2011

!"#$"%&"'(
!!"#!
Me d i a Ge s c h i e d e n i s : H C 7 E x p r e s s i o n i s me
Onderdeel studie Media & Cultuur aan de UvA
Copyright Dropbox Media&Cultuur
Made by Asefeh @ www.doublemindsproductions.com


Media Geschiedenis 2011 -
HC7: Expressionisme
1
Mediageschiedenis
Hoorcollege 7
Expressionisme
Maandag 26 september 2011
Willem Pool

Der Golem (1920)

Duitse filmindustrie post-WO I

Duitsland verliest oorlog
Duitse filmindustrie wordt sterker door:
importverbod (isolement)
hyperinflatie (goedkopere export)
opkomende genres: (o.a.) spektakelfilms
meest herkenbaar Duits zijn de zgn.
expressionistische films


$%&'(!)%*+,'%&%-'*!".//!0!12!34!5678%**'9-'*:%!
1

DIA 1
Fragment getoond uit Der Golem..


DIA 2
BoX >> gaat niet over tijdperiode, maar onderwerp..
College gaat over hoe men heeft geprobeerd een groep films te begrijpen door ze te plaatsen in een
culturele en sociale context >> gebeurtenissen in Europa centraal


DIA 3
De Europese filmindustrie wou aanzien van films verbeteren, een hogere status geven &
Wou de concurrentie met Amerika aangaan door met iets eigens te komen, iets wat zich zou
onderscheiden
Hyperinflatie
>> geld was morgen minder waard, dus vandaag maar uitgeven en o.a. naar de film! ;-)
Spektakelfilms,, arbeidsloon lager dan in Amerika dus goedkoper om ze in Duitsland (Europa) te maken
Expressionisme ; vaak beschreven door aparte stijl > over gecomponeerde shots, decor gaat mee
acteren, vraagt de aandacht, vormt een eenheid met personages


DIA 4
Vb. Nosferatus
>> Dracula >> deur is ook grafkist, over shot veel nagedacht.. acteur komt niet zomaar op


DIA 5
Zie muur is diagonaal, en de personage probeert een geheel te worden met die muur.. qua compositie en
kleur.. >> de muur acteert mee..


DIA 6
Werking met licht op de set, destijds een nieuwe en zeer spannend fenomeen




Media Geschiedenis 2011 -
HC7: Expressionisme
2

vormkenmerken
nadruk op stijl
met name overall design van shot
acterende sets
om subjectieve wereld te maken


$%&'(!)%*+,'%&%-'*!".//!0!12!34!5678%**'9-'*:%!
2





DIA 7
Eindeloos gesleep met vrouwen die ontvoerd worden, veel komend item uit films uit die tijd


DIA 8
Kamer waar dr. Caligari woont, ruimte ziet er niet natuurlijk uit maar abnormaal.. weergave van visie van
desbetreffende mensen.. wereld verteld zelf ook een verhaal.. subjectieve weergave van een wereld..


DIA 9
Acteurs acteren niet naturel, extreem gebruik van gezicht en lichaam..


DIA 10
Vb. Fragment dr. Caligari >> overdreven acteren om deel van zijn geest te zien..


DIA 11
Horror, Fantasy en SFI veelvoorkomende genres, en dus ook types daaruit
>> hier dr. Caligari, krankzinnige geleerde die slaapwandelende monster maakt die mensen vermoord


DIA 12
Golem, Frankenstein achtig wezen.. komt uit joodse mythologie.. komt tot leven als je een davidster op zijn
borst drukt.. is wel lief voor kinderen..





Media Geschiedenis 2011 -
HC7: Expressionisme
3

De Duits-expressionistische film:
wordt gedefinieerd door:
genre (horror, fantasy/scifi)
stijl (met thematische rol)
vreemde personages (monsters of
monsterachtig)
verhaallijnen die aan bovenstaande
elementen ruimte geven

mise-en-scne
alle elementen die voor een camera
geplaatst worden om daar gefotografeerd te
worden: sets, props, belichting, kostuums en
make-up en het gedrag van personages

$%&'(!)%*+,'%&%-'*!".//!0!12!34!5678%**'9-'*:%!
3



DIA 13
Dr. Mabuse ; behekst zijn tegenspelers door middel van kaartspel


DIA 14
Orlak ; Pianist die zijn handen verlies, maar krijgt handen van een moordenaar.. en dan gaat het fout !!
ghnaghnaganahahhahahahah... :-P


DIA 15
Geleerde die kwaadaardige robot maakt, namelijk Maria uit Metropolis..


DIA 16
2 redenen waarom er niet veel van dergelijke films zijn gemaakt
1. Hele dure films om te maken
2. Vele regisseurs trokken naar Hollywood om daar films te gaan maken, door WO 2 en omdat daar
meer geld te verdienen was


DIA 17
Wat is film nou eigenlijk ??
Duitsers zoeken het antwoord in mise-en-scene & Russen in montage


DIA 18
Knijpt expressie er zo veel mogelijk uit.. stroming verzette zich tegen realisme.. utopisch
Is niet juist om te zeggen dat verband tussen kunst expressionisme en film expressionisme zo expliciet is als
aangegeven in Bordwell&Thompson.. moet genuanceerd worden, hoe komt dit?
Meeste kunstenaars van kunst expressionisme voor WO 1... vermoord/overleden tijdens oorlog.. film
expressionisme kwam daarna.. dus link is niet zo nauw als word aangegeven..








Media Geschiedenis 2011 -
HC7: Expressionisme
4

Siegfried Kracauer
From Caligari to Hitler (1947):
tirannen zijn voorbode van Hitler
Duits karakter: rebellie n onderwerping
middenklasse onzeker door inflatie
Duitse mannen verslagen, gedemoraliseerd en
getraumatiseerd door verschrikkingen WOI

Pauze: Nosferatu (1922)

Lotte Eisner
The Haunted Screen (1969):
expressionisme is neo-romantiek
dromerige, introspectieve personages
Duits karakter: romantisch, fantasierijk
invloed van theater (Max Reinhardt)

$%&'(!)%*+,'%&%-'*!".//!0!12!34!5678%**'9-'*:%!
4




DIA 19
Hele parade van monsters, voorbode op verschijnsel Hitler


DIA 20
-- zie sheet


DIA 22
123 minuten, zeuren, zeuren, zeuren hoe erg het is om een vampier te zijn..
>> deze mensen worstelen met enorme problemen.. leven in schaduw van god niet alleen maar
monsters.. & krankzinnige uitvinders gewoon verdwaald .. volgens Eisner


DIA 23
Ze komt met een kunsthistorische beschouwing


DIA 24
Duitsers heel lang in andere landen en diens cinema afgebeeld als personen zonder eigen wil, schaapjes
die enkel blind hun herder volgen..
Maria, uit Metropolis.. je kunt zeggen dat ze monsterlijk is.. maar mens roept kracht op uit de natuur en kan
het niet meer onder controle houden en wordt daarvoor gestraft.. centraal staat dus niet het monster,
maar de creatuur


Media Geschiedenis 2011 -
HC7: Expressionisme
5
23
Vervreemding van de arbeid
De arbeider is vervreemd:
van zijn producten omdat hij ze niet bezit er
niet over beschikt
van medearbeiders omdat hij niet mag bepalen
hoe hij samenwerkt
van medemensen omdat hij geen vrij wezen
meer is
26
Thomas Elsaesser
Weimar Cinema and After (2000):
fantasy-genre reflecteert:
vervreemding van de arbeid
mislukte klassenstrijd (proletariaat)
angsten middenklasse (klassenstrijd, inflatie)
ongemak met technologie (technofobie)

27
Thomas Elsaesser: mannelijk
onbehagen over nieuwe rol vrouw
en gefeminiseerde
consumptiemaatschappij
28
Wapenstilstand hoge/lage cultuur
film-expressionisme: pastiche van kunst-
expressionisme
Caligari was niche (bevestigde positieve n
negatieve beelden van Duitsland) en kreeg
kunst-imago
29
express.
motieven: vaak
oude Duitse
motieven met
cultureel prestige
30
$%&'(!)%*+,'%&%-'*!".//!0!12!34!5678%**'9-'*:%!
5

DIA 25
Bij dr. Caligari wordt hij verscheurd door zijn eigen creatie, een heel erg herkenbare thematiek uit de
Romantiek stroming..
Onverantwoord ingrijpen in natuur wordt gestraft!


DIA 26
Duitsland ging van boerenindustrie naar industrialisatie.. heel anders dan op boerderij..


DIA 27
-- zie sheet


DIA 28
Assertieve Flapper..


DIA 29
Nabootsing van kust expressionisme..
Toen kunst expressionisme eigenlijk was afgestorven,, begon het een nieuwe leven in de film en massa
cultuur >> werd voornamelijk een commercieel fenomeen..
Verkoop was moeilijk naar buitenland, want imago Duitsers was slecht.. ze vonden echter het kunst
expressionisme wel positief, dus daarom gingen ze met films daarop voortbouwen..


DIA 30
Film werd populair door romantische sprookjes.. want dat werd gezien in de motieven van de
expressionistische films.. dit was namelijk cultureel erfgoed .. was echt Duitst!!