Download as pdf
Download as pdf
You are on page 1of 15
‘Gcak -Subat 2017 Yil23 Sayi 93. Fiyaa 50TL. ISSN 1300-4174 ee ere Pare ca eee egitlemeler Se CE Rey Piety eo Ne cURL ne Rett thea ef ede Ge Bene atte 4 PT ean UL anya eT eR Ate arog Cea Mr Eve emer e Trae Pair en rea eee an Ea een Yeni Tiirkiye YU23_ Say 93 ‘Ocal = $ubat2017 pat 50 TL, 2 dBi pn Valse Lior Heyer’ Justin McCarty (Baskan) / Mehmet Aydin Sababattin Bale / Yalcup Basmact ‘Semavi Eyice / Dathan Kida Hayettin Karaman / Kemal Karp, ‘Serf Mardin Jean Lois Matsi/ Rhoads Murphey Kim V. "Nerimanogiu/ Chester A. Nevlend/iber Oreayh ‘Sedeitin Okten/Iskender Pla / Norman Stone Yayen Karas ‘Kemal Cigek (Baskan) /Bilgehan Atsiz Gok (Koordinatoe) Sékrt Halk Akalin Sabie Akg / Ahmet Algindiz/Thrahim Ether. Atnar/ Appin Attar/ Haydar Cama ‘Emin Canker / Abdurrahman Diipak D, Mehmet Dogan / Senol Durgun ‘Gonca Bayraktar Durgun Buchan Exdem /Tevlik Erdem / Guler Eren ‘Mehmet Seyfetin Erol Binyamin Eral/Fiasan Tahsin Fendogla “Talan Gunduz/C. SencerImet / Ismail Koksl/ Gtlay Mireaogla ‘Theahitn Ockan Nail Oatay/ Needet Salam / Sami Selguk Li Schruvatogia/ Adnan Senel/ Omer Tash YT Yayoi Eifiv(o $. Adae Sahib ve Genel Yay Yontmeni Hasan ColalGazel ‘Ys ser’ Mad ‘Murat Tamgtl Dap Aine Mira hae ‘Mert A Tagepe Fisk Tepe Bask Semi Ofset (312) 341 4075. Genel Det open Bagine DEP AS Bes Sahat Yi Kad Ish" sob Yeni Turkiye Statik Arastuma Merkezi ‘Hat Hasan Mahi Kalrarsan Td Havel Sok, Ne: 22 Gllay/Ankars "pe (312) 4240-44142 60 Paks: 312) M1 42.08 Web: wruenitrkye com e-poits yenturive@yeaiuiyecom Abrone Setlare Brey: Yobie300TL. Kiumsl: ic 60071. BAN; TR34 00062000 1810 006294898 - Garant Banka Can Ea Ticiptaten bi dei Dein oe rin ol reins A nl gine lamer Misak-1 Milli’nin Anlami ve Tarihi Degeri ‘Mustafa Turan* ‘sual Marbi asladiktan sonra mili bi devletin kuralmas: gigi resmen ill ex yer alds bir metin olarak Misales Mil ‘in tas anlar ve mabtevas ele ela ken Milli Macadele‘nin nai amacimn da Dir ifadesi olmas:iibarvle Sneeikle tah ve fli gerekceleri izerinde durulmast ks ‘gnulmazdr, Birinci Dinya Savagndan son: taki gOnlerde {laf Desletletinin, Osmankt Devletnin paylaimas:hasusunda yaptan, snlasmalannvy tatbikini saglamaya ve Os mankttopraklan Gzerindeki tari emellrini _gergeklestimeye calgacaklar agit. 30 Ekim 1918 taihnd imzalanan Mondeos Mataee kei gap devledene het ne kadar diledildri sbi hareket eeme imkim verivorsa da Os- man lkesnin poslaglmasinn © kadar da olay olmadigrgbleceltit.Galipdevleterin tarihi-poikestraejde hedeflei halamindan ‘gkalanmn gatismaya yo! agmast da kagiml- mavd, Miitarcke hileimleri, Tiklere hae ket imkins burakmazken esasen Islaf Dev: ledernintalip deceler isgalsiyasetlevinde ‘canymanan da sebebini tehiledeceletiz Dunya Harbi'ai kaybetikten. sonra jololmas: arak mukadder géttinen bi dev- Tesi, meveut kavplrl bicikte meveudive- tint devarn ettirmest mimkiin gbatimiyor ise de Tuk milletinin memlekette tek tepe ve kurgun kalineaya kadar micadele karan salp devederin biria planianes bozacakut ‘Motehaldim bie tavirlaimaalatlan Mondros Miuarekes/nin aypen Kabul edidmesi Os ‘manlinn Anadoly’da da yasamasina arte ‘nin verimeyeceginigbsteriords, Bu safhada sarlar Tuck milletni, ya kaderine em olmak ve tarhiltiri-medenive le mtenasip colmayan zillee katlanmak ya da neticesi ne ‘ols olsun mill bir macedeleye kallasmale acs bie tercihe zorlayord, Galip devletlesin Turkiye ve Taskler hhablindaki digincelesi karginnda bazlan ‘gin en tabi yol meveut duruma kathnmak olarak gdrifyorsa da Mustafa Kemal Pasa bir yandan slahit mdcadelenin zeminini hhaaslarken bir yandan da siyasi ve hubs: i slanda basarinm elde edilebilmesi gered ve gercedinden hareket edivorda, Exeurim Kengies/nin agdiyndan itkag gin dace yaplan gill bir tplanuda Mustafa Kemal Pann ifade eri gibi “Miller mostrip| ve perigan bir hale. Albetin ne olacag- 1 netak etimekte ve kurtulus cares! tlakei ett ber tedbice baseurmalta, memnleketi Jutarmak ve midafua etmek id de mh telF maballerde, mubtelif naar ie ceiver tesa etmektedis, Ord, harb-i umuminin bin bit mesakkatiileyorgundur, Yorgunlugur ‘a ve atta bitkinlgine ramen vstanin par salsnmak istenigni gorerek oneyicicareler sramakla mesguldiz” Bu tespiti yapktan sorm Mustafa Kemal Pasa Ug fksin carps makta oldugunu ifade etmig ve meveut di. sur karisinda kara da ge agelamsgi x) Galip desetele savas edemeyece mize gre usa, fear ve uyumlu bareket mel, b) Padigahn etrfinds toplanmale ve tisneeruna baglanmise Bu da 1,2, ve 3. maddelerde Wade edilen mitareke sina disinda yagayan Maslornan/Turk ahainin soz onus ediigini ve onladan vaz geilmedi- Bini de gSzteren ince bir ifadedi Mika Minin 6, maddeinde mili veka gegmenin suanabies ve daba ‘di bi daenin baganlabmesi tam ba [isu e osgiak orina balan, haat ve belann temel esas olarak kabul eilis- tt Bu sebeple svi al ve sai gelgmeye mani kayrara kar alms Burda asa iad edmese de kepitlasyonlar spas ve ekonomi haps mani oldu, tam be [bmn exasndan bareket eilceginden bu ‘arya ir anlamda reddediig. Beli lencceeborlan Odenmesisrthann da bu keer yh olmayacaps ve edit Bindi gibi Misak Milisin kabul ve ilanndan bir ay sonra 16 Mart 1920 ts ‘ihinde Istanbul Itlaf Devietlerince resmen ‘ggledilmig ve Meclisi Mebusan dass, bircok mebus tutullanmisur. Bu geliymeler twzerine Mustafa Kemal Pasa, segimlerin ye- aulenmesi ve Ankra'ds olaganisti yetilere sahip bir mecisin toplanmasina daie Heyeri Temsliyeacina 19 Mast 1920 tarihinde bir senelge yevnlamssor. Genelged mili is ‘kllini ve devlesin lurtarmasisaglyacale vedhislrt dsinmele ve tatbik etmek dzere allt taraindan olajanbstyetilere sahip bi meclsin Ankara’da toplanmasinn zarur oldu belimiste" Bir ayhk bir sire sonunda 23 Nisan 1920 guint Ankarade Bayik Miller Mecls agg, 24 Nisan nd Mustafa Kemal Pasa yeptugt konugmesinds milletimizin go> In ve mesut ve yasayabilmes'igin devletin ‘amamnen mili bi iyasertakip etmesi gerek- ‘ini belinnig ve mill sjasesi de “Hdd snllivemic dabiinde ber geydem evvel hendi leovetimize misteniden nubifc meveudiyet derek, millet ve mendcketin abi soadet ve Sinrarans_calignak.” olarak tanamlamsste™. “Mustafa Kemal Psa'in ve TBMM'nin takip ‘edeces ll syaset tabi olarak Misa Mil- lide ifsdesin balan estar lacaet™ Misalex Milisin ake dile pei digi govalmektedie. 16 Ekim 1921 tathinde ‘TBMMde gh oturumde! ransa ile yap ‘mast digénilen ilaf'name tzerine Misaket ‘Mili Konusunda tarcgmalar yasanmusoe, Bu ‘oturumda serdedilen girigler Misak-t Mil Hide yer alan esaslrn daha anlar las. i eter asemaaee So aes Ma aE a nd ea Det ia eee (Sn Ol te ee tls ets saad gibi veil defer de gostermesi ba larmindan Uzerinde duralmaya degerdi. Bu oturumda en cok Qaerinde duru- lan mesele Mises Maliye g6re sitar nasil olacagthususu olmustur Beat mebuslar hzilanen itléname tasljunda belirenen ainey siulannn Misaks Mil’ye mugayir oldagunu iftde etmisler, simula tasbihini veya bu mim olmae ise ii-namenin reddini istemisleri Sinvlann gerek ta hiini veya reddniisteyen gerekse meveut halle kabulund iteyen mobuslann gietigle- ‘inj Misakes Mill Gzerine temellenltdidest aorilmektedir. Pranslara buat arazinin ckonomik durumu, bélgede yasayanahalinin nus, Kale, Keli gibi hususlar Misa Mille belle esalaraistnaden sikredi- mist. Ik komusmayyapan Mardin Mebusu Ihrahim Bes, konuséasinds itiafnamenin fn nemli Jasmin: hudut meselesnin tskil tif’ belies, bolgenin itisadi yap ile ddemografik yapsindan harckeic Franslar ie ir sulh yapiimasins Misales Mili'nin mu hafaza edilmesi sarana baglamistit, Demi yolu hattnmn dnemine istinaden belrlenen sunmnn Diparbalar dan Mardin kadar bye 2zatular verecefini hata bunun Musil Vis- ete it holeurwankk haklaramizin iptalt anlamina gelecegni beliskten sonra hud ‘dun tashiin, aks halde yaplacakesulha mus half oldugunu iface etm, Konya Mebusu Vebhi Efendi kong: masinda “sozin kymet reve, singin ucunde, lain agznndadse. Sangis ve lle ‘lmayan soztn, ne kymeti ne de soe ole” ddemek sureivle esasen bir gergege dikkat ‘ekiyr,ie-namenin kabulnden bagka bir sate kalmadiin ge ifade ediyord: “He Piniz bilyorsunus ki, Sakarya Muzafferivets lmasayd, Pransz murehes: buray. gelme- yecek Sekarya muzaffeiyti erin buraya ‘eld, Yanan Eskigehit hen sgl etmemis ‘lsyc, Eskigcir'den levi gndermis olsay- clk, bu mizakerenin cereyans baka bir ar dds ourdu, Fakat bug Eskgehi la Yanan Iggal alusda cldukea misakerenin olacags bundan ibarest. Bununla beruber efendi lee, ser gin gériyorsunu, arabalan got ren Kimlerdis? Corum'den, Yorgst tan, daba steden Skis, dana goeien kadilards, iain bir seyimiz kalmach, miacaat edecek Hier geye meracsat erik, Baka memba lal sad. Yilnz kedinlar da hasbe igtirak etsin Bu kale. Bundan baska bit gy kalmad, ‘Munn oldu kadar bit sey koparirsa ko- ppanlan, koparlamas ise bu ia-name asi cedifsn.Belinmn bei taerimizden kalksa,” Karesi Mebusu Basti Bey, “Bu ilaine- ime bizim haysvet ve geri milla kab itlafolmayan bie veska-i hisran ve eset ti, Fen kendi namuma ba vesikaci hiram basin niayete kadar reddediyoru." Séz- lerivle Konusmasina baslam,seddetme ge- rekecsini de syle iz emis: "Wilon'ua millet prensibine tamamiyla yl olmale (were kendi hodud milimizden fedakarke yapyyoru2. Sonea simendifer gibi, madenler sabi dtisadlhakimivetimize, mektepler, m- tehasisdar nami alunda sivas we has! stile latimize mothis darbeler vuruluyor.” Bassi ‘Bey, cabul ediemer buldugu ii-namenin neden gindeme gelditni hig deilse Mi Mili'den tavie verimemesi getekigi husa- snd ise unlan soslemigtir:"Uzan zaman- ddan beri Bayuk Milet Mecksnin megriveti degil meveodlytin bile tammak istemeyen ddogmnlarmis nnd muzafferiyetinden son- ra ayeamza gelereksulha talip oldolat Belki ‘Yanan davasins katt bi neticeye iktiran et remedigimiz iindir ki, Franselar bs mate itlifonmeyibize sunayorlar. Eger Avniabi (Allain yardimy ie Yananblan denize doke- bilitsk o vakt korkmayne i, ys i lar bize mOracaat edecellerdi.. gayemiz- den big olmazsa Misa Mili traftalarnin mahdut bir gaye icinde Kalan. seylerden bit ere sie feda edlmesine trata delim, Ya hhep ya hic. Mamafth Cenab-s Hak bize hep nasipedecek, Hig nasip etmeyocekse zeliline yasaaltan ise lim daha evlice: Efendiler, 107 ventana sya? 108 bb ftlfnamey, bu hidceeti iseans kabul cedersck ben shibetimizden korkuyorum.” ‘Karesi Mebusu Vebbi Bey Fransilar haeklandaki kanati de ifade eden cid bit endigeyi gle dle getrmigi: “Antakya, An- talya ie Surge aksams haldinda civanndal “Tair ekservetive ve Tusk alayla meskin ‘olan sms, dogradan dogruya, Fransiara tek edyorue, Frans idaresini kabal eivo tz ve Titkler de Franszara mesbut (bag Ii) gsteriyorue,Tilfnamenin bizim nokta snezanmiza, gayemize mahal olan en mim isms tes eden, sekenesi muhtelit (kar ‘m) bulunanTskenderun muntikost gin Fran ‘su Hakumed bie wul i idare- sahsuse tsis ‘edecek.. Tarklere gelince: Turk kindan ‘olan sckeneye ev sahibi dei, oranin misfi- ler laraleharslannun inkigeft ve orada Arap ve Fransz sanarinin esas ainacaigns beyan ve litfen Tlrk lsamsun istimal (kullu) Inususunda sesile (olay) gstermed n- bul ve taahhor ederer. Yani Tanker orann misafiri olacak ve Franszlar da tutfen bu ‘misfire Hanan lailanmaya veyahut mab, Iemelerde davalar Tiskee olarak s8yleme 4 ve mbdafaa etmeje musaade edeceker. Veyahut mekteplerde soslemege misande cedecel, mekteplerinde Turkce gOrlsmefe meydan verecekler. Susie haldnda hig bi sey olmadgthalde aa yerde dogradan dog rye bi Fransiz mistemlckesi, daha dog su dogradan dogeuya Fransavitayet gibi bir ‘dare yapacak. Bu madde gok yan, kativen kabul edlecee madde deg. Yup aulmab: dz Simelve kadar setbest bir surettetemin mevcuclyet eden bunlar Osmank deg, Sel- suk Turki de dedi, hepimizin big orayn fatih olarak gelmig yerlesmig Turklerdir. Bi- rneenaleyhmubstabuniza detmeyan edi liz ki, bu memnleketin hakiki sahipler, asl sahipler o metlckette simdive kadar serbest ve son senelerde mesrutivece alismslardt Pranseler tarfindan ekserveti braz icin Felahat, Ermeniler getrilip iskin edilmel ‘imal wards. Yarn oraya Misedan, baska yerden btgok Etmenigetirier. Bunu nazar akkate sdmale, Ekservesi ede etikten sonra, oradaki Thsklr’imba etmek pel ko: lay bie olur ve onlar ei ise Alem sti ile aramiza ebediyer batts ris gekmeleri rndimkndis. Bizim istkbali daginmemia lieamdie ve bu, buginké seaimizin en ba- pik vazifesdie” Ayn endgeer kine cese de x62 alan Bolu Mebusu Tunas Filmi Bey ‘arafindan pple cile gem: "245 bin Jaisur halis Turk var orada, Buna mukabil vakugle Surge'den gecisimis olup Arap a lane mensup Feléh denilen bir kag bin kisi rardit. Efendi, mesele verdifi chemmipet inbative ga kadar bin lelometre mesahasinda bir yer kaybedivonuz, Mesele sf itisat i ‘aryl hati ehemmivett. Feansizlar katien ‘bursa ogltarak Frenk, Eemeni haline ge trecekerdir ve buna eminim. Bes alts senede rmuvafaeolacklardi Bu oldu ew Antakya pargesia arkadaslar (Inna illah ve inna leyhi ricion) demek icap edecekti, Yann Frans: ‘allah Suriv'ytahlive edip cekilipgidecek- it Lakin emin lune arkadaslar bu Anca ra pargas ye bit Fransz, Hrstivan pargas slacalt Bu karagali. mimleanse ortadan

You might also like