NIEREN BIJ DE MENS

In de nieren vormen de aftakkingen van de nierslagader netwerken van haarvaten =

glomeruli. Deze worden omgeven door een kelkvormig kapsel = Kapsel van Bowman. Samen
vormen ze het nierlichaampje.
Op het nierlichaampje volgt de nierbuis die uit gekronkelde segmenten bestaat die door een
U-vormige buis verbonden zijn. De U-vormige buis = lus van Henle.
De gekronkelde segmenten liggen in de nierschors en de U-vormige buis ligt gedeeltelijk of
geheel in het merg.
Nierlichaampje + nierbuis = nefron.
Elke glomerulus bezit een aanvoerend en afvoerend takje van de nierslagader.
Hoewel in bloedplasma heel wat eiwitten aanweizg zijn, in voorurine en urine niet meer
aanwezig want eiwitten zijn te groot om door de wand van het kapsel van Bowman.
Afvalstoffen ureum, urinezuur, ammonium zijn sterk toegenomen bij vorming urine.
Geen glucose in urine, wel  probleem: waarschijnlijk suikerziekte.
150-180l voorurine gevormd per dag, urine 1,5l per dag. ! veel absorptie

Kubisch epitheel

Functies nieren:
- Excretie van afvalstoffen
 - Vocht-zoutbalans in het lichaam regelen
- Hormonen aanmaken

Nierlichaampje: filtratie: voorruine wordt gevormd.

Kronkelend gedeelte + lus van Henle:
resorptie van water
resorptie ionen
In verzamelbuis nog excretie .
Voorurine komt in bovenste kronkelbuis. Glucose, AZ en water, ionen gaan via actief
transport worden opgenomen in bloed. In dalende tak gaat water via osmose door de
doorlaatbare wand terug naar bloed getransporteerd worden. In stijgende tak gaat NaCl via
actief transport terug naar bloed gepompt. In de verzamelbuis wordt de doorlaatbaardheid
geregeld door hormoon ADH (anti-diuretisch). Weinig ADH- veel water in urine.
Veel alcohol  werking ADH tegengegaan. Lijf droogt uit.
 urinair stelsel van levensbelang voor regulering homeostatische mechanismen →
invloed op bloeddruk en bloedvolume
 180 liter voorurine / dag → 99% terugresorptie
 terugresorptie = levensbelangrijk proces

 Proximale tubulus contortus

 actieve terugresorptie van organische voedingsstoffen, plasma-eiwitten en
ionen uit voorurine → transport naar interstitiële ruimte rond nierbuis
 door osmose H20 en stoffen naar interstitiële vloeistof → peritubulaire
capillairen
 60-70% van volume voorurine terug opgenomen + bijna alle organische
voedingsstoffen

 Lis van Henle

 dalende tak lis van Henle:
 doorlaatbaar voor H2O, niet doorlaatbaar voor opgeloste stoffen →
osmose laat transport H2O toe maar niet van opgeloste deeltjes
 stijgende tak lis van Henle:
 ondoorlaatbaar voor H2O en opgeloste stoffen
 actief wegpompen van Na en Cl-ionen uit voorurine naar interstitiële
vloeistof in niermerg → concentratiegradiënt in niermerg → osmose
van water vanuit voorurine in dalende deel lis van Henle

 Distale tubulus contortus en verzamelsysteem

 natrium wordt actief opgenomen uit voorurine in ruil voor kalium en chloride-
ionen
 DCT en verzamelbuizen hebben ionenpompen die reageren op aldosteron
 aldosteron zal vrijkomen bij te lage concentratie natriumionen of te
hoge concentratie kalium
 hoe hoger aldosteron gehalte - hoe meer Na resorptie en hoe meer K
wordt gegeven

 terugresorptie van H2O onder invloed van concentratie antidiuretisch hormoon

(ADH)
 geen ADH → DCT en verzamelbuis ondoorlatend voor H2O ⇒
verdunde urine
 veel ADH → DCT en verzamelbuis sterk doorlatend voor H2O ⇒
geconcentreerde urine
 alcohol en cafeïne werken ADH remmend
Filtratie want druk in haarvaten is groter dan druk rondom rond. Transport vanuit bloed naar
kapsel van Bowman waar voorurine gevormd wordt.
Gebeurt door tegenstroomprincipe.
Een normale nierwerking veronderstelt een filtratieproces ter hoogte van de glomeruli,
reabsorptie en secretieproces in de nierkanaaltjes en excertie in de afvoerbuisjes!

Ijzer afkomstig van haemgroep.

EXCRETIE BIJ ANDERE GEWERVELDEN

Primitief: geen nier wel buisjes met opening naar buitenwereld waarlangs afvalstoffen
rechtstreeks gedropt worden  nefrostoom

Mindere ontwikkeling van organen, afvoerkanaal naar cloaca .

Duidelijke filtratieorganen met eventueel een kapsel, voortplantingsstructuren komen ook

uit in de centrale zone = cloaca, bij vrouwelijke individuen aparte uitgang voor
voortplanting en urine uitscheiding, bij mannen nog samen