POLSKA RAMA

KWALIFIKACJI 8

WIEDZA 7
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE SPOŁECZNE

4
3
2

1
POLSKA RAMA
KWALIFIKACJI

Warszawa 2017
Autorzy:
dr Agnieszka Chłoń-Domińczak
dr Stanisław Sławiński
prof. dr hab. inż. Andrzej Kraśniewski
dr hab. Ewa Chmielecka, prof. SGH

Konsultacje merytoryczne:
dr hab. Zbigniew Marciniak, prof. UW
dr Tomasz Saryusz-Wolski
dr Gabriela Ziewiec-Skokowska

Koordynacja składu i druku:

Emilia Danowska-Florczyk

© Copyright by: Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2017

Skład, druk:
ViW Studio Wiktor Krawczyński
ul. Szkolna 3
05-530 Dobiesz

Instytut Badań Edukacyjnych

ul. Górczewska 8
01-180 Warszawa
tel. +48 22 241 71 00; www.ibe.edu.pl

Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach projektu: „Wspieranie
realizacji I etapu wdrażania Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji na poziomie administracji centralnej oraz instytucji nadających
kwalifikacje i zapewniających jakość nadawania kwalifikacji”.

Egzemplarz bezpłatny
Wprowadzenie
Modernizacja polskich kwalifikacji rozpoczęta uchwaleniem ustawy z 22 grudnia 2015 r. o Zintegro-
wanym Systemie Kwalifikacji (Dz.U. 2016 poz. 64) polega na przyjęciu wspólnych zasad dotyczących
kwalifikacji funkcjonujących w różnych obszarach. Na zintegrowany system składają się z jednej stro-
ny te elementy, które funkcjonują już w polskim życiu społecznym i gospodarczym, a z drugiej stro-
ny nowe instrumenty umożliwiające efektywną integrację całego systemu, z których najważniejsze
to Polska Rama Kwalifikacji (PRK) i Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji (ZRK), w którym są wszystkie
kwalifikacje włączone do zintegrowanego systemu. Wszystkie kwalifikacje włączone do zintegrowa-
nego systemu mają także przypisany poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji (poziom PRK).

Prace nad Polską Ramą Kwalifikacji rozpoczęły się w 2008 r. wraz z realizacją projektu „Opracowanie
bilansu kwalifikacji i kompetencji dostępnych na rynku pracy w Polsce oraz modelu Krajowych Ram
Kwalifikacji”, stanowiącego pierwszy etap prac nad systemem kwalifikacji w Polsce. Eksperci pracują-
cy w projekcie zaproponowali pierwsze zapisy charakterystyk poziomów kwalifikacji, obejmujących
zapisy uniwersalne, ale również zapisy PRK dotyczące edukacji ogólnej, wyższej oraz zawodowej.
Ekspercka propozycja PRK zawierała 7 poziomów, tj. pierwotnie nie została przedstawiona propozy-
cja poziomu piątego. Propozycja ta zakładała dwustopniową konstrukcję PRK.

W ramach kolejnego etapu prac ekspercka propozycja, rozbudowana do ośmiopoziomowej struk-

tury została poddana weryfikacji, zarówno przez ekspertów, jak i przez partnerów społecznych w ra-
mach zainicjowanej w lutym 2011 r. debaty dotyczącej Polskiej Ramy Kwalifikacji. W trakcie dyskusji
w grupach tematycznych dyskutowano m.in. o:
 terminologii oraz zapewnieniu spójności języka, jakim opisywane są elementy systemu
kwalifikacji,
 zagadnieniach związanych ze strukturą PRK,
 sposobie opisywania poziomów kwalifikacji PRK,
 zapisach poszczególnych składników opisu poziomów kwalifikacji.

Uwagi i zastrzeżenia zgłaszane w trakcie tych dyskusji przyczyniły się znacząco do kształtu Polskiej
Ramy Kwalifikacji. Były one przedmiotem dalszych prac eksperckich prowadzonych w Instytucie Ba-
dań Edukacyjnych. Brali w nich udział: dr Agnieszka Chłoń-Domińczak, prof. Ewa Chmielecka, prof.
Andrzej Kraśniewski, dr Stanisław Sławiński, przy wsparciu asystenckim Moniki Parys. Ponadto, efekty
prac konsultowali Horacy Dębowski, prof. Zbigniew Marciniak, dr Tomasz Saryusz-Wolski, Wojciech
Stęchły, Katarzyna Trawińska-Konador, Agnieszka Szymczak oraz dr Gabriela Ziewiec. Opisy charak-
terystyk poziomów typowych dla kształcenia i szkolenia zawodowego były opracowane z wykorzy-
staniem inspiracji zawartych w ekspertyzie dr Krystyny Lelińskiej oraz Macieja Gruzy.

Opracowana w połowie 2012 r. wersja charakterystyk poziomów była poddana weryfikacji

w ramach prac grup roboczych zajmujących się przypisywaniem poziomów PRK do kwalifikacji
(w latach 2012–2013), a następnie w ramach prac nad sektorowymi ramami kwalifikacji (w latach
2013–2014). Zapisy PRK dotyczące edukacji ogólnej były weryfikowane przez ekspertów pracują-
cych nad podstawą programową edukacji ogólnej.

Finalne zapisy PRK są zatem wynikiem prac prowadzonych przez wiele osób w okresie 7 lat. Tak długi
czas wynikał z potrzeby wypracowania ustaleń uwzględniających specyfikę polskiego systemu kwa-
lifikacji, a także doświadczenia przedstawicieli świata edukacji i rynku pracy, tak aby PRK mogła sta-
nowić dobrą podstawę do identyfikacji poziomów kwalifikacji w systemie obejmującym kwalifikacje
uzyskiwane zarówno w systemie edukacji formalnej, jak i pozaformalnej oraz w wyniku uczenia się
nieformalnego.

Autorzy wyrażają podziękowanie wszystkim osobom i środowiskom, które wniosły wkład w tworze-
nie Polskiej Ramy Kwalifikacji.

3
Struktura Polskiej Ramy Kwalifikacji
W PRK, podobnie jak w Europejskiej Ramie Kwalifikacji (ERK), wyróżnia się osiem poziomów kwali-
fikacji. Każdy z poziomów PRK został scharakteryzowany za pomocą ogólnych stwierdzeń dotyczą-
cych efektów uczenia się, wymaganych dla kwalifikacji danego poziomu. Dla określania poziomu
PRK nie ma znaczenia, czy wymagane dla kwalifikacji efekty uczenia się są osiągane w ramach zor-
ganizowanej edukacji czy w inny sposób.

Charakterystyki poziomów PRK odnoszą się do pełnego spektrum wymaganych dla kwalifikacji efek-
tów uczenia się, to znaczy do wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych. Charakterystyki
kolejnych poziomów PRK odzwierciedlają coraz wyższe wymagania w tych zakresach.

Unikatowym polskim rozwiązaniem w PRK są dwustopniowe charakterystyki poziomów. Charakte-

rystyki poziomów pierwszego stopnia (uniwersalne) dotyczą wszystkich rodzajów edukacji. Stano-
wią one załącznik do ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji.

Są one następnie rozwijane w charakterystyki poziomów drugiego stopnia:

 charakterystyki typowe dla kwalifikacji o charakterze ogólnym, ustalone rozporządzeniem Mi-

nistra Edukacji Narodowej z dnia 13 kwietnia 2016 r.,
 charakterystykę typową dla kwalifikacji uzyskiwanych po uzyskaniu kwalifikacji pełnej na pozio-
mie 4, ustaloną rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Nauki i Szkolnictwa
Wyższego z dnia 17 czerwca 2016 r.,
 charakterystyki typowe dla kwalifikacji uzyskiwanych w ramach szkolnictwa wyższego, ustalo-
ne rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 września 2016 r.,
 charakterystyki typowe dla kwalifikacji o charakterze zawodowym, ustalone rozporządzeniem
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 kwietnia 2016 r.

Charakterystyki poziomów pierwszego i drugiego stopnia należy czytać łącznie.

Strukturę Polskiej Ramy Kwalifikacji przedstawia rysunek.

Źródło: opracowanie własne.

4
 Charakterystyki I stopnia (uniwersalne) Polskiej Ramy Kwalifikacji – poziomy 1–8
Zapisy – wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne – należy odnosić do określonej dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej

Kategorie opisowe POZIOM 1 POZIOM 2 POZIOM 3 POZIOM 4 POZIOM 5 POZIOM 6 POZIOM 7 POZIOM 8
i aspekty o podstawowym znaczeniu
ZNA I ROZUMIE: ZNA I ROZUMIE: ZNA I ROZUMIE: ZNA I ROZUMIE: ZNA I ROZUMIE: ZNA I ROZUMIE: ZNA I ROZUMIE: ZNA I ROZUMIE:
podstawowe fakty i pojęcia oraz poszerzony zbiór podstawowych faktów, w szerokim zakresie – fakty, teorie, metody w zaawansowanym stopniu – fakty, teorie, w pogłębiony sposób wybrane fakty,
zależności między wybranymi zjawiskami umiarkowanie złożonych pojęć, teorii i zależności między nimi metody oraz złożone zależności między teorie, metody oraz złożone zależności
Zakres przyrodniczymi, społecznymi i w sferze i zależności między wybranymi zjawiskami nimi między nimi, także w powiązaniu z innymi
wytworów ludzkiej myśli, a ponadto przyrodniczymi, społecznymi oraz w sferze dziedzinami
Kompletność perspektywy poznawczej
WIEDZA (W)

WIEDZA (W)
w określonych dziedzinach w szerszym wytworów ludzkiej myśli, a ponadto
Zależności

P1U_W

P2U_W

P3U_W
zakresie wybrane fakty, pojęcia i zależności

P4U_W
w określonych dziedzinach w szerszym

P5U_W

P6U_W

P7U_W

Głębia rozumienia
Kompletność perspektywy poznawczej
Zależności
Rozwiązywanie problemów
i stosowanie wiedzy w praktyce
Złożoność problemu
Samodzielność w działaniu
Innowacyjność podejścia
UMIEJĘTNOŚCI (U)
elementarne fakty i pojęcia oraz
zależności między wybranymi zjawiskami
przyrodniczymi, społecznymi i w sferze
wytworów ludzkiej myśli
POTRAFI:
wykonywać bardzo proste zadania według
szczegółowych wskazówek w typowych
warunkach
rozwiązywać bardzo proste typowe
problemy w typowych warunkach
poszerzony zbiór elementarnych faktów,
prostych pojęć oraz zależności między
wybranymi zjawiskami przyrodniczymi,
społecznymi i w sferze wytworów ludzkiej
myśli
POTRAFI:
wykonywać proste zadania według
ogólnej instrukcji, najczęściej w typowych
warunkach
rozwiązywać proste typowe problemy,
najczęściej w typowych warunkach
elementarne uwarunkowania prowadzonej
działalności
POTRAFI:
wykonywać niezbyt proste zadania według
ogólnej instrukcji w częściowo zmiennych
warunkach
rozwiązywać proste typowe problemy
w częściowo zmiennych warunkach
zakresie fakty, umiarkowanie złożone
pojęcia, teorie i zależności między nimi
podstawowe uwarunkowania prowadzonej
działalności
POTRAFI:
wykonywać niezbyt złożone zadania
w części bez instrukcji często w zmiennych
warunkach
rozwiązywać niezbyt proste, w pewnej
części nietypowe problemy często
różnorodne uwarunkowania prowadzonej
działalności
POTRAFI:
wykonywać zadania bez instrukcji
w zmiennych, przewidywalnych
warunkach
rozwiązywać niezbyt złożone i nietypowe
problemy w zmiennych przewidywalnych
różnorodne, złożone uwarunkowania
prowadzonej działalności
POTRAFI:
innowacyjnie wykonywać zadania
oraz rozwiązywać złożone i nietypowe
problemy w zmiennych i nie w pełni
przewidywalnych warunkach
P8U_W
różnorodne, złożone uwarunkowania
i aksjologiczny kontekst prowadzonej
działalności
POTRAFI:
wykonywać zadania oraz formułować
i rozwiązywać problemy, z wykorzystaniem
nowej wiedzy, także z innych dziedzin
światowy dorobek naukowy i twórczy oraz
wynikające z niego implikacje dla praktyki
POTRAFI:
dokonywać analizy i twórczej syntezy
dorobku naukowego i twórczego w celu
identyfikowania i rozwiązywania
problemów badawczych oraz związanych
z działalnością innowacyjną i twórczą;

UMIEJĘTNOŚCI (U)
w zmiennych warunkach warunkach
Warunki działania tworzyć nowe elementy tego dorobku

Uczenie się
P1U_U

P2U_U

P3U_U

P4U_U

P5U_U

P6U_U

P7U_U

P8U_U
uczyć się pod bezpośrednim kierunkiem uczyć się pod kierunkiem uczyć się w części samodzielnie pod uczyć się samodzielnie w zorganizowanej uczyć się samodzielnie samodzielnie planować własne uczenie się samodzielnie planować własne uczenie się samodzielnie planować własny rozwój oraz
Samodzielność w zorganizowanej formie w zorganizowanej formie kierunkiem w zorganizowanej formie formie przez całe życie przez całe życie i ukierunkowywać innych inspirować rozwój innych osób
w tym zakresie
Metody
odbierać proste wypowiedzi, odbierać niezbyt proste wypowiedzi, odbierać niezbyt złożone wypowiedzi, odbierać złożone wypowiedzi, tworzyć odbierać niezbyt złożone wypowiedzi,
tworzyć bardzo proste wypowiedzi tworzyć proste wypowiedzi tworzyć niezbyt proste wypowiedzi niezbyt złożone wypowiedzi dotyczące tworzyć niezbyt proste wypowiedzi
Komunikowanie się szerokiego zakresu zagadnień z użyciem specjalistycznej terminologii komunikować się z otoczeniem, uzasadniać komunikować się ze zróżnicowanymi uczestniczyć w wymianie doświadczeń
Zakres wypowiedzi formułować i odbierać najprostsze odbierać i formułować bardzo proste odbierać i formułować proste wypowiedzi odbierać i formułować bardzo swoje stanowisko kręgami odbiorców, odpowiednio i idei, także w środowisku
uzasadniać stanowiska międzynarodowym
Złożoność wypowiedzi wypowiedzi w języku obcym wypowiedzi w języku obcym w języku obcym proste wypowiedzi w języku obcym
z uwzględnieniem specjalistycznej
terminologii
JEST GOTÓW DO: JEST GOTÓW DO: JEST GOTÓW DO: JEST GOTÓW DO: JEST GOTÓW DO: JEST GOTÓW DO: JEST GOTÓW DO: JEST GOTÓW DO:
Tożsamość respektowania zobowiązań wynikających podejmowania obowiązków wynikających przynależenia do wspólnot różnego przyjmowania odpowiedzialności podejmowania podstawowych obowiązków kultywowania i upowszechniania wzorów tworzenia i rozwijania wzorów właściwego
z przynależności do różnych wspólnot z przynależności do różnych wspólnot rodzaju, funkcjonowania w różnych związanej z uczestnictwem w różnych zawodowych i społecznych, ich oceniania właściwego postępowania w środowisku postępowania w środowisku pracy i życia
Uczestniczenie rolach społecznych oraz podejmowania wspólnotach i funkcjonowaniem w różnych i interpretacji pracy i poza nim
KOMPETENCJE SPOŁECZNE (K)

KOMPETENCJE SPOŁECZNE (K)

Poczucie odpowiedzialności podstawowych powinności z tego rolach społecznych niezależnego badania powiększającego
istniejący dorobek naukowy i twórczy;
Postępowanie wynikających
podejmowania wyzwań w sferze
zawodowej i publicznej z uwzględnieniem:
Współpraca działania i współdziałania działania i współdziałania pod kierunkiem częściowo samodzielnego działania oraz autonomicznego działania i współdziałania samodzielnego działania • ich etycznego wymiaru,
pod bezpośrednim nadzorem w zorganizowanych warunkach współdziałania w zorganizowanych w zorganizowanych warunkach oraz współdziałania z innymi
Praca zespołowa
P1U_K

P2U_K

P3U_K

P4U_K

P5U_K

P6U_K

P7U_K

P8U_K
• odpowiedzialności za ich skutki
w zorganizowanych warunkach warunkach w zorganizowanych warunkach, kierowania oraz kształtowania wzorów właściwego
Warunki działania niedużym zespołem w zorganizowanych postępowania w takich sytuacjach
Przywództwo warunkach samodzielnego podejmowania decyzji, podejmowania inicjatyw, krytycznej
krytycznej oceny działań własnych, działań oceny siebie oraz zespołów i organizacji,
zespołów, którymi kieruje, i organizacji, w których uczestniczy; przewodzenia
Odpowiedzialność w których uczestniczy; przyjmowania grupie i ponoszenia odpowiedzialności za
oceniania swoich działań i przyjmowania oceniania działań, w których uczestniczy, oceniania działań swoich i zespołowych; oceniania działań swoich i osób, którymi oceniania działań swoich i osób oraz odpowiedzialności za skutki tych działań nią
Konsekwencje działań własnych odpowiedzialności za bezpośrednie ich i przyjmowania odpowiedzialności za ich podejmowania odpowiedzialności za kieruje; przyjmowania odpowiedzialności zespołów, którymi kieruje; przyjmowania
Konsekwencje działań zespołu skutki skutki skutki tych działań za skutki działań własnych oraz tych osób odpowiedzialności za skutki tych działań
Ocena
 Charakterystyki I stopnia (uniwersalne) Polskiej Ramy
Kwalifikacji – poziomy 1–8
Zapisy – wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne – należy
odnosić do określonej dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej

ERK 1 2 3 4 5 6 7 8

PRK
Uniwersalne charakterystyki poziomów

Typowe

ogólnego
Warianty charakterystyk
poziomów
i szkolenia zawodowego

Typowe
dla szkolnictwa
 Charakterystyki II stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowe dla kwalifikacji o charakterze ogólnym – poziomy 1–4 odpowiednio do specyfiki poszczególnych kwalifikacji
zapis odnosi się także do kolejnych poziomów PRK
Zapisy – wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne – należy odnosić do uczenia się w określonym zakresie wykształcenia ogólnego
Aspekty o podstawowym POZIOM 1 POZIOM 2 POZIOM 3 POZIOM 4
Kategorie opisowe
znaczeniu
ZNA I ROZUMIE: ZNA I ROZUMIE: ZNA I ROZUMIE: ZNA I ROZUMIE:
struktury bardzo prostych wypowiedzi i zasady ich tworzenia struktury prostych wypowiedzi i zasady ich tworzenia struktury niezbyt złożonych wypowiedzi i zasady ich tworzenia struktury umiarkowanie złożonych wypowiedzi i zasady ich tworzenia

P1O_WJ

P2O_WJ

P3O_WJ

P4O_WJ
Język Struktury i zasady
i komunikowanie się tworzenia wypowiedzi
wybrane bardzo proste pojęcia i zależności matematyczne wybrane proste pojęcia, zależności i strategie matematyczne oraz bardzo proste rozumowania wybrane niezbyt złożone pojęcia, zależności i strategie matematyczne oraz proste wybrane umiarkowanie złożone pojęcia, zależności i strategie matematyczne oraz niezbyt
matematyczne rozumowania i modele matematyczne złożone rozumowania i modele matematyczne
Pojęcia i zależności bardzo prosty opis otaczającego świata materialnego oraz wybranych zjawisk i procesów prosty opis wybranych elementów składowych świata materialnego oraz wybranych zjawisk niezbyt złożony opis wybranych elementów składowych świata materialnego oraz umiarkowanie złożony opis wybranych elementów składowych świata materialnego oraz

P1O_WM

P2O_WM

P3O_WM

P4O_WM
Matematyka i nauki

WIEDZA (W)
w przyrodzie i w technice i procesów w przyrodzie i w technice wybranych zjawisk i procesów w przyrodzie i w technice wybranych zjawisk i procesów w przyrodzie i w technice
WIEDZA (W)

przyrodnicze bardzo proste interpretacje wybranych zjawisk i procesów w przyrodzie i w technice proste interpretacje wybranych zjawisk i procesów w przyrodzie i w technice niezbyt złożone interpretacje wybranych zjawisk i procesów w przyrodzie i w technice umiarkowanie złożone interpretacje wybranych zjawisk i procesów w przyrodzie i w technice
Interpretacje oraz wybrane teorie dotyczące świata materialnego
różnicę pomiędzy naukowym i nienaukowym ujmowaniem rzeczywistości
zasady funkcjonowania w różnych grupach społecznych podstawowe zasady ładu społecznego prawne podstawy ładu w sferze działalności gospodarczej, społecznej i politycznej oraz wybrane teorie dotyczące życia społecznego i jego rozwoju
Zasady funkcjonowania podstawowe procedury demokracji w życiu rodzinnym podstawowe mechanizmy funkcjonowania gospodarki, także w wymiarze globalnym
P1O_WF podstawowe role społeczne człowieka we współczesnym społeczeństwie podstawowe obowiązki współczesnego człowieka wobec rodziny, społeczności lokalnej podstawowe zasady funkcjonowania w miejscu nauki, pracy oraz uczestnictwa w życiu

P2O_WF

P3O_WF

P4O_WF
Funkcjonowanie Role społeczne i państwa publicznym w pogłębiony sposób własną tożsamość wynikającą z dziedzictwa historii i kultury swojego
społeczne elementarne wyznaczniki własnej tożsamości kulturowej podstawowe fakty z historii swojego kraju i regionu najważniejsze elementy dziedzictwa narodowego oraz humanistycznego dziedzictwa Europy narodu oraz z uczestnictwa w różnego rodzaju wspólnotach
i świata
Tożsamość elementarne wyróżniki wspólnot, do których należy podstawowe zasady zachowania się wynikające z własnej tożsamości kulturowej podstawowe zasady funkcjonowania wspólnot, do których należy, wynikające z wartości,
i przynależności do wspólnot do których te wspólnoty się odwołują

POTRAFI: POTRAFI: POTRAFI: POTRAFI:

odbierać ze zrozumieniem proste wypowiedzi dotyczące typowych zagadnień i sytuacji odbierać ze zrozumieniem niezbyt złożone wypowiedzi odbierać ze zrozumieniem umiarkowanie złożone wypowiedzi odbierać ze zrozumieniem złożone wypowiedzi
Odbieranie i tworzenie tworzyć bardzo proste wypowiedzi dotyczące typowych zagadnień i sytuacji tworzyć i przedstawiać proste wypowiedzi tworzyć i przedstawiać niezbyt złożone wypowiedzi tworzyć i przedstawiać umiarkowanie złożone wypowiedzi
P1O_UJ

P2O_UJ

P3O_UJ

P4O_UJ
Język wypowiedzi odpowiednio do sytuacji używać podstawowych form grzecznościowych odpowiednio do sytuacji różnicować sposób komunikowania się odpowiednio do sytuacji różnicować ekspresję wypowiedzi
i komunikowanie się wyszukiwać bardzo proste informacje w prostych tekstach wyszukiwać proste informacje w niezbyt złożonych tekstach wyszukiwać i przetwarzać niezbyt złożone informacje w umiarkowanie złożonych tekstach analizować, selekcjonować i łączyć umiarkowanie złożone informacje z różnych źródeł
Posługiwanie się językiem posługiwać się językiem obcym na poziomie A1 ESOKJ posługiwać się językiem obcym na poziomie A2 ESOKJ posługiwać się językiem obcym na poszerzonym poziomie A2+ ESOKJ posługiwać się językiem obcym na poziomie B1 ESOKJ
obcym
korzystać z bardzo prostych narzędzi matematycznych w typowych sytuacjach życia korzystać z prostych narzędzi matematycznych w różnych sytuacjach korzystać z niezbyt złożonych narzędzi matematycznych korzystać z umiarkowanie złożonych narzędzi matematycznych
UMIEJĘTNOŚCI (U)

UMIEJĘTNOŚCI (U)
codziennego
Korzystanie z narzędzi,
P1O_UM

P2O_UM

P3O_UM

P4O_UM
Matematyka i nauki prowadzić bardzo proste pomiary, obserwacje i doświadczenia dotyczące obiektów, zjawisk prowadzić proste pomiary, obserwacje i doświadczenia dotyczące obiektów, zjawisk prowadzić niezbyt złożone pomiary, obserwacje i doświadczenia dotyczące obiektów, prowadzić umiarkowanie złożone pomiary, obserwacje i doświadczenia w zakresie nauk
prowadzenie obserwacji i procesów w przyrodzie i w technice i procesów w przyrodzie i w technice zjawisk i procesów w przyrodzie i w technice przyrodniczych
przyrodnicze
i doświadczeń posługiwać się podstawowymi narzędziami i materiałami w sytuacjach życia codziennego odpowiednio dobierać typowe narzędzia i materiały oraz posługiwać się nimi posługiwać się nietypowymi narzędziami i materiałami w sposób zgodny z ich
przeznaczeniem i zasadami użytkowania
w typowych sytuacjach dawać świadectwo przynależności do określonej wspólnoty w typowych sytuacjach zachowywać się odpowiednio do zwyczajów przyjętych we odpowiednio do sytuacji włączać się w działania określonej wspólnoty
P1O_UF

P2O_UF

P3O_UF

P4O_UF
Funkcjonowanie Wyrażanie przynależności wspólnotach, do których należy
społeczne do wspólnot
uczyć się według otrzymanych wskazówek, bez stałego nadzoru osoby ukierunkowującej indywidualnie uczyć się według otrzymanych wskazówek, bez nadzoru osoby ukierunkowującej uczyć się samodzielnie według określonego planu planować własne uczenie się odpowiednio do swojego zaawansowania w realizowanym
Organizacja
P1O_UU

P2O_UU

P3O_UU

P4O_UU
czynności uczenia się czynności uczenia się programie kształcenia z uwzględnieniem perspektyw własnego rozwoju
Uczenie się uzasadnić potrzebę uczenia się uczestniczyć w podejmowaniu decyzji dotyczących dalszego uczenia się dokonywać wyborów dotyczących dalszego uczenia się z uwzględnieniem podstawowych dokonywać wyborów dotyczących dalszego uczenia się z uwzględnieniem perspektyw
Planowanie czynników wpływających na powodzenie życiowe oraz karierę zawodową własnego rozwoju

JEST GOTÓW DO: JEST GOTÓW DO: JEST GOTÓW DO: JEST GOTÓW DO:
przestrzegania elementarnych zasad komunikowania się w typowych sytuacjach dzielenia się posiadanymi informacjami w sytuacji, gdy jest to potrzebne przestrzegania zasad etyki oraz etykiety komunikowania się kształtowania właściwej kultury komunikowania się w różnych kontekstach
P1O_KJ

P2O_KJ

P3O_KJ

P4O_KJ
Język
Kultura komunikowania się
i komunikowanie się powstrzymywania się od kłamstwa powstrzymywania się od wypowiadania nieuzasadnionych opinii
KOMPETENCJE SPOŁECZNE (K)

KOMPETENCJE SPOŁECZNE (K)

Dbałość o zdrowie przestrzegania podstawowych zasad higieny i bezpieczeństwa przestrzegania podstawowych zasad dbałości o zdrowie i bezpieczeństwo własne i innych przestrzegania zasad dbałości o zdrowie i bezpieczeństwo własne i innych w różnych
kontekstach
P1O_KZ

P2O_KZ

P3O_KZ

P4O_KZ
i bezpieczeństwo
Zdrowie i środowisko
szanowania otoczenia przyrodniczego respektowania podstawowych zasad ochrony środowiska reagowania w przypadkach wystąpienia zagrożenia dla środowiska
Postawa wobec środowiska
współdziałania z drugą osobą w typowych sytuacjach codziennych współdziałania w ramach grupy nieformalnej z poszanowaniem reguł demokratycznych współdziałania w ramach grupy zorganizowanej z poszanowaniem jej porządku
Współdziałanie hierarchicznego
aktywnego uczestnictwa w grupie działającej pod przewodnictwem osoby nadzorującej rozwiązywania prostych problemów we współdziałaniu w ramach grupy nieformalnej rozwiązywania niezbyt złożonych problemów we współdziałaniu w ramach grupy
P1O_KF

P2O_KF

P3O_KF

P4O_KF
Funkcjonowanie w typowych sytuacjach partnerskiego dialogu i współdziałania oraz podporządkowywania się i przewodzenia
Angażowanie się w różnych strukturach hierarchicznych, z uwzględnieniem aspektów etycznych
społeczne dostrzegania potrzeb innych członków grupy i reagowania na nie angażowania się w działanie na rzecz dobra wspólnego w społecznościach, których jest angażowania się w sprawy publiczne w stopniu odpowiednim do pełnionych ról społecznych
członkiem
zachowywania się odpowiednio do zwyczajów przyjętych we wspólnotach, do których należy występowania w obronie dobrego imienia wspólnot, do których należy oraz do podejmowania podstawowych obowiązków, które wiążą się z przynależnością do wspólnoty
Podejmowanie obowiązków poszanowania innych wspólnot
 Charakterystyki II stopnia
Polskiej Ramy Kwalifikacji typowe dla kwalifikacji
o charakterze ogólnym – poziomy 1–4

Zapisy – wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne – należy

odnosić do uczenia się w określonym zakresie wykształcenia ogólnego

ERK 1 2 3 4 5 6 7 8

PRK
Uniwersalne charakterystyki poziomów

Typowe

ogólnego
Warianty charakterystyk
poziomów
i szkolenia zawodowego

Typowe
dla szkolnictwa
 Charakterystyka II stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji
typowa dla kwalifikacji uzyskiwanych po uzyskaniu
kwalifikacji pełnej na poziomie 4 – poziom 5
Zapisy – wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne – należy odnosić
do uczenia się w określonym zakresie wykształcenia ogólnego lub wyższego
Aspekty POZIOM 5
Kategorie opisowe o podstawowym
znaczeniu ZNA I ROZUMIE:
wybrane fakty, obiekty i zjawiska oraz dotyczące ich metody i teorie
wyjaśniające złożone zależności między nimi z zakresu podstawowej wiedzy
Kompletność ogólnej tworzącej podstawy teoretyczne oraz wybrane zagadnienia z zakresu
wiedzy szczegółowej – właściwe dla programu kształcenia
perspektywy P5S_WZ
Zakres i głębia
WIEDZA (W)

w zaawansowanym stopniu – wybrane fakty, obiekty i zjawiska oraz dotyczące

poznawczej, ich metody i teorie wyjaśniające złożone zależności między nimi, stanowiące
zależności podstawową wiedzę ogólną z zakresu dyscyplin naukowych tworzących
podstawy teoretyczne oraz wybrane zagadnienia z zakresu wiedzy szczegółowej
– właściwe dla programu kształcenia
podstawowe ekonomiczne, prawne i inne skutki różnych rodzajów działań
P5S_WK

Uwarunkowania, związanych z nadaną kwalifikacją

Kontekst
skutki

POTRAFI:
Rozwiązywanie wykorzystywać posiadaną wiedzę – rozwiązywać umiarkowanie złożone
i nietypowe problemy i wykonywać zadania w zmiennych i nie w pełni
problemów
P5S_UW

Wykorzystanie przewidywalnych warunkach poprzez:

wiedzy • właściwy dobór źródeł oraz informacji z nich pochodzących,
Wykonywanie zadań • dobór oraz stosowanie właściwych metod i narzędzi, w tym technik
informacyjno-komunikacyjnych (ICT)
Odbieranie komunikować się z otoczeniem z użyciem specjalistycznej terminologii
– odbierać umiarkowanie złożone wypowiedzi, tworzyć niezbyt złożone
i tworzenie wypowiedzi z użyciem specjalistycznej terminologii
UMIEJĘTNOŚCI (U)

wypowiedzi
P5S_UK

Upowszechnianie przedstawiać i uzasadniać własne stanowisko

Komunikowanie się
wiedzy w środowisku
naukowym
Posługiwanie się posługiwać się językiem obcym na poziomie B1+ ESOKJ z wykorzystaniem
podstawowego słownictwa specjalistycznego
językiem obcym
organizować swoją pracę – indywidualną oraz w zespole
P5S_UU P5S_UO

Planowanie, praca
Organizacja pracy
zespołowa
Planowanie analizować i oceniać swoje potrzeby w zakresie uczenia się, samodzielnie
korzystać z dostępnych możliwości uczenia się
Uczenie się własnego rozwoju
i rozwoju innych
JEST GOTÓW DO:
uznawania niepełności i niepewności posiadanej wiedzy
P5S_KK
KOMPETENCJE SPOŁECZNE (K)

Ocena Krytyczne podejście

Wypełnianie wypełniania zobowiązań społecznych

zobowiązań
P5S_KO

Odpowiedzialność społecznych
Działanie na rzecz uczestniczenia w działaniach na rzecz interesu publicznego,
działania w sposób przedsiębiorczy
interesu publicznego
odpowiedzialnego pełnienia ról zawodowych, w tym przestrzegania zasad etyki
P5S_KR

Niezależność, rozwój zawodowej

Rola zawodowa
etosu
 Charakterystyka II stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji
typowa dla kwalifikacji uzyskiwanych po uzyskaniu
kwalifikacji pełnej na poziomie 4 – poziom 5

Zapisy – wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne – należy

odnosić do uczenia się w określonym zakresie wyższego wykształcenia

ERK 1 2 3 4 5 6 7 8

PRK
Uniwersalne charakterystyki poziomów

Typowe

ogólnego
Warianty charakterystyk
poziomów
i szkolenia zawodowego

Typowe
dla szkolnictwa
 Charakterystyki II stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowe dla kwalifikacji uzyskiwanych w ramach szkolnictwa wyższego – poziomy 6–8
Zapisy – wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne – należy odnosić do uczenia się w określonym zakresie wyższego wykształcenia
Aspekty POZIOM 6 POZIOM 7 POZIOM 8
Kategorie opisowe o podstawowym
znaczeniu ZNA I ROZUMIE: ZNA I ROZUMIE: ZNA I ROZUMIE:
w zaawansowanym stopniu – wybrane fakty, obiekty i zjawiska oraz w pogłębionym stopniu – wybrane fakty, obiekty i zjawiska oraz dotyczące w stopniu umożliwiającym rewizję istniejących paradygmatów –
dotyczące ich metody i teorie wyjaśniające złożone zależności między ich metody i teorie wyjaśniające złożone zależności między nimi, światowy dorobek obejmujący:
nimi, stanowiące podstawową wiedzę ogólną z zakresu dyscyplin stanowiące: • podstawy teoretyczne
Kompletność naukowych lub artystycznych tworzących podstawy teoretyczne oraz • zaawansowaną wiedzę ogólną z zakresu dyscyplin naukowych lub • zagadnienia ogólne i wybrane zagadnienia szczegółowe właściwe dla

P6S_WG

P7S_WG

P8S_WG
wybrane zagadnienia z zakresu wiedzy szczegółowej – właściwe dla artystycznych tworzących podstawy teoretyczne dyscypliny naukowej lub artystycznej
perspektywy
Głębia i zakres programu kształcenia • uporządkowaną i podbudowaną teoretycznie wiedzę obejmującą
poznawczej
WIEDZA (W)

kluczowe zagadnienia
główne trendy rozwojowe dyscyplin naukowych lub artystycznych
i zależności • wybrane zagadnienia z zakresu zaawansowanej wiedzy szczegółowej
istotnych dla programu kształcenia
właściwe dla programu kształcenia
główne trendy rozwojowe dyscyplin naukowych lub artystycznych
metodologię badań naukowych
istotnych dla programu kształcenia
fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji

P6S_WK

P7S_WK

P8S_WK
Uwarunkowania, podstawowe ekonomiczne, prawne i inne uwarunkowania różnych ekonomiczne, prawne i inne uwarunkowania różnych rodzajów działań ekonomiczne, prawne i inne istotne uwarunkowania działalności
Kontekst rodzajów działań związanych z nadaną kwalifikacją, w tym podstawowe związanych z nadaną kwalifikacją, w tym zasady ochrony własności badawczej
skutki pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności przemysłowej i prawa przemysłowej i prawa autorskiego
autorskiego

POTRAFI: POTRAFI: POTRAFI:

wykorzystywać posiadaną wiedzę – formułować i rozwiązywać złożone wykorzystywać posiadaną wiedzę – formułować i rozwiązywać wykorzystywać wiedzę z różnych dziedzin nauki lub sztuki do twórczego
i nietypowe problemy oraz wykonywać zadania w warunkach nie w pełni złożone i nietypowe problemy i innowacyjnie wykonywać zadania identyfikowania, formułowania i innowacyjnego rozwiązywania
przewidywalnych przez: w nieprzewidywalnych warunkach przez: złożonych problemów lub wykonywania zadań o charakterze
Rozwiązywane • właściwy dobór źródeł oraz informacji z nich pochodzących, • właściwy dobór źródeł oraz informacji z nich pochodzących, badawczym, a w szczególności:
P6S_UW

P7S_UW

P8S_UW
Wykorzystanie problemy dokonywanie oceny, krytycznej analizy i syntezy tych informacji dokonywanie oceny, krytycznej analizy, syntezy oraz twórczej • definiować cel i przedmiot badań, formułować hipotezę badawczą
wiedzy i wykonywane • dobór oraz stosowanie właściwych metod i narzędzi, w tym interpretacji i prezentacji tych informacji • rozwijać metody, techniki i narzędzia badawcze oraz twórczo je
zaawansowanych technik informacyjno-komunikacyjnych (ICT) • dobór oraz stosowanie właściwych metod i narzędzi, w tym stosować
zadania zaawansowanych technik informacyjno-komunikacyjnych (ICT) • wnioskować na podstawie wyników badań
transferować wyniki prac badawczych do sfery gospodarczej i społecznej

Odbieranie komunikować się z użyciem specjalistycznej terminologii komunikować się na tematy specjalistyczne ze zróżnicowanymi kręgami upowszechniać wyniki badań, także w formach popularnych
UMIEJĘTNOŚCI (U)

odbiorców
i tworzenie
wypowiedzi
P6S_UK

P7S_UK

P8S_UK
Upowszechnianie brać udział w debacie – przedstawiać i oceniać różne opinie i stanowiska prowadzić debatę inicjować debatę
Komunikowanie się wiedzy w środowisku oraz dyskutować o nich uczestniczyć w dyskursie naukowym

naukowym
posługiwać się językiem obcym na poziomie B2 Europejskiego Systemu posługiwać się językiem obcym na poziomie B2+ Europejskiego Systemu posługiwać się językiem obcym w stopniu umożliwiającym uczestnictwo
Posługiwanie się Opisu Kształcenia Językowego Opisu Kształcenia Językowego oraz w wyższym stopniu w zakresie w międzynarodowym środowisku naukowym i zawodowym
językiem obcym specjalistycznej terminologii
planować i organizować pracę – indywidualną oraz w zespole kierować pracą zespołu planować i realizować indywidualne i zespołowe przedsięwzięcie
P6S_UO

P7S_UO

P8S_UO
Planowanie badawcze lub twórcze, także w środowisku międzynarodowym
Organizacja pracy
i praca zespołowa
samodzielnie planować i realizować własne uczenie się przez całe życie samodzielnie planować i realizować własne uczenie się przez całe życie samodzielnie planować i działać na rzecz własnego rozwoju oraz
Planowanie
P6S_UU

P7S_UU

P8S_UU
i ukierunkowywać innych w tym zakresie inspirować i organizować rozwój innych osób
Uczenie się własnego rozwoju
opracowywać programy kształcenia lub szkolenia i realizować je
i rozwoju innych osób z wykorzystaniem nowoczesnych metod i narzędzi

JEST GOTÓW DO: JEST GOTÓW DO: JEST GOTÓW DO:

krytycznej oceny posiadanej wiedzy krytycznej oceny odbieranych treści krytycznej oceny dorobku uprawianej dyscypliny naukowej
P6S_KK

P7S_KK

P8S_KK
krytycznej oceny własnego wkładu w rozwój tej dyscypliny
Oceny Krytyczne podejście uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych
KOMPETENCJE SPOŁECZNE (K)

uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych

i praktycznych i praktycznych
i praktycznych
Wypełnianie wypełniania zobowiązań społecznych, współorganizowania działalności wypełniania zobowiązań społecznych, inspirowania i organizowania wypełniania zobowiązań społecznych badaczy i twórców
na rzecz środowiska społecznego działalności na rzecz środowiska społecznego
zobowiązań
P6S_KO

P7S_KO

P8S_KO
Odpowiedzialność społecznych
Działanie na rzecz inicjowania działania na rzecz interesu publicznego inicjowania działania na rzecz interesu publicznego inicjowania działania na rzecz interesu publicznego
myślenia i działania w sposób przedsiębiorczy myślenia i działania w sposób przedsiębiorczy myślenia i działania w sposób przedsiębiorczy
interesu publicznego
odpowiedzialnego pełnienia ról zawodowych, w tym: odpowiedzialnego pełnienia ról zawodowych z uwzględnieniem podtrzymania i rozwijania etosu środowisk badawczych i twórczych,
• przestrzegania zasad etyki zawodowej i wymagania tego od innych zmieniających się potrzeb społecznych, w tym: w tym:
P6S_KR

P7S_KR

P8S_KR
Niezależność • dbałości o dorobek i tradycje zawodu • rozwijania dorobku zawodu • prowadzenia badań w sposób niezależny
Rola zawodowa • podtrzymywania etosu zawodu • respektowania zasady publicznej własności wyników badań
i rozwój etosu
• przestrzegania i rozwijania zasad etyki zawodowej oraz działania naukowych z uwzględnieniem zasad ochrony własności intelektualnej
na rzecz przestrzegania tych zasad
Charakterystyki II stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowe
dla kwalifikacji uzyskiwanych
w ramach szkolnictwa wyższego – poziomy 6–8

Zapisy – wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne – należy

odnosić do uczenia się w określonym zakresie wyższego wykształcenia

ERK 1 2 3 4 5 6 7 8

PRK
Uniwersalne charakterystyki poziomów

Typowe

ogólnego
Warianty charakterystyk
poziomów
i szkolenia zawodowego

Typowe
dla szkolnictwa
 Charakterystyki II stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowe dla kwalifikacji o charakterze zawodowym – poziomy 1–8 odpowiednio do specyfiki poszczególnych kwalifikacji
Zapisy – wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne – należy odnosić do określonej działalności zawodowej zapis odnosi się także do kolejnych poziomów PRK

Aspekty POZIOM 1 POZIOM 2 POZIOM 3 POZIOM 4 POZIOM 5 POZIOM 6 POZIOM 7 POZIOM 8

Kategorie
o podstawowym
opisowe
znaczeniu ZNA I ROZUMIE: ZNA I ROZUMIE: ZNA I ROZUMIE: ZNA I ROZUMIE: ZNA I ROZUMIE: ZNA I ROZUMIE: ZNA I ROZUMIE: ZNA I ROZUMIE:
najbardziej podstawowe pojęcia i typowe podstawowe pojęcia i terminologię ogólne podstawy teoretyczne metod podstawy teoretyczne metod i technologii w zaawansowanym stopniu podstawy w pogłębiony sposób podstawy teoretyczne najnowsze osiągnięcia w zakresie nauk
nazewnictwo związane z wykonywanymi dotyczącą wykonywanych zadań i rozwiązań stosowanych przy wykonywaniu stosowanych w działalności zawodowej teoretyczne metod i technologii metod i technologii w dziedzinie działalności tworzących podstawy teoretyczne metod
Metody działaniami zawodowymi zawodowych zadań zawodowych w dziedzinie działalności zawodowej zawodowej w powiązaniu z innymi i technologii w dziedzinie działalności
dziedzinami zawodowej
i rozwiązania trendy rozwojowe w dziedzinie działalności

P1Z_WT

P2Z_WT

P3Z_WT

P4Z_WT

P5Z_WT

P6Z_WT

P7Z_WT

P8Z_WT
zawodowej
Teorie i zasady
Działalność elementarne zasady prowadzenia
indywidualnej działalności gospodarczej
podstawowe zasady prowadzenia
działalności gospodarczej
zasady prowadzenia działalności
gospodarczej i przedsiębiorczości
standardy prowadzenia działalności
gospodarczej i rozwoju przedsiębiorstwa
gospodarcza i przedsiębiorczości i przedsiębiorczości
podstawowe zasady etyczne obowiązujące zasady etyczne obowiązujące w działalności podstawowe zasady dotyczące ochrony zasady dotyczące ochrony własności
Etyka przy wykonywaniu zadań zawodowych zawodowej własności przemysłowej i prawa autorskiego przemysłowej i prawa autorskiego
w dziedzinie działalności zawodowej w dziedzinie działalności zawodowej
najbardziej podstawowe zjawiska i procesy podstawowe zjawiska i procesy dotyczące zjawiska i procesy dotyczące wykonywanych podstawowe uwarunkowania zjawisk wybrane teorie wyjaśniające zjawiska w zaawansowanym stopniu teorie teorie dotyczące zjawisk i procesów najnowsze teorie dotyczące zjawisk
P1Z_WZ

P2Z_WZ

P3Z_WZ

P4Z_WZ

P5Z_WZ

P6Z_WZ

P7Z_WZ

P8Z_WZ
Właściwości, dotyczące wykonywanych czynności wykonywanych działań zawodowych zadań zawodowych i procesów związanych z wykonywaniem i procesy odnoszące się do działalności wyjaśniające zjawiska i procesy związane w pogłębiony sposób, umożliwiający i procesów umożliwiające opracowywanie
Zjawiska i procesy zawodowych zadań zawodowych zawodowej z działalnością zawodową przezwyciężanie ograniczeń wynikających nowych materiałów, metod, technologii,
uwarunkowania
WIEDZA (W)

WIEDZA (W)
z właściwości stosowanych materiałów, produktów i procesów
metod i technologii
sposoby wykonywania czynności metody i technologie związane typowe metody i technologie stosowane typowe i inne często stosowane metody w szerokim zakresie metody i technologie różnorodne, złożone metody i technologie różnorodne, złożone metody i technologie najnowsze stosowane w świecie metody
Metody zawodowych na stanowisku pracy z wykonywanymi działaniami zawodowymi przy wykonywaniu zadań zawodowych i technologie stosowane przy wykonywaniu stosowane w działalności zawodowej w dziedzinie działalności zawodowej w dziedzinie działalności zawodowej i technologie w dziedzinie działalności
zadań zawodowych w kontekście rozwiązań stosowanych zawodowej
i technologie w innych dziedzinach
P1Z_WO

P2Z_WO

P3Z_WO

P4Z_WO

P5Z_WO

P6Z_WO

P7Z_WO

P8Z_WO
typowe rozwiązania organizacyjne typowe i inne często stosowane w szerokim zakresie rozwiązania różnorodne, złożone rozwiązania różnorodne, złożone rozwiązania najnowsze stosowane w świecie rozwiązania
Organizacja pracy Rozwiązania stosowane przy wykonywaniu zadań rozwiązania organizacyjne stosowane przy organizacyjne w działalności zawodowej organizacyjne w dziedzinie działalności organizacyjne w dziedzinie działalności organizacyjne w dziedzinie działalności
zawodowych wykonywaniu zadań zawodowych zawodowej zawodowej w kontekście rozwiązań zawodowej
organizacyjne stosowanych w innych dziedzinach
Bezpieczeństwo zasady bhp odnoszące się
do wykonywanych czynności zawodowych
zasady i procedury bhp odnoszące się
do wykonywanych działań zawodowych
zasady, procedury i normy bhp odnoszące
się do wykonywanych zadań zawodowych
obowiązujące przepisy bhp odnoszące się
do wykonywanych zadań zawodowych
i higiena pracy
zasady działania i posługiwania się zasady działania i posługiwania się zasady działania i posługiwania się zasady działania i posługiwania się zasady działania i posługiwania się
narzędziami, maszynami i urządzeniami narzędziami, maszynami i urządzeniami narzędziami, maszynami i urządzeniami narzędziami, maszynami i urządzeniami narzędziami, maszynami i urządzeniami
Działanie
P1Z_WN

P2Z_WN

P3Z_WN

P4Z_WN

P5Z_WN

P6Z_WN

P7Z_WN

P8Z_WN
używanymi na stanowisku pracy używanymi do wykonywania działań używanymi do wykonywania niezbyt używanymi do wykonywania umiarkowanie używanymi do wykonywania zadań
Narzędzia zawodowych złożonych zadań zawodowych złożonych zadań zawodowych zawodowych
i materiały właściwości i zasady obchodzenia się podstawowe cechy materiałów podstawowe cechy używanych materiałów cechy używanych materiałów oraz
Cechy z materiałami używanymi na stanowisku wykorzystywanych do wykonywania oraz wykonywanych produktów wykonywanych produktów
pracy działań zawodowych

POTRAFI: POTRAFI: POTRAFI: POTRAFI: POTRAFI: POTRAFI: POTRAFI: POTRAFI:

Dokumentacja
korzystać z bardzo prostych informacji
i wskazówek dotyczących czynności
zawodowych, dostępnych również w formie
P1Z_UI
posługiwać się podstawowymi
dokumentami dotyczącymi działań
zawodowych
wyszukiwać, porównywać i oceniać proste
informacje potrzebne do wykonywania
działań zawodowych, dostępne również
posługiwać się dokumentacją dotyczącą
niezbyt złożonych zadań zawodowych
wyszukiwać, porównywać, oceniać
i analizować informacje potrzebne
do wykonywania zadań zawodowych
opracowywać i prowadzić elementy
dokumentacji dotyczącej umiarkowanie
złożonych zadań zawodowych
przetwarzać informacje dotyczące
umiarkowanie złożonych zadań
zawodowych;
opracowywać i prowadzić dokumentację
wymaganą w działalności zawodowej
śledzić rozwój danej dziedziny działalności
zawodowej, uwarunkowania prawne oraz
lokalne konteksty
monitorować rozwój dziedziny działalności monitorować rozwój dziedziny działalności
zawodowej oraz jej krajowe uwarunkowania zawodowej i dziedzin powiązanych oraz
i konteksty jej międzynarodowe uwarunkowania

P2Z_UI

P3Z_UI

P4Z_UI

P5Z_UI

P6Z_UI

P7Z_UI

P8Z_UI
elektronicznej w formie elektronicznej śledzić nowości w zakresie wykonywanych i konteksty
Informacje Obliczenia, zadań zawodowych
analiza, synteza dokonywać prostych obliczeń związanych dokonywać niezbyt złożonych obliczeń opracowywać dane ilościowe związane dokonywać analizy prowadzonej dokonywać diagnozy prowadzonej prognozować rozwój sytuacji w dziedzinie tworzyć modele rozwoju w dziedzinie
i prognozowanie z wykonywanymi działaniami zawodowymi związanych z zadaniami zawodowymi z umiarkowanie złożonymi zadaniami działalności zawodowej w oparciu działalności zawodowej w oparciu działalności zawodowej działalności zawodowej z wykorzystaniem
zawodowymi o dostępne dane ilościowe o dostępne dane o sytuacji wewnętrznej odpowiednich teorii i najbardziej złożonych
oraz otoczeniu zewnętrznym informacji oraz wnioskować na podstawie
takich modeli
planować bardzo proste czynności planować proste działania zawodowe pod przygotowywać i korygować stosownie przygotowywać i korygować stosownie przygotowywać plan działań dotyczący przygotowywać plan działalności opracowywać plan strategiczny dla zespołu opracowywać strategię rozwoju
Planowanie zawodowe pod kierunkiem bardziej kierunkiem bardziej doświadczonej osoby do okoliczności plan wykonywania niezbyt do okoliczności plan wykonywania zadań zawodowych, własnych zawodowej z uwzględnieniem zmiennych, pracowniczego / organizacji w dziedzinie w dziedzinie działalności zawodowej,
doświadczonej osoby i korygować plan stosownie do okoliczności złożonych zadań zawodowych umiarkowanie złożonych zadań i kierowanego zespołu, z uwzględnieniem nie w pełni przewidywalnych warunków, działalności zawodowej projektować warunki prawne
i korygowanie zawodowych, własnych oraz kierowanego zmiennych, dających się przewidzieć oraz korygować plan stosownie i organizacyjne sprzyjające rozwojowi
planów zespołu w typowych warunkach warunków, oraz korygować plan stosownie do okoliczności dziedziny działalności zawodowej
do okoliczności
wykonywać bardzo proste czynności wykonywać czynności wchodzące w skład wykonywać działania składające się na wykonywać umiarkowanie złożone wykonywać umiarkowanie złożone zadania wykonywać złożone zadania zawodowe wykonywać złożone i nietypowe
zawodowe prostych działań zawodowych niezbyt złożone zadania zawodowe zadania zawodowe często w zmiennych, zawodowe w zmiennych i nie w pełni w zmiennych i nie w pełni przewidywalnych zadania zawodowe w zmiennych
przewidywalnych warunkach przewidywalnych warunkach warunkach i nieprzewidywalnych warunkach
Wykonywanie organizować pracę małego zespołu kierować małym zespołem pracowniczym kierować małym zespołem pracowniczym kierować zespołem pracowniczym / małą kierować zespołem pracowniczym /
P1Z_UO

P2Z_UO

P3Z_UO

P4Z_UO

P5Z_UO

P6Z_UO

P7Z_UO

P8Z_UO
Organizacja pracowniczego realizującego niezbyt realizującym umiarkowanie złożone realizującym umiarkowanie złożone organizacją realizującą złożone zadania organizacją realizującą złożone i nietypowe
UMIEJĘTNOŚCI (U)

UMIEJĘTNOŚCI (U)
złożone zadania zawodowe zadania zawodowe w typowych warunkach zadania zawodowe w zmiennych, ale zawodowe w zmiennych i nie w pełni zadania zawodowe w zmiennych
pracy przewidywalnych warunkach przewidywalnych warunkach i nieprzewidywalnych warunkach
rozwiązywać proste problemy występujące diagnozować i rozwiązywać problemy analizować i oceniać przebieg oraz efekty analizować i oceniać prowadzoną analizować i oceniać prowadzoną rozwiązywać najbardziej skomplikowane
Korygowanie w trakcie wykonywania niezbyt złożonych
zadań zawodowych
występujące w trakcie wykonywania
umiarkowanie złożonych zadań
działalności zawodowej, rozwiązywać
nietypowe problemy i wprowadzać
działalność zawodową w kontekście
uwarunkowań krajowych
działalność zawodową w perspektywie
trendów rozwojowych w dziedzinie
problemy, tworzyć innowacyjne
rozwiązania, także z wykorzystaniem
działań zawodowych, własnych lub podległych odpowiednie korekty działalności zawodowej wyników prac badawczych
pracowników
odbierać i przekazywać informacje monitorować obieg informacji związanych zarządzać obiegiem informacji związanych projektować obieg informacji w zespole
niezbędne przy wykonywaniu niezbyt z wykonywaniem umiarkowanie złożonych z działalnością zawodową pracowniczym / małej organizacji
złożonych zadań zawodowych zadań zawodowych
Obieg informacji
uzgadniać pracę własną lub podległego współpracować z klientami i kooperantami tworzyć i utrzymywać właściwe relacje
zespołu z innymi osobami lub zespołami z klientami i kooperantami
używać narzędzi i urządzeń potrzebnych do używać typowego wyposażenia stanowisk organizować stanowiska pracy związane projektować stanowiska pracy potrzebne dobierać metody, technologie, procedury adaptować proste metody i technologie oraz modyfikować metody i technologie oraz opracowywać nowe metody i technologie
wykonywania bardzo prostych czynności pracy związanych z wykonywaniem z wykonywaniem niezbyt złożonych zadań do wykonywania umiarkowanie złożonych i materiały potrzebne w działalności proste procedury w działalności zawodowej procedury w dziedzinie działalności w dziedzinie działalności zawodowej
zawodowych, z uwzględnieniem wymogów prostych działań zawodowych, zawodowych, z uwzględnieniem wymogów zadań zawodowych zawodowej zawodowej
P1Z_UN

P2Z_UN

P3Z_UN

P4Z_UN

P5Z_UN

P6Z_UN

P7Z_UN

P8Z_UN
Narzędzia Użytkowanie, bezpieczeństwa z uwzględnieniem wymogów bezpieczeństwa
bezpieczeństwa
i materiały dobór kształtować warunki pracy swoje
i podległego zespołu z uwzględnieniem
zasad bezpieczeństwa i higieny pracy
współdziałać z doradcą zawodowym rozpoznawać odpowiednie dla siebie oferty analizować oferty pracy pod kątem planować własny rozwój zawodowy analizować i oceniać swoje kompetencje
pracy posiadanych kompetencji i własnego zawodowe
rozwoju zawodowego
Rozwój własny zaprezentować się potencjalnemu samodzielnie nawiązywać kontakty samodzielnie korzystać z dostępnych
Uczenie się
P1Z_UU

P2Z_UU

P3Z_UU

P4Z_UU

P5Z_UU

P6Z_UU

P7Z_UU

P8Z_UU
pracodawcy z potencjalnym pracodawcą możliwości aktualizacji i poszerzania
i rozwój kompetencji zawodowych
prowadzić instruktaż i szkolenie w zakresie oceniać potrzeby szkoleniowe podległych oceniać możliwości rozwoju zawodowego ukierunkowywać rozwój kompetencji
zawodowy Wspieranie wykonywanych zadań zawodowych pracowników podległych pracowników zawodowych podległych pracowników
rozwoju innych pełnić funkcje opiekuna stażysty / mentora prowadzić szkolenia pracowników z zakresu przekazywać wiedzę zawodową w różnych opracowywać programy szkoleń i materiały
osoby nowo przyjętej do pracy dziedziny działalności zawodowej formach szkoleniowe w dziedzinie działalności
osób zawodowej

JEST GOTÓW DO: JEST GOTÓW DO: JEST GOTÓW DO: JEST GOTÓW DO: JEST GOTÓW DO: JEST GOTÓW DO: JEST GOTÓW DO: JEST GOTÓW DO:
postępowania zgodnie z otrzymywanymi postępowania zgodnie z regulaminami postępowania zgodnie z przepisami, które przestrzegania wymagań wynikających przestrzegania obowiązujących przestrzegania zasad obowiązujących wymagania od innych przestrzegania zasad kształtowania zasad obowiązujących
instrukcjami i instrukcjami, które są związane dotyczą wykonywania zadań zawodowych z technologii oraz z zasad organizacji pracy w działalności zawodowej zasad w dziedzinie działalności zawodowej, obowiązujących w dziedzinie działalności w dziedzinie działalności zawodowej,
z działaniami zawodowymi postępowania gwarantujących właściwą dotyczących utrzymywania jakości zawodowej, dotyczących utrzymywania dotyczących utrzymywania jakości
jakość działań zawodowych oraz prowadzonej działalności oraz kultury jakości prowadzonej działalności oraz prowadzonej działalności oraz kultury
bezpieczeństwo współpracy i kultury konkurencji kultury współpracy i kultury konkurencji współpracy i kultury konkurencji
P1Z_KP

P2Z_KP

P3Z_KP

P4Z_KP

P5Z_KP

P6Z_KP

P7Z_KP

P8Z_KP
stosowania się do poleceń i korzystania
Przestrzeganie Zasady, instrukcje, z rad
reguł prawo rzetelnego informowania o sprawach przestrzegania zasad lojalności wobec
dotyczących wykonywanych zadań pracodawcy oraz współpracowników
zawodowych
dotrzymywania uzgodnień dotyczących
współpracy przy wykonywaniu zadań
zawodowych
KOMPETENCJE SPOŁECZNE (K)

KOMPETENCJE SPOŁECZNE (K)

nawiązywania i utrzymywania niezbędnych komunikowania się w środowisku pracy komunikowania się w środowisku
Komunikowanie kontaktów związanych z działaniami w sposób niezakłócający obiegu informacji zawodowym w sposób zapewniający
zawodowymi związanych z wykonywanymi zadaniami dobrą współpracę w ramach zespołu oraz
się
P1Z_KW

P2Z_KW

P3Z_KW

P4Z_KW

P5Z_KW

P6Z_KW

P7Z_KW

P8Z_KW
zawodowymi z innymi osobami i zespołami
Współpraca Relacje współdziałania w trakcie wykonywania działania zespołowego w zakresie działania zespołowego w zakresie działania w ramach zespołu oraz utrzymywania właściwych relacji utrzymywania właściwych relacji utrzymywania i tworzenia właściwych utrzymywania i tworzenia właściwych
czynności zawodowych wykonywanych działań zawodowych wykonywanych zadań zawodowych współdziałania z innymi osobami w lokalnym środowisku zawodowym w środowisku zawodowym relacji w środowisku zawodowym relacji w międzynarodowym środowisku
w środowisku i zespołami zawodowym
zawodowym
należytej staranności przy wykonywaniu rzetelnego wykonywania powierzonych postępowania zgodnie z podstawowymi promowania zasad etycznych w toku promowania zasad etycznych w dziedzinie
czynności zawodowych, zadań zawodowych zasadami etycznymi przy wykonywaniu działalności zawodowej działalności zawodowej
należytej dbałości o stanowisko pracy, zadań zawodowych
narzędzia i materiały
uwzględniania bezpośrednich oraz uwzględniania bezpośrednich oraz uwzględniania społecznych uwzględniania jakości, kontekstu uczestniczenia w promowaniu kultury promowania kultury projakościowej kształtowania kultury projakościowej
odroczonych w czasie, łatwych odroczonych w czasie skutków sposobu i ekonomicznych skutków sposobu ekonomicznego i społecznego oraz innych projakościowej w dziedzinie działalności w dziedzinie działalności zawodowej w dziedzinie działalności zawodowej
do przewidzenia skutków sposobu wykonywania zadań zawodowych wykonywania zadań zawodowych istotnych skutków działalności zawodowej zawodowej
P1Z_KO

P2Z_KO

P3Z_KO

P4Z_KO

P5Z_KO

P6Z_KO

P7Z_KO

wykonywania własnej pracy

Odpowiedzialność Normy etyczne kontrolowania jakości własnej pracy
z wykorzystaniem odpowiednich narzędzi
i procedur kontrolnych
kontrolowania jakości wykonywania zadań
zawodowych zespołu, w ramach którego
pracuje
przyjmowania odpowiedzialności za
powierzone zadania zawodowe
P8Z_KO
kontrolowania jakości wykonywania zadań
podległych pracowników i przyjmowania
odpowiedzialności związanej z kierowaniem
małymi zespołami pracowniczymi
przyjmowania odpowiedzialności związanej przyjmowania odpowiedzialności związanej podejmowania decyzji w sytuacjach podejmowania decyzji w sytuacjach
z wykonywaniem samodzielnych zadań z działalnością zawodową trudnych wysokiego ryzyka
zawodowych
Charakterystyki II stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji
typowe dla kwalifikacji o charakterze zawodowym
– poziomy 1–8

Zapisy – wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne – należy

odnosić do określonej działalności zawodowej

ERK 1 2 3 4 5 6 7 8

PRK
Uniwersalne charakterystyki poziomów

Typowe

ogólnego
Warianty charakterystyk
poziomów
i szkolenia zawodowego

Typowe
dla szkolnictwa