9.05.

2023

T.C.
KOCAELİ SAĞLIK VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ
DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ
2022/2023 Öğretim Yılı Bahar Yarıyılı Protetik Diş Tedavisi Bölümü

OKLÜZYON KAVRAMLARI

Öğretim Üyesi: Dr. Öğr. Üyesi Deniz Ayşe Deniz Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi
İletişim: ayse.deniz@kocaelisaglik.edu.tr Uzaktan Eğitim Birimi Koordinatörlüğü

Optimum oklüzyon kriterleri

1. Maksimum tüberküller arası pozisyonda aynı anda oluşan
düzgün bilateral temaslar gerçekleştirilmelidir. Bu kontaktlar
maksimum sayıda nokta teması şeklinde ve minimum yüzey
genişliğinde olmalıdır

2. Dişlerin maksimum tüberkül ilişkisi, kondiller sentrik ilişkide

iken sağlanmalıdır

3. Minimum kas kuvveti ile maksimum etkinlik sağlanmalıdır

1
 9.05.2023

Optimum oklüzyon kriterleri

4. Düzgün bilateral fonksiyonun sağlanması ve hangi tip
oklüzyon söz konusu olursa olsun, düz protrusiv harekette
anterior bölgede grup teması (protrusiv hareket sırasında tüm
anterior dişler aynı anda temas etmeli) ve posterior bölgede
diskluzyon sağlanmalıdır. Ön dişlerin düzenlenmesi sırasında
alt dişlerin bukkal, üst dişlerin ise lingual yüzeyleri
aşındırılmalıdır

5. Lateral hareketlerde kaninlerde temas veya grup fonksiyonu

istenir. Çalışmayan taraftaki kontaklar elimine edilmelidir.
Dengeleyen (yörünge hareketi yapan) tarafta kesinlikle
posterior diş temasının bulunmadığı grup fonksiyonlu
oklüzyon tipinde, çalışan (rotasyon yapan) tarafta posterior
grup kontaktı sağlanmalıdır

Optimum oklüzyon kriterleri

6. Tüberkül-fossa ilişkisinin varlığı stabilite ve dişler arasına gıda
sıkışmasını önlemek açısından gereklidir. Oklüzal tabla
olabildiğince küçültülmelidir, böylece dişlere gelen yükler ve
çalışmayan taraftaki temaslar azaltılmış olur. Tüberkül-fossa
ilişkileri fonksiyonel olmalıdır. Bu şekilde, çiğneme
kuvvetlerinin dişin uzun ekseni boyunca iletimi sağlanabilir

7. Maksimum çiğneme etkinliği için hastanın estetik

gereksinmeleri dahilinde tüberkül yüksekliği mümkün olduğu
kadar korunmalıdır

8. Hastada tedavi sonrası uygun interoklüzal mesafe

bulunmalıdır

2
 9.05.2023

Optimum oklüzyon kriterleri

9. Oklüzyona katılan bütün elemanlar birbiriyle uyumlu olmalı ve
herhangi bir pozisyonda hiçbir unsur bir diğerine baskın
çıkmamalıdır

10. Hazırlanacak sabit protetik restorasyonların oklüzal yüzeyleri,

proksimal yüzey ve kontaklarının form ve konturları,
periodontal sağlığı koruyacak şekilde düzenlenmelidir

11. Oklüzal morfoloji, fonksiyonla uyum içinde olmalı ve

hareketler hiçbir diş tarafından engellenmemelidir

Oklüzyon Tipleri

1. Bilateral balanslı oklüzyon

2. Unilateral balanslı oklüzyon
3. Posterior disklüzyon
a-Anterior grup fonksiyon
b-Karşılıklı koruyuculu oklüzyon

3
 9.05.2023

Oklüzyon Tipleri

1. Bilateral balanslı oklüzyon

2. Unilateral balanslı oklüzyon (Grup Fonksiyon)
3. Posterior disklüzyon
a-Anterior grup fonksiyon
b-Karşılıklı koruyuculu oklüzyon (Kanin Koruyuculu Oklüzyon)

Oklüzyon Tipleri
1. Bilateral balanslı oklüzyon
• Bilateral balanslı oklüzyon tam protezlerde ve karşılıklı gelen
bilateral serbest sonlu protezlerde istenen oklüzyon tipidir

• Doğal dentisyonda genellikle 50 yaş üzerinde ve zaman içinde

fonksiyonla dişleri abraze olmuş hastalarda görülür

4
 9.05.2023

Oklüzyon Tipleri
1. Bilateral balanslı oklüzyon
• Bilateral balanslı oklüzyonda, sentrik ve eksentrik poziyonlarda
maksimum sayıda diş teması vardır
• Lateral ve protrusiv hareketlerde posterior dişlerin disklüzyonu
oluşmaz, çalışan ve dengeleyen taraf her zaman kontak
halindedir
• Alt çenenin sentrik, lateral ve protrusiv hareketlerinde tüm
dişlerde temas olmalıdır
• Amaç tek dişe gelen kuvvetlerin en fazla sayıda dişte
paylaştırılması ve mandibulanın tüm hareketlerinde istenmeyen
temasların önlenmesidir

Oklüzyon Tipleri
1. Bilateral balanslı oklüzyon

5
 9.05.2023

Oklüzyon Tipleri
1. Bilateral balanslı oklüzyon
• Sentrik Pozisyon: Çeneler sentrik ilişkide iken bütün posterior
dişler maksimal interküspidasyonda olacaktır. Kaninler arasında
temas yoktur
• Çalışan Taraf Pozisyonu: Üst dişlerin bukkal tüberkül
eğimlerinin çalışan taraftaki alt dişlerin bukkal tüberkül
eğimleriyle düzgün teması olmalıdır
• Denge Tarafı Pozisyonu: Çalışan tarafın karşısındaki dişlerde, üst
dişlerin lingual tüberkülleriyle alt dişlerin bukkal tüberkülleri
arasında dengeleyici bir temas olmalıdır
• Protrusiv Pozisyon: Üst çene altı ön dişin kesici kenarlarının, alt
sekiz ön dişin kesici kenarlarıyla temas halinde olduğu
pozisyondur. Burada son moların dengeleme teması olmalıdır

Oklüzyon Tipleri
2. Unilateral balanslı oklüzyon (Grup Fonksiyon)
• Lateral kuvvetlerin bir grup dişe dağılmasını sağlar
• Lateral hareketler sırasında gelen kuvvetleri çalışan taraf dişleri
paylaşırken, denge tarafında hiç temas yoktur
• Düz protrusiv harekette keserler baş başa konumda iken
posterior dişlerde hiç temas olmaz

6
 9.05.2023

Oklüzyon Tipleri
2. Unilateral balanslı oklüzyon (Grup Fonksiyon)
• Lateral harekette çalışan tarafta kaninlerle beraber küçük azı
dişler ve bazen azı dişler de temastadır
• Genellikle 30 yaş üstü doğal dentisyonlu bireylerde görülür
• Yapılan araştırmalar, posterior disklüzyon tipi oklüzyonun
aşınmaya bağlı olarak grup fonksiyonu oklüzyon tipine
dönüşebileceğini göstermiştir

Oklüzyon Tipleri
2. Unilateral balanslı oklüzyon (Grup Fonksiyon)
• Dişe gelen kuvvetlerin aksiyal stres şeklinde iletilmesi,
• Lateral hareketlerde stresin bir diş segmenti boyunca
paylaşılması,
• İnterküspitasyona gelinirken çatışma olmaması,
• Uygun interoklüzal ilişkinin korunabilmesi,
• Lateral hareketlerde çatışma olmaması

7
 9.05.2023

Oklüzyon Tipleri
3. Posterior disklüzyon
a-Anterior grup fonksiyon
b-Karşılıklı koruyuculu oklüzyon (Kanin Koruyuculu Oklüzyon)

Oklüzyon Tipleri
3. Kanin Koruyuculu Oklüzyon
• Lateral hareketlerde çalışan tarafta kanin dişleri harekete rehberlik
ederler

• Diğer dişler temasta değildir ve bu rehberlik üst çene kanin

dişlerinin palatinal eğimlerince yönlendirilmektedir

• Sentrik ilişkide arka bölge dişlerde temas bulunurken ön dişlerde

hafif temas mevcuttur

• Protruziv hareketlerde ön bölge dişler rehberlik etmektedir

8
 9.05.2023

Oklüzyon Tipleri
3. Kanin Koruyuculu Oklüzyon
Avantajları
• Kanin dişi iyi bir kuron/kök oranına sahip olduğundan dolayı yüksek
oklüzal yükleri tolere edebilir

• Mandibulanın eksentrik hareketlerinde dişler karşılıklı temasa

geldiğinde kaninler, daha fazla periyodontal propriyosepsiyona sahip
olduklarından, diğer dişlerden daha yüksek ileti gerçekleştirirler. Bu
sayede uyarılan çiğneme kaslarındaki gerilim ve uygulanan kuvvetin
büyüklüğü azalır

• Üst çene kanin dişinin palatinal yüzeyinin şekli konkavdır ve lateral

hareketleri yönlendirmeye uygundur

Oklüzyon Tipleri
3. Kanin Koruyuculu Oklüzyon
Avantajları
• Balanslı oklüzyonla karşılaştırıldığında çiğneme işleminin
lateralden çok vertikal yönde olduğu savunulmaktadır

• Konumu itibariyle de kanin dişleri kaldıraç etkisine karşı

temporomandibular ekleme (TME) olan uzaklıkları sayesinde
avantaj sağlamaktadırlar

9
 9.05.2023

Oklüzyon Tipleri
3. Kanin Koruyuculu Oklüzyon
• Sentrik Pozisyon: Dişler sentrik ilişkideyken bütün posterior
dişlerin eşit ve maksimum temasta, ön dişler bu pozisyonda çok
hafif bir temas halinde olmalıdır

• Protrusiv Pozisyon: Protrusiv hareketin herhangi bir derecesinde

üst ön altı dişin herhangi birisi alt sekiz dişin herhangi birisiyle
temas ettiğinde, posterior diş teması olmaz

Oklüzyon Tipleri
3. Kanin Koruyuculu Oklüzyon
• Çalışan Taraf Pozisyonu: Kanin ve diğer ön dişler temas halinde
kalırken, çene sentrik ilişkiyi terkettiği zaman, hiçbir posterior diş
temas etmez

• Denge Tarafı Pozisyonu: Dengeleyen tarafta, hiçbir diş teması

olmayacaktır

10
 9.05.2023

Oklüzyon Tipleri
https://www.youtube.com/watch?v=IQniX-
fbZis

11