Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ...... / 13 p.

Imię ..................................................................................

1 Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe informacje, lub F, jeśli ( ... / 1 p.)
fałszywe.

1. Układ szkieletowy skład się ze szkieletu osiowego i szkieletu kończyn. P F

W skład szkieletu osiowego wchodzą czaszka oraz obręcze: barkowa
2. P F
i miednicowa.
3. Kości stanowią bierną część układu ruchu. P F

2 Osteoporoza to choroba, w wyniku której gęstość kości maleje na skutek ubytku w nich soli mineralnych. ( ... / 3 p.)
Przyczyną tej choroby, występującej w większości u kobiet, jest niedobór hormonów płciowych – estrogenów
– wytwarzanych przez jajniki. Dochodzi do niego zwłaszcza po menopauzie, kiedy tkanka tłuszczowa
przejmuje rolę producenta estrogenów. Do innych czynników wpływających na rozwój osteoporozy należą:
wiek, czynniki genetyczne, niedobory wapnia w diecie, zbyt mała aktywność fizyczna, przyjmowanie leków
sterydowych, spożywanie alkoholu i palenie papierosów. Osteoporoza może objawiać się bólami kości
długich, złamaniami kości nawet przy niewielkich urazach oraz pogłębieniem kifozy piersiowej. Na ilustracji
przedstawiono dwie kości (A–B). Jedna z nich podlega osteoporozie.
A. B.

a) Wskaż, która ilustracja – A czy B – przedstawia kość, która podlega osteoporozie. Odpowiedź
uzasadnij.
b) Wykreśl błędne informacje na temat osteoporozy.
A. Choroby jelit sprzyjają osteoporozie, ponieważ mogą upośledzać wchłanianie wapnia / żelaza z treści
pokarmowych.
B. Na osteoporozę częściej chorują kobiety młodsze / starsze.
C. Ryzyko powstania osteoporozy u kobiet, u których operacyjnie usunięto jajniki przed czterdziestym
rokiem życia, jest mniejsze / większe.
D. Osteoporoza po menopauzie pojawia się częściej u kobiet szczupłych / otyłych.
E. Pogłębienie kifozy piersiowej u pacjentów z osteoporozą oznacza nadmierne skrzywienie kręgosłupa ku
tyłowi / przodowi.
3 Skreśl błędne informacje w zdaniach. ( ... / 2 p.)
A. Pomiędzy paliczkami kości palców występuje staw zawiasowy / kulisty.
B. Między pierwszym a drugim kręgiem kręgosłupa występuje staw siodełkowy / obrotowy.
C. Najszerszy zakres ruchów umożliwia staw zawiasowy / kulisty.
D. U nasady kciuka występuje staw siodełkowy / obrotowy.
E. Pomiędzy kością udową a miednicą występuje taki sam typ stawu jak w stawie ramiennym / kolanowym.
4 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B oraz jej uzasadnienie 1 lub 2. ( ... / 1 p.)
Za odżywianie komórek kości odpowiada
A. okostna, 1. jest wypełniona szpikiem kostnym.
ponieważ
B. jama szpikowa, 2. zawiera liczne naczynia krwionośne.

Grupa A | strona 1 z 4
5 Skreśl błędne informacje w zdaniach. ( ... / 2 p.)
A. Wszystkie żebra współtworzące klatkę piersiową łączą się z mostkiem / kręgosłupem.
B. Żebra bezpośrednio połączone z mostkiem nazywamy żebrami prawdziwymi / rzekomymi.
C. Liczba par żeber rzekomych wynosi dwa / trzy.
D. Mostek należy do nieparzystych kości płaskich / różnokształtnych.
E. Klatka piersiowa pełni funkcje ochronne wobec płuc i serca / śledziony i żołądka.
6 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B oraz jej uzasadnienie 1 lub 2. ( ... / 1 p.)
Powierzchnie stawowe kości są pokryte tkanką
A. łączną włóknistą, 1. zwiększa ona tarcie podczas ruchu kości w obrębie stawu.
ponieważ
B. chrzęstną 2. zmniejsza ona tarcie podczas ruchu kości w obrębie stawu.

7 Na ilustracji przedstawiono molekularny mechanizm skurczu mięśnia. ( ... / 1 p.)

Uzupełnij tabelę. Ustal właściwą kolejność etapów zachodzenia skurczu (1–5).

Etap skurczu Kolejność

Zmiana połóżenia głów miozyny

i przesunięcie włókien aktynowych.

Skrócenie sarkomeru.

Przyłączenie ATP do głów miozyny.

Skurcz mięśnia.

Hydroliza ATP i przyłączenie głów miozyny

do aktyny.

8 ( ... / 2 p.)
Ilustracje przedstawia szkielet budowy kończyny górnej wraz z fragmentem
obręczy barkowej.
a) Podaj nazwy kości, które oznaczono na ilustracjach literami X, Y, Z.
b) Określ, która z kości budujących obręcz barkową jest kością płaską. Podaj
jej nazwę.

Grupa A | strona 2 z 4
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 13 p.
Imię ..................................................................................

1 Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe informacje, lub F, jeśli ( ... / 1 p.)
fałszywe.

1. Kości stanowią bierną część układu ruchu. P F

W skład szkieletu osiowego wchodzą czaszka oraz obręcze: barkowa
2. P F
i miednicowa.
3. Układ szkieletowy skład się ze szkieletu osiowego i szkieletu kończyn. P F

2 Osteoporoza to choroba, w wyniku której gęstość kości maleje na skutek ubytku w nich soli mineralnych. ( ... / 3 p.)
Przyczyną tej choroby, występującej w większości u kobiet, jest niedobór hormonów płciowych – estrogenów
– wytwarzanych przez jajniki. Dochodzi do niego zwłaszcza po menopauzie, kiedy tkanka tłuszczowa
przejmuje rolę producenta estrogenów. Do innych czynników wpływających na rozwój osteoporozy należą:
wiek, czynniki genetyczne, niedobory wapnia w diecie, zbyt mała aktywność fizyczna, przyjmowanie leków
sterydowych, spożywanie alkoholu i palenie papierosów. Osteoporoza może objawiać się bólami kości
długich, złamaniami kości nawet przy niewielkich urazach oraz pogłębieniem kifozy piersiowej. Na ilustracji
przedstawiono dwie kości (A–B). Jedna z nich podlega osteoporozie.
A. B.

a) Wskaż, która ilustracja – A czy B – przedstawia kość, która podlega osteoporozie. Odpowiedź
uzasadnij.
b) Podkreśl właściwe informacje na temat osteoporozy.
A. Choroby jelit sprzyjają osteoporozie, ponieważ mogą upośledzać wchłanianie wapnia / żelaza z treści
pokarmowych.
B. Na osteoporozę częściej chorują kobiety młodsze / starsze.
C. Ryzyko powstania osteoporozy u kobiet, u których operacyjnie usunięto jajniki przed czterdziestym
rokiem życia, jest mniejsze / większe.
D. Osteoporoza po menopauzie pojawia się częściej u kobiet szczupłych / otyłych.
E. Pogłębienie kifozy piersiowej u pacjentów z osteoporozą oznacza nadmierne skrzywienie kręgosłupa ku
tyłowi / przodowi.
3 Podkreśl właściwe informacje w zdaniach. ( ... / 2 p.)
A. Pomiędzy paliczkami kości palców występuje staw zawiasowy / kulisty.
B. Między pierwszym a drugim kręgiem kręgosłupa występuje staw siodełkowy / obrotowy.
C. Najszerszy zakres ruchów umożliwia staw zawiasowy / kulisty.
D. U nasady kciuka występuje staw siodełkowy / obrotowy.
E. Pomiędzy kością udową a miednicą występuje taki sam typ stawu jak w stawie ramiennym / kolanowym.
4 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B oraz jej uzasadnienie 1 lub 2. ( ... / 1 p.)
Za odżywianie komórek kości odpowiada
A. jama szpikowa, 1. jest wypełniona szpikiem kostnym.
ponieważ
B. okostna, 2. zawiera liczne naczynia krwionośne.

Grupa A | strona 3 z 4
5 Podkreśl właściwe informacje w zdaniach. ( ... / 2 p.)
A. Wszystkie żebra współtworzące klatkę piersiową łączą się z mostkiem / kręgosłupem.
B. Żebra bezpośrednio połączone z mostkiem nazywamy żebrami prawdziwymi / rzekomymi.
C. Liczba par żeber rzekomych wynosi dwa / trzy.
D. Mostek należy do nieparzystych kości płaskich / różnokształtnych.
E. Klatka piersiowa pełni funkcje ochronne wobec płuc i serca / śledziony i żołądka.
6 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B oraz jej uzasadnienie 1 lub 2. ( ... / 1 p.)
Powierzchnie stawowe kości są pokryte tkanką
A. łączną włóknistą, 1. zmniejsza ona tarcie podczas ruchu kości w obrębie stawu.
ponieważ
B. chrzęstną, 2. zwiększa ona tarcie podczas ruchu kości w obrębie stawu.

7 Na ilustracji przedstawiono molekularny mechanizm skurczu mięśnia. ( ... / 1 p.)

Uzupełnij tabelę. Ustal właściwą kolejność etapów zachodzenia skurczu (1–5).

Etap skurczu Kolejność

Hydroliza ATP i przyłączenie głów miozyny

do aktyny.

Przyłączenie ATP do głów miozyny.

Skurcz mięśnia.

Skrócenie sarkomeru.

Zmiana połóżenia głów miozyny

i przesunięcie włókien aktynowych

8 ( ... / 2 p.)
Ilustracje przedstawia szkielet budowy kończyny dolnej wraz z fragmentem
miednicy.
a) Podaj nazwy kości, które oznaczono na ilustracjach literami X, Y, Z.
b) Określ, które kości – oprócz kości łonowej, kulszowej i biodrowej –
współtworzą miednicę. Podaj ich nazwy.

Grupa A | strona 4 z 4