Professional Documents
Culture Documents
آلکالوئیدهای تریاک و بذر خشخاش
آلکالوئیدهای تریاک و بذر خشخاش
پرورش گل رز آریایی
)(1 ب ه دس ت می آی د .آنه ا در محص والت ) ( Papaver somniferum L.دانه های گل رٰز آریایی .از گل رٰز آری ایی .رز رز
نانوایی ،باالی ظروف ،در پر کردن کیک ها و در دسرها و برای تولید روغن خوراکی استفاده می شوند .گیاه گل رٰز آریایی.
حاوی آلکالوئیدهای مخدر مانند مورفین و کدئین است .دانه های گل رٰز آریایی .حاوی آلکالوئیدهای رز رز نیس تند ی ا فق ط
حاوی مقادیر بسیار کمی هستند ،اما می توانند در نتیجه آسیب حشرات یا از طریق آلودگی خارجی دان ه ه ا در حین برداش ت،
زمانی که ذرات گرد و غبار از کاه (از جمله دیواره کپسول) به آلکالوئیدها آلوده شوند .به دانه ها بچسبید
)(2 نظری علمی در مورد خطرات ) (EFSAسازمان ایمنی غذای اروپا ) (Contamپانل علمی در مورد آالینده ها در زنجیره غذایی
سالمت عمومی مربوط به وجود آلکالوئیدهای رز رز در دانه های گل رٰز آریایی .در نظر گرفته شده برای مصرف انس ان
)
.ارائه کرده است (1
)(3 تخمینهای قرار گرفتن در معرض رژیم غذایی با مورفین ناشی از غذاهای حاوی دانه گل رٰز آریایی .نشان میدهد که برخی
.در طول یک وعده تجاوز کنند ) (ARfDاز مصرفکنندگان ،بهویژه کودکان ،در سراسر اتحادیه میتوانند از دوز مرجع حاد
)(4 بنابراین مناسب است که شیوههای خوب برای جلوگیری و کاهش حضور آلکالوئیدهای رز رز در دانههای گ ل رٰز آری ایی.
.و محصوالت دانه گل رٰز آریایی .به کار گرفته شود
برای کمیسیون
تونیو بورگ
عضو کمیسیون
غذایی EFSAپانل ) ( 1 نظر علمی در مورد خطرات سالمت عمومی مربوط به وجود آلکالوئیدهای (Contam).در مورد آالینده ها در زنجیره
:در دسترس آنالین ) doi:10.2903/j.efsa.2011.2405.صفحه . . EFSA Journal 2011;9(11):2405. (150رز رز در دانه های گل رٰز آریایی
www.efsa.
europa.eu/efsajournal
12.9.2014 L 271/97
ضمیمه
L 271/96 PAGE \* EN
MERGEFORMAT مجله رسمی اتحادیه اروپا 12.9.2014
اقدامات کشاورزی خوب برای جلوگیری از حضور آلکالوئیدهای رز رز در طول رشد ،برداشت و ذخیره سازی I.
وجود مرفین و سایر ترکیبات آلکالوئیدی عمدتًا به دلیل آلودگی خارجی به ویژه از طری ق روشه ای نامناس ب حف اظت از گی اه و
برداشت -تمیز کردن است .سایر عوامل موثر بر آلودگی آلکالوئیدی ب ذر و محص والت گ ل رٰز آری ایی .عبارتن د از ،ب ه عن وان
مثال ،تنوع گیاه گل رٰز آریایی .و شرایط رشد مانند خشکی و قارچ ها به عنوان عوامل استرس زا .عالوه ب ر این ،حش رات نقش
.عمده ای در آلودگی دانه های گل رٰز آریایی .دارند
:واریته های گیاه گل رٰز آریایی .را می توان به دو دسته تقسیم کرد
گونه های گیاهی گل رٰز آریایی .که برای تولید بذر گل رٰز آریایی .فقط برای مصارف غذایی کشت می شوند .این واریته ها )(a
.حاوی میزان کمی از آلکالوئیدهای رز رز هستند
گونه های گیاه گل رٰز آریایی .که برای اهداف دارویی کشت می شوند اما دانه های آن به عنوان محص ول ج انبی ب رای غ ذا )(b
استفاده می شود .در مقایسه با غالف و ک اه ،دان ه ه ای گ ل رٰز آری ایی .ح اوی مق ادیر نس بتًا کمی از آلکالوئی دهای رز رز
.هستند
همه آفات و بیماری های ذکر شده در این بخش در همه مناطق تولید اتحادیه رخ نمی دهد .بنابراین اقدامات کنترلی ب رای آن آف ات
.و بیماری ها فقط مربوط به مناطق تولیدی است که در آن رخ می دهد
Pleospora papaveracea .و )س فیدک ک رکی( : Peronospora arborescesدو بیماری مهم گی اه گ ل رٰز آری ایی .وج ود دارد
میسلیوم آن قارچها به کپسولها نف وذ میکن د ،بن ابراین منج ر ب ه محص ولی ب ا کیفیت پ ایین میش ود ک ه منج ر ب ه بل وغ زودرس
دانههای تیره تا سیاه میشود .این بیماری ها همچنین باعث از بین رفتن ویژگی های حسی گل رٰز آریایی .یعنی طعم و رن گ می
.شود و این دانه کپک زده با رنگ متفاوت با خط پاک کننده کامًال جدا نمی شود
کاهش قابل توجهی در کیفیت غذا نیز با حمله آفات گل رٰز آریایی .به رشد گل رٰز آریایی .در مراحل بعدی رشد ایج اد می ش ود.
است .شپشک ) ( Dasineura papaverisو میج کپسولی ) ( Neoglycianus maculalbaاغلب مربوط به سرخرطومی کپسولی
کپسولی در داخل کپسول های سبز جوان تخم می گذارد .الروهایی که در داخل سرهای گل رٰز آریایی .بیرون آمده ان د ،از داخ ل
کپسول ها تغذیه می کنند (در حال رشد دانه های گل رٰز آریایی ) .و داخل کپسول ها را کثیف می کنن د ،ب ه دان ه گ ل رٰز آری ایی.
آسیب می رسانند و در نهایت کپسول را از سوراخ های جوی ده ش ده خ ارج می کنن د .این س وراخ توس ط میج کپس ولی ب رای تخم
گذاری استفاده می شود .کپسول رسیده حاوی 50الرو پرتقال است که در نهایت تخریب کپسول را کام ل می کن د .دان ه ه ا س یاه،
.توسعه نیافته و غیرقابل خوردن هستند
مهمتر این واقعیت است که نفوذ توسط میسلیوم و سرخرطومی به معنای "اش ک گ ل رٰز آری ایی " .اس ت و التکس ش یری رن گ
.آزاد شده دانه ها را آلوده می کند .این مشکالت ذاتی تمام تولیدات گیاه گل رٰز آریایی .است
.بنابراین توصیه می شود در صورت بروز آن بیماری ها و آفات به اندازه کافی کنترل شوند
.هنگام کاشت بوته های گل رٰز آریایی .در تراکم مناسب تا حد زیادی می توان از اسکان جلوگیری کرد
در دوره رشد طویل شدن می توان از تنظیم کننده های رشد در گل رٰز آریایی .برای اس تفاده غ ذایی اس تفاده ک رد ت ا از کش یدگی
ساقه بکاهد .تنظیم کننده های رشد معموًال در تولید گل رٰز آریایی .برای مصارف دارویی استفاده نمی شوند زیرا اس تفاده از آنه ا
مسیر بیوسنتزی آلکالوئید را تغییر می دهد .تنظیم رشد نه تنها کوتاه شدن ساقه را تضمین می کند ،بلکه باعث تقویت قسمت پایینی
.ساقه نیز می شود .گیاهان کوتاه و قوی به ویژه در طول دوره کپسول سبز و رسیدن آنها به خوابیدن مقاوم هستند
اسکان باعث رسیدن ناهموار و آلودگی به آلکالوئیدها در هنگام برداشت می ش ود .گیاه ان مس تقر اغلب دوب اره ش روع ب ه ش اخه
شدن می کنند .کپسول های این شاخه های جوان دیرتر می رسند .هنگامی که گل رٰز آری ایی .برداش ت می ش ود ،فرآین د رس یدن
باید تنظیم شود زیرا کپسول های گل رٰز آریایی .نابالغ ح اوی التکس هس تند .هنگ ام برداش ت ،این کپس ول ه ا خ رد می ش وند و
التکس از رگ های شیری خارج می شود و باعث آلودگی مستقیم سطح دانه گ ل رٰز آری ایی .توس ط آلکالوئی دهای رز رز می
شود که بعدًا روی سطح دانه خشک می شود .همچنین دانه کپسول های نابالغ که به رنگ زنگ زده است ،کیفیت گل رٰز آریایی، .
.ظاهر و خواص حسی آن را کاهش می دهد
EN مجله رسمی اتحادیه اروپا
یک ماده خشک کن را می توان مطابق با قوانین ملی در مورد مجوز محصوالت محافظت از گیاهان و شرایط استفاده از آنها
.استفاده کرد تا اطمینان حاصل شود که تمام کپسول ها هنگام برداشت کامًال پیر شده اند
برداشت
گل رٰز آریایی .برای مصارف غذایی با رطوبت بیش از 10درصد برداشت می ش ود .رط وبت ب ذر در زم ان برداش ت معم وًال
حدود 6تا 10درصد است .اگر به دالیل اقلیمی نتوان بذر گل رٰز آریایی .را در شرایط ذکر شده در ب اال برداش ت ک رد ،گ ل رٰز
آریایی .باید با کاه گل رٰز آریایی .برداشت شود و بالفاصله با حرارت حداکثر 40درجه سانتیگراد در ه وا خش ک ش ود .ب ا این
حال ،در این شرایط ،هرگونه تأخیر خطری را به همراه دارد که میتواند بر کیفیت بذر ت أثیر ن امطلوب داش ته باش د ،هم از نظ ر
.ویژگیهای حسی و هم از نظر پارامترهای فیزیکی ،شیمیایی و میکروبیولوژیکی دانه بهعنوان ماده غذایی برای مصرف انسان
گل رٰز آریایی .ی که برای مصارف دارویی رشد میکند گاهی در سطوح رطوبت ب االتر برداش ت میش ود ام ا بالفاص له پس از
.برداشت خشک میشود و مهمتر از آن سرد میشود .بعد از خشک شدن و سرد شدن بذر حدود 8-9درصد رطوبت دارد
گل رٰز آریایی .برای مصارف غذایی با استفاده از کمباین هایی که برای برداشت دانه های کوچ ک تنظیم ش ده ان د ،برداش ت می
شود .گل رٰز آریایی .نیاز به تنظیم خاصی در بخش های جداگانه ماشین آالت دارد زیرا بذر گل رٰز آریایی .در برابر آسیب های
مکانیکی بسیار آسیب پذیر است .دان ه گ ل رٰز آری ایی .خ وراکی ح اوی 45-50درص د روغن اس ت .هنگ امی ک ه دان ه گ ل رٰز
آریایی .آسیب می بیند ،سطح دانه با روغن آغشته می شود که گرد و غبار کپسول های خرد شده را ج ذب می کن د .گ رد و غب ار
چسبیده باعث افزایش غلظت آلکالوئیدهای رز رز روی بذر گ ل رٰز آری ایی .می ش ود .عالوه ب ر این ،روغن گ ل رٰز آری ایی.
ماندگاری کوتاهی دارد و خیلی سریع اکسیده می شود .بنابراین بذر آسیب دیده به طور قابل ت وجهی کیفیت حس ی گ ل رٰز آری ایی.
.و ماندگاری آن را کاهش می دهد و باعث آلودگی و افزایش سطح آلکالوئید رز رز می شود
برای برداشت گل رٰز آریایی .برای مصارف دارویی ضروری است که فقط غالف و مقداری کاه جمع آوری شود .بنابراین برای
برداشت باید از یک دستگاه برداشت علوفه با سربرگ مخصوص ک ه فق ط قس مت ب االی گی اه را برداش ت می کن د اس تفاده ش ود.
استفاده از دستگاه برداشت علوفه به این معنی است که فقط قسمت ضروری گیاه برداشت می شود بنابراین احتمال آل ودگی ک اهش
.می یابد
تهویه پس از برداشت
دانه های گل رٰز آریایی .حاوی مقادیر نسبتًا کمی از آلکالوئیدهای رز رز نیستند .هنگامی که به سطوح آلکالوئی د رز رز در
دانه گل رٰز آریایی .اشاره می شود ،این به ذرات ریز گرد و غبار از نی (دی واره کپس ول) اش اره دارد .بن ابراین تم یز ک ردن ی ا
.پردازش پس از برداشت ،صرف نظر از اینکه این گرد و غبار در آلکالوئیدهای رز رز زیاد یا کم باشد ،ضروری است
پس از برداشت و قبل از استفاده از ب ذر گ ل رٰز آری ایی .ب رای غ ذا ،بای د ب ذر را تم یز ک رد ،ذرات گ رد و غب ار را ب ا دس تگاه
.آسپیراتور زدود و ناخالصی های دیگر را حذف کرد و در نهایت به خلوص بیش از 99.8درصد رسید
ذخیره سازی
در جایی که قرار است دانه گل رٰز آریایی .قبل از تهویه نهایی ذخیره شود ،باید با کاه گ ل رٰز آری ایی .برداش ت ش ود و مخل وط
برداشت شده باید به طور مناسب روی شبکه هایی با تهویه فعال هوادهی شود ت ا اطمین ان حاص ل ش ود ک ه رط وبت از 8ت ا 10
.درصد تجاوز نمی کند
برای نگهداری طوالنی مدت همراه با تهویه باید از هوای تصفیه نشده یعنی هوایی که از قبل گرم نشده است استفاده شود .بذر گ ل
.رٰز آریایی .را می توان به راحتی برای مدت 12ماه بدون تغییر در کیفیت نگهداری کرد
پس از تمیز ک ردن دان ه گ ل رٰز آری ایی ، .بای د آن را در ظ روف ته ویهدار ،ی ا کیس ههای ب زرگ ی ا کیس ههای دارای گواهینام ه
.بستهبندی مواد غذایی فله ،بدون تماس مستقیم با کف محل نگهداری نگهداری کرد
برچسب زدن
در صورتی که دانه های گل رٰز آریایی .نیاز ب ه درم ان اض افی ب رای ک اهش حض ور آلکالوئی دهای رز رز قب ل از مص رف
انسانی یا استفاده به عنوان یک ماده غذایی در مواد غذایی داشته باش ند ،آن دان ه ه ای گ ل رٰز آری ایی .بای د ب ه گون ه ای مناس ب
برچسب گذاری شوند که نشان دهنده نیاز به قرار دادن دانه های گل رٰز آریایی .در معرض شرایط ف یزیکی باش د .درم ان ب رای
.کاهش محتوای آلکالوئید رز رز قبل از مصرف انسان یا استفاده به عنوان یک عنصر در مواد غذایی
L 271/96 PAGE \* EN
MERGEFORMAT مجله رسمی اتحادیه اروپا 12.9.2014
12.9.2014 L 271/99
محتوای آلکالوئید رز رز در دانه های گل رٰز آریایی .را می توان با چندین روش پیش تیمار و فرآوری غ ذا ک اهش داد .نش ان
داده شده است که در طی فرآوری مواد غذایی ،محتوای آلکالوئید ممکن است تا حدود 90درص د ک اهش یاب د و ب ا پیش تص فیه و
.فرآیندهای حرارتی حتی تقریبًا به طور کامل ترکیب شوند
مؤثرترین روش ها شامل شستشو و خیساندن ،عملیات حرارتی با استفاده از دمای حداقل باالی 135درجه سانتیگراد ،اما ترجیح ًا
باالی 200درجه سانتیگراد ،دمای پایین تر (مثًال 100درجه سانتیگراد) در ترکیب با رطوبت یا شستشو و همچنین آسیاب ک ردن
و ترکیبی از چندین مورد است .درمان ها
.غذاهای حاوی دانه گل رٰز آریایی .معموًال قبل از سرو چندین فرآیند را طی می کنند
در مورد نان و رول ،اغلب از دانه های گل رٰز آریایی .کامل و بدون تیمار عمدتًا به عنوان تزئین استفاده می ش ود و هیچ درم ان
.دیگری غیر از پخت انجام نمی شود
در سایر غذاها ،دانه های گل رٰز آریایی .معموًال قبل از افزودن در باالی ظرف یا قبل از استفاده در محص والت ن انوایی آس یاب
می شوند .از دانه های گل رٰز آریایی .به عنوان پرکننده گل رٰز آریایی .ن یز اس تفاده می ش ود ک ه ترکی بی از دان ه ه ای گ ل رٰز
آریایی .آسیاب شده ،شکر ،مایع (آب یا شیر) و مواد و ادویه های اضافی احتمالی است .پر ک ردن دان ه گ ل رٰز آری ایی .معم وًال
قبل از استفاده در تهیه غذا تحت حرارت قرار می گیرد .در سنت های خاص آشپزی ،از دان ه ه ای گ ل رٰز آری ایی .ب ه ص ورت
.خام ،کامل یا آسیاب شده ،بدون هیچ گونه عملیات حرارتی به عنوان بخش مهمی از غذا استفاده می شود
بنابراین ،دانههای گل رٰز آریایی .در غذاها اغلب ترکیبی از مراحل مختل ف پ ردازش از جمل ه آس یاب ک ردن ،مخل وط ک ردن ب ا
مایع ،عملیات حرارتی و گاهی اوقات حتی با چندین مرحله عملیات حرارتی را طی میکنند .اگرچ ه ی ک مرحل ه ف رآوری ممکن
است اثر کاهنده عمده ای بر محتوای آلکالوئید دانه گل رٰز آریایی .نداشته باشد ،ترکیبی از پیش تیمار (به عنوان مثال پردازش پر
کردن دانه گل رٰز آریایی ) .و به دنبال آن عملیات حرارتی (مثًال پخت) ممکن است محتوای آلکالوئید دانه گ ل رٰز آری ایی .را ب ه
غیر کاهش دهد .مقادیر قابل تشخیص با ترکیب شستشو و خشک کردن در مقیاس ف نی ،ک اهش غلظت م ورفین ن یز در دس تههای
بسیار آلوده دانههای گل رٰز آریایی .خام (غلظت اصلی متفاوت از 50تا 220میلیگرم مرفین بر کیلوگرم) ب ه غلظته ای کم تر
.از 4میلیگرم مورفین در کیلوگرم به دست آمد .بدون از دست دادن کیفیت و خواص ارگانولپتیک
پیش تیمارها و روش های فرآوری توصیه شده برای کاهش محتوای آلکالوئید دانه های گل رٰز آریایی .و محصوالت دانه گل رٰز
.آریایی .در جدول زیر نشان داده شده است
عملیات حرارتی قبل از فرآوری نهایی مواد غذایی توصیه نمی شود زیرا به تخریب چربی ها کمک می کن د و می توان د ب اعث -
.ترشی و از بین رفتن طعم معمولی دانه گل رٰز آریایی .شود
اگر شستشو یا خیساندن با آب برای کاهش محتوای آلکالوئید دان ه ه ای گ ل رٰز آری ایی .الزم باش د ،بای د م دت کوت اهی پس از -
برداشت انجام شود .با این حال باید در نظر گ رفت ک ه این ممکن اس ت کیفیت و/ی ا مان دگاری دان ه ه ای گ ل رٰز آری ایی .را
.کاهش دهد
جدول
.پیش تیمارها و روش های فرآوری توصیه شده برای کاهش محتوای آلکالوئید دانه های گل رٰز آریایی .و محصوالت دانه گل رٰز آریایی