Motyw księżyca w wątku biblijnym w utworze „Mistrz i Małgorzata”

W jednym ze sposobów odczytywania symboliki księżyca uznawany jest on za metaforę tajemnych

stron natury, nadprzyrodzonych sił.

W utworze Bułhakowa to właśnie księżyc towarzyszy bohaterom w odkrywaniu prawdy, odnoszącej

się do najgłębszych tajemnic duchowo- materialnych. Obnażając fakty, otwierają się wrota do
swobody oraz wolności.

W wątku biblijnym blask księżyca towarzyszy Judzie z Kiriatu w ostatnich momentach życia:

„Gdy Juda minął wieżę, odwrócił się i zobaczył, że bardzo wysoko nad świątynią zapalono dwa
gigantyczne, pięcioramienne świeczniki. Ich także nie widział zbyt wyraźnie; odniósł wrażenie, że nad
Jeruszalaim zapłonęło dziesięć olbrzymich rozmiarów łampad walczących o palmę pierwszeństwa z
blaskiem tej jednej, jedynej – z chwili na chwilę wznoszącej się coraz wyżej łampady księżycowej”

Juda, udał się potajemnie, po zmroku poza bramy miasta, aby spotkać się z Nizą. Jednak do spotkania
nigdy nie doszło, ponieważ było ono jedynie zasadzką. Zdrajca Jeszui Ha-Nocri wyjawił, że w nagrodę
za wydanie filozofa otrzymał 30 tetradrachm. Błagał, aby darowano mu życie, obiecując, że odda
całość otrzymanych monet. Napastnicy zabierając sakiewkę, zaatakowali mężczyznę (jeden z tyłu
ugodził go pod łopatką, a rozbójnik znajdujący się z przodu nadział go na swój nóż i aż po rękojeść
zagłębił go w jego sercu).

Blask księżyca obnaża więc ukrywającego się w mroku zdrajcę Jeszui. Uwydatnia jego haniebny czyn,
który doprowadził do powolnej, męczeńskiej śmierci niewinnego człowieka.

Motyw ten przejawia się także w innym fragmencie wątku biblijnego. To właśnie księżyc, przy
którego blasku Piłat przeżywa przez wieczność swą mękę, uświadamia mu skalę jego decyzji.
Przyczyną jego klęski był strach przed możliwością niezadowolenia cesarza. Podjęte przez niego
działania doprowadziły do ukrzyżowania niewinnego Jeszui Ha- Nocri. Tchórzliwość, którą zresztą
Jeszua uważał za najgorszą, negatywną cechę charakteru, wpłynęła na zrealizowanie jego planu
działania.

Jedynie dzięki triumfowi miłosierdzia Piłat będzie mógł spotkać się z Ha- Nocri i dokończyć rozmowę ,
którą rozpoczął na księżycowej ścieżce.

„Łoże, które przed księżycem chroniła kolumna, stało w półmroku, mimo to od tarasowych schodów
ku posłaniu ciągnęło się pasmo księżycowego blasku. A gdy tylko prokurator utracił kontakt z
otaczającą go rzeczywistością, bezzwłocznie ruszył świetlistą ścieżką i poszedł nią w górę, prosto do
księżyca. [..] Szedł w towarzystwie Bangi, a wraz z nim w stronę księżyca podążał wędrowny filozof.
Spierali się na jakiś złożony temat, przy czym żaden z nich nie mógł przekonać tego drugiego.[..]
Rozumie się samo przez się, że dzisiejsza kaźń okazała się zupełnym nieporozumieniem wszakże
filozof był żywy. [..] Kaźni nie było! Nie było! Oto, na czym polegał cud tej podróży w górę, po
księżycowych stopniach”