0

The Levan Alexidze International Law Moot Court Competition (LA-IL-MCC) – 2021

Team number ____

Case Concerning the Disappeared Island

Application

Dara and others

Calion and Lania

WRITTEN SUBMISSION ON BEHALF OF Dara and others

1
 Table of contents

1. List of abbreviations..............................................................................................................................3
2. Statement of relevant facts.....................................................................................................................4
3. Summary of arguments..........................................................................................................................5
4. Written arguments..................................................................................................................................6
5. Submissions.........................................................................................................................................15
6. List of sources......................................................................................................................................16

2
 1. List of abbreviations

Abbreviations Definitons
ECHR Europen Convention on Human Rights
LCB
GW Green World
ECJ European Court of Justice
UNCHR United Nations High Commissioner for Refugees

3
 2. Statement of relevant facts

After leaving Adonia and with the permission of Lania's stay, Dara requested international protection in
Lania, based on the climate of refugees.Dara also had a residence permit if she was refused
international protection.

Dara applied for asylum in Lania because most of Adonia's territories were submerged and unable to
provide protection to her.After two months, from administrative procedures led by the Migration and
Refugee Council, Dara has not received international protection.

Dara was extradited to Kalion on June 10, 2021.Dara also referred her case to the Kalion public
defender because her asylum law was hurt.Adonia is prone to an environmental breakdown due to
rising sea levels and frequent flooding due to large and frequent rainfall during the year. The annex to
this is the data that Green World in 2001 sent a report warning of the consequences of floods in
Adonia.

The report advises the governments of the island states to move low communities to the upper country
and to buy land in other territories and relocate their vulnerable populations.The Prime Minister of
Adonia made a statement the next day, acknowledging the importance of the assessment he made.

On March 15, 2019, Samoros was almost submerged in floodwater.An evacuation of the population to
neighbouring islands has been announced. The floods destroyed 15,000 homes in different parts of
Adonia, and 174 people lost their lives. Wet levels increased in February 2020 when some parts of the
camps were damaged.Over the next 5 months, it was reported that about 15,000 internally displaced
people left the settlements camp and went to Lani by boat, and many of them headed to Kalion, using
Lania as a passing gate.

According to recent statistics from January 2021, more than 1,500 Adon nationals sought asylum in
Lania over the past year, claiming to be refugees.Lania rejected 80% of these applications, stating that
the applicants should be considered apatrids, not refugees, because they meet the prerequisites of
apatridium.According to a statement released by immigration service "Asylum Procedure in Lania is
conducted on an individual basis.International protection is granted on the basis of well-established
conditions, while climate displacement is not the basis for granting protection. We have processed 80%
of applications, however, we are trying to conclude an assessment of the other requirements as soon as
possible."

On September 6th, Dara and a group of Adonian asylum seekers represented by NGO 'Stagrants'
working in the field of apatridium and refugees filed a report with the European Court of Human
Rights (ECtHR) against Lania and Calion .The representation has been declared acceptable, and the
following questions will be considered by the Court from the perspective of the relevant rights
guaranteed by the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms.

4
 3. Summary of arguments

Radnja se zasniva na pitanja koja se tiču kršenja ECHR, o tome da li država Lanija prekršila
članove 2., i 3, da li je Lanija prekršila članove 6, 7 i 13, isključivanjem Dare ukidajući joj izbeglički
statuts i da li je Da li je Kalion prekršio članove 2., 3., 15. ECHR-a, tako što nije dozvolio ulazak
klimatskim migrantima?

Argumenti koji tretiraju svako od pitanja zasnovani su činjenicama, sudskim presudama (sudskom
praksom) i činjenicama koje su osnova postupka. U prvom djelu člana 2. ECHR, pravo na život se
garantuje svakom licu, one se kao takvo zaštićuje zakonom. Tekst odredbe člana 2 konvencije Kaže da
“niko ne sme biti lišen žibota”, što će reći da se radi o normi koja državi zabranjuje zadiranje u
zajenčeno pravo, odnosno takvoj koja državi postavlja negativnu obavezu. Praksa Evropskog suda za
ljudska prava, je međutim, stala na gledište da istovremeno s ovom postoji i pozitivna obaveza države
da štiti ljduski život. Slučaj o kojem je reč odnosio se na obavezu države da nadlgeda izlaganje
lica opasnom zračenju tokom nuklearnih proba. Roditelj je bio ozračen, pa je od toga i docnije
rođeno dete imalo nevolja, koje su se sastojale u oštećenju zdravlja. Sud je u konkretnoj
presudi našao da nije bilo povrede Konvencije, zato što je država obavezna da preduzme
mere samo onda kada zračenje dostiže opasni nivo, što u ovom predmetu nije bilo utvrđeno.

Opšte pravilo o pozivitnoj obavezi države da štiti ljudski život, kakvo zatičemo u ovoj presudi, ostalo je
međutim, deo pravnog poretka evropskog prava ljudskih prava. Član 3. zabrana mučenja, predstavlja
jedan od članova koji se odnose na mučenje, nečovječno ili ponižavajuće ponašanje.
Uzimajući u obzir cjelokupnu situaciju koja je eskalirala, ljudima iz Adonije su bili ugroženi životi koji
su nastali u poplavama, ne davanje utočišta i protjerivanje ljudi iz zemlje pod ovakvom okolnošću,
smatra se nečovječnim i ponižavajućim postupanjem.
Ovde treba napomenuti da se azil može posmatrati sa stanovišta države, kao njeno pravo da nekom licu
pruži utočište, ali isto tkao i pravo pojedinaca da takvo utočište traži od države.
U krivičnom pravu nije dozvoljena pretpostavka krivice. Prema načelu nullum crimen nulla poene sine
culpa ukoliko ne postoji krivica, ne može se govoriti ni o postojanju krivičnog dela, niti se može
određivati krivična sankcija. Krivica se mora utvrđivati u svakom pojedinačnom slučaju jer od nje
zavisi i izbor krivične sankcije, određivanje visine kazne i uslovi za ublaženje ili oslobođenje.

Obzirom da su Dari dopisi i žalbe odbačeni, nije joj omogućen djelotvoran pravni lijek pred
nacionalnim vlastima, već je procesuirana i isporučena.
5
 4. Written arguments

1) Da li je Lania prekršila članke 2. i 3. ECHR odbijanjem pružanja međunarodne zaštite

klimatskim migranatima iz Adonije?

Član 2. ECHR glasi:

„1. Pravo na život svakog lica zaštićeno je zakonom. Niko ne smije biti namjerno lišen života, osim
prilikom izvršenja presude suda kojom je osuđen za zločin za koji je ova kazna predviđena zakonom.

2. Lišenje života se ne smatra protivnim ovom članu ako proistekne iz upotrebe sile koja je apsolutno
nužna:
a) radi odbrane nekog lica od nezakonitog nasilja,
b) da bi se izvršilo zakonito hapšenje ili spriječilo bjekstvo lica zakonito lišenog slobode,
c) prilikom zakonitih mjera koje se preduzimaju u cilju suzbijanja nereda ili pobune 1.“

U prvom djelu člana 2. ECHR, pravo na život se garantuje svakom licu, one se kao takvo zaštićuje
zakonom. Tekst odredbe člana 2 konvencije Kaže da “niko ne sme biti lišen žibota”, što će reći da se
radi o normi koja državi zabranjuje zadiranje u zajenčeno pravo, odnosno takvoj koja državi postavlja
negativnu obavezu. Praksa Evropskog suda za ljudska prava, je međutim, stala na gledište da
istovremeno s ovom postoji i pozitivna obaveza države da štiti ljduski život. 2 Ovakvo shvatanje je
najpre izraženo u presudi LCB protiv Ujedinjenog Kraljevstva iz 1998. godine. 3 U pomenutoj presudi
Evropski sud za ljudska prava je u 36. paragrafu izrekao:

“Sud smatra da prva rečenica člana 2, stav 1 Konvencije nalaže državi ne samo da se uzdrži od
namernog i nezakonitog lišenja života nekog lica, nego id a preduzme odgovarajuže mere da zaštiti
živote ljudi koji su pod njenom jurisdikcijom”.

Slučaj o kojem je reč odnosio se na obavezu države da nadlgeda izlaganje lica opasnom zračenju tokom
nuklearnih proba. Roditelj je bio ozračen, pa je od toga i docnije rođeno dete imalo nevolja, koje su se
sastojale u oštećenju zdravlja. Sud je u konkretnoj presudi našao da nije bilo povrede Konvencije, zato
što je država obavezna da preduzme mere samo onda kada zračenje dostiže opasni nivo, što u ovom
predmetu nije bilo utvrđeno. Opšte pravilo o pozivitnoj obavezi države da štiti ljudski život, kakvo
zatičemo u ovoj presudi, ostalo je međutim, deo pravnog poretka evropskog prava ljudskih prava.

Presudu je u navedenom predmetu protiv Ujedinjenog Kraljevstva donelo redovno sudsko veće. Veliko
veće je u jednom predmetu presuđenom nekoliko godina docnije potvridilo i razvilo pravilo o
pozitivnoj obavezi država da štiti ljudski život. To je učinjeno presudi slučaja Öneryildiz protiv
Turske.4 Podnosilac predstavke je u ovom slučaju živeo sa porodicom u naselju kartonskih kućica u
1
Europen Convention on Human Rights, ARTICLE 2., Right to life, page 6.

2
D. Popovoć, European right of human rights, Belgrade, pp. 158.

3
LCB v. United Kindom, ECHR 1998 – III.

4
Öneryildiz v. Turkey, ECHR 2004-XII.
6
Istanbulu, kakvo su vlasti tolerisale. Eksplozija gasa je izazvala požar i dovela do zasipanja čitavog
naselja otpadom s obližnje deponije. Od toga je bila porušena kućica podnosioca predstavke, a devetoro
članova njegove porodice je u nesreći izgubilo život. Sud je, uz ostalo, našao da je država odgovorna
po članu 2 Konvencije zašto što nije odgovorila svojoj obavezi da zaštiti ljudski život. Sud je zaključio
da se pozitivna obazvea države sastoji u tome da stvori upravni i zakonski okvir, putem kojeg će
ostvariti efektivnu zaštitu života”.5

Pozitivna obaveza države da štiti ljudski život dovodi nas do zaključka da je neophodno takvo
tumačenje člana 2. Konvencije, koje će jemstvo postavljeno tom odredbom učiniti efikasnom. Da bi se
ovo postiglo potreban je zakonski i upravni okvir državnog postupanja., što nas opet navodi da
utvrdimo kako je pozitivna obaveza države veoma široka.

U datom slučaju protjerivanjem velikog broja ljudi iz zemlje u zemlju koja je pogođena poplavom, u
najmanju ruku govorimo o ugrožavanju života, posebno ako imamo na umu sledeće predpostavke i
predviđanja stručnjaka. Prilog ovoj tvrdnji je i podatak da je GW. 2001. objavio izveštaj koji glasi:
„Postoji velika vjerovatnoća da će porast nivoa mora ozbiljno uticati na ostrva u Plavom okeanu.
Poplave okeana isprale su slanu vodu na poljoprivredna zemljišta Adonije. Adonija nema šumski
pokrivač, pa je porast nivoa okeana ubrzan... Ako pogledamo naše modele, do 2035. godine oko 85
južne Adonije će biti potopljeno” – zaključuje se u izvještaju”. Dakle, odbijanjem pružanja utočišta
klimatskim migratima iz Adonije, i proterivanjem istih u zemlju koja je pogođena poplavom,
predstavlja neispunjenje pozitivne obaveze države Lanije da štiti ljudski život.

Član 3 (Zabrana mučenja) ECHR glasi:

„Niko ne smije biti podvrgnut mučenju, ili nečovječnom ili ponižavajućem postupanju ili
kažnjavanju.6“

Član 3. zabrana mučenja, predstavlja jedan od članova koji se odnose na mučenje, nečovječno ili
ponižavajuće ponašanje.

Uzimajući u obzir cjelokupnu situaciju koja je eskalirala, ljudima iz Adonije su bili ugroženi životi koji
su nastali u poplavama, ne davanje utočišta i protjerivanje ljudi iz zemlje pod ovakvom okolnošću,
smatra se nečovječnim i ponižavajućim postupanjem. Ovde treba napomenuti da se azil može
posmatrati sa stanovišta države, kao njeno pravo da nekom licu pruži utočište, ali isto tkao i pravo
pojedinaca da takvo utočište traži od države. U vezi sa ovim odmah se mora reći da ECHR ne jemči
pravo azila. Upravo je zbog te okolnosti član 3 ECHR koji zabranjuje mučenje i nečovečno postupanje,
od velikog značaja. Pomenuta odredba Konvencije, naime, može naći primenu ako lice koje je tražilo
azil i čiji je zahtev bio odbijen trebada bude izručeno državi u kojoj mu preti mučenje, nečovečno
postupanje ili neka druga opasnost. Argument vlade države Lanija u smislu pozivanja na činjenicu da
ECHR ne jemči pravo azila, stoga ne stoji.

Takođe, suština pojma ponižavajućeg postupanja je u tome što se lice navodi da deluje protivno svojoj
volji i savesti.7 Da li je jedan postupak bio ponižavajući sud mora da ceni u svakom konkretnom
slučaju i sobzriom na posebne okolnosti. Tako su se u predmetu Moldovan and Others v. Romania 8
podnosioci predstavke, rumunski državljani, inače etnički Romi, žalili na postupak vlasti zašto sto su
5
Öneryildiz v. Turkey, ECHR 2004-XII, paragraph 89.

6
Europen Convention on Human Right, ARTICLE 3., Prohibition of torture, page 7.

7
Jacobs, White & Ovey, The European Convention on Human Rights, Oxford 2010. Pp. 173.
7
im srušene kuće. Vlasti su ih posle toga preselile i smestile u prenatrpane podrume, štale i kokošinjce,
gde su podnosioci predstavki i njihove porodice bili izloženi opasnosti od zaraznih bolesti. U ovom
slučaju u svojoj presudi ECJ je u paragrafu 113 ovako zaključio:

“Sud nalazi da su stambene prilike podnosioca predstavki i rasna diskriminacija, kojoj su javno bili
podrvgnuti zbog načina na koji su njihove žalbe raspravljene od strane vlasti činile zadiranje u njihovo
ljudsko dostojanstvo što je, u posebnim okolnsotima slučaja, predstavljalo ponižavajuće ponašanje u
smislu člana 3. ECHR”.

Kritičari su naglasili da Kalion nije mogao odbiti ulazak državljana Adonija samo iz razloga što su
prešli Laniju, gdje su mogli tražiti azil. Dva dana kasnije, portparol Ministarstva unutrašnjih poslova
Kaliona dao je izjavu, pozvavši Laniju da primi nazad građane Adonije, ali je Lanija to odbila.

Prema nedavnim statističkim podacima iz januara 2021. godine, više od 1.500 državljana Adona
zatražilo je azil u Laniji tokom prošle godine, tvrdeći da su izbjeglice.
Lania je odbila 80% ovih zahtjeva navodeći da podnosioce predstavke treba smatrati kao apatride, a ne
kao izbjeglice, jer ispunjavaju preduslove apatridije.

Uzimajući u obzir sve argumente koji su izloženi u slučaju, Lanija je prekršila član 2. i član 3.,
odbijanjem većeg broja migranata, licima koja čiji su životi bili izloženi opasnostima usled poplava u
Adoniji, nije pruženo utočište, već su nezakonito odbijeni čime je prema njima postupano na nečovečan
i ponižavajući način.

2) Da li je Lania prekršila članove 6., 7., 13., isključivanjem Dare ukidajući joj izbeglički statuts?

U članu 6. se kaže:
„ U određenju njegovih građanskih prava i obaveza ili bilo kakve krivične optužbe protiv njega, svako
ima pravo na pravednu i javnu saslušanje u razumnom roku od strane nezavisnog i nepristrasnog
tribunala utvrđenog zakonom.Presuda će biti javno izrecena ali štampa i javnost mogu biti isključeni iz
svih ili dijela suđenja u interesu morala, Javni red ili nacionalna sigurnost u demokratskom društvu,
kada to zahtijevaju interesi maloljetnika ili zaštita privatnog života stranaka, ili u mjeri u kojoj je to
strogo potrebno po mišljenju suda u posebnim okolnostima u kojima bi publicitet prejudicirao interese
pravde.
2.Svi optuženi za krivično djelo smatrat će se nevinima dok se ne dokaže da su krivi prema zakonu.
3.Svako optužen za krivično djelo ima sljedeća minimalna prava:
(a) da bude odmah obaviješten, na jeziku koji razumije i detaljno, o prirodi i uzroku optužbe protiv
njega;
(b) da ima adekvatno vrijeme i objekte za pripremu svoje odbrane;
(c) da se brani osobno ili kroz pravnu pomoć po vlastitom izboru ili, ako nema dovoljna sredstva za
plaćanje pravne pomoći, da mu se da besplatna kada to zahtijevaju interesi pravde;
(d) ispitati ili ispitati svjedoke protiv njega i dobiti posjećenost i ispitivanje svjedoka u njegovo ime pod
istim uvjetima kao i svjedoci protiv njega;
(e) da ima besplatnu pomoć tumača ako ne može razumjeti ili govoriti jezik koji se koristi na sudu.“ 9

8
Moldovan and Others v. Romania (no.2) ECHR 2005-VII.
9
Europen Convention on Human Rights, ARTICLE 6., Right to a fair trial, page 9.
8
Dakle, država ima pozitivnu obavezu da preduzme sve neophodne korake kako bi se osiguralo
poštovanje prava na pravično suđenje, koje leži u temelju funkcionisanja svakog demokratskog društva.
U svojoj jurisprudenciji, Sud je zaključio da se član 6 primenjuje i na postupke koji se vode shodno
pravu Evropske unije.10

U krivičnom pravu nije dozvoljena pretpostavka krivice. Prema načelu nullum crimen nulla poene sine
culpa ukoliko ne postoji krivica, ne može se govoriti ni o postojanju krivičnog dela, niti se može
određivati krivična sankcija. Krivica se mora utvrđivati u svakom pojedinačnom slučaju jer od nje
zavisi i izbor krivične sankcije, određivanje visine kazne i uslovi za ublaženje ili oslobođenje. Kako je
to Evropski sud istakao, “princip pretpostavke nevinosti zahteva, između ostalog, da u vršenju svoje
dužnosti članovi suda ne treba da počinju od unapred stvorene ideje da je okrivljeno lice izvršilo delo
za koje se tuži, teret dokaza je na optužbi, a svaka sumnja treba da ide u prilog okrivljenog”. 11
Pretpostavka nevinosti važi za lica optužena za krivična dela, ali i za lica koji su učinila prekršaj u
okviru postupka čija krivica se dokazuje u disciplinskom postupku.12

Optuženi je zaštićen i primenom principa in dubio pro reo – kada činjenice koje se koriste protiv
optuženog nisu dokazane u dovoljnoj meri, dakle u slučaju sumnje u krivicu optuženog tumečenje će
ići u njegovu korist.

Kada govorimo o povredi Darinog prava, Lania je prekršila član 6. Evropske konvencije o ljudskim
pravima, za čije poštivanje je se potpisom obavezala. Dari je povređeno pravo pravo odbrane, koje se
garantuje u članu 6., stavka 3. jer je nije dozvoljeno adekvatno vrijeme, niti objekat za spremanje
odbrane. Uopšte samim izručenjem, onemogućeno je da vodi postupak odbrane.

U članu 13. ECHR se kaže: „ Pravo na djelotvoran pravni lijek svako čija su prava i slobode utvrđene
ovom konvencijom povrijeđene imat će djelotvoran pravni lijek pred nacionalnim vlastima, bez obzira
na to što su povredu počinila lica koja djeluju u službenom svojstvu.“13

Obim obaveze pod članom 13 se razlikuje s obzirom na prirodu žalbe podnosioca predstavke. Ipak,
pravni lek koji se zahteva u okviru člana 13 mora da bude “efikasan” kako u pravu, tako i u praksi.
Njegova primena, naročito, ne sme biti neopravdano otežana postupcima koji su preduzeti ili
propušteni od strane vlasti države protiv koje je predstavka podneta. 14 Zahtev delotvornosti pravnog

10
Okrem v. Commission, No. 374/87 1989 ECR 3283; Limburgse Vinyl Maatschappij NV v. Commission, spojeni predmeti
No.T-305/94-T-335/94 1999 ECR II-931; Baustahlegewebe v. Commission No. C-185/95 1998 ECR I-8417.
11
Barbera, Messegue and Jabardo v. Spain, No. 10590/83, para. 91, 1988.

12
Albert and Le Compte v. Belgium, Nos. 7299/75;7496/76, 10. decembar 1983.

13
Europen Convention on Human Rights, ARTICLE 13 Right to an effective remedy, page 13.

14
Chahal v. United Kingdom, No. 22414/93, 15. novembar 1996, para. 151, 1996; Keenan v. United Kingdom, No.
27229/95, para. 122, 2001; Silver and Others v. United Kingdom, No. 9310/81, para. 113, 1987; Čonka v. Belgium, No.
51564/99, para. 75, 2002.
9
leka odnosi se i na vanredni postupak. Tako je u presudi Sagerstedt-Wiberg i drugis Sud dosudio
povredu člana 13 zbog nedostatka efikasnog nezavisnog mehanizma revizije.15
Proceduralna ograničenja su u nekim slučajevima neophodna radi obezbeđenja podataka čije iznošenje
u javnosti može biti štetno po nacionalnu bezbednost. Sud je kroz svoju jurisprudenciju ukazao da u
okolnostima u kojima se radi o pitanju nacionalne bezbednosti nije dozvoljeno otkrivanje pojedinih
osetljivih informacija. Član 13 zahteva da pravni lek bude delotvoran u onoj meri u kojoj je to moguće.
Ali, potpuno onemogućavanje korišćenja prava na delotvoran pravni lek nije opravdano čak ni u
slučaju zaštite nacionalne bezbednosti.16
Pravni lek se ne mora ostvarivati pred sudom, ali telo kome se ulaže pravni lek mora biti u mogućnosti
da pruži delotvorno zadovoljenje i mora biti dovoljno nezavisno od organa na čijju se odluku pravni lek
ulaže. Pravni lekovi koji su diskrecionog karaktera, ili su neizvesni, po pravilu nisu u skladu sa članom
13.17

Takođe, nedelotvornim pravnim sredstvima smatraju se i ona sredstva koja su nepodobna i nedovoljna
da ukinu protivpravno stanje, da otklone povredu prava i njene posledice. Nacionalni pravosudni organ
koji odlučuje o pravnom leku treba da ima moć i da odlučuje o tvrdnji nekog lica da mu je pravo
povređeno i da mu pruži odštetu ako je to prikladno.18
Neka pravna sredstva su per se apsolutno neefikasna, kao što su ombudsman, razne pritužbe, molbe za
pomilovanje, predlozi za ponavljanje postupka i slično 19, dok su druga pravna sredstva neefikasna samo
kada navedeni ciljevi ne mogu da se ostvare njihovim ulaganjem prema okolnostima svakog
pojedinačnog slučaja. Takva su ona pravna sredstva čije ulaganje ne daje nikakav izgled za uspeh. 20
Izgledi za uspeh svakog pravnog sredstva cene se u zavisnosti od pojedinačnog slučaja.

Obzirom da su Dari dopisi i žalbe odbačeni, nije joj omogućen djelotvoran pravni lijek pred
nacionalnim vlastima, već je procesuirana i isporučena.

15
Sagerstedt-Wiberg and others v. Sweden No. 62332/00, od 6. juna 2006.

16
Klass v. Germany, A-28, 6. 9. 1978; Kaya v. Turkey, No. 22729/93, 19. februar 1998, para. 106; Al – Nashif v. Bulgaria,
No. 50963/99, para. 137, 2002; Chahal v. UK, No. 22414/93, 15. novembar 1996, ECHR 1996; Fox, Campbell and Hartley
v. UK, Series A no. 182, para. 34, 1990; Murray v. UK, Series A no. 300-A, para. 58, 1994.
17
Devlin v. UK, No. 29545/95, 11.4.2002; Buckley v. UK, No. 20348/92, 25.9.1996.

18
Klass v. Germany, A-28, 6. 9. 1978; Silver v. UK, Nos. 5947/72, 6205/73, 7052/75, 7113/75 i dr. A-61, 25.3.1983.

19
Denizci v. Turkey, No. 362 2001-V, 23.1.2001; Silver v. UK, No. 5947/72, 6205/73, 7052/75, 7113/75 i dr. A-61,
25.3.1983, 5 EHRR 347; Devlin v. UK, No. 29545/95, 11.4.2002.
20
Akdivar v. Turkey, No. 21893/93 16. 9. 1996.
10
Po pitanju člana 13, kada je riječ o sudskoj praksi, slična situacija je se vodila protiv Mađarske, jer je
prekršila član 4. i član 13. Evropske konvenvcije o ljudskim pravima. Evropski sud za ljudska prava
doneo je 8. jula presudu protiv Mađarske, zbog proterivanja državljana Pakistana koji su u Mađarsku
ušli iz Srbije 2016. godine.

Prema objašnjenju presude, sudsko veće je jednoglasno zaključilo da je došlo do kršenja dva člana
Evropske konvencije o ljudskim pravima i to člana 4: zabrana kolektivnog proterivanja stranaca, i člana
13: pravo na efikasan pravni lek.

Presuda je doneta na osnovu tužbe pakistanskog državljanina Kuhram Shahzad (1986).21

Kako stoji u presudi, on je avgusta 2016. iz Srbije, gde je bio odbijen njegov zahtev za azil, ilegalno
ušao na teritoriju Mađarske zajedno sa još 11 drugih migranata, ali ih je ubrzo uhvatila i uhapsila
mađarska policija i bez formalne odluke i uz primenu fizičke sile, prebacila ih na srpsku stranu
granične ograde.

Sud je posebno utvrdio da je Sahzad bio podvrgnut „kolektivnom“ proterivanju, jer, kakao stoji u
presudi „vlasti nisu ispitale pojedinačnu situaciju nijednog člana grupe i nisu obezbedile istinske i
efikasne načine ulaska u Mađarsku, niti su mu obezbedile odgovarajući pravni lek“.

Takođe, utvrđeno je da vlada Mađarske nije dostavila dokaze da je prisustvo ovih ljudi stvorilo smetnju
ili rizik za javnu bezbednost u toj zemlji.

Prijava je podneta Evropskom sudu za ljudska prava 10. februara 2017, a presudu je donelo veće od
sedam sudija. Sud je presudio da će Mađarska platiti podnosiocu predstavke 5.000 evra na ime
nematerijalne štete i 5.000 evra na ime troškova i izdataka.

Iz priloženog možemo utvrditi da je Lania preršila članove 6., i 13., Evropske konvencije o ljudskim
pravima i time oštetila Daru zbog:
- Ne dozvoljeavanja adekvatnog vremena, niti objekata za spremanje odbrane. Uopšte samim
izručenjem, onemogućeno je da vodi postupak odbrane.
- Dari je također povređeno pravo na djelotvorni pravni lijek pred nacionalnim vlastima već je
ona procesuirana i kasnije isporučena.

21
Shahzad v. Hungary, Judgment 2021 (12625/17).
11
3) Da li je Kalion prekršio članove 2., 3., 15. ECHR-a, tako što nije dozvolio ulazak klimatskim
migrantima?

Član 2. ECHR glasi:

„1. Pravo na život svakog lica zaštićeno je zakonom. Niko ne smije biti namjerno lišen života, osim
prilikom izvršenja presude suda kojom je osuđen za zločin za koji je ova kazna predviđena zakonom.

2. Lišenje života se ne smatra protivnim ovom članu ako proistekne iz upotrebe sile koja je apsolutno
nužna:
a) radi odbrane nekog lica od nezakonitog nasilja,
b) da bi se izvršilo zakonito hapšenje ili spriječilo bjekstvo lica zakonito lišenog slobode,
c) prilikom zakonitih mjera koje se preduzimaju u cilju suzbijanja nereda ili pobune 22.“

Član 3 (Zabrana mučenja) ECHR glasi:

„Niko ne smije biti podvrgnut mučenju, ili nečovječnom ili ponižavajućem postupanju ili
kažnjavanju.23“

Član 3. zabrana mučenja, predstavlja jedan od članova koji se odnose na mučenje, nečovječno ili
ponižavajuće ponašanje.

Član 15 (Odstupanje u vanrednim okolnostima) ECHR glasi:

„1. U doba rata ili druge javne opasnosti koja prijeti opstanku nacije, svaka Visoka strana ugovornica
može da preduzme mjere koje odstupaju od njenih obaveza ро ovoj Konvenciji, i to u najnužnijoj mjeri
koju iziskuje hitnost situacije, s tim da takve mjere ne budu u neskladu s njenim drugim obavezama
prema međunarodnom pravu.

2. Prethodna odredba ne dopušta odstupanja od člana 2, osim u pogledu smrti prouzrokovane zakonitim
ratnim postupcima, ili člana 3, 4 (stav 1) i 7.

3. Svaka Visoka strana ugovornica koja koristi svoje pravo da odstupi od odredbi Konvencije
obavještava u potpunosti generalnog sekretara Savjeta Evrope o mjerama koje preduzima i razlozima
za njih. Ona takođe obavještava generalnog sekretara Savjeta Evrope kada takve mjere prestanu da
djeluju i kada odredbe Konvencije ponovo роčnu da se primjenjuju u potpunosti.“24

Član 15 već na samom početku decidno govori o vanrednim okolnostima u kojima sve visoke strane
mogu preduzeti mjere odstupanja od konvencije, kako bi sačuvali živote nacije.
Opasnost prijeti stanovnicima Adonije, čiji su životi i imovina ugroženi, te su prinuđeni naći utočište u
drugim zemljama poput Kaliona i Lanije.

UNHCR je 18. decembra 2020. objavio svoju izjavu u kojoj je izrazio zabrinutost zbog politike
povratka Caliona u vezi sa Adonijinim tražiteljima azila „Iako u potpunosti priznajemo teritorijalni

22
Europen Convention on Human Rights, ARTICLE 2., Right to life, page 6.

23
Europen Convention on Human Right, ARTICLE 3., Prohibition of torture, page 7.

24
Europen Convention on Human Rights, ARTICLE 15, Derogation in time of emergency, page 13.
12
integritet i suverenitet svake države, Calion ima obavezu da ne vraća tražitelje azila od svoje granice;
imamo klimatske izbjeglice iz Adonije i to ne treba zanemariti.”

Član 3 ECHR potvrdjuje jednu od osnovnih vrednosti svakog demokratskog društva, proklamujući
zabranu mučenja i nečovečnog ili ponižavajućeg postupanja ili kažnjavanja. Da bi došlo do povrede
člana 3, mora postojati minimalan stepen surovosti, a odredjivanje donje granice je, po prirodi stvari,
relativno i zavisi od svih okolnosti slučaja, što je ECJ jasno stavio do znanja u mnogim presudama. 25
Zaštita koju pruža član 3 ECHR apsolutnog je karaktera. Odstupanja od ovog člana nisu dopuštena,
shodno članu 15, čak ni u najtežim okolnostima kao što su borba protiv organizovanog terorizma i
kriminala, ali ni u slučaju javne opasnosti koja preti opstanku nacije, što je Sud potvrdio u više svojih
presuda.26

Kada je riječ o članovima 2., 3., Kalion je također prekršio članove ne poštivajući integritet lzbjeglica,
kao i ne poštivajući ljudska prava koja se tiču čovječnog postupanja, pored svega navedenog, treba
posebno naglasiti upozorenja koja je Kalion dobio od strane UCHR-a o postupcima koji se odnose na
same izbjeglice iz Adonije.

S, tim u vezi smatramo da je Kalion prekršio i član 15. Odstupanja o vanrednim okolnostima.
Zanemarivajući činjeniču situaciju, pravdajući je ugrožavanjem nacionalnih intersa, u Adoniji je
stradalo 11.000. ljudi jer nisu uspjeli pronaći utočište.

25
Videti npr. Soering. V. The United Kindom, No. 14038-88, para.39, ECHR 1989.

26
Ireland v. The United Kidom (No. 5310/71, para. 163, ECHR 1978), Tomasi v. France (No. 12850/87, para. 115, ECHR
1992), Chahal v. The United Kindom (No. 22414/93, para. 80, ECHR 1996), Aksoy v. Turkey (No. 21987/93, para. 62,
ECHR 1995).
13
 5. Submissions

Uzimajući u obzir cjelokupnu situaciju koja je nastala i odrazila se negativno po Daru, kojoj su po
postupku Kaliona i Lanija oštetili je po osnovu prava Evropske konvencije za ljudska prava te je
optužili za ilegalni ulazak u zemlju, pritom je nisu omogućili parvo na odbranu i uslove u kojima bi ista
se pripremala, te su je deportovali I isporučili njenoj matičnj državi u kojoj je stanje poplava
prouzrokovalo kataklizmu I time je život ugrozili.
Smatramo da su države grubo prekršile članove 2, 3, 6, 7, 13, 15, Evropske konvencije o ljudskim
pravima za čije poštivanje su se potpisom obavezale I na taj način su prouzrokovali štetu državljanki
Adonije Dari, koja je bila prinuđena ući u susednu zemlju zbog poplava koje su razorile Adoniju I
odnjele više od 10.000. života.
Također, treba obratiti pažnju na činjenicu, prema kojoj su se Kalion I Lania obavjestili od strane
Green Worlda o mogućoj klimatskoj katastrofi, koja bi mogla prouzrokovati ulazak klimatskim
izbjeglicama I prema ukazanim uputama su se oglušili I nisu poduzeli adekvatne mjere kako bi
ispoštovali prava stranih lica daju či im potreban azil I utočište.
Tražimo da se Dara zaštiti u daljem postupku I da je se njena prouzrokovana šteta nadoknadi.

14
 6. List of sources

1) Akdivar v. Turkey, No. 21893/93 16. 9. 1996.

2) Aksoy v. Turkey (No. 21987/93, para. 62, ECHR 1995).
3) Al – Nashif v. Bulgaria, No. 50963/99, para. 137, 2002.
4) Albert and Le Compte v. Belgium, Nos. 7299/75;7496/76, 10. decembar 1983.
5) Barbera, Messegue and Jabardo v. Spain, No. 10590/83, para. 91, 1988.
6) Baustahlegewebe v. Commission No. C-185/95 1998 ECR I-8417.
7) Buckley v. UK, No. 20348/92, 25.9.1996.
8) Chahal v. The United Kindom (No. 22414/93, para. 80, ECHR 1996).
9) Čonka v. Belgium, No. 51564/99, para. 75, 2002.
10) Denizci v. Turkey, No. 362 2001-V, 23.1.200.
11) Devlin v. UK, No. 29545/95, 11.4.2002.
12) Europen Convention on Human Right, ARTICLE 3., Prohibition of torture, page 7.
13) Europen Convention on Human Rights, ARTICLE 13 Right to an effective remedy, page 13.
14) Europen Convention on Human Rights, ARTICLE 15, Derogation in time of emergency, page 13.
15) Europen Convention on Human Rights, ARTICLE 2., Right to life, page 6.
16) Europen Convention on Human Rights, ARTICLE 2., Right to life, page 6.
17) Europen Convention on Human Rights, ARTICLE 6., Right to a fair trial, page 9.
18) Fox, Campbell and Hartley v. UK, Series A no. 182, para. 34, 1990.
19) Ireland v. The United Kidom (No. 5310/71, para. 163, ECHR 1978).
20) Jacobs, White & Ovey, The European Convention on Human Rights, Oxford 2010. Pp. 173.
21) Keenan v. United Kingdom, No. 27229/95, para. 122, 2001.
22) Klass v. Germany, A-28, 6. 9. 1978.
23) Kaya v. Turkey, No. 22729/93, 19. februar 1998, para. 106.
24) LCB v. United Kindom, ECHR 1998 – III.
25) Limburgse Vinyl Maatschappij NV v. Commission, spojeni predmeti No.T-305/94-T-335/94 1999
ECR II-931.
26) Moldovan and Others v. Romania (no.2) ECHR 2005-VII.

15
27) Murray v. UK, Series A no. 300-A, para. 58, 1994.
28) Okrem v. Commission, No. 374/87 1989 ECR 3283;
29) Öneryildiz v. Turkey, ECHR 2004-XII.
30) Popović, D., European right of human rights, Belgrade, 2012.
31) Sagerstedt-Wiberg and others v. Sweden No. 62332/00, od 6. juna 2006.
32) Shahzad v. Hungary, Judgment 2021 (12625/17).
33) Silver and Others v. United Kingdom, No. 9310/81, para. 113, 1987.
34) Soering. V. The United Kindom, No. 14038-88, para.39, ECHR 1989.
35) Tomasi v. France (No. 12850/87, para. 115, ECHR 1992).

16