SİNİR SİSTEMİNE GİRİŞ ve

MEDULLA SPINALIS
KRANIAL SİNİRLER

Prof. Dr. Ufuk Şakul

03 Ekim 2023
 SİNİR SİSTEMİ
• Stimulus: Uyarıcı etken

• Impuls: Uyarılma sonucu harekete geçen, sinir veya kas lifinde

oluşan elektriksel gerilim-itici güç, uyarı

• Reseptör:Vücut yüzeyi, kas, eklem, tendon ve iç organlarda

bulunan alıcılar- uygun uyaranla uyarılabilen ve uyarıldıklarında
elektriksel sinyaller üreten uç organlar

• Afferent: Periferden başlayıp MSS’de sonlanan lifler

• Efferent: MSS’den başlayan emirleri uygun efferent organlara ileten

bölüm

• Duyu:Reseptörün uyarılması sonucu oluşan impulsun beyin

korteksinde algılanması olayı
MSS’yi
Saran Zarlar

• Dura mater
SUBDURAL ARALIK

• Arachnoidea mater
SUBARACHNOID ARALIK
BOS BULUNUR

• Pia mater

Bu zarlar medulla spinalis boyunca devam ederler

 DUYULAR
• GENEL DUYULAR • ÖZEL DUYULAR
• YÜZEYEL DUYULAR
– GÖRME
• protopatik / epikritik
– ağrı – İŞİTME
– ısı – DENGE
– basınç
– TAD
– temas
– taktil diskriminasyonu – KOKU
– Kaşıntı ve gıdıklanma
• DERİN DUYULAR
– propriosepsiyon
– vibrasyon
– derin kas ağrısı
• VİSSERAL DUYULAR
– açlık
– bulantı
– tiksinme
MEDULLA SPINALIS (OMURİLİK)
Medulla spinalis yatay kesisi
Spinal sinirlerin kanalı
terk edişleri
For. intervertebrale’nin daralmasının buradan geçen spinal siniri nasıl etkilediğini ve
sonucunda bireyin nasıl bir rahatsızlık çektiğini düşününüz
 SPİNAL SİNİR
• SPİNAL SİNİR
– Karma bir sinirdir
– Motor+duysal+simpatik
– RAMUS ANTERIOR

• Plexus’ları oluştururlar
– RAMUS POSTERIOR
SPİNAL SİNİR

• Toplam 31 çift
– Cervical 8
– Thoracal 12
– Lumbal 5
– Sacral 5
– Coccygeal 1
Lumbar ponksiyon (LP)
MEDULLA SPINALIS’İN YOLLARI ve
BİR ÖRNEK
Çıkan ve inen yollar
Tr. corticospinalis ve decussatio pyramidium

Capsula interna
 PERİFERİK SİNİR SİSTEMİ
Kranial
• sinirler (nervi craniales)
– 12 çift
• Spinal sinirler (nervi spinales)
– 31 çift
• 8 çift boyun (cervical)
• 12 çift göğüs (thoracal)
• 5 çift bel (lumbal)
• 5 çift sakral (sacral)
• 1 çift koksigeal (coccygeal)
 KRANİAL SİNİRLER
• 12 çifttir
• Kafatası tabanındaki deliklerden geçerek kafatası içine
girer ya da dışına çıkarlar
• Numaralanma beyine bağlanış sırasına göre yapılmıştır.
• İskelet kaslarını innerve ederler
• Otonomik ganglionlarda sinaps yaparlar
• Pharynx, larynx ve mimik kaslarını innerve ederler
• Çeşitli duyuları alırlar
 Kranial Sinirler
Medulla spinalis’den çıkıp vücudun büyük kısmını innerve eden spinal sinirlere ilave
olarak, beyin sapından çıkıp özellikle baş ve boynu innerve eden 12 çift kranial sinir
bulunmaktadır. Herbir kranial sinir kendine ait bir numaraya sahiptir ve genellikle
romen rakamları ile gösterilirler. Klinikte isimlerinden çok numaraları kullanılır. Bu
numaralandırma ilk kez 1800 yıl önce Galen tarafından yapılmış ve yukarıdan aşağıya
doğru sıralanmışlardır.
1800 lü yılların sonunda n. terminalis adı verilen, ethmoid kemiğin lamina
cribrosa’sının hemen üstünde, fossa cranii anterior’da bir kranial sinir daha
bulunmuş ve diğer kraniallerin numaraları değişmesin diye bu sinire ‘0 numara’
verilmiştir. Koku ve limbik sistemle ilgili olduğu düşünülen bu sinir, bazı bilim
insanlarınca kabul edilmektedir.
Bazı kranial sinirler MSS’nin, bazıları PSS’nin, bir kısmı ise visseral PSS’nin bir
kısmıdır.
Kranial sinirler tıpkı spinal sinirler gibi duyusal ve motor fonksiyonlara sahiptirler.
Medulla spinalis’de olduğu gibi kranial sinirlere ait motor çekirdekler de beyin
sapında ön tarafta yer alırken, duyusal çekirdekler daha arkada yer alırlar.
Kranial sinirler çıkış merkezleri itibarıyla simpatik lif içermemekte, ancak daha
sonra kendi aksonlarına simpatik lifler katılmaktadır.
 KRANİAL SİNİRLER
• Bir kafa çifti sadece motor lif taşıyabilir
• Motor ve duyusal birlikte taşıyabilir
• Motor, duyusal ve parasimpatik
lifler taşıyabilir

• Origin aldıkları nucleus’lara göre

taşıdıkları liflerin çeşitliliği değişir...
 KRANİAL SİNİRLER

1. N.olfactorius 7. N.facialis
2. N.opticus 8. N.vestibulocochlearis
3. N.oculomotorius 9. N.glossopharyngeus
4. N.trochlearis 10. N.vagus
5. N.trigeminus 11. N.accessorius
6. N.abducens 12. N.hypoglossus
Kranial sinirlerin çıkışları
N. olfactorius (I)
 N. olfactorius lezyonu
• Anosmia oluşur.
N. opticus (II)
N. oculomotorius (III), n. trochlearis (IV)
ve n. abducens (VI)
N. trigeminus (V)
 N. trigeminus lezyonu
• Çiğneme kasları felci
• Sinirin duyusunu aldığı yerlerde duyu kaybı.
• Kornea ve konjuktiva refleksleri kaybı
N. facialis’in genel innervasyonu
N. facialis’in mimik kaslara giden dalları
Fasial sinir ağlatır ve tükürtür
Fasial sinir
testi
Periferik fasial paraliz
N. vestibulocochlearis (VIII)
 N. vestibulocochlearis lezyonu

• Denge ve işitme kaybı

• Vertigo
N. glossopharyngeus (IX)
 N. glossopharyngeus lezyonu
• Disfaji
• Tükrük azalması
• Acı duyusu kaybı
• Pharynx ve damakta duyu kaybı
Nervus
vagus
(X)
 N. vagus lezyonu
• Tamamen felç çok nadir.
• Çok ciddi semptomlar oluşur.
• Larynx’te önemli felçler olur.
N. accessorius (XI)
N. accessorius’un pars spinalis’i
 N. accessorius lezyonu
• SCM ve trapezius felci.
• Tortikolis
• Düşük omuz
N. hypoglossus (XII)
 N. hypoglossus lezyonu
• Çift taraflı felçte, çiğneme, yutma ve konuşmada
bozukluk.
• Dil hareket edemez
• Tek taraflı lezyonda, dil dışarı çıkarıldığında lezyon
tarafına deviasyon olur.
• Supranukleer lezyonlarda karşı tarafta semptom
 Kranial
sinirlerin
çekirdekleri