Yazılı sorularının cevaplarını

11. Kimya
görmek için karekodu okutunuz.

Sınıf

ÜNİTE
KONU Konu Anlatımı I. Dönem I. Yazılı
08
Bohr Atom Modelinin Sınırlılıkları Kuantum Sayıları
Bohr atom modeli, hidrojen atomunun spektrumunu ve hid- 1. Baş Kuantum Sayısı (n)
+ 2+
rojen atomu gibi tek elektrona (2He , 3Li ) sahip iyonların Elektronun bulunduğu enerji düzeyini gösterir.
spektrumlarını açıklar. Ancak çok elektronlu atomların spekt- n = 1, 2, 3, 4…
rumunu açıklamada yetersiz kalmıştır.
2. Açısal momentum (İkincil, Yan) Kuantum sayısı (¬)
Bohr atom modeli deney ve gözlemlerden elde edi-
Orbitalin türünü ve bir enerji düzeyinde kaç tane alt enerji dü-
len bulguları açıklamadaki sınırlılıkları nedeniyle
zeyi olduğunu belirtir.
modern atom teorisi ortaya atılmıştır.
¬ = 0, 1, 2, … (n – 1)
. . .
s p d † orbitaller
3. Manyetik Kuantum Sayısı (m¬)
Modern Atom Modeli ve Orbital Kavramı
Orbitallerin uzaydaki yönelimini gösterir.
➤➤ Louis De Broglie, elektronların dalga özelliği gösterdiğini
m¬ ¡ 0’da dahil olmak üzere –¬ ile +¬ arasındaki tüm sayı
belirtmiştir.
değerlerini alabilir.
➤➤ Heisenberg, elektronun konumunun ve hızının aynı anda
m¬ = 2¬ + 1 alt orbital sayısını verir.
belirlenemeyeceğini belirtmiştir. “Heisenberg Belirsizlik İl-
kesi”
4. Spin Kuantum Sayısı (mS)
➤➤ Erwin Schrödinger, elektron gibi küçük taneciklerin enerji
Elektronun dönme yönünü belirtir.
ve genel davranışlarını açıklayan denklemi geliştirmiştir.
Elektron 2 farklı spine sahip olabilir.
➤➤ “Schrödinger dalga denklemi” Denklemin çözümlenmesi
1 1
sonucunda elektronların konum olasılıklarını gösteren böl- Spin kuantum sayısı + veya – değerlerini alabilir.
2 2
geler ortaya çıkmıştır.
Orbital Türleri
Yörünge ve Orbital Kavramlarının Karşılaştırılması
s orbitalleri
YÖRÜNGE ORBİTAL
z z z
Nötron y
+
y y
+
x x x
Elektron ++
1s orbitali 2s orbitali
Proton

✓ Elektronun izlediği varsayı- ✓ Elektronun bulunma olasılı- 3 Küreseldir.

lan dairesel yoldur.
✓ Elektronun düzlemsel
hareketini temsil eder.
✓ Şekli daireseldir.
✓ Her yörünge bir enerji
düzeyi ile temsil edilir.
✓ Her yörünge belirli bir
kapasiteye sahiptir ve her
yörüngede yalnızca belli
sayıda elektron bulunur.
ğının yüksek olduğu hacim-
sel bölgedir. 3 ¬ = 0’dır.
✓ Elektronun üç boyutlu
3 Her enerji seviyesinde bulunur.
hareketini temsil eder.
✓ Farklı şekillere sahiptir. 3 En fazla 2 elektron alır.
✓ Farklı enerji düzeylerinde
farklı orbitaller bulunabilir. 3 Baş kuantum sayısı arttıkça büyüklüğü ve enerjisi artar.
✓ Her orbitalde en fazla 2
elektron bulunur.

HIZ VE RENK YAYINLARI | HİT SERİSİ – 08 57 11. SINIF KİMYA

Bilgi Konu Anlatımı I. Dönem I. Yazılı
Brightwallpersonal Use
p orbitalleri Periyodik Sistem ve Elektron Dizilimleri
➤➤ Atomların elektron diziliminin yazılması ve elektronların or-
bitallere doldurulmasında belirli kurallar uygulanır.
y y y
x x AUFBAU KURALI
x
z z z ✓ Pauli ilkesi ve Hund Kuralını içerir.
px orbitali py orbitali pz orbitali ✓ Elektronlar temel halde en düşük enerjiye sahip orbital-
den başlayarak sıra ile en yüksek enerjili orbitale doğru
3 Çekirdeğin iki tarafında zıt yönelmiş iki ayrı lobdan oluşan doldurulur.
elektron bulutudur. 4s
4p

3 ¬ = 1 dir. e 3d
n 3p
3s
e
3 2. enerji düzeyi ve daha üst enerji düzeylerinde bulunur. r
2p
j 2s
3 En fazla 6 elektron alır. i

3 3 tane p orbitalleri birbirine dik x – y – z eksenleri üzerin- 1s

orbitallerin enerji artışı
deki px, py, pz orbitalleri olarak belirtilir.

HUND KURALI
d orbitalleri
Elektronlar eş enerjili orbitallere doldurulurken önce boş
3 ¬ = 2’dir. orbitallere paralel spinli tek tek yerleştirilir, sonra zıt spinli

3 3. enerji düzeyi ve daha üst enerji düzeylerinde bulunur. eşleştirilir.

3 En fazla 10 elektron alır. ✓ ✗

3 5 tane d orbitali uzaydaki yönelimlerine göre dxy, dxz, dyz,
✗ ✗
dx2y2, dz2 şeklinde gösterilir.
✗ ✗
f orbitalleri

3 d orbitallerine göre daha da kompleks şekillere sahiptir. PAULİ İLKESİ

3 ¬ = 3’tür. Bir atomda herhangi iki elektronun, aynı dört kuantum

sayısına sahip olamayacağını belirtir.
3 4. ve 5. enerji düzeylerinde bulunur.
* Bir orbital en fazla iki elektron alabilir ve bu elektronlar zıt
3 En fazla 14 elektron alır. spinlidir.
3 Aynı enerji değerine karşılık gelen ve uzaydaki yönelişleri 2
He: 1s2
farklı olan 7 tane f orbitali bulunur.
1 1
n=1 ¬=0 m¬ = 0 ms = + ve –
2 2
Çok elektronlu atomlarda orbitallerin enerji seviyeleri
Cl : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p5 Atomun en yüksek enerji
➤➤ Çok elektronlu atomlarda elektronun enerji düzeyi arttıkça


17
düzeyindeki orbitalleri;
orbitallerin de enerji düzeyi artar. değerlik orbitalleridir: s, p
➤➤ Orbitallerin enerjileri n + ¬ değerlerinin artmasıyla yükselir. Değerlik orbitallerindeki
Cl: [Ne] 3s2 3p5
➤➤ Aynı n + ¬ değerine sahip orbitallerden n değeri daha bü-
17
elektron sayısı; değerlik
elektron sayısıdır: 7
yük olanın enerji değeri daha fazladır.
Küresel simetrik değil
Buna Madelung Kloskowski Kuralı denir.
3. periyot, 7A grubunda
1s < 2s < 2p < 3s < 3p < 4s < 3d < 4p < 5s
p blok elementi

11
Na: 1s 2s 2p 3s Temel Hal
2 2 6 1

11
Na: 1s2 2s2 2p6 4s1 Uyarılmış Hal (Kararsız ve yüksek enerjili)

11
Na+: 1s2 2s2 2p6 İyon

58
HIZ VE RENK YAYINLARI | HİT SERİSİ – 08 11. SINIF KİMYA
 Konu Anlatımı I. Dönem I. Yazılı Bilgi

26
Fe2+: Önce atom numarasına göre elektron dağılımı yap. Van Der Waals Yarıçapı
26
Fe: [Ar] 4s2 3d6 √ 4. periyod 8B grubunda, d blok ele- ➤➤ Apolar moleküller ve soy gazların katı hale geçerken ara-
menti larında oluşan etkileşimlerden yararlanılarak hesaplanır.
Şimdi son enerji düzeyinde 2 elektron ver ➤➤ Bir katıda komşu haldeki iki atomun çekirdekleri arasında-
26
Fe2+ : [Ar] 4s2 3d6 ki uzaklığın yarısıdır.
26
Fe2+ : [Ar] 3d6 Van der Waals Kovalent Van der Waals
yarıçapı yarıçap yarıçapı
Ne Ne
DİKKAT ¡ ÖZEL DURUM 70 pm
1e-

24
Cr: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d4 ✘ Cl Cl
…… 4s1 3d5 ✓ 140 pm
4. periyot 1e-
6B grubunda
d blok elementi Cu: [Ar] 4s2 3d9 ✘
İyonik Yarıçap
29

4. periyot [Ar] 4s1 3d10 ✓ “Sorulur!”

Uyarılmış Hal Değil!
1B grubunda
d blok elementi İyonik bağlı bileşikteki her bir iyonun yarıçapıdır.
Temel halde bir atomun elektron Cl–
Na+
dizilimi d4 ve d9 ile bitmez. 181 pm

95 pm

PERİYODİK ÖZELLİKLER 276 pm

En elektronegatif
ametal olduğunu unutma!
element Proton sayısı aynı olan taneciklerde yarıçap;
Bir periyot boyunca e ilgisi en
–

büyük element 7
N3– > 7N > 7N3+
• Atom no artar.
1A • Atom çapı azalır.
8A
H 2A • Metalik özellikler azalır. 3A 4A 5A 6A 7A He
Metalik karakterler artar

• İyonlaşma enerjisi genellikle artar.

F Elektron sayısı aynı olan taneciklerde yarıçap;
Ametalik karakter artar

• Elektronegatiflik artar.
• Elektron ilgisi artar.
• Değerlik elektron sayısı artar. Cl
9
F– > 10Ne > 11Na1+

B. Metalik veya Ametalik Özellik

Fr
Bir grup boyunca

Birinci iyonlaşma enerjisi

En aktif metal
en yüksek element
• Atom no artar.
• Atom çapı artar.
• Metalik özellikler artar.
• İyonlaşma enerjisi azalır.
• Elektronegatiflik azalır.
• Elektron ilgisi azalır.
• Değerlik elektron sayısı değişmez. oklar yönünde oklar yönünde
A. Atomik Yarıçap metalik aktiflik artar. ametalik aktiflik artar.
(elektropozitiflik) (elektronegatiflik)
Atomik yarıçap, genellikle atom çekirdeğinden en dış katman-
daki elektrona kadar olan uzaklık olarak tanımlanabilir. C. İyonlaşma Enerjisi
Temel haldeki nötr bir gaz atomundan 1 elektronun uzaklaştı-
Kovalent Yarıçap rılması için gerekli olan minimum enerjidir.
Aynı iki atomdan oluşan molekülde iki atom çekirdeği arasın- X(g) + İ.E1 √ X+(g) + e– İ.E1 : 1. iyonlaşma enerjisi
daki mesafenin yarısıdır. X+(g) + İ.E2 √ X2+(g) + e– İ.E2 : 2. iyonlaşma enerjisi
Cl Cl
➤➤ Bir atomda kaç tane elektron varsa o kadar iyonlaşma
98 pm enerjisi vardır.
➤➤ Nötr bir atomdan art arda elektron uzaklaştırılması sıra-
196 pm
sında;
İ.E1 < İ.E2 < İ.E3 < İ.E4 < …
gerekli enerjiler bu şekilde sıralanır.

59
HIZ VE RENK YAYINLARI | HİT SERİSİ – 08 11. SINIF KİMYA
Bilgi Konu Anlatımı I. Dönem I. Yazılı
Brightwallpersonal Use
➤➤ Bunun nedeni, uzaklaştırılan her elektrondan sonra kalan Örneğin; F atomunun elektron ilgisi ekzotermik, Be atomunun
elektron başına düşen çekim gücünün daha fazla olma- elektron ilgisi endotermiktir.
sıdır. F(g) + e– √ F(g) + Enerji E.İ = –328,2 kJ/mol
Be(g) + e– + Enerji √ Be–(g) E.İ = +66 kJ/mol
DİKKAT ¡ ÖZEL DURUM

İyonlaşma enerjisi Aynı periyotta 1. iyonlaşma

genellikle; enerjisi aşağıdaki gibidir.
E. Elektronegatiflik
1A < 3A < 2A < 4A < 6A < 5A < 7A < 8A
2A ve 5A grubu elementleri Elektronegatiflik bir atomun kimyasal bağdaki elektronları
küresel simetri özelliği
gösterdiğinden kararlılık kendine doğru çekme yeteneğinin bir ölçüsüdür. Örneğin HCl
kazanır ve bu atomlardan bileşiğinde ortaklaşa kullanılan elektronlar, bağ elektronlarını
elektron koparmak
zorlaşır. Bu nedenle çekme eğilimi daha büyük olduğu için klorun etrafında daha
oklar yönünde iyonlaşma enerjileri artar. çok toplanır.
artar.
H – CI

F. Oksit ve Hidroksit Bileşiklerinin asitlik / bazlık eğilim-

leri

Bir atomun iki iyonlaşma enerjisi arasında genelde

Oklar yönünde hidroksit
1,5 - 3,5 kat fark vardır. Eğer fark 3,5 kattan fazla
bileşiklerinin bazik karakteri artar.
olursa bu durumda o atomun değerlik elektron-
larının tamamı koparılmış demektir. Bu elektron LiOH
NaOH Mg(OH)2
sayısı belirlendiğinde, elementin değerlik elektron KOH
sayısı ve grup numarası bulunabilir.
7A grubu elementlerinin oluşturduğu
HF, HCl, HBr, HI
bileşiklerinin asitlik kuvvetleri
1. İyonlaşma 2. İyonlaşma 3. İyonlaşma 4. İyonlaşma HF < HCl < HBr < HI
Enerjisi Enerjisi Enerjisi Enerjisi şeklindedir.

___________ ___________ ___________ ___________

ELEMENTLERİ TANIYALIM
Be 899 kJ/mol 1757 kJ/mol 14850 kJ/mol 21000 kJ/mol
s Bloku Elementleri ve Özellikleri
2A grubunda
değerlik elektron sayısı: 2 1A ve 2A grubu elementlerini içerir.

D. Elektron İlgisi;
1A 2A
1
H : 1s1 4
Be : [He] 2s2
3
Li : [He] 2s1 12
Mg : [Ne] 3s2
belirtilen oklar yönünde Na : [Ne] 3s 1
Ca : [Ar] 4s2
11 20
genellikle artar.
19
K : [Ar] 4s1 38
Sr : [Kr] 5s2
37
Rb : [Kr] 5s1 56
Ba : [Xe] 6s2
Gaz hâldeki nötr bir atomun bir elektron alması sırasında olu-
Ca : [Xe] 6s 1
Ra : [Rn] 7s2
şan enerji değişimine elektron ilgisi denir.
55 88

Fr : [Rn] 7s1
X(g) + e– √ X– + E.İ E.İ = Elektron İlgisi 87

Elektron ilgisi ekzotermik (negatif) veya endotermik (pozi-

tif) olabilir.

60
HIZ VE RENK YAYINLARI | HİT SERİSİ – 08 11. SINIF KİMYA
 Konu Anlatımı I. Dönem I. Yazılı Bilgi

Asal Gazların Özellikleri

1A 2A
Elektron dizilimleri, s1 , s2 ile biter.
yükseltgenme 8A
+1 , +2 dir.
basamakları 2
He √1s2

★ H ametal, diğer 1A ve 2A grup Ne

10
elektron
üyeleri metaldir. Ar
18
dizilimleri
Periyodik cetvelde ok yönünde Kr
36
ns2 np6 ile
metalik karakter artar. Xe
54
sonlanır.
Rn
86
★ Hidrojen metallerle iyonik,
ametallere kovalent bağ oluşturur.
s bloku elementleri ametallerle
3 Kararlılardır, tepkimeye girme istekleri çok azdır.
iyonik bağ yapabilir.
3 Oda koşullarında tek atomludurlar.
p Bloku Elementleri ve Özellikleri
3 İyonlaşma enerjileri kendileriyle aynı periyotta bulunan
¡ 3A, 4A, 5A, 6A, 7A ve 8A grubu elementlerini içerir. diğer elementlerden daha yüksektir.
¡ Bu elementlerin değerlik orbitalleri s ve p’dir. (2He: 1s2)
¡ Metaller, ametaller, yarımetaller ve soygazlar bulunur. YÜKSELTGENME BASAMAKLARI
Bir atomun moleküldeki veya iyonik bileşikteki yük sayısına
d Bloku Elementleri ve Özellikleri yükseltgenme basamağı (yükseltgenme sayısı) denir. İyon
B Grubu (Geçiş Metalleri) yükü sadece iyonik bileşikte bulunan iyonların yükü için kulla-
nılabilir. Yükseltgenme basamağı ise tüm elementlerin, iyonik
3B, 4B, 5B, 6B, 7B, 8B, 1B ve 2B grubu elementlerini içerir.
bileşiklerdeki iyonların ve moleküler yapıdaki atomların yükleri
3 Periyodik sistemde 4. periyottan itibaren yer almaya baş-
için kullanılabilen daha geniş bir kavramdır.
larlar.
3 Bileşiklerinde toplam yük “0” dır.
3 Elektron dizilimleri d orbitali ile biter.
3 Kökteki elementlerin toplam yükü kökün yüküne eşittir.
3 Tamamı metaldir.
3 SO42– : toplam yük = –2 PO43– : toplam yük = –3
3 Cıva (Hg) hariç oda koşullarında tamamı katı haldedir.
3 Hidrojen, metallerle yaptığı bileşiklerde –1, ametallerle
3 Birden fazla sayıda pozitif değerlik alabilirler.
yaptığı bileşiklerde +1 değerlik alır.
3 Örneğin demir (Fe) 2+ ve 3+ değerliklerini alabilir.
3 Oksijenin yükseltgenme basamağı genellikle –2 dir.
3 Isı ve elektriği iyi iletirler.
* 1A ve 2A grubu elementleriyle oluşturduğu peroksit-
lerde (H2O2, Na2O2, CaO2…) “–1”
f Bloku Elementleri ve Özellikleri
* Florla oluşturduğu OF2 bileşiğinde “+2* yükseltgen-
İç Geçiş Elementleri (Lantanitler ve Aktinitler) me basamağındadır.
3 Periyodik sistemin 6. ve 7. periyotlarında ve B gruplarında
Örnek;
bulunan 14’er element halinde iki diziden oluşan gruptur.
SO2–2 N2O3 NH3
3 6. periyottaki iç geçiş metallerine lantanitler, 7. periyottaki +4 –4 +3 –3
)

iç geçiş metallerine aktinitler denir.

3 Lantanitlerde 4f orbitalleri, aktinitlerde ise 5f orbitalleri dol-
maktadır.
3 Kimyasal özellikleri birbirine çok benzerdir.
3 Lantanitlerde sadece Pm, aktinitlerin ise hepsi radyoaktif-
tir.

61
HIZ VE RENK YAYINLARI | HİT SERİSİ – 08 11. SINIF KİMYA
Bilgi Konu Anlatımı I. Dönem I. Yazılı
Brightwallpersonal Use
2. ÜNİTE: GAZLAR Sabit n ve T de hacim küçül- P

GAZLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ VE GAZ YASALARI dükçe basınç artar. (Basınç

ile hacim ters orantılıdır.)
Gazların Betimlenmesinde Kullanılan Özellikler
P1 · V1 = P2 · V2 yazılır.
Basınç (P) P2 (n ve T sabit)
3 Gaz molekülleri bulundukları kabın içerisinde homojen P1
olarak dağılırlar. V
V2 V1
3 Gaz basıncı, gaz taneciklerinin bulundukları kabın çeper-
lerine ve birbirlerine yaptıkları çarpışmalardan kaynakla- b) Hacim - Sıcaklık İlişkisi (Charles Yasası): Sabit mol
nır. sayısı ve basınçta sıcaklık arttıkça hacim artar. (Mutlak
3 Basınç birimi olarak genelde atmosfer (atm) kullanılır. sıcaklıkla hacim doğru orantılıdır.)
V1 V
3 Basınç birimleri arasında = 2 eşitliği yazılır.
T1 T2

1 atm = 76 cmHg = 760 mmHg = 760 torr
Hacim (V) Hacim (V)

ilişkisi vardır.
V2

Mol (n)
V1
3 Gaz miktarı mol sayısı ile belirlenir.
3 Mol sayısı gazın basınç ve hacmi ile doğru orantılıdır.
0 T1 T2 Sıcaklık (K) –273 0 Sıcaklık (°C)
(P, n sabit) (P, n sabit)
Hacim (V)

3 Gazlar sıcaklık etkisiyle genleşme ve basınç etkisiyle sı-

c) Basınç - Sıcaklık İlişkisi (Gay - Lussac Yasası): Sabit
kıştırılabilme özelliğine sahiptir.
mol sayısı ve hacimde sıcaklık arttıkça basınç artar.
3 Gazın hacmi buluduğu kabın hacmine eşittir. P1 P
= 2 eşitliği bulunur.
3 Hacim (V) ile gösterilir T1 T2
3 1L = 1000 mL Basınç (P) Basınç (P)
3
1mL = 1 cm
1L = 1 dm3 P2

P1
Sıcaklık (T)

3 Gazlar için ortalama kinetik enerji, mutlak sıcaklık ile doğ-

0 T1 T2 Sıcaklık (K) –273 0 Sıcaklık (°C)
ru orantılıdır.
(V, n sabit) (V, n sabit)
3 Mutlak sıcaklık (T) birimi (K) dır.
3 T(K) = t(°C) + 273
d) Hacim - Mol İlişkisi (Avogadro Yasası): Sabit basınç ve
sıcaklıkta mol sayısı arttıkça hacim artar. (Aynı şartlarda
Gaz Yasaları
gazların mol sayısı ile hacim doğru orantılıdır.)
a) Basınç - Hacim İlişkisi (Boyle Yasası): Belirli miktardaki V1 V
= 2 eşitliği yazılır.
bir gazın sıcaklığı sabit tutulursa, basıncı hacmi ile ters n1 n2
orantılı olarak değişir. Sonuçta basıncın hacimle çarpımı
sabittir. (P·V = sabit)

62
HIZ VE RENK YAYINLARI | HİT SERİSİ – 08 11. SINIF KİMYA
 Konu Anlatımı I. Dönem I. Yazılı

1. Aşağıdaki cümlelerde verilen boşlukları uygun keli- 3. a) n = 3 enerji seviyesinde bulunabilecek orbital
meler ile doldurunuz. türü ve sayısı kaçtır?

a) Temel haldeki atoma dışarıdan enerji verildiğinde b) 4d alt enerji düzeyindeki n, ¬, m¬ değerleri neler-
atom yüksek enerjili hallerden birini alır. Bu duruma dir?
…………… denir.

b) 17Cl elementi ……… bloğu ve ……… grup elementi-

dir.

c) Atom numarası 7 olan N elementinin birinci iyonlaş-

ma enerjisi değeri, atom numarası 8 olan O elemen-
tinden daha ……………

d) NaClO3 bileşiğinde bulunan Cl elementinin yükseltgen-

me basamağı …………… dir.

e) 380 mmHg’lık gaz basıncı …………… atm basınca

karşılık gelir. 4. 16S, 24Cr, 35Br atomlarının,

a) Elektron dizilimlerini ve orbital şemalarını yazınız.

b) Küresel simetrik olup - olmadıklarını belirtiniz.

HIZ
RENK

2. Aşağıda verilen cümlelerin başına doğru ise “D” yanlış 5. 34Se atomu ile ilgili,
ise “Y” yazınız. a) Değerlik orbitallerini yazınız.
Manyetik kuantum sayısı (m¬) –1 olan bir orbital içe- b) Periyodik cetveldeki grup ve periyodunu belirtiniz.
ren atomun elektron dağılım 2p orbitali ile sonlanabi-
c) Bulunduğu blok nedir? yazınız.
lir.
d) Küresel simetrik olup olmadığını belirtiniz.
Bir elementin temel hal elektron dağılımı 4s2 3d9 ile
sonlanabilir.

A grubunda bulunan ve ilk dört iyonlaşma enerjisi sı-

rasıyla 97, 726, 1058, 1492 kkal/mol olan X atomu
bileşiklerinde 1+ değerlik alır.

CaCO3 bileşiğindeki Karbon(C) atomunun yükselt-

genme basamağı 6+ dır.

Sabit sıcaklıkta belirli miktarda bulunan gazın hacim

basıncı ile doğru orantılıdır.

63
HIZ VE RENK YAYINLARI | HİT SERİSİ – 08 11. SINIF KİMYA
 Konu Anlatımı I. Dönem I. Yazılı

6. 24
X ile 35Y elementlerinin periyodik tablodaki yeri 9. Aşağıda H, R ve K orbital türlerinin bazı özellikleri veril-
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? miştir.

X Y H: Sınır yüzey diyagramı görseldeki gibi olan orbital tü-

rüdür.
Periyot Grup Periyot Grup
A) 3. 6A 3. 7A z
B) 3. 6B 3. 5A
C) 3. 2A 4. 7A
D) 4. 1A 4. 5A y
x
E) 4. 6B 4. 7A
R: Bulunma olasılığı 3. enerji düzeyinden itibaren başla-
yan orbital türüdür.
7. Aşağıda görülen periyodik tablo kesitinde bazı elementle-
rin yerleri belirtilmiştir. K: Bulunduğu temel enerji düzeyinde tek türü bulunan bu
8A orbitalde en fazla 2 elektron bulunur.
3A 4A 5A 6A 7A He
Buna göre H, R ve K orbitalleri aşağıdakilerden han-
Al N O F
gisinde doğru verilmiştir?
CI
H R K
A) s p d
Buna göre belirtilen elementler ile ilgili aşağıdaki ifa-
delerinden hangisi yanlıştır? B) p f s

A) Atom yarıçapları arasındaki ilişki C) d s f

HIZ

D) p d s
CI > Al > N > O > F > He şeklindedir.
E) p f s
B) Klor elementinin elektron ilgisi F elementininkinden
RENK

daha büyüktür.
C) N elementinin birinci iyonlaşma enerjisi, O elementinin
birinci iyonlaşma enerjisi değerinden daha fazladır.
D) Aynı periyotta bulunan elementlerden metalik özelliği
10. Maddenin gaz hali ile ilgili bilgiler aşağıdaki tabloda veril-
en fazla olan Al’dur.
miştir.
E) Flor elementinin ametalik özelliği klor elementininkin-
den daha düşüktür. D/Y Bilgiler
Gaz tanecikleri arasında büyük boşluklar bulunur.
Gaz tanecikleri akışkandır.
Gazlar içine konuldukları kabın tamamına
8. Yandaki periyodik tablo kesitinde 4A grubu C yayılırlar.
elementleri gösterilmiştir.
Si Gaz hali maddenin en yoğun halidir.
Buna göre, 4A grubu elementleri ile ilgili Ge Buna göre, verilen bilgiler doğru (D) veya yanlış (Y)
I. Periyodik tablonun p bloğunda yer alırlar. Sn olarak hatasız değerlendirildiğinde aşağıdakilerden
II. Grupta yer alan elementlerden C ametal, Si Pb hangisine ulaşılır?
ve Ge yarımetal, Sn ve Pb ise metaldir.
A) D B) D C) D D) Y E) Y
III. Gruptaki tüm elementler 4+ ile 4– arasında yükselt-
D D Y D Y
genme basamağına sahip olabilirler.
D Y Y Y D
yargılarından hangileri doğrudur? D D Y Y
Y
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III

64
HIZ VE RENK YAYINLARI | HİT SERİSİ – 08 11. SINIF KİMYA