PROJEKT

Dieta ushqimore dhe piramida e

energjisë
Punoi: Emi Murati, Endri Miftaraj,
Pëllumb Qafa, Ola Murra

Pranoi: Kumurie Sallufi

 Përmbajtja dhe qëllimi
Hyrja - Dieta, dieta e balancua 1
Lendet ushqyese 2-3
L
Si ndikon ushqimi ne aktivitetin tone shkollor 4
Piramida ushqimore 5
Crregullimet ushqimore. Llojet 6-7
Te ngrenit shendetshem 8
Si ndikon aktiviteti fizik ne dieten tone 9
Semundjet qe mund te shkaktohen nga nje diete e mosbalancuar 10
Ndryshimi mes nje diete te shendetshme dhe nje diete te balancuar 11
Referencat 12

Qellimi: Te informohemi me shume ne lidhje me dieten dhe te ushqyerit shendetshem ne menyre qe ta zbatojme ne jeten e
perditshme. Te zbatojme normat e bashkepunimit dhe punes ne grup per te bere nje prezantim sa me dinjitoz dhe me vlere.
Si ndikon aktiviteti fizik në dietën tonë?
Ushqimi i shëndetshëm dhe stërvitja e rregullt shkojnë dorë për dore drejt një jete të lumtur dhe produktive. Njëra pa tjetrën
është në thelb joefektive, duke e bërë të rëndësishme që të arrihet një ekuilibër midis të dyjave. Lidhja midis ushqimit të
shëndetshëm dhe stërvitjes së rregullt është e rëndësishme për shumë arsye.

Përfitimet më të mëdha

Përfitimet më të mëdha të një jetese të shëndetshme aktive përfshijnë një rritje të përgjithshme të energjisë dhe disponimit
tuaj të mirë. Kombinimi ideal i dietës dhe ushtrimeve jo vetëm që ju vendos në një humor më të mirë, por gjithashtu ju bën më
të vetëdijshëm për rrethinën tuaj. Pa ushqime të shëndetshme, nuk do të jeni në gjendje të ruani shëndetin e duhur fizik ose
mendor.
Ndërsa qartësia vjen nga ngrënia e një diete të shëndetshme, stërvitja e rregullt është mënyra më e mirë për të mbajtur
humorin tuaj pozitiv. Kur ushtroni, ai stimulon kimikatet në trurin tuaj dhe automatikisht do të filloni të ndiheni më të lumtur dhe
më të kënaqur me jetën tuaj.
Fjala e urtë "larmia është erëza e jetës" është e lidhur ngushtë me shëndetin tuaj të përgjithshëm. Duke u angazhuar në një
dietë të shëndetshme, si dhe ushtrime, ju i hapni vetes mundësi që nuk do t'i kishit ndryshe. Ushqimi i shëndetshëm hap derën
për të shijuar përgatitjen e vakteve në shtëpi me të dashurit tuaj dhe madje frekuentimin e tregjeve lokale të fermerëve. Për
sa i përket stërvitjes, mund të përfitoni duke marrë pjesë në aktivitete me miqtë dhe familjen tuaj që ju mbajnë aktiv dhe
vazhdimisht në lëvizje.
 Sëmundjet që mund të shkaktohen
nga një dietë e mosbalancuar
Mbipesha dhe obeziteti
Ngrënia e një diete të shëndetshme, së bashku me aktivitetin fizik dhe gjumin e mjaftueshëm, mund t'i ndihmojë fëmijët të rriten të
shëndetshëm dhe të parandalojnë mbipeshën dhe obezitetin. Në Shtetet e Bashkuara, 20% e të rinjve të moshës 2 deri në 19 vjeç dhe
42% e të rriturve kanë obezitet, gjë që mund t'i rrezikojë ata nga sëmundjet e zemrës, diabeti i tipit 2 dhe disa lloje kanceri.

Sëmundjet e zemrës dhe goditjet në tru

Ushqim ushqyes i rregulluar në zemër
Dy nga shkaqet kryesore të sëmundjeve të zemrës dhe goditjes në tru janë presioni i lartë i gjakut dhe kolesteroli i lartë në gjak.
Konsumimi i tepërt i natriumit mund të rrisë presionin e gjakut dhe rrezikun për sëmundje të zemrës dhe goditje në tru. Udhëzimet aktuale
rekomandojnë marrjen e më pak se 2,300 mg në ditë, por amerikanët konsumojnë mesatarisht më shumë se 3,400 mg në ditë.

Mbi 70% e natriumit që hanë amerikanët vjen nga ushqimet e paketuara, të përpunuara, të blera në dyqane dhe në restorante. Ngrënia
e ushqimeve të ulëta në yndyrna të ngopura dhe të pasura me fibra dhe rritja e aksesit në ushqime me pak natrium, së bashku me
aktivitetin e rregullt fizik, mund të ndihmojnë në parandalimin e kolesterolit të lartë në gjak dhe presionit të lartë të gjakut.

Diabeti i tipit 2
Njerëzit që janë mbipeshë ose kanë obezitet janë në rrezik më të lartë të diabetit të tipit 2 në krahasim me ata të shëndetshëm, sepse,
me kalimin e kohës, trupat e tyre bëhen më pak të aftë të përdorin insulinën që prodhojnë. Nga të rriturit në SHBA, 96 milionë – më
shumë se 1 në 3 – kanë prediabet dhe më shumë se 8 në 10 prej tyre nuk e dinë se e kanë atë. Edhe pse shkalla e rasteve të reja është
ulur vitet e fundit, numri i të rriturve me diabet të diagnostikuar është dyfishuar pothuajse në 2 dekadat e fundit pasi popullsia e SHBA
është rritur, plakur dhe bërë më mbipeshë.

Kanceri
Një dietë jo e shëndetshme mund të rrisë rrezikun e disa llojeve të kancerit. Konsumimi i ushqimeve dhe pijeve jo të shëndetshme, të tilla
si pijet e ëmbla me sheqer dhe ushqimet shumë të përpunuara, mund të çojë në shtim në peshë, obezitet dhe kushte të tjera kronike që i
vendosin njerëzit në rrezik më të lartë për të paktën 13 lloje të kancerit, duke përfshirë kancerin e endometrit (mitrës), gjirit. kanceri në
gratë pas menopauzës dhe kanceri kolorektal. Rreziku i kancerit kolorektal shoqërohet gjithashtu me ngrënien e mishit të kuq dhe të
përpunuar.
Ndryshimi mes një diete të shëndetshme dhe një diete
të balancuar

Një dietë e ekuilibruar është një dietë që përmban përmasat e duhura të të gjithë lëndëve ushqyese;
karbohidratet, yndyrat, proteinat, vitaminat, mineralet dhe ujin, të cilat janë të gjitha të nevojshme për të mbajtur
një shëndet të mirë, ndërsa një dietë e shëndetshme është ajo që ndihmon në ruajtjen ose përmirësimin e
shëndetit të përgjithshëm.
Ngrënia e një diete të shëndetshme dhe të ekuilibruar është një pjesë e rëndësishme e ruajtjes së shëndetit të
mirë dhe mund t'ju ndihmojë të ndiheni më mirë. Kjo do të thotë të hani një shumëllojshmëri të gjerë ushqimesh në
përmasat e duhura dhe të konsumoni sasinë e duhur të ushqimit dhe pijeve për të arritur dhe mbajtur një peshë
të shëndetshme trupore.
Për të krijuar një dietë të shëndetshme dhe të ekuilibruar, zgjidhni ushqime dhe pije nga të gjitha grupet ushqimore
- perime, fruta, drithëra, bulmet dhe proteina - jo vetëm 1 ose 2 prej tyre. Hani një përzierje ushqimesh brenda
secilit grup ushqimor. Për shembull, çdo javë provoni të hani disa lloje perimesh, duke përfshirë jeshile të errët, të
kuqe dhe portokalli, ato me niseshte, bishtajore dhe të tjera.
 Referencat
Libri Biologjia 10-11, pjesa 1,shtepia botuese Pegi (info plotesuese dhe kontrollim nese info i marre eshte i sakte)
Dieta, dieta e balancua-https://www.biologyonline.com/dictionary/diet
Lendet ushqyese-https://www.open.edu/openlearncreate/mod/oucontent/view.php?id=315&printable=1
Si ndikon ushqimi ne aktivitetin tone shkollor- https://healthy-food-choices-in-schools.extension.org/3-ways-
nutrition-influences-student-learning-potential-and-school-performance/
Piramida ushqimore-https://nutritionaustralia.org/fact-sheets/healthy-eating-pyramid/
Crregullimet ushqimore. Llojet-https://www.healthline.com/nutrition/common-eating-disorders
Te ngrenit shendetshem-https://www.nhlbi.nih.gov/health/educational/lose_wt/eat/calories.htm
Si ndikon aktiviteti fizik ne dieten tone-https://www.nytimes.com/2020/02/26/well/move/how-exercise-might-
affect-our-food-choices-and-our-weight.html
Semundjet qe mund te shkaktohen nga nje diete e mosbalancuar-
https://www.wikidoc.org/index.php/List_of_illnesses_caused_by_poor_nutrition
Ndryshimi mes nje diete te shendetshme dhe nje diete te balancuar- https://bansalhospital.com/balanced-
diet-importance/