2011

!"#$"%&"'(
12
Me d i a Ge s c h i e d e n i s : H C 3 1 9
e
e e u w ( d e e l 2 )
Onderdeel studie Media & Cultuur aan de UvA
Copyright Dropbox Media&Cultuur
Made by Asefeh @ www.doublemindsproductions.com


Media Geschiedenis 2011 -
HC3 : 19e eeuw (deel 2)
1
Mediageschiedenis
Hoorcollege 3: 19e eeuw II
neLwerken en Lelecommunlcaue
Maandag, 12 september 2011
Markus Stauff

1
neLwerken
Spoorwegen, 1elegrae, 1elefoon, uraadloze 1elegrae
2
neLwerken 19
de
eeuw
SLrucLuur
1. lnleldlng:
- bl[zonderheden van neLwerken

2. CnLsLaan en gevolgen van
- spoorwegen
- Lelegrae
- Lelefoon
- draadloze Lelegrae

3. Conclusle: PlsLorlsche uynamlek van neLwerken
3
lnleldlng
8elevanue van neLwerken
'neLwork SocleLy' (Manuel CasLells eL al.)
neLwerken / lnfrasLrucLuren bepalen samenlevlng
hedendaagse neLwerken door 19
de
eeuw bepaalL
4
lnleldlng
neLwerken
een geheel van meL elkaar verbonden punLen
LransporL
communlcaue
'supply'
bepalen wle of waL berelkbaar ls
gerauonallseerd / georganlseerd
3
lnleldlng
"lL was noL only LhaL Lhe lamps should glve llghL
and Lhe dynamos generaLe currenL, buL Lhe lamps
musL be adapLed Lo Lhe currenL of Lhe dynamos,
and Lhe dynamos musL be consLrucLed Lo glve Lhe
characLer of currenL requlred by Lhe lamps, and
llkewlse all parLs of Lhe sysLem musL be
consLrucLed wlLh reference Lo all oLher parLs,
slnce, ln one sense, all Lhe parLs form one
machlne, and Lhe connecuons beLween Lhe parLs
belng elecLrlcal lnsLead of mechanlcal. Llke any
oLher machlne Lhe fallure of one parL Lo cooperaLe
properly wlLh Lhe oLher parL dlsorganlzes Lhe
whole and renders lL lnoperauve for Lhe purpose
lnLended." (1homas A. Ldlson, 1926, geclL. ln
Pughes 2004: 73)
6
Medla Ceschledenls 2011 - PC 3: 19e eeuw (deel 2)
1


DIA 1
Vandaag de dag heel gewoon dat iemand met zn telefoon aan het bellen is, in filmfragment zag je dat
in die tijd gewoon was dat er op elk station een telegraaf stond.. sindsdien vinden we het nomaal om
contact te hebben met de wereld


DIA 2
Wat zijn netwerken?


DIA 3
Toelichting opbouw college..


DIA 4
Sinds opkomst internet, word onze maatschappij vaak een network society genoemd
- toegankelijkheid tot netwerk sinds 19
e
eeuw al heel belangrijk gevonden..


DIA 5
Elektriciteit, gas en water ; onderdeel van supply . .

Netwerken noodzakelijk deel van ons dagelijks leven

In 19
e
eeuw veel georganiseerd / gerationaliseerd.. afstemming van het technische en organisatorische


Media Geschiedenis 2011 -
HC3 : 19e eeuw (deel 2)
2
lnleldlng
WaL zl[n neLwerken?
Lechnlsche lnfrasLrucLuren ln heL dagell[ks leven
bepalen de manler waarop we LransporLeren en
communlceren
organlseren de rulmLell[ke en u[dell[ke relaues van de
samenlevlng
complexe sysLemen (bv. hardware, soware en lnsuLuues)
7
Woud, Auke van der. 2006.
!"#$%&"'("$)"*"+,-$."/$
0#/1/22#$32#$."/$45,"*#"$
%","*+2#,. AmsLerdam: 8.
8akker.
8
lnleldlng
vraagsLelllng
hoe werken neLwerken
waarvoor worden ze gebrulkL
waL zl[n de culLurele gevolgen
9
neLwerken ln de 19de eeuw
655*+57"*$
waLerleldlngen
posLkoeLsen
.
10
neLwerken ln de 19de eeuw
PlsLorlsche ConLexL:
ulLvlndlng van de ulLvlndlng (A. n. WhlLehead)
lndusLrlele revoluue / ldee van voorulLgang
elnde van Lyranny of dlsLance
wereldLenLoonsLelllngen
Crystal Palace,
London 1951
Tour dEiffel,
Paris 1889
11
SLoommachlne
1769: eersLe paLenL op
de sLoommachlne
1777: begln van de
lndusLrlele revoluue
!ames Wau
12
Medla Ceschledenls 2011 - PC 3: 19e eeuw (deel 2)
2


DIA 8
Uitstekende overzicht van specifieke voorbeelden uit Nederland.. aanrader om te lezen.. as if.. we niet
genoeg te lezen hebben! :-S


DIA 9
Hoe hebben de netwerken de samenleving bepaald?


DIA 10
Al in de 16
e
eeuw een postsysteem opgebouwd, die vervoer mogelijk maakten ( briggs&burke)


DIA 11
Het werd gewoon dat samenleving voortdurend vooruitgang wou boeken.. vele nieuwe netwerken
werden opgebouwd.. tot begin 19
e
eeuw
! tyranny of distance : duurde lang voordat landen/contineten onderling snel konden communiceren,

Kwamen ontwikkelingen in .. wereldtentoonstelling, waarin ontwikkelingen getoond werden, bijeen
gebracht.. (Londen/Parijs)


DIA 12
In rap tempo, stoommachines steeds kleiner maar sterker ( vergelijkbaar met pcs nu)

Media Geschiedenis 2011 -
HC3 : 19e eeuw (deel 2)
3
neLwerken ln de 19de eeuw
[aren 1830 - spoorwegen LransporLeren goederen en mensen

ca. 1790 LoL 1830 - mechanlsche Lelegrae
- onLkoppelL communlcaue van LransporL
[aren 1840 - elekLrlsche Lelegrae
- 1866 kabel onder de ALlanusche Cceaan

[aren 1870 - Lelefoon
- analoog, lnformeel gesprek (zonder 'code')

[aren 1890s - draadloze Lelegrae
- communlcaue onamankell[k van sporen, kabels eLc.
13
Spoorwegen
vervangen paardenkrachL
comblnaue van sLoommachlnes een l[zeren ralls
rond 1823 eersLe neLwerken Lussen koolml[nen / haven
1830 personenLreln Llverpool - ManchesLer
1869 'LransconunenLale spoorll[n' ln de vS
George Stephensons
Rocket (1929)
14
Spoorwegen
Transcontinental Railway, USA
http://www.youtube.com/watch?v=a8lX5A2q-Eo
13
Spoorwegen
Poe werken de spoorwegen?
speclek Lechnlsch sysLem meL van elkaar amankell[ke
delen (spoorwl[dLe eLc.)
16
Spoorwegen
Waarvoor worden de spoorwegen gebrulkL?
LransporL en communlcaue
commerclele ondernemlng
8rlLse overheld (1848 '8rlush 8allways')
- nauonale lnfrasLrucLuur
- leger
17
Spoorwegen
CulLurele gevolgen: rulmLell[ke en u[dell[ke sLrucLuur
Loegankell[kheld van sLeden eLc.
sLandardlserlng van u[dsbepallng

William Turner: Rain, Steam and Speed (1844)
18
Medla Ceschledenls 2011 - PC 3: 19e eeuw (deel 2)
3


DIA 13
Telegraaf eerste communicatiemiddel dat communicatie ontkoppelt van transport

Telefoon maakte informele gespreken op lange afstanden mogelijk voor iedereen, geen extra kennis
nodig (lage drempel)
>> geschiedenis niet liniaar.. vaak herhaling ; zie internet ; >> eerst met kabel >> dan zonder kabel
>> eerst met code >> dan zonder code


DIA 14
Technische voorwaarden & sociale gevolgen ..
>> ijzeren rails nodig.. begon eerst met rails vanuit koolmijnen naar havens
>>>> dit lijdt weer tot goedkopere kolen.. ( sociaal gevolg)
Transcontinentale spoorlijn VS.. zorgde voor aaneensluiting van noord zuid


DIA 15
Clip over uitbreiding spoornetwerk VS


DIA 16
Nederlandse rails waren anders, dit veranderd.. waardoor onderling treinen de grens over konden


DIA 17
Spoorwegen ; Vrije markt of door de overheid?


DIA 18
Door treinverbindingen sommige plaatsen dichterbij elkaar
1837 >> zelfde tijd gehanteerd in Nederland, die van Amsterdam.. ander was nauwkeurigheid treinverkeer
moeilijk te realiseren!

Media Geschiedenis 2011 -
HC3 : 19e eeuw (deel 2)
4
Spoorwegen
CulLurele gevolgen: veranderlng van waarnemlng
naLuur wordL panorama
u[d en rulmLe worden absLracLer

Claude Monet: Gare Saint-Lazare (1877)
19
1elegraaf
onLkoppelL communlcaue en LransporLaue
speclek code ('soware')
onmlddell[ke Lransmlssle (elnd 'Lyranny of dlsLance')
20
Claude Chappe: ulLvlnder van de opusche
Lelegraaf of semafoor
Mechanlsche 1elegraaf
21
Mechanlsche 1elegraaf
1794 - verblndlng Lussen arl[s and Lllle
[aren 1830 - neLwerk door heel WesL Luropa
22
Mechanlsche 1elegraaf
Poe werkLe Lelegrae ('hardware')?
-keLen van selnLorens
- selnpaal meL armen
23
Mechanlsche 1elegraaf
Poe werkLe Lelegrae ('hardware')?
Prof. Nigel Linge: http://www.youtube.com/watch?v=HZxTdzsrcIw
24
Medla Ceschledenls 2011 - PC 3: 19e eeuw (deel 2)
4


DIA 19
Tijd & ruimte abstracter.. Trein gelijkmatig & eindeloos zelfde, alsof je vanuit je raam naar panorama kijkt


DIA 20
Alleen informatie verstuurd, niet de fysieke brief


DIA 22
Snelheid voor die tijd verbluffend, deed 15 min waar koerier 20 uur over deed..

Media Geschiedenis 2011 -
HC3 : 19e eeuw (deel 2)
5
Mechanlsche 1elegraaf
Poe werkLe Lelegrae ('soware')?
- code: sLanden van de armen = nummers
- nummers verwl[zen naar woorden / zlnnen ln boek
- "89&:#/"$;"/<5,"
- 6"&+&="$;"/<5,"
23
Mechanlsche 1elegraaf
Waarvoor werd de mechanlsche Lelegraaf gebrulkL?
revoluuonalre veranderlng van maaLschappl[
overheld had monopolle
mlllLalre doelelnden
26
Mechanlsche 1elegraaf
CulLurele gevolgen?
nleL gesLandardlseerd
welnlg lnvloed op alledaagse leven
27
LlekLrlsche 1elegraaf
[aren 1830 eersLe ll[nen
1866 kabel onder de ALlanusche oceaan
28








Crlesemer, !ohn. 2003. >&=#2+$?$%5&1". new ?ork: lcador.
29
LlekLrlsche 1elegraaf
Telegraph Trail (1933) http://
www.youtube.com/watch?v=0AzdOmtKuVo
Telegraph Trail (1933) http://
www.youtube.com/watch?v=0AzdOmtKuVo
The Telegraph Trail, USA 1933 (http://www.youtube.com/watch?v=0AzdOmtKuVo)
30
Medla Ceschledenls 2011 - PC 3: 19e eeuw (deel 2)
5


DIA 25
92 wisselingen van arm
.. Kijk naar boek 2 pagina 88 naar 12
e
woord
>> niet gekozen voor armbeweging per letter.. want meer nodig..
>> veiliger .. men kon boodschap niet lezen, alleen begin en eindpunt


DIA 27
Vooral militair & en nationale netwerken dus niet een hele grote invloed op culturele gebeurtenissen


DIA 29
Technische en economische gebeurtenissen goed in beeld gebracht, ook aan te raden om te lezen..


DIA 30
Clip over poging tot elektrische telegraaf

Media Geschiedenis 2011 -
HC3 : 19e eeuw (deel 2)
6
LlekLrlsche 1elegraaf
Poe werkLe de elekLrlsche Lelegraaf?
elekLrlclLelL
onamankell[k van weer / llchL
snel
ulLvlndlngen
kabel
energlebron: bauerl[
zlchLbaar maken van slgnalen
(elekLromagneusme)
Cooke / Wheatstone:
Needle Telegraph (1830s)
31
LlekLrlsche 1elegraaf
Samuel Morse
32
LlekLrlsche 1elegraaf
Morse LoesLel
pen werd door elekLrlsche slgnalen bewogen
maLerleel bewl[s van de boodschap
33
LlekLrlsche 1elegraaf
Poe werkLe heL (,soware')?
Morse Code ulL punL[es en sLreep[es
'blnalre code'
34
LlekLrlsche 1elegraaf
Waarvoor werd de Lelegraaf gebrulkL?
velllgheld van spoorwegen
kranLen en nleuwsdlensLen
33
LlekLrlsche 1elegraaf
CulLurele gevolgen
synchronlserlng van lnformaue
naues als vlrLuele gemeenschappen
veranderlng van commerclele
en mlllLalre communlcaue
ldee van mondlale berelkbaarheld
36
Medla Ceschledenls 2011 - PC 3: 19e eeuw (deel 2)
6


DIA 31
Begin 19
e
eeuw, versturen info van naar Bombay 2 maanden naar 4 minuten eind 19
e
eeuw
Hoe werkt elektrische telegraaf ; verstuurd elektrische signalen via de kabel


DIA 33
Door Morse, bewijs van boodschap .. want pen laat iets achter ; materieel bewijs


DIA 34
Zo ziet het er dus uit .. ;-)


DIA 35
Men wou niet hele nieuwe wegen aanleggen alleen voor de telegraaf, dus deden ze het naast de sporen
van de spoorstations.. Spoorwegstation fungeerde dus ook als telegraafstations..
>> zorgde voor meer veiligheid .. je kun van station naar station doorgeven wat er aan de hand was
>> succes door toenemende relevantie voor nieuwsdiensten


DIA 36
Culturele gevolgen..
>> ruimte en tijd veranderde .. mensen konden over grote afstand tegelijk tijd iets beleven.. toegang tot
zelfde info.

Media Geschiedenis 2011 -
HC3 : 19e eeuw (deel 2)
7
LlekLrlsche 1elegraaf
CulLurele gevolgen
SLandaardlserlng / lnLernauonale organlsaues
dlscussle over veranLwoordell[kheld
overheld regelL
Loegankell[kheld
37
1elefoon
[aren 1870 - eersLe Lelefoon verblndlngen
- deels gebrulk van Lelegraaf kabels
rond 1880: 30.000 LelefoonLoesLellen
38
1elefoon
Poe werkL de Lelefoon?
samenhang van LoonhoogLe en frequenue
Lransmlssle van analoge gelulden
gemengde frequenues van
de mensell[ke sLem
Alexander Craham 8ell,
1876: 'Mr. WaLson, come
here, l wanL you.'
39
1elefoon
Waarvoor wordL de
Lelefoon gebrulkL?
verblndlng Lussen Lwee punLen
one Lo many: vroege vorm van
radlo
ulLelndell[k: neLwerk Lussen
lndlvldueen ('one Lo one')
LrekL prlve rulmLe ln
40
1elefoon
CulLurele gevolgen
veranderlng van zakell[ke communlcaue
scheldlng Lussen publleke en prlve sfeer werd onduldell[k
lnformele communlcaue Lussen mensen dle elkaar nleL
kennen
41
1elefoon:
veranderlng van denkbeelden
Telephonoscope (Punch, 1878) 42
Medla Ceschledenls 2011 - PC 3: 19e eeuw (deel 2)
7

DIA 37
1851 morse standaard code
1865 internationaal union


DIA 38
Discussie over verantwoordelijkheid, wat te doen bij oorlog..


DIA 39
Meteen een onmiddellijk succes


DIA 40
Niet gecodeerd boodschap, maar gewone analogen..
Eerste netwerk wat intrede nam in dagelijks leven, in je eigen huis.. vrij grote stap..
>> duurde wel even voordat duidelijk werd hoe te gebruiken
>> werd gezien als vroeger vorm van radio


DIA 41
Telefoon ; geen bewijs probleem, wie heb je aan de lijn en hoe bewijs je dat je gesprek hebt gehad en
afspraak hebt gemaakt?
Proces van wennen aan een nieuwe technologie


DIA 42
Maakt nieuwe gedachten mogelijk over de toekomst

Media Geschiedenis 2011 -
HC3 : 19e eeuw (deel 2)
8
AlberL 8oblda, 1883, @"$3&#=AB;"$>&B9+"
wereldwl[de onmlddelll[ke communlcaue
1elefoon:
veranderlng van denkbeelden
43
vorulLbllk: 1elevlsle
1884 aul nlpkow / nlpkowschrl[f
- mechanlsch gescande beelden
- elekLrlsche overdraglng van beelden
44
uraadloze 1elegrae

Cugllelmo Marconl
1899 slgnaal van lrankrl[k naar Lngeland over
heL kanaal
43
uraadloze 1elegrae
Marconl's 1ransaLlanuc Message
hup://www.youLube.com/waLch?
v=vM3!Luk6C2s&feaLure=layLlsL&p=L39l864A194l2439&playnexL=1&playnexL_from=L&lnd
ex=3
46
uraadloze 1elegrae
Poe werkLe heL?
slgnalen zonder maLerlele verblndlng
elekLromagneusche golven
dlscussle over 1elepaLhle
47
uraadloze 1elegrae
Waarvoor werd de draadloze Lelegraaf gebrulkL?
navlgaue van schepen
- 1901 neLwerk langs de kusL
- 1912 1lLanlc ramp
radlo / Lelevlsle
48
Medla Ceschledenls 2011 - PC 3: 19e eeuw (deel 2)
8


DIA 43
Hoe wereld in 1980 uit kan zien, fictieboek


DIA 44
Hoe zou je beeld door een kabel kunnen sturen?
Nipkowschijf en tv zorgde voor komst hiervan


DIA 45
Draadloze communicatie begin 20
ste
eeuw


DIA 47
Gek.. draadloze telegrafie.. hoe kan het zonder kabel?
>> telepathie en draadloze telegrafie samen in een adem genoemd


DIA 48
1901 al langs de kust,
1912 .. door Titanic een begrip

Media Geschiedenis 2011 -
HC3 : 19e eeuw (deel 2)
9
uraadloze 1elegrae
CulLurele gevolgen
berelkL een hele reglo
Legell[keru[d
slgnaal ls overal 'ln de luchL'
49
uraadloze 1elegrae
McCarthy, Tom. 2010. C. New
York: Alfred A. Knopf.
30
neLwerken - samenvamng
Poe werken neLwerken?
complexe sysLemen / hardware / code / lnsuLuues /
sLandaardlserlng
Waarvoor worden neLwerken gebrulkL?
worden meesLal voor alle delen van de maaLschappl[ belangrl[k:
meer conLrole / snellere en breder verdeelde communlcaue
WaL zl[n de bredere culLurele gevolgen?
organlseren en rauonallseren van LransporL, communlcaue en
gedrag.
nleuwe sLrucLurerlng van rulmLe en u[d
nauonale / lnLernauonale communlcaue
31
neLwerken - samenvamng
PlsLorlsche dynamlek van neLwerken
moelll[k begln
ulLelndell[k onverml[dell[k
32
Medla Ceschledenls 2011 - PC 3: 19e eeuw (deel 2)
9


DIA 49
Verschil met elektrische telegrafie .. je kon mondiaal communiceren, maar stuurde specifiek van een naar
andere punt, bij draadloos was dit niet .. signaal is in de lucht en iedereen kon oppikken..


DIA 50
Weer een roman om te lezen, boekwurmen rennneeee!! ;-)


DIA 51
Netwerken complexe systemen de op elkaar moeten worden afgestemd