÞ êáé ôç äéáíïìÞ ôùí

áðáñáßôçôùí õëéêþí áãáèþí óôçí êïéíùíßá.
5. Ïé ðïëéôéêïß èåóìïß åîáóöáëßæïõí ôçí ðáñáãùãÞ êáé ìåôÜäïóç ãíþóåùí

êáé áîéþí.

50

6. Ïé èñçóêåõôéêïß èåóìïß åîáóöáëßæïõí ôç äéáéþíéóç ôïõ åßäïõò êáé ôç

öñïíôßäá ôùí ðáéäéþí.
7. Ïé èåóìïß åîáóöáëßæïõí ôçí ïñãÜíùóç êáé ôç äéÜñêåéá ôçò êïéíùíßáò ìÝóá

óôï ÷ñüíï êáé ìáèáßíïõí óôá Üôïìá ôïõò êáíüíåò êáé ôïõò ñüëïõò ôïõò.
8. ÊÜèå êïéíùíéêÞ ìåôáâïëÞ óõíïäåýåôáé áðü áëëáãÞ ôùí êïéíùíéêþí

èåóìþí.
9. Ç áëëáãÞ ôùí èåóìþí ðñáãìáôïðïéåßôáé üôáí äåí åîõðçñåôïýí ðëÝïí ôï

óêïðü ãéá ôïí ïðïßï äçìéïõñãÞèçêáí.
10. Ïé èåóìïß êáôáñãïýíôáé üôáí Ýñ÷ïíôáé óå óýãêñïõóç ìå ôéò áíÜãêåò

êáé ôéò áîßåò ôçò êïéíùíßáò.

51

11. ÅêôåôáìÝíç ïíïìÜæåôáé ç ïéêïãÝíåéá ðïõ áðïôåëåßôáé áðü ôïõò

óõæýãïõò êáé ôá ðáéäéÜ.
12. ÅêôåôáìÝíç ïíïìÜæåôáé ç ïéêïãÝíåéá ðïõ ðåñéâÜëëåé óôïõò êüëðïõò ôçò

ìéêñüôåñåò ïéêïãÝíåéåò ðïõ æïõí ìáæß ìå ôïõò ãïíåßò, üðùò åßíáé ïé
ïéêïãÝíåéåò ôùí áäåëöþí. Óùóôü ËÜèïò
13. Ç ðõñçíéêÞ ïéêïãÝíåéá åêðáéäåýåé óå êÜðïéï åðÜããåëìá ôá ìÝëç ôçò êáé

öñïíôßæåé ôá áóèåíÞ êáé áäýíáìá ìÝëç ôçò.

52

1. Ôé ÷áñáêôçñßæåé ôïõò èåóìïýò;

á. Ç óõíå÷Þò ìåôáâïëÞ êáé áëëáãÞ óôïõò ñüëïõò ôùí áôüìùí.
â. Ç åîõðçñÝôçóç óçìáíôéêþí êïéíùíéêþí óêïðþí êáé ç ó÷åôéêÞ óôáèåñüôçôá.
ã. Ç äéáñêÞò óôáèåñüôçôÜ ôïõò êáé ç äçìéïõñãßá ôïõò ðÜíôïôå ìå íüìï.
2. Ôé ïíïìÜæåôáé «èåóìïèÝôçóç»;
á. Ç äéáäéêáóßá äçìéïõñãßáò åíüò èåóìïý ìå íüìï.
â. Ç äéáäéêáóßá äçìéïõñãßáò åíüò èåóìïý ìÝóù ôçò ðñùôïâïõëßáò ïñéóìÝíùí áôüìùí êáé ùò
áðïôÝëåóìá óõíÞèåéáò.
ã. Ç äéáäéêáóßá ôçò øÞöéóçò åíüò íüìïõ áðü ôç ÂïõëÞ.
3. Ôé ïíïìÜæåôáé «èåóìïðïßçóç»;
á. Ç äéáäéêáóßá äçìéïõñãßáò åíüò èåóìïý ìå íüìï.
â. Ç äéáäéêáóßá ôçò øÞöéóçò åíüò íüìïõ áðü ôç ÂïõëÞ.
ã. Ç äéáäéêáóßá äçìéïõñãßáò åíüò èåóìïý ìÝóù ôçò ðñùôïâïõëßáò ïñéóìÝíùí áôüìùí êáé ùò
áðïôÝëåóìá óõíÞèåéáò.
4. Óå ôé äéáêñßíïíôáé ïé ëåéôïõñãßåò ôùí èåóìþí;

á. Óå êýñéåò Þ äåõôåñåýïõóåò êáé óå öáíåñÝò (Ýêäçëåò) Þ êñõöÝò (ëáíèÜíïõóåò).
â. Óå ðñùôïãåíåßò Þ äåõôåñïãåíåßò.
ã. Óå åðï÷éáêÝò Þ ìçíéáßåò êáé óå áõóôçñÝò Þ åëáóôéêÝò.
5. Ðïéá ìïñöÞ ïéêïãÝíåéáò óõíáíôÜìå óõíÞèùò óôéò ðáñáäïóéáêÝò êïéíùíßåò;

á. Ôç ìïñöÞ ôçò åêôåôáìÝíçò ïéêïãÝíåéáò (óõíÞèùò åßíáé ðáôñéáñ÷éêÞ).
â. Ôçí ðõñçíéêÞ ïéêïãÝíåéá.
ã. Ôç ìïíïãïíåúêÞ ïéêïãÝíåéá.
6. Ðïéá ìïñöÞ ïéêïãÝíåéáò óõíáíôÜìå óõíÞèùò óôéò óýã÷ñïíåò êïéíùíßåò;

á. Ôç ìïñöÞ ôçò ðáôñéáñ÷éêÞò ïéêïãÝíåéáò.
â. Ôçí ðõñçíéêÞ ïéêïãÝíåéá.
ã. Ôç ìïíïãïíåúêÞ ïéêïãÝíåéá.

53

1. Ïé Ï _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ É èåóìïß åîáóöáëßæïõí ôç äéáéþíéóç ôïõ

åßäïõò êáé ôç öñïíôßäá ôùí ðáéäéþí.
2. Ïé Ï _ _ _ _ _ _ _ _ _ É èåóìïß Ý÷ïõí ó÷Ýóç ìå ôçí ðáñáãùãÞ êáé

äéáíïìÞ ôùí áðáñáßôçôùí õëéêþí áãáèþí.
3. Ïé Å _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ É èåóìïß åîáóöáëßæïõí ôçí ðáñáãùãÞ

êáé ìåôÜäïóç ãíþóåùí êáé áîéþí.
4. Ïé È _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ É èåóìïß áöïñïýí óôéò ó÷Ýóåéò ìå ôç

èñçóêåßá êáé ôï èåßï.
5. Ïé Ð _ _ _ _ _ _ _ É èåóìïß Ý÷ïõí ó÷Ýóç ìå ôçí åîáóöÜëéóç ôçò

ïìáëüôçôáò óôç äéáêõâÝñíçóç ôçò êïéíùíßáò.
6. Ð _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ç ïéêïãÝíåéá, ôç óõíáíôÜìå óôéò ðáñáäïóéáêÝò

êïéíùíßåò.
7. Ð _ _ _ _ _ _ Ç ïéêïãÝíåéá, ôç óõíáíôÜìå óôéò óýã÷ñïíåò êïéíùíßåò.
8. Õ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Á åßíáé ç ìåßùóç ôùí åôÞóéùí

ãåííÞóåùí óå ìéá ÷þñá.

54

2
1
1. Ïé ïñãáíùìÝíåò êáé óôáèåñÝò ó÷Ýóåéò êáé äñáóôçñéüôçôåò ðïõ Ý÷ïõí êáèéåñùèåß êáé
Ý÷ïõí óêïðü íá éêáíïðïéÞóïõí óçìáíôéêÝò êïéíùíéêÝò áíÜãêåò.
2. Ç äéáäéêáóßá äçìéïõñãßáò åíüò èåóìïý ìå íüìï.
3. Ç äéáäéêáóßá äçìéïõñãßáò åíüò èåóìïý ìÝóù ôçò ðñùôïâïõëßáò ïñéóìÝíùí áôüìùí
êáé ùò áðïôÝëåóìá óõíÞèåéáò.
4. Ç ÷áìçëÞ ãåííçôéêüôçôá.
5. Ç ïéêïãÝíåéá ðïõ ðåñéâÜëëåé óôïõò êüëðïõò ôçò ìéêñüôåñåò ïéêïãÝíåéåò ðïõ æïõí ìáæß
ìå ôïõò ãïíåßò, üðùò åßíáé ïé ïéêïãÝíåéåò ôùí áäåëöþí.

55

Ç è _ _ _ _ _ _ _ _ _ ç åßíáé ç äéáäéêáóßá äçìéïõñãßáò åíüò èåóìïý ìå íüìï. Ï
èåóìüò ðïõ ðñïêýðôåé áðü áõôÞ ôç äéáäéêáóßá åßíáé ô _ _ _ _ _ ò. Ç è _ _ _ _
_ _ _ _ _ ç åßíáé ç äéáäéêáóßá äçìéïõñãßáò åíüò èåóìïý ùò áðïôÝëåóìá ôçò ðñùôï-

âïõëßáò ìéáò ïìÜäáò áôüìùí. Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ, ï èåóìüò ðïõ ðñïêýðôåé åßíáé
Ü _ _ _ _ ò. Ïé èåóìïß óôçí ðëåéïøçößá ôïõò óôéò óýã÷ñïíåò êïéíùíßåò åßíáé

ô _ _ _ _ _ ß.

56

ÐáñáôÞñçóå ôéò åéêüíåò. Ðïéåò áëëáãÝò äéáðéóôþíåéò óôï èåóìü ôçò ïéêïãÝíåéáò;

57

Ðïéïé íÝïé èåóìïß éó÷ýïõí óôï ÷þñï ôçò åêðáßäåõóçò; Ðïéåò áíÜãêåò þèçóáí óôç
äçìéïõñãßá ôïõò;

58

Ðïéá åßíáé ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôçò ïéêïãÝíåéáò ðïõ åéêïíßæåôáé; Ðïéïò Þôáí ï ñüëïò
êÜèå ìÝëïõò ôçò ôçí åðï÷Þ óôçí ïðïßá áíáöÝñåôáé ï ðßíáêáò;

Ç ÏéêïãÝíåéá ôïõ Äïýêá ôçò Ïóïýíá,
1788, Ìïõóåßï ÐñÜäï, Ìáäñßôç, Éóðáíßá.

59

Èåóìïß
ÂïõëÞ, ÃÜìïò, Áíïé÷ôü ðáíåðéóôÞìéï, Áõôüìáôï äéáæýãéï, Âáóéëåßá,

Äéá âßïõ åêðáßäåõóç, ¸èéìá ÐÜó÷á, ¸èéìá ×ñéóôïõãÝííùí,
ÅííéÜ÷ñïíç õðï÷ñåùôéêÞ åêðáßäåõóç, Åðé÷åéñÞóåéò, ÅõñùðáúêÞ ¸íùóç,
Éåñáôåßá, ÊÝíôñá åðáããåëìáôéêÞò êáôÜñôéóçò, Êïéíïâïýëéï, ÌåñéêÞ áðáó÷üëçóç,
Ìåôáðôõ÷éáêÝò óðïõäÝò, ÏéêïãÝíåéá, ÏëïÞìåñï ó÷ïëåßï, ÐáíåðéóôÞìéï,
Ðïëéôéêüò ãÜìïò, ÓõããÝíåéá, Ó÷ïëåßï, ×þñïé ëáôñåßáò
Ïéêïãåíåéáêïß Åêðáéäåõôéêïß Ïéêïíïìéêïß Ðïëéôéêïß Èñçóêåõôéêïß

èåóìïß èåóìïß èåóìïß èåóìïß èåóìïß

60

Áíôéóôïß÷éóç
ÊÜíå ôéò óùóôÝò áíôéóôïé÷ßåò.
Âáóéêïß èåóìïß ÁíÜãêåò ðïõ åîõðçñåôïýí
Ïéêïãåíåéáêïß èåóìïß Äéá÷åßñéóç åîïõóßáò - ËÞøç áðïöÜóåùí
Ïéêïíïìéêïß èåóìïß Ìüñöùóç - ÐáñáãùãÞ íÝáò ãíþóçò
Ðïëéôéêïß èåóìïß ÂéïëïãéêÞ áíáðáñáãùãÞ - Êïéíùíéêïðïßçóç
Åêðáéäåõôéêïß èåóìïß ÐñïóÝããéóç ôïõ èåßïõ
Èñçóêåõôéêïß èåóìïß ÐáñáãùãÞ - ÄéáíïìÞ áãáèþí

61

Êïéíùíéêïðïßçóç êáé êïéíùíéêüò Ýëåã÷ïò
1. Êïéíùíéêïðïßçóç ïíïìÜæåôáé ç äéáäéêáóßá ìå ôçí ïðïßá ôï Üôïìï

áöïìïéþíåé ôá ðñüôõðá óõìðåñéöïñÜò ðïõ èåùñïýíôáé áðïäåêôÜ áðü
ôï êïéíùíéêü óýíïëï. Óùóôü ËÜèïò
2. Ç êïéíùíéêïðïßçóç åßíáé ìéá äéáäéêáóßá ìÜèçóçò êáôÜ ôçí ïðïßá ôï

óýíïëï ôùí áîéþí êáé ôùí êáíüíùí ôïõ ðïëéôéóìïý ìåôáâéâÜæåôáé
óôï Üôïìï. Óùóôü ËÜèïò
3. Ç êïéíùíéêïðïßçóç åßíáé ìéá äéáäéêáóßá óõíå÷ïýò áëëçëåðßäñáóçò

áíÜìåóá óå äéáöïñåôéêÝò êïéíùíßåò.
4. Ç êïéíùíéêïðïßçóç åßíáé ìéá äõíáìéêÞ äéáäéêáóßá ç ïðïßá ìåôáâÜëëåôáé

áíÜëïãá ìå ôçí åðï÷Þ, ôçí êïéíùíßá Þ ôçí êïéíùíéêÞ ïìÜäá ðïõ áöïñÜ
êÜèå öïñÜ. Óùóôü ËÜèïò
5. Ôá ÌÝóá ÌáæéêÞò ÅíçìÝñùóçò áðïôåëïýí ðñùôïãåíÞ öïñÝá

êïéíùíéêïðïßçóçò.

62

6. Óôç óýã÷ñïíç åðï÷Þ, ç ïéêïãÝíåéá Ý÷åé ó÷åäüí ôçí áðïêëåéóôéêÞ

åõèýíç ãéá ôçí êïéíùíéêïðïßçóç ôùí íÝùí.
7. ¼ëïé ïé öïñåßò êïéíùíéêïðïßçóçò ìåôáäßäïõí ôá ìçíýìáôÜ ôïõò

áðñüóùðá óå åõñý êïéíü êáé Ýììåóá ìå ôçí ðáñÝìâáóç ôïõ «ìÝóïõ»
åðéêïéíùíßáò (ñáäéüöùíï, ôçëåüñáóç, Ýíôõðï). Óùóôü ËÜèïò
8. ÌÝóù ôçò êïéíùíéêÞò êñéôéêÞò ôï Üôïìï ìáèáßíåé íá åêöñÜæåôáé êáé

áðïêôÜ ôçí áßóèçóç ôïõ «åìåßò».
9. Ïé ðáñáäïóéáêÝò êïéíùíßåò äåí áöÞíïõí ìåãÜëá ðåñéèþñéá áðüêëéóçò

áðü ôá êõñßáñ÷á ðñüôõðá óõìðåñéöïñÜò.
10. Ç ôáýôéóç ìðïñåß íá åßíáé Üôõðç Ýêöñáóç ôçò êïéíÞò ãíþìçò Þ ôõðéêÞ
åðÝìâáóç ôùí êïéíùíéêþí èåóìþí.

63

1. Ðïéïé áðü ôïõò ðáñáêÜôù åßíáé ïé âáóéêüôåñïé öïñåßò êïéíùíéêïðïßçóçò;

á. Ìüíï ç ïéêïãÝíåéá, ôï ó÷ïëåßï êáé ôá ÌÌÅ.
â. Ìüíï ç ïéêïãÝíåéá êáé ôï êñÜôïò.
ã. Ç ïéêïãÝíåéá, ôï ó÷ïëåßï, ç èñçóêåßá, ôï êñÜôïò, ïé ðáñÝåò ôùí óõíïìçëßêùí, ôá ÌÌÅ.
2. Ðïéïõò ôñüðïõò ÷ñçóéìïðïéïýí ïé öïñåßò êïéíùíéêïðïßçóçò ãéá íá ìåôáäþóïõí ôïõò êáíüíåò

êáé ôá ðñüôõðá óõìðåñéöïñÜò óôá Üôïìá;
á. Ôéò åíôïëÝò - óõóôÜóåéò, ôçí ôáýôéóç ìå óõãêåêñéìÝíá ðñüôõðá êáé ôçí êïéíùíéêÞ êñéôéêÞ.
â. Ôá èñçóêåõôéêÜ Þèç êáé Ýèéìá êáé ôá óùöñïíéóôéêÜ éäñýìáôá.
ã. Ôçí áðïìíçìüíåõóç ôùí êáíüíùí êáé ôçí åîÝôáóç.
3. Ôé åßíáé ï êïéíùíéêüò Ýëåã÷ïò;

á. Ôï óýíïëï ôùí åðéâñáâåýóåùí êáé ôùí ðïéíþí ðïõ Ý÷ïõí óôü÷ï ôçí ðñüëçøç Þ ôç
äéüñèùóç êÜèå óõìðåñéöïñÜò ðïõ äåí åßíáé óõìâáôÞ ìå ôïõò éó÷ýïíôåò êïéíùíéêïýò êáíüíåò.
â. Ôï óýíïëï ôùí óõìðåñéöïñþí ðïõ åßíáé áíôßèåôåò ìå ôïõò êïéíùíéêïýò êáíüíåò êáé ôéò áîßåò.
ã. Ôï óýíïëï ôùí êïéíùíéêþí åêðïìðþí ðïõ Ý÷ïõí óôü÷ï ôçí ðñüëçøç Þ ôç äéüñèùóç ôçò
óõìðåñéöïñÜò.
4. Ðïéåò åßíáé ïé êõñéüôåñåò ìïñöÝò åîùôåñéêïý êïéíùíéêïý åëÝã÷ïõ;

á. Ï ðáñáäïóéáêüò - ðõñçíéêüò êáé ï áðüëõôïò - ó÷åôéêüò.
â. Ï ôõðéêüò - Üôõðïò, ï èåôéêüò - áñíçôéêüò êáé ï ðñïëçðôéêüò - êáôáóôáëôéêüò.
ã. Ï ìüíéìïò - ðáñïäéêüò, ï Ýêäçëïò - ëáíèÜíùí êáé ï êýñéïò - äåõôåñåýùí.
5. Ðïéïò êïéíùíéêüò Ýëåã÷ïò ïíïìÜæåôáé ðñïëçðôéêüò;

á. Áõôüò ðïõ åëÝã÷åé ôá Üôïìá ôç óôéãìÞ ðïõ åêäçëþíåôáé ç ðáñáâßáóç ôùí êáíüíùí.
â. Áõôüò ðïõ åðéâÜëëåé ðïéíÝò óôá Üôïìá óå ðåñéðôþóåéò åêäÞëùóçò ðáñáâáôéêÞò
ã. Áõôüò ðïõ Ý÷åé óêïðü íá ðñïëÜâåé ôçí ðáñáâßáóç ôùí êáíüíùí ðñéí áõôÞ ðñáãìáôïðïéçèåß.
6. Ðïéïò êïéíùíéêüò Ýëåã÷ïò ïíïìÜæåôáé êáôáóôáëôéêüò;

á. Áõôüò ðïõ åðéâÜëëåé ðïéíÝò óôá Üôïìá óå ðåñéðôþóåéò åêäÞëùóçò ðáñáâáôéêÞò
â. Áõôüò ðïõ óôï÷åýåé íá ðñïëÜâåé ôçí åêäÞëùóç ôçò ðáñáâßáóçò ôùí êáíüíùí.
ã. Áõôüò ðïõ åëÝã÷åé ôá Üôïìá ôç óôéãìÞ ðïõ åêäçëþíåôáé ç ðáñáâßáóç ôùí êáíüíùí.

64

1. Ç ïéêïãÝíåéá áðïôåëåß Ð _ _ _ _ _ _ _ Ç öïñÝá êïéíùíéêïðïßçóçò.
2. Ç êïéíùíéêïðïßçóç åßíáé ìéá äéáäéêáóßá Á _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ó

áíÜìåóá óôï Üôïìï êáé ôçí êïéíùíßá.
3. Ôá ÌÌÅ ëåéôïõñãïýí Ì _ _ _ _ Á, áöïý ìåôáäßäïõí ôï ßäéï ìÞíõìá óå

åõñý êïéíü.
4. Ç ôçëåüñáóç ðïëëÝò öïñÝò, êõñßùò ìÝóù ôçò äéáöÞìéóçò, ïäçãåß óôçí
Ð _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ç.

65

1. Ï êïéíùíéêüò Ýëåã÷ïò ðïõ åðéâÜëëåé ðïéíÝò óôá Üôïìá óå ðåñéðôþóåéò

åêäÞëùóçò ðáñáâáôéêÞò óõìðåñéöïñÜò.
2. ÌïñöÞ åóùôåñéêïý åëÝã÷ïõ.
3. Ôñüðïò êïéíùíéêïðïßçóçò ðïõ áíáðôýóóåé ôçí áßóèçóç ôïõ «åìåßò».
4. Ï êïéíùíéêüò Ýëåã÷ïò ðïõ Ý÷åé óêïðü íá ðñïëÜâåé ôçí ðáñáâßáóç ôùí êáíüíùí
ðñéí áõôÞ ðñáãìáôïðïéçèåß.
5. Ç äéáäéêáóßá ìå ôçí ïðïßá ôï Üôïìï áöïìïéþíåé ôá ðñüôõðá óõìðåñéöïñÜò ðïõ
èåùñïýíôáé áðïäåêôÜ áðü ôï êïéíùíéêü óýíïëï.

66

Êñõðôüëåîï
Âñåò 6 ëÝîåéò ðïõ öáíåñþíïõí öïñåßò êïéíùíéêïðïßçóçò.
Öïñåßò êïéíùíéêïðïßçóçò
Á Õ Ï É Ê Ï Ã Å Í Å É Á Ã
Ì Ù Í Á Ó Ö Æ Õ Æ Á Ô Å Ù
Ï Ó Î È Ñ Ç Ó Ê Å É Á Õ Â
É × Ó É Ã Á Í É Ã Ï Â Ê Ó
Î Ï Ù Ê Ñ Á Ô Ï Ó Á Í Å Ç
Ö Ë Ö É Ô Á Â Ä Å Ó Ã Á Ë
É Å Â Ô Ç Ë Å Ï Ñ Á Ó Ç Â
Ì É È Ì É Ì Á Ö É Á Ô Â Ó
Á Ï Â Ð Á Ñ Å Å Ó Î Ö Â Ù
Ç Î Ì Æ Á Ð Ï Á Å × É Ó Ì
Âñåò 6 ëÝîåéò ðïõ öáíåñþíïõí åßäç êïéíùíéêïý åëÝã÷ïõ.
Åßäç êïéíùíéêïý åëÝã÷ïõ
Ê Á Ô Á Ó Ô Á Ë Ô É Ê Ï Ó
Ç Ì É Á Ó Ù Æ Å Æ Á Ø Å Ó
Ð Ñ Ï Ë Ç Ð Ô É Ê Ï Ó Õ Â
É Ó Ð É Ã Á Ø É Ã Ï Â Ô Ù
Î Ï Ù Ð Ñ Á Î Ï Ó Á Í Õ Ç
Ö Á Ô Õ Ð Ï Ó Ä Å Ó Ã Ð Ð
É Î Ç Ó É Ã Ñ Á Ë Á Ó É Â
Ì É O È Å Ô É K O Ó Ô K Å
Ç Ê Á Ë Å Ó É Á Í Ö Å O Ç
A Ñ Í Ç Ô É Ê Ï Ó × É Ó È
67

Êïéíùíéêïðïßçóç: ÷áñáêôçñéóôéêÜ êáé öïñåßò

Ç êïéíùíéêïðïßçóç åßíáé ìéá äéáäéêáóßá ä _ _ _ _ _ _ Þ, äçëáäÞ ìåôáâÜëëåôáé
áíÜëïãá ìå ôçí êïéíùíßá, ôçí åðï÷Þ êáé ôçí êïéíùíéêÞ ïìÜäá. Åðßóçò åßíáé
ä _ _ _ _ _ ò áöïý ôï Üôïìï êáëåßôáé óõíå÷þò íá ìáèáßíåé íÝïõò ñüëïõò êáé íá
ðñïóáñìüæåôáé óå íÝá êïéíùíéêÜ äåäïìÝíá. ÔÝëïò åßíáé ìéá äéáäéêáóßá
á _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ ò áíÜìåóá óôçí êïéíùíßá êáé ôï Üôïìï. Ïé öïñåßò
êïéíùíéêïðïßçóçò äéáêñßíïíôáé óå ô _ _ _ _ _ _ ò, üðùò ôï ó÷ïëåßï êáé ç ïéêïãÝíåéá
êáé óå Ü _ _ _ _ _ ò, üðùò ïé ðáñÝåò óõíïìçëßêùí.

68

Íá êÜíåéò ìéá ìéêñÞ Ýñåõíá êáé óôç óõíÝ÷åéá íá êáôáãñÜøåéò Üôïìá ðïõ Ý÷ïõí
åðçñåÜóåé êáôáëõôéêÜ ôçí êïéíùíßá (ìåôáâïëÞ êáé åîÝëéîÞ ôçò), óôïõò ôïìåßò ôçò
ôÝ÷íçò, ôçò ðïëéôéêÞò êáé ôçò åðéóôÞìçò.

69

Ðïéïò åßíáé ï ñüëïò ôçò óýã÷ñïíçò ôå÷íïëïãßáò óôç ìåßùóç ôçò åðéêïéíùíßáò
áíÜìåóá óôá ìÝëç ôçò ïéêïãÝíåéáò êáé óôçí åîáóèÝíéóç ôïõ èåóìïý ôçò ïéêïãÝíåéáò
ùò óçìáíôéêïý öïñÝá êïéíùíéêïðïßçóçò;

70

ÃñÜøå ôá ó÷üëéÜ óïõ ãéá ôç ìåßùóç ôçò åðßäñáóçò ôïõ ñüëïõ ôçò ïéêïãÝíåéáò óôçí
êïéíùíéêïðïßçóç ôùí íÝùí óôç óýã÷ñïíç åðï÷Þ êáé ðþò áõôÞ ïäçãåß óôç óçìáíôéêÞ
áýîçóç ôçò åðßäñáóçò äåõôåñïãåíþí öïñÝùí üðùò åßíáé ôá ÌÌÅ êáé ïé ðáñÝåò.

71

Ðïéá åßíáé ôá áðïôåëÝóìáôá ôçò óùìáôéêÞò, ëåêôéêÞò, øõ÷ïëïãéêÞò ôéìùñßáò óôç

äéáðáéäáãþãçóç ôùí ðáéäéþí;
Ãéá íá áðáíôÞóåéò óôçí åñþôçóç, ìðïñåßò íá áíáôñÝîåéò óôç äéåýèõíóç:
•http://somatikitimoria.gr/whatis.htm
Äßêôõï ãéá ôçí ðñüëçøç êáé ôçí êáôáðïëÝìçóç ôçò óùìáôéêÞò âßáò óôá ðáéäéÜ.

72

Óôï óýã÷ñïíï ðïëéôéóìÝíï êüóìï åîáêïëïõèåß íá éó÷ýåé óå ïñéóìÝíåò ðåñéðôþ-

óåéò ç èáíáôéêÞ ðïéíÞ. Ðïéïé åßíáé ïé ëüãïé ãéá ôïõò ïðïßïõò éó÷ýåé; Íïìßæåéò üôé èá
ìðïñïýóå íá êáôáñãçèåß;

73
ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÊÏÉÍÙÍÉÁ: ÊïéíùíéêÜ ðñïâëÞìáôá

1. Ôá êïéíùíéêÜ ðñïâëÞìáôá ïöåßëïíôáé óå áôïìéêïýò ðáñÜãïíôåò.
2. Ôá êïéíùíéêÜ ðñïâëÞìáôá Ý÷ïõí áñíçôéêÞ åðßäñáóç óå Ýíá ìéêñü

ôìÞìá ôïõ êïéíùíéêïý óõíüëïõ.
3. Ôá êïéíùíéêÜ ðñïâëÞìáôá ìðïñïýí íá áíôéìåôùðéóôïýí ìå

ìÝôñá áðü ôï êñÜôïò êáé ìå ôç óõëëïãéêÞ äñÜóç êïéíùíéêþí ïìÜäùí.
4. Ôï Üôïìï êáé ç êïéíùíßá åðçñåÜæïíôáé áðü ôéò óõíÝðåéåò ôùí

êïéíùíéêþí ðñïâëçìÜôùí.
5. Ïé êïéíùíéêÝò áíéóüôçôåò Ý÷ïõí ó÷Ýóç ìå ôá óçìáíôéêüôåñá áðü

ôá êïéíùíéêÜ ðñïâëÞìáôá.

74

6. Ïé êïéíùíéêÝò ìåôáâïëÝò áðïôåëïýí áéôßá ðïëëþí êïéíùíéêþí ðñïâëçìÜôùí.
7. Âáóéêü êïéíùíéêü ðñüâëçìá óÞìåñá åßíáé ç öôþ÷åéá.
8. Ó÷åôéêÞ öôþ÷åéá ïíïìÜæåôáé ç êáôÜóôáóç óôçí ïðïßá ôá Üôïìá äåí

Ý÷ïõí åîáóöáëßóåé ïýôå ôá óôïé÷åéþäç áãáèÜ ðïõ åßíáé áðáñáßôçôá ãéá
íá åðéâéþóïõí (íåñü, ôñïöÞ, óôÝãç). Óùóôü ËÜèïò
9. Ó÷åôéêÞ öôþ÷åéá ïíïìÜæåôáé ç êáôÜóôáóç óôçí ïðïßá ôá Üôïìá Ý÷ïõí

Ýíá âáóéêü åéóüäçìá, áõôü üìùò äåí êáëýðôåé ôéò êáôáíáëùôéêÝò áíÜãêåò
ôçò êïéíùíßáò óôçí ïðïßá æïõí. Óùóôü ËÜèïò
10. Ç áðüëõôç öôþ÷åéá åßíáé ðñüâëçìá ìüíï ôùí áíáðôõóóüìåíùí ÷ùñþí

ôçò ÁöñéêÞò êáé ôçò Áóßáò.

75

11. Ôá üñéá ôçò ó÷åôéêÞò öôþ÷åéáò êáèïñßæïíôáé áðü ôï êáôáíáëùôéêü

ðñüôõðï êÜèå êïéíùíßáò.
12. Ïé ðéï óçìáíôéêÝò áéôßåò ôçò öôþ÷åéáò åßíáé ç Üíéóç êáôáíïìÞ ôïõ
åéóïäÞìáôïò, ïé ôå÷íïëïãéêÝò áëëáãÝò, ïé ðñïêáôáëÞøåéò êáé ç
ðáñáïéêïíïìßá. Óùóôü ËÜèïò
13. Ôá ðéï óçìáíôéêÜ êïéíùíéêÜ ðñïâëÞìáôá ðïõ áðïññÝïõí áðü ôç

öôþ÷åéá åßíáé ï ñáôóéóìüò, ç îåíïöïâßá, ç ìåôáíÜóôåõóç, ç
åãêëçìáôéêüôçôá êáé ç âßá. Óùóôü ËÜèïò
14. Ç áãùãÞ ôïõ êáôáíáëùôÞ åíçìåñþíåé ôïí ðïëßôç ãéá ôéò ðñáãìáôéêÝò ôïõ
áíÜãêåò êáé ü÷é ãéá áõôÝò ðïõ ôïõ äçìéïõñãåß êõñßùò ç äéáöÞìéóç.
15. Áðü ôá âáóéêüôåñá ìÝôñá ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç ôçò öôþ÷åéáò åßíáé ç
äéêáéüôåñç êáôáíïìÞ ôïõ ðëïýôïõ, ç åêðáßäåõóç, ç êáôáðïëÝìçóç ôçò
áíåñãßáò êáé ï ðåñéïñéóìüò ôïõ êáôáíáëùôéóìïý. Óùóôü ËÜèïò

76

16. Ï êáôáíáëùôéóìüò åíéó÷ýåôáé óçìáíôéêÜ áðü ôçí áãùãÞ ôïõ êáôáíáëùôÞ.
17. Ï êáôáíáëùôéóìüò äåí Ý÷åé ó÷Ýóç ìå ôç öôþ÷åéá êáé ôçí åîÜíôëçóç

ôùí öõóéêþí ðüñùí ôïõ ðëáíÞôç.
18. Ç åöáñìïãÞ ôçò áãùãÞò ôïõ êáôáíáëùôÞ áðïôåëåß óçìáíôéêü

ðáñÜãïíôá ðñüëçøçò ôùí ôñï÷áßùí áôõ÷çìÜôùí.
19. Ïé áéôßåò ôùí ôñï÷áßùí áôõ÷çìÜôùí ìðïñïýí íá ó÷åôßæïíôáé åßôå ìå ôï

êñÜôïò åßôå ìå ôïí ïäçãü êáé ôïí ðåæü.
20. Ï áèëçôéóìüò åêöñÜæåé ôá ðñüôõðá êáé ôéò áîßåò ðïõ éó÷ýïõí

äéá÷ñïíéêÜ áíåîáñôÞôùò åðï÷Þò êáé êïéíùíßáò.

77

21. Óôç óýã÷ñïíç åðï÷Þ, ï áèëçôéóìüò óõíäÝåôáé ìå ôá óõìöÝñïíôá

ìåãÜëùí åôáéñéþí, ìå áðïôÝëåóìá ôçí åìðïñåõìáôïðïßçóÞ ôïõ.
22. Ï ðñùôáèëçôéóìüò ðñïâÜëëåé ôçí åõãåíÞ Üìéëëá êáé ôçí Ýëëåéøç

áíôáãùíéóìïý.
23. Ç âßá ðïõ åêäçëþíåôáé óôïí áèëçôéóìü áöïñÜ êõñßùò ïìáäéêÜ

áèëÞìáôá üðùò ôï ðïäüóöáéñï êáé ôï ìðÜóêåô.
24. Ïé êýñéåò áéôßåò âßáò ìåôáîý ôùí öéëÜèëùí åßíáé ç ßäñõóç ðïëëþí
áèëçôéêþí óõëëüãùí êáé ï óõíáãùíéóìüò ôùí áèëçôþí.
25. Ïé ïðáäïß ïäçãïýíôáé óôç âßá ëüãù ôçò Ýëëåéøçò óõíåñãáóßáò ôùí
êïéíùíéêþí öïñÝùí êáé ôçò ìéêñÞò çëéêßáò Ýíáñîçò ôçò ðñïðüíçóçò.

78

1. Ðïéá ðñïâëÞìáôá ÷áñáêôçñßæïíôáé ùò êïéíùíéêÜ;

á. ÁõôÜ ðïõ ïöåßëïíôáé óå êïéíùíéêïýò ðáñÜãïíôåò, Ýñ÷ïíôáé óå áíôßèåóç ìå ôéò áîßåò ôçò
êïéíùíßáò êáé åðçñåÜæïõí áñíçôéêÜ Ýíá óçìáíôéêü ôìÞìá ôïõ ðëçèõóìïý.
â. ÁõôÜ ðïõ ïöåßëïíôáé óå áôïìéêïýò ðáñÜãïíôåò, ðáñáâéÜæïõí ôéò áîßåò åíüò áôüìïõ êáé
åðçñåÜæïõí áñíçôéêÜ ôï óõãêåêñéìÝíï Üôïìï.
ã. ÁõôÜ ðïõ ïöåßëïíôáé óå áôïìéêïýò ðáñÜãïíôåò êáé Ý÷ïõí áñíçôéêÞ åðßäñáóç óôï óýíïëï
ôçò êïéíùíßáò.
2. Ðïéåò åßíáé ïé âáóéêÝò áéôßåò ôùí êïéíùíéêþí ðñïâëçìÜôùí;

á. Ç ñáãäáßá áíÜðôõîç ôçò ôå÷íïëïãßáò êáé ôçò åðéóôÞìçò óå âáèìü ðïõ äåí ìðïñåß ðëÝïí íá
åëåã÷èåß áðü ôï êñÜôïò.
â. Ç åëëéðÞò ðáñÝìâáóç ôïõ êñÜôïõò ãéá ôç óùóôÞ åíçìÝñùóç ôùí ðïëéôþí ó÷åôéêÜ ìå áõôÜ.
ã. Ïé êïéíùíéêÝò áíéóüôçôåò, ïé êïéíùíéêÝò ìåôáâïëÝò êáé ç äéáéþíéóç óõãêåêñéìÝíùí
áíôéëÞøåùí êáé íïïôñïðéþí.
3. Ðïéåò áðü ôéò ðáñáêÜôù åíÝñãåéåò âïçèïýí óôçí áíôéìåôþðéóç ôùí êïéíùíéêþí ðñïâëçìÜôùí;
á. Ç åíçìÝñùóç ôùí ðïëéôþí ãéá ôç óùóôÞ ÷ñÞóç ôùí íÝùí ôå÷íïëïãéþí êáé ôùí åðéóôçìïíéêþí
åðéôåõãìÜôùí.
â. Ïé ìáæéêÝò åêäçëþóåéò êáé ç øõ÷áãùãßá ôùí ðïëéôþí.
ã. Ç åöáñìïãÞ ìÝôñùí êïéíùíéêÞò ðïëéôéêÞò êáé ç ðñïóðÜèåéá áëëáãÞò ôçò íïïôñïðßáò ôùí
áôüìùí ìå ôçí åêðáßäåõóç êáé ôçí êáôÜëëçëç åíçìÝñùóç.
4. Ðïý ïöåßëåôáé êõñßùò ç áýîçóç ôçò êõêëïöïñßáò ôùí áõôïêéíÞôùí;

á. Óôçí áíÜðôõîç ôùí ðüëåùí, óôéò íÝåò óõíèÞêåò åñãáóßáò ðïõ áðáéôïýí ìåãÜëåò ìåôáêéíÞóåéò
êáé óôçí áýîçóç ôïõ êáôáíáëùôéóìïý.
â. Óôçí áýîçóç ôùí ïäçãþí êáé óôá íÝá ìÝôñá ôïõ Êþäéêá ÏäéêÞò Êõêëïöïñßáò.
ã. Óôïí ôñüðï ó÷åäéáóìïý ôùí ìåãáëïõðüëåùí.
5. Ðïý ïöåßëåôáé êõñßùò ç ìåßùóç ôùí èáíáôçöüñùí ôñï÷áßùí;

á. Óôç ÷ñÞóç ôçò æþíçò áóöáëåßáò, óôç íÝá ôå÷íïëïãßá ðïõ åöáñìüæåôáé óôá áõôïêßíçôá êáé
óôçí åðéâïëÞ áõóôçñþí ìÝôñùí êáé ðïéíþí.
â. Óôçí åíçìÝñùóç ôùí ðåæþí þóôå íá áðïöåýãïõí ôïõò áóõíåßäçôïõò ïäçãïýò.
ã. Óôç óõ÷íÞ èåùñçôéêÞ åîÝôáóç ôùí ïäçãþí êáé óôç ìåßùóç ôùí ùñþí ïäÞãçóçò.

79

6. Ïé óõíÝðåéåò ôùí ôñï÷áßùí áôõ÷çìÜôùí åßíáé…

á. ...ìüíï êïéíùíéêÝò.
â. ...ìüíï áôïìéêÝò.
ã. ...áôïìéêÝò êáé êïéíùíéêÝò.
7. Ç êõêëïöïñéáêÞ áãùãÞ Ý÷åé ùò êýñéï óôü÷ï…

á. …ôçí åêìÜèçóç ôçò ëåéôïõñãßáò ôïõ áõôïêéíÞôïõ óôïõò ïäçãïýò.
â. …ôçí åíçìÝñùóç ãéá ôïõò êáíüíåò ïäéêÞò êõêëïöïñßáò êáé ãéá ôéò ðïéíÝò ôùí ðáñáâÜóåùí.
ã. …ôçí ðåñßèáëøç ôùí èõìÜôùí áðü ôá ôñï÷áßá áôõ÷Þìáôá.
8. Ôá êõñéüôåñá áðü ôá ðñïâëÞìáôá ôïõ áèëçôéóìïý óÞìåñá åßíáé:

á. Ç åìðïñåõìáôïðïßçóç, ï ðñùôáèëçôéóìüò êáé ç âßá.
â. Ç îåíïöïâßá êáé ï êáôáíáëùôéóìüò
ã. Ïé óõíèÞêåò äéåîáãùãÞò ôùí áãþíùí êáé ç åãêõñüôçôá ôùí áðïôåëåóìÜôùí.
9. Ôá êõñéüôåñá áðü ôá ðñïâëÞìáôá ðïõ äçìéïõñãåß ï ðñùôáèëçôéóìüò åßíáé:

á. Ç ÷ñÞóç áðáãïñåõìÝíùí ïõóéþí, ç Ýíôáîç óôïí áèëçôéóìü áðü ìéêñÞ çëéêßá êáé ç êáëëéÝñãåéá
ôïõ öáíáôéóìïý óôïõò öéëÜèëïõò.
â. Ï áíôáãùíéóìüò ðïõ äçìéïõñãåßôáé áíÜìåóá óôïõò ëáïýò êáé ç ÷ñÞóç êáôáóôáëôéêþí ìÝôñùí
ãéá ôçí áíôéìåôþðéóÞ ôïõ.
ã. Ç ðáñáïéêïíïìßá, ï êáôáíáëùôéóìüò êáé ç îåíïöïâßá.
10. Ðþò íïìßæåôå üôé ðñÝðåé íá áíôéìåôùðéóôåß áðü ôçí ðïëéôåßá ç âßá óôá ãÞðåäá:
á. Ìå ÷ñÞóç ìüíï êáôáóôáëôéêþí ìÝôñùí, åðåéäÞ ïôéäÞðïôå Üëëï äåí èá åß÷å êáíÝíá
áðïôÝëåóìá.
â. Ìå ôçí êáôÜëëçëç êïéíùíéêÞ ðïëéôéêÞ, ôçí åðéâïëÞ êáôáóôáëôéêþí ìÝôñùí áðü ôçí ðïëéôåßá êáé
ôç óõíåñãáóßá öéëÜèëùí êáé áèëçôéêþí óõëëüãùí.
ã. Ìå ðñïóÝããéóç ôùí öéëÜèëùí áðü ôéò êïéíùíéêÝò õðçñåóßåò êáé áíáâïëÞ ôùí åðßìá÷ùí
áãþíùí.

80

1. Ìßá áðü ôéò áéôßåò ôçò öôþ÷åéáò åßíáé ç Ð _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Á.
2. Ìéá áðü ôéò óõíÝðåéåò ôçò öôþ÷åéáò åßíáé ç Á _ _ _ _ _ Á.
3. Âéþóéìç - Á _ _ _ _ _ _ Ó áíÜðôõîç ïíïìÜæåôáé ôï ìïíôÝëï äéá÷åßñéóçò

ôùí öõóéêþí ðüñùí ôïõ ðëáíÞôç þóôå íá åðéôõã÷Üíåôáé ç áíÜðôõîç ÷ùñßò íá
ðñïêáëåßôáé âëÜâç óôï ðåñéâÜëëïí.
4. Ç áãùãÞ ôïõ Ê _ _ _ _ _ _ _ _ Ç åíçìåñþíåé ôïí ðïëßôç ãéá ôéò

ðñáãìáôéêÝò êáé ü÷é ãéá ôéò ôå÷íçôÝò ôïõ áíÜãêåò.
5. Ï Ð _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ó óôç óýã÷ñïíç åðï÷Þ óôï÷åýåé óå

õøçëÝò åðéäüóåéò ìå êÜèå ìÝóï êáé åíéó÷ýåé ôïí áíôáãùíéóìü.

81

1. …………….. áãùãÞ: Óçìáíôéêüò ðáñÜãïíôáò ðñüëçøçò ôùí ôñï÷áßùí áôõ÷çìÜôùí.

2. Ç åìðïñéêÞ åêìåôÜëëåõóç ôïõ áèëçôéóìïý.
3. Ç õðåñâïëéêÞ êáôáíÜëùóç áãáèþí ðÝñáí áðü ôéò áíÜãêåò ìáò.
4. Ç ëÞøç áíåðáñêïýò ôñïöÞò (ùò ðñïò ôçí ðïéüôçôá Þ ôçí ðïóüôçôá).
5. Ôï óýíïëï ôùí ïéêïíïìéêþí äñáóôçñéïôÞôùí ðïõ äåí êáôáãñÜöïíôáé áðü ôéò åðßóçìåò
êñáôéêÝò õðçñåóßåò, ìå áðïôÝëåóìá ôç öïñïäéáöõãÞ.

82

Âñåò 6 ëÝîåéò ðïõ öáíåñþíïõí êïéíùíéêÜ ðñïâëÞìáôá.
ÊïéíùíéêÜ ðñïâëÞìáôá
Ï Í Á Ñ Ê Ù Ô É Ê Á Ã
Í Á Ó Ö Æ Õ Æ Á Ô Å Á
Î È Â Ç Ô Ö Å É Ì Õ Í
Â É Ô Ñ Ï × Á É Á Ê Å
É Ð Ñ Ä Â Ï Ó Á Í Å Ñ
Á É Ô Á Â Ä Å Ó Ã Á Ã
Â Ô Ç Ë Å Â Ñ Á Ô Ç É
Ñ Á Ô Ó É Ó Ì Ï Ó Â Á
Â Ð × Ñ Î Å Ó Î Ö Â Ù
Ö Ô Ù × Å É Á × É Ó Ì

83

Ç ÷ñÞóç íáñêùôéêþí, ç öôþ÷åéá, ç âßá, ç áíåñãßá áðïôåëïýí êïéíùíéêÜ
ð _ _ _ _ _ _ _ _ á. Ãéá ôçí áíôéìåôþðéóÞ ôïõò ÷ñåéÜæåôáé íá áëëÜîåé áöåíüò ç
í _ _ _ _ _ _ _ á ôùí áôüìùí (á _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Þ ðñïóÝããéóç) ìå
ðñïãñÜììáôá êáôÜñôéóçò êáé åíçìÝñùóçò óå äéÜöïñá èÝìáôá êáé áöåôÝñïõ ç
ïñãÜíùóç ôçò ê _ _ _ _ _ _ _ ò (êïéíùíéïêåíôñéêÞ ðñïóÝããéóç). Ï óõíäõáóìüò ôùí
äýï ðáñáðÜíù ðñïóåããßóåùí ïäçãåß óôç ÷Üñáîç ôçò êïéíùíéêÞò ð _ _ _ _ _ _ _ ò
ãéá ôç ëÞøç ôùí êáôÜëëçëùí ìÝôñùí.

84

Ðïéåò åßíáé ïé óõíÝðåéåò ôçò ÷ñÞóçò ôùí íáñêùôéêþí êõñßùò áðü ôïõò íÝïõò
áíèñþðïõò; Ðïéá ìÝôñá ëáìâÜíïíôáé óôá ðëáßóéá ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò ãéá ôçí
êáôáðïëÝìçóç áõôïý ôïõ êïéíùíéêïý ðñïâëÞìáôïò;
Ãéá íá áðáíôÞóåéò óôá åñùôÞìáôá, ìðïñåßò íá áíáôñÝîåéò êáé óôéò äéåõèýíóåéò:
• http://ec.europa.eu/health-eu/my_lifestyle/drugs/index_el.htm
ÅõñùðáúêÞ ÅðéôñïðÞ: Ç ðýëç ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò ãéá ôç äçìüóéá õãåßá.
• http://www.okana.gr/index.php
Ïñãáíéóìüò ÊáôÜ ôùí Íáñêùôéêþí (ÏÊÁÍÁ)
• http://www.kethea.gr/pub/Index.asp
ÊÅ.È.Å.Á. (ÊÝíôñï Èåñáðåßáò ÅîáñôçìÝíùí Áôüìùí)

85

ÃñÜøå ôá óçìåßá óôá ïðïßá èá åðéêåíôñùíüóïõí óôá ðëáßóéá ìéáò áíôéêáðíéóôéêÞò

åêóôñáôåßáò, ëáìâÜíïíôáò õðüøç: ôïõò óôü÷ïõò, ôéò óõíÝðåéåò ôïõ êáðíßóìáôïò
(üðùò åèéóìüò, ðñïâëÞìáôá õãåßáò, ðáèçôéêü êÜðíéóìá), ôñüðïõò êáé ìÝóá
åõáéóèçôïðïßçóçò êáé êáôáðïëÝìçóçò (üðùò ìçíýìáôá, áößóá, öüñïé,
áðáãüñåõóç).
Ãéá íá âïçèçèåßò, ìðïñåßò íá áíáôñÝîåéò êáé óôç äéåýèõíóç:
• http://www.cancer-society.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=29&Itemid=49
ÅëëçíéêÞ ÁíôéêáñêéíéêÞ Åôáéñåßá

86

Ç õðåñåêìåôÜëëåõóç ôùí öõóéêþí ðüñùí êáé ôùí ðçãþí åíÝñãåéáò åîáíôëåß ôïí
ðëáíÞôç ìáò. Ìðïñåßò íá áíáôñÝîåéò óôéò ðáñáêÜôù äéåõèýíóåéò êáé óôç óõíÝ÷åéá
íá êáôáãñÜøåéò ðáñáäåßãìáôá õðåñåêìåôÜëëåõóçò êáé ôñüðïõò áíôéìåôþðéóçò
ôïõ ðñïâëÞìáôïò.
• http://www.minenv.gr/1/12/123/12309/g1230914.html
Õ.Ð.Å.×.Ù.Ä.Å. - ÐåñéâÜëëïí
• http://www.progpindos.gr/about_pindos/3/
Õðïõñãåßï Ïéêïíïìßáò êáé Ïéêïíïìéêþí - Ðñüãñáììá Ðßíäïò
• http://www.eydap.gr/index.asp?a_id=195
ÅÕÄÁÐ
• http://www.wwf.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=125&Itemid=152
WWF ÅëëÜò
• http://ec.europa.eu/fisheries/cfp/management_resources_el.htm
ÅõñùðáúêÞ ÅðéôñïðÞ: Áëéåßá - Ç ÊïéíÞ ÁëéåõôéêÞ ÐïëéôéêÞ
• http://www.dei.gr
Ä.Å.Ç. (Äçìüóéá Åðé÷åßñçóç Çëåêôñéóìïý)
• http://ec.europa.eu/environment/news/efe/theme_15_el.htm
ÅõñùðáúêÞ ÅðéôñïðÞ: ÐåñéâÜëëïí (Áåéöüñïò ÁíÜðôõîç)

87

Ðïéåò åßíáé ïé óõíÝðåéåò ôïõ êáôáíáëùôéóìïý óôï Üôïìï êáé óôçí êïéíùíßá; ÃñÜøå ôá
óõìðåñÜóìáôÜ óïõ.
Ìðïñåßò íá óõìâïõëåõôåßò êáé ôéò ðáñáêÜôù äéåõèýíóåéò:
• http://www.inka.gr/
Éíóôéôïýôï ÊáôáíáëùôÞ
• http://www.ifet.gr/antibiotics_site/FrameSet2.htm
Éíóôéôïýôï ÖáñìáêåõôéêÞò ¸ñåõíáò êáé Ôå÷íïëïãßáò
• http://www.greenpeace.org/greece/137368/
Greenpeace

88

Ðïéïé åßíáé ïé ðáñÜãïíôåò ìåßùóçò ôçò èíçóéìüôçôáò, éäéáßôåñá óôçí ðáéäéêÞ çëéêßá;
Ïé ðáñáêÜôù äéåõèýíóåéò èá óå âïçèÞóïõí íá ôïõò êáèïñßóåéò:
• http://www.unicef.gr/reports/pfc04.php
¸êäïóç Unicef áöéåñùìÝíç óôçí ÐáéäéêÞ Åðéâßùóç
• http://www.watersafety.gr/infos.asp?id=poioiinc.htm
ÊÝíôñï ¸ñåõíáò êáé ðñüëçøçò ðáéäéêþí áôõ÷çìÜôùí
• http://www.msf.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=1062&Itemid=242
Ãéáôñïß ÷ùñßò óýíïñá - Åìâïëéáóìüò ðáéäéþí
• http://www.msf.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=1065&Itemid=242
Ãéáôñïß ÷ùñßò óýíïñá - Çìåñïëüãéï ôçò åêóôñáôåßáò åìâïëéáóìïý
• http://www.unicef.gr/bf06.php
Unicef - Ðñïóôáóßá ôïõ ìçôñéêïý èçëáóìïý

89

ÐáñáôÞñçóå ôçí åéêüíá êáé ãñÜøå ôá óõíáéóèÞìáôá ðïõ óïõ äçìéïõñãåß. Ðïéï
êïéíùíéêü ðñüâëçìá èßãåôáé óôïí ðßíáêá;
Âéíóåíô Âáí Ãêïãê,

Ôï ðñïáýëéï ôçò öõëáêÞò,
1890, Ìïõóåßï Êáëþí Ôå÷íþí Ðïýóêéí, Ìüó÷á, Ñùóßá.

90


Ïé öõëáêéóìÝíïé óôéò áëõóßäåò,
1820-1823, Ìçôñïðïëéôéêü Ìïõóåßï Êáëþí Ôå÷íþí,
ÍÝá Õüñêç, ÇÐÁ.

91

ÁëåîÜíôåñ Ïñëüöóêé,
ÊáôÜäéêïé ìå óõíïäåßá,
1815, Ìïõóåßï Áãßáò Ðåôñïýðïëçò, Ñùóßá.

92

Âáóßëç Ðåñüö,
«Ôñüéêá» Ìáèçôåõüìåíïé åñãÜôåò ìåôáöÝñïõí íåñü,
1866, Ãêáëåñß Tretyakov, Ìüó÷á, Ñùóßá.

93

Âáóßëç Ðåñüö,
ÐáéäéÜ ðïõ êïéìïýíôáé,

94

Éëßá ÑÝðéí,
¢íèñùðïé ðïõ ôñáâïýí ìáïýíá óôïí Âüëãá,
1870-1873, Ìïõóåßï Óáéíô ÐÝôåñóìðïõñãê, Ñùóßá.

95

Âßêôïñ ÂÜóíåôæïö,
Ìåôáêüìéóç,

96

Áéôßåò ôñï÷áßùí ðïõ áöïñïýí êõñßùò ôï êñÜôïò êáé ôïí ïäçãü Þ ðåæü
Áöýëáêôç äéÜâáóç, ÁíåðáñêÞò ôå÷íéêüò Ýëåã÷ïò ï÷Þìáôïò, ¸ëëåéøç ðåæïäñüìçóçò,

¸ëëåéøç óôçèáßùí, ¸ëëåéøç õðüãåéáò äéÜâáóçò, ÊáêÞ êáôÜóôáóç ïäïóôñþìáôïò,
ÊáôáíÜëùóç áëêïüë, ÏäÞãçóç ÷ùñßò æþíç, ÏäÞãçóç ÷ùñßò êñÜíïò, ÕðåñâïëéêÞ ôá÷ýôçôá
ÊñÜôïò Ïäçãüò / Ðåæüò

97

Áíôéóôïß÷éóç (1)
ÓÞìáôá Ê.Ï.Ê.
Áðáãïñåýåôáé ç áñéóôåñÞ óôñïöÞ
Áðáãïñåýåôáé ç äåîéÜ óôñïöÞ
Õðï÷ñåùôéêÞ äéáêïðÞ ðïñåßáò
ÊõêëéêÞ õðï÷ñåùôéêÞ äéáäñïìÞ
Õðï÷ñåùôéêÞ êáôåýèõíóç ðïñåßáò

åìðñüò êáé áñéóôåñÜ
Ïëéóèçñü ïäüóôñùìá

98

Áíôéóôïß÷éóç (2)
Êïéíùíéêü ðñüâëçìá Ôñüðïò áíôéìåôþðéóçò
Èíçóéìüôçôá ÊïéíùíéêÞ ðïëéôéêÞ êáé êáôáóôáëôéêÜ ìÝôñá
Áíåñãßá ÊõêëïöïñéáêÞ áãùãÞ
Ôñï÷áßá áôõ÷Þìáôá Éóüôçôá åõêáéñéþí
ÁèëçôéêÞ âßá Ðñüãñáììá åìâïëéáóìþí

99
ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÐÏËÉÔÅÉÁ: Ôï Üôïìï êáé ç ðïëéôåßá

1. Ç ðïëéôåßá ïñßæåé ôïõò íüìïõò, ôéò ðïéíÝò óå ðåñéðôþóåéò ðáñáâßáóÞò

ôïõò êáé ôéò õðï÷ñåþóåéò êáé ôá äéêáéþìáôá ôùí ðïëéôþí.
2. Óôç óýã÷ñïíç ðïëéôåßá, ïé ßäéïé ïé ðïëßôåò áðïöáóßæïõí ãéá ôïõò

íüìïõò êáé ôá èÝìáôá ôïõ êñÜôïõò.
3. Ï üñïò «Ðïëéôåßá» áíáöÝñåôáé óôç äçìïêñáôéêÞ ðïëéôéêÞ ïñãÜíùóç

óôá ðëáßóéá ìéáò êïéíùíßáò ðïëéôþí.
4. Ðáôñßäá åßíáé ï ôüðïò ãÝííçóçò Þ êáôáãùãÞò åíüò áôüìïõ.
5. ÊñÜôïò åßíáé Ýíá óýíïëï áíèñþðùí ðïõ ôïõò óõíäÝïõí êïéíïß äåóìïß
êáôáãùãÞò, ðïëéôéóìïý êáé éóôïñßáò êáé Ý÷ïõí óõíåßäçóç üôé áðïôåëïýí
ìéá åíéáßá ïìÜäá. Óùóôü ËÜèïò

100

6. Ôïí 19ï áéþíá ï äçìïêñáôéêüò ÷áñáêôÞñáò ôùí åèíþí óõíäÝèçêå ìå

ôïõò áãþíåò ôïõò ãéá äçìïêñáôßá êáé åèíéêÞ áíåîáñôçóßá.
7. Ôï óýíïëï ôùí áíèñþðùí äéáöïñåôéêþí åèíéêïôÞôùí ðïõ åßíáé ðïëßôåò

Üëëùí êñáôþí ïíïìÜæåôáé ïìïãÝíåéá.
8. ÐïëéôéêÞ åßíáé êÜèå åíÝñãåéá Þ äñáóôçñéüôçôá ôùí áíèñþðùí ðïõ

Ý÷åé ó÷Ýóç ìå ôá êïéíÜ.
9. Ôï Ýèíïò Ý÷åé ó÷Ýóç ìå óõãêåêñéìÝíá åäáöéêÜ üñéá.

101

1. Ôé ÷áñáêôçñßæåé êÜèå êïéíùíßá ùò ðïëéôéêÞ;

á. Ç ðïëéôéêÞ ôçò ïñãÜíùóç, óôï ðëáßóéï ôçò ïðïßáò ïñéóìÝíá Üôïìá êáé ïìÜäåò Ý÷ïõí ôçí
åîïõóßá íá äéáìïñöþíïõí íüìïõò êáé íá åðéâÜëïõí ôçí ôÞñçóÞ ôïõò.
â. Ç ýðáñîç ðïëéôéêþí êïììÜôùí óôá ïðïßá ìðïñåß íá óõììåôÝ÷åé êÜèå ðïëßôçò.
ã. Ôï ãåãïíüò üôé êÜèå ðïëßôçò ìðïñåß íá óõììåôÝ÷åé Üìåóá óôçí Üóêçóç ôçò åîïõóßáò.
2. Ôé áðü ôá ðáñáêÜôù ÷áñáêôçñßæåé ôï êñÜôïò;

á. ÓõãêåêñéìÝíåò êïéíùíéêÝò ïìÜäåò êáé êïéíùíéêÝò ìåôáâïëÝò.
â. ÓõãêåêñéìÝíç äéÜëåêôïò êáé áñéèìüò êáôïßêùí.
ã. ÓõãêåêñéìÝíï Ýäáöïò (óýíïñá), ëáüò (ìüíéìïé êÜôïéêïé) êáé óõãêåêñéìÝíç ðïëéôéêÞ åîïõóßá.
3. Ôé åõèýíç Ý÷ïõí ïé ðïëßôåò áðÝíáíôé óôï êñÜôïò;

á. Åõèýíç íá áðïöåýãïõí ïðïéáäÞðïôå ðïëéôéêÞ ðñÜîç èá åñ÷üôáí óå áíôßèåóç ìå áõôÜ ðïõ
õðïóôçñßæåé ç ÊõâÝñíçóç.
â. Åõèýíç íá åíçìåñþíïíôáé ãéá ôá ðïëéôéêÜ êáé êïéíùíéêÜ èÝìáôá êáé íá óõììåôÝ÷ïõí åíåñãÜ
óôá êïéíÜ.
ã. Åõèýíç ãéá áðïöõãÞ ôùí óõãêñïýóåùí ðïõ äçìéïõñãïýíôáé áðü ôá äéáöïñåôéêÜ ðïëéôéêÜ
êüììáôá.
4. Ãéáôß åßíáé áðáñáßôçôç ç åíçìÝñùóç ôïõ ðïëßôç ãéá ôá ðïëéôéêÜ êáé êïéíùíéêÜ æçôÞìáôá, åßôå
óå ôïðéêü, åßôå óå ðáãêüóìéï åðßðåäï;
á. Ãéáôß ìÝóù ôçò åíçìÝñùóçò ïäçãåßôáé óå ïñèüôåñá óõìðåñÜóìáôá êáé áðïöÜóåéò ãéá ôçí
Üóêçóç ôùí ðïëéôéêþí ôïõ åíåñãåéþí.
â. Ãéáôß ìå ôçí åíçìÝñùóç áðïöåýãïíôáé ïé óõãêñïýóåéò ìåôáîý ôùí äéáöüñùí ïìÜäùí.
ã. Ãéáôß ìå ôçí åíçìÝñùóç åíéó÷ýåôáé ôï áßóèçìá áëëçëåããýçò êáé óõíåñãáóßáò ìåôáîý ôùí
ðïëéôþí.
5. Ôé êáèïñßæåé óÞìåñá ç óýã÷ñïíç Ðïëéôåßá;

á. Ôïí ôñüðï åëÝã÷ïõ ôùí äéáêñßóåùí êáé ôùí ðñïêáôáëÞøåùí.
â. Ôïí ôñüðï ïñãÜíùóçò êáé ëåéôïõñãßáò üëùí ôùí êïéíùíéêþí èåóìþí.
ã. Êõñßùò, ôéò äéáêñáôéêÝò ó÷Ýóåéò.

102

1. Ç Ð _ _ _ _ _ _ Á êáèïñßæåé ôçí ïñãÜíùóç êáé ôç ëåéôïõñãßá ôùí

êïéíùíéêþí èåóìþí.
2. Ïé êáíüíåò - Í _ _ _ É èåóðßæïíôáé áðü ôçí Ðïëéôåßá.
3. Ç ïìÜäá ðïõ áðïôåëåß ôï Ýèíïò Ý÷åé Ê _ _ _ Ï ðïëéôéóìü.
4. Ç ìåôáíÜóôåõóç êáé åãêáôÜóôáóç óå äéÜöïñåò ÷þñåò ôïõ êüóìïõ
áíèñþðùí ðïõ áíÞêïõí óå Ýíá Ýèíïò, ïíïìÜæåôáé Ä _ _ _ _ _ _ Á.
5. Ç ÅëëçíéêÞ åðáíÜóôáóç ïäÞãçóå óôç äéáìüñöùóç ôïõ Å _ _ _ _ _ Õ

êñÜôïõò.
6. ÏñéóìÝíá ðñïâëÞìáôá óôç óýã÷ñïíç åðï÷Þ, üðùò ãéá ðáñÜäåéãìá ôï èÝìá
ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò, áðïêôïýí Ä _ _ _ _ Ç ÷áñáêôÞñá.

103

3
4
2
1. Óôï Ýèíïò áõôü áíÞêïõí üóïé ¸ëëçíåò æïõí óôçí ÅëëÜäá êáé ç ïìïãÝíåéá.
2. Ôá êñÜôç ðïõ ïé ðïëßôåò ôïõò åßíáé äéáöïñåôéêþí åèíïôÞôùí.
3. ¸ôóé ïíïìÜæïíôáé ïé ¸ëëçíåò ôïõ åîùôåñéêïý.
4. Áõôüò ðïõ õðüêåéôáé óôçí åîïõóßá ôïõ êñÜôïõò.
5. Ç íïçôÞ ãñáììÞ ðïõ ÷ùñßæåé äýï ãåéôïíéêÜ êñÜôç. (ðëçèõíôéêüò)

104

Âñåò 5 ëÝîåéò ðïõ öáíåñþíïõí ôé êáèïñßæåé ç Ðïëéôåßá.
Ðïëéôåßá
Ï Ê Õ Ñ Ù Ó Å É Ó Á Ã
Í Á Ó Ö Æ Õ Æ Á Ô Å Á
Ä É Ê Á É Ù Ì Á Ô Á Í
× × Ô Ñ Î × Á Ô Á Ê Ö
É Ð Ñ Ä Í Ï Ì Ï Õ Ó Ñ
Á É Ô Á Â Ä Å Ó Ã Á ×
Ð Ï É Í Å Ó Ñ Á Ô Ç Ñ
× Á Ô Â É Â Ì Ç Ó Â Á
Õ Ð Ï × Ñ Å Ù Ó Å É Ó
Â Ô Ù Ð Ö É Á × É Ó Ì

105

Ðïëéôåßá
Óôçí áñ÷áßá ÁèÞíá ïé ðïëßôåò Ü _ _ _ á (äçëáäÞ ïé ßäéïé) áðïöÜóéæáí ãéá ôá èÝìáôá ðïõ
áöïñïýóáí ôçí ðüëç ôïõò. Óôá ðëáßóéá ôçò óýã÷ñïíçò Ðïëéôåßáò, ï ëáüò Ý _ _ _ _ á
ìÝóù ôùí åêëåãìÝíùí á _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ í ôïõ áóêåß ôçí åîïõóßá. ÌÝóù áõôþí
åêöñÜæåôáé ç è _ _ _ _ ç ôïõ ëáïý êáé ñõèìßæåôáé ç ïñãÜíùóç êáé ç ëåéôïõñãßá ôùí
ðåñéóóüôåñùí êïéíùíéêþí è _ _ _ _ í.

106

ÃñÜøå ðïéá èÝìáôá óôï ðëáßóéï ôïõ ó÷ïëåßïõ áðáéôïýí ôç óõììåôï÷Þ óïõ ùò
åíåñãïý ìÝëïõò ôçò ïìÜäáò.

107

Óôçí áñ÷áßá ÁèÞíá ïé ðïëßôåò áóêïýóáí Üìåóá ôçí åîïõóßá. Óôç óýã÷ñïíç åðï÷Þ ç
åîïõóßá áóêåßôáé Ýììåóá, ìÝóù ôùí åêëåãìÝíùí áíôéðñïóþðùí. ÃñÜøå ôçí ÜðïøÞ
óïõ ãéá ôïõò äýï ôñüðïõò Üóêçóçò ôçò åîïõóßáò óôï ðëáßóéï ôçò äçìïêñáôßáò.

108

Ôé óçìáßíåé ï üñïò «ðáëéííïóôïýíôåò»; Ðïéá ðñïâëÞìáôá áíôéìåôùðßæïõí êáé ðþò

ìðïñïýí áõôÜ íá ëõèïýí;

109

Ãñáöåéïêñáôßá, ÄáíåéóôéêÞ âéâëéïèÞêç, ÄçìïôéêÝò åêëïãÝò, ÅéñÞíç,

ÅêëïãÝò ãéá ôçí áíÜäåéîç ÊõâÝñíçóçò, ÌÝóá ìáæéêÞò óõãêïéíùíßáò, ÐçãÝò åíÝñãåéáò,
Ó÷Ýóåéò ìåôáîý ãåéôïíéêþí êñáôþí, Ó÷ïëéêüò ôñï÷ïíüìïò, ÕðåñèÝñìáíóç ðëáíÞôç
Ôïðéêü Åèíéêü ÄéåèíÝò

êïéíùíéêü/ðïëéôéêü èÝìá êïéíùíéêü/ðïëéôéêü èÝìá êïéíùíéêü/ðïëéôéêü èÝìá

110
ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÐÏËÉÔÅÉÁ: Ôá ðïëéôåýìáôá êáé ôï Óýíôáãìá

1. Óôçí áðüëõôç ìïíáñ÷ßá ç åîïõóßá áóêåßôáé áðü ôïí ìïíÜñ÷ç.
2. Ï Èåóìüò åßíáé ï èåìåëéþäçò íüìïò ôçò Ðïëéôåßáò.
3. Ôï Óýíôáãìá ïñßæåé ôïí ôñüðï ïñãÜíùóçò êáé ëåéôïõñãßáò ôïõ

êñÜôïõò êáé ôá äéêáéþìáôá êáé ôéò õðï÷ñåþóåéò ôùí ðïëéôþí.
4. Ôï ðïëßôåõìá áöïñÜ óôïí ôñüðï ðïõ èá áóêåßôáé ç ðïëéôéêÞ åîïõóßá.
5. Ôï Óýíôáãìá ôçò ÅëëÜäáò äåí Ý÷åé áíáèåùñçèåß ðïôÝ.

111

6. Óýìöùíá ìå ôçí áñ÷Þ ôçò ëáúêÞò êõñéáñ÷ßáò, ï ëáüò ðñÝðåé íá

åðéâÜëëåé ôç ãíþìç ôïõ óôçí ÊõâÝñíçóç ãéá üëåò ôéò êñßóéìåò áðïöÜóåéò.
7. Ç êñáôéêÞ åîïõóßá áóêåßôáé ìÝóù ôçò íïìïèåôéêÞò, åêôåëåóôéêÞò êáé

äéêáóôéêÞò ëåéôïõñãßáò, ìå Ýíá åííéáßï êïéíü üñãáíï.

112

1. Óå ôé äéáêñßíïíôáé ôá ðïëéôåýìáôá;
á. Óå êõâåñíçôéêÜ êáé ìç êõâåñíçôéêÜ.
â. Óå áóôéêÜ êáé áãñïôéêÜ.
ã. Óå ìïíáñ÷éêÜ, ïëéãáñ÷éêÜ êáé äçìïêñáôéêÜ.
2. Ðïéá ðïëéôåýìáôá ïíïìÜæïíôáé äçìïêñáôéêÜ;

á. Ôá ðïëéôåýìáôá óôá ïðïßá ç åîïõóßá ðçãÜæåé áðü ôïí ðéï äõíáôü.
â. Ôá ðïëéôåýìáôá óôá ïðïßá ç åîïõóßá áóêåßôáé áðü ðåñéïñéóìÝíï áñéèìü áíèñþðùí.
ã. Ôá ðïëéôåýìáôá óôá ïðïßá ç åîïõóßá ðçãÜæåé áðü ôï ëáü.
3. Ðïéá ðïëéôåýìáôá ïíïìÜæïíôáé ïëéãáñ÷éêÜ;

á. Ôá ðïëéôåýìáôá óôá ïðïßá ç åîïõóßá áóêåßôáé áðü ðåñéïñéóìÝíï áñéèìü áíèñþðùí.
â. Ôá ðïëéôåýìáôá óôá ïðïßá ç åîïõóßá ðçãÜæåé áðü ôï ëáü.
ã. Ôá ðïëéôåýìáôá óôá ïðïßá ç åîïõóßá ðçãÜæåé áðü ôïí ðéï äõíáôü.
4. Ìå âÜóç ðïéá áñ÷Þ ëáìâÜíïíôáé ïé áðïöÜóåéò óôç äçìïêñáôßá;

á. Ìå âÜóç ôçí áñ÷Þ ôçò ìåéïøçößáò.
â. Ìå âÜóç ôçí áñ÷Þ ôçò ðëåéïøçößáò.
ã. Ìå âÜóç ôçí áñ÷Þ ôçò êïéíùíéêÞò åõèýíçò.
5. Ðþò ïíïìÜæåôáé ôï äçìïêñáôéêü ðïëßôåõìá óôï ïðïßï ï ëáüò áóêåß Üìåóá êáé áðåõèåßáò ôçí
åîïõóßá;
á. ÁíôéðñïóùðåõôéêÞ äçìïêñáôßá.
â. ¢ìåóç Þ óõììåôï÷éêÞ äçìïêñáôßá.
ã. ÐñïåäñéêÞ äçìïêñáôßá.
6. Ðþò ïíïìÜæåôáé ôï äçìïêñáôéêü ðïëßôåõìá óôï ïðïßï ï ëáüò áóêåß ôçí åîïõóßá ìÝóù ôùí
åêëåãìÝíùí áíôéðñïóþðùí ôïõ;
á. Êïéíïâïõëåõôéêü.
â. ¢ìåóï.
ã. Áíôéðñïóùðåõôéêü.

113

7. Ðþò äçìéïõñãåßôáé ç ÊõâÝñíçóç óôçí ÐñïåäñéêÞ Äçìïêñáôßá;

á. Ó÷çìáôßæåôáé áðü ôïí Ðñüåäñï ôçò Äçìïêñáôßáò.
â. Ó÷çìáôßæåôáé áðü ôïí Ðñüåäñï ôçò ÊõâÝñíçóçò.
ã. Ó÷çìáôßæåôáé áðü ôï Õðïõñãéêü Óõìâïýëéï.
8. Ðïéï åßíáé ôï ðïëßôåõìá ôçò ÅëëÜäáò;

á. Âáóéëåõüìåíç ÊïéíïâïõëåõôéêÞ Äçìïêñáôßá.
â. ÐñïåäñéêÞ Äçìïêñáôßá.
ã. Ðñïåäñåõüìåíç ÊïéíïâïõëåõôéêÞ Äçìïêñáôßá.
9. Ðïéïò åßíáé áñ÷çãüò ôïõ êñÜôïõò óôçí Ðñïåäñåõüìåíç ÊïéíïâïõëåõôéêÞ Äçìïêñáôßá;

á. Ï Ðñüåäñïò ôçò Äçìïêñáôßáò.
â. Ï Ðñüåäñïò ôçò ÊõâÝñíçóçò.
ã. Ï Ðñüåäñïò ôçò ÂïõëÞò.
10. Ðüôå øçößóôçêå ôï Óýíôáãìá ôçò ÅëëÜäáò;

á. Ôï 1990.
â. Ôï 1975.
ã. Ôï 1965.
11. Óå ôé óôï÷åýåé ôï êïéíùíéêü êñÜôïò;

á. Óôç ìåßùóç ôùí áôõ÷çìÜôùí.
â. Óôçí áýîçóç ôùí êïéíùíéêþí áíéóïôÞôùí.
ã. Óôç ìåßùóç ôùí êïéíùíéêþí áíéóïôÞôùí.
12. Óå ôé óôï÷åýåé ôï êñÜôïò äéêáßïõ;

á. Óôçí Üóêçóç ôçò åîïõóßáò óýìöùíá ìå ôï Óýíôáãìá, óôçí áíåîáñôçóßá ôçò äéêáéïóýíçò
êáé óôç äéáóöÜëéóç ôùí äéêáéùìÜôùí ôùí ðïëéôþí.
â. Óôçí Üóêçóç ôçò åîïõóßáò óýìöùíá ìå ôéò áðïöÜóåéò ðïõ èåùñåß äéêáéüôåñåò ç
ÊõâÝñíçóç.
ã. Óôçí Üóêçóç ôçò äéêáóôéêÞò åîïõóßáò áðü ôï êñÜôïò.

114

1. Óôï ðñüóùðü ôïõ ï Ì _ _ _ _ _ _ Ó óõãêåíôñþíåé üëåò ôéò åîïõóßåò.
2. Ç Ä _ _ _ _ _ _ _ _ Á åßíáé êáèåóôþò ðïõ ðñïêýðôåé óõíÞèùò ìåôÜ

áðü ðñáîéêüðçìá.
3. Ôï Ä _ _ _ _ _ _ _ _ _ Á áðïôåëåß Ýêöñáóç ôçò èÝëçóçò ôïõ ëáïý

ìå øçöïöïñßá.
4. Ôï ðïëßôåõìá ôçò ÅëëÜäáò åßíáé Ðñïåäñåõüìåíç
Ê _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ç Äçìïêñáôßá.
5. ¼ëïé ïé íüìïé ðñÝðåé íá óôçñßæïíôáé óôï Ó _ _ _ _ _ _ Á ðïõ åßíáé ï

èåìåëéþäçò íüìïò ôçò Ðïëéôåßáò.
6. Ç áñ÷Þ ôçò ëáúêÞò K _ _ _ _ _ _ _ _ Ó .
7. Ç áñ÷Þ ôïõ K _ _ _ _ _ Ó äéêáßïõ.
8. Ç áñ÷Þ ôïõ K _ _ _ _ _ _ _ _ Õ êñÜôïõò.
9. Ç áñ÷Þ ôçò äéÜêñéóçò ôùí Ë _ _ _ _ _ _ _ _ _ Í .

115

1
2
1. Äéêáéþìáôá üðùò ç åêðáßäåõóç êáé ç ðåñßèáëøç, ÷áñáêôçñßæïíôáé ùò ôÝôïéá.

2. Ïé ðïëßôåò ðïõ Ý÷ïõí äéêáßùìá íá øçößæïõí óõãêñïôïýí áõôü ôï óþìá.
3. Ïé ðñÜîåéò ôùí ïñãÜíùí åîïõóßáò ðñïóäéïñßæïíôáé áðü ôï Óýíôáãìá êáé ôï íüìï
óýìöùíá ìå áõôÞ ôçí áñ÷Þ. (ãåíéêÞ)
4. ¸ôóé ïíïìÜæïíôáé ôá ÓõíôÜãìáôá ðïõ ôá Üñèñá ôïõò ìðïñïýí íá áíáèåùñçèïýí Þ íá
êáôáñãçèïýí åýêïëá.
5. Ìå âÜóç ôçí áñ÷Þ ôçò ëáúêÞò êõñéáñ÷ßáò, áõôüò åßíáé ðçãÞ üëùí ôùí åîïõóéþí.

116

Âñåò 6 ëÝîåéò ó÷åôéêÝò ìå ôï äçìïêñáôéêü ðïëßôåõìá.
Äçìïêñáôéêü ðïëßôåõìá
Ï Í Á È Ê Ï Ë Á Ï Ó Ã
Í Â Ï Õ Ë Ç Æ Á Ô Å Á
Î È × Ç Ö Ð Å É Ì Õ Ð
Â É Â Ñ Ï × Ä Ñ Á Ê Ñ
Â Ï Õ Ë Å Õ Ô Ç Ó Å Ï
Á É Ô Á Â Ä Å Ó Ã Á Å
Ó Õ Í Ô Á Ã Ì Á Ô Ç Ä
Ñ Ð Ô × É Ó Ë Ï Ó Â Ñ
Â × Ö Â Å Ä Ó Î Ö Â Ï
Ê Õ Â Å Ñ Í Ç Ó Ç Ê Ó

117

Óôç Â _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ ç ÊïéíïâïõëåõôéêÞ Äçìïêñáôßá ï âáóéëéÜò åßíáé ï
áñ÷çãüò ôïõ êñÜôïõò áëëÜ äåí Ý÷åé ïõóéáóôéêÝò ð _ _ _ _ _ _ _ ò áñìïäéüôçôåò.
Óôçí Ðñïåäñåõüìåíç Ê _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Þ Äçìïêñáôßá ç ÊõâÝñíçóç
åêëÝãåôáé áðü ôï ëáü êáé áñ÷çãüò ôïõ êñÜôïõò åßíáé ï Ð _ _ _ _ _ _ ò ôçò

Äçìïêñáôßáò. Óôçí ÐñïåäñéêÞ Äçìïêñáôßá ï Ðñüåäñïò ôçò Äçìïêñáôßáò åßíáé
áñ÷çãüò ôïõ ê _ _ _ _ _ ò êáé Ðñüåäñïò ôçò ÊõâÝñíçóçò, ôçí ïðïßá ó÷çìáôßæåé ï

ßäéïò.

118

ÃñÜøå ôá êýñéá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôùí äýï âáóéêþí êáôçãïñéþí ôùí äçìïêñáôéêþí

ðïëéôåõìÜôùí, äçëáäÞ ôçò Üìåóçò Þ óõììåôï÷éêÞò äçìïêñáôßáò êáé ôçò
áíôéðñïóùðåõôéêÞò äçìïêñáôßáò.

119

ÊáôÜãñáøå ôá óçìáíôéêüôåñá ãåãïíüôá óôçí ðïëéôéêÞ éóôïñßá ôçò ÅëëÜäáò, áðü ôç

ÌéêñáóéáôéêÞ êáôáóôñïöÞ ìÝ÷ñé óÞìåñá.

120

Êáèïñéóìüò áñìïäéïôÞôùí ôùí ïñãÜíùí

åîïõóßáò - Êáôï÷ýñùóç ôçò áíåîáñôçóßáò
Áñ÷Þ ôçò ëáúêÞò êõñéáñ÷ßáò ôùí äéêáóôþí êáé ôùí èåìåëéùäþí
äéêáéùìÜôùí ôïõ ðïëßôç
Ï ëáüò åßíáé ðçãÞ üëùí

Áñ÷Þ ôïõ êñÜôïõò äéêáßïõ
ôùí åîïõóéþí
Ìåßùóç ôùí êïéíùíéêþí áíéóïôÞôùí

Áñ÷Þ ôïõ êïéíùíéêïý êñÜôïõò
ÄéáóöÜëéóç êïéíùíéêþí äéêáéùìÜôùí
Áñ÷Þ ôçò äéÜêñéóçò ôùí ÍïìïèåôéêÞ - ÅêôåëåóôéêÞ - ÄéêáóôéêÞ

ëåéôïõñãéþí ëåéôïõñãßá

121
ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÐÏËÉÔÅÉÁ: ÅêëïãÝò, êüììáôá, ÌÌÅ

1. Ôï åêëïãéêü óþìá øçößæåé óôéò âïõëåõôéêÝò, óôéò äçìïôéêÝò êáé óôéò

íïìáñ÷éáêÝò åêëïãÝò, óôéò ÅõñùåêëïãÝò êáé óôá äçìïøçößóìáôá.
2. Ïé âïõëåõôéêÝò åêëïãÝò äéåîÜãïíôáé êÜèå ðÝíôå ÷ñüíéá.
3. Ç øçöïöïñßá äåí åßíáé ìõóôéêÞ.
4. Ç øçöïöïñßá åßíáé Üìåóç.
5. Ç øçöïöïñßá óôçí ÅëëÜäá äåí åßíáé õðï÷ñåùôéêÞ.

122

6. Ôï åêëïãéêü óýóôçìá óôï ïðïßï óå êÜèå åêëïãéêÞ ðåñéöÝñåéá åêëÝãåôáé

ìüíï ôï êüììá Þ ï õðïøÞöéïò ðïõ äéáèÝôåé ôçí ðëåéïøçößá,
ïíïìÜæåôáé ðëåéïøçöéêü. Óùóôü ËÜèïò
7. Ôï åêëïãéêü óýóôçìá óôï ïðïßï ç åêðñïóþðçóç ôùí êïììÜôùí óôç

ÂïõëÞ åîáñôÜôáé áðü ôéò øÞöïõò ðïõ ðÞñáí, ïíïìÜæåôáé áíáëïãéêü.
8. Ç øçöïöïñßá åßíáé ìåñéêÞ, äçëáäÞ óõììåôÝ÷ïõí ïñéóìÝíïé ìüíï

áðü ôïõò ¸ëëçíåò ðïëßôåò ðïõ Ý÷ïõí äéêáßùìá íá øçößóïõí
óýìöùíá ìå ôï íüìï. Óùóôü ËÜèïò
9. Óôï óýóôçìá ôçò ó÷åôéêÞò ðëåéïøçößáò, ï õðïøÞöéïò Þ ôï êüììá

ðïõ Ý÷åé ôçí áðüëõôç ðëåéïøçößá êáôáëáìâÜíåé ôéò Ýäñåò ôçò
åêëïãéêÞò ðåñéöÝñåéáò. Óùóôü ËÜèïò
10. Óôï óýóôçìá ôçò áðüëõôçò ðëåéïøçößáò, ï õðïøÞöéïò Þ ôï êüììá

ðïõ Ý÷åé ðåñéóóüôåñåò øÞöïõò óå ó÷Ýóç ìå ôïõò õðüëïéðïõò,
êáôáëáìâÜíåé ôéò Ýäñåò ôçò åêëïãéêÞò ðåñéöÝñåéáò. Óùóôü ËÜèïò

123

1. Ðïéïé áðïôåëïýí ôï åêëïãéêü óþìá;

á. Ïé õðïøÞöéïé âïõëåõôÝò.
â. Ïé âïõëåõôÝò ðïõ åêëÝãïíôáé.
ã. Ïé ðïëßôåò ðïõ Ý÷ïõí ôï äéêáßùìá íá øçößæïõí.
2. Ðïéá åßíáé ôá ðñïóüíôá ðïõ ðñÝðåé íá äéáèÝôïõí ïé ¸ëëçíåò øçöïöüñïé óýìöùíá ìå ôï

Óýíôáãìá;
á. ÏðïéáäÞðïôå éèáãÝíåéá êáé çëéêßá 25 åôþí êáé Üíù.
â. ÅëëçíéêÞ éèáãÝíåéá êáé çëéêßá 18 åôþí êáé Üíù.
ã. ÏðïéáäÞðïôå éèáãÝíåéá êáé çëéêßá 20 åôþí êáé Üíù.
3. ÊÜèå ðüôå äéåîÜãïíôáé ïé äçìïôéêÝò / íïìáñ÷éáêÝò åêëïãÝò;

á. ÊÜèå ôÝóóåñá ÷ñüíéá.
â. ÊÜèå ðÝíôå ÷ñüíéá.
ã. ÊÜèå ôñßá ÷ñüíéá.
4. ÊÜèå ðüôå äéåîÜãïíôáé ïé ÅõñùåêëïãÝò;

á. ÊÜèå ôÝóóåñá ÷ñüíéá.
â. ÊÜèå ðÝíôå ÷ñüíéá.
ã. ÊÜèå ôñßá ÷ñüíéá.
5. Ôé óçìáßíåé üôé ç øçöïöïñßá ôïõ åêëïãéêïý óþìáôïò åßíáé Üìåóç;

á. ¼ôé ôï åêëïãéêü óþìá åêëÝãåé áðåõèåßáò ôïõò áíôéðñïóþðïõò ôïõ.
â. ¼ôé ïé åêëïãÝò ãßíïíôáé Üìåóá óå ìßá çìÝñá.
ã. ¼ôé ôï åêëïãéêü óþìá ðçãáßíåé Üìåóá óôéò êÜëðåò.
6. Óå ðïéá ðåñßðôùóç äßíåé ëýóç ç åðéóôïëéêÞ øÞöïò;

á. Óôçí ðåñßðôùóç ôùí ÅëëÞíùí ðïõ æïõí óôçí åðáñ÷ßá.
â. Óôçí ðåñßðôùóç ôùí ÅëëÞíùí ðïõ åñãÜæïíôáé óôçí åðáñ÷ßá.
ã. Óôçí ðåñßðôùóç ôùí áðïäÞìùí ÅëëÞíùí.

124

7. Ôé åßíáé ôï åêëïãéêü óýóôçìá;

á. Ï ôñüðïò ìå ôïí ïðïßï õðïëïãßæïíôáé ïé åêðñüóùðïé óôç ÂïõëÞ ìå âÜóç ôçí êáôáìÝôñçóç
ôùí øÞöùí ðïõ óõãêÝíôñùóáí óôéò åêëïãÝò.
â. Ï ôñüðïò ìå ôïí ïðïßï øçößæïõí óôá åêëïãéêÜ êÝíôñá ïé ðïëßôåò.
ã. Ï ôñüðïò ìå ôïí ïðïßï êáèïñßæïíôáé ïé èÝóåéò ôùí âïõëåõôþí óôç ÂïõëÞ.
8. Óå ôé äéáêñßíïíôáé ôá åêëïãéêÜ óõóôÞìáôá;

á. Óå ìåéïøçöéêÜ êáé óõóôçìáôéêÜ.
â. Óå ðëåéïøçöéêÜ, áíáëïãéêÜ êáé ìéêôÜ.
ã. Óå ðñùôïãåíÞ êáé äåõôåñïãåíÞ.
9. Óå ôé äéáêñßíåôáé ôï ðëåéïøçöéêü óýóôçìá;

á. Óôï óýóôçìá ôçò ãåíéêÞò êáé ôçò ìåñéêÞò ðëåéïøçößáò.
â. Óôï óýóôçìá ôçò åíéó÷õìÝíçò êáé áðëÞò ðëåéïøçößáò.
ã. Óôï óýóôçìá ôçò áðüëõôçò êáé ôçò ó÷åôéêÞò ðëåéïøçößáò.
10. Ôé åßíáé ôï ðïëéôéêü êüììá;

á. Ç Ýíùóç ðïëéôþí ðïõ åðéäéþêåé íá áóêåß åíåñãÜ åðßäñáóç óôç äéáìüñöùóç ôçò ðïëéôéêÞò
èÝëçóçò ôïõ ëáïý êáé ôïõ êñÜôïõò êáé íá Ý÷åé ôç äõíáôüôçôá åêðñïóþðçóçò ôïõ ëáïý óôç
ÂïõëÞ.
â. Ìéá ïñãÜíùóç ðïëéôþí ìå óêïðü íá åëÝã÷åé ôç ëåéôïõñãßá ôïõ ðïëéôåýìáôïò.
ã. Ìéá ìç êõâåñíçôéêÞ ïñãÜíùóç ìå óêïðü ôçí ðñïóôáóßá ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò.
11. Ðþò ïíïìÜæåôáé ç ýðáñîç ðåñéóóüôåñùí áðü Ýíá Þ äýï ðïëéôéêþí êïììÜôùí óôéò
óýã÷ñïíåò êïéíùíßåò;
á. Ðïëõìïñößá.
â. Ðïëõêïììáôéóìüò.
ã. Ðïëõðïëéôéóìéêüôçôá.
12. Ôé áðü ôá ðáñáêÜôù ÷áñáêôçñßæåôáé óôç óýã÷ñïíç åðï÷Þ ùò ôÝôáñôç åîïõóßá;

á. Ôá äéêáóôÞñéá.
â. Ôá ÌÝóá ÌáæéêÞò ÅíçìÝñùóçò.
ã. Ïé åôáéñåßåò.

125

1. Ï øçöïöüñïò óõìðëçñþíåé ôï øçöïäÝëôéï óå éäéáßôåñï ÷þñï,
åîáóöáëßæïíôáò Ýôóé ôç Ì _ _ _ _ _ _ _ _ _ Á ôçò øçöïöïñßáò.
2. Ï åêëïãéêüò Í _ _ _ Ó ðïõ øçößæåé ç ÂïõëÞ, êáèïñßæåé ôï åêëïãéêü

óýóôçìá ðïõ èá éó÷ýóåé óôéò åêëïãÝò.
3. Ïé õðïøÞöéïé âïõëåõôÝò óôéò åêëïãÝò äéåêäéêïýí ìéá Å _ _ Á óôç ÂïõëÞ.
4. Ìå ôï óýóôçìá ôçò áðëÞò Á _ _ _ _ _ _ _ _ Ó åêðñïóùðïýíôáé êáé

ôá ìéêñÜ êüììáôá óôç ÂïõëÞ.
5. Óôï åêëïãéêü óýóôçìá ôçò áðëÞò áíáëïãéêÞò, ïé Ýäñåò ìïéñÜæïíôáé ìå
âÜóç ôï åêëïãéêü Ì _ _ _ Ï .
6. Ìéá áðü ôéò âáóéêÝò ëåéôïõñãßåò ôùí óýã÷ñïíùí ÌÝóùí ÌáæéêÞò
Åðéêïéíùíßáò åßíáé ç åíçìÝñùóç êáé Ð _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ç ôùí

ðïëéôþí.
7. Ç Ð _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ç ôùí ðïëéôþí åßíáé áðïôÝëåóìá

ôïõ åëÝã÷ïõ ôùí ÌÌÅ áðü ðïëéôéêÜ êáé ïéêïíïìéêÜ óõìöÝñïíôá.
8. Ç äñáóôçñéïðïßçóç ôïõ áôüìïõ ùò åíåñãïý ðïëßôç ìðïñåß íá åßíáé áôïìéêÞ
Þ Ó _ _ _ _ _ _ _ Ç.

126

3
2
4 5
1. Áñ÷Þ óýìöùíá ìå ôçí ïðïßá Üíèñùðïé äéáöïñåôéêÞò öõëåôéêÞò, èñçóêåõôéêÞò êáé

ðïëéôéêÞò ðñïÝëåõóçò, ìðïñïýí íá óõìâéþíïõí áñìïíéêÜ óå ìéá êïéíùíßá.
2. Åêôüò áðü óõëëïãéêÞ, ç äñáóôçñéïðïßçóç ôïõ áôüìïõ ùò åíåñãïý ðïëßôç ìðïñåß íá
åßíáé êáé ôÝôïéïõ åßäïõò.
3. ¸ôóé ÷áñáêôçñßæåôáé ï ðïëßôçò ðïõ óõììåôÝ÷åé óå üëïõò ôïõò ôïìåßò ôçò äçìüóéáò
æùÞò ðïõ ôïí áöïñïýí êáé åßíáé áíôéêåéìåíéêÜ åíçìåñùìÝíïò ãéá ôá êïéíùíéêÜ êáé
ðïëéôéêÜ èÝìáôá óå êÜèå åðßðåäï (ôïðéêü, åèíéêü Þ ðáãêüóìéï).
4. ÂáóéêÞ áñ÷Þ ôçò ëåéôïõñãßáò ôùí êïììÜôùí.
5. Ìðïñïýí íá ôï éäñýóïõí êáé íá óõììåôÝ÷ïõí óå áõôü ïé ¸ëëçíåò ðïëßôåò ðïõ Ý÷ïõí
äéêáßùìá øÞöïõ.

127

Âñåò 6 ëÝîåéò ðïõ öáíåñþíïõí ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôçò øçöïöïñßáò óýìöùíá ìå

ôï åëëçíéêü Óýíôáãìá.
Ï Ê Á È Ï Ë É Ê Ç Á Ì
Á Á Ó Ö Æ Õ Æ Á Ô Å Õ
Ì È Ñ Ö Ó Î Å Ñ Ì Õ Ó
Å É Ô Ñ Õ × É Ó Á Ê Ô
Ó Ê Â Á Ô Ï Ó Á Í Å É
Ç É Ô Á Â Ä Ç Ó Ã Á Ê
Â Ô Ç Ë Å Â Ó Á Ô Ç Ç
Ð Ñ Ï Ó Ù Ð É Ê Ç Â Á
Â Ð Á Ñ × Å Ó Î Ö Â Ù
Õ Ð Ï × Ñ Å Ù Ô É Ê Ç

128

ÓõìðëÞñùóå ôá êåßìåíá ìå ôéò ëÝîåéò ðïõ ëåßðïõí.
Êüììáôá
Óýìöùíá ìå ôï Óýíôáãìá, êÜèå ¸ëëçíáò ð _ _ _ _ _ ò ðïõ Ý÷åé äéêáßùìá ø _ _ _ õ
ìðïñåß íá éäñýóåé ðïëéôéêü êüììá. ÊÜèå êüììá Ý÷åé Ýíá óõãêåêñéìÝíï ðïëéôéêü
ð _ _ _ _ _ _ _ á, ôï ïðïßï óêïðåýåé íá åöáñìüóåé ìüëéò áíáëÜâåé ôç ä_ _ _ _
_ _ _ _ _ _ ç ôçò ÷þñáò. Óôç óýã÷ñïíç ðïëéôéêÞ æùÞ ï ð _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
_ _ _ ò, äçëáäÞ ç ýðáñîç êáé ç ëåéôïõñãßá ðåñéóóïôÝñùí ôïõ åíüò Þ äýï êïììÜôùí,
áðïôåëåß èåìÝëéï ëßèï ôçò êïéíïâïõëåõôéêÞò äçìïêñáôßáò.
Åíåñãüò ðïëßôçò
Ôï íá åßíáé êáíåßò åíåñãüò ðïëßôçò óçìáßíåé êáôáñ÷Þí äñáóôçñéïðïßçóç óå ô_ _ _ _ ü
åðßðåäï, ìå ôç óõììåôï÷Þ ôïõ óôï ó÷ïëåßï, óôï ÄÞìï êôë. Óçìáßíåé åðßóçò
äñáóôçñéïðïßçóç óå å _ _ _ _ ü åðßðåäï ìå ôç óõììåôï÷Þ ôïõ óå èÝìáôá ðïõ ôïí
áöïñïýí ùò Ýèíïò, üðùò ãéá ðáñÜäåéãìá ôï èÝìá ôïõ ñáôóéóìïý. ÔÝëïò, ç
äñáóôçñéïðïßçóÞ ôïõ ìðïñåß íá åßíáé êáé óå ð _ _ _ _ _ _ _ ï åðßðåäï, ìÝóù ôçò
óõììåôï÷Þò ôïõ óå ðáãêüóìéåò ïñãáíþóåéò, üðùò ãéá ðáñÜäåéãìá óôï èÝìá ôïõ
ðåñéâÜëëïíôïò. Ïé åíÝñãåéåò áõôÝò ìðïñåß íá åßíáé á _ _ _ _ _ _ ò, ãéá íá åêöñÜóïõí
ôç äéêÞ ôïõ öùíÞ Þ ó _ _ _ _ _ _ _ _ ò, ìÝóá áðü óõëëüãïõò êáé ïñãáíùìÝíåò
ïìÜäåò.

129

Ðëçñïöüñçóç - Ðáñáðëçñïöüñçóç. Äþóå ôïõò ïñéóìïýò ôùí åííïéþí. Ìðïñåßò

íá áíáôñÝîåéò óå ðñùôïóÝëéäá åöçìåñßäùí êáé íá áíáæçôÞóåéò óôïé÷åßá ðïõ óõí-
äÝïíôáé ìå ôéò äýï ðáñáðÜíù Ýííïéåò.

130

Ðïéåò åíÝñãåéÝò óïõ óå ôïðéêü, åèíéêü Þ ðáãêüóìéï åðßðåäï óå êáèéóôïýí «åíåñãü

ðïëßôç»;

131

Óýìöùíá ìå ôï Óýíôáãìá ôçò ÅëëÜäáò, áðáãïñåýïíôáé ïé ïðïéáóäÞðïôå ìïñöÞò

åêäçëþóåéò õðÝñ Þ êáôÜ ðïëéôéêïý êüììáôïò óå ïñéóìÝíåò êáôçãïñßåò ðïëéôþí
üðùò ãéá ðáñÜäåéãìá óôïõò äéêáóôéêïýò ëåéôïõñãïýò, óå üóïõò õðçñåôïýí óôéò
Ýíïðëåò äõíÜìåéò êáé óôá óþìáôá áóöáëåßáò. ÃñÜøå ôïõò ëüãïõò ðïõ åîçãïýí ôç
óêïðéìüôçôá ìéáò ôÝôïéáò áðáãüñåõóçò.

132
ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÐÏËÉÔÅÉÁ: Ïé ëåéôïõñãßåò ôïõ êñÜôïõò

1. Ç ÂïõëÞ áðïôåëåßôáé áðü 500 âïõëåõôÝò.
2. Ï Ðñüåäñïò ôçò Äçìïêñáôßáò åßíáé ï Áñ÷çãüò ôïõ êñÜôïõò êáé ï

ÑõèìéóôÞò ôïõ ðïëéôåýìáôïò.
3. Ï Ðñùèõðïõñãüò åßíáé ï Ðñüåäñïò ôçò ÊõâÝñíçóçò.
4. Ïé Õöõðïõñãïß äå äéåõèýíïõí õðïõñãåßï áëëÜ áóêïýí óõãêåêñéìÝíá

êáèÞêïíôá ðïõ ôïõò áíáèÝôåé ï Ðñùèõðïõñãüò.
5. ÂïõëåõôéêÞ ðåñßïäïò ïíïìÜæåôáé ôï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá ôçò ðáñáìïíÞò

åíüò êüììáôïò óôç äéáêõâÝñíçóç.

133

6. Ôá ðïéíéêÜ äéêáóôÞñéá áó÷ïëïýíôáé ìå ðñÜîåéò ðïõ ï íüìïò

÷áñáêôçñßæåé ùò åãêëÞìáôá.
7. Ç ÂïõëÞ ôùí ÅöÞâùí áðåõèýíåôáé óôïõò ìáèçôÝò ôùí åëëçíéêþí

ó÷ïëåßùí, ôïõ áðüäçìïõ åëëçíéóìïý êáé ôçò Êýðñïõ.
8. Ç ÂïõëÞ èåóðßæåé ôïõò íüìïõò ôïõ åëëçíéêïý êñÜôïõò.
9. Ç ÂïõëÞ äåí åëÝã÷åé ôéò ðñÜîåéò ôçò ÊõâÝñíçóçò.
10. Ç ÊõâÝñíçóç ïñßæåé ôç ÂïõëÞ.

134

11. Ôï Õðïõñãéêü Óõìâïýëéï áíáèåùñåß ôï Óýíôáãìá.
12. Ôï Ðñïåäñéêü äéÜôáãìá ïñßæåé ðþò èá åöáñìïóôåß Ýíáò óõãêåêñéìÝíïò

íüìïò ðïõ øçößóôçêå áðü ôç ÂïõëÞ.
13. Ðñüåäñïò ôçò Äçìïêñáôßáò ìðïñåß íá åêëåãåß üðïéïò åßíáé ¸ëëçíáò

ðïëßôçò ðñéí áðü ðÝíôå ôïõëÜ÷éóôïí Ýôç, Ý÷åé óõìðëçñþóåé ôï ôñéáêïóôü
Ýôïò ôçò çëéêßáò ôïõ êáé Ý÷åé ôç íüìéìç éêáíüôçôá íá åêëÝãåé. Óùóôü ËÜèïò

135

1. Ðïéïò áóêåß ôç íïìïèåôéêÞ ëåéôïõñãßá;

á. Ïé ðïëßôåò.
â. Ôá ìÝëç ôçò ÊõâÝñíçóçò.
ã. Ç ÂïõëÞ êáé ï Ðñüåäñïò ôçò Äçìïêñáôßáò.
2. Ðïéïò áóêåß ôçí åêôåëåóôéêÞ ëåéôïõñãßá;

á. Ïé ðïëßôåò.
â. Ç ÊõâÝñíçóç êáé ï Ðñüåäñïò ôçò Äçìïêñáôßáò.
ã. Ïé âïõëåõôÝò üëùí ôùí êïììÜôùí.
3. Ðïéïò áóêåß ôç äéêáóôéêÞ ëåéôïõñãßá;

â. Ç ÊõâÝñíçóç.
ã. Ç ÂïõëÞ.
4. Ðïéá ðñïóüíôá ðñÝðåé íá Ý÷åé êáíåßò ãéá íá åêëåãåß âïõëåõôÞò;

á. Íá ìÝíåé óôçí ÅëëÜäá êáé íá åßíáé 30 åôþí êáé Üíù.
â. Íá åßíáé ¸ëëçíáò ðïëßôçò, íá Ý÷åé íüìéìç éêáíüôçôá íá åêëÝãåé êáé íá åßíáé 25 åôþí êáé Üíù.
ã. Íá ãíùñßæåé ôçí åëëçíéêÞ ãëþóóá êáé íá åßíáé 20 åôþí êáé Üíù.
5. Ðïéïé óõãêñïôïýí ôï Õðïõñãéêü Óõìâïýëéï;

á. Ï Ðñùèõðïõñãüò êáé ïé Õðïõñãïß.
â. Ï Ðñüåäñïò ôçò Äçìïêñáôßáò êáé ïé âïõëåõôÝò.
ã. Ïé äéêáóôéêïß õðÜëëçëïé.
6. Ðïéïé ìðïñïýí íá ïñéóôïýí óå êÜèå õðïõñãåßï åêôüò áðü ôïõò Õðïõñãïýò;

á. Ïé ðñüåäñïé ôùí êïììÜôùí.
â. Ïé õðïøÞöéïé âïõëåõôÝò.
ã. Ïé Õöõðïõñãïß.

136

7. Ðïéïò åðéëýåé ôéò äéáöïñÝò ðïõ ðñïêýðôïõí ìåôáîý ôùí ðïëéôþí Þ ìåôáîý ôïõ êñÜôïõò êáé
ôùí ðïëéôþí;
â. Ç KõâÝñíçóç.
ã. Ç ÂïõëÞ.
8. Óå ðïéåò êáôçãïñßåò äéáêñßíïíôáé ôá äéêáóôÞñéá;

á. Óå êïéíïâïõëåõôéêÜ êáé óå ðñïåäñéêÜ.
â. Óå ëáúêÜ êáé óå êïììáôéêÜ.
ã. Óå äéïéêçôéêÜ, óå ðïëéôéêÜ êáé óå ðïéíéêÜ.
9. Ðïéåò äéáöïñÝò åðéëýïõí ôá äéïéêçôéêÜ äéêáóôÞñéá;

á. ÄéáöïñÝò ìåôáîý ðïëéôþí.
â. ÄéáöïñÝò ìåôáîý ôïõ êñÜôïõò êáé ôùí ðïëéôþí.
ã. ÄéáöïñÝò ðïõ ðñïêýðôïõí ìåôáîý õðïõñãþí.
10. Ðïéåò äéáöïñÝò åðéëýïõí ôá ðïëéôéêÜ äéêáóôÞñéá;

á. ÄéáöïñÝò ðïõ ðñïêýðôïõí ìåôáîý õðïõñãþí.
â. ÄéáöïñÝò ðïõ ðñïêýðôïõí áðü ðáñÜíïìåò ðñÜîåéò ïñãÜíùí ôïõ êñÜôïõò.
ã. ÄéáöïñÝò ìåôáîý ðïëéôþí.
11. Ðïéïò åðéêõñþíåé ôéò äéåèíåßò óõìâÜóåéò;

á. Ç ÂïõëÞ.
â. Ç ÊõâÝñíçóç.
ã. Ôá äéêáóôÞñéá.
12. Ðïéåò äßêåò äéêÜæïíôáé óôá ðïéíéêÜ äéêáóôÞñéá;

á. ¼óåò áöïñïýí óå ðñÜîåéò Þ ðáñáëåßøåéò ïñãÜíùí ôïõ êñÜôïõò.
â. ¼óåò áöïñïýí óå ðñÜîåéò Þ ðáñáëåßøåéò áîéüðïéíåò óýìöùíá ìå ôïõò íüìïõò.
ã. ¼óåò áöïñïýí óå ðñÜîåéò Þ ðáñáëåßøåéò Õðïõñãþí.

137

1. Áðü ôïí Ïêôþâñéï êÜèå ÷ñüíï ìÝ÷ñé ôïí Éïýíéï ôçò åðüìåíçò ÷ñïíéÜò, ç
ÂïõëÞ óõíåäñéÜæåé óå Ï _ _ _ _ _ _ _ Á êáé óå ôìÞìáôá.
2. Ç ÂïõëÞ Ý÷åé ôçí áñìïäéüôçôá íá áíáèåùñåß ôï Ó _ _ _ _ _ _ Á .
3. Ç ÂïõëÞ Ý÷åé ôçí áñìïäéüôçôá íá åðéêõñþíåé ìå íüìï ôéò äéåèíåßò
Ó _ _ _ _ _ _ _ Ó.
4. Ï Ðñüåäñïò ôçò Äçìïêñáôßáò Ý÷åé ôçí áñìïäéüôçôá íá ðñïêçñýóóåé
Ä _ _ _ _ _ _ _ _ _ Á ãéá Ýíá êñßóéìï åèíéêü æÞôçìá.
5. Ï Ð _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ó äéïñßæåôáé áðü ôïí Ðñüåäñï ôçò

Äçìïêñáôßáò.
6. Ïé Õðïõñãïß ðïõ äåí åßíáé âïõëåõôÝò ïíïìÜæïíôáé
Å_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _É.
7. Ç áíåîáñôçóßá ôùí äéêáóôéêþí ëåéôïõñãþí åîáóöáëßæåôáé êõñßùò ìå ôçí
É _ _ _ _ _ _ _ _ Á.

138

1
2
1. ÕöéóôÜìåíïò ôïõ Õðïõñãïý.

2. Åßíáé ôñéáêüóéïé.
3. ÁõôÜ ôá äéêáóôÞñéá åðéëýïõí ôéò éäéùôéêÝò äéáöïñÝò.
4. Ïé Õðïõñãïß «Üíåõ ……………» áóêïýí ôéò áñìïäéüôçôåò ðïõ ôïõò áíáèÝôåé ìå
áðüöáóÞ ôïõ ï Ðñùèõðïõñãüò.
5. ÕðïâÜëëåôáé áðü ôïí áñìüäéï Õðïõñãü óôç ÂïõëÞ ðñïò øÞöéóç.

139

Áñìïäéüôçôåò ôçò ÂïõëÞò
2
5
Ç ÂïõëÞ …
1. Åðéêõñþíåé ôéò äéåèíåßò ……….
2. Ïñßæåé ôçí ………..
3. Áíáèåùñåß ôï ……..
4. Áóêåß êïéíïâïõëåõôéêü Ýëåã÷ï êáé ðïéíéêÞ …… åíáíôßïí õðïõñãþí.
5. Èåóðßæåé ôïõò …..

140

Âñåò 6 ëÝîåéò ðïõ áíáöÝñïíôáé óå õðïõñãåßá.
Ï É Ê Ï Í Ï Ì É Á Ó Ã
Ð Ï Ë É Ô É Ó Ì Ï Õ Á
Î È Ñ Ö Ó × Å É Ì Õ Ã
Â É Ð Á É Ä Å É Á Ó Å
É Ê Ë Á Ô Ï Ó Á Í Å Ñ
Å Î Ù Ô Å Ñ É Ê Ù Í Â
Â Ô Ç Ë Å Â Ñ Á Ô Ç É
Ä É Ê Á É Ï Ó Õ Í Ç Ó
Â Ð Á Ñ È Å Ó Î Ö Â Ù
Ö Á Í Á Ð Ô Õ Î Ç Ó Ì

141

ÄéêáóôéêÞ ëåéôïõñãßá
Ôá äéêáóôÞñéá äéáêñßíïíôáé óå ð _ _ _ _ _ _ Ü óôá ïðïßá õðÜãïíôáé üëåò ïé
éäéùôéêÝò äéáöïñÝò, óå ð _ _ _ _ _ Ü óôá ïðïßá äéêÜæïíôáé ðñÜîåéò ðïõ
÷áñáêôçñßæïíôáé ùò åãêëÞìáôá êáé óå ä _ _ _ _ _ _ _ _ Ü óôá ïðïßá õðÜãïíôáé
äéáöïñÝò ðïõ ðñïêýðôïõí êõñßùò áðü ðáñÜíïìåò ðñÜîåéò ïñãÜíùí ôïõ êñÜôïõò. Ïé
äéêáóôÝò åßíáé á _ _ _ _ _ _ _ _ _ é êáé Ý÷ïõí õðï÷ñÝùóç íá äéêÜæïõí ìå âÜóç
ôïõò í _ _ _ _ ò.

142

ÃñÜøå Ýíáí óýíôïìï ëüãï ðïõ èá áðçýèõíåò ùò Õðïõñãüò ÔïõñéóôéêÞò

ÁíÜðôõîçò, áíáêïéíþíïíôáò ôá ìÝôñá ðïõ èá Ýðáéñíå ôï Õðïõñãåßï ãéá ôçí
ðñïóÝëêõóç ôïõñéóôþí óôç ÷þñá ìáò.

143

Ìðïñåßò íá ðáñáêïëïõèÞóåéò ìéá óõíåäñßáóç ôçò ïëïìÝëåéáò ôçò ÂïõëÞò ôùí

ÅëëÞíùí, áêïëïõèþíôáò ôç äéáäéêáóßá ðïõ ðñïâëÝðåôáé óôçí éóôïóåëßäá
http://www.parliament.gr/enhmerwsh/koino.asp. Óôç óõíÝ÷åéá, ãñÜøå ôéò åíôõðþ-
óåéò êáé ôéò áðüøåéò óïõ.

144

Áñ÷çãüò ôïõ êñÜôïõò êáé ñõèìéóôÞò

Ðñüåäñïò ôçò Äçìïêñáôßáò
ôïõ ðïëéôåýìáôïò
Åðéëýïõí ôéò äéáöïñÝò ìåôáîý

ÂïõëÞ ôïõ êñÜôïõò êáé ôùí ðïëéôþí Þ
ìåôáîý ôùí ðïëéôþí
ÊõâÝñíçóç Áðáñôßæåôáé áðü 300 âïõëåõôÝò
Áðáñôßæåôáé áðü ôïí Ðñùèõðïõñãü

ÄéêáóôÞñéá
êáé ôïõò Õðïõñãïýò

145
ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÐÏËÉÔÅÉÁ: Ç Äéïßêçóç

1. Ç êñáôéêÞ äéïßêçóç áóêåßôáé áðü ôá êåíôñéêÜ êñáôéêÜ üñãáíá

áëëÜ êáé áðü ôá ðåñéöåñåéáêÜ.
2. Ç ÅëëÜäá äéáéñåßôáé óå 10 ÐåñéöÝñåéåò.
3. ÅðéêåöáëÞò êÜèå ÐåñéöÝñåéáò åßíáé ï ÂïõëåõôÞò.
4. Ç êïéíüôçôá åßíáé ç êáôþôåñç âáèìßäá äéïéêçôéêÞò äéáßñåóçò ôïõ

åëëçíéêïý êñÜôïõò ìå ðëçèõóìü ôïõëÜ÷éóôïí 1.500 êáôïßêùí êáé
äõíáôüôçôá ïéêïíïìéêÞò âéùóéìüôçôáò. Óùóôü ËÜèïò
5. ÊÜèå äÞìïò ìå ðëçèõóìü ðÜíù áðü 150.000 êáôïßêïõò äéáéñåßôáé

óå êïéíïôéêÜ äéáìåñßóìáôá.

146

6. Óôïí Á´ âáèìü Ïñãáíéóìþí ÔïðéêÞò Áõôïäéïßêçóçò áíÞêïõí ïé äÞìïé

êáé ïé êïéíüôçôåò.
7. Óôïí Â´ âáèìü Ïñãáíéóìþí ÔïðéêÞò Áõôïäéïßêçóçò áíÞêïõí ïé Íïìáñ÷ßåò.
8. Ï ÐåñéöåñåéÜñ÷çò äéïñßæåôáé áðü ôçí ÊõâÝñíçóç.
9. Ç äéïßêçóç ðïõ áóêåßôáé áðü ïñéóìÝíá üñãáíá ìå ðëÞñç áíåîáñôçóßá

êáé õðÜãåôáé ìüíï óôçí åðïðôåßá ôùí êñáôéêþí ïñãÜíùí, ïíïìÜæåôáé
áðïêÝíôñùóç. Óùóôü ËÜèïò
10. Ç äéïßêçóç ìéáò ðåñéï÷Þò, ãéá ðáñÜäåéãìá åíüò äÞìïõ Þ êïéíüôçôáò,

ìå üñãáíá åêëåãìÝíá áðü ôïõò êáôïßêïõò ôçò, ïíïìÜæåôáé óõíïéêéáêÞ
äéïßêçóç. Óùóôü ËÜèïò

147

11. Oé ïñãáíéóìïß ôïðéêÞò áõôïäéïßêçóçò äåí Ý÷ïõí äéïéêçôéêÞ êáé

ïéêïíïìéêÞ áõôïôÝëåéá.
12. Ï ÍïìÜñ÷çò äéïñßæåôáé áðü ôçí ÊõâÝñíçóç.
13. Ïé Íïìáñ÷ßåò áóêïýí Ýëåã÷ï óôïõò ÄÞìïõò êáé óôéò Êïéíüôçôåò.

148

1. Ôé áðü ôá ðáñáêÜôù áíÞêåé óôçí áñìïäéüôçôá ôùí Ïñãáíéóìþí ÔïðéêÞò Áõôïäéïßêçóçò (ÏÔÁ);
á. Ç äéáìüñöùóç êáé ç åðéóêåõÞ ôùí ðåæïäñïìßùí.
â. Ç ëÞøç áðïöÜóåùí ãéá ôç ëåéôïõñãßá ôçò Ðïëéôåßáò.
ã. Ç ïñêùìïóßá ôùí âïõëåõôþí.
2. Ôé ðñÝðåé íá Ý÷åé êáôÜ êýñéï ëüãï ìéá ðüëç ãéá íá ÷áñáêôçñéóôåß äÞìïò;
á. ÐÜíù áðü 10.000 êáôïßêïõò Þ íá åßíáé ðñùôåýïõóá íïìïý, áíåîáñôÞôùò ðëçèõóìïý.
â. ÐÜíù áðü 1.000 êáôïßêïõò.
ã. ÐÜíù áðü 5.000 êáôïßêïõò êáé íá åßíáé êïíôÜ óå ðñùôåýïõóá íïìïý.
3. Óå ôé áðü ôá ðáñáêÜôù éó÷ýåé ï èåóìüò ôçò Áõôïäéïßêçóçò;

á. Óôá Õðïõñãåßá.
â. Óôïõò äÞìïõò, óôéò êïéíüôçôåò êáé óôéò íïìáñ÷ßåò.
ã. Óôá ÐáíåðéóôÞìéá (Á.Å.É.) êáé óôï ¢ãéï ¼ñïò.
4. Óå ôé áðü ôá ðáñáêÜôù éó÷ýåé ï èåóìüò ôçò ÔïðéêÞò Áõôïäéïßêçóçò;

á. Óôá ÐáíåðéóôÞìéá (Á.Å.É.) êáé óôï ¢ãéï ¼ñïò.
â. Óôïõò äÞìïõò, óôéò êïéíüôçôåò êáé óôéò íïìáñ÷ßåò.
ã. Óôá Õðïõñãåßá.
5. H äéïßêçóç ôïõ KñÜôïõò ïñãáíþíåôáé óýìöùíá …

á. …ìå ôï óõãêåíôñùôéêü óýóôçìá.
â. …ìå ôï áðïêåíôñùôéêü óýóôçìá.
ã. …ìå ôï áðïëõôáñ÷éêü óýóôçìá.
6. Ç íïìéìüìçôá ôùí ðñÜîåùí ôùí ðåñéöåñåéáêþí ïñãÜíùí åëÝã÷åôáé áðü …

á. …ôá êåíôñéêÜ üñãáíá ôïõ êñÜôïõò.
â. …ôïõò öïñåßò ôïðéêÞò áõôïäéïßêçóçò.
ã. …ôçí ÅõñùðáúêÞ ¸íùóç.

149

7. ÊåíôñéêÜ êñáôéêÜ üñãáíá åßíáé ….

á. …ïé ÐåñéöÝñåéåò.
â. …ôá äçìïôéêÜ äéáìåñßóìáôá.
ã. …ôá Õðïõñãåßá.
8. Ôé áðü ôá ðáñáêÜôù áíÞêåé óôçí áñìïäéüôçôá ôùí Ïñãáíéóìþí ÔïðéêÞò Áõôïäéïßêçóçò (ÏÔÁ);
á. Ç óõíôÞñçóç ôùí ó÷ïëéêþí êôéñßùí, ç ëåéôïõñãßá ôùí ëáúêþí áãïñþí êáé ç äçìéïõñãßá ôùí
ðáéäéêþí ÷áñþí.
â. Ç Üóêçóç åîùôåñéêÞò ðïëéôéêÞò êáé ïé äéðëùìáôéêÝò êéíÞóåéò.
ã. Ï ÷åéñéóìüò ôùí êñßóåùí óå åèíéêü åðßðåäï.
9. Ðþò ÷ñçìáôïäïôïýíôáé êõñßùò ïé Ïñãáíéóìïß ÔïðéêÞò Áõôïäéïßêçóçò;

á. Áðü ôïõò ðïëßôåò.
â. Áðü ôï êñÜôïò.
ã. Áðü ôçí ÅõñùðáúêÞ ¸íùóç.
10. Ðïéïé ÄÞìïé äéáéñïýíôáé óå äçìïôéêÜ äéáìåñßóìáôá;

á. Ïé ÄÞìïé ðïõ, óýìöùíá ìå ôçí ôåëåõôáßá áðïãñáöÞ, Ý÷ïõí ðåñéóóüôåñïõò áðü 150.000
êáôïßêïõò.
â. Ïé ÄÞìïé ðïõ, óýìöùíá ìå ôçí ôåëåõôáßá áðïãñáöÞ, Ý÷ïõí ðåñéóóüôåñïõò áðü 100.000
êáôïßêïõò.
ã. Ïé ÄÞìïé ðïõ, óýìöùíá ìå ôçí ôåëåõôáßá áðïãñáöÞ, Ý÷ïõí ðåñéóóüôåñïõò áðü 50.000
êáôïßêïõò.
11. Óå ôé ìðïñåß íá äéáéñåèåß ç ðåñéï÷Þ ôïõ äÞìïõ Þ ôçò êïéíüôçôáò ãéá ôçí êáëýôåñç ðñïþèçóç
ôùí ôïðéêþí èåìÜôùí êáé ôçí åíåñãÞ óõììåôï÷Þ ôùí áíèñþðùí;
á. Óå ÷ùñéÜ üðïõ óõãêñïôïýíôáé ôñéìåëåßò åðéôñïðÝò.
â. Óå óõíïéêßåò üðïõ óõãêñïôïýíôáé óõíïéêéáêÜ óõìâïýëéá.
ã. Óå Íïìáñ÷ßåò üðïõ óõãêñïôïýíôáé íïìáñ÷éáêÜ óõìâïýëéá.

150

1. Ôï Óýíôáãìá ôçò ÅëëÜäáò ðñïâëÝðåé ôçí ïñãÜíùóç ôçò äéïßêçóçò ôïõ
êñÜôïõò óýìöùìá ìå ôï Á _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ï óýóôçìá.
2. Ôá Õðïõñãåßá åßíáé Ê _ _ _ _ _ _ Á êñáôéêÜ üñãáíá.
3. Ç äéÜñèñùóç ôùí Õðçñåóéþí ôùí Õðïõñãåßùí óå ÃåíéêÝò
Ä _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ó åîõðçñåôåß ôçí êáëýôåñç ïñãÜíùóÞ ôïõò.
4. ÅðéêåöáëÞò ôçò ÐåñéöÝñåéáò åßíáé ï Ð _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ó .
5. ÅðéêåöáëÞò ôïõ ÄÞìïõ åßíáé ï Ä _ _ _ _ _ _ Ó .
6. ÅðéêåöáëÞò ôçò Êïéíüôçôáò åßíáé ï Ê _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ó.

151

1 3
2
1. Ïé õðçñåóßåò ðïõ ðñïóöÝñïõí ïé ÄÞìïé óôïõò êáôïßêïõò ôïõò êáé áöïñïýí óôç
äçìéïõñãßá áèëçôéêþí êÝíôñùí Þ âéâëéïèçêþí êôë..
2. Ïé õðçñåóßåò ðïõ ðñïóöÝñïõí ïé ÄÞìïé óôïõò êáôïßêïõò ôïõò êáé áöïñïýí óôçí
êáôáóêåõÞ áíôéðëçììõñéêþí Ýñãùí êôë..
3. Ôá óõìâïýëéá ðïõ ìðïñïýí íá äçìéïõñãçèïýí óôéò óõíïéêßåò.
4. Ïñãáíéóìüò ÔïðéêÞò Áõôïäéïßêçóçò Á´ Âáèìïý.
5. Äéïéêïýíôáé ìå ôï èåóìü ôçò Áõôïäéïßêçóçò.

152

Âñåò 5 ëÝîåéò ðïõ áíáöÝñïíôáé óôçí ÔïðéêÞ Áõôïäéïßêçóç.
Ä É × Ï Ö Ï Ì Ó Á Ó Ê
É Ï Ä Ç Ì Ï Ó Ì Ï Õ Ï
Á È × Ç Ó Â Å É Ì Õ É
Ì É Ð Á É Ä Å É Á Ó Í
Å Ê Ó Õ Í Ï É Ê É Á Ï
Ñ Î Ù Ô Ð Ñ É Ê Ù Í Ô
É Ô Ç Ë Å Â Ñ Á Ô Ç Ç
Ó É Ê Á É Ï Ó Õ Í Ç Ô
Ì Ð Á Ñ È Å Ó Î Ö Â Á
Á È Í Ï Ì Á Ñ × É Á Ì

153

Äéïßêçóç
Óýìöùíá ìå ôï á _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ ü óýóôçìá äéïßêçóçò ôçò ÅëëÜäáò, ç
åîïõóßá áóêåßôáé áðü ôá êåíôñéêÜ ê _ _ _ _ _ Ü üñãáíá êáé áðü ôá ð _ _ _ _ _
_ _ _ _ _ Ü. ÅðéðëÝïí, áðü ôï Óýíôáãìá ðñïâëÝðåôáé ç Üóêçóç åîïõóßáò ìÝóù ôïõ
èåóìïý ôçò á _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ ò, ìå ôç äçìéïõñãßá í _ _ _ _ _ í
ðñïóþðùí ðïõ áóêïýí äçìüóéá åîïõóßá.

154

Áðü ôçí éóôïóåëßäá http://www.ypes.gr/topiki.htm ìðïñåßò íá åíçìåñùèåßò ãéá ôá

âáóéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ, ôéò êïéíùíéêÝò õðïäïìÝò, ôéò åðé÷åéñÞóåéò êôë. óå åðßðåäï
ÔïðéêÞò Áõôïäéïßêçóçò ãéá ôï ÄÞìï Þ ôçí Êïéíüôçôá ðïõ óå åíäéáöÝñåé. Ìå âÜóç ôá
óôïé÷åßá ôçò ÝñåõíÜò óïõ, ãñÜøå ôé åðéðëÝïí íïìßæåéò üôé èá ìðïñïýóå íá ãßíåé ãéá
ôçí áíÜðôõîç ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ ÄÞìïõ Þ Êïéíüôçôáò.

155

Âñåò óå ðïéá ÐåñéöÝñåéá, óå ðïéá Íïìáñ÷ßá, óå ðïéï ÄÞìï Þ êïéíüôçôá áíÞêåéò.
Ìðïñåßò íá óõìâïõëåõôåßò ôéò äéåõèýíóåéò:
• http://www.kedke.gr/
• http://www.ypes.gr

156

Õðçñåóßåò ôùí ÄÞìùí / ÊïéíïôÞôùí (Á)
Âñåöïíçðéáêïß óôáèìïß, Äçìéïõñãßá áèëçôéêþí êÝíôñùí, Äçìéïõñãßá ðéíáêïèÞêçò,

ºäñõóç âéâëéïèÞêçò, Êáèáñéóìüò äñüìùí, ÊáôáóêåõÞ áðï÷åôåõôéêïý äéêôýïõ,
ÊáôáóêåõÞ ðëáôåßáò, ÊáôáóêåõÞ ó÷ïëéêþí êôéñßùí, ÊÝíôñá ðñüëçøçò,
ÏñãÜíùóç ðïëéôéóôéêÞò åâäïìÜäáò, Ðáéäéêïß óôáèìïß, ÓõëëïãÞ áðïññéìÜôùí
ÐåñéâáëëïíôéêÝò ÐïëéôéóôéêÝò ÐñïóùðéêÝò

157

Õðçñåóßåò ôùí ÄÞìùí / ÊïéíïôÞôùí (Â)
Áíôéìåôþðéóç ðõñêáãéÜò, ÁíôéðëçììõñéêÜ Ýñãá, ÄçìïôéêÞ áóôõíïìßá,

ÅêìåôÜëëåõóç åíáëëáêôéêþí (Þðéùí) ìïñöþí åíÝñãåéáò, ÊáôáóêåõÞ êáôïéêéþí,
Ðñïþèçóç íÝùí ôå÷íïëïãéþí
ÐáñáãùãéêÝò /
Åðé÷åéñçìáôéêÝò Ðñïóôáóßáò
äñáóôçñéüôçôåò

158
ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÐÏËÉÔÅÉÁ: Äéêáéþìáôá êáé Õðï÷ñåþóåéò

1. ÊÜèå ðïëßôçò Ý÷åé ìüíï õðï÷ñåþóåéò.
2. ÊáôÜ÷ñçóç äéêáéþìáôïò ëÝãåôáé ç Üóêçóç ôïõ äéêáéþìáôïò åéò âÜñïò

ôùí õðïëïßðùí.
3. Ïé Åëëçíßäåò áðÝêôçóáí ôï äéêáßùìá íá øçößæïõí ôï 1972.
4. Óôá ðëáßóéá ôïõ äéêáéþìáôïò ôçò ðñïóùðéêÞò åëåõèåñßáò åðéôñÝðïíôáé

éáôñéêÝò åðåìâÜóåéò ìüíï ìå ôç óõíáßíåóç ôïõ áôüìïõ.
5. Ç êáôïéêßá áðïôåëåß áðáñáâßáóôï ÷þñï ôïõ áôüìïõ.

159

6. Ç Áñ÷Þ Ðñïóôáóßáò Ðñïóùðéêþí ÄåäïìÝíùí Ý÷åé áíáëÜâåé ôçí

ðñïóôáóßá ôùí ðñïóùðéêþí äåäïìÝíùí ôùí ðïëéôþí.
7. Ï ÓõíÞãïñïò ôïõ Ðïëßôç áíáëáìâÜíåé íá äéåñåõíÞóåé õðïèÝóåéò ðïëéôþí

ðïõ ðéèáíüí íá Ý÷ïõí áäéêçèåß áðü äçìüóéåò õðçñåóßåò.
8. ÊáèÞêïí ôçò Ðïëéôåßáò åßíáé íá äçìéïõñãåß óõíèÞêåò áðáó÷üëçóçò ãéá

üëïõò ôïõò áíèñþðïõò.
9. ¸íáò áðü ôïõò óôü÷ïõò ôçò áãùãÞò õãåßáò åßíáé íá åõáéóèçôïðïéÞóåé

ôïõò ìáèçôÝò ãéá ôá ðåñéâáëëïíôéêÜ ðñïâëÞìáôá.
10. Ôá äéêáéþìáôá ôùí áôüìùí ðñïóôáôåýïíôáé áðü ôéò Ìç ÊõâåñíçôéêÝò

Ïñãáíþóåéò êáé ôïí Ï.Ï.Ó.Á.

160

11. Ôá äéêáéþìáôá ôïõ áôüìïõ ÷áñáêôçñßæïíôáé áðáñÜìéëëá ãéáôß óôï

ðÝñáóìá ôïõ ÷ñüíïõ äåí åßíáé äõíáôüí íá êáôáñãçèïýí, íá
ðåñéïñéóôïýí Þ íá ðÜøïõí íá õðÜñ÷ïõí. Óùóôü ËÜèïò
12. Óôçí ÉäñõôéêÞ ÓõíèÞêç ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò êáôï÷õñþíåôáé ç

éóüôçôá üëùí ôùí ðïëéôþí.
13. Ç æùÞ, ç ôéìÞ êáé ç åëåõèåñßá êÜèå áíèñþðïõ, áíåîáñôÞôùò åèíéêüôçôáò,

öõëÞò, ãëþóóáò êáé èñçóêåõôéêþí Þ ðïëéôéêþí ðåðïéèÞóåùí,
ðñïóôáôåýïíôáé óôá üñéá ôçò ÅëëçíéêÞò ÅðéêñÜôåéáò. Óùóôü ËÜèïò
14. Ç áíåîéèñçóêßá äåí êáôï÷õñþíåôáé áðü ôï Óýíôáãìá.
15. ÌÝóù ôçò ðñïóùðéêÞò åëåõèåñßáò, äéáìïñöþíåôáé ç êïéíÞ ãíþìç.

161

16. Óýìöùíá ìå ôï Óýíôáãìá, ç õðï÷ñåùôéêÞ åêðáßäåõóç äéáñêåß

äþäåêá ÷ñüíéá.
17. Ç ðñïóôáóßá ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò åßíáé ìüíï äéêáßùìá ôïõ ðïëßôç

êáé ôçí åîáóöáëßæåé ôï êñÜôïò.
18. Ôá ðåñéâáëëïíôéêÜ ðñïâëÞìáôá ìðïñåß íá õößóôáíôáé óå ôïðéêü

åðßðåäï Þ óå ðáãêüóìéï.
19. Óôá ðëáßóéá ôçò âéþóéìçò-áåéöüñïõ áíÜðôõîçò ãßíåôáé ðñïóðÜèåéá

íá ëõèïýí ôá ïéêïíïìéêÜ ðñïâëÞìáôá óå åèíéêü åðßðåäï.

162

1. Ðïéá åßäç äéêáéùìÜôùí õðÜñ÷ïõí;

á. Ôá óõëëïãéêÜ, ôá êïììáôéêÜ êáé ôá íïìéêÜ.
â. Ôá áôïìéêÜ, ôá ðïëéôéêÜ êáé ôá êïéíùíéêÜ.
ã. Ôá ìáæéêÜ, ôá ìåìïíùìÝíá êáé ôá ðñïóùðéêÜ.
2. Ðþò ÷áñáêôçñßæïíôáé ôá äéêáéþìáôá ôïõ áôüìïõ;

á. ÈåùñçìÝíá êáé áðåñßãñáðôá.
â. ÈåóìéêÜ êáé ïñãáíùìÝíá.
ã. Èåìåëéþäç êáé áðáñÜãñáðôá.
3. Ãéáôß ôá äéêáéþìáôá ôïõ áôüìïõ ÷áñáêôçñßæïíôáé ùò ïéêïõìåíéêÜ;

á. Ãéáôß ðñïóôáôåýïíôáé áðü ôïõò íüìïõò ôïõ êñÜôïõò êáé ôçí ÊõâÝñíçóç.
â. Ãéáôß ðñïóôáôåýïíôáé áðü ïéêïíïìéêïýò öïñåßò.
ã. Ãéáôß ðñïóôáôåýïíôáé áðü äéåèíåßò óõìâÜóåéò êáé áðü ôïí Ï.Ç.Å..
4. Ãéáôß ç éóüôçôá ÷áñáêôçñßæåôáé ùò áíáëïãéêÞ ãéá ïñéóìÝíá äéêáéþìáôá;

á. Ãéáôß ëáìâÜíïíôáé õðüøç ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôùí áôüìùí ôá ïðïßá áöïñÜ, þóôå íá åßíáé
áíÜëïãç.
â. Ãéáôß ëáìâÜíåôáé õðüøç ï áñéèìüò ôùí áôüìùí ôá ïðïßá áöïñÜ, þóôå íá ìçí åßíáé
äõóáíÜëïãïò.
ã. Ãéáôß ëáìâÜíåôáé õðüøç ç áíáëïãßá áôüìùí êáé äéêáéùìÜôùí.
5. Ãéáôß åßíáé áðáñáßôçôï ç éóüôçôá íá åßíáé áíáëïãéêÞ ãéá ïñéóìÝíá äéêáéþìáôá;

á. Ãéáôß äéáöïñåôéêÜ èá Þôáí åõêáéñéáêÞ.
â. Ãéáôß äéáöïñåôéêÜ èá Þôáí Üäéêç.
ã. Ãéáôß äéáöïñåôéêÜ èá Þôáí ìåôáâëçôÞ.
6. Óôï ðëáßóéï ôçò ðñïóùðéêÞò åëåõèåñßáò…

á. …êáíÝíáò äåí êáôáäéþêåôáé, äåí óõëëáìâÜíåôáé êáé äåí öõëáêßæåôáé ðáñÜ ìüíï óôéò
ðåñéðôþóåéò ðïõ ïñßæåé ï íüìïò.
â. …ï êáèÝíáò ìðïñåß íá êáôáäéþêåôáé, íá óõëëáìâÜíåôáé êáé íá öõëáêßæåôáé.
ã. …êáíÝíáò ðïôÝ äåí êáôáäéþêåôáé, äåí óõëëáìâÜíåôáé êáé äåí öõëáêßæåôáé.

163

7. Óôï ðëáßóéï ôçò åëåýèåñçò áíÜðôõîçò ôçò ðñïóùðéêüôçôáò, êÜèå ðïëßôçò Ý÷åé ôï äéêáßùìá …
á. … íá õðïêéíåß áäéêáéïëüãçôåò äéáìáñôõñßåò.
â. … íá óõììåôÝ÷åé óå óõãêåíôñþóåéò êáé íá óõíäéêáëßæåôáé.
ã. … íá åëÝã÷åé êáé íá åðçñåÜæåé ôçí Ðïëéôåßá.
8. Ãéáôß óôï Óýíôáãìá åíþ ðñïóôáôåýåôáé ç éäéïêôçóßá, ôáõôü÷ñïíá ðñïâëÝðåôáé ï ðåñéïñéóìüò

ôçò óå êÜðïéåò ðåñéðôþóåéò;
á. Ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôïõ öõóéêïý ðåñéâÜëëïíôïò êáé ðñïò üöåëïò ôïõ ãåíéêïý óõìöÝñïíôïò.
â. Ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôùí éäéïêôçôþí áêéíÞôùí.
ã. Ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôùí ïéêïäïìþí êáé ôùí ìåãÜëùí ôåìá÷ßùí ãçò.
9. Óýìöùíá ìå ôï äéêáßùìá ôçò áíáöïñÜò óôéò áñ÷Ýò…

á. …ïé ðïëßôåò Ý÷ïõí ôï äéêáßùìá íá õðïâÜëïõí åããñÜöùò ôá áéôÞìáôÜ ôïõò óôéò áñ÷Ýò êáé íá
ðáßñíïõí áðÜíôçóç.
â. …ïé áñ÷Ýò Ý÷ïõí ôï äéêáßùìá íá æçôïýí åããñÜöùò áéôéïëïãçìÝíåò áðáíôÞóåéò ãéá èÝìáôá
ðïõ ôéò áöïñïýí, áðü ôïõò ðïëßôåò.
ã. …ïé áñ÷Ýò Ý÷ïõí ôçí õðï÷ñÝùóç íá áðïæçìéþíïõí êÜèå ðïëßôç ðïõ Ý÷åé õðïâÜëåé Ýããñáöï
áßôçìá óôéò áñìüäéåò õðçñåóßåò.
10. Ôé áðü ôá ðáñáêÜôù áðáãïñåýåôáé óôá ðëáßóéá ôïõ äéêáéþìáôïò ôçò èñçóêåõôéêÞò
åëåõèåñßáò;
á. Ç áíåîéèñçóêßá.
â. Ç èñçóêåõôéêÞ éóüôçôá.
ã. Ï ðñïóçëõôéóìüò.
11. Ðþò ïíïìÜæåôáé ç ðñïóðÜèåéá åëÝã÷ïõ ôçò åîïõóßáò óôá ìÝóá åíçìÝñùóçò ìå óêïðü ôçí
ðáñåìðüäéóç óôç äéÜäïóç ðëçñïöïñéþí Þ éäåþí ðïõ áíôéôßèåíôáé óôéò áñ÷Ýò ôçò åîïõóßáò;
á. ËïãïêëïðÞ.
â. Ëïãïêñéóßá.
ã. Ëïãüññïéá.

164

12. Ðïéïò Ý÷åé áíáëÜâåé ôïí Ýëåã÷ï ôùí ñáäéïôçëåïðôéêþí åêðïìðþí;

á. Ôï Åèíéêü Óõìâïýëéï Ñáäéïôçëåüñáóçò.
â. Ç Áñ÷Þ Ðñïóôáóßáò ÄåäïìÝíùí.
ã. Ôá ÌÝóá ÌáæéêÞò ÅíçìÝñùóçò.
13. Ðïéïò åßíáé ï êýñéïò óêïðüò ôçò ýðáñîçò ôùí ðïëéôéêþí äéêáéùìÜôùí;
á. Ç äéáóöÜëéóç ôçò ëåéôïõñãßáò ôùí êïììÜôùí.
â. Ç äéáóöÜëéóç ôçò ëåéôïõñãßáò ôùí áíåîÜñôçôùí áñ÷þí.
ã. Ç äéáóöÜëéóç ôçò ëåéôïõñãßáò ôïõ äçìïêñáôéêïý ðïëéôåýìáôïò.
14. Ðïéåò áðü ôéò ðáñáêÜôù åíÝñãåéåò áðü ôç ìåñéÜ ôçò Ðïëéôåßáò óõíôåëïýí óôç äçìéïõñãßá
óõíèçêþí áðáó÷üëçóçò;
á. Ç óõññßêíùóç ôùí åðé÷åéñÞóåùí êáé ç áëëáãÞ óôéò äéåõèýíóåéò ôïõò.
â. Ç åðéäüôçóç èÝóåùí åñãáóßáò êáé ôá ÐñïãñÜììáôá ÅðáããåëìáôéêÞò ÊáôÜñôéóçò.
ã. Ç äéáìüñöùóç êáôáíáëùôéêïý êëßìáôïò óôçí êïéíùíßá.
15. Óôï ðëáßóéï ôïõ êïéíùíéêïý äéêáéþìáôïò, óçìáíôéêü ãéá ôçí õãåßá åßíáé …
á. …ç åíçìÝñùóç ôùí ãéáôñþí êáé ç óõ÷íÞ åîÝôáóÞ ôïõò.
â. …ç ðñüëçøç ôùí áóèåíåéþí, ç ðåñßèáëøç, ç áðïêáôÜóôáóç êáé ç åðáíÝíôáîç ôùí áóèåíþí.
ã. …ï ðåñéïñéóìüò ôùí áóèåíþí óå åéäéêÜ äéáìïñöùìÝíïõò ÷þñïõò.
16. Ôé åðéôõã÷Üíåôáé ìå ôá ðñïãñÜììáôá áãùãÞò õãåßáò;

á. Ç åíçìÝñùóç ìå óêïðü ôçí ðñüëçøç êáé ôç äéáôÞñçóç åíüò åðéðÝäïõ õãåßáò.
â. Ç êáôÜñôéóç óå éáôñéêÜ èÝìáôá.
ã. Ç óõëëïãÞ óôáôéóôéêþí óôïé÷åßùí ó÷åôéêÜ ìå èÝìáôá õãåßáò.

165

1. Ç éóüôçôá ôùí Ö _ _ _ Í åîáóöáëßæåé ßóá äéêáéþìáôá óôïõò Üíäñåò êáé

óôéò ãõíáßêåò.
2. Ç éóüôçôá óôçí áìïéâÞ Å _ _ _ _ _ _ Ó åßíáé áíÜëïãç ìå ôçí åñãáóßá

êáé ôá ðñïóüíôá ôùí õðïøçößùí.
3. Ç Ö _ _ _ _ _ _ _ _ Ç éóüôçôá ïñßæåé üëïé ïé ¸ëëçíåò ðïëßôåò íá

óõíåéóöÝñïõí áíÜëïãá ìå ôá åéóïäÞìáôÜ ôïõò.
4. Ç éóüôçôá Ä _ _ _ _ _ _ _ Õ óôéò äçìüóéåò èÝóåéò áöïñÜ üëïõò ôïõò

¸ëëçíåò ðïëßôåò êáé ôïõò ðïëßôåò ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò ðïõ ìéëïýí ôçí
åëëçíéêÞ ãëþóóá.
5. Ç éóüôçôá Ó _ _ _ _ _ _ _ _ Ó áöïñÜ üëïõò ôïõò ¸ëëçíåò ðïëßôåò

åêôüò áðü üóïõò áíôéôßèåíôáé èñçóêåõôéêÜ Þ éäåïëïãéêÜ.
6. Ç éóüôçôá Å _ _ _ _ _ _ _ Í éó÷ýåé ãéá üëïõò ôïõò ¸ëëçíåò ðïëßôåò.

166

5
1
1. Óôá ðëáßóéá ôïõ äéêáéþìáôïò ôçò ðñïóùðéêÞò åëåõèåñßáò, áðáãïñåýïíôáé ïé

ìåôáâïëÝò áõôÞò ôçò ôáõôüôçôáò ÷ùñßò ôç óõíáßíåóç ôïõ áôüìïõ.
2. Ï ðåñéïñéóìüò óå áõôÞí åßíáé áðáñáßôçôïò ïñéóìÝíåò öïñÝò ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôïõ
öõóéêïý ðåñéâÜëëïíôïò.
3. Ç áðáãüñåõóç ôïõ ðñïóçëõôéóìïý óõíäÝåôáé ìå áõôÞí ôçí åëåõèåñßá.
4. Óôá ðëáßóéá ôçò åëåõèåñßáò ôçò Ýêöñáóçò äéáìïñöþíåôáé áõôÞ ç ãíþìç áðü ôï
óýíïëï ôùí áôüìùí.
5. Åßíáé áðáñáâßáóôç áõôÞ ç ðëåõñÜ ôçò æùÞò ôïõ áôüìïõ, óýìöùíá ìå ôï Óýíôáãìá.

167

Âñåò 5 ëÝîåéò ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôï äéêáßùìá ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôçò õãåßáò.
Ö É × Ï Í Ï Ä É Á Ó Ð
É Ð Ä Á Ì Ï É Ì Ï Õ Å
Á Ñ Ñ Ã Ó Ê Á É Ì Õ Ñ
Ì Ï Ð Ù É Ä Ã É Á Ó É
Å Ë Ó Ã Í Ï Í Ê É Á È
Ñ Ç Ù Ç Ð Ñ Ù Ê Ù Í Á
Â Ø Ç Ë Å Â Ó Á Ô Ç Ë
Ó Ç Ê Á É Ï Ç Õ Í Ç Ø
Ì Ð Á Ñ È Å Ó Î Ö Â Ç
Å Ð Á Í Å Í Ô Á Î Ç Ì

168

Õðï÷ñåþóåéò
ÊÜèå ðïëßôçò Ý÷åé ïñéóìÝíåò õðï÷ñåþóåéò ðïõ ðåñéïñßæïõí ôá äéêáéþìáôÜ ôïõ. Ç
õðï÷ñÝùóç ôçò ô _ _ _ _ _ ò ôïõ ÓõíôÜãìáôïò êáé ôùí íüìùí óôï÷åýåé óôç
äéáóöÜëéóç ôïõ äçìüóéïõ ó _ _ _ _ _ _ _ _ _ ò. Ç õðï÷ñÝùóç ãéá óåâáóìü ðñïò
ôï óýíïëï ôçò êïéíùíßáò, óôá ðëáßóéá ôçò êïéíùíéêÞò å _ _ _ _ _ ò êáé áëëçëåããýçò
ðïõ ðñÝðåé íá åðéäåéêíýåé ôï Üôïìï, óôï÷åýåé óôçí åýññõèìç ëåéôïõñãßá ìéáò êïéíùíßáò
ð _ _ _ _ _ í. ÔÝëïò ç õðï÷ñÝùóç üëùí ôùí ðïëéôþí ãéá õðåñÜóðéóç ôçò
ä _ _ _ _ _ _ _ _ _ ò óõíåðÜãåôáé äßùîç ôùí õðåõèýíùí óå ðåñßðôùóç
óöåôåñéóìïý ôçò ëáúêÞò êõñéáñ÷ßáò êáé ôùí åîïõóéþí ðïõ áðïññÝïõí áðü áõôÞí.

169

Öáéíüìåíï ôïõ èåñìïêçðßïõ - Ôñýðá ôïõ üæïíôïò: ôï ìÝëëïí ôïõ ðëáíÞôç áðåéëåßôáé
áðü ôá äýï áõôÜ öáéíüìåíá. ÅíäåéêôéêÜ ìðïñåßôå íá áíáôñÝîåôå óôéò ðáñáêÜôù
äéåèýíóåéò êáé óôç óõíÝ÷åéá íá ãñÜøåôå ìéá ðáñïõóßáóç ôùí öáéíïìÝíùí, ôùí
áéôéþí êáé ôùí óõíåðåéþí ôïõò.
• http://www.tmth.edu.gr/el/kiosks/environment/atmosphere/envi_he2.html
ÊÝíôñï ÄéÜäïóçò Åðéóôçìþí: Ôï öáéíüìåíï ôïõ èåñìïêçðßïõ
• http://www.cres.gr/kape/energeia_politis/energeia_politis_bioclimatic_thermokipio.htm
ÊÝíôñï Áíáíåþóéìùí Ðçãþí ÅíÝñãåéáò (ÊÁÐÅ): Ôï öáéíüìåíï ôïõ èåñìïêçðßïõ
• http://www.tmth.edu.gr/el/kiosks/environment/atmosphere/envi_he1.html
ÊÝíôñï ÄéÜäïóçò Åðéóôçìþí: Ç ôñýðá ôïõ üæïíôïò
• http://www.wwf.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=456&Itemid=71
WWF ÅëëÜò Êåßìåíï: «Óå êßíäõíï ôá ìåãáëýôåñá ðïôÜìéá ôïõ ðëáíÞôç»
• http://www.greenpeace.org/greece/137368/137465
Greenpeace - Êåßìåíï: «Ðéêñüò êáöÝò ãéá ôï ðåñéâÜëëïí»

170

ÕðÜñ÷ïõí ïìÜäåò ôïõ ðëçèõóìïý ðïõ, äõóôõ÷þò, õößóôáíôáé Üíéóç ìåôá÷åßñéóç.

ÃñÜøå ðåñéðôþóåéò áíéóüôçôáò, åðéëÝãïíôáò Üôïìá äéáöïñåôéêþí êïéíùíéêþí
ïìÜäùí.

171

Ìðïñåßò íá äþóåéò ðáñáäåßãìáôá áãþíùí ãéá ôç äéáóöÜëéóç ôçò ðñïóùðéêÞò Þ ôçò

èñçóêåõôéêÞò åëåõèåñßáò;

172

ÄéÜêñéóç äéêáéùìÜôùí
Åëåõèåñßá ôïõ ôýðïõ, ÐñïóùðéêÞ åëåõèåñßá, Åëåõèåñßá ðñïóùðéêüôçôáò, ÁôïìéêÞ éäéïêôçóßá,

¢óõëï êáôïéêßáò, ÁíáöïñÜ óôéò áñ÷Ýò, ÈñçóêåõôéêÞ åëåõèåñßá, Óõììåôï÷Þ óå åêëïãÝò,
Óõììåôï÷Þ óå äçìïøÞöéóìá, Óõììåôï÷Þ óå êüììáôá, Äéïñéóìüò óôï äçìüóéï, Äéïñéóìüò ùò åíüñêùí,
Äéêáßùìá åñãáóßáò, Äéêáßùìá ðáéäåßáò, Äéêáßùìá õãåßáò, ÊïéíùíéêÞ ðñüíïéá êáé áóöÜëéóç,
Ðñïóôáóßá ãÜìïõ êáé ìçôñüôçôáò, Ðñïóôáóßá ðåñéâÜëëïíôïò
ÁôïìéêÜ äéêáéþìáôá ÐïëéôéêÜ äéêáéþìáôá ÊïéíùíéêÜ äéêáéþìáôá

173

Äéêáéþìáôá - Õðï÷ñåþóåéò
Áëëçëåããýç, ÁôïìéêÞ éäéïêôçóßá, Åñãáóßá, Êáôïéêßá, Ðáéäåßá,

ÔÞñçóç ôïõ ÓõíôÜãìáôïò êáé ôùí íüìùí, Õãåßá, ÕðåñÜóðéóç äçìïêñáôßáò
Äéêáéþìáôá Õðï÷ñåþóåéò

174
ÔÏ ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ Ç ÅÕÑÙÐÁÚÊÇ ÅÍÙÓÇ

ÅõñùðáúêÞ ¸íùóç
1. Ç ÅõñùðáúêÞ ÏéêïíïìéêÞ Êïéíüôçôá (Å.Ï.Ê.) éäñýèçêå ôï 1957

ìå ôç ÓõíèÞêç ôçò Ñþìçò.
2. Ç ÅõñùðáúêÞ ¸íùóç äéáäÝ÷èçêå ôçí Å.Ï.Ê. ìå ôç óõíèÞêç ôïõ ÌÜáóôñé÷ô

(1992) ðïõ óõìðëçñþèçêå ìå ôç óõíèÞêç ôïõ ¢ìóôåñíôáì.
3. Ç õðïãñáöÞ ôçò ÓõíèÞêçò ¸íôáîçò ôçò ÅëëÜäáò óôçí Å.Ï.Ê.

Ýãéíå ôï 1989.
4. Ç ÅõñùðáúêÞ ¸íùóç åßíáé Ýíá ïìïóðïíäéáêü êñÜôïò.
5. Ç ÅõñùðáúêÞ ÅðéôñïðÞ åêëÝãåôáé Üìåóá áðü ôïõò ðïëßôåò ôùí

êñáôþí-ìåëþí ôçò Å.Å..

175

6. Ôï Åõñùðáúêü Êïéíïâïýëéï äéáéñåßôáé óå ôñåéò ðáíåõñùðáúêÝò

ðïëéôéêÝò ïìÜäåò.
7. Ïé 17 ÊïéíïâïõëåõôéêÝò ÅðéôñïðÝò âïçèïýí ôï Ýñãï ôïõ

Åõñùðáúêïý Êïéíïâïõëßïõ.
8. Ôï Åõñùðáúêü Êïéíïâïýëéï äåí áóêåß íïìïèåôéêÞ åîïõóßá.
9. Óôçí ÅõñùðáúêÞ ÅðéôñïðÞ, ïé åðßôñïðïé åêëÝãïíôáé áðü ôïõò

ðïëßôåò ôùí êñáôþí-ìåëþí.
10. Ôï Åëåãêôéêü ÓõíÝäñéï áóêåß Ýëåã÷ï óôç äéá÷åßñéóç ôïõ ïéêïíïìéêïý

ðñïûðïëïãéóìïý ôçò Å.Å..

176

11. Ï Åõñùðáßïò ÄéáìåóïëáâçôÞò áó÷ïëåßôáé ìå êáôáããåëßåò ðïëéôþí

ãéá êáêïäéïßêçóç óôç ÷þñá ôïõò.
12. Ìå ôç ÓõíèÞêç ôïõ ÌÜáóôñé÷ô (1991) áðïöáóßóôçêå ç ÏéêïíïìéêÞ

êáé ÍïìéóìáôéêÞ ¸íùóç ôùí êñáôþí-ìåëþí ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò,
ìå ôç ÷ñÞóç êïéíïý íïìßóìáôïò (åõñþ). Óùóôü ËÜèïò
13. Ôï äïëÜñéï áðïôåëåß ôï êïéíü íüìéóìá ôùí êñáôþí-ìåëþí ôçò

ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò, åêôüò áðü ïñéóìÝíåò åîáéñÝóåéò.
14. Ôï Åõñùðáúêü Óõìâïýëéï êáèïñßæåé ôéò ðñïôåñáéüôçôåò êáé èÝôåé

ôïõò ãåíéêïýò ðñïóáíáôïëéóìïýò ôçò Å.Å..
15. Ôï Åõñùðáúêü ÄéêáóôÞñéï óõãêñïôåßôáé áðü ðÝíôå äéêáóôÝò áðü

êÜèå êñÜôïò-ìÝëïò.

177

16. Ïé êáíïíéóìïß êáé ïäçãßåò ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò Ý÷ïõí ùò óôü÷ï

ôïí äéá÷ùñéóìü ôçò ðïëéôéêÞò ôùí åðéìÝñïõò êñáôþí-ìåëþí áðü ôéò
âáóéêÝò ðïëéôéêÝò êáôåõèýíóåéò ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò. Óùóôü ËÜèïò
17. Ç ÈñçóêåõôéêÞ éäåïëïãßá êáé ç ÐïëéôéóôéêÞ åíïðïßçóç áðïôåëïýí

ôéò âáóéêÝò ðïëéôéêÝò ôçò Å.Å..
18. Ç éèáãÝíåéá ôçò Å.Å. äåí áíôéêáèéóôÜ áëëÜ ðñïóôßèåôáé óôçí

åèíéêÞ éèáãÝíåéá.

178

1. Ðïéïé öéëüóïöïé êáé óôï÷áóôÝò åß÷áí óõëëÜâåé ôçí éäÝá ìéáò êïéíÞò Åõñþðçò;
á. ÁñéóôïôÝëçò, ÐëÜôùíáò, ÓùêñÜôçò.
â. Ïõãêþ, ÊïìÝíéïò, Êáíô.
ã. Ìáñî, Íßôóå.
2. Ôé áðü ôá ðáñáêÜôù áðïôÝëåóå ôï ðñþôï âÞìá ôçò ÅõñùðáúêÞò åíïðïßçóçò;

á. Ç ßäñõóç ôçò ÅõñùðáúêÞò Êïéíüôçôáò ¢íèñáêá êáé ×Üëõâá ìå ôç ÓõíèÞêç ôùí Ðáñéóßùí
(1951).
â. Ç ßäñõóç ôçò ÅõñùðáúêÞò ÏéêïíïìéêÞò Êïéíüôçôáò ìå ôç ÓõíèÞêç ôçò Ñþìçò (1957).
ã. Ç ßäñõóç ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò ìå ôç ÓõíèÞêç ôïõ ÌÜáóôñé÷ô (1992).
3. Ðïéïõò åêðñïóùðåß ôï Åõñùðáúêü Êïéíïâïýëéï;

á. Ôéò êõâåñíÞóåéò ôùí êñáôþí-ìåëþí.
â. Ôá ðïëéôéêÜ êüììáôá ôùí êñáôþí-ìåëþí.
ã. Ôïõò ðïëßôåò ôùí êñáôþí-ìåëþí.
4. Áðü ðïéïõò áðïôåëåßôáé ôï Åõñùðáúêü Óõìâïýëéï;

á. Áðü áíôéðñïóùðåßá ðïëéôþí ôùí êñáôþí-ìåëþí.
â. Áðü ôïõò Áñ÷çãïýò ôùí êñáôþí-ìåëþí Þ ôùí ÊõâåñíÞóåþí ôïõò.
ã. Áðü ôá ðïëéôéêÜ êüììáôá ôùí êñáôþí-ìåëþí.
5. Ðïéïõò åêðñïóùðåß ôï Óõìâïýëéï Õðïõñãþí;

á. Ôïõò ðïëßôåò.
â. Ôéò êõâåñíÞóåéò ôùí êñáôþí-ìåëþí.
ã. Ôá ðïëéôéêÜ êüììáôá.
6. Ðïéá áðü ôá ðáñáêÜôù èåóìéêÜ üñãáíá ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò áðïôåëïýí ôï «èåóìéêü
ôñßãùíï»;
á. Ç ÅõñùðáúêÞ ÅðéôñïðÞ, ôï Óõìâïýëéï Õðïõñãþí êáé ôï Åõñùðáúêü Êïéíïâïýëéï.
â. Ôï Åõñùðáúêü Óõìâïýëéï, ôï Åëåãêôéêü ÓõíÝäñéï êáé ôï Åõñùðáúêü ÄéêáóôÞñéï.
ã. Ôï Åëåãêôéêü ÓõíÝäñéï, ï Åõñùðáßïò ÄéáìåóïëáâçôÞò êáé ç ÅõñùðáúêÞ ÊåíôñéêÞ ÔñÜðåæá.

179

7. Ôé áðü ôá ðáñáêÜôù åßíáé ìÝóá óôéò áñìïäéüôçôåò ôïõ Åõñùðáúêïý Êïéíïâïõëßïõ;

á. Áó÷ïëåßôáé ìå êáôáããåëßåò ðïëéôþí.
â. Åßíáé áñìüäéï ãéá ôç íïìéóìáôéêÞ ðïëéôéêÞ êáé ôï åõñþ.
ã. Áóêåß Ýëåã÷ï óôá Üëëá åêëåãìÝíá üñãáíá ôçò Å.Å..
8. ÊÜèå ðüôå äéåîÜãïíôáé ïé åêëïãÝò ãéá ôçí áíÜäåéîç ôïõ Åõñùðáúêïý Êïéíïâïõëßïõ;
á. ÊÜèå ðåíôáåôßá.
â. ÊÜèå äéåôßá.
ã. ÊÜèå ôåôñáåôßá.
9. Ðïéï üñãáíï åßíáé áñìüäéï ãéá ôç íïìéóìáôéêÞ ðïëéôéêÞ êáé ôï åõñþ;

á. Ç ÅðéôñïðÞ Ðåñéöåñåéþí.
â. Ç ÅõñùðáúêÞ ÊåíôñéêÞ ÔñÜðåæá.
ã. Ôï Åëåãêôéêü ÓõíÝäñéï.
10. Ðþò ëáìâÜíïíôáé ïé áðïöÜóåéò óôï Óõìâïýëéï Õðïõñãþí ôçò Å.Å.;

á. Ìå ðëåéïøçößá.
â. Ìå áðüöáóç ôïõ ÐñïÝäñïõ.
ã. Ìå íïìïèåôéêÞ ñýèìéóç.
11. Ðïéåò áðü ôéò ðáñáêÜôù ÷þñåò ôçò Å.Å. äåí Ý÷ïõí õéïèåôÞóåé ôï åõñþ óôéò óõíáëëáãÝò ôùí
ðïëéôþí ôïõò;
á. Ðïñôïãáëßá, Áõóôñßá, Öéíëáíäßá.
â. Ãáëëßá, ÅëëÜäá, Éóðáíßá.
ã. Âñåôáíßá, Óïõçäßá, Äáíßá.
12. Ôé ðñïâëÝðåôáé óôá ðëáßóéá ôçò ÊïéíÞò ÅîùôåñéêÞò ÐïëéôéêÞò êáé ÐïëéôéêÞò ÁóöÜëåéáò
(ÊÅÐÐÁ);
á. Ç óõíåñãáóßá ôùí êñáôþí-ìåëþí ãéá ôïí êáèïñéóìü ìéáò åíéáßáò áìõíôéêÞò ðïëéôéêÞò.
â. Ç óõíåñãáóßá ôùí êñáôþí-ìåëþí ãéá ôïí êáèïñéóìü ìéáò åíéáßáò äéá÷åßñéóçò êñßóåùí óå
åèíéêÜ èÝìáôá.
ã. Ç óõíåñãáóßá ôùí êñáôþí-ìåëþí ãéá ôïí êáèïñéóìü ìÝôñùí áóöáëåßáò óôéò åîáãùãÝò.

180

13. Ôé åßíáé ç Eurojust;

á. ÅõñùðáúêÞ ÁóôõíïìéêÞ Õðçñåóßá.
â. ÅõñùðáúêÞ ÌïíÜäá ÄéêáóôéêÞò Óõíåñãáóßáò.
ã. EõñùðáúêÞ ÁóôõíïìéêÞ Áêáäçìßá.
14. Ôé åßíáé ç Europol;

á. EõñùðáúêÞ ÁóôõíïìéêÞ Áêáäçìßá.
â. ÅõñùðáúêÞ ÁóôõíïìéêÞ Õðçñåóßá.
ã. ÅõñùðáúêÞ ÌïíÜäá ÄéêáóôéêÞò Óõíåñãáóßáò.
15. Ôé êáèïñßæåé ï ×Üñôçò ôùí Èåìåëéùäþí ÄéêáéùìÜôùí ôçò Å.Å.;

á. Ôá äéêáéþìáôá êáé ôéò õðï÷ñåþóåéò ôùí ðïëéôþí ôçò Å.Å..
â. Ôá äéêáéþìáôá êáé ôéò õðï÷ñåþóåéò ôùí âïõëåõôþí óôï Åõñùêïéíïâïýëéï.
ã. Ôá äéêáéþìáôá êáé ôéò õðï÷ñåþóåéò ôùí êñáôþí-ìåëþí ùò ðñïò ôá êñÜôç ôçò Åõñþðçò ðïõ
äåí åßíáé ìÝëç ôçò Å.Å..

181

1. Ïé ðïëßôåò ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò Ý÷ïõí ôï äéêáßùìá ôçò åëåýèåñçò
Ê _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ó êáé äéáìïíÞò êáé åãêáôÜóôáóçò óå

ïðïéïäÞðïôå êñÜôïò-ìÝëïò.
2. Ïé ðïëßôåò ôùí êñáôþí-ìåëþí ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò ìðïñïýí íá
êáôáèÝóïõí Ð _ _ _ _ _ _ Ç óôï Åõñùðáúêü ÄéêáóôÞñéï óå ðåñßðôùóç

ðïõ èåùñïýí üôé áäéêïýíôáé.
3. ÊÜèå ðïëßôçò ôçò Å.Å. ðïõ âñßóêåôáé óå ÷þñá ðïõ äåí åßíáé ìÝëïò, Ý÷åé ôï
äéêáßùìá ðñïóôáóßáò áðü ôéò Ä _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ó áñ÷Ýò

êÜðïéáò Üëëçò ÷þñáò ðïõ åßíáé ìÝëïò ôçò Å.Å., åöüóïí áõôÞ äéáèÝôåé
Ðñåóâåßá Þ Ðñïîåíåßï óôç ÷þñá ðïõ äåí åßíáé ìÝëïò.
4. Óôï Åëëçíéêü Óýíôáãìá ðïõ áíáèåùñÞèçêå ôï 2001, ðåñéëÞöèçêå ôï
äéêáßùìá óõììåôï÷Þò óôçí êïéíùíßá ôçò Ð _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ó .
5. Óôï Åëëçíéêü Óýíôáãìá ðïõ áíáèåùñÞèçêå ôï 2001, ðåñéëÞöèçêáí èåôéêÜ
ìÝôñá ãéá ôéò Å _ _ _ _ _ _ Ó êïéíùíéêÝò ïìÜäåò.

182

1
2
3
1. ÅõñùðáúêÞ Êïéíüôçôá ¢íèñáêá êáé …….. (ÅÊÁ×)

2. ÅõñùðáúêÞ ………. Êïéíüôçôá (Å.Ï.Ê.).
3. ÏéêïíïìéêÞ êáé …………. ¸íùóç (ÏÍÅ).
4. ÅõñùðáúêÞ ……. (Å.Å.).
5. …….. ÅîùôåñéêÞ ÐïëéôéêÞ êáé ÐïëéôéêÞ ÁóöÜëåéáò (Ê.Å.Ð.Ð.Á.).

183

Âñåò 6 ÷þñåò ðïõ áíÞêïõí óôçí ÅõñùðáúêÞ ¸íùóç.
Ä É Á Õ Ó Ô Ñ É Á Ó Ð
È Ð Ä Á Ì Ï É Ì Ï Õ Å
É Ñ Å Ë Ë Á Ä Á Ì Õ Ñ
Ñ Ï Ð Ù É Ä Ã É Á Ó É
Ë × Ê Õ Ð Ñ Ï Ó É Á Ã
Á Ç Ù Ç Ð Ñ Ù Ê Ù Í Á
Í × É Ó Ð Á Í É Á Ç Ë
Ä Ç Ê Á É Ï Ç Õ Í Ç Ë
É Ð Á Ñ È Å Ó Î Ö Â É
Á Ð Á Í Ö Í × Á Î Ç Á

184

ÈåóìéêÜ üñãáíá ôçò Å.Å.

ÂáóéêÜ èåóìéêÜ üñãáíá ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸ _ _ _ _ ò åßíáé ôï Åõñùðáúêü
Ê _ _ _ _ _ _ _ _ _ ï, ôï ïðïßï åêðñïóùðåß ôïõò ðïëßôåò, ôï Åõñùðáúêü
Ó _ _ _ _ _ _ _ ï ðïõ åêðñïóùðåß ôá êñÜôç-ìÝëç, ôï Óõìâïýëéï Õ _ _ _ _ _ _ í
üðïõ åêðñïóùðïýíôáé ïé êõâåñíÞóåéò ôùí êñáôþí-ìåëþí. Óôá èåóìéêÜ üñãáíá áíÞêåé
åðßóçò ç ÅõñùðáúêÞ Å _ _ _ _ _ _ Þ ðïõ åêðñïóùðåß ôá óõìöÝñïíôá ôçò
ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò êáé ôï Åõñùðáúêü ÄéêáóôÞñéï.

185

Óå ðïéåò ðåñéðôþóåéò ìðïñåß íá âïçèÞóåé ï Åõñùðáßïò ÄéáìåóïëáâçôÞò;

Ìðïñåßò íá áíáôñÝîåéò óôç äéåýèõíóç:
http://www.ombudsman.europa.eu/media/el/default.htm#Target2 êáé íá óõíïøß-
óåéò ãñáðôÜ ôéò ðëçñïöïñßåò ðïõ äßíïíôáé.

186

ÌåãÜëá Ýñãá óôç ÷þñá ìáò Ý÷ïõí óõã÷ñçìáôïäïôçèåß áðü ôçí ÅõñùðáúêÞ ¸íùóç.
Ìðïñåßò íá êáôáãñÜøåéò ìåñéêÜ áðü áõôÜ;

187

ÃñÜøå ôá ðëåïíåêôÞìáôá êáé ôá ìåéïíåêôÞìáôá áðü ôç ÷ñÞóç ôïõ åõñþ óôçí

êáèçìåñéíÞ æùÞ ôùí ðïëéôþí ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò.

188

Áóêåß íïìïèåôéêÞ åîïõóßá ìáæß ìå ôï Óõìâïýëéï Õðïõñãþí ôçò Å.Å.,
Áóêåß íïìïèåôéêÞ åîïõóßá ìáæß ìå ôï Åõñùðáúêü Êïéíïâïýëéï,
Åãêñßíåé ôïí ðñïûðïëïãéóìü, ÅëÝã÷åé ôá åêëåãìÝíá üñãáíá ôçò Å.Å.,
ÈÝôåé ôïõò ãåíéêïýò ðñïóáíáôïëéóìïýò êáé ôéò ðñïôåñáéüôçôåò ôçò Å.Å.,
ËáìâÜíåé áðïöÜóåéò ãéá ôçí ÊïéíÞ ÅîùôåñéêÞ ÐïëéôéêÞ êáé ÐïëéôéêÞ Áóöáëåßáò,
ËáìâÜíåé áðïöÜóåéò ãéá ôï óõíôïíéóìü ôçò ïéêïíïìéêÞò ðïëéôéêÞò ôùí êñáôþí-ìåëþí
Åõñùðáúêü Åõñùðáúêü Óõìâïýëéï

Êïéíïâïýëéï Óõìâïýëéï Õðïõñãþí Å.Å.

189

Äéá÷åéñßæåôáé ôïí ðñïûðïëïãéóìü, Åêðñïóùðåß ôçí Å.Å. äéåèíþò,
Åîáóöáëßæåé ôçí åöáñìïãÞ ôçò íïìïèåóßáò óå üëá ôá êñÜôç (ìáæß ìå ôçí ÅõñùðáúêÞ ÅðéôñïðÞ),
Åîáóöáëßæåé ôçí åöáñìïãÞ ôçò íïìïèåóßáò óå üëá ôá êñÜôç (ìáæß ìå ôï Åõñùðáúêü ÄéêáóôÞñéï),
Ðñïôåßíåé íïìïèåóßá óôï Êïéíïâïýëéï êáé óôï Óõìâïýëéï Õðïõñãþí
ÅõñùðáúêÞ Åõñùðáúêü
ÅðéôñïðÞ ÄéêáóôÞñéï

190

ÂÜëå óôç ãñáììÞ ôïõ ÷ñüíïõ ôéò ÷ñïíïëïãßåò.
ºäñõóç ÅõñùðáúêÞò Êïéíüôçôáò Ðñïó÷þñçóç Êýðñïõ, Ôóå÷ßáò, Ïõããáñßáò,

¢íèñáêá êáé ×Üëõâá Åóèïíßáò, Ðïëùíßáò êáé Üëëùí ÷ùñþí óôçí Å.Å.
ºäñõóç ÅõñùðáúêÞò ÏéêïíïìéêÞò ÏñéóôéêÞ Ýíôáîç ôçò

Êïéíüôçôáò (Å.Ï.Ê.) ÅëëÜäáò óôçí Å.Ï.Ê.
1957 1917 1921
1981 1951 1989 2004
1789 1992 1922

191
ÔÏ ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ Ç ÄÉÅÈÍÇÓ ÊÏÉÍÏÔÇÔÁ

Ç äéåèíÞò êïéíüôçôá
1. Ôï óýíïëï ôùí ïñãáíéóìþí ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç ôçò öôþ÷åéáò

óôç ãç áðïôåëïýí ôç äéåèíÞ êïéíüôçôá.
2. Ôï äéåèíÝò äßêáéï åßíáé ôï óýíïëï ôùí áñ÷þí ðïõ äéÝðïõí ôéò ó÷Ýóåéò
ìåôáîý ôùí êñáôþí óå äéåèíÝò åðßðåäï.
3. Ïé ó÷Ýóåéò ôùí êñáôþí óôá ðëáßóéá ôçò äéåèíïýò êïéíüôçôáò

ïíïìÜæïíôáé áëëïåèíåßò.
4. Ïé Äéåèíåßò Ïñãáíéóìïß ðñïùèïýí ôç óõíåñãáóßá ìåôáîý ôùí åèíþí.
5. Óôç óýã÷ñïíç åðï÷Þ åßíáé åðéôáêôéêÞ ç áíÜãêç óõíåñãáóßáò ôùí

êñáôþí óå äéåèíÝò åðßðåäï ãéá äéÜöïñá èÝìáôá.

192

6. Ï ÄéåèíÞò Åñõèñüò Óôáõñüò åßíáé Ìç ÊõâåñíçôéêÞ ÏñãÜíùóç.
7. Ï ÏÇÅ åßíáé Ðáãêüóìéïò Ïñãáíéóìüò.
8. Ôï ÍÁÔÏ åßíáé Ðáãêüóìéïò Ìç Êõâåñíçôéêüò Ïñãáíéóìüò.
9. Ïé åêðñüóùðïé üëùí ôùí êñáôþí ðïõ óõììåôÝ÷ïõí óôïí ÏÇÅ óõãêñïôïýí

ôç ÃåíéêÞ ÓõíÝëåõóç.
10. Ôï Óõìâïýëéï Áóöáëåßáò ôïõ ÏÇÅ áðïôåëåßôáé áðü 10 ìüíéìá ìÝëç

êáé 5 åêëåãìÝíá áðü ôç ÃåíéêÞ ÓõíÝëåõóç.

193

11. Ï Ãåíéêüò ÃñáììáôÝáò åßíáé ï êáôþôåñïò õðÜëëçëïò ôïõ ÏÇÅ.
12. Óôïõò âáóéêïýò óêïðïýò ôïõ ÏÇÅ åßíáé ç äéáöýëáîç ôçò äéåèíïýò
áóöÜëåéáò êáé åéñÞíçò.
13. Ôï ÄéåèíÝò ÄéêáóôÞñéï ôçò ×Üãçò áíáëáìâÜíåé ôçí åðßëõóç äéáöïñþí

ìåôáîý êñáôþí, ìüíï åöüóïí áõôü ôï æçôïýí êáé ôá äýï êñÜôç.
14. Ï Ï.Ç.Å. åßíáé Ìç ÊõâåñíçôéêÞ ÏñãÜíùóç ìå óêïðü ôçò ôçí ðñïóôáóßá

ôùí áíèñùðßíùí äéêáéùìÜôùí.
15. Óôïõò âáóéêïýò óêïðïýò ôïõ ÏÇÅ åßíáé ç ïéêïíïìéêÞ êáé êïéíùíéêÞ
áíÜðôõîç óõãêåêñéìÝíùí êïéíùíéêþí ïìÜäùí.

194

16. Ôï ÍÁÔÏ éäñýèçêå áðü ôéò ÇÐÁ, ôïí ÊáíáäÜ êáé ÷þñåò ôçò
ÄõôéêÞò Åõñþðçò.
17. Ôï Óýìöùíï ôçò Âáñóïâßáò éäñýèçêå áðü ÷þñåò ôçò ÄõôéêÞò Åõñþðçò.
18. Ôï ÍÁÔÏ ÷ñçóéìïðïéåß óôñáôéùôéêÜ êáé ðïëéôéêÜ ìÝóá ãéá ôçí

åðßôåõîç ôùí óôü÷ùí ôïõ.
19. Ôï ÍÁÔÏ åöáñìüæåé ôï ÄéåèíÝò Áíèñùðéóôéêü Äßêáéï.
20. Óýìöùíá ìå ôï ×Üñôç Èåìåëéùäþí ÄéêáéùìÜôùí ôçò ÅõñùðáúêÞò

¸íùóçò ðñÝðåé íá ðñïóôáôåýïíôáé ïé Üìá÷ïé, ïé áé÷ìÜëùôïé ðïëÝìïõ
êáé ïé áóèåíåßò êáèþò êáé íá åëÝã÷ïíôáé ïé ìÝèïäïé ðïëÝìïõ þóôå íá Óùóôü ËÜèïò
áðïêëåßïíôáé, ãéá ðáñÜäåéãìá, ç ëéìïêôïíßá Þ ôá âéïëïãéêÜ üðëá.

195

1. Ðïéïé ëüãïé êÜíïõí åðéôáêôéêÞ ôçí áíÜãêç ãéá äéåèíÞ óõíåñãáóßá;

á. Ç äéáôÞñçóç ôçò åéñÞíçò óå ðáãêüóìéï åðßðåäï, ç ìåßùóç ôùí áíéóïôÞôùí óôéò êïéíùíßåò,
ç ðñïóôáóßá ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò êáé ôùí áíèñùðßíùí äéêáéùìÜôùí.
â. Ï åîïðëéóìüò ôùí êñáôþí êáé ç ðñïþèçóç ðõñçíéêþí ðñïãñáììÜôùí.
ã. Ç ðñïóðÜèåéá ðëïõôéóìïý ôùí éó÷õñþí.
2. Ðïéïé äéåèíåßò ïñãáíéóìïß ïíïìÜæïíôáé Ðáãêüóìéïé;

á. Áõôïß óôïõò ïðïßïõò ìðïñïýí íá óõììåôÝ÷ïõí ôá áäýíáìá êñÜôç.
â. Áõôïß óôïõò ïðïßïõò ìðïñïýí íá óõììåôÝ÷ïõí ôá éó÷õñÜ êñÜôç.
ã. Áõôïß óôïõò ïðïßïõò ìðïñïýí íá óõììåôÝ÷ïõí üëá ôá êñÜôç.
3. Ãéáôß ïé äéåèíåßò ïñãáíéóìïß ÷áñáêôçñßæïíôáé äéáêñáôéêïß;

á. Ãéáôß óôçñßæïíôáé óôç óõíåñãáóßá ôùí êñáôþí ðïõ ôïõò óõãêñïôïýí, ðÜíù óå äéÜöïñá
èÝìáôá.
â. Ãéáôß äéïéêïýíôáé áðü ôéò êõâåñíÞóåéò ôùí êñáôþí ðïõ ôïõò óõãêñïôïýí.
ã. Ãéáôß ç ëåéôïõñãßá ôïõò åîáñôÜôáé áðü äéáêñáôéêÝò óõìöùíßåò.
4. Ðïéïé äéåèíåßò ïñãáíéóìïß ïíïìÜæïíôáé Ðåñéöåñåéáêïß;

á. Áõôïß óôïõò ïðïßïõò ìðïñïýí íá óõììåôÝ÷ïõí êñÜôç ðïõ áíÞêïõí óå óõãêåêñéìÝíç
ãåùãñáöéêÞ ðåñéöÝñåéá.
â. Áõôïß óôïõò ïðïßïõò ìðïñïýí íá óõììåôÝ÷ïõí êñÜôç ðïõ Ý÷ïõí ôï ßäéï ðïëßôåõìá.
ã. Áõôïß óôïõò ïðïßïõò ìðïñïýí íá óõììåôÝ÷ïõí êñÜôç ðïõ Ý÷ïõí ðÜíù áðü 1.000.000
êáôïßêïõò óôçí ðåñéöÝñåéá.
5. Ðïéïé äéåèíåßò ïñãáíéóìïß ïíïìÜæïíôáé Êõâåñíçôéêïß;

á. Áõôïß óôïõò ïðïßïõò óõììåôÝ÷ïõí ïìÜäåò ðïëéôþí.
â. Áõôïß óôïõò ïðïßïõò óõììåôÝ÷ïõí êñÜôç-ìÝëç.
ã. Áõôïß óôïõò ïðïßïõò óõììåôÝ÷ïõí êüììáôá ðïõ êõâåñíïýí.

196

6. Ðïéïé äéåèíåßò ïñãáíéóìïß ïíïìÜæïíôáé Ìç Êõâåñíçôéêïß;

á. Áõôïß óôïõò ïðïßïõò óõììåôÝ÷ïõí ïìÜäåò ðïëéôþí, ÷ùñßò êáìßá åîÜñôçóç áðü ôéò
êõâåñíÞóåéò ôùí êñáôþí ôïõò.
â. Áõôïß óôïõò ïðïßïõò óõììåôÝ÷ïõí êñÜôç-ìÝëç.
ã. Áõôïß óôïõò ïðïßïõò óõììåôÝ÷ïõí êüììáôá ôçò áíôéðïëßôåõóçò.
7. Ðïéá áðü ôá ðáñáêÜôù åßíáé êýñéá üñãáíá ôïõ ÏÇÅ;

á. Ç ÃåíéêÞ ÓõíÝëåõóç, ôï Óõìâïýëéï Áóöáëåßáò, ç ÃåíéêÞ Ãñáììáôåßá êáé ôï ÄéåèíÝò
ÄéêáóôÞñéï ôçò ×Üãçò.
â. Ï Ðñüåäñïò, ç ÂïõëÞ, ç ÊõâÝñíçóç êáé ôï Óõìâïýëéï Õðïõñãþí.
ã. Ôï Åõñùðáúêü Óõìâïýëéï, ç ÅõñùðáúêÞ ÅðéôñïðÞ êáé ôï Åõñùðáúêü ÄéêáóôÞñéï.
8. Ðïéá åßíáé ç Ýäñá ôïõ Ïñãáíéóìïý ÇíùìÝíùí Åèíþí;

á. Ïé ÂñõîÝëëåò.
â. Ôï Ðáñßóé.
ã. Ç ÍÝá Õüñêç.
9. Áðü ðüóïõò äéêáóôÝò óõãêñïôåßôáé ôï ÄéåèíÝò ÄéêáóôÞñéï ôçò ×Üãçò;

á. Åßêïóé.
â. ÄåêáðÝíôå.
ã. ÄÝêá.
10. Ðïéá êñÜôç åêôüò ôçò Åõñþðçò óõììåôÝ÷ïõí óôïí ÏÁÓÅ;

á. Ç Áõóôñáëßá êáé ç ÍÝá Æçëáíäßá.
â. Ç Âñáæéëßá êáé ôï Ìåîéêü.
ã. Ï ÊáíáäÜò êáé ïé ÇÐÁ.
11. Ðïéïò åßíáé ï óêïðüò ôïõ ÏÁÓÅ;

á. Ç äéáöýëáîç ôçò åõñùðáúêÞò áóöÜëåéáò êáé óôáèåñüôçôáò êáé ãåíéêüôåñá ç äéá÷åßñéóç
êñßóåùí ìå óêïðü ôçí áðïöõãÞ óõãêñïýóåùí êáé ç áíôéìåôþðéóç ôùí óõíåðåéþí ôïõò.
â. Ç áíáóõãêñüôçóç áèëçôéêþí êÝíôñùí óå åõñùðáúêü åðßðåäï.
ã. Ç ïñãÜíùóç åíüò äéêôýïõ óõãêïéíùíéþí óôçí Åõñþðç.

197

12. Ðïý åßíáé ç Ýäñá ôïõ Óõìâïõëßïõ ôçò Åõñþðçò;

á. Óôç ×Üãç.
â. Óôï Åäéìâïýñãï.
ã. Óôï Óôñáóâïýñãï.
13. Ðïéïò åßíáé ï óôü÷ïò ôïõ Óõìâïõëßïõ ôçò Åõñþðçò;

á. Ç äéáöýëáîç ôçò ðáãêüóìéáò åéñÞíçò.
â. Ç äéáöýëáîç êáé ç êáôï÷ýñùóç ôùí áíèñþðéíùí äéêáéùìÜôùí.
ã. Ç äéáöýëáîç ôùí öõóéêþí ðüñùí ôçò Åõñþðçò.
14. Ðüôå õðïãñÜöôçêå ç ÅõñùðáúêÞ Óýìâáóç ÄéêáéùìÜôùí ôïõ Áíèñþðïõ êáé Èåìåëéùäþí
Åëåõèåñéþí;
á. Ôï 1949.
â. Ôï 1950.
ã. Ôï 1991.
15. Ðïý åäñåýåé ôï Åõñùðáúêü ÄéêáóôÞñéï ôùí ÄéêáéùìÜôùí ôïõ Áíèñþðïõ;

á. Óôï Åäéìâïýñãï.
â. Óôï Óôñáóâïýñãï.
ã. Óôç ×Üãç.
16. Ðüôå Ýãéíå ç ðñþôç äéåèíÞò áíáãíþñéóç ôùí áíèñùðßíùí äéêáéùìÜôùí;

á. Ôï 1948 áðü ôç ÃåíéêÞ ÓõíÝëåõóç ôïõ ÏÇÅ, ìå ôçí ÏéêïõìåíéêÞ ÄéáêÞñõîç ôùí ÄéêáéùìÜôùí
ôïõ Áíèñþðïõ.
â. Ôï 1950 áðü ôï Óõìâïýëéï ôçò Åõñþðçò, ìå ôçí ÅõñùðáúêÞ Óýìâáóç ÄéêáéùìÜôùí ôïõ
Áíèñþðïõ êáé Èåìåëéùäþí Åëåõèåñéþí.
ã. Ôï 1997 áðü ôçí ÅõñùðáúêÞ ¸íùóç, ìå ôï ×Üñôç Èåìåëéùäþí Êïéíùíéêþí ÄéêáéùìÜôùí.
17. Ôé ìðïñåß íá êÜíåé ôï Üôïìï ôïõ ïðïßïõ ðáñáâéÜæïíôáé ôá äéêáéþìáôá;

á. Íá êáôáããåßëåé ôéò ðáñáâéÜóåéò óôï ÄéáìåóïëáâçôÞ Þ óôï ÓõíÞãïñï (óå åèíéêü, åõñùðáúêü Þ
ðáãêüóìéï åðßðåäï) êáé íá ðñïóöýãåé óôá ÄéêáóôÞñéá.
â. Íá éäñýóåé ìéá Ìç ÊõâåñíçôéêÞ ÏñãÜíùóç ãéá ôçí ðñïÜóðéóÞ ôïõò.
ã. Íá áðåõèõíèåß óôï ÍÁÔÏ.

198

1. Ð _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ É ïíïìÜæïíôáé ïé äéåèíåßò ïñãáíéóìïß ðïõ

äÝ÷ïíôáé ôç óõììåôï÷Þ êñáôþí ðïõ áíÞêïõí óå óõãêåêñéìÝíç ãåùãñáöéêÞ
ðåñéöÝñåéá.
2. Ê _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ É ïíïìÜæïíôáé ïé äéåèíåßò ïñãáíéóìïß óôïõò

ïðïßïõò óõììåôÝ÷ïõí êñÜôç-ìÝëç.
3. Ð _ _ _ _ _ _ _ _ É ïíïìÜæïíôáé ïé äéåèíåßò ïñãáíéóìïß ðïõ äÝ÷ïíôáé

ôç óõììåôï÷Þ üëùí ôùí êñáôþí.
4. Ìå ôçí Å _ _ _ _ _ _ _ Ç ôùí äéåèíþí óõìöùíéþí ãéá ôá áíèñþðéíá

äéêáéþìáôá, ôá êñÜôç áíáëáìâÜíïõí ôçí õðï÷ñÝùóç íá ôéò åöáñìüæïõí.
5. Óýìöùíá ìå ôéò äéåèíåßò óõìöùíßåò ãéá ôá áíèñþðéíá äéêáéþìáôá, ôá

åãêëÞìáôá êáôÜ ôçò áíèñùðüôçôáò ïñßæïíôáé ùò
Á_ _ _ _ _ _ _ _ _Á.
6. Ç äéáôÜñáîç ôçò ðåñéâáëëïíôéêÞò É _ _ _ _ _ _ _ _ Ó áðáó÷ïëåß

ðïëëÝò ðåñéâáëëïíôéêÝò ïñãáíþóåéò.
7. Ïé êïéíùíéêÝò Á _ _ _ _ _ _ _ _ Ó áðïôåëïýí äéåèíÝò ðñüâëçìá.
8. Ç äéåèíÞò Ó _ _ _ _ _ _ _ _ Á åßíáé áðáñáßôçôç ãéá ôçí åðßëõóç

ðñïâëçìÜôùí ðïõ áðáó÷ïëïýí ôçí ðáãêüóìéá êïéíüôçôá.

199

2 3 4
1. Äéåèíåßò …………… Ïñãáíéóìïß (Ä.Ê.Ï.).

2. Ïñãáíéóìüò ãéá ôçí ÁóöÜëåéá êáé ôç Óõíåñãáóßá óôçí …….. (ÏÁÓÅ).
3. Ïñãáíéóìüò ……… Åèíþí (Ï.Ç.Å.).
4. ÄéåèíÝò Áíèñùðéóôéêü ……… (Ä.Á.Ä.)
5. Ìç ÊõâåñíçôéêÝò …………… (Ì.Ê.Ï.).

200

Âñåò 6 ëÝîåéò ðïõ áíáöÝñïíôáé óå ôïìåßò óôïõò ïðïßïõò ðáñïõóéÜæåôáé ç áíÜãêç
óõíåñãáóßáò óå äéåèíÝò åðßðåäï.
Ä É Á Õ × Â Ñ É Å Ó Ô
Ð Ï Ë Å Ì Ï Ó Ì Î Õ Å
É Ñ Ö Ë Ë Â × Á Ï Õ ×
Õ Ã Å É Á Ä Ã É Ð Ó Í
Ë Ë Ê Ñ Ð Ä Ï Ó Ë Á Ï
Ö Ô Ù × Å É Á Ê É Í Ë
Í Ø É Ó × Á Í É Ó Ç Ï
Ä Ç Ê Á É Ï Ç Õ Ì Ç Ã
Ö Õ Ó Ç È Å Ó Î Ï Â É
Á Ð Á Í Å Í Ô Á É Ç Á

201

Áíèñþðéíá Äéêáéþìáôá
Ç äéåèíÞò êáôï÷ýñùóç êáé ðñïóôáóßá ôùí áíèñùðßíùí äéêáéùìÜôùí åðéôõã÷Üíåôáé ìå
ôçí ÏéêïõìåíéêÞ Ä _ _ _ _ _ _ _ ç êáé ôéò äéåèíåßò óõìâÜóåéò, üðùò ôï ÄéåèíÝò
Á _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ ü Äßêáéï. Ùóôüóï óôçí ðñÜîç, äéáðéóôþíåôáé ìåñéêÝò öïñÝò
ð _ _ _ _ _ _ _ ç ôùí áíèñùðßíùí äéêáéùìÜôùí, ç ïðïßá ìðïñåß íá áöïñÜ
ìåìïíùìÝíá Üôïìá Þ ïëüêëçñåò ïìÜäåò áôüìùí. Óôçí ðñþôç ðåñßðôùóç, ôá Üôïìá
Ý÷ïõí äõíáôüôçôá ê _ _ _ _ _ _ _ _ _ ò êáé ðñïóöõãÞò óôá äéêáóôÞñéá. Óôç
äåýôåñç ðåñßðôùóç, ï ÏÇÅ åðéâÜëëåé äéåèíåßò ê _ _ _ _ _ _ ò.

202

ÁíáæÞôçóå óôïé÷åßá ãéá ôç óõììåôï÷Þ ôçò ÅëëÜäáò óå äéåèíåßò ïñãáíéóìïýò êáèþò

êáé ôï ñüëï ôçò ìÝóá óå áõôïýò.
ÅíäåéêôéêÜ ìðïñåßò íá áíáôñÝîåéò óôéò äéåõèýíóåéò:
• http://www.unicef.gr/
ÅëëçíéêÞ ÅèíéêÞ ÅðéôñïðÞ UNICEF
• http://www.amnesty.org.gr/
ÄéåèíÞò Áìíçóôßá - Åëëçíéêü ôìÞìá
• http://www.un.org/english/
Ïñãáíéóìüò ÇíùìÝíùí Åèíþí (ÏÇÅ)
• http://www.mdmgreece.gr/
Ãéáôñïß ôïõ Êüóìïõ - ÅëëÜäá

203

Ðþò íïìßæåéò üôé ìðïñåßò íá åíåñãïðïéÞóåéò ôïõò ãýñù óïõ (óõììáèçôÝò,

ïéêïãåíåéáêü ðåñéâÜëëïí, ðáñÝá) þóôå áíÜëïãá ìå ôéò äõíáôüôçôåò óáò íá
áíáëÜâåôå åíåñãü ñüëï óôç óõììåôï÷Þ óå êÜðïéá ïñãÜíùóç ìå áíèñùðéóôéêü
(UNICEF, Ãéáôñïß ×ùñßò Óýíïñá êôë.) Þ ðåñéâáëëïíôéêü (Greenpeace, WWF êôë.)
åíäéáöÝñïí;

204

ÁíáæÞôçóå ðáñáäåßãìáôá áíèñþðùí Þ ïìÜäùí ðïõ ðáñáâéÜóôçêáí ôá äéêáéþìáôÜ

ôïõò, üðùò áõôÜ äéáôõðþíïíôáé óôçí ÏéêïõìåíéêÞ ÄéáêÞñõîç ôùí ÄéêáéùìÜôùí ôïõ
Áíèñþðïõ (ÃåíéêÞ ÓõíÝëåõóç Ïñãáíéóìïý ÇíùìÝíùí Åèíþí, 10 Äåêåìâñßïõ 1948)
ðïõ ðáñïõóéÜæåôáé óôçí éóôïóåëßäá ôçò Äéåèíïýò Áìíçóôßáò:
http://www.amnesty.org.gr/aboutai/udhr.htm

205

Ãéáôñïß ×ùñßò Óýíïñá, Greenpeace, ÄéåèíÞò Åñõèñüò Óôáõñüò

WWF, Ãéáôñïß ôïõ Êüóìïõ, ÄéåèíÞò Áìíçóôßá
ÐåñéâáëëïíôéêÝò Ì.Ê.Ï. ÁíèñùðéóôéêÝò Ì.Ê.Ï.

206
ÁÐÁÍÔÇÓÅÉÓ
ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÊÏÉÍÙÍÉÁ ..............................................208
ÅéóáãùãéêÝò Ýííïéåò .......................................................................208

ÊïéíùíéêÝò ïìÜäåò .........................................................................209
ÊïéíùíéêÞ ÏñãÜíùóç êáé
ÊïéíùíéêÞ ÌåôáâïëÞ .............................................................210 - 212
Êïéíùíéêïß èåóìïß .................................................................213 - 214
Êïéíùíéêïðïßçóç êáé êïéíùíéêüò Ýëåã÷ïò .......................................214
ÊïéíùíéêÜ ðñïâëÞìáôá..........................................................215 - 216
ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÐÏËÉÔÅÉÁ ...............................................217
Ôï Üôïìï êáé ç ðïëéôåßá ..................................................................217

Ôá ðïëéôåýìáôá êáé ôï Óýíôáãìá......................................................218
ÅêëïãÝò, êüììáôá, ÌÌÅ .................................................................219
Ïé ëåéôïõñãßåò ôïõ êñÜôïõò .............................................................220
Ç Äéïßêçóç ............................................................................221 - 222
Äéêáéþìáôá êáé Õðï÷ñåþóåéò.................................................223 - 224
ÔÏ ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ Ç ÅÕÑÙÐÁÚÊÇ ÅÍÙÓÇ.....................225
ÅõñùðáúêÞ ¸íùóç ................................................................225 - 226
ÔÏ ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ Ç ÄÉÅÈÍÇÓ ÊÏÉÍÏÔÇÔÁ .................227
Ç äéåèíÞò êïéíüôçôá ..............................................................227 - 228
207
ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÊÏÉÍÙÍÉÁ

ÅéóáãùãéêÝò Ýííïéåò
Óùóôü - ËÜèïò
1. Óùóôü
2. ËÜèïò
Óùóôü: Ï Üíèñùðïò Ý÷åé áíÜãêç ôçí áóöÜëåéá êáé ôç öñïíôßäá ðïõ ðñïóöÝñåé ç ïìÜäá (ïéêïãÝíåéá - êïéíùíßá).
3. ËÜèïò
Óùóôü: ÊÜèå êïéíùíßá Ý÷åé äéêü ôçò ôñüðï ïñãÜíùóçò êáé ëåéôïõñãßáò.
4. Óùóôü
5. ËÜèïò
Óùóôü: ÊÜèå êïéíùíßá ìåôáâÜëëåôáé óôç äéÜñêåéá ôïõ ÷ñüíïõ ëüãù ôùí åðéäñÜóåùí ðïõ äÝ÷åôáé áðü Üëëåò
êïéíùíßåò, ÷ùñßò üìùò íá áðïâÜëåé ôá âáóéêÜ ôçò ÷áñáêôçñéóôéêÜ.
6. Óùóôü
7. Óùóôü
8. Óùóôü
9. ËÜèïò
Óùóôü: ÊÜèå êïéíùíßá Ý÷åé ó÷åôéêÞ áõôïíïìßá êáé áõôïôÝëåéá áðü ôéò Üëëåò êïéíùíßåò.
10. Óùóôü
ÄéÜëåîå ôï óùóôü Âñåò ôç ëÝîç Óôáõñüëåîï ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ
1. ã 1. ÐÏËÉÔÉÓÌÏ 1. ÊÏÉÍÙÍÉÁ 1. ¢íèñùðïò: öýóåé êïéíùíéêü ïí

2. á 2. ÏÑÃÁÍÙÓÇÓ 2. ÊÏÉÍÙÍÉÊÏÔÇÔÁ ÂéïëïãéêÜ
3. á 3. ÓÕÌÐÅÑÉÖÏÑÁ 3. ÐÁÃÊÏÓÌÉÏÐÏÉÇÓÇ áðñïóôÜôåõôïò
4. â 4. ÁÕÔÏÍÏÌÉÁ 4. ÐÏËÉÔÉÓÌÏÓ ïéêïãÝíåéá
5. ã 5. ÐÑÏÓÙÐÉÊÏÔÇÔÁ 5. ÁÔÏÌÉÊÁ åðéâßùóç
6. ÁËËÇËÅÐÉÄÑÁÓÇÓ Ýíôáîç
7. ÓÕÌÂÉÙÓÇ
8. ÌÏÍÁÄÉÊÇ 2. Ðáãêïóìéïðïßçóç
9. ÅÐÉÄÑÁÓÅÉÓ ðáãêïóìéïðïßçóçò
10. ËÅÉÔÏÕÑÃÉÁÓ äõôéêü
ðïëéôéóìéêÞ
ðïëéôéêÞ
âéïìç÷áíéêÞ
208

ÊïéíùíéêÝò ïìÜäåò
1. Óùóôü
2. ËÜèïò
Óùóôü: ÊÜèå êïéíùíéêÞ ïìÜäá Ý÷åé óõãêåêñéìÝíç ïñãÜíùóç êáé êïéíïýò óêïðïýò.
3. Óùóôü
4. Óùóôü
5. Óùóôü
6. Óùóôü
7. ËÜèïò
Óùóôü: Ï âáóéêüò ëüãïò Ýíôáîçò ôïõ áôüìïõ óå ìéá ïìÜäá åßíáé ç áíÜãêç ôïõ íá áíÞêåé óå Ýíá óýíïëï.
8. Óùóôü
9. Óùóôü
1. ã 1. ÐÑÙÔÏÃÅÍÇÓ 1. ÐÑÏÊÁÔÁËÇØÇ ÊïéíùíéêÝò ïìÜäåò

2. â 2. ÄÅÕÔÅÑÏÃÅÍÇÓ 2. ÅÈÅËÏÍÔÉÓÌÏÓ ðïëõðïëéôéóìéêÝò
3. ã 3. ÅÕÁËÙÔÙÍ 3. ÄÅÕÔÅÑÏÃÅÍÅÉÓ ðñïêáôáëÞøåùí
4. á 4. ÐÏËÕÐÏËÉÔÉÓÌÉÊÅÓ 4. ÑÁÔÓÉÓÌÏÓ óôñþìá
5. á 5. ÔÁÕÔÏÔÇÔÁ 5. ÐÑÙÔÏÃÅÍÇÓ êïéíùíéêþí
6. â 6. ÌÉÌÇÓÇ ñáôóéóìïý
7. ã
8. á
9. â
10. á
ÐñùôïãåíÞò ÄåõôåñïãåíÞò
ÏéêïãÝíåéá, ×ïñùäßá,
ÐáñÝá óõíïìçëßêùí ÏìÜäá ÷ïñïý,
Ðïëéôéêü êüììá,
ÐïäïóöáéñéêÞ ïìÜäá,
Óýëëïãïò ãéá ôçí ðñïóôáóßá
ôùí äáóþí,
Óùìáôåßï åñãáæïìÝíùí
ÁíïéêôÞ ÊëåéóôÞ
Óùìáôåßï Îåíïäï÷ïûðáëëÞëùí, Óõììïñßá ëçóôþí,

ÈåáôñéêÞ ïìÜäá, Áäåëöüôçôá, ËÝó÷ç
Óõíåôáéñéóìüò ãåùñãéêþí ðñïúüíôùí,
ÅðéóôçìïíéêÞ ïìÜäá
209

1. ËÜèïò
Óùóôü: ÊÜèå Üôïìï êáôÝ÷åé ìéá óõãêåêñéìÝíç êïéíùíéêÞ èÝóç óôçí ïìÜäá ðïõ óõììåôÝ÷åé.
2. Óùóôü
3. Óùóôü
4. Óùóôü
5. Óùóôü
6. Óùóôü
7. ËÜèïò
Óùóôü: ÊÜèå êïéíùíéêüò ñüëïò äéÝðåôáé áðü óõãêåêñéìÝíïõò êïéíùíéêïýò êáíüíåò.
8. ËÜèïò
Óùóôü: ÊÜèå Üíèñùðïò æåé êáé åêöñÜæåé ôïõò êïéíùíéêïýò ôïõ ñüëïõò áíÜëïãá ìå ôçí ðñïóùðéêüôçôÜ ôïõ.
9. Óùóôü
10. Óùóôü
11. Óùóôü
12. Óùóôü
13. Óùóôü
14. ËÜèïò
Óùóôü: Ôõðéêïß êïéíùíéêïß êáíüíåò ïíïìÜæïíôáé ïé ãñáðôïß êáíüíåò ðïõ áðïôåëïýí íüìïõò ôïõ êñÜôïõò.
15. ËÜèïò
Óùóôü: ¢ôõðïé êïéíùíéêïß êáíüíåò ïíïìÜæïíôáé ôá Üãñáöá Þèç êáé Ýèéìá.
16. ËÜèïò
Óùóôü: ÊïéíùíéêÞ äéáóôñùìÜôùóç ïíïìÜæåôáé ï ôñüðïò ìå ôïí ïðïßï êÜèå êïéíùíßá êáôáôÜóóåé éåñáñ÷éêÜ ôá
Üôïìá, ìå êñéôÞñéï ôá êïéíùíéêÜ ôïõò ÷áñáêôçñéóôéêÜ.
17. Óùóôü
18. Óùóôü
19. Óùóôü
20. ËÜèïò
Óùóôü: ÊáèïäéêÞ åßíáé ç êïéíùíéêÞ êéíçôéêüôçôá üôáí õðÜñ÷åé êßíçóç ôïõ áôüìïõ áðü áíþôåñç óå êáôþôåñç
êïéíùíéêÞ ôÜîç.
21. Óùóôü
22. Óùóôü
23. ËÜèïò
Óùóôü: Ïé ìåôáâïëÝò óôçí ôå÷íïëïãßá, ïé ðüëåìïé, ïé åðáíáóôÜóåéò êáé ôá êïéíùíéêÜ êéíÞìáôá ìðïñïýí íá
áðïôåëÝóïõí áéôßåò êïéíùíéêþí ìåôáâïëþí.
24. ËÜèïò
Óùóôü: Óôéò óýã÷ñïíåò êïéíùíßåò ïé êïéíùíéêÝò ìåôáâïëÝò ãßíïíôáé ìå ôá÷ýôåñïõò ñõèìïýò áðü ü,ôé óôéò
ðáñáäïóéáêÝò êïéíùíßåò.
25. ËÜèïò
Óùóôü: Ïé êïéíùíéêÝò ìåôáâïëÝò ðñáãìáôïðïéïýíôáé åßôå ìå åéñçíéêü åßôå ìå åðáíáóôáôéêü ôñüðï.
210

1. â 1. ÔÁÎÇ 1.ÊïéíùíéêÞ êéíçôéêüôçôá ÊïéíùíéêÝò ìåôáâïëÝò

2. á 2. ÃÅÍÅÔÇÓ 1. ÄÉÁÃÅÍÅÁÊÇ ìåôáâïëÝò
3. á 3. ÅÐÉÊÔÇÔÁ 2. ÁÍÏÄÉÊÇ áãñïôéêÝò
4. á 4. ÄÉÁÓÔÑÙÌÁÔÙÓÇ 3. ÊÁÈÏÄÉÊÇ âéïìç÷áíéêÝò
5. á 5. ÊÉÍÇÔÉÊÏÔÇÔÁ 4. ÏÑÉÆÏÍÔÉÁ åðáíáóôáôéêÜ
6. á 6. ÄÏÔÅÓ 5. ÔÁÎÇ åéñçíéêÜ
7. ã 7. ÊÁÔÁÊÔÇÌÅÍÅÓ
8. â 8. ÉÓÏÔÇÔÁ 2.Êïéíùíéêïß êáíüíåò
9. ã 1. ÅËÁÓÔÉÊÏÉ
2. ÃÅÍÉÊÏÉ
3. ÁÕÓÔÇÑÏÉ
4. ÅÉÄÉÊÏÉ
5. ÔÕÐÉÊÏÉ
1. ÊïéíùíéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ
Åê ãåíåôÞò Åðßêôçôá
Öýëï, Çëéêßá, Ìüñöùóç,

ÖõëÞ, Åéóüäçìá,
ÊïéíùíéêÞ ðñïÝëåõóç ÅðÜããåëìá,
ÊïéíùíéêÝò ó÷Ýóåéò,
Êýñïò
2. Êïéíùíéêïß êáíüíåò
Ãåíéêïß Åéäéêïß
Ðñïóôáóßá éóüôçôáò, Êáíïíéóìïß äéåîáãùãÞò Ïëõìðéáêþí áãþíùí,

Ðñïóôáóßá åëåõèåñßáò, Ó÷ïëéêïß êáíïíéóìïß,
Ðñïóôáóßá ðåñéïõóßáò, Êáíïíéóìïß ïäÞãçóçò,
Ðñïóôáóßá ôçò æùÞò, Êáíïíéóìïß ëåéôïõñãßáò åóôéáôïñßùí,
×ñÞóç åðßóçìçò ãëþóóáò, Êáíüíåò äåïíôïëïãßáò ãéáôñþí,
×ñÞóç óõãêåêñéìÝíïõ íïìßóìáôïò Êáíüíåò óõìðåñéöïñÜò óôñáôéùôéêþí
Áõóôçñïß Åëáóôéêïß
Áðáãüñåõóç êëïðÞò, ÊáèçìåñéíÞ åíäõìáóßá,

Áðáãüñåõóç öüíïõ, Êüììùóç, Êáíüíåò áéóèçôéêÞò
Áðáãüñåõóç åîýâñéóçò,
Áðáãüñåõóç äçìïóßåõóçò ðñïóùðéêþí äåäïìÝíùí,
Áðáãüñåõóç ðáñÜíïìçò óôÜèìåõóçò,
Óôñáôéùôéêïß êáíüíåò,
Áðáãüñåõóç êáôáíÜëùóçò áëêïïëïý÷ùí ðïôþí óå
ïäçãïýò áõôïêéíÞôùí,
Êáíüíåò áóöÜëåéáò óôçí ïäÞãçóç
211

Ôõðéêïß ¢ôõðïé
ÅìöÜíéóç áóôõíïìéêïý, ¸èéìá ×ñéóôïõãÝííùí,

Êáíüíåò åðéôñáðÝæéïõ ðáé÷íéäéïý, ¸èéìá ÐÜó÷á,
Êáíïíéóìüò ðïëõêáôïéêßáò, ¸èéìá ÁðïêñéÜò,
Êáíïíéóìüò ëåéôïõñãßáò óùìáôåßïõ, ÅõãåíéêÞ óõìðåñéöïñÜ,
Åêëïãéêïß íüìïé, Ôñüðïò óõìðåñéöïñÜò ðñïò óõíïìÞëéêïõò,
Äéêïíïìéêïß íüìïé Ôñüðïò óõìðåñéöïñÜò ðñïò ìåãáëýôåñïõò óå çëéêßá,
Êáíüíåò ðñïóùðéêÞò õãéåéíÞò
• ÃáëëéêÞ åðáíÜóôáóç: 1789

• ÑùóéêÞ åðáíÜóôáóç (ÏêôùâñéáíÞ): 1917
• Ðñþôïò Ðáãêüóìéïò ðüëåìïò: 1914-1918
• ÌéêñáóéáôéêÞ êáôáóôñïöÞ: 1922
• Äåýôåñïò Ðáãêüóìéïò ðüëåìïò: 1939-1945
• Øõ÷ñüò ðüëåìïò: 1947-1989
• ÏñéóôéêÞ Ýíôáîç ôçò ÅëëÜäáò óôçí Å.Ï.Ê.: 1981
• Ðôþóç ôïõ ôåß÷ïõò óôï Âåñïëßíï: 1989
• Ðüëåìïò ôïõ Êüëðïõ: 1990-1991
212

Êïéíùíéêïß èåóìïß
1. Óùóôü
2. ËÜèïò
Óùóôü: Ïé ïéêïãåíåéáêïß èåóìïß åîáóöáëßæïõí ôç äéáéþíéóç ôïõ åßäïõò êáé ôç öñïíôßäá ôùí ðáéäéþí.
3. Óùóôü
4. Óùóôü
5. ËÜèïò
Óùóôü: Ïé ðïëéôéêïß èåóìïß Ý÷ïõí ó÷Ýóç ìå ôïí ôñüðï ðïõ áóêåßôáé ç ðïëéôéêÞ åîïõóßá êáé ðñïóðáèïýí íá
åîáóöáëßóïõí ôçí ïìáëüôçôá óôç äéáêõâÝñíçóç ôçò êïéíùíßáò.
6. ËÜèïò
Óùóôü: Ïé èñçóêåõôéêïß èåóìïß áöïñïýí óôéò ó÷Ýóåéò ôïõ áíèñþðïõ ìå ôç èñçóêåßá êáé ôï èåßï.
7. Óùóôü
8. Óùóôü
9. Óùóôü
10. Óùóôü
11. ËÜèïò
Óùóôü: ÐõñçíéêÞ ïíïìÜæåôáé ç ïéêïãÝíåéá ðïõ áðïôåëåßôáé áðü ôïõò óõæýãïõò êáé ôá ðáéäéÜ.
12. Óùóôü
13. ËÜèïò
Óùóôü: Ç åêôåôáìÝíç ïéêïãÝíåéá åêðáéäåýåé óå êÜðïéï åðÜããåëìá ôá ìÝëç ôçò êáé öñïíôßæåé ôá áóèåíÞ êáé
áäýíáìá ìÝëç ôçò.
1. â 1. ÏÉÊÏÃÅÍÅÉÁÊÏÉ 1. ÈÅÓÌÏÉ èåóìïèÝôçóç

2. á 2. ÏÉÊÏÍÏÌÉÊÏÉ 2. ÈÅÓÌÏÈÅÔÇÓÇ ôõðéêüò
3. ã 3. ÅÊÐÁÉÄÅÕÔÉÊÏÉ 3. ÈÅÓÌÏÐÏÉÇÓÇ èåóìïðïßçóç
4. á 4. ÈÑÇÓÊÅÕÔÉÊÏÉ 4. ÕÐÏÃÅÍÍÇÔÉÊÏÔÇÔÁ Üôõðïò
5. á 5. ÐÏËÉÔÉÊÏÉ 5. ÅÊÔÅÔÁÌÅÍÇ ôõðéêïß
6. â 6. ÐÁÔÑÉÁÑ×ÉÊÇ
7. ÐÕÑÇÍÉÊÇ
8. ÕÐÏÃÅÍÍÇÔÉÊÏÔÇÔÁ
Èåóìïß
Ïéêïãåíåéáêïß èåóìïß Åêðáéäåõôéêïß èåóìïß Ïéêïíïìéêïß èåóìïß Ðïëéôéêïß èåóìïß Èñçóêåõôéêïß èåóìïß
ÃÜìïò, ÏéêïãÝíåéá, Ó÷ïëåßï, Åðé÷åéñÞóåéò, ÂïõëÞ, Éåñáôåßá,

ÓõããÝíåéá, ÐáíåðéóôÞìéï, ÌåñéêÞ áðáó÷üëçóç Âáóéëåßá, ×þñïé ëáôñåßáò,
Ðïëéôéêüò ãÜìïò, ÏëïÞìåñï ó÷ïëåßï, Êïéíïâïýëéï, ¸èéìá ×ñéóôïõãÝííùí,
Áõôüìáôï äéáæýãéï Áíïé÷ôü ðáíåðéóôÞìéï, ÅõñùðáúêÞ ¸íùóç ¸èéìá ÐÜó÷á
Äéá âßïõ åêðáßäåõóç,
ÅííéÜ÷ñïíç õðï÷ñåùôéêÞ åêðáßäåõóç,
ÊÝíôñá åðáããåëìáôéêÞò êáôÜñôéóçò,
Ìåôáðôõ÷éáêÝò óðïõäÝò
213

Êïéíùíéêïß èåóìïß
Âáóéêïß èåóìïß ÁíÜãêåò ðïõ åîõðçñåôïýí
Ïéêïãåíåéáêïß èåóìïß ÂéïëïãéêÞ áíáðáñáãùãÞ - Êïéíùíéêïðïßçóç

Ïéêïíïìéêïß èåóìïß ÐáñáãùãÞ - ÄéáíïìÞ áãáèþí
Ðïëéôéêïß èåóìïß Äéá÷åßñéóç åîïõóßáò - ËÞøç áðïöÜóåùí
Åêðáéäåõôéêïß èåóìïß Ìüñöùóç - ÐáñáãùãÞ íÝáò ãíþóçò
Èñçóêåõôéêïß èåóìïß ÐñïóÝããéóç ôïõ èåßïõ

1. Óùóôü
2. Óùóôü
3. ËÜèïò
Óùóôü: Ç êïéíùíéêïðïßçóç åßíáé ìéá äéáäéêáóßá óõíå÷ïýò áëëçëåðßäñáóçò áíÜìåóá óôï Üôïìï êáé ôçí êïéíùíßá.
4. Óùóôü
5. ËÜèïò
Óùóôü: Ç ïéêïãÝíåéá áðïôåëåß ðñùôïãåíÞ öïñÝá êïéíùíéêïðïßçóçò.
6. ËÜèïò
Óùóôü: Ôá ðáëéüôåñá ÷ñüíéá, ç ïéêïãÝíåéá åß÷å ó÷åäüí ôçí áðïêëåéóôéêÞ åõèýíç ãéá ôçí êïéíùíéêïðïßçóç ôùí
íÝùí.
7. ËÜèïò
Óùóôü: Óå áíôßèåóç ìå ôïõò Üëëïõò öïñåßò êïéíùíéêïðïßçóçò, ôá ÌÌÅ ìåôáäßäïõí ôá ìçíýìáôÜ ôïõò áðñüóùðá
óå åõñý êïéíü êáé Ýììåóá ìå ôçí ðáñÝìâáóç ôïõ «ìÝóïõ» åðéêïéíùíßáò (ñáäéüöùíï, ôçëåüñáóç, Ýíôõðï).
8. ËÜèïò
Óùóôü: ÌÝóù ôçò ôáýôéóçò ôï Üôïìï ìáèáßíåé íá åêöñÜæåôáé êáé áðïêôÜ ôçí áßóèçóç ôïõ «åìåßò».
9. Óùóôü
10. ËÜèïò
Óùóôü: Ç êïéíùíéêÞ êñéôéêÞ ìðïñåß íá åßíáé Üôõðç Ýêöñáóç ôçò êïéíÞò ãíþìçò Þ ôõðéêÞ åðÝìâáóç ôùí êïéíùíéêþí
èåóìþí.
ÄéÜëåîå ôï óùóôü Óôáõñüëåîï Êñõðôüëåîï
1. ã 1. ÊÁÔÁÓÔÁËÔÉÊÏÓ 1. Öïñåßò êïéíùíéêïðïßçóçò

2. á 2. ÁÕÔÏÅËÅÃ×ÏÓ ÏÉÊÏÃÅÍÅÉÁ
3. á 3. ÔÁÕÔÉÓÇ ÈÑÇÓÊÅÉÁ
4. â 4. ÐÑÏËÇÐÔÉÊÏÓ ÊÑÁÔÏÓ
5. ã 5. ÊÏÉÍÙÍÉÊÏÐÏÉÇÓÇ ÔÇËÅÏÑÁÓÇ
6. á ÐÁÑÅÅÓ
Ó×ÏËÅÉÏ
ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ Âñåò ôç ëÝîç
2. Åßäç êïéíùíéêïý åëÝã÷ïõ
Êïéíùíéêïðïßçóç: 1. ÐÑÙÔÏÃÅÍÇ ÊÁÔÁÓÔÁËÔÉÊÏÓ
÷áñáêôçñéóôéêÜ êáé öïñåßò 2. ÁËËÇËÅÐÉÄÑÁÓÇÓ ÐÑÏËÇÐÔÉÊÏÓ
äõíáìéêÞ 3. ÌÁÆÉÊÁ ÁÔÕÐÏÓ
äéáñêÞò 4. ÐÁÑÁÐËÇÑÏÖÏÑÇÓÇ ÔÕÐÉÊÏÓ
áëëçëåðßäñáóçò ÈÅÔÉÊÏÓ
ôõðéêïýò ÁÑÍÇÔÉÊÏÓ
Üôõðïõò
214

1. ËÜèïò
Óùóôü: Ôá êïéíùíéêÜ ðñïâëÞìáôá ïöåßëïíôáé óå êïéíùíéêïýò ðáñÜãïíôåò.
2. ËÜèïò
Óùóôü: Ôá êïéíùíéêÜ ðñïâëÞìáôá Ý÷ïõí áñíçôéêÞ åðßäñáóç óå Ýíá åõñý ôìÞìá ôïõ êïéíùíéêïý óõíüëïõ.
3. Óùóôü
4. Óùóôü
5. Óùóôü
6. Óùóôü
7. Óùóôü
8. ËÜèïò
Óùóôü: Áðüëõôç öôþ÷åéá ïíïìÜæåôáé ç êáôÜóôáóç óôçí ïðïßá ôá Üôïìá äåí Ý÷ïõí åîáóöáëßóåé ïýôå ôá
óôïé÷åéþäç áãáèÜ ðïõ åßíáé áðáñáßôçôá ãéá íá åðéâéþóïõí (íåñü, ôñïöÞ, óôÝãç).
9. Óùóôü
10. ËÜèïò
Óùóôü: Ç áðüëõôç öôþ÷åéá åßíáé ðñüâëçìá ôùí áíáðôõóóüìåíùí ÷ùñþí ôçò ÁöñéêÞò êáé ôçò Áóßáò áëëÜ êáé ôùí
áíåðôõãìÝíùí êïéíùíéþí.
11. Óùóôü
12. Óùóôü
13. Óùóôü
14. Óùóôü
15. Óùóôü
16. ËÜèïò
Óùóôü: Ï êáôáíáëùôéóìüò åíéó÷ýåôáé óçìáíôéêÜ áðü ôç äéáöÞìéóç.
17. ËÜèïò.
Óùóôü: Ï êáôáíáëùôéóìüò áðïôåëåß âáóéêÞ áéôßá ãéá ôç öôþ÷åéá êáé ôçí åîÜíôëçóç ôùí öõóéêþí ðüñùí ôïõ
ðëáíÞôç.
18. ËÜèïò
Óùóôü: Ç åöáñìïãÞ ôçò êõêëïöïñéáêÞò áãùãÞò áðïôåëåß óçìáíôéêü ðáñÜãïíôá ðñüëçøçò ôùí ôñï÷áßùí
áôõ÷çìÜôùí.
19. Óùóôü
20. ËÜèïò
Óùóôü: Ï áèëçôéóìüò åêöñÜæåé ôá ðñüôõðá êáé ôéò áîßåò êÜèå åðï÷Þò êáé êïéíùíßáò.
21. Óùóôü
22. ËÜèïò
Óùóôü: Ï ðñùôáèëçôéóìüò ðñïâÜëëåé ôç íßêç ìå êÜèå ìÝóï êáé ôïí áíôáãùíéóìü ùò áîßá.
23. Óùóôü
24. ËÜèïò
Óùóôü: Ïé êýñéåò áéôßåò âßáò ìåôáîý ôùí öéëÜèëùí åßíáé ç åìðïñåõìáôïðïßçóç ôïõ áèëçôéóìïý, ç Ýíôïíç
ðñïâïëÞ ôùí áèëçìÜôùí áðü ôá ÌÌÅ êáé ï öáíáôéóìüò ôùí öéëÜèëùí.
25. ËÜèïò
Óùóôü: Ïé ïðáäïß ïäçãïýíôáé óôç âßá ëüãù ôùí Ýíôïíùí êïéíùíéêþí ðñïâëçìÜôùí êáé ôçò êñßóçò ôùí áîéþí.
215

1. á 1. ÐÁÑÁÏÉÊÏÍÏÌÉÁ 1. ÊÕÊËÏÖÏÑÉÁÊÇ ðñïâëÞìáôá

2. ã 2. ÁÍÅÑÃÉÁ 2. ÅÌÐÏÑÅÕÌÁÔÏÐÏÉÇÓÇ íïïôñïðßá
3. ã 3. ÁÅÉÖÏÑÏÓ 3. ÊÁÔÁÍÁËÙÔÉÓÌÏÓ áôïìïêåíôñéêÞ
4. á 4. ÊÁÔÁÍÁËÙÔÇ 4. ÕÐÏÓÉÔÉÓÌÏÓ êïéíùíßáò
5. á 5. ÐÑÙÔÁÈËÇÔÉÓÌÏÓ 5. ÐÁÑÁÏÉÊÏÍÏÌÉÁ ðïëéôéêÞò
6. ã
7. â Êñõðôüëåîï
8. â
9. á ÍÁÑÊÙÔÉÊÁ
10. â ÔÑÏ×ÁÉÁ
ÑÁÔÓÉÓÌÏÓ
ÖÔÙ×ÅÉÁ
ÂÉÁ
ÁÍÅÑÃÉÁ
Áéôßåò ôñï÷áßùí ðïõ áöïñïýí êõñßùò ôï êñÜôïò êáé ôïí ïäçãü Þ ðåæü
ÊñÜôïò Ïäçãüò / Ðåæüò
Áöýëáêôç äéÜâáóç, ÕðåñâïëéêÞ ôá÷ýôçôá,

¸ëëåéøç õðüãåéáò äéÜâáóçò, ÏäÞãçóç ÷ùñßò æþíç,
ÊáêÞ êáôÜóôáóç ïäïóôñþìáôïò, ÏäÞãçóç ÷ùñßò êñÜíïò,
¸ëëåéøç óôçèáßùí, ÊáôáíÜëùóç áëêïüë,
¸ëëåéøç ðåæïäñüìçóçò ÁíåðáñêÞò ôå÷íéêüò Ýëåã÷ïò ï÷Þìáôïò
1. ÓÞìáôá Ê.Ï.Ê. 2. ÊïéíùíéêÜ ðñïâëÞìáôá ôñüðïé áíôéìåôþðéóçò
Õðï÷ñåùôéêÞ äéáêïðÞ ðïñåßáò

Êïéíùíéêü ðñüâëçìá Ôñüðïò áíôéìåôþðéóçò
Áðáãïñåýåôáé ç äåîéÜ óôñïöÞ

Èíçóéìüôçôá Ðñüãñáììá åìâïëéáóìþí
Áðáãïñåýåôáé ç áñéóôåñÞ óôñïöÞ Áíåñãßá Éóüôçôá åõêáéñéþí

Ôñï÷áßá áôõ÷Þìáôá ÊõêëïöïñéáêÞ áãùãÞ
Õðï÷ñåùôéêÞ êáôåýèõíóç ðïñåßáò ÁèëçôéêÞ âßá ÊïéíùíéêÞ ðïëéôéêÞ êáé
åìðñüò êáé áñéóôåñÜ êáôáóôáëôéêÜ ìÝôñá
Ïëéóèçñü ïäüóôñùìá
ÊõêëéêÞ õðï÷ñåùôéêÞ ðïñåßá
216
ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÐÏËÉÔÅÉÁ

Ôï Üôïìï êáé ç ðïëéôåßá
1. Óùóôü
2. ËÜèïò
Óùóôü: Óôç óýã÷ñïíç ðïëéôåßá, ïé áíôéðñüóùðïé ôùí ðïëéôþí áðïöáóßæïõí ãéá ôïõò íüìïõò êáé ôá
èÝìáôá ôïõ êñÜôïõò.
3. Óùóôü
4. Óùóôü
5. ËÜèïò
Óùóôü: ¸èíïò åßíáé Ýíá óýíïëï áíèñþðùí ðïõ ôïõò óõíäÝïõí êïéíïß äåóìïß êáôáãùãÞò, ðïëéôéóìïý
êáé éóôïñßáò êáé Ý÷ïõí óõíåßäçóç üôé áðïôåëïýí ìéá åíéáßá ïìÜäá.
6. Óùóôü
7. ËÜèïò
Óùóôü: Ôï óýíïëï ôùí ïìïåèíþí ðïõ åßíáé ðïëßôåò Üëëùí êñáôþí ïíïìÜæåôáé ïìïãÝíåéá.
8. Óùóôü
9. ËÜèïò
Óùóôü: Ôï êñÜôïò Ý÷åé ó÷Ýóç ìå óõãêåêñéìÝíá åäáöéêÜ üñéá.
ÄéÜëåîå ôï óùóôü Âñåò ôç ëÝîç Óôáõñüëåîï ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ Êñõðôüëåîï
1. á 1. ÐÏËÉÔÅÉÁ 1. ÅËËÇÍÉÊÏ Üìåóá ÊÕÑÙÓÅÉÓ

2. ã 2. ÍÏÌÏÉ 2. ÐÏËÕÅÈÍÉÊÁ Ýììåóá ÄÉÊÁÉÙÌÁÔÁ
3. â 3. ÊÏÉÍÏ 3. ÁÐÏÄÇÌÏÉ áíôéðñïóþðùí ÍÏÌÏÕÓ
4. á 4. ÄÉÁÓÐÏÑÁ 4. ÕÐÇÊÏÏÓ èÝëçóç ÐÏÉÍÅÓ
5. â 5. ÅÈÍÉÊÏÕ 5. ÓÕÍÏÑÁ èåóìþí ÕÐÏ×ÑÅÙÓÅÉÓ
6. ÄÉÅÈÍÇ
Ôïðéêü êïéíùíéêü/ðïëéôéêü èÝìá Åèíéêü êïéíùíéêü/ðïëéôéêü èÝìá ÄéåèíÝò êïéíùíéêü/ðïëéôéêü èÝìá
ÌÝóá ìáæéêÞò óõãêïéíùíßáò, Ó÷Ýóåéò ìåôáîý ãåéôïíéêþí êñáôþí, ÕðåñèÝñìáíóç ðëáíÞôç,

Ó÷ïëéêüò ôñï÷ïíüìïò, Ãñáöåéïêñáôßá, ÅéñÞíç,
ÄáíåéóôéêÞ âéâëéïèÞêç, ÅêëïãÝò ãéá ôçí áíÜäåéîç ÊõâÝñíçóçò ÐçãÝò åíÝñãåéáò
ÄçìïôéêÝò åêëïãÝò
217

Ôá ðïëéôåýìáôá êáé ôï Óýíôáãìá
1. Óùóôü
2. ËÜèïò
Óùóôü: Ôï Óýíôáãìá åßíáé ï èåìåëéþäçò íüìïò ôçò Ðïëéôåßáò.
3. Óùóôü
4. Óùóôü
5. ËÜèïò
Óùóôü: Ôï Óýíôáãìá ôçò ÅëëÜäáò áíáèåùñÞèçêå äýï öïñÝò (1986 - 2001).
6. ËÜèïò
Óùóôü: Óýìöùíá ìå ôçí áñ÷Þ ôçò ëáúêÞò êõñéáñ÷ßáò, ï ëáüò åßíáé ç ðçãÞ üëùí ôùí åîïõóéþí.
7. ËÜèïò
Óùóôü: Ç êñáôéêÞ åîïõóßá áóêåßôáé ìÝóù ôçò íïìïèåôéêÞò, åêôåëåóôéêÞò êáé äéêáóôéêÞò ëåéôïõñãßáò, ìå
áíåîÜñôçôá ìåôáîý ôïõò üñãáíá.
ÄéÜëåîå ôï óùóôü Âñåò ôç ëÝîç Óôáõñüëåîï ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ Êñõðôüëåîï
1. ã 1. ÌÏÍÁÑ×ÇÓ 1. ÊÏÉÍÙÍÉÊÁ Âáóéëåõüìåíç ËÁÏÓ

2. ã 2. ÄÉÊÔÁÔÏÑÉÁ 2. ÅÊËÏÃÉÊÏ ðïëéôéêÝò ÂÏÕËÇ
3. á 3. ÄÇÌÏØÇÖÉÓÌÁ 3. ÍÏÌÉÌÏÔÇÔÁÓ ÊïéíïâïõëåõôéêÞ ÂÏÕËÅÕÔÇÓ
4. â 4. ÊÏÉÍÏÂÏÕËÅÕÔÉÊÇ 4. ÇÐÉÁ Ðñüåäñïò ÓÕÍÔÁÃÌÁ
5. â 5. ÓÕÍÔÁÃÌÁ 5. ËÁÏÓ êñÜôïõò ÊÕÂÅÑÍÇÓÇ
6. ã 6. ÊÕÑÉÁÑ×ÉÁÓ ÐÑÏÅÄÑÏÓ
7. á 7. ÊÑÁÔÏÕÓ
8. ã 8. ÊÏÉÍÙÍÉÊÏÕ
9. á 9. ËÅÉÔÏÕÑÃÉÙÍ
10. â
11. ã
12. á
Áñ÷Þ ôçò ëáúêÞò êõñéáñ÷ßáò Ï ëáüò åßíáé ðçãÞ üëùí ôùí åîïõóéþí
Êáèïñéóìüò áñìïäéïôÞôùí ôùí ïñãÜíùí åîïõóßáò -

Áñ÷Þ ôïõ êñÜôïõò äéêáßïõ Êáôï÷ýñùóç ôçò áíåîáñôçóßáò ôùí äéêáóôþí êáé ôùí
èåìåëéùäþí äéêáéùìÜôùí ôïõ ðïëßôç
Áñ÷Þ ôïõ êïéíùíéêïý êñÜôïõò Ìåßùóç ôùí êïéíùíéêþí áíéóïôÞôùí -

ÄéáóöÜëéóç êïéíùíéêþí äéêáéùìÜôùí
Áñ÷Þ ôçò äéÜêñéóçò ôùí ëåéôïõñãéþí ÍïìïèåôéêÞ - ÅêôåëåóôéêÞ - ÄéêáóôéêÞ ëåéôïõñãßá
218

ÅêëïãÝò, êüììáôá, ÌÌÅ
1. Óùóôü
2. ËÜèïò
Óùóôü: Ïé âïõëåõôéêÝò åêëïãÝò äéåîÜãïíôáé êÜèå ôÝóóåñá ÷ñüíéá.
3. ËÜèïò
Óùóôü: Ç øçöïöïñßá åßíáé ìõóôéêÞ.
4. Óùóôü
5. ËÜèïò
Óùóôü: Ç øçöïöïñßá óôçí ÅëëÜäá åßíáé õðï÷ñåùôéêÞ.
6. Óùóôü
7. Óùóôü
8. ËÜèïò
Óùóôü: Ç øçöïöïñßá åßíáé êáèïëéêÞ, äçëáäÞ óõììåôÝ÷ïõí üëïé ïé ¸ëëçíåò ðïëßôåò ðïõ Ý÷ïõí äéêáßùìá íá
øçößóïõí óýìöùíá ìå ôï íüìï.
9. ËÜèïò
Óùóôü: Óôï óýóôçìá ôçò áðüëõôçò ðëåéïøçößáò, ï õðïøÞöéïò Þ ôï êüììá ðïõ Ý÷åé ôçí áðüëõôç ðëåéïøçößá
êáôáëáìâÜíåé ôéò Ýäñåò ôçò åêëïãéêÞò ðåñéöÝñåéáò.
10. ËÜèïò
Óùóôü: Óôï óýóôçìá ôçò ó÷åôéêÞò ðëåéïøçößáò, ï õðïøÞöéïò Þ ôï êüììá ðïõ Ý÷åé ðåñéóóüôåñåò øÞöïõò óå
ó÷Ýóç ìå ôïõò õðüëïéðïõò, êáôáëáìâÜíåé ôéò Ýäñåò ôçò åêëïãéêÞò ðåñéöÝñåéáò.
1. ã 1. ÌÕÓÔÉÊÏÔÇÔÁ 1. ÐËÏÕÑÁËÉÓÌÏÓ 1. Êüììáôá

2. â 2. ÍÏÌÏÓ 2. ÁÔÏÌÉÊÇ ðïëßôçò
3. á 3. ÅÄÑÁ 3. ÅÍÅÑÃÏÓ øÞöïõ
4. â 4. ÁÍÁËÏÃÉÊÇÓ 4. ÄÉÁÖÁÍÅÉÁ ðñüãñáììá
5. á 5. ÌÅÔÑÏ 5. ÊÏÌÌÁ äéáêõâÝñíçóç
6. ã 6. ÐËÇÑÏÖÏÑÇÓÇ ðïëõêïììáôéóìüò
7. á 7. ÐÁÑÁÐËÇÑÏÖÏÑÇÓÇ Êñõðôüëåîï
8. â 8. ÓÕËËÏÃÉÊÇ 2. Åíåñãüò ðïëßôçò
9. ã ôïðéêü
10. á ÊÁÈÏËÉÊÇ
åèíéêü
11. â ÁÌÅÓÇ
ðáãêüóìéï
12. â ÉÓÇ
áôïìéêÝò
ÐÑÏÓÙÐÉÊÇ
óõëëïãéêÝò
ÌÕÓÔÉÊÇ
ÕÐÏ×ÑÅÙÔÉÊÇ
219

Ïé ëåéôïõñãßåò ôïõ êñÜôïõò
1. ËÜèïò
Óùóôü: Ç ÂïõëÞ áðïôåëåßôáé áðü 300 âïõëåõôÝò.
2. Óùóôü
3. Óùóôü
4. ËÜèïò
Óùóôü: Ïé Õðïõñãïß «Üíåõ ÷áñôïöõëáêßïõ» äå äéåõèýíïõí õðïõñãåßï áëëÜ áóêïýí óõãêåêñéìÝíá êáèÞêïíôá ðïõ
ôïõò áíáèÝôåé ï Ðñùèõðïõñãüò.
5. ËÜèïò
Óùóôü: ÂïõëåõôéêÞ ðåñßïäïò ïíïìÜæåôáé ôï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá ðïõ ìåóïëáâåß áíÜìåóá óå äýï âïõëåõôéêÝò
åêëïãÝò.
6. Óùóôü
7. Óùóôü
8. Óùóôü
9. ËÜèïò
Óùóôü: Ç ÂïõëÞ åëÝã÷åé ôéò ðñÜîåéò ôçò ÊõâÝñíçóçò.
10. ËÜèïò
Óùóôü: Ç ÂïõëÞ ïñßæåé ôçí ÊõâÝñíçóç.
11. ËÜèïò
Óùóôü: Ç ÂïõëÞ áíáèåùñåß ôï Óýíôáãìá.
12. Óùóôü
13. ËÜèïò
Óùóôü: Ðñüåäñïò ôçò Äçìïêñáôßáò ìðïñåß íá åêëåãåß üðïéïò åßíáé ¸ëëçíáò ðïëßôçò ðñéí áðü ðÝíôå ôïõëÜ÷éóôïí
Ýôç, Ý÷åé áðü ðáôÝñá Þ ìçôÝñá ÅëëçíéêÞ êáôáãùãÞ, Ý÷åé óõìðëçñþóåé ôï ôåóóáñáêïóôü Ýôïò ôçò çëéêßáò ôïõ êáé
Ý÷åé ôç íüìéìç éêáíüôçôá íá åêëÝãåé.
ÄéÜëåîå ôï óùóôü Âñåò ôç ëÝîç Óôáõñüëåîï Êñõðôüëåîï
1. ã 1. ÏËÏÌÅËÅÉÁ 1. ÕÖÕÐÏÕÑÃÏÓ ÏÉÊÏÍÏÌÉÁÓ

2. â 2. ÓÕÍÔÁÃÌÁ 2. ÂÏÕËÅÕÔÅÓ ÐÏËÉÔÉÓÌÏÕ
3. á 3. ÓÕÌÂÁÓÅÉÓ 3. ÐÏËÉÔÉÊÁ ÐÁÉÄÅÉÁÓ
4. â 4. ÄÇÌÏØÇÖÉÓÌÁ 4. ×ÁÑÔÏÖÕËÁÊÉÏÕ ÅÎÙÔÅÑÉÊÙÍ
5. á 5. ÐÑÙÈÕÐÏÕÑÃÏÓ 5. ÍÏÌÏÓ×ÅÄÉÏ ÄÉÊÁÉÏÓÕÍÇÓ
6. ã 6. ÅÎÙÊÏÉÍÏÂÏÕËÅÕÔÉÊÏÉ ÁÍÁÐÔÕÎÇÓ
7. á 7. ÉÓÏÂÉÏÔÇÔÁ
8. ã Áñìïäéüôçôåò ôçò ÂïõëÞò ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ
9. â
10. ã 1. ÓÕÌÂÁÓÅÉÓ
2. ÊÕÂÅÑÍÇÓÇ ðïëéôéêÜ
11. á ðïéíéêÜ
12. â 3. ÓÕÍÔÁÃÌÁ
4. ÄÉÙÎÇ äéïéêçôéêÜ
5. ÍÏÌÏÕÓ áíåîÜñôçôïé
íüìïõò
Ðñüåäñïò ôçò Äçìïêñáôßáò Áñ÷çãüò ôïõ êñÜôïõò êáé ñõèìéóôÞò ôïõ ðïëéôåýìáôïò
ÂïõëÞ Áðáñôßæåôáé áðü 300 âïõëåõôÝò
ÊõâÝñíçóç Áðáñôßæåôáé áðü ôïí Ðñùèõðïõñãü êáé ôïõò Õðïõñãïýò
ÄéêáóôÞñéá Åðéëýïõí ôéò äéáöïñÝò ìåôáîý ôïõ êñÜôïõò êáé ôùí ðïëéôþí Þ ìåôáîý ôùí ðïëéôþí
220

Ç Äéïßêçóç
1. Óùóôü
2. ËÜèïò
Óùóôü: Ç ÅëëÜäá äéáéñåßôáé óå 13 ÐåñéöÝñåéåò.
3. ËÜèïò
Óùóôü: ÅðéêåöáëÞò êÜèå ÐåñéöÝñåéáò åßíáé ï ÐåñéöåñåéÜñ÷çò.
4. Óùóôü
5. ËÜèïò
Óùóôü: ÊÜèå äÞìïò ìå ðëçèõóìü ðÜíù áðü 150.000 êáôïßêïõò äéáéñåßôáé óå äçìïôéêÜ äéáìåñßóìáôá.
6. Óùóôü
7. Óùóôü
8. Óùóôü
9. ËÜèïò
Óùóôü: Ç äéïßêçóç ðïõ áóêåßôáé áðü ïñéóìÝíá üñãáíá ìå ðëÞñç áíåîáñôçóßá êáé õðÜãåôáé ìüíï óôçí åðïðôåßá
ôùí êñáôéêþí ïñãÜíùí, ïíïìÜæåôáé áõôïäéïßêçóç.
10. ËÜèïò
Óùóôü: Ç äéïßêçóç ìéáò ðåñéï÷Þò, ãéá ðáñÜäåéãìá åíüò äÞìïõ Þ êïéíüôçôáò, ìå üñãáíá åêëåãìÝíá áðü ôïõò
êáôïßêïõò ôçò, ïíïìÜæåôáé ôïðéêÞ áõôïäéïßêçóç.
11. ËÜèïò
Óùóôü: Oé ïñãáíéóìïß ôïðéêÞò áõôïäéïßêçóçò Ý÷ïõí äéïéêçôéêÞ êáé ïéêïíïìéêÞ áõôïôÝëåéá.
12. ËÜèïò
Óùóôü: Ï ÍïìÜñ÷çò åêëÝãåôáé áðü ôï ëáü.
13. ËÜèïò
Óùóôü: Ïé Íïìáñ÷ßåò äåí áóêïýí Ýëåã÷ï óôïõò ÄÞìïõò êáé óôéò Êïéíüôçôåò.
1. á 1. ÁÐÏÊÅÍÔÑÙÔÉÊÏ 1. ÐÏËÉÔÉÓÔÉÊÅÓ ÄÇÌÏÓ

2. á 2. ÊÅÍÔÑÉÊÁ 2. ÐÑÏÓÔÁÓÉÁÓ ÄÉÁÌÅÑÉÓÌÁ
3. ã 3. ÄÉÅÕÈÕÍÓÅÉÓ 3. ÓÕÍÏÉÊÉÁÊÁ ÍÏÌÁÑ×ÉÁ
4. â 4. ÐÅÑÉÖÅÑÅÉÁÑ×ÇÓ 4. ÊÏÉÍÏÔÇÔÁ ÊÏÉÍÏÔÇÔÁ
5. â 5. ÄÇÌÁÑ×ÏÓ 5. ÐÁÍÅÐÉÓÔÇÌÉÁ ÓÕÍÏÉÊÉÁ
6. á 6. ÊÏÉÍÏÔÁÑ×ÇÓ
7. ã
8. á
9. â ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ
10. á
11. â áðïêåíôñùôéêü
êñáôéêÜ
ðåñéöåñåéáêÜ
áõôïäéïßêçóçò
íïìéêþí
221

Ç Äéïßêçóç
Õðçñåóßåò ôùí ÄÞìùí / ÊïéíïôÞôùí (Á)
ÐåñéâáëëïíôéêÝò ÐïëéôéóôéêÝò ÐñïóùðéêÝò
ÊáôáóêåõÞ áðï÷åôåõôéêïý äéêôýïõ, ºäñõóç âéâëéïèÞêçò, ÊáôáóêåõÞ ó÷ïëéêþí êôéñßùí,

Êáèáñéóìüò äñüìùí, Äçìéïõñãßá áèëçôéêþí êÝíôñùí, Ðáéäéêïß óôáèìïß,
ÓõëëïãÞ áðïññéìÜôùí, Äçìéïõñãßá ðéíáêïèÞêçò, Âñåöïíçðéáêïß óôáèìïß,
ÊáôáóêåõÞ ðëáôåßáò ÏñãÜíùóç ðïëéôéóôéêÞò åâäïìÜäáò ÊÝíôñá ðñüëçøçò
Õðçñåóßåò ôùí ÄÞìùí / ÊïéíïôÞôùí (Â)
ÐáñáãùãéêÝò / Åðé÷åéñçìáôéêÝò äñáóôçñéüôçôåò Ðñïóôáóßáò
ÅêìåôÜëëåõóç åíáëëáêôéêþí (Þðéùí) ìïñöþí åíÝñãåéáò, ÁíôéðëçììõñéêÜ Ýñãá,

ÊáôáóêåõÞ êáôïéêéþí, ÄçìïôéêÞ áóôõíïìßá,
Ðñïþèçóç íÝùí ôå÷íïëïãéþí Áíôéìåôþðéóç ðõñêáãéÜò
222

Äéêáéþìáôá êáé Õðï÷ñåþóåéò
1. ËÜèïò
Óùóôü: ÊÜèå ðïëßôçò Ý÷åé äéêáéþìáôá êáé õðï÷ñåþóåéò.
2. Óùóôü
3. ËÜèïò
Óùóôü: Ïé Åëëçíßäåò áðÝêôçóáí ôï äéêáßùìá íá øçößæïõí ôï 1952.
4. Óùóôü
5. Óùóôü
6. Óùóôü
7. Óùóôü
8. Óùóôü
9. ËÜèïò
Óùóôü: ¸íáò áðü ôïõò óôü÷ïõò ôçò ðåñéâáëëïíôéêÞò áãùãÞò åßíáé íá åõáéóèçôïðïéÞóåé ôïõò ìáèçôÝò
ãéá ôá ðåñéâáëëïíôéêÜ ðñïâëÞìáôá.
10. ËÜèïò
Óùóôü: Ôá äéêáéþìáôá ôùí áôüìùí ðñïóôáôåýïíôáé áðü ôï Óýíôáãìá, ôçí ÅõñùðáúêÞ ¸íùóç, äéåèíåßò
óõìâÜóåéò êáé ôç ÄéáêÞñõîç ôùí ÄéêáéùìÜôùí ôïõ Áíèñþðïõ áðü ôïí Ï.Ç.Å..
11. ËÜèïò
Óùóôü: Ôá äéêáéþìáôá ôïõ áôüìïõ ÷áñáêôçñßæïíôáé áðáñÜãñáðôá ãéáôß óôï ðÝñáóìá ôïõ ÷ñüíïõ äåí
åßíáé äõíáôüí íá êáôáñãçèïýí, íá ðåñéïñéóôïýí Þ íá ðÜøïõí íá õðÜñ÷ïõí.
12. ËÜèïò
Óùóôü: Óôï Óýíôáãìá êáôï÷õñþíåôáé ç éóüôçôá üëùí ôùí ðïëéôþí.
13. Óùóôü
14. ËÜèïò
Óùóôü: Ç áíåîéèñçóêßá êáôï÷õñþíåôáé áðü ôï Óýíôáãìá.
15. ËÜèïò
Óùóôü: ÌÝóù ôçò åëåõèåñßáò ôçò Ýêöñáóçò, äéáìïñöþíåôáé ç êïéíÞ ãíþìç.
16. ËÜèïò
Óùóôü: Óýìöùíá ìå ôï Óýíôáãìá, ç õðï÷ñåùôéêÞ åêðáßäåõóç äéáñêåß åííéÜ ÷ñüíéá.
17. ËÜèïò
Óùóôü: Ç ðñïóôáóßá ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò åßíáé ôáõôü÷ñïíá äéêáßùìá áëëÜ êáé õðï÷ñÝùóç ôïõ ðïëßôç.
18. Óùóôü
19. ËÜèïò
Óùóôü: Óôá ðëáßóéá ôçò âéþóéìçò-áåéöüñïõ áíÜðôõîçò ãßíåôáé ðñïóðÜèåéá íá ëõèïýí ôá
ðåñéâáëëïíôéêÜ ðñïâëÞìáôá óå ôïðéêü Þ ðáãêüóìéï åðßðåäï.
223

Äéêáéþìáôá êáé Õðï÷ñåþóåéò
1. â 1. ÖÕËÙÍ 1. ÃÅÍÅÔÉÊÇÓ ÁÃÙÃÇ

2. ã 2. ÅÑÃÁÓÉÁÓ 2. ÉÄÉÏÊÔÇÓÉÁ ÐÑÏËÇØÇ
3. ã 3. ÖÏÑÏËÏÃÉÊÇ 3. ÈÑÇÓÊÅÕÔÉÊÇ ÄÉÁÃÍÙÓÇ
4. á 4. ÄÉÏÑÉÓÌÏÕ 4. ÊÏÉÍÇ ÐÅÑÉÈÁËØÇ
5. â 5. ÓÔÑÁÔÅÕÓÇÓ 5. ÉÄÉÙÔÉÊÇ ÅÐÁÍÅÍÔÁÎÇ
6. á 6. ÅÕÊÁÉÑÉÙÍ
7. â
8. á
9. á
10. ã ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ
11. â
12. á ôÞñçóçò
13. ã óõìöÝñïíôïò
14. â åõèýíçò
15. â ðïëéôþí
16. á äçìïêñáôßáò
1. ÄéÜêñéóç äéêáéùìÜôùí
ÁôïìéêÜ äéêáéþìáôá ÐïëéôéêÜ äéêáéþìáôá ÊïéíùíéêÜ äéêáéþìáôá
Åëåõèåñßá ôïõ ôýðïõ, Óõììåôï÷Þ óå åêëïãÝò, Äéêáßùìá åñãáóßáò,

ÐñïóùðéêÞ åëåõèåñßá, Óõììåôï÷Þ óå äçìïøÞöéóìá, Äéêáßùìá ðáéäåßáò,
Åëåõèåñßá ðñïóùðéêüôçôáò, Óõììåôï÷Þ óå êüììáôá, Äéêáßùìá õãåßáò,
ÁôïìéêÞ éäéïêôçóßá, Äéïñéóìüò óôï äçìüóéï, ÊïéíùíéêÞ ðñüíïéá êáé áóöÜëéóç,
¢óõëï êáôïéêßáò, Äéïñéóìüò ùò åíüñêùí Ðñïóôáóßá ãÜìïõ êáé ìçôñüôçôáò,
ÁíáöïñÜ óôéò áñ÷Ýò, Ðñïóôáóßá ðåñéâÜëëïíôïò
ÈñçóêåõôéêÞ åëåõèåñßá
2. Äéêáéþìáôá - Õðï÷ñåþóåéò
Äéêáéþìáôá Õðï÷ñåþóåéò
Õãåßá, Ðáéäåßá, Áëëçëåããýç,

Åñãáóßá, Êáôïéêßá, ÔÞñçóç ôïõ ÓõíôÜãìáôïò êáé ôùí íüìùí,
ÁôïìéêÞ éäéïêôçóßá ÕðåñÜóðéóç äçìïêñáôßáò
224

1. Óùóôü
2. Óùóôü
3. ËÜèïò
Óùóôü: Ç õðïãñáöÞ ôçò ÓõíèÞêçò ¸íôáîçò ôçò ÅëëÜäáò óôçí Å.Ï.Ê. Ýãéíå ôï 1979.
4. ËÜèïò
Óùóôü: Ç ÅõñùðáúêÞ ¸íùóç åßíáé ìéá Ýíùóç åõñùðáúêþí êñáôþí ôá ïðïßá äåóìåýïíôáé íá óõíåñãÜæïíôáé ãéá ôç
äçìïêñáôßá, ôçí êïéíùíéêÞ êáé ïéêïíïìéêÞ åõçìåñßá êáé ôçí åéñÞíç.
5. ËÜèïò
Óùóôü: Ôï Åõñùðáúêü Êïéíïâïýëéï åêëÝãåôáé Üìåóá áðü ôïõò ðïëßôåò ôùí êñáôþí-ìåëþí ôçò Å.Å..
6. ËÜèïò
Óùóôü: Ôï Åõñùðáúêü Êïéíïâïýëéï äéáéñåßôáé óå åðôÜ ðáíåõñùðáúêÝò ðïëéôéêÝò ïìÜäåò.
7. Óùóôü
8. ËÜèïò
Óùóôü: Ôï Åõñùðáúêü Êïéíïâïýëéï áóêåß íïìïèåôéêÞ åîïõóßá.
9. ËÜèïò
Óùóôü: Óôçí ÅõñùðáúêÞ ÅðéôñïðÞ, ïé åðßôñïðïé äéïñßæïíôáé áðü ôéò êõâåñíÞóåéò ôùí êñáôþí-ìåëþí.
10. Óùóôü
11. Óùóôü
12. Óùóôü
13. ËÜèïò
Óùóôü: Ôï åõñþ áðïôåëåß ôï êïéíü íüìéóìá ôùí êñáôþí-ìåëþí ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò, åêôüò áðü ïñéóìÝíåò
åîáéñÝóåéò.
14. Óùóôü
15. ËÜèïò
Óùóôü: Ôï Åõñùðáúêü ÄéêáóôÞñéï óõãêñïôåßôáé áðü Ýíáí äéêáóôÞ áðü êÜèå êñÜôïò-ìÝëïò.
16. ËÜèïò
Óùóôü: Ïé êáíïíéóìïß êáé ïäçãßåò ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò Ý÷ïõí ùò óôü÷ï ôçí ðñïóáñìïãÞ (åíáñìüíéóç) ôçò
ðïëéôéêÞò ôùí åðéìÝñïõò êñáôþí-ìåëþí ìå ôéò âáóéêÝò ðïëéôéêÝò êáôåõèýíóåéò ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò.
17. ËÜèïò
Óùóôü: Ç ÏéêïíïìéêÞ êáé ÍïìéóìáôéêÞ ÐïëéôéêÞ (ÏÍÅ), ç ÊïéíùíéêÞ ÐïëéôéêÞ êáé ç ÊïéíÞ ÅîùôåñéêÞ ÐïëéôéêÞ êáé
ÐïëéôéêÞ Áóöáëåßáò (ÊÅÐÐÁ) áðïôåëïýí ôéò âáóéêÝò ðïëéôéêÝò ôçò Å.Å..
18. Óùóôü
225

1. â 1. ÊÕÊËÏÖÏÑÉÁÓ 1. ×ÁËÕÂÁ ÁÕÓÔÑÉÁ

2. á 2. ÐÑÏÓÖÕÃÇ 2. ÏÉÊÏÍÏÌÉÊÇ ÉÑËÁÍÄÉÁ
3. ã 3. ÄÉÐËÙÌÁÔÉÊÅÓ 3. ÍÏÌÉÓÌÁÔÉÊÇ ÅËËÁÄÁ
4. â 4. ÐËÇÑÏÖÏÑÉÁÓ 4. ÅÍÙÓÇ ÊÕÐÑÏÓ
5. â 5. ÅÕÁËÙÔÅÓ 5. ÊÏÉÍÇ ÉÓÐÁÍÉÁ
6. á ÃÁËËÉÁ
7. ã
8. á
9. â
10. á ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ
11. ã
12. á ¸íùóçò
13. â Êïéíïâïýëéï
14. â Óõìâïýëéï
15. á Õðïõñãþí
ÅðéôñïðÞ
(Á)
Åõñùðáúêü Êïéíïâïýëéï Åõñùðáúêü Óõìâïýëéï Óõìâïýëéï Õðïõñãþí Å.Å
Áóêåß íïìïèåôéêÞ åîïõóßá ìáæß ìå ôï ÈÝôåé ôïõò ãåíéêïýò ðñïóáíáôïëéóìïýò Áóêåß íïìïèåôéêÞ åîïõóßá ìáæß ìå
Óõìâïýëéï Õðïõñãþí ôçò Å.Å., êáé ôéò ðñïôåñáéüôçôåò ôçò Å.Å. ôï Åõñùðáúêü Êïéíïâïýëéï,
ÅëÝã÷åé ôá åêëåãìÝíá üñãáíá ôçò Å.Å., ËáìâÜíåé áðïöÜóåéò ãéá ôï óõíôïíéóìü ôçò
ïéêïíïìéêÞò ðïëéôéêÞò ôùí êñáôþí-ìåëþí,
Åãêñßíåé ôïí ðñïûðïëïãéóìü
ËáìâÜíåé áðïöÜóåéò
ãéá ôçí ÊïéíÞ ÅîùôåñéêÞ
ÐïëéôéêÞ êáé ÐïëéôéêÞ Áóöáëåßáò
(Â)
ÅõñùðáúêÞ ÅðéôñïðÞ Åõñùðáúêü ÄéêáóôÞñéï
Ðñïôåßíåé íïìïèåóßá óôï Êïéíïâïýëéï Åîáóöáëßæåé ôçí åöáñìïãÞ

êáé óôï Óõìâïýëéï Õðïõñãþí, ôçò íïìïèåóßáò óå üëá ôá êñÜôç
(ìáæß ìå ôçí ÅõñùðáúêÞ ÅðéôñïðÞ)
Äéá÷åéñßæåôáé ôïí ðñïûðïëïãéóìü,
Åîáóöáëßæåé ôçí åöáñìïãÞ ôçò íïìïèåóßáò
óå üëá ôá êñÜôç (ìáæß ìå ôï Åõñùðáúêü ÄéêáóôÞñéï),
Åêðñïóùðåß ôçí Å.Å. äéåèíþò
ºäñõóç ÅõñùðáúêÞò Êïéíüôçôáò ¢íèñáêá êáé ×Üëõâá: 1951

ºäñõóç ÅõñùðáúêÞò ÏéêïíïìéêÞò Êïéíüôçôáò (Å.Ï.Ê.): 1957
ÏñéóôéêÞ Ýíôáîç ôçò ÅëëÜäáò óôçí Å.Ï.Ê.: 1981
ÅõñùðáúêÞ ¸íùóç: 1992
Ðñïó÷þñçóç Êýðñïõ, Ôóå÷ßáò, Ïõããáñßáò, Åóèïíßáò, Ðïëùíßáò êáé Üëëùí ÷ùñþí óôçí Å.Å.: 2004
226

1. ËÜèïò
Óùóôü: Ôï óýíïëï ôùí åèíþí ôçò ãçò áðïôåëïýí ôç äéåèíÞ êïéíüôçôá.
2. Óùóôü
3. ËÜèïò
Óùóôü: Ïé ó÷Ýóåéò ôùí êñáôþí óôá ðëáßóéá ôçò äéåèíïýò êïéíüôçôáò ïíïìÜæïíôáé äéåèíåßò.
4. Óùóôü
5. Óùóôü
6. Óùóôü
7. Óùóôü
8. ËÜèïò
Óùóôü: Ôï ÍÁÔÏ åßíáé Ðåñéöåñåéáêüò Êõâåñíçôéêüò Ïñãáíéóìüò.
9. Óùóôü
10. ËÜèïò
Óùóôü: Ôï Óõìâïýëéï Áóöáëåßáò ôïõ ÏÇÅ áðïôåëåßôáé áðü 5 ìüíéìá ìÝëç êáé 10 åêëåãìÝíá áðü ôç ÃåíéêÞ
ÓõíÝëåõóç.
11. ËÜèïò
Óùóôü: Ï Ãåíéêüò ÃñáììáôÝáò åßíáé ï áíþôáôïò õðÜëëçëïò ôïõ ÏÇÅ.
12. Óùóôü
13. Óùóôü
14. ËÜèïò
Óùóôü: Ç ÄéåèíÞò Áìíçóôßá åßíáé Ìç ÊõâåñíçôéêÞ ÏñãÜíùóç ìå óêïðü ôçò ôçí ðñïóôáóßá ôùí áíèñùðßíùí
äéêáéùìÜôùí.
15. ËÜèïò
Óùóôü: Óôïõò âáóéêïýò óêïðïýò ôïõ ÏÇÅ åßíáé ç ïéêïíïìéêÞ êáé êïéíùíéêÞ áíÜðôõîç ôùí ëáþí.
16. Óùóôü
17. ËÜèïò
Óùóôü: Ôï Óýìöùíï ôçò Âáñóïâßáò éäñýèçêå áðü ÷þñåò ôçò ÁíáôïëéêÞò Åõñþðçò.
18. Óùóôü
19. ËÜèïò
Óùóôü: Ç ÄéåèíÞò ÅðéôñïðÞ Åñõèñïý Óôáõñïý åöáñìüæåé ôï ÄéåèíÝò Áíèñùðéóôéêü Äßêáéï.
20. ËÜèïò
Óùóôü: Óýìöùíá ìå ôï ÄéåèíÝò Áíèñùðéóôéêü Äßêáéï ðñÝðåé íá ðñïóôáôåýïíôáé ïé Üìá÷ïé, ïé áé÷ìÜëùôïé ðïëÝìïõ
êáé ïé áóèåíåßò êáèþò êáé íá åëÝã÷ïíôáé ïé ìÝèïäïé ðïëÝìïõ þóôå íá áðïêëåßïíôáé, ãéá ðáñÜäåéãìá, ç ëéìïêôïíßá
Þ ôá âéïëïãéêÜ üðëá.
227

1. á 1. ÐÅÑÉÖÅÑÅÉÁÊÏÉ 1. ÊÕÂÅÑÍÇÔÉÊÏÉ ÐÏËÅÌÏÓ

2. ã 2. ÊÕÂÅÑÍÇÔÉÊÏÉ 2. ÅÕÑÙÐÇ ÕÃÅÉÁ
3. á 3. ÐÁÃÊÏÓÌÉÏÉ 3. ÇÍÙÌÅÍÙÍ ÖÔÙ×ÅÉÁ
4. á 4. ÅÐÉÊÕÑÙÓÇ 4. ÄÉÊÁÉÏ ÖÕÓÇ
5. â 5. ÁÐÁÑÁÃÑÁÐÔÁ 5. ÏÑÃÁÍÙÓÅÉÓ ÅÎÏÐËÉÓÌÏÉ
6. á 6. ÉÓÏÑÑÏÐÉÁÓ ÔÅ×ÍÏËÏÃÉÁ
7. á 7. ÁÍÉÓÏÔÇÔÅÓ
8. ã 8. ÓÕÍÅÑÃÁÓÉÁ
9. â
10. ã
11. á ÓõìðëÞñùóå ôá êåíÜ
12. ã
13. â ÄéáêÞñõîç
14. â Áíèñùðéóôéêü
15. â ðáñáâßáóç
16. á êáôáããåëßáò
17. á êõñþóåéò
ÐåñéâáëëïíôéêÝò Ì.Ê.Ï. ÁíèñùðéóôéêÝò Ì.Ê.Ï.
Greenpeace, WWF ÄéåèíÞò Áìíçóôßá,

Ãéáôñïß ×ùñßò Óýíïñá,
Ãéáôñïß ôïõ Êüóìïõ,
ÄéåèíÞò Åñõèñüò Óôáõñüò
228
ÊÏÉÍÙÍÉÊÇ KAI ÐÏËÉÔÉÊÇ ÁÃÙÃÇ ¸êäïóç 1.0

ΚΠΑ - Γ΄ΓΥΜΝ - (Τετράδιο μαθητή)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ΚΠΑ - Γ΄ΓΥΜΝ - (Τετράδιο μαθητή)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Áðü ôï

ÊÏÉÍÙÍÉÊÇ KAI ÐÏËÉÔÉÊÇ ÁÃÙÃÇ

ÅéóáãùãéêÝò Ýííïéåò. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Óùóôü - ËÜèïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

Óùóôü - ËÜèïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Ôï Üôïìï êáé ç ðïëéôåßá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100

Óùóôü - ËÜèïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Ôá ðïëéôåýìáôá êáé ôï Óýíôáãìá. . . . . . . . . . . . . . . . . 111

Äçìéïõñãüò - Åêäüôçò © 2007 SIEM

Ïé ëåéôïõñãßåò ôïõ êñÜôïõò. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 Óùóôü - ËÜèïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175

Óùóôü - ËÜèïò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159

Äçìéïõñãüò - Åêäüôçò © 2007 SIEM

ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÊÏÉÍÙÍÉÁ: ÅéóáãùãéêÝò Ýííïéåò

1. Êïéíùíéêüôçôá åßíáé ç áíÜãêç ôïõ áíèñþðïõ ãéá êïéíùíéêÞ óõìâßùóç.

3. ¼ëåò ïé êïéíùíßåò Ý÷ïõí ôïí ßäéï ôñüðï ïñãÜíùóçò êáé ëåéôïõñãßáò.

4. Ïé óýã÷ñïíåò äõôéêÝò êïéíùíßåò åîåëßóóïíôáé óå ðïëõðïëéôéóìéêÝò êáé

Äçìéïõñãüò - Åêäüôçò © 2007 SIEM

ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÊÏÉÍÙÍÉÁ: ÅéóáãùãéêÝò Ýííïéåò

6. ÊÜèå Üôïìï ìå ôç ãÝííçóÞ ôïõ Ý÷åé éäéáßôåñá áôïìéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ

7. Ç êïéíùíßá ìåôáâéâÜæåé óå êÜèå Üôïìï êïéíùíéêÜ - ðïëéôéóìéêÜ

8. Ôá øõ÷ïëïãéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ åíüò áíèñþðïõ äéáìïñöþíïíôáé áðü ôá

9. ÊÜèå êïéíùíßá äåí åßíáé áõôüíïìç åöüóïí åðçñåÜæåôáé êáôáëõôéêÜ áðü

Äçìéïõñãüò - Åêäüôçò © 2007 SIEM

ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÊÏÉÍÙÍÉÁ: ÅéóáãùãéêÝò Ýííïéåò

ÄéÜëåîå ôç óùóôÞ áðÜíôçóç.

2. Ôï öáéíüìåíï ôçò ðáãêïóìéïðïßçóçò Þ «ðáãêüóìéáò êïéíùíßáò» Ý÷åé ùò áðïôÝëåóìá…

3. Áðü ôé åîáñôÜôáé ç ðñïóùðéêüôçôá êáé ç óõìðåñéöïñÜ åíüò áôüìïõ;

4. Ôé óçìáßíåé üôé ï Üíèñùðïò áëëçëåðéäñÜ ìå ôï êïéíùíéêü ôïõ ðåñéâÜëëïí;

Äçìéïõñãüò - Åêäüôçò © 2007 SIEM

ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÊÏÉÍÙÍÉÁ: ÅéóáãùãéêÝò Ýííïéåò

Âñåò ôá óùóôÜ ãñÜììáôá ãéá íá ó÷çìáôßóåéò ôç ëÝîç.

1. Óå ìéá êïéíùíßá ïé Üíèñùðïé Ý÷ïõí êïéíü Ð _ _ _ _ _ _ _ Ï.

2. ÊÜèå êïéíùíßá Ý÷åé ôï äéêü ôçò ôñüðï Ï _ _ _ _ _ _ _ Ó.

3. Ôá áôïìéêÜ êáé ôá êïéíùíéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ êáèïñßæïõí ôç

4. Ç êïéíùíßá åßíáé Ýíá ïñãáíùìÝíï óýíïëï áíèñþðùí ìå ó÷åôéêÞ

5. ÊÜèå Üíèñùðïò Ý÷åé ìïíáäéêÞ Ð _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Á.

6. Ïé ó÷Ýóåéò áôüìïõ êáé êïéíùíßáò åßíáé ó÷Ýóåéò

7. Ç êïéíùíéêÞ Ó _ _ _ _ _ _ Ç åßíáé áíÜãêç ôïõ áíèñþðïõ.

8. Ç ðñïóùðéêüôçôá êáé ç óõìðåñéöïñÜ êÜèå ìÝëïõò ôçò êïéíùíßáò åßíáé

9. ÊÜèå êïéíùíßá äÝ÷åôáé Å _ _ _ _ _ _ _ _ Ó áðü Üëëåò êïéíùíßåò.

10. ÊÜèå êïéíùíßá Ý÷åé äéêü ôçò ôñüðï Ë _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ó.

Äçìéïõñãüò - Åêäüôçò © 2007 SIEM

ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÊÏÉÍÙÍÉÁ: ÅéóáãùãéêÝò Ýííïéåò

Äçìéïõñãüò - Åêäüôçò © 2007 SIEM

ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÊÏÉÍÙÍÉÁ: ÅéóáãùãéêÝò Ýííïéåò

ÓõìðëÞñùóå ôá êåßìåíá ìå ôéò ëÝîåéò ðïõ ëåßðïõí.

¢íèñùðïò: öýóåé êïéíùíéêü ïí

Äçìéïõñãüò - Åêäüôçò © 2007 SIEM

ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÊÏÉÍÙÍÉÁ: ÅéóáãùãéêÝò Ýííïéåò

Äçìéïõñãüò - Åêäüôçò © 2007 SIEM

ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÊÏÉÍÙÍÉÁ: ÅéóáãùãéêÝò Ýííïéåò

Äçìéïõñãüò - Åêäüôçò © 2007 SIEM

ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÊÏÉÍÙÍÉÁ: ÅéóáãùãéêÝò Ýííïéåò

Äçìéïõñãüò - Åêäüôçò © 2007 SIEM

ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÊÏÉÍÙÍÉÁ: ÅéóáãùãéêÝò Ýííïéåò

Äçìéïõñãüò - Åêäüôçò © 2007 SIEM

ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÊÏÉÍÙÍÉÁ: ÊïéíùíéêÝò ïìÜäåò

1. Ïé êïéíùíéêÝò ïìÜäåò äéáêñßíïíôáé ìå âÜóç ôï ìÝãåèüò ôïõò, ôç äéÜñêåéá

2. ÊÜèå êïéíùíéêÞ ïìÜäá äåí Ý÷åé óõãêåêñéìÝíç ïñãÜíùóç êáé ïé óêïðïß

3. Ïé êëåéóôÝò êïéíùíéêÝò ïìÜäåò äåí åðéôñÝðïõí åýêïëá óå Üëëïõò

4. Ï ñáôóéóìüò áíôéôßèåôáé óôï èåìåëéþäåò äéêáßùìá ãéá éóüôçôá áíÜìåóá

5. Ïé ðñïêáôáëÞøåéò åðéöÝñïõí ôçí Üíéóç ìåôá÷åßñéóç åõÜëùôùí,

Äçìéïõñãüò - Åêäüôçò © 2007 SIEM

ÁÔÏÌÏ ÊÁÉ ÊÏÉÍÙÍÉÁ: ÊïéíùíéêÝò ïìÜäåò

6. Ôï Üôïìï Ý÷åé áíÜãêç íá áíÞêåé óå Ýíá óýíïëï, íá íéþèåé ôçí áßóèçóç

7. Ï âáóéêüò ëüãïò Ýíôáîçò ôïõ áôüìïõ óå ìéá ïìÜäá åßíáé ï èáõìáóìüò