ДОЦНОВИЗАНТИСКА АРХИТЕКТУРА ВО

МАКЕДОНИЈА
ПРВ ВИЗАНТИСКИ ПЕРИОД IX – поч. XI в.
(ОД МОРАВСКАТА МИСИЈА /863/
ДО ПРОПАЃАЊЕТО НА САМОИЛОВОТО ЦАРСТВО /1018/)

ВТОР ВИЗАНТИСКИ ПЕРИОД XI – XII в.

(ОД ПРОПАЃАЊЕТО НА САМОИЛОВОТО ЦАРСТВО /1018/
ДО ЛАТИНСКОТО ЦАРСТВО ВО ЦАРИГРАД /1204/)

ТРЕТ ВИЗАНТИСКИ ПЕРИОД XIII в.

(ОД ЛАТИНСКОТО ЦАРСТВО ВО ЦАРИГРАД /1204-1261/
ДО СРПСКИТЕ ОСВОЈУВАЊА НА МАКЕДОНИЈА /1282-1299/)
Карта на Балканот и Мала Азија за време на Латинското Царство во Цариград (~1218)
Карта на Балканот за време на
српските освојувања
(крај XIII – XIV в.)
 СТРУМИЦА

МАНАСТИР

Карта на Македонија после 1282 год.

СВ. НИКОЛА – МАНАСТИР, МАРИОВО СВ. АРХАНГЕЛИ – ВАРОШ, ПРИЛЕП СВ. ДИМИТРИЈА – ВАРОШ, ПРИЛЕП СВ. НИКОЛА – ВАРОШ,
ПРИЛЕП

СВ. ЈОВАН КАНЕО – ОХРИД СВ. БОГ. ПЕРИВЛЕПТА – ОХРИД СВ. ДИМИТРИЈА – ВЕЛЕС

• Локални (провинциски) традиции

• Актуелни епирски влијанија
ЦРКВА СВ. НИКОЛА – МАНАСТИР, МАРИОВО (1266-1271 г.) - ктитор монах Акакиј (г-дин Јоаникиј)
Препис на грамотата од
Андроник II Палеолог
Ентериер на црквата со фрескосликарство од 1271 г.
Фрескосликарство од 1271 г. (втора половина на XIII век)
ВАРОШ, ПРИЛЕП
ЦРКВА СВ. АРХАНГЕЛИ – ВАРОШ, ПРИЛЕП (1270-1280 г.) - ктитор Јован „велики хартулариј на Запад“
Ктиторска композиција од 1270-80 г. - Јован „великиот хартулариј на Запад“
Цртачка реконструкција
на горна конструкција
состојба по 1861 г. состојба по 1980 г.
 Хипотетичка
реконструкција
од XX век

Обновено во XIX век

XIII век

Денешна состојба на црквата

Фрескосликарство во супструктурата од XII в. (?)
Ктиторска композиција во супструктурата - фрескосликарство од 1270-80 г. (?)
Фрескосликарство од 1270 - 80 г.
Фрескосликарство од 1270 - 80 г.
Фрескосликарство од 1371 г. – крал Марко и крал Волкашин
ЦРКВА СВ. ДИМИТРИЈА – ВАРОШ, ПРИЛЕП (крај XII в. - ~1290 г.)
~ крај XII – поч. XIII в.
~ средина XIII в.
~ средина XIII в. – 1284 г.
 Влијанија:
Попречен свод

Арта (Епир) и Трикала (Тесалија)

 (ктитор Димитрија
Мисинополит - византиски
~ 1284 - ~ 1290 г. благородник)
Влијанија:
Керамопластична
декорација

Св. Теодора - Арта (Епир)

Св. Василиј - Арта (Епир)
Св. Василиј - Арта (Епир)
 Влијанија:
Керамопластична декорација и купола

Паригоритиса - Арта (Епир)

 12 страна купола од
македонски тип

со тимпан над
прозорците

Варош, Прилеп
Варош, Прилеп
Фрескосликарство од ~ 1290 г.
Вотивен натпис за Андроник II Палеолог Св. Димитрија
ЦРКВА СВ. НИКОЛА – ВАРОШ, ПРИЛЕП (крај XII в. - 1298 г.)
II фаза

I фаза
Ктиторски натпис од 1298 г. (благородникот Вего Капза со жена му Марија,
во натписот е споменат императорот Андроник II Палеолог)
Фрескосликарство од 1298 г. (I група сликари)
 КУРБИНОВО
1191 г.

МАРИОВО
1271 г.

ВАРОШ, ПРИЛЕП
Фрескосликарство од 1298 г. (I група сликари)
Фрескосликарство од 1298 г. (II група сликари)
ОХРИД
ЦРКВА СВ. ЈОВАН КАНЕО –
ОХРИД (70ти – 80ти г. на XIII в.)
Фрескосликарство од седма/осма деценија на XIII век
ЦРКВА СВ. БОГОРОДИЦА ПЕРИВЛЕПТА (СВ. КЛИМЕНТ) – ОХРИД (1295 г.)
– ктитор Прогон Згур великиот хетеријарх и војсководител
Црква од 1295 г.

Доградби од XIV в.

Доградби од
поствизантиски период
Охрид Булгарели кај Арта (Епир)
Охрид Булгарели кај Арта (Епир)
Булгарели кај Арта (Епир)
Охрид
Булгарели кај Арта (Епир)
Охрид
Булгарели кај Арта (Епир) Охрид
Охрид
Иконостас од XI в. (?)
Фрескосликарство од
1295 г. - сликари
Михаил и Евтихиј
Оплакување на Христа
Св. Климент
ЦРКВА СВ. ДИМИТРИЈА – ВЕЛЕС (крај на XIII в.)