Balangkas ng mga Paksa

Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Filipino

Unang Semestre, taong Panuruan 2023-2024
I. Mga Konseptong Pangwika
A. Wika
1. Ang wika ay maituturing na behikulo ng pagpapahayag ng damdamin.(Constantino)
2. Ang wika ay tulay na ginagamit para maipahayag at mangyari ang anumang minimithi o pangangailangan
natin. (Paz, Hernandez, at Peneyra)
3. Ang wika ay masistemang balangkas ng mga tunog na pinili at isinaayos sa pamaraang arbitraryo upang
magamit ng mga taong nabibilang sa isang kultura. (Henry Allan Gleason Jr.)
4. Isang sistema ng komunikasyon nagtataglay ng mga tunog, salita at gramatikangginagamit sa
pakikipagtalastasan ng mga mamamayan sa isang bayan o sa iba’t ibang uri ng gawain. (Cambridge
Dictionary)
B. Wikang Pambansa
1. Kasangkapang pambuklod ng mga grupong may iba't ibang sosyokulturan at lingguwistikong bakgrawnd.
2. Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nililinang, ito ay dapat payabungin at
pagyamanin pa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika. Ukol sa mga layunin ng
komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino at hangga’t walang itinatadhana
ang batas, Ingles. (Artikulo 14, Seksiyon 6-7 ng Konstitusyong 1987)
C. Wikang Panturo
1. Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nililinang, ito ay dapat payabungin at
pagyamanin pa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika. Ukol sa mga layunin ng
komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino at hangga’t walang itinatadhana
ang batas, Ingles. (Artikulo 14, Seksiyon 6-7 ng Konstitusyong 1987)
D. Wikang Opisyal
1. Ito ay Itinadhana ng batas na ginagamit sa pakikipagtransaksyon at talastasan
sa loob ng pamahalaan at estado.
2. Ayon sa kasalukuyang Konstitusyon (Konstitusyon ng 1987, Artikulo XIV,
Seksyon 6 and 7) na ang wikang pambansa o wikang opisyal ng Pilipinas ay
Filipino.

E. Bilingguwalismo at Multilingguwalismo
1. 1. “Paggamit o pagkontrol ng tao sa dalawang wikang tila ba ang dalawang ito ay kanyang katutubong
wika”. -Leonard Bloomfield (1935)
2. “ang paggamit ng dalawang wika nang magkasalitan ay matatawag na bilinggwalismo at ang taong
gagamit ng wikang ito ay matatawag na bilinggwal.- Uriel Weinrich (1953)
3. Ang Multilinggwalismo ay paggamit at pagkontrol ng isang indibidwal sa higit sa dalawang wika
F. Unang Wika (L1)
1. Kilala rin bilang katutubong wika, mother tongue, arterial na wika o L1
2. Wikang kinagisnan mula sa pagsilang at unang itinuro sa tao. Pinakamataas at pinakamahusay na
naipapahayag ng tao ang kanyang ideya, kaisipan at damdamin.
G. Pangalawang Wika (L2)
1. Nang dahil sa exposure o pagkalantad ng bata sa wika sa kanyang
2. paligid. Natututuhan ang pangalawang wika.
3. Maaaring naririnig ito sa telebisyon, kalaro, maging sa magulang.
4. Bibihira sa Pilipino ang nagsasalita lamang ng iisang wika.
5. Mula sa paulit-ulit nang naririnig at natutuhang gamitin sa pakikipag-usap at pagpapahayag ng ideya,
kaisipan at damdamin matuturing na itong L2. Tandaan, Kapag may sapat ka nang kasanayan sa paggamit
a pakikipagkomunikasyon ng wika ito. L2 mo na iyon.
H. Lingguwistikong Komunidad
1. Termino sa sosyolingguwistiks na tumutukoy sa isang grupo ng mga taong gumagamit ng iisang barayti ng
wika at nagkauunawaan sa mga espisipikong patakaran o alituntunin sa paggamit ng wika.

I. Heterogeneous
1. Maituturing ang wika na heterogenous kung nagkakaroon ng pagkakaiba-iba ng salik panlipunan tulad ng
edad, kasarian, kalagayang panlipunan, propesyon, etnolingguwistikong komunidad opangkat etniko.
F. Homogeneous
1. Masasabi na homogenous ang wika kung sa isang lugar ay pare-parehong sinasalita ang partikular na wikang
umiiral dito.
II. Barayti ng Wika
A. Dayalek - wikang ginagamit sa isang tiyak na lalawigan o kapuluan, wikangkinamulatan ng mga tao itinuturing
din ito unang wika.
B. Sosyolek - wikang ginagamit ng isang partikular na pangkat na nakaaapekto ang katayuang sosyal,
hanapbuhay at propesyon ng isang indibidwal. Makikita rin ang pagkakaiba-iba sa paggamit ng wika batay sa
pangkat na kinabibilangan.
C. Jargon - Ang bawat propesyon ay mayroong iba’t ibang wikang ginagamit nawika sa kanilang larang.
D. Idyolek - Barayti ito ng wika na natatangi sa isang indibidwal, ito angkakaibang paraan sa pagbigkas ng salita
na nagbibigay ng impresyon sa mga mga tagapakinig
E. Ito ay espesyalisadong ginagamit sa isang partikular na pangkat odomain. Tatlong dimensyon nito: LARANG,
MODA, at TENO.
F. Pidgin - “Nobody’s language”. Nabuo ang pidgin dahil sa pagnanais ng dalawang indibidwal na mayroong
magkaibang unang wika namagkaroon ng kumunikasyon.
G. Creole - Wikang nagmula sa Pidgin. Ito ay pinaghalo-halong mga salita ng indibidwal mula sa magkaibang
 lugar hanggang sa naging personal na wika.
III. Gamit ng Wika
A. Interaksyunal - Tungkulin ng wikang ginagamit sa pagtatatag, pagpapanatili at pagtatatag ng relasyong sosyal
sa kapwa tao.
B. Instrumental - Tungkulin ng wikang ginagamit sa pagtugon sa mga pangangailangan. Nagagamit ang
tungkuling ito sa pakikiusap at pag-uutos.
C. Regulatoryo - Tungkulin ng wikang ginagamit sa pagkontrol o paggabay sa kilos o asal ng ibang tao.
D. Personal - tungkulin ng wikang ginagamit sa pagpapahayag ng damdamin o opinyon.
E. Imahinatibo - Tungkulin ng wikang ginagamit sa pagpapahayag ng imahinasyon sa malikhaing pamamaraan.
F. Heuristiko - Tungkulin ng wika na ginagamit sa paghahanap o paghingi ng impormasyon.
G. Impormatibo - Tungkulin ng wika na ginagamit sa pagbibigay ng impormasyon.
IV. Kasaysayan ng Wikang Pambansa

PANAHON NG KASTILA -
Inaral ng mga Espanyol ang wikang katutubo upang maipalaganap ang wikang kastila.
Ipinag-utos ng hari espanya na turuan ang mga katutubo ng wikang kastila.Ngunit hindi nila nasunod ang utos
ng hari bagkus sila ang nag-aral sa wikang katutubo sa tatlong dahilan:
a. Ayaw mahigitan
b. Baka maghimagsik
c. Baka magsumbong

PANAHON NG REBOLUSYONG PILIPINO

Namulat ang damdaming makabayan ng mga Pilipino sa pamamagitan ng mga panitikan.
Naitatag ang “Kartilya ng Katipunan” na nakasulat sa wikang tagalog. Sa pamamagitan ng Biak na Bato
(1897), nakasaad na ang wikang Tagalog ang siyang magiging wikang opisyal ng Pilipinas.

PANAHON NG AMERIKANO
1900’s - Sapilitang paggamit ng Ingles kaysa sa W. Katutubo. Nagpatayo ng pampublikong paaralan.
1925 - Monroe Educ’l Commission - Mabagal ang pagkatuto kung Ingles ang W. Panturo.
1932 - Panukalang Batas Blg.577 - W. Katutubo=W.Panturo sa paaralan ng primarya

PANAHON NG PAGSASARILI
1935 - SB ng 1935, Art. XIV s3 - Hakbang sa Pagpapaunlad ng W.Pambansa
1936 - Batas Kom Blg. 184. Naitatag ang SWP
Nob 9, 1937 - Rekomendasyon kay MLQ ng SWP na ang W. Tag =W.Pam
Dis 30, 1939 - Kautusang Tagapagpaganap Blg134 Pinroklama ang bisa

PANAHON NG HAPON
1939-1945 - Sumiklab ang WWII, nagsara ang mga paaralan. Nang nagwakas ay ginamit ang W. Katutubo
bilang w. Pambansa. Sapilitang ipnagamit ang w. Niponggo at pinakalimutan ang Ingles.

PANAHON NG REPUBLIKA
1955 - Proklamasyon Blg.186 Linggo ng Wika (Ago13-19) MLQ: Ama ng W. Pam
1959 - K. Tag. Blg. 7 Ang wikang Pambansa ay Pilipino
1970 - Resolusyon Blg. 50 W. Pam=W. Panturo
1971 - Memo Sirk. Blg 488 Pagdiriwang ng Buwan ng Wika

PANAHON NG BAGONG LIPUNAN

1974-1975 - Patakarang Bilingwalismo W. Pil at Ingles
1983 - Kon Kom W.Pilipino=W.Pambansa

PANAHON NG KASALUKUYAN
Okt 12, 1986 - Wikang Filipino = Wikang Pambansa
Enero 1987 - K. Tag. Blg. 117 SWP ay nagging LWP
1988 - Kautusang Pangkagawaran Blg 84 DECS: Filipino-Komunikasyon, Transaksyon sa Pamahalaan
Ago. 14, 1991 - SB 1987 Art XIV S9 KWF
Hul 15, 1997 - Proklamasyon Blg. 1041 Taunang Pagdiriwang ng Buwan ng W. Pambansa