Η θετική όψη του τηλεοπτικού «φεγγαριού»

Είναι συχνές οι διαμαρτυρίες ιδιαίτερα των διανοούμενων της εποχής μας

σχετικά με τις επιβλαβείς συνέπειες της τηλεόρασης στη ζωή του σύγχρονου
ανθρώπου. Βέβαια, η τηλεόραση, όπως κάθε ανθρώπινο επίτευγμα, μπορεί να
χρησιμοποιηθεί επωφελώς είτε επιβλαβώς. Με άλλα λόγια, η τηλεόραση θα μπορούσε,
έστω και αν μέχρι στιγμής δεν το έχει καταφέρει να λειτουργήσει ως ένας μηχανισμός
πολύτιμος για την καθημερινότητα του ανθρώπου.

Η τηλεόραση μέσω των εκπομπών της μπορεί να συμβάλλει στην πνευματική

καλλιέργεια και την ευαισθητοποίηση των ανθρώπων. Ειδικότερα, τηλεοπτικές
εκπομπές υψηλής ποιοτικής στάθμης επιτρέπουν στους τηλεθεατές: απόκτηση
γνώσεων, ανάπτυξη προβληματισμού, επιμόρφωση, κατάκτηση της δια βίου παιδείας,
την ευαισθητοποίηση σε καίρια προβλήματα, τη συμμετοχή σε εκδηλώσεις
συμπαράστασης στους πληττόμενους συνανθρώπους μας, στην απόκτηση εθελοντικής
κουλτούρας.

Βέβαια, η τηλεόραση μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο ουσιαστικής ψυχαγωγίας

και διάδοσης ιδεών, αίροντας προκαταλήψεις και στερεότυπα που τρέφουν οι άνθρωποι
για τους συνανθρώπους τους. Πιο συγκεκριμένα: Ψυχαγωγικές εκπομπές, ντοκιμαντέρ,
θεατρικές και κινηματογραφικές παραστάσεις, συναυλίες, προαγωγή διαλόγου και
νηφάλια προσέγγιση των θεμάτων, συμβολή στη διάδοση ιδεών, πολυφωνία και
πλουραλισμός, ανεκτικότητα, ανοχή προς το άλλο, το ξένο και το διαφορετικό,
καταπολέμηση ρατσιστικών αντιλήψεων και κοινωνικών διακρίσεων.

Η μοναξιά, η υπονόμευση της πνευματικότητας, η πολιτική απάθεια των

ανθρώπων, που φοβάται ο Σαρτόρι ότι θα προκύψουν από την τηλεοπτική κυριαρχία,
θα μπορούσαν να αποφευχθούν στον βαθμό που η τηλεόραση τόνωνε την
κοινωνικότητα και τον πολιτικό προβληματισμό και τη δράση των ανθρώπων. Αυτό
μπορεί να συμβεί υπό την προϋπόθεση ότι η τηλεόραση: πληροφορεί αμερόληπτα για
εσωτερικά και διεθνή θέματα, επιτρέπει στον καθένα να σχηματίζει προσωπική γνώμη,
ασκεί έλεγχο στην εξουσία, αποκαλύπτει τις ανεπάρκειες του κρατικού μηχανισμού,
αντιτάσσεται σε αυταρχικά καθεστώτα, προασπίζει το δημοκρατικό πολίτευμα,
ευαισθητοποιεί τους πολίτες, λειτουργεί ως ποιοτική συντροφιά στους μοναχικούς, τους
πληροφορεί για τον τρόπο αντιμετώπισης των προβλημάτων τους, λειτουργεί ως
δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ εξουσίας και λαού.

Όλα αυτά ακούγονται ως ευχολόγια ως αποκυήματα ενός ανθρώπου

ανυποψίαστου και υπεραισιόδοξου, ωστόσο, έστω σποραδικά, κάποια από αυτά έχουν
επιτευχθεί μέσω εκπομπών που ακόμη συζητιούνται από τους τηλεθεατές. Ας
ελπίσουμε και ας ευχηθούμε αυτές οι εκπομπές να αποτελέσουν από εδώ και πέρα το
μέτρο του υψηλού τηλεοπτικού πολιτισμού μας.