Professional Documents
Culture Documents
Mediageschiedenis, Extra Informatie Viewings..
Mediageschiedenis, Extra Informatie Viewings..
Table of Contents
H1.
Acteren
in
vroege
film
en
viewing
van
Lyrisch
Nitraat
.............................................................
2
H2.
Voorbereiding
viewing
The
Lonedale
Operator
...........................................................................
4
H3.
Voorbereiding
viewing
Our
Hospitality
............................................................................
5
H4.
Voorbereiding
viewing
Das
Kabinett
des
Doktor
Caligari
.......................................................
5
H5.
Voorbereiding
viewing
Un
Chien
Andalou
........................................................................
6
H6.
Voorbereiding
viewing
Ballet
mcanique
en
Opus
II/
Opus
IV
......................................
6
H7.
Voorbereiding
viewing
Man
with
a
Movie
camera
.................................................................
7
H8.
Voorbereiding
viewing
Pantserkruiser
Potemkin
...........................................................
8
H9.
Voorbereiding
viewing
Casablanca
....................................................................................
11 H10.
Voorbereiding
viewing
Jud
Suss
.......................................................................................
13 H11.
Voorbereiding
viewing
Ladri
di
biciclette
....................................................................
14 H12.
Pension
Hommeles
(VARA/VPRO,
1957-1959,
1/3,
'De
Franse
slag',
augustus
1957
............................................................................................................................................................
15 H13.
I
love
Lucy,
1951-1957,
1/4,
'The
Diet',
29
oktober
1951
..................................................
15
H14.
Bout
de
Souffle
.................................................................................................................................
16
H15.
Invasion
of
the
body
snatchers
.....................................................................................................
17
H16.
The
Tonight
Show
Starring
Johnny
Carson
................................................................................
18
H17.
The
Mary
Tyler
Moore
Show
............................................................................................................
18
H18.
Dallas
.........................................................................................................................................................
18
H19.
Voorbereiding
viewing
Easy
Rider
................................................................................................
19
H20.
Voorbereiding
viewing
Close
Encounters
of
the
Third
Kind
.............................................
20
H21.
Miami
Vice
................................................................................................................................................
20
H22.
The
Truman
show
.................................................................................................................................
21
H22.
Real
world
................................................................................................................................................
21
- 1 -
- 2 -
- 3 -
- 4 -
- 5 -
- 6 -
- 7 -
Een oppositie vinden we ook in elk deel afzonderlijk, (Deel 1) (Men and Maggots) begint met slapende matrozen maar eindigt met het 'ontwaken' van een van hen, die inziet dat hij onderdrukt wordt. (Deel 2) Het volgende deel ontwikkelt de onderworpenheid van de zeemannen tot muiterij. Enzovoorts. Kijken we naar het geheel van de vertelling, dan zien we passiviteit en niet georganiseerd zijn (deel 1 en 2) omslaan in activiteit en eenheid (deel 4 en 5). Een voorbeeld. De rust van de opening van deel 1 in het slaapvertrek van de matrozen (zie dit fragment) contrasteert met het bewustzijn dat ontvlamt in een van hen aan het eind van deel 1 (zie dit fragment). Begin en eind van deel 1 contrasteren dus. Merk ook op dat de eerste scne van deel 1 op zichzelf weer contrasten bevat. De harmonie van het slapen staat haaks op de onrust die door het kriskrassen van de diagonale lijnen van de hangmatten in beeld gebracht wordt. De slaap van de bemanning wordt aan het eind van deze scne verstoord door de lompe entree van de officier. Zelfs op het niveau van de scne zijn dus tegenstellingen waar te nemen. Wie Potemkin ziet als een primitieve voorloper van een meeslepende Hollywoodfilm van vandaag de dag, mist de essentie. Eisenstein nam in zijn tijd op theoretische gronden aan dat dit spel van contrasten bij de kijker gedachtevonken zou kunnen doen ontspringen. Zijn tactiek was niet 'meeslepen' in een wereld die zich op een magische wijze in het donker van de bioscoop om ons heen vouwt, maar de regisseur houdt als het ware het zaallicht aan, en beveelt: 'Rechtop zitten! Opletten! En meedenken!' Het is dus de bedoeling dat je mee blijft puzzelen. Om die reden verhult Eisenstein de filmische technieken niet, zoals Hollywood dat doet, maar hij laat ze juist zien. En hij verhindert vormen van a-politiek meeslepen zo veel als mogelijk. Neem de vormgeving van de personages. Een
- 8 -
- 9 -
- 10 -
De film Casablanca (Michael Curtiz, 1942) is er een goed voorbeeld van. Veel dialogen zijn door frequente uitzending op televisie in het collectieve geheugen gegrift (bijvoorbeeld de slotzin: I think this is the beginning of a beautiful friendship of de vaak verkeerd geciteerde zin Play it Sam), de hoofdrollen worden gespeeld door twee sterren die nog steeds tot de verbeelding spreken (Humphrey Bogart en Ingrid Bergman), naar een aantal sleutelscnes wordt vaak verwezen in boeken, films, artikelen en tv-series, zoals de introductie van Ingrid Bergman in Ricks Caf in Casablanca en de eindscne op het vliegveld. Kort gezegd kun je stellen dat deze memorabele dialogen en scnes iconisch zijn geworden, evenals het liedje As Time Goes By, de hoed van Bergman en trenchcoat van Bogart - ze worden vaak geciteerd in andere films en televisieseries, wat hun klassieke status opnieuw bekrachtigt, zozeer zelfs dat er een cultus rond Casablanca is ontstaan. Fans kunnen hele dialogen citeren en discussiren bijvoorbeeld over de vele mogelijke interpretaties van de film. Een andere reden waarom de film klassiek is geworden, komt door zijn patriottistische inborst. De uitbreng van de film in 1942 viel vrijwel samen met de landing van de Geallieerde troepen in Casablanca, nauwelijks een half jaar nadat Amerika besloot bondgenoot te worden in de Tweede Wereldoorlog. Casablanca speelt zich af tijdens de Tweede Wereldoorlog en was door zijn inhoud (de cynische held besluit zich niet langer afzijdig te houden en gaat vol hernieuwd idealisme in het verzet) de perfecte film voor zijn tijd. Casablanca won Oscars voor Beste Film, Beste Regisseur en Beste Scenario: op zich al reden genoeg voor een plaats in de filmgeschiedenis. Toch vinden filmhistorici en filmwetenschappers het lastig het succes van deze film in het bijzonder, maar ook films in algemene zin te verklaren. Komt het door Michael Curtiz energieke regie, de fantastische dialogen van de scenarioschrijvers, de aantrekkingskracht van filmsterren, de memorabele muziek of de atmosferische fotografie? Casablanca is n van de hoogtepunten van het Hollywood Studiosysteem, waar samenwerking de norm was. Toch is er een paradox die verklaard moet worden: de Hollywood studios functioneren als een fabriek, waar medewerkers aan de lopende band aan producties werken die op het oog inwisselbaar zijn (standaardisatie), maar toch moet dit industrile productieproces films kunnen voortbrengen die zich onderscheiden van hun voorgangers en concurrenten (differentiatie). De gerenommeerde Franse filmcriticus Andr Bazin meende dat genialiteit in het Hollywood-systeem zelf ingebakken zat, waardoor het soms grootse hoogten kon bereiken. Hij schreef in 1957: The American Cinema is a classical art, but why not admire in it what is most admirable, i.e., not only the talent of this or that filmmaker, but the Genius of the system. (vertaald uit het Frans door en geciteerd in: Graham, Peter: The New Wave). Dat een film een klassieke status heeft, betekent overigens niet automatisch dat de film ook voldoet aan de regels en principes van een klassieke vertelling. Zoals in het hoorcollege ook is samengevat, is de klassieke Hollywood cinema gefundeerd op de premisse dat narratieve actie ontspringt aan het individuele personage. In Casablanca draait het om de ontwikkeling van Rick (Humphrey Bogart). Aan het begin van de film is hij een cynische man die zich teruggetrokken heeft uit de wereld en tevreden is als bareigenaar die zich
- 11 -
- 12 -
- 13 -
- 14 -
H12.
Pension
Hommeles
(VARA/VPRO,
1957-1959,
1/3,
'De
Franse
slag',
augustus
1957
Al sinds 1955 toonde de Nederlandse televisie veel Britse en Amerikaanse series, bijvoorbeeld western- of gangsterseries. In Nederland werden vooral televisie-comedies / sitcoms geproduceerd die in de traditie van varittheater en radio-comedy stonden. Een belangrijk voorbeeld is Pension Hommeles met zeventien afleveringen tussen 1957 en 1959 in regie van televisiepionier Erik de Vries. Het programma werd speciaal voor televisie geschreven door Annie M.G. Schmidt. Het eerste seizoen (dus ook de aflevering die wij bekijken) werd live geproduceerd en uitgezonden. Ook daarom gold deze serie als een voorbeeld voor een programma dat heel specifiek voor het medium televisie is. Desondanks laat het programma veel invloeden bijvoorbeeld van theater, literatuur of muziek zien. Net als bij vele hedendaagse programmas is de handeling geplaatst in een beperkte locatie het pension die ook de onderwerpen van de afleveringen bepaalt. Pension Hommeles is typisch voor de vroege televisie in zoverre er geen expliciete verwijzingen naar actuele politiek zijn maar wel de algemene modernisering van de maatschappij ter sprake komt.
- 15 -
- 16 -
- 17 -
H18.
Dallas
Dallas is een zogeheten prime-time soap. Dat betekent: het is wel een soap opera een van de genres die al door de radio werden uitgezonden, en een genre dat vanwege zijn heel melodramatische emoties als een vrouwelijk genre werd gezien maar Dallas was een van de eerste soap operas die niet s morgens of s middags (= daytime) maar s avonds (= prime time) werd uitgezonden. Dat betekent ook dat de producenten moesten proberen de soap voor mannen interessant te maken. Het is dus heel interessant te kijken hoe Dallas de typische vormen en onderwerpen van de soap wel gebruikt maar toch met andere onderwerpen mengt. Ook is het opvallend dat Dallas juist niet het leven van de gewone televisiekijker toont, maar het leven van buitengewoon rijke mensen, die heel bijzondere problemen hebben. Behalve het emotionele exces introduceert het programma ook een moreel exces (heel kwaadaardige personages en misselijk gedrag), kenmerkend voor de prime time soap.
- 18 -
- 19 -
H21.
Miami
Vice
Programmas over de politie waren altijd op televisie te zien. In veel opzichten is Miami Vice dan ook een gewone politieserie: wij krijgen iets te zien over conflicten tussen de agenten en hun baas, over de grenzen van een legale aanpak enzovoorts. Maar in sommige opzichten heeft Miami Vice dit genre ook echt veranderd.Dat betreft vooral de stijl en niet zozeer de onderwerpen van het programma. Miami Vice is een van de typische programmas van de jaren tachtig: de look was belangrijker dan het verhaal. Aangescherpte concurrentie maakte het noodzakelijk dat programmas een eigen visuele identiteit kregen. Miami Vice is duur geproduceerd bijna als films en gebruikt alleen heel bijzondere pastel kleuren (ongewoon voor een politie serie). Bovendien werd veel belang gehecht aan mode: de kleding van de agenten was (net als hun autos) opvallend en werd in de jaren tachtig een waar voorbeeld voor veel jonge kijkers. Een ander belangrijk element dat ook de rol van het verhaal reduceert is die van de muziek. De producenten betaalden veel geld om actuele hits te kunnen gebruiken. Deze worden dan ook heel uitgebreid gespeeld en niet alleen als achtergrond voor de actie gebruikt. Miami Vice werd dan ook MTV cops genoemd.
- 20 -
- 21 -