Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 22

J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No.

6A

*
tdtdrGef

þpmwrf;onf jrefrmpmaye,ftwGif;&Sd uAsmu@wGif yg0ifaom ysKdU


uAsmudk tajccHí avhvmwifjyxm;onfh pmwrf;jzpfygonf/ þpmwrf;
udk wifoGif;&mü rk'kvu©P ysKdU? bv’mwd,ysdKU? ZeuysKdU(3)apmifudk
tavhvmcHtjzpf owfrSwfygonf/ Oyrm tvuFm\ oabmobm0ESifh
pmqdk\ OyrmtvuFmzGJUpyfzefwD;yHkwdkUudk azmfxkwf wifjyvkdonfh
&nf&G,fcsuf jzpfygonf/ þpmwrf;wGif tcef;(1) wGif;oif;rif;BuD;\
tw¬KyÜwådtusOf;? tcef;(2) OyrmtvuFm\ oabmobm0? tcef; (3)
wGif;oif; rif;BuD;OD;xGef;ndK\ysKdUrsm;rS OyrmtvuFmrsm;avhvmcsufudk
avhvmwifjyxm;yg onf/ wGif;oif;rif;BuD;\ OyrmtvuFmrsm;onf
jrefrmpmay\wefzkd;udk jrifhrm;apaom zefwD;rIrsm;jzpfaMumif; awGU&yg
onf/ ysKdUuAsm avhvmvkdolwdkUtwGuf tusKd; aus;Zl;rsm;pGm &&SdEkdif
ygonf/

wGif;oif;rif;BuD; OD;xGef;ndKonf ukef;abmifacwf ouú&mZf


1088 ckESpfrS 1168 ckESpf txd tavmif;rif;w&m;vufxufrS bkd;awmf y'Hkrif;
vufxuftxd xif&Sm;cJhaom pmay ynm&SifwpfOD; jzpfygonf/ jrefrmpmay
wGif pG,fpHk&yk*¾dKvfBuD;[k qdk&atmifyif ysKdU? tvuFm? &mZ0if? owfyHk? "r®owf
qdkif&mwdkUwGif pHxm;&onfh pmaywdkUudk a&;om;jyKpkcJhonf/ þpmwrf;wGif
pmqdkwGif;oif;rif;BuD;\ ysKdUrsm;rS ysdKU (3)apmifjzpfonfh rk'kvu©PysKdU? bv’m
wd,ysKdU? ZeuysKdU wdkUudk tavhvmcHtjzpf owfrSwfcJhygonf/
wGif;oif;rif;BuD;onf rk'kvu©PysKdUudk ouú&mZf 1113 ckESpf?
&SifvuFmom&bGJUrnfcH &[ef;b0 touf (25)ESpft&G,fwGif zGJUqdkcJhygonf/
vlcyfodrf;wdkUtm; udavom tylrS Nidrf;at;apvkdaom apwem&nf&G,fcsufjzifh
a'gufwm? uxdu? jrefrmpmXme? rHk&Gmwuúokdvf
*.
Best Paper Award Winning Paper in Zoology
2 J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A

zGJUqdkcJhjcif;jzpfygonf/ bv’mwd,ysKdUudk ouú&mZf 1154 ckESpf? touf(66)ESpf


t&G,fwGif bdk;awmfbk&m;\orD;awmf awmifwGif;rif;orD;jzpfonfh tdrfa&SU
rdzk&m; oD&dwdavmu r[mb'´gok&wema'0D\ wkdufwGef; rdefUqdkrIaMumifh
zGJUcJhygonf/ tdrfa&SUrif;ESifh rdzk&m;wdkU jyefvnfoifhjrwfNyD; wkdif;jynftusKd;
pD;yGm;aqmif&GufEdkif&ef &nf&G,fzGJUqdkcJhonf[k qdkEkdifygonf/ r[mZeuysKdUudk
ouú&mZf 1168 ckESpf ?touf (80)ESpft&G,fwGif zGJUqdkcJhygonf/ avmuD
avmukwå&mtESpfom& wdkUudk vltaygif;odjrifapvkdaom &nf&G,fcsufjzifh
zGJUqdkcJhygonf/ þysKdU (3)apmifwGif pmqdkonf o'´gvuFm&? tw¬mvuFm&
wdkUudk uRrf;usifvdr®mvSonfjzpf&m tvuFmtqif wefqmwdkUjzifh pHxm;&
atmif zGJUqdkwefqmqifcJhaMumif; awGU&ygonf/ xkdtvuFmwefqm qifrIrsm;rS
OyrmtvuFmrsm;udk þpmwrf;wGif avhvm wifjyxm;ygonf/

wGif;oif;wdkuf0efr[mpnfolbGJUcH wGif;oif;rif;BuD; OD;xGef;ndKudk


anmif&rf; q,fqufajrmuf? avmurm&fatmifapwD 'g,um we*FaEGrif;
vufxuf1 jrefrmouú&mZf 1088 ckESpfwGif tvHkNrdKUawmf A'HkwkdufwGifyg0ifonfh
armif;axmif&Gm rD;avmifukef;t&yf2 ü zGm;jrifcJhygonf/ i,frnfrSm armifxGef;ndK
jzpfonf/ armifxGef;ndKonf i,fpOftcguyif omoemhabmifodkU 0ifa&muf
xrf;&Gufum pmayy&d,wådrsm;udk BudK;pm; oiftHcJhavonf/3 i,fq&m anmif
uef&Gm &Sif£aE´mbmo 4 xHarSmufwGif pmayusrf;*efrsm; avhvmoifMum;
wwfajrmufcJhonf/
tif;0NrdKU avmuo&zlbk&m;'g,um [Hom0wDa&mufrif; vufxuf
wGif &SifvuFmom&bGJUrnfaom ausmif;aeyk*¾dKvftjzpfjzifh pmoifom;wdkUtm;
pmayydkUcsae&m ygVd? tXuxm? #Dumusrf;*efwdkUudk Edkifeif;vSol? avmu"r®
wdkUü ausyGefvSol[k xif&Sm;cJhaMumif; rk'kvu©PysdKUtajzpHk ed'gef;wGif
azmfjyxm;ygonf/ pmqdkonf &[ef;b0wGif rEk"r®owfa&TrsOf; vuFm?
1
pef;aiG? OD;('*kef)? 1985? ed'gef;/
2
okw? armif? 2002? 153/
3
ewf&Sif? '*kef? r-1317? 218/
4
wuúodkvfausmif;oHk; rk'kvu©PysdKU tajzpHk? yxrwGJ? ckESpfryg? ed'gef;/
J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A 3

rEk0PÖem"r®owfvuFm? wusdyfavsmfolwrf;wdkUudk pyfqdkaom "r®owfvuFm?


i&HUrif;ysdKU? rk'kvu©PysdKU? ra[mfaus;apcef;? 0dbZÆydwcGJxm;owfyHk owfñTef;
opf? tmeE´midkcsif;ponfwdkUudk a&;om;jyKpkcJhonf/
ouú&mZf 1115 ckESpfwGif tavmif;rif;w&m;BuD;onf &wemodCF
ukef;abmif NrdKUawmfwGif MuiSef;zGifhawmfrlonfhtcg vlxGufNyD; bkef;awmf
&dyfudk cdkvIHonf/ xdktcg tavmif;rif;w&m;BuD;u om;awmfA'Hkrif;om;xHwGif
tBuD;awmft&mjzifh xrf;&Gufap onf/ q&mBuD;OD;xGef;ndK[k trnfwGifvm
onf/ pmqdk\ ZeD;onfrSm r,fbHkjrwfjzpfNyD; om;wpfa,muf xGef;um;cJhonf
[k armif;axmif½kyfvHk; azmf#DumwGif qdkcJhonf/ ouú&mZf (1143)ckESpfwGif
bdk;awmfbk&m; txGwftjrwfa&mufaomtcg OD;xGef;ndKtm; r[mocF,mbGJU
jzifh usD0efcefUxm; olaumif;jyKavonf/ xdktcsdefwGif A'Hkrif; avhusufawmfrl
&ef r[my&r? orÇm&jzifhtpcsDí rEk&if;"r®owfvuFmudk a&;om;cJhonf/
ysdKUrsm;? armfuGef;rsm;? vl;wm;rsm;? &wkrsm;udkvnf; a&;om; cJhonf/ rMumrD
r[mpnfolbGJUESifh wGif;oGif;wdkuf0ef&mxl;udk &&Sdonf/ xdktcsdefrSpí ]]wGif;
oif;rif;BuD;}} [kausmfapmvmonf/ r[mpnfolbGJUudk csD;jr§ifhcH&NyD;aemuf
bdk;awmfA'Hkrif;u ausmufpmwdkUudk &SmazGpkaqmif;í ,dk,Gif; ysufpD;NyD;aom
ausmufpmwdkUudk topfjyifqif xkvkyfpdkufxl&mwGif OD;pD; aqmif&Guf&ef
wm0efay;jcif;cH&onf/
xdkUaemuf ykcef;rif;BuD;r&SdvQif ykcef;0efBuD;ae&m ,Gef;oHk;quftdrf?
ywåjrm;oHk;&pf pDawmifa0S;udk oem;awmfrljcif; cH&onf/ tdkrif;aomtcg
wHcg;eDtxdaygif;,mOfpD;í 0ifcGifh&onfhwdkif csD;jr§ifhcHcJh&onf/ OmPbd0Ho"r®
aoemywdbGJU& yxrarmif;axmif omoemydkifq&mawmfvlxGuf rif;wdkifyif
trwfBuD; r[m"r®oBuøbGJU& yk*¾dKvfBuD;u wGif;oif;rif;BuD;um; awmfwnfh
rSefuefool? trIrJhpum;rajymqdkool jzpfaomaMumifh t½Hktwif*kPf;jiif;qdkrI
udk oHCmawmfwdkUtm; avQmufxm;&ef ppfudkif;rif;w&m;BuD;u apcefUawmfrl
cJhonf[k rdefUqdkcJhaMumif; rSwfom;&ygonf/ xdkodkU ]]&[ef;oHCmawmfrsm;
twGif; twif*dkPf;? t½Hk*dkPf; uGJjym;aerI udkvnf; wGif;oif;rif;BuD;u
ajyvnfatmif ajz&Sif;ay;EdkifcJhonf/}} 1

1
okkw? armif? 2002? 192/
4 J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A

wGif;oif;rif;BuD; OD;xGef;ndKonf rdrd&yf&GmaejynfolwdkU udkvnf;


tusdK;jyKcJhaom yk*¾dKvfBuD;jzpfygonf/ bv’mwd,ysdKUudk a&;om;qufoGif;aom
aMumifh tdrfa&SUrdzk&m; od&dwdavmur[m bwåmok&wema'0Du aiGtajrmuf
trsm; csD;jr§ifhcJhonf/ ]]wGif;oif; rif;BuD;onf xdkaiGaMu;wdkUjzifh rdrdarG;&yf
armif;axmif&Gmü bv’mwd,a&uefBuD; wl;azmfcJhonf/}} 1 wGif;oif;rif;BuD;
onf tavmif;bk&m;vufxufrS bdk;awmfbk&m; vufxuftxd rif;ajcmuf
qufwdkif trIxrf;cJhaom ynm&SdpmqdkBuD; wpfOD;yifjzpfonf/ avmu? "r®?
&mZa&;oHk;yg; uRrf;usifESHUpyfNyD; pmaytrsdK;tpm; pHkvifpGma&;om;jyKpk cJhyg
onf/
rif;rIxrf;b0jzifh wGif;oif;rif;BuD; jyKpkcJhaom pmpkrsm;rSm ]]rEk&if;
"r®owf vuFm? ra[mfaus;apcef;? ra[mfOrifcef;? Z,'doysdKU? bv’mwd,ysdKU?
0d"l&ysdKU? a0óEÅ&mysdKU? r[mZeuysdKU? r*¢pdk;cef;ysdKU? om"deysdKU? r*Fvmatmif
yGJawmf&J&nfwufarmfuGef;? tr&yl& a&Teef;wnfarmfuGef;? rif;uGef;bGJUarmfuGef;?
ykPÖ&duqifawmfarmfuGef;? 0&aow*D&d qifawmfarmfuGef;? a&obifvl;wm;?
wufa&; 37csif;vl;wm;? bkef;awmfbGJU&wkrsm;? rdwåDvmuefbGJU? ydefnif;zdk
tajz&wkpHk? awmifNyHK;rif;nDaemif tar;tajz&wk? "m;pMumbGJUrsm;? wGif;oif;
r[m&mZ0ifopf? ayg&mPuxmusrf;? tavmif;rif;w&m; ta&;awmfyHk? atmif
ajravmu apwDawmfausmufpmrS pí t&yf&yfbk&m;ausmif; ausmufpmrsm;?
j*[pdEÅ usrf;? t,kpdEÅ#Dum? oa&ñTefUzl;-csD rif;eefpnf{csif;? b'´urÇm-csD
rif;eefpnf{csif;? qifjzL&Sifr,f{csif;}}2 wdkUjzpfygonf/
pmqdktedpöa&mufaom ckESpfudk pmqdk\ aemufqHk;vuf&m[k owfrSwf
Muaom ZeuysdKUed*Hk;vm ]]axmifh&Spfq,fhESpf? zGm;onfhESpfrS? topfay:vm?
axmifuom&ef? w&mpGef;ayguf? ajcmufq,fh&Spfwd? ESpf0domcg? oDwmjrpf
wGif;? a&vHk;vif;rQ? opfqif; obif? a&mufxifxGef;y? tj'[k? umvo0Pf?
q,fpDrefom;? q'´ef&G,fopf? a&muf onfhESpf}} 3 [laom tzGJUt& ZeuysdKU
NyD;qHk;aom ouú&mZf 1168 ckESpf aemufydkif;[k cefUrSef;Muygonf/ armifokw
u rif;uGef;pHeef;awmfü qifodrf;yGJ tcrf;tem;rSm &uf&Snf Mumusif;y&aom
tcg touf(80) t&G,f&Sd wGif;oif;rif;BuD;onf tdkrif;aom a&m*gjzifh
1
armif;axmifrS &[ef;wpfyg;? r-1313? 153/
2
okw? armif? 2002? 154/
3
wGif;oif;wdkuf0efr[mpnfol? 1959? 157/
J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A 5

1
rif;uGef;bufü ]]xdkESpfodkUr[kwf aemufESpfOD;wGif tedpöa&muf&onf}} [k
cefUrSef;xm;ygonf/

OyrmtvuFmonf wdkuf½dkufr[kwf oG,f0kdufíajymqdkaom 0uF0kwåd


tvuFm 35 rsKd;wGif yg0ifonfh tvuFmtqifwefqm wpf&yfjzpfonf/ Oyrm
tvuFm\ oabmobm0udk tvuFmusrf;toD;oD;ü ynm&SifwdkU zGifhqdk
cJhMuygonf/ tvuFmedosopfwGif-
]]Oyrme Oyar,sESpfyg;wdkU\ wlaom*kPf\ jzpfaMumif;
jzpfaom orÜmefonf Oyrmrnf\/ xdk Oyrmonfvnf;
o'´gjzifhodtyfaom o'´*r®Oyrm? teufjzifh odtyfaom
tw¬*r®Oyrm? 0gusteuf vQift&m&Sdaom 0gusw¬0do,
Oyrm[lí oHk;rsdK;jym;\}} 2
[lí jyqdkcJhygonf/ tEIdif;(Oyrme)ESifh tEIdif;cH(Oyar,s)wkdU\ wlrQaom *kPf
udk jyqdkEdkifygu OyrmtvuFmajrmufygonf/ OyrmtvuFm zefwD;zGJUqdk
wefqmqif&mwGif o'´gjzifh odEdkifaomOyrm? teufjzifhodEdkifaom Oyrm?
0gusteufjzifhodEdkifaom Oyrm[lí (3)rsdK; uGJjym;ygonf/
OyrmtvuFmzefwD;&mü t"dutcsufrSm rdrdzGJUqdkvdkaom taMumif;
t&m\ *kPfudk ydkí xif&Sm;xdrday:vGifatmif tjcm;taMumif;t&mwpf&yf\
*kPfjzifhcdkif;EIdif; jyqdk&jcif; jzpfygonf/ tEdIif;jyK&rnfhtaMumif;t&m\*kPfESifh
tEdIif;cHjyKxm;onfh taMumif;t&m\*kPfonf wlrQaom *kPfjzpf&rnf jzpf
onf/ ]odkU? uJhodkU? yrm? ES,f} ponfh Oyrm jzpfaMumif;xif&Sm;aponfh
pum;vHk; (Oyrm aZmwu)wdkUjzifh OyrmtvuFm ajrmufatmif zGJUqdkEkdif
ygonf/
yk*HacwfrSpí acwftqufqufü zGJUqdka&;om;cJhaom jrefrmpmay
ta&;tom;wGif OyrmtvuFmrsm;jzifh pmay\teufudkydkí xif&Sm;ay:vGif
ESpfoufzG,fjzpfatmif zefwD; zGJUqdkcJhMuaMumif; avhvmawGU&SdEdkifygonf/ ta&;
bmompum;wGifomru tajymbmom pum;wGifvnf; jrefrmvlrIb0
1
okw? armif? 2002? 154/
2
pHausmif;q&mawmfbk&m;BuD; (t*¾r[my@dw-)? 1956? 269/
6 J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A

toD;oD;wGif OyrmtvuFmtoHk;udk aeUpOftvG,fwul zefwD;ajymqdkEdkif


aMumif;vnf;awGU&ygonf/ Oyrmtm;jzifh rdrdab;wGif a0gueJqdkifu,f
tjrefjzwfarmif;oGm;onfudk ]]trav;[Jh *sufav,mOfarmif;ovdkyJ}} [lí
vnf;aumif;? aES;auG;aomoludk ]vmprf;yg[Jh vdyfvdkyJ igaESmfaES;vdkufwm}
[lívnfaumif; tvGef taqmhoefaom? rdrdudkomwG,fuyfaeaom uav;udk
rdcifu ]]tvkyfawG rNyD;Edkifwm rajymeJU 'Darsmufuav;u ighudkyufusdvdk
wG,fuyfaewm[,f}} [lí vnf;aumif;? rmausmonfhoabmudk ]tifOuav;
Ekrvm;vdkU 0,fvmwmat csufvdkufawmh &ifhvdkufwm ausmufcJ0g;&ovdkyJ
[,f} [lívnf;aumif; ponfhjzifh tvuFmzGJUpyfonfh enf;em usrf;rsm;udk
xdawGUzl;jcif;r&SdbJ aeUpOft&yfoHk;tajymbmompum;wGifvnf; vlrI0ef;usif
tvdkuf OyrmtvuFmoHk;pum;wdkU aeUpOfajymqdkaeMuaMumif; pdwf0ifpm;zG,f
awGU&ygonf/ OyrmtvuFmoabmonf rdrdjyqdk ajymqdkvdkonfh taMumif;\
*kPfudk wlaom *kPf&Sdonfh tjcm;taMumif;t&mwpfckjzifh ckdif;EdIif;jcif;jzpf&m?
pmzwfol? Mum;oludk &Sif;vif;pGm xif&Sm;xdrdpGm odjrifoGm;Edkifaom oabm
&Sdygonf/ vlrIb0toD;oD;&Sd aeUpOfoHk;tajymbmompum;txd oHk;EIef;ajymqdk
Mujcif;jzpfayonf/ rdrdpdwful;OmPf &Sdonfhtwkdif; eD;pyf&mywf0ef;usif&Sd
t&m0w¬K? owå0gponfh yHkyef;oP²mef trlt&m trsdK;rsdK;wdkUjzifh OyrmjyKum
wefqmqifajymqdkMuonfrSm OyrmtvuFm\ ay:vGif ESpfoufrIjzpfapaom
tmedoifaMumifhjzpfonfrSm xif&Sm;ygonf/

wGif;oif;rif;BuD; OD;xGef;ndKonf rk'kvu©PysdKU? bv’mwd,ysdKUESifh ZeuysdKU


wdkUudk zGJUqdk&mü OyrmtvuFmrsm;pGmjzifh wefqmqifzGJUqdkxm;aMumif; awGU&
ygonf/ zGJUqdkaom ysdKU\Zmwfvrf;? ZmwfuGuf? Zmwfaqmif ponfh taMumif;
t&mwdkUudk ydkíxl;jcm;av;euf ay:vGifatmif wefqmqif zGJUqdkxm;ygonf/
xdkodkU wifjyvkdaomtaMumif;t&mESifh vdkufzufpGm zefwD; zGJUqdkxm;aom
OyrmtvuFmwdkUudk avhvm&mü ZmwutXuxmvm Oyrmrsm;udk tajccHí
zGJUqdkxm;aom OyrmtvuFmrsm;? ig;&mhig;q,fZmwfawmfESifh usrf;*efpmayvm
Oyrmrsm;udk tajccHí zGJUqdkaom OyrmtvuFmrsm;? rsufjriftaMumif;t&m
rsm;udktajccHí zGJUqdkxm;aom OyrmtvuFmrsm;[lí cGJjcm;avhvm wifjyoGm;
rnfjzpfygonf/
J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A 7

ZmwutXuxmvm Oyrmrsm;udktajccHízGJUqdkxm;aom OyrmtvuFm


rsm;udkavhvm&mü pmqdkwGif;oif;rif;BuD;onf rk'kvu©PysdKUwGif rlvtXuxm
vmOyrmudk tajccHí rGrf;rHzGJUqdkwefqmqifxm;aom OyrmtvuFm wdkUjzifh
zefwD;zGJUqdkxm;aMumif; awGU&ygonf/ rk'kvu©PZmwutXuxmwGif -
]]0god,m tmaum#dw cD&&au©m0d, ta[mod/}} 1
]]yJcGyfjzifh cwftyfaom tap;&Sdaom opfyifuJhodkUjzpf
\/}} 2
[líjyqdkxm;ygonf/ jrwfpGmbk&m;vufxufwGif &[ef;wpfyg;onf qGrf;cH<u
pOf tqif;vSaom trsdK;orD;wpfOD;udk jrifrdNyD; wyfrufpGJvef;aom pdwfrsm;
ay:aygufvmyHkudk yJcGyfjzifhcwfojzifh opfap;rsm; ay:aygufvmyHkESifh ckdif;EIdif;
OyrmjyKxm;jcif;jzpfonf/ xdkrl&if; Oyrmudk pmqdkwGif;oif;rif;BuD;u ysdKUwGif-
]]yJcGyfcwfoifh? EdkU&nfyGifhom;? opfyifhta&mif(a,mif)?
qifajymif rkeftdkif? cRef;rEdkifodkU? wdrf;,dkifrl;a0? £a`E´
vnf;? ysufav&Sif;&Sif;? cPcsif;jzifh}} 3
[lí zGJUqdkrGrf;rHOyrmwefqmqifcJhygonf/ wyfrufpGJvef;aom udavompdwf
wdkU xdef;r&atmif ay:aygufyHkudk yJcGyfESifhcwfojzifh tap;&Sdaom opfyifrS
opfap;wdkU xdef;r&atmif ,dkpD;usyHkjzifh cdkif;EIdif;zGJUqdkxm;ygonf/ þOyrm
tvuFmwefqmqifrI aMumifh&[ef;i,f\ udavomESdyfpufrIaMumifh £a`E´
ysuf,Gif;&aom udk,f? pdwf trlt&mwdkU txl;xif&Sm; apygonf/ ]yJcGyfcwfoifh?
EdkU&nfyGifhom;? opfyifhta&mif(a,mif)} [laom Oyrmudk xyfqifhí pmqdk
wGif;oif;rif;BuD;onf ]qifajymifrkeftdkif? cRef;rEdkifodkU}} [lí zefwD;zGJUqdkxm;
ygonf/ udavompdwf½dkif;aMumifh &[ef;\ udk,f? pdwf? £ajE´ rxdef;EdkifbJ
&Sd&yHkudk rkefjyif;aomqifudk cRef;jzifhxdef;rEdkifjzpf&yHkESifh xyfqifhwefqmqifcJh

1
Ak'¨aCmo? &Sifr[m? 1959? 320/
2
anmifuefq&mawmfbk&m;BuD;? 2005? 271/
3
xGef;ndK? OD; (wGif;oif;rif;BuD;)? 1963? 4/
8 J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A

onf/ udavom\ ESdyfpufwwfaomoabmudk xif&Sm;pGmawGUjrifEdkifaom


OyrmtvuFmaumif;jzpfygonf/
rk'v
k u©Prdzk&m;BuD;xH qGrf;cH<upOf 0dobm*tm&Hkudkjrifrdí bk&m;avmif;
&aoh psmefavQm&yHkudk rk'kvu©PZmwutXuxmwGif-
]]qE´yau©m? umaum0d,H ta[mod1
tawmifjywfaom usD;uJhodkUjzpf\}} 2
[lí jyqdkxm;ygonf/ þOyrmtvuFmudk pmqdkwGif;oif;rif;BuD;onf ysdKUü-
]]&GufndKEG,f&Sif? tkyfrGrf;yifudk? oH&SifEkwfcRwf? ckwfu
jywfodkU psmefjrwfaysmufuG,f? arSmufcsif;jy,fí? rdk;v,f
ysHwwf? usD;awmifjywfESifh? EdIif;cwfrrSm;? &aohzsm;onf?
b0g;ajrjyif eif;eif;wnf;}} 3
[lí zGJUqdkcJhygonf/ ]usD;awmifjywfESifh EdIif;cwfrrSm;} [laom tzGJUonf
rlvZmwu tXuxmvm OyrmtvuFmudk tESpfom&rysuf jyefvnf oHk;EIef;
wefqmqifxm;jcif;jzpfonf/ xdkodkU ZmwutXuxmvmOyrmudk rlvtESpf
om&rysufatmif ZmwfuGuftwdkif; jyefvnfxnfhoGif;zGJUqdkonfhtjyif xyfqihf
rGrf;rHí OyrmtvuFmjzifh wefqmqifzGJUqdk xm;ygonf/ txufazmfjyyg
zGJUqdkrIwGif ]]&GufndKEG,f&Sif? tkyfrGrf;yifudk? oH&SifEkwfcRwf? ckwfujywfokdU}} [l
aom OyrmtzGJUjzifh wefqmqifxm;onfudk awGUEkdifonf/ &aohBuD; psmef
uG,faysmufí ajrjyifodkU oufqif;<uoGm;&yHkudk tawmifjzefUum aumif;uif
ysHaomusD;onf tawmifjywfí ajrrSmoufqif;&ouJhodkU? txufaumif;uif
odkU vl;vGefUwufum BuD;xGm;aeaom EG,f&Sifyifudk oH"m;jzifhckwfjzwfcH&aom
tcg ajrodkUjywfí oufqif; &ouJhodkU[lí OyrmwefqmqifcJhonfrSm qdkvkd
onfudk xif&Sm;apNyD; ESpfoufzG,fjzpfaponf/ rlvtXuxmvmOyrmudk
odvG,fxif&Sm;vG,faom tvm;wlOyrmjzifhwefqmqif xyfqifhzGJUqdkcJhonfh
pmqdk\ OyrmtvuFm zefwD;rI pGrf;&nfjynfh0yHkudk av;pm; twk,lzG,f
awGUjrif&ygonf/
1
Ak'¨aCmo? &Sifr[m? 1959? 322/
2
anmifuefq&mawmfbk&m;BuD;? 2005? 274/
3
xGef;ndK? OD;(wGif;oif;rif;BuD;)? 1963? 38/
J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A 9

usrf;*efpmayvm Oyrmrsm;udk tajccHzGJUqdkxm;aom OyrmtvuFmrsm;


[kqdk&mü ig;&mhig;q,f Zmwu0w¬Krsm; bk&m;a[m tjcm;usrf;*efrsm;vm
Oyrmrsm;udk tajccHírGrf;rH zGJUqdkxm;aomOyrmtvuFmrsm;udk qdkvdkonf/
pmqdkwGif;oif; rif;BuD;onf usrf;*efpmay t&yf&yfudk ESHUpyfuRrf;usifvSaom
ynm&Sdyk*¾dKvfjzpf&m rk'kvu©PysdKUwGif ig;&mhig;q,f Zmwfawmfvm taMumif;
t&mwdkUudk tusOf;csHK;í OyrmtvuFmtjzpf wefqmqifzefwD; zGJUqdkxm;
ygonf/ rk'kvu©PysdKUü jA[®'wfrif;BuD;\ bkef;wefcdk;BuD;jrwfyHkudk zGJUqdk&m
wGif-
]]ywåjrm;a&mifarmif;? vdkPf,Hatmif;om;? taygif; rsm;pGm?
0ufwumwdkU? auo&mtm;? &GHUcefUnm;í? ñGefo m;twd?
vdrf;usHbdvnf;? rPda&mifa0? ajymifavavodkU}} 1
[lí zGJUqdkxm;ygonf/ ig;&mhig;q,fZmwfawmfvm ]]'kuedygwf? O'yge0*f?
omvlu Zmwf}}udk tusOf;csHK;í OyrmtvuFmtjzpfzefwD;xm;jcif;jzpfygonf/
auo&mZmjcaoFh rif;udkaMumuf&GHUí 0ufwdkUonf ywåjrm;*ludk nGefwdkUjzifh
yGwfvdrf;Muaomfvnf; ywåjrm;*lonf ta&mifajymifvufonfxuf ajymifvuf
vmonf/ xdkuJhodkUyif rif;BuD;\ bkef;awmfudk ñId;EGrf;atmif vkyfaqmifr&yHk?
bkef;wefcdk;wdkU ydkí xif&Sm;BuD;jrwf&yHkudkwdkUudk Oyrm jyKzGJUqdkxm;onfrSm
MoZm*kPfajrmufaom OyrmtvuFmtzGJUaumif;rsm;jzpfayonf/
xdkUjyif bk&m;avmif;&aohpsmefavsm&yHkudk zGJUqdk&mwGif-
]]Oa'gif;a&T0g? ESpfajcmuf&mwd? tmv,puf? Nidrf;NyD;vsuf
udk ESpfoufemzG,f? a'gif;ri,f\? oHEG,fav;av;? jrnf
a<u;&mndwf? wyfonfhpdwfjzifh? aMumif;[dwfrBuH? ysHvwf
ajcx? nGwfwGif;usodkU}} 2
[lí OyrmtvuFmjzifh wefqmqifzGJUqdkcJhygonf/ ig;&mhig;q,fZmwfawmf
jzpfonfh ]yudPÖuedygwf? r[marm&Zmwfudk tusOf;csHK;í OyrmtvuFm
1
xGef;ndK? OD;? (wGif;oif;rif;BuD;)? 1963? 50/
2
-,if;-? 78/
10 J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A

tjzpfzefwD; zGJUqdkxm;jcif; jzpfayonf/ y&dwfawmfwefcdk;jzifh rif; (6)quf?


ESpfaygif; (600)wdkif Oa'gif;rif;tm; zrf;&ef rwwfEdkifbJ Oa'gif;rESifhrQm;&m
Oa'gif;r\toHudk wyfrufonfh pdwfaMumifh bk&m;avmif;Oa'gif;rif;onf
nGwfuGif;odkU oufqif;&onfESifh [&dwp&aohBuD; psmefavsm&yHkudk cdkif;EIdif;
OyrmjyKxm;onfrSm ay:vGifvSygonf/
cE¨mig;yg;onf jzpfNyD;ysufwwfonfhoabm&SdNyD; tESpfom&r&SdyHkudk
pmqdk wGif;oif;rif;BuD;onf jrwfpGmbk&m;&Sifu &[ef;wdkUudk a[mMum;awmfrl
onfh ]cE¨0*¾? cE¨ oH,kwf? ykyÜ0*f? azPyd@Lyrokwf} vm a&jr§Kyf? a&yGuf?
wHvSyf? iSufaysmwHk;? rsufvSnfh Oyrmudk tajccHum rk'kvu©ysdKUwGif-
]]azG;azG;ywfcsKyf? arS;umtkyfom;? a&jr§Kyfprf;xuf? a&yGuf
EIdif;tyf? wHvSyfwlarm? iSufaysmw&Snfh? rsufvSnfhyrm?
udk,fcE¨mudk qdk&m r&Sd? ysufvG,fbd\}} 1
[lí OyrmtvuFmjzifh wefqmqifxm;ygonf/ tESpfom&r&SdbJ tcsnf;tESD;
omjzpfonfh cE¨mig;yg;\tjypfwdkUudk w&m;oabmoHa0*&apEdkifaom Oyrm
tvuFm rGrf;rHzGJUqdkwefqmqifrIjzpfygonf/ cE¨mig;yg;onf tESpfom&r&Sd?
rwnfNrJaMumif;udk a&jrKyfonf tcsdef cPtwGif; ysufpD;yHk? a&yGuf? wHvSyfwdkU
cPtwGif; ysufpD;yHk? iSufaysmwHk;udk tzwfcGmMunfhvQif tESpfr&SdyHk? rsufvSnfh
yrm tESpfr&SdyHkwdkUudk jrifodNyD; w&m;oHa0* &apEkdifygonf/
3?3/

pmqdkwGif;oif;rif;BuD; OD;xGef;ndK\ rk'kvu©PysdKU? bv’mwd,ysdKU? ZeuysdKU


vm OyrmtvuFm wefqmqifzGJUqdkrIwdkUudk avhvm&mü pmqkdonf vltrsm;
jrifvG,f odvG,fonfh rsufjrifOyrmrsm;udk trsm;qHk; zefwD;zGJUqdkcJhaMumif;
awGU&onf/
bkef;wefcdk;tmPmBuD;jrwfyHk? usufoa&jynfhpHkwifhw,fyHkwdkUudk jyqdk&m
ü aea&mif? va&mif? Bu,fa&mif? vQyfa&mif? rD;vQHponfwdkUjzifh cdkif;EdIif; zGJUqdk

1
xGef;ndK? OD;? (wGif;oif;rif;BuD;)? 1963? 18/
J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A 11

avh&Sdygonf/ bv’mwd,ysdKUü jrwfpGmbk&m;&Sif*kPfawmf? tqif;awmfwdkUudk


pmqdku-
]]qD;ESif;aygufa<u? wufopfaeodkU? usufoa&vQH&Sdef?
wxdefxdefESifh? tpdaEÅ,sm? &Iomwifhw,f? ½lyum,fwdkU}} 1
[lí vnf;aumif;?
]]Muufoa&vQH&Sdef? wxdefxdefESifh? tpdaEÅ,sm? ½Iomwifh
w,f? &Iyum,fwdkU? vES,fa&mifvif;? ajymifajymif0if;í}}2
[lívnf;aumif;? OyrmtvuFmwefqmqif zGJUqdkxm;ygonf/ jrwfpGmbk&m;
&Sifonf usufoa&taygif;wdkUjzifh xGef;vif;wifhw,fyHkudk aerif;\ xGef;vif;
wifhw,fyHk? va&mif\at;jrMunfvifvSyHkwdkUESifh cdkif;EdIif;OyrmjyKzGJUqdkxm;onfrSm
odvG,fjrifvG,faom OyrmtvuFmjzpfNyD; jrwfpGmbk&m;&Sif\ BunfndKzG,f
&kyftqif;awmf oyÜg,fvSyHkudk ay:vGifaponfudk awGU&ygonf/
xdkUjyif aumovrif;BuD;ESifh rv’dumrdzk&m;wdkU bkef;wefcdk; BuD;yHk?
usufoa&jynfhpHkyHkudk zGJU&müvnf; va&mif? rD;a&mifwdkUESifh cdkif;EdIif; OyrmjyK
zGJUqdkcJhygonf/
aumovrif;BuD;ESifh rv’dumrdzk&m;\ *kPfusufoa&udk bv’mwd,ydsKU
ü-
]]umodu&mZf? &SpfrsufESmvHk;? cefUcsHK;ywfavQmuf? rD;ES,f
awmufrQ? ESpfa,mufrjyL rif;xD;rlonf}} 3
]]oajyw0dkuf? raZÑwdkufxuf? arSmifrkdufvif;0g? jynfh0ef;
omodkU}} 4
[lívnf;aumif;?
]]arwåmuyfpGJ? a&S;cspfNrJxuf? quJxyf&pf? cspfbdrlum;?
vESpfqlodkU}} 5

1
-,if;-? 1951? 105/
2
-,if;-? 51/
3
xGef;ndK? OD;? (wGif;oif;rif;BuD;)? 1951? 8/
4
-,if;-/
5
wGif;oif;wdkuf0efr[mpnfol? 1959? 100/
12 J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A

[lívnf;aumif;?
]]igrif;zsm;udk? ESpfrsm;jrifh<u,f? a&Teef;v,fEdIuf? vES,f
xGef;vQH? pHapaom[k? oabmMunfndK? qk,lqdk\}} 1
[lívnf;aumif;zGJUqdkwefqmqifcJhaMumif;awGUEdkifygonf/ rif;ESifhrdzk&m;wdkU\
bkef;wefcdk;? usufoa&jynfhpHkyHkudk jrifomaomOyrmjzpfonfh Munfvifat;jr
aom va&mif\vif;vufaom ta&miftqif;jzifh cdkif;EdIif;xm;onfrSm
ay:vGifí ESpfoufzG,faumif;aom Oyrm tvuFmzefwD;rIjzpfygonf/
pmqdkwGif;oif;rif;BuD;onf ZeuysdKUwGifvnf; rPdarcvmewforD;\
ewf0wf wefqmwdkUjzifh &Tef;vJhaeyHkudkvnf; vQyfa&mif? Mu,fa&mifwdkUjzifh
OyrmtvuFmjyK zGJUqdk cJhygonf/
ZeuysdKUydk'fa& (28)wGif-
]]tpdkifwcJ? wdrfndKxJu? &J&Jywf&pf? arSmifxufopfvGif
vQyfppf jcnfa&mif? avmifvwfaomoGif}} 2
[lívnf;aumif;?
]]rsuf&Sifywåjrm;? Nrdwfzg;zg;ESihf? cg;\qif&m? tvuFm
vnf; ebmumo? rdk;0qdkuf,l;? ,k*efOD;u? aomuf&I;
xGef;jyuf wufvwf aoma,mif}} 3
[lívnf;aumif; zGJUqdkxm;ygonf/ tqif;½lyum,f? *kPf? t&nftcsif;?
bkef;wefckd;? ewfwdkU\tqif; ponfhtaMumif;t&mwdkUudk rsufjrifxif&Sm;onfh
ta&mift0gjzifh OyrmjyKum okH;EIef; wefqmqifxm;onfrSm vkdufzufvS
yg onf/
pmqdkwGif;oif;rif;BuD;\ ysdKU (3)apmifwGif zGJUqdkaomtaMumif;t&mESifh
vdkufzufpGm rsufjrifOyrmrsm;jzpfonfh owå0gtrsdK;rsdK;wdkUjzifh cdkif;EdIif;azmfusL;
xm;aom OyrmtvuFm zefwD;rIwdkUudkvnf; pdwf0ifpm;zG,f avhvmawGU&Sd&
ygonf/ rk'kvu©PysdKUü bk&m;&Sif vufxufwGif &[ef;i,fwpfyg;onf

1
-,if;-? 1/
2
-,if;-? 21/
3
-,if;-? 27/
J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A 13

tqif;vSaom rmwkumrwpfOD;udk pGJvrf;wyfruf aompdwfaMumifh cHpm;&yHkudk


pmqdku-
]]jr§m;qdyfoifhom;? orifht[ef? olawmfrGefvnf;? ig;Muef
tifEIef;? cspfcifwkef;wnfh? aoG;pkef;jymjzL? vSewfwl
aMumifh? onf;tlrcsd? jywfvdvdwnfh}} 1
[lí onf;tljywfrQ cHpm;ae&aom &[ef;i,f\toGifudk jr§m;qdyfoifhonfh
orifi,f vl;vGefUcHpm;ae&yHkESifh OyrmjyKxm;onfrSm ay:vGifvSayonf/
xdkUtwl udavom ESdyfpufrIaMumifh [&dwp&aohBuD;cHpm;&yHkudkvnf;-
]]wrf;umwrf;um? vGrf;rdk;&Gmvsuf? O,smOfcsufwGif?
oH[ufrsdKrSm; ig;ESifhwrQ? &Sdacs&onf/}} 2
[lí zGJUqdkwefqmqifcJhonf/ udavomrD;avmifNrdKufrIaMumifh vl;vGefUcHpm;
ae&yHkudk ig;rQm;csdwfwGif Nidaeaomig;\ vl;vGefUcHpm;ae&yHkESifh cdkif;EdIif; Oyrm
jyKxm;onfrSm udavom\ ESdyfpufwwfaomoabmudk xif&Sm;pGm odjrifEdkif
aMumif;awGU&ygonf/
owå0gwdkUjzifhcdkif;EdIif;xm;aom rsufjrifOyrmtvuFmrsm;rSm Zmwfvrf;?
Zmwfaqmifp&dkufwdkUudk xif&Sm;pGm ay:vGifapaMumif;awGU&ygonf/ bv’mwd,
ysdKUwGif aumovrif;BuD;\ rdzk&m;BuD; rv’duma'0Donf rmefrmearmufrm
axmifvTm;aMumif;udk azmfusL;&mü pmqdkwGif;oif;rif;BuD;onf-
]]ESpfa,mufrwef? igomvGef[k? rmefwa&S;a&S;waoG;aoG;
ESifh EGm;acs;xuf0,f? zm;oli,fodkU}} 3
[lí OyrmtvuFmwefqmqifzGJUqdkcJhygonf/ yef;onfrb0rS rdzk&m;jzpfvmNyD;
rmefrme axmifvTm;aeonfudk EGm;acs;xufwGif&Sdaom zm;oli,f\ rmefrme
axmifvTm;aeyHkjzifh cdkif;EdIif;jyqdkxm;onf/ rdzk&m;BuD;\ rmefrme axmifvTm;
aom p½dkufudk xif&Sm;aponfh OyrmtzGJUaumif;jzpfygonf/
xdkUjyif bv’mwd,ysdKUwGif bv’mwd,rif;BuD;onf xD;eef;pnf;pdrfudk
pGefUum rkqdk;tjzpfarGUavsmfaeonfrSm rtyfpyfaMumif;zGJUqdk&mü pmqdku-
1
wGif;oif;wdkuf0efr[mpnfol? 1959? 7/
2
-,if;-? 44/
3
-,if;-? 5/
14 J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A

]]rkqkd;ukd,f0wf? pkwfjywfwdrf;yg;? b0g;baemifh? ql;ajimifh


pl;&S? rvS&kyfjyif? qHrQifwGefU&Iyf? OD;xkyfoifwkdif;? eDa&mif
rdIif;ESihf? aumufvdIif; qifajymif? ckd;aoma,mifodkU}} 1
[lí OyrmtvuFmjzifhzGJUqdkcJhygonf/ wdkif;jynf\ t&Sifocifbk&ifrif;wpfyg;
jzpfygvsufESifh orifom;pm;vdkí udk,fwdkif awmvdkuf&SmazG pm;aomufaeonf
rSm rtyfpyfyHkudk qifajymifBuD;jzpfygvsufESifh tao;tEkyfaumufvdIif;cdk;onf
rSm rtyfpyfvSyHkESifh cdkif;EdIif;xm;ygonf/ rdrdtajctaeESifh rtyfpyfonfudk rjyK
oifhaMumif; trsm;jrifomonfh qifajymifBuD; aumufvdIif;cdk;yHkESifh cdkif;EdIif;cJh
onfrSm ay:vGifvSygonf/
xdkUjyif ZeuysdKUwGifvnf; pmqdkwGif;oif;rif;BuD;onf owå0gwdkUjzifh
cdkif;EdIif;xm;aom rsufjrifOyrmrsm;pGmjzifh wefqmqifzGJUqdkxm;aMumif; avhvm
awGU&Sd&ygonf/ ZeuysdKU ydk'fa& (37)ü rPdarcvmewforD;u Zeurif;om;
udk ork'´&mü (7)&ufwdkif ravsmhaom ZGJ? vHkUv? 0D&d,ESifh ul;cwfaeyHk
jrifonfudk pmqdku-
]]jcaoFho@mef? pGrf;tm;tefESifh? jrefoefayghyg;? a&ay:ig;
odkU}}
[lí OyrmtvuFmwefqmqifzGJUqdkcJhonf/ Zeurif;om;\ tm;tifBuD;jrwfyHk
udk jcaoFhrif;tm;tifuJhodkU BuD;rm;yHk? oefrmzswfvwfpGm ul;cwfEdkifyHkwdkUudk
a&ay:ckefwuf ysHEdkifaomig;\ zswfvwfayghyg;yHkwdkUjzifh cdkif;EdIif;xm;onf/
yifv,fork'´&mü tiftm;BuD;pGm ravsmhaomZGJjzifh ul;cwfaeaom Zeu
rif;om;\ toGifudk jrifa,mifvmaponfh OyrmtvuFmtzGJUaumif; jzpfyg
onf/
ZeuysdKUydk'fa& (38)ü yifv,fork'´&mwGif ul;cwfaejcif;rSm tcsnf;
tESD;jzpfaMumif; rPdarcvmu Zeurif;om;tm; ajymqdkyHkzGJU&mwGif pmqdk
wGif;oif;rif;BuD;onf-
]]yrmyHkjyif? EdIif;aoG;qifaomf? aumif;uiftxuf? ESHpkwf
iSufvQif ysHwufaomES,f}}1

1
xGef;ndK? OD;? wGif;oif;rif;BuD;? 1951? 5/
2
wGif;oif;wdkuf0efr[mpnfol? 1959? 26/
J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A 15

[lí zGJUqdkwefqmqifcJhygonf/ us,fajymvSaom txufaumif;uifodkU


a&muf&ef ESHjynfpkwfiSufi,fonf ysHwufaomfvnf; tm;rwefojzifh tcsnf;ESD;
jzpfyHkjzifh yrmjyKxm;onf/ jrifomxifomvSaom Oyrmaumif;jzpfygonf/
pmqdkwGif;oif;rif;BuD; OD;xGef;ndKonf rk'kvu©PysdKUzGJU&mwGif a&S;pmqdk
wdkU\ tzGJUtEGJUaumif;wdkUudk enf;rSDvsuf OyrmtvuFmtzGJUaumif;rsm; zefwD;
xm;aMumif;vnf; avhvmawGU&Sd&ygonf/ rk'kvu©PysdKUü bk&m;&Sifvufxuf
wGif rdef;rysdKav;wpfOD;\ vSyaomtqif;udkjrifum pGJvrf;wyfrufum cHpm;
ae&aom &[ef;wpfyg;\ pdwfcHpm;rI udkzGJU&mü-
]]iSufuJhtoGif? ysHvQifavcwf? a&mufbdwwfrl? vGwfvGwf
tifjynfh? zl;csifí&Sifh}} 2
[lí zGJUqdkcJhonf/ þodkUzGJUpyfyHkrSm &wkpmqdk&Sifol&J\-
]]av,laumif;uif? iSufES,fvsifrl? ocifae&m? a&Tjynfom
odkU? rMumvsifvSnfh? jyefcsif\[k}} 3
[laomtzGJU? e0a';BuD;\ ]anmif;&Gufa&T0g} csDppf&wkrS -
]]iSufwdkUjzpfvnf;? acG&pfETJvsuf? vnfcsif;&Sufí? ysHwuf
wlyif? aysmfonfjrifaomf? r&TifAsmyg? q,fxyf omu?
yrmiSufoGif? ysHa&mufcsifpG}} 4
[laom tzGJUwdkUudk enf;rSDpHxm;zGJUqdkaom tvuFmzefwD;rIrsm;jzpfonf[k ,lq
Edkifygonf/ a&S;upmqdkwdkU\ tzGJUaumif;rsm;udk ESpfoufzG,fjzpfatmif pHxm;
zGJUqdkxm;onfrSmvnf; pmqdkwGif;oif;rif;BuD;\ pmayusrf;*efESHUpyfrIwdkUudk
jyqdkaeygonf/
pmqdkwGif;oif;rif;BuD;OD;xGef;ndKonf tvG,fwuljrifomxifomaom
tjcm; rsufjrif OyrmtvuFmrsm;pGmudk taMumif;t&mESifhqDavsmfvdkufzufpGm
zGJUqdkxm;ygonf/

1
wGif;oif;wkduf0efr[mpnfol? 1959? 26/
2
-,if;-? 6/
3
ol&J? &SifESifhtrsm;? 1966? 15/
4
e0a';BuD;? 1964? 292/
16 J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A

rk'kvu©PysdKUü &[ef;wpfyg;onf bk&m;&SifcsrSwfxm;aom 0denf;


odu©mwdkUudk xdef;odrf;um £aNE´wnfNidrfpGm qGrf;cH<uonfudk zGJU&mü pmqdk
onf-
]]rsufvTmcsrSdef;? apmifhxdef;£ajE´? wnfaeNrJcsKyf? a&iHk
vkyfodkU}} 1
[lí a&iHkxm;oluJhodkU OyrmjyKzGJUqdkxm;onf/ bk&m;tavmif;&aohtm;
udavomu jyif;xefpGm ESdyfpufyHkudk -
]]udavomvSHr? onf;tlp0,f? qGbdaom[ef}} 2
[lí udavomwnf;[laom vSHjzifhtonf;tludkqGonfESifh ckdif;EdIif;Oyrm
wefqmqifcJhonf/ ½lyutvuFm? OyrmtvuFmtqifwefqm uRrf;usifvS
onfh pmqdk\ynm*kPfudk awGUEdkifygonf/
rk'kvu©Prdzk&m;udk wyfrufaompdwfaMumifh &aohBuD;\pdwf rwnfNidrf
jzpf&yHkudk-
]]&pfa0havacsmuf? apwDarSmufwGif? pdkufaqmuf axmif
vTm;? wHcGefvm;odkU}} 3
[lí OyrmjyKzGJUqdkcJhygonf/ ava0hwdkufaeaom apwDwGif axmifvTm;xm;
aom wHcGef\ rwnfrNidrf&SdyHkESifh OyrmzefwD;cdkif;EdIif;xm;onfrSm odvG,fí
ESpfoufzG,fjzpfapygonf/
bv’mwd,ysdKUüvnf; bv’wd,rif;BuD;onf ukodkvfaumif;rIjyKum
pdwfESvHk; jzLpifaeyHkudk pmqdku-
]]ay;vSL'gESifh? q,fjzmukodkvf? jA[®pdk&fvnf;? r,dkr,Gif;?
ESvHk;oGif;i,f? 0if;0if;jzLpif? MunfvifvSyfvSyf? u0gxyf
odkU}} 4

1
xGef;ndK? OD; (wGif;oif;rif;BuD;)? 1963? 3/
2
-,if;-? 52/
3
-,if;-? 1963? 55/
4
-,if;-? 92/
J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A 17

[lí zGJUqdkcJhygonf/ t0wfudktxyfxyfc0gcsojzifh jzLpifyHkESifhEdIif;xm;onfrSm


vlwdkif; odvG,fjrifvG,faponfh rsufjrifOyrmzefwD;rIjzpfygonf/
ZeuysdKUwGifvnf; pmqdkwGif;oif;rif;BuD;onf aygvZeu tdrfa&SU
rif;om;\ ppfonfwdkUonf &efoludkjrifvQif r&GHUbJ wdkufcdkuf tEdkif,l&ef
pdwftm;rmefwdkU &SdyHkudk zGJUqdk&mü-
]]csOfoD;jrifaomf? yg;jyifpufpdk? vQm&nf,dkodkU}} 1
[lí zGJUqdkxm;onf/ csOfoD;jrifaomf pm;vdkpdwfrsm;jzpfum vQm&nf,dk&yHk
jrifomaom vlwdkif;odvG,faomOyrmtvuFmjzifh zefwD;xm;onfrSm qdkvdk
onfudk ay:vGifapygonf/

pmqdkwGif;oif;rif;BuD; OD;xGef;ndKonf o'´gvuFm&? tw¬mvuFm& tvuFm


zefwD;&mü uRrf;usifykdifEkdifvSaom ynm&SdpmqdkwpfOD;jzpfonf/ ysKdU (3)apmifrS
OyrmtvuFmrsm;udk avhvm&mü pmqdkwGif;oif;rif;BuD;OD;xGef;ndK\ tvuFm
zefwD;rIpGrf;&nfudk twk,lzG,f awGU&ygonf/ pmqdk wGif;oif;rif;BuD;onf
bk&m;a[m ig;&mhig;q,fZmwfawmfrsm;udk ysKdU toGifzGJUqdk&mü rlvtXuxmü
yg&Sdaom OyrmtvuFmwdkUudk rlvtESpfom&rysuf ydkí ESpfoufzG,fjzpfatmif
xyfrHrGrf;rHí xnfhoGif;zGJUqdkcJhaMumif; avhvmawGU&Sd&ygonf/ xkdUjyif ig;&mh
ig;q,fZmwfawmfrsm;udk Zmwfvrf;? ZmwfuGufESifh qDavsmfatmif tusOf;csKH; í
OyrmtvuFmtjzpf zefwD;zGJUqdkxm;onfudkvnf; avhvmawGU&Sd&ygonf/
bk&m;a[m tjcm;usrf;*efvm Oyrmtrsm;udk OyrmtvuFmtjzpf jyefvnf
rGrf;rH wefqmqifxm;onf udkvnf; awGU&Sd&ygonf/ þonfrSm pmqdk
wGif;oif;rif;BuD;\ pmayESHUpyfuRrf;usifrI? rlvtESpfom&rysufapbJ ESpfouf
zG,ftvuFmzefwD;EkdifrI? tESpfcsKyfpGrf;&nfykdifEkdifrI? pdwf ul;ÓPfaumif;rGefrI
[laom ynm&nfwdkUudk av;pm;zG,f? twk,lzG,f awGUjrif&ygonf/ wenf;
tm;jzifh jrefrmpmay\ tESpfom&wdkUudk jrwfEkd;zG,fawGUjrif&jcif;jzpfygonf/
pmqdk wGif;oif;rif;BuD;onf ysKdU(3)apmifudk rsufjrifOyrmrsm;jzifh trsm;qHk;

1
wGif;oif;wkduf0efr[mpnfol? 1959? 6/
18 J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A

zefwD; a&;zGJUxm;aMumif; avhvmawGU&Sd&ygonf/ rsufjrifOyrmrsm; trsm;qHk;


xnfhoGif;zGJUqdkxm;jcif;jzifh qdkvdkcsifaomtaMumif;t&mudk ydkíay:vGifaponf/
pmzwfolrsm;udkvnf; vG,fvG,fululjzifh em;vnfapEkdifonf/ pmqdk wGif;oif;
rif;BuD;\ OyrmtvuFmzGJUEGJUrI pGrf;&nfwpf&yf[k qdk&rnfjzpfayonf/

pmqdkwGif;oif;rif;BuD; OD;xGef;ndK\ OyrmtvuFmwefqmqifrIrsm;rSm av;pm;


twk,lzG,f jrefrmpmay\ tESpfom&wefzdk;rsm;yif jzpfygonf/ pmqdk\
pmzGJUpGrf;&nfynm*kPf wdkUudk jrwfEdk;wefzdk;xm;í qufvufokawoejyK&ef
rsm;pGmusef&Sdygonf/

pHausmif;q&mawmfbk&m;BuD;(t*¾r[my@dw)/ (1956)/ tvuFmedosopf/ &efukef?


ok"r®0wD pmyHkESdyfwkduf/
pef;aiG? OD; ('*kef)/ (1981)/ bv’mwd,ysKdUtzGifh/ &efukef? py,fOD;yHkESdyfwdkuf/
anmifuefq&mawmfbk&m;BuD;/ (2005)/ ig;&mig;q,fZmwf0w¬K(yxrwGJ)/ &efukef?
odef;xGef;yHkESdyfwkduf/
wuúokdvfausmif;oHk; rk'kvu©PysKdUtajzpHk(yxrwGJ)/ (ckESpfryg)/ &efukef? ZGJpmay&dyfNrHK/
wGif;oif;wkduf0efr[mpnfol/ (1959)/ r[mZeuysKdU/ rEÅav;? jraZmfyHkESdyfwkduf/
xGef;ndK? OD; (wGif;oif;rif;BuD;)/ (1951)/ bv’mwd,ysdKU/ &efukef? jynfBuD;r@dKifyHkESdyf
wdkuf/
xGef;ndK? OD; (wGif;oif;rif;BuD;)/ (1963)/ rk'kvu©PysdKU/ &efukef? [Hom0wDyHkESdyfwdkuf/
e0a';/ (1964)/ e0a';&wkaygif;csKyf/ &efukef? [Hom0wDyHkESdyfwkduf/
ewf&Sif? '*kef/ (r-1317)/ jrefrmpmjyKpmqdkyk*¾Kdvfausmfrsm;tw¬KyÜwådaygif;csKyf/ &efukef?
rcif&Dpmtkyfwdkuf/
Ak'¨aCmo? &Sifr[m/ (1959)/ ZmwuXuxm? yXarmbma*g/ &efukef? omoema&;
OD;pD; XmeyHkESdyfwkduf/
armif;axmifrS &[ef;wpfyg;/ (r-1313)/ armif;axmif½kyfvHk;azmf#Dum/ rEÅav;? okc0wD
yHkESdyfwdkuf/
okw? armif/ (2002)/ pmqkdawmfrsm;tw¬KyÜwåd(yÍör-Budrf)/ &efukef? &mjynfhpmtkyfwdkuf/
ol&J? &SifESifhtrsm;/ (1966)/ &wkaygif;csKyf/ &efukef? jynfBuD;r@KdifyHkESdyfwkduf/
J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A 19
20 J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A
J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A 21
22 J. Myanmar. Acad. Arts Sci. 2018 Vol. XVI. No. 6A

You might also like