– ქართლის ჭირსა ვერვინ მოსთვლის

ტექსტი: დავით გურამიშვილის „დავითიანი“ (ქართველთა და კახთაგან

თავიანთ უფალთან შეორგულება, საწყაულის მოწყვა ღვთისაგან)
თემა: ქართლის ჭირსა ვერვინ მოსთვლის (საქართველოს ისტორიის
ასახვა ნაწარმოებში) კლასი: მე-10
თემატური საკვანძო შეკითხვები:

• რატომ არის მნიშვნელოვანი ისტორიული შინაარსის ლიტერატურის გაცნობა?

• რა განსაზღვრავს ამ ლიტერატურის ზედროულ მნიშვნელობას?
• როგორ მოგვითხრობს ისტორიული შინაარსის ლიტერატურა ადამიანების
ცხოვრების გზაზე, მრავალფეროვან ცხოვრებისეულ გამოცდილებაზე? რა
მიმართებაა ისტორიულ ნაწარმოებში ასახულ ცხოვრებას/ადამიანებსა და
რეალურ ცხოვრებას/ადამიანებს შორის?
• რამდენად დამეხმარება ამ ტიპის ნაწარმოებებში წარმოჩენილი ისტორიული
და სოციოკულტურული რეალიები რიგი საკითხების სწორად გააზრებაში?
•
თემატური მკვიდრი წარმოდგენები:
• XII საუკუნიდან მოყოლებული წარმოიშვა ახალი ლიტერატურული ჟანრები
(საგმირო-სამიჯნურო ეპოსი, იგავ- არაკები, ლირიკა, ისტორიული პოემა),
აზროვნების სეკულარიზაციასთან ერთად დაიბადა ლიტერატურული გმირის/
ადამიანის ახალი სახე, რომლისთვისაც დამახასიათებელია რენესანსული
იდეალები – ფიზიკური და სულიერი ჰარმონიულობა, თავისუფალი
არჩევანის ნების ქონა.
• ლიტერატურული გმირის/ადამიანის ახალი იდეალს აქვს ინდივიდუალური
თვისებები, მისთვის სამყარო წარმოად- გენს შესწავლის ობიექტს,
რისთვისაც ეძიებს საჭირო ცოდნას.

კომპლექსური
დავალებები სამიზნე ცნებები საკითხები საკვანძო
(დასახელება) შეკითხვები
და
ქვეცნებები
1. ჟანრი „ქართლის • როგორ ავაგო
არგუმენტირებულ არგუმენტირებ ჭირის“ არგუმენ-
ი ესე ული ესე; კონკრეტულ ტირებული ესე?
კომპოზიცია თავებსა და • როგორ
თემა, თემატურ წარმოვაჩინო
მოქმედების პარალელზე და
დრო და დაყრდნობით დავასაბუთო
ადგილი, არგუმენ- ჩემი
პერსონაჟთა ტირებული ესეს მოსაზრებები
 სახეები; დაწერა. მართლის
კონტექსტი თქმის
ეპოქისთვის პრინციპის შე-
დამახასია- სახებ?
თებელი • როგორ
თემატიკა/პრობ- გამოვიყენო
ლემატიკა, წაკითხული
ღირებულებები; ლიტე-
მორალურ- რატურის ცოდნა
ეთიკური და
ორიენტირები; ცხოვრებისეულ
ენობრივ- ი გამოცდილება
გამომსახველო- ჩემი შეხე-
ბითი დულების
საშუალებები დასასაბუთებლა
თეზისი, დ?
არგუმენტები
2. მინილექცია ჟანრი „დავითიანის“ • როგორ
მინილექცია და შესწავლილი ჩავატარო მინი-
მისი სტრუქტურა, თავების, დ. ლექცია?
მახასიათე- ბლები; გურამიშვი- ლის • როგორ
კომპოზიცია ბიოგრაფიისა და დავუკავშირო
თემა, იდეა, სხვა ერთმანეთს დ.
მოქმედების დრო დამუშავებული გურა-
და ადგილი,
მასალების მიშვილის
პერსო- ნაჟთა
მიხედვით ცხოვრება და
სახეები;
შემაჯამებელი შემოქმედება?
კონტექსტი
მინილექციის როგორ
ეპოქისთვის •

დამახასი- ჩატარება. წარმოვაჩინო

ათებელი პოეტის
თემატიკა/ მსოფლმხედვე-
პრობლემატიკა, ლობა?
ავტორის
• რა საკითხების
ბიოგრაფია, მისი
გათვა-
ღირე- ბულებები,
მორალურ- ლისწინებით
ეთიკური შევაფასო
ორიენტირები; მწერლის ენა?
ენობრივ-
გამომსახველო-
ბითი
 საშუალებები
ტროპის სახეები,
თეზისი,
არგუმენტები
3. მწერლის ენაზე ენობრივ- კონკრეტულ • როგორ
დაკვირ- ვება – გამომსახველო- ამონარიდზე გავაანალიზო
ანალიზის დაწერა ბითი დაყრდნობით მწერლების მიერ
მწერალთა ენაზე გამოყენებული
ტროპის სახეები დაკვირვება და ტროპის სახეები?
პირის ნიშანთა ანალიზის • როგორ გამოვიყენო
მართლ- წერა დაწერა. მწერლის ენაზე
დასაკვირვებლად
შესწავლილი
გრამატიკული
საკითხები?
გრძელვადიანი საკითხი: საკვანძო შუალედური
მიზნები „ქართლის ჭირ- შეკითხვები სასწავლო მიზანი
სამიზნე ცნებები ის“ კონკრეტულ კომპლექსური
და მათთან თავებსა და • როგორ ავაგო დავალების პირობა
თემატურ არგუმენ-
დაკავშირებული
პარალელზე ტირებული ესე?
მკვიდრი
დაყრდნობით • როგორ
წარმოდგენები
წარმოვაჩინო და
არგუმენ-
დავასაბუთო ჩემი
ტირებული ესეს
მოსაზრებები
დაწერა.
მართლის თქმის
ცნებები პრინციპის
ჟანრი – შესახებ?
არგუმენტირებული • როგორ
ესე; გამოვიყენო
კომპოზიცია წაკითხული
თემა, მოქმედების ლიტერა-
დრო და ადგილი, ტურის ცოდნა
ავტორი; და
ცხოვრებისეულ
კონტექსტი
ეპოქისთვის ი გამოც-
დამახასია- დილება ჩემი
თებელი შეხედულების
თემატიკა/პრობ- დასასაბუთებლა
ლემატიკა, დ?
ღირებულებე- ბი;
მორალურ-
ეთიკური
 ორიენტირები;
ენობრივ-
გამომსახველობით
ი საშუალებები
თეზისი,
არგუმენტები
ჟანრი კომპლექსური დავალების დამუშავების კომპლექსური დავალება:
(ქართ.საშ.1,4,6,7) ეტაპები
1. ერთი ჟანრის (რესურსები, აქტივობები): „ქართლის ჭირის“ ზემოთ
ტექსტებს აქვთ I ეტაპი: კომპლექსური დავალების განხილული თავებსა და
საერთო გაცნობა
ჟანრობრივი როგორ ჩამოაყალიბებთ თქვენი თემატურ პარალელზე
მახასიათებლები სიტყვებით, რას მოით- ხოვს თქვენგან დაყრდნობით დაწერე
(შინაარ სობრივი, დავალება? არგუმენტირებული ესე,
ენობრივ- რა ცოდნა-გამოცდილება გამოგადგებათ? რომელშიც იმსჯელებ
სტილური, სახელმძღვანელოში მოცემული რომელი შემდეგ თეზისზე:
სტრუქტურულ- რუბრიკები
ორგანიზაციული), დაგჭირდებათ დავალების თანამემამულეებისთვის
რომლებიც შესრულებისას?
განსხვავდება სხვა თქვენი აზრით, რა გაგიადვილდებათ, რა მტკივნეული სიმართ-
ჟანრების გაგიძნელ-
მახასიათე- დებათ? რის შესწავლა ლის თქმა სიყვარულის
ბლებისგან. დაგჭირდებათ/რაში დაგჭირდე-
2. ჟანრობრივი ბათ დახმარება? გამოხატვაა, რადგან ეს
მახასიათებლების
გაიხსენეთ რეალური ცხოვრებიდან მათ რეალობის სწორად,
ცოდნა
მომენტები, როცა
მნიშვნელოვანია
სიმართლის თქმა აუცილებელი ხდება. კრიტიკულად აღქმაში
ტექსტის
თქვენ სიმართლის თქმის რომელ ხერხს ეხმარება.
გასააზრებლად,
ირჩევთ, პირდა-
ტექსტების
პირს თუ გადაკვრით ნათქვამს? წერისას დაიცავით ქარ-
შესადგენად.
თული სალიტერატურო
2)
კომპოზიცია/შინაა II ეტაპი. კომპლექსური დავალების ენის ნორმები და
რ- სობრივი მხარე განხორციელება პუნქტუაციის წესები
(ქართ. საშ.1,3,4,6,7) აქტივობები:
1. ტექსტის აქტივობა 1. თავის შესავალი და რუბრიკა ნამუშევარში წარმოაჩინე:
მთლიანობას „კითხვის დაწ-
განაპირობებს მისი ყებამდე“ – ამ მასალებით მოსწავლე •როგორია ამ საკითხთან
კომ- გაიგებს „დავითია-
პოზიცია/შინაარსო ნის“ სტრუქტურის, მთავარი დაკავშირებით დავით
ბრივი მხარე. შინაარსობრივი მახასიათე-
კომპოზიციას/ში- ბლების შესახებ და დაუკვირდება გურამიშვილის პოზიცია.
ნაარსობრივ მხარეს სათაურს. არგუმენტირებისას
ქმნის გამოიყენე კონკრეტული
მინიშნებები ტექსტიდან
ერთობლიობა: (კომპოზიცია, ენობრივ--
• ლექსში – თემის, გამომსახველობითი);
იდეის, აქტივობა 2. ტექსტის გააზრებაზე
მხატვრული მიმართული ინტერაქცია რუბრიკაში
საშუალებების, „ტექსტის გასააზრებლად“ (გვ.153, 161).
სხვა აქტივობა 3. შემდეგი რუბრიკების
სტრუქტურულ- დამუშავება: „კრიტიკული
ორგანიზაციული აზროვნებისათვის“ და „ლექსიკაზე
ელემენტების – მუშაობა“.
მეტრის, რითმის;

• პოემაში – აქტივობა 4. ტექსტიდან გამომდინარე თეზისის • რა გზით,

თემის, იდეის, ჩამოყალი- ბება ამ აქტივობით მოსწავლეები რომელი
ფაბულის, განამტკიცებენ ცოდნას, როგორ ჩამოაყალიბონ მხატვრული
სიუჟეტის, თეზისი. ხერხებით
მოქმედების აქტივობა 5. რუბრიკა „კრიტიკული აყალიბებს
დროისა და აზროვნებისთვის“ (გვ.162-163). – ამ რუბრიკაში მწერალი
ადგილის, აქცენტი გაკეთებულია პოეტის რელიგიურ თავის
პერსონაჟთა მსოფლმხედველობასა და ნაწარმოების სათქმელს.
სახეების, მხატვრულ მხარეზე. დაიმოწმე
ხედვის აქტივობა 6. აფორიზმებზე მუშაობა ციტატები
კუთხის, (ენობრივ-
აქტივობა 7. წაკითხულის გააზრება – ეს
ჩანართი გამომსახველ
აქტივობა ემსახურება იმ მონაკვეთის
ეპიზოდების, ობითი);
საფუძვლიანად გააზრებას, რომლის
მხატვრული როგორ არის
მიხედვითაც უნდა წეროს კომპლექსური •
საშუალე- ეს აზრი
დავალება. (პასუხები იხ. მასწ. წიგნში – გვ. 75)
ბების, გურამ
აქტივობა 8. მუშაობა რუბრიკაზე „დამატებითი
სტრუქტურულ დოჩანაშვილ
საკითხავი“. ამ რუბრიკაში მოსწავლეები
- ის
გაეცნობიან ლიტერატორ გია მურღულიას
ორგანიზაციუ ნაწარმოების
სტატიას და კითხვების საშუალებით
ლი ელე- ფრაგმენტში
გააანალიზებენ.
მენტების – გაცხადებულ
აქტივობა 9. მუშაობა რუბრიკაზე
მეტრისა და ი
„ლიტერატურის თეორია“
რითმის; (კომპოზიცია
– ჟანრზე მუშაობა – ისტორიული პოემა და
• მხატვრულ );
მისი მახასიათებლები (დამატებითი
პროზაულ • რამდენად
ინფორმაცია იხ.მასწ.წიგნში – გვ.61).
ნაწარმოებში – აქტუალურია
თემის, იდეის, აქტივობა 10. დავით გურამიშვილის
ეს პრობლემა
ფაბულის, სიუ- შემოქმედების შეფასება
დღეს
ჟეტის, – ვაჟა-ფშაველას ლექსი: „დავით (კომპოზიცია
პერსონაჟთა გურამიშვილის ხსოვნას“, ამონარიდი მკვლევარ ,
რევაზ სირაძის წერილიდან და დავით
 სახეების, გურამიშვილის ლიტერატურულ-მემორიალურ კონტექსტი);
მოქმედების მუზეუმის დირექტორის შეფასება (ტატიანა • ესეს
დროისა და დიდენკო). სამნაწილიან
ადგილის, აქტივობა 11. თემატური პარალელი – აქ ი
ხედვის მოსწავლეები გაეცნობიან ნაწყვეტს გურამ სტრუქტურა:
კუთხის, დოჩანაშვილის რომანიდან „სამოსელი შესავალი,
ჩანართი პირველი“ და კიდევ ერთხელ დაფიქრდებიან ძირითადი
ეპიზოდების, სიმართლის თქმის აუცილებლობასა და ნაწილი,
მხატვრული საზოგადოების დამოკიდებულებაზე მართალი დასკვნა
საშუალე- ადამიანის მიმართ. (ჟანრი).
ბების, აქტივობა 12. მუშაობა რუბრიკაზე •
სტრუქტურულ „გაიფართოვე თვალსაწიერი“, რომელიც ეხება ნაშრომის
- „მართლის თქმის პრინციპის“ დამკვიდრებასა წარდგენის
ორგანიზაციუ და მის არეკვლას გურამიშვილის შემდეგ
ლი შემოქმედებაში. ისაუბრე:
ელემენტების; აქტივობა 13. რუბრიკაში „ჩვენ გირჩევთ“ • რომელ
• არამხატვრულ მოცემული არგუმენტირებულ ესეზე მუშაობის მინიშნებებს
ტე- ქსტებში – სტრატეგიების გაცნობა-გაანალიზება. დაეყრდენი
იდეების/ აქტივობა 14. უშუალოდ კომპლექსურ ტექსტებიდა
საკითხების, დავალებაზე მუშაობა. ნ შენი
თემის, ხედვის • იდეების წამოყენება მოსამზადებელ არგუმენტები
კუთხის, დავალებასთან დაკავშირებით; ს
სტრუქტურულ
• პირველადი ვერსიის შექმნა; ჩამოყალიბებ
-
• საბოლოო ვერსიის მომზადება; ისას?
ორგანიზაციუ
• დავალების წარდგენა, უკუკავშირის მიღება. • რატომ
ლი
კომპლექსური დავალების პრეზენტაციის მიიჩნევ, რომ
ელემენტების;
პროცესში მასწავლებლის მიერ დასასმელი შენი
2. ტექსტის
შეკითხვების ბანკი (შეირჩევა ნამუშევარი
მთლია- ნობის
საჭიროებისამებრ): არგუმენტირ
განმსაზღვრელი
ებული ესეა?
შინაარსობრივი, • აღწერეთ, როგორ წარიმართა დავალებაზე
მუშაობის პროცესი, რა ნაბიჯები გადადგით, რა • რამდენად
სტრუქტურული
თანამიმდევრობით; დაგეხმარა
და
ძირითადი
ორგანიზაციულ • რა დაბრკოლებებს წააწყდით დავალებაზე
ტექსტის
ი ელე- მენტების მუშაობის პროცესში? როგორ გადაჭერით?
გაგებაში
ცოდნისა და რატომ ვერ გადაჭერით? როგორ მოიქცევით
მხატვრულ
პირადი მომავალში, რომ მსგავსი პრობლემა გადაჭრათ?
სახეებზე
გამოცდილების რა გაგიძნელდათ, რა გაგიადვილდათ? რატომ?
დაკვირვება?
საფუძველზე • მსგავსი ფორმის ან შინაარსის დავალება სხვა
შემიძლია დროს თუ შეგისრულებიათ? მსგავსი
წამოვაყენო
ტექსტთან სტრატეგიები გამოგიყენებიათ?
• დაკავშირებუ • რა ძლიერი და სუსტი მხარეები გაქვთ
ლი იდეები, დავალების კრიტერიუმებთან მიმართებით?
წარმოვაჩინო რამ შეგიწყოთ წინსვლაში ხელი? რამ
ტექსტი ახალი შეგაფერხათ?
კუთხით/ფორმ • თქვენი თანაკლასელის რომელმა ნაშრომმა
ით. მიიპყრო ყველაზე მეტად თქვენი ყურადღება?
3. ტექსტებს • რატომ? რით? რას გააკეთებდით
შორის არსებულ განსხვავებულად, ახლა რომ იწყებდეთ
მიმართებებ- ზე დავალებაზე მუშაობას?
დაკვირვება • როგორ/რა სტრატეგიების გამოყენებით
მნიშ- გააუმჯობესებდით მიღწევებს/როგორ
ვნელოვანია მიაღწევთ უკეთეს შედეგს?
შესასწავლი
ტექსტის
მნიშვნელობის,
იდეების,
თემების,
პერსპექტივების
უფრო ღრმად/
მრავალმხრივად
გააზრებისთვის,
მისი
ახლებურად
ინტერპრეტირებ
ისთვის.

4. მთლიანობის შენიშვნა: აქტივობებსა და რუბრიკებში

განმსაზ- დამუშავებულ მასალასთან
ღვრელი დაკავშირებული საინტერესო
შინაარსობრივი კრიტიკული წერილები მითითებულია
ელემენტების,
მასწ. წიგნში გვ.61.
ასევე
სტრუქტურულ-
ორგანიზაციულ
ი ელემენტების
ცოდნა
მნიშვნელოვანი
ა, და- მეხმარება
ტექსტების
სიღრმისეულად
გასააზ-
რებლად,
ეფექტიანი
ტექსტების
შესადგენად.
გრძელვადიანი „დავითიანის“ საკვანძო შეკითხვები შუალედურ
მიზნები შესწავლილი • როგორ ჩავატარო ი სასწავლო
სამიზნე ცნებები თავების, დ. მინი-ლექცია? მიზანი
გურამიშვილის როგორ
და მათთან •
ბიოგრაფიისა და
დაკავშირებულ დავუკავშირო
სხვა კომპლექსური
ი მკვიდრი ერთმანეთს დ.
დამუშავებული დავალების
წარმოდგენები მასალების გურა- მიშვილის
პირობა
მიხედვით ცხოვრება და
შემაჯამებელი შემოქმედება?
მინილექციის
ჩატარება.
• როგორ
ცნებები წარმოვაჩინო
ჟანრი – პოეტის
მინილექცია და მსოფლმხედვე-
მისი სტრუქტურა, ლობა?
მახასიათებლები;
• რა საკითხების
კომპოზიცია გათვალ-
თემა, იდეა, ისწინებით
მოქმედების დრო შევაფასო
და ადგილი, მწერლის ენა?
პერსო- ნაჟთა
სახეები;
კონტექსტი
ეპოქისთვის
დამახასი-
ათებელი
თემატიკა/
პრობლემატიკა,
ავტორის
ბიოგრაფია, მისი
ღირე-
ბულებები,
მორალურ-
ეთიკური
ორიენტირები;
ენობრივ-
გამომსახველო-
 ბითი საშუალებები
ტროპის სახეები,
თეზისი,
არგუმენტები.
ჟანრი კომპლექსური დავალების დამუშავების მინილექცია
(ქართ.საშ.1,4,6,7) ეტაპები (რე- სურსები, აქტივობები): შესწავლილი
1. ერთი ჟანრის I ეტაპი: კომპლექსური დავალების ტექსტის,
ტექსტებს აქვთ გაცნობა: აქტივობებსა
საერთო თუ
• როგორ ჩამოაყალიბებთ თქვენი
ჟანრობრივი რუბრიკებში
სიტყვებით, რას მოითხოვს თქვენგან
მახასიათებლები დამუშავებული
(შინაარ სობრივი, დავალება? მასალის
ენობრივ- • რა ცოდნა-გამოცდილება გამოგადგებათ? მიხედვით
სტილური, • სახელმძღვანელოში მოცემული რომელი მოამზადე
სტრუქტურულ- რუბრიკები დაგჭირდებათ დავალების მინილექცია
ორგანიზაციული) შესრულებისას? თემაზე: დავით
, რომლებიც გურამიშვილი –
• თქვენი აზრით, რა გაგიადვილდებათ, რა
განსხვავდება სხვა პოეტი და
გაგიძნელდებათ? რის შესწავლა
ჟანრების მოქალაქე.
მახასიათე- დაგჭირდებათ/რაში დაგჭირდებათ
მინილექციის
ბლებისგან. დახმარება? ჩატარებისას:
2. ჟანრობრივი • შესწავლილი მასალის შეჯამებისას რა • ისაუბრე
მახა- ფაქტორები უნდა გაითვალისწინოთ? დავით გურა-
სიათებლების •თქვენი აზრით, როგორ უკავშირდება მიშვილის
ცოდნა ერთმანეთს მწერლის რეალური ცხოვრება ცხოვრებისა და
მნიშვნელოვანია და შემოქმედება? რა საკითხები უნდა „ქართლის
განიხილოთ ამ პარალელების ჭირში“
ტექსტის
გადმოცემული
გასააზრებლად, წარმოსაჩენად?
საკით- ხების
ტექსტების II ეტაპი. კომპლექსური დავალების
შესახებ,
შესადგენად. განხორციელება აქტივობები: რომლებიც
2) აქტივობა 1. თავის შესავალი და რუბრიკა წარმოაჩენს, თუ
კომპოზიცია/შინაა „კითხვის დაწ- ყებამდე“ – ამ მასალებით როგორი
რ- სობრივი მხარე მოსწავლე გაიგებს „დავითიანის“ მოქალაქე იყო
(ქართ. სტრუქტურის, მთავარი შინაარსობრივი „დავითიანის“
საშ.1,3,4,6,7) მახასიათებლების შესახებ და ავტორი, რა
1. ტექსტის ღირებულებები
დაუკვირდება სათაურს.
მთლიანობას ჰქონდა მას
აქტივობა 2. ტექსტის გააზრებაზე
განაპირობებს (კომპოზიცია,
მიმართული ინტერაქცია რუბრიკაში კონტექსტი);
მისი კომ- „ტექსტის გასააზრებლად“ (გვ.153, 161)
პოზიცია/შინაარს
ობრივი მხარე.
კომპოზიციას/ში-
ნაარსობრივ
მხარეს ქმნის
ერთობლიობა:

• ლექსში – თემის, აქტივობა 3. შემდეგი • შეაფასე დავით

იდეის, მხატ- ვრული რუბრიკების დამუშავება: გურამიშვილი, როგორც
საშუალებების, სხვა „კრიტიკული აზ- პოეტი. იმსჯელე, რა
სტრუქტურულორგანი როვნებისათვის“ და არის მისი მთავარი
ზაციული „ლექსიკაზე მუშაობა“. საფიქრალი, როგო- რია
ელემენტების – აქტივობა 4. ტექსტიდან სამშობლოდან
მეტრის, რითმის; გამომდინარე თეზისის გადახვეწილი მწერლის
• პოემაში – თემის, ჩამოყალიბება ამ ენა, რა ენობრივ-გამომ-
იდეის, ფაბულის, აქტივობით მოსწავლეები სახველობით
სიუჟეტის, მოქმედების განამტკიცებენ ცოდნას, საშუალებებს იყენებს
დროისა და ადგილის, როგორ ჩამოაყალიბონ იგი სათქმელის
პერსონაჟთა სახეების, თეზისი. გადმოსაცემად
ხედვის კუთხის, აქტივობა 5. რუბრიკა (კომპოზიცია,
ჩანართი ეპიზოდების, „კრიტიკული კონტექსტი, ენო- ბრივ-
მხატვრული აზროვნებისთვის“ გამომსახველობითი);
საშუალებების, (გვ.162-163). – ამ • დაიცავი ლექციის
სტრუქტურულორგანი რუბრიკაში აქცენტი სტრუქტურა
ზაციული გაკეთებულია პოეტის – ყურადღება მიაქციე
ელემენტების – რელიგიურ შესავალს, ძირითად
მეტრისა და რითმის; მსოფლმხედველობასა და ნაწილსა და
• მხატვრულ ნაწარმოების მხატვრულ დასასრულს (ჟანრი);
პროზაულ მხარეზე. • გაითვალისწინე
ნაწარმოებში – თემის, აქტივობა 6. აუდიტორიის მზაობა
იდეის, ფაბულის, აფორიზმებზე მუშაობა და ინტერესები (ჟანრი);
სიუჟეტის, პერსონაჟთა აქტივობა 7. წაკითხულის
სახეების, მოქმედების გააზრება
დროისა და ადგილის, – ეს აქტივობა ემსახურება ნაშრომის
ხედვის კუთხის, იმ მონა- პრეზენტაციის შემდეგ
ჩანართი ეპიზოდების, კვეთის საფუძვლიანად ისაუბრე:
მხატვრული გააზრებას, რომლის • ტექსტის რომელი
საშუალებების, მიხედვითაც უნდა წეროს მონაკვეთები, რა
სტრუქტურულ- კომპლექსური დავალება მინიშნებები დაგეხმარა
ორგანიზაციული (პასუხები მინილე- ქციის
ელემენტების;
იხ. მასწ. წიგნში – გვ.75). მოსამზადებლად?
• არამხატვრულ
აქტივობა 8. მუშაობა • ნაწარმოების რომელ
ტექსტებში –
რუბრიკაზე „დამატებითი მახასიათ- ებლებზე
იდეების/საკითხების,
საკითხავი“. ამ დაყრდნობით ისაუბრე
თემის, ხედვის რუბრიკაში მოსწავლეები მწერლის ენაზე?
კუთხის, გაეცნობიან ლიტერატორ • რატომ ფიქრობ, რომ
სტრუქტურულ- გია მურღულიას სტატიას შენი ნაშრომი
ორგანიზაციული და კითხვების სტრუქტურულად
ელემენტების; საშუალებით გამართული იყო?
2. ტექსტის გააანალიზებენ. • რა მიგანიშნებს, რომ
მთლიანობის განმსაზ- აქტივობა 9. მუშაობა შენი მინი- ლექცია
ღვრელი რუბრიკაზე საინტერესო იყო
შინაარსობრივი, „ლიტერატურის თეორია“ სამიზნე
სტრუქტურული და – ჟანრზე მუშაობა – აუდიტორიისთვის?
ორგანიზაციული ისტორიული პოემა და
ელემენტების ცოდნისა მისი მახასიათებლები
და პირადი (დამატებითი
გამოცდილების ინფორმაცია
საფუძველზე შემიძლია იხ.მასწ.წიგნში – გვ.61).
წამოვაყენო ტექსტთან აქტივობა 10. დავით
დაკავშირებული გურამიშვილის
იდეები, წარმოვაჩინო შემოქმედების შეფასება –
ტექსტი ახალი ვაჟა- ფშაველას ლექსი:
კუთხით/ფორმით. დავით გურამიშვილის
3. ტექსტებს შორის ხსოვნას, ამონარიდი
არსებულ მკვლევარ რევაზ სირაძის
მიმართებებზე წერილიდან და დავით
დაკვირვება გურამიშვილის
მნიშვნელოვანია ლიტერატურულ-
შესასწავლი ტექსტის მემორიალურ მუზეუმის
მნიშვნელობის, დირექტორის შეფასება
იდეების, თემების, (ტატიანა დიდენკო).
პერსპექტივების უფრო აქტივობა 11. თემატური
ღრმად/ პარალელი – აქ
მრავალმხრივად მოსწავლეები გაეცნობიან
გააზრებისთვის, მისი ნაწყვეტს გურამ
ახლებურად დოჩანაშვილის
ინტერპრეტირებისთვი რომანიდან „სამოსელი
ს. პირველი“ და კიდევ
4. მთლიანობის ერთხელ დაფიქრდებიან
განმსაზღვრელი სიმართლის თქმის
შინაარსობრივი აუცილებლობასა და
ელემენტების, ასევე საზოგადოების
სტრუქტურულორგანი დამოკიდებულებაზე
ზაციული ელ- მართალი ადამიანის
ემენტების ცოდნა მიმართ.
მნიშვნელოვანია, აქტივობა 12. მუშაობა
დამეხმარება რუბრიკაზე „გაიფართოვე
ტექსტების თვალსაწიერი“, რომელიც
სიღრმისეულად ეხება „მართლის თქმის
გასააზრებლად, პრინციპის“
ეფექტიანი ტექსტების დამკვიდრებასა და მის
შესადგენად. არეკვლას გურამიშვილის
ენობრივ- შემოქმედებაში.
გამომსახველობითი აქტივობა 13. რუბრიკაში
საშუალებები „ჩვენ გირჩევთ”
(ქართ.საშ.4,6,7) მოცემული
1. მწერლები არგუმენტირებულ ესეზე
გვიზიარებენ თავიანთ მუშაობის სტრატეგიების
გრძნობებს, გაცნობაგაანალიზება.
გამოცდილებას, აქტივობა 14. უშუალოდ
დამოკიდებულებებს, კომპლექსურ
განწყობასა და დავალებაზე მუშაობა.
მოსაზრებებს • იდეების წამოყენება
ოსტატურად მოსამზადებელ
შერჩეული ენობრივი დავალებასთან
საშუალებების – დაკავშირებით;
სიტყვების, ფრაზების – • პირველადი ვერსიის
შექმნა;
გამოყენებით.
2. მწერლები იყენებენ
სხვადასხვა ენობრივ
საშუალებას
იმისათვის, რომ
მოახდინონ
შთაბეჭდილება
მკითხველზე,
დაარწმუნონ მკითხ-
ველი.

3. ენობრივ- • საბოლოო ვერსიის

გამომსახველობითი საშუა- მომზადება;
ლებების ცოდნა • დავალების წარდგენა,
მნიშვნელოვანია უკუკავ- შირის მიღება.
ტექსტების სიღრმისეულად კომპლექსური
გასააზრებლად, დავალების პრეზენ-
ტაციის პროცესში
ნიუანსების აღმოსაჩენად; მასწავლებლის მიერ
• მხატვრულ პროზაულ დასასმელი შეკითხვების
ნაწარმოებში ბანკი
– თემის, იდეის, ფაბულის, (შეირჩევა
საჭიროებისამებრ):
სიუჟეტის, პერსონაჟთა
აღწერეთ, როგორ
სახეების, მოქმედების
წარიმართა დავალებაზე
დროისა და ადგილის,
მუშაობის პროცესი, რა
ხედვის კუთხის, ჩანართი
ნაბიჯები გადადგით, რა
ეპიზოდების, მხატვრული თანამიმდევრობით;
საშუალებების, • რა დაბრკოლებებს
სტრუქტურულ- წააწყდით დავალებაზე
ორგანიზაციული მუშაობის პროცესში?
ელემენტების; როგორ გადაჭერით?
• არამხატვრულ ტექსტებში რატომ ვერ გადაჭერით?
– იდეების/ საკითხების, როგორ მოიქცევით
მომავალში, რომ მსგავსი
თემის, ხედვის კუთხის,
პრობლემა გადაჭრათ?
სტრუქტურულორგანიზაც
რა გაგიძნელდათ, რა
იული ელემენ- ტების; გაგიადვილდათ?
2. ტექსტის მთლიანობის რატომ?
განმსაზღვრელი • მსგავსი ფორმის ან
შინაარსობრივი, შინაარსის დავალება
სტრუქტურული და სხვა დროს თუ შეგის-
ორგანიზაციული რულებიათ? მსგავსი
ელემენტების ცოდნისა და სტრატეგიები
პირადი გამოცდილების გამოგიყენებიათ?
საფუძველზე შემიძლია • რა ძლიერი და სუსტი
მხარეები გაქვთ
წამოვაყენო ტექსტთან
დავალების
დაკავ- შირებული იდეები,
კრიტერიუმებთან
წარმოვაჩინო ტექსტი
მიმართებით? რამ
ახალი კუთხით/ფორმით. შეგიწყოთ წინსვლაში
3. ტექსტებს შორის ხელი? რამ შეგაფერხათ?
არსებულ მიმართე- ბებზე • თქვენი თანაკლასელის
დაკვირვება რომელმა ნაშრომმა
მნიშვნელოვანია შეს- მიიპყრო ყველაზე
ასწავლი ტექსტის მეტად თქვენი
მნიშვნელობის, იდეე- ბის, ყურადღება?
თემების, პერსპექტივების • რატომ? რით? რას
უფრო ღრმად/ გააკეთებდით
განსხვავებულად, ახლა
მრავალმხრივად
რომ იწ- ყებდეთ
გააზრებისთვის, მისი
დავალებაზე მუშაობას?
ახლებურად • როგორ/რა
ინტერპრეტირებისთვის. სტრატეგიების
4. მთლიანობის გამოყენებით
გააუმჯობესებდით
განმსაზღვრელი
მიღწევებს/როგორ
შინაარსობრივი
მიაღწევთ უკეთეს
ელემენტების, ასევე,
შედეგს?
სტრუქტურულორგანიზაც
შენიშვნა: აქტივობებსა
იული ელე- მენტების
და რუბრიკებში
ცოდნა მნიშვნელოვანია,
დამუშავებულ
დამეხმარება ტექსტების
მასალასთან
სიღრმისეულად
დაკავშირებული
გასააზრებლად, ეფექტიანი
საინტერესო
ტექსტების შესადგენად.
კრიტიკული წერილები
მითითებულია მასწ.
ენობრივ- წიგნში, გვ. 61.
გამომსახველობითი
საშუალე- ბები
(ქართ.საშ.4,6,7)
1. მწერლები გვიზიარებენ
თავიანთ გრძნობებს,
გამოცდილებას, დამოკი-
დებულებებს, განწყობასა
და მოსაზრებებს
ოსტატურად შერჩეული
ენობრივი საშუალებების –
სიტყვების, ფრაზების
– გამოყენებით.
2. მწერლები იყენებენ
სხვადასხვა ენობრივ
საშუალებას იმისათვის,
რომ მოახდინონ
შთაბეჭდილება
მკითხველზე, დაარწმუნონ
მკითხველი.
3. ენობრივ-
გამომსახველობითი საშუა-
ლებების ცოდნა
მნიშვნელოვანია
ტექსტების სიღრმისეულად
გასააზრებლად,
ნიუანსების აღმოსაჩენად;

გრძელვადიანი საკითხი საკვანძო შუალედური

მიზნები კონკრეტულ შეკითხვები სასწავლო
სამიზნე ცნებები ამონარიდზე • როგორ მიზანი
და მათთან დაყრდნობით გავაანალიზო
დაკავშირებულ მწერალთა ენაზე მწერლების მიერ
დაკვირვება და გამო- ყენებული კომპლექსური
ი მკვიდრი
ანალიზის დაწერა. ტროპის სახეები? დავალების
წარმოდგენები
ცნება • როგორ პირობა
ენობრივ- გამოვიყენო
გამომსახველო- მწერლის ენაზე
ბითი
დასაკ-
ტროპის სახეები
ვირვებლად
პირის ნიშანთა
შესწავლილი
მართლწერა
გრამატიკული
საკითხები?
3) ენობრივ- კომპლექსური დავალების მწერლის ენაზე
გამომსახ- დამუშავების ეტაპები (რესურსები, დაკვირვება
ველობითი აქტივობები): ყურადღებით
საშუალებები I ეტაპი: კომპლექსური დავალების გაეცანი
(ქართ.საშ.4,6,7) ამონარიდებს
გაცნობა
1. მწერლები „ვეფხის-
• როგორ ჩამოაყალიბებთ თქვენი
ტყაოსნიდან“ და
გვიზიარე- ბენ სიტყვებით, რას მოითხოვს თქვენგან „დავი- თიანიდან“.
თავიანთ დავალება? ა.
გრძნობებს, • რა ცოდნა-გამოცდილება „ვეფხისტყაოსანი“
გამოცდილებას,
გამოგადგებათ? ა. ვის ჰშვენის, –
დამოკი-
• თქვენი აზრით, რა გაგიადვილდებათ, ლომ- სა, – ხმარება
დებულებებს, შუბისა, ფარ-
რა გაგიძნელდე- ბათ? რის შესწავლა
განწყობასა და შიმშერისა, –
დაგჭირდებათ/რაში დაგჭირდებათ
მოსაზრებებს მეფისა მზის თამა-
დახმარება?
ოსტატუ- რად რისა, ღაწვ-ბადახშ,
• კომპლექსური დავალების
შერჩეული თმა-გიშერისა, –
დამუშავების ეტაპები (რე- სურსები,
ენობრივი მას, არა ვიცი, შევჰ-
საშუალებების – აქტივობები): კადრო შესხმა
სიტყვე- ბის, I ეტაპი: კომპლექსური დავალების ხოტბისა, შე-რისა?
ფრაზების – გაცნობა მისთა
გამოყე- ნებით. • რომელი გრამატიკული საკითხები მჭვრეტელთა ყან-
2. მწერლები შევისწავლეთ? დისა მირთმა ხამს
იყენებენ • რამდენად დავინახეთ განსხვავება ამ მართ, მი-შერისა.
სხვადასხვა საკითხების დახ- მარებით ძველსა და ბ. შენ გიცი კარგი
მოყვარე,
 ენობრივ სა- ახალ ქართულს შორის? ერთგული,
შუალებას • რამდენად გვეხმარება ნაწარმოების მისანდობელი. მათ
იმისათვის, რომ უკეთ გაგება- გააზრებაში მწერლის უვის ერთი ასული,
მოახდინონ მზე ხმელთა
ენაზე დაკვირვება?
შთაბეჭდილე- მანათობელი.
II ეტაპი: კომპლექსური დავალების
ბა მკითხველზე, გ. მაშა რათგან
განხორციელება აქტივობები:
დაარწმუნონ მიჯნურობა შენად
აქტივობა 1. „ენის სამყაროში“ (გვ.181- ღონედ მოიგონე,
მკითხველი.
189) შემავალი თეორიული არ ეგების, ამას
3. ენობრივ- საკითხებისა და დავალებების იქით თუმცა თავი
გამომსახვე- დამუშავება. არ გამონე;
ლობითი დ. აწ რაცა გითხრა,
აქტივობა 3. უშუალოდ კომპლექსურ
საშუალებების თუ ამა საქმესა
დავალებაზე მუშა- ობა.
ცოდნა დამმორჩილდები,
მნიშვნელოვანი • იდეების წამოყენება მოსამზადებელ
რასაცა ეძებ,
ა ტექსტების დავალებასთან დაკავშირებით;
მიჰხვდები,
სიღრმისეუ- • ანალიზისთვის საბოლოო სახის უცილოდ არ
ლად მიცემა. ასცილდები;
გასააზრებლად, • საბოლოო ვერსიის მომზადება; თუ არ მომისმენ,
ნიუანსების • დავალების წარდგენა, უკუკავშირის ვერ ჰპოვებ,
აღმოსაჩენად; მიღება. რაზომმცა ცრემ-
4) კონტექსტი ლსა ჰმილდები,
• კომპლექსური დავალების
(ქართ.საშ.2,5) მოგხვდების
პრეზენტაციის პროცესში
მდურვა სოფლისა,
1. ყველა მასწავლებლის მიერ დასასმელი
მოჰკვდები
თხზულებას შეკითხვების ბანკი (შეირჩევა გაცასწბილდები.
აქვს თავისი საჭიროებისამებრ):
კონტექსტი –
• აღწერეთ, როგორ წარიმართა
ფონი თუ
დავალებაზე მუშაობის პროცესი, რა
გარემო,
ნაბიჯები გადადგით, რა
რომელშიც
თანამიმდევრო- ბით;
შეიქმნა ესა თუ
ის ნაწარმოები. • რა დაბრკოლებებს წააწყდით
დავალებაზე მუშაობის პროცესში?
2. კონტექსტს

შეიძლება როგორ გადაჭერით?

განსაზღვრავდეს • რატომ ვერ გადაჭერით? როგორ

სხვა- დასხვა მოიქცევით მო- მავალში, რომ

ფაქტორი, მაგ.: მსგავსი პრობლემა გადაჭრათ?
ავტორის რა გაგიძნელდათ, რა
ცხოვრებისეული გაგიადვილდათ? რატომ?
გამოცდილება,
სოცია- ლური
წრე, შეხედულე-
ბები; ადგილი,
ეპოქა ან
კულტურული
არეალი,
რომელშიც
თხზულება
შეიქმნა.
3. კონტექსტის • მსგავსი ფორმის ან ე. ვინმცა გასძლნა ჭირნი ჩემნი, ანუ
ცოდნა შინაარსის დავალება ვინმცა შეეცადა?
მნიშვნელოვანია სხვა დროს თუ შეგის- შენგან კიდე ხორციელი, დაო, მივის
ტექსტის რულებიათ? მსგავსი არასადა“.
მრავალმხრივად სტრატეგიები ბ. „დავითიანი“
გასაგებად, მისი გამოგიყენებიათ?
ა. მე კი ვფარავ, მაგრამ ჩემი სატკივარი
მნიშვნელობის, • რა ძლიერი და
არა ჰფარავს: მეტად მწარედ გული
აქტუალობის სუსტი მხარეები
მტკივა,
გასააზრებლად. გაქვთ დავალების
მაჟრჟოლებს და ტანში მზარავს! ვერ
კრიტერიუმებთან
მოვითმენ, რომ არ დავგმო,
მიმართებით? რამ
შეგიწყოთ წინსვლაში აღმა მხვნელსა, დაღმა მბარავს,
ხელი? რამ ჩემი ცოდვამც მისცემია ჩემს
შეგაფერხათ? ამამთხრელს,
• თქვენი ამამბზარავს!
თანაკლასელის ბ. ქართლის ჭირსა ვერვინ მოსთვლის,
რომელმა ნაშრომმა თუ არ ბრძენი, ენა-მჭევრი, იფქლი
მიიპყრო ყველაზე ღვარძლად გარდაიქცა,
მეტად თქვენი ზედ მობრუნდა ცეცხლის კევრი.
ყურადღება? რატომ? ერთმან მტერმან ათს მათსა სცის,
რით?
ორმან წარიქცივის ბევრი, მცირედ დარჩა
• რას გააკეთებდით ცოდვისაგან
განსხვავე- ბულად,
კაცი ღვთისგან შენაწევრი.
ახლა რომ იწყებდეთ
თურქი, სპარსი, ლეკი, ოსი, ჩერქეზ,
დავალებაზე
მუშაობას? ღლიღვი, დიდო, ქისტი, სრულად
ქართლის მტერნი იყვნენ, ყველამ
წაკრა თვითო ქიშტი!
როგორ/რა
სტრატეგიების მერმე შინათ აიშალნენ,
გამოყენებით ძმამ მოუდვა ძმასა ყისტი; თავის თავსა
გააუმჯობესებდით ხმალი იცეს,
მიღწევ- ებს/როგორ გულთა მოიხვედრეს ხიშტი! ვით მამალი
მიაღწევთ უკეთეს სხვის მამალსა დაჰმტერდეს
შედეგს? და წაეკიდოს,
შენიშვნა: მხატვრულ მას ცემოს და თვით იცემოს,
სახეებზე თეორია და დაქოჩროს და დაეკიდოს, რა ორნივე
სავარჯიშოები იხ. მასწ. დაღალულნი ძაღლმან ნახოს,
წიგნში, გვ. 61-66.
პირი ჰკიდოს, – ეგრეთ ქართლი და
კახეთი დარჩა თურქთა,
ლეკთა, დიდოს!

ნამუშევარში:
ამოწერე ტროპის სახეები და
გააანალიზე, რას გამოხატავს
თითოეული მათგანი (ენობრივ-
გამომსახველობითი)
ამოწერე ყველა ზმნა, გამოყავი პირის
ნიშნები, შეადარე ახალ ქართულ ენას.
იმსჯელე, რომელ წესებს არღვევს
ზოგიერთი მათგანი (ენობრივ-
გამომსახველობითი).
ცალკე გამოყავი გამორჩეული ზმნები,
იმსჯელე, რატომაა საინტერესო
აღნიშნული ზმნები როგორც ენობრივად,
ისე მხატვრული თვალსაზრისით
(ენობრივგამომსახველობითი).

ნამუშევრის წარდგენისას:
როგორ დაგეხმარა გრამატიკული
საკითხების ცოდნა მოცემული
ტექსტების ენობრივი ანალიზისას?
რამდენად გამოიკვეთა თითოეული
მწელის თავისებურებები ენობრივი
თვალსაზრისით?
• რამდენად გაგიადვილდა მხატვრულ
მხარეზე დაკვირვება კონკრეტული
გრამატიკული წესების მოშველიებით?