สัมมนาทางกฎหมาย

เรื่อง ความรูเกี่ยวกับพระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ. 2535 และที่แกไขเพิ่มเติม

วันที่ 19 กรกฎาคม 2566 เวลา 09.45 – 10.45 น.

นางสาวประทุมพร ศรีชื่น

นิติกรชํานาญการ
พระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ. ๒๕๓๕

พระราชบัญญัติโรงงาน (ฉบับที่ ๒)
พ.ศ. ๒๕๖๒

พระราชบัญญัติโรงงาน (ฉบับที่ ๓)
พ.ศ. ๒๕๖๒
พระราชบัญญัติโรงงาน
พ.ศ. ๒๕๓๕

ใชบังคับมา
ตั้งแตวันที่ ๙ กรกฎาคม ๒๕๓๕
จนถึงปจจุบัน
พระราชบัญญัติโรงงาน
(ฉบับที่ ๒) พ.ศ.๒๕๖๒

ใชบังคับมา
ตั้งแตวันที่ ๒๗ ตุลาคม ๒๕๖๒
เปนตนมา
กทม. เทศบาล และเมืองพัทยา
พระราชบัญญัติโรงงาน
(ฉบับที่ ๓) พ.ศ.๒๕๖๒

ใช้บงั คับมา
ตัง้ แต่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๖๒
เป็ นต้นมา
การก่อสร้างอาคารเพื่อติดตัง้ เครื่องจักรสําหรับประกอบกิจการโรงงาน
 พระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ. 2535 และที่แกไขเพิ่มเติม
- มีบทบัญญัติท้งั สิ้น 68 มาตรา แบ่ งออกเป็ น
* เบื้องต้ น 6 มาตรา (มาตรา 1 ถึง มาตรา 6)
* หมวด 1 การประกอบกิจการโรงงาน 25 มาตรา (มาตรา 7 ถึง มาตรา 31)
* หมวด 2 การกํากับและดูแลโรงงาน 13 มาตรา (มาตรา 32 ถึง มาตรา 44)
* หมวด 3 บทกําหนดโทษ 21 มาตรา (มาตรา 45 ถึง มาตรา 65)
* บทเฉพาะกาล 3 มาตรา (มาตรา 66 ถึง มาตรา 68)
โรงงานจําพวกที่ ๑

โรงงานจําพวกที่ ๒

โรงงานจําพวกที่ ๓
โรงงานจําพวกที่ ๑
โรงงานประเภท ชนิด และขนาดที่สามารถ
ประกอบกิจการโรงงานไดทันทีต ามความ
ประสงคของผูประกอบกิจการโรงงาน
 ร.ง.๑
ร.ง.๒

โรงงานจําพวกที่ ๒
โรงงานประเภท ชนิด และขนาดที่เมื่อจะ
ประกอบกิจการโรงงานตองแจงใหผอู นุญาต
ทราบกอน
 ร.ง.๓
ร.ง.๔
โรงงานจําพวกที่ ๓
โรงงานประเภท ชนิด และขนาดที่การตั้ง
โรงงานจะตองไดรับ ใบอนุ ญ าตก อนจึ ง จะ
ดําเนินการได
โทษทางอาญา
มาตรา ๕๐ ผู ใ้ ดประกอบกิจการโรงงานจําพวกที่ ๓ โดยไม่ได้รบั
ใบอนุ ญาตตามมาตรา ๑๒ วรรคหนึ่ ง หรือ ตัง้ โรงงานโดยไม่ ไ ด้ร บั
ใบอนุ ญาตตามมาตรา ๑๒ วรรคสอง ต้องระวางโทษจําคุกไม่เกินสองปี
หรือปรับไม่เกินสองแสนบาท หรือทัง้ จําทัง้ ปรับ
ในกรณี ท่ีโรงงานตามวรรคหนึ่ ง เป็ นโรงงานประเภทหรือชนิ ดที่
กํา หนดจํา นวนหรื อ ขนาดที่ จ ะให้ต ้งั หรื อ ไม่ ใ ห้ต ้งั ในท้อ งที่ ใ ดตาม
ประกาศที่ออกตามมาตรา ๓๒ (๑) ผูก้ ระทําต้องระวางโทษจําคุกไม่เกิน
สีป่ ี หรือปรับไม่เกินสีแ่ สนบาท หรือทัง้ จําทัง้ ปรับ
 กอสรางโรงงานเสร็จ
กอนเปด
ตองแจงการเริ่มประกอบกิจการ
โรงงานจําพวกที่ ๓ กอน
หลักเกณฑการขยายโรงงาน
เพิ่ม เปลี่ยน เปลี่ยนแปลงเครื่องจักร
ในกิจการเดิมหรือกิจการทีเ่ กี่ยวเนื่อง
โดยคิดแรงมาเปนขั้นบันได ๖ ระดับ

ในที่ดินแปลงใหม่ตดิ กับที่ดินแปลงเดิม
 เกณฑการขยายโรงงานแบบขัน้ บันได 6 ระดับ

๕ ๖
๓ ๔ เดิมเกิน ๓๐๐๐แรงมา
ขึ้นไป/

๒
เดิมเกิน ๒๐๐๐
คิด ๕๐๐แรงมาขึ้นไป

๑ เดิมเกิน ๑๐๐๐ แตไมเกิน ๓๐๐๐แรงมา/

แตไมเกิน ๒๐๐๐ แรงมา/ คิด ๔๐๐ แรงมาขึ้นไป
เดิมเกิน ๕๐๐
แตไมเกิน ๑๐๐๐แรงมา/ คิด ๓๐๐ แรงมาขึ้นไป
เดิมเกิน ๑๐๐
เดิม แตไมเกิน ๕๐๐ แรงมา/ คิด ๒๐๐ แรงมาขึ้นไป
ไมเกิน ๑๐๐ แรงมา/
คิด ๑๐๐ แรงมาขึ้นไป
คิด ๕๐ แรงมาขึ้นไป
 เงื่อนไข (ถามี) บันทึกจํานวนเอกสารที่ปรากฏในแตละครั้ง
การอนุญาตใหขยายโรงงาน (ลําดับที่ ๕)
(ลําดับที่ ๔) ที่มีการดําเนินการ (ลําดับที่ ๑๐)
โทษทางอาญา
มาตรา ๕๒ ผูรับใบอนุญาตผูใดขยายโรงงานโดยไมได
รับใบอนุญาตขยายโรงงานตามมาตรา ๑๘ ตองระวาง
โทษจํ า คุ ก ไม เ กิ น สองป หรื อ ปรั บ ไม เ กิ น สองแสนบาท
หรือทั้งจําทั้งปรับ
ในกรณีที่โรงงานตามวรรคหนึ่งเปนโรงงานประเภท
หรือชนิด ที่กํา หนดจํา นวนหรือขนาดที่จะใหข ยายหรือ
ไมใหขยายในทองที่ใดตามประกาศที่ออกตามมาตรา ๓๒
(๑) ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกไมเกินสี่ป หรือปรับไม
เกินสี่แสนบาท หรือทั้งจําทั้งปรับ
การขยายโรงงานที่
ไมตองขออนุญาต
ตามมาตรา 18/1
 การขยายโรงงานที่ไมตองขออนุญาต

๑ ใหมีการบําบัดมลพิษหรือเพื่อใหการบําบัดมลพิษเดิมมีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น
การขยายโรงงาน
เพื่ อ วั ต ถุ ป ระสงค
๒ ใหมีมาตรการปองกันหรือลดเหตุเดือดรอนรําคาญ
ดังตอไปนี้ จะไดรั บ
ยกเว น ไม ต อ งขอ
งการเปลี่ยนแปลงเครื่องจักรเดิมที่เปนเครื่องตนกําลังใหมีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น หรืใหผล
อนุ ญ าตฯ แต ต อ ง ๓ กระทบตอสิ่งแวดลอมลดลง
แจงลวงหนาไมนอย
กวา ๓๐ วัน ๔ การเปลี่ยนแปลงพลังงานของเครื่องจักรเดิมใหมีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น
โทษทางอาญา

มาตรา ๕๑ ผูรับใบอนุญาตผูใดไมปฏิบัติตามมาตรา
๑๓ วรรคหนึ่งหรือวรรคสอง มาตรา ๑๘/๑ วรรคสอง
มาตรา ๑๙ วรรคหนึ่งหรือวรรคสอง มาตรา ๑๙/๑ วรรค
หนึ่งหรือวรรคสอง มาตรา ๒๘ วรรคหนึ่ง มาตรา ๒๘/๑
หรือมาตรา ๓๓ วรรคหนึ่งหรือวรรคสอง ตองระวางโทษ
ปรับไมเกินสองหมื่นบาท
 การปรับปรุงเปลี่ยนแปลง
เครื่องจักรหรืออาคารโรงงานที่
ตองแจงใหพนักงานเจาหนาที่
ทราบตามมาตรา 19
 การปรับปรุงเปลี่ยนแปลงเครือ่ งจักรหรืออาคารโรงงานทีต่ องแจง

1 เพิ่มจํานวน เปลี่ยน เปลี่ยนแปลง เครื่องจักรที่ใชในการผลิต ทําใหแรงมาลดลง หรือเพิ่มขึ้นไมถึงขั้นขยายโรงงาน

ตองแจงเปน
หนังสือตอ
2 เพิ่มจํานวน เปลี่ยน เปลี่ยนแปลง เครื่องจักรที่ใชเปนเครื่องตนกําลัง ทําใหแรงมาลดลง หรือเพิ่มขึ้นไมถึงขั้น
ขยายโรงงาน

พนักงาน
เจาหนาที่ 3 เพิ่มจํานวน เปลี่ยน เปลี่ยนแปลงเครื่องจักรที่เกี่ยวของกับการบําบัดมลพิษหรือมาตรการปองกันหรือลดเหตุ
เดือดรอนรําคาญ ทําใหแรงมาลดลง หรือเพิ่มขึ้นไมถึงขั้นขยายโรงงาน
ภายใน 30 วัน
นับแตวัน 4 เพิ่มจํานวน เปลี่ยน เปลี่ยนแปลงพลังงานของเครื่องจักรเปนอยางอื่น ทําใหแรงมาลดลง หรือเพิ่มขึ้นไมถึงขั้น
ขยายโรงงาน
ดําเนินการ
5 พื้นที่อาคารโรงงานเดิมมีไมเกิน 2000 ตรม. ถาเพิ่มเนื้อที่อาคารโรงงาน กอสรางอาคารโรงงานเพิ่มขึ้นใหมเกิน 500
ตรม. / ถาพื้นที่อาคารโรงงานเดิมเกิน 2000 ตรม. ตองเพิ่มเกิน 1000 ตรม.
โทษทางอาญา

มาตรา 51 ผูรับใบอนุญาตผูใดไมปฏิบัติตามมาตรา
13 วรรคหนึ่งหรือวรรคสอง มาตรา 18/1 วรรคสอง
มาตรา 19 วรรคหนึ่งหรือวรรคสอง มาตรา 19/1 วรรค
หนึ่งหรือวรรคสอง มาตรา 28 วรรคหนึ่ง มาตรา 28/1
หรือมาตรา 33 วรรคหนึ่งหรือวรรคสอง ตองระวางโทษ
ปรับไมเกินสองหมื่นบาท
การเพิ่มประเภทการประกอบกิจการ
โรงงานที่ตอเนื่องจากการประกอบ
กิจการเดิมที่ไดรับอนุญาตฯ
 การประกอบกิจการโรงงานทีเ่ กี่ยวเนื่องกัน
กับประเภทหรือชนิดทีไ่ ดรับอนุญาตไวเดิม

เพิ่มประเภทหรือชนิดของการประกอบกิจการโรงงานที่เกี่ยวเนื่องกับการ
ประกอบกิจการโรงงานเดิมได

ร.ง.๔ เพิ่มไดทั้งในสวนของที่ดินเดิมและที่ดินที่ไดรับอนุญาตใหขยายโรงงาน

โดยการแจงเปนหนังสือตอพนักงานเจาหนาที่ไมนอยกวา ๑๕ วันกอน
ดําเนินการ
โทษทางอาญา

มาตรา 51 ผูรับใบอนุญาตผูใดไมปฏิบัติตามมาตรา
13 วรรคหนึ่งหรือวรรคสอง มาตรา 18/1 วรรคสอง
มาตรา 19 วรรคหนึ่งหรือวรรคสอง มาตรา 19/1 วรรค
หนึ่งหรือวรรคสอง มาตรา 28 วรรคหนึ่ง มาตรา 28/1
หรือมาตรา 33 วรรคหนึ่งหรือวรรคสอง ตองระวางโทษ
ปรับไมเกินสองหมื่นบาท
มาตรา 21 กรณีไม่อาจตัง้ โรงงานหรือตัง้ แล้วไม่อาจประกอบกิจการได้
มาตรา 22 กรณีผรู้ บั ใบอนุญาตตาย
ยายโรงงานใหม
การเลิกประกอบกิจการ
โรงงานตามมาตรา 28
- ยื่นหนังสือแจงเลิกประกอบกิจการ วันเลิกประกอบ
โรงงานตอผูอนุญาตลวงหนา กิจการโรงงานจริง หมายเหตุ
-การแจง การออกใบรับแจงเปนหลักฐาน ใหทําโดย
วิธีการทางอิเล็กทรอนิกสเปนหลัก เวนแตไมพรอม
๓๐ วัน

- รับแจงพรอมออกใบรับแจงไว กรณีมีคําสั่ง
เปนหลักฐาน ตองติดตาม
- ตรวจสอบโรงงาน ผลการปฏิบัติ
- ออกคําสั่งถามี ตามคําสั่ง
 หลักเกณฑการเลิกประกอบกิจการโรงงาน

หากโรงงานนีม้ ีสภาพทีอ่ าจกอใหเกิดความ

ร.ง.๔ เสียหายหรือความเดือดรอนแกบคุ คล ทรัพยสนิ
หรือสิ่งแวดลอมทีอ่ ยูใกลเคียงกับโรงงาน
เลิก พนักงานเจาหนาทีส่ งั่ ใหแกไขปรับปรุงโรงงานได
ถื อ ว า ผู ข อ เ ลิ ก
เสมื อ นผู ป ระกอบ
กิ จ ก า ร โ ร ง ง า น
บริษัท ก จํากัด จนกว า จะปฏิ บั ติ
ตามคําสั่ง
ถาไมปฏิบัตใิ หนาํ มาตรา ๔๒ มาใชบังคับ
 โทษทางอาญา

มาตรา ๕๑ ผูรับ ใบอนุญ าตผูใดไมป ฏิบัติตามมาตรา

๑๓ วรรคหนึ่งหรื อวรรคสอง มาตรา ๑๘/๑ วรรคสอง
มาตรา ๑๙ วรรคหนึ่งหรือวรรคสอง มาตรา ๑๙/๑ วรรค
หนึ่งหรือวรรคสอง มาตรา ๒๘ วรรคหนึ่ง มาตรา ๑๘/๑
หรือมาตรา ๓๓ วรรคหนึ่งหรือวรรคสอง ตองระวางโทษ
ปรับไมเกินสองหมื่นบาท
มาตรา 34
๑. ผูตองหาขอใชสทิ ธิเปรียบเทียบคดี / คดีเปรียบเทียบปรับได *
๒. ผูตองหาไมขอใชสทิ ธิเปรียบเทียบคดี / คดีเปรียบเทียบปรับได *
๓. คดีทเี่ ปรียบเทียบปรับไมได *

การดําเนินคดี
ถาม / ตอบ