Универзитет „Св.

Кирил и Методиј“
Правен Факултет Скопје

Семинарска задача по предметот:

Историја на Големите Правни Системи

На тема:
Уставот на САД од 1787

Изработил: Ментор:
Наим Ламаљари Проф.Мишо Докмановиќ

Скопје, 2023
 СОДРЖИНА:

 Вовед................................................................................3

 Настанување на новата држава САД..............................5

 Уставна конвенција.........................................................6

 Формулација на уставот на САД.....................................7

 КОНГРЕСОТ....................................................................9

 Сенат на Соединетите
Држави......................................11

 Класи на американски сенатори...................................12

 ПРЕТСЕДАТЕЛ НА САД..................................................14

 Врховниот суд на
САД......................................................16

 Амбасадори на
САД..........................................................18

 САД и нејзиниот развој на

правото................................20

 Заклучок...........................................................................22

2
  Користена Литература..............................................23

ВОВЕД

Во 1492 година морепловецот Христофер Коломбо го откри постоењето

на уште еден огромен континент, неколку подоцна и Америго Веспучи сакајќи
да го најде патот за Индија стигнал во непозната земја денешен Бразил и
Хондурас и за него бил дека пронаоѓал нов свет не откриен дотогаш. Се
организирале и многу други експедиции, морепловци кои што знаеле да
користат компас и умееле на отворени води. Иако што во Европа силните
држави ( Монархи ) како што се Англија, Франција, Шпанија, Португалија и др,
почнале да организираат експедиции за наоѓање богатство во други земји до
тогаш не познати кај што најдено „богатството" му припаѓало на кралот и по
негова волја им се доделело од пронаоѓаното „богатство", и покрај тоа што
имало случаеви да не се вратат или пак да се вратат со празни рази.
Организацијата на тие експедиции повеќе била за пронаоѓање на светот и се
наоѓало потребата за трговска размена со други земји или пак со свет кој што
до тоа време не им бил познат. Целта на тогашните развиени држави или пак
( Кралеви ) им била да наоѓат други територии до тогаш не усвоени и по нивно
наоѓање со тек навреме почнало нивното колонизација.

3
Во оваа слика може да се види цртеж од славниот бродот на Христофер
Коломбо именуван Санта Мариа.

4
Откако ја колонизирале таа земја, колонизаторот воспоставил ред, органи кои
ќе служат за понатамошен развој се разбира во нивен интерес и др. За да си
воспостават ред и да си имаат свои слуги во друга земја, потребата била да од
матичната земја се носат луѓе од различни сфери и обичен народ кој ќе им се
дели ветена земја од страна на колонизаторот или пак Кралот. Во оваа тема на
кратки црти ќе ги броиме и ќе збориме за настанувањето на тогашната нова
држава САД со лабавна конфедерација, а сегашна веле сила.

Настанување на новата држава САД

5
 Уставот на САД е еден од најстарите пишани устави во светот од 1787, кој
ја пропишува уредување на државата. Имено кога рековме дека уставот е
најстар во светот интересен е и декларацијата на независноста политички
документ на една револуција, која е пишано со настаните на таа револуција за
независност на една нова држава САД, која претежно е аграрна земја во 1787
година е створена една лабава конфедерација од 13 земји ( држави ). Таа
држава која била создадена во 1787 год, денес е развиена држава, економски и
индустриски силна држава, истотака и политички организирана, која денеска е
соединета со пеесет држави со силна централна власт. Денес американците
преиспитувале дека периодот на колонизација, односно периодот на кој
настанал американскиот народ траел 169 години ( од 1606 – 1775)1.

Септември 17, 1787 во Филаделфија уставната конвенција го зеде името

од Уставот. Оваа конвенцијата присуствуваа 55 делегати дојдоа од 12 држави.
Локалните слободни сопственици го избраа Хенри во Домот на делегатите на
почетокот на 1787 година, и тој служеше таму до крајот на 1790 година.
Членови на Конфедерацијата, документот што управуваше со лабавата унија
меѓу државите од 1777 година. Хенри го одбил назначувањето, тврдејќи дека ќе
биде тешко финансиски. Една од легендите е дека кога Хенри го прашале
зошто не отишол, тој одговорил: „Си намирисав стаорец“. Хенри бил огорчен
од Договорот Џеј-Гардоки, кој би ѝ ја отстапил ексклузивната пловидба по
реката Мисисипи на Шпанија 25 години. Ова беше во замена за комерцијални
отстапки што ќе имаат корист од Нова Англија, каде што имаше растечко
сепаратистичко движење.

Гласовите на северот беа доволни за да се олеснат преговарачките

инструкции на Џон Џеј, кои првично забрануваа ограничување на
американската навигација на Мисисипи, за да му се овозможи да постигне
договор; Јужните гласови беа доволни за да се блокира ратификацијата на
договорот. Овие настани предизвикаа Хенри и некои други водачи на
Вирџинија да се чувствуваат предадени и да имаат мала доверба во добрата
волја на Северот. Уставот на САД беше донесен во 4 март 1789 година.

1
USTAV SAD od 1787 sa deklaracijom nezavisnosti I USTAV DRŽAVE NJUJURK od 1938

Sa predgovorom Prof. Dr. Nikole Stjepanovića Beograd 1960 римски број II.

6
 Уставна конвенција

Уставот на Конвенцијата се одржа од 25 мај до 17 Септември 1787, во

стара државна куќа во Пенсилванија ( сега позната како Сала на независност )
во Филаделфија. Конвенцијата имаше за цел да ја ревидира лигата на држави и
правниот систем на владеење според членовите на Конфедерацијата, намерата
од самиот почеток на многу нејзини поддржувачи, меѓу кои како главен Џејмс
Медисон од Вирџинија, Александар Хамилтон од Њу Јорк, требаше да создаде
нова влада, а не да ја поправи постоечката. Делегатите го избраа Џорџ
Вашингтон од Вирџинија, поранешен командант, генерал на Континенталната
Армија во доцната американска револуционерна армија (1775-1783) и поборник
за посилна национална влада, да стане претседател на конвенцијата.
Резултатот од конвенцијата беше создавање на Уставот на САД, ставајќи ја
Конвенцијата меѓу најзначајните настани во американксата историја.

Во тоа време, конвенцијата не беше наречена „Уставна конвенција“, ниту

пак повеќето делегати пристигнаа со намера да подготват нов устав.
Многумина претпоставуваа дека целта на конвенцијата е да се разговара и да се
подготви нацрт за подобрување на постојните членови на Конфедерацијата, и
не би се согласиле да учествуваат во спротивно. Меѓутоа, кога започна
конвенцијата, повеќето делегати - иако не сите - се согласија во општи услови
дека целта ќе биде нов систем на владеење, а не само ревидирана верзија на
членовите на Конфедерацијата.

Беа предложени и дебатира, особено Џејмс Медисон Вирџинија план и

Вилијам Петерсон Њу Џерси план. Планот Вирџинија беше избран како основа
за новата влада. Вирџинија планот на Џејмс Медисон кој по негов предлог
започнала постапката за усвојување на уставни амандмани кои содржеле
одредби од човековите права. Конечниот текст на десет уставни амандмани бил
усвоен во септември 1789 год, а ратификувани од државните членки биле во

7
1791 година. И истите амандамни се познати и како Бил за правата ( Bill of
Rights )2.

Во Билот за правата се гарантирале следните човекови слободи и права:

слобода на веросиповед, слобода на говор и печат, поднесување на претставки
пред надлежни органи, мирен собир, неповредливоста на личноста, домот и
имотот, фер судење и одбрана, и право на поротно судење и др. Особено
значаен е амандманот XIII донесен во 1865 година, кој бил донесен по
завршување на граѓанската војна, со кој бил укинат ропството во земјата и
амандманот XIX со кој бил воведен избирачко право за жените. Иако
концептот на федерална влада со три гранки (законодавна, извршна и судска) и
општата улога на секоја гранка не беше многу оспоруван, неколку прашања го
одложија понатамошниот напредок и го загрозија успехот на конвенцијата.
Најспорните спорови се вртеа околу составот и изборот на Сенатот како горен
законодавен дом на дводомен Конгрес; дали „пропорционалната застапеност“
треба да се дефинира според географијата на државата или населението и дали
робовите треба да се бројат; дали да се подели извршната власт меѓу три лица
или да се даде моќта на еден главен извршен директор да се вика претседател;
како ќе се избере претседател, за кој мандат и дали ќе се ограничи секој
претседател на еден мандат; кои прекршоци треба да бидат отповикување;
природата на клаузулата за бегалци за робови и дали да се дозволи укинување
на трговијата со робови; и дали судиите треба да бидат избрани од
законодавната или извршната власт. Поголемиот дел од времето за време на
конгресот беше посветено на одлучување за овие прашања.

Формулација на уставот на САД

Уставот на САД е составен од преамбула и 7 члена. Преамбула се вели
дека целта на донесувањето на овој документ - е формирање на Унијата, за да се
гарантира внатрешен мир, воспоставување на правдата, обезбедување на
заедничка одбрана и унапредување на општата благосостојба. Содржината на
прилозите беа како што следи:

2
ИСТОРИЈА НА ПРАВОТ Проф Билјана Поповска 2016 стр. 233

8
Член 1. Регулирање на Конгресот на статус.

Член 2. Дефиницијата на вистинската позиција на претседател.

Член 3. Уредување на судството.

Член 4. Регулирање на прашања федерализам.

Член 5. Опис на постапката за измена.

Член 6. Врховното дејство на Уставот

Член 7. Се однесува на ратификација на Уставот од страна на државите-членки

на федерацијата.

Во Уставот на САД прв пат е воведен пост на избран за претседател. Пред се

закон на САД предвидува строг систем на поделба на власта :

 Законодавната власт му припаѓа на Конгресот;

 Извршната власт и припадна на шефот на државата -
претседателот;

судската власт и припадна на Врховниот суд на САД и другите судови.

Сите од горенаведените се дополнети од страна на системот на "проверки

и рамнотежи", кои ги комбинира независноста со меѓузависност и взаемна
контрола. На пр: Врховниот суд и претседателот се врз основа на законите
донесени од страна на Конгресот. Исто така, американскиот претседател има
право на вето на законите, Врховниот суд може да изјави акти на претседателот
и Конгресот за неуставни.

Претседателот има право да назначува членови на Врховниот суд.

Истотака, Сенатот може да го отстрани шефот на државата од својата позиција
во извршување на кривично дело. Американскиот Устав има значително
влијание врз креирањето на основните закони на многу земји. Таа придонесе за
ширењето на уставната доктрина, според која Уставот е основен правен акт.

9
 КОНГРЕСОТ

Уставот на Сад, првиот член на Уставот законодавната власт му ја

доверува на Конгресот, кој е составен од два дома: Претставничкиот дом и
Сенатот.

Претставничкиот дом има 435 члена кои се избрани на непосредни

избори од граѓаните на Сад. Претставници кои немаат право на глас на овој
претставнички дом на американската територија се пет делегати кои ги
претставуваат овие области: Гуам, Американските Девствени Острови,
Комонвелтот на Северните Маријански Острови и Американската Самоа.
Постојаниот комесар без право на глас, кој служи четиригодишен мандат, го
претставува Комонвелтот на Порторико. Претставничкиот дом, исто така има
ексклузивни овластувања: ги иницира сите сметки за приходи, импичнува
федерални службеници и го избира претседателот ако ниту еден кандидат не
добие мнозинство гласови во Изборниот колеџ. Домот се состанува во јужното
крило на Капитол на Соединетите Држави. Претседавач е претседателот на
Домот, кој го избираат неговите членови. Спикерот и другите лидери се
избираат од Демократската група или Републиканската конференција, во
зависност од тоа која партија има повеќе членови со право на глас. Според член
I, Дел 2 од Уставот, местата во Претставничкиот дом се распределуваат меѓу
државите по население, како што е утврдено со пописот што се спроведува на
секои десет години. Секоја држава има право на најмалку еден претставник, без
разлика колку е мала нејзината популација. Единственото уставно правило кое
се однесува на големината на Домот вели: Бројот на претставници не смее да
надмине еден на секои триесет илјади, но секоја држава ќе има најмалку еден
претставник. Членот I, Дел 2 од Уставот поставува три квалификации за
претставниците, при што секој претставник мора: (1) да има најмалку дваесет и
пет (25) години; (2) биде државјанин на Соединетите Американски Држави во
последните седум години; и (3) да биде (во времето на изборот) жител на
државата што ја претставуваат. Квалификациите за возраста и државјанството
за претставниците се помали од оние за сенаторите. Уставните барања од член
I, Дел 2 за избор во Конгресот се максималните услови што може да му се
наметнат на кандидатот. Затоа, член I, Дел 5, кој дозволува секој дом да биде
10
судија за квалификациите на своите членови, не дозволува ниту еден дом да
воспостави дополнителни квалификации. Исто така, државата не може да
воспостави дополнителни квалификации. Вилијам К. Клејборн служел во
Домот под минималната возраст од 25 години.

Дисквалификација: според XIV амандман, федерален или државен

службеник кој ја дава потребната заклетва дека ќе го поддржи Уставот, но
подоцна ќе се вклучи во бунт или им помага на непријателите на Соединетите
Држави, е дисквалификуван да стане претставник. Оваа одредба по
Граѓанската војна имаше за цел да ги спречи оние кои застанаа на страната на
Конфедерацијата да служат. Сепак, дисквалификуваните поединци можат да
служат ако добијат согласност од две третини од двата дома на Конгресот. Во
историјата на Соединетите Американски Држави, само пет членови се
исфрлени од Претставничкиот Дом; во 1861 година, тројца беа отстранети
поради поддршка на отцепувањето на конфедеративните држави: демократите
Џон Булок Кларк од Мисури, Џон Вилијам Рид од Мисури и Хенри Корнелиус
Барнет од Кентаки. Демократот Мајкл Мајерс од Пенсилванија беше протеран
по неговата кривична пресуда за примање мито во 1980 година, а демократот
Џејмс Трафикант од Охајо беше протеран во 2002 година по неговата пресуда
за корупција.

Претставничкиот дом е долниот дом на Конгресот на САД. Од

пописот спроведен во 2010година, најголемата делегација е онаа на
Калифорнија, со 53 претставници, при што седум држави имаат само еден
претставник : Аласка, Делавер, Монтана, Северна Дакота, Јужна Дакота,
Вермонт и Вајоминг.

Дополнително, во моментов има шест членови без право на глас, со што

вкупното членство на Претставничкиот дом е 441. Претседавач е претседателот
на Конгресот, кој е избран од неговите членови (и е лидер на мнозинската
партија).

Сенат на Соединетите Држави

11
 Сенатот на САД е горниот дом на Конгресот на Сад. Со
Претставничкиот дом кој е долниот дом на Сад. Заедно тие го сочинуваат
националното дводомно законодавство на Сад. Составот и овластувањата на
Сенатот се утврдени со членот еден од Уставот на Сад. Сенатот е составен од
Сенатори, кандидатот за Сенатор треба да има најмалку 30 години, кој треба да
биде жител на државата која ја претставува и да биде американски државјанин
најмалку 9 години. Со седница на Сенатот претседава потпретседателот на САД
кој нема право на глас, потпреседателот на САД има прав на глас како сенатор
само во случаи кога гласовите во Домот се поделени. Најчесто,
потпретседателот не раководи со Сенатот и како резултат на тоа, Сенатот
избира привремен претседател од редот на своите членови. Во случај кога
Сенатот одлучува за одговорност на претседателот ( impeachment ), со
седницата раководи претседателот на Врховниот суд на САД познато како
( Chief Justice ). Претставничкиот дом и Сенатот се рамноправни во одлуките.
Еден предлог на законот за да биде усвоен треба да биде усвоен од двата дома,
односно изгласан од двата дома и потоа да биде потврдено од претседателот на
САД. Сепак Сенатот има пошироки овластувања од Претставничкиот дом,
покрај законодавната, дава согласност за склучување на меѓународни договори
како и избор на најзначителните носители на јавни функции. По настанување
на САД како држава со конфедерација Сенатот имал помал број членови,
поради број на државите која била воспоставена од 13 држави и тогаш бројот на
членови во Сенатот бил 26 членови, со тек на време тој број бил променет и
денеска Сенатот поради бројот на држави кои што е 50 држави, Сенатот брои
100 сенатори. Секоја држава е подеднакво застапена со двајца сенатори кои
служат за нивниот шест годишен мандат, позавршување на мандатот
сенаторите имат право и на реизбор ( на повторен избор ). Од 1913 година,
сенаторите се избират на непосредни избори кои се избират од страна на
граѓаните ( Амандман XVII ). Секоја држава има свој систем како ќе се гласа на
избори за сенатор.

12
 Класи на американски сенатори

Сенатот на САД денес брои сто седишта, и се класифицирани во три

класи на американски сенатори, од кои првите две (класа 1 и 2) се состојат
од 33 места и другата (класа 3) од 34 места. Класите определуваат кои места во
Сенатот ќе бидат избрани за секој двегодишен циклус, при што само една класа
ќе биде избрана истовремено. Изборите за места од класа 1 се одржаа во 2018
година, класа 2 во 2020 година, а изборите за местата од класа 3 ќе се одржат
во 2022 година.

Трите класи беа воспоставени со член 1, дел 3, клаузула 2 од Уставот на

3
САД . Вистинската поделба првично беше извршена од Сенатот во мај 1789
година со ждрепка, под услов двете држави места да бидат во различни класи.
Секогаш кога една нова држава се придружувала на унијата, нејзините две
места во Сенатот биле трајно доделени на две различни класи со фрлање
паричка, притоа одржувајќи ги трите класи што е можно поблиску до истиот
број.

Описот на сенаторот поради годините како помлад или постар сенатор

не е поврзан со нивната класа. Наместо тоа, висок американски сенатор во една
држава е оној со поголем стаж во Сенатот, кој главно се заснова на должината
на стажот.

Уставот на САД поставува мандатот на сенаторите за фиксен мандат од

шест години и кој се избира на избори нивните мандати во три циклуса, така
што една третина од Сенатот беше за изборите на секои две години. Целта е да
се промовира стабилност во Сенатот и да се охрабрат сенаторите да
размислуваат за мерки со текот на времето, наместо да ризикуваат брз промет
на целата комора на секои шест години. Во исто време, тоа е предвидено за
почести избори, наспроти чекање на секои шест години, за да се спречи
сенаторите трајно да се комбинираат за „злобни цели“.

3
https://wikipredia.net/mk/Classes_of_United_States_senators

13
Карта ги прикажува гласовите во секоја американска држава:
Класи 1 и 2
Класи 1 и 3
Класи 2 и 3
Состав на Сенатот по класа, држава и партија

Класа 1

Класа 2

Класа 3

14
 Независен од Демократската партија кој се состанува со Демократите и
Републиканците. Не се кандидира за избори

ПРЕТСЕДАТЕЛ НА САД
Вториот член на Уставот на САД извршната власт во федерацијата му е
доверена на претседателот на САД 4, Уставот ја предвидува и функцијата на
потпретседател, која стапува на должност во случај на смрт, оставка или
спреченост во вршење на функцијата претседател. Во тој случај функцијата
претседател ја извршува потпретседателот до истекот на мандатот.

Уставот на САД предвидува дека кандидатот за претседател на САД треба

да има најмалку 35 години, да е роден во САД и да е жител на САД најмалку 14
години.

Изборот претседател и потпретседателот на САД се врши преку сложена

постапка која претставува спој на посредна и непосредна изјаснување на
граѓаните. За функцијата претседател и потпретседателот ги избира Изборан
Колеџ. Изборан Колеџ е составен од определен број електори од секоја држава
на федерацијата. Бројот на електорите е еднаков со борите на претставниците
на Долниот дом и Сенатот. На денот на избори не се изјаснуваат граѓаните на
избори, туку претседателот се избира преку гласање на електорите. Електорите
преку императивен мандат се обрзани да гласат за кандидатот на својата
партија, претседател станува оној кој обезбедил доволно гласови од електорите.
Претседател и потпретседателот се избира за четири годишен мандат. Уставот
не предвидува за право на повторен избор. Така првиот претседател Џорџ
Вашингтон воспоставил обичај да нема трет мандат за оваа функцијаа. Овој
обичај се почитувал се до доаѓање на Френклин Рузвелт во функција кој за
четврти пат бил во оваа функција. За да не повторат вакви случајеви во 1951
бил усвоен XXI амандман на уставот во кој предвидено е, дека едно лице може
два пати да се избира за претседател.

Претседателот на САД е врховен командант на вооружените сили, ги

именува сојузните функционери, врши именување на судии на Врховниот суд

4
About The Constitution of United State of AMERICA with Explanatory Notes 2004 page 17
15
на САД, дипломатски претставници, се грижи за извршување на законите и
склучува меѓународни договори.

Претседателот ги избира секретарите кои ќе раководат на определени

ресори во рамките на администрацијата, зависно од потребата бројот на
секретари во последните години се зголемуваа. На првиот претседател Џорџ
Вашингтон бројот на секретари бил четири, но на сегашниот претседател Џо
Биден бројот на секретари е петнаесет и тоа се : за земјоделство, трговија,
одбрана, образование, енергија, здравство и човечки услуги, домашна
безбедност, домување и урбан развој, внатрешни работи, труд, држава,
Транспорт, Министерство за финансии и прашања на ветераните, и јавниот
обвинител. Дополнително, во кабинетот се и началникот на кабинетот на
Белата куќа, американскиот амбасадор во Обединетите нации, директорот на
националното разузнавање и трговскиот претставник на САД, како и шефовите
на Агенцијата за заштита на животната средина, Канцеларијата за управување
и буџет, Советот на економски советници, Канцеларија за политика на наука и
технологија и администрација за мали бизниси. Сите горенаведени одговарат
пред претседалот, а не пред Конгресот, и кои може да бидат разрешени од
претседателот. Уставот на САД содржи и одредби кои се однесуваат на
одговорност на претседателот. Предвидена е постапка за одговорност на
претседателот ( impeachment ) во случај доколку е осуден за предавство, поткуп
и др, казнени тешки дела. Постапката за одговорност ја почнува Конгресот, а за
таа постапка одлучува Сенатот на седница со која раководи претседателот на
Врховниот суд. Одлуката за да биде усвоена потребно е двотретинско
мнозинство од вкупниот број сенатори. До сега е покрената два пати постапка
за отповикување ( impeachment ): во 1868 год, против претседателот Ендрју
Џонсон и во 1999 год, против претседателот Бил Клинтон. Во двата случаја не
било потврдено од Сенатот одговорност. Одредба за одговорност
( impeachment ) може да се поднесува и за други службеници.

16
 Врховниот суд на САД
Врховниот суд на Соединетите Американски Држави е највисоко судство

во рамките на хиерархијата сојузното судство на САД. Таа има крајна и во

голема мера дискрециона апелациска јурисдикција над сите федерални и
државни судски случаи, кои вклучуваат точка од федералнот закон и

оригиналната јурисдикција за тесен опсег на случаи. Таквите судови се: суд во

последна инстанца, врховен суд и висок (или конечен ) апелационен суд.
Одлуките на врховниот суд не подлежат на дополнително разгледување од кој
било друг суд. Врховните судови вообичаено функционираат првенствено како
апелациони судови, разгледувајќи жалби од одлуките на пониските основни

судии или од апелационите судови на средно ниво. Судот има можност за

поништување на статутот за повреда на одредба од Уставот. Исто така, може да
ги укине претседателските директиви за прекршување на Уставот или законот,
тој може да дејствува само во контекст на случај во областа на правото над која
има надлежност.
Судот ги исполнува во градење на врховниот суд во Вашингтон.
Нејзината рака за спроведување на законот е врховниот суд и полицијата.
Првиот Конгрес на Соединетите Американски Држави обезбеди детална
организација на федералното судство преку Законот за правосудство од 1789
година. Врховниот суд, највисокиот судски орган во земјата, требаше да
заседава во главниот град на нацијата составен од главен судија и пет
придружни судии. Актот, исто така, ја подели земјата на судски области, кои
пак беа организирани во кругови. Од судиите се бараше да „возат кола“ и да
одржуваат покраински суд двапати годишно во нивната доделена судска

област.

Веднаш по потпишувањето на актот во законот, претседателот Џорџ

Вашинтон ги номинираше следните луѓе да служат во судот: Џон Џеј за главен
судија и Џон Ратлиѓ , Вилијам Кушинг, Роберт Х. Харисон, Џејмс Вилсон и Џон

17
Блер Џуниор како придружни судии. Сите шест беа потврдени од Сенатот на 26
септември 1789 година; сепак, Харисон одби да служи, а Вашингтон подоцна го
номинираше Џејмс Адарел на негово место.
Со законот донесен во 1869 год, се утврди дека Врховниот суд на САД го
сочинуваат девет судии. Судиите на овој суд ги именува претседателот на САД
во согласност со Сенатот, мандатот на Врховните судии е доживотен, затоа се
случува за време на мандатот претседател да не именува ниту еден судија на
Врховниот суд.

Често во САД се вели дека Устав не е она што е усвоено од

Уставотворното собрание во Филаделфија, туку тоа што ќе го изрече Врховниот
суд. И денеска пресудите на Врховниот суд се приспособуваат на одредбите на
уставниот текст стар речиси 220 год.
Еден од случаите во 1857 година на Дред Скот & Санфорд, Врховниот суд
утврдил дека лицата донесени од САД како робови не ја уживаат заштитата на
Уставот на САД и дека не може да биде американски граѓанин. И токму оваа
пресуда служела како иницијатор за Граѓанската војна во САД.
Во случајот на Мулер & Орегон во 1908 год, се прифатил дека постои
полова дискриминација на ограничувањето на работното време за жените
поради заштита на нивното здравје.

Идејата за Врховен суд им се должи многу на креаторите на Уставот на

САД. За време на дебатата за поделбата на овластувањата помеѓу
законодавниот и извршниот оддел, делегатите на Уставната конвенција од 1787
година, ги утврдија параметрите за националното судство. Создавањето „трета
гранка“ на власта беше нова идеја; во англиската традиција, судските прашања
биле третирани како аспект на кралската (извршна) власт. Исто така, беше
предложено судството да има улога во проверка на извршната власт за да може
да користи вето или да ги ревидира законите. На крајот, уставотворците
компромитиран со скицирање само генерален преглед на судството,
доделување на федералната судска власт на „еден врховен суд и во такви
пониски судови какви што Конгресот одвреме-навреме може да ги одреди и
воспостави“. Тие не ги разграничија ниту точните овластувања и прерогативи
на Врховниот суд, ниту организацијата на Судскиот огранок како целина.

18
 Амбасадори на САД

Амбасадорите на САД се лица кои ги именува претседателот да служат

како дипломатски претставници на земјата во странство, меѓународни
организации и др. Според член II, Дел 2 од Уставот на САД, нивното
назначување мора да биде потврдено и од Сенатот на САД.

Тие обично се акредитирани кај странски независни држави или влади,

или во меѓународна организација, да служат како официјални претставници за
нивната земја.

Амбасадорите се највисоко рангирани дипломати на САД и обично се

сместени во амбасади во земјата домаќин кај што ќе ја претставуваат својата
држава. Тие се под јурисдикција на Стеј Департментот и одговараат директно
на државниот секретар; амбасадорите служат „на задоволство на
претседателот“ што значи дека тие можат да бидат разрешени во секое време.
Состаноците редовно се менуваат поради различни причини, како што се
прераспоредување или пензионирање.

Амбасадорот може да биде службеник за надворешна служба од кариера

( дипломат за кариера – ЦД ) или политички назначен ( ПА ). Во повеќето
случаи, офицерите за странска служба од кариера служат турнеја од
приближно три години по амбасадорско место, додека политичките именувани
вообичаено поднесуваат оставки по инаугурацијата на новиот претседател.

19
 САД и нејзиниот развој на правото
Соединтетите американски држави се создадени од поранешните
англиски колонии, американското право своите корени ги влечи од англискиот
правен систем. Во период пред да се самопределат како независни држави се
користело англиското општо право познато како ( common law ). Се
применувале закони за статусно право ( Statute law ) и правичноста ( equity
law ). Се користеле и повелбите како извор од правото за основање на
колониите, и обичајното право која била создадена во териториите на
колониите. Периодот по прогласување како независна самостојна држава,
правото се разви во различен систем на правото од правото на Англија.

Постојат повеќе карактеристики од кои се разликува правото на САД од

правото на Англија.

1) Првата карактеристика на американското право претставува постоење на

правен партикуларизам, што значи дека правните прописи на една
држава во друга држава се разликуваат, при што мора да бидат во
согласност со Уставот. Со тек на време постоеле обиди за унификацијата
на правото кон крајот на XIX и почетокот на XX век, но сепак тоа било
само обид и партикуларизмот од создавање на Сад до ден денеска
постои. Со населување и колонизацијата на средниот и далечниот запад
биле зголемени разликите во поглед на економски и политички развој,
етнички односи, верскиот и др, што резултирало во различен развој на
граѓанско, казнено и процесно законодавство во американските сојузни
држави.
2) Втората карактеристика на американското право е дека до завршување
на Граѓанската војна во земјата било санкционирано ропство. Иако со
амандманот XIII на Уставот на Сад било укинато ропството. Иако што
имало Граѓанска војна по завршување на истата во голем број на држави

20
 биле усвоени законски прописи наречени „црни кодекси“ со кои прописи
црните луѓе биле повторно во нееднаква и понижувачка положба,
законите кои биле усвоени и извршувани во голем број држави кои им
забранувале населување на црнците во делови кај што е бела раса
населено, возење во ист јавен превоз, стекнување на имот, склучување
брак меѓу белци и црнци било забрането, и санкционирано со затворски
казни и др.
3) Трета карактеристика на американското право претставувало
максимална заштита на приватна сопственост и слободата за
договарање. За време на Големата криза биле воведени ограничувања на
правото на сопственост, за надминување на економските проблеми.
Интересен е фактот дека по прогласување на независноста сукцесивно
биле донесувани закони со кои се признало правот на сопственост на
земјиште на лица кои окупирале необработени површини на земја кои
ги користеле за култивирање на различни земјоделски посади.
Донесениот законот во 1862 година било предвидено кај што
полнолетниот граѓанин да добие привремена сопственост на земјиште со
површина од 0.65 км². Кај што со пет години последователни имал право
на сопственост на истата.

За ралика од англискиот правен систем, правниот систем на САД

почнало да се мисли за кодификацијата на партикуларното право на
определени држави пред се во областа на казнената и граѓанско правна
постапка. Првиот обид почнал во Луизијана под влијание на
Наполеоновиот граѓански законик кој се применувал во оваа сојузна
држава.

Кодификацијата првпат почнала во Њу Јорк на граѓанска парнична

постапка на крајот на половина на XIX век и тоа служело како модел за
другите држави. Кај што бил донесен и првиот законик во 1871 година. Во
Калифорнија првиот казнен законик бил донесен во средина на XIX век.
Овој закон имал исклучително значање бидејќи бил преземен од голем број
сојуни држави подоцна на американскиот запад.

21
 Заклучок
Имајќи во предвид горенаведеното во оваа семинарска доаѓаме до
заклучок дека, организирањето на експедиции од страна на Европските
Кралеви се доаѓало до ново откриенос на друг континент кој што со тек на
време за да имат усвоени повеќе територии ќе се водат и битки меѓусебни на
другиот континент. Како што почнало да се населуват луѓе од усвоените
земји така со тек на време почнало и потребата за да се биде самостоен, кај
што правилата во таа земја кај што се живее да ги воспостави тамошните
луѓе без потреба од правила односно Право од друг континент. Со тек на
време како што се наметнувале поголем данок, строгост од страна на
службените лица од Кралот почнало и бунтот против истите. Со тек на време
се почало бунт во американскиот континент, војна меѓу Кралската војска и
граѓанската војска која не била организирана и не тренирана за војување. Со
одржување на Уставната Конвенција од 25 мај до 17 Септември 1787 кој и
што бил усвоен и подоцна од други државни членки. Првите зачетоци на
новата држава почнало со лабава Конфедерација и дека со тек на време тоа
ќе се промени и дека истата денеска е веле сила во светот. На новата
настаната држава САД во тоа време е донесен Устав во 1787 год, и истата не
била прифатена во исто време од сите 13 членки кој подоцна ќе биде
прифатена и ратифукувана од страна за земјите членки, после одредено
време ќе се донесат и дополнителни амандмани кои се познати како Бил за
правата ( Bill of Rights ) и истите ќе бидат усвоени во 1789 и ратификувани во
1791 год. Уставот кој бил донесен во 1787 год, многу малку трпел промени со
тек на време, и се смета за најстар устав во светот. Зошто е посебен? Посебен
го прави тоа што не се дозволило да се промени и чувар на Уставот на САД е
Врховниот суд лица кои што се стручни и не подлежат на никакви

22
притисоци. Од донесување на Уставот па се до ден денеска, е регулирано
правилото како се избира Претседателот, кои ингеренции ги има истиот и
на кој начин се избира и др.

Користена литература:

1. USTAV SAD od 1787 sa deklaracijom nezavisnosti I USTAV DRŽAVE NJUJURK od 1938

Sa predgovorom Prof. Dr. Nikole Stjepanovića Beograd 1960

2. ИСТОРИЈА НА ПРАВОТ
Проф Билјана Поповска 2016

3. https://wikipredia.net/mk/Classes_of_United_States_senators

4. About The Constitution of United State of AMERICA with Explanatory Notes 2004
World Book

23