Professional Documents
Culture Documents
8فزیولوژی سایر قسمت های طرق بولی
8فزیولوژی سایر قسمت های طرق بولی
حالب ها Ureters
ازعضالت ملساء ساخته شده اند •
توسط الیاف عصبی سمپاتیک •
وپاراسمپاتیک تعصیب شده اند
دارای یک ضفیره عصبی داخلی یا •
intramuralنیز می باشند
ادارارتوسط قنات های جمع کننده درقسمت •
زروه حلیمات ( )Papillaeبه شکل قطرات
آمده وداخل کلیس های صغیر می گردد
بعدا ادرار ازکلیس های صغیر(
)minorوارد کلیس های کبیرگردیده وازآنجا
وارد حویضه کلیه می گردد.
تجمع ادرار در حویضه کلیه ها باعث ایجاد •
حرکات اشتداری میگردد) 3Cm/sec(.
تنبهات پاراسیمپاتیک فریکونسی تقلصات •
را در حالب افزایش میدهد
Ureterorenal Reflex
• حالب ها دارای الیاف عصبی درد به حد کافی می باشد
ودرصورتیکه مسدود شوند مثال توسط سنگ ها ,عکسات
همراه بادردشدید ایجاد می گردد.
• برعالوه سیاله های درد توسط عکسات عصبی سمپاتیک سبب می
گردد تااوعیه کلیوی تضیق نماید وبه این ترتیب دهانه ادرار را
درهمان کلیه کاهش دهد .این عکسه به نام Ureterorenal
Reflexیا عکسه حالبی-کلیوی یاد می گردد که ازجریان
بیشتر مایع درحویضه کلیه که حالب آن مسدود است,جلوگیری
می نماید.
مثانه () The urinary Bladder
اناتوموفزیولوژی:
مثانه یک محفظه یی ازعضالت ملساء است که ازدوبخش عمده
تشکیل گردیده:
.1جسم مثانه ( )Body of bladderکه ادرار درآن تجمع
مینماید.
.2عنق مثانه ( )Neck of the bladderکه ساختمان قیف مانند
داشته وجسم مثانه را با احلیل ارتباط داده است.
•الیاف عضال ملساء جدار تمام آنها بایکدیگر دارای ارتباطات می
باشند که ازهمین رو پوتانشیل عمل سبب تقلص تمام مثانه به
شکل همزمان می گردد
•وباتقلص خود عضال جدار مثانه درحدود 40تا 60ملی متر
ستون سیماب فشار تولید می نماید که درنتیجه سبب تخلیه مثانه
می گردد.
•درجدار خلفی مثانه کمی باالتر ازعنق آن یک ساحه مثلثی
شکل وجود دارد که به نام trigoneیاد می گردد
• درزاویه سفلی ساحه مذکور فوحه خلفی احلیل ودرزاویه باالی
آن فوحات حالب های راست وچپ بازشده است.
تعصیب مثانه
• تعصیب مثانه توسط رشته های عصبی ذیل صورت می گیرد:
:Pelvic Nerve .1که از سگمنت های S3,S2نخاعی منشاء
می گیرد ودارای الیاف حسی وحرکی می باشد.الیاف حسی
آن اندازه فشار کشش را باالی جدار های مثانه اطالع میدهد
(سیاله های کشش یا Stretch reflexناحیه posterior
urethraجهت ایجاد سیاله های تخلیه مثانه قویترمی باشد).
الیاف حرکی آن الیاف عصبی پاراسمپاتیک بوده که
درحجرات عقدوی که درجدار مثانه قرار دارند اختتام می یابد که
بعدًا الیاف کوتاه عصبی Postganglionicعضالت جدار مثانه
راتعصیب می نماید.
.2الیاف حرکی عصب :Pudendalکه الیاف عصب سوماتیک
بوده وبه معصره خارجی مثانه می رسد ودرکنترول معصره
مذکور به شکل ارادی سهم می گیردو
.3الیاف عصبی سمپاتیک :که ازطریق عصب هایپو گستریک
اززنجیر سمپاتیک به مثانه می رسد وعمدتًا به سگمنت L2
نخاع ارتباط دارد .این الیاف ممکن بیشتر درکنترول اوعیه
مثانه رول داشته باشد ودرتقلصات عضالت مثانه رول
جزیی دارد.
تبول یا Micturation
• Micturationپروسه تخلیه مثانه ازادرار می باشد.
• هنگامیکه مثانه به اندازه یی ازادرار مملو گردد که فشار
درجدار های آن باالتر ازسویه قدموی گردد درآنصورت
عکسات عصبی که به نام Micturation reflexیاعکسه تبول
یاد می گردد ,ایجاد گردیده ودرنتیجه احساس تبول ایجاد می
گردد.
\
فشار داخل مثانه :
• درحالیکه ادرار درمثانه وجود نداشته باشد فشار داخل مثانه تقریب ًا صفر
می باشد ودر صورتیکه 30-50 mlادرار درآن تجمع نماید فشار داخل مثانه
رانیز بسیار کم افزایش میدهد.
•افزایش فشار داخل مثانه تا 100سانتی متر ستون اب سیاله های احساس
تبول را تولید مینماید () macturation waveسبب تولید عکسات
Micturationمی گردد که ازطریق عصب حوصلی به سگمنت عجزی نخاع
رسیده ودوباره توسط الیاف عصبی پاراسمپاتیک به عضالت مثانه می
رسد.
•این عکسات تاچند ثانیه یابیشتر ازیک دقیقه ادامه یافته تااینکه خسته گردیده
وتقلصات مثانه دوباره کاهش می یابد واین حالت نهی عکسات تاچند دقیقه
وبعضاً تایک ساعت یابیشتر ازآن ادامه می یابد تااینکه سلسله دیگر
عکسات تبول آغاز می گردد ودر صورتیکه هنوز هم مثانه تخلیه نگردد این
عکسات به فاصله هرچه کمتر وبه شدت بیشتر آغاز می گردد.
• هنگامیکه عکسات تبول به حد کافی شدت یافت سبب تولید
سیاله های جدید نیز می گردد که ازطریق عصب Pudenal
به معصره خارجی می رسد وآنرا نهی مینماید تاتبول صورت
گیرد ودرصورتیکه این نهی نسبت به تقلصات ارادی معصره
مذکور که ازطریق مراکز دماغی کنترول می گردد شدید تر
باشد تبول صورت خواهد گرفت درغیر آن عکسات تبول
هنوز هم شدیدترخواهد شد.
کنترول فعل تبول توسط دماغ
عکسه تبول یا Micturation reflexکامالًیک Automatic •
cord reflexمی باشد,
اما می تواند توسط مراکز علوی دماغ تنبه ویا نهی گردد •
.این مراکز شامل مراکز قوی تنبه کننده ویانهی کنند ه •
درساقه دماغی ()Brain stemشاید هم درحدبه یا pons
چندین مراکز متوضع درقشردماغ که عمدتاًنهی کننده بوده,اما •
بعضاً تنبه کننده نیز شده میتواند.
• مراکز دماغی درفعل تبول دارای وظاف ذیل می باشد:
.1عکسات تبول تاهنگام وقت مقتضی آن بطور قسمی به حالت نهی
نگهداشته می شود.
.2باوجودیکه عکسه تبول ایجاد شده باشد به تقلصات عضالت
معصره خارجی ادامه داده تااینکه زمان مناسب جهت اجرای فعل
تبول برای شخص مهیا گرددو
.3بافرارسیدن زمان مناسب تبول مراکزقشری فعالیت ذیل را انجام
می دهند:
• مراکز عجزی Micturationرا درفعل تبول کمک می نماید.
• معصره خارجی مثانه رانهی می نماید تاتبول صورت گیرد.
• باید بخاطر داشت که تبول ارادی میتواند توسط مراکز دماغی به
تقلص عضالت جدار بطن نیز اغاز گردد که سبب افزایش فشار
داخل مثانه وایجاد Micturation reflexمی گردد.