Bu bölüm ile ilgili aşağıdaki kavramsal soruları ve cevaplarını b.

Elektriksel kuvvet, hem itme hem de çekme şeklinde gerçek-

inceleyiniz. leşir. Oysa kütlesel çekim kuvveti sadece çekme kuvvetidir.

1. Doğadaki kuvvetler, temas gerektiren ve temas gerektir-

meyen kuvvet olarak sınıflandırılabilir. Buna göre elektriksel
5. Elektriksel kuvvetin büyüklüğünü hesaplamak için kullanılan
kuvvet bunlardan hangisine girer?
q q
1 2
CEVAP: Elektrik yüklerinin birbirine uyguladığı kuvvetin ger- F=k 2
d
çekleşmesi için yüklerin temas etmesi zorunlu değildir temas
olmadan da kuvvet oluşur. O nedenle elektriksel kuvvet te- bağıntısındaki k nin özelliği ve birimi nedir?
mas gerektirmeyen kuvvettir. 1
CEVAP: k, bir orantı sabitidir. k = şeklinde yazılır. Ba-
4rf 0
ğıntıdaki ε0 niceliği; ortamın elektriksel geçirgenlik sabiti ola-
rak ifade edilir.
2. Elektrik yüklerinin birbirini çekmesi ve itmesi özelliği, tekno-
lojinin hangi alanlarında kullanılır? Bir kaç örnek veriniz. N . m2
k nin birimi : 2
dir.
C
CEVAP: Elektrostatik boyama ve kaplama, fabrika bacaların-
da uçan külün tutulması, mürekkepli baskı ve fotokopi maki-
nelerinde kullanılır.
6. Sadece iki nokta yükün bulunduğu bir sistemde elektrik alan
nerede sıfır olur?
3. Elektrik yükü, kuantumlu (kesikli) nicelik midir?
CEVAP:
CEVAP: Bir fiziksel nicelik her değerde olamıyorsa yani sa-
dece kesikli değerler alıyorsa bu nicelik kuantumludur. Örne- a. Yükler aynı işaretli ise, yükler arasında ve yükleri birleştiren
ğin, bir cismin sahip olduğu yük, daima bir elektron ya da bir doğru üzerindeki bir noktada, elektrik alan sıfırdır. Elektrik
proton yükünün tam katlarıdır. Bir parçacık alanın sıfır olduğu noktanın konumu, mutlak değerce yük bü-
yüklüğü küçük olan yüke yakındır.
+20 . (1,6 . 10–19 C), +35 . (1,6 . 10–19 C) ya da

–10(1,6 . 10–19 C) yüklerine sahip olabilir.

b. Yükler zıt işaretli ise, yükleri birleştiren doğru üzerinde ancak
Ancak 1,5 . (1,6 . 10–19 C) yüküne sahip olamaz. Buna göre yükler dışındaki bir noktada, elektrik alan sıfırdır. Bu nokta-
elektrik yükü kuantumludur. nın konumu mutlak değerce yük büyüklüğü küçük olan yüke
yakındır.

4. Elektriksel kuvvet ile kütlesel çekim kuvveti arasındaki belir-

gin farklardan iki tanesini ifade ediniz. 7. Düzgün bir elektrik alan içinde tek başına serbest bırakılan
CEVAP: +q ve –q yüklü parçacıklara etkiyen elektriksel kuvvetlerin
yönleri nasıldır?
a. Elektriksel kuvvet, kütlesel çekim kuvvetinden çok büyüktür.
(+) yüklü iki a parçacığının d uzaklığında birbirlerine uygula- CEVAP: +q yüklü parçacık alan yönünde, (–q) yüklü parçacık
dıkları kütlesel çekim kuvveti (Fg) ve elektriksel kuvvet (Fe) alan ile zıt yönde kuvvetin etkisinde kalır.
karşılaştırıldığında aşağıdaki sonuç bulunmuştur.
Fe 35
= 3 . 10 8. İçi boş iletken yüklü bir kürenin içinde, noktasal bir yük oldu-
Fg
ğunu düşününüz. Bu yüke elektriksel kuvvet uygulanır mı?
Buna göre, elektriksel kuvvet kütlesel çekim kuvvetinden
CEVAP: Kürenin içindeki elektrik alan sıfır olduğu için bu
çok büyüktür. Elektriksel kuvvet, kütlesel çekim kuvvetinin
nokta yüke uygulanan kuvvet sıfırdır.
3 . 1035 katıdır.