SYSTEMY ZARZĄDZANIA JAKOSCIĄ
Mariusz Detko
auditor DEKRA Certification Sp. z o. o.
ISO na kryzys ?
P
omimo tego, że zjawisko to „przy-
wędrowało” do nas najpierw ze
Stanów Zjednoczonych, a potem
z Europy Zachodniej i nie jest naszym
rodzimym „osiągnięciem”, także w na-
szym kraju słowo kryzys odmieniane
jest w mediach przez wszystkie przy-
padki. Zarówno teoretycy zarządzania
i ekonomii, jak i praktycy tj. mena-
dżerowie, właściciele czy kierownicy
różnych szczebli zastanawiają się,
jak się w tej sytuacji zachować. Pod
uwagę brane są różne warianty – od
tych najprostszych i na pierwszy rzut
oka ewidentnych, jak cięcie kosztów
do tych najbardziej finezyjnych, które
w kryzysie upatrują szansę rozwoju
i wypłynięcia na szerokie wody gospo-
darki rynkowej. Co rozsądniejsi, przed
podjęciem decyzji o wyborze strategii
poszukują narzędzi i metod działania,
które wesprą organizację w tych trud-
nych czasach lub przynajmniej pomo-
gą znaleźć właściwe rozwiązanie.
CZY ISO MOŻE POMÓC FIRMIE
PODCZAS KRYZYSU?
Jako konsultant, trener oraz auditor ja-
kości, od wielu lat spotykam się z wielo-
ma organizacjami, które chcą wdrożyć
46
lub już wdrożyły system zarządzania
jakością według normy ISO 9001.
Firmy oraz instytucje, z którymi mam do
czynienia, różnią się od siebie zarówno
wielkością, branżą, sposobem dzia-
łania, jak i celami jakie chcą osiągać.
Łączy je natomiast jedno – narzędzie
do zarządzania, jakim jest norma ISO
9001. W obecnej sytuacji coraz czę-
ściej słychać z ich strony pytanie – Czy
system zarządzania jakością według
normy ISO 9001 może pomóc firmie
w aktualnym stanie naszej gospodarki?
Na tak postawione pytanie nie da się
udzielić jednej uniwersalnej odpowiedzi,
a każdy zainteresowany przedsiębiorca
powinien jej udzielić sam sobie i na wła-
sny użytek. Warto natomiast poświęcić
kilka chwil na refleksję dotyczącą tych
czynników, które na kształt takiej odpo-
wiedź będą miały wpływ.
KRYZYS MIJA - ISO NA STAŁE
POPRAWIA FUNKCJONOWANIE
ORGANIZACJI
Uważny czytelnik normy ISO 9001, któ-
ra stanowi podstawę do budowania
systemu zarządzania jakością, zauważy
że we wstępie tego dokumentu wska-
zuje się na to, że decyzja o wdrożeniu
systemu jakości ma charakter strate-
giczny dla organizacji. Oznacza to, że
firma kierująca się wymaganiami normy
bierze pod uwagę długofalowe korzyści
płynące z posługiwania się tym roz-
wiązaniem, wykraczające daleko poza
ramy czasowe liczone w miesiącach czy
pojedynczych latach. Natomiast zjawi-
ska kryzysowe w gospodarce mają cha-
rakter okresowy i przejściowy, co daje
się opisać w formie cyklu koniunktural-
nego. Inaczej mówiąc, kryzys przycho-
dzi i zawsze mija, a system zarządzania
jakością zostaje jako trwała metoda
na lepsze funkcjonowanie organizacji.
System zarządzania jakością w swym
zamyśle może tak samo dobrze funk-
cjonować w warunkach kryzysu, jak i w
czasach dobrej koniunktury.
Korzyści jakie czerpią przedsiębiorstwa
z posiadania systemu jakości nie wyni-
kają z lepszej lub gorszej koniunktury
gospodarczej, lecz z tego jakie nadzieje
z nim wiążą przedsiębiorcy i jakie cele
chcą dzięki nim osiągać. Natura same-
go sytemu daje użytkownikom bardzo
rozległy repertuar korzyści a ponadto
pozostawia im pełną swobodę wyboru.
Norma ISO 9001, określając zakres sto-
sowania wskazuje, że jest ona przezna-
czona dla tych organizacji, które dążą do
Z końcem ubiegłego
roku głównym tematem życia
gospodarczego na świecie
stał się kryzys finansowy,
który zmienił się już w kryzys
gospodarczy dostrzegalny
w tzw. realnej gospodarce.
Co rozsądniejsi,
przed podjęciem
decyzji o wyborze strategii
poszukują narzędzi i metod
działania, które wesprą
organizację w tych
trudnych czasach
lub przynajmniej pomogą
znaleźć właściwe rozwiązanie.
zwiększenia zadowolenia klienta przez
skuteczne stosowanie systemu, łącz-
nie z procesami dotyczącymi ciągłego
doskonalenia i zapewnienia zgodności
z wymaganiami klienta i wymaganiami
mających zastosowanie przepisów oraz
dla tych, którzy potrzebują i potrafią to
wykazać. Sugeruje to użytkownikom,
że stosowanie normy ISO 9001 może
dawać zarówno wewnętrzne, jak i ze-
wnętrzne korzyści.
ISO, JAKO SKRZYNIA
ZE SKARBEM PIRATÓW
Dla zobrazowania potencjału, jaki tkwi
w systemie jakości, warto posłużyć się
metaforą stosowaną przeze mnie pod-
czas szkoleń. System jakości według
normy ISO 9001 można porównać do
skrzyni ze skarbem piratów. Wyobraź-
cie sobie, że znajdujecie taką skrzynię.
Otwieracie ciężkie wieko i …? Waszym
oczom ukazują się kufer pełen kosztow-
ności. Jedyny problem w tym, że spryt-
ni piraci ułożyli je w pewien konkretny
sposób. Na samym wierzchu czekają
na nas skarby najmniejszej wartości
– drobne acz zabytkowe monety, któ-
re mają jednak swoją wartość. Są one
za to łatwo osiągalne – wystarczy
sięgnąć ręką. Te skarby to korzyści, Czy więc system zarządzania jakością
jakie wynikają z samego faktu posia- może być pomocny w czasach kryzysu?
dania systemu i uzyskania certyfikatu. Jeśli za prawdziwe uznamy uwagi, ja-
Można je zdyskontować w formie dzia- kie sformułowałem powyżej, łatwo doj-
łań marketingowych, odróżnienia się od dziemy do przekonania, że tak. Zależy
konkurencji, podniesienia prestiżu lub to jednak w głównej mierze od samej
budowania pozytywnego wizerunku fir- organizacji. Bez względu na bieżącą sy-
my. Gdy zechcemy włożyć nieco wysiłku tuację, każdy, kto posługuje się normą
i sięgnąć w głąb skrzyni – znajdziemy ISO 9001, powinien mieć na uwadze, że
tam bardziej wartościowe kosztowności system tam opisany nie jest dla tych,
– sztabki złota i drogocenną biżuterię. którzy są doskonali, lecz dla tych którzy
Są to korzyści, jakie system jakości chcą się doskonalić.
daje nam w kwestii uporządkowania
działań, poprawy organizacji pracy, zdo-
bycia zaufania naszych klientów itd. Ale
najcenniejsze precjoza – diamenty i ru-
biny leżą na samym dnie skrzyni – i aby
je zdobyć trzeba się naprawdę napraco-
wać. Te prawdziwe skarby to zdolność
do zwiększenie skuteczności i efektyw-
ności firmy oraz wkroczenie na ścieżkę
ciągłego doskonalenia.
Tak jak skrzynia piratów mieści w so-
bie całość skarbu, tak system jakości
według normy ISO 9001 niesie w sobie
pełen potencjał korzyści dla przedsię-
biorstwa, które zdecydowało się go za-
stosować. Tylko od kierownictwa firmy,
od jego premedytacji, postawy i zaan-
gażowania zależy co z tego weźmie dla Mariusz Detko
auditor DEKRA Certification Sp. z o. o.
siebie i jak to spożytkuje.
47