Tanrılar Dağı Nemrut Nemrut: Mountain of the Gods Nezih Başgeien

İÇİNDEKİLER / C ON TENTS

Sunuş / Preface / Yavuz Veyisoğlu

Önsöz / Foreword / Nezih Başgelen

Nemrut Dağ Zirvesindeki Kommagene Kralı Antiokhos l’in Anıt Mezarı / The Funerary Monument of Antiochus I of Commagene on Mount Nemrut / Nezih Başgelen
Nemrut Dağ Anıtlarının Bulunuşu / Discovery of the Sanctuary
Nemrut Dağ’da İncelemeler ve Kazılar / Study and Excavation of the Sanctuary
Kommagene Krallığı / T he Kingdom of Commagene
Nemrut Dağ Zirvesindeki Kommagene Kralı Antiokhos l’in Tapınaksal Mezarı ve Anıtları / The Flierothesion of Antiochus of Commagene
Doğu Terası / The East Terrace
Kuzey Terası / The North Terrace
Batı Terası / The West Terrace
Büyük Kült Yazıtı-Vasiyetname (Nomos) / The Holy Edict (Nomos)
Nemrut Dağ Tapınak Mezarındaki Büyük Kült Yazıtı Çevirisi / The Translation of the Nomos

Kommagene Ülkesi ve Tanrılar Tahtı Nemrut-Dağ / Nemrut: Throne of the Gods / Prof. Dr. Sencer Şahin
Tarihin Garip Bir Tesadüfü / A Coincidence In History
Kommagene’nin Tarihçesi / The History of Commagene
Kral Antiokhos’un Reform Programı / The Reform Program of King Antiochus I
Kral Antiokhos’un Kimliği ve Tarihi Mirası / King Antiochus and his Legacy

Seçilmiş Kaynakça / Select Bibliography

Renkli Levhalar / Color Plates

Doğu Terası / East Terrace
Batı Terası / West Terrace
Kahta Çayı Kıyısındaki Arsameia / Arsameia on the Nymphaios
Karakuş Tümülüsü / Karakuş Tumulus
Fırat Kıyısındaki Arsameia / Arsameia on the Euphrates
 Tanrılar Dağı Nemrut
V m ini M o u n t ai n o l I l ır ( i o d s

İlk basım I nst published

IW K, İstanbul

Yayın hakkı Copyright

(D Nezih Başgelen / Arkeoloji ve Sanat Yayınları
' 1N r /ılı Başgelen / Archaeology and Art Publicat ions

Bu yapıtın tüm yayın hakları saklıdır.

Arkeoloji ve Sanat Yayınları’nın yazılı izni olm adan
yapıt ın herhangi bir bölümü yeniden basılam ayacağı gibi, kayıt,
fotokopi ve bilgi- depolam a da arasında olm ak üzere herhangi bir elekt ronik ya da
m ekanik yöntem le yeniden çoğalt ılıp dağıt ılam az.
A ll rights reserved.
No part of t his publicat ion may be reproduced by any means, including phot ocopy,
recording or ot her informat ion storage and ret rieval syst ems,
wit hout permission in w rit ing from Archaeology and Art Publicat ions.

Yapım Yönetim Edit or

Nezih Başgelen

Kitap Tasarımı Book Design

Yeşim Demir

Fotoğraflar Phot ographs

Tamer Yılmaz - Nezih Başgelen

Grafik Uygulama Art Work

Zennur Coşkuntuna

Yayın Hazırlık Art Work

Arkeoloji ve Sanat Yayınları-Füsun Uluülke

Proje Danışmanı Project C onsult ant

Prof. Dr. Sencer Şahin

Proje Koordinasyonu Project Coordinat ion

M PR Halkla İlişkiler M PR Public Relat ions

Çeviri Translat ion

Fatma Artunkal - Neşe Olcaytu

İngilizce Düzelti ve Üst Okuma Hnglish Edit o rial Consult ant

Brian Johnson

Renk Ayrımı ve Baskı Color Separat ion and Print ing

Ofset Yapımevi

Cilt Binding
Bayındır Ciltevi

ISBN 9 75-6 8 9 9 -33-6

İstanbul, 1998
NEMRUT DAG TAPINAK MEZARINDAKİ
BÜYÜK KÜLT YAZITI ÇEVİRİSİ
Grekçe aslından Prof. Dr. Sencer Şahin
tarafından Türkçeye çevrilmiştir.
“Türkçe çevirinin paragraf başlarındaki
(1-223) numaralar buyuk kült yazıtının
Grekçe aslındaki
sat ır sayılarım göst ermekt edir."
ı / Kral M it hradat es Kallinikos’ un ve Anasever Kral
Antiokhos Epiphanes Kallinikos kızı Tanrıça, Kraliçe,
Kardeşsever Laodike’nin oğlu Tanrı, Adil ve Epiphanes,
Roma ve Helen Dostu, Muzaffer Büyük Kral Antiokhos,
kutsanmış taht kaidelerine dokunulmaz harflerle kendi
lütufkârlığından kaynaklanan işlpri, ebediyete intikali
için yazdırdı.
11/ Ben, Dindarlığın biz insanlar için bütün iyilikler
içinde sadece en güvenilir dost olduğuna değil, aynı
zamanda en tatlı haz olduğuna da inandım ve bu inanca
hem t alihli ikt idarım ın, hem de bu ikt idarın t akdis
edilm iş icraat ının kaynağı olarak sahip oldum. Tüm
hayat ım boyunca Kraliyet im deki büt ün in sa nla r
karşısında, dindarca davranışı en güvenilir savunma
aracı ve eşi bulunmaz bir haz kaynağı olarak gören bir
insan sıfatıyla durdum. Bu nedenle, beklenenin tersine,
büyük tehlikeleri savıp, ümitsiz durumların üstesinden
geldim ve uzun yıllar mutlu bir yaşam sürdüm.
24/ Ata hüküm darlığını devraldığım zam an,
dindarlığımın bir sonucu olarak, tahtıma bağlı Krallığı
tüm t a n rıla rın ort ak yurdu yapt ım . O nları, şekli
temsillerini kendi soyumun talihli köklerinin geldiği Pers
ve Hellenlerin eski usullerine göre çeşit li biçimlerde
yapm ak suret iyle, kurbanlar keserek ve şöle nle r
düzenleyerek, eskiden beri insanlar arasında ortak bir
adet olduğu üzre, onurlandırdım. Onursal duyguları
som ut ifadeye dönüşt ürm ek ise benim h a k b ilir
düşüncemin bir buluşudur.
35/Z am anın tahribine dirençli bu tapınaksal mezarın
t em ellerini göksel tahtların yakınında atmaya karar
verdiğim de, bu kut sal mekan, sadece ileri yaşım a
rağmen hâlâ sıhhat ve selamet içinde olan bedenimi
saran kılıfa, tanrının sevdiği ruhum Zeus Oromasdes’in
göksel t aht larına yolcu oldukt an sonra, ebedi bir
istirahatgâh olsun istemedim; buranın aynı zamanda
büt ün t an rıla rın ort ak t aht ları olm asını da
kararlaştırdım. Çünki benim çabalarım sonucunda orada
sadece kahraman atalarımın şu gördüğün resim dizeleri
bulunsun ist em edim ; daha çok da, bu kut sal tepe
üzerinde tanrıları temsil için kutsanarak dikilen ilahi bir
figür, art ık ıssız kalm ayacak bu m ekanı t a n rıla r
karşısında ifa ettiğim dindarlığın bir kanıtı olarak görsün
istedim.
5 3 / İşt e, gördüğün gibi, t anrılara gerçekt en lâyık
oldukları bu heykelleri diktirdim: Zeus Oromasdes’in,
Apollon Mithras Helios Hermes’in, Artagnes Herakles
Ares’in ve herşeyi besleyen vatanım Kommagene’nin
heykelleri. Aynı taştan ve aynı tahtlar üzerinde duaları
işiten tanrıların yanına kendi heykelimi de koydurttum.
Böylece ulu t anrıların ezeli saygınlığını kendi genç
bahtıma çağdaş kıldım. Ve böylece onların kraliyete
ilişkin olarak giriştiğim işlerde sık sık ve somut olarak,
âlicenap bir yardım olarak bana tevcih ettikleri sonsuz
T h e G r e a t King Antio chu s. the Go d , the R ig hte ous TRANSLATION OF T H E NOMOS
O n e , t he M a n i f e s t ( De i t y ) , t h e F r i e n d of t h e R o m a n s
and the G re e k s , the Son of King M ith r a d a te s
Cal l i ni cus a n d o f L a o d i c e t he B r o t h e r - l o v i n g G o d d e s s ,
the D a u g h te r of King A ntio ch u s E p ip h an es, the
M o t h e r - l o v i n g , t h e V i c t o r i o u s , h a s r e c o r d e d f o r all
t i me, o n c o n s e c r a t e d p e d e s t a l s wi t h i nv i ol a b l e l et t er s
t he d e e d s o f his c l e menc y.
I h a ve c o m e t o be l i e ve t hat , for m a n k i n d , of all g o o d
t hings pi et y is b o t h t he mo s t s e c u r e poss es si on a n d also
t he s w e e t e s t e n j o y m e n t . T h i s j u d g m e n t b e c a m e , f o r
me. t he c a u s e o f f o r t u n a t e p o w e r a n d its bl es s e d use;
a n d d u r i n g my w h o l e life I ha ve a p p e a r e d t o all m e n as
o n e w h o t h o u g h t h o l i n e s s t he m o s t s e c u r e g u a r d i a n
a n d t he u n r i v a l ed del i ght of my reign ( or k i n g d o m) . By
this m e a n s I h ave, c o n t r a r y t o all e xp e c t a t i on s , e s c a p e d
g r e a t p er i l s, h a v e eas i l y b e c o m e m a s t e r o f h o p e l e s s
s i t ua t i on s , a n d in a b l e s s e d wa y h a v e a t t a i n e d t o t he
fullness of a l ong life.
A f t e r t a k i n g o v e r my f a t he r ' s d o m i n i o n , I a n n o u n c e d ,
in t he pi et y of my t h o u g h t , t h at t h e k i n g d o m subj ect to
my t h r o n e s h o u l d be t he c o m m o n dwel l i ng pl ace o f all
t h e g o d s , in t h a t b y m e a n s o f e v e r y k i n d o f a r t I
d e c o r a t e d t h e r e p r e s e n t a t i o n s o f t h e i r f o r m , as t h e
a n c i e n t lore o f Pe r s i a n s a n d of G r e e k s — t he f o r t u n a t e
r oo t s o f my a n c e s t r y — ha d h a n d e d t h e m d o wn (to us),
a n d h o n o r e d t h e m wi t h sacrifices a n d festivals, as was 31
t h e p r i m i t i v e r u l e a n d t h e c o m m o n c u s t o m o f all
m a n k i n d ; in a d d i t i o n m y o w n j u s t c o n s i d e r a t i o n ha s
f u r t h e r d e v i s e d st i ll o t h e r a n d e s p e c i a l l y b r i l l i a n t
ho no r s .
And as I have taken forethought to lay the
f o u n d a t i o n o f t h i s s a c r e d t o m b , w h i c h is t o b e
i n d e s t r u c t i b l e b y t h e r a v a g e s o f t i m e , in c l o s e s t
p roxim ity to the he av e n ly th ro n e , w h e rein the
f o r t u n a t e l y p r e s e r v e d o u t e r form of my p e r s o n ,
p r e s e r v e d t o r i pe ol d age, shall, a f t e r t he soul b e l o v e d
by G o d ha s b e e n se nt t o t he h e a v e n l y t h r o n e s o f Z e u s
O r o m a s d e s , rest t h r o u g h i m m e a s u r a b l e time, so I
c h os e t o m a k e this hol y pl ace a c o m m o n c o n s e c r a t e d
s e a t o f all t h e g o d s ; s o t h a t n o t o n l y t h e h e o r i c
c om p a n y of my ancestors, w h o m you b e ho ld befo re
y ou, mi g h t b e set up h e r e by my pi ou s d e v o t i o n , b u t
also that the divine re p re s e n t a t i o n of the mani fes t
d ei t i es mi g h t be c o n s e c r a t e d on t he hol y hill a n d t h a t
his pl a c e m i g h t l i ke wi s e n o t b e l a c ki n g in wi t n e s s t o
my piety.
T h e r e f o r e, as y o u see, I have set up t hese divine i mages
of Z e u s - O r o m a s d e s a nd of A p o l l o - M i th r a s - H e l io s -
H e r m e s a n d of Ar t a g n e s - He r a c l e s - Ar e s , a n d also of my
a l l nour i shi ng h o m e l a n d C o m m a g e n e ; a n d f r om o n e a n d
t he s a m e q u a r r y , t h r o n e d l i ke wi se a m o n g t he d e i t i e s
w h o h e a r o u r pr a yer s, I ha ve c o n s e c r a t e d t he f e at u r es of
Tanrı t ahtlarının arkasındaki büyük kült yazıtının (Nomos) The nomos inscription on the back of the gods' thrones

tam metni: la-b (Herakles-Artagnes), lla-b (Apollon- I a-b ( H eracles-Art agnes). Ila-b ( Apollo-M it hras), 111 a-b

Mithras), I lla-b (Zeus-Oromasdes), IV a-b (Kommagene- (Zeus-Orom asdes), IV a-b ( Kommagene-'Tyche), Va-b

Tyche), Va-b (Kral Antiokhos I). (King Ant ioelnis of C'ommagene)

(Osman Hamdi Bey, 1883) (Osman Hamdy Bey. 1XS3 )

b. a.
ANTIOXOC 0EOC AIKAIOCLi J Ka Tt T^ CA NAICEAITI C ^ ” MU] [ ANAÇ’*' ttnOAAACIC ^ ItOirtAPAETAT et t io ân «ıctıc
I <J)ANH ^ BPOM AlÇCKAKblAEAA. HNOErBACI - S ETTEKPATHCAKAIBIOrnoA EToYCM; [ KAPICTf] .no Ş EMI- «rNEir.TONATTEIPONAIfiHA J bohbeiansîonon b a c w to n m M e n Thr
{ ^ EnCM ieP/ ^ ATOYKAAAmiKOYKAU-Âri/ ' . ErrAHPneHH Ern a t p a ia n KO V, HCEI TOTEAHKAITONAE . / \ ' CAPAT0 —-XsfiPANTEIK.ANHNK- VrrpOt.OAOU
HC AAOAIIHCOF T «tlAAA FÂ- OY A » A ' ANBACIAEIAN ENT 10 FQ NIEPO NTONKOINONANAAE f EIAYTUC KEINHTOIC EICGYC E C NTTOAYIe/
BACIAET1 J ANTIOXOYETII^ AN OY ‘ K0ON ^ OICKOIN ‘ 0 Ef l NE«*.GP0NI GMATTPOE.IAAM , AtlAN ATTENtmA ÖEPAC TTANTE ANE r AE1
Jk a a a i n i k o y ‘ * 4 TAMEYC iBEIAKTNAMHCEMHLA )P IEMHMONONEMA- «NTTPOrONANOYTO,X^ m ONKNlE CICETTlAEIACrYNTTPETTO YEAI c'
İETTIK ; f i şanM EN nN BACEnN ACYyl 1C ATTEAEIZA MOP^ HCMENIKONAC tl ONO*p»C HPM C•» - OLE MAICETTI EC 0 HE İTTE ? CKOI TEN E'KA ^LTHCAKOCMON
TPAMMAL IN^ JCHCAXAP1TOLIAIACEIEXPONON .f EX NHI KA0ATÎAAAIOC Ao ro c n A P u irn A rx P PKA6EIAPYME
K h o c AAAA TEKAIAITOYPH AMTTAEÂ NAc m CTTXHCEMHC
L AIAA^ MONAN
MONANETTI+ANnNOEIOCTYTTOC KAIAEMONANYTTEPOXHCANE0HKATTE PIAE
AN t ş.rPAf EN İ AIANION ErnTTANTON TE KAIEAAH Nfl NEMOYTC NOYCEY\
EN Alt MO IAO<&niKA0OClAÖEIC MHAE TON IE foyprifiNAPAin n a ia t i iNnrETTorcANEnoi
(ArAGON Or «-N OHKTriCIN BEBAlOTATHN THPIIATTAPAÛE AAKEKOCMHCAC
AEmNT0n0NOPj(>AN0MEMHCErCEü6xC HCAMYN OrrnCEYNAICAPXAIOE'KAlK.OI NOC
AA^ AAKAI j l * OAA"(CINHAICTH NA NOEA AEKAl TTANHrYPECINACAPXAIOET
rPTYPA AlOntPOL OPACûjeXTE NOMOLETAEEN0YCIAIE KAINEALEOPTAEEI C
(tto ic e nqm J c . \ t n n ey c ebe Ia n t h n a, T h n KAIKOIHONANOPATTANE0QCET1AE _
nPOl - <* EAOYKAIATIOAAaNOC MOPOT TE 0EnHEE B'At MO NKAIH MEP EPACTl MAÇADAN
il iT İk a j a İn a le n c EY ^ o r c K A i: ‘J’PoNTltf^ rTFOEEIEYPETIM AC E kHAIQVf E PPIOY KAlAPfATINOY HPAK.AEOYC _ lECOIKATEMHNBAEIAEIAtl EHITEAHE
TEPAPAC ETTEIAEIEPOOECIOY
fXPHCEnCMAK/
İTETOMBIONO
ICTH CATTIANEEXONTTAPOAON
0HNATTACIBACIAEIAC KPHTTEIAAATlOPOHTONXPONOYAYflAI D
Af t nC ^ P ^ UEMHCTETrATPIAOCnANTPOlfc TTOMAt TAF
~ z~ rnn^ * r-caEonPETTHi AOEKKAIAEKATI
I EMHCKAI <t>IAA ' KATTI CTOTATHN KAl ANXIETAQPONON KATACTHCACOAIFlf C MATAY- ^a»- IA4* 6 HN* ~ O' a t o e a e e o rlA E k a t in a +iepo ea
! TEP f lN ■ MEIM _ TONI Y M E NOC ENniMAKAPIETON AXPI rHPACYTT / TEAIO El '**c f il A CAAIMOCl NETTHKOOIC i H6P0N0H^ lErAAOHAAm OMnisfe^ AHEIAILAITINEE
COMAMOP^HC EMl CT7POCOYP AN XATAKT HPAHOP^HCEM HCCYNAN EGhKAKAiYyx HE AGHMONECE^ J- XOYEAEXHEI
np o MA CA o rep n o y c o e o 'J'i a h - fiTINATXA ANSEfiN M ETAADN J PACIAEIAITTACHIKOIN^ NATABfi
TIMH NETTOIH CAM H N fi IMHM AAIKAION KATECTHCAI
<J>YAACC- n NAÖANAGAT J t e . E0TIAO

111

f xA PI NT EO A H 0 OY KAl - f E TEOOY
I EYf iXIAC '-Şit f>'. Jf c V' iP O C K A O f lE in : AHMET a [ KAIT e
1 PANTOYTON ► ■ n(aVCI0NE OPTHN BAC1AEIAC AE
TTAHQOCEI^ )lEy NAIflTAC KAITTAN HTYPEIC KAIOYCI AE
TAYTACAIE İ •AONK ATAK Cl M AC KAITTOAEIC TOC ENTICTA n
OCHPMOI tNP^ A TTOIC K AT AIEIT N I AN i CTIC YTTEMOVKA0EC TATAIO : A
>^ NHHCA TOr AE A 0 ITTOYXP 0N0 YK ATA OYCTTCPIKOrY4>YINTAYPEinM AT
'OnON YM OI- ^ YCCIPHlT^ 'EM AIC^ YnEP ^ CAMATOCE MOYKAQIAPf CAMH
[ nC EM H C «^ H N" * < A İ EKATHV YTTEP XPOMAITAIINAABHTAY t h n
! Ef lC A Tt4AHnATOCTHNAEKATHN 1F NOCAAAHE XPETAC AtTACHEA
A ElA IA Tn Nj ' EPE Cif N PEPAIPECOA l*Tl\ XPHN r El AA OCTEIEPO0EC m iT O Y T A i n
AiAnON - iETOYTON EM ENOC06 PAÎTE I >
N OYMONON El C PAN ATAA MA TA N < NAEI" E
A K A P > > \ .^AC lE M riH M O YC E N iA v n n Y r T c '^ g| 1
>. lAIAfEKACI ^ja- TYXHC eEONTEKAMOYKATATTAN* » , ^ EIOCAEIAIAT EIA
Ern KAen c^ n cACEN CrH A • ^ ^ a c ya o i ' c ej APAZA KOÇ MO N TTEPCl K HCE L 9 HT CA NA AAM BAN fl N(
TMOMH SEn N EPOMNOMON ON0EMICAMG PATTON TENE X ^ APICEMHKAITTATPIOC V* - * N,N 0 MOCH nETEPOYTENOYC
AI CATTANTflNOYC AN XPOM OC AnElPO t EICA. A10XHN AYTAITTEPIE ®HK E N ET E ♦ A NOYTnTTANTAC TOICXPYEOIC
x a p a c t a y t h e i a ia ib io y m o i p a ’ i ^ a t a c t h l h THPCINAC Y CTE<)>ANOIC0YC ETnKAOIE POCAAAIMONnNEYCEBEC ITinAIC
AOM CIAOTAC nCXAAENHMEMECIC BAC KON AAIMO ITPOCOÛOYCTE AAH^AH AN ATTOK AM AN Orl ETAK A 00 ClflCA
f inNTm n ro c orıom cAMEAiACTC k a iy b [ EACACEBE I <f>YCE ACHPniKHCXAPIC INIEfAlC ETTIOYCEI CA^EIAEI CAIBAMOTO
NAl n KE1KA0OC A M ENO NTEHPAOI C0EIC KAl APA MATHNC NBn n n HCTOYTOICTTOKEICÖ fi. OYClACO- .
(NO n o c ANEIAATOYC EXEITTOINAC TTOAYTEAEl CElCrm ACQE ANTI KAIHMET EPALAt IACEITTTFAEITO

IV. a.
a. f- 'm yeka MACAC CrAKAOEIE M OM IIATE AYTOYEKAAÖnVTyt TOA E I
MENIEPACTTPETTOYCHCOOINHC at t apF> OXAHTOlXSx *HT' N AA n 'A1TA PAIA AAlIt 0 CI ISTO" rTo ic k h a e n io c i o n T MAMI MHCAEQAIT ENOYC A Y I 1 ZÛNTAC
KPATHPAE AEYTTOAHMlorEOOO THN Ad> EICOAC. i' ^ AiV TA EAEAATE A / ECTnMHTE E I IAI A ■ CAC0AIMHTEE;AAAO A ElCYrrEN EICTlM AC O M O llA ETEM O l
TTAHPHN AEXOnENOCTECYf rn en a ic nN.r- OYCYN. > OAOICENTAT0Arpo\ TPI ACAIMHTE MET., A IA TA ÎA IM H TE TTOAA at t p o cq h c El n ENAKM I HIXPOIS a n I
NTOTTAPATYNXANONTTAHOOCETTE ICAPTÎP ; i n u n ,* t i ,' OfACICTAC r. ETAG
PETTI AHnoNKAl HBNITOAAYCIN AITOYP f ACEAOCONAN
EAA +AIKATAttWAENA TPOTTOTH KAhACEKEI
NACHTTPOCOAOhHN ; ErnKTHMAAAIttONPN
lAIAN ElCKOCriON OIt CEION JoiCA
BOYAHTAIXPONON PI TIPAC COYCIN Em rTATPAOYI I ATTA NT AC
ALYTTArncAlEOXAnNAYTOC i EYNOAO CTTOIEICOAECAN MM0ENIÛEOEIONE , .' ACYAONAN E©HK A a c a y t j -i c a e m h a e
o e o y c ek t t e p c ia o c t ek a ii ^ I a k e t i a o c
OEIEPAOCYNHCT I MHI TEPAC iCIXEI r HTE AYNACTEI n ilT E *■' AAAHNTTAPEYPECINEI EYBPINIHTAn EI NACİ N THE KOM M ArHNHrTEECTIAcJ EIAEOC / 'I
HENOCTOICAEAOITOICXAPIN . TOYTOYLI EPOAOYAOYt HK AT AAYC İNANANA- in_KAJ0 YCinN KAl i >■ t lCFIACAN XAPIN EYXOM A IA II Alt E N EI N '
E1CEAEY0C & PANHÛ0NHN ,, OYCEP } ,;'Ae , ITinAIETriAl C'»x" CYNOAnNETTinHXA: 0A1M HAENI OCTICTEANBACIAEYCHAYNA.l CTHCEN
NEHnHOTT/lCEKACTOC EN ' KATA AAinı BO'rAHCinANE ■ " KAT fsTIMHCHMET E i YNON ELTA ^ J^ AKPAIXPONAiTAYTHNAPXHl ISTTAPA
EPAIC HflE PA1EANC AAITTHI o h h a^ j m C ' TtAIAACEr fONOYC. OCTIC û ANAIATA3 E nCTAYf-HCAYNAM IN AA8H MOMON TOYTON KAl Tl ■ M A[HM E
lEPANHTlMHNHm iK T EPAC Al A4>YAAt Cnfj XAITTA® PATHC
; (?'' ' - X, /d NHnTA CY<Ö <■ NO* ICPlCiCEKYPACEN
0 ANTH rO^ H^ Xi%MM ** I’ EOPTHN EN^ j TTANTIXIONAITOY^ ENO* '< l KATAAYtlNHBAATTTEIM % E MHEEYXH CIA EAC A A| M o f NAC KAl
HEOcfcllECQAIAIKAI NNOY^ ETTIBAAHTAI ^ © ^ E OYC TTAN T A CEXETA 1 TTAPANO
EYnXOYM tNCuCa ,*1 TTOYTTPOAIP I El TAl ^ " EXnNTAr- HTEAYTniKATAAnY, JOYTniAAIMOKinNOj
Tm r ice- ^ - ii^ n ■ aeinoic e t a k a jö e eioca [ EAC-^ OAIH HTEEl CCTEPoMATTAAAOTI A [OEA N ATTAN TJ~1N ^ Lm A i^ E r NAM H] KATAA AIMOft NON
AU I ONEICl nCAHC- ^ ANENICPniTOpniCYNO ' TPOTTAlT1HAENIPIHTEKAKACAlTINATOfTANh AY TA I <A ,> r EMEI ÎTP0 E ATT ,
jftS^KOINHtMETAAAMEANnCIN OCON JTETTAH TTE PICTTACAI AlTOYPTl ACTAYTHOAAAETf in E^ TINnPIANANElAXi?* TOCE C T A ^ T Y T t t ON TTAPAOEA
OOCCICTOYTOK A© El EIJ1CAMOY CI K IA N KAl C©n CAN 1-1ENAYTAN I CPEl Dİ LTTAIt YNETA CA a e e y c e b e i a c h n o e o i e k a i t t p ö r ö NOI [*' '■
, CONANYCTE PONXASOLIAO^ ' NOIUETOYTON AEBACIAEIETEKAIAPXONT'* ^ AIATAITE -û»-" E I C^ EPElNOClONİErATTAl CİN ErrONOj
Ik/ . levrATE^ Lcrro N o iTE x y Ta n RnANTEC TTANT ECA EATTflKEl t ETAITT % A PAO EA NKAI; TEE MOICEMİAHHİKAIAI ETEPANTTOA
U AEKOMENOITAEAYTATTTE HTAANXAPIC <<T> E Bf El AE '* KAl Al A T O Yrn N ' E ^ EO El K A

17
ihtimam ve himayelerinin hakkaniyet li bir t aklidçisi
oldum.
67 / Kurban törenlerinin çeşitli biçimlerde yapılmasını
sağlam ak am acıyla kafi derecede arazi ayırdım ve
onlardan sağlanacak gelirle re el sürülm em esini
buyurdum. Sürekli bir kurban hizmeti kurdum ve seçkin
rahipler tayin ettim; onları Pers giysileriyle donattım;
t ören ve tüm onursal hizm et leri benim sanım a ve
tanrıların yüceliğine yaraşır biçimde düzenledim.
Kurban hizm et lerinin sürekliliği için, eskiden beri
varolan ve m üşt erek bir hukuka dayanan kurban
t öre nle rinin ya nısıra, Krallığım da yaşayan tüm
insanların, hem t anrılara karşı vecibelerini yerine
getirmeleri hem de bizi onurlandırmaları maksadıyla
yeni ihdas edilen bayramları kutlamalarını kural olarak
koydum. Böylece bedenimin doğum günü olan Audnaios
ayının 16. gününü ve taç giydiğim Loos ayının 10.
gününü yüce t anrıların yeryüzüne zuhur edişlerine
vakfediyorum ; çünkü bunları ben t a lih li
hükümranlığımın menşei ve tüm Krallığımdaki genel
saadet ve refahın sebebi olarak telakki ettim. Bunlardan
başka kurbanların daha zengin ve şölenlerin daha
mükemmel olması için ve yılda bir kutlanmak üzere iki
günü daha bayram olarak t ahsis ettim. Ülke halkını
toplantı, yani şölenlere katılım amacıyla, köy ve kentlere
göre gruplara ayırdım ve bayramları herkesin en kolay
erişeceği en yakın kült yerlerinde kutlanmak üzere
düzenledim. Geri kalan zamanı, yani doğum günüme
t ekabül eden 16. ve Diademi takdığım güne t ekabül
eden 10. günü, her ay t ekerrür et mek ve rahipler
tarafından sürekli kutlanmak üzere tören günü olarak
düzenledim.
10 5/Bu düzenlemelerin daimi olması için, tanrıların
buyrukları doğrultusunda kutsal bir kanun vakfettim ve
bunu dokunulmaz kıldığım st eller üzerine yazdırdım;
çünkü bunların sürekli korunması aklıselim sahibi kişiler
için dindarca bir iştir; sadece bizim onurumuz için değil,
aynı zam anda her ferdin kendi t alihi uğruna bel
bağladığı en aziz beklentiler için de bu böyledir. Sonsuz
zaman kaderin bir cilvesiyle tüm insanlar arasından
hangi soyu bu ülkenin mirasına oturtursa, o insan soyu
için bu kanunu korumak bir vecibe olm alıdır; şunu
bilerek ki, kraliyet in rahmet e kavuşm uş soyunun
int ikam ı ağırdır, ihm al ve cürüm den gelen din
düşmanlığını eşit derecede cezalandırır ve takipçisi olur;
kut sanm ış at alarım ın kanunu hakaret e uğram ışsa,
merhamet tanımaz cezalar verir. Zira dindarca yapılan
her iş kolaydır; ama dinsizliğin sonu zorunlu olarak
sefalettir. Bu kanun benim sesimi duyurdu, tanrıların
vahyi ise ona geçerlik kazandırdı.
123 / Kanun
Tarafımdan hem t anrılar ve hem de resimlerini Toros
uçurum larının zirvesine, bedenimi saran bu kut sal
my o w n f or m, a n d h a v e c a u s e d t h e a n c i en t h o n o r of
great deities t o b e c o m e the coeval of a n e w T'yche. Since
I t her eby, in an upr i ght wav. i mi t at e d t he e x a m p l e of the
divine Pr o v i de nce , whi ch as a b e n e v o l e n t h e l pe r has so
oft en b e en seen st a nd i n g by my side in the st ruggles of
my reign.
A d e q u a t e p r o p e r t y in l and a n d an i na l i e na b l e i n c o m e
t h e r e f r o m h a v e I set asi de for t he a m p l e p r ov i s i o n o f
sacrifices; an u n c e a s i n g cult a n d c h o s e n pr i est s a r r a y e d
in s u c h v e s t m e n t s as a r e p r o p e r t o t h e r a c e o f t h e
Pe r s i a ns h a v e I i n a u g u r a t e d , a n d I ha ve d e d i c a t e d t he
w h o l e a r r a y a n d c u l t in a m a n n e r w o r t h y o f m v
f o r t u n e a n d t h e m a j e s t v o f the gods.
I h a v e d e c r e e d t h e a p p r o p r i a t e l aws t o g o v e r n t h e
s a c r e d o b s e r v a n c e s t hu s e s t a b l i s h e d f or e ver l as t i ng, so
t hat all t he i n h a b i t a n t s of my r e a l m m a y of f er b o t h t he
a n c i e n t s a c r i f i c e s , r e q u i r e d by a g e - o l d c o m m o n
c u s t o m , a n d a l s o new7 f est ival s in h o n o r o f t h e g o d s
a n d in m y h o n o r . The b i r t h d a y of mv n a t u r a l body, t h e
s i xt ee n t h o f A u d n a i o s . a n d t he t e n t h of Loos, t he d a y
o f mv a c c e s s i o n t o t h e t h r o n e , I ha ve c o n s e c r a t e d t o
t h e m a n i f e s t a t i o n o f t he g r e a t de i t i es , w h o w e r e m y
g u i de s in a p r o s p e r o u s b e g i n n i n g a n d h a v e b e e n t he
s o u r c e o f u n i v e r s a l b l e s s i n g f or my w h o l e k i n g d o m .
Because of the m ultitude of o f f e r i n g a n d the
mag nificence of the celebra tion I have co n se cr ate d
t w o a d d i t i o n a l d a y s , e a c h o f t h e m as an a n n u a l 33
festival. T h e p o p u l a t i o n o f mv e m p i r e I h a v e d i v i d e d
up for the p u r p o s e of th ese a sse m b lie s, festival
g a t h e r i n g s , a n d sacrifices, a n d d i r e c t e d t h e m t o r e p a i r
by v i l l a g e s a n d c i t i e s t o t h e n e a r e s t s a n c t u a r i e s ,
w h i c h e v e r is mo s t c o n v e n i e n t l y l o ca t ed for t he festival
ob se rv an c e . M o r e o v e r , I have a p p o in t e d u n d e r the
s a m e t i t l e t h a t , in a d d i t i o n t o t h e o b s e r v a n c e j u s t
n a m e d , my bi r t h o n t he s i x t e e n t h a n d m y a c c es si on o n
t he t e n t h shall be o b s e r v e d e v e r y m o n t h by t h e priests.
Now t hat t hese regulati ons have be en established, to
be o b s e r v e d c o n t i nu a l l y as t h e p i ou s d u t y of m e n of
u n d e r s t a n d i n g , not on l y in my h o n o r b u t also in t he
b l e s s e d h o p e o f t h e i r o w n g o o d f o r t u n e . I h a v e , in
o b e d i e n c e t o t h e i ns p i r a t i on o f t he gods, o r d e r e d t o be
i n s c r i b e d u p o n s a c r e d , i n v i o l a b l e s t e l a e a h o l y law,
w h i c h s h a l l b e b i n d i n g u p o n all g e n e r a t i o n s o f
m a n k i n d w h o in t h e i m m e a s u r a b l e c o u r s e o f t i m e ,
t h r o u g h t h e i r s p e c i a l lot in life, shall s u c c e s i ve l y b e
d e s t i n e d t o d we l l in t his l an d ; t h e y m u s t o b s e r v e it
w i t h o u t v i ol a t i o n , k n o w i n g t ha t t h e s t e r n p e n a l t y o f
t h e d e i f i e d r o y a l a n c e s t o r s will p u r s u e e q u a l l y t h e
i mp i e t y o c c a s i o n e d by n e gl e ct as t hat o c c a s i o n e d bv
folly a n d t h a t d i s r e g a r d o f t h e l aw d e c r e e d f o r t h e
h o n o r of t he h e r o e s br i ngs wi t h it i n e x o r a b l e p enal t i es.
F o r t he p i ou s it is all a s i mpl e m a t t e r , but g o d l e s s n e s s
is f o l l o w e d by b a c k b r e a k i n g b u r d e n s . T h i s l aw m y
voi ce ha s p r o c l a i m e d , b u t it is t h e m i n d o f t h e g o d s
t h at has gi ven it a ut hor i t y.
mezarın yam başına çepeçevre kut sayarak dizdiğim
rahm et e kavuşm uş at alarım için t ayin edilen
halihazırdaki rahip ve gelecekte bu görevi devralacak
olan rahip, bütün diğer görevlerinden azad olunmalı,
engel olunmadan ve bahane bulunmadan bu kutsal
tapınak mezardaki görevini kült t örenlerine ve kutsal
heykellerin uyarınca süslenm elerine vakfederek ifa
et melidir. Her ay ve her yıl tüm yıl boyunca sürekli
kutlanmalarını emir buyurduğum t anrıların ve benim
doğum günlerimizde bu rahip, kendisine benim lûtfumla
ve soyumun ata geleneği icabı takdir edilmiş olan Pers
giysisini giyerek, tanrıların dindar onurlarına vakfettiğim
bütün heykelleri altın çelenklerle süslemelidir. Rahmetli
soyum un aziz m enfaat lerine adadığım köylerden
sağlayacağı gelirle bu sunaklar üzerinde bol bol tütsü ve
kokulu otlar sunmalı ve besili kurbanlıkları tanrıların ve
bizlerin onuruna yaraşır biçimde kurban etmeli, kutsal
masaları uyarınca bol ziyafet malzemesiyle donatmalı ve
t e st ile ri suyla k a rışt ırılm ış bol m ikt arda şarapla
doldurm alıdır. Buraya gelen yerli ve yabancı bütün
ahaliyi büyük bir ihtimamla karşılam alı ve bir araya
gelen cemaate herkesin eşit derecede keyf alacağı bir
şölen hazırlamalıdır. Kendisi için de, adet olduğu üzere,
rahiplik makamının onursal hakkı olarak pay ayırmalıdır;
bunu yaparken geri kalanların da lûtfumdan serbestçe
yararlanmalarını sağlamalıdır, öyle ki, her bir kimse,
kutsal günlerde kafi miktarda yiyecek içecek alabilmek
için, gözetildiği hissine kapılmaksızın şölenin keyfini
çıkarsın ve dilediği köşede, istediği kadar yiyip içsin.
Tapmak hizmetine sunmuş olduğum içki kupalarını ise,
ancak kut sal alanda birlikt e bulundukları sürece
kullanabilirler.
16 1/ Bu amaçla tayin ettiğim bütün m üzisyenler ve
gelecekte tayin edilecek olanlar, onların oğulları ve
kızları ve aynı sanatı icra edecek tüm nesilleri, başka her
t ürlü m eşguliyet t en uzak t ut ulm a lıd ırla r; ama
tarafımdan saptanmış olan gelirlerle memuriyetlerini
yapmalı ve şölen topluluğu arzu ettiği sürece mazaret
beyan etmeksizin vecibelerini yerine getirmelidirler.
171/ T anrılar için ve kendi onurum a t anrısal istem
doğrult usunda vakfettiğim bu t apınak kölelerini ve
onların çocuklarını ve bu soyun tüm zaman içinde
gelecek nesillerini hiç kimse, ist er kral olsun ist er
hükümdar, ister rahip olsun ister yönetici, ne kendine
köle yapmaya ne de bir başkasına herhangi bir şekilde
satmaya, ne de onlardan birine bir kötülük yapmaya ve
görevlerini yerine getirmekten menetmeye izinlidir; tam
tersine rahipler onlara ihtimam göstermeli, krallar ve
yö n e t icile r ve özel büt ün k işile r onlara yardım
et melidirler. Böyle davrananlar t anrılar ve rahmetli
atalarım nezdinde dindarlığın lûtfuna nail olacaklardır.
19 1/ Aynı şekilde, şurdaki tanrılara adadığım köyleri
kendi mülkiyetine geçirmek, satmak ya da bir başka
kurala bağlam ak, ya da bu köylere veya bunların
Law
T h e pr i est w h o is a p p o i n t e d by m e f or t h e s e g o d s a n d
h e r o e s , w h o m I h a v e d e d i c a t e d at t he s a c r e d t o m b o f
m y body, o n t he t o p m o s t ri dges o f t he T a u r u s r a n g e ,
a n d w h o shall at a l a t e r t ime h o l d this office, he, set
free f r o m ver y o t h e r dut y, shall wi t h o u t let o r h i n d r a c e
a n d w i t h n o e x c u s e f o r e v a s i o n k e e p w a t c h at hi s
m e m o r i a l a n d d e v o t e h im s elf to the ca re a n d the
p r o p e r a d o r n m e n t o f t he s e s a c r e d i mages.
O n t he b i r t h d a y s whi c h I ha v e e s t a b l i s h e d f o r ev e r as
m o n t h l y a n d a n n u a l f est ival s o f t h e g o d s a n d o f my
o w n p e r s o n , t h r o u g h o u t the w h o l e y e a r he shall,
h i m s e l f d e c e n t l y g a r b e d in P e r s i a n r a i m e n t , as my
b e n e f a c t i o n a n d t h e a n c e s t r a l c u s t o m of o u r race ha v e
p r o v i de d , c r o w n t h e m all wi t h t he gol d c r o w n s whi c h 1
h a v e d e d i c a t e d as t he s a c r e d h o n o r s d u e t he d e i f i e d
a n ce s t o r s ; a n d ou t of i n c o m e f r o m t he villages, whi c h
1 ha v e d e s i g n a t e d for t h e s a c r e d h o n o r s o f t h e h e r o i c
r a c e , h e s h a l l o f f e r o n t h e s e a l t a r s r i ch a d d i t i o n a l
of fer in gs of i n ce n se a n d a r o m a t i c he rb s, a n d also
s p l e n d i d s a c r i f i c e s in h o n o r o f t he g o d s a n d in my
h o n o r , in w o r t h y wi se s e t t i n g up s a c r e d t a b l e s wi t h
a p p r o p r i a t e f o o d s a n d filling jars f r om t he w i n e p r e s s
wi t h p r e c i ou s d r i n k ( t hat is, wi ne mi x e d wi t h wa t e r ) .
He shall h o s p i t a b l y w e l c o m e the w h o le of the
a s s e m b l e d p e o p l e , b o t h t he nat i ve a n d t he f or e i g n e r s
w h o s t r e a m h i t h e r , a n d he s ha l l p r o v i d e f o r t h e
c o m m o n e n j o y m e n t of t he least by t h e a s s e m b l e d
mu l t i t u d e s , in t hat , as is t he c u s t om, he shall t ak e for
h i m s e l f a p o r t i o n , as a gift in h o n o r o f t h e p r i e s t y
office, a n d t h e n d i s t r i b u t e t he rest of my b e n e f a c t i o n
to the o t h e r s for t h e i r free e n j o y m e n t , so t hat d u r i n g
t h e hol v d a y s e v e r y o n e m a y r e c e i v e a n e v e r f ai l i ng
s u s t e n a n c e a n d m a y t h u s be a b l e t o c e l e b r a t e t h e
festival wi t h o u t r u n n i n g t he risk o f mal i ci o u s c al u mn y .
The d r i n k i n g cups, whi ch 1 ha v e d e d i c a t e d , a r e t o be
u s e d by t h e m as l ong as t hey r e ma i n in t he hol y pl ace
a n d p a r t i c i p a t e in t he g e n e r a l a s s e ml y for t he feast.
T h e g r o u p o f mu s i ci a n s w h o m 1 ha v e c h o s e n f or t he
p u r p o s e a n d t ho s e w h o m a y l at er be c o n s e c r a t e d , t hei r
sons a n d d a u g h t e r s, a n d also t hei r d e s c e n d a n t s shall all
l ear n t he s a me art a n d be set free f r om t he b u r d e n of
e ver y o t h e r re spo nsi bi lit y; a nd they are to d e v o t e
them selves to the observances which I have
e s t a bl i s h e d t o t he e n d , a n d wi t h o u t a n y evas i o n a r e to
c o n t i n u e t h e i r s e r v i c e s as l o n g as t h e a s s e m b l y
r e q u e s t s it. N o o n e . n o k i n g o r r u l e r , n o p r i e s t o r
of f i ci al s h a l l e v e r m a k e s l a v e s o f t h e s e h i e r o d u l e s ,
w h o m I h a v e , in a c c o r d a n c e w i t h t h e d i v i n e wi l l ,
c o n s e c r a t e d t o t he g o ds a n d to m y ow n h o n o r s , o r t hei r
chi l d r en o r t he d e s c e n d a n t s of t h e i r c hi l dr en, w h o shall
c o n t i n u e t h e i r family to all l at er t ime; he shall n e i t h e r
e n s l av e t h e m t o hi ms e l f n o r a l i e n a t e t h e m t o a n y o n e
else in a n y way, n o r i n j u r e o n e o f t h e m , n o r d e p r i v e
hi m of this mini st r y; b ut t he pri ests shall t a k e c a r e o f
t an rıla rın dokunulm az m ülkü olarak vakfet t iğim
gelirlerine herhangi bir şekilde zarar vermek, kimsenin
hakkı ve haddi olmayacaktır. O halde, cürümün bir
başka türüne ya da bir hakarete veya kendi vakfettiğim
kurban şölenlerinin ve toplantılarının şan ve şöhretimiz
aleyhine bert araf edilm esine ve sile olacak
uygulam alarda bulunmak, hiç kim senin yanına kâr
kalmayacaktır.
2 0 5 / Her kim ki ama, bu düzenin kutsal geçerliğini ya da
ölümsüz iradenin teyid ettiği rahmet abidesini bozar ya
da zarar verir ya da gerçek anlam ını değişt irm eye
yeltenirse, yalnız kendisi değil, aynı zamanda tüm soyu
sopu rahmet li at alarımın ve tüm t anrıların hışmına
uğrasın, taki cezasını tamamiyle çekinceye kadar.
222/Tanrılara ve atalara karşı gösterilmesi kutsal bir
görev olan dindarlığın bir örneğini ben, birçok diğer
v e sile le rle olduğu gibi, buradaki e se rle rim le de
çocuklarım ın ve t orunlarım ın gözleri önüne serm iş
bulunuyorum ve inanıyorum ki, onlar bu güzel örneklere
özenip, soyum uzun geleneksel onurlarını sürekli
artıracak ve bana benzer biçimde kendi yaşamlarının
doruk noktasında soyumuzun ününe ün katacaklardır.
2 23/ P e rs ve Makedonya ve Kommagene ülkesindeki
büt ün t anrıların ilgi ve rahm et inin böyle hareket
edenlerin üzerinde olmasını niyaz ediyorum. Zamanın
akışı içinde her kim, bu ister bir kral ister bir hükümdar
olsun, bu ülkenin yönetimini devraldığında, bu kanunu
ve bize ibadet i korur ve sürdürürse, benim hayır
dualarımla, tüm rahmetli atalar ve tanrılar ondan razı
olsun; bu kanuna karşı gelen ve tanrılara saygısızlıkta
direnenin ise her türlü felaket başına gelsin.
t h e m , a n d t h e ki ngs, officials, a n d all p r i v a t e p e r s o n s
sha l l s t a n d b y t h e m , a n d t h e f a v o r o f t h e g o d s a n d
h e r o e s will be laid u p for t h e m as a r e w a r d f or t h e i r
piety.
1. I n t e r d i c t i o n o f a n y a l t e r a t i o n s in t he s t a t u s of t h e
h i e r o t h e s i o n o r its p r o p e r t y a n d t h r e a t o f p u n i s h m e n t :
It is e q u a l l y not p e r m i t t e d o r a n y o n e t o a p p r o p r i a t e o r
to a l i e n at e t he villages whi ch I ha ve d e d i c a t e d t o t hes e
go d s , t o sell t h e m o r t o d e v o t e t h e m t o s o m e o t h e r
p u r p o s e , o r in a n y wa y t o i nj ur e t h o s e villages: o r t o
r ed u c e t he i n c o m e f r om t h e m , whi ch I ha ve d e d i c a t e d
t o t h e g o d s as a n i n v i o l a b l e p o s s e s s i o n . N o r s h a l l
a n y o n e go u n p u n i s h e d w h o shall d e v i s e in his m i n d
agai nst o u r h o n o r s o m e o t h e r s c h e me of vi ol ence o r of
d i s p a r a g i n g o r s u s p e n d i n g t h e s a c r i f i c e s a n d f es t a l
a s s e m b l i e s vvich I h a v e e s t a b l i s h e d . W h o e v e r s h a l l
p r e s u m e to r e s c in d or to injure or guilefully to
m i s i n t e r p r e t t h e j us t t e n o r o f t his r e g u l a t i o n o r t h e
h e r o ic h o n o r s w hich an i m m o r t a l j u d g m e n t has
s a n c t i o n e d , hi m t h e w r a t h of t he d a e m o n s a n d of all
the gods shall pursue, both himself and his
d e s c e n d a n t s , irre c o n c ila b ly , with e v ery kind of
puni shment .
A n o b l e e x a m p l e o f p i et y, w h i c h it is a m a t t e r o f
s a c r e d d u t y to of f er to g od s a n d an ce s t o r s . I h a ve set
b e f o r e t he e y es o f my c h i l d r e n a n d g r a n d c h i l d r e n , as
t h r o u g h m a n y o t h e r , so t oo t h r o u g h this wo r k ; a n d I 35
b e l i e v e t h a t t h e y will e m u l a t e t his fair e x a m p l e by
cont i n ua l l y i n c r e a s i n g t he h o n o r s a p p r o p r i a t e to t hei r
line a n d . like me , in t hei r r i per y e ar s a d d i n g g r e at l y t o
t hei r p e r so n a l fame.
F o r t h o s e w h o d o so I p r a y t hat all t he a n ce s t r al gods,
from Persia and M a c e d o n ia and from the native
h e a r t h of C o m m a g e n e , m a y c o n t i n u e to be g r a c i o u s to
t h e m in all c l e menc y. A n d wh o e v e r , in t he l ong t i me t o
c o m e , t a k e s o v e r this reign as king o r dy na st , m a y he,
if he o b s e r v e s t hi s law a n d g u a r d s m y h o n o r , enj oy,
t h r o u g h my in te r c e s s io n , the favor of the de if ied
a n c e s t o r s a n d all t h e go d s . But if he. in his folly o f
mi n d , u n d e r t a k e s m e a s u r e s c o n t r a r y t o t he h o n o r of
th e g od s , m a y he, e v e n wi t h o u t my c u r s e , s uf f e r t he
full w r a t h of t he gods.
Batı Terası, Tanrı tahtlarının The west terrace, excerpt

_________________
arkasındaki va siyetna m e from the nomos inscribed
( nomos) metninden bir on the bases of the thrones
bölüm