TRUNG THẤT

Trung thất trên

Quan niệm: Trung thất trên nằm phía trên mặt phẳng ngang đi
ngay trên khoang màng tim ngoài tim tức là ngang mức ở phía
sau khe đốt sống ngực IV, V và ở phía trước với góc xương ức
(khớp giữa cán ức với thân ức).
Vị trí, giới hạn: Nằm giữa cán xương ức và IV đốt sống ngực
trên. Giới hạn dưới của nó là mặt phẳng ngăn cách trung thất
trên và dưới. Giới hạn trên là mặt phẳng đi qua lỗ trên lồng
ngực. Giới hạn phía ngoài bởi màng phổi trung thất.
Thành phần: Trung thất trên chứa đầu dưới cơ ức móng, cơ ức
giáp và cơ dài cổ, tuyến ức, động mạch và tĩnh mạch ngực trong,
tĩnh mạch cánh tay đầu và nửa trên của tĩnh mạch chủ trên, thần
kinh hoành và thần kinh lang thang phải trái, thần kinh thanh
quản quặt ngược trái, thần kinh tim và phần nông của đám rối
tim, khí quản, thực quản và ống ngực. Nó cũng chứa các hạch bạch huyết khí phế quản, hạch
bạch huyết cánh tay đầu, hạch bạch huyết cạnh khí quản.

Trung thất nhìn từ phía bên phải

Trung thất trước
Vị trí: nằm giữa thân xương ức và màng ngoài tim.
Thành phần: Chứa mô liên kết lỏng lẻo, dây chằng ức màng ngoài tim, một vài hạch bạch huyết
và các nhánh trung thất của động mạch ngực trong. Đôi khi trung thất trước có thể chứa một
phần tuyến ức.

Trung thất sau

Vị trí, giới hạn: trung thất sau được giới hạn phía trước bởi khí
quản chia đôi, mạch máu phổi, màng ngoài tim và phần sau của mặt
trên cơ hoành. Ở phía sau được giới hạn bởi cột sống, từ bờ dưới
của đốt sống ngực IV đến đốt sống ngực XII và ở hai bên là màng
phổi trung thất.
Thành phần: chứa động mạch chủ ngực đoạn xuống, tĩnh mạch
đơn, bán đơn và bán đơn phụ, chuỗi giao cảm trái và phải, các dây
thần kinh tạng và dây thần kinh hoành trái và phải, thực quản, ống
ngực và các hạch bạch huyết trung thất sau.
Trung thất nhìn từ phía bên trái
Các thành phần trong trung thất sau:
Động mạch chủ ngực
Tiếp tục động mạch chủ ngang mức đốt sống ngực IV. Lúc
đầu nằm sát bờ trái thân các đốt sống, dần dần đi vào gần
đường giữa rồi chui qua lỗ động mạch chủ của cơ hoành ở
ngang mức bờ dưới đốt sống ngực XII để nối tiếp với động
mạch chủ bụng. Các nhánh của động mạch chủ ngực thường
rất nhỏ bao gồm:
Các động mạch phế quản. Có hai động mạch và thường đi
sau phế quản.
Các động mạch trung thất cấp huyết cho màng tim.
Các động mạch thực quản (thường có hai hoặc một ngành).
Các động mạch hoành trên cấp huyết cho mặt trên phân sau
cơ hoành.
9 cặp động mạch gian sườn đi sát cột sống và là thành phần phía sau nhất ở trung thất sau.

Các động mạch của trung thất

Hệ tĩnh mạch đơn
Là hệ thống tĩnh mạch nối tĩnh mạch chủ dưới với tĩnh mạch chủ
trên và chủ yếu nhận máu ở thành ngực. Hệ tĩnh mạch đơn gồm
một tĩnh mạch chính là tĩnh mạch đơn và các ngành phụ là tĩnh
mạch bán đơn, tĩnh mạch bán đơn phụ và các tĩnh mạch gian
sườn, …
Tĩnh mạch đơn: được hợp bởi tĩnh mạch gian sườn, tĩnh mạch
thắt lưng lên phải và một nhánh tách ra từ tĩnh mạch chủ dưới ở
ngang mức cơ hoành. Từ đó tĩnh mạch đi lên sát bờ phải của thân
đốt sống tới ngnag mức đốt sống ngực IV thì cong ra phía trước
tạo thành một quai phía trên cuống phổi phải rồi đổ về tĩnh mạch
chủ trên. Trên đường đi tĩnh mạch đơn nhận 9 tĩnh mạch gian
sườn phải dưới, tĩnh mạch bán đơn, tĩnh mạch bán đơn phụ và
thân tĩnh mạch gian sườn phải trên.
Tĩnh mạch bán đơn: nguyên ủy cũng giống như tĩnh mạch đơn nghĩa là được hợp bởi tĩnh mạch
gian sườn, tĩnh mạch thắt lưng lên trái và một nhánh tách ra từ tĩnh mạch chủ dưới hoặc tĩnh
mạch thận trái. Tĩnh mạch bán đơn đi từ cơ hoành lên sát sườn trái của cột sống ngực tới khoảng
sươn sườn VII thì quặt sang phải để đổ vào tĩnh mạch đơn. Trên đường đi, tĩnh mạch bán đơn
nhận 5 hoặc 6 tĩnh mạch gian sườn trái cuối cùng.
Tĩnh mạch bán đơn phụ: do 6 hoặc 7 tĩnh mạch gian sườn trái đầu tiên hợp thành. Tĩnh mạch
cũng đi ở sườn trái cột sống xuống tới khoảng sươn sườn VI thì cũng quặt sang phải để đổ vào
tĩnh mạch đơn.
Tĩnh mạch gian sườn phải trên: là thân chung của ba tĩnh mạch gian sườn phải trên cùng. Thân
này cũng đổ vào tĩnh mạch đơn.

Các tĩnh mạch ở trung thất

Nguồn tham khảo: https://tailieuykhoamienphi.com/
https://www.vinmec.com/
Sách Bài Giảng Giải Phẫu 2
Sách Atlas Netter