Yanaşık Düzen Talimnamesi

HİZMETE ÖZEL
T.C.
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI
JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI
ANKARA
JGT 164 – 1

YANAŞIK DÜZEN TALİMNAMESİ
J.Gn.K.lığı
Basımevi Müdürlüğü
ANKARA
NSN:
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE
HİZMETE ÖZEL
ÖZEL
T.C.
Jandarma Genel Komutanlığı
ANKARA
JGT 164-1

YANAŞIK DÜZEN TALİMNAMESİ
ANKARA
J.Gn.K.lığı Basımevi
2018
NSN :
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
J.GN.K.LIĞI BASIMEVİ YAYIN

NUMARASI : 18 /….
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
T.C.
Jandarma Genel Komutanlığı
Sayı : 31973129-0180- /Eğt.ve Öğt.D.Eğt.Ş. 2018
Konu : JGT 164-1 Jandarma Genel Komutanlığı

Yanaşık Düzen Talimnamesi.
BAŞEMİR
İLGİ: KKT 164-15 (B) Yanaşık Düzen Talimnamesi (2011).
1. JGT 164-1 Jandarma Genel Komutanlığı Yanaşık Düzen Talimnamesi hazırlanmıştır.
2. Bu Talimname yayım tarihi ile birlikte yürürlüğe girecek, ilgi Talimnamenin

kullanılmasına son verilecektir.
3. Talimname ile ilgili olabilecek görüş ve öneriler zaman gözetmeksizin Yayın Geliştirme
Öneri Çizelgesi ile Jandarma Genel Komutanlığına gönderilecektir.
RAY
Eğt.Sis.ve Glş.Ş.Md.J.Bnb. Arslan AKPINAR :
Eğt.ve Öğt.D.Bşk.J.Alb. Kubilay ÖZDEMİR :
Arif ÇETİN
Asyş.Bşk.Tümg. Fuat GÜNEY : Orgeneral
Jandarma Genel Komutanı
KOORDİNE :
Per.Bşk.Tümg. İsmail BALIBEK :
Huk.Hiz.Bşk.Alb. Cengiz SAYIN :
Loj.Bşk.Tuğg. Abdullah KOÇUM :
J.Gn.K.Yrd.Korg. Ali ÇARDAKCI :
KOORDİNE :
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(BU SAYFA BOŞ BIRAKILMIŞTIR)
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
JGT 164-1 YANAŞIK DÜZEN TALİMNAMESİ DAĞITIM PLANI
KARARGÂH, BİRLİK VE KURUM MİKTAR
KARTON
JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI KARARGÂHI
KAPAKLI
Genel Sekreterlik/Ankara 1
Mali Hizmetler Birim Başkanlığına/Ankara 1
Teftiş Kurulu Başkanlığına/ Ankara 1
Hukuk Hizmetleri Başkanlığına/Ankara 1
İç Denetim Birim Başkanlığına/Ankara 1
İstihbarat Başkanlığına/Ankara 4
Destek Kıt’aları Grup Komutanlığına/Ankara 1
Denetleme Başkanlığına/ Ankara 1
Asayiş Başkanlığına/Ankara 8
Personel Başkanlığına/Ankara 4
MEBS Başkanlığına/Ankara 1
Strateji ve Dış İlişkiler Başkanlığına/Ankara 2
Havacılık Başkanlığına/Ankara 1
Lojistik Başkanlığına/Ankara 1
Kriminal Daire Başkanlığına/Ankara 1
J.Gn.K.lığı Merkez Kütüphanesi/Beştepe 3
BAĞLI BİRLİKLER
Jandarma Asayiş Kolordu Komutanlığına/Van 5
Jandarma Sahil Güvenlik ve Akademi Başkanlığına/Beytepe 20
Jandarma Bölge Komutanlıklarına (1’er Adet) 6
İL JANDARMA KOMUTANLIKLARINA
İl Jandarma Komutanlığına/Adana 35
İl Jandarma Komutanlığına/Adıyaman 31
İl Jandarma Komutanlığına/Afyon 44
İl Jandarma Komutanlığına/Ağrı 33
İl Jandarma Komutanlığına/Amasya 18
İl Jandarma Komutanlığına/Ankara 63
İl Jandarma Komutanlığına/Antalya 70
İl Jandarma Komutanlığına/Artvin 23
İl Jandarma Komutanlığına/Aydın 51
İl Jandarma Komutanlığına/Balıkesir 74
İl Jandarma Komutanlığına/Bilecik 18
İl Jandarma Komutanlığına/Bingöl 51
İl Jandarma Komutanlığına/Bitlis 33
İl Jandarma Komutanlığına/Bolu 25
İl Jandarma Komutanlığına/Burdur 24
İl Jandarma Komutanlığına/Bursa 53
İl Jandarma Komutanlığına/Çanakkale 40
İl Jandarma Komutanlığına/Çankırı 25
İl Jandarma Komutanlığına/Çorum 36
I JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL

İl Jandarma Komutanlığına/Denizli 50
İl Jandarma Komutanlığına/Diyarbakır 72
İl Jandarma Komutanlığına/Edirne 19
İl Jandarma Komutanlığına/Elazığ 49
İl Jandarma Komutanlığına/Erzincan 34
İl Jandarma Komutanlığına/Erzurum 62
İl Jandarma Komutanlığına/Eskişehir 33
İl Jandarma Komutanlığına/Gaziantep 31
İl Jandarma Komutanlığına/Giresun 36
İl Jandarma Komutanlığına/Gümüşhane 18
İl Jandarma Komutanlığına/Hakkâri 28
İl Jandarma Komutanlığına/Hatay 2447
47
İl Jandarma Komutanlığına/Isparta 29
İl Jandarma Komutanlığına/Mersin 44
İl Jandarma Komutanlığına/İstanbul 34
İl Jandarma Komutanlığına/İzmir 77
İl Jandarma Komutanlığına/Kars 31
İl Jandarma Komutanlığına/Kastamonu 48
İl Jandarma Komutanlığına/Kayseri 40
İl Jandarma Komutanlığına/Kırklareli 20
İl Jandarma Komutanlığına/Kırşehir 17
İl Jandarma Komutanlığına/Kocaeli 27
İl Jandarma Komutanlığına/Konya 87
İl Jandarma Komutanlığına/Kütahya 38
İl Jandarma Komutanlığına/Malatya 27
İl Jandarma Komutanlığına/Manisa 56
İl Jandarma Komutanlığına/Kahramanmaraş 44
İl Jandarma Komutanlığına/Mardin 68
İl Jandarma Komutanlığına/Muğla 61
İl Jandarma Komutanlığına/Muş 26
İl Jandarma Komutanlığı/Nevşehir 20
İl Jandarma Komutanlığına/Niğde 14
İl Jandarma Komutanlığına/Ordu 51
İl Jandarma Komutanlığına/Rize 25
İl Jandarma Komutanlığına/Sakarya 35
İl Jandarma Komutanlığına/Samsun 46
İl Jandarma Komutanlığına/Siirt 49
İl Jandarma Komutanlığına/Sinop 21
İl Jandarma Komutanlığına/Sivas 50
İl Jandarma Komutanlığına/Tekirdağ 25
İl Jandarma Komutanlığına/Tokat 35
İl Jandarma Komutanlığına/Trabzon 42
İl Jandarma Komutanlığına/Tunceli 67
II JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL

İl Jandarma Komutanlığına/Şanlıurfa 58
İl Jandarma Komutanlığına/Uşak 14
İl Jandarma Komutanlığına/Van 62
İl Jandarma Komutanlığına/Yozgat 34
İl Jandarma Komutanlığına/Zonguldak 28
İl Jandarma Komutanlığına/Aksaray 20
İl Jandarma Komutanlığına/Bayburt 6
İl Jandarma Komutanlığına/Karaman 14
İl Jandarma Komutanlığına/Kırıkkale 21
İl Jandarma Komutanlığına/Batman 31
İl Jandarma Komutanlığına/Şırnak 48
İl Jandarma Komutanlığına/Bartın 15
İl Jandarma Komutanlığına/Ardahan 17
İl Jandarma Komutanlığına/Iğdır 16
İl Jandarma Komutanlığına/Yalova 15
İl Jandarma Komutanlığına/Karabük 14
İl Jandarma Komutanlığına/Kilis 10
İl Jandarma Komutanlığına/Osmaniye 19
İl Jandarma Komutanlığına/Düzce 19
JANDARMA KOMANDO TUGAY, ALAY VE EŞİDİ BİRLİKLERE

Jandarma Komando Tugay Komutanlığına/Çakırsöğüt 10
Jandarma Komando Tugay Komutanlığına/Bornova 10
Jandarma Komando Özel Asayiş Komutanlığına/Güvercinlik 10
Jandarma Komando Ada Güvenlik Komutanlığına/İmralı 10
Jandarma Komando Alay Komutanlığına/Beytüşşebap 10
Jandarma Komando Alay Komutanlığına/lice 10
Jandarma Komando Alay Komutanlığına/Kiğı 10
Jandarma Komando Alay Komutanlığına/Patnos 10
Jandarma Komando Alay Komutanlığına/Silvan 10
ÖZEL EĞİTİM MERKEZ KOMUTANLIKLARINA
Özel Eğitim Merkez Komutanlığına/Kumburgaz 1
Özel Eğitim Merkez Komutanlığına/Çanakkale 1
Özel Eğitim Merkez Komutanlığına/Side 1
İSTİHBARAT BAŞKANLIĞI BAĞLISI BİRLİK VE KURUMLARA
Jandarma Taktik İHA Komutanlığına/Elazığ 1
Jandarma Taktik İHA Komutanlığına/Van 1
Jandarma Taktik İHA Komutanlığına/Gaziantep 1
İstihbarat Komutanlığına/Güvercinlik 5
Jandarma İstihbarat Okul Komutanlığına/Beytepe 5
JANDARMA HAVACILIK BAŞKANLIĞI BAĞLISI BİRLİKLERE
Jandarma Hava Grup Komutanlığına/Güvercinlik 2
Jandarma Filo Komutanlığına/Aydın 2
III JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL

Jandarma Havacılık Başkanlığı Destek Grup Komutanlığına/Güvercinlik 2
Jandarma Havacılık Okul Komutanlığına/Güvercinlik 2
Jandarma Hava Grup Komutanlığına/Diyarbakır 2
Jandarma Filo Komutanlığına/Van 2
KRİMİNAL DAİRE BAŞKANLIĞI BAĞLISI BİRLİKLERE
Jandarma Kriminal Lâboratuvar Âmirliğine/Aydın 2
Jandarma Kriminal Lâboratuvar Âmirliğine/Van 2
Jandarma Kriminal Lâboratuvar Âmirliğine/İstanbul 2
JANDARMA EĞİTİM BİRLİKLERE
Foça J.Komando Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığına 5
Seferihisar J.Muhabere Eğitim Tabur Komutanlığına 5
Aydın J.Eğitim Tabur Komutanlığına 5
Kırkağaç 6'ncı J.Komando Eğitim Alay Komutanlığına 10
Bilecik 2'nci J.Eğitim Tugay Komutanlığına 10
Çanakkale 116ńcı J.Eğitim Alay Komutanlığına 10
Ezine 3'üncü J.Eğitim Tabur Komutanlığına 5
Söğüt J.Ulaştırma Eğitim Merkezi Komutanlığına 5
Bilecik 9úncu J.Eğitim Alay Komutanlığına 10
Safranbolu 125'inci J. Eğitim Alay Komutanlığına 10
Kastamonu 5'nci J. Eğitim Alay Komutanlığına 10
AYDIN J.GN.K.YRD.LIĞI BAĞLISI BİRLİK VE KURUMLARA
Foça J.Komando Okul Komutanlığına 10
Foça J.Komando Teröristle Mücadele Harekâtı Okul Komutanlığına 10
Foça J.Atış Okul Komutanlığına 10
Nevşehir Jandarma At ve Köpek Eğitim Merkezi Komutanlığına 5
Jandarma Gücü Komutanlığına/Güvercinlik 5
JANDARMA LOJİSTİK KOMUTANLIĞI BAĞLISI BİRLİK VE KURUMLARA
Jandarma Lojistik Komutanlığı Hizmet Destek Komutanlığı/Güvercinlik 3
Jandarma İkmal Komutanlığına/Güvercinlik 3
Jandarma Bakım Komutanlığına/Güvercinlik 3
Jandarma İstihkâm İnşaat Grup Komutanlığına/Güvercinlik 3
Jandarma Teknik ve Yardımcı Sınıf Eğitim Merkez 5
Komutanlığına/Güvercinlik
Jandarma Loj.K.lığı GEST Komutanlığına/Güvercinlik 2
Jandarma Bando Komutanlığına/Güvercinlik 2
Güvercinlik J.Ulaştırma Komutanlığına 3
Güvercinlik/J.Kalite Yönetim Komutanlığına 1
Ankara J.Kalite Yönetim Merkez Komutanlığına 1
İstanbul J.Kalite Yönetim Merkez Komutanlığına 1
Bornova/J.Kalite Yönetim Merkez Komutanlığına 2
Güvercinlik/J.Ana Depo Komutanlığına 2
Güvercinlik/J.Mühimmat Depo Komutanlığına 2
Güvercinlik/J.Basımevi Müdürlüğüne 2
Güvercinlik/J.Tedarik Merkez Komutanlığına 2
IV JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL

İstanbul J.Tedarik Merkez Komutanlığına 2
Bornova J.Tedarik Merkez Komutanlığına 2
Güvercinlik J.Dikimevi Müdürlüğüne 2
JANDARMA KOMANDO TABUR KOMUTANLIKLARINA
1'inci J.Komando Tabur Komutanlığına 5
2'nci J.Komando Tabur Komutanlığına 5
3'üncü J.Komando Tabur Komutanlığına 5
1ínci J.Komando Tabur Komutanlığına 5
2ńci J.Komando Tabur Komutanlığına 5
3´üncü J.Komando Tabur Komutanlığına 5
2ńci J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Lice J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Kulp J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Hani J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Kiğı J.Komd. Tabur Komutanlığına 5
Yayladere J. Komando Tabur Komutanlığına 5
Adaklı J. Komando Tabur Komutanlığına 5
1'inci J. Komando Tabur Komutanlığına 5
2'nci J. Komando Tabur Komutanlığına 5
3´üncü J. Komando Tabur Komutanlığına 5
Çukurca J.Komando Tabur Komutanlığı 5
Hakkari J.Komando Tabur Komutanlığı 5
Şemdinli J.Komando Tabur Komutanlığı 5
Yüksekova 1ínci J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Yüksekova 2ńci J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Siirt 1ínci J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Siirt 2ńci J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Milli J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Görümlü J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Van J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Gürpınar J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Başkale J.Komando Tabur Komutanlığı 5
Çatak J.Komando Tabur Komutanlığına 5
V JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL

Çaldıran J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Dörtyol J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Adana J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Gaziantep J.Komando Tabur Komutanlığı 5
Batman J.Komando Tabur Komutanlığı 5
Sason J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Bitlis J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Hizan J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Muş J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Ergani J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Kızıltepe J. Komando Tabur Komutanlığına 5
Dargeçit J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Midyat J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Nusaybin J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Refahiye J.Komando Tabur Komutanlığı 5
Iğdır J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Kars J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Perşembe J.Komando Tabur Komutanlığı 5
Tokat J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Nevşehir J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Bingöl J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Elazığ J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Tunceli J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Ovacık J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Ankara J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Akseki J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Hadımköy J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Alemdağ J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Tuzla J.Komando Tabur Komutanlığına 5
Muğla J.Komando Tabur Komutanlığına 5
J.Komando Arama Kurtarma Tabur Komutanlığına 5
Arnavutköy J.Koruma Tabur Komutanlığına 5
Mersin Akkuyu J.Komando Koruma Tabur Komutanlığına 5
JANDARMA KOMANDO ÖZEL HAREKÂT/OPERASYON TABURLARINA
Hakkâri J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Yüksekova J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Siirt J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Şırnak J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Van J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Adıyaman J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Hatay J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Osmaniye J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Batman J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Bitlis J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
VI JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL

Muş J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Diyarbakır J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Mardin J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Şanlıurfa J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Erzurum J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Ağrı J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Giresun J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Tokat J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Tunceli 1ínci J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Bingöl J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Elazığ J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Tunceli 2ńci J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Bursa J.Komando Özel Harekât Tabur Komutanlığına 5
Güvercinlik/1ínci J.Komando Özel Operasyon Tabur Komutanlığına 5
Güvercinlik/2ńci J.Komando Özel Operasyon Tabur Komutanlığına 5
Güvercinlik/3´üncü J.Komando Özel Operasyon Tabur Komutanlığına 5
Güvercinlik/4´üncü J.Komando Özel Operasyon Tabur Komutanlığına 5
CEZAEVİ JANDARMA TABUR KOMUTANLIKLARINA
Gaziantep Cezaevi Jandarma Tabur Komutanlığına 5
Kahramanmaraş Türkoğlu Cezaevi Jandarma Tabur Komutanlığına 5
Diyarbakır Cezaevi Jandarma Tabur Komutanlığına 5
Şanlıurfa Cezaevi Jandarma Tabur Komutanlığına 5
Elazığ Cezaevi Jandarma Tabur Komutanlığına 5
Sincan Cezaevi Jandarma Tabur Komutanlığına 5
Bursa Cezaevi Jandarma Tabur Komutanlığına 5
Eskişehir Cezaevi Jandarma Tabur Komutanlığına 5
Silivri Cezaevi Jandarma Tabur Komutanlığına 5
Maltepe Cezaevi Jandarma Tabur Komutanlığına 5
Metris Cezaevi Jandarma Tabur Komutanlığına 5
Aliağa Cezaevi Jandarma Tabur Komutanlığına 5
Bünyan Cezaevi Jandarma Tabur Komutanlığına 5
Kandıra Cezaevi Jandarma Tabur Komutanlığına 5
Manisa Cezaevi Jandarma Tabur Komutanlığına 5
Tarsus Cezaevi Jandarma Tabur Komutanlığına 5
Tekirdağ Cezaevi Jandarma Tabur Komutanlığına 5
Yozgat Cezaevi Jandarma Tabur Komutanlığına 5
Van Cezaevi Jandarma Tabur Komutanlığına 5
STOK
Ankara Jandarma Depo Komutanlığı 50
GENEL TOPLAM 6383
VII JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
VIII JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
DEĞİŞİKLİK KAYIT ÇİZELGESİ
Adı ve Soyadı
DEĞİŞİKLİK EMRİNİN KONUSU YAPILAN DEĞİŞİKLİĞİN Rütbe ve Sicili
İmzası
Onay
Madde
Sıra Tarih İşlem
Bölüm Sayfa Fıkra
Nu. Sayısı Tarihi
Bent
IX JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
YAYIN GELİŞTİRME ÖNERİ ÇİZELGESİ
KİME : YAYININ SERİ NUMARASI :

KİMDEN : ADI :
TARİH : BASIM YERİ ve TARİHİ :
MAD.
S. SYF
NO NO
FKR. SATIR MEVCUT ŞEKİL ÖNERİLEN ŞEKİL GEREKÇE
BENT
İMZA :
ADI SOYADI :
RÜTBE ve SİCİLİ :
GÖREVİ :
X JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
İÇİNDEKİLER
SAYFA NO.
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL ESASLAR
1. Amaç 1-1
2. Kapsam 1-1
3. Tanımlar 1-1
4. Esaslar 1-2
5. Yetki ve Sorumluluklar 1-2
İKİNCİ BÖLÜM
YANAŞIK DÜZEN EĞİTİMİ İLE İLGİLİ GENEL ESASLAR
BİRİNCİ KISIM
YANAŞIK DÜZEN EĞİTİMİ
1. Genel Bilgiler 2-1
2. Yanaşık Düzen Eğitiminin İdaresi 2-4
3. Yanaşık Düzen Eğitim Teknikleri 2-9
İKİNCİ KISIM
KOMUTLAR
1. Genel 2-10
2. İki Kısımlı Komutlar 2-10
3. Birleşik Komutlar 2-10
4. Toplu Komutlar 2-10
5. Yanaşık Düzen Emirleri 2-11
ÜÇÜNCÜ KISIM
KOMUT VERİRKEN SESİ AYARLAMA
1. Genel 2-11
2. Ses Kontrolü 2-11
3. Açık Telaffuz 2-12
4. Sesin Değişmesi 2-12
5. Karar 2-13
6. Komutta Kesinlik ve Komut Vermenin Geliştirilmesi 2-14
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TEK ERİN SİLAHSIZ YANAŞIK DÜZEN EĞİTİMİ
BİRİNCİ KISIM
DURURKEN YAPILAN HAREKETLER
1. Genel 3-1
2. Esas Duruş 3-1
3. Rahat Vaziyetleri 3-2
4. Yerinde Dönüşler 3-4
5. Çökmek ve Kalkmak 3-5
6. Yatmak ve Kalkmak 3-6
İKİNCİ KISIM
SELAMLAMA
1. Genel 3-8
2. Elle Selamlama 3-9
3. Baş ile Selamlama 3-11
I JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
SAYFA NO
4. Cephe Alarak Selamlama 3-11
5. Araç İçindeki Kişileri Selamlama 3-12
6. Şapka, Bere Çıkarma ve Giyme 3-13
ÜÇÜNCÜ KISIM
DİĞER SELAMLAMALAR
1. Genel 3-13
2. Birlik Flaması ile Selamlama 3-13
3. Nöbetçilerin Selamlaması 3-13
DÖRDÜNCÜ KISIM
ADIMLAR VE YÜRÜYÜŞLER
1. Genel 3-15
2. Adımlar 3-16
3. Yürürken Dönüşler 3-19
4. Yürürken Çökmek ve Kalkmak 3-19
5. Yürürken Yatmak ve Kalkmak 3-19
6. Yerinde Sayma 3-19
7. Ayak Değiştirme ve Ayak Uydurma 3-19
8. Yürüyüş Kararı Sayma 3-19
BEŞİNCİ KISIM
DİĞER HAREKETLER
1. Kendini Takdim ve Emir Tekrarı 3-20
2. Tekmil Almak ve Vermek 3-20
3. Yanaşık Düzen Eğitiminde Kullanılan Haberleşme, Sevk ve
3-21
İdare İşaretleri
ALTINCI KISIM
BİRLİK FLAMASI İLE HAREKETLER
1. Genel 3-21
2. Birlik Flaması ile Esas Duruş ve Rahat Vaziyetleri 3-22
3. Birlik Flamasının Kaldırılması 3-22
4. Birlik Flamasının Taşınması 3-23
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TEK ERİN SİLÂHLI YANAŞIK DÜZEN EĞİTİMİ
BİRİNCİ KISIM
GENEL BİLGİLER
1. Silahlı Yanaşık Düzen Eğitimi 4-1
İKİNCİ KISIM
TABANCA İLE HAREKETLER
1. Genel 4-1
2. Muayene Vaziyeti 4-1
ÜÇÜNCÜ KISIM
MAKİNELİ TABANCA İLE HAREKETLER (MP-5 ve SAR-109)
1. Genel 4-2
2. Muayene Vaziyeti 4-2
3. Omuzda Asılı Taşıma Vaziyeti 4-3
II JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
SAYFA NO
DÖRDÜNCÜ KISIM
G3 VE MPT 76 PİYADE TÜFEĞİ İLE HAREKETLER
1. Esas Duruş 4-3
4. Süngü Takmak ve Yerine Etmek 4-5
5. Tüfek Kayışını Ayarlamak 4-8
6. Taşıma Vaziyetleri 4-9
7. Çapraz Tutuş 4-10
8. Tüfek Kesmek 4-11
9. Elde Taşıma 4-11
10. Asılı Taşıma 4-12
11. Omuzda Taşıma 4-15
12. Selamlama 4-17
13. Muayene Etmek 4-20
16. Yürürken Çökmek, Yatmak ve Kalkmak 4-23
17. Doldurmak, Kapamak ve Emniyete Almak 4-23
18. Nişangâh Düzenlemesi 4-25
19. Tüfek Vermek 4-26
BEŞİNCİ KISIM
HK 33 E PİYADE TÜFEĞİ İLE HAREKETLER
1. Genel 4-27
2. Özel Askı Kayışının Kullanılması 4-27
ALTINCI KISIM
KALEŞNİKOF VE SAR 308 SERİSİ TÜFEKLER İLE
HAREKETLER
1. Genel 4-28
YEDİNCİ KISIM
DRAGUNOV KANNAS SVD VE BORA-12 KESKİN NİŞANCI TÜFEĞİ İLE
HAREKETLER
1. Genel 4-30
SEKİZİNCİ KISIM
ACCURACY TÜFEĞİ İLE HAREKETLER
1. Genel 4-31
DOKUZUNCU KISIM
M1 PİYADE TÜFEĞİ (TÖREN TÜFEĞİ) İLE HAREKETLER
1. Genel 4-32
2. Esas Duruş 4-32
III JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
SAYFA NO
5. Süngü Takmak ve Yerine Etmek 4-34
6. Tüfek Kayışını Ayarlamak 4-35
8. Çapraz Tutuş 4-36
10. Elde Taşıma 4-38
11. Omuzda Taşıma 4-39
12. Selamlama 4-40
13. Asılı Olarak Taşıma 4-43
15. Doldurmak, Kapamak ve Emniyete Almak 4-50
16. Tüfek Vermek 4-51
ONUNCU KISIM
MG 3 MAKİNELİ TÜFEKLE HAREKETLER
1. Genel 4-51
2. Esas Duruş 4-52
3. Rahat Vaziyeti 4-52
7. Doldurmak ve Kapamak 4-56
8. Tüfeği Boşaltmak 4-56
12. Tüfek Çatmak 4-57
ON BİRİNCİ KISIM
PK/PKS MAKİNELİ TÜFEĞİ İLE HAREKETLER
1. Genel 4-58
2. Taşıma Şekilleri 4-58
ON İKİNCİ KISIM
RPG-7 ROKETATAR İLE HAREKETLER
1. Genel 4-59
2. Esas Duruş 4-59
3. Rahat Vaziyeti 4-60
5. Asmak ve Çıkarmak 4-60
10. Doldurmak ve Boşaltmak 4-63
ON ÜÇÜNCÜ KISIM
KILIÇ İLE HAREKETLER
1. Kılıç Kullanılması 4-63
IV JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
SAYFA NO
2. Kapalı Yerlerde İcra Edilen Törenlerde Baş Açık Olarak
4-75
Kılıç, Şapka ve Eldivenlerin Tutuluşu
3. Atlı Birliklerde Kılıç Kullanılması 4-75
BEŞİNCİ BÖLÜM
KITA YANAŞIK DÜZEN EĞİTİMİ
1. Genel 5-1
2. Hizaya Gelmek 5-1
3. Sayı Saydırmak 5-1
4. Dağılma, İstirahat ve Paydos 5-2
5. Toplanmalar, Tekmil Almak ve Vermek 5-3
6. Yürüyüş, Koşma ve Çarklar 5-5
7. Aralık Çeşitleri 5-6
8. Kıtaca Çökmek-Kalkmak ve Yatmak-Kalkmak 5-8
10. Silah Bırakmak 5-8
11. Silah Almak 5-9
ALTINCI BÖLÜM
MANGA/TAKIM/BÖLÜK/TİM/KOMD.BÖLÜĞÜ YANAŞIK DÜZEN
EĞİTİMİ
BİRİNCİ KISIM
MANGANIN YANAŞIK DÜZEN HAREKETLERİ
1. Genel 6-1
2. Yanaşık Düzen Şekilleri 6-1
4. Hizaya Getirmek ve İstikamete Baktırmak 6-2
6. Mangayı Dağıtmak, İstirahat Vermek 6-4
7. Mangayı Toplamak 6-4
8. Noksanlıkların (Boşlukların) Doldurulması 6-5
9. Tüfekli Hareketler 6-5
13. Tüfek Almak 6-9
14. Şekil Değiştirmeler 6-10
İKİNCİ KISIM
TAKIMIN YANAŞIK DÜZEN HAREKETLERİ
1. Genel 6-11
3. Sıralardan Ayrılmak 6-12
6. Sıra Açtırmak ve Yanaştırmak 6-13
8. Muayene Düzeni 6-14
11. Tüfek Çatmak, Silah ve Gereç Koymak 6-16
V JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
SAYFA NO
12. Tüfek Almak, Silah ve Gereç Almak 6-17
13. Dağıtmak, İstirahat Vermek ve Serbest Bırakmak 6-17
14. Toplanmak 6-17
ÜÇÜNCÜ KISIM
ŞEKİL DEĞİŞTİRMELER
1. Genel 6-17
DÖRDÜNCÜ KISIM
BÖLÜĞÜN YANAŞIK DÜZEN EĞİTİMİ VE HAREKETLERİ
1. Genel 6-18
3. Dağılmak 6-21
4. Toplanmak ve Tekmil Almak 6-21
8. Tüfek Çatmak, Tüfek Almak 6-22
9. İstirahat Vermek ve Serbest Bırakmak 6-22
BEŞİNCİ KISIM
TİMİN YANAŞIK DÜZEN EĞİTİMİ
1. Timin Yanaşık Düzen Şekilleri 6-23
2. Noksanliklarin (Boşlukların) Doldurulması 6-23
3. Timin Yanaşık Düzen Şekil Değiştirmeleri 6-23
4. Timin Tüfek Çatması 6-26
ALTINCI KISIM
KOMANDO BÖLÜĞÜNÜN YANAŞIK DÜZEN EĞİTİMİ
1. Genel 6-28
2. Saf Düzeni 6-28
3. Yürüyüş Kolu Düzeni 6-28
4. Bölükçe Tüfek Çatma 6-28
5. Bölüğe Sayi Saydırmak 6-28
YEDİNCİ BÖLÜM
MUAYENE VE DENETLEMELER
1. Genel 7-1
2. Bölüğün Muayene ve Denetlenmesi 7-1
SEKİZİNCİ BÖLÜM
KARŞILAMA, UĞURLAMA, TOPLU TAKDİM VE TÖREN GEÇİŞLERİNDE
UYGULANACAK ESASLAR
1. Manga ile Yapılan Karşılama Törenlerinin İcrası 8-1

2. Manga ile Yapılan Uğurlama Töreninin İcrası 8-2
3. Tören Kıt'asının Takdimi 8-2
4. Tören Geçişi ve Düzenler 8-3
VI JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL ESASLAR
1. AMAÇ:
Bu talimname personele disiplin kazandırmak ve muhafaza etmek, birlik ruhunu
güçlendirmek ve kolluk/muharebe eğitimine hazırlamak amacı ile yayınlanmıştır.
2. KAPSAM:
Bu talimname, Jandarma Genel Komutanlığı personel ve birliklerinin yanaşık düzen
eğitimi ile ilgili konu ve esaslarını kapsar.
3. TANIMLAR:
a. Adım: Yürüyen bir insanın bir ayağının ökçesinden diğer ayağının ökçesine kadar
olan mesafedir.
b. Normal Adım: Adım uzunluğu ve dakikada atılacak adım adedi araziye ve her
elemanın vücut yapısına bağlı olan bir yürüyüş şeklidir. Bu yürüyüşte karar (vezin) aranmaz.
c. Aralık: Aynı cephede yan yana bulunan personel arasındaki açıklıktır. Aralık; dirsek
teması, normal ve çift kol olmak üzere üç türlüdür. Aralık sola doğru açılarak alınır.
ç. Dirsek Teması Aralığı: Sağdaki personelin sol avuç içi vücudun sol yanında kalça
kemiğinin üzerine dayanarak, sol elin baş parmağı bitişik ve aşağıya yönelmiş, dirsek vücutla
aynı hizada ve soldaki personelin koluna değecek biçimde dururken sağdan sola ölçülen,
personel arasındaki yan açıklıktır.
d. Normal Aralık: Sağdaki personelin sol kolunu, omuz hizasına kadar kaldırarak, el
açık, parmaklar bitişik şekilde, orta parmağın ucu solundaki personelin sağ omzuna değer
durumdayken sağdan sola doğru ölçülen personel arasındaki yan açıklıktır.
e. Çift Kol Aralığı: Her iki kolunda omuz hizasına kadar kaldırılıp, el açık ve parmaklar
bitişik ve avuç içi yere dönük bir şekilde, sağdaki ve soldaki personelin parmak uçlarının
birbirine değecek durumdayken, sağdan sola doğru ölçülen, personel arasındaki yan
açıklıktır.
f. Cephe: Sağ ve sol baştaki elemanları kapsamak üzere bir sıranın, bir yanından
diğer bir yanına kadar olan genişliğidir.
g. Denge Noktası: Silah ağırlığının iki eşit parçaya bölündüğü nokta, silahın denge
noktasıdır.
ğ. Derinlik: Bir düzende öndeki personelden arkadaki personeli de içine alan
mesafedir.
h. Dizi: En az iki erin aynı istikamette birbiri gerisinde tertiplenmesidir.
ı. Eleman: Tek personel, kısım, manga, tim, takım, bölük veya daha büyük birlikler
gibi üst birliğin bir parçasını oluşturan unsurlardır.
i. Hiza: Aynı cephede yan yana bulunan personellerin teşkil ettikleri doğrudur.
j. Irtibat Elemanı: Üzerinde bir hareketin tasarlandığı veya düzenlendiği elemandır.
k. İstikamet: Birbiri gerisinde bulunan personelin cepheye dikey olarak bulundukları
doğrudur. Öndekinin doğrudan doğruya arkasında bulunmak ve ensesine bakmak suretiyle
istikamete girilir.
l. Kol başı: Kol düzeninde en önde giden personeldir.
m. Koşar Adım: Dakikada 65 cm’lik 180 adım atılarak yapılan bir ilerleme şeklidir.
1-1 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
4. ESASLAR:
Yanaşık düzen eğitimi; Jandarma Genel Komutanlığı bünyesindeki birlik, karargâh ve
kurumlarca eğitim ihtiyaçları göz önüne alınarak plânlanır. Her seviyedeki komutanlık eğitim
standartlarına ulaşmak üzere yanaşık düzen eğitimini denetler ve değerlendirir.
5. YETKİ VE SORUMLULUKLAR:
Bu talimname Jandarma Genel Komutanlığının bütün Karargâh, Kurum ve Kıtaları ile
Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi tarafından uygulanır.
1-2 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
İKİNCİ BÖLÜM
YANAŞIK DÜZEN EĞİTİMİ İLE İLGİLİ GENEL ESASLAR
BİRİNCİ KISIM
YANAŞIK DÜZEN EĞİTİMİ
1. GENEL BİLGİLER:
a. Türkiye Cumhuriyeti Jandarması, emniyet ve asayiş ile kamu düzeninin
korunmasını sağlayan ve diğer kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin verdiği
görevleri yerine getiren silahlı genel kolluk kuvveti olarak, 1839 yılından bu yana yüksek bir
disiplin anlayışıyla yetişmiş ve bu disiplin altında görev yapması nedeniyle her türlü görevi
layıkıyla yerine getirmiş, hem yurtiçi hem de yurtdışında ülkemizin gururu olmuştur.
b. Kuruluşundan bu yana ülke genelinde huzur ve güvenliği sağlamakla
görevlendirilen Jandarma teşkilatı, hem iç güvenlik alanında hem de ülkemizi iç ve dış
tehditlere karşı canla başla ve yüksek bir disiplin anlayışıyla korumaya yemin etmiştir.
c. Jandarma personeli;
(1) Şan, şeref, haysiyet, namus, bayrak, vatan, millet ve hürriyet gibi yüksek
duygularla yoğrulur.
(2) Görevi başında hayatını ve ölümü hiçe sayar.
(3) Sağlam muhakemesi ile daima doğru harekât tarzını bulur ve uygular.
(4) Doğruluk ve mertlik esastır.
(5) Mesleğinin gerektirdiği her türlü bilgi ve beceriye sahiptir.
ç. Jandarma; disiplin, sertlik, irade kuvveti ve cesaret ister. En çetin hallerde bile
kayıtsız ve şartsız itaat, görevin zamanında tam ve kesin olarak yapması ile kendisini
gösterir.
d. Yanaşık düzen eğitiminin amacı; personele disiplin kazandırmak, bu disiplini
muhafaza etmek, birlik ruhunu geliştirmek ve muharebe eğitimine hazırlamaktır.
e. Bu eğitim belirli bir düzen içerisinde ve verilen komutlara zamanında ve mutlak itaat
edilerek yapılır.
f. Personel; Jandarma Genel Komutanlığına girişinin ilk haftalarında genellikle
“yanaşık düzen eğitimine ne gerek var? Zamanımı silahımla nasıl ateş edileceğini
öğrenmeye ayırsalar daha faydalı olmaz mı?” diye sorar. Bu sorulara cevap olarak;
operasyon ve görevde sadece şahsi gayretlerin personele zafer kazandıramayacağı veya
hayatta kalmasına yetmeyeceği, daha sonraki eğitimlerde kendiliğinden, içgüdüsü ile
hareket edebilmesi için ekip halinde çalışmayı iyice öğrenmesi ve müşterek gayret ve işbirliği
ile meydana getirilen bir işin değerini iyice kavraması gerektiği söylenebilir.
g. Eğitim alanında bütün jandarma personeli müştereklik içerisinde ve tam bir gayret
göstermeden, personelin veya kıtaların düzgün bir hareket yapamayacaklarını anlar ve her
jandarma personeli kıtada kendine düşen görevleri yapmayı öğrenir. Yanaşık düzen
hareketlerine başladıktan kısa bir zaman sonra personel, bir komut verilince, kendisinin ne
yapacağını öğrenmiş olur. Ayrıca arkadaşlarının da ne yapacağını bilir. Böylece kendine ve
arkadaşlarına güveni artar. Eğitilen personelde ekip halinde çalışma alışkanlığı meydana
gelir, birlik ruhu gelişir ve bundan sonra yapılacak her tip eğitim için sağlam bir temel atılmış
olur.
ğ. Yanaşık düzen eğitimi temel eğitim ile başlar, disiplin eğitimi olarak her fırsatta
devam eder. Bu eğitimi alan personelde birlik ruhu gelişir ve bundan sonra yapılacak her
çeşit eğitim için sağlam bir temel atılmış olur.
2-1 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
h. Yanaşık düzen eğitiminde komutların doğru olarak verilmesi önemlidir. Komutlar

açık, net ve anlaşılır olmalıdır. Birliğin eğitime karşı istek ve arzusunu uyandırmalıdır.
Bu maksatla talimnamede belirtilen komutların dışında komut verilmemelidir.
ı. Yanaşık Düzen Eğitiminin Hedefleri:
(1) Lider personelin birliklerine açık, net ve anlaşılır şekilde emir verme
yeteneklerini geliştirmek.
(2) Amirlerin emirlerini tam ve doğru olarak yerine getirmek suretiyle birliklerin
disiplin eğitimine yardımcı olmak,
(3) Törenler ve topluca icra edilen hareketlerle birlik morali ve birlik ruhunu geliştirmek,
(4) Jandarmaların bireysel olarak (ruhen ve bedenen) gelişimini ve emir komutanın
tesisini sağlamak,
(5) Törenlerin belli bir tertip ve düzen içerisinde yapılmasına imkân sağlamak,
(6) Komutana birliğini bir yerden başka bir yere düzenli bir şekil de intikal
ettirmesini sağlamaktır.
i. Yanaşık Düzen Eğitiminin Tarihsel Gelişimi:
Savaş zamanı toplanıp sonra dağılan insanların, günlük yaşamlarında avlanma, at
binme vb. zorunlu olarak yaptıkları hareketlerle muharebede uygulanan taktiklerin oldukça
benzer olduğu dönemlerde yanaşık düzen hareketlerinden çok törensel ağırlıklı hareketler ön
planda olmuştur.
Sanayi devrimi ile birlikte kitle halinde seferberlik uygulamaları, üniforma, rütbe ve
işaret taşıyan düzenli orduların ortaya çıkmasına paralel olarak yanaşık düzen eğitimleri de
önem kazanmıştır. Çünkü sivil yaşamdan askeri yaşama geçiş ve disiplinin tesisi için
tartışılmaz kurallarla icra edilen ve kitleleri askerliğin ihtiyaçlarına göre süratle dönüştüren
uygulamalara ihtiyaç duyulmuştur. Batılı devletlerden çok önce askerliği kurumsallaştıran
Yeniçeri sisteminde 14’üncü yüzyılda hissedilmiş ve uygulanmıştır. Acemi ocağı denilen ve
askere alınanların ilk defa eğitim yaptığı birliklerde yazılı olmasa da nesiller boyu aktarılan
uygulamalar geliştirilmiştir. Örneğin Osmanlı süvarileri, batının zırhlı, ağır silahlı hantal
süvarilerine karşı bir üstünlük sağlamak maksadıyla küçük atları tercih etmiş ve bu nedenle
en önemli silah olan ok ve onun atılmasında kullanılan yayların boyuda küçük tutulmuştur. Bu
durum okun mesafesi ve menzili açısından zafiyet yarattığından o zamanki adı ile “çile”
denilen daha güçlü yay iplerinin kullanılmasına ihtiyaç duyulmuştur. Böylesine güçlü bir yayı
gerdirerek ok atmak özel yetenek gerektirdiğinden acemi ocağındaki askerlere gün boyunca
düzenli olarak parmakları nasırlaşıncaya ve kolları güçleninceye kadar çile çekme (yayı
gerdirme) pratiği yaptırılmıştır.
İlk ve orta çağın orduları tarafından uygulanan, düşman üzerine ok veya mızraklarla
topluca saldırmayı öngören taktikler, adına yanaşık düzen denmese de bazı standart hareket
ve ilerleme tekniklerinin öğrenilmesi ve eğitimini zorunlu kılmıştır.
j. Yanaşık Düzen ile İç Güvenlik ve Göreve Yönelik Eğitim Arasındaki İlişki:
(1) Yanaşık düzen hareketleri bugün operasyon ve görevlerde aynen
uygulanmamakla beraber operasyon ve görevin başarıya ulaşmasında, takım ruhu
yaratılması, personelin özgüven kazanması, dikkat, uyanıklık, emirlere süratle reaksiyon
gösterme, işaretle sevk idare ve hepsinden önemlisi bütün bu faaliyetlerin yüksek bir disiplin
anlayışı ile gerçekleştirilmesine olan katkıları nedeni ile hâlâ önemini korumaktadır.
(2) Tüfekli ve tüfeksiz, dururken veya yürürken çökmek, yatmak, süngü takmak,
nişangâh düzenlemek, tüfeği doldurmak, kapamak ve emniyete almak vb. hareketler,
standartlara uygun şekilde yapıldığında ferdi muharebe eğitiminde süratle yeterliliğe
ulaşmayı sağlayan yanaşık düzen konularıdır. Aynı şekilde manga/tim ve takım olarak
2-2 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
topluca icra edilen çökmek, yatmak, dağılmak, toplanmak, yürüyüş düzenleri ve düzen
değiştirme hareketleri (saf düzeni, kol düzeni, ikişerli kol düzeni vb.) toplu eğitimlerde, süratle
reaksiyon gösterilmesi gereken GDE ve DDE’lerin icrasında yanaşık düzen eğitimi ile
sağlanan standartlar önemli bir yer tutmaktadır. Bir işaret ve ikazla faaliyetin icrası, ateş timi
ve manevra unsurlarının teşkili, ses veya işaretle komutların verilmesi, ilerleme düzenlerinin
anlaşılması (kol, kama, geniş kama ve hat düzeni) ve birinden diğerine süratle geçiş
yapılması görerek ve görmeyerek ateşlere karşı uygulanacak hareket tarzlarında önceden
yanaşık düzen hareketlerinde kazanılan tecrübeler, birlik ve personelin bekasını artıracaktır.
Toplumsal olaylarda jandarma birliklerinin kullandığı taktikler ve düzenler iyi bir yanaşık
düzen eğitimi almış personel tarafından kolayca uygulanabilir.
(3) Disiplinin tesisi, birlik ruhu yaratılması, personelin özgüven kazanması vb.
katkıları yanaşık düzen eğitiminin önemini artırmaktadır. Sınıfı ne olursa olsun tüm
jandarmalarda aranan şekil disiplini, mutlak itaat duygusu gibi düzenli birliklerin temelini
teşkil eden önemli nitelikler büyük ölçüde yanaşık düzen eğitimi ve törenlerle kazanılır.
(4) Birlik ruhunun geliştirilmesi, moral değerlerin yüceltilmesi, özgüven kazanma ve
halkla bütünleşme açısından törenlerin de önemi büyüktür. Jandarma Teşkilatına giriş ve
silah arkadaşlığına hak kazanmanın ölçüsü olarak kabul edilen yemin töreni, günlük mesai
çizelgesine göre icra edilen yoklamalar, nöbet devir teslim törenleri de bu amaca hizmet
eden ve jandarma mesleğinin kurumsal yapısını güçlendiren faaliyetlerdir.
(5) Geçmiş dönemlere göre öneminin azaldığı yönünde tartışmalara neden olan
yanaşık düzen eğitimleri törenlerle birlikte ele alındığında jandarmanın disiplini, morali, birlik
ruhu ve halkla bütünleşmesine sağladığı katkılar yanında bazı konularda muharebe
eğitimlerinde yeterliliğe ulaşmanın ön şartı olarak hâlâ önemini korumaktadır.
k. Yanaşık Düzen Eğitim Kuruluşu:
(1) Birlik yanaşık düzen eğitimine başlamadan önce kadro kuruluşundan yanaşık
düzen manga, takım, bölük kuruluşuna geçer. Yanaşık düzen eğitimi, bu kuruluş içerisinde
yapılır.
(2) Teşkil edilen yanaşık düzen takımları, 3 veya 4 olur. Birlikler mevcut TMK’larına
göre, birlik bütünlüğünü bozmadan takımları teşkil ederler (Örnek: Bir birlik 3-4 ayrı kısımdan
oluşuyor ise her kısım kendi içerisinde yanaşık düzen mangası teşkil eder). Kısımların
manga olarak birleşmesiyle de yanaşık düzen takımı oluşur.
(3) Takımları oluşturan mangalar birliğin mevcut personeli ve TMK’sı dikkate
alınarak yanaşık düzen mangası olarak Çizelge 2-1’de belirtilen şekilde teşkil edilir.
(4) Birlikler yanaşık düzen eğitim kuruluşunu; planlı olarak yapılan yanaşık düzen
eğitimleri esnasında veya birlik komutanın uygun göreceği diğer zamanlarda (denetleme vb.)
alırlar.
(5) Yanaşık düzen bölükleri, 3-4 yanaşık düzen takımı teşkil edilerek
oluşturulacaktır.
2-3 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Çizelge 2-1
Yanaşık Düzen Manga Kuruluşu.
2. YANAŞIK DÜZEN EĞİTİMİNİN İDARESİ:
a. Yanaşık düzen eğitiminde, yapılan hareketlerdeki düzgünlük, beraberlik ve kesinlik
hususunda personelin ve kıt’aların göstereceği gelişme;
(1) Uygulanan eğitim teknikleri ve eğiticilerin yeterli oluşuna;
(2) Eğitim gruplarının öğretim için en uygun büyüklükteki birlikler halinde
teşkilatlandırılmasına,
(3) Eğitimin periyodik (veya fırsat eğitimi) olarak sürekli olarak yaptırılmasına ve
konuların tekrarlanmasına bağlıdır.
b. Yanaşık düzen hareketlerinin öğretilmesi için en verimli yol, hareketlerin belirli bir
sıraya göre kolaydan zora doğru öğretilmesi yöntemidir. Bu yöntemdeki sıra şudur;
(1) Yapılan hareketin isim ve kullanış yeri ile maksadı ve önemi tek ere veya
kıt’aya bildirilir.
(2) Hareketin yapılması için verilecek komut söylenir. Komutun bildirim ve yapma
kısımları anlatılır.
(3) Hareketin önemli noktaları anlaşılabilecek şekilde açıklanır.Hareketin gösterisi
yapılır. Eğer iki veya daha fazla sayı ile yapılabilecek bir hareket ise, gösteriyi yapanlar
tarafından sayı ile her defasında bir sayı ve bir hareket olmak üzere gereken yürüyüş
düzgünlük ve beraberliği içinde (uygun adım veya koşar adımda) yapılır. Hareket kesinlik ve
beraberlikle yapılacak bir hareket değilse, üzerinde çalışılması gereken önemli noktalar
erlere gösterilir, her bir kısmı yapılırken ayrıca açıklanır.
(4) Tatbiki çalışmalarda hareket sayı ile veya açıklanarak öğretildikten sonra
normal çabuklukla yaptırılır.
(5) Eğitici veya eğitici yardımcısı her hareketin yapılmasını yakından gözetir,
hareketin doğru ve kesin olarak yapılması alışkanlık haline gelinceye kadar tekrar ettirilir.
c. Silâhsız ve silâhlı hareketlerin gösteri ve öğretimi için, birliğe emirle (U) veya (L)
düzeni aldırılır:
(1) Öğretim Düzeni: Takım veya bölüğe bir hareketin tarifi ve gösterisi yaptırılacak
ise ÖĞRETİM DÜZENİ AL MARŞ! veya MARŞ-MARŞ! komutu verilir (manga öğretim
düzeni saf düzenidir). Bu komut üzerine; 1. Takımda; mangalar safta ve dirsek teması
aralığında 3 ve 4 mangalı olmak üzere tertiplenir (Şekil 2-1 a, b).
2-4 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 2-1 a
Yanaşık Düzen Takımı Öğretim Düzeni (U Düzeni).
Şekil 2-1 b
Takımın Öğretim Düzeni (L Düzeni).
(2) Takım Dirsek Temas Aralığı ile Saf Düzeninde İken: ÖĞRETİM DÜZENİ AL!
bildirim komutunda; 1 nci ve 4 ncü mangalar durur, 2 nci ve 3 ncü mangalar sola döner.
MARŞ! Veya MARŞ MARŞ! Komutunda 1 nci manga komutanı kendi istikametinde yürür.
Mangasının diğer erleri sola dönerek kendisini takip ederler (sağdan kol). Manga 29 adım
yürüdükten sonra sola çark eder ve 7 adım daha yürüdükten sonra durur. Sola döner, dirsek
teması aralığı alarak hizaya bakar ve rahat eder. 2 nci manga 5 adım yürüdükten sonra sola
çark eder ve 21 adım yürüdükten sonra durur. Sola döner, dirsek teması aralığı alarak hizaya
bakar ve rahat eder. 3’ncü manga 2’nci manganın son personelinin yürümeye
başlamasından sonra yürümeye başlar. Aynı hareketi 5 ve 13 adım olarak yapar. 4 ncü
manga yerinde kalır (Şekil 2-2).
2-5 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 2-2
Yanaşık Düzen Takımı Öğretim Düzeninin Alınması.
(3) Bölükte: Takımlar dirsek teması aralığında saf düzeninde aşağıda açıklandığı
şekilde tertiplenir (Şekil 2-3). Bölüğe öğretim düzeni yalnızca bölük saf düzeninde iken
aldırılır. Eğer bölük saf düzeninde değil ise, 8’inci bölüm 2’nci maddede açıklandığı şekilde
bölük saf düzenine alınır. Saf düzeninde bulunan bölüğe “ÖĞRETİM DÜZENİ AL MARŞ!”
veya “MARŞ MARŞ!” komutu verilir. 3’üncü takım yerinde kalır. 1 ve 2’nci takımlar sağa,
4’üncü takım sola dönerek, takımlar 5 adım yürür. 2’nci takım sola dönerek yeniden saf
düzenine geçer. 4’üncü takım da yeniden saf düzenine geçer ve 5 adım ileri yürür, sağ baş
sabit olmak üzere sağa çark eder, 3’üncü takıma dik pozisyona gelince durur. 1’inci takım 5
adım daha yürür, saf düzenine geçer ve 5 adım ileri yürür, sol baş sabit olmak üzere sola
çark eder, 2’nci takıma dik pozisyona gelince durur.
Şekil 2-3
Yanaşık Düzen Bölüğü Öğretim Düzeni.
(4) Eğitim Düzeni: Tek ere bir hareketin eğitimi yaptırılırken alınır. Takımdan büyük
birliklerde bu düzen alınmaz;
2-6 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(5) Yerinde yapılacak hareketler için; DURURKEN HAREKETLER İÇİN, EĞİTİM

DÜZENİ AL MARŞ! veya MARŞ MARŞ! komutu verilir. Takım, kendisine tahsis edilen eğitim
yerinde, mangalar normal aralıkta safta, mangalar arasındaki aralık ve mesafe 11’er adım
olarak tertiplenir (Şekil 2-4). Eğitimi bizzat yapanlar kendileri komut vererek hareketleri
yaparlar.
Şekil 2-4
Yanaşık Düzen Takımı Eğitim Düzeni (Dururken Hareketler için).
(6) Mangalar Dirsek Temas Aralığı Takım Saf Düzeninde Dururken Eğitim Düzeni
Alınması: “EĞİTİM DÜZENİ AL MARŞ!” veya “MARŞ MARŞ!” komutunda; Şekil 2-5’deki gibi
1’inci manga komutanı kendi istikametinde yürür. Manganın diğer erleri sağa döner ve
kendisini takip ederler. Manga 53 adım ilerledikten sonra sola çark eder ve 11 adım
yürüdükten sonra durur. 2’nci manga sağa döner 11 adım ilerler ve sola çark eder, 41 adım
yürür ve durur. 3’üncü manga sağa dönerek 11 adım ilerler ve sola çark ederek 21 adım
yürür ve durur. (3’üncü manga 2‘nci manganın son personelinin yürümeye başlamasından
sonra yürümeye başlar.) 4’üncü manga yerinde sabit kalır. Mangalar normal aralık aldıktan
sonra hizaya bakar ve rahat ederler.
Şekil 2-5
Yanaşık Düzen Takımı Eğitim Düzeni (Dururken Hareketler için).
2-7 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(7) Yürürken Yapılacak Hareketler için; YÜRÜRKEN HAREKETLER İÇİN, EĞİTİM

DÜZENİ AL! MARŞ! veya MARŞ-MARŞ! komutu verilir. Takım tahsis edilen eğitim alanında
yürüyüş kolunda mangalar kol düzeninde 11 adım aralıkla tertiplenir (Şekil 2-6).
Şekil 2-6
Yanaşık Düzen Takımı Eğitim Düzeni (Yürürken Hareketler İçin).
(8) Eğitim esnasında ilk başlama sırasında olan, kendiliğinden komut vererek
yürüyüşe geçer. Eğiticinin hizasında tasarladığı yere gelince gene komutla bildirilen hareketi
yapmaya başlar. Eğiticinin hizasından yürüyüşe başlama mesafesi kadar uzaklaşınca durur,
geriye döner, rahat eder. Diğerleri de sırası ile bunun solundan geçerek dururlar, sola
dönerler, bir adım atarak dururlar, tekrar sola dönerler, kol mesafesine yanaşırlar, rahat
ederler (süngü takılmış ise yerine edilir, doldurulmuş ise boşaltılır). Önden boşalan yer daima
doldurularak yürüyüşe başlama hattına yanaşılır. Hareketi yapan, eğiticinin hizasını
geçerken, sıradaki yürüyüşe başlar. Böylece mangadakilerin hepsi eğiticinin önünden
geçerek aynı hareketi yapmış olurlar. Eğiticinin duruş yeri değişmeden eğitime bu defa aksi
yönden aynı şekilde olmak üzere devam edilir. Manganın yanaşık düzen hareketlerinin
öğretimi ve tatbiki çalışması daima tam olarak kurulmuş manga eğitim grupları ile yapılır.
Takımın yanaşık düzen hareketlerinin öğretimi, daima tam olarak kurulmuş takım eğitim
gruplarıyla yapılır. Takımdan büyük birliklerde yapılacak tatbiki çalışmalarda, birliği eğitim
maksadıyla kuruluşa uymayan eğitim gruplarına bölmekten ziyade, teşkilat bütünlüğünün
muhafaza edilmesi daha verimli olur.
(9) Subaylar, astsubaylar, flâma taşıyıcılar ve özel birlikler, kendilerine ayrılan
yerleri alırlar. Kıt’a başında bulunan subay ve astsubayların kıyafet ve donatımı kıt’anın
kıyafet ve donatımına uygun olur. Yani kıt’a seferi donatımlı ise, subay ve astsubaylar da
seferi donatımlı olurlar. Yerlerin değişmesini icap ettiren bir emir (komut) verilince, en
kestirme yoldan hareket edilerek yeni yer mümkün olduğu kadar kısa bir zamanda alınır.
Hareketi yaptıran subaylar ve astsubaylar düzen tamamlanınca yeni düzendeki yerlerini
alırlar. Subaylar ve astsubaylar bir dönüş hareketi yaparken, birlikleri hizaya getirirken veya
yerlerini değiştirirken tavır ve canlılıklarını muhafaza ederler, hareketlerini esas duruş ve
uygun (koşar) adımda kesinlik ve doğrulukla yaparlar.
(10) Bir astsubay subayın, bir erbaş astsubayın veya subayın görevini aldığı zaman
astsubay veya subayın birlikteki yerini alır. Böyle bir üst görev alan uzmanerbaş/erbaş tüfekli
ise, tüfeğini birliğin taşıma vaziyetine uygun olarak taşır. Komut ve tekmil vermek, eğitim
yaptırmak üzere yerinden ayrıldığında tüfeğini sağ omuzda asılı olarak taşır.
2-8 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(11) Subaylar ve astsubaylar eğitici olarak faaliyette bulundukları zaman, lüzum

gördükleri yerde bulunurlar. Hataları düzeltir ve hareketin kararlı ve doğru olarak yapılmasını
sağlarlar.
(12) Öğretilmiş hareketleri unutturmamak ve öğrenme derecelerini anlamak ve
serbest konuşma melekesi kazandırmak üzere, yanaşık düzen eğitiminin devamı süresince,
belirsiz aralıklarla yapılacak yoklamalarla daha önce veya yeni öğretilmiş bir hareketin tarifi
sorulur veya yapılması istenir.
(13) Jandarma personeli yanaşık düzen eğitiminde ustalaştıkça, eğiticiler tek er ve
birlikler arasında bir rekabet ortamı yaratmaya çalışırlar. Yanaşık düzen hareketlerini en iyi
yapan şahıs veya kıt’ayı seçmek için yarışmalar yapılır ve kazananlara törenle ödül verilir.
3. YANAŞIK DÜZEN EĞİTİM TEKNİKLERİ:
a. Genel:
(1) Jandarma personeline yanaşık düzen eğitimini verebilmek için kullanılan eğitim
teknikleri şunlardır;
(a) Göstererek Anlatma Tekniği: Bu teknikte hareketler adım adım gösterilerek
anlatılır. Bir kural olarak yürüyüş hareketleri bu teknik kullanılarak öğretilir.
(b) Yaptırarak Anlatma Tekniği: Bu teknikte hareketler eğitilenlere yaptırılarak
anlatılır. Tek erin veya birliğin çok sayıda veya aynı anda birden fazla hareket yapmasını
gerektiren hareketler bu teknik kullanılarak öğretilir.
(c) Sayı ile Yaparak Öğrenme Tekniği: İki veya daha fazla sayıda hareketler bu
teknik kullanılarak öğretilir.
(2) Personelin verilen zaman içerisinde yeterli beceriye ulaşmasını ve yanaşık
düzen eğiticisinin hareketi tam ve tutarlı bir şekilde göstermesini temin etmek için her hareket
(hangi teknik kullanılırsa kullanılsın) üç öğretim safhası kullanılarak gösterilmelidir. Bunlar;
açıklama, gösteri ve uygulamadır.
b. Açıklama:
(1) Açıklama safhasında eğitici;
(2) Hareketin adını,
(3) Hareketin maksadını,
(4) Hareket için komut/komutları söyler ve bu komutların unsurlarını açıklar (Bildirim
komutu ve yapma komutu). Eğitici aynı zamanda hareketi bitirmek için gerekli, komut/
komutları anlatır.
(5) Eğitici bir yürüyüş hareketini birinci öğretim safhasını kullanarak şu şekilde
öğretir; Takım, HAZIR OL!-RAHAT! şimdi adını söyleyeceğim, anlatacağım ve
göstereceğim, sizin üzerinde tatbiki olarak çalışacağınız bir sonraki hareket, 65 cm’lik adım
atmaktır. Bu hareket bir birliği bir yerden diğer bir yere düzgün bir şekilde yürütmek için
kullanılır. Bu hareketi yapmak için komut, İLERİ MARŞ! komutudur. Bu komutta İLERİ!
Bildirim, MARŞ! yapma komutu olduğundan bu komut, iki kısımlı bir komuttur. Bu hareketi
kesmek için verilecek komut DUR! komutudur. DUR! komutu da, manga ve takım gibi bir
bildirim komutuyla başladığı zaman, bu komut iki kısımlı bir komut olur.
c. Gösteri:
(1) Göstererek Anlatma Tekniği: Bu teknikte açıklama ve gösteri birleştirilir ve
eğitici tarafından hareketler gösterilerek her seferinde bir aşama (adım) olmak üzere yanaşık
düzen eğitimi yürütülür. Eğitici, yapma komutuyla eğitilenin sadece bir adım atacağını ve
HAZIR-BAŞLA! (bir sonraki adım için) komutu verilene kadar o durumda kalacağını açıklar.
Eğitilen o durumda beklerken eğitici düzeltmeleri yerinde yapar ve sonraki adımda yapılacak
2-9 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
hareketleri kendisi göstererek açıklar. Eğitici daha sonra eğitilenin bu hareketi de yapmasını
ister. Hareket doğru yapıldığında normal yürüyüş kararında yürütür. Eğitilenlerin bu konudaki
bütün soruları cevaplandırılır.
(2) Yaptırarak Anlatma Tekniği: Bu teknikte hareketler eğitilenlere yaptırılarak
anlatılır. Eğitici başlangıçta, eğitilene ne yapmasını istediğini, nasıl yapılacağını anlatır.
Eğitilen hareketi eğiticinin tarif ettiği şekilde yaparken, eğitici anlatımına devam eder. Hareket
doğru şekilde yapılana kadar faaliyet sürdürülür. Doğru yapıldığında normal yürüyüş
kararında yürütülür.
(3) Sayı ile Yaparak Öğrenme Tekniği: İki veya daha fazla sayıda hareket bu teknik
kullanılarak öğretilir. Her sayıda bir hareket yapılır. Bu yöntemde açıklama ve gösteri
birleştirilir. Bu teknik hareketi kısım kısım öğretmeyi sağlar ve eğiticinin gereken düzeltmeleri
teferruatlı bir şekilde yapmasına imkan verir. Eğitici eğitilene hareketi sayı ile yaptırır (her
seferinde bir sayı). Eğitici daha sonra eğitilene hareketi normal kararında ve sayı saymadan
yaptırır.
ç. Uygulama: Bu safhada eğitici, öğretim maksadı ile ünitelerin konuyu daha iyi
öğrenebilmeleri için, kullandığı gösteri tedbirleri dışında, eğitimi hakikate uygun şekilde icra
ettirir. Bununla beraber eğitimin temposuna birlikler alışkanlık kazanıncaya kadar hareketler
önce yavaş olarak yaptırılır. Daha sonra bu tempo eğitim pekiştikçe arttırılır.
İKİNCİ KISIM
KOMUTLAR
1. GENEL:
Komut, komutanın belli hareketleri belli bir şekilde yaptırmak için ağızdan verdiği,
talimnamede belirtilmiş kalıp halindeki kısa ve açık emirlerdir.
2. İKİ KISIMLI KOMUTLAR:
Yanaşık düzen komutlarının çoğu bildirim komutu ve yapma komutu olarak iki kısımdan
oluşur. Bu kısımlardan biri kendi başına bir komut değildir. Öğretimi kolaylaştırmak için komut
deyimi kullanılmıştır.
a. Bildirim Komutu: Yapılacak hareketi, alınacak düzeni belirtir ve personeli zihnen
hareketin yapılması için hazırlar. SAĞA-DÖN! komutunda SAĞA! bildirim komutudur.
b. Yapma Komutu: Hareketin yapılacağını bildirir. SAĞA-DÖN! komutunda DÖN!
yapma komutudur. Dururken yapılan hareketlerde bildirim komutu ile yapma komutu
arasındaki bekleme süresi genellikle bir adım veya sayı kadardır. Yürürken yapılan
hareketlerde ise; bildirim komutu ile yapma komutu arasındaki fasıla, zamana bağlı olmayıp
eğiticinin inisiyatifindedir.
3. BİRLEŞİK KOMUTLAR:
Bazı komutlarda bildirim komutu ile yapma komutu birleştirilmiştir. Örneğin: DOLDUR VE
KAPA!, HİZAYA GEL! (hareket bir anda yapılamayacağından komut uzatılarak verilir).
SÜNGÜ TAK! gibi. Bu komutlar sesi yükseltip alçaltmadan, bir kararda ve bir yapma
komutuna benzer şekilde yüksek sesle verilir.
4. TOPLU KOMUTLAR:
a. Toplu komutlar güven geliştirmek ve isteği arttırmak için kullanılabilir.
(1) Eğitici, birliğin toplu komut vermesini istediğinde KENDİ KOMUTUNUZLA!
komutunu verir. Eğitici yapılacak hareketi tarif eden bir bildirim komutu verir; örneğin, TAKIMI
SAĞA DÖNDÜRÜN! bildirim komutu, BAŞLA! yapma komutudur. Eğitici; BAŞLA! komutu
verdiğinde birlikteki tüm personel hep bir ağızdan SAĞA-DÖN! komutunu verir ve aynı anda
2-10 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
hareketi yapar.
(2) Yürürken toplu komut vermek için, eğitici bildirim komutunu verir ve yapma
komutu MARŞ! yerine BAŞLA! komutunu kullanır. Örneğin; SAĞA-ÇARK!, BAŞLA!,
GERİYE-DÖN! BAŞLA!.
(3) Eğitici, toplu komutu durdurmak istediğinde BENİM KOMUTUMLA! komutunu
verir. Müteakiben verilecek komutlara göre hareketler yapılır.
(4) Sırada Bulunanlardan Birine Komut Verdirmek: Kıt’a, komutların gerektirdiği
hareketleri yapmada ve toplu komut vermede yetiştikten sonra, eğitici sıradaki herhangi bir
personele, durma ve yürüme esnasında ismen veya yerini bildirmek suretiyle hitap ederek
komut vermesini isteyebilir. Yapılacak hareketi buna (toplu komutlarda olduğu gibi) bildirir.
Yalnız BAŞLA! komutunu vermez. Bunun üzerine komut verecek personel yerinden
ayrılmayarak gerekli komutu verir ve hareketi diğerleri ile birlikte yapar. Birkaç defa komut
verdikten sonra eğiticinin eğitilenlere sorusu üzerine, komut verme şekli eleştirilir ve tartışılır.
b. Komutan, verdiği bir bildirim komutunu değiştirmek isterse DÜZELTİYORUM!
komutunu verir. Komutan, uygun şekilde yapılmayan hareketlerin düzgün şekilde yapılmasını
isterse BAŞTAN! komutunu verebilir.
c. Komutan komut verirken kıt’asına döner. Duran kıt’aya komutlar esas duruşta verilir.
Kıt’a, daima komutanın vaziyetine dikkat eder. Komutanın kılık kıyafeti bozuk, vücudu
gevşek, donatımı sarkmış, kendini sıkmış ve bırakmış ise, kıt’a da onu taklit ederek duruş ve
gösteriş üstünlüğünü kaybeder.
ç. Komutan, bu talimnamede belirtilen birkaç durumun dışında, bütün komutlarını
doğrudan doğruya kıt’asına verir.
5. YANAŞIK DÜZEN EMİRLERİ:
a. Emirler, ast unsurların harekete geçmesini emreden veya neden olan ve komutan
tarafından verilen sözlü bildirimlerdir.
b. Komutan, ast unsurların aynı düzen içerisinde bağımsız unsurlar olarak bir hareket
yapmasının veya bir görevi yerine getirmesinin daha uygun olduğu zamanlarda komuttan
daha ziyade emir verir.
c. Emirler cümle şeklinde verilir ve genellikle birliklerinize veya birliklerinizi terimleri
kullanılır.
Örnek: - BİRLİKLERİNİZE SIRA AÇTIRIN VE SİLÂH ÇATTIRIN!

BİRLİKLERİNİZİ SELAM DUR VAZİYETİNE GETİRİN!
BİRLİKLERİNİZİN EMİR KOMUTASI SİZDE!
ÜÇÜNCÜ KISIM
KOMUT VERİRKEN SESİ AYARLAMA
1. GENEL:
Bir komutun veriliş tarzı, hareketin canlılık, kesinlik ve beraberlikle yapılmasını sağlar.
Komut yüksek sesle, açık söylenerek verilir. Bu suretle kıt’ada bulunan herkes tarafından iyi
anlaşılması sağlanır. Uygun şekilde verilmiş bir komutun ses tonu, ahengi ve kesinliği
kıta’da o hareketi hevesle ve doğru olarak yapma isteğini uyandırır.
2. SES KONTROLÜ:
a. Bir komutun ses yüksekliği, kıta’nın büyüklüğüne göre ayarlanır. Komutan, sesini
herkesin duyması için, normal olarak kıta’nın boyunun yarısı kadar cephesinin ortası
2-11 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
ilerisinde durur ve kıta’ya dönmüş olarak komut verir. Taburdan daha büyük kıtalara komut
vermek için ses yayın cihazı kullanılır.
b. Komut daima etkili ve yüksek bir ses tonu ile verilmelidir. Bunun için fazla zorlama
lüzumsuz ve zararlıdır. Fazla zorlamanın tipik bir neticesi, boyun kaslarının sesi kuvvetli
çıkarmak için farkında olmadan gerilmesidir. Bu zorlama ses kısıklığına, boğaz ağrısına, açık
ve anlaşılır komutlar yerine; anlaşılmaz, karışık ve çatal sesler çıkmasına sebep olur.
c. İyi duruş, doğru nefes alış, boğaz ve ağız kaslarının doğru olarak ayarlanması ve
kendine güvenme sayesinde komut verişte rahatlık sağlanır.
ç. Nefes alıp verilirken kullanılan en önemli kas, diyaframdır (göğüs boşluğunu karın
boşluğundan ayıran geniş kas). Diyafram otomatik olarak normal solunumu idare eder ve
komut verirken kontrol etmek için kullanılır.
d. Boğaz, ağız ve burun, yükseltici gibi çalışır, sese dolgunluk (sesi aksettirme ve
tınlama) ve çıkış vermekte yardımcı olur.
3. AÇIK TELAFFUZ:
a. Açık telâffuz; bir kelimenin ayrı seslerini meydana getiren ve sesleri heceler halinde
birleştiren dilin, dudakların ve dişlerin doğru olarak kullanılmasına bağlıdır. Açık telâffuz
edilen komutlar daha etkilidir. Açık telâffuz edilmeyen komutlar anlaşılmayacağı için
karışıklığa ve şaşkınlığa neden olur. Bütün komutları açık olarak telâffuz etmek, komutun
etkisini asla kaybettirmez. Açık telâffuz üzerinde ısrarla durulmalıdır. Açık telâffuz edebilmek
için dudaklar, dil ve alt çeneden tam olarak faydalanılmalıdır.
b. Açık telâffuz edilmiş, anlaşılır komut verme yeteneğini geliştirmek için; başlangıçta
komutlar dikkatli ve yavaş olarak hecelenir. Daha sonra her hece açık telâffuz edilerek
normal komut temposuna varıncaya kadar hız arttırılır.
4. SESİN DEĞİŞMESİ:
Sesin değişmesi, ses perdesinin alçalıp yükselmesi ve tonun değişmesidir.
a. Bildirim Komutu:
Her bildirim komutu genel olarak gittikçe yükselen bir sesle verilmelidir. Bildirim
komutuna normal konuşma ses perdesine yakın bir ses perdesinde başlanmalıdır. Komut
vermeye yeni alışanların genel olarak düştükleri hata; bildirim komutuna yüksek perdeden
başlamak, bu suretle bildirim komutu için gittikçe yükselen bir ses kullandıktan sonra, yapma
komutunu uygun ses perdesi ile anlaşılır bir şekilde ve zorlamadan vermek imkânı
bulamamalarıdır. Komuta, normal konuşma tonuna yakın bir sesle başlamak, unutulmaması
gereken iyi bir kuraldır (Şekil 2-7).
2-12 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 2-7
Komut Diyagramı.
b. Yapma Komutu:
Bildirim komutunun son hecesinden biraz daha yüksek bir ses perdesiyle ve daha
kesin bir tonda verilmelidir. Yapma komutu çok sert ve kesin olmalıdır. Komut verişte uygun
ses tonunu elde etmek için en iyi usul TAKIM DUR! gibi komutlar vermek suretiyle
çalışmaktır.
UYARI
Yaptırım Komutu ile Bildirim Komutu arasında zaman aralığı
bırakılmalıdır.
c. Birleştirilmiş Komutlar:
Seste değişiklik yapmadan, bir kararda ve normal bir yapma komutuna benzer
şekilde yüksek sesle verilir.
5. KARAR:
Komutlarda karar, kelimelerin bir kararda ve ritmik olarak akışı anlamına gelir. Her hangi
bir birlik için verilecek komutlarda bildirim komutu ile yapma komutu arasındaki zaman
aralığının uzunluğu aynı kalır. Bu husus, kıt’anın bildirim komutunu anlayabilmesi ve yapma
komutunun ne zaman verileceğini tahmin edebilmesi için lüzumludur. Yürüyüş halindeki birlik
için tamamlayıcı komutların verilmesi gereken durumlar hariç zaman aralığının, bildirim
komutu ile yapma komutu arasında bir adım atmaya yetecek kadar olması en uygun tarzdır.”
Örnek:
SAYISAL ZAMAN BİR İKİ ÜÇ
KOMUT TAKIM (ZAMAN ARALIĞI) DUR!
Aynı zaman aralığı, dururken verilen komutlar için de uygundur.Uygun kararda komut
vermeyi geliştirmek için BİR! İKİ! ÜÇ! DÖRT! diye uygun adımda yürüyüş kararı saydırılır.
Yürüyüş kararını bozmaksızın diğer komutlar verilir.
SAĞA ÇARK-MARŞ! Gibi daha uzun komutlara, bildirim komutu gereken adımda
2-13 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
bitecek ve bildirim komutu ile yapma komutu arasında TAM BİR sayı sayılabilecek şekilde
başlanmalıdır.
Örnek:
KOMUT SAĞA (ZAMAN ARALIĞI) DÖN!
Örnek:
SAYISAL
BİR İKİ ÜÇ DÖRT
ZAMAN
KOMUT ▬ SAĞA ÇARK ▬ MARŞ!
ADIM SOL SAĞ SOL SAĞ
KOMUT ▬ SAĞA ▬ DÖN!
YÜRÜYÜŞ KARARI
▬ SAY! ▬
SAYILACAK
6. KOMUTTA KESİNLİK VE KOMUT VERMENİN GELİŞTİRİLMESİ:

a. Komutta kesinlik, hareketin derhal yapılmasını sağlayan bir özelliktir. Bu özellik
güven, uyanıklık ve devamlılığı sağlar. Komut verenin kendisine ve kıtasına hakim olduğunu
gösterir.
b. Eğiticiler komut verişte seslerin gelişmesini temin etmek için özel bir dikkat
gösterirler. Bu gelişme şu suretle başarılabilir.
(1) Komut verirken sese tamamıyla hâkim olmak, komutun kelimelerini anlaşılır sert
ve kesin olarak yüksek ses tonu ile söylemek ahenge dikkat etmek suretiyle sağlanır.
(2) Bir eğitim grubundakiler (manga veya takım) eğiticilerinin yardımı ile komut
vermeye alıştırılır.
(3) Eğitimde bulunanların her birine komut verme fırsatı verilerek yetişmeleri
sağlanır.
2-14 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TEK ERİN SİLAHSIZ YANAŞIK DÜZEN EĞİTİMİ
BİRİNCİ KISIM
DURURKEN YAPILAN HAREKETLER
1. GENEL:
a. Bu bölüm, tek erin yanaşık düzende gerekli olan duruş ve hareketlerinin tamamını
kapsar. Birlik yanaşık düzen eğitimine geçmeden önce, bu duruş ve hareketler bütün
ayrıntılarıyla doğru olarak öğrenilmiş olmalıdır. Hareketlerin yapılmasında kesinlik ve
beraberlik esastır.
b. Herhangi bir yanaşık düzen hareketinin yapılması için komut verildiğinde esas duruşa
geçilir. Hareketin esas duruşta yapılması gerekiyorsa esas duruşta, rahat vaziyetinde
yapılacaksa rahat edilerek yapılır. Hareket bittikten sonra esas duruş gösterilir ve rahat edilir.
c. Yürürken yapılan bir hareket bu talimnamede tersi ifade edilmedikçe koşar adımla da
yapılabilir. Bir hareket dururken veya uygun adımla yürürken, koşar adıma geçilerek
yapılacaksa, yapma komutu olarak MARŞ! MARŞ! komutu verilir. Koşar adım esnasında bir
hareketi yaptırmak için ayrıca MARŞ! MARŞ! komutu verilmez.
2. ESAS DURUŞ:
a. Jandarmanın esas duruşu, onun yetişme ve bedence olgunlaşma derecesinin
ölçüsüdür. Esas duruş günlük hizmetlerin her safhasında istenmelidir.
b. Esas duruşa geçmek için HAZIR OL! komutu verilir. Bu komut verilmeden bildirim
veya DİKKAT! Komutu, bir üst veya amirin hitap etmesi ile personel kendiliğinden esas duruşa
geçer ve kımıldamaz.
c. HAZIR OL! veya DİKKAT! komutunda; aşağıda tarif edilen vaziyet alınır ve
kımıldanmaz.
(1) Sol ayak sağ ayağın yanına sertçe çekilir. Topuklar bitişik bir hizada, ayak
burunları birbirinden bir ayak boyu açık bulunur.
(2) Vücudun ağırlığı her iki ayağın ökçe ve tabanlarına eşit olarak bölünür, dizler
hafifçe gerilir, gövde dik tutulur, göğüs hafifçe kabartılır, karın içeri çekilir, omuzlar aynı
yükseklikte tutulur ve yukarı kaldırılmadan biraz geriye alınır.
(3) Kollar serbest olarak aşağıya sarkıtılır. Eller parmaklar bitişik ve orta parmak
pantolon dikişi üzerine gelecek tarzda avuç içi tamamen uyluklara yapıştırılır.
(4) Kollar dirsek kısmından mümkün olduğu kadar gövdeye birleştirilir, baş dik
tutulur, çene boyna doğru biraz çekilir, gözler doğru ileriye bakar.
(5) Esas duruşta sessiz kalınır ve aksi emredilmedikçe kımıldanılmaz, amir veya üst
ile konuşurken baş çevrilmez ve amir yan tarafta ise yerinde dönüşle cephe amir veya üste
çevrilir. Amir veya üst arkadan hitap ederse geriye dönüş gerekmiyorsa ileri bakılarak
cevap verilir (Şekil 3-1).
3-1 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 3-1
Esas Duruş.
3. RAHAT VAZİYETLERİ:
Rahat ve Tören Rahat olarak iki çeşit rahat vaziyeti vardır.
a. Rahat Vaziyeti:
Eğitim ve günlük hizmetlerde kullanılır. RAHAT! komutu ile, sol ayak yerden bilek hizasında
(5 cm) kaldırılarak 30 cm kadar yana sola yere sertçe konur. Bacaklar, vücudun ağırlığını her iki ayağın
ökçe ve tabanlarına eşit olarak bölecek şekilde gergin tutulur. Sağ ayak yerinden oynatılmaz. Kollar
tabii haliyle her iki yana bırakılır. Eller hafif yumruk yapılmış şekilde bulunur. Ellerin dış yüzü cepheye
bakar. Baş ve vücut serbestçe oynatılabilir, sessiz kalınır ve kıyafet düzeltilebilir. Konuşmak, su ve
sigara içmek izine bağlıdır (Şekil 3-2).
3-2 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 3-2
Rahat.
b. Tören Rahat Vaziyeti:
Tören, denetlemeler ve saygı nöbetlerinde alınan bir vaziyettir. TÖREN RAHAT!
komutu ile, sol ayak yerden 30 cm kadar kaldırılarak (yana) sola yere sertçe konur. Bacaklar,
vücudun ağırlığını her iki ayağın ökçe ve tabanlarına eşit olarak bölecek şekilde gergin tutulur.
Eller bel kemerinin üzerine gelecek şekilde, kollar arkaya getirilir. Parmaklar bitişik, uzatılmış
ve gergin olarak tutulur. Sağ el, sol elin avuç içine gelecek ve avuç içleri dışarıyı gösterecek
şekilde başparmaklar birbirine geçirilir. Baş ve gözler esas duruşta olduğu gibidir, konuşulmaz
ve kıpırdanmaz. Bu vaziyetten rahat vaziyetine emirle geçilebilir (Şekil 3-3).
3-3 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 3-3
Tören Rahat.
4. YERİNDE DÖNÜŞLER:
a. Yana Dönüş (Sağa, Sola):
Yana Dönüş (Sağa, Sola): Yana dönüş iki sayılı bir harekettir. Komutu, SOLA
(SAĞA) DÖN! komutudur. DÖN! yapma komutu ile vücut ağırlığı her iki ayak üzerine verilir.
Sola dönüş, sol ayağın ökçesi, sağ ayağın pençesi, sağa dönüş sağ ayağın ökçesi, sol ayağın
pençesi üzerinde yapılır. Sol (sağ) ayak pençesi ile sağ (sol) ayak ökçesi hafifçe yerden kesilir.
Sağ (sol) ayak pençesinin hafifçe yere itmesiyle, sol (sağ) ayak ökçesi üzerinde 90 derece
sola (sağa) bir hareketle dönülür, sağ (sol) bacak sıkılmadan dik tutulur. İkinci sayıda sağ (sol)
ayak en kısa yoldan sertçe öndeki ayağın yanına getirilerek esas duruşa geçilir (Şekil 3-4). Bu
esnada, kollar esas duruşta olduğu gibi yanda kalır. Yarım sağa (sola) dönüşler, YARIM
SAĞA! (SOLA) DÖN! komutu ile yapılır ve sağa (sola) 45 derece dönülür.
3-4 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 3-4
Yerinde Dönüşler
b. Geriye Dönmek:
Geriye dönüş iki sayılı bir harekettir. Geriye dönüş soldan (sola doğru) yapılır. Komutu
GERİYE! DÖN! komutudur. DÖN! yapma komutu ile birinci sayıda vücudun ağırlığı sol ayak
ökçesi üzerine verilir. Sol ayak pençesi ile sağ ayak ökçesi hafifçe yerden kesilir. Sağ ayak
pençesinin hafifçe yeri itmesiyle sol ayağın ökçesi üzerinde 180 derece için hız alarak dönülür.
Sağ bacak sıkılmadan dik tutulur. İkinci sayıda, sağ ayak sertçe en kısa yoldan sol ayağın
yanına getirilir. Bu hareket boyunca, kollar esas duruşta olduğu gibi yanda kalır.
c. Dönüşler yapılırken baş, omuzlar ve kalçalar ayaklarla beraber aynı zamanda yeni
istikamete döndürülür ve sabit tutulur.
ç. Dönüşlerden sonra esas duruşa geçilir ve esas duruş muhafaza edilir.
UYARI
Yerinde dönüşlerde, komutlar öncelik sırasına göre; SOLA
DÖN!, GERİYE DÖN! ve SAĞA DÖN!, GERİYE DÖN! şeklinde
olacaktır.
5. ÇÖKMEK VE KALKMAK:
a. Çökmek:
ÇÖK! komutu esas duruş veya rahat vaziyette iken verilebilir. ÇÖK! komutu ile sol
ayak bir adım ileriye atılır. Sağ diz üzerine çökerken, sağ ayak bilekten bükülerek üzerine
oturulur. Sağ ve sol el parmakları bitişik olarak cephe istikametinde avuç içleri dizler üzerine
konur. Sol ayak topuk ve burun hattı cephe istikametinde olacak şekilde tabanı ile yere basılır.
Sol ayak topuğu sağ diz hizasında olur. Vücut ve baş dik tutulur. Gözler ileriye bakar.
Dinlenmek için yaptırılan çökme sonrasında RAHAT! komutu verilir. Personel rahat
konumunda yere oturur, arkadaşları ile konuşur ve matarasından su içebilir (Şekil 3-5).
3-5 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 3-5
Çökmek.
KALK! komutu ile, sol el sol dize dayanılarak, sağ ayaktan alınan kuvvet ile sol ayak
üzerine kalkılırken sol ayak burnu yarım sola açılır. Sağ ayak burnu yarım sağa açılarak sol
ayağın yanına getirilir. Esas duruşa geçilerek rahat edilir.
6. YATMAK VE KALKMAK:
a. Yatmak:
YAT! komutu esas duruş veya rahat vaziyette iken verilebilir. YAT! komutunda; önce
sol ayak bir adım kadar ileriye atılır ve sağ diz üzerine çökülürken sıra ile sol diz, sağ el ve sol
dirsek yere konarak gövde ileriye doğru eğilirken, ileriye doğru yatılır. Yatarken sıra ile sol diz,
sağ el ve sol dirsek ileriye doğru yere konur ve sağ ayak yerden kaldırılmadan ileriye çekilir.
Bu esnada sağ ayak burnu yere değmeli ve toprak üzerinde iz bırakmalıdır. Bütün bu
hareketler birbiri ardınca ve çabuk olarak yapılır. Yatmışken ayak burunları dışa dönük,
topuklar açık ve sağ kolun üst kısmı vücuda yapıştırılır. Bu esnada sağ ayak iç kısmı yere
değecek şekilde toprak üzerinde teması sürdürülür. Sol ayak da yere yapışık vaziyette
başlangıç pozisyonunda bulunur. Sol kolun alt kısmı omuzlara paralel olarak ileride
bulundurulur. Sağ el açık avuç içi ile sol el yumruk yapılarak yere konur. Baş hafifçe kaldırılıp
ileriye bakılır (Şekil 3-6).
3-6 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 3-6
Yatmak.
b. Kalkmak:
KALK! komutu ile, vücut yerden yükseltilmeden sağ bacak mümkün olduğu kadar
karın boşluğuna çekilir. Sol el ve sol dirsek yardımıyla, sağ diz ve sağ el üzerine kalkılırken,
sol el parmak uçları ile sol ayak gergin ve ayak burnu üzerinde denge sağlanırken, sol ayak
mümkün olduğu kadar ileriye atılır. Sağ ayak sol ayağın yanına getirilirken ayağa kalkılır.
Kalkarken gözler ileriye bakar (Şekil 3-7).
3-7 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 3-7
Kalkmak.
İKİNCİ KISIM
SELAMLAMA
1. GENEL:
a. Bu bölümde selamlamaya ait bilinmesi gereken genel hususlar açıklanmıştır.
Selamlama konusundaki diğer bilgiler Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik
Komutanlığı Personel Yönetmeliği Md. 60’da belirtilmiştir.
(1) Astlar, üstlerden önce selam vermeye mecburdur. Aynı rütbede olanlar veya
birbirinin rütbesini ayırt edemeyenler birbirini beklemeden selam verirler. Üst veya amir canlı
olarak selamlanır.
(2) Selamlama gecikmiş bile olsa yapılır, asla sarfınazar edilmez.
(3) Selamlama her yerde ve her zaman yapılır, görmemek mazeret teşkil etmez.
(4) Üstler astlarını ciddiyet içinde ve tam olarak selamlar.
(5) Tam karşılıklı gelişlerde selamlama; selamlanacak olana altı adım kala başlar,
selamlanan bir adım geçilince biter.
(6) Aynı istikamette yürüyen bir ast; üstünün yanından geçerken selâmlamaya üste
bir adım kala başlar, selâmlanan bir adım geçilince biter.
(7) Meydan, bulvar ve geniş caddelerde personel; aralık ve mesafe ne olursa olsun
birbirlerini selâmlamaktan sorumludur.
(8) Üst veya amir selâmlanırken başla takip yapılır, selâmlama esnasında şahsın
gözüne canlı bir şekilde bakılır.
b. Selamlama Yapılacak Durumlar:
(1) Resmi kıyafetli personel üst ve amirleri ile karşılaştığında,
(2) Sokaktan geçen ast, bir gazinoda pencere önünde üstün oturduğunu
gördüğünde,
(3) Devriye ve nöbetçi iken,
3-8 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(4) Araba, otomobil, tren, tramvay, vapur, uçak gibi nakil vasıtaları içinde bulunurken
veya at üzerinde iken bu vasıtalardan biri içinde bulunanla, yerde duran veya yürüyen personel
arasında,
(5) Hayvan üzerinde süratli veya yaya koşarak giderken,
(6) Gezinti mahallerinde bulunurken,
(7) Bir komuta altında olmayıp grup halinde yürürken veya dururken, her personel
tarafından ayrı ayrı,
(8) İstiklâl Marşı dinlenirken,
(9) Bayrak çekilir ve indirilirken,
(10) Konferans salonu, gazino, kütüphane, dershane ve yemekhane gibi mahallere
giriş ve çıkışta, servis araçlarına binerken ve inerken,
(11) Bir subay grubu diğer bir subay grubuna veya bir subay grubu tek bir subaya
rastladığında bütün subaylar ayrı ayrı selâm verirler. Astsubaylar da subaylar gibi hareket
ederler. Erbaş ve erlerin selâmına subay veya astsubaylardan en kıdemlisi karşılık verir,
(12) Merdiven ve dar geçit gibi yerlerde astlar durup yol vererek,
(13) Sivil giyinmiş personel üstleri ile karşılaştıklarında,
(14) Üniformalı astlar, sivil giyinmiş üstleri ile karşılaştıklarında,
(15) Bir koridorda veya salonda baş açık duran subay, sivil memur ve astsubaylarla
öğrenciler arasında,
(16) Merasim elbisesi ile iştirak edilen kutlama ve resmi kabullerde,
(17) Kahve, gazino, sinema ve benzeri umumi yerlerde bulunurken subay ve
astsubaylar içeri girdiğinde, selamlama yaparlar.
UYARI !
Konferans salonu, gazino, kütüphane, dershane ve yemekhane gibi
yerlere giriş ve çıkışta baş açık olarak başla, servis araçlarına binerken ve
inerken elle selâmlama yapılır.
c. Selam Vermeyecek Olanlar:

(1) Operasyonda olan nöbetçi, devriye ve gözetleyiciler,
(2) Silah ve cephane nakli ile meşgul kıtalar (bunların yalnız komutanları selam
verirler),
(3) Trafik görevi başında bulunan ve trafiği fiilen idare eden personel, (Fiilen idare
görevi olmadığında selamlama yapar.)
(4) Cenaze töreninde bulunanlar,
(5) Mahpus, esir ve tutuklu muhafızları,
(6) Selam veremeyecek kadar hasta ve yaralı olanlar,
(7) Koruma görevinde olan personel,
(8) Araç kullananlar, selam vermezler.
2. ELLE SELAMLAMA:
a. Elle selamlama, başta şapka, bere, kar başlığı, çelik/fiber başlık bulunduğunda ve sağ
3-9 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
el boş iken yapılan bir sayılı harekettir. SELAM - DUR!, DİKKAT! komutu ile; Personel dururken,
esas duruşa geçer (yürürken uygun adıma geçilir, sol el uyluğa yapıştırılmadan pantolona
değdirilir, sol kol sallanmaz) başını selamlayacağı kişiye çevirerek, sağ elini dört parmak bitişik,
baş parmak ucu işaret parmağının ikinci boğumu üzerine ve el hafifçe bükük, avuç içi yere
dönük ve cepheden görünmeyecek şekilde sağ kaşın hizasında, sağ kaşın hizasında,
şapkanın güneşliği kenarına, bere, kar başlığı ve çelik başlığın sağ ön kısmına gelecek
şekilde sertçe kaldırır. Göz, selamlanan kişinin gözüne bakar, bakış canlı olur, omuz ve dirsek
90 derece dik olacak şekilde bulunur. Selâmlama; dururken esas duruşta, yürürken ve
koşarken uygun adımda yapılır. Ast dururken gelen üste veya ast yürürken duran üste üç adım
kala selam verir, bir adım geçince bitirilir ve kol aynı şekilde indirilir (Şekil 3-8).
Şekil 3-8
Asayiş Kıyafetli / Şapkalı / Bereli / Çelik Başlıklı Elle Selamlama.
b. Elle selâmlamadan esas duruşa geçiş bir sayılı harekettir. Komutu İLERİ BAK!
komutudur. BAK! yapma komutu ile sağ el sertçe yana indirilerek esas duruşa geçilir.
c. Tekmil verilirken veya bir üst selâmlanırken, baş ve gözler üste (amire) çevrilir ve aynı
anda selâmlanır. Bu durumda, hareketler komutsuz yapılır. Selâmlama uygun zamanda ast
tarafından başlatılır ve selâmlamayı müteakip esas duruşa geçilir.
ç. Ast yürürken, karşıdan gelene altı adım kala selâm verir, bir adım geçince bitirir. Aynı
istikamette ilerlerken bir adım kala selâm verilir, bir adım geçilince bitirilir koşarken selâmlama
yapılmaz. Altı adım kala yürüyüşe geçerek aynı şekilde selâmlama yapılır.
3-10 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
d. Tören birliklerinde bulunan personel haricinde eldiven (deri ve yün) ile selâmlama
yapılmaz.
3. BAŞ İLE SELAMLAMA:
a. Jandarma personeli (erbaş ve erler dâhil) başı açık olarak dururken ve yürürken (sivil
kıyafette olsalar dahi) üst ve astlarını başlarını öne doğru eğerek (vücut bükülmeden)
selâmlar. Başı açık olarak üstün huzuruna giren ve işi bittikten sonra ayrılan her personel
üstünün üç adım karşısında ve esas duruşta başını öne doğru eğerek selâmlama yapar (Şekil
3-9).
Şekil 3-9
Baş ile Selamlama.
b. Bere, kar başlığı, çelik başlık ve şapkalı olarak bulunulduğunda, her iki elin meşgul
olduğu açık ve kapalı yerlerde (tüfek taşıma vaziyetlerinden herhangi birinde bulunulsa dahi)
baş ile selamlama yapılmaz. Dururken ve yürürken selamlanan şahsa bakılır.
4. CEPHE ALARAK SELAMLAMA:
a. Cumhurbaşkanına, sancağa ve yabancı devlet başkanları ile sancaklarına ve
cenazeye karşı yapılır. Yapılış tarzı şöyledir; dururken ve yürürken selâmlanacak şahıs,
sancak veya cenaze geçerken cephe alınarak, esas duruşta, silâhlı ve silâhsız bulunulduğuna
göre selâmlama yapılır. Selâmlama altı adım kala başlar ve altı adım geçene kadar sürdürülür.
3-11 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
b. Milli Marşların Çalınması ve Dinlenmesi:

Milli marş çalınır veya söylenirken, Jandarma Genel Komutanlığı mensupları açık
yerde şapkalı, kapalı yerlerde şapkasız ve yüzleri marşın çalındığı yöne dönük olarak saygı
duruşunda bulunurlar. Cumhurbaşkanı’nın bulunduğu yerlerde cephe Cumhurbaşkanı’na
döner. Bu maksatla;
(1) Kıtalar SELAM! DUR! komutuyla selamlama durumuna getirilir.
(2) Kıta haricindeki personelde aynı komuta uyarak marş bitinceye kadar elle
selamlama yapar.
(3) Milli marş çalınır veya söylenirken, tören alanının dışında açık veya kapalı yerde
bulunan fakat milli marşı duyan, Jandarma Genel Komutanlığı mensupları bulundukları yerde
esas duruşa geçerek “b“ maddesinde belirtildiği şekilde selamlama yaparlar. (Marşın
duyulduğu her yerde ayakta selamlama yapılır.)
(4) Milli marşa gösterilen saygı yabancı devletlerin milli marşlarına da aynı şekilde
gösterilir.
c. Bayrağın Selamlanması:
(1) Bayrak göndere törenle çekilir ve indirilir. Bayrak çekilir ve indirilirken bayrak
cephe alınarak selamlanır. Tören geçişlerinde selamlama bayrak altı adım kala başlar, altı
adım geçene kadar sürdürülür.
(2) Tören geçişlerinde bayrak altı adım kala selâmlanır ve altı adım geçene kadar
sürdürülür. Bayrak geçerken tören alanında bulunan herkes (izleyiciler dahil) ayakta selâmlar.
(3) Kıta başında çıkarılan bayrak, tören kıtalarının denetlenmesi esnasında sancak
gibi cephe alınarak bayrağa bakılır ve selamlanır.
ç. Sancağın Selamlanması:
(1) Sancak yalnız Cumhurbaşkanı’nı ve yabancı devlet başkanlarını selamlar.
(2) Sancak kılıfından çıkarılmış ve açılmış iken herkes tarafından selamlanır.
(3) Tören geçişlerinde sancak altı adım kala selamlanır ve altı adım geçene kadar
sürdürülür. Sancak geçerken tören alanında bulunan izleyiciler ve jandarma personeli
tarafından ayakta selamlanır.
UYARI
Bayrak ve sancak, tören geçişlerinde altı adım kala selâmlanır
ve altı adım geçene kadar sürdürülür.
5. ARAÇ İÇİNDEKİ KİŞİLERİ SELAMLAMA:

a. Resmi araçlardaki rütbeli kişileri selamlama; rütbeli kişilerin tanınması, araç forsu
veya flamasının görülmesi halinde selamlama yapılır.
b. Özel araba kullanan personele selam verilir. Sürücü durumunda ve aracı hareket
halinde olan şahıs selamlama yapmaz. Ancak araçtaki diğer personel (varsa) selamlama
yapar.
c. Resmi otobüs, otomobil, tren, tramvay, vapur gibi nakil vasıtaları içinde bulunurken
veya at üzerinde iken bu vasıtalardan biri içinde bulunanla yerde duran, yürüyen veya bu
araçlara giren ve çıkan arasında selamlama yapılır. Ancak hareket halinde veya dururken
ayağa kalkmak imkânı olmayan araçlarda kalkmadan selamlama yapılır.
3-12 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
6. ŞAPKA, BERE ÇIKARMA VE GİYME:

Jandarma personeli kapalı yerlerde şapka/bere çıkartır. Açık yerlerde ise, şapka/bere
çıkarılmaz veya selam vermek için şapka/bere havaya kaldırılmaz. Uygun görüldüğünde
sivillere de elle selam verilebilir. Birliğe şapka/bere çıkartmak için ŞAPKA / BERE ÇIKAR!
komutu verilir. Komutla, personel sol eliyle şapka güneşliğinin, sağ tarafını avuç içi ile
kavrayarak tutar. Kafasından şapkasını çıkararak sol göğsünün üzerinde iç tarafı vücuda
dönük ve güneşliği aşağıda olacak şekilde tutar. Bere çıkarılırken; personel sol eliyle berenin
sağ kulak hizasına gelen yerinden avuç içi ile kavrayarak tutar. Bereyi kafasından çıkartarak
iç tarafı vücuda dönük olarak sol göğsünün üzerinde tutar. Birliğe şapka/bere giydirmek için
ise, ŞAPKA / BERE GİY! komutu verilir. Komutla şapka çıkarıldığı şekilde kafaya yerleştirilir.
Bere iki el ile kenarlarından tutularak kafaya yerleştirilir. RAHAT! komutu ile şapka/bere
düzeltilir.
Jandarma personeli ayrıca, resmi araçlarla (otobüs, otomobil, tren, vapur, uçak vb.)
yolculuk yapıldığında şehir merkezleri dışında, araçta bulunan bütün personel emirle şapka
çıkarır.
ÜÇÜNCÜ KISIM
DİĞER SELAMLAMALAR
1. GENEL:
Piyade tüfeği, kılıç ve diğer silahlarla selamlama hareketleri dördüncü bölümde
açıklanmıştır.
2. BİRLİK FLAMASI İLE SELAMLAMA:
a. SELAM! DUR! Komutunda:
Birlik flaması kaldırılmış vaziyetten sol kol ile vücudun önüne çapraz gelecek şekilde
öne doğru indirilir. Flama sağ koltuk altına alınır ve yere yatay tutulur, sağ kol dirsekten hafifçe
bükülür, başparmak uçtan sola doğru, işaret parmağı alttan destek yapacak şekilde, diğer
parmaklar ile gönder soldan kavranır. Kolun üst kısmı düşey ve vücuda yapışık bulunur.
Gönderin alt ve uç demirli kısmı sağ koltuk altından iki karış kadar dışarıya (geriye) taşar. Sol
el önden sertçe yerine getirilir.
b. SAĞA BAK! Komutunda:
Flamacı başını sertçe sağa döndürerek selamlanan şahsa bakar, selamlanan şahsı
kendi cephesine gelene kadar başla takibe devam eder ve takibi müteakip flamanın vaziyetini
bozmadan ileriye bakar (baş hizasında ileride sabit bir noktaya).
c. Selamlama Vaziyetinde:
(1) TÜFEK OMUZA! komutunda; gönder sol elle selamlamada olduğu gibi tutulup
flama kaldırma durumuna getirilir.
(2) ESAS DURUŞ! komutu ile; flama kaldırma vaziyetine getirildikten sonra esas
duruştaki yerine indirilir.
3. NÖBETÇİLERİN SELAMLAMASI:
a. Saygı Nöbetçileri (Kışlaların Nizam Karakolundaki Nöbetçiler ve Sancak
Nöbetçileri Dahil):
(1) Her kışlanın nizam karakolu girişindeki nöbetçi esas itibariyle emniyet nöbetçisi,
aynı zamanda saygı nöbetçisidir.
(2) Bağımsız tabur ve eşidi ile daha üst komutan çalışma odaları önünde
bulundurulacak emniyet görevi verilmiş erler, sancak nöbetçileri ile brifing süresince brifing oda
ve salonları önünde bulundurulacak nöbetçiler aynı zamanda saygı nöbetçileri kapsamı
içindedir.
3-13 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(3) Duruşları:
(a) Nizam karakolundaki nöbetçiler bulundukları kulübe içinde veya kulübenin bir
adım ilerisinde yüzleri birbirine dönük olarak dururlar, yan yana gelmezler, yer değiştirmezler.
(b) Sancak nöbetçisi sancağın bulunduğu oda kapısını ve odaya gelen koridoru
gözetleyebileceği bir yerde durur. Yer değiştirmez.
(c) Karargâh binaları önündeki nöbetçiler gerekli emniyet tedbirleri alınmış olarak
dışarıdan geliş istikametine yüzleri dönük şekilde dururlar, yan yana gelmezler, yer değiştirmezler.
(4) Selâm Vermeleri:
(a) Saygı nöbetçilerinin esas görevleri emniyet olduğundan bina dışında bulunan
nöbetçiler tüfeklerini çapraz tutuş şeklinde taşırlar. Amir ve üstlerini silâh taşıma şeklini bozmadan
esas duruşa geçerek selâmlarlar. Sorumluluk bölgesinden dönmeden, başla takip yapmadan
sorulara cevap verirler.
(b) Bina içindeki kozmik odalar ile harekat, muhabere, brifing ve benzeri odalar
önünde bulunan tüfekli nöbetçiler, tüfekli esas duruşta durarak selâm verirler. Bina içindeki tabancalı
olan saygı nöbetçileri ise, rahat durumunda bulunur, amir ve üstlerini esas duruşa geçerek elle
selâmlar.
(5) Tüfek Taşıma Şekilleri:
(a) Dış ve iç nizamiyelerde veya ana giriş yeri ve kapılarda bulunan, aynı zamanda
saygı nöbetçisi olan nöbetçiler, tüfeklerini çapraz tutuş şeklinde taşırlar. Nöbetleri esnasında
selâmlama dışında silâh taşıma şeklini bozmazlar ve rahat durumda bulunurlar (Şekil 3-11).
(b) Bina içindeki brifing odaları ile tugay ve alay komutan odası önünde sancak
nöbetçisi olarak bulundurulan tüfekli nöbetçiler, tüfeklerini dururken asmazlar ve sol omuz üzerinde
taşımazlar. Tüfeklerini tüfek kayışları gerili halde tören rahatta tutar, selâmlama için esas duruşa
geçerler, tekmil vermezler.
b. Emniyet Nöbetçileri: Silâhlı olarak nöbet tutulan yerlerdeki tüm emniyet nöbetçileri
tüfeklerini çapraz tutuş şeklinde taşırlar ve selâmlama dışında silâh taşıma
şeklini bozmazlar, rahat durumda bulunurlar, selâmlamayı esas duruşa geçerek yaparlar.
Sorumluluk bölgesinden dönmeden, başla takip yapmadan sorulara cevap verirler (Şekil 3-10 HK
33).
Şekil 3-10
Tüfekli Nöbetçi Selam Vaziyeti.
3-14 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
UYARI!
Nöbetçilerin tüfeklerini çapraz tutuş şeklinde
taşımaları esnasında tüfek kayışı boyundan geçirilmez.
c. Nöbetçilerin Değişmesi:
Nöbet devir teslimleri, nöbet yeri talimatlarında belirtilmelidir (JGY 64-4(B) J.Gn.K.lığı
Nöbet/Vardiyalı Nöbet Hizmetleri Yönergesinde belirtilen esaslara uygun yapılacaktır).
DÖRDÜNCÜ KISIM
ADIMLAR VE YÜRÜYÜŞLER
1. GENEL:
a. Bu kısım tek erin yürürken kullandığı adımları kapsar. Adım ve yürüyüş teknikleri, birlik
yanaşık düzen eğitimine geçilmeden önce öğretilmelidir.
b. Dururken yürüyüşe, esas duruşta ve aksi emredilmedikçe sol ayakla başlanır.
c. Yürürken dönüşler ve çarklar için verilecek yapma komutları çark veya dönüş
yapılacak taraftaki ayak yere basarken bitirilmiş olmalıdır.
ç. Rahat yürüyüş ve normal adım yürüyüşler dışındaki hareketler uygun adımla yürüyüş
halinde yapılır.
d. Kısa mesafe yürüyüş hareketleri için komutan uygun komut vererek ileriye, kaç adım
atılacağını belirleyebilir. İLERİ-MARŞ! komutu ile başlanır ve belirlenen adım sayısını
tamamladıktan sonra otomatik olarak durulur. Aksi belirtilmedikçe, ileri doğru adım atılması
emredildiğinde adımların uzunluğu 65 cm olacaktır.
e. KOŞAR ADIM MARŞ! MARŞ! komutu ile 65 cm adım uzunluğu ve dakikada 180
uygun adımlık tempo ile koşulur. Bunun dışındaki yürüyüş hareketlerinde dakikada 114 adımlık
tempo ve 65 cm uzunluğundaki uygun adımla yürünür.
2. ADIMLAR:
a. Uygun Adım:
(1) Kıt’ayı dururken uygun adımla yürüyüşe geçirmek için KIT’A (1. Takım, 3. Bölük)
UYGUN ADIM MARŞ! komutu verilir. Bildirim komutunda, belirli bir hareket yapmadan
vücudun ağırlığı sağ bacak üzerine verilir. Yapma komutunda sol ayakla canlı bir adım atılır ve
65 cm’lik adımlarla vücudu sıkmadan ve hareketleri abartmadan dakikada 114 adımlık bir
yürüyüş vezin ve kararında doğru olarak yürünür. Parmaklar yarım yumruk avuç içi yere
bakacak şekilde, kollar serbestçe pantolonun dikişinin ileri (öndeki personelin palaska
hizasında kadar) ve gerisine doğru eller pantolona sürtecek gibi sallanır. Gövde ve baş dik
tutulur (Şekil 3-11).
(2) Yürürken durmak için KITA (TAKIM, BÖLÜK) DUR! komutu verilir. DUR! yapma
komutu, sağ ayak yere basarken verilir; sol ayakla bir adım daha atılır, sağ ayak esas duruştaki
gibi sol ayağın yanına getirilerek esas duruşta durulur.
3-15 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
KOMUT TAKIM ▬ DUR
ADIM Bildirim komutu SOL ▬ Yapma komutu SAĞ

AYAKTA AYAKTA
Şekil 3-11
Uygun Adım.
b. Normal adım ve Rahat Yürüyüş:
(1) Dururken normal adım yürüyüşe; KITA (TAKIM, BÖLÜK) NORMAL ADIM
MARŞ! komutu verilerek sol ayakla başlanır. Personelin yürüyüş kararı sürdürmesi ve ayak
uydurması istenmez, vücut serbest ve rahat bulundurulur. Bununla birlikte, sessizlik, yaklaşık
aralık ve mesafeler muhafaza edilir.
(2) Uygun adımdan normal adıma geçmek için herhangi bir ayak yere basarken
NORMAL ADIM! komutu verilir. Bu komuttan sonra uygun adımla bir adım daha atılıp normal
adıma geçilir. Tüfek ve donatımın taşıma şekli değiştirilmez.
(3) Yürüyüş kolaylığı sağlamak için RAHAT! komutu verilir. RAHAT! komutunda:
(a) Başka bir emir verilmemişse şarkı söylenebilir, konuşulur, bir şey yenilebilir
ve sigara içilebilir.
(b) Tüfek, makineli tabanca, hafif makineli tüfek en rahat şekilde fakat
yanındakini rahatsız etmemek şartıyla sağ veya sol omuza veya verilen emre göre boyuna
veya arkaya asılı taşınır.
(4) Rahat yürüyüşte, yürüyen kıta’nın amiri durumundaki üst komutanın önünden
geçirilirken bu üstü gören en yakın komutan DİKKAT! KOMUTAN SAĞDA! (SOLDA!) diyerek
kıta’nın dikkatini çeker. Bu bildiri geriye doğru tekrar edilir. Kollar sallanır tüfeğin taşıma vaziyeti
ve yürüyüş kolaylıkları değiştirilmeden önünden geçilen komutana saygıyla bakılır.
(5) Yürüyüş kolaylıkları kaldırılarak selamlama yapılması gereken hallerde UYGUN
ADIM! komutu verilir.
(6) Kıt’a komutanından daha küçük rütbeli üstlere rastlandığında üstü yalnız en
kıdemli şahıs selamlar.
(7) Normal adım veya rahat yürüyüşte; uygun adıma geçmek için
3-16 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
UYGUN ADIM! komutu verilir. Donatım düzeltilir, silahlar usulüne göre asılır, yürüyüş
kolaylıkları kaldırılıp ayak uydurularak uygun adıma geçilir. YÜRÜYÜŞ KARARI SAYILACAK!
SAY! komutu ile yürüyüş kararına uyularak yürüyüşe devam edilir.
(8) Normal adım veya rahat yürüyüşte kıtayı durdurmak için DUR! komutu verilir.
c. Tören Adımı:
(1) Her çeşit resmi törenlerde ikili şahıslar (flamalar) arasında geçerken
selamlamada kullanılır (Şekil 3-12).
Şekil 3-12 Tören Adımı.

(2) KITA (5’inci Bölük, 3’üncü Tabur) TÖREN ADIMI! MARŞ! komutu verilir.
(3) Bildirim komutunda belli bir hareket yapmadan vücudun ağırlığı sağ bacak
üzerine verilir.
(4) Yapma komutunda, sol ayak ileriye atılarak yürüyüşe başlanır. Bacaklar kalçadan
ve dizler kırılmadan, ayak tabanları karşıdan görünmeyecek şekilde, gergin ve sert olarak adım
atılır.
(5) Adım uzunluğu 65 cm, yürüyüş kararı dakikada 114 adımdır. Parmaklar yarım
yumruk avuç içi yere bakacak şekilde, kollar vücudun ilerisinde iken önde yürüyenin omuz
hizasına kadar düz ve gergin olarak, geriye doğru ise normal sallanır. Baş dik tutulur, göğüs
hafifçe çıkarılır.
(6) Sağa bak levhasında adım atışları değiştirilmeden yürüyüşe devam edilir. Baş,
töreni kabul edene doğru çevrilir (sağ baştakiler istikametinde). Her adımda baş yavaş yavaş
hareket ettirilir. Komutanın hizasında baş omuz hizası üzerinde olur. Bu durum ileri bak
levhasına kadar devam eder.
(7) Birliklerin önünde ve sağ başında yürüyen rütbeli personel, tören geçişi
esnasında aşağıda açıklandığı şekilde kollarını hareket ettirir:
(a) Kıta'nın önünde yürüyen Kıta K.ları (Tug.,A.,Tb.,BI.K.Iarı); sağa bak
levhasında başlarını sağa çevirerek kılıçla/elle selamlarlar. Sol kollarını sallamazlar.
(b) Kh.Sb. ve Asb.ları; makineli tabanca taşımayanlar sağa bak levhasında
töreni kabul edeni kılıçla veya elle selamlarlar, sol kollarını sallamazlar. En
sağ baştakiler istikametine, diğerleri töreni kabul edene bakarlar. Makineli tabancalı olanlar;
töreni kabul edeni başla selamlarlar, sol kollarını sallamazlar. En sağ baştakiler istikametine,
diğerleri töreni kabul edene bakarlar.
(c) Takım ve Kısım komutanları (Subay ve Astsubayları): İstikametlerine
3-17 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
bakarlar. Makineli tabancalı olanlar sol kollarını; makineli tabancalı olmayanlar her iki kolunu
da sallamazlar (Elle selamlama yapmazlar). Kılıçlı olanlar çekilmiş kılıçlarını taşıyan sağ
kollarını sağ omuz seviyesine kadar ileri geri sallarlar.
(ç) Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi Subay Taburları (Takım komutanları
dâhil): Çekilmiş kılıçlarını taşıyan sağ kollarını levhalar (Flamalar dışında)
uygun adımın tarifine göre serbestçe ileri geri sallarlar. Levhalar (Flamalar) arasında, bu
subaylar tören adımına geçerek, çekilmiş kılıçlarını taşıyan sağ kollarını sağ omuz hizasına
kadar sallarlar.
(8) Yürürken uygun adımdan tören adımına geçirmek için DİKKAT! komutu verilir.
(9) Tören adımından uygun adıma geçirmek için UYGUN ADIM! komutu verilir.
ç. Koşar Adım:
(1) Dakikada 180 adımlık bir yürüyüş kararı ile tam adım koşmak için verilecek
komut; KOŞAR ADIM! MARŞ! MARŞ! komutudur. Bu komut dururken veya uygun adım
yürürken verilebilir.
(2) Dururken, KOŞAR ADIM! bildirim komutu verildiğinde; vücut ağırlığı sağ bacağa
verilir. MARŞ! MARŞ! komutu ile; parmaklar ve baş parmak kapalı parmak eklem yerleri
dışarıya bakacak şekilde, kollar dirseklerden itibaren yatay vaziyette kaldırılır. Aynı anda sol
ayakla tam adım atılır ve 65 cm’lik adımlarla koşar adım yürüyüş kararında yürüyüş sürdürülür.
Kollar yatay vaziyette olacak şekilde öne ve arkaya tabii halinde sallanır. Silahlı iken KOŞAR
ADIM! bildirim komutu verildiğinde silahlar denge noktasından veya emredilen durumdaki
taşıma vaziyetinde taşınır.
(3) Uygun adımda yürürken KOŞAR ADIM MARŞ! MARŞ! komutu verildiğinde; bir
adım daha atılır ve arkadaki ayakla başlayarak koşar adıma geçilir.
(4) Koşar adımdan, uygun adıma geçmek için; NORMAL ADIM! komutu ile normal
adıma geçilir, tüfek astırılır. UYGUN ADIM! komutunu takiben uygun adımla yürüyüşe devam
edilir. Koşar adımda durdurmak için kıta normal adıma geçirilir. KITA (TAKIM, BÖLÜK) DUR!
komutu ile kıta durdurulur.
d. Yarım Adım:
Kıtanın uygulamakta olduğu adım boyunun yarısı uzunluğunda atılan adımdır. Kıtanın
yürüyüş hızının düşürülmesi, şekil değiştirmelerde veya tam adımla yanaşılamadığı
durumlarda uygulanır.
3. YÜRÜRKEN DÖNÜŞLER:
Yürürken dönüşler için SAĞA! (SOLA)! DÖN! komutu verilir. DÖN! yapma komutu sağa
(sola) dönülecekse sağ ayak (sol ayak) yere basarken verilir. DÖN! komutunda bir adım daha
atılarak, her iki ayak pençesi üzerinde yeni cepheye dönülür ve sol ayakla yürüyüşe devam
edilir.
4. YÜRÜRKEN ÇÖKMEK VE KALKMAK:
Yürürken, ÇÖK! komutu sağ ayak yere basarken verilir. ÇÖK! komutundan sonra sol
ayakla bir adım atılır ve “Dururken Yapılan Hareketler” bölümü madde 5’te açıklandığı gibi
çökülür ve KALK! komutu ile kalkılır.
5. YÜRÜRKEN YATMAK VE KALKMAK:
Yürürken YAT! komutu sağ ayak yere basarken verilir. Sol ayakla bir adım daha atılır ve
“Dururken Yapılan Hareketler” bölümü madde 6’da açıklandığı gibi yatılır ve KALK! komutu ile
kalkılır.
Yürürken çökmek ve yatmak yaptırıldıktan sonra tekrar yürüyüş devam ettirilecek
ise NORMAL ADIM MARŞ! komutu verilir. Bildirim komutunda kalkılır, yapma komutunda
3-18 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
normal adımla yürüyüşe başlanır. Daha sonra UYGUN ADIM! komutuyla (gerekiyorsa) uygun
adıma geçilir.
6. YERİNDE SAYMA:
a. Dururken:
YERİNDE SAY! MARŞ! komutunda sol ayakla harekete başlanarak ayak yerden 5
cm kaldırılmak suretiyle uygun yürüyüş kararı ile yerinde sayılır, kollar uygun adımla yürüyüşte
tarif edildiği gibi sallanır.
b. Yürürken:
Tören adımı, veya uygun adım yürürken YERİNDE SAY! komutu, sol ya da sağ ayak
yere basarken verilir. Bu komut üzerine bir adım daha atılır, gerideki ayak öndeki ayağın yanına
getirilirken dururken de olduğu gibi yerinde sayılır.
c. Yerinde sayarken (uygun adım, tören adımı) yürütmek için İLERİ MARŞ! komutu
verilir. MARŞ! komutu sol ayak yere basarken verilir. Bu komut üzerine sağ ayakla yerinde bir
adım daha sayıldıktan sonra tam adımla yürüyüşe geçilir.
ç. Yerinde sayarken personel hiza ve istikameti temin etmek için yerlerini ayarlarlar.
d. Yerinde sayarken durdurmak, uygun adımda durmakta olduğu gibi yapılır.
7. AYAK DEĞİŞTİRME VE AYAK UYDURMA:
Uygun adımla yürüyüşte AYAK! bildirim komutu verilince kollar sallanmaz ve DEĞİŞTİR!
yaptırım komutu sağ ayak yere basarken verilir. Bu komut üzerine sol ayakla bir adım daha
atılır, sonra sağ ayak burnu sol ayak topuğunun yakınına konarak, tekrar sol ayak ileri atılır ve
kollar sallanarak yürüyüşe devam edilir. Yürüyüş
kolunda yanlış adım attığını fark eden her şahıs, ayak değiştirerek yürüyüş kolundaki diğer
personelin ayağına kendi ayağını uydurur.
8. YÜRÜYÜŞ KARARI SAYMA:
a. Yürüyüş eğitimi sırasında sayı saydırmak; yürüyüş kararının alınmasını, yürüyüş
ritminin geliştirilmesini, ayakların uydurulmasını, personelin düzgün ve uygun adımlarla
yürümelerini sağlar.
b. Yürüyüş kararı saydırmak için YÜRÜYÜŞ KARARI SAYILACAK! SAY! komutu, uygun
adım, tören adımı ve koşar adımda sol ayak yere basarken verilir. SAY! komutundan sonra bir
adım daha atılır, sol ayak yere basarken önce ilk iki defa (BİR, İKİ, ÜÇ, DÖRT) dört sayısı sol
ayak yere bastıkça; sonra her ayak (sol, sağ) yere basışta iki defa dört sayı sayılır (BİR, İKİ,
ÜÇ, DÖRT; BİR, İKİ, ÜÇ, DÖRT). Sayı sayma canlı ve beraber olmalıdır. Yürüyüş eğitimleri
sırasında görülen aksamaların giderilmesi için arada bir durdurularak sayı saydırılmak suretiyle
yürütülmelidir.
c. Yürüyüş kararı sayma yöntemi ile yürüyüş eğitimlerinde personelin yürürken sol
ayakla yere sert, sağ ayakla ise yere daha yumuşak vurulmasını alışkanlık haline getirmemesi
konusuna özellikle dikkat edilmelidir. Ayrıca bu durum yürüyen personelin veya kıta’nın aksak
yürüdüğü görünümü verebilir. Bunun için yürüyüş kararı
sayma yöntemi yürüyüşlerin yeni öğretimi esnasında kullanılmalı, diğer zamanlarda; hatalı
yürüyen kıta’yı sık sık durdurup yeniden komutla yürüyüşe başlatmak yöntemi ile
yürüyüş eğitimi geliştirilmelidir.
ç. Kıtanın yürüyüşte ahenk ve temposunu muhafaza etmesi için marş söyletilir, davul
veya trampetle tempo tutulur.
3-19 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
BEŞİNCİ KISIM
DİĞER HAREKETLER
1. KENDİNİ TAKDİM VE EMİR TEKRARI:
a. Kendini Takdim:
(1) Birlik komutanı veya üstün hitabı halinde, personel komutanı veya üstünün üç
adım karşısında durur, selamlar ve kendini takdim eder. Subay, astsubay, öğrenci, uzman
erbaş ve erbaş/erlerin kendini takdimi aşağıda belirtildiği şekildedir.
(a) Subay ve astsubayların kendini takdimi; Yzb. Arslan DOĞAN!, Bçvş. Özay
ARSLAN! EMRET KOMUTANIM!,
(b) Öğrencilerin kendini takdimi; 3257 Aykut AYDIN EMRET KOMUTANIM!,
(c) Uzman Jandarmaların kendini takdimi; Uzman Jandarma … Kad. Çvş.
Mustafa ÇETİN EMRET KOMUTANIM!,
(ç) Uzman erbaşların kendini takdimi; Jandarma Uzman Çavuş/Onbaşı Yunus
KÖSE EMRET KOMUTANIM!,
(d) Erbaş ve erlerin kendini takdimi; Ali TURAN BURSA EMRET KOMUTANIM!
dır.
(2) Kendini takdim, komutanın personele ilk hitabında yapılır. Daha sonraki
hitaplarda yapılmaz. Kışla dışında hitapta; erbaş ve erler kısa takdime ilaveten hangi birlikten
olduğunu ve ne maksatla dışarıda bulunduğunu da söylerler.
b. Emir Tekrarı:
(1) Emir tekrarının amacı ast tarafından emrin anlaşıldığına kanaat getirmek ve tam
olarak zamanında yapılmasını temin etmektir.
(2) Alınan emir, komutanın gözü önünde icra edilmeyip uzakta icra edilecekse
mutlaka emir tekrarı yapılır.
(3) Komutanın yakınında yapılacak bir emir tekrar edilmez. Hitap mahiyetinde kısa
emirlerin tekrarına lüzum yoktur.
2. TEKMİL ALMAK VE VERMEK:
a. Tekmil Almak:
Komutan, verdiği emirleri takip ve astlarını kontrol için tekmil alır.
b. Tekmil Vermek:
Emir alan her ast, emrin sonucu hakkında olumlu veya olumsuz kısa sürede sözlü
veya yerine göre yazılı olarak tekmil verir.
c. Nöbet Tekmili Vermek:
(1) İç ve dış nöbet yerlerindeki nöbetçiler, Fatih ŞEN ANKARA EMRET
KOMUTANIM! şeklinde tekmil verir. Nöbet yeri hakkında sorulacak sorulara emniyet ve gizlilik
faktörünü ihlal etmeyecek şekilde alçak sesle ve nezaket kurallarına uygun olarak cevap verir.
(2) Nöbet mahallinde birden fazla nöbetçi olduğunda nöbet tekmilini kıdemli olan
verir.
(3) Yol güzergahında bulunan nöbetçiler önlerinden yaya veya araçla geçen
komutanlar araçtan inip kendilerine yönelip yaklaşmazlarsa tekmil vermezler.
(4) Kışla çevresinde tel örgü nöbeti tutan nöbetçiler komutan veya amirleri nöbet
mahalline geldiğinde tekmil vermezler. Bu nöbetçiler dışardan gelecek tehlikeye karşı çevreyi
gözetlemeye devam ederler. Komutan veya amirin soracağı sorulara çevreden duyulmayacak
3-20 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
şekilde cevap verirler.

(5) Nizamiye ve saygı nöbetçileri tekmil vermezler.
(6) Bütün tekmiller anlaşılır şekilde verilir.
3. YANAŞIK DÜZEN EĞİTİMİNDE KULLANILAN HABERLEŞME, SEVK VE İDARE
İŞARETLERİ:
Genel olarak yanaşık düzen eğitiminde kullanılan işaretler komut verilmediği zaman ve
komutanın birliğini uzaktan sevk ve idare etmesi gerektiğinde başvurduğu bir yöntemdir. Konu
ile ilgili işaretler için Görerek Haberleşme İşaretle Sevk ve İdare Talimnamesine bakınız.
ALTINCI KISIM
BİRLİK FLAMASI İLE HAREKETLER
1. GENEL:
a. Birlik Flaması:
Bölük seviyesindeki birlikler dâhil, alay ve eşiti birlik ve komutanlıklar flama kullanma
ve taşıma yetkisine haizdir. Flama birliğin toplu duruşlarında, birliğin sağ başında birlik
komutanı ile birlik arasında, yürüyüşlerde ise birlik komutanının dört adım gerisinde bulunur.
Törenlerde ve komutanın emredeceği zamanlarda birlik ile birlikte çıkarılır.
b. Flama Taşıyıcı:
Bölük komutanı tarafından bölük personeli arasından özel olarak seçilir ve bu göreve
yönelik özel eğitim yaptırılır. Flama taşıyıcı tüfeğini arkaya namlu ağzı sağ yukarı gelecek
şekilde asar, flamayı da sağ eliyle tutarak taşır.
c. Birlik flaması ile dönüşlerde, sağ kol dirsekten hafifçe çekilerek vücuttan ayırmadan
flama gönderinin madeni ucu yerden iki parmak kadar kaldırılır. Dönüşler, tüfekli dönüşlerde
olduğu gibi yapılır. Dönüş hareketi tamamlandıktan sonra beklemeksizin flamacı, flamayı
indirerek esas duruşa geçer. Hareketler esnasında flama gönderi yere dik tutulur ve flamanın
sağa-sola savrulması önlenir.
ç. Flama taşıyıcı kıta ile bulunmadığı zaman selamlamayı esas duruşta ve başla takip
ederek yapar.
2. BİRLİK FLAMASI İLE ESAS DURUŞ VE RAHAT VAZİYETLERİ:
a. Esas Duruş:
HAZIR OL! komutunda; flama gönderinin alt uç demiri sağ ayağın en geniş yeri dış
kenarına gelecek şekilde yere konur. Gönder, tüfekli esas duruştaki gibi sağ elle tutularak
omuz çukuruna yerleştirilir. Vücudun diğer kısımları tüfekli esas duruşta olduğu gibidir (Şekil
3-13).
b. Rahat Vaziyetleri:
(1) Tören Rahat: Sağ el, kolun alt kısmı yere paralel oluncaya kadar yukarıya doğru
hafifçe kaydırılarak gönder kavranır ve alt ucu oynatılmaksızın üst kısmı ile ileriye eğilir (flama
yerden kaldırılmadan), sağ kol bükülmeden eğik ve gergin tutulur. Vücudun diğer kısımları
tören rahatta olduğu gibi bulundurulur (Şekil 3-14).
3-21 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 3-13 Şekil 3-14

Esas Duruş. Tören Rahat Vaziyeti.
(2) Rahat: Birlik flaması tören rahatta, vücudun diğer kısımları da tüfekli rahatta
açıklandığı gibidir.
3. BİRLİK FLAMASININ KALDIRILMASI:
TÜFEK OMUZA! Komutunda; TÜFEK! Bildirim komutu ile, flama gönderi, sol el avuç içi
vücuda dönük olarak sağ dirsek hizasından sol elle kavranır. Sağ el yerinde kalır, gönder sol
elle sağ elin içinden kaydırılarak sol el omuza kadar yükseltilir. OMUZA! Yaptırım komutu ile
sağ elin üst kısmı bel kemeri ve sol el alın hizasını geçecek şekilde gönder vücudun bir el
genişliği kadar ortası ilerisine kaldırılır. Sağ dirsek vücuda yapıştırılır. Gönder dik olarak tutulur
(Şekil 3-15). TÜFEK AS! Komutu verildiğinde de aynı hareketler yapılır.
Şekil 3-15
Flamanın Kaldırılması.
4. BİRLİK FLAMASININ TAŞINMASI:
a. Kaldırma vaziyetine getirilmiş olan birlik flaması ...ADIM, KITA, BÖLÜK! ikaz
komutlarında gönderin vaziyeti bozulmadan sağ el gevşetilerek sağ kol düz olarak uzatılmış
vaziyete gelinceye kadar aşağıya indirilir. Her iki kolun sağa doğru hareketiyle gönder alt
demirli ucu yerden bir karış (15 cm) kadar yüksekte olacak şekilde sağ omuz boşluğuna
dayanır. Sağ el başparmak önden dört parmak geriden olmak üzere gönderi tutar. Sol el sertçe
yerine indirilir (Şekil 3-16).
3-22 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 3-16
Yürürken Flama Taşıma Vaziyeti.
b. Taşıma vaziyetinde iken TÜFEK ÇIKAR!, tüfek omuzda iken ESAS DURUŞ! komutları
verildiğinde sağ el gevşetilerek alt madeni uç yere değinceye kadar gönder aşağıya kaydırılır.
Sağ el gönderi esas duruşta olduğu gibi tutar.
c. Koşarken birlik flaması üst ucu sola yukarı, alt ucu sağa aşağı gelecek şekilde
vücudun ortası ilerisinde, sağ kolun dirseği vücuda yakın ve alt kısmı yatay, sol el yaka
hizasında olmak üzere vücuda çapraz olarak iki elle tutulur (Şekil 3-17).
Şekil 3-17
Koşarken Flama Taşıma Vaziyeti
3-23 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
3-24 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TEK ERİN SİLAHLI YANAŞIK DÜZEN EĞİTİMİ
BİRİNCİ KISIM
GENEL BİLGİLER
1. SİLAHLI YANAŞIK DÜZEN EĞİTİMİ:
a. Silâhlı hareketler yalnız kol ve ellerin yardımı ile yapılır. Vücudun diğer kısımları esas
duruş vaziyetini bozmaz. Silâhlı hareketler, rahat ve telaşsız olarak birbiri ardından yapılır,
silâh yere vurulmaz.
b. Silâhlı hareketlerde; doğru olarak öğrenilip, düzgün bir şekilde yapılıncaya kadar
çabukluk aranmaz. Öğrenim pekiştikçe yapma hızı artırılır. Sonradan giderilmesi güç olacak
yanlışlıkların yerleşmesi bu suretle önlenebilir. Bütün hareketler uygun adım, vezin ve
kararında yapılır.
c. Silâhla; yerinde dönüşler, kontrol vaziyeti, tüfek kesmek (tüfeği yerden kesme), tüfek
asmak ve çıkarmak, tüfekle selâmlama ve tüfek vermek hareketleri esas duruşta yapılır. Rahat
vaziyetinde komut verilirse önce esas duruşa geçilir, hareketler yapılır ve rahat komutu
verilinceye kadar esas duruşta beklenir.
ç. Doldurma-kapama, boşaltma, nişangâh düzenlemesi, ayakta süngü takmak ve süngü
yerine etmek, tüfek kayışını ayarlamak hareketleri, rahat vaziyetinde yapılır. Ayakta esas
duruşta iken komut verildiğinde rahat edildikten sonra hareket yapılır, bitince esas duruşa
geçilir ve RAHAT! komutu verilinceye kadar beklenir.
İKİNCİ KISIM
TABANCA İLE HAREKETLER
1. GENEL:
a. Tabanca ile hareketler belli bir karar içinde yapılmaz.
b. Birlik tüfekli yanaşık düzen hareketlerini yaparken tabancalı personel esas duruşta
bekler.
c. Tabanca taşıyanlar, silah muayene vaziyeti hariç diğer bütün hareketleri silahsız
hareketler bölümünde (üçüncü bölüm) açıklandığı şekilde yaparlar.
2. MUAYENE VAZİYETİ:
a. MUAYENE VAZİYETİ AL! Komutu verildiğinde;
(1) Tabanca kılıfı sağ elle açılır ve elin üstü dış tarafa gelecek şekilde kılıftan çıkarılır.
(2) Tabanca ile yukarı tutuş vaziyeti almak için sırasıyla; dirsek vücudun yanına
getirilir. Kolun üst kısmı dik tutulur, sağ el omuzun bir karış kadar ilerisine gelecek şekilde kolun
alt kısmı meyilli tutulur. Kabza baş parmak ve son üç parmakla kavranır. İşaret parmağı
korkuluk dış yana uzatılır. Namlu yatay vaziyetten yaklaşık 30 derecelik bir açı ile ileri ve yukarı
doğrultulur.
(3) Şarjör çıkarmak için sırasıyla; tabanca yukarı tutuşta iken namlu hafifçe sağa
çevrilir. Sol elin baş parmağı şarjör tutma mandalına basar, işaret parmağı şarjörü aşağı
çekmek suretiyle çıkarır sol tarafa fişek süren aşağı gelecek şekilde örme palaska ile elbise
arasına sokulur.
(4) Fişek yatağını açmak için sırasıyla; sağ el indirilmeden sol el, baş parmak dışta,
dört parmak içte olmak üzere kapak takımının gerisinden kavrar, namlu ağzı kalkık tutularak
kapak takımı iki defa tam olarak geriye çekilir ve bırakılır. Tabancanın boş olduğuna kanaat
4-1 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
getirildikten sonra yukarı tutuş vaziyeti tekrar alınır. Şarjör konulduğu yerden alınır, fişek süreni
öne gelecek şekilde örme palaska hizasında avuç içinde açık olarak tutulur (Şekil 4-1). Kontrol
için hazır olan personel, …NUMARALI SİLAHIM BOŞ VE EMNİYETTEDİR KOMUTANIM der.
Şekil 4-1
Muayene Vaziyeti.
b. Tabanca muayenesi yapıldıktan sonra;
(1) Sağ başparmakla kapak takımı tutma çenesine basılır ve kapak takımı ileri
vaziyete getirilir. Tetik çekilir, tabanca yukarı tutuş vaziyetinde kalır.
(2) Şarjör Takmak: Sağ el indirilmeden namlu hafifçe sağa çevrilir. Sol elin baş ve
işaret parmağı ile şarjör tutulur ve tabancanın içine sürülür. Şarjör yuvasına iyice bastırılır ve
tabanca yukarı tutuş durumuna getirilir.
(3) Tabancayı Yerine Koymak: Namlu ağzı aşağıda elin üstü sağda olmak üzere
tabanca kılıfına kadar indirilir. Kılıf kapağı sol elle kaldırılır, tabanca namlu kılıfı içine sokularak
yerine edilir, sağ elle kılıf kapağı kapatılır.
ÜÇÜNCÜ KISIM
MAKİNELİ TABANCA İLE HAREKETLER
(MP-5 ve SAR-109)
1. GENEL:
a. Makineli tabanca, piyade tüfeği gibi sağ omuzda asılarak taşınır.
b. Yürüyüş ve tatbikatlarda taşıyana kolaylık sağlamak maksadıyla emirle sol omuzda
da taşınabilir.
c. Makineli tabanca; çapraz tutuş, elde taşıma, omuzda asılı olarak taşıma, muayene
vaziyeti, doldurmak kapamak ve şarjör değiştirme hareketleri hariç diğer yanaşık düzen
hareketlerinde omuza asılı olarak taşıma vaziyetinde bulundurulur. Belirtilen hareketler piyade
tüfekli hareketlerde olduğu gibi yapılır.
2. MUAYENE VAZİYETİ:
MUAYENE VAZİYETİ AL! komutunda;
a. Makineli tabanca taşıyan personel, silahını vücuda çapraz vaziyete getirir.
b. Şarjör çıkarılarak kütüklük veya hücum yeleğinin en soldaki cebine konur. Kütüklük
4-2 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
veya hücum yeleği yoksa şarjör vücutla örme palaska arasında, palaska tokasının 4 parmak
soluna, şarjör ağzı yukarıyı gösterecek şekilde yerleştirilir.
c. Kurma kolu tamamen geriye çekilir ve emniyete alınır. Tetik korkuluğunun dış kenarı
dışa bakacak şekilde silah sağ omuza konur.
ç. Kontrol için hazır olan personel, …NUMARALI SİLAHIM BOŞ VE EMNİYETTEDİR
KOMUTANIM der.
3. OMUZA ASILI TAŞIMA VAZİYETİ: TÜFEK AS! komutu verildiğinde;
a. Makineli tabanca tüfekli hareketlerde olduğu gibi omuza asılır (SAR 109 makineli
tabanca omuza asılmaz).
b. Sağ el, başparmak uzatılmış olarak kayışın altından diğer parmaklar bitişik yumruk
yapılarak sağ meme üzerine yapıştırılır. Sağ kolun yukarı kısmı makineli tabancayı vücuda
doğru sıkıştırır ve sol el esas duruştaki yerinde bulunur. (MP 5 ve M3A1 modellerde şarjör
koltuk altına sıkıştırılır). RAHAT! (TÖREN RAHAT!) komutu verildiğinde, aksi emredilmedikçe
makineli tabanca sağ omuzda asılı olarak kalır (Şekil 4-2).
Şekil 4-2
Omuza Asılı Taşınma Vaziyeti.
DÖRDÜNCÜ KISIM
G3 VE MPT-76 PİYADE TÜFEĞİ İLE HAREKETLER
1. ESAS DURUŞ:
Tüfekli esas duruşa HAZIR OL! komutu ile geçilir. Tüfekli esas duruşta vücut durumu
tüfeksiz esas duruşta olduğu gibidir. Tüfekli esas duruşta korkuluk cephe istikametinde ve
dipçik burnu ayak burunları ile aynı hizada olmak üzere, dipçik sağ ayak yanında yere konur.
Tüfek sağ elle; baş parmak geride, dört parmak bitişik cepheden görünecek şekilde önde ve
işaret parmağı tüfeğin cepheden görünen genişliğini içe doğru taşmayacak şekilde (vücut
yapısına göre) tutulur ve tüfek uyluğa yapıştırılır. Dirsekler hafifçe ileriye verilir (Şekil 4-3).
4-3 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 4-3
Esas Duruş.
a. Tüfekli rahat vaziyetleri tüfeksiz rahat vaziyetleri gibi yapılır. RAHAT! komutu ile; dipçik
ön kısmı sağ ayak ile bir hizada ve dipçik sağ ayağın yanında bulunurken, sağ el yukarı doğru
kaydırılarak alev gizleyenin hemen altından (HK 33 E P.Tf.nde alev gizleyenin, M1 Piyade
Tüfeğinde, ön el kundağı çatkı kancasının) kavranarak dipçik yerden kaldırılmadan sağ kol
ileriye gergin olarak uzatılır. Sol elin serbestçe yana uzatılması, tüfeğin ileri itilmesi ve sol
ayağın yana açılması aynı anda yapılır (Şekil 4-4).
Şekil 4-4
Rahat Vaziyeti.
b. TÖREN RAHAT! Komutu ile rahat vaziyetindeki hareketler yapılırken sol el; avuç içi
dışarıyı gösterecek şekilde arkaya örme kemer (palaska) hizasında bele getirilir. Bu esnada
sol ayak “omuz genişliği” kadar yana açılır. Bu hareketler aynı anda yapılır. Sağ ayak
yerinden oynatılmaz (Şekil 4-5).
4-4 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 4-5
Tören Rahat Vaziyeti.
Tüfek sağ ayağın yanında bulundurulur. Dönüşlerde bildirim komutu ile sağ el tüfeği
yerden 5 cm kaldırır. Tüfeğin dik duruşu bozulmaksızın; vücuda yapıştırılarak üçüncü bölüm
madde 4’te açıklandığı şekilde dönülür. Dönüş sırasında dipçiğin sağ ayağın yanından
ayrılmamasına dikkat edilir.
UYARI!
Tüfek taşıma vaziyetleri esnasında (Tüfeğin omuzda asılı olarak
taşınması durumu hariç) yerinde dönüşler yapılmaz. Birlik veya
personel önce tüfekli esas duruşa geçirilir, daha sonra komutla
dönüş hareketi yaptırılır.
4. SÜNGÜ TAKMAK VE YERİNE ETMEK:
a. Süngü, her vaziyette (ayakta iken rahatta, çökmüşken, oturmuşken, yatarak ve
hareket halinde) ileri bakarak ve ara sıra tüfeğe de göz atılarak takılır. (M1 Piyade Tüfeğine
süngü ayakta takılır.)
b. Süngü yerine etmek, her zaman ayakta, rahatta ve tüfeğe bakarak yapılır.
c. Hareket halinde iken durularak süngü yerine edilir.
ç. Süngü aşağıdaki hallerde takılır:
Törenlerde:
(1) Devlet Başkanına yapılan törenlerde, tören kıtası tarafından,
(2) Başkentte yapılan Cumhuriyet Bayramı törenlerinde,
(a) Diğer garnizonlarda devlet başkanını karşılamada, tören birlikleri ve devlet
başkanı tarafından denetlemesi yapılan kıtalar tarafından;
(b) Süngüleşme eğitiminde,
(c) Süngü saplanacak yerde,
(ç) Tutukluların muhafazasında,
4-5 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(d) Özellik gösteren nöbet yerlerinde emirle takılır.

d. SÜNGÜ TAK! Komutu Verildiğinde:
(1) Ayakta: Ayakta rahat vaziyetindeyken tüfek süngü takmadaki durumuna getirilir.
Sağ el tüfeği dipçik burnu üzerinde yarım sola döndürerek biraz sola yatırıp ileri uzatır. Sol el
ile süngü bağlama kayışı açılır ve başparmak önde diğer parmaklar arkada elin içi vücuda
dönük şekilde avuç içi ile süngü kabzası dik olarak kavranır. Süngü öne eğilerek çıkarılır.
Süngü halkası alev gizleyene ve süngü mandalı kılavuzu süngü mandal kılavuz yatağına
geçecek şekilde çıt sesi duyuluncaya kadar aşağı bastırılarak tüfeğe takılır. Bu hareket
yapılırken sol elin dört parmağı bitişik halde bulunur, daha sonra tüfek ve sol el ilk vaziyete
getirilir (Şekil 4-6). Süngünün doğru takılabilmesi için süngü, kınında süngü halkası geriyi
gösterecek şekilde bulundurulur.
(2) Çökmüş ve Oturmuşken: Tüfek dipçiği hafifçe kaldırılarak arpacık muhafazası sol
diz hizasına gelecek şekilde geriye çekilir. Ayakta süngü takmada tarif edildiği gibi takılır, tüfek
sol el ile ilk vaziyete getirilir.
(3) Yatmışken: Vücut yere yapıştırılır. Sağ el ile tüfek üst gerdane altından tutulur.
Bu esnada namlunun yere değmemesine dikkat edilir. Sol el dirseği yukarı kaldırılmadan
yandan uzatılarak kasatura kavranıp kınından çekilir. Kol yandan omuz etrafından
dolaştırılarak kasatura tüfeğe takılır.
Şekil 4-6
Süngü Takmak.
(4) Yürürken, Koşarken: Tüfek sağ elle denge noktasından kavranır. Namlu ucu
hafifçe yukarıya kaldırılarak tüfek dipçiği sağ kolla vücut arasına sıkıştırılır ve ayaktayken
takıldığı gibi takılır (Şekil 4-7 a). Süngü takmayı müteakip, tüfek çapraz tutuş vaziyetine
getirilerek harekete devam edilir.
4-6 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 4-7a
Yürürken, Koşarken Süngü Takmak.
e. SÜNGÜ YERİNE! Komutu Verildiğinde:
Personel; ayakta rahat vaziyetindeyken tüfek süngü takmadaki durumuna getirilir. Sol
el işaret parmağı süngü istikametini gösterecek şekilde süngü üzerine gelecek şekilde süngü
kavranır. Sağ elin başparmağı ile süngü mandalı içe doğru basılarak süngü tüfekten çıkarılır,
süngü bakılarak kınına sokulur. Tüfek eski durumuna getirilir (Şekil 4-7 b).
Şekil 4-7b
Süngü Yerine Etmek.
5. TÜFEK KAYIŞINI AYARLAMAK:
Tüfeğin çeşitli vaziyetlerde taşınma (tüfeği omuzda taşıma hariç) hareketlerinin uygun
olarak yapılabilmesi için tüfek kayışı aşağıda açıklandığı şekilde vücuda ayarlanır. TÜFEK
KAYIŞINI AYARLA! Komutu ile önce rahat vaziyetine geçilir. Sağ ayak bir ayak boyu ileri atılır,
sağ ayak topuğu, sol ayak burnu ile aynı hizada olur Sağ ayak topuğu ökçesi üzerine yerden
kaldırılırken (Ayak burnu sabit) sağ diz sağ ayak burnu istikametinde bükülür. Tüfek dipçiği sağ
el ile namlu sağda, korkuluk sola gelecek şekilde sağ kasığa konur, tüfek sağ kolun içine
yatırılarak iki elle tüfek kayışı ayarlanır. Kontrolün tamamlanmasını müteakip personel
4-7 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
kendiliğinden önceki vaziyetine geçer (Şekil 4-8).

Ayarın kontrolü şu şekilde yapılır; tüfek kayışı avuç içine alınarak orta noktasından tutulur.
El, kolun alt kısmı ile dik açı yapacak şekilde dışa doğru bükülür. Serbest bırakılan tüfek, yere
paralel olarak dirseğe hafifçe dokunacak şekilde, ileri geri salınır. Bu temin edilinceye kadar
tüfek kayışı ayarlanır, tekrar kontrol edilir (Şekil 4-9). Tüfek kayışının ayarlanması
tamamlandıktan sonra, esas duruşa geçilir.
Şekil 4-8
Tüfek Kayışını Ayarlamak.
Şekil 4-9
Tüfek Kayışı Ayar Kontrolü.
6. TAŞIMA VAZİYETLERİ:
a. Çapraz tutuş,
b. Namlu aşağıda çapraz tutuş,
c. Tüfek kesmiş olarak,
ç. Elde,
4-8 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
d. Asılı olarak,
(1) Tüfeğin Omuzda asılı olarak taşınması,
(2) Tüfeği ters olarak taşımak ve tüfeği ters asmak çıkarmak,
(3) Tüfeği boyunda asılı taşıma,
(4) Tüfeği arkada asılı taşıma,
(5) Tüfeği namlu aşağıda taşıma.
e. Omuzda olarak taşınır.
7. ÇAPRAZ TUTUŞ:
a. Çapraz Tutuş:
Yürürken, sıçrarken, atlarken, ormanlık ve çalılık arazide ilerlerken, eğitim esnasında
ve nöbet mahallerinde aksi emredilmedikçe tüfek çapraz tutuşta taşınır. Yeni ve ani gelişen
durumlara geçişte azami kolaylık sağlandığı gibi, tüfekli hareketlerde genellikle geçiş noktası
olarak kullanılır.
b. ÇAPRAZ TUTUŞ! komutu ile; esas duruşa geçilir, sonra iki sayılı hareketle tüfek
çapraz tutuşa getirilir.
(1) Birinci Sayıda: Tüfek sağ elle vücudun dört parmak genişliği kadar ilerisine
kaldırılarak, çapraz vaziyete getirilirken, sağ dirsek omuz yüksekliğinde ve kol yere paralel
olacak şekilde, tüfeği arpacık muhafazası altından tutar. Sol kolun üst kısmı (omuzla dirsek
arası) böğre yapışık ve yere dik, sol el tüfeği denge noktasından (U) şeklinde tutar.
(2) İkinci Sayıda: Sağ el, el kundağını bırakarak tüfeği dipçik boğumundan, kolun üst
kısmı (omuzla dirsek arası) böğre yapışık ve yere dik olacak şekilde, namlu ise (vücut ekseni
ile 45 derece açı yapacak, dipçik sağ aşağıyı gösterecek), sol omuz istikametinde olacak
şekilde bulunur. Tüfek vücudun dört parmak açığında, sol el meme hizasında bulunur (Şekil 4-
10 a).
c. Çapraz Tutuştan Esas Duruşa Geçiş:
İki sayılı hareketle yapılır. ESAS DURUŞ! komutu ile iki sayılı hareketle duruş alınır;
(1) Birinci Sayıda: Tüfek oynatılmadan, sağ el yukarı kaydırılarak, arpacık
muhafazası altından tutar ve tüfek yere 5 cm kalıncaya kadar sağ tarafa indirilir.
(2) İkinci Sayıda: Sağ el tüfeği yavaşça esas duruştaki yerine getirirken sol el sertçe
esas duruştaki yerine indirilir.
ç. Yürürken:
ÇAPRAZ TUTUŞ! komutu verildiğinde en kısa yoldan çapraz tutuşa getirilir.
d. Namlu Aşağıda Çapraz Tutuş:
NAMLU AŞAĞIDA ÇAPRAZ TUTUŞ komutu ile; esas duruşa geçilir, üç sayılı
hareketle namlu aşağıda çapraz tutuşa geçilir. Bir ve İkinci sayıda yukarıda anlatıldığı şekilde
çapraz tutuşa geçilir. Üçüncü sayıda sol el aşağıya indirilerek (Şekil 4-10 b)’de gösterilen
şekilde namlu aşağıda çapraz tutuşa getirilir. ESAS DURUŞ! Komutu verildiğinde, önce sol
kol yukarı doğru kaldırılarak tüfek çapraz tutuşa getirilir. Sonra yukarıda anlatıldığı gibi esas
duruşa geçilir.
4-9 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 4-10
Çapraz Tutuş/Namlu Aşağıda Çapraz Tutuş.
8. TÜFEK KESMEK:
Kısa mesafeli hareket ve yer değiştirmelerde, törenlerde, tüfekli yanaşık düzen
hareketlerinin bazılarında zaman kazanmak için tüfeği yerden keserek yapılan bir taşıma
vaziyetidir.
a. TÜFEK KES! komutu verildiğinde; tüfek el kundağından sağ elin baş ve diğer parmakları
ile kavranır, bilek bükülmez, düz tutulur, dirsek vücuda yapışık bulundurulur. Tüfek dipçiği ayak
bileği hizasına kadar kaldırılır (5 cm).
b. Tüfekli esas duruşta iken; başka bir komut verilmeden yürüyüş komutu verilirse, yapma
komutunda kendiliğinden tüfek yerden kesilir.
c. Tüfek kesmiş olarak en çok 31 adıma kadar yürütülür. Bunun için İLERİ (veya 3, 5,
7..... ADIM İLERİ) MARŞ! komutu verilir. Rahatta iken İLERİ! bildirim komutu ile önce esas
duruşa geçilir, MARŞ! komutu ile beraber sol ayakla uygun adım vezin ve kararında yürüyüşe
başlanır. Sağ ayak yere bastığı zaman DUR! komutu verilir. Bir adım daha atılarak durulur.
Adım sayısı belirtilerek komut verildiğinde, adım sayısı tamamlanınca kendiliğinden durulur.
9. ELDE TAŞIMA (SİLÂHIN DENGE NOKTASINDAN TUTULMASI):
a. Denge Noktası: Silâh ağırlığının iki eşit parçaya bölündüğü noktadır.
b. Durumun, arazinin ve personel arası aralık, mesafenin uygun olduğu zaman emirle
silah sağ (sol) elde denge noktasından kavranarak taşınır.
c. TÜFEK SAĞ (SOL) ELDE! komutu ile; silah kayışı avuç içinde kalmak üzere silah sağ
(sol) elde denge noktasından tutulur. Bu tutuşta parmaklar bitiştirilmiş olup başparmakla diğer
parmaklar U teşkil etmelidir (HK-33 E ve MPT-76 piyade tüfekleri, özel askı kayışı ile
kullanıldığında ise (Şekil 4- 11)’de gösterildiği gibi taşınır).
4-10 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 4-11
HK-33 E ve MPT-76 P. Tf.nin Elde Taşınması (Özel Askı Kayışı ile Kullanıldığında).
10. ASILI TAŞIMA:
a. Tüfeğin Omuzda Asılı Olarak Taşınması:
Silah bütün eğitim ve hizmetlere gidiş ve gelişte omuzda asılı olarak, tören ve
törenlere gidiş, gelişte ise omuzda olarak taşınır.
(1) TÜFEK AS! komutunda; sağ el silahı arpacık muhafazası yaka hizasında, şarjör
solda namlu yere dik olarak, vücudun ortası ilerisine getirilir. Sol elle kayış içte kalmak üzere,
tüfek denge noktasından kavranır. Sağ elle baş parmak içte ve dört parmak dışta olmak üzere
kayıştan tutulur ve kayışın yukarı kısmı yere paralel olacak şekilde sola doğru getirilir. Tutuş
noktası her personel için farklıdır. Eğitimlerde tutuş noktası tespit edilerek işaretlenmeli,
uygulamada bu nokta kullanılmalıdır. Sol elle tüfek, sağ kolun yardımı ile sağ omuza getirilir
ve omuza dik olarak asılır. Sağ el baş parmak uzatılmış olarak kayışın altından, diğer
parmaklar bitişik yumruk yapılarak sağ meme üzerine yapıştırılır. Sağ kolun yukarı kısmı ile
tüfek sıkıştırılır. Sol el sert olarak esas duruştaki yerine indirilir (Şekil 4-12). (HK 33 E P.Tf.nin
özel askı kayışı kullanıldığında da aynı şekilde hareket edilir). Tüfek omuza asılı olarak
taşındığında yerinde dönüş hareketi yapılır.
Şekil 4-12
Tüfek Asmak.
4-11 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(2) Tüfek Çıkartmak: TÜFEK ÇIKAR! komutunda; sağ el tüfeği sağ kolun yardımı ile
omuzdan ayırarak vücudun ortası ilerisine getirir, sol el arpacık muhafazası yaka hizasına
gelecek şekilde, tüfek denge noktasından tutulur. Sağ el kayışı bırakır, el kundağından tutar
ve tüfeği dik olarak sağ ayağının yanındaki yerine getirirken, sol kol esas duruştaki yerine
indirilir.
b. Tüfeği Ters Olarak Taşımak ve Tüfeği Ters Asmak Çıkarmak:
Cenaze törenlerinde ve emredildiğinde yağışlı havalarda tüfek ters asılarak taşınır.
TÜFEĞİ TERS AS! komutu verilir. Komut verildiğinde tüfek önce çapraz tutuşa getirilir. Sol el
ile el kundağından tutulurken sağ el ile askı kayışı alt gerdanesinden tutularak namlu yeri
gösterecek şekilde asılmayı müteakip, sağ el askı kayışından kaydırılarak sağ meme üzerine
yapıştırılır. Sağ kolun yukarı kısmı tüfeği vücuda doğru sıkıştırır. sol el sert olarak esas
duruştaki yerine indirilir.
c. Tüfeği Boyunda Asılı Taşıma:
TÜFEĞİ BOYUNA AS! komutu ile, tüfek dipçiği vücudun önünde sağa aşağıya ve
namlu sola yukarı gelecek şekilde boyuna asılır. Boyna asıldıktan sonra askı kayışı kabzanın
altından, şarjörün üstünden geçirilir (Şekil 4-13 a). (HK 33 E P.Tf.de özel askı kayışı ile
kullanıldığında (Şekil 4-13 b)’de gösterildiği gibi taşınır).
a b
Şekil 4-13
Tüfeği Boyunda Asılı Taşıma.
ç. Tüfeği Arkada Asılı Taşıma:
TÜFEĞİ ARKAYA AS! komutu verildiğinde;
(1) Havan, Tanksavar Mürettebatı ve Atlı Personel: Tüfek sağ elle kaldırılır, namlu
sağda olmak üzere önce boyuna asılır. Sağ kol tüfek kayışı arasından geçirilir. Namlu sol
yukarı, dipçik sağ aşağıya gelecek şekilde tüfek arkaya kaydırılır (Şekil 4-14 a).
(2) Diğer Personel (Flamacı, Motosikletli Dahil): Tüfek öne namlu sola gelecek
şekilde boyuna asılır. Sol kol tüfek kayışı arasından geçirilerek namlu sağ yukarı, dipçik sol
aşağıya gelecek şekilde tüfek arkaya kaydırılır (Şekil 4-14 b). (HK 33 E P. Tf. Özel Askı Kayışı
ile kullanıldığında (Şekil 4-14 c)’de olduğu gibi arkaya asılı taşınır.) TÜFEK ÇIKAR!
Komutunda, sağ (sol) el tüfeğin kabzasından tutarak ileri doğru çeker, sonra sağ (sol) kol tüfek
kayışı ile tüfek arasından çıkarılarak tüfek boyuna asılı vaziyete getirilir. Sağ elle tüfek
boyundan alınarak esas duruştaki yerine getirilir.
4-12 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
a b c
Flamacı, Motosikletli ve HK 33 P.Tf. Özel Askı

Atlı Personel
Diğer Personel Kayışı ile
Şekil 4-14
Tüfeği Arkaya Asmak.
d. Tüfeği Namlu Aşağıda Taşıma:
NAMLU AŞAĞIDA TÜFEĞİ OMUZA AS! komutu ile esas duruşa geçilir, dört sayılı
hareketle tüfek omuza asılır. İlk üç sayıda tüfek namlu aşağıda çapraz tutuşa geçirilir.
Dördüncü sayıda sağ kol tüfek ile askı kayışı arasından, tüfek önde kalacak şekilde geçirilerek
tüfek omuza asılır. Sol el tüfeği bırakırken, askı kayışını düzeltir esas duruştaki yerine getirilir.
TÜFEK ÇIKAR! komutu verildiğinde, sağ el tüfeği tutarak öne doğru çeker, sol el ile tüfek
karşılanır. Sol el yardımı ile tüfek omuzdan çıkartılır. Önce çapraz tutuşa sonra esas duruşa
geçilir (Şekil 4-15).
Şekil 4-15
Namlu Aşağıda Tüfeği Omuzda Asılı Olarak Taşıma.
11. OMUZDA TAŞIMA:
a. TÜFEK! OMUZA! komutu ile, silah yerden ayak bileği hizasına kadar 5 cm yukarıya
4-13 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
kaldırılır. Tüfekli esas duruş vaziyetinden dört sayılı hareketle, tüfek omuza taşıma durumuna
getirilir.
(1) İlk sayıda tüfek çapraz tutuşa getirilir,
(2) İkinci sayıda sağ el ile dipçik boğumundan tutulur.
(3) Üçüncü sayıda, sağ kol alt kısmı yere paralel olarak sağ elle tüfek omuzla boyun
arasına tetik korkuluğu uzantısı omuza gelecek şekilde sol omuza konurken sol kolun üst kısmı
yere dik ve yapışık, dirsekten itibaren alt kısmı yere paralel, sol kol üst kısmı ile dirsek 90
derecelik bir açı yapacak şekilde sol el dört parmak bitişik (U) şeklinde dipçik tabanından
kavranır. Sol elin başparmak ucu işaret parmağı ucunun hizasında bulunacak şekilde dipçik
üzerinde bulunur.
(4) Dördüncü sayıda sağ el sertçe esas duruştaki yerine gider (Şekil 4-16).
Şekil 4-16
Tüfeğin Omuzda Taşınması.
b. Tüfek omuzda iken ESAS DURUŞ! komutu verildiğinde, esas duruşa dört sayılı
hareketle geçilir.
(1) Birinci sayıda sağ kol vücuttan ayrılmadan sağ el yukarı kaldırılarak silah dipçik
boğumundan tutulur.
(2) İkinci sayıda silah sağ el ile vücuda çapraz vaziyete getirilir ve sol el ile çapraz
tutuşta olduğu gibi, tüfek denge noktasından kavranır.
(3) Üçüncü ve dördüncü sayılarda sağ el tüfeği esas duruştaki yerine getirirken, sol
el sertçe yerine indirilir.
c. Tüfeği omuzda taşıma vaziyeti sadece törenlerde kullanılır. Tüfek omuzda taşınma
vaziyeti alınmadan önce TÜFEK KAYIŞINI GER! KOMUTU ile, madde 5’ de belirtildiği şekilde
tüfek kayışları gerilir.
12. SELAMLAMA:
a. Tüfekli Esas Duruştan, Selam Dur Vaziyetine Geçmek: SELAM! DUR! komutu ile
iki sayılı hareketle selamlama vaziyetine geçilir.
(1) SELAM DUR! komutu ile, birinci sayıda, silah, sağ elle dört parmak bitişik ileride
baş parmak vücut tarafında geride olmak üzere, üst gerdane yakınından (Kaleşnikof P.Tf.de
gerdane üstünden) kavranarak tutulur. Vücuda dört parmak açıklıkta, namlu yukarıda, dipçik
4-14 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
tabanı yere paralel, arpacık muhafazası çene hizasında olacak şekilde vücudun ortası ilerisine
getirilirken,sol kol üst kısmı ile dirsek arası yaklaşık 90 derecelik bir açı yapacak şekilde sol el
tüfeği kayışı ile birlikte denge noktasından dört parmak bitişik önde şarjörün hemen üstünde
baş parmak namlu istikametinde uzatılarak tüfeği tutar.
(2) İkinci sayıda, tüfeğin ve sol kolun vaziyeti değiştirilmeksizin, sağ el aynı vaziyette
aşağı indirilerek kayışın üzerinden dört parmak bitişik ve uzatılmış olarak önde tetik
korkuluğunun (Kaleşnikof P.Tf.de kabzanın) altında, baş parmak mekanizma yatağının
gerisinden tutarak selamlama vaziyeti alınır (Şekil 4-17).
Şekil 4-17
Tüfekle Selamlama.
b. Tüfek Omuzda Vaziyetinden, Selam Dur Vaziyetine Geçmek:
Selam dur vaziyetine üç sayılı hareketle geçilir:
(1) Birinci sayıda, sağ el dört parmak bitişik başparmak ucu işaret parmağı ucunun
hizasında bulunacak şekilde silah dipçiği sertçe kavrar. Sağ kol silaha dikey vaziyette bulunur
ve bilek bükülmez.
(2) İkinci sayıda, sağ ve sol el yardımı ile silah vücuda çapraz vaziyete getirilir.
(3) Üçüncü sayıda, sağ el namlu geriye, korkuluk ileriye gelecek şekilde tüfeği sağa
doğru çevirirken sol el gevşetilerek tüfek avuç içerisinde sağ el tüfeği selamlamada tuttuğu
yerden tutacak şekilde elini döndürür. Esas duruştan selamlamaya geçişte belirtildiği gibi
selamlama yapılır (Şekil 4-18).
UYARI!
Kaleşnikof P.Tf.de selam dur
pozisyonunda dipçik ve tüfek şarjörü
vücuda paralel tutulur.
4-15 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 4-18
Tüfek Omuzdan Selamlamaya Geçiş.
c. SAĞA BAK! komutunda; baş sertçe sağa çevrilir, dik durulur baş ve gövde sallanmaz
ve selamlanan şahsa bakılır. Selamlanan şahısı, kendi cephe hizasına gelene kadar başla
takibe devam edilir. Müteakiben silah ve vücut durumu bozulmadan ileride sabit bir noktaya
bakılır. TÜFEK OMUZA! komutu verildiğinde, selamlamaya geçiş hareketinin tersi yapılır.
ç. Tüfekle Selam Vaziyetinden Esas Duruşa Geçiş:
ESAS DURUŞ! komutu ile iki sayılı hareketle;
(1) Tüfeğin ve sol kolun durumu değiştirilmeksizin sağ el aynı şekilde yukarıya
kaldırılarak tüfeği üst gerdane yakınından tutar.
(2) Tüfek sağ elde esas duruştaki yerine getirilirken, sol el sertçe aşağıya indirilerek
esas duruş vaziyeti alınır (Şekil 4-19).
Şekil 4-19
Selamlama Hareketinden Esas Duruşa Geçiş.
4-16 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
d. Tüfek Omuzda Asılı İken Selamlama:

(1) Tüfek omuzda asılı iken sağ kolun durumunu değiştirmeden esas duruşa geçilir.
Birliğin tekmili verilirken ve saygı duruşu esnasında yapılır (Şekil 4-20).
(2) Dururken; sağ kolun durumu değiştirilmeden esas duruşa geçilir ve baş komutana
çevrilerek başla takip şeklinde yapılır.
(3) Yürürken, yürümeye aynı vaziyette devam edilir, baş komutana çevrilir,
selâmlama başla takip şeklinde yapılır.
e. Tüfek arkada ve boyunda asılı iken baş komutana doğru çevrilerek başla takip
şeklinde selamlama yapılır.
Şekil 4-20
Tüfek Omuzda Asılı Selamlama.
UYARI
Birlik toplu düzende iken verilen TÜFEK! OMUZA! ve SELAM!
DUR! komutlarında keskin nişancı tüfeği, makineli tüfek ve roketatar
taşıyan personel silahını asar.
13. MUAYENE ETMEK:

Eğitim, tatbikat ve atış öncesi ve sonrası, tüfeğin temiz, namlu ve fişek yatağının boş
olduğunun görülmesi amacıyla yapılır. Bu muayenede birlik üzerinde bulunan her silahın teker
teker kontrolü esastır. Muayene ayakta yapılır. MUAYENE VAZİYETİ AL! komutunda; tüfek sağ
elle kurma kolu altından tutacak şekilde sol ele uzatılır. Sağ elle kabza kavranır. Silah dipçiği
namlu 45 derece sol yukarıyı gösterecek şekilde sağ kolun pazısı ile koltuk altına sıkıştırılır ve
sol el ile şarjör çıkarılarak hücum yeleğinin en soldaki cebine konur, hücum yeleği yoksa şarjör
vücutla örme palaska arasında, palaska tokasının 4 parmak soluna, şarjör ağzı yukarıyı
gösterecek şekilde yerleştirilir. Sol elin baş ve işaret parmağının etli kısmı ile kurma kolu geriye
çekilir, kurma kolu tutma çenesi takılı bırakılır (Kaleşnikov P.Tf.’de silah sağ koltuk altında
iken sol el ile silah üst kapak üstünden tutulur, sağ el baş ve işaret parmağı etli kısmı
ile kurma kolu geriye çekilir. Kurma kolunun geriye çekilmesinden sonra silahın
gövdesinde bulunan mekanizma içerisindeki tırnak emniyetli şekilde yukarı kaldırılır ve
kurma kolunun geride kalması sağlanır.) Sol el kundaktan destek yaparken, sağ el içten
kurma kolunun altından tutar. Silah sarsılmadan muayene edilir. Tetik korkuluğunun dış kenarı,
dışa bakacak şekilde tüfek sağ omuz üzerine konur ve sol el ile kasatura çıkarılır. Kasaturanın
ucu muayene yapanı gösterecek ve numarası üstte olacak şekilde sol el avuç içinde, sol kol
4-17 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
yere paralel şekilde tutulur. Muayene vaziyeti rahatta yapılır. Vaziyet alındıktan sonra kontrol
için esas duruşta beklenir (Şekil 4-21).
Tüfek muayenesi yapan üst veya amir personelin karşısına geldiğinde personel ; … …
NUMARALI SİLAHIM MUAYENEYE HAZIRDIR KOMUTANIM! diye tekmil verilir. Muayene
yapıldıktan sonra emir ve komut beklemeksizin kasatura yerine edilir. Tüfek tekrar koltuk altına
alınır. Kurma kolu, sol elin baş ve işaret parmağının etli kısmı ile tutularak takılı durumdan
kurtarılır ve ileri itilir. Namlu sol yukarı gösterecek şekilde tetik düşürülür. Tüfek sol el ile sağ
ele verilip esas duruştaki yerine getirilerek rahat edilir.
Şekil 4-21
Muayene Vaziyeti.
a. Çökmek:
ÇÖK! komutu verildiğinde, sol ayakla bir adım kadar ileri atılırken, sağ elde bulunan
tüfek yerden kesilerek aynı istikamette dipçik sağ dizin yanına ve sol ayak topuğu hizasına
getirilir. Sağ diz üzerine çökerken sağ el, serçe parmağı alt kenarı şarjör yatağı üst kenarına
değecek şekilde, aşağı doğru kaydırılarak tüfek denge noktasından tutulur. Namlu arpacık
muhafazası altında sağ omuz boşluğuna konur. Sağ kol vücuda yapıştırılır. Diğer hareketler
ve duruş silahsız çökmede olduğu gibidir (Şekil 4-22).
Şekil 4-22
Çökmek.
4-18 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
b. Kalkmak:
KALK! komutu ile sol el sol dize dayanır, dipçik yerden kesilir, sol ayak üzerine ileri
doğru kalkılırken, sol ayak burnu yarım sola açılır. Sağ ayak, sol ayağın yanına çekilir, tüfek
dipçiği sağ ayak burnu yanına koyarken rahat edilir.
a. Yatmak:
YAT! komutu ile, sol ayakla bir adım ileriye atılır, sağ diz üzerine çökülürken, tüfek
sağ elle namlu ağzı sola yukarıya, dipçik sağa aşağıya çapraz olarak vücuda paralel şekilde
vücudun ortası ilerisine uzatılır ve sol el tüfeği denge noktasından kavrar.
Tüfeksiz yattaki gibi yatılır. Yatarken sağ ayak yerden kaldırılmamalı ayak burnu yere
sürünerek iz bırakmalıdır. Sağ elle, el kundağından tutarak tüfeği vücudun sağ altına çeker,
şarjör sağa dönük, arpacık muhafazası sol bileğin üstüne konur. Yattıktan sonra silahın
parlayan kısımlarının görünmemesi sağlanır (Şekil 4-23).
Şekil 4-23
Yatmak.
b. Kalkmak:
KALK! komutunda vücut yükselmeden silah sağ el ile ileri sürülürken denge
noktasından kavrayacak tarzda sol ele verilir. Sol kolun alt kısmı yerden kaldırılmadan ileri
uzatılır ve namlu ağzı yere değmeyecek şekilde yukarıda tutulur.
Silahsız kalkmada tarif edildiği gibi hızla kalkılır. Sağ ayak sol ayağın yanına
getirilirken, sağ el tüfeği sol elden alarak esas duruştaki yerine getirilir ve rahat edilir (Şekil 4-
24).
Şekil 4-24
Kalkmak.
4-19 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
16. YÜRÜRKEN ÇÖKMEK, YATMAK VE KALKMAK:

Yürürken ÇÖK! veya YAT! komutu sağ ayak yere basılırken verilir. Sol ayakla bir adım
daha atılır. Tüfek asılı ise çıkartılır, tüfek omuzda ise tüfek çapraz vaziyete getirilir, denge
noktasından tutularak taşınıyorsa tüfek sol elde denge noktasından tutacak şekilde sol ele
uzatılır ve durmaksızın 4’üncü bölüm madde 14 ve 15’te açıklandığı gibi çökülür ve yatılır.
KALK! komutunda 4’üncü bölüm madde 14 ve 15’te açıklandığı gibi kalkılır, kendiliğinden
rahat edilir. Yürüyüşe devam edilecekse NORMAL ADIM, MARŞ! komutu verilir Komutun
NORMAL ADIM! Bildirim kısmında kalkılır, tüfek harekete başlamadan önceki vaziyete getirilir
ve MARŞ! komutu ile sol ayakla yürüyüşe başlanarak normal adımla yürüyüşe devam edilir.
Gerekiyorsa UYGUN ADIM! komutu verilmek suretiyle yürüyüşe uygun adımda devam edilir.
17. DOLDURMAK, KAPAMAK VE EMNİYETE ALMAK:
a. Eğitim için yapılan dolduruşlardan önce eğitim mermileri arasında muharebe ve
manevra mermisinin bulunup bulunmadığı kontrol edilmelidir.
b. Atış, nöbet, AMM ve hazır kıt’a görevleri gereği muharebe mermisi ile yapılacak
dolduruşlar bu maksatla belirlenmiş doldurma yerlerinde yapılır ve tüfek emniyete alınır.
c. Doldurmak ve boşaltmak rahatta yapılır.
ç. Muharebe mermisi ile yanaşık düzen eğitimi esnasında dolduruş yapılmaz.
d. Manevra mermisinin doldurulması ve kullanılması her defasında emirle yapılır.
e. Doldurmak ve kapamak; ayakta, çökmüş ve oturmuşken, yatmışken, yürürken,
koşarken, gaz maskesi takılı iken ve karanlıkta olmak üzere her vaziyette yapılır.
f. Yanaşık düzen eğitiminde kıt’aca dolduruşlar yalnız ayakta ve çökmüş vaziyette
yapılır.
g. Doldurulan tüfek (yakın muharebe, girme ve hücum safhası hariç) daima ve
kendiliğinden emniyete alınır.
ğ. Doldurmak ve kapamak esnasında tüfeğe bakılır, dolduruşun beraberlikle yapılması
istenmez.
h. Ateş hızını artırmak için yatmışken dolduruşlar sık sık yaptırılmalıdır.
ı. Yatmışken dolduruş yalnız dağınık düzende, boşaltmak ise yalnız ayakta yapılır.
i. G 3 piyade tüfeklerinde şarjörün takılması, çıkarılması, doldurma (kısmen ve tam
doldurma), şarjör değiştirme ve doldurma, dururken, yürürken, çökerken ve yatarak nişan
vaziyetinde yapılır;
(1) Şarjörün Takılması ve Çıkarılması (Kısmen Doldurma):
(a) ŞARJÖR TAK! Komutunda: G-3 piyade tüfeği sağ el ile kabzadan kavranır.
Emniyet ve atış tanzim mandalı (E) üzerine getirilir. İleri uzatılmış işaret parmağı korkuluğa
yapışmış vaziyette namlu istikametindedir. Namlu sol yukarıyı gösterir. Tüfek biraz sağa doğru
kaldırılmış vaziyette iken evvela şarjörün ön tarafı şarjör yatağına takılır, şarjör çıt sesi
duyuluncaya kadar şarjör yatağına sokulur.
(b) ŞARJÖR ÇIKAR! Komutu: Sol elle şarjör tutulur ve aynı zamanda sol baş
parmak şarjör mandalı üzerine basılarak şarjör yatağından çekip çıkarılır.
(2) Doldurma (Kısmen ve Tam Doldurma):
(a) Kısmen Doldurma: YARIM DOLDUR! komutu ile dolu şarjör tüfeğe takılır. Bu
suretle tüfek kısmen doldurulmuş olur. Barışta, taktik yürüyüşler esnasında, gözetleme
görevlerinde ve atışlı tatbikatlarda kısmen dolduruş yapılır. Kısmen dolduruşta mühimmat, atım
yatağına yakın getirilmiş ve atış hazırlığı yapılmış olur. Tüfek emniyette bulundurulur.
(b) Tam Doldurma: TAM DOLDUR! komutu ile atım yatağına mermi vermek
4-20 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
suretiyle yapılır. Ayrıca durum gerektirirse avcı kendiliğinden veya muharebe sahasında
manga komutanının, nöbet hizmetleri esnasında nöbetçi subayının (astsubayının) emri ile
veya doğrudan silah kullanmadan önce, hedefli atışlı tatbikatlarda ATEŞ SERBEST! komutu
ile yapılır. Görev yerine getirildikten sonra, emir üzerine tüfek boşaltılır veya kısmen doldurma
yapılır. Tüfek emniyet durumunda bulundurulur.
DOLDUR VE KAPA! komutu verildiğinde: şarjör takılır (kısmen doldurma)
kurma kolu tamamen geri çekilir ve ileri bırakılarak silah doldurulur.
(3) Dururken ve Yürürken Doldurmak:
(a) Emniyete alınmış silah sağ (Kaleşnikof P.Tf.de sol el) el ile kabzadan
tutulur, ileri uzatılmış işaret parmağı tetik korkuluğunun dış kenarına dayalı bulunur. Dipçik,
pazının altına sıkıştırılır, namlu sol (Kaleşnikof P. Tf.de sağ) yukarıyı gösterir.
(b) Şarjör takmak için, kütüklüğünden doldurulmuş bir şarjörü alır.
(c) Tüfeği doldurmak için, avcı kurma kolunu sol (Kaleşnikof P. Tf. ile sağ eli)
eli ile tamamen geriye çeker ve tekrar ileri bırakır. Tüfek doldurulmuş ve emniyete alınmıştır.
(4) Şarjör Değiştirdikten Sonra Doldurma: Silah ile daha önce ateş edilmemişse, dolu
şarjör tüfeği takıldıktan sonra, kurma kolu çekilmelidir. Eğer atış esnasında, atışta tamamen
boşalmış bir şarjör (son atımdan sonra tetik düşürülmemişse), dolu bir şarjörle değiştirilmek
isteniyorsa kurma kolu tutacağı çekilmez.
(5) Dururken ve Yürürken Şarjör Değiştirme:
(a) Tüfek emniyete alınır ve sağ (Kaleşnikof P.Tf.de sol elle) elle kabzadan
tutulur. Kurma kolu geriye çekilerek kurulu hale getirilir.
(b) Sol el (Kaleşnikof P.Tf.de sağ el) ile şarjör kütüklükten çıkarılır.
(c) Sol el ile (Kaleşnikof P.Tf. ile sağ el ile) şarjör, dip tablasına yakın yerden
baş parmak, orta ve diğer parmaklar ile yakalanır.
(ç) Sol elin (Kaleşnikof P.Tf. ile sağ elin) baş parmağı yahut sağ elin uzatılmış
işaret parmağı ile tutma mandalı üzerine bastırılır. Boş şarjör öne aşağı doğru biraz eğilir ve
yerinden çıkarılır.
(d) Dolu şarjör takılır.
(e) Kapak takımı tutacağı kurulu durumdan kurtarılır. (Kaleşnikof P.Tf. de ise
kurma kolu çekilir ve bırakılır).
(f) Boş şarjör kütüklüğe konur ve kapağı kapatılır.
(6) Düz Bir Sütre Gerisinde (Destek İmkânı Olmaksızın) veya Desteksiz Nişan
Vaziyetinde Yatarak Şarjör Değiştirme:
(a) Avcı silahı emniyete alır ve sağ el ile el kundağından tutar. Namlu ağzı hafifçe
yukarı kaldırılmış olarak, vücudun sağ tarafı üzerine dönerek, uzatılmış kolun üst kısmı ile sağ
omzu düz olarak yere yatar. Sol kütüklükten dolu bir şarjör alınır ve şarjör değiştirilir.
(b) Sağ kütüklerden birinden bir şarjör alınmak zorunda kalınırsa, avcı sol elle,
silahı el kundağından tutmuş ve sol eli ileri uzatmış vaziyette iken sola yatar. Şarjörü sağ eli
ile değiştirir.
(7) Sütrede Şarjör Değiştirme: Avcı eri, silahı geri çekerek emniyete alır ve silahı el
kundağından tutar. Diz çöker veya çömelir ve tüfeği yere dik olarak koyarak şarjör değiştirme
yapar.
(8) Şarjörlerin Kullanılma Sırası: Şarjör değiştirme için elde yeterli zaman varsa,
önce sağ kütüklükteki şarjörler kullanılmalıdır. Çabuk şarjör değiştirme durumu söz konusu
olduğunda (muharebe veya çatışma ortamında) sol kütüklükteki şarjörlerden faydalanılabilir.
Bu şarjörler mümkün olacak ilk fırsatta hemen tamamlanmalıdır (sol tarafını kullanarak nişan
4-21 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
alan ve atış yapan avcılar aynı işlemlerin sırasına göre tersini uygular). Şarjörler, mermi uçları
sağı gösterecek ve şarjör tabanı üstte olacak şekilde kütüklüklere yerleştirilir.
(9) Emniyete Almak: EMNİYETE AL! komutu ile, silahı sol tarafındaki emniyet atış
tanzim mandalı sol elin işaret ve baş parmağı ile emniyete alınır.
18. NİŞANGÂH DÜZENLEMESİ:
Nişangâh düzenlemesi komutla ve rahat vaziyetinde yapılır. Nişangâh düzenlemesi her
vaziyette yapılmalı, özellikle yatmışken düzenleme, eğitimle geliştirilmelidir (Şekil 4-25).
Şekil 4-25
Nişangâh Düzenlemesi ve Kontrolü.
a. G3 P. Tf. Nişangâh Tertibatı:
Nişangâh tertibatı sabit bir arpacık ile yatay ve dikey ayarlanabilen gezden ibarettir.
Üzerinde çentik ve delikler bulunan döner gez, birden dörde kadar numaralandırılmıştır. Bu
rakamların karşılığı 100, 200, 300 ve 400 metredir. (1) durumu açık V şeklindedir. (2), (3) ve
(4) durumlarında delikler kullanılır. (2) durumu esas nişan alma durumudur. Açık V şeklindeki
(1) durumu 100 metre uzaklık içindir. Yardımcı bir nişan durumu olup sadece karanlıkta,
muharebe sahasının suni olarak aydınlatılmasında veya hareket eden araç üzerinde kullanılır.
b. Nişangâh 400 Komutunda:
G3 P.Tf. sağ elle kabzadan sol el ile şarjör yatağının hemen kenarından tutularak,
dipçik bel ve dirsek arasına tüfek yere paralel olacak şekilde sıkıştırılır. Döner gez sol elin baş
ve işaret parmaklarının etli kısımlarıyla soldan sağa döndürülmek suretiyle istenen mesafeye
ait rakam nişangâh yatağı ortasına (kendine doğru) getirilir.
c. Düzenlenen Nişangâhın Kontrolü:
KONTROL VAZİYETİ AL! komutunda; silahı sol omuzda taşıma vaziyetinde
nişangâh kontrolünü yapanın okuyabileceği şekilde omuza yerleştirilir ve esas duruşa geçilir.
Kontrol yapılırken NİŞANGÂHIM 400’DÜR KOMUTANIM! diyerek tekmil verilir. Kontrol
yapıldıktan sonra sol el, nişangâh düzenlemesinde tarif edildiği gibi nişangâhı ilk durumuna
getirerek rahat edilir.
ç. Çökmüş ve oturmuşken nişangâh düzenleme ve kontrolü ayakta tarif edildiği gibi
yapılır.
d. Yatmışken nişangâh düzenleme ve kontrolü kolaya geldiği şekilde yapılır.
4-22 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
19. TÜFEK VERMEK:

Amir veya üst tarafından bir personelden silahı istendiğinde, bu şahıs koşarak amir veya
üstün 3 adım karşısına gelerek durur, bir adım ileri atarak sağ elle silah şarjör yatağının
üzerinden (denge noktasından) yere dik olacak şekilde tutarak silahı isteyen şahsa doğru
uzatır. Tüfek uzatılırken; …NUMARALI TÜFEĞİM BOŞ VE EMNİYETTEDİR KOMUTANIM!
Tekmili verilir. Eğer tüfekte mermi var ise; ''...NUMARALI TÜFEĞİM DOLU VE
EMNİYETTEDİR KOMUTANIM! tekmili verilir (Şekil 4-26).
Şekil 4-26
Tüfek Vermek.
BEŞİNCİ KISIM
HK 33 E PİYADE TÜFEĞİ İLE HAREKETLER
1. GENEL:
HK 33 E Piyade Tüfeği ile ilgili yanaşık düzen hareketleri G 3 Piyade Tüfeğinin yanaşık
düzen hareketleri ile aynıdır. Farklı olan hususlara ait konular ise aşağıda belirtilmiştir.
2. ÖZEL ASKI KAYIŞININ KULLANILMASI:
a. Silah personelin önünde asılı olarak taşınacağı zaman 1 numaralı kayış kısmı
sırtından dönmeli, aynı anda 2 numaralı kayış kısmı göğsünün etrafından dönmelidir (Şekil 4-
27).
b. Askı kayışının sıradan askı kayışı gibi kullanılacağı zaman gerdane kancası kayış
tokasına tutturulur (Şekil 4-28).
c. Askı kayışının her personel için askı kayış halkasının ayarlanmasıyla doğru uzunluğa
getirilir. Taşıma kayışının doğru uzunluğa getirilmesi istenilen ateş etme pozisyonunun
kontrolünü etkiler.
4-23 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 4-27
Askı Kayışının Kullanılması
Şekil 4-28
Askı Kayışının Nişan Vaziyetlerinde Kullanılması.
ALTINCI KISIM
KALEŞNİKOF VE SAR-308 PİYADE TÜFEĞİ İLE HAREKETLER
1. GENEL:
Kaleşnikof Piyade Tüfeği SAR-308 ile ilgili yanaşık düzen hareketleri G3 Piyade Tüfeğinin
yanaşık düzen hareketleri ile aynıdır. Farklı olan hususlara ait konular ise aşağıda belirtilmiştir.
Nişangâh düzenlemesi komutla ve rahat vaziyetinde yapılır. Nişangâh düzenlemesi her
vaziyette yapılmalı, özellikle yatmışken düzenleme, eğitimle geliştirilmelidir.
4-24 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
a. Nişangâh Tertibatı:
Nişangâh tertibatı sabit bir arpacık ile dikey ayarlanabilen bir U gezden ibarettir.
Üzerinde ayar çentikleri bulunan gez, birden beşe kadar numaralandırılmıştır. Bu rakamların
karşılığı 100, 200, 300, 400 ve 500 metredir. (2) durumu esas nişan alma durumudur.
b. NİŞANGÂH 300! komutunda, kaleşnikof piyade tüfeği sağ elle denge noktasından sol
ele verilir. Sol el yardımı ile silah sağ koltuk altına getirilirken, sağ el ile kabzeden kavrar. Sol
el serbest bırakılarak baş ve işaret parmağının etli kısımları ile istenilen mesafeye bağlandıktan
sonra esas duruşa geçilir (Şekil 4-29).
Şekil 4-29
Nişangâh Düzenlemesi.
c. Düzenlenen Nişangâhın Kontrolü:
KONTROL VAZİYETİ AL! komutunda; tüfek sol omuzda nişangâh kontrolünü
yapanın okuyabileceği şekilde omuza yerleştirilir ve esas duruşa geçilir. Kontrol yapılırken
NİŞANGÂHIM 300’DÜR KOMUTANIM! diyerek tekmil verilir. Kontrol yapıldıktan sonra sol el,
nişangâh düzenlemesinde tarif edildiği gibi nişangâhı ilk durumuna getirerek rahat edilir (Şekil
4-30).
Şekil 4-30
Nişangah Kontrolü.
4-25 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
ç. Çökmüş ve oturmuşken nişangâh düzenleme ve kontrolü ayakta tarif edildiği gibi

yapılır.
d. Yatmışken nişangâh düzenleme ve kontrolü en uygun şekilde yapılır.
YEDİNCİ KISIM
DRAGUNOV KANNAS SVD VE BORA-12 KESKİN NİŞANCI TÜFEĞİ İLE HAREKETLER
1. GENEL:
a. SVD (Kannas) ve BORA-12 tüfeği ile hareketler, genel olarak tüfekli hareketlerde tarif
edildiği gibi yapılır.
b. Keskin nişancı silahı kullanan personel yanaşık düzen eğitimine katıldığında silah
dürbününü (hasar görmemesi ve yıpranmaması için) çıkarmalı veya silahın dürbün
sıfırlamasının bozulmasını önlemek maksadıyla personelin verilen komutlara silahsız olarak
katılması sağlanmalıdır.
UYARI!
DUR! komutlarında ve piyade tüfekli personele verilen TÜFEĞİ
BOYUNA/ARKAYA AS! komutunda keskin nişancı tüfekli personel
tüfeğini asar.
c. Tatbikat, denetleme vb. durumlarda komutanlık emirleri ile silah dürbünlü olarak
kullanılır ve personelin hareketlere katılması sağlanır.
ç. Farklı olan hususlara ait konular aşağıda belirtilmiştir.
a. Nişangâh düzenlemesi (dürbün kullanılmadığında) komutla ve rahat vaziyetinde
yapılır. Nişangâh düzenlemesi her vaziyette yapılmalı, eğitimle geliştirilmelidir.
b. NİŞANGÂH 700! komutunda, tüfek sağ elle denge noktasından sol ele verilir. Sol el
yardımı ile silah sağ koltuk altına getirilirken, sağ el avuç içi ile silah alttan ve şarjörün
gerisinden kavranır. Sol el serbest bırakılarak baş ve işaret parmağının etli kısımları ile
istenilen mesafeye bağlanır.
c. Çökmüş ve oturmuşken nişangâh düzenleme ve kontrolü ayakta tarif edildiği gibi
yapılır (Şekil 4-31).
Şekil 4-31
Nişangâh Kontrolü.
4-26 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
ç. Yatmışken nişangâh düzenleme ve kontrolü, sol el yardımı ile silah vücuda

yaklaştırılarak, sağ el baş ve işaret parmağının etli kısımları ile istenilen mesafeye bağlanır.
d. Piyade tüfekli personele SÜNGÜ TAK! komutu verildiğinde, keskin nişancı silahı
kullanan personel rahata geçer ve bekler. TÜFEK ÇAT! komutu verildiğinde ise, dürbün ön
kısmı ayak burnu hizasına gelecek şekilde tüfeği sağına koyar.
UYARI!
Tüfek dürbününün takılı olduğunda; yatarken ve kalkarken, dürbünün hasar
görmesini önleyici tedbirler kullanıcı personel tarafından alınır.
SEKİZİNCİ KISIM
ACCURACY TÜFEĞİ İLE HAREKETLER
1. GENEL:
Accuracy tüfeği ile hareketler, genel olarak tüfekli hareketlerde tarif edildiği gibi yapılır.
a. Keskin nişancı silahı kullanan personel yanaşık düzen eğitimine katıldığında silah
dürbününü (hasar görmemesi ve yıpranmaması için) çıkarmalı veya silahın dürbün
sıfırlamasının bozulmasını önlemek maksadıyla personelin verilen komutlara silahsız olarak
katılması sağlanmalıdır.
b. Tatbikat, denetleme vb. durumlarda komutanlık emirleri ile silah dürbünlü olarak
kullanılır ve personelin hareketlere katılması sağlanır.
UYARI
BOYUNA/ARKAYA AS! komutunda keskin nişancı tüfekli personel
tüfeğini asar.
Şekil 4-32
Nişangâh Kontrolü.
4-27 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
DOKUZUNCU KISIM
M1 PİYADE TÜFEĞİ (TÖREN TÜFEĞİ) İLE HAREKETLER
1. GENEL:
M1 Piyade Tüfeği ile yapılacak yanaşık düzen eğitimi konuları özellikle tören birlikleri
tarafından kullanılacak olan eğitim konularını kapsamaktadır. Tespit edilen konular haricinde
diğer yanaşık düzen eğitim konuları, G3 P.Tf. ile yapılan yanaşık düzen eğitim konuları esas
alınarak yapılacaktır.
2. ESAS DURUŞ:
Tüfekli esas duruşa HAZIR OL! komutu ile geçilir. Tüfekli esas duruşta vücut durumu
tüfeksiz esas duruşta olduğu gibidir. Tüfekli esas duruşta tetik korkuluğu cephe istikametinde
ve dipçik burnu ayak burnu ile aynı hizada olmak üzere, dipçik sağ ayak yanında yere konur.
Tüfek sağ elle; başparmak geride, dört parmak bitişik cepheden görünecek şekilde, önde ve
işaret parmağı, tüfeğin cepheden görünen genişliğini içe doğru taşmayacak şekilde (vücut
yapısına göre) tutulur ve tüfek uyluğa yapıştırılır. Dirsekler hafifçe ileriye verilir (Şekil 4-33).
Şekil 4-33
Esas Duruş.
a. Tüfekli rahat vaziyetleri tüfeksiz rahat vaziyetleri gibi yapılır. RAHAT! komutunda;
dipçik burnu sağ ayak ile bir hizada ve dipçik sağ ayağın yanında bulunur. Sağ el yukarı
kaydırılarak ön el kundağı çatkı kancasının hemen altından kavranarak tutulur. Dipçik burnu
yerden kaldırılmadan sağ kol ileriye gergin olarak uzatılır. Sol elin serbestçe yana uzatılması,
tüfeğin ileri itilmesi ve sol ayağın yana açılması aynı anda yapılır (Şekil 4-34).
b. TÖREN RAHAT! komutu verildiğinde, sol el avuç içi dışarıyı gösterecek şekilde
arkaya palaskanın üzerine konulur. Sağ ayak yerinden oynatılmaz. Sol elin arkaya konulması
tüfeğin ileriye itilmesi ve sol ayağın yana (30 cm) açılması aynı anda yapılır (Şekil 4-35).
4-28 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 4-34
Rahat Vaziyeti.
Şekil 4-35
Tören Rahat Vaziyeti.
4-29 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Bildirim komutu ile esas duruşa geçilerek, sağ el ile tüfek yerden ayak bileği hizasına kadar
(5 cm) kaldırır. Tüfeğin dik duruşu bozulmaksızın; vücuda yapıştırılarak üçüncü bölüm madde
4’te açıklandığı şekilde dönülür. Dönüş sırasında dipçiğin sağ ayağın yanından ayrılmamasına
dikkat edilir.
5. SÜNGÜ TAKMAK VE YERİNE ETMEK:
Süngü, her vaziyette (ayakta iken rahatta, çökmüşken, oturmuşken, yatarak ve hareket
halinde) ileri bakarak ve aynı zamanda tüfeğe de göz atılarak takılır. Süngü yerine etmek, her
zaman ayakta, rahatta ve bakarak yapılır.
a. Süngü Takmak:
M1 piyade tüfeği tören amaçlı kullanıldığından sadece ayakta süngü takılır. Sağ el
tüfek dipçiğini yerden kaldırmadan namluyu sola yatırır ve ileri uzatır. Sol el ile süngü bağlama
kayışı açılır ve başparmak önde diğer parmaklar arkada elin içi vücuda dönük şekilde avuç içi
ile süngü kabzası dik olarak kavranır. Süngü öne eğilerek çıkarılır (Şekil 4-36).
Şekil 4-36
Süngüyü Kınından Çıkarmak.
Şekil 4-37
Süngü Takmak.
Avuç içi vücuda döndürülerek tüfek namlusuna doğru çark ettirilip kasatura yatağına
4-30 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
takılır. Mandal yayı yerine girip ÇIT sesi duyuluncaya kadar aşağıya bastırılır. Tüfek ve sol el
ilk vaziyetlerine getirilir (Şekil 4-37).
b. Süngü Yerine Etmek:
Personel; ayakta rahat vaziyetindeyken tüfek süngü takmadaki durumuna getirilir. Sol
el işaret parmağı süngü istikametini gösterecek şekilde süngü üzerine gelecek şekilde süngü
kavranır. Sağ elin başparmağı ile süngü mandalı içe doğru basılarak süngü tüfekten çıkarılır,
süngü bakılarak kınına sokulur. Tüfek eski durumuna getirilir.
6. TÜFEK KAYIŞINI AYARLAMAK:
Tüfeğin çeşitli vaziyetlerde taşınma (tüfeği omuzda taşıma hariç) hareketlerinin uygun
olarak yapılabilmesi için tüfek kayışı aşağıda açıklandığı şekilde vücuda ayarlanır. TÜFEK
KAYIŞINI AYARLA! komutu verildiğinde önce rahat vaziyetine geçilir. Sağ ayak bir ayak boyu
ileri atılır, sağ ayak topuğu sol ayak burnu ile aynı hizada olur. Sağ ayak topuğu ökçesi üzerine
yerden kaldırılırken (ayak burnu sabit) sağ diz sağ ayak burnu istikametinde bükülür. Tüfek,
dipçiği sağ el ile tetik korkuluğu sola gelecek şekilde sağ kasığa konur, tüfek sağ kolun içine
yatırılarak iki elle tüfek kayışı ayarlanır. Gevşetme ayarının kontrolü şu şekilde yapılır: Tüfek
kayışı avuç içine alınarak orta noktasından tutulur. El, kolun alt kısmı ile dik açı yapacak şekilde
dışa doğru bükülür. Serbest bırakılan tüfek yere paralel olarak dirseğe hafifçe dokunacak
şekilde ileri geri salınır. Bu temin edilinceye kadar tüfek kayışı ayarlanır, tekrar kontrol edilir
(Şekil 4-38).
Şekil 4-38
Tüfek Kayışını Ayarlamak.
4-31 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
a. Çapraz tutuş,
b. Tüfek kesmiş olarak,
c. Elde (Denge noktasından tutarak),
ç. Omuzda,
d. Asılı olarak,
(1) Arkaya asılı olarak,
(2) Omuzda asılı olarak,
(3) Namlu aşağıda omuzda asılı olarak.
8. ÇAPRAZ TUTUŞ:
a. Çapraz Tutuş:
Tüfeği taşıma vaziyetlerinden en emniyetlisi ve en önemlilerinden birisidir. Yürürken,
eğitim esnasında aksi emredilmedikçe tüfek çapraz tutuşta bulundurulur. Yeni ve ani gelişen
durumlara geçişte azami kolaylık sağlandığı gibi, tüfekli hareketlerde genellikle geçiş noktası
olarak kullanılır.
b. ÇAPRAZ TUTUŞ! komutu verildiğinde, önce esas duruşa geçilir, sonra iki sayılı
hareketle tüfek çapraz tutuşa getirilir.
(1) Tüfek sağ elle vücudun dört parmak genişliği kadar ilerisine kaldırılarak çapraz
vaziyete getirilirken sağ dirsek omuz yüksekliğinde ve kol yere paralel olacak şekilde tüfeği ön
el kundağından tutar. Sol kolun üst kısmı (omuz ile dirsek arası) böğre yapışık ve yere dik, sol
el tüfeği denge noktasından (U) şeklinde kavrar.
(2) Sağ el, ön el kundağını bırakarak tüfeği dipçik boğumundan kolun üst kısmı
(omuzla dirsek arası) böğre yapışık ve yere dik olacak şekilde, namlu ise (vücut ekseni ile 45
derece açı yapacak, dipçik sağ aşağıyı gösterecek), sol omuz istikametinde, üst gerdane sol
omuz hizasında olacak şekilde bulunur. Tüfek vücudun dört parmak açığında, sol el meme
hizasında bulunur (Şekil 4-39).
4-32 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 4-39
Çapraz Tutuşa Geçiş.
9. Çapraz Tutuştan Esas Duruşa Geçiş:
İki sayılı hareketle yapılır. ESAS DURUŞ! Komutu verildiğinde,
(1) Birinci Sayıda: Tüfek oynatılmadan sağ el yukarı kaydırılarak ön el kundağından
tutar ve sol el tuttuğu yerden çekilir.
(2) İkinci Sayıda: Sağ el ile tüfek, sağ tarafa yaklaşık olarak yere 5 cm kalıncaya
kadar indirilirken, sol el sertçe esas duruştaki yerine getirilir ve tüfeğin dipçiği yavaşça yere
konur. Yürürken: Tüfek herhangi bir taşıma vaziyetindeyken çapraz tutuş komutu verildiğinde
en kısa yoldan çapraz tutuşa getirilir (Şekil 4-40).
Şekil 4-40
Çapraz Tutuştan Esas Duruşa Geçiş.
9. TÜFEK KESMEK:
Kısa mesafeli hareket ve yer değiştirmelerde, törenlerde, tüfekli yanaşık düzen
hareketlerinin bazılarında zaman kazanmak için tüfeği yerden keserek yapılan bir taşıma
vaziyetidir.
a. TÜFEK KES! komutu verildiğinde; tüfek el kundağından sağ elin baş ve diğer
4-33 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
parmakları ile kavranır, bilek bükülmez, düz tutulur, dirsek vücuda yapışık bulundurulur. Tüfek
dipçiği ayak bileği hizasına kadar kaldırılır (yerden 5 cm yukarı) (Şekil 4-41).
Şekil 4-41 Tüfek Kesmek.

b. Tüfekli esas duruşta iken; başka bir komut verilmeden yürüyüş komutu verilirse,
yapma komutunda kendiliğinden tüfek yerden kesilir.
c. Tüfek kesmiş olarak en çok 31 adıma kadar yürüyüş yaptırılır. Bunun için İLERİ (veya
tek sayıda olmak üzere … ADIM İLERİ) MARŞ! komutu verilir. Rahatta iken İLERİ! bildirim
komutu ile önce esas duruşa geçilir, MARŞ! komutu ile beraber sol ayakla uygun adım vezin
ve kararında yürüyüşe başlanır. Sağ ayak yere bastığı zaman DUR! komutu verilir. Bir adım
daha atılarak durulur. Adım sayısı belirtilerek komut verildiğinde, adım sayısı tamamlanınca
kendiliğinden durulur.
10. ELDE TAŞIMA:
Personel arasındaki aralık ve mesafe müsait olduğu zaman emirle, tüfek sağ (sol) elde
denge noktasından kavranarak taşınır. Silah kayışı avuç içinde kalmak üzere silah sağ (sol)
elde tutulur. Bu tutuşta parmaklar bitiştirilmiş olup başparmakla diğer parmaklar U teşkil
etmelidir. Tüfeğin elde taşınması için TÜFEK SAĞ (SOL) ELDE! komutu verilir (Şekil 4-42).
Şekil 4-42
Tüfeğinin Elde Taşınması.
4-34 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
11. OMUZDA TAŞIMA:

a. TÜFEK OMUZA! komutu verildiğinde TÜFEK! bildirim komutunda silah yerden ayak
bileği hizasına kadar kaldırılır Tüfek omuzda taşınmadan önce tüfek kayışı ayarlanarak gergin
duruma getirilir.
(1) Tüfek vücuda çapraz vaziyete getirilir.
(2) Sağ el ile dipçik boğumundan tutularak çapraz tutuşa geçilir.
(3) Sağ kol alt kısmı yere paralel olarak sağ elle tüfek, omuzla boyun arasına tetik
korkuluğu uzantısı omuza gelecek şekilde sol omuza konulurken sol kolun üst kısmı yere dik
ve gövdeye yapışık tutulur. Dirsekten itibaren sol kolun alt kısmı yere paralel, kolun üst kısmı
ile alt kısmı dirsekten yaklaşık 90 derecelik bir açı yapar. Sol el dört parmak bitişik (U) şeklinde,
sol elin başparmak ucu ve işaret parmağı ucu birbirine temas edecek biçimde dipçik
tabanından kavranır.
(4) Dördüncü sayıda sağ el sertçe esas duruştaki yerine gider (Şekil 4-43).
Şekil 4-43
Tüfeğin Omuzda Taşınması.
b. Tüfek omuzda iken, esas duruşa dört sayılı hareketle geçilir. ESAS DURUŞ! komutu
verildiğinde;
(1) Sağ kol vücuttan ayrılmadan sağ el yukarı kaldırılarak tüfek dipçik boğumundan
4-35 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
kavranır.
(2) Tüfek sağ el ile vücuda çapraz vaziyete getirilir ve sol el ile çapraz tutuşta olduğu
gibi, tüfek denge noktasından kavranır.
(3) Sağ el yukarı kaldırılarak ön el kundağının ortasından tutar. Sağ el tüfeği esas
duruştaki yerine getirirken, sol el sertçe yerine indirilir (Şekil 4-44).
Şekil 4-44
Tüfeğin Omuzdan Esas Duruşa Geçirilişi.
12. SELAMLAMA:
a. Esas Duruştan Selamlamaya Geçiş: Tüfekli esas duruştan iki sayılı hareketle
selamlama vaziyetine geçilir. SELAM! DUR! komutu verildiğinde;
(1) Birinci sayıda tüfek, sağ elle dört parmak bitişik ileride, baş parmak vücut
tarafında geride olmak üzere, ön el kundağından kavranarak, vücut yapısına göre yaklaşık dört
parmak vücudun ortası ilerisine getirilirken, (çatkı kancası çene hizasında namlu geride ve yere
dikey vaziyette olacak şekilde) sol kolun alt kısmı yatay, sol el tüfeği kayışı ile birlikte denge
noktasından dört parmak bitişik önde, başparmak namlu istikametinde uzatılarak tüfeği tutar.
Sol bilek içe doğru hafifçe bükülerek kolun üst kısmı ve dirsek vücuda yapıştırılır (Şekil 4-45).
(2) İkinci sayıda sol kolun üst kısmının, vaziyeti değiştirilmeksizin tüfek üst gerdane
çene hizasında olacak şekilde yukarı kaldırılırken, sağ el aynı vaziyette aşağı indirilerek tüfek
kayışının altından, başparmak vücut tarafında olacak şekilde dört parmakla tüfeğin tetik
korkuluğunun hemen altından kavranır.
4-36 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 4-45
Esas Duruştan Selamlamaya Geçiş.
b. Tüfek Omuzdan Selamlamaya Geçiş:
(1) Sağ el dört parmak geride olmak üzere kabzayı tetik korkuluğunun altından sertçe
kavrar. Kol, tüfeğe dikey vaziyette bulunur, bilek bükülmez.
(2) Sağ ve sol el yardımı ile tüfek çapraz vaziyete getirilir.
(3) Sağ el; namlu geriye, tetik korkuluğu ileriye gelecek şekilde tüfeği sağa doğru
çevirirken, sol el gevşetilerek tüfek avuç içerisinde ve sağ el tüfeği selamlamada tuttuğu yerden
kavrayacak şekilde elini döndürerek selamlamaya geçilir. Tüfek, sağ elle dört parmak tüfek
kayışı altından, başparmak vücut tarafında olacak şekilde tüfeğin tetik korkuluğunun hemen
altından kavranır.
Üst gerdane çene hizasında, namlu geride ve yere dikey vaziyete getirilirken sol
el tüfek kayışı üzerinden denge noktasının dört parmak üstünde parmaklar bitişik ve önde,
başparmak namlu istikametinde uzatılarak tüfeği tutar. Sol bilek içe doğru hafifçe bükülerek
kolun üst kısmı ve dirsek vücuda yapıştırılır (Şekil 4-46).
Şekil 4-46
Tüfek Omuzdayken Selamlamaya Geçiş.
4-37 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
c. SAĞA BAK! komutunda; baş sertçe sağa çevrilir, selamlanan şahsa bakılır.
Selamlanan şahsı kendi cephesine gelene kadar başla takibe devam eder ve silah ve vücut
durumu bozulmadan ileriye bakılır.
ç. Tüfekle Selam Vaziyetinden Esas Duruşa Geçiş:
ESAS DURUŞ! komutu ile;
(1) Birinci Sayıda: Tüfeğin ve sol kolun durumu değiştirilmeksizin sağ el yukarıya
kaldırılarak tüfeği ön el kundağından (üst gerdane yakınından) tutar.
(2) İkinci Sayıda: Tüfek sağ elde esas duruştaki yerine getirilirken, sol el sertçe
aşağıya indirilir (Şekil 4-47).
Şekil 4-47
Selamlamadan Esas Duruşa Geçiş.
d. Tüfekle Selam Vaziyetinden Tüfek Omuza Geçiş:
(1) Sağ el tüfeği sol el içerisinde çevirerek çapraz tutuşa getirir.
(2) Tüfek sağ el ile sol omuz boşluğuna yerleştirilir.
(3) Sol el bitişik olan dört parmak alttan açık olan başparmak üstten olmak üzere
dipçiği tutar. Sağ el sertçe yerine indirilerek esas duruşa geçilir (Şekil 4-48).
Şekil 4-48
Selamlamadan Tüfek Omuza Geçiş.
4-38 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
13. ASILI OLARAK TAŞIMA:

a. Tüfeğin Omuzda Asılı Olarak Taşınması:
Tüfek kayışı asılmadan önce ayarlanır. TÜFEK AS! komutunda; esas duruştan üç
sayılı hareketle tüfek omuzda asılı taşıma vaziyetine getirilir.
(1) Tüfeğin Omuza Asılması:
(a) Sağ el tüfeği çatma çengeli hizasından tutarak üst gerdane çene hizasında,
tetik korkuluğu sol yanı gösterecek şekilde vücudun orta ilerisine getirilir.
(b) Sol el denge noktasından kavrar. Sağ elle, baş parmak içte ve dört parmak
dışta olmak üzere kayıştan tutulur ve kayışın yukarı kısmı yere paralel olacak şekilde sola
doğru gerdirilir.
(c) Sol elle tüfek sağ kolun da yardımı ile sağ omuza doğru savrularak sağ
omuza dik olarak asılır. Sağ el baş parmak uzatılmış olarak kayışın altından, diğer parmaklar
bitişik yumruk yapılarak sağ meme üzerine yapıştırılır. Sağ kolun yukarı kısmı tüfeği vücuda
doğru sıkıştırır. Sol el sert olarak esas duruştaki yerine indirilir (Şekil 4-49).
Şekil 4-49
Tüfeğin Omuza Asılması.
(2) Tüfek Çıkarma: Tüfek çıkarma üç sayılı hareketle yapılır. TÜFEK ÇIKART!
Komutunda;
4-39 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(a) İlk Sayıda, sağ el tüfeği, sağ dirseği öne doğru kaydırarak, sağ kolun yardımı
ile omuzdan ayırarak vücudun orta ilerisine getirir.
(b) İkinci Sayıda, sol el alt bilezik yaka hizasına gelecek şekilde, tüfek denge
noktasından tutar. Sağ el, el kundağından tutar.
(c) Üçüncü Sayıda: Tüfek esas duruştaki yerine indirilir (Şekil 4-50).
Şekil 4-50
Tüfeğin Çıkarılması.
b. Boyunda Taşıma:
(1) Tüfeğin Boyuna Asılması: TÜFEĞİ BOYUNA AS! komutunda esas duruştan üç
sayılı hareketle tüfek boyunda asılı taşıma vaziyetine getirilir.
(a) İlk Sayıda: Sağ el tüfeği çatma çengeli hizasından tutarak üst gerdane çene
hizasında, tetik korkuluğu kendine bakacak şekilde vücudun orta ilerisine getirilir.
(b) İkinci Sayıda: Sol elle, tüfek kayışı tutulmadan kayış sol kolun içindeyken,
tüfek denge noktasından kavranır.Sağ elle başparmak dışta ve dört parmak içte olmak üzere
kayıştan tutulur ve kayışın yukarı kısmı yere paralel olacak şekilde çeneye doğru gerdirilir.
(c) Üçüncü Sayıda: Sağ el tüfek kayışından sol el denge noktasında tutarak
namlu sola yukarı, dipçik sağa aşağıya gelecek şekilde boyna asılır. Bu taşıma şekli, iki eli
serbest bulundururken tüfek, boyunda taşıma vaziyetinden arkada taşıma vaziyetine süratle
4-40 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
ve kolaylıkla getirilir.
(2) Tüfek Çıkarma: Üç sayılı hareketle yapılır. TÜFEK ÇIKART! komutunda;
(a) İlk Sayıda: Sol elle tüfeğin denge noktasından sağ elle askı kayışından
tutarak boyundan çıkarılır.
(b) İkinci Sayıda: Sağ el tüfeği çatma çengeli hizasından tutarak üst gerdane
çene hizasında, tetik korkuluğu kendine bakacak şekilde vücudun orta ilerisine getirilir.
(c) Üçüncü Sayıda: Tüfek esas duruştaki yerine getirilir (Şekil 4-51).
Şekil 4-51
Tüfeğin Boyuna Asılması.
c. Arkada Taşıma:
(1) Namlu Yukarıda Olacak Şekilde Taşıma: TÜFEĞİ ARKAYA AS! komutu
verildiğinde;
(a) Atlı Personel: Tüfek sağ elle kaldırılır. Sağ el çatma çengeli hizasından
tutarak, sol elle baş parmak dışta ve dört parmak içte olmak üzere kayıştan tutulur ve kayışın
yukarı kısmı yere paralel olacak şekilde çeneye doğru gerdirilir. Sol el tüfek kayışından sağ el
çatma çengeli hizasından tutarak namlu sağa yukarı, dipçik sola aşağıya gelecek şekilde
boyna asılır. Sağ kol tüfek kayışı arasından geçirilir. Namlu sol yukarı, dipçik sağ aşağıya
gelecek şekilde tüfek arkaya kaydırılır (Şekil 4-52).
Şekil 4-52
Atlı Personelin Tüfeği Arkaya Asması.
4-41 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(b) Diğer Personel (Flâmacı, Motosikletli Dahil): Diğer Personel (Flamacı,

Motosikletli Dahil): 13’üncü maddenin b fıkrasında açıklandığı şekilde tüfek boyna asılarak sol
kol tüfek kayışı arasından geçirilir. Namlu sağ yukarı, dipçik sol aşağıya gelecek şekilde tüfek
arkaya kaydırılır (Şekil 4-53).
Şekil 4-53
Tüfeğin Arkaya Asılması.
TÜFEK ÇIKAR! komutunda, sağ (sol) el tüfeğin kabzasından tutarak ileri

doğru çeker, sonra sağ (sol) kol tüfek kayışı ile tüfek arasından çıkarılarak tüfek boyuna asılı
vaziyete getirilir. Sağ elle tüfek boyundan alınarak esas duruştaki yerine getirilir (Şekil 4-54).
4-42 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 4-54
Tüfeğin Çıkarılması.
(2) Namlu Aşağıya Gelecek Şekilde Taşıma:
(a) Tüfeğin Namlu Aşağı Gelecek Şekilde Sağ Omuza Asılması: Cenaze
törenlerinde ve emredildiğinde yağışlı havalarda tüfek namlu aşağıya gelecek şekilde ters
asılarak taşınır. TÜFEĞİ TERS AS! komutunda esas duruştan üç sayılı hareketle tüfek
omuzda asılı taşıma vaziyetine getirilir.
(I) İlk Sayıda: Sağ el tüfeği çatma çengeli hizasından tutarak üst gerdane
çene hizasında, vücudun orta ilerisine getirir.
(II) İkinci Sayıda: Sol elle tüfek denge noktasından tetik korkuluğu yukarıya,
namlu solda dipçik sağda, tüfek yere paralel olacak şekilde kavranır. Sağ elle baş parmak içte
ve dört parmak dışta olmak üzere kayış yukarıya doğru gerdirilir.
(III) Üçüncü Sayıda: Sol elle tüfek sağ kolun yardımı ile sağ omuza doğru
savrularak sağ omuza getirilir. Tüfek omuza namlu aşağıda dipçik yukarıda olacak şekilde dik
olarak asılır. Sağ el baş parmak uzatılmış olarak kayışın altından, diğer parmaklar bitişik
yumruk yapılarak sağ meme üzerine yapıştırılır. Sağ kolun yukarı kısmı tüfeği vücuda doğru
sıkıştırır. Sol el sert olarak esas duruştaki yerine indirilir (Şekil 4-55).
4-43 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 4-55
Tüfeğin Namlu Aşağı Gelecek Şekilde Omuza Asılması.
(b) Tüfek Çıkarma: Üç sayılı hareketle yapılır. TÜFEK ÇIKAR! komutunda;
(I) İlk Sayıda: Sağ dirseği öne doğru kaydırarak sağ elle tüfek, namlu sol
öne gelecek şekilde savrulur. Sol elle tüfek denge noktasından tetik korkuluğu yukarıya, namlu
solda dipçik sağda, tüfek yere paralel olacak şekilde kavranır.
(II) İkinci Sayıda: Sağ el tüfeği çatma çengeli hizasından tutarak üst gerdane
çene hizasında, vücudun orta ilerisine getirir.
(III) Üçüncü Sayıda: Tüfek esas duruştaki yerine getirilir (Şekil 4-56).
Şekil 4-56
Tüfeğin Namlu Aşağı Vaziyette İken Çıkarılması.
14. MUAYENE ETMEK:
a. Eğitim, ve törenlere başlamadan önce tüfeğin temiz, namlu ve fişek yatağının boş
olduğunun görülmesi; bakım, eğitim, atış ve törenlerden sonra da aynı hususların gözden
geçirilmesi için yapılır.
Bu muayenede her silahın teker teker ve iyice kontrolü esastır. Muayene ayakta ve
normal aralıkta (takım ise sıra açtırılarak) yapılır.
Tüfeği muayene etmek için MUAYENE VAZİYETİ AL! Komutunda; AL! yapma
komutuyla tüfek vücuda çapraz vaziyete getirilir (Emniyet sağ elin işaret parmağı ile açılır).
Sağ el yumruk yapılarak başparmağın etli kısmı ve işaret parmağın ikinci boğumu ile
4-44 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
kurma kolundan tutulur.

Kurma kolu, rüzgâr tamburasının ön kenarı altına gelinceye kadar sertçe geriye
çekilerek oturtulur.
Sağ el vücutla tüfek arasından geçirilerek tüfeği sol elin altından başparmak içte
kalacak şekilde (U) tutar, tetik korkuluğu sağ omuz gerisine gelecek tarzda tüfek, namlu ilerde
olmak üzere sağ omuz boşluğuna konur.
Sol el esas duruştaki yerine indirilir, esas duruşta beklenir. Muayene vaziyetinin
alınmasında beraberlik aranmaz (Şekil 4-57).
Şekil 4-57
Tüfeğin Muayene Vaziyeti.
b. Tüfek muayenesini yapan amir veya komutan karşısına gelindiğinde namlu,
muayeneyi yapan komutanın gözü istikametinde tutulacak şekilde ... NUMARALI SİLAHIM
MUAYENEYE HAZIRDIR KOMUTANIM! şeklinde tekmil verilir. Muayene yapıldıktan sonra
ayrıca emir ve komut beklemeksizin tüfek U şeklinde sağ elin hemen yanında sol elle
kavranarak vücuda çapraz vaziyete getirilirken, sağ el serbest bırakılır.
Sağ topuk (sağ ayak burnu yerden kaldırılmadan) kaldırılarak sağ diz hafifçe ileri
doğru bükülür. Sol elle korkuluk ileride olacak şekilde dipçik tabanı kasığa oturtulur, sağ el dört
parmak tetik korkuluğunun gerisinden kabze den kavrarken, sağ başparmak etli kısmı ile
kurma kolu tutulur. Sol el zarf kapağı altında, sol başparmak üstten fişek süreni aşağıya doğru
iterken, sağ elin başparmağı kurma kolunu yavaşça fişek sürenin üzerine gelinceye kadar ileri
bırakır. Bırakma esnasında sol başparmak çekilir (Şekil 4-58).
Tüfek yüksek çapraz tutuş vaziyetine alındıktan sonra tetik düşürülür. Sağ elle tüfek
el kundağından tutularak esas tutuştaki yerine getirilir ve RAHAT! komutu verilinceye kadar
esas duruşta beklenir.
4-45 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 4-58
Tüfeğin Boşaltılması.
c. Eğitim Maksadıyla; muayene vaziyeti alındıktan sonra komutanın muayene
etmediği personele muayenenin bittiğini belirtmek için MUAYENE EDİLMİŞTİR! komutu verilir
ve personel hep birlikte ....NUMARALI SİLAHIM MUAYENE EDİLMİŞTİR KOMUTANIM!
şeklinde tekmil vererek muayene vaziyetini yukarda açıklandığı şekilde bitirirler.
15. DOLDURMAK, KAPAMAK VE EMNİYETE ALMAK:
a. Eğitim için yapılan dolduruşlardan önce eğitim mermileri arasında muharebe ve
manevra mermisinin bulunup bulunmadığı kontrol edilmelidir.
b. Atış, nöbet, AMM ve hazır kıta görevleri gereği muharebe mermisi ile yapılacak
dolduruşlar bu maksatla belirlenmiş doldurma yerlerinde yapılır ve tüfek emniyete alınır.
c. Doldurmak ve boşaltmak rahatta yapılır.
ç. Muharebe mermisi ile yanaşık düzen eğitimi esnasında dolduruş yapılmaz.
d. Manevra mermisinin doldurulması ve kullanılması her defasında emirle yapılır.
e. Doldurmak ve kapamak; ayakta, çökmüş ve oturmuşken, yatmışken, yürürken,
koşarken, gaz maskesi takılı iken ve karanlıkta olmak üzere her vaziyette yapılır.
f. Yanaşık düzen eğitiminde kıt’aca dolduruşlar yalnız ayakta ve çökmüş vaziyette
yapılır.
g. Doldurulan tüfek daima emir beklemeden emniyete alınır.
ğ. Doldurmak ve kapamak esnasında tüfeğe bakılır, dolduruşun beraberlikle yapılması
istenmez.
h. Yatmışken dolduruş yalnız dağınık düzende, boşaltmak ise yalnız ayakta yapılır.
ı. Ayakta Doldurma ve Boşaltma:
(1) Ayakta Doldurma: ŞARJÖR TAK! Komutunda; tüfek çapraz tutuş vaziyetine
getirilir. Sağ el yumruk yapılarak başparmağın etli kısmı ve işaret parmağının ikinci boğumu ile
kurma kolu tutulur. Bir hareketle geriye çekilir. Sağ el soldaki kütüklüğün gözünü açar ve bir
şarjör alır. Sağ el yumuk, baş ve işaret parmağı (U) şeklinde 3-4’üncü fişek hizasından şarjörü
tutar ve yatağına yerleştirir. Sağ elin dört parmağı bitişik zarf kapağının altından tutarken, sağ
elin geri kenarı etli kısmı ile kurma koluna dayanır. Başparmağın etli kısmı ile şarjöre girinceye
ve son çıt sesi işitilene kadar kuvvetle bastırılır ve sağ el yukarıya ve ileriye bir hareketle
kaldırılır, kapak kendiliğinden kapanmazsa sağ elin içi ile kurma koluna hafifçe vurularak
4-46 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
kapatılır. Sağ el çapraz tutuştaki yerine getirilir ve silah emniyete alınır. İlk vaziyete geçilir ve
kütüklük kapatılır.
(2) Ayakta Boşaltma: ŞARJÖR ÇIKAR! komutunda; sağ ayak topuk kaldırılarak sağ
diz ayak burnu istikametinde bükülür, tüfek sağ elle çapraz vaziyete getirilir. Sağ elle
başparmak içten kapak üstünden, dört parmak bitişik zarf kapağından tutacak şekilde sol ele
teslim eder. Tüfek sağ ve sol elin yardımı ile namlu yukarı ileriye doğru 45 derecelik açı
oluşturacak şekilde, sağ kasığa dayanır. Sağ elle kurma kolu geriye çekilir, sol elin başparmağı
fişeğin düşmesini önler. Sağ elin başparmağı etli kısmıyla kurma kolu geri vaziyette tutulurken
dört parmak bitişik, korkuluğun gerisinden tutarak tüfeğin dengede kalmasını sağlar. Sol elin
baş ve işaret parmağının yardımıyla ağızdaki fişek alınır. Kütüklüğe konur ve sol el (U) şeklinde
dört parmak bitişik avuç içi kapağa dönük başparmak şarjör tutma mandalına gelecek şekilde
konur. Sol elin başparmağı ile şarjör tutma mandalına şarjör avuç içinde yakalanarak alınır,
kütüklüğe konur.
16. TÜFEK VERMEK:
Amir veya üst tarafından bir personelden tüfeği istendiğinde, bu şahıs koşarak amir veya
üstün 3 adım karşısına gelerek durur, bir adım ileri atarak sağ elle tüfek denge noktasından
yere dik olacak şekilde tutarak silahı isteyen şahsa doğru uzatır. Silah uzatılırken; ...NUMARALI
TÜFEĞİM BOŞ VE EMNİYETTEDİR! tekmili verilir. Eğer silahta mermi var ise; ...NUMARALI
TÜFEĞİM DOLU VE EMNİYETTEDİR! tekmili verilir (Şekil 4-59).
Şekil 4-59
Tüfek Vermek.
ONUNCU KISIM
MG 3 MAKİNELİ TÜFEKLE HAREKETLER
1. GENEL:
a. MG 3 makineli tüfekle hareketler, genel olarak tüfekli hareketlerde tarif edildiği gibi
yapılır. Ağır makineli tüfek sehpasız olarak kullanıldığında hareketlerin aynı yapılır.
b. MG 3 makineli tüfeği, bütün personel tarafından kullanılabilmelidir.
c. Farklı olan hususlara ait konular aşağıdaki maddelerde belirtilmiştir.
4-47 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
2. ESAS DURUŞ:
a. Tüfekli esas duruşa HAZIR OL! komutu ile geçilir. HAZIR OL! komutunda, makineli
tüfek omuz demirinin sivri ucu sağ ayağın en geniş kısmı yanında olacak şekilde yere konur.
Makineli tüfek sağ elle sağ kol serbestçe uzatılarak baş parmak arkada (soğutucu üzerinde),
dört parmak bitişik cepheden görünecek şekilde işaret ve orta parmak sağ çatal ayak üzerinde
ve içe taşmayacak şekilde tutulur. Vücudun ve silahın duruşu tüfekli esas duruşta açıklandığı
şekilde bulundurulur (Şekil 4-60).
Şekil 4-60
Esas Duruş.
b. Piyade tüfekli personele SÜNGÜ TAK! komutu verildiğinde makineli tüfekli personel
esas duruşta bekler.
3. RAHAT VAZİYETİ:
RAHAT! komutunda makineli tüfeğin esas duruştaki tutuş şekli değiştirilmez, vücudun
diğer kısımları tüfekli rahatta açıklandığı şekilde bulundurulur.
Makineli tüfeğin esas duruştaki tutuluş şekli değiştirilmeden tüfekli dönüşte tarif edildiği
gibi yapılır.
a. Omuza Asarak Taşıma:
Yürüyüş kolunda ilerlerken kullanır.
(1) TÜFEK AS! Komutunda:
(a) Taşıma Kayışı ile Kullanıldığında: Sağ el başparmağı üst gerdaneye
dayanarak silahı kavrayıp namlu sağda, alev gizleyenin alt kısmı göz hizasında ve yere dik
olarak vücudun ortası ilerisine getirilirken, sol el dört parmak bitişik, başparmak namlu tespit
mandalı altında olacak şekilde sandığı tutar. Sağ el, başparmak içte ve dört parmak dışta
olarak kayışı kavrar ve sola doğru kayışın yukarı kısmı yere paralel olacak şekilde gererken,
sol el, otomatik tüfeği sağ kolun yardımı ile sağ omuza getirir. Makineli tüfek omuza dik asılır.
Sağ el başparmak uzatılmış olarak kayışın altında, diğer parmaklar bitişik ve yumruk yapılarak
sağ meme üzerine yapıştırılır. Sağ kolun yukarı kısmı otomatik tüfeği vücuda doğru sıkıştırır.
Sol el sertçe esas duruştaki yerine indirilir, dipçik burnunun pantolon dikişinin önüne
geçmemesine dikkat edilir (Şekil 4-61).
4-48 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
UYARI
BOYUNA AS! komutunda makineli tüfekli personel tüfeğini asar.
Şekil 4-61
Tüfek Asmak.
(b) Taşıma Kayışı Bulunmadığında: TÜFEK AS!, TÜFEK! OMUZA! veya SİLAH
VE GEREÇ AL! komutlarından biri verilir, sol el çamurluk altından soğutucuyu dört parmak
bitişik önde, baş parmak geride olmak üzere kavrar. Makineli tüfek iki elin yardımı ile vücudun
ortası ilerisine yükseltilirken, sağ el dört parmak bitişik önde, baş parmak arkada olmak üzere
kabzanın hemen gerisinden ve dipçik demirinin ince kısmından tutar. Bir hareketle makineli
tüfek kurma kolu üstte ve çene hizasında olmak üzere sol omuza yerleştirilir. Sol el dört parmak
bitişik üstten, baş parmak ayrı olarak yandan dipçiği tutar. Sağ el esas duruştaki yerine indirilir.
Sol kolun üst kısmı dirsek biraz ilerde olarak vücuda yapıştırılır, kolun alt kısmı yere paralel
tutulur, uzun mesafelerde tüfek değişik omuzda taşınabilir.
(2) TÜFEK ÇIKAR! komutunda:
(a) Taşıma Kayışı ile Kullanıldığında: Sağ el makineli tüfeği sağ kolun yardımı
ile omuzdan ayırarak vücudun orta ilerisine getirir. Sol el asarken olduğu gibi makineli tüfeği
tutar, sağ el gerdane altından kavranıp silahı yavaşça esas duruştaki yerine koyar, sol el sertçe
esas duruştaki yerine indirilir.
(b) Taşıma Kayışı Bulunmadığında: TÜFEK ÇIKAR!, ESAS DURUŞ! veya SİLAH
VE GEREÇ KOY! komutlarından biri verilir, sağ el dört parmak bitişik olarak üstten, baş parmak
alttan olmak üzere dipçik demiri ince kısmından kavrar. Makineli tüfek her iki elin yardımı ile
omuzdan öne doğru indirilirken, sağ el çamurluk altından soğutucu üzerinde tutulur. Sağ el, el
tutamağına geçirilir, vücut biraz sağa döndürülerek, makineli tüfek dipçiği sivri kısmı üzerine
sağ ayak yerine konur, vücut ilk yöne döndürülürken sol el sertçe esas duruştaki yerine çekilir.
(3) TÜFEK OMUZA! Komutunda: Makineli tüfek taşıyan personel yukarıda
açıklandığı şekilde tüfeklerini asarlar.
b. Denge Noktasından Tutarak Taşıma (Taşıma Kayışından Tutarak Elde Taşıma):
TÜFEK SAĞ (SOL) ELDE! komutu ile nişancı taşıma kayışını ikiye katlayarak
makineli tüfeğin iki tarafından geçirip yukarıda birleştirir ve buradan silahını taşır. Muharebe
ortamında bu taşıma şeklinde çatal ayak açık olmalıdır. Uzun yürüyüşlerde, manganın ilerleme
ve himayeli ilerleme düzenlerinde kullanılabilir (Şekil 4-62).
4-49 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 4-62
Denge Noktasından Tutarak Taşıma.
c. Çapraz Tutuşta Taşıma: Kısa mesafeli yürüyüş ve koşularda kullanılır.
(1) ÇAPRAZ TUTUŞ! komutu Verildiğinde: Önce esas duruşa geçilir, sonra iki sayılı
hareketle makineli tüfek çapraz tutuşa getirilir.
(a) Birinci Sayıda: Sağ elle alev gizleyenden tutulur, vücudun dört parmak kadar
ilerisine kaldırılarak çapraz vaziyete getirilirken, sağ dirsek omuz yüksekliğinde ve kol yere
paralel olacak şekilde tutar. Sol kolun üst kısmı (omuzla dirsek arası) böğre yapışık ve yere
dik olarak sol el çatal ayakların bitim yerinden tutar.
(b) İkinci Sayıda: Sağ el alev gizleyeni bırakarak dipçiğin üstünden tutar. Silahın
namlusu vücut ekseni ile 45 derece açı yapacak şekilde sol yukarıda, dipçik sağ aşağıyı
gösterecek şekilde tutulur.
(2) Çapraz Tutuştan Esas Duruşa Geçiş: İki sayılı hareketle yapılır. ESAS DURUŞ!
komutu verildiğinde;
(a) Birinci Sayıda: Makineli tüfek oynatılmadan sağ el yukarı kaydırılarak alev
gizleyenden tutar ve sol el tuttuğu yerden çekilir, silah sağ tarafa indirilir. Sol el parmakları ve
baş parmak uzatılmış ve birleştirilmiş avuç içi geriye bakacak şekilde işaret parmağı tüfeğin
alev gizleyeni üzerine yerleştirilerek silah yanına getirilir.
(b) İkinci Sayıda: Sağ el tüfeği yavaşça esas duruştaki yerine getirirken sol el
sertçe yerine indirilir.
(3) Yürürken tüfek herhangi bir taşıma vaziyetinde iken ÇAPRAZ TUTUŞ! komutu
verildiğinde en kısa yoldan çapraz tutuşa getirilir (Şekil 4-63).
ç. Tüfek Kesme:
Çok kısa mesafelerde taşıma şeklidir.
(1) TÜFEK KES! komutu verildiğinde; makineli tüfek alev ve gaz kontrol hunisinin
altından sağ elin baş ve diğer parmakları ile kavranır, bilek bükülmez, düz tutulur, dirsek
vücuda yapışık bulundurulur. Tüfek dipçiği ayak bileği hizasına kadar kaldırılır (yerden 5 cm
yukarı) (Şekil 4-64).
4-50 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL

Çapraz Tutuş. Tüfek Kesme.
(2) Makineli tüfekle esas duruşta iken başka bir komut verilmeden yürüyüş komutu
verildiğinde, yapma komutunda kendiliğinden silah yerden kesilir.
(3) Makineli tüfek kesmiş olarak: en çok, 31 adımlık yürüyüş yaptırılır. Bunun için
İLERİ (veya tek sayıda olmak üzere 3, 5, 7 ADIM İLERİ)-MARŞ! komutu verilir. Rahatta iken
İLERİ! bildirim komutunda esas duruşa geçilir, MARŞ! ile beraber sol ayakla uygun adım vezin
ve kararında yürüyüşe geçilir. Müteakiben sağ ayağın yere basışında ise DUR! komutu verilir.
Bir adım daha atılarak durulur. Adım sayısı belirtilerek komut verildiğinde, adım sayısı
tamamlanınca kendiliğinden durulur.
(4) ESAS DURUŞ! komutunda; silah yere indirilir ve esas duruşa geçilir.
d. Makineli Tüfeği Ters Asarak Taşıma:
Uzun yürüyüşler esnasında silahın rahat taşınabilmesi amacıyla emirle bu taşıma
vaziyeti kullanılır. Makineli tüfek yere paralel olarak koltuk altına alınır ve askı kayışından
omuza asılır. Namlu ileriyi, çatal ayaklar yukarıyı gösterir. Sağ el ile soğutucudan tutulur (Şekil
4-65).
Şekil 4-65
Ters Asarak Taşıma.
4-51 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
6. MUAYENE ETMEK:
Makineli tüfeği muayene etmek için MUAYENE VAZİYETİ AL! komutunda, tüfeğin çatal
ayakları açılır, sol ayakla bir adım atılarak kurma kolu ayak bileği hizasına gelecek şekilde yere
bırakılır. Sol el dipçiği alt kısmından kavrayarak yukarı doğru kaldırır (Tüfek çatal ayaklar
üzerinde, namlu yeri gösterecek şekilde). Sağ el ile kurma kolu çekilir ve ileri doğru itilir. Tüfek
emniyete alınır. Üst kapak takımı açılarak atım yatağı kontrol edilir. Sağ el ile namlu yerinden
çıkarılır. Silah yere bırakılır, namlu sağ omuz üzerine sağ el avuç içi ile kavrayacak şekilde
konur. Tüfek muayenesi yapan üst veya amire ... NUMARALI SİLAHIM MUAYENEYE
HAZIRDIR, KOMUTANIM! diye tekmil verilir. Muayene yapıldıktan sonra emir ve komut
beklemeksizin namlu yerine takılır. Kapak takımı kapatılır. Tüfek çatal ayaklar üzerinde, namlu
yeri gösterecek şekilde tetik düşürülür. Tüfek alev ve gaz kontrol hunisinden sağ elle tutularak
kaldırılır. Çatal ayaklar kapatılır ve rahat edilir (Şekil 4-66).
Şekil 4-66
Muayene Vaziyeti.
7. DOLDURMAK VE KAPAMAK:
DOLDUR VE KAPA! komutunda makineli tüfeği doldurmak ve boşaltmak silahın kendi
talimname ve tarifnamesine göre yapılır. Ayakta dolduruş yapılmaz. Çökerek, oturarak ve
yatarak dolduruş yapmak için tüfek çatal ayakları üzerine sandık üst kapağı açma düğmesi
sağ elle geriye doğru çevrilerek açılır. Sol elle cephane kutusunda şerit halinde hazırlanmış
uygun cephane seçilerek ilk fişek sandık üzerindeki fişek yatağına konulur (fişek tutma
mandalını tutacak şekilde) sandık kapağı kapatılarak kilitlenir. Kurma kolu bir çekilişte makineli
tüfek yarım dolar, ikinci çekilişte tam dolar.
8. TÜFEĞİ BOŞALTMAK:
BOŞALT! komutunda makineli tüfeği doldurma işlemlerinin tersi yapılarak silah boşaltılır.
Boşaltılan şerit, cephane kutusuna konur.
NİŞANGÂH 750! komutunda, makineli tüfek sağ elle denge noktasından sol ele verilir. Sol
el yardımı ile silah sağ koltuk altına getirilirken, sağ el namlu tespit mandalı altından kavrar.
Sol el serbest bırakılarak baş ve işaret parmağının etli kısımları ile istenilen mesafeye bağlanır.
Makineli tüfeği sol elle denge noktasından tutar, sağ el soğutucudan tutarak esas duruşa geçilir
(Şekil 4-67).
4-52 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 4-67
Nişangâh Düzenlemesi.
a. Çök Komutunda:
Sol el ile makineli tüfek çamurluklar altından soğutucu üzerinden kavramak suretiyle
tutulur, her iki elin yardımı ile makineli tüfek yerden kesilir. Sol ayak ile bir adım kadar ileriye
atılırken makineli tüfek de sol ayağın pençe hizasına kadar ileri alınır, dipçiği yere konarak
çökülür. Sol el namluyu sağ omuza yerleştirirken, sağ elin tutuşu değiştirilerek el tutamağı dört
parmak ilerde, baş parmak geride olmak üzere tutar. Sol el sol diz üzerine konur.
b. Kalk Komutunda:
Sol el makineli tüfeği çamurluk altından soğutucu üzerinden kavramak suretiyle tutar,
makineli tüfek yerden kesilmeksizin dizlerden alınan kuvvetle kalkılır. Sağ el, el tutamağını
esas duruştaki şekilde tuttuktan sonra, sol el yerine alınırken rahat edilir.
a. YAT! komutunda sol ayak ile bir adım kadar ileriye atılır, sağ diz üzerine çökülürken,
sağ el, el tutamağından, sol el, çamurluk altından ve soğutucu üzerinden kavramak suretiyle
makineli tüfeği tutar. Sıra ile sol diz, sağ el ve sol dirsek yere konarak boylu boyunca yatılır.
Makineli tüfek her iki elin yardımı ile arpacık sol bilek üzerine gelecek vaziyete getirilir. Vücudun
duruş şekli, tüfekli yatta açıklandığı gibidir. Makineli tüfek kızak ve kabza üzerinde durdurulur.
b. KALK! komutunda sağ el, el tutamağından tutarak makineli tüfeği ileriye doğru sürer,
sağ ayak karın boşluğuna çekilir, sağ diz ve sağ ele dayanarak kalkılırken, sağ el makineli
tüfeği yerden alır, sol el çamurluk altından ve soğutucu üzerinden tutarak her iki elin yardımı
ile makineli tüfek sağ ayak yanına alınır ve rahat edilir.
c. Makineli Tüfek Nişancı Yardımcısı:
Sehpa ile çökmek-kalkmak ve yatmak, kalkmak hareketlerini nişancıya benzer şekilde
yapar.
12. TÜFEK ÇATMAK:
a. TÜFEK ÇAT! komutu verildiğinde nişancı makineli tüfeğin çatal ayaklarını açar, üst
kapak ayaklar hizasına gelecek şekilde makineli tüfeği sağına koyar.
b. Ağır makineli tüfek nişancı yardımcısı nişancının arkasından dolaşarak makineli tüfek
sehpasını nişancının sağına, sehpanın ayaklarını açarak koyar. Nişancı, sol eli ile
soğutucudan, sağ eli ile dipçikten tutarak silahı kaldırır ve sehpa üzerine yerleştirir. Böylece
ağır makineli tüfek çatılmış olur (Ağır makineli tüfek sehpasının arka ayakları nişancı
yardımcısının topukları hizasındadır).
4-53 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
ONBİRİNCİ KISIM
PK/PKS MAKİNELİ TÜFEĞİ İLE HAREKETLER
1. GENEL:
PK, PKM ve PKS makineli tüfeklerinin yanaşık düzen şekilleri MG-3 makineli tüfeği ile
yapılan yanaşık düzen hareketleri ile aynıdır. PKS makineli tüfeğinin taşıma şekillerindeki
farklılıklar müteakip maddelerde açıklandığı şekilde icra edilmektedir.
2. TAŞIMA ŞEKİLLERİ:
a. Omuzda Taşıma:
PKS makineli tüfek sağ omuz üzerinde namlu geriyi gösterecek şekilde sağ el ile
dipçikten kavranarak taşınır. Çatışma ihtimalinin az olduğu ve yürüyüş kolaylıklarının
sağlandığı durumlarda kullanılır (Şekil 4-68).
b. Omuzda Asılı Taşıma:
Askı kayışı kullanılarak sağ omuza asılı taşınır. Birliğin tüfek astığı ve yanaşık düzen
eğitimi yaptığı zamanlarda kullanılır (Şekil 4-69).

Omuzda Taşıma. Omuzda Asılı Taşıma.
c. Çapraz Tutuşta Taşıma:
Çatışma ihtimalinin yüksek olduğu durumlarda çapraz tutuşta taşınır (Şekil 4-70).
Şekil 4-70
Çapraz Tutuşta Taşıma.
4-54 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
ç. El Tutamağından Tutarak Taşıma:

Üzerinde bulunan el tutamağı silahın serbest olarak taşınmasını sağlar (Şekil 4-71).
Şekil 4-71
El Tutamağından Tutarak Taşıma.
d. Taşıma Torbası ile Taşıma:
Silahın dış etkenlerden korunmasını sağlamak maksadıyla bir taşıma torbası vardır.
Taşıma torbası üzerine takılmış olan bir kulp vasıtasıyla veya askı kayışını torba üzerindeki
halkalara takarak sırt veya omuza asılı taşınır.
ON İKİNCİ KISIM
RPG-7 ROKETATAR İLE HAREKETLER
1. GENEL:
RPG-7 Roketatar ile hareketler genel olarak tüfekli hareketlerde olduğu gibidir.
2. ESAS DURUŞ:
HAZIR OL! komutunda; nişangâh cephede, kabza ve tetik tertibatı geride olacak şekilde
sağ elle dört parmak alttan,baş parmak üstten tetik kabzasından tutularak, alev muhafaza
hunisi sağ ayak burnu yanında yere konur. Vücudun diğer kısımları esas duruşta olduğu gibidir
(Şekil 4-72).
Şekil 4-72
Esas Duruş.
4-55 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
3. RAHAT VAZİYETİ:
RAHAT! Komutunda; roketatarın esas duruştaki yeri değiştirilmez. Vücudun durumu tüfekli
rahatta açıklandığı gibidir (Şekil 4-73).
Şekil 4-73
Rahat Vaziyeti.
Roketatarın esas duruştaki tutuluş şekli değiştirilmeden G-3 P.Tf. ile yerinde dönüşler
açıklandığı gibi dönülür.
5. ASMAK VE ÇIKARMAK:
a. TÜFEK AS! Komutunda:
Roketatar, sağ elle tetik kabzasından tutularak, sağ meme hizasına kaldırılırken, sol
el kayışın altından geçirilerek kabzasının altından gövde boy kundağından kavrar. Sağ el
taşıma kayışından tutarak sol elin yardımıyla omuza asılır. Sol el esas duruştaki yerine sertçe
indirilir, esas duruşa geçilir (Şekil 4-74).
Şekil 4-74
Roketatarı Asmak.
4-56 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
UYARI !
Birlik toplu düzende iken verilen TÜFEK! OMUZA! ve SELAM DUR!
Komutlarında ve piyade tüfekli personele verilen TÜFEĞİ BOYUNA AS!
komutunda roketatar taşıyan personel silahını asar.
b. Tüfek Çıkar Komutunda:

Roketatar, sağ el ve kolun yardımıyla vücudun ortası ilerisine, tetik kabzası omuz
hizasında, kabzalar sağ tarafta kalacak şekilde getirilirken; sol el, el kundağının hemen
altından gövde boy kundağını kavrar. Sağ el, tetik kabzasından tutarak esas duruştaki yerine
getirir, sol el sertçe yerine indirilir ve esas duruşa geçilir.
6. TÜFEK KESMEK:
Kısa mesafeli hareket ve yer değiştirmelerde, silahlı yanaşık düzen hareketlerinin
bazılarında, zaman kazanmak için kullanılan bir harekettir.
a. TÜFEK KES! komutu verildiğinde; vücut hafifçe sağa bükülerek roketatar sağ elle sol
el kabzasından kavranır. Bilek bükülmez, dirsek vücuda yapışık bulundurulur ve bükülmeden
alev muhafaza hunisi yerden kaldırılır.
b. Roketatarlı esas duruşta iken, başka bir komut verilmeden yürüyüş komutu verilirse,
yapma komutunda kendiliğinden roketatar yerden kesilir.
c. Tüfek kesmiş olarak en çok 31 adımlık yürüyüş yaptırılır. Bunun için İLERİ! (veya tek
sayıda olmak üzere 3, 5, 7 ADIM İLERİ) MARŞ! komutu verilir. Rahatta İLERİ! komutu
verildiğinde esas duruşa geçilir, MARŞ! komutu ile beraber, sol ayakla uygun adım vezin ve
kararında yürüyüşe başlanır. Kıtayı durdurmak için sağ ayak yere basarken kıtaya bildirim
komutu verilir. Müteakiben sağ ayağın yere basışında ise, DUR! komutu verilir. Bir adım daha
atılarak durulur.
ç. ESAS DURUŞ! komutunda; roketatar yere indirilir ve esas duruşa geçilir.
7. MUAYENE ETMEK:
MUAYENE VAZİYETİ AL! komutunda; sağ el ile tetik kabzasından kavranarak yukarı
doğru kaldırılır. Sol el dört parmak alttan başparmak üstten sol el kabzasını kavrar. Silah sol
el kabzası omuzun ön kısmında kalacak şekilde gövde boy kundağının kabzaya yakın kısmı
sağ omuza yerleştirilir. Sol el sertçe esas duruştaki yerine indirilir (Şekil 4-75).
Şekil 4-75
Muayene Vaziyeti.
4-57 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
a. Çök Komutunda:
Tüfekli çökmede açıklandığı gibi çökerek, sağ el ile roketatar aynı istikamette sol ayak
hizasında alev muhafaza hunisi üzerine dik olarak yere konur. Sağ el roketatarı tetik
kabzasından tutar. Roketatar omuza ve vücuda değdirilmez (Şekil 4-76).
Şekil 4-76
Çökmek
b. Kalk Komutunda:
Sağ el baş parmak üstten, dört parmak bitişik olarak alttan olmak üzere tetik
kabzasından tutar. Roketatar yerden biraz kesilir, tüfekli kalkmada açıklandığı gibi kalkılır ve
rahat edilir.
a. Yat Komutunda:
Sol ayakla bir adım ileri atılırken, sağ el roketatarı cephe istikametinde sol ayak burnu
hizasından bir karış kadar ileride alev muhafaza hunisi üzerine yere koyarken, sağ diz üzerine
çökülür. Vücut öne doğru eğilirken roketatar alev muhafaza hunisi kaldırılmadan döndürülerek
kabzalar sola gelecek şekilde aynı istikamette ve tüfeksiz yatmada açıklandığı gibi yatılır. Sağ
el roketatarın gövde boy kundağından vücut yapısına göre uygun yerinden tutar. Vücut
kaldırılmaksızın ve roketatar yere sürünmeden ileriye alınır. Dürbün omuz hizasında olacak
şekilde silah yere konur. Sağ el tetik kabzasından tutar (Şekil 4-77).
Şekil 4-77
Yatmak.
4-58 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
b. Kalk Komutunda:
Sağ elle roketatar tetik kabzasından tutularak tüfekli kalkmada açıklandığı gibi kalkılır
ve esas duruştaki yerine konur, rahat edilir.
c. Yatmak ve kalkmak esnasında roketatarın yere sert olarak konulmamasına ve yere
sürtünmemesine dikkat edilir.
10. DOLDURMAK VE BOŞALTMAK:
Roketatar ile doldurmak ve boşaltmak kendi talimnamesinde belirtilen esaslara uygun
olarak yapılır.
ON ÜÇÜNCÜ KISIM
KILIÇ İLE HAREKETLER
1. KILIÇ KULLANILMASI:
a. Genel Bilgiler:
(1) Uzun yürüyüşler hariç, kıt’a başında kılıç takmış subayların kılıçları, birlik tüfek
omuzda bulunduğu müddetçe daima çekilmiş ve omuzda taşıma vaziyetinde olacak şekilde
bulunur. Bu husus emirle düzenlenir.
(2) Tören kıyafeti ile bulunan general/amiral ve subaylar, kişilere yaptıkları resmi
ziyaretlerde kılıçlarını çıkarmazlar.
(3) Kıt’a başında görevli olmayan general/amiral ve subaylar saygı nöbetleri gibi
görevler dışında, seyrek hallerde emirle kılıç çekerler.
b. Kıt’a Başında Kılıç Kında İken Esas Duruş:
Sol el kılıç kınının ensiz kısmından, kabza siperliği öne gelecek biçimde, kabza
altından, başparmak geride, şahadet parmağı önde, diğer parmaklar öne ve birbirine bitişik,
elin dışı cepheye dönük olarak tutar. Her iki dirsek hafifçe ileri verilir; ayak pençesi ortasında
yere değecek surette tutar. Kabza vücuda temas halinde bulunur. Kollar ve vücudun diğer
kısımları ESAS DURUŞ'ta olduğu gibidir. Kılıçla esas duruşta, her iki eldiven giyilmiş olmalıdır
(Şekil 4-78).
Şekil 4-78
Kılıç Kında İken Esas Duruş
4-59 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
c. Kıt’a Başında Kılıç Kında İken Rahat:

(1) "RAHAT!" komutunda, sol el kabza siperliği ileri gelecek surette dört parmak ile
kabzayı kavrar. Başparmak kabza tepeliği üzerine basar; kının çamurluğu sol ayağın dış yanı
ortasında yere değecek biçimde tutulur; sol kolun dirseğe kadar olan üst kısmı dik olarak
vücuda temas halinde bulunur, alt kısmı cephe yönüne serbest olarak ileri uzatılır ve kılıç ileri
meyilli olarak tutulur. Vücudun diğer kısımları "RAHAT!" da olduğu gibidir (Şekil 4-79).
Şekil 4-79
Kıt’a Başında Kılıç Kında İken Rahat
(2) Birlik "TÖREN RAHAT!"da iken, sol el kılıcı yukarıda tarif edildiği biçimde tutar;
sağ kol tören rahattaki personelinkine uygun duruma getirilir (Şekil 4-80).
Şekil 4-80
Kılıçla Tören Rahat Duruşu
ç. Kıt’a Dışında Tek Başına Bulunulduğunda Kılıç Kında Rahat:
Bu durumda, rahat duruşta aşağıdaki tarzlardan biri uygulanabilir:
(1) Kılıç, kıt’a başında iken rahat duruşta açıklandığı tarzda tutulur. Sağ kol serbest
olarak aşağıya sarkıtılır.
4-60 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(2) Her iki elin boş kalmasını gerektiren hallerde, kılıç kabza tepeliğindeki halkadan
kemerin ön askı kayışındaki zincirli çengele asılarak çamurluk yere değmeyecek surette
serbest bırakılır (Şekil 4-81).
Şekil 4-81
Kıt’a Dışında Tek Başına Bulunulduğunda Kılıç Kında İken Rahat
(3) Bu iki hal dışında, kılıç tepelik halkasından kemer çengeline asılmadan, serbest
halde vücut yanında bulundurulacağı gibi, aşağıdaki maddelerde belirtildiği şekilde kılıç kında
yürüyüş halindeki tutuşlardan birinde olduğu gibi tutulabilir.
(4) Yukarıdaki durumların her birinde eldivenler giyilmediğinde, ikisi birleştirilerek
parmak uçları arkada bulunacak şekilde sol elde bulundurulur.
d. Kılıç Kında Kıt’a Başında Yürüyüş:
(1) Kısa Mesafeli Yürüyüş:
Kıt’a içinde kılıçlı bulunan subaylar, kıt’anın şekil değiştirme veya yer değiştirme
gibi kısa süreli hareketlerinde, kıt’a personelinin indirilmiş tüfek dipçiklerini "yerden keserek"
yürüyüşlerinde yaptıkları gibi, sol elleri ile kılıcı kabza siperliği altından esas duruşta olduğu
gibi tutarak kının çamurluğunu yerden birkaç santim kesip, vücuda temas halinde dik olarak
tutar ve yürürler (Şekil 4-82).
Şekil 4-82
Kılıç Kında İken Kısa Mesafeli Yürüyüş
4-61 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(2) Uzun Mesafeli Yürüyüş:

Kıt’anın uzun mesafeli yürüyüşlerinde, kıt’a içindeki kılıçlı subayların yürüyüşleri
şöyledir:
Kılıç kabzası sol el ile başparmak kabza tepeliğine basılarak kavranır; kılıcın
kabza kilit düğmesi ceketin alt cebinin düğmesine yakın olacak şekilde namlu çamurluğu
yerden 3 santim kadar yukarıda, kılıç kendi ağırlığı ile yere dik duracak biçimde serbest
bırakılır. Sol dirsek vücuttan ayrılmaz; kabzayı kavrayan sol elin parmakları karnın sol yanına
değdirilirken, kılıç bacak yanında dikliğini korur. Sağ kol uygun adımda olduğu gibi ileri geri
sallanır. Her iki elde eldiven giyilmiş olarak bulunur (Şekil 4-83).
Şekil 4-83
Kılıç Kında İken Uzun Mesafeli Yürüyüş
e. Kıt’a Dışında Tek Başına Kılıç Kında Yürüyüş:
Kıt’a dışında tek başına veya grup halinde bulunan subaylar, gerek kısa gerek uzun
mesafeli yürüyüşlerde aşağıdaki tarzlardan birini uygulayabilirler:
(1) Yukarıda kıt’a başındaki kılıçlı subayların yürüyüşte uygulayacakları tarzlardan
herhangi birini, daha ziyade (Şekil 4-84)'deki tarzı uygularlar.
Şekil 4-84
Kıt’a Dışında Kılıç Kında Tek Başına Yürüyüş
4-62 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(2) Tören yerinde tek başına veya grup halinde bulunan subayların yürürken
kılıçlarını taşımalarının bir diğer şekli de (Şekil 4-84 a)'da olduğu gibidir.
Şekil 4-84a
Kıt’a Dışında Kılıç Kında Tek Başına Yürüyüş (Tören Yerinde)
(3) Tören yeri dışında tek başına bulunan kılıçlı subayların yürüyüşte kılıçlarını
tutuşlarının bir tarzı da şöyledir:
Sol el kabza siperliği vücuda dönük olarak, boyun kasının altından başparmak
üstte, diğer parmaklar bitişik olarak alttan kavrar ve kılıcı ağırlığı ile dengelenecek tarzda tutar.
Sol kol serbest olarak sarkık, kın bacağa temas halinde ve ucu cephe yönünde yerden bir ayak
boyu kadar yüksekte tutulur. Sağ kol uygun adımda olduğu gibi serbest olarak ileri geri sallanır
(Şekil 4-84 b).
Şekil 4-84b
Kıt’a Dışında Tek Başına Kılıç Kında Yürüyüş (Tören Yeri Dışında)
(4) Diğer bir tutuş tarzı da şöyledir: Kılıç kabza ilerde, kın ucu geride olarak kabza
siperliği altından veya kının askı üst halkasının biraz altından sol el ile siperlik alta gelecek
tarzda tutulur. Sol kol bükülmeden sarkık halde, elin parmakları bacağa temas halinde bulunur;
kılıç kendi ağırlığı ile dengelenmek suretiyle geriye doğru mail biçimde, 1:2 ayak boyu yüksek
bulundurulur. Kın sol bacağa temas ettirilir (Şekil 4-84).
4-63 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
f. Kılıç Kında Elle Selamlama:

(1) Kılıç kında dururken elle selamlamada, sol elin kılıcı tutuş tarzı kılıç kında esas
duruşta olduğu gibidir. Sağ el selamlamayı ilgili talimnamede tarif edildiği tarzda yapar.
Vücudun diğer aksamı da esas duruş konumunda bulunur (Şekil 4-85).
Şekil 4-85
Kılıç Kında Dururken Elle Selamlama
(2) Kılıç kında iken yürüyüşte selamlamada ise, sol elin durumu (Şekil 4-85 a)'da
gösterildiği gibidir. Sağ el, kol ve başın durumu ilgili talimnamede tarif edilen elle selamlamaya
uygun bulunur. Her iki eldiven de giyilmiş olmalıdır.
Şekil 4-85 a
Kılıç Kında Yürürken Elle Selamlama
(3) Duran bir kıt’anın içinde bulunan subayların kılıç kında iken selamlamaları
"DİKKAT/ SELAM DUR!" komutu veya "Tİ" işareti verilince başlar; "RAHAT!" veya "ESAS
DURUŞ!" komutu veya ikinci "Tİ" işareti ile sona erer.
g. Kılıç Çekmek ve Koymak:
(1) Kılıç Çekmek:
(a) Kıt’a başında bulunan subaylar tarafından komutla yapılır.
4-64 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(b) Aşağıdaki üç hareketle icra edilir:

1’inci Hareket: Kıt’a komutanının vereceği "HAZIR OL!" komutu ile esas
duruşa geçilir. "TÜFEK OMZA!" komutunda personel silahlarını omuza götürürlerken, kılıçlı
subaylar kılıçlarını çekerler. Bu son komut üzerine sol el kılıcın kınını kabza altından tutarak
hafifçe ileriye doğru eğer. Sağ el kabzayı başparmak kilit düğmesi üzerine gelecek surette
kabzayı kavrar; düğmeye basarak kılıcı seri bir şekilde kından sıyırır (Şekil 4-86, 86 a).
Şekil 4-86 Şekil 4-86 a

Kılıç Çekmek (1’nci Hareket) Kılıç Çekmek
(1’nci Hareketin Devamı)
2’nci Hareket: Daha sonra, kılıç namlu ucu yukarı gelecek biçimde vücuda
paralel, yere dik ve kabza siperliği çene seviyesinde, çeneden bir el genişliği mesafede tutulur.
Kabzayı kavrayan sağ elin tırnakları vücuda, namlu ağzı sola dönük, başparmak namlu
yönünde kabzaya basılı bulunur (Şekil 4-87).
Şekil 4-87
Kılıç Çekmek (2’nci Hareket)
3’üncü Hareket: (Esas duruşa geçiş) Son olarak, duraklamadan kılıç seri bir
hareketle esas duruştaki yerine getirilir. Yani, namlu sırtı sağ omuz dikişine dayatılırken sağ
elle kabza başparmak geride şahadet parmak ileride diğer parmaklar ona bitişik elin yüzü
cepheye dönük olarak tutularak pantolonun dikişine değdirilir. Sağ kol esas duruştaki
4-65 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
konumunda bulunur. Kılıcın kınını tutan sol el ve kol da kını tutar, her iki dirsek hafifçe ileri
verilir (Şekil 4-88).
Şekil 4-88
Çekilmiş Kılıçla Esas Duruş (Kılıç Çekmek-3’üncü Hareket)
(c) Personel tüfeklerini omuzlarına koydukları an, subaylar kılıçlarını çekme işini
bitirmiş olmalıdırlar.
(2) Kılıç Koymak:
(a) Kıt’a içindeki kılıçlı subaylar, kıt’a komutanının "ESAS DURUŞ!" komutu ile
kıt’a esas duruşa geçerken kılıçlarını aşağıdaki üç hareketle kınına koyarlar:
1’inci Hareket: Önce, sağ omuza dayalı bulunan kılıç namlusu sert bir
hareketle (Şekil 4-86)'de gösterildiği biçimde vücudun önüne getirilir.
2’nci Hareket: Çenenin bir el genişliği önüne getirilmiş olan kılıç namlusu,
duraklamadan ucu aşağıya kının ağzına doğru indirilirken, kısa süreli olarak kına bakılır. Sol
el kını biraz ileriye doğru eğer; namlunun ucu sol elin kılavuzluğu ile kının ağzına konulduktan
sonra namlu sağ elin sert bir hareketi ile kının içine sokulur. (Şekil 4-89) Kılıç namlusu kına
sokulduktan sonra (Şekil 4-77)'de gösterilen esas duruşa geçilir.
Şekil 4-89
Kılıcı Yerine Koymak
4-66 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
ğ. Çekilmiş Kılıçla Esas Duruş:

Gerek kıt’a başında, gerek kıt’a dışında tek başına bulunurken çekilmiş kılıçla esas
duruş şöyle yapılır:
(1) Sağ kol normal biçimde sarkık olarak çekilmiş kılıç namlusunu sağ omuz dikişine
dayatır. Sağ el kabzayı başparmak geriden, şahadet parmağı ileriden, diğer parmaklar ona
bitişik, elin yüzü cepheye dönük olarak tutar, kabzayı pantolon dikişine (zıha) temas ettirir. Kol
vücuttan ayrılmaz, dirsek hafifçe ileri verilir.
(2) Kını tutan sol el ile kol aynı biçimde sarkıtılıp sol elle kın kılıç kında esas duruşta
tarif olunduğu tarzda kını sol bacak yanında yere dik ve vücuda temas halinde tutar. Kının
çamurluğu sol ayak ortası yanında yere değer halde bulunur.
(3) Vücudun diğer kısımları esas duruşta olduğu gibidir. Kılıç çekmede ve koymada
her iki el beyaz eldivenli bulunur (Şekil 4-88).
h. Çekilmiş Kılıçla Rahat Duruş:
(1) Sağ elin başparmağı, kılıç kında kabza siperliği arasından geçirilerek, kabzanın
tepesi avuç içine alınıp diğer parmaklar kapatılarak taşınır duruma getirilir.
(2) Sol el yana sarkmayacak surette serbest bırakılır veya yere dik, başparmak aşağı
dönük olarak kılıç kını ağza yakın kısmından rahat bir şekilde tutulur.
ı. Çekilmiş Kılıçla Yürüyüş:
(1) Kısa Mesafeli Yürüyüş: Tören yerinde kıt’anın; Yanaşma, yer veya şekil
değiştirme gibi kısa süreli hareketlerinde her iki el ve kol yukarıda esas duruşun tarifinde
olduğu gibi namlu ve kını tutar. Sol kol sallanmaz, kını birkaç santim yerden keser, sağ kol
normal vaziyette ileri geri sallanır (Şekil 4-90).
Şekil 4-90
Çekilmiş Kılıçla Kısa Mesafeli Yürüyüş
(2) Uzun Mesafeli Yürüyüşlerde: "TÜFEK OMUZA!" komutu ile kılıç çekildikten
sonra, "UYGUN ADIM MARŞ!" komutunun, bildirim bölümünde çekilmiş kılıcı taşıyan sağ kol
(ŞEKİL 4-90 a)'da gösterildiği duruma getirilir. Sağ kol tam sarkık vaziyette, uygun adımın
tarifine ve kıt’a içinde bulunuluyorsa personele uyarak ileri geri sallanır. Sol kol, kını dik olarak
çamurluk yerden kesilmiş halde tutar, kol sallanmaz.
4-67 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 4-90 a
Çekilmiş Kılıçla Uzun Mesafeli Yürüyüşe Başlama
(3) Tören Geçişlerinde: Levhalar (flamalar) arasında, selamlamayı başla yapacak
olan kol veya safların sağ başında yürüyen takım komutanları ile, toplu birlik halinde geçit
törenine kılıçlı olarak katılan kılıçlı subaylar çekilmiş kılıçlarını taşıyan sağ kollarını "SAĞA
BAK" levhasına kadar uygun adımın tarifine göre serbestçe ileri geri sallarlar.
"SAĞA BAK" levhası ile "İLERİ BAK" levhası arasında, bu subaylar tören
adımına geçerek, çekilmiş kılıçlarını, taşıyan sağ kollarının omuz hizasına kadar kırılmadan
(Şekil 4-91, 91 a)'da görüldüğü gibi sallarlar.
Şekil 4-91 Şekil 4-91 a

Tören Geçişinde Yürüyüş Tören Geçişinde Yürüyüş
(4) Yürüyüş sonunda kıt’ayı durdurmak için verilen "KIT’A (BÖLÜK, TABUR, ALAY)
DUR!" komutunda, kıt’anın durması ile birlikte kılıç taşıyan personel kılıçlarını (kılıç çekilmiş)
tüfek omuza durumuna getirirler.
(5) Yukarıdaki hallerin hepsinde, kını taşıyan sol kollar esas duruştaki biçimde kın
dik tutulur, çamurluk yerden birkaç santim yukarıda bulundurulur.
4-68 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
i. Çekilmiş Kılıçla Selamlama:

(1) Çekilmiş kılıçla selamlama, sadece başla veyahut kılıç namlusunun indirilmesi
suretiyle iki tarzda yapılır:
(2) Başla selamlama, çekilmiş kılıcın namlu ve kını esas duruşta ve kısa mesafeli
yürüyüşlerde tarif olunduğu biçimde tutulup taşınırken, baş ilgili talimnamede tarif olunduğu
gibi sağa (sola) çevrilmek suretiyle icra edilir. Bu tarz, kıt’a halinde toplu duruş ve geçişlerde
sıralar içinde bulunan kılıçlı subaylar tarafından uygulanır.
(3) Kıt’a içinde dururken çekilmiş kılıcın indirilmesi suretiyle yapılan selamlama,
"SELAM DUR!" komutu ile veya "Tİ" işareti ile icra edilir. Karşılama ve uğurlama törenlerine
kılıçlı olarak çıkan kıt’anın safta duruşunda kıt’anın takım komutanları dahil bütün subayları bu
tarz selamlamayı yaparlar. Tören geçişlerinde ise, bu tarz selamlama aşağıda açıklanacağı
üzere sadece kıt’anın önünden geçen komuta grubu tarafından icra edilir (Şekil 4-92).
Şekil 4-92
Çekilmiş Kılıçla Dururken Selamlama
(4) Bu tarz selamlama şu suretle yapılır:
(a) Çekilmiş olarak sağ omuza dayalı kılıç namlusu sağ elin yüzük ve serçe
parmağı kabzanın arkasından kaydırılıp kabza sağ elle kavranır. Başparmak kilit düğmesi
üzerinde namlu yönünde kabzaya basar, namlu (Şekil 4-86)'da gösterildiği biçimde kabza
siperliği çeneden bir el genişliği kadar (10-15 santim) mesafede bir saniye tutulur.
(b) Müteakiben sağ kol seri bir hareketle yana sarkıtılır, dirsek vücuttan
ayrılmaksızın doğal şekilde bedene temas halinde bulunur.
4-69 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(c) Daha sonra, kılıç namlu ağzı (keskin tarafı) sola dönük, ucu sağ ayak burnu
ilerisinde, yere değmeksizin cephe yönünde indirilir. Kabzayı kavrayan sağ elin başparmağı
kabza uzantısına basmış halde kabza siperliği pantolon dikişine temas ettirilir; kol yana
açılmaz, esas duruş konumunda bulunur, namlu vücut genişliğini sağa sola taşmaz. Sol el kılıç
kınını esas duruşta olduğu gibi vücuda temas halinde tutar, yürüyüşte ise kının çamurluğu
yerden kesilip kın dik tutulur.
(ç) "SELAM DUR!" komutu ile başlayan selamlama, "TÜFEK OMUZA!"
komutu ile selamlama durumunda olan kıt’a ile beraber sona erer.
(d) Bu komutla kılıç selamlama durumuna geçerken yapıldığı gibi, önce vücut
önüne çene seviyesinde dik duruma getirilip bir saniye kadar tutulduktan sonra tekrar esas
duruştaki konumunda sağ omuza dayatılır.
(e) Tören kıt’aları ile yapılan karşılama/uğurlamalarla, kılıçlı olarak iştirak
edilecek birliğe sancak verilmesi ve benzeri törenlerde, tören birliği safta dururken yapılacak
selamlamada takım komutanları dahil bütün subaylar çekilmiş kılıçlarını "SELAM DUR!"
komutu ile kılıç indirerek selam durumuna geçerler. "TÜFEK OMUZA!" komutu ile kılıçlarını
esas duruşa uygun konuma getirirler.
(f) Tören geçişlerinde kılıç indirerek selamlama yapacak olan kıt’a önünde
geçen komutan ve subay grubu "SAĞA BAK" levhasına (flamasına) gelince tören adımına
geçerler ve takiben kılıç namlularını sertçe indirerek selamlama durumuna getirirler. Aynı anda
başlarını selamlanan zata çevirerek takibe ve kılıçlarını selam durumunda tutmaya devam
ederler. "İLERİ BAK" levhasında kılıç namlusunu sağ omuza, kabza tepeliğini avuçları içine
alarak uygun adım yürüyüşe geçerler. Selamlama sırasında kılıç kını sol elle çamurluk yerden
kesilmiş dik olarak sol bacağa temas halinde tutulur.
(5) Tören geçişlerinde kılıçlı subaylar işgal ettikleri makam ve bulunacakları yere
göre kılıçla selamlamayı şu tarzda yaparlar:
(a) Kıt’anın komutanı ve onu takip eden karargâh mensupları ile alay, tabur
bağımsız bölük ve takım komutanları, Birliklerinin (safta veya kol düzeninde) önünde geçer ve
çekilmiş kılıçları ile (Şekil 4-93)'de tarif olunduğu tarzda selamlama yaparlar.
Şekil 4-93
Kılıçla Yürürken Selamlama
(b) Kıt’aların saflarının sağ başında geçen Tk.K.Iarı çekilmiş kılıçlarını sağ
omuzlarında esas duruştaki gibi tutarlar, sağ kollarını kıt’a personeline uygun biçimde tören
adımının gereklerine göre sallarlar, sol kollar sallanmaz, kını çamurluk yerden kesilmiş olarak
pantolon zıhına paralel vücuda bitişik tutarlar.
(6) Yukarıda tarif edilen her iki tarz selamlamada iki el de beyaz eldivenli bulunur.
4-70 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
2. KAPALI YERLERDE İCRA EDİLEN TÖRENLERDE BAŞ AÇIK OLARAK KILIÇ, ŞAPKA
VE ELDİVENLERİN TUTULUŞU:
a. Kapalı yerlerde yapılacak kutlama ziyaretleri, takdim ve benzeri saygı duruş ve
hareketlerinde eldivenli bulunulur.
b. Bu hallerde kılıç, şapka ve eldivenlerin taşınması ve tutulması aşağıdaki gibidir (Şekil
4-94):
Şekil 4-94
Kapalı Yerlerde Kutlamada Baş Açık Olarak Şapka ve Kılıcın Tutulması
(1) Sağ elin eldiveni çıkarılarak bilek kısmı ilerde, parmak kısmı geride olmak sureti
ile sol ele alınır.
(2) Eldivenli olan sol elin serçe ve yüzük parmakları kabza siperliği üst kısmının
altından geçirilir; kılıç bu iki parmağa asılı olarak kendi ağırlığı ile vücut yanında yere dik
duracak şekilde serbest bırakılır.
(3) Çıkarılmış olan şapka, kılıcın asılı olduğu eldivenli sol elin boş kalan işaret ve orta
parmakları ile güneş siperliğinin iç kısmından, başparmak dış kısmından, şapka tepesi dışa,
siperliği aşağı bakacak surette (Şekil 4-94)'de görüldüğü gibi tutulur.
(4) Bu suretle sağ el tokalaşmaya imkân verecek surette eldivensiz bulunur.
(5) Kılıç kabzasının tarif olunan biçimin dışında başka bir biçimde tutularak kılıcın dik
duruşunun bozulmasına meydan verilmemelidir.
(6) Kutlamayı kabul eden şahıslar kılıçlı iseler onlar da sağ elleri ile tokalaşabilmek
için kılıç, şapka ve sağ el eldivenlerini aynı biçimde sol ellerinde tutarlar.
3. ATLI BİRLİKLERDE KILIÇ KULLANILMASI:
a. Atlı İken Esas Duruş :
Binici normal derin oturuşta bulunur, baş dik tutulur, çene boyuna doğru biraz çekilir.
Gözler atın kulakları arasından doğru ileriye bakar, göğüs hafifçe kabartılır, karın içeri çekilir,
omuzlar aynı yükseklikte tutulur ve yukarı kaldırılmadan biraz geriye alınır, sol dirsek vücutla
temasta, sol el yumruk yapılır ve cidago üzerinde dik bulunur. Bütün dizgin kolları sol elde
toplanır, sağ santarma dizgini işaret ve orta parmak arasından, sağ gem dizgini orta ve yüzük
parmağı arasından, sol gem dizgini yüzük ve serçe parmağı arasından, sol kantarma dizgini
serçe parmağı altından geçer ve dizgin kolları avuç içinde tutulur. Fazlalıklar, işaret parmağı
üzerinden dolaştırılarak baş parmakla sıkıca basılır. Sağ kol tabii bir halde aşağıya sarkar ve
sağ el oyluğun gerisinde yumruk yapılmış olarak, avuç içi ata döndürülmüş şekilde bulunur.
4-71 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
b. Atlı İken Kılıç Çekmek:

"KILIÇ ÇEK!" komutu ile yapılır. Bu komut, kılıç eğitimi veya törenlerde kılıç çekmek
gerektiği zaman verilir. Komutla birlikte sağ dirsek yukarıya kaldırılırken, sağ el avuç içi dışarıya
döndürülmüş olarak, başparmak aşağıya gelecek şekilde eyerle kılıç arasından kaydırılır ve
kabza kavranır. Müteakiben kın sağrı istikametinde kaldırılarak, kılıç öne ve yukarıya doğru
hızla çekilir. Kılıç vücudun önüne getirilerek ucu yukarı yere dik, kabzanın alt kenarı çene
seviyesinde vücuda paralel olarak 10-15 cm. açıklıkta tutulur. Kılıcın yassı tarafı vücuda, ağzı
sola dönüktür. Bu esnada sağ el kabzayı sıkıca kavrar, başparmak kılıç istikametini
gösterirken, diğer dört parmak kabzayı sarar, sağ bilek düz, sağ dirsek vücuda yapışıktır. Sol
el normal yerinde dizgin kollarını tutar, kılıç bu şekilde bir saniye tutulduktan sonra, seri bir
hareketle sağ elin yüzük ve serçe parmağı kabzanın arkasına kaydırılırken, kabza düğmesi
oyluk çukurunun hemen altına konur. Kılıcın sırt tarafı sağ omuz dikişine, omuz başına gelecek
şekilde dayanır, sağ dirsek hafifçe ileri verilir.
c. Atlı İken Kılıçla Selamlama:
Kılıçla selamlama için kılıç çekilmiş olmalıdır. Kılıç, atlı iken kılıç çekmede tarif edildiği
şekilde çene hizasında bir saniye kadar tutulur. Bundan sonra kılıç, aynı şekilde tutulmuş
olduğu halde, sağ kolun tabii olarak yana indirilmesiyle aşağı alınır. Aşağı inen kol hafif gergin
bir halde bulunur. Kılıç yere dikey olarak ağzı hayvana dönük ve sağ mahmuz gerisinde kalır.
Selamlamadan ayrılmak için kılıç tekrar çene hizasına getirilir ve oyluk üzerine alınır. Tören
geçişlerinde, "İLERİ BAK" levhasında kılıç çene hizasına alınır. "SAĞA BAK" levhasında
kılıç indirilir, ikinci "SAĞA BAK" levhasında tekrar çene hizasına kaldırılır ve ikinci "İLERİ BAK"
levhasında kılıç oyluk üzerine alınır.
ç. Atlı İken Kılıcı Yerine Koymak:
"KILIÇ YERİNE!" komutu ile yapılır. Kılıç oyluk üzerinden alınarak, kılıç çekmede tarif
edildiği şekilde çene hizasına kaldırılır, bir saniye kadar bekletildikten sonra sağ dirsek
vücuttan açılarak bütün kol yukarıya kaldırılırken, kılıç ucu sola aşağı indirilerek kının tam
ağzına getirilir, kılıç kısa ve sert bir itişle kınına sokulur.
4-72 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
BEŞİNCİ BÖLÜM
KITA YANAŞIK DÜZEN EĞİTİMİ
1. GENEL:
a. Silahsız ve silahlı hareketlerin öğretim ve eğitiminden sonra kıta yanaşık düzen
eğitimine geçilir. Kıt’a yanaşık düzen eğitimi; manga, takım ve bölük yanaşık düzen eğitimi
olmak üzere üç safhada uygulanır. Bu safhalarda yapılacak eğitimlerde, hareketlerin diğerleri
ile birlikte ve beraberlikle yapma alışkanlığı kazandırılır.
b. Karışıklığa, yanlışlığa, gecikmeye, gürültüye ve yanlış öğrenmeye sebebiyet
verilmemesi bakımından manganın yanaşık düzende şekil değiştirmesi geliştirilmeden takım,
takımın yanaşık düzende şekil değiştirmesi geliştirilmeden, bölüğün yanaşık düzende şekil
değiştirilmeleri yaptırılmasından sakınılmalıdır.
c. Bölüğün şekil değiştirmeleri yaptırılırken, yeni düzeni almak üzere manga ve
takımların birbirlerine karışmasına ve geriye doğru hareketlerin yapılmasına sebebiyet
verilmemesi için, düzen değişiklikleri dururken ve Bölük Komutanının komutu ile dağıtıp
toplama şeklinde yaptırılacaktır.
UYARI
Kıta yanaşık düzen hareketlerinin uyumlu yapılması; birlik ve
beraberliğin olgunlaşmasının bir göstergesidir.
2. HİZAYA GELMEK:
Ayrıca emir verilmezse, hiza ve temas sağ taraftan sağlanır. Bunun için HİZAYA GEL!,
sol taraftan hizaya getirmek için SOLA BAK! HİZAYA GEL! komutu verilir. Hareket bir anda
yapılmayıp belirli bir zamana bağlı olduğu için komut kısa olarak değil uzatılarak verilir.
a. HİZAYA GEL! (SOLA BAK! HİZAYA GEL!) komutu ile esas duruşa geçilir, sağ
(sol) baştaki kımıldamadan ileri bakar. Sol (sağ) taraftakiler başlarını hizaya bakılacak yöne
çevirir. Baş eğilmeden iç taraftaki gözle yanındaki, dış taraftaki gözle sıradakilerin hepsi biraz
görünecek kadar vücudun cephe hattı üzerindeki vaziyeti bozulmaksızın yarım adım boyu,
ileri geri hareket edilerek hiza alınır.
b. Hangi aralıkta bulunuluyorsa hizaya o aralıkta bakılır. Ayrıca bildirim komutu ile
aralık bildirilmediğinde emir beklemeden normal aralıkla hizaya bakılır. Hizaya gelirken,
normal aralıkta sağ omuz, sağdakinin sol el orta parmağına, dirsek teması aralığında sağ kol
sağdakinin sol dirseğini, çift kol aralığında sağ elin orta parmak ucu soldakinin orta parmak
ucuna değdirilinceye kadar sola veya sağa yanaşılır.
c. Ön sıranın gerisindeki sıralarda bulunanlar, sağa-sola hareketle, öndeki sıraya göre
istikamete bakarlar.
ç. İLERİ BAK! komutu ile hiza düzeltilmesine son verilir, ileri bakılır ve kollar sertçe
indirilir. RAHAT! (TÖREN RAHAT!) komutu ile rahat edilir.
3. SAYI SAYDIRMAK:
Birlik mevcutlarını kontrol etmek, eğitim yaptırmak, tüfek çatmak ve aralık değiştirme
hareketleri ve mangaların sıra numaralarını bildirmek için sayı saydırılır.
a. Manga saf veya takım düzeninde sayı saydırılır. SAĞDAN (SOLDAN) SAY! komutu
ile, manga saf veya takım düzeninde iken SAYI SAY! Komu ile esas duruşa geçer. Sırası
gelen eleman başını sertçe sayı sayacak elemana döndürerek yüksek sesle sayıyı sayar ve
başını ileri çevirir. En son sayan, saydırana bakar, sayım sonucu 9 SON! diyerek yerinde
tekmil verir. RAHAT! komutu verilmedikçe esas duruşta beklenir.
b. Sayı saydırmak dururken yaptırılır. Saf veya kol düzeni aldırıldıktan sonra saydırılır.
Mevcutları kontrol etmek için bölükten daha büyük birliklere topluca sayı saydırılmaz.
Mevcutları kontrol etmek için;
5-1 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(1) Saf Düzeninde: SAĞDAN SAY! komutu ile sağ baştan sola doğru sayı
saydırılır. Safın ikinci sırası soldan sağa üçüncü sırası sağdan sola, dördüncü sırası soldan
sağa doğru olmak üzere saymaya devam edilir.
(2) Takım Düzeninde: Birinci manga önden arkaya, ikinci manga arkadan öne,
üçüncü manga önden arkaya, dördüncü manga arkadan öne doğru sayar. SAYI SAY!
komutu ile birlikte esas duruşa geçilir. SAY! yapma komutu ile birlikte 1’inci manganın en
öndeki personel başını ve gözlerini sağa çevirir ve BİR! diyerek omzunun üzerinden
saymaya başlar. Sayısını saydıktan sonra başını istikametine döndürür ve esas duruşta
bekler. Diğer bütün personel sıra ile aynı şekilde sayılarını sayarlar ve RAHAT! komutu
verilinceye kadar esas duruşta beklerler. 2’nci ve 4’üncü manga personeli başını sağa
çevirmeden sayı sayar.
c. Eğitim için takım saf düzeninde, sadece öndeki mangaya sayı saydırılır. Diğer
mangalardaki erler kendi istikametlerindeki erin numarasına göre hareketi yapar.
4. DAĞILMA, İSTİRAHAT VE PAYDOS:
Dağılma, istirahat ve paydos, dururken ve yürürken olmak üzere, yanaşık düzenin bütün
şekillerinde verilir. Yürürken bunları yaptırmadan önce DUR! komutu verilir.
a. Dağılmak:
(1) Kolayca görülen bir istikamet noktası gösterilerek; İSTİKAMET, TAM SAĞDAKİ
TEK TOP AĞAÇ - DAĞILIN, MARŞ! MARŞ! komutu verilir. İstikamet noktasına bakıldıktan
sonra piyade tüfekleri ve makineli tabancalar denge noktalarından, diğer silahlar ise 4’üncü
bölümde açıklandığı şekilde çapraz tutuşta veya denge noktalarından (varsa el
tutamaklarından) tutularak verilen istikamette düzene bakılmaksızın bütün güçle koşulur.
(2) İSTİKAMET! komutunda (TAM SAĞDAKİ, SOLDAKİ TEK TOP AĞAÇ) baş
istikamet noktasına döndürür ve kısa bir bakıştan sonra ise ileriye döndürülür. Geri
istikamette hedef verildiğinde geriye dönülür, hedef görülür ve bu vaziyette yapma komutu
beklenir. Yapma komutunda verilen istikamet noktasına doğru bütün güçle koşulur. Koşarken
konuşumaz ve gürültü çıkarılmaz. DUR! komutu veya düdük sesi ile koşmaya son verilir.
Koşulan istikamete doğru olduğu yerde esas duruşa geçilir. YAT!, ÇÖK! komutları
verildiğinde, koşulan yöne doğru yatılır ve çökülür.
(3) Birliğin komutana dönebilmesi için; ...MANGA-TAKIM-BÖLÜK! bildirim
komutundan sonra birlik esas duruşa geçer, GERİYE DÖN! komutuyla komutana doğru
döner. Birlik komutandan fazla uzaklaşmış ise, birinci uzun düdükte durularak esas duruşa
geçilir. İkinci uzun düdükte geriye dönülür. Daha sonra işaretle birlik toplanır.
b. İstirahat:
Eğitimde, yürüyüş aralarında ve kısa süreli bekleme durumlarında kıta’nın
dinlenmesini sağlamak amacı ile verilir. İSTİRAHAT EDİN! emrine karşılık birlik hep birden
SAĞOL! diyerek karşılık verir. İstirahat verildiğinde, gösterilen yerde toplu olarak bulunulur.
Gezerek, ayakta, oturarak veya istenilen vaziyette dinlenilir. Konuşmak, sigara ve su içmek
müsaadeye bağlanmaz. İstirahat verilmeden önce tüfek çattırmak esastır. Bulunulan yer
veya zaman darlığı sebebiyle tüfek çattırılmaması durumunda, silahların ne şekilde
bulundurulacağı birlik komutanlarınca emredilir.
c. Paydos:
Yürüyüş, eğitim, günlük bakım, günlük hizmet ve yoklamaların sona ermesinden
sonra verilir. Paydostan önce tekmiller alınır. Paydos verildiğinde, silahlar ve donatım özel
yerlerine, kazma, kürek gibi inşaat malzemeleri de özel yerlerine konulup sayılır, sonra
istirahata geçilir. Bu maksatla İSTİRAHAT EDİN! komutu verilir. Günlük hizmetin başlama
saatinde veya toplanmak için verilecek emirle paydos sona erer. Paydostan sonra ayrıca,
emir ve işarete lüzum kalmaksızın saf düzeninde belirli yerde toplanılır.
ç. Denetlemelerde birlik komutanlarının kendini ve birliğini komutana takdim
etmesinden sonra, komutanın izniyle ve istirahat sonrasında birliğin faaliyetine devam etmesi
maksadıyla, birlik komutanı tarafından DEVAM! komutu verilir. DEVAM! komutu birlik
5-2 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
komutanından sonra ilk sırada bulunan kıdemli personel tarafından birliğin duyacağı ses
tonuyla tekrar edilir.
5. TOPLANMALAR, TEKMİL ALMAK VE VERMEK:
a. Toplanmalar daima koşarak yapılır. İstirahat ve molanın bitiminden sonraki
toplanmalarda, istirahat ve molaya geçilmeden önceki düzen alınır.
b. Toplanma bölgesine gelindiğinde RAHAT! komutu verilinceye kadar esas duruşta
beklenir. Birliği dağınık düzende fazla tutmamak için, birliğin son personeli toplanma yerine
geldiğinde RAHAT! komutu verilir. RAHAT! komutu verildiğinde; personel düzendeki ilk
yerini alır, normal aralık hizaya gelinir, hiza ve istikametin alındığı en sondaki personel
tarafından kontrol edilir, ilave bir emir beklenmeden sondan başa doğru sıra ile ve süratli bir
şekilde kollar indirilerek rahat durumuna geçilerek beklenir.
(1) Saf Düzeninde: Aralık, hiza, ve istikamete bakıldıktan sonra sağ başta bulunan
personel hizayı kontrol eder, kendisinden başlamak üzere, sol tarafa doğru sırayla kollar
sertçe esas duruştaki yerine indirilir ve ileriye bakılarak rahata geçilir.
(2) Takım Düzeninde: Mesafe ve istikamet kontrol edildikten sonra kolun en
sonunda bulunan personelden başlamak üzere, baş tarafa doğru sırayla kollar sertçe esas
duruştaki yerine indirilir ve rahata geçilir.
Toplanma yerine gelirken herkesin kendi yerini alacak şekilde koşması eğitimle
geliştirilmelidir. RAHAT! komutundan sonra birlik içinde kaynaşma önlenmelidir.
c. Toplanma komutlarında toplanılacak yer, toplanma düzeni ve aralıklar bildirilir.
(1) Toplanma yeri belirtildiğinde ilk gelen, bildirilen noktanın beş adım açığında
durur, sonradan gelenler alınacak düzene göre yerlerini alıp dururlar. RAHAT! komutu ile
aralık, hiza, mesafe ve istikamete bakıldıktan sonra kollar sertçe esas duruştaki yerine
indirilir, ve daha sonra komut beklenmeden rahata geçilir.
(2) Toplanma yeri belirtilmediğinde, ilk gelen kişi, komut verenin beş adım
karşısında durur, diğerleri ilk gelenin soluna doğru geçip yerlerini alırlar. Eğer dağıtılan birlik;
komutanın gerisinden gelerek toplanacak ise mutlaka solundan gelerek toplanmalıdır.
(3) Toplanma komutunda aralık belirtilmemişse, normal aralıkta (her personelin
arasında birer adım aralık, sıralar arasında birer adım mesafe bulunur) toplanılır.
(4) Safta ve kol düzeninde toplarken bildirim komutu ile birlikte toplanacak personel
geriye döner. Safta toplarken cephe, kol düzeninde toplarken istikamet bildirilir.
ç. Toplanma için Komut Örnekleri:
(1) ...NCİ (BENİM) MANGA, CEPHE KUZEY! ÖNDEKİ TEK TOP AĞACIN
BATISINDA (Dirsek Teması, Çift Kol Aralığında) SAFTA TOPLAN! MARŞ! MARŞ!
(2) ...NCİ MANGA İSTİKAMET ÜÇ YOL KAVŞAĞININ 10 ADIM DOĞUSU
BİRERLİ KOLDA TOPLAN! MARŞ! MARŞ!
(3) ...NCİ MANGA SAFTA TOPLAN MARŞ! MARŞ!
d. Tekmil Alma ve Verme (Toplanmalardan Sonra):
Tekmil Alacak Komutanların Yerleri:
(1) Mangalardan tekmil alacak takım astsubayı, takımın 6 adım ortası ilerisinde,
(2) Takım astsubayından tekmil alacak olan takım komutanı, takımın 12 adım
ortası ilerisinde,
(3) Takım komutanından tekmil alacak olan kıdemli takım komutanı, bölüğün 18
adım ortası ilerisinde,
(4) Kıdemli takım komutanından tekmil alacak olan bölük komutanı, bölüğün 24
adım ortası ilerisinde bulunur.
(5) Tekmil verecek olan (olanlar) tekmil alanı ortalayacak şekilde 3 adım
5-3 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
karşısında durarak tekmil verirler.
e. Tekmil Verme:
(1) Manga (Tim) Komutanları:
(a) İleri doğru bir adım atarlar ve sola dönerek mangaya komut vereceği yeri
alırlar. Mangalarını kontrol edip gerekli düzeltmeleri yaptıktan sonra, emir verme yerlerine
gelirler. Numara sırasına göre mangalarına tüfek astırarak takdim vaziyetine getirirler.
(b) Kendi takımlarının 3 adım ortası ilerisinde numara sırasına göre normal
aralıkta safta toplanırlar. Sağ baştaki manga komutanının DİKKAT! komutu ile selâmlama
yapılır.
(c) Manga komutanları mangalarının numara sırasına göre “J.UZM.ÇVŞ.
Yunus KÖSE, 1’İNCİ MANGA, 1 UZMAN ERBAŞ, 1 ÇAVUŞ, 2 ONBAŞI, 5 ER İLE
GÖRÜŞ VE EMİRLERİNİZE HAZIRDIR KOMUTANIM” diye tekmil verirler.
(ç) Tekmil alan takım astsubayının İLERİ BAK!, TÜFEK ÇIKAR! Komutu ile
takım personeli tüfek çıkartır (tekmil veren manga komutanları tüfek çıkartmazlar). RAHAT!
komutuyla takım personeli rahata geçer.
(d) Manga komutanları esas duruşta tekmil alanın emirlerini alırlar. Takım
astsubayı YERLERİNİZE! komutu verir. Bu komut üzerine sağ baştaki manga komutanının
DİKKAT! komutuyla manga komutanları selâmlama yaparak yerlerine geçerler.
(2) Takım Asb.:
(a) Takımı muayene edip gerekli düzeltmeyi yaptıktan sonra, takımın altı adım
ortası ilerisine geçer, takımı tüfek astırarak esas duruşta takdim vaziyetine getirir. Geriye
döner, takım komutanının 3 adım karşısında durarak selâmlar. “ÜÇVŞ. Ramazan ÇELİK,
BİRİNCİ TAKIM; 1 ASTSUBAY, 3 UZMAN ERBAŞ, 3 ÇAVUŞ, 2 ONBAŞI, 27 ER İLE
GÖRÜŞ VE EMİRLERİNİZE HAZIRDIR KOMUTANIM!” diye tekmil verir.
(b) Takım komutanının İLERİ BAK!, TÜFEK ÇIKAR! komutuyla selâmlama
durumundaki Tk. Astsb. esas duruşa geçer. Takım personeli tüfek çıkartır (tekmil veren tüfek
veya makineli tabanca çıkartmaz). RAHAT! komutuyla takım personeli rahata geçer.
(c) Tk. Asb. esas duruşta Tk. K.nın emirlerini alır. Takım K.nın YERİNE
komutuyla selâmlama yapar. Geriye dönerek takımdaki yerini alır.
(3) Takım ve Kısım Komutanları:
(a) Kendi takımının tekmilini almayı müteakip kıdemli Takım Komutanı Bölüğün
18 adım orta ilerisindeki yerini alır. Takım ve kısımlarını muayene edip gerekli düzeltmeyi
yaptıktan sonra el işareti ile birbirleri ile anlaşarak Tk./Ks.larına tüfek astırır ve esas
duruşta takdim vaziyetine getirirler. Geriye dönerek rütbe ve kıdem sırasına göre kıdemli Tk.
K.nın üç adım karşısında esas duruşa geçerler.
(b) Sağ baştaki Tk. K.nın DİKKAT! komutu ile selâmlama yapılır ve tekmil
verilir.
(c) Sağdan başlayarak “ÜTGM. Teoman KAYA, 1’İNCİ TK. 1 SB. 1 ASTSB. 3
UZMAN ERBAŞ, 36 ERBAŞ VE ER İLE GÖRÜŞ VE EMİRLERİNİZE HAZIRDIR
KOMUTANIM!” diye tekmil verirler.
(ç) Tekmil alan kıdemli takım komutanının İLERİ BAK! veya TÜFEK ÇIKAR!
komutuyla selâmlama durumundaki Tk. K.ları esas duruşa geçer. Takım personeli tüfek
çıkartır (Tekmil veren Tk. K.ları tüfek veya makineli tabanca çıkartmazlar). RAHAT!
komutuyla takım personeli rahata geçer.
(d) Tk. K.ları esas duruşta tekmil alanın emirlerini alırlar. Kd. Tk. K.
YERLERİNİZE! komutu verir. Bu komut üzerine sağ baştaki Tk. K.nın DİKKAT! komutuyla
Tk. K.ları selamlama yaparak takım ve kısımlarının sağ başındaki yerlerine geçerler.
(4) Kıdemli takım komutanının takımına sağındaki (sağ baştaki takım ise solundaki)
takım komutanı HER İKİ TAKIM! diyerek komut vermek suretiyle selâmlama yaptırır. Fakat
5-4 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
kıdemli takım komutanına tekmil verirken sadece kendi takımının tekmilini verir.
(5) Kıdemli Takım komutanı:
(a) Tk. K.larından aldığı yoklamaları birleştirir. Bölüğün 18 adım ortası ilerisine
geçer, Bölüğe tüfek astırarak esas duruşta takdim vaziyetine getirir. Geriye döner, bölük
komutanının 3 adım karşısında durarak selâmlar. “ÜTGM. Teoman KAYA, BÖLÜK, 2 SB. 4
ASB. 9 UZMAN ERBAŞ, 110 ERBAŞ VE ER İLE GÖRÜŞ VE EMİRLERİNİZE HAZIRDIR
KOMUTANIM!” diye tekmil verir.
(b) Bölük komutanının İLERİ BAK! veya TÜFEK ÇIKAR! komutuyla selâmlama
durumundaki Kd. Tk. K. esas duruşa geçer. Bölük personeli tüfek çıkartır (Tekmil veren tüfek
veya makineli tabanca çıkartmaz). RAHAT! komutuyla bölük personeli rahata geçer.
(c) Kd. Tk. K. esas duruşta Bl.K.dan emirlerini alır. Bl.K.nın YERİNE!
komutuyla selâmlama yapar. Geriye dönerek takımdaki yerini alır.
f. Bölük komutanı kıdemli takım komutanından tekmil aldıktan sonra yüksek sesle ve
sevgi belirten ifade ile;
(1) ... BÖLÜK (TAKIM) (ARKADAŞLAR)! GÜNAYDIN (MERHABA)
(2) SAĞOL!
(3) NASILSINIZ!
(4) SAĞOL!
(5) SİZ DE SAĞOLUN! diyerek kıtası ile selâmlaşır. Kıtanın SAĞOL! karşılığı hep
birden, kısa, keskin ve gür sesle olur.
g. Bağımsız takımın Tk. K.na ve bölükten büyük kıtaların komutana takdiminden sonra
selâmlaşma yukarıdaki gibi yapılır.
ğ. Muharebe eğitimi, yürüyüş, istirahat ve molalardan sonraki her toplanmada tekmil
alınır.
h. Manga komutanı muayene ve kontrole başlamadan önce vukuat olup olmadığını her
toplanmada mangasına yüksek sesle vukuatınız var mı? diye sorar.
ı. Mangadan büyük kıtalarda topluca bu şekilde tekmil alınmaz.
i. Bl. K. Tk./Ks.larından direkt olarak tekmil alabilir. Bu durumda Tk./Ks. K.ları, Bl.
K.nın 3 adım karşısında ayrı ayrı Tk./ Ks.larının tekmilini verirler (Kd. Tk. K. da kendi
takımının tekmilini verir).
j. Bl. Komutanı, takım komutanlarından almış olduğu yoklamayı (personel ve
malzeme) kontrol ettikten sonra Tb.K.na tekmil vermek için bölük cephe genişliğinin yarısı
kadar ortası ilerisine geçer, bölüğe tüfek astırarak esas duruşta takdim vaziyetine getirir.
Geriye döner, tabur komutanının 3 adım karşısında durarak selâmlar. Daha sonra kıdemli
bölük komutanından başlayarak, “YZB. Teoman KAYA, 8’İNCİ BÖLÜK KOMUTANI, BÖLÜK
3 SB. 2 ASTSB. 10 UZMAN ERBAŞ, 120 ERBAŞ VE ER İLE GÖRÜŞ VE EMİRLERİNİZE
HAZIRDIR KOMUTANIM!” diye tekmil verir.
k. Yürüyüş, toplanma ve istirahatlarda yön bildirirken aşağıdaki açıklamalar göz
önünde bulundurulacaktır:
(1) Sağ (Sol): Kıta ve tek elemanın cephesine göre olan sağ (sol) yönü gösterir.
(2) Beri (Ön), Öte (Arka): Kıta veya tek elemanın cephesine göre berisi (önünü),
ötesi (arkasını) ifade eder. Örneğin: Top ağacının berisi denildiğinde; top ağaç ile kıta (tek
elemanın) arasındaki alan, top ağacın ötesi denildiğinde; top ağacın öteye (ileriye) doğru
olan tarafı anlaşılır.
6. YÜRÜYÜŞ, KOŞMA VE ÇARKLAR:
a. Yürüyüş:
Kıtayı yürüyüşe geçirmek için; KITA (...nci TAKIM, BÖLÜK) UYGUN (NORMAL)
5-5 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
ADIM MARŞ! komutu verilir.
Yürüyüşe hep birlikte ve sol ayakla başlanır. Yürüyüşte hiza eşit uzunlukta adım
atarak, istikamet ve düzenin gerektirdiği aralığı yoklayıp devam ettirmek suretiyle sağlanır.
Gereç taşınarak yapılacak yürüyüşlere başlamak için KITA NORMAL ADIM MARŞ! komutu
verilir. Uygun adımla devam edilen yürüyüşlerde kıtaya kolaylık ve rahatlık sağlamak için
NORMAL ADIM! komutu verilir, gerekirse RAHAT YÜRÜYÜŞ! komutu da verilir. KITA (...nci
TAKIM, BÖLÜK), DUR! komutu ile yürüyüşe son verilir. DUR! komutu, sağ ayak yere
basarken verilir. Sol ayakla bir adım atılıp durulur. Kol düzeninde çark komutunun hemen
arkasından İSTİKAMET! komutu verilir.
b. Koşmak:
Kısa mesafeli (31 adıma kadar) koşmalar için İSTİKAMET.....! KOŞAR ADIM
MARŞ! MARŞ! komutu verilir. Koşarken silahın vaziyeti ve kıtanın düzeni bozulmaz. Uzun
mesafeli (31 adımdan çok) koşmalar için İSTİKAMET, TAM SAĞDAKİ TEK TOP AĞAÇ!
KOŞAR ADIM MARŞ! MARŞ! komutu verilir. Silah ve gereç kendi bölümlerinde tarif edildiği
şekilde tutularak düzene bakılmaksızın bütün güçle koşulur.
c. Çarklar:
Dururken; SAĞA (SOLA) ÇARK, UYGUN (NORMAL) ADIM MARŞ! yürürken;
SAĞA (SOLA) ÇARK! MARŞ! komutları verilir. MARŞ! komutunda dururken yürüyüşe sol
ayakla geçilir, yürürken MARŞ! komutu çark edilecek taraftaki ayak yere basarken verilir.
Hiza, çark kanadının en sonundaki elemandan, aralık Dirsek temas aralığı çark
noktasındaki elemandan alınır. Kanadın en sonundaki tam, diğerleri çark noktasına
yakınlığına göre daha kısa adım atarlar. Çark noktasındaki çarka uygun hızla (kararla) döner.
Çark kanadının en sonundaki şahıs çark noktasına, diğer elemanlar çark kanadına
bakarlar. Çark yapılırken kollar sallanmaz.
DUR! veya İLERİ! komutu ile çarka son verilir. İLERİ! komutunda hiza ve aralık sağ
taraftan alınarak yeni istikamette yürüyüşe devam edilir ve sol ayak yere basarken verilen
MARŞ! komutuyla birlikte kollar sallanır. Çarkın koşarak yapılması için SAĞA (SOLA) ÇARK!
KOŞAR ADIM MARŞ! MARŞ! İSTİKAMET! komutu verilir. Koşarak yapılan çarklarda, çark
süresince nispeten hiza ve beraberlik aranmaz.
UYARI!
Yürürken geriye dönüş hareketi yapılmaz.
7. ARALIK ÇEŞİTLERİ:
a. Normal Aralık:
Normal aralıkta, sağdaki personel sol kolunu omuz yüksekliğinde yana kaldırır, düz
olarak uzatılan elin orta parmak ucu soldakinin sağ omzuna değdirilir (Şekil 5-1).
Şekil 5-1
Normal Aralık.
5-6 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
b. Dirsek Temas Aralığı:
Dirsek temas aralığında; sağda bulunan personel sol elini parmaklar bitişik aşağıya
uzatılmış olarak vücudun sol yanında kalça kemiği üzerine koyar. Sol dirseğini ileri ve geriye
kaydırarak solundakinin sağ koluna değdirir (Şekil 5-2).
Şekil 5-2
Dirsek Teması Aralığı.
c. Çift Kol Aralığı:
Sağda bulunan sol, solda bulunan sağ kolunu omuz yüksekliğinde kaldırır, düz
olarak uzatılan ellerin orta parmak uçları birbirine değmelidir (Şekil 5-3/ 5-4).
Şekil 5-3
Tüfekli Olarak Çift Kol Aralığı.
Şekil 5-4
Tüfeksiz Olarak Çift Kol Aralığı.
(1) Tüfek sağ ayak yanında iken; yere dik vaziyette, sağ elle denge noktasından
her iki kol bükülmeden yana doğru uzatılır.
(2) Tüfek sağ omuzda asılı iken sağ kol sağ yana uzatılır.
5-7 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(3) Makineli tüfek nişancıları, her durumda tüfek sağ omuzda asılı olarak sağ
kolunu sağ yana uzatır.
ç. Hangi aralık olursa olsun, düzen alımı için komut veren personel; mutlaka
hizayı/istikameti kontrol etmelidir.
8. KITACA ÇÖKMEK- KALKMAK VE YATMAK- KALKMAK:
Yanaşık düzenin her şeklinde, durur ve yürürken çökmek-kalkmak ve yatmak-kalkmak
hareketleri yaptırılır.
a. Dururken Çökmek, Yatmak:
(1) Saf Düzeninde: Cephe istikametinde silahsız ve silahlı hareketlerde (3’üncü ve
4'üncü Bölümde) tarif edildiği gibi yapılır.
(2) Kol Düzeninde: Silahsız ve silahlı hareketlerde (3’üncü ve 4’üncü Bölümde) tarif
edildiği gibi yapılır.
b. Yürürken Çökmek, Yatmak:
(1) Saf Düzeninde: Kıta yanaşık düzen hareketlerinde; yürürken ÇÖK!, YAT!
komutu verildiğinde durulmadan silah çıkarılıp çökülür ve yatılır.
(2) Kol Düzeninde: Kıta yanaşık düzen hareketlerinde; yürürken ÇÖK!, YAT!
komutu verildiğinde durulmadan silah çıkarılıp çökülür ve yatılır.
c. Kalkmak:
(1) Dururken: Manga çökme veya yatma konumundayken, KALK! komutuyla kalkar
ve önceki düzene göre hiza, aralık ve kol mesafesi alınır, istikamete bakarak rahata geçilir.
(2) Yürürken: NORMAL ADIM! komutunda kalkılır, silah ilk vaziyetine getirilir.
MARŞ! komutunda hep birlikte sol ayakla yürüyüşe geçilir. UYGUN ADIM! komutuyla düzene
göre aralık, kol mesafesi, hiza ve istikamet alınıp ayaklar uydurulur.
9. TÜFEK ÇATMAK:
a. Tüfek çatmak saf ve kol düzeninde yapılır. Saf ve kol düzeninde tüfek çattırılmadan
önce normal aralık aldırılır. Tüfek mümkün oldukça yol ve geçiş yerleri dışında çattırılır.
b. Tüfek çatılması için TÜFEK ÇATILACAK! ÇAT! komutu verilir. Bildirim komutunda
esas duruşa geçilir, sağa sola (geriye) dönülür. Yapma komutu ile rahat edilir ve çatı kurulur
(6’ncı bölüm madde 12).
c. Çatılar daima üç tüfekle kurulur. Üçlü çatıya dahil olmayan tüfekler dengeli olarak en
yakınındaki çatıya dayamak üzere çatıyı kuranlara teslim edilir.
ç. Kol düzeninde tüfek çatmak, 6’ncı bölüm madde 12’de tarif edildiği gibi yapılır.
d. Makineli tüfekler kılıfsız ise çatal ayakları açılarak, kılıflı ise kurma kolları yukarıda,
namlu ucu cephe istikametinde yere konur.
e. Çatı teşkil edildikten sonra silahlara dokunmaksızın çatıların arasından geçilerek
çatının bir adım açığında aynı düzen alınır. Hiza, aralık, istikamet ve mesafe alındıktan sonra
rahat edilir.
f. Tüfek çatı adeti fazla ise; tüfek nöbetçisi ve nöbetçi çavuşu tarafından tüfek çatıları,
makineli tüfekler sağ baştan başlayarak hiza ve istikamete sokturulur.
10. SİLAH BIRAKMAK:
a. SİLAH BIRAK! komutu ile; piyade tüfeği, çatal ayaklı makineli tüfek, makineli
tabanca ve tanksavar silahı taşıyanlar; sol ayaklarıyla bir adım ileri atarken, piyade tüfeği
kurma kolları, makineli tabancaların kapak takımları, tanksavar silahları tetik tertibatı üste
gelecek şekilde, çatal ayaklı makineli tüfekler; çatal ayakları açılarak yere konur. Silahını
yere koyan esas duruşa geçer ve bekler.
b. Kuruluşunda sadece piyade tüfeği olan birlikler, TÜFEK BIRAK! komutu ile sol
5-8 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
ayaklarıyla bir adım ileri atar, silah kurma kolları üste gelecek şekilde yere konur. Personel
tüfeklerini yere koyduktan sonra esas duruşta bekler.
11. SİLAH ALMAK:
a. SİLAH BAŞINA! MARŞ! MARŞ! komutunda silah ve gereçlerin bir adım önünde
safta durulur.
b. SİLAH! Bildirim komutu ile geriye dönülür. AL! komutu ile silahlara doğru bir adım
atılarak silahlar alınır ve hep birden geriye dönülerek hiza ve istikametler kontrol edilerek
rahata geçilir.
c. Kuruluşunda sadece piyade tüfeği olan birlikler, TÜFEK! bildirim komutu ile geriye
döner. AL! komutu ile tüfeklere doğru bir adım atarak tüfeklerini alır akabinde hep birden
geriye dönülerek hiza ve istikametler kontrol edilerek rahata geçilir.
5-9 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
5-10 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
ALTINCI BÖLÜM
MANGA/TAKIM/BÖLÜK/TİM/KOMD.BÖLÜĞÜ YANAŞIK DÜZEN EĞİTİMİ
BİRİNCİ KISIM
MANGANIN YANAŞIK DÜZEN HAREKETLERİ
1. GENEL:
a. Birlikler yanaşık düzen eğitimi öncesi, 2’nci bölüm madde 1 f'de belirtildiği şekilde
yanaşık düzen manga kuruluşuna geçerler.
b. Birlikler yanaşık düzen eğitimi haricinde, TMK kuruluşunda günlük faaliyetlerini icra
ederken birlikçe uyguladıkları yanaşık düzen hareketlerini (tüfek çatmak, yatmak kalkmak vb.)
TMK kuruluşlarını bozmadan, yanaşık düzen mangası hareketlerine benzeterek yaparlar.
c. Manga saf düzeninde iken manga personeli sağdan sola doğru, kol düzeninde ise
önden arkaya doğru numara alır.
ç. Manga normal olarak kol düzeninde yürütülür. Kısa mesafelerde saf düzeninde de
yürütülebilir.
d. Manga yanaşık düzen eğitimi yapılırken, manga komutanı tüfeğini omuzda asılı olarak
taşır. Manga saf düzeninde bulunduğunda, manga komutanı manga cephe genişliğinin yarısı
kadar ortası ilerisinde durur. Kol düzeninde ise; kol uzunluğunun yarısı kadar mesafe kolun sol
yanında ve ortasında durur.
e. Manga daha büyük bir birliğin parçası olarak yanaşık düzen eğitimi yaparken, manga
komutanı manganın başında durur. Manganın diğer personeli ile birlikte verilen komutlara uyar
ve silahını bu komutlara uygun vaziyette taşır.
UYARI!
Manga yanaşık düzen hareketleri öğretilmeden, takım yanaşık düzen
hareketlerine geçilmez.
2. YANAŞIK DÜZEN ŞEKİLLERİ:

a. Saf Düzeni:
Saf düzeni, eğitim ve hizmet için toplanma, muayene etme, tekmil alma, tören geçişi
ve tüfek çatma için kullanılan bir düzendir. Manga komutanı sağ başta, diğer personel manga
komutanının solunda numara sırasına göre bulunurlar. Uygulama (Şekil 6-1)’de olduğu gibidir.
Şekil 6-1
Yanaşık Düzen Mangası Saf Düzeni.
b. Kol Düzeni:
Bu düzen mangaca yapılan hareketler ve şekil değiştirmeler esnasında kullanılır.
Manga komutanı kol başında, diğer personelin ise numara sırasına göre birbiri gerisinde ve
kol mesafesinde bulundukları düzendir. Uygulama (Şekil 6-2)’de belirtildiği şekildedir.
6-1 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 6-2
Yanaşık Düzen Mangasının Kol Düzeni.
3. SAYI SAYDIRMAK:
Manga saf ve kol düzenlerinde iken sayı saydırılabilir. Saf düzeninde SAĞDAN /SOLDAN
SAY!, kol düzeninde SAYI SAY! komutu verilir. Mangada sayı sayma, saf düzeninde; normal
olarak sağdan sola, kol düzeninde önden arkaya doğru yapılır. SAY! yapma komutu ile
mangaya sayı saydırılır. Konu 5’inci Bölüm 3’üncü maddede açıklanmıştır.
4. HİZAYA GETİRMEK VE İSTİKAMETE BAKTIRMAK:
a. Mangayı Dirsek Teması Aralığı Hizaya Getirmek:
DİRSEK TEMASI ARALIĞI, HİZAYA GEL! ve İLERİ BAK! komutu ile,5'inci bölüm
7'nci maddede tarif edildiği gibi dirsek teması aralığı alınır ve hizaya bakılır (Şekil 6-3).
6-2 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 6-3
Yanaşık Düzen Mangasının Dirsek Teması Aralığında Hizaya Gelmesi.
b. Mangayı Normal Aralık Hizaya Getirmek:
NORMAL ARALIK HİZAYA GEL! ve İLERİ BAK! komutu verildiğinde 5'inci bölüm
7'nci maddede açıklandığı şekilde normal aralık alınır ve manga hizaya getirilir (Şekil 6-4).
c. Mangayı Çift Kol Aralığı Hizaya Getirmek:
ÇİFT KOL ARALIĞI HİZAYA GEL! ve İLERİ BAK! komutu verildiğinde, HİZAYA GEL!
komutu ile birlikte, her er (sağdaki er hariç) kafasını sağa çevirir ve bakarak sağında bulunan
arkadaşından hizaya bakar. Aynı anda her er (1'inci ve sonuncu erler hariç) her iki kolunu da
gergin olarak uzatır ve parmak uçları sağındaki ve solundaki erin parmak uçlarına değene
kadar, sağa ve sola kısa adımlar atarak yerini bulur (sağdaki ilk er sol kolunu, soldaki ilk er sağ
kolunu kaldırır) (Şekil 6-5 ve Şekil 6-6).
Şekil 6-4
Yanaşık Düzen Mangasının Normal Aralıkta Hizaya Gelmesi.
Şekil 6-5
Yanaşık Düzen Mangasının Çift Kol Aralığında Hizaya Gelmesi (Tüfeksiz).
6-3 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 6-6
Yanaşık Düzen Mangasının Çift Kol Aralığında Hizaya Gelmesi (Tüfekli).
ç. Mangayı Kol Düzeninde İstikamete Baktırmak:
İSTİKAMETE BAK! komutu verildiğinde, kol başındaki personel esas duruşa geçer.
Gerisindeki personel kol mesafesini alarak, sağa sola hareket ederek istikametteki yerini bulur.
Yerini alan personel esas duruşta bekler.
d. Saf Düzeninde Hizanın Kontrolü:
Mng. K., manga ile aynı hizada ve sağ baştakinin 3 adım sağında hizayı görecek
şekilde mangaya döner. Manganın hizasını kontrol eder, isimleri veya numaraları ile hitap
ederek, sol kolunu yukarı kaldırıp işaret etmek suretiyle düzeltmelerini söyler. Bütün mangayı
görebilmek için kısa yana adımlarla sağa ve sola hareket eder. Vücudunu eğmez, hizayı
kontrol ettikten sonra sağa döner, koşarak manganın cephe genişliğinin yarısı kadar orta
ilerisine geçer. Mangaya yüzünü döner ve durur, İLERİ BAK! komutunu verir. Bu komut
üzerine kollar sertçe aşağıya indirilirken baş ve gözler ileriye çevrilir. Daha sonra RAHAT!
(TÖREN RAHAT) komutunu vererek mangayı rahat ettirir.
e. Kol Düzeninde İstikametin Kontrolü:
Mng. K. kol başındaki personelinin 3 adım önünde cephesi mangaya dönük olarak
durur. Mangadakilere isim veya numaraları ile hitap ederek sol kolunu kaldırıp işaret etmek
suretiyle sağa sola kaymalarını söyler. Kol mesafesi ve istikamet alındıktan sonra sağa döner,
koşarak manganın kol uzunluğunun yarısı kadar sol yanına ve ortasına geçer. Mangaya
yüzünü döner ve durur, İLERİ BAK! komutunu verir. Bu komut üzerine kollar sertçe yana
indirilir. Daha sonra RAHAT! komutu verilir.
f. Mangayı Rahat Ettirmek:
İLERİ BAK! komutu ile hiza düzeltilmesine son verilir, ileri bakılır ve kollar sertçe
indirilir. RAHAT! (TÖREN RAHAT)! komutu ile rahat edilir.
Mangayı herhangi bir düzende, yürüyüşe başlatmak, durdurmak, koşturmak ve çark
ettirmek, 5’inci bölüm 6’ncı maddede açıklandığı şekilde yapılır.
Kol düzeninde; ÇARK! komutunun hemen arkasından İSTİKAMET! (YEŞİL TEPEDEKİ
TEK TOP AĞAÇ) komutu verilir.
6. MANGAYI DAĞITMAK VE İSTİRAHAT VERMEK:
Mangayı dağıtmak ve istirahat vermek; 5’inci bölüm 4’üncü maddede belirtilen şekilde icra
edilir.
7. MANGAYI TOPLAMAK:
Manga, verilecek komutlarla saf ve kol düzenlerinde toplanır. Manganın eğitim ve öğretim
için toplanma şekli saf düzenidir. Mangayı toplama komut örnekleri, 5'inci bölüm 5’inci
maddede belirtilmiştir.
6-4 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
a. SAFTA TOPLAN MARŞ! MARŞ! Komutunda:

(1) Manga aksi emredilmedikçe normal aralıkta toplanır.
(2) Komut manga komutanı tarafından verildiğinde;
Toplanma yeri belirtildiğinde ilk gelen, bildirilen noktanın beş adım açığında
durur, sonradan gelenler alınacak düzene göre yerlerini alıp dururlar. RAHAT! komutu ile
manganın sağ başında 2 numaralı personel, bu şahsın solunda ise numara sırasına göre
manganın diğer personeli, manga komutanının beş adım karşısında olmak üzere safta
toplanır. Normal aralıkta olacak şekilde 2 numara sol kolunu omuz yüksekliğinde dirseği gergin
olarak yana kaldırır, başı cepheye ve gözleri ileriye bakar. 3 numaranın sağ omuzu, 2
numaranın sol el orta parmağı ucuna değecek kadar soluna yanaşır. Hiza için başını tam sağa
çevirerek bakar ve sol kolunu omuz yüksekliğinde kaldırır. Mangadaki diğer erler de 3 numaralı
erin yaptığını aynen yaparak, normal aralık hizayı sağlar. En sondaki er sol kolunu kaldırmadan
hizaya bakar. İLERİ BAK! komutu ile hep birden istikamete bakar ve sol kollarını sertçe, esas
duruştaki yerine indirir.
(3) Komutu bir üst veya eğitici verdiğinde sağ başta manga komutanı olmak üzere
yukarıda anlatıldığı gibi toplanılır.
b. DİRSEK TEMASI ARALIĞI, SAFTA TOPLAN MARŞ! MARŞ! komutu verildiğinde;
Manga normal aralıkta olduğu gibi toplanır. 5’inci bölüm 7’nci maddede tarif edildiği gibi dirsek
teması aralığı düzeni alınır. Manganın son şahsı esas duruşta kalarak hizaya bakar. Aralık,
hiza, mesafe ve istikamete bakıldıktan sonra İLERİ BAK! komutu ile kollar, sertçe esas
duruştaki yerine indirilir, istikamete bakılarak rahata geçilir.
c. Toplanma sırasında mangayı dağınık düzende fazla tutmamak için, manganın son
personeli toplanma yerine geldiğinde RAHAT! komutu verilir. Toplanmalarda hiza ve
istikamete bakıldıktan sonra, rahat komutu verilinceye kadar esas duruşta beklenir.
ç. Manga bağımsız olarak yanaşık düzen hareketleri yaparken; saf düzeninde; manga
komutanı genel olarak manganın beş adım ortası ilerisinde, kol düzeninde manganın sol
ortasında ve beş adım açığında bulunur. Manga komutanı mangasını en iyi sevk ve idare
edebilecek yerde bulunur.
8. NOKSANLIKLARIN (BOŞLUKLARIN) DOLDURULMASI:
Düzen içerisindeki boşluklar arkadan öne, soldan sağa doğru doldurulur.
9. TÜFEKLİ HAREKETLER:
a. Mangaca esas duruş, rahat vaziyetleri, yerinde dönüşler, süngü takmak ve yerine
etmek, tüfeği taşıma vaziyetleri ve tüfekle selâm durmak manganın her düzeninde birlik ve
beraberlik içinde, 4'üncü bölümde açıklandığı şekilde yapılır.
b. Tüfek muayene vaziyeti ve nişangah kontrolü saf düzeninde, doldurmak- kapamak-
boşaltmak ve emniyete almak manganın her düzeninde birlik ve beraberlik aranmaksızın
yapılır.
a. Saf Düzeninde:
4’üncü bölüm, 4’üncü kısım, 14’üncü maddede açıklandığı gibi cephe istikametinde
çökülür. Konu (Şekil 6-7)’de olduğu gibidir.
b. Kol Düzeninde:
4’üncü bölüm, 4’üncü kısım, 14’üncü maddede açıklandığı gibi cephe istikametinde
çökülür. Konu (Şekil 6-8)’de olduğu gibidir.
6-5 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
c. Kalk:
KALK! komutunda 4’üncü bölüm, 4’üncü kısım, 14’üncü maddede açıklandığı gibi hep
birden kalkılır. Yatmadan önceki düzene göre hiza, aralık ve kol mesafesi alınıp, istikamete
bakılarak rahata geçilir.
ç. Manga Yürürken ÇÖK! Komutu ile:
Manga, 4’üncü bölüm, 4’üncü kısım, 14’üncü maddede açıklandığı şekilde çöker.
KALK! komutunda 4’üncü bölüm 4’ üncü kısım madde 14 ve 15’te açıklandığı gibi kalkılır,
kendiliğinden rahat edilir. Manga tekrar yürüyüşe devam ettirilecek ise, NORMAL ADIM MARŞ!
komutu verilir. Komutun NORMAL ADIM! bildirim kısmında manga personeli kendiliğinden
ayağa kalkar, silahlar çökmeden önceki taşıma vaziyetine getirir, hiza istikametini kontrol eder;
MARŞ! komutu ile, sol ayakla yürüyüşe başlanarak normal adımla yürüyüşe devam edilir.
Gerekiyorsa UYGUN ADIM! komutu ile manga yürüyüşe uygun adımla devam eder.
Şekil 6-7
Yanaşık Düzen Mangasının Saf Düzeninde Çökmesi.
Şekil 6-8
Yanaşık Düzen Mangasının Kol Düzeninde Çökmesi.
a. Saf Düzeninde:
4’üncü bölüm, 4’üncü kısım, 15’inci maddede açıklandığı gibi cephe istikametinde
yatılır (Şekil 6-9).
6-6 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 6-9
Yanaşık Düzen Mangasının Saf Düzeninde Yatması.
b. Kol Düzeninde:
Manga kol düzeninde iken; YAT! komutu ile en öndeki er cepheye, arka sıradakilerin
hepsi yarım sağa dönerek vücutları birbirine paralel olacak şekilde 4’üncü bölüm, 4’üncü kısım,
15’inci maddede açıklandığı şekilde yatarlar (Şekil 6-10).
Şekil 6-10
Yanaşık Düzen Mangasının Kol Düzeninde Yatması.
c. Kalk Komutu:
KALK! komutunda 4’üncü bölüm, 4’üncü kısım, 15’inci maddede tarif edildiği gibi aynı
anda kalkılır. Yatmadan önceki düzene göre hiza, aralık ve kol mesafesi alınır, istikamete
bakılarak rahata geçilir.
ç. Manga Yürürken Yat Komutu Verildiğinde:
Manga duraksamadan 4’üncü bölüm, 4’üncü kısım, 15’inci maddede açıklandığı
şekilde yatar. Manga yürüyüşe devam ettirilecek ise, NORMAL ADIM MARŞ! Komutu verilir.
Komutun NORMAL ADIM! Bildirim kısmında manga personeli kendiliğinden ayağa kalkar,
silahlar yatmadan önceki taşıma vaziyetine getirir, hiza istikametini kontrol eder; MARŞ!
komutu ile, sol ayakla yürüyüşe başlanarak normal adımla yürüyüşe devam edilir. Gerekiyorsa
UYGUN ADIM! komutu ile manga yürüyüşe uygun adımla devam eder.
12. TÜFEK ÇATMAK:
a. Tüfek çatmak, saf ve kol düzeninde yaptırılır. Tüfek çatmadan önce normal aralık
aldırılır. Tüfek çatmak için TÜFEK ÇATILACAK-ÇAT! komutu verilir. 5'inci Bölüm 9’uncu
Madde ve aşağıda açıklandığı şekilde tüfek çattırılır.
b. Yanaşık Düzen Mangasının Tüfek Çatması:
(1) Saf Düzeninde:
(a) TÜFEK ÇATILACAK! bildirim komutunda esas duruşa geçilir (1, 4, 7)
numaralar sola, diğerleri sağa döner.
(b) ÇAT! komutunda (1, 2), (4, 5) ve (7, 8) numaralı personel tüfek dipçiklerini
6-7 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
ayak topukları hizasına gelecek şekilde arpacık muhafazalarından birbirine dayarlar (3, 6, 9)
numaralar tüfeklerini sağdan (2, 5, 8) numaraya teslim ederler. Tüfeğini çatan manga personeli
çatının bir adım önüne çıkar ve saf düzenini alır (Şekil 6-11 a, Şekil 6-11 b). Kadro silahı
Kaleşnikof P.Tf. olan birlikler “ÇAT!” komutunda, mangada bulunan (1, 2), (4, 5) ve (7, 8)
numaralı personel tüfek dipçiklerini ayak topukları hizasına gelecek şekilde arpacık hamillerini
birbirine dayarlar, (3, 6, 9) numaralar tüfeklerini sağdan (2, 5, 8) numaraya teslim ederler. (1,
4 ve 7) numaralar tüfeklerinde bulunan harbileri yerinden çıkartıp, bu harbiyi çatılan üç silahın
arpacık hamili boşluğundan geçirerek Şekil 6-11 c’de görüldüğü şekilde silahlarını çatarlar.
Tüfeğini çatan manga personeli çatının bir adım önüne çıkar ve saf düzenini alır.
Şekil 6-11 a
Yanaşık Düzen Mangasının Saf Düzeninde Tüfek Çatması.
Şekil 6-11 b
Yanaşık Düzen Mangasının Saf Düzeninde Çatmış Olduğu Tüfek Çatıları
6-8 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 6-11 c
Yanaşık Düzen Mangasının Saf Düzeninde Çatmış Olduğu Tüfek Çatıları
(Kaleşnikof P.Tf.)
(2) Kol Düzeninde:
(a) TÜFEK ÇATILACAK! bildirim komutunda esas duruşa geçerler, (1, 4 ve 7)
numaralar geriye döner, diğerleri bulundukları yönde kalırlar.
(b) ÇAT! komutunda saf düzeninde tüfek çatmada açıklandığı gibi tüfekler
çatılır. (1, 4 ve 7) numaralar tekrar ilk yönleri için geriye dönerler. Silahını çatan manga
personeli çatının bir adım sağına çıkar.
(c) Çatı teşkil edildikten sonra, çatının bir adım sağında, kol düzenini alır.
İstikamet ve mesafelerini alır sonra rahata geçer.
(ç) Kaleşnikof piyade tüfeklerinin olduğu mangada bulunan (1, 4 ve 7) numaralar
tüfeklerinde bulunan harbileri yerinden çıkartıp, bu harbiyi çatılan üç silahın arpacık hamili
boşluğundan geçirerek Şekil 6-11 c’de görüldüğü şekilde silahlarını çatarlar.
13. TÜFEK ALMAK:
a. Yanaşık Düzen Mangasının Saf Düzeninde Tüfek Alması:
(1) TÜFEK BAŞINA! MARŞ! MARŞ! komutunda tüfek çatılarının bir adım önünde
safta durulur (Şekil 6-12).
(2) TÜFEK! bildirim komutunda hep birlikte geriye dönülür. AL! komutunda çatılara
doğru bir adım atılır.
(3) Mangada (1, 4, 7) numaralar sağa, diğerleri sola dönerler. Önce (3, 6, 9)
numaralar (2, 5, 8) numaraların yardımıyla tüfeklerini alırlar. Sonra (1, 2), (4, 5) ve (7, 8)
numaralar tüfeklerini çatıdan ayırarak sağ ellerine alırlar.
(4) Manga personeli, tüfek alma işlemini tamamladıktan sonra aynı anda saf
düzeninde bulundukları yöne dönerler. Hiza ve normal aralık alındıktan sonra rahata geçilir.
6-9 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 6-12
Yanaşık Düzen Mangasının Tüfek Alması.
b. Yanaşık Düzen Mangasının Kol Düzeninde Tüfek Alması:
(1) TÜFEK BAŞINA MARŞ! MARŞ! komutu verildiğinde tüfek çatılarının bir adım
sağında kol düzeninde durulur.
(2) TÜFEK! bildirim komutunda manga personeli, aynı anda sola döner. AL!
komutunda çatılara doğru bir adım atılır.
(3) Saf düzeninde açıklandığı gibi tüfek alma işlemi tamamlandıktan sonra aynı anda
kol düzeninde bulunulan yöne dönülür. İstikamet ve kol mesafesi alındıktan sonra rahata
geçilir.
14. ŞEKİL DEĞİŞTİRMELER:
Yanaşık düzen mangası, dururken ve yürürken verilecek komutlara göre şekil değiştirir.
Sola Saf ve Sağdan Kol düzeni komutları; hem bildirim hemde yaptırım komutları olduğundan
zaman aralığı bırakılmadan verilir.
a. Şekil değiştirmeler UYGUN adımla yapılır. Gerek görüldüğünde, normal adım veya
koşar adımla da yaptırılabilir.
b. Şekil değiştirmeler koşar adımla yapılıyorsa bildirilen şekil alındığında koşar adımdan
normal adıma geçilir.
c. Şekil değiştirmelerde hiza ve mesafe ileri-geri, istikametler ve aralıklar sağa-sola
yarım adım hareketler yapılarak alınır.
ç. Şekil değiştirme tamamlandıktan sonra UYGUN ADIM! komutu ile uygun adıma
geçilir.
d. Kıtanın esas düzeninin bozulmaması için, şekil değiştirirken cephe büyültmeler sola
doğru, cephe küçültmeler sağ baştan yapılır. Durum gereği ters taraftan şekil değiştirilmiş ise
ilk fırsatta kıta esas düzenine geçer.
e. Komutanın kıta tarafından işitilmesi ve şekil değiştirmeye hep birlikte başlanabilmesi
için, komutan kıtanın büyüklüğü nispetinde ortası açığında bulunmalıdır.
f. Eğitimle gelişme sağlandıkça şekil değiştirme ve uygun adıma geçme süreleri
çabuklaştırılır.
g. Mangaca Yürüyüşe başlarken veya yürüyüş esnasında şekil değiştirmeler için
verilecek komutlar;
(1) Saf Düzenine Geçişte: Bildirim komutundan (SOLA SAF) sonra manga
personeli başlarını sağa döndürerek ve sol kollarını yana uzatarak normal aralıkta aralıkların
alınmasını sağlarlar.Personel sağ gözleri ile hizalarını kontrol ederek emredilen düzeni alırlar.
Eğer cephe değiştirilmeyecekse yapma komutu (MARŞ!) verilir. MARŞ! komutu ile birlikte
kollar sallanarak yürüyüşe devam edilir.
6-10 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Eğer cephe değiştirilecekse yapma komutundan önce CEPHE!... komutu ile

ilerlenecek cephe emredilir. Bununla birlikte düzen alındığı için normal aralıkta aralık ve
mesafelerin alınması için kollarını kaldıran personel kollarını aynı anda indirir. Kollar
sallanmadan bu cepheye dönülüp düzen alındıktan sonra yapma komutu (MARŞ!) verilir.
MARŞ! komutu ile birlikte kollar sallanarak yürüyüşe devam edilir.
(2) Kol Düzenine Geçişte: Bildirim komutundan (SAĞDAN KOL DÜZENİ) sonra
Mg. K. hariç manga personeli sol kollarını ileri uzatarak normal aralıkta mesafelerin alınmasını
sağlarlar ve istikametlerini kontrol ederek emredilen düzeni alırlar. Eğer istikamet
değiştirilmeyecekse yapma komutu (MARŞ!) verilir. MARŞ! komutu ile birlikte kollar sallanarak
yürüyüşe devam edilir.
Eğer istikamet değiştirilecekse yapma komutundan önce İSTİKAMET! … komutu
ile ilerlenecek istikamet emredilir. Bununla birlikte düzen alındığı için normal aralıkta
sallanmadan bu istikamete dönülüp düzen alındıktan sonra yapma komutu (MARŞ!) verilir.
İKİNCİ KISIM
TAKIMININ YANAŞIK DÜZEN HAREKETLERİ
1. GENEL:
a. Birlikler yanaşık düzen eğitimi öncesi, 2’nci bölüm madde 1f'de belirtildiği şekilde
yanaşık düzen takım kuruluşuna geçip yaparlar.
b. Birlikler yanaşık düzen eğitimi haricinde, TMK kuruluşunda günlük faaliyetlerini icra
TMK kuruluşlarını bozmadan, yanaşık düzen takımı hareketlerine benzeterek yaparlar.
c. Saf düzeninde iken; takımın elemanları (mangalar) önden geriye doğru, yürüyüş kolu
düzeninde soldan sağa doğru numaralandırılır.
ç. Yanaşık düzen eğitimlerinde ve törenlerde takım komutanı ve takım astsubayları
tüfeklerini omza asılı durumda bulunacaklardır.
d. Takım saf düzeninde iken eğitim yapıyorsa, takım komutanı, takım genişliğinin yarısı
kadar mesafe takımın orta ilerisinde bulunur. Yürüyüş, kolu düzeninde ise kol uzunluğunun
yarısı kadar sol yanındadır.
e. Takım komutanı, SIRA AÇIL!, MARŞ!, GERİYE DÖN!, MARŞ!, İLERİ!, MARŞ!
şeklinde komut verdiğinde veya takım aralıklarını değiştirecek şekilde harekete geçtiğinde,
yerini muhafaza etmesi için takımla birlikte aynı anda uygun adımla yürür
f. Takım, daha büyük bir birliğin parçası olarak eğitim yaptığında, takımın saf ve kol
düzeninde, takım komutanının yeri, takımın ön sırasının sağ başıdır. Takım astsubayı, takım
komutanının arkasındadır.
g. Takım müstakil olarak eğitim yaparken takım astsubayı (takım komutanına kontrolde
yardım maksadı ile) cephe genişliğinin yarısı kadar takımın orta gerisinde bulunabilir.
ğ. Takım, yanaşık düzen eğitimi için tertiplenmesinde genel olarak normal aralıkta durur
ve yürür. Dirsek temas aralığında yürüyüş geliştirildikten sonra normal ve çift kol aralığında
yürüyüş eğitimine geçilir.
Takımın saf ve yürüyüş kolu olmak üzere iki türlü yanaşık düzen şekli vardır. Takım
personeli bütün yanaşık düzen hareket uygulamalarında genel olarak normal aralıkta durur ve
yürür.
6-11 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
a. Saf Düzeni:
Takım eğitimlerde, denetlemelerde, kontrollerde ve toplu görüşlerde genellikle saf
düzeninde tertiplenir. Mangalar saf düzeninde birbirinin kol mesafesi gerisinde manga sırasına
göre tertiplenir. Takım komutanı takımın sağ başında, takım astsubayı ise takım komutanının
arkasında bulunur (Şekil 6-13).
1’inci Manga
2’nci Manga
3’üncü Manga
4’üncü Manga
Şekil 6-13
Takım Saf Düzeni (Mangalar Saf Düzeninde).
b. Yürüyüş Kolu Düzeni:
Birliklerin intikal esnasında kullandıkları bir düzendir. Mangalar kol düzeninde,
bildirilen aralıkta ve mangaların yan yana tertiplendikleri düzendir. Takım bölük içerisinde
tertiplendiğinde takım komutanı takımın sağında, takım astsubayı ise takım komutanının
arkasında bulunur (Şekil 6-14).
1’inci Manga
2’nci Manga
3’üncü Manga
4’üncü Manga
Şekil 6-14
Takım Yürüyüş Kolu Düzeni (Mangalar Kol Düzeninde).
3. SIRALARDAN AYRILMAK:
Durum bir veya daha fazla personelin düzenden ayrılmasını gerektiriyorsa veya takım
komutanından emir veya belirli özel görev alındığında, takım komutanı ER AHMET, ÖNE VE
ORTAYA!, veya İSMİNİ SÖYLEDİĞİM PERSONEL ÖNE VE ORTAYA ÇIKSIN! emrini
verdiğinde;
a. Takım Saf Düzeninde İken:
İsmi okunan personel esas duruşa geçer ve EMRET KOMUTANIM! diye cevap
verdikten sonra yarım adım öne çıkar durur, sola (sağa) döner, normal adımla mangaların
mesafe aralıkları boşluklarından en yakın kenardan düzenin dışına çıktıktan sonra koşar
adımla takım komutanının yanına gelir.
b. Takım Yürüyüş Kolu Düzeninde İken:
İsmi okunan personel esas duruşa geçer ve EMRET KOMUTANIM! diye cevap
verdikten sonra bir ve ikinci mangadakiler yarım adım sola, üç ve dördüncü mangadakiler
yarım adım sağa çıkarak istikametlerinde normal adımla yürüyerek, düzenin dışına çıktıktan
6-12 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
sonra, saf düzeninde izah edildiği gibi takım komutanının üç adım önünde yerlerini alırlar.
4. SAYI SAYDIRMAK:
Kıta yanaşık düzen hareketleri 5’inci bölüm 3’üncü maddede olduğu gibi yapılır.
a. Takım saf düzeninde iken, dirsek temas aralığında, normal aralıkta ve çift kol
aralığında hizaya getirilir. Faaliyet 5’inci bölüm 2’inci maddede belirtildiği gibi yapılır. Manga
komutanları ile takım astsubayı HİZAYA GEL! komutu ile öndeki elemana göre uygun
mesafeyi almak için sol kollarını önce öne uzatırlar. İstikamet ve mesafenin sağlanmasından
sonra birinci manga personeli sol kollarını sola doğru uzatarak manganın hizaya gelmesini
sağlar. Birinci manga personeli hariç diğer mangaların personeli kollarını yanlara uzatmaz.
Diğer mangaların personeli, hizalarını manga komutanlarından, istikametlerini ise birinci
mangadan esas alarak kontrol ederler. Mangaların hiza ve istikametlerini almalarını müteakip
takım komutanı takımını kontrol eder.
Takım komutanı takımın ortası ilerisinden HİZAYA GEL! komutunu vermesini
müteakip öndeki manganın sağ başına gelerek üç adım açıktan manganın hizasını, daha
sonra diğer mangaların hizalarını kontrol ederek tekrar takımın ortası ilerisine çıkar ve İLERİ
BAK!, RAHAT! komutu ile takımını rahata geçirir.
b. Takıma, yürüyüş kolunda iken hiza ve istikamete baktırmak için; HİZAYA GEL!’
komutu verilir.
Verilen komut ile sağ baştaki 4’üncü manga esas mangayı teşkil eder. Sol baştaki
manga komutanı dışındaki manga komutanları ve takım astsubayı hizaya bakmak için sol
kollarını kaldırırlar, baş ve gözlerini sağa çevirirler. Arkada kalan diğer manga personeli, hiza
ve istikametlerini alabilmek için mangalarının önünde bulunan manga komutanlarını ve sağ
başta bulunan 4’üncü manga personelini esas alırlar. Bu durumda yalnızca 4’üncü manga
personeli sol kolunu öndeki arkadaşının omuz hizasına kadar kaldırarak aralığını ayarlar. Diğer
mangaların elemanları, göz ucu ile sağ yandaki 4’üncü manga elemanından ve önündeki kendi
manga personelinden (en önde manga komutanı bulunmaktadır) hiza ve istikametlerini ayarlar.
Hiza ve istikamete bakıldıktan sonra İLERİ BAK!, RAHAT! (TÖREN RAHAT!) komutuyla
rahata geçilir.
c. Takım komutanı, takımının hiza istikamet kontrolünü, mangaları sıra ile ve ayrı ayrı
6’ncı bölüm 4’üncü maddede anlatıldığı gibi yapar.
ç. Takım bölüğün içinde hizaya geliyorsa, bütün manga komutanları ve takım astsubayı,
kendi sağ ve sol taraflarını göz ucuyla kontrol ederek hizaya bakarlar. Takım personeli,
istikamete girmek için kollarını kaldırmadan, yukarıda b fıkrasında izah edildiği gibi hareket
eder.
6. SIRA AÇTIRMAK VE YANAŞTIRMAK:
a. Takımın muayenesi saf düzeninde ve normal aralıkta yapılır.
b. Daha iyi görüş sağlanması ve dolaşma serbestliği temini için muayeneden önce sıra
açtırılır.
(1) Sıra Açtırmak: Sıra açtırmak için SIRA AÇIL!, MARŞ! komutu verilir. SIRA AÇIL!,
bildirim komutu ile esas duruşa geçilir ve silah (tüfek) yerden 5 cm kesilir. MARŞ! yapma
komutu ile TÖREN ADIMI İLE KOLLAR SALLANMADAN birinci sıra 5, ikinci sıra 3, üçüncü
sıra 1 adım yürüyüp durur, dördüncü sıra yerinde esas duruşta kalır (Şekil 6-15).
6-13 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 6-15
Yanaşık Düzen Takımının Sıra Açılması.
(2) Sıra Yanaştırmak: Sıra yanaştırmak için SIRA YANAŞ!, MARŞ! komutu verilir.
SIRA YANAŞ! bildirim komutunda esas duruşa geçilir ve silah (tüfek) yerden ayak bileği (5
cm) hizasına kadar kaldırılır. MARŞ! yapma komutu ile açılmış durumdaki sıralar geriye
dönerek açılırken attıkları adım kadar adım atıp durur. Mangalar emir beklemeksizin geriye
dönerler. Takım Komutanının rahat komutu ile rahata geçilir.
a. Takım, uzun mesafeli yürüyüşleri yürüyüş kolu düzeninde ve normal aralıkta yapar.
Takım, kısa mesafelerde ve törenlerde ise saf düzeninde yürütülebilir.
b. Takımın, saf ve kol düzeninde iken yürüyüş kolunda koşması ve çarkları 5’inci bölüm
6’ncı maddede izah edildiği gibi yaptırılır.
8. MUAYENE DÜZENİ:
Takımın, silah, malzeme ve teçhizatının muayenesi, 8’inci bölüm 2’nci maddede belirtildiği
şekilde sıra açtırıldıktan sonar belirtilen muayene ve denetleme düzeni alınarak yapılır.
Takım her düzende yürürken ve dururken silahsız ve silahlı iken çökmek kalkmak
hareketlerini 6’ıncı bölüm, 1’inci kısım, 10/11'inci maddede izah edildiği şekilde, mangalar
arasındaki uyum ve ahengi bozmadan, toplu olarak yapılacaktır (Şekil 6-16).
Şekil 6-16
Yanaşık Düzen Takımının Çökmesi.
6-14 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL

Takım her düzende yürürken ve dururken yatmak, kalkmak hareketlerini 4'üncü bölüm,
4'üncü kısım, 15'inci maddede belirtilen esaslar göz önünde bulundurularak aşağıda belirtildiği
gibi yaparlar.
a. Dururken:
(1) Saf Düzeninde: Takım komutanı, takımına YAT! komutunu verdiğinde 1’inci
manga 5 adım, 2’nci manga 3 adım, 3’üncü manga 1 adım atar ve yatar. 4 ncü manga ise
bulunduğu yerde kendi istikametinde yatar. KALK! komutu üzerine; 4'üncü bölüm, 4'üncü
kısım, 15'inci maddede tarif edildiği gibi yapılarak kalkılır, 2’nci, 3’üncü ve 4’üncü mangalar
kalktıktan sonra 1’inci mangaya yanaşır, hiza ve istikametini kontrol eder, aralık ve kol
mesafelerini alıp rahata geçerler (Şekil 6-17).
Şekil 6-17
Yanaşık Düzen Takımının Saf Düzeninde Yatması.
(2) Yürüyüş Kolu Düzeninde: YAT! komutunda, 1’inci manga personeli yarım sola
döner ve uygun şekilde yatar. 4’üncü manga personeli yarım sağa döner ve uygun şekilde
yatar. 2’nci manga personeli 1’inci manga personelinin sağ yanına, 3’üncü manga personeli
ise 4’üncü manga personelinin sol yanına yatarlar. 2 ve 3’üncü manga personeli, başları, 1 ve
4’üncü manga personelinin ayakları hizasına gelecek ve vücutları birbirine paralel olacak
şekilde yatarlar. Manga Komutanları ise mangalarının önüne, yürüyüş istikametinde yatarlar.
Mangalar, kol düzeninde yatılması bölümünde izah edildiği şekilde yatarlar.
KALK! komutu üzerine 4'üncü bölüm, 4'üncü kısım, 15'inci maddede tarif edildiği
gibi yapılarak kalkılır. Kalktıktan sonra 1’inci, 2’nci ve 3’üncü mangalar 4’üncü mangaya
yanaşır, hiza ve istikametini kontrol eder, aralık ve kol mesafelerini alıp rahata geçerler (Şekil
6-18).
Şekil 6-18
Takımın Yürüyüş Kolu Düzeninde Yatması.
6-15 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
b. Yürürken:
(1) Saf Düzeninde: Takım komutanı, takımına YAT! komutu verir. Bu komut üzerine
1’inci manga 5 adım, 2’nci manga 3 adım, 3’üncü manga 1 adım atar ve kendi istikametinde
yatar. 4 ncü manga ise bulunduğu yerde kendi istikametinde yatar. Yatma faaliyeti 4'üncü
bölüm, 4'üncü kısım, 15'inci maddede tarif edildiği gibi yapılır.
KALK! komutu üzerine; 4'üncü bölüm, 4'üncü kısım, 15'inci maddede tarif edildiği
gibi yapılarak kalkılır, aralık, mesafe alınıp hiza istikamete bakıldıktan sonra rahat edilir.
Yürüyüşe devam etmek için NORMAL ADIM! MARŞ! komutu verilir. Komutun NORMAL
ADIM! bildirim kısmında takım personeli kendiliğinden ayağa kalkar, silahlar yatmadan önceki
taşıma vaziyetine getirir,.hiza istikametini kontrol eder; MARŞ! komutu ile, sol ayakla yürüyüşe
başlanarak normal adımla yürüyüşe devam edilir. Gerekiyorsa UYGUN ADIM! komutu ile takım
yürüyüşe uygun adımla devam eder.
(2) Yürüyüş Kolunda:
(a) YAT! komutunda: Manga komutanları ve takım astsubayı kendi istikametinde
ve aynı hizada olmak üzere yatar. 1’inci mangadakiler yarım sola, 4’üncü mangadakiler yarım
sağa doğru dönerek yatarlar. 2’nci mangadakiler 1’inci manga personelinin sağına, 3’üncü
mangadakiler ise 4’üncü manga personelinin soluna gelecek şekilde ve takımın dururken
yatmasında belirtilen esaslar dahilinde yatarlar.
(b) KALK! komutunda: Topluca ve aynı anda kalkılır, manga komutanları ve
takım astsubayı aralık alır, hizaya bakarlar. Kalkmayı müteakip 1 ve 2’nci mangadakiler yarım
sağa 3’üncü ve 4’üncü mangadakiler ise yarım sola döner, manga komutanlarından istikamete
bakar kol mesafesi alınıp hizaya bakıldıktan sonra rahat ederler.
(c) Takım komutanı KALK! komutu yerine NORMAL ADIM!, MARŞ! komutu da
verebilir. Bu durumda takımca yukarıda tarif edildiği gibi yapılarak kalkılır, tüfek asılır ve MARŞ!
komutu ile yürüyüşe devam edilir. Yürüyüş esnasında hiza ve istikametler kontrol edilir.
11. TÜFEK ÇATMAK, SİLAH VE GEREÇ KOYMAK:
a. Takım kuruluşunda tüfekler genel olarak saf düzeninde çattırılır. Takım yürüyüş kolu
düzeninde bulunuyorsa, takım önce sola döndürülerek saf düzenine geçirtilir. Takımın yürüyüş
kolu düzeninde iken tüfek çatması gerekiyorsa, manganın kol düzeninde tüfek çatması
esaslarına göre, 6'ncı bölüm 12’nci madde de belirtildiği şekilde tüfek çatılır.
b. Takım komutanı, TÜFEK ÇATILACAK! ÇAT! komutu verir. Bu komut
üzerine, mangalar 5’inci bölüm 9’uncu maddede anlatılan şekilde tüfek çatarlar. Diğer silah ve
gereç taşıyan personel, komutla birlikte silah ve gereçlerine yönelik belirlenmiş esaslar
doğrultusunda silahlarını çatar/gereçlerini bırakırlar. Çatıların hiza ve istikametine dikkat
edilmelidir.
c. Takım tüfek çatmayı tamamladıktan sonra mangaların tamamı tüfek çatılarının
içerisinden çatılara dokunmadan geçerek, tüfek çatısının önüne çıkarlar. Mangaların tamamı
çatıların önüne çıktıktan sonra, takım saf düzeninde ve 4’üncü manga ile tüfek çatısı arasında
bir adım olacak şekilde düzen alınır. Mangalar, en öndeki mangadan ve manga
komutanlarından hiza ve istikamete bakar. Takım personeli hiza ve istikamete baktıktan sonra
rahata geçerler ve takım komutanın vereceği emre göre hareket ederler.
ç. Takımın yürüyüş kolu düzeninde iken tüfek çatması ancak özel hallerde
gerçekleştirilir. Takım yürüyüş kolunda tüfek çatacaksa, mangalar yedinci bölümde belirtildiği
şekilde, her manga kendi içerisinde tüfeklerini çatar. Tüfekler çatılırken takımın bütünlüğü göz
önüne alınmalı ve çatıların hiza ve istikametleri kontrol edilmelidir.
d. Tüfek çatma işlemi bittikten sonra 1’inci manga ile tüfek çatısı arasında bir adım
olacak şekilde, mangalar çatıların bir adım sağ tarafında ve yürüyüş kolunda düzen alırlar.
Takım bütünlüğü içerisinde hiza ve istikamete bakarak rahata geçerler. Takım komutanından
6-16 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
verilecek emri beklerler.

12. TÜFEK ALMAK, SİLAH VE GEREÇ ALMAK:
Takım komutanının TÜFEK BAŞINA! MARŞ! MARŞ! komutu ile mangalar, tüfek
çatılarının arasından geçerek, tüfek çatılarının arasında, kendisine ait tüfek çatısının yanında
esas duruşta beklerler. TÜFEK!, AL! komutu verildiğinde, manga personeli, bildirim komutu ile
birlikte tüfek çatılması esnasında bulunduğu yöne döner. Yaptırım komutu ile takım personeli
6’ncı bölüm madde 13’de izah edildiği gibi tüfek çatılarından tüfeklerini alırlar. Silah ve gereç
bırakmış olan diğer personel de silah ve gereçlerini belirtilen esaslarda alırlar. Daha sonra
mangalar, takım saf/yürüyüş kolu düzeninde hiza ve istikamete bakarak rahata geçerler.
13. DAĞILMAK, İSTİRAHAT VERMEK VE SERBEST BIRAKMAK:
a. 5'inci bölüm madde 4’de izah edildiği gibi takım yanaşık düzen hareketleri yapılır.
b. Takımca hareket yapılırken mangalar, takımın bütünlüğü içerisinde uyumlu şekilde
hareket etmeli ve takımın ahengini bozmadan hareketler yapılmalıdır.
14. TOPLANMAK:
a. İstirahat ve molanın bitiminde veya hizmete devam için birliğin toplanması
gerekiyorsa, işaret ve emirle komut verilir. Verilen komut, 5’inci bölüm 5’inci madde ve 6'ncı
bölüm 7'nci madde de izah edilen esaslara uygun icra edilerek takım toplanır.
b. Takımca hareket yapılırken mangalar, takımın bütünlüğü içerisinde uyumlu şekilde
hareket etmeli ve takımın ahengini bozmadan hareketler yapılmalıdır.
c. Toplama Komut Örnekleri:
(1) ...’İNCİ TAKIM, DİRSEK TEMAS ARALIĞI SAFTA TOPLAN, MARŞ MARŞ!
(2) ...’İNCİ TAKIM, TEK TOP AĞACIN SOLUNDA, YOL ÜZERİNDE, KUZEY
İSTİKAMETİNDE, YÜRÜYÜŞ KOLUNDA TOPLAN!, MARŞ! MARŞ!
ç. İstirahat ve küçük molalardan sonraki toplanmalarda manga komutanları, takım
komutanlarına bulundukları yerde vukuat olup olmadığını bildirirler.
ÜÇÜNCÜ KISIM
ŞEKİL DEĞİŞTİRMELER
1. GENEL:
a. Takım, takım komutanı, takım astsubayı veya görevlendirilen manga komutanının
komutu ile şekil değiştirmeleri yapar.
b. Takım, şekil değiştirme hareketlerine hep birden başlar ve mangalar birbirine
karışmaksızın yeni düzeni alırlar.
c. Düzen Değiştirmelerde İrtibat Mangası:
(1) Saf düzeninde, 1’inci manga,
(2) Yürüyüş kolu düzeninde, 4’üncü manga,
ç. Takımda şekil değiştirmeler için komut verildiğinde takım personeli bütünlük içerisinde
komutu uygular. Takım içerisinde bulunan piyade mangalarının haricindeki kısımlar ve
mangalar yanaşık düzen kuruluşunda bulunan mangalara göre teşkilatlanarak hareket ederler.
d. Takımca yürüyüşe başlarken veya yürüyüş esnasında şekil değiştirmeler için
verilecek komutlar;
(1) Saf Düzenine Geçişte: Bildirim komutundan (SOLA SAF) sonra öndeki manga
personeli sol kollarını yana uzatarak normal aralıkta aralıkların alınmasını, 1’inci Mg. K.nı hariç
6-17 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
diğer manga komutanları sol kollarını ileri uzatarak normal aralıkta mesafelerin alınmasını
sağlarlar. Diğer personel kollarını sallamadan başlarını sağa çevirerek sağ gözleri ile hizalarını
sol gözleri ile istikametlerini kontrol ederek emredilen düzeni alırlar. Eğer cephe
Eğer cephe değiştirilecekse yapma komutundan önce CEPHE!... komutu ile
ilerlenecek cephe emredilir. Bununla birlikte düzen alındığı için normal aralıkta aralık ve
sallanmadan bu cepheye dönülüp düzen alındıktan sonra yapma komutu (MARŞ!) verilir.
(2) Kol Düzenine Geçişte: Bildirim komutundan (SAĞDAN KOL DÜZENİ) sonra
manga komutanları sol kollarını yana uzatarak normal aralıkta aralıkların alınmasını, 1’inci Mg.
K.nı hariç bu manganın diğer personeli sol kollarını ileri uzatarak normal aralıkta mesafelerin
alınmasını sağlarlar. Diğer personel kollarını sallamadan başlarını sağa çevirerek sağ gözleri
ile hizalarını sol gözleri ile istikametlerini kontrol ederek emredilen düzeni alırlar. Eğer istikamet
Eğer istikamet değiştirilecekse yapma komutundan önce İSTİKAMET!... komutu
ile ilerlenecek istikamet emredilir. Bununla birlikte düzen alındığı için normal aralıkta aralık ve
sallanmadan bu istikamete dönülüp düzen alındıktan sonra yapma komutu (MARŞ!) verilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
BÖLÜĞÜN YANAŞIK DÜZEN EĞİTİMİ VE HAREKETLERİ
1. GENEL:
a. Birlikler yanaşık düzen eğitimini 2'nci bölüm de belirtildiği şekilde, üç veya dört
takımdan oluşan yanaşık düzen bölük kuruluşuna geçerek yaparlar. Yanaşık düzen bölüğünde
takımlar, takım sırası ile tertiplenirler.
b. Yanaşık düzen bölüğü teşkil edileceğinde her takım kendi içerisinde yanaşık düzen
takımı oluşturur. Bölük kuruluşunda bulunan veya emrine verilen kısımlar (havan kısmı, bakım
kısmı, Bl. Kh. vb.) ise mevcutlarının miktarına göre 2'nci bölümde belirtildiği şekilde yanaşık
düzen manga / mangalarını teşkil eder. Kısımların yanaşık düzen mangalarını
oluşturmalarından sonra üç veya dört mangadan oluşturulan yanaşık düzen takımları teşkil
edilir. Takımlar teşkil edildikten sonra ise 1'inci Bölümde belirtildiği şekilde yanaşık düzen
bölüğü teşkil edilir. Bölük olarak yapılacak yanaşık düzen eğitimleri veya denetlemeler bu
teşkilat içerisinde icra edilir. Bölük içerisinde takımların arasındaki aralık ve mesafeler ise
müteakip maddelerde belirtildiği şekilde alınır.
c. Birlikler yanaşık düzen eğitimi haricinde, TMK kuruluşunda günlük faaliyetlerini icra
TMK kuruluşlarını bozmadan, yanaşık düzen bölüğü hareketlerine benzeterek yaparlar.
ç. Bölük saf düzeninde iken bölük komutanı bölük cephe genişliğinin yarısı kadar orta
önünde, kol düzeninde iken bölüğün derinliğinin yarısı kadar bölüğün orta solunda durur. Bölük
daha büyük bir birliğin içerisinde olduğunda; Bölük komutanı öndeki bölüğün üç adım
gerisinde yerini alır. Bölük flaması ise bölük komutanının dört adım gerisinde bulunur. Bölük
flamasının dört adım gerisinde (var ise) bölük başarı flamaları bulunur (Birden fazla flama var
ise flamalar, aralarında birer adım bulunacak şekilde saf düzeninde bulunurlar). Flamaların üç
adım gerisinde ise takımlar bulunur. Takımlar, aralarında üçer adım olacak şekilde yerini
alırlar. Bölük komutanı taburun saf ve toplu düzenleri içerinde yer alan bölüğünün üç adım sağ
6-18 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
başında bulunur. Bu durumda bölük flaması ise bölük komutanının bir adım solunda olur.
Bölüğe verilen başarı flamaları ise bölük flaması ile 1’inci Tk. K. arasında birer adım aralıklarla
saf düzeninde yerini alır.
d. Bölükler bindirilmiş olarak yanaşık düzen eğitimi yapmaz. Bölük, yanaşık düzen
eğitimi yapacağı zaman 2’nci bölümde anlatılan şekilde yanaşık düzen bölüğü kuruluşuna
geçer.
e. Bölük, yanaşık düzen eğitimine nöbetçiler hariç tüm personeli ile katılır.
f. Bölükçe yapılacak yanaşık düzen eğitimlerinde takım komutanları ve astsubaylar
silahlarını, aksi emredilmediği sürece omuzda asılı olarak taşırlar.
g. Bölük yanaşık düzen eğitimi, çoğunlukla bölük düzenleri içerisinde bütün takımlarla
birlikte yapılır.
ğ. Bölük saf düzeninde veya toplu düzende iken sağ baştaki takım, kol düzeninde iken
öndeki takım irtibat birliği olarak görev yapar.
h. Bölük flamacısının yeri, saf ve toplu düzende bölüğün sağ başında, 1’nci takım
komutanının bir adım sağında, yürüyüş kolu ve bölük kolu düzeninde ise bölüğün önünde,
1’inci takımın üç adım orta ilerisindedir.
ı. Bölük kuruluşunda bulunan bölük karargâhı ve silah takımı, Yanaşık Düzen Bölüğü
teşkil edilirken dördüncü takımı teşkil ederler.
i. Bölük kuruluşuna ilave olarak muharebe veya muharebe destek birlikleri verildiği
zaman bu birliklerin uygulayacakları hareket tarzları silah takımının icra ettiği şekilde olacaktır.
j. Yanaşık düzen eğitiminde komutları, bölük komutanı veya Bl. K.nın görevlendirdiği
personel (Kd. Tk. K. vb.) veriyor ise takım, kısım komutanları ve Bl. Astsb. dahil olmak üzere
bölüğün tüm personeli verilen komutları uygulayacaktır.
Bölüğün saf, yürüyüş kolu, bölük kolu ve toplu düzen olmak üzere dört türlü yanaşık düzen
şekli vardır.
a. Saf Düzeni:
Takımlar numara sırasına göre aynı hizada, birbirlerinden üç adım aralıkla yan yana
saf düzeninde bulunurlar. Bölük komutanı, bölük flaması ve 1’inci takım komutanı arasında bir
adım aralık olacaktır (Şekil 6-19).
Şekil 6-19
Yanaşık Düzen Bölüğünün Saf Düzeni (Takımlar Saf Düzeninde).
b. Yürüyüş Kolu Düzeni:
Takımlar numara sırasına göre aynı istikamette birbiri gerisinde aralarında üç adım
mesafe olmak üzere yürüyüş kolu düzeninde bulunur (Şekil 6-20).
6-19 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 6-20
Yanaşık Düzen Bölüğünün Yürüyüş Kolu Düzeni.
c. Bölük Kolu Düzeni:
Takımlar numara sırasına göre üç adım mesafe ile birbiri gerisinde ve saf düzeninde
bulunurlar. (Şekil 6-21).
Şekil 6-21
Yanaşık Düzen Bölüğünün Bölük Kolu Düzeni.
ç. Toplu Düzen:
Takımlar numara sırasına göre yan yana yürüyüş kolu düzeninde bulunur ve takımlar
arasında üç adım aralık bırakılır (Şekil 6-22).Toplu düzen (toplu görüş), özellikle komutan
ziyaretleri, toplu görüşler ve denetleme zamanlarında alınacak düzendir. Birlikler kadro silah,
malzeme ve teçhizatı tam olarak alarak düzende belirtilen yerlerini alırlar. Denetleme ve toplu
görüşlerde bölüğün yanaşık düzen eğitim seviyesi kontrol edilecek ise bölük, yanaşık düzen
bölüğü kuruluşuna geçer.
d. İki türlü toplu düzen vardır.
(1) Kapalı Toplu Düzen: Mangalar arasında dirsek teması aralığı bulunur.
(2) Açık Toplu Düzen: Mangalar arasında normal aralık bulunur.
Şekil 6-22
Yanaşık Düzen Bölüğünün Toplu Düzeni.
6-20 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
UYARI!
Toplu düzen (toplu görüş), özellikle komutan ziyaretleri, toplu
görüşler ve denetleme zamanlarında alınacak düzendir. Birlikler
kadro silah, malzeme ve teçhizatı tam olarak alarak düzende
belirtilen yerlerini alırlar.
e. Bölüğün düzen değiştirmeleri bölük komutanının komutuyla dururken yaptırılır.

Ayrıca yürürken şekil değiştirmeler yaptırılmaz. Bölüğün düzen değiştirmesi gerektiğinde,
bölük komutanı bölüğü dağıtır ve istenilen düzende toplar.
3. DAĞILMAK:
a. Birlikler dağılma hareketini 5’inci bölüm 4’üncü maddede açıklandığı şekilde
yapacaklardır.
b. Dağılma her düzende yaptırılır. Ancak saf ve toplu düzende iken bölüğün
ortasında bulunanların verilen istikamet noktasına sağ ve sol yanda bulunanların aralıklarına
göre paralel koşmaları, bölüğün aynı hızla hareketine imkân verir ve tekrar toplanmada kolaylık
sağlar.
4. TOPLANMAK VE TEKMİL ALMAK:
a. Serbest bırakma, uzun süreli istirahat ve büyük molalardan sonra tekmil almak,
yoklama ve muayenelerin yapılması, yeni bir hizmete başlama maksadıyla bölük genel olarak
saf, yürüyüş kolu veya toplu düzende toplanır. Toplanma 5'inci bölümde 5’inci maddede
açıklandığı şekilde yapılacaktır.
b. Bölük komutanı tekmili; 5’inci bölüm 5’inci madde de açıklandığı gibi alır.
a. Saf Düzeninde:
Bölüğü, saf düzeninde hizaya getirmek için bölük komutanı, bölüğün ortası ilerisinden
HİZAYA GEL! komutunu verir. Müteakiben öndeki sıranın sağ başına gelerek üç adım açıktan
birinci sıranın hizasını, bilahare diğer sıraların hizalarını kontrol ederek tekrar bölüğün ortası
ilerisine çıkar ve İLERİ BAK, RAHAT! komutu ile bölük rahata geçirilir.
b. Bölük Kol ve Yürüyüş Kolu Düzenlerinde:
Bölük komutanı bölüğün yedi adım ortası ilerisinde HİZAYA GEL! komutunu verir.
Komut ile 2’nci kısım 5’inci maddede açıklandığı gibi her sıra, hiza ve istikamete bakar, bölük
komutanı her sırayı ayrı ayrı kontrol ettikten sonra İLERİ BAK, RAHAT! komutu ile bölüğü
rahata geçirir.
c. Toplu Düzende:
Bölük saf düzeninde yapıldığı gibi hiza ve istikamete baktırılır.
Bölüğe çökmek kalkmak ve kalktıktan sonra yürüyüşe başlama hareketleri 2’nci kısım
9’uncu maddede açıklandığı gibi bölük komutanının komutuyla yaptırılır.
Bölükçe yatmak, kalkmak hareketi olağan dışı durumlarda yaptırılır. Bölük kolu düzeninde
iken bu hareketler yaptırılmaz.
Saf, yürüyüş kolu ve bölük toplu düzenlerinde, 2’nci kısım 10’uncu maddede açıklandığı
gibi yatmak ve kalkmak hareketleri yapılır.
6-21 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
8. TÜFEK ÇATMAK, TÜFEK ALMAK:

a. Tüfek Çatmak:
Bölük saf düzeninde olarak 2’nci kısım 11’inci maddede açıklandığı şekilde takımlar
kendi aralarında tüfek çatarlar. Bölük komutanının TÜFEK ÇATILACAK, ÇAT! komutu ile
takımlar, 2’nci kısımda açıklandığı şekilde tüfeklerini çatar.
Tüfek çatmada bölüğün bütünlüğü esas alınmalıdır. Tüfek çatılarının hiza ve
istikamette olmasına dikkat edilmelidir.
b. Tüfek Almak:
Takımlar, 2’nci kısım 12’inci maddede belirtilen esaslara uygun olarak TÜFEK! AL!
komutu ile tüfeklerini alırlar. Hiza ve istikamete baktıktan sonra rahata geçerler.
9. İSTİRAHAT VERMEK VE SERBEST BIRAKMAK:
a. Bölüğe İstirahat Vermek:
(1) Eğitimde, yürüyüş aralarında ve kısa süreli bekleme durumlarında, kıtanın
dinlenmesini sağlamak amacıyla verilir.
(2) İstirahat verilmeden önce tüfek çattırmak şarttır. Bulunulan yer veya zaman azlığı
sebebiyle tüfek çattırılmamış ise namlu ve kapak takımının yere değmemesi şartı ile silah yere
konabilir, bir yere dayanabilir veya elde tutulabilir.
(3) Bölük komutanı tüfek çattırdıktan sonra İSTİRAHAT EDİN! komutu verir. Bölük
bu komuta topluca SAĞOL! der.
(4) İstirahat verildiğinde, gösterilen yerde toplu olarak bulunmak suretiyle durulur.
Gezerek, ayakta, oturarak veya istenilen vaziyette istirahat edilir. Konuşmak ve sigara içmek
serbesttir
(5) İstirahattan sonra TÜFEK BAŞINA, MARŞ MARŞ!, SAFTA/YÜRÜYÜŞ KOLUNDA
TOPLAN, MARŞ MARŞ! komutlarından biri ile toplanmada esas duruşta beklenir. Toplanma
düzeni ve yeri bildirilmeden BÖLÜK TOPLAN, MARŞ MARŞ! komutu verildiğinde takımlar,
dinlenmeden önceki yerde ve düzende toplanırlar. Toplanmalar daima koşar adımla yapılır.
b. Bölüğü Serbest Bırakmak:
(1) Eğitim ve günlük hizmet veya çalışmaların sona ermesinde, günlük bakım veya
yoklamalardan sonra bölük serbest bırakılır. Silahlar ve donanım özel yerlerine konur. Silah ve
donanımlar sorumlu personel tarafından sayılıp teslim alındıktan sonra istirahata geçilir.
Günlük hizmetin başlama saatinde veya toplanmak için verilecek emirle istirahat sona erer.
(2) Bölük, eğitim, yürüyüş, günlük hizmet veya bakımdan sonra saf düzeninde
toplanır. Bölük komutanı bölüğü serbest bırakmadan önce 5’inci bölüm 5’inci maddede
açıklandığı gibi vukuat tekmili alır ve takım komutanlarına varsa müteakiben veya ertesi gün
yapılacak faaliyetlerle ilgili emirleri verir. Bölük, iskân tesislerinden uzakta ise, bölük komutanı
tekmil aldıktan sonra bölük iskân bölgesine getirilir. Bölük tekrar safa geçer ve bölük komutanı
TAKIMLARINIZI SERBEST BIRAKIN! emrini vererek bölüğü serbest bırakır. Emir alan takım
komutanları selam verir. Bölük komutanı tek bir selamla, selamlarını iade eder.
(3) Takım komutanları, takımlarının orta önü ilerisine çıkarak takım astsubaylarını
yanlarına çağırırlar, takım serbest kaldıktan sonra yapılacak işleri hakkında gerekli talimatı
verirler. Takım Astsubaylarına TAKIMIN EMİR VE KOMUTASI SENDE! emrini verir ve
karşılıklı selâmlaşırlar.
Takım astsubayları takımlarına gerekli düzeni aldırarak, koğuş veya
yemekhaneye götürür, silah ve malzemeleri yerine konmasına ve sorumlularına teslim
edilmesine nezaret eder ve takımı serbest bırakır.
6-22 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
BEŞİNCİ KISIM
TİMİN YANAŞIK DÜZEN HAREKETLERİ
1. TİMİN YANAŞIK DÜZEN ŞEKİLLERİ:
a. Timin bir sıralı saf, iki sıralı saf, birerli kol, ikişerli kol olmak üzere dört türlü yanaşık
düzen şekli vardır.
b. Bir Sıralı Saf Düzeni: 1’inci unsur Tim Komutan Yardımcısı sağ başta, unsurun diğer
elemanları Tim Komutan Yardımcısının solunda, 2’nci unsur Tim Komutan Yardımcısı 1’inci
unsurun en son elemanının solunda, unsurun diğer elemanları Tim Komutan Yardımcısının
solunda numara sırasına göre yanyana bulundukları düzendir (Tim Komutanı en uygun yerde
bulunur).
Timin bu düzeni eğitim ve hizmet için toplanmak, muayene yapmak, tekmil almak,
tören geçişleri ve tüfek çatmak için uygun düzendir (Şekil 6-23).
c. İki Sıralı Saf Düzeni: 1’inci unsur önde 2’nci unsur onun kol mesafesinde arkasında
Tim Komutan Yardımcıları sağ başta diğer elemanlar ise Tim Komutan Yardımcılarının
solunda ve numara sırasına göre yan yana bulundukları düzendir (Tim Komutanı en uygun
yerde bulunur) (Şekil 6-24).
Bu düzen eğitim ve hizmet için toplanılan alanın bir sıralı saf düzenine yetersiz olması
halinde alınır. Muayene etmek, tekmil almak ve tüfek çatmak bu düzende yapılabilir.
ç. Birerli Kol Düzen: 1’inci unsur Tim Komutan Yardımcısı kol başında diğer tim
elemanları (2’nci unsur Tim Komutan Yardımcısı 9 numara da dahil) onun gerisinde numara
sırasına göre ve kol mesafesinde bulundukları düzendir (Şekil 6-25).
d. İkişerli Kol Düzeni: 1’inci unsur sağda 2’nci unsur solda Tim Komutan Yardımcıları
önde diğer elemanlar numara sırasına göre Tim Komutan Yardımcılarının gerisinde kol
mesafesinde bulunduğu düzendir (Şekil 6-26).
e. Dururken yanaşık düzen şekilleri aşağıda yazılı komutlarla alınır. "BİR SIRALI
SAFTA!", "İKİ SIRALI SAFTA" "BİRERLİ KOLDA" veya "İKİŞERLİ KOLDA" "TOPLAN, MARŞ!
MARŞ!"
2. NOKSANLIKLARIN (BOŞLUKLARIN) DOLDURULMASI:
Boşluklar unsur içerisinde arkadan öne ve soldan sağa doldurulur.
3. TİMİN YANAŞIK DÜZEN ŞEKİL DEĞİŞTİRMELERİ:
a. Bir Sıralı Saftan Birerli Kola Geçmek:
(1) Bulunduğu yerde;
(a) "SAĞA DÖN" komutuyla, tim sağa döner. Öndeki 2 numaralı 1’inci unsur Tim
Komutan Yardımcısı esas duruşta kalır. Diğer elemanlar istikamete girip kol mesafesi alınarak
birerli kol teşkil edilince rahat edilir veya
(b) "SAĞA BİRERLİ KOL MARŞ! (MARŞ-MARŞ)" komutuyla; sağ baştaki 2
numaralı 1’inci unsur Tim Komutan Yardımcısı esas duruşta kalır. Diğer elemanlar sağa döner,
yarım sağa doğru adi adımla (MARŞ-MARŞ ile) 2 numaranın arkasında birbiri gerisinde durup,
sola dönerler. İstikamete girip kol mesafesi alınarak birerli kol teşkil edilince rahat edilir.
(2) Yürüyüşe geçerek;
(a) "SAĞA DÖN! ADİ ADIM MARŞ" Komutuyla;
(I) Tim sağa döner, hep birlikte yürüyüşe başlar.
(II) Kol başındaki verilen istikamet noktasına doğru tam diğer elemanlar onu
6-23 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
takiben yarım adımla yürüyüşe başlar. Öndekilere göre istikamete girip kol mesafesi alınarak
birerli kol teşkil edilince tam adıma geçilir.
(b) "SAĞDAN BİRERLİ KOL! ADİ ADIM MARŞ!" "İSTİKAMET" komutuyla: kol
başındaki, verilen istikamet noktasına doğru, diğer elemanlar sağa dönerek yürüyüşe başlar,
kol başındakinin yürüyüşe başlama noktasına gelen sola çark ederek öndekini takip eder.
Yürürken istikamet ve kol mesafesi alınarak birerli kol teşkil edilir.
(3) Yürürken;
(a) "SAĞA DÖN! İSTİKAMET" Komutuyla, tim sağa döner. Kol başındaki yeni
istikamete doğru tam adımla, diğer elemanlar ise onu takiben yarım adımla yürüyüşe devam
ederler. Yürürken istikamet ve kol mesafesi alınarak birerli kol teşkil edilir.
(b) "SAĞDAN BİRERLİ KOL! İSTİKAMET" komutuyla, kol başındaki verilen
istikamet noktasına doğru, diğer elemanlar ise sağa dönerek önündekini takip eder. Diğer
hareketler (2)'de ikinci komutta tarif edildiği gibi yapılır.
b. Bir Sıralı Saf Düzeninden İki Sıralı Saf Düzenine Geçmek:
"SAĞA İKİ SIRALI SAF MARŞ (MARŞ MARŞ) komutuyla birinci unsur yerinde
kalır. İkinci unsur geriye döner, bir adım ileri atar, sola döner dokuz adım yürür, durur, tekrar
sola döner ve rahat edilir.
(2) Yürüyüşe geçerek,
"SAĞA İKİ SIRALI SAF ADİ ADIM MARŞ!" "İSTİKAMET” komutuyla 1’inci unsur
yarım adımla istikametinde yürür, 2’nci unsur sağa döner, koşarak 1’inci unsurun arkasında
yerini alır ve normal adımla yürüyüşe devam eder.
(3) Yürürken;
"SAĞA İKİ SIRALI SAF MARŞ (MARŞ MARŞ)" komutuyla 1’inci unsur yarım
adımla yürüyüşe devam eder İkinci unsur sağa döner. Koşarak 1’inci unsurun gerisine yanaşır.
Sola döner. Normal adımla yürüyüşüne geçer.
c. İki Sıralı Saf Düzeninden Birerli Kola Geçmek:
"SAĞA BİRERLİ KOL MARŞ (MARŞ MARŞ)" komutuyla, 2’nci unsur geriye
dönerek (9) adım yürür, geriye dönüp bekler. 1’inci unsur Tim Komutan Yardımcısı esas
duruşta kalırken diğer unsur elemanları sağa döner. Yarım sağa doğru adi adımla (Marş-
Marş'la) Tim Komutan Yardımcılarının gerisinde durup, sola döner istikamete girip kol
mesafesinde istikamete girer. Diğer elemanlar ise 1’inci unsurdaki elemanlar gibi hareket eder,
kol teşkil edilince rahat edilir.
"SAĞDAN BİRERLİ KOL ADİ ADIM MARŞ!" "İSTİKAMET" komutuyla, 1’inci
unsur Tim Komutan Yardımcısı verilen istikamete yürürken diğer tim elemanları sağa dönüp
1’inci unsur Tim Komutan Yardımcısının yürüyüşe başladığı noktaya geldiğinde sola çark edip
kol mesafesinde istikamete girip yürürler.
(3) Yürürken;
"SAĞA DÖN!" "İSTİKAMET1 komutuyla, tim sağa döner. 1’inci unsur Tim
Komutan Yardımcısı ve elemanları yeni istikamete tam adımla yürüyüşe devam ederken, 2’nci
tim yerinde sayar. 1’inci unsur son elemanı 2’nci unsur Tim Komutanı Yardımcısı ile aynı
hizaya geldiği an 2’nci unsur Tim Komutanı bu elemandan istikametine girip yürüyüşe geçer.
Diğer unsur elemanları ise Tim Komutan Yardımcıları gibi hareket eder ve kol teşkil edilir.
6-24 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
ç. İki Sıralı Saf Düzeninden Bir Sıralı Saf Düzenine Geçmek:

"SAĞA BİR SIRALI SAF MARŞ (MARŞ MARŞ)" komutuyla 1 inci unsur yerinde
kalır 2’nci unsur sola döner, (9) adım atarak 1’inci unsurun soluna yanaşır. Normal aralık ve
hiza alınarak saf düzeni teşkil edilip, rahata geçilir.
"SAĞA BİR SIRALI SAF ADİ ADIM MARŞ (MARŞ MARŞ)" komutuyla, 1’inci
unsur yarım adımla yürüyüşe başlar. 2’nci unsur sola döner, koşarak birinci unsurun yanına
gelir. Sağa döner, normal adımla yürüyüşe devam eder.
(3) Yürürken;
"SAĞA BİR SIRALI SAF MARŞ (MARŞ MARŞ)" komutuyla birinci unsur yarım
adımla yürüyüşe devam eder. İkinci unsur sola döner. Koşarak birinci unsurun soluna yanaşır.
Sağa döner, normal adımla yürüyüşe devam eder.
d. Birerli Kol Düzeninden Bir Sıralı Saf ve İki Sıralı Saf Düzenine Geçmek:
(1) Birerli kol düzeninden bir sıralı safa geçmek:
(a) Bulunduğu yerde,
(I) "SOLA DÖN!" komutuyla, tim sola döner, hiza ve normal aralık alınarak
bir sıralı safa geçilir ve rahat edilir.
(II) "SOLA BİR SIRALI SAF MARŞ (MARŞ MARŞ) komutuyla, 2 numara
1’inci unsur Tim Komutan Yardımcısı esas duruşta kalır, diğer tim elemanları tam (koşar)
adımla numara sırasına göre 2 numaranın soluna yanaşır. Normal aralık ve hiza alınarak saf
düzeni teşkil edilip rahata geçilir.
(b) Yürüyüşe geçerek;
"SOLA DÖN! ADİ ADIM MARŞ" komutuyla, Tim sola döner, hep birlikte
yürüyüşe başlar. Yürürken hiza ve normal aralık alınarak bir sıralı safa geçilir.
(c) Yürürken;
(I) "SOLA DÖN!" komutuyla, tim sola döner, normal aralık ve hıza
alınarak bir sıralı safa geçilerek yürüyüşe devam edilir.
(II) "SOLA BİR SIRALI SAF! MARŞ (MARŞ MARŞ)" komutuyla 2 numara
1’inci unsur Tim Komutan Yardımcısı kendi istikametinde yürüyüşe devam eder. Diğerleri
numara sırasına göre onun soluna marş marşla yanaşarak yarım adıma geçerler. Hiza ve
dirsek teması aralığı alınarak saf düzeni teşkil edilince tam adımla yürüyüşe devam edilir.
e. Birerli Kol Düzeninden İki Sıralı Saf Düzenine Geçmek:
"SOLA İKİ SIRALI SAF MARŞ (MARŞ MARŞ)" komutuyla, 1’inci unsur Tim
Komutan Yardımcısı 2 numara esas duruşta kalır, diğer elemanları tam (koşar) adımla numara
sırasına göre 2 numara Tim Komutan Yardımcısının soluna yanaşır. 2’nci unsur Tim Komutan
Yardımcısı kol mesafesinde 1’inci unsur komutanın gerisinde durur. Diğer elemanları ise
numara sırasına göre soluna yanaşır ve öndeki 1’inci unsur elemanlarından kol mesafesi alır.
Normal aralık ve hiza alınarak iki sıralı saf düzeni teşkil edilip rahat edilir.
"SOLA İKİ SIRALI SAF! ADİ ADIM MARŞ" komutuyla, 1’inci unsur komutanı
istikametinde yürür. Diğer elemanları koşar adımla soluna numara sırasına göre gelir, hizaya
bakarken yerinde saymaya devam ederler. 2’nci unsur Tim Komutan Yardımcısı istikametinde
6-25 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
yürüyerek 1’inci unsur Tim Komutan Yardımcısının gerisine kol mesafesinde yanaşır, en son
17 numaralı er hiza ve istikametine girdiğinde hep birden tam adımla yürüyüşe geçilir.
(3) Yürürken;
"SOLA İKİ SIRALI SAF MARŞ! İSTİKAMET! komutuyla, 2 numara 1’inci unsur
Tim Komutan Yardımcısı yerinde sayar. Diğer hareketler (2)'de tarif edildiği gibi yapılır.
f. Birerli Kol Düzeninden İkişerli Kol Düzenine Geçmek:
"SOLA İKİŞERLİ KOL MARŞ (MARŞ MARŞ)" komutuyla 1’inci unsur Tim
Komutan Yardımcısı ve unsuru esas duruşta kalırlar. İkinci unsur Tim Komutan Yardımcısı ve
unsuru yarım sola dönerler. Duran birinci unsurla dirsek temas aralığında onların soluna doğru
tam (koşar adımla) yanaşırlar. Hiza dirsek temas aralığı, istikamet ve kol mesafesi alınarak,
ikişerli kol teşkil edilince rahat edilir.
"SOLA İKİŞERLİ KOL ADİ ADIM MARŞ" komutuyla birinci unsur Tim Komutan
Yardımcısı ve unsuru kendi istikametinde yarım adımla; ikinci unsur tim komutan yardımcısı
ve unsuru dirsek temas aralığı ile birinci unsurun soluna tam adımla yürüyüşe başlarlar. Hiza
dirsek temas aralığı, istikamet ve kol mesafesi alınarak, ikişerli kol teşkil edilince, tam adımla
yürüyüşe geçilir.
(3) Yürürken;
"SOLA İKİŞERLİ KOL (MARŞ MARŞ)" birinci unsur Tim Komutan Yardımcısı ve
unsuru yarım adımla yürüyüşe devam ederler. İkinci unsur, Tim Komutan Yardımcısı ve unsuru
birinci unsurun soluna doğru tam (koşar) adımla yanaşarak yarım adıma geçerler. Hiza
istikamet ve kol vaziyeti alınarak ikişerli kol teşkil edilince tam adımla yürüyüşe devam edilir.
g. İkişerli Kol Düzeninden Birerli Kola Geçmek:
(1) Bulunduğu yerde,
"SAĞA BİRERLİ KOL MARŞ (MARŞ MARŞ)" komutuyla, 1’inci unsur elemanları
esas duruşta kalır, 2’nci unsur Tim elemanları geriye dönerler. (9)'ar adım sağdaki unsurun
gerisi istikametine atıp durur sola döner bir adım daha atarak tekrar sola döner istikamet ve
kol mesafesi alıp, birerli kol teşkil edilince rahata geçilir.
"SAĞDAN BİRERLİ KOL ADİ ADIM MARŞ (MARŞ MARŞ)" "İSTİKAMET"
komutuyla 1’inci unsur verilen istikamet noktasına doğru tam (koşar) adımla yürüyüşe başlar.
2’nci unsur elemanları yerinde sayar. 1’inci unsurun en sol elemanı 2’nci unsur Tim Komutan
Yardımcısı hizasına geldiğinde 2’nci unsur onu takiben tam adımla yürüyüşe geçer, istikamet
ve kol mesafesi alınarak birerli kol teşkil edilir.
(3) Yürürken;
"SAĞDAN BİRERLİ KOL” "İSTİKAMET" komutuyla, 1’inci unsur istikametinde
tam adımla yürüyüşe devam eder, 2’nci unsur yarım adıma geçer, 1’inci unsur en son elemanı
2’nci unsur tim Komutan Yardımcısı hizasına gelince, 2’nci unsur elemanları bu elemanı
takiben tam adımla yürüyüşe geçer. İstikamet ve kol mesafesi alınarak birerli kol teşkil edilir.
4. TİMİN TÜFEK ÇATMASI:
Tim bir sıralı saf veya iki sıralı saf düzeninde tüfek çatar.
a. Bir Sıralı Saf Düzeninde Tüfek Çatmak:
(1) Tim mevcudu tamam olduğuna göre:
6-26 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Tüfek çatmak için bir sıralı saf düzenine geçilir, normal aralık aldırılır.
TÜFEK ÇATILACAK! bildirim komutunda;
(a) 4, 7, 11 ve 14 numaralı elemanlar sola, diğer elemanlar (3, 10, 13 numaralı
makinalı tüfek nişancıları ve keskin nişancı hariç) sağa dönerler.
(b) Bu durumda yüzleri birbirine dönük elemanlar tüfeklerini sağ elleri ile namlu
sağa gelecek surette ayak burunları arasındaki boşluğa koyarlar. Makinalı tüfek nişancıları ve
keskin nişancı ise çatalayakları açar ve esas duruşta bekler.
(c) ÇAT! Komutu ile birlikte rahata geçilir. 4, 5, 7, 8, 11, 12, 14 ve 15 numaralı
tim elemanları tüfek dipçiklerini ayaklar arasında geriye doğru topukları hizasına kadar
sürerler. Süngü yataklarını destek yaparak, tüfek namlularını birbirine dayarlarken makinalı
tüfek nişancıları ve keskin nişancı da tüfeklerini namlular istikameti gösterecek ve namlu ucu
sağ ayak burnundan bir ayak boyu ilerde olacak şekilde yere bırakırlar.
(ç) 5, 8 ile 12, 15 numaralı elemanlar tüfeklerini sol ellerine teslim eder, boş
kalan sağ elleriyle uzatacakları tüfeklerini cephelerini bozmadan yalnız başlarını sağa
çevirerek alırlar. Sağ elle alınan tüfeğin dipçiği ellerindeki tüfeklerin teşkil ettiği açının tam
ortasının sağ açığında olmak üzere arpacık muhafazası iki tüfeğin arpacık muhafazalarının
altına gelecek şekilde bir çatı kurarlar (Şekil 6-27).
(d) 4, 5, 6, 7, 8, 12, 14, 15 ve 16 nolu elemanlar çatı teşkil edildikten sonra esas
cepheye dönerler, keskin nişancı ve makinalı tüfek nişancıları da dahil olacak şekilde çatının
bir adım ilerisine çıkıp rahat ederler.
(e) Tim Komutanı ve Yardımcıları tüfeklerini dengeli olarak en yakın çatıya
dayarlar.
(2) Tim mevcudu eksik (fazla) olması durumunda veya emirle:
Mevcudu eksik (fazla) timlerle ve içinde makinalı tüfek bulunmayan standart
olmayan timlerde sayı saydırılarak 3'erli gruplar halinde tüfek çattırılır.
b. İki Sıralı Safta Tüfek Çatmak:
(1) Tim mevcudu tamam olduğuna göre:
(a) Makinalı tüfek nişancıları ve keskin nişancı hariç diğer tim elemanları bir sıralı
safta tüfek çatmakta olduğu gibi hareket ederler, ancak tüfek çatıldıktan sonra 1’inci unsur 1
adım çatıların önüne, 2’nci unsur bir adım çatıların gerisine çıkar ve rahat ederler.
(b) ÇAT! komutunda. makinalı tüfek nişancıları ve keskin nişancı (çatal ayak yok
ise 2’nci unsur makinalı tüfeğine dayar) çatal ayakları açar ve namlu ucu sağ ayak
burunlarından bir ayak boyu ileride olacak şekilde piyade tüfeği çatılarıyla aynı hizaya bırakılır.
(c) Tim Komutanı ve Yardımcıları tüfeklerini dengeli olarak en yakın çatıya
dayarlar. (Şekil 6-28)
(2) Tim mevcudu eksik (fazla) olması durumunda veya emirle:
Mevcudu eksik (fazla) timlerle ve içinde makinalı tüfek bulunmayan standart
olmayan timlerde bir sıralı saf düzeni aldırılır. Müteakiben bir sıralı saf düzeninde olduğu gibi
tüfek çattırılır.
6-27 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
ALTINCI KISIM
KOMANDO BÖLÜĞÜNÜN YANAŞIK DÜZEN HAREKETLERİ
1. GENEL:
a. J.Komando Bölüğünün, SAF ve YÜRÜYÜŞ KOLU DÜZENİ olmak üzere 2 türlü
yanaşık düzen şekli vardır.
b. J.Komando Bölüğü bindirilmiş olarak yanaşık düzen eğitimi yapmaz. Bölüğün yanaşık
düzen eğitimine bölük karargahı ve destek takımı (Geritepmesiz top, havan ve 12.7 mm.lik
M.Tf. olmaksızın diğer donatım ve silahlarıyla yaya olarak) katılır. Araçlar garajda bırakılır veya
eğitim alanında uygun düzende park edilir BI.Kh.ı, destek takımının gerisinde tertiplenir.
c. Eğitim ve disiplinin pekiştirilmesi için bölükçe yapılan yanaşık düzen hareketleri ve
şekil değiştirmelerine şoför ve aşçılar dahil, bölük personeli yaya olarak katılır.
ç. Bütün yanaşık düzen şekillerinde takım, tim, unsur, kısım, manga, komutanları kendi
birliklerinin başında bulunur (Bölüğün baş tarafından toplanmazlar). Bu personel bütün yanaşık
düzen ve diğer eğitim faaliyetlerine birlikleriyle beraber katılırlar ve verilecek komutlarda
emredilen hareketi yaparlar.
2. SAF DÜZENİ:
Timler numara sırasına göre kol mesafesinde birbiri gerisinde ve safta 57 mm. G.T.T., 60
mm. HAVAN ve 12.7 mm. MAKİNALI TÜFEK mangaları bir biri solunda birerli kolda Bülük
Karargahı ise 4 sıralı safta, aynı hizada, birbirlerinden 3 adım aralıkla yanyana bulundukları
düzendir. Bu düzen takdimlerle alınır (Şekil 6-29).
3. YÜRÜYÜŞ KOLU DÜZENİ:
Bölük saf düzenin sağa döndürülmüş halidir (Şekil 6-30). Bölük sağa döndürüldükten
sonra Bölük flaması, Tim/K Komutanları, BI.Tbb. ve Bl.Asb. Şekil 6-30’da gösterilen yerlerine
geçerler.
4. BÖLÜKÇE TÜFEK ÇATMAK:
Bölükçe tüfek çatmak safta ve normal aralıkta yapılır.
a. Bölüğün tüfek çatması timin bir sıralı safta tüfek çatma esasına dayanır.
b. Her tim kendi içinde tüfek çatar. Tüfek çatıldıktan sonra 1’inci ve 2’nci tim elemanları
çatıların bir adım önüne, 3 ncü ve 4 ncü tim elemanları ise çatıların bir adım gerisine çıkarlar.
Tim Komutan Yardımcıları tüfeklerini dengeli şekilde en uygun çatıya dayarlar. Destek Takımı
ise kısımlar kendi içinde 1 ve 2’nci sıralar geriye dönmek suretiyle 3 ve 4’ncü sıradaki
arkadaşları ile birlikte genel kaidelere uyarak tüfeklerini çatarlar. 1 ve 2’nci sıralar çatıların
önüne, 3 ve 4’ncü sıradakiler çatıların gerisinde timlerde hizaya bakarak toplanırlar. Bölük
Karargâhı da aynı şekilde hareket eder.
5. BÖLÜĞE SAYI SAYDIRMAK:
Bölük mevcudunu almak için "SAĞDAN SAY" bölük içerisinde tim (Takım, Kısım)
mevcutlarını ayrı ayrı almak için "TİMLERDE (TAKIMLARDA, KISIMLARDA) SAYI SAY"
komutu verilir. Takım ve Kısım Komutanları kendi Tim, Takım ve Kısımlarına dâhil olarak
sayarlar.
6-28 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 6-23
6-29 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
TİMİN İKİ SIRALI SAF DÜZENİ
Şekil 6-24
6-30 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 6-25
6-31 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 6-26
6-32 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 6-27
6-33 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 6-28
6-34 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 6-29
6-35 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 6-30
6-36 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
YEDİNCİ BÖLÜM
MUAYENE VE DENETLEMELER
1. GENEL:
a. Bölük koruyucu bakımları (Günlük, Haftalık Muayene ve Kontrol) Kullanıcı Bakım
Yönergesi esaslarına uygun olarak yapılacaktır. Bölük, muayene ve denetlemeler için temel
birliktir.
b. Manga, Takım ve Tim Komutanları Bölük Komutanı denetlemesinden önce aşağıda
belirtilen esaslar çerçevesinde birliklerini denetlerler.
c. Emir verildiğinde tabur ve alay muayene ve denetlemesi emredilen yerde yapılır.
2. BÖLÜĞÜN MUAYENE VE DENETLEMESİ:
a. Muayene ve Denetleme Düzeni:
Bölük saf düzeninde tertiplenir.
b. Muayene ve denetlemeye; araçlar ve mürettebatla kullanılan silahlar katıldığı
taktirde, bölüğün gerisinde saf düzeninde tertiplenir. Silah ve gereç hattına; piyade tüfeği,
makineli tabanca, makineli tüfek, roketatar hariç diğer silahlar ile bu silahlara ait gereçler
(sehpa vb.) ve diğer malzemeler konur. Araç hattında; araç sayısına bağlı olarak bir veya
birden fazla sıralı saf düzeninde olacak şekilde araçlar tertiplenir (şoförler kendi aracının sol
başında bulunur).
c. Silah ve Kılık Kıyafet Denetlemesinin Yapılması:
(1) Bölük saf düzeninde tertiplenmiş durumda iken bölük komutanı MUAYENE İÇİN
HAZIRLAN! emrini verir.
(2) Bu emir üzerine takım komutanları;
(a) Takımlarının 6 adım ortası ilerisine geçer ve SIRA AÇIL! MARŞ! komutu
verir. Takımlar 6’nci bölüm 2’nci kısım 6’ncı maddede açıklandığı şekilde açılır.
(b) Birinci takımdan itibaren takımlar hizaya bakarlar. Takım komutanları
takımlarının sağ başının üç adım ilerisinde takımlarına dönük olarak, İLERİ BAK! komutu
verdikten sonra geriye döner ve bölük komutanı emrini bekler.
(c) Sıraların açılması ve bölüğün hizaya bakması tamamlanınca bölük
komutanı RAHAT! komutunu vererek bölüğü rahat ettirir.
(ç) Bölük komutanı muayene ve denetleme sırasında kıdemli takım komutanı
veya bölük astsubayının yanında bulunarak not almasını emredebilir. Bu emri alan, bölük
komutanının sol gerisinde muayene ve denetlemenin bitimine kadar refakat eder.
(d) Muayene her sırada; önde sağdan sola, arkada soldan sağa ve her şahsın
karşısında durularak silahı, teçhizatı, kılık kıyafeti kontrol edilmek suretiyle yapılır.
(3) Kıyafet kontrolü yapılırken, Bölük komutanının DONATIM ÇIKAR! komutu ile
personel teçhizatını çıkarır ve ayak burunlarının önüne, teçhizatın ön tarafı üstte olacak
şekilde açık olarak yere koyar. Eğitim elbisesinin kontrolü bu esnada yapılır.
(4) İç çamaşırı kontrolü yapmak için, YAKADAN BİR DÜĞME AÇ! komutu ile sağ
ve sol el yardımıyla yaka düğmesi açılır, sol el esas duruştaki yerine indirilirken sağ elin
başparmağı aşağıda olacak şekilde, işaret parmağı ile fanilanın yakası tutularak iç kısmı
dışarıdan görülecek şekilde aşağı doğru çekilir ve gösterilir. YAKA DÜĞMELERİNİ KAPA!
komutu ile düğme iki elin yardımı ile kapatılır. Kışlık uzun don ve don kontrolü yapılırken;
KEMER VE PANTOLON DÜĞMELERİNİ AÇ! komutu ile rahata geçilerek, pantolon
7-1 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
düğmeleri iki elin yardımı ile açılır ve pantolon, iç çamaşırı gözükecek şekilde ellerle
bırakılmadan, kemerden kavranarak bir karış aşağıya indirilir. Muayeneden sonra
PANTOLON GİY! Komutu ile pantolon eski durumuna getirilir ve esas duruşa geçilir.
(5) Ayak ve çorap muayenesi yapılırken; RAHAT! Komutu verilir. SAĞ (SOL)
BOTUNU ÇIKAR! komutu ile botu çıkarılacak ayak bir ayak boyu ileri uzatılır ve o ayak
üzerine eğilerek bot bağları çözülür. Bot bağları çözüldükten sonra ayağın durumu
değiştirilmeden, ayak çıkarılarak botun üzerine konur. Bir ayağın çorap kontrolü yapıldıktan
sonra botun giyilmesini müteakip gerekirse diğer ayağın çorap muayenesi yapılır. Ayak
kontrolü yapılacaksa, ÇORAP ÇIKAR! komutu ile aynı şekilde eğilerek çorap çıkarılır ve
çorap botun üstüne, ayak da onun üzerine konur. Muayeneden sonra BOT GİY! komutu ile
bot giyilir ve rahat vaziyete geçilir. Ayaklar çıplak olarak kesinlikle yere basılmaz, personel
yürütülmez.”
(a) Muayene ve denetleme yapılırken; subay ve astsubaylar ile flamacı bölük
komutanı üç adım yaklaşınca esas duruşa geçer, bir adım geçtikten sonra rahat eder.
(b) Bölük komutanı muayene ve denetlemesi yapılacak takıma yaklaşırken
takım komutanı DİKKAT! komutu vererek takımını esas duruşa geçirir, kendisi elle
selâmlama yaparak ÜTGM. Teoman KAYA …NCİ TAKIM, …SB., ...ASTB., ...UZM. J.,
…ERBAŞ VE ER İLE GÖRÜŞ VE EMİRLERİNİZE HAZIRDIR KOMUTANIM! diyerek tekmil
verir. Bölük komutanı önce takım komutanını denetler ve sonra takım komutanına,
denetleme sırasında kendisine refakat etmesini emreder. Bölük komutanı sağa dönerek
yürür ve ilk manganın, manga komutanının önünde durur. Bölük komutanı yarım sağa
dönerek yürürken, takım komutanı da sağa dönerek yürür ve bölük komutanının sağında
yerini alır. Diğer takım komutanları da bölük komutanı kendi takımlarına yaklaşırken aynı
hareketleri yaparlar.
(c) Bölük komutanı ilk manganın, manga komutanının önüne geldiğinde ve
takım komutanı, bölük komutanının sağında yerini aldıktan sonra; takım komutanı İKİNCİ,
ÜÇÜNCÜ ve DÖRDÜNCÜ MANGALAR RAHAT! komutu verir. Bölük komutanı ön sıradaki
son personeli denetledikten sonra, takım komutanı yana çekilerek bölük komutanının, ön
sıranın arkadan denetlenmesi için öne geçmesini sağlar ve tekrar bölük komutanının
sağındaki yerini alır. Bölük komutanı her sıranın arkasını denetlemeye başladığında, takım
komutanı bir sonraki mangayı esas duruşa geçirir. Diğer manganın denetlemesine
başladığında, denetlemesi biten mangayı rahat duruma geçirir.
(ç) Bölük komutanı şahsın silahını muayene etmek isterse önce silahı, daha
sonra kılık kıyafeti muayene eder. Bölük komutanı önünden geçip diğer şahsın önünde
duruncaya kadar tüfek muayene vaziyetinde kalır, daha sonra çapraz tutuş ve esas duruş
hareketlerini icra eder.
ç. Tüfek Muayenesinin Yapılması:
(1) Bölük komutanı bir tüfeği muayene etmek için tüfeği sağ eli ile el kundağının üst
kısmından tutarak alır. Tüfeği alınan şahıs esas duruşta bekler.
(2) Namlu vücudun sağında kalacak şekilde sağ elle tüfek alçaltılır. Sol elin
başparmağı mekanizmanın üzerine konarak namlu içi muayene edilir. Parmak namlu içini
muayene etmek için yeterli ışığı yansıtır.
(3) Sol elle kabzadan kavranarak, tüfek namlu ağzı sağa doğru, yatay biçimde
(nişangâh yukarıda) kaldırılır. Kollar yatay ve avuç içleri yukarı dönük olmak üzere tüfek
vücudun ortasına getirilir. Yatay biçimde tüfek sola doğru hareket ettirilerek alev gizleyenden
başlayarak tüfeğin üst kısmı muayene edilir ve tekrar vücudun ortasına getirilir.
(4) Tüfek yatay tutularak 180 derece döndürülür (nişangâh vücut tarafına döner).
Tüfek yatay olarak sola hareket ettirilerek (namlu ağzı sağa doğru hareket ettirilerek) dipçik
7-2 JGT 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
muayene edilir. Tüfek tekrar döndürülerek her yeri muayene edilir. Muayene tamamlanınca
tüfek aynı durumda nişangâh üst tarafa gelinceye kadar döndürülür. Sol el bırakılarak tüfek
sağ elle alındığı şekilde geri verilir.
(5) Muayenesi biten şahıs tüfeği sol eli ile denge noktasından tutarak çapraz
tutuştaki yerine getirir ve esas duruşa geçer.
d. Tabanca, Makineli Tabanca, Makineli Tüfek ve Roketatar Muayenesi:
Bu silahları taşıyan personel kendilerine ait muayene vaziyeti alırlar.
Bölük komutanı;
(1) Tabancayı sağ eli ile alır ve kolayına geldiği şekilde muayene eder.
(2) Diğer silahları piyade tüfeğine benzer şekilde muayene eder.
e. Takım muayene ve denetlemesi bitince takım komutanı takımın orta ilerisindeki
yerini alır. …TAKIM! DİKKAT! komutunu vererek takımını esas duruşa geçirir ve bölük
komutanını selâmlar. Bölük komutanı diğer takıma geçince takıma döner ve SIRA YANAŞ!
MARŞ! komutunu verir. Sıralar yanaşınca RAHAT! komutu vererek rahat ettirir ve takımın
sağ başındaki yerine geçer.
f. Bölüğün muayene ve denetlemesi daha üst bir komutan tarafından yapılacaksa,
komutan bölüğe yaklaşırken bölük komutanı ...BÖLÜK!, TÜFEK AS!, DİKKAT! komutu
vererek komutanı selamlar ve (Yzb. Osman CANDAN, 8’inci Bölük, … Sb., … Asb., …
Uzm. Erbaş, … Erbaş ve Er ile görüş ve emirlerinize hazırdır. Komutanım) diye tekmil
verir.
Bölüğün muayene ve denetlemesi yukarıda açıklandığı gibi yapılır. Bölük komutanı
muayene ve denetlemeyi yapan komutana refakat eder. Muayene ve denetleme sırasında
denetleyici komutanın emri üzerine bölüğe rahat verilebilir.
Komutlar takım komutanları tarafından verilir.
g. Donatım Muayenesi:
(1) Bölük seferi donatımını (arka çantaları sırtta olacak şekilde) kuşanmış olarak
saf düzeninde tertiplenmiş iken bölük komutanı DONATIM MUAYENESİ İÇİN HAZIRLAN!
komutu verir.
(2) Bu emir üzerine 1’inci takım komutanı sırasıyla;
(a) Takımın 3 adım sağına ve 2 adım ilerisine çıkar yüzü takıma cephesini
dönerek durur. Takıma sıra açtırıp ÇİFT KOL ARALIĞI HİZAYA GEL! komutu verir ve
mangalar çift kol aralığı alır.
(b) DONATIM ÇIKAR! komutu verir. Her er sol topuğunun dış kenarı yanındaki
yeri topukları ile işaretler. Bu işaret teçhizatın konacağı yerin geri kenarını gösterir.
(I) Silahını namlu ağzı ileriyi gösterecek, namlu solda ve dipçik sağ ayak
burnu önüne gelecek şekilde yere koyar.
(II) Arka çantasını çıkarır ve yarım adım önüne koyar, daha sonra
teçhizatını çıkarır, ayak burunları ile arka çantasının arasına koyar.
(III) ÇANTA AÇ! komutu ile personel arka çantasını açar ve portatif çadırını
çıkararak solundaki şahıs ile arasındaki yere üçgen kenarları altta kalacak şekilde katlayarak
yere koyar. Personel tüfek ve teçhizatını çıkararak Şekil 7-1’de belirtilen Donatım Muayene
Düzenindeki yerine koyar. Müteakiben, arka çantası içindeki malzemeler konuluş sırası tersi
ile çıkarılarak yerine konur. Donatım Muayene Düzeni alan personel başlangıçtaki yerine
geçer ve rahat eder.
7-3 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(c) 1’inci takım aralık almayı bitirince diğer takımlar da birbirini takiben çift kol
aralığı alarak birinci takımdan hizaya bakarlar ve yukarıda açıklandığı şekilde muayeneye
hazırlanır.
(ç) Bölük komutanı silah ve kılık kıyafet denetlemesinde olduğu gibi 1’inci
takımdan başlamak üzere bölüğün muayene ve denetlemesini yapar. Muayene ve denetleme
bitince, bölük komutanı donatımın toplanmasını, çantalara yerleştirilmesini ve denetlemeden
önceki düzeni almalarını emreder.
(d) Emri alan takım komutanları;
(I) DONATIM TOPLA! komutu verir. Personel donatımını toplar,
çantasına yerleştirir ve donatımını tekrar ayaklarının önüne koyarak rahat eder.
(II) DONATIM KUŞAN! komutunda personel donatımını kuşanır (arka
çantası sırtta olacak şekilde), silahını alır ve esas duruşa geçer.
(III) Takım komutanları sıra yanaştırır takımlarını toplar ve rahat ettirerek
kendileri de yerlerine geçer.
(e) Makineli tüfek, havan, GTT gibi mürettebatla kullanılan silahlar ile bu silah
donatımları ve diğer özel malzemeler denetlenecekse, personel muayenesi bittikten sonra
AĞIR SİLAH VE ÖZEL DONATIM MUAYENEYE HAZIRLANSIN! emri verilir. Bu silahların
personeli takım komutanlarının komutu ile arka çantalarını önüne bırakarak sıradan çıkarlar
ve yerlerine giderek silah ve donatımlarını denetlemeye hazırlar. Karargâh personeli,
istihkâm, muhabere ve levazım malzemelerini muayeneye hazırlar. Şoförler araçlarının
önünde araç üstü avadanlık ve yayınları muayeneye hazırlar.
7-4 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
9 10 3
11 12
8 16
7
2
13 15
6 14 1
1 Piyade Tüfeği 9 Tıraş Kutusu (Torbası)

2 Kompozit Başlık 10 Kum Torbası
3 Şarjörler 11 Uyku Tulumu/Battaniye
4 Mühimmat Yeleği 12 Rüzgâr Ceketi (Giyilmediğinde)
5 Uyku Tulumu Altlığı (Mat) 13 Yağmurluk
6 Arka Çantası 14 Eldiven
7 Kirli Çamaşır Torbası 15 Kar Başlığı
8 Temiz Çamaşır Torbası 16 Çorap
Şekil 7-1
Donatım Muayene Düzeni
7-5 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
7-6 JGT 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
SEKİZİNCİ BÖLÜM
KARŞILAMA, UĞURLAMA, TOPLU TAKDİM VE TÖREN GEÇİŞLERİNDE
UYGULANACAK ESASLAR
1. MANGA İLE YAPILAN KARŞILAMA TÖRENLERİNİN İCRASI
a. Manga, (9) uzman erbaş/erbaş-erden oluşur. Tören manga komutanı, birliğin
personel durumu dikkate alınarak asteğmen-üsteğmen rütbe aralığında bir personelden
görevlendirilir. Belirtilen rütbe aralığında personel bulunmaması durumunda astsubay çavuş-
astsubay kıdemli üstçavuş rütbe aralığında bir astsubay görevlendirilebilir.
b. Tören mangası, karşılama yerinde normal aralıkta tertiplenir.
c. Birlik komutanı haricinde, karşılamaya katılan diğer personel (Birlik komutanı
tarafından karşılamaya katılması uygun görülen personel), tören mangasının (3) adım sağında
bulunur.
ç. Birlik komutanı, komutan/konuğun aracının (3) adım sağ açığında durur ve manga
komutanının “SELAM DUR!” komutu ile komutan/konuğu elle selamlar. Komutan/konuk
araçtan inmeyi müteakip birlik komutanı ile tokalaşır.
d. Karşılanacak komutan/konuğun aracı uygun mesafeye yaklaştığında, manga
komutanı “HAZIR OL” komutunu verir. Devamında, bekleme yapılmaksızın aşağıdaki komutlar
verilir.
e. “TÜFEK OMUZA!” komutunda, manga personeli silahlarını omuzlarına götürürler.
f. “SELAM DUR!” komutunda; karşılayanlar ve manga komutanı el ile, tören mangası
tüfekle selamlama yapar.
g. “DİKKAT SAĞA BAK!” komutuyla, karşılayanlar ve tören mangası başını sertçe gelen
komutana/konuğa çevirir ve komutanı/konuğu kendi cephesine gelinceye kadar başla takip
eder. Komutan/konuk, personelin cephesini geçtikten sonra başla takip sona erer ve
karşılayanlar ile manga personeli bu aşamadan sonra cephesine bakar.
ğ. Karşılama mangasının denetlenmesi esnasında birlik komutanı, komutanı/konuğu
sağ gerisinden (Komutan/konuk ile manga arasına girilmez.) takip eder.
h. Komutan/konuk, karşılayan personelle tokalaştıktan sonra tören mangasını
denetlemeye başlar ve (5) numaralı manga personelinin (5) adım karşısına geldiğinde cephesi
tören mangası olacak şekilde durur. Bu esnada birlik komutanı, komutanın/konuğun (2) adım
sol gerisinde cephesi tören mangası yönünde olacak şekilde durur.
ı. Komutanın/konuğun, tören mangasına yapacağı hitaba tören mangası tarafından
canlı ve yüksek bir sesle “SAĞOL!” şeklinde karşılık verilir.
i. Müteakiben komutan/konuk ve birlik komutanı sağa dönerek tören mangasını
denetlemeye devam ederler. Manganın son personeli geçildikten sonra komutan/konuk
geriye dönerek teşekkür eder. Komutanın/konuğun teşekkürüne, manga komutanı “SAĞOL!”
şeklinde cevap verir. Birlik komutanı ‘arz ederim’ der ve tören sona erer.
j. Tören süresince manga komutanı ve karşılamada bulunan diğer personel, manganın
sağ başındaki yerlerinden ayrılmaz.
k. Karşılama töreninin sona ermesini müteakip, komutan/konuk ile beraber; birlik
komutanı, komutan/konuğun beraberindekiler, karşılamada bulunan diğer personel ve manga
personelinin katılımı ile birlik binasının merdivenlerinde/bina önünde fotoğraf çekimi yapılır.
Fotoğraf çekimi esnasında yere diz çökülmez.
l. Fotoğraf çekimini müteakip, komutan/konuk tören alanından ayrılır. Tören mangası
da manga komutanının komutları ile alandan ayrılır.
8-1 JGY 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
2. MANGA İLE YAPILAN UĞURLAMA TÖRENİNİN İCRASI

a. Uğurlanan komutan/konuk, önce uğurlama törenine katılan ve manganın 3 adım
sağında bulunan birlik personeli ile vedalaşır.
b. Birlik komutanı, komutanı/konuğu, manga ile vedalaşması esnasında karşılama
töreninde olduğu gibi 2 adım sağ gerilerinden takip eder.
c. Komutan/konuk, manganın (5) numaralı personeli karşısına geldiğinde, yapacağı
veda hitabına manga personeli “SAĞOL!” şeklinde cevap verir. Bu esnada birlik komutanı,
komutanın/konuğun (2) adım sol gerisinde cephesi tören mangası yönünde olacak şekilde
durur.
ç. Manganın son personeli geçildikten sonra komutan/konuk geriye dönerek teşekkür
eder, Komutanın/konuğun teşekkürüne, manga komutanı “SAĞOL!” şeklinde yanıt verir. Birlik
komutanı ‘arz ederim’ der ve tören sona erer.
d. Birlik komutanı, uğurlanan komutana/konuğa aracına kadar refakat eder ve uğurlar.
Diğer personel törenin başında tertiplendikleri yerde beklerler.
e. Komutan/konuk ile karşılamanın/uğurlamanın yapılacağı alana intikal eden
beraberindekiler;
(1) Birlik komutanının, komutanı/konuğu karşıladığı ve uğurladığı,
(2) Komutanın/konuğun, manganın başındaki karşılayanlar/uğurlayanlar ile
tokalaştığı,
(3) Komutanın/konuğun mangayı denetlediği esnada, karşılama/uğurlama töreninin
düzenini bozmayacak şekilde araçlarından indikleri/araçlarına binecekleri noktada beklerler.
Komutanın/konuğun beraberindekiler; komutanın/konuğun, mangayı selamlamasını müteakip
karşılayanlar/uğurlayanlar ile selamlaşır ve tokalaşırlar.
f. İlçe Jandarma Komutanlıkları ile Jandarma Karakol Komutanlıklarına yapılacak
ziyaretlerde, tören mangasıyla karşılama ve uğurlama yapılmayacak; komutan/konuk, uygun
görülen personel tarafından karşılanacak ve uğurlanacaktır.
g. Komando birlikleri, karşılama ve uğurlama törenlerini komando kıyafeti diğer birlikler
ise, tören mangası kıyafeti ile icra ederler. Komando birlikleri; mavi bere,
kamuflaj elbise, hücum yeleği (yeni kamuflaj elbiseye uygun hücum yeleği tertip edilinceye
kadar mevcut hücum yelekleri ile) karşılama/uğurlama törenlerini icra ederler. Manga
personeli, karşılama/uğurlama törenlerine mühimmatsız ve boş şarjör takılı piyade tüfeği
(Üzerinde herhangi bir teçhizat takılı olmaz) ile çıkarlar.
ğ. Jandarma Komando Tabur Komutanlıklarına ziyaret ve denetlemeye gelen
komutan/konuk manga ile karşılanır. Cezaevi Tabur Komutanlıkları ile Koruma Tabur/Birlik
Komutanlıkları gibi birliklerde manga ile karşılama ve uğurlama yapılmaz.
h. Manganın; karşılama düzeni Şekil 8-1a’da, uğurlama esnasında alacağı düzen Şekil
8-1b’de, fotoğraf çekim düzeni ise Şekil 8-2’de gösterilmiştir.
3. TÖREN KIT'ASININ TAKDİMİ
a. Birlikler, tören alanında TMK düzenine göre tertiplenir. Tören, tören kıt'ası
komutanının komutu ile başlar ve biter. Komut verildikten sonra, diğer birlik komutanlarının
komut vermeye yetkisi yoktur. Tören kıt'ası komutanı, töreni kabul eden komutana, tören
kıt'asını takdim eder ve bilahare kendisine sağ gerisinden olacak şekilde refakat eder. Takdim
ve saygı gösterisinde "TÖREN RAHAT!" komutu verilinceye kadar hiç kimse hareket etmez ve
kıpırdamaz.
b. Takdim şöyle yapılır: Töreni kabul eden komutan/konuk platform veya işaretlenmiş
yerde yerini alır almaz, tören kıt'ası komutanı, aşağıdaki komutları vererek tören kıt'asını, töreni
kabul eden komutana/konuğa takdim eder.
8-2 JGY 164-1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(1) "HAZIR OL!” komutunda kıt'a esas duruşa geçer,

(2) "TÜFEK AS!" komutunda;
(a) Birlik flamaları taşıma durumuna getirilir.
(b) Borular ve trampetler çalma durumuna getirilir.
(c) Tüfekler, tüfek as durumuna getirilir.
(3) "DİKKAT!" veya "DİKKAT SAĞA/SOLA BAK!" komutunda;
(a) Birlik flamaları selamlama durumuna getirilir.
(b) Borular ve trampetler selamlama durumuna getirilir.
(c) Tüfekler, tüfek as durumunda kalır.
(ç) Başlar sertçe töreni kabul eden komutana/konuğa çevrilir ve onun gözünün
içine canlı olarak bakılır.
(4) Tören kıt'ası komutanı, töreni kabul eden komutana/konuğa
“…TUGAYI/ALAYI/TABURU GÖRÜŞ VE EMİRLERİNİZE HAZIRDIR KOMUTANIM!”
(Karşılanan konuğun makamına uygun ifade kullanılır. Örneğin, “SAYIN BAKANIM vb.)
şeklinde tekmil verir (Bu esnada, varsa, komutan/konuk/denetleyen ile birlikte alana intikal
eden diğer personel/heyet üyeleri, törenin düzenini bozmayacak uygun bir yerde beklerler).
(5) Bu esnada, bando/boru trampet takımı (varsa) saygı marşını çalmaya başlar,
yoksa ses yayın sistemi vasıtasıyla çalınır. Töreni kabul eden komutan/konuk selamlama
durumuna geçer. Bu durum saygı marşı bitinceye kadar devam eder.
(6) Töreni kabul eden komutan/konuk yürüyüşe başlayınca bando/boru trampet
takımı uygun bir tören marşı çalmaya başlar. Tören kıt'ası komutanı da töreni kabul eden
komutana/konuğa sağ gerisinden refakat eder.
(7) Töreni kabul eden komutan/konuk, bando/boru trampet takımının önünden
geçerken; bando komutanı elle, boru trampet takım şefi başla takip ederek asası ile
komutanı/konuğu selamlar.
(8) Töreni kabul eden komutanın/konuğun kıt'aya hitap edeceği anda bando/boru
trampet takımı susar. Töreni kabul eden komutanın/konuğun kıt'aya yapmış olduğu hitaba,
kıt’a “SAĞOL!” şeklinde karşılık verir. SİZ DE SAĞOLUN!” deyince, kıt’a buna cevap vermez.
Selamlaşmanın sonunda, töreni kabul eden komutan/konuk sağa dönerek tekrar yürüyüşe
başladığında bando/boru trampet takımı tekrar marş çalmaya başlar.
(9) Töreni kabul eden komutan/konuk, kıt'anın sonuna gelip tören kıt'ası komutanına
döndüğünde bando/boru trampet takımı çalmayı keser. Tören kıt'ası komutanı,
komutana/konuğa törenin sona erdiğini arz eder.
(10) Müteakiben, töreni kabul eden komutan/konuk, birliği denetler ve tören geçişi için
platformdaki yerini alır (Komutanın/konuğun/denetleyenin tören geçişini kabul için platformdaki
yerini almasını müteakip, beraberinde bulunan personel/heyet üyeleri, uygun olması
durumunda platformda komutanın/konuğun/denetleyenin gerisinde, platformun uygun
olmaması durumunda, komutanın/konuğun/denetleyenin töreni kabul ettiği noktaya yakın ve
uygun bir yerde bekler ve tören geçişini izlerler).
4. TÖREN GEÇİŞİ VE DÜZENLER
a. Töreni kabul eden komutan/konuk platformdaki yerini aldıktan sonra tören kıt'ası
komutanı; "İL JANDARMA KOMUTANLIĞI/TÖREN BİRLİKLERİ TÖREN GEÇİŞİ İÇİN
TERTİP AL!" komutunu verir. Bando/boru trampet takımı, töreni kabul eden
komutanın/konuğun flaması ile birlikte tören geçişi başlangıç noktasındaki yerini Şekil 8-3’teki
gibi alır.
8-3 JGY 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
b. Tören geçişi için hazırlıklar en kısa zamanda tamamlanır, boy sırası esasına göre
değil, kadro kuruluş düzeni içinde tertiplenilir, tören birlik komutanının dışında kimsenin sesi
duyulmaz. Birlik, verilen komutları sessiz ve düzgün olarak en kısa zamanda icra eder. (Sivil
kıyafetle görev yapan personel, bu esnada birlikten ayrılarak tören alanında daha önceden
belirlenmiş bir alanda topluca durur. Tören geçişinin ardından verilecek emirlere göre ya birliğe
katılır ya da tören alanını terk eder.)
c. Tören geçişi için birliklerin hazır olduğunu gören tören kıt'ası komutanı; " İL
JANDARMA K.LIĞI/TÖREN BİRLİKLERİ HAZIR OL! TÜFEK AS!", "TÖREN GEÇİŞİ!"
komutlarını verir ve boru-trampet takımı tören açış sinyalini çalar.
ç. Tören kıt'ası komutanı, tören açış sinyalinin bitimini müteakip "YERİNDE SAY,
UYGUN ADIM MARŞ!" komutunu verir ve geçit resmindeki yerini alır.
d. Bando/boru trampet takımı, tören geçişindeki yerini almak üzere uygun bir marş
çalarak yürüyüşe başlar.
e. Bando/boru trampet takımı gerekli hareketleri yaparak yerini alır. Bu esnada, töreni
kabul eden komutanın/konuğun flaması da komutanın bulunduğu platformun üç adım solunda
yerini alır ve tören rahatta bekler. Bando komutanı/boru-trampet takım şefi, yüzü töreni kabul
eden komutana dönük olarak bando/boru trampet takımını yönetir.
f. Bando/boru trampet takımı yerini alır almaz, tören kıt'ası komutanı tarafından "İLERİ,
MARŞ!" komutu verilir. "İLERİ!" bildirisi ile birlik ikaz edilir, "MARŞ!" komutunda ayaklar ileri
atılarak, uygun adımla yürüyüşe geçilir.
g. 1'inci uyarı levhasında (Beyaz levha), tören adımına geçilir. Tören adımında
parmaklar yarım yumruk ve avuç içi yere bakacak şekilde olur, kollar vücudun ilerisinde iken
önde yürüyenin omuz hizasına kadar düz ve gergin olarak, geriye doğru ise normal olarak
sallanır. Bacaklar, dizler bükülmeden kalçadan ve sert olarak atılır. Tören adımında da uygun
adımda olduğu gibi adım aralığı 65 cm.'dir.
ğ. "SAĞA BAK!" levhasında, (Kırmızı levha) adım atışları değiştirilmeden tören
adımında yürüyüşe devam edilir. Selamlama şu şekilde yapılır:
(1) Başla selamlama da, sağ baştakiler istikametine bakarken, diğerleri başlarını
yavaş yavaş sağa hareket ettirerek töreni kabul edene çevirirler. Komutanın/konuğun
hizasında baş tam omuz hizası üzerinde olur.
(2) Bu sırada (İkinci kırmızı levha) gözlerden biri ile istikamet korunurken, diğeri ile
hiza kontrol edilir. Bu durum ileri bak levhasına kadar devam eder.
(3) İIeri bak levhasında selamlamaya son verilir.
(4) Son uyarı levhasına (İkinci beyaz levha) kadar tören adımı ile kollar sallanarak
(5) Kıt'anın önünde yürüyen kıt'a komutanları, sağa bak levhasında başlarını sağa
çevirerek selamlarlar. Sol kollarını sallamazlar.
(6) Sağa bak levhasında, karargah subay ve astsubaylarından en sağ baştakiler
istikametine bakarak, diğerleri başlarını sağa çevirerek töreni kabul edeni selamlarlar. Sol
kollarını sallamazlar.
(7) Karakol, takım, posta ve tim komutanları; birliklerinin sağ başında olacak şekilde
yürüyerek istikametlerine bakarlar. Sol kollarını sallamazlar.
h. Flama Taşıyıcıları:
(1) Flamacılar, flamaları taşıma durumunda 1'inci uyarı levhasına kadar gelirler.
Burada tören adımına geçerken flamalarını kaldırma durumuna getirirler.
8-4 JGY 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(2) "SAĞA BAK!" levhasında ise, flamalar selamlama durumuna getirilir.

Selamlamada flamacılar, flamanın alttan itibaren 100'üncü cm.'sini başparmakla tutarak
selamlama yaparlar. Böylelikle gönderin yaklaşık 50 cm.'lik kısmı, flamacının dirseğinden veya
sırtından itibaren dışarıda kalır.
(3) Yan yana yürüyen tabur ve bölük flamalarının tutuş ve tören geçişindeki
görünümleri aynı hizada olur. Başarı flamaları bölük flamalarının en solunda geçiş yaparlar.
(4) Flama taşıyıcılar, başla selamlama yapmazlar ve kollarını sallamazlar.
ı. "İLERİ BAK!" levhasında;
(1) Tören kıt'ası komutanı, töreni kabul edeni selamladıktan sonra, yürüyüş
düzeninden çıkarak töreni kabul eden komutanın/konuğun sağ yanındaki yerini alır.
(2) Kıt'anın önünde yürüyen subay sıraları (Alay, tabur ve böIük komutanları), kıdemli
subayın "İLERI BAK!" komutuyla ileri bakarlar ve son uyarı levhasına kadar tören adımıyla
yürüyüşlerine devam ederler ve sol kollarını sallamaya başlarlar.
(3) Flama taşıyıcılar, selamlama durumundaki flamaları kaldırma durumuna
getirerek, son uyarı levhasına kadar tören adımı ile yürürler; levha hizasına geldiklerinde
flamalarını taşıma durumuna getirerek yürüyüşe devam ederler ve sol kollarını sallarlar.
(4) Tören geçişi düzeninde sağa bakan personel, başlarını sertçe ileri çevirerek
yürüyüşlerine devam ederler.
(5) Bando/boru trampet takımının tören yerinden ayrılması (Varsa):
(a) Tören geçişi yapan kıt'anın sonu "İLERİ BAK!" levhasını geçtikten sonra
bando/boru trampet takımı çalmayı keser ve yerinde sayarak çıkış marşını çalmaya başlar ve
töreni kabul eden komutana cephe yürüyüşü ile yaklaşır.
(b) Çıkış marşının bitiminde bando/boru trampet takımı sola döner ve uygun bir
marş çalarak tören alanından ayrılır. Bando komutanı elle, boru trampet takımı şefi başla takip
ederek asası ile “İLERİ BAK!" levhasına kadar töreni kabul eden komutanı/konuğu selamlar.
(c) Bando/boru trampet takımı, son personel 2'nci uyarı levhasını geçtikten
sonra çalmayı keser. Uygun adımda yürüyüşe devam eder.
(ç) Bando ve boru takımlarının tören geçişlerinde hareket biçimleri, kendi özel
yönergelerine/talimnamelerine göre yapılır.
(d) Töreni kabul eden komutanın/konuğun flaması; bandonun çıkış için hareket
etmesiyle birlikte yerinde saymaya başlar ve bando tören alanını terk ederken flama
taşıyıcıların hareket tarzına uygun şekilde tören alanından ayrılır.
(6) Tören kıt'asının son personeli (Bando/boru trampet takımı ve töreni kabul eden
komutanın flaması dahil) geçtiği zaman, tören kıtası komutanı, töreni kabul edene döner ve
"TÖREN BİTMiŞTİR! KOMUTANIM!" tekmilini vererek onu selamlar; töreni kabul eden de sağa
dönerek selamını iade eder ve tören kıt'ası komutanı kıt'asının yanına gider.
i. Toplu takdim ve tören geçişinin icrasına yönelik dikkat edilmesi gereken hususlar
yukarıda belirtilmiş olup, bünyesinde bando/boru trampet takımı bulunmayan birlikler ses yayın
sistemlerini kullanacaktır.
j. İlçe Jandarma Komutanlıkları ve Jandarma Karakol Komutanlıklarında icra edilecek
denetlemelerde, tören mangasıyla karşılama yapılmayacak olup, birlikler yine TMK düzeninde
tertiplenerek (Emir verildiği takdirde) toplu takdim icra edecek, ardından tören geçişi icra
edilmeyecektir.
8-5 JGY 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 8-1a
8-7 JGY 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
Şekil 8-1b
8-8 JGY 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
MANGANIN FOTOĞRAF ÇEKİM DÜZENİ
Şekil 8-2
Fotoğraf çekimi esnasında, komutan ve karşılamada bulunan personel ortada yer alır.
Manganın 1-5 numaralı personeli, sağ tarafta, 6-10 numaralı personeli ise sol tarafta kama
düzenine benzer şekilde çapraz tutuşta tertiplenirler.
8-9 JGY 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
TÖREN GEÇİŞİ İÇİN YÜRÜYÜŞ KOLU DÜZENİ
Bando/Boru Trampet Takımı
3 Adım
Töreni Kabul Eden Komutanın Flaması
18 Adım
Birlik Komutanı
3 Adım
Birlik Komutanı Flaması
4 Adım
Birlik Karargâhı (En Kıdemlisi Sağda)

Sıralar Dörtlü Olacak
3 Adım
Tabur Komutanları (En Kıdemlisi Sağda)
3 Adım
Tabur Flamaları
4 Adım
Bölük Komutanları (En Kıdemlisi Sağda)
3 Adım
Bölük Flamaları
(Flama Taşıyıcıları Boy Sırasına Göre)
(Başarı Flamaları En Solda)
3 Adım
Şekil 8-3
8-10 JGY 164-1

HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
KAYNAKÇA
1. ANA KAYNAKLAR:
KKT 164-15 (A) Yanaşık Düzen Talimnamesi (2005)
2. RESMİ ASKERÎ YAYINLAR:

a. Talimnameler :
(1) KKT 7-7 Mknz. P. Mng. ve Takımı (2001)
(2) KKT 7-8 P. Mng. ve Takımı (1998)
(3) KKT 164-9 Tek Er Muharebe Eğitimi (2001)
(4) KKT 315-24 RPG Roketatarın Tanıtılması ve Kullanılması (1995)
(5) KKT 315-25 Kaleşnikof Serisi Tüfekler İle 7,62 mm Dragunov (Kanas)
Kullanma ve Bakım Talimnamesi (2000)
(6) KKT 315-26 40 mm’lik MK-19 Otomatik Bombaatar (1998)
(7) KKT 315-27 HK 33 E Piyade Tüfeği (2000)
b. STANAG’lar :
Yoktur.
c. Diğer Yayınlar :
(1) MT 213-1 Görerek Haberleşme İşaretle Sevk ve İdare
(2) MY 56-6/A TSK Tören Talimnamesi (1998)
(3) KKM 368-1 (B) K. K. Devamlı Emirler Muhtırası (2009)
3. EMİRLER:
Yoktur.
4. SİVİL YAYINLAR:
Yoktur.
5. YABANCI YAYINLAR:
Yoktur.
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
ALFABETİK SIRA SAYFA MADDE FIKRA BENT

Açık Telaffuz 2-11 3
Adımlar 3-15 2
Amaç 1-1 1
Araç İçindeki Kişileri Selamlama 3-12 5
Aralık Çeşitleri 5-6 7
Asılı Taşıma 4-12 10
Asmak ve Çıkarmak 4-61 5
Ayak Değiştirme ve Ayak Uydurma 3-19 7
Baş ile Selamlama 3-11 3
Birleşik Komutlar 2-10 3
Birlik Flaması ile Esas Duruş ve Rahat 3-21
2
Vaziyetleri
Birlik Flamasının Kaldırılması 3-22 3
Birlik Flamasının Taşınması 3-22 4
Bölüğe Sayı Saydırmak 6-28 5
Cephe Alarak Selamlama 3-11 4
Çapraz Tutuş 4-10 7
Çapraz Tutuş 4-36 8
Çökmek ve Kalkmak 3-5 5
Dağılma, İstirahat ve Paydos 5-2 4
Doldurmak ve Boşaltmak 4-63 10
Doldurmak ve Kapamak 4-57 7
Doldurmak, Kapamak ve Emniyete
4-23 17
Almak
Doldurmak, Kapamak ve Emniyete
Almak 4-50 15
Elde Taşıma 4-11 9
Elde Taşıma 4-38 10
Elle Selamlama 3-9 2
Esas Duruş 3-1 2
Esas Duruş 4-3 1
Esas Duruş 4-32 2
Esas Duruş 4-51 2
Esas Duruş 4-60 2
Esaslar 1-2 4
Genel 2-10 1
Genel 2-11 1
Genel 3-1 1
Genel 3-8 1
Genel 3-13 1
Genel 3-15 1
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL

Genel 3-21 1
Genel 4-1 1
Genel 4-2 1
Genel 4-27 1
Genel 4-28 1
Genel 4-30 1
Genel 4-31 1
Genel 4-32 1
Genel 4-51 1
Genel 4-58 1
Genel 4-60 1
Genel 5-1 1
Genel 6-1 1
Genel Bilgiler 2-1 1
Hizaya Gelmek 5-1 2
Hizaya Getirmek ve İstikamete Bak- 6-1 4
tırmak
İki Kısımlı Komutlar 2-10 2
Kapsam 1-1 2
Karar 2-13 5
Kendini Takdim ve Emir Tekrarı 3-20 1
Kıtaca Çökmek-Kalkmak ve Yatmak-
5-8 8
Kalkmak
Komutta Kesinlik ve Komut Vermenin
2-13 6
Geliştirilmesi
Mangayı Dağıtmak, İstirahat Vermek 6-4 6
Mangayı Toplamak 6-4 7
Muayene Etmek 4-20 13
Nişangâh Düzenlemesi 4-25 18
Noksanlıkların (Boşlukların) Doldu- 6-5 8
rulması
Noksanlıkların (Boşlukların) Doldu- 6-23 2
rulması
Nöbetçilerin Selamlaması 3-13 3
Omuzda Taşıma 4-15 11
Omuzda Taşıma 4-38 11
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL

Özel Askı Kayışının Kullanılması 4-27 2
Rahat Vaziyeti 4-52 3
Rahat Vaziyeti 4-60 3
Rahat Vaziyetleri 3-1 3
Sayı Saydırmak 5-1 3
Selamlama 4-17 12
Selamlama 4-40 12
Ses Kontrolü 2-11 2
Sesin Değişmesi 2-12 4
Silah Almak 5-9 11
Silah Bırakmak 5-8 10
Silahlı Yanaşık Düzen Eğitimi 4-1 1
Süngü Takmak ve Yerine Etmek 4-5 4
Süngü Takmak ve Yerine Etmek 4-34 5
Şapka, Bere Çıkarma ve Giyme 3-10 6
Şekil Değiştirmeler 6-9 14
Tanımlar 1-1 3
Taşıma Şekilleri 4-58 2
Taşıma Vaziyetleri 4-9 6
Tekmil Almak ve Vermek 3-20 2
Toplanmalar, Tekmil Almak ve Vermek 5-3 5
Toplu Komutlar 2-10 4
Tüfeği Boşaltmak 4-57 8
Tüfek Almak 6-9 13
Tüfek Çatmak 4-58 12
Tüfek Kayışını Ayarlamak 4-8 5
Tüfek Kayışını Ayarlamak 4-35 6
Tüfek Kesmek 4-11 8
Tüfek Vermek 4-26 19
Tüfek Vermek 4-51 16
Tüfekli Hareketler 6-5 9
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL

Yanaşık Düzen Eğitim Teknikleri 2-8 3
Yanaşık Düzen Eğitiminde Kullanılan
3-21 3
Haberleşme, Sevk ve İdare İşaretleri
Yanaşık Düzen Eğitiminin İdaresi 2-4 2
Yanaşık Düzen Şekilleri 6-1 2
Yatmak ve Kalkmak 3-6 6
Yerinde Dönüşler 3-4 4
Yerinde Sayma 3-19 6
Yetki ve Sorumluluklar 1-2 5
Yürürken Çökmek ve Kalkmak 3-18 4
Yürürken Çökmek, Yatmak ve Kalk-
4-23 16
mak
Yürürken Dönüşler 3-18 3
Yürürken Yatmak ve Kalkmak 3-18 5
Yürüyüş Kararı Sayma 3-19 8
Yürüyüş, Koşma ve Çarklar 5-5 6
HİZMETE ÖZEL
HİZMETE ÖZEL
(BU SAYFA BOŞ BIRAKILMIŞTIR.)
HİZMETE ÖZEL

Yanaşık Düzen Talimnamesi

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Yanaşık Düzen Talimnamesi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

HİZMETE ÖZEL

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI

J.GN.K.LIĞI BASIMEVİ YAYIN

Sayı : 31973129-0180- /Eğt.ve Öğt.D.Eğt.Ş. 2018

Konu : JGT 164-1 Jandarma Genel Komutanlığı

İLGİ: KKT 164-15 (B) Yanaşık Düzen Talimnamesi (2011).

1. JGT 164-1 Jandarma Genel Komutanlığı Yanaşık Düzen Talimnamesi hazırlanmıştır.

2. Bu Talimname yayım tarihi ile birlikte yürürlüğe girecek, ilgi Talimnamenin

J.Gn.K.Yrd.Korg. Ali ÇARDAKCI :

(BU SAYFA BOŞ BIRAKILMIŞTIR)

JGT 164-1 YANAŞIK DÜZEN TALİMNAMESİ DAĞITIM PLANI

KARARGÂH, BİRLİK VE KURUM MİKTAR

KARARGÂH, BİRLİK VE KURUM MİKTAR

KARARGÂH, BİRLİK VE KURUM MİKTAR

JANDARMA KOMANDO TUGAY, ALAY VE EŞİDİ BİRLİKLERE

III JGT 164-1

KARARGÂH, BİRLİK VE KURUM MİKTAR

KARARGÂH, BİRLİK VE KURUM MİKTAR

KARARGÂH, BİRLİK VE KURUM MİKTAR

KARARGÂH, BİRLİK VE KURUM MİKTAR

VII JGT 164-1

(BU SAYFA BOŞ BIRAKILMIŞTIR)

VIII JGT 164-1

DEĞİŞİKLİK KAYIT ÇİZELGESİ

YAYIN GELİŞTİRME ÖNERİ ÇİZELGESİ

KİME : YAYININ SERİ NUMARASI :

1. Manga ile Yapılan Karşılama Törenlerinin İcrası 8-1

1-1 JGT 164-1

1-2 JGT 164-1

h. Yanaşık düzen eğitiminde komutların doğru olarak verilmesi önemlidir. Komutlar

2-2 JGT 164-1

2-3 JGT 164-1

2-4 JGT 164-1

2-5 JGT 164-1

2-6 JGT 164-1

(5) Yerinde yapılacak hareketler için; DURURKEN HAREKETLER İÇİN, EĞİTİM

(7) Yürürken Yapılacak Hareketler için; YÜRÜRKEN HAREKETLER İÇİN, EĞİTİM

2-8 JGT 164-1

(11) Subaylar ve astsubaylar eğitici olarak faaliyette bulundukları zaman, lüzum

Örnek: - BİRLİKLERİNİZE SIRA AÇTIRIN VE SİLÂH ÇATTIRIN!

2-12 JGT 164-1

6. KOMUTTA KESİNLİK VE KOMUT VERMENİN GELİŞTİRİLMESİ:

2-14 JGT 164-1

3-1 JGT 164-1

3-2 JGT 164-1

3-3 JGT 164-1

3-4 JGT 164-1

3-5 JGT 164-1

3-6 JGT 164-1

3-7 JGT 164-1

c. Selam Vermeyecek Olanlar:

3-11 JGT 164-1

b. Milli Marşların Çalınması ve Dinlenmesi:

5. ARAÇ İÇİNDEKİ KİŞİLERİ SELAMLAMA:

3-12 JGT 164-1

6. ŞAPKA, BERE ÇIKARMA VE GİYME:

3-15 JGT 164-1

SAYISAL ZAMAN BİR İKİ ÜÇ

KOMUT TAKIM ▬ DUR

ADIM Bildirim komutu SOL ▬ Yapma komutu SAĞ

Şekil 3-12 Tören Adımı.

3-19 JGT 164-1