KARIŞIMLAR

Karışım Türleri

KARIŞIMLAR Çözünme Olayı

Çözeltilerde Derişim

Koligatif Özellikler

Ayrıştırma Yöntemleri

kamp2023 kimya

benzeri

Ɇ Benzen (C6H6)
Ɇ Metanol (CH3OH)
Ɇ Karbon tetra klorür (CCl4)
Ɇ Glikoz (C6H12O6)
Ɇ Sodyum klorür (NaCl)
bu maddelerden kaç tanesinin su ile yaptığı karışım çözelti olarak
adlandırılır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

www.youtube.com/kampus
 Madde

Saf Olmayan
Saf Madde
(............)

Element Homojen (............)

Bileşik Heterojen

Ɇ Basit (adi)
Ɇ Süspansiyon
Ɇ Emülsiyon
Ɇ Aerosol
Ɇ Koloit

kamp2023 kimya

BİLEŞİK KARIŞIM

Ɇ Bileşenleri arasında sabit oran Ɇ Bileşenleri arasında sabit oran

vardır yoktur.
Ɇ Bileşenlerin özelliklerini
Ɇ Bileşenlerin özelliklerini taşır.
taşımaz.

Ɇ Formüller ile gösterilir. Ɇ Formülleri yoktur.

Ɇ Hâl değişimi esnasında sıcaklık Ɇ Hâl değişimi esnasında sıcaklık

sabittir. değişir.
Ɇ Bileşenlerine sadece kimyasal Ɇ Bileşenlerine fiziksel yollarla
yollarla ayrılır. ayrılabilir.

www.youtube.com/kampus
 Ɇ alaşımlar
Bileşenleri birbiri
(katı-katı)
içerisinde tamamen
dağılır. Ɇ tuzlu su
Her yerinde aynı (katı-sıvı)
özelliği gösterir.
Ɇ alkol-su
(sıvı-sıvı)
Homojen
Karışım Ɇ gazoz
(sıvı-gaz)
(Çözelti)
Görüntü tek fazlıdır.
Ɇ hava
(gaz-gaz)

kamp2023 kimya

Heterojen Karışım

Basit (Adi) ® katı-katı

Ɇ kum+çakıl

Süspansiyon ® katı-sıvı
Ɇ ayran

Emülsiyon ® sıvı-sıvı
Ɇ zeytinyağlı-su
Koloit ® askıda kalma

Aerosol ® katı-sıvı-gaz
Ɇ sis, duman

www.youtube.com/kampus
 Çözelti Koloit Süspansiyon

Ɇ kan Ɇ boya Ɇ süt

tanecik
< boyutu < 10-6m
tanecik tanecik
< <
-9 -9 -6
10 m 10 m 10 m
boyutu boyutu

TYNDALL ETKİSİ

kamp2023 kimya

Karışım Türü Karışım

I. çözelti a. kan
II. süspansiyon b. şerbet
III. koloit c. benzin-su
IV. emülsiyon d. ayran
Karışım türlerinin örnekleri ile eşleştirilmesi hangi seçenekteki gibidir?
A) B) I - b C) I - b D) E)
I - a I - c I - c
II - b II - d II - a II - b II - a
III - c III - a III - c III - d III - b
IV - d IV - c IV - d IV - a IV - d

www.youtube.com/kampus
 ÇÖZÜNME OLAYI

İyonik Moleküler

Ɇ Çözünen iyonik bir Ɇ Bileşenler molekül

bileşiktir. yapısındadır.

Ɇ Anyon ve katyonlar Ɇ Hidrojen bağı veya Van

çözücü içerisinde dağılır. der Waals kuvvetleri
oluşur.
Ɇ Polar çözücüler ile iyon
Ɇ Bileşenlerin molekül
- dipol etkileşimleri
yapısı çözünme olayında
oluşturur.
etkilidir.

kamp2023 kimya

İYONİK ÇÖZÜNME

H2O
+ -
NaCl(k) Na(suda) + C (suda)

-
+ Cl
Na

Çözücü su ise Çözücü su değilse

.............................. ..............................

www.youtube.com/kampus
 MOLEKÜLER ÇÖZÜNME

Ɇ Molekül yapısı (polarlığı) benzer olan maddeler birbiri içerisinde daha

iyi çözünür.

CH3OH H2O
.............................. ..............................

C6H6 CCl4
.............................. ..............................

CCl4 H2O
.............................. ..............................

kamp2023 kimya

Hidrojen Bağı Dipol - dipol

(FON) (polar - polar)

H2O - NH3 PH3 - H2O

Etkileşim Türleri

London
(apolar - apolar)
CCl4 - C6H6

www.youtube.com/kampus
Karbon tetraklorür (CCl4) bileşiği ile ilgili,
I. Suda çok iyi çözünür.
II. Benzen (C6H6) içerisinde London çekim kuvvetleri oluşturarak
çözünür.
III. NaCl tuzu CCl4 te çözünürken iyon - dipol etkileşimleri oluşur.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

kamp2023 kimya

Hacimce %
Kütlece %
100mL kolonyadaki
100g sudaki
alkol hacmi
tuz kütlesi

Derişim

ppm ppb
1000gram sudaki 1000gram havadaki
mg cinsinden mg cinsinden
Cl kütlesi H2 kütlesi

www.youtube.com/kampus
 Seyreltik Derişik

Çözünen oranı az Çözünen oranı fazla

A B C

10g şeker 20g şeker

10g şeker
100g su 100g su 50g su

kamp2023 kimya

KÜTLECE % DERİŞİM

Çözünen kütlesi
Kütlece % = x 100
Çözelti kütlesi

5 gram tuz içeren 20 gram tuzlu suyun kütlece yüzde derişimi?

20 gram suda 5 gram tuzun çözünmesi ile oluşan çözeltinin kütlece %

derişimi?

www.youtube.com/kampus
 HACİMCE % DERİŞİM

Çözünen hacmi
Hacimce % = 100
Çözelti hacmi

Ɇ Sıvı - sıvı çözeltilerde kullanılan bir derişim türüdür.

Ɇ Çözünen maddenin hacminin çözücü ile tamamlanması ile hazırlanır.

kamp2023 kimya

Kütlece %25'lik 160 gram tuzlu su ile ilgili;

I. Çözeltideki su kütlesi 140 gramdır.
II. Çözeltideki tuz kütlesi 40 gramdır.
III. Çözeltiye 40 gram su eklenirse elde edilen yeni çözelti kütlece %20
liktir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

www.youtube.com/kampus
 ÇÖZELTİLERİN KARIŞTIRILMASI

%1 . M1 + %2 . M2 .......... = %son . Mson

Kütlece %20'lik 50 gram tuzlu su ile kütlece %40'lık 50 gram tuzlu su

birbirine karıştırılısa yeni çözelti kütlece % kaçlık olur?

kamp2023 kimya

tanecik sayısı
Derişim =
hacim

H2O
C6H12O6(k) C6H12O6(suda)

1 mol 1 mol

H2O + -
NaCl(k) Na (suda)
+ Cl (suda)

1 mol 2 mol

H2O 3+ 2-
Al2(SO4)3(k) 2Al (suda)
+ 3SO 4(suda)

1 mol 5 mol

www.youtube.com/kampus
 Kaynama
Noktası
Yükselmesi

Koligatif Özellikler

Donma Osmotik
Noktası Basınç
Düşmesi Yükselmesi

kamp2023 kimya

KAYNAMA NOKTASI YÜKSELMESİ

Ɇ Bir sıvıda uçucu olmayan katının çözünmesinde derişim arttıkça

kaynama noktası artar.

Saf su Saf su
Saf su + +
10g NaCl 20g NaCl

100°C (100 + a)°C (100 + 2a)°C

www.youtube.com/kampus
 DONMA NOKTASI DÜŞMESİ

Ɇ Bir sıvıda uçucu olmayan katının çözünmesinde derişim arttıkça

donma noktası düşer.

Saf su Saf su
Saf su + +
10g NaCl 20g NaCl

0°C (-b)°C (-2b)°C

kamp2023 kimya

OSMOTİK BASINÇ ARTMASI

tuzlu tuzlu
saf su
su su
saf su

yarı
geçirgen
zar

www.youtube.com/kampus
 1 mol
1 mol NaCl
C6H12O6
+ saf su
+
100g su 100g su

Bu çözeltilerden donma ve kaynama noktası en yüksek olanlar hangi

seçenekteki gibidir?
Kaynama Noktası Donma Noktası
A) X Y
B) Y Z
C) X Z
D) Z X
E) Y X

kamp2023 kimya

MIKNATISLANMA FARKINDAN
YARARLANARAK AYIRMA

Manyetik metaller ........., ..........., .............

Manyetik Manyetik d heterojen

+
Metal olmayan katı (basit karışım)

demir tozu - bakır tozu ...

nikel tozu - kabalt tozu ...
demir - bakır alaşımı ...

www.youtube.com/kampus
 ERİME NOKTASI FARKINDAN
YARARLANARAK AYIRMA

Alaşımları bileşenlerine ayırmak için kullanılan yöntemdir.

Tunç ´ Cu + Sn
(1085°C) (232°C)

Lehim ´ Pb + Sn
(327°C) (232°C)

Pirinç ´ Cu + 2n
(1085°C) (413°C)

kamp2023 kimya

TANECİK BOYUTU FARKINDAN YARARLANARAK AYIRMA

Eleme Ayıklama Süzme Diyaliz

basit (adi) basit (adi) süspansiyon aerosol koloit

kum-çakıl pirinç-taş çamur hava-toz kan

www.youtube.com/kampus
 YOĞUNLUK FARKINDAN YARARLANARAK AYIRMA

Yüzdürme (Flotasyon) Savurma

basit (adi) basit (adi)

kum-talaş buğday-saman

Aktarma (Dekantasyon) Santrifüjleme Ayırma Hunisi

süspansiyon kaloit emülsiyon

tebeşir tozu - su kan benzin -su

kamp2023 kimya

KAYNAMA NOKTASI FARKINDAN YARARLANARAK AYIRMA

Basit Damıtma Ayrımsal Damıtma

katı-sıvı çözelti sıvı-sıvı çözelti

www.youtube.com/kampus
 ÇÖZÜNÜRLÜK FARKINDAN YARARLANARAK AYIRMA

YÖNTEMLER

Özütleme Ayrımsal
Kristallendirme
(ekstraksiyon) Kristallendirme

çözünebilen katı-sıvı çözelti katı-katı

+
çözünemeyen Çözünürlük
Çözünürlük
Ɇ Çayın demlenmesi X

Ɇ Şeker pancarından Y
şeker eldesi Sıcaklık Sıcaklık

kamp2023 kimya

Aşağıdaki karışımlardan hangisini bileşenlerine ayırmak için karşısında

verilen yöntem doğrudur?

Karışım Ayırma Yöntemi

A) demir tozu - nikel tozu mıknatıs

B) mazot - su ayırma hunisi

C) alkol - su ayırma hunisi

D) çamur eleme

E) kum-çakıl süzme

www.youtube.com/kampus
 Madde Molekül Yapısı Yoğunluk (g/ml)
X, Y ve Z saf katılarına ait
molekül yapısı ve yoğunluk X apolar 0,5
bilgileri yandaki gibidir.
Y apolar 2,0

Z polar 1,0
X, Y ve Z katılarından oluşan
bir karışım suya atılınca I
numaralı katı yüzüyor, II numaralı katı dibe batıyor ve III numaralı katı
çözünüyor.
Buna göre bu katıların eşleştirilmesi hangi seçenekteki gibidir?
A) I - X B) I - Y C) I - Y D) I - Z E) I - Z
II - Y II - Z II - X II - Y II - X
III - Z III - X III - Z III - X III - Y

kamp2023 kimya

ÖDÜLLÜ SORU

Suda çözünme olayı ekzotermik ve endotermik olan iki

katıdan oluşan bir karışımı bileşenlerine ayırmak için
hangi yöntem kullanılır?

www.youtube.com/kampus