BOK THOK NUÄÄRI

Ɛn bok ɛmɛ ɛ bok muɔŋ ni kɛ tëk nuääri ëë wal.

Lät kɛ jɛ ruɔ̲n 2012 kɛ kuëën Ithiöpiɛ, mi lot ni
Ruɔ̲n 2020 kɛ kuëën rölan.

Ca jɛ riɛlikä ɛ däman dun jimach bol wie.

2012 EC/2020
 Lär tɛth kä lɔ̲ac.
Ɛ tɛth lɔc të kɛ kuoth nhial in të puɔ̲rä kɛ ɤöö cɛ ɤä moc pua̲a̲l pua̲a̲ny kɛ ɤöo̲ bä
lät mi cët kɛ nɛ lät. /ciɛ luääŋ dä ɛ ni luääŋ dɛ kä rɔa. ɛn min lät kɛ ɤä.

Läärä Nuääri diaal tin të ro̲o̲l buuny tɛth lɔac kɛ ɤöö ci kɛ lät a bum kɛ kui nuääri kɛ
ɤöö ci kɛ thok nuääri jakä jɔc ɛ ca ŋäc ɛ döör tin kɔ̲ŋ ɛn ɤöö nuääri kɛ nɛy ti tëë ni
thok mi gɔ̲r kɛ cië thuk tin kɔ̲kiɛn.
Ɛ kuoth puɔ̲rä poth yiɛ rɛy lät dun.

Hän tɛthlɔc dä kɛ däman dan ni Cäŋkuoth Nyäk kɛ lät ɛn cɛ lät kä nuääri diaal kä
Gämbɛl ɛ wë ro̲o̲lan ni thoda̲a̲n. kɛ ɤöö cɛ thok nuääri moc kɛ mi gɔär kɛ jɛ kä
macini (Nuer keyboard).
Ɛ kuoth nhial poth jɛ kä bɛ nuääri moc kɛ mi dɔŋ kä tin nyuoth cia̲a̲ŋ cuɔ̲p.

Lat ran kɛ rɔ.

Ɛ ɤän däman duni jimac bol wie kä lɔ̲w cië nyɛbiɛl
dina̲a̲y. dap kɛ ɤä kɛ cäŋ kä wäl dhiëëc kä pay
bäŋuaan kɛ ruɔ̲n bathdɔr kɛl wiidɛ kur bäŋuaan
wiidɛ jiɛn bäŋuaan wiidɛ dhiëëc.

Dap kɛ ɤä kä makal, cua̲ duëël gɔrä tok kɛ ruɔ̲n

2006 kä lärɛ kä kɛbɛlɛ mi cɔ̲ali malɔw, kua̲lɛ cieŋ
wëc mi cɔ̲ali Lua̲a̲kdɔŋ.

Thuɔ̲kä kilɛ̲ɛ̲th bäda̲a̲k kɛnɛ kilɛ̲ɛ̲th wäl kä Itɛŋ kɛ

ruɔ̲n 2013 ɛ wë kä ruɔ̲n 2015. Thuɔ̲kä kilɛ̲ɛ̲th wäl
rɛw kä jɔkɔw cua̲ dëëk riëë wë gɔ̲r kä wɛlkitɛ.
Mi lot ni ɤöö gɔ̲rä rööl buuny ɛmäni thuɔ̲k dä lärä
kuoth nhial tɛth lɔac kɛ ɤöö cɛ ɤä jakä cop
guääth ɛmɛ.

Jimach Bol wie.

Wolkite University
Student in 2020.
 Ciökä kɛl.

Cia̲a̲ŋ nuääri ëë wal.

Ni wal mëë tëë nuääri kɛl kä ŋot ɤɔw kɛ gɔy, la nyiëër tin juut ɛ ciëëŋ kɛ ta̲a̲diɛn/ ci
guaar rɔ mat kut diɛn kɛ ɤöö juɔ̲ɔ̲t kɛkɛ ɛ balaaŋ. kɛn la kɛn ɛmith kɛɛl kä tɔ̲c kɛ kä
rɔ kɛ ɤöö dëë kɛn nɛy tin kɔkiɛn pën nia̲a̲n. kɛn juut nyiëët la kɛ a go̲o̲r kɛ ɛŋuɛ̲ɛ̲ni
dhɔaar ɛn dɔdiɛn.

Mëëdan la dhɔ̲ɔ̲l ɛ ciëɛ̈ŋ kɛ ciɛ̲ɛ̲ŋ diɛn. ɛn tek nuääri ni wal tëkɛ ŋuɔ̲t ti luɔth kɛ la
ramɔ la guic ni riic dɛ /ciɛ ciäŋ baap ɛmɛ ci tuok kä riic ɛmɛ.
Kɛn dhɔ̲ɔ̲l pua̲a̲ny kiɛn la kɛn ɛ yiëën ni dɛ̈ɛ̈y ɤɔɔk kä la kɛn ɛ wë tääth kɛ ɤɔɔk
muɔ̲ɔ̲ni kä bi kɛ wë buo̲o̲k kɛ dhɔ̲ɔ̲l pëë ɛn dɔiɛn mi lot ni ɤöö mëë gɔ̲aa rööl nuääri.

Mëëdan guaar nyiëët la kɛn ɛwëë kuɛ̲ɛ̲r kɛ tɔ̲ɔ̲ŋ kä bi kɛ buut ŋaarä gua̲a̲ diɛn mi ci
kɛnɛ ria̲a̲likä kä thiɛlɛ ram mi bi kɛ nyuon amäni ci cäŋ bua̲a̲k kɛ thaadiɔk bi kɛ wë
dho̲o̲ri maani kiɛn amääni ɤöö ci juut ŋar wäär yiɔ̲t piny guääth ɛn wëkɛ luɔɔm kiɛn
pua̲a̲ny kä Paat.

ŋa̲a̲ri wäär tëë wal.

Kɛn ŋa̲a̲ri wäär puääny kiɛn la kɛ ɛ ŋaar kɛ kɛ jiɔ̲m mi ci naath ɤo̲th wiëë ma̲a̲y ciöt
kiɛn tin ca gɔ̲r guääth ɛmɛ.
✓ Do̲ŋpiny wa̲a̲r/buul ja̲a̲ni
✓ Luaal ma̲a̲thä
✓ Kikiyɔɔw kɛnɛ pat.
✓ Talapon
✓ Kukuaay. ɛku wë wë.
Kɛn ŋa̲a̲ri diaal titi jakɛ lɔc gaan kä tɛɛth mëdan duŋ ni ɤöö canɛ kɛ pa̲a̲l ɛn täämɛ
kɛ ŋa̲a̲ri ti go̲o̲l kä la gaat kɔn ɛ wëë nyiëëny thin kä banɛ rɔdan nyɔɔk kɛ mat ni ko̲o̲r
ɛ/ ciɛ ɤöo̲ luëëk kɔn ni gaat. kɛ kuic ɛmɔ canɛ thiɛl da̲a̲k kɛ gaat kɔn mi/ ci kɔn kɛ
luëëk.

Kɛn ŋa̲a̲ri titi mi loc gaat kɔn thin ɛn ta̲a̲mɛ tëë kɛ mi derɔ gɛ̲ɛ̲r ɛn rɛy ciɛ̲ɛ̲ŋä mɛ jiëk
ɛmɛ cët kɛ kuëël kua̲a̲ni derɛ rɔ käp cuɔŋ. kä thiɛlɛ ram mi dëë yiäth ɛ cuëër kɛ ɤöö
dëë kɛn diaal të gua̲ä ŋaarä kä dëë balaaŋ të la̲a̲ŋ nyiëët, dë wëc dan loc ni kä ta̲a̲
ëë wal.
 Ɛŋu la lät kɛ ɛ dɔɔŋ kɛ wa̲a̲r?
Mëë dan dɔɔŋ nuääri la kɛn naath ɛ luääk kɛ ti nyin ŋuaan, mi të dhɔrun kɛ dɔaŋ la
ɛjɛn ɛ dhɔr muooŋä kɛ ɤöö lat dɔpɛ mac mi diit kɛ thuk jiɛ̲ɛ̲n ti/ ci bi mal liw kä bi
nɛɛy diaal bëën thuo mac kɛ ɤöö ba kɛ bën lät muɔa̲ŋ të ci wë ni wal kä bi kɛn diaal
rɔ pa̲a̲lpiny kɛ liëëŋ diɛn, kä bɛ wëë kɛ mi ma̲a̲thɛ kɛ to̲o̲ny, ɛn guääth ɛmɔ mi ci
niëën ɛ nääk bɛ kɛ jiök I ɛ naath wëë tɔc bia cu dääk piny ɛ ci niëën yiɛn diaal nääk kä
bia cu lot ni gua̲a̲th tɔ̲ɔ̲c ni kun.

Ɛ nëë mi la tɔci duëël kɛ nɛɛy ti diit la kɛ ji a lät kɛ lëët kɛ wäär kä mi ɛjin rami
dual_dual la niɛɛni kɛ pa̲a̲r kɛ ɤöö kɛn lëët la cärɛ kɛ mi kuɛlɛ tuɔk ɛn ta̲a̲mɛ mi latɛ
dɔaŋ mi göör ɤöö bi naa dual.

Ɛŋu la tät kɛ ɛ dɔɔŋ kɛ cäŋdäär?

Kɛn dɔɔŋ tëkɛ kɛ lät ti nyin ŋuaan ɛ lɔŋ kɛ cäŋdäär, mëë dan mi të dhɔrun kɛ dɔaŋ
la gɔaɛ ɛlɔŋ kɛ ɤöö tëë kɛ ti la lät dɛ ti la guic kɛ jiëk mi lätɛ kɛ kä kɛ kɔrɛ la wa
lëny ni jɛ kɛ nhök dɛ ɛn mëë cɛ lät
Cäät; Mi ci ɤɔw ɛtɔt guääth ɛn cam kɛ manytaap ni la gaat a buul kä yiëëk kɛn tin ca
doth, Iyɔɔ mi ci dɔaŋ duɔth kiɛn kuëëny bɛ kɛ duɔl gua̲a̲th kɛl kɛ kɔr nini bɛ kɛ köt kä
bɛ kɛ kuɛ̲ɛ̲k bɛ kɛ tɔw, mi ci bɛɛl wë thuɔ̲k bɛ ŋaam mi ci kɛ tuaak la ka ciɔl kɛ tuɔ̲ɔ̲l.
kɛn la naath yiɛɛt kiɛn dä moc buɔ̲t kɛ lɛ̈ɛ̈c kiɛn thin.

Ɛ nyɔɔk bä dɔaŋ la naath ɛ kuëëmɛ tɔ̲c mi cɛ kɛ thaal kɛl kɛ ko̲m jiäth ɛn cɔli luɔr ɛ
ci kɛn kua ti liëët mi ci ko̲o̲t kä ca kɛ wë ŋa̲a̲m bɛɛl la naath yiɛɛt kiɛn ɛ moc buɔ̲ɔ̲t
kɛ lɛ̈ɛ̈c kiɛn bä. mi lotni ɤöö gɔaa ɤöö të dhɔrun kɛ dɔaŋ.

Cia̲a̲ŋ nuääri mëë wal thiɛlɛ ram mi thiɛl lät mi ro̲ŋ kɛ jɛ. kä mään të wal ro̲o̲l lan la
ciëk ɛ kër ni bakä bɛ guëëy dɛ kän bɛ jaak amääni ɤöö ci manpɛlɛɛk ɛn bööth ro̲t.

Hɔ̲ɔ̲n mi bi lät kɛ ta̲a̲ ci kuɛɛni jɛ kä ci liɛŋ ni jɛ.

1 Ɛŋu mi la da̲a̲k kä ta̲a̲ ëë wal kɛnɛ ta̲a̲ ɛmɛ kä gɔaa ni nɛmiɛth kä kɛ?
2 Juut nyiëët ɛŋu cɔl kɛ nɔ? kä balaaŋ lotɛ ni lëëŋu?
3 ŋa̲a̲ri wa̲a̲r lat rɛw ti kän gɔr kä tin të nhial.
4 Ɛ thiëc mi lot ni ji kärɔa, lat läät tin dëëri lät kɛ guääth ëë dan?
5 Dho̲l lotɛ ni ŋu?
6 Ɛŋu la lät dɔŋä mɔ kɛ wäär lar mi kän lat ni wän?
7 Ci cuëër ŋuaan ɛ lɔŋ ɛn ta̲a̲mɛ ɛŋu dëkɛ jaakuiyɔ?
8 Banɛ ŋu lät kɛ ɤöö bi dhɔran gɔaa?
9 Ɛŋa bi nuääri jakä gɔa?
 Ciökä rɛw.

Lɛ̈ɛ̈ŋ kiɛ mɔ̲aaŋ të wal ro̲o̲l nuääri.

Lɛ̈ɛ̈ŋ kuiy_nac.
Mëë dan te kɛ ŋuɛɛt mi balaaŋ mi nhɔak kɛ ɛlɔŋ ɛ nyiëër wëc diaal ɛn wut ɛmɔ cɔalɛ
kuiy_nac. mëë ci wuut ni diaal ɛ guic ɛn ɤöö lo̲k nyiëër kɛ, cu kɛn duol kä rɔ lat kɛn
ɤöö banɛ kuiy_nac pɛl dɔr kä banɛ jɛ wë moc kɛ riɛk dɔŋ dëë kɔn bën nhɔk ɛ nyiëër
mi cɛ liw, cu kɛn diaal ɛ nhɔk ɛn cäp ɛmɔ kɛ ɤöö ci duɔr bɛ̲ɛ̲c puɔ̲ny diɛn.

Cu kɛn bëën wëc kä lat kɛnɛ ɛn ɤöö bi ŋuɛ̈ɛ̈ni ɤɔ̲ɔ̲k ɤöth kä thiɛlɛ ram mi diit mi bi wë
kɛ naath kɛl kɛ ɤöö bi naath ma̲̲a̲y kɛ jääl.
kä cu guään ni kiɛn ɛ loc ɛn höö a wë ni yiɛn bi maani kun kɔ lɔ lät kä kɔääŋ ba kɔ lɔ
ma̲a̲y kɛ määth. cu kɛn diaal jiɛn amäni nyiëër, puɔ̲ny kuiy_nac thiɛlɛ nyiman tëë ni jɛn
kɛl kɛnɛ gurɛ mi dho̲l mi tɔt.

Jɛn tëëkɛ jiök mi cɔali thiɛcuɔ̲ŋ kä tëë tut mi bo̲o̲r mi puɔ̲t tut diaal, mëë ci naath ku
cop ni ro̲o̲l lëëtni kä jɛn guɛ̲ɛ̲t ɛmɔ ŋa̲a̲cɛ ra̲a̲w ɛlɔŋ ɛjɛn ku nyiëërɛ lɛ nhɔk ɛlɔŋ.
cu wuut ni cäp ca̲p cua muut ni kiik kä piny kɛ duɔp ɛn bi kulɛ bën kɛ kuiy nac. mëë ci
kɛn thuɔ̲k kɛ lät ni dɛ cua buul puɔ̲t ɛkɛn kɛ wa̲a̲r, liëŋ kuiy nac kɛ buul cuɛ ŋɔ̲c kä
yorɛ rɔ dɛ nhial mëë jɛnɛ pɛnɛ cuɛ piëëm ni rɔ thin ɛ kac kɛ ciökɛ däŋ rɛw diaal
mëë ci kɛn diaal ɛ nɛɛn cua rɔ bar ni kɛn diaal cu ramɔ wë tɔ̲c cu kuiy nac duoth raar
kä rɔa duŋ ni ɤöö cuɛ thiɛl lëëy mi ci bën wëc.

Kɛ run waŋ cu kɛnɛ mat ɛn höö bi naath jiɛn cu kɛn ɤɔɔk kiɛn nyoŋ kä ɤöth kɛ cu kuiy
nac gurɛ jiök ɛn ɤöö nyoŋ ɤɔɔk guri naath ɛ kɔn /ci liw kɛl duŋ ni cu gurɛ lar ɛn ɤöö
ban riaw ni kɛl. cu nyiëër diääl wië duŋ ni ɤöö cu gaat mani kiɛn moc ni rɔ̲ yɔ̲ɔt ni dua̲a̲c
kɛkɛ. mëë ci ɤɔw ɛ thia̲ŋ kä ci naath jiɛn wëc cu lëët bën kɛ ɤöö ba guääth bën guil cu
kɛn guɛ̲ɛ̲t ɛn balaaŋ ɛn dan jiëk mëë ɛ kɛni wë kɛn thin cu jiök ɛn dan ɛn cɔali thiicuɔ̲ŋ
kɛnɛ tut ɛn ca körɛ lua̲a̲ŋ ɛ piëm thin cu kɛ nyiëëny kɛkɛ amäni mëë ci ɤɔw bak.

Cu jiök kɛnɛ tut kuiy nac gaŋ amäni mëë cu kuiy nac guk jiök I wër kä guär kɛnɛ mar
kɛ bën du bi ben moc yaŋ, mëë ci guk riŋ kɛ nhial cuɛ cop jëk kɛ man kuiy nac ko̲pɛ
ko̲wac kä guän kuiy nac tëkɛ luaak määth kɔ̲aŋ kɛnɛ gua̲a̲n ni wuut ni të lät riɛk.

Ɛn gua̲a̲th ɛmɔ cuɛ dit kɛɛt mi lar jɛ ɛn ɤöö.

Man kuiy nac liɛŋä, guään kuiy nac liɛŋä kuɛ lätni gue̲y ni luaɔk kuɛ ko̲p ni guëy ni thok
duëël kuiy nac dun ɛ liw ni duŋ thiɛli tut kɛnɛ thiicuɔ̲ɔŋ..thiicuɔ̲ɔ̲ŋ ɛnyiëëny kɛ lëët ɛn
tää.
mëë cu kɛnɛ liɛŋ cua guk guɔ̲r ɛ kɛn dial kä cu kɛnɛ wë no̲ŋ.

LƐ̲T MI CI GO̲TH.
Mëë dan tëë kɛ lɛ̈t mi cɔali luaal gɛ̈ɛ̈r mi të kam wëc mi cɔali tor kɛnɛ wëc mi cɔali
gaw_ro̲o̲l. kɛn wiëë ɛtɔ të kam diɛn kɛ niin ŋuaan.
jɛn lɛ̲t ɛmɔ cɛ naath thuuk dup ɛ cɛ dhɔ̲rɛ lät kä duëël ti ŋuaan, ɛn guääth ɛmɔ ɛ
guääth ci mëc ku ben ro̲lan.

Tëë kɛ wut mi cɔali dɛŋ pal mi tëë gat däŋ bäŋuaan kä thiɛlɛ kɛ nyiiman diɛn mi ca
dap kɛkɛ kɛl, ɛn guääth ɛmɔ ci dhɔ̲ɔ̲l kɛn diaal guääth wun ni cop ɛ ca kɛ ga̲a̲r kä göör
kɛn kuëën duŋ ni ɤöö thiɛlɛ kɛ ɤɔ̲ɔ̲k, cu kɛn kulɛ caar ni ɤöö bi kɛn luɔ̲ɔ̲m kiɛn naŋ kä
gaw_ro̲o̲l kɛ ɤöö thiɛlɛ ram mi bi kɛ guɔ̲r kɛ ɤöö të Luaal gɛ̈ɛ̈r dup.

Cu gaari tin diit ɛ lar ɛn ɤöö dhöl ɛn tɔt bɛ duɔth kɛ ɤöö mi ci lëy naath wë pa̲a̲th cɛ
wuɔ̲r dëë wë luɔŋ. cu kɛn jiɛn kɛ nyiëër kä ca rɔ moc ma̲a̲c kɛnɛ biëëth, cu dho̲l ɛn tɔt
in dan rɔ moc mut kɛ ɤöö thiɛlɛ mac cu kɛn naath guɔ̲r kɛnɛ lum dɛ kä lëny nyalɛ kɛ
diit ni diëëth.

Mëë ci kɛ cop guääth lɔ̲ɔ̲ŋä cu kɛn gaat man diɛn ɛn tɔt nɛɛn kɛnɛ lum dɛ ɛ na̲a̲n kä
cu gak ɛlɔŋ kä cu kɛn wëë a jääl kɛ jälɛ kä rɔa mëë ci cop kut naath cukɛn malɛ lar
duŋ ni ɤöö thiɛlɛ ram mi cu kɛ loc amäni mëë cu kɛ nyuur.
kɛ kɔrɛ cu gaat mani tɛ̈th piny ɛ thiɛl lär_lär kä mëë ci kɛn naath nɛɛn ɛ jiɛn cu kɛn kɛ
guɔ̲ɔ̲r amäni mëë cu buɔ̲th kɛn diaal na̲k kä ci piw thuk, kɛ guääth mi tɔt cua pul nɛɛn ɛ
kɛn kä cu kɛ wëë wii puɔ̲l ɛn guääth ɛmɔ dho̲l cɛ cuuc ɛ cɛ thɔ̲l ma̲a̲ni jääl, duŋ ni
ɤöö cu lum dɛ jɛ lɛ̲ɛ̲r amääni mëë ci naath jëk wii puɔ̲l kä miith kɛn kɛ rɛɛc kɛ ɤöö ci
rɔ̲ ma̲y rɛɛc ni wa̲n.

Ɛn guääth ɛmɔ cu lum dho̲l ɛn tɔt gaari tin diit jiök ɛn ɤöö mocɛ gurun kɛ mi dëërɛ
cam kɛ ɤöö ci buɔ̲th ɛ näk ɛlɔŋ kä cu kɛnɛ loc ɛn ɤöö ɛŋa jiök jɛ bëërɔ̲?
cuɛ kɛ lɛ jiök ɛn ɤöö kä mocɛ ɤä kɛ bith bä wë may yiëër. cu kɛnɛ nyɔk kɛ luɔ̲c ɛn
ɤöö ɛŋa jak yiɛ ka cia rɔ nööŋ bithɔ?

Mëë ci nyal ɛ guic ɛn ɤöö lökɛ kɛ cuɛ wë yiëër kä cuɛ wëë tuëëth kɛ buɔ̲rɛ amäni
më cuɛ kɛ käp rëc mi diit ɛlɔŋ kä mëë ci kɛn ɛ nɛɛn ɛn ɤöö ci nyal käp kɛ rëc cu kɛn
mac diɛn yiëëny kɛ piw kä cu kɛ jiɛn. ɛn guääth ɛmɔ cu nyal tɔ̲ɔ̲ŋ kuɛ̲ɛ̲r kä cuɛ kɛ
piëy mac cu kɛn miith kä cu puɔ̲ny dho̲l buɔm kä cu kɛ naath guɔɔr.

Bakä dɛ cu wuut ni tin kɔn cop guääth ɛn të lɛ̈t in cɔali Luaal gɛ̈ɛ̈r thin kä mëë ca lɛt
nɛɛn ɛn ɤöö ɛ lëy mi diit cuɛ kɛn diaal laath kɛ duaal ɛ cu kɛ kuic ni ɤöö jääl kɛ kɛ
mëëc.
ɛn guääth ɛmɔ cu lɛt kɛ jiök ɛn ɤöö mi ciɛ̈ göör ni liää lääthɛ mëëc kun piny kä luɔ̲cɛ
jɔk bä ku lɔ cam ni juut tin jääl kɛ yiɛ. cu kɛn ɛ liŋ ni kä kɛl kä cua rɔ riit kɛ ban mi
diit ɛlɔŋ, mëë ci kɛ bän ro̲m kɛ dho̲l ɛn tɔt ɛn dan kɛnɛ lum dɛ cua kɛ thiëc ɛn ɤöö
ɛmal? kä cu kɛnɛ loc ɛn ɤöö mi nhɔk yiɛn tëk guɔrɛ ni kɔ.

Ɛn guääth ɛmɔ cu nyal dual ɛlɔŋ kä cuɛ dho̲l jiök I gatmar can rɔ riit, duŋ ni ɤöö cu
dhöl ɛ loc ɛn ɤöö guuri kɛ a wää liw kɛ nyiëër ɛtɔ kɛl, kɛ ɤöö mi wëkɛ liw bi kɛ dhɔra
ciɛ̈ɛ̈n ɛ bakɔ thiɛl kuay wimuɔ̲n.
cu nyal ɛ loc kä wan liw kɛl, cu dho̲l ɛ jiök ɛn ɤöö guri ɤä mi /ci tëk lo̲k. cu kɛn däŋrɛw
wë, mëë ci lëy kɛ nɛɛn cuɛ wë duɔr ɛŋa ci ɤä ku tuëth thio̲l I nɛ mɛ?

Min ɛ kɛni cop kɛn wic kakä kä tëë lëy tharjiath patɛ muut ni kɛ kɛ ɤöö bɛ juut tin
kɔn liac. cuɛ dho̲l ɛn dan kɛnɛ nyal cɔl kä cuɛ dho̲l ɛn tɔt jiök ɛn ɤöö ma̲a̲ gatdä mar
ma̲a̲th ni kɛ piw bi gaat muɔ̲r guɔ̲r kä bi ciëk du duɔ̲th kɛl kɛ juut titi.
ɛn guääth ɛmɔ cu dho̲l waŋ dɛ päl piny kä cuɛ juut nɛɛn jääl kɛ juutä ɛ thiɛl biëë
cäŋɛ kɛl. cu dho̲l ɛ jiök ɛn ɤöö ciën bi jiɛ̈ɛ̈n ɛ bäänyä nɛɛy titi piny. min ci juut ɛ liŋ cu
lɔc diɛn jiääth kä cu kɛnɛ jiök ɛn ɤöö gatmar a wë ni jin kɔr gaat muɔr ɛkɔ liw kɔ kɛ
ɤöö ɛ jɛn guääth ɛn ci kuoth ɛ rialikä ni dääp kä da ɛn ɤöö bi nɛɛy liw thin cu rɔ kok
cɛ cak.

Cu dho̲l ɛn tɔt ɛn dan kɛ jiök ɛn ɤöö ciɛ lät dun mää ɤän cɛ cak ɛn ɤöö bä liw kɛ yiɛ
kɛl. mëë ci lëy ɛn diit ɛn dan ɛ liŋ cuɛ wë ma̲a̲ gatdä mar gööri ɤöö bi lɛ jakä
mulääk ruɔ̲n waŋ I nu?
Cuɛ loc ɛn ɤöö mi ci kuoth ɛ rialikä thiɛlɛ ram röŋ kɛ dääk dɛ riali ni rɔ kä kɛ ɤöö
ban nyiëëny, cu lɛt kɛ̈c kä cuɛ rɔ yor cuɛ pɛ̲ɛ̲n ni kɛ ciöök däŋuaan mëë ɛ jɛni yurɛ rɔ
dho̲l cu dho̲l mutɛ kuɛ̈ɛ̈r kä cuɛ waŋ cuëëc dɛ yiɛɛth, ɛn guääth ɛmɔ cu lɛt ku cië ca
thaarɛ moc mac cuɛ rɔ nyɔk kɛ yur dho̲l cua waŋ kui caam dɛ nyɔk kɛ yiëëth.

Ɛn guääth ɛmɔ cuɛ ku cië tharal lɛ̈ɛ̈t cuɛ ku baap ni piny kɛ ɤöö cɛ guic cu dho̲l
nyiëër jiök ɛn ɤöö na̲a̲nɛ rɔ ɛ ran cɛ bi maam piny. cu lɛt rɔ ku duäc puɔ̲ny ni jiɛɛn
amäni mëë cɛ cuuc.
mëë cɛ ku cuuc cu dho̲l ɛku cɔ̲k amäni mëë cu lɛt liw. ɛn guääth ɛmɔ cu dho̲l juut ku
cɔl cu kɛn duëël ku guic cu kɛn mëëc nɛɛni tin la caamɛ kɛnɛ tiɛɛk kiɛn amäni wuɔ̲th
naath jëk rɛy duëëli kä cuɛ juut jiök ɛn ɤöö wiɛ rɛy kakä bia kɔn wë nööŋ bɛɛl kä bia
kɛ bën ŋaam kɛ ɤöö banɛ loc dää wëc dan.

Cu juut ɛ liŋ ni kä kɛl cukɛ wë minɛ kɛn ni cop kɛn ni däär kakä cu kɛn jiöök tuɔruɔ̲k
ni kɛnɛ muɔli nɛni tin la lɛt kɛ a cam nɛɛn lääk kɛ wii kakä kä cu juut däŋbäkɛl kɛ wë
cuëëc cäŋ kä cu thääŋ juut bɛɛl lɔ naŋ. mëë ci dho̲l kɛ nɛɛn cuɛ kɛ jiök ɛn ɛ nɛy
däŋrɛw kɔn ŋääm bɛɛl kä bi thääŋ kun ɤä wë luääk kɛ yiɛni kuaak ni jiök ni muɔli kɛnɛ
jiöök tuɔruɔ̲k kɛ ɤöö ŋuaan kuaak.

Cu kɛn kuaak diaal läth jiöök ni muɔ̲li kɛnɛ jiöök tuɔruɔ̲k kä cu kɛn jiöök tuɔruɔ̲k däŋwäl
päl ɛ kän moc kuaak kɛ bi kɛ kulɛ jääl kɛkɛ. cu kɛn nyuëëy kɛ bɛɛl kä cukɛ tɛ̲ɛ̲th raar
ɛ cɛ juääl lɛt ŋok kä thiɛlɛ mi ci kɛnɛ bääny piny kä kuaak diaal tëë ci kɛn kɛ jëk
amääni
mëëc gaat maani.

CUƆ̲P DIƐƐN WIC.

Mëë ci dho̲l kɛnɛ juut däŋbäŋuaan cop wic cu wuut ni tëkɔn kɛ nɛɛn kɛ nhiam kä kɛn
ga̲a̲c kɛ ɛ lɔŋ kä cu kɛn kɛ kɔɔŋ kɛ maalɛ mi diit kä kap kɛn dämaan diɛn ɛn tɔt kɛ
tɛthlɔac mi diit, cua juut diaal nyuɔ̲ɔ̲r kɛ tɛthlɔac mi diit ɛlɔŋ.

Kɛ kɔ̲r nini däŋ ŋuaan cu kɛn wë̈ë a mään kɔ käm kɛ kɔ kɛ ɤöö bi nɛɛy wëë tɔ̲ɔ̲c
kɛkɛ kä cu däman diɛn ɛn tɔt kɛ jiök ɛn ɤöö kɛn tɔ̲n naaŋɛ ni kɛ ci kɛ ku thuŋtëk. mëë
ɛ kɛnɛ wë kɛ kä mään kiɛn kä ɛn guääth ɛmɔ ci nhök ma̲a̲n ëë diit ëë dan thuk kɛ
ɤöö car kɛnɛ ɛn ɤöö ca gul nhɔk ni kɛ ɛ nëë.

Cu juut wë ɛ guääni kɔ cɔl kɛ kä ɛ diit wëc diaal cɔl kɛ bä kɛ ɤöö ba min ci tuɔ̲k kam
mä da kɛ luɔ̲ɔ̲m kɔ liŋ. mëë ci diëëth kiɛn bën kä ci diit diaal nyuur tharjiath cu nyiëër
mëë ci wë tuɔk käkɛ lat amäni kän ëë ka̲a̲n kɛkɛ mëë ci kɛn diaal ruac ɛmɔ liŋ cu
kɛn diaal ɛ gak kɛ ɤöö car kɛnɛ dhöl ɛn tɔt ɛn dan cɛ lëy ɛn ci naath thuk kä ci ko̲k
dëë luäŋ kɛ näk.
ɛn guääth ɛmɔ të dho̲l tɔ̲ɔ̲cä duëël mandiɛn cua wë cɔl kɛ ɤöö bɛ thok dɛ mat thin
mi cɛ näk ɛ la thuɔ̲k.

Mëë ci dho̲l cop tharjiäth kä cɛ juääl lɛt bär kɛ rɔ kɛl kɛ ɤöö diwɛ jɛ I dɔŋ thiëc kɛ ni
jɛ kɛ kui kä min ci wë tuok käkɛ. më wa thiëc kɛ jɛ känɛ loc kɛ thok dɛ cuɛ yuɔr ni
jia̲a̲l lɛt ɛn dan piny mëë wa nɛɛn ɛ nɛy diaal cu tharjiääth thiɛlɛ ran cua rɔ bar amäni
nɛy ti /ci puɔ̲ɔ̲ny kiɛn puɔl kɛ ɤöö ci naath duaal kɛ juääl mi diit mi të rio̲p mi ba̲a̲r.
ɛn wa̲a̲nɔ cu diëëth nyiëët wë ba nyiëë kɔ kuɛɛn ɛ dho̲l ɛn tɔt ɛmɔ, kä ji wëëc diaal
dual kɛ dho̲l kä cu kɛnɛ kuaany ɛ la kuäär riɛn kɛ min cɛ lät.

Ɛn guääth ɛmɔ cu ji wëc in cɔali tor kɛnɛ ji wëc in cɔali Gaw_ro̲o̲l ɤɔɔk ti kur rɛw rialikä
kɛ ɤöö bi dho̲l kuɛɛn kɛkɛ cu dho̲l ciëŋ kɛ ma̲a̲n kɛ däŋ bäŋuaan kä cuɛ nyam më
kula lum dɛ jakä ciëk ɛn nhiam kä cu gaat maani cu ciëŋ ɛ thiɛl mään kɛ ɤöö ci kɛ
tho̲l rɛy lät diɛn.

Com mi wë kä ram ɛn ci nɛmɛ kuɛɛn kä cɛ wë lɔc dɛ.
Dämaari cuɔmä yiɛn diaal ɛn ɤöö cu nyal naŋ kut diëëth ni kɛ kä biɛ wë ciɛŋ ɛ jiëk.
Ɛ ran lät ɛ buum kɛ ɤöö bɛ kulɛ të kɛ dhɔr mi diit, rɛw dɛ ɤöö kɛn mään wimuɔ̲n kɛ
liw la ran ɛguic ni ram mëë no̲o̲ŋ jɛ. kɛ kuic ɛmɔ ciëŋ ni kä guic ciëk du ɛ la nyaadu.
 Cu jɛ bi jakä liw kɛ buɔ̲ɔ̲th kä ci miith kä thuuk.
Car widu kɛ dho̲l ɛn ci mään dämaani kän kɛ lät ɛn cɛ lät kɛ kui ɛmɔ wi ciëk du päl
buɔ̲th bi cië wuut ni të ci mään kiɛn päl lɛt in ci naath thuuk.
cäät dä nɔmɔ kɛ ɤöö ɛn täämɛ lëy dan ɛn ci kök ɛ buɔ̲th.

Lɛ̈ɛ̈ŋ Gatluaak maŋuɛɛl kɛnɛ doy Gaawäär.

Mëë dan cië_maani dan ni gaawäär/ci ram mi doy ɛ kuëën rööliɛn, kä të kɛ wut mi doy
mi cɔli ruac dëëp mi ran diɛn, ɛn wut ɛmɔ ɛ wut nɛ̈ɛ̈ni tin cɔali laak ciëŋɛ kä pangaak
kɛ guääth ëë ŋot gatluaak maŋuɛɛl ro̲l liɛn kä ci miëth dɛ kɛ naath ku rɔ̲ɔ̲th ɛ lɔŋ.

Ɛn guääth ɛmɔ të kɛ wut mi ciɔali Dɛŋ jaak mi të mään däŋ ŋuaan kä të kɛ juut
bärɔw kɛnɛ guaar diɔk. ɛn guääth ɛmɔ wut ɛn doy ɛn dan ɛn cɔali Ruac dëëp göörɛ
kuëën duŋ ni ɤöö lo̲k kɛ jɛ kɛ ɤöö ɛ doy.
cäŋ kɛl cɛ lɛ wë rup wë jɔ̲p cu Gatluaak rɔ yuɔ̲r jɛ kä cuɛ käp, cu doy ɛn dan wak ni
kɛ man duŋ ni ɤöö cu Gatluaak ɛjiök I ciën ji bi cam bit ni kä cuɛ biɛ̈t. ɛn guääth ɛmɔ
cu Gatluaak jɛ thiëc ɛn ɤöö minɛ wa /ci ram mi doy mi cië mɛ tië ɛ a kuëën ro̲lun?

Cuɛ jɛ loc ɛn ɤöö ɛ thuɔ̲k /ci rami doy ɛ kuëën. cu Gatluaak jɛ jiök ɛn ɤöö kämɛ ɛ jin
doyɔ bi kuɛ̈ɛ̈n ni kä? cuɛ jɛ loc ɛn ɤöö ɛ jɛn ta̲a̲ dä I nɔnɔ. cu Gatluak jɛ jiök ɛn ɤöö
mi göörä ji ciëk rɛy wëc pangak ɛmɛ dëë jin ɛ mëy dä dëriɛ nhɔk?
cuɛ loc ɛn ɤöö cɛ dëë tuɔk rɛy wëc ɛn ta̲a̲ thinɛ mi cɛ dëë tuɔk dëë kɔn ma̲a̲th ɛ
ban rɔ luɔny ni ɤɔɔk.

Cu gatluak ɛ jiök ɛn ɤöö nyiëë Dɛŋ jaak tin gɔ̲w tin kɔn ɛŋa nhɔki thinɔ? cuɛ loc ɛn ɤöö
cɛ dëë tuɔk ɛn ɤöö dëë kɛn ɤä nhɔk mi ti kɛ lua̲a̲ŋ gööri ɤä nyam mi dɔa̲a̲r rɛy wëc
kɛ ɤöö dɔ̲ŋ ɛ jɛn dëë jɛ lɛ nhɔk ɔ̲ mi ci min lati lɛ tuɔ̲ɔ̲k kä pangak. cu gatluak ɛ jiök
ɛn ɤöö wan guääth miä gua̲a̲ mɛ cu kɛn wë ni gua̲a̲th mi të thaak ni rɛw kɛ wëc kä
cu gatluak doy jiök I guääth ɛmɛ dëëriɛ baay ɛ nyɔ̲ɔ̲k? cu doy ɛ loc wëë I ciën jɛ dëë
baay.

Cuɛ jiök ɛn ɤöö I ruun kɛ thia̲a̲ŋ wa këën ɛn lat kɛ puɔ̲t bä ran pur rɛy kuëën ɛmɔ duŋ
ni ɤöö mi wa ɤä guɔ̲ɔ̲r ɛ ŋuɛ̈ɛ̈t ni wër kɛ kɛ kɛl kä mi wa rɔ riët cu rɔ rit, larɛ ɛn ɤöö
mi cia duaal bä lëy ɛmɔ guɔ̲ɔ̲r bi cu bën guääth ɛmɛ kä bi bëën käm ram min cä gɔ̲p.
cu doy ɛ loc ɛn ɤöö kä biɛ luɔ̲ɔ̲ŋ Idi? cuɛ jiök ɛn ɤöö mi kuici ɤä ɛjɛn ɤän Gatluak
maŋuɛɛl ɛ la liŋi. cuɛ wëë gɔaɛ dɔŋ bɛ rɔ lot.

Mëë cikɛ da̲a̲k piny cu wut ɛn doy ɛn cɔli Ruac dëëp loc dääwëc kä mëë ci ɤɔw bak kɛ
thia̲a̲ŋ cua bul nyadɛŋ jaak käp raar kä cu naath ra̲a̲w ɛ bi lëëth ni kiɛn.
mëë ci buul ku tia̲a̲p kä ci ɤɔw thia̲a̲k kɛ ɤöö ba wäär cu Gatluak maaŋuɛɛl bën gua̲a̲
buɔ̲l kä cuɛ nyadɛŋ jaak min tɔt kä gɔa ni jɛn ɛ lɔ̲ŋ rɛy nyiëët diaal pur kä cu nɛɛy
diaal wak lar kɛnɛ ɛn ɤöö I caa nyal gɔ̲p. ɛn guääth ɛmɔ cu ŋuɛ̈ɛ̈t ni tin wa̲a̲th diaal ɛ
ŋɔac kɔrɛ amäni doy bä duŋ ni ɤöö kän kɛn lëy cop.
 Ɛn guääth ɛmɔ cu kɛnɛ lar ɛn ɤöö banɛ rɔ rit kɛ ɤöö/ci kɔn nyal bi jëk kä ci ɤɔw ɛ
wäär. duŋ ni ɤöö cu doy kɛ jiök ɛn ɤöö ci nyam min gɔa ɛ dan dëë riaw ɛ ta̲a̲ thin, cuɛ
kɛ jiök ɛn ɤöö wia̲a̲ wiic bä jɛ guɔ̲ɔ̲r. cu nɛɛy diaal ɛ lar ɛn ɤöö doy cɛ yɔ̲ŋ kɛ ɤöö cɛ
dëë lëny ni nɛɛy tin kua lɛ ŋa̲a̲th ni kɛ rɛy wëc pangak ɛmɛ.
mëë ci ŋuɛ̈ɛ̈t ni tin wääth luny jɔk cu nɛy diaal pa̲a̲r amäni ram mi /ci mar kɛ jɛ, kɛ ɤöö
ɛn gat gɔaɛ kä lo̲k kɛ liä dɛ ɛ ji wëc diaal.

Mëë ci kɛnɛ bën lar ɛn ɤöö ci doy wë kɔrɛ cu nɛy diaal ɛ lar ɛn ɤöö doy göörɛ ni na̲k
kɛ rɔ kɛ ɤöö ŋa̲a̲cɛ jɛ ɛn ɤöö thiɛlɛ kuaay ti göörɛ. mëë ci doy cop gua̲a̲th ëë ci kɛnɛ
lat cuɛ rɔ moc kɛ mua̲a̲c kä larɛ jɛ ɛn ɤöö /ci gat dëë liw kä ta̲a̲ thin.
mëë ci gat doy nɛɛn cu lɔc dɛ tɛɛth kä cu gatluak maaŋuɛɛl gat pël kä cu doy gat wë
käp kä cuɛ nyal jiök ɛn ɤöö /ci dëë liw kä ta̲a̲ tëkä. cu nyal lɔc dɛ tɛth ɛ lɔŋ mëë cɛ
thiëk kɛ wëc cuɛ nyal kap kä tuarɛ mëë cɛ cop dhɔ̲r dɛŋ jaak cu ji wëc ga̲a̲c ɛ lɔŋ kä
lar kɛnɛ ɛn ɤöö wut ɛmɔ duŋ ciɛ doy ca körɛ dëë lua̲a̲ŋ.

Cu doy gat käm cië mani kä jëk ɛ naath lul amäni juut tin diit cu kɛn diaal biɛt ɛtil.
kä cu doy wëë ci gat ɛ gɔaa ɛmɛ dëë liw kä ta̲a̲ rɛy wëc ɛmɛ. mëë ci doy jiɛn cua gat
nyal thiëc ɛlɔŋ kä cuɛ naath jiök ɛn ɤöö wut ɛmɔ ɛ wa̲a̲th köör mi diit. mëë ci ɤɔw
bak cu dɛŋ jaak ma̲a̲n kɛ amäni nyiëë kɛ cɔl kä cuɛ kɛ jiök ɛn ɤöö ruac dëep bɛ
kuɛɛn ciëŋ kä ram min bɛ kuɛɛn kä juut titi bɛ rɔ kuaany kä rɔa, ɛn guääth ɛmɔ cu
juut ɛ tëër la ram mɔ wë bɛ kuɛɛn ni ɤä duŋ ni ɤöö cua päl nyam min lɛɛm ni jɛ kä
kɛ.

Mëë ci doy nyam min diit kuɛɛn cu ma̲a̲th diɛn rɔ rëp kɛnɛ gatluak maaŋuɛɛl mi ca
duɔ̲r dëë lat kɛ kui gatluak la jiök kɛ naath ɛn ɤöö ɛŋu la gatluak ɛ ca̲k kɛ kä mɔ ɛn
pangak ɛmɛ dëë lëy dɛ a gatluak kä rɔa?

Com mi wë kä ram mi ci lɛɛŋ ɛmɛ kuɛɛn kä cɛ liŋ.

Min dëë luëëk yiɛn dämari yiɛnɛ nyiëmari ɛ ɤöö ɛ kɔn ram mi tëkɛ buɔ̲m guic cië cɛ
jiëk kɛ ɤöö ciɛ jɛn jak rɔ kä të buɔ̲m duŋ ni ɤöö ɛ kuoth ɛn ku kɔn diaal lɛ cak.

Puɔ̲ny kuoth la cakɛ ran kä ŋääcɛ min la muc dɛ, kɛ kuic ɛmɔ mi ɛ jin doy käni jiëk kä
mi ɛ jin cɔr käni jiëk. kuoth nhial ŋääcɛ muc du.
ɛ ram mi thiɛl buɔ̲m ram mi tëë buɔ̲m ci lo̲k kɛ ɤöö tëë buɔm kɛ ɤöö päär nɛy diaal
thiɛlɛ ram mi lëny ram min dɔ̲ŋ kɔn diaal pa̲a̲r kɔn.
 Tut thɔ̲an kɛnɛ dɛlɛ min kuaac.
Mëë dan të kɛ wut mi cɔali Tut thɔ̲an mi wut cië_duɔth köör mi ciëŋ dä wëc mi cɔali
pakuɛ̈ɛ̈y, ɛn wut ɛmɔ nhɔ̲k kɛ ma̲a̲y rɛɛc ɛ lɔ̲ŋ mi cɛ ŋääc ɛn ɤöö të yiëër mi da̲a̲k la
buɔ̲ɔ̲yɛ ni kɛ ɛ rialɛ kä kɛnɛ biëëth kɛ kɛ ɤöö ci cäŋ ɛn ba maay ni yiëër jɛ bi lɛ yot.

Kɛ kɔr ruuni ti ci wë cu nɛy diaal ɛ mat ɛn ɤöö ba yiëër mi cɔali pɛlɛ̈ɛ̈k wë may, kä tut
ŋääcɛ jɛ ɛn ɤöö yiëër ɛmɔ la rɛ̈ɛ̈c a näk kɛ thin ɛ lɔŋ kɛ cäŋ ɛn tuɔk ni jɛ, cuɛ cäŋ
lip kɛ tɛthlɔc mi diit kä cɛ rɔ riali kä kɛ kui ma̲y mëë ci cäŋ ma̲y cop cu naath wë I ba
ku may Irun.
mëë ruɔ̲n dɛ cu naath rɔ nyɔk ni kɛ pa̲a̲k, cu kɛn lar ni ɤöö ba lɛ jiëk Irun ɛ nyɔk. ɛn
wut ɛmɔ cɔali tut thɔ̲an nɔ tëë kɛ dɛlɛ mi kuaac mi bo̲w mi nhɔkɛ ɛ lɔŋ kä puɔ̲ny
dɛ̈ɛ̈lɛ nɔmɔ ca ba̲a̲ny rɛy ciëŋ ɛ cië nyiman. la göörɛ ɤöö dërɛ wë luor kuɛ la ɤöö la
guicɛ jɛ I dɔ̲ŋ dëë yiëër lɔ maay ɛ tëë jɔ̲r.

Mëë ci naath pa̲a̲k ni kä dhiëëc kä la lar kɛ ni ɤöö run, cuɛ guic ɛn ɤöö bi dɛlɛ riaw
cuɛ ruac kä rɔa larɛ jɛ ɛn ɤöö kɛ nɛɛy ti tëë di kɛn tɔ̲ ruaac ɛ bot_bot cië dhɔ̲ɔ̲l ɛn
walɛ bä dɛlä min kuaac wë lor dɔŋ bi kɛn lɔ pa̲a̲k cië ta̲a̲ diɛn ɛn wän.
cuɛ luoth ni baakä kä rɛy ciëëŋ të kam dɛ kɛ thaak ni diɔ̲k. mëë cɛ cop kut dɛɛlɛ
cuɛ duŋ dɛ käp kä diɛrɛ diwɛ ɤöö dɔŋ dëë ma̲a̲y yiëër lɔ käp kä lo̲k kɛ ɤöö dërɛ
pa̲a̲k kä tuk yiëër cuɛ dɛɛlɛ naŋ kä diɛrɛ.

Ɛn guääth ɛmɔ cu naath määy yiëër lɔ kap kɔrɛ kä mëë lunyɛ jɔ̲ɔ̲k kɛ cäŋ däär to̲o̲r
kä cuɛ wë ran kɔni guil ni yiëër, cuɛ wë buɔ̲thɛ dɛlɛ kä rɔ̲m mɛ bitɛ mëë cɛ cop
thoyiëër cuɛ naath nɛɛn ɛ të kɛ ma̲a̲y kä cuɛ ma̲a̲c ni kɛ muɔ̲c ëë wal larɛ jɛ ɛn ɤöö
ci dhöör lo̲c to̲o̲l kä yiŋ ci nɛɛy tin kɔn duɔ̲r pääl.
ɛn guääth ɛmɔ cuɛ ŋuok yiëër kɛ biëëy ni kɛ diaal amäni dɛlɛ min kuac, cuɛ may kä
rɔm mɛ dëëp dɛl kɛ caam dɛ ɛn guääth ɛmɔ cuɛ tok ni tuaar kä mi cɛ rëc yiɛ̈ɛ̈th la
ropɛ ni jɛ kä dëëp dɛɛl amäni mëë ci dɛl mɔa̲a̲k.

Cuɛ may kä tuaarɛ a cu mäni thiääŋ känɛ ŋääc ɛn ɤöö cɛ dɛl daŋ yiëër, kä mëë ci
naath ku thuɔ̲k ɛ kua no̲o̲ŋ ni rɛ̈ɛ̈c raar cuɛ ruup dɛ ku yɔa̲c raar kä tuaarɛ, mëë cɛ
cop guääth mi jany_jany cu dho̲l mi tɔt mi guur jɛ dɛl nɛɛn kä cu dho̲l ɛmɔ wë gaa ɛŋu
ci yiëër ku da̲a̲k I nɛmɛ ɛ ca kɛ näk amäni dëët.
min ci tut ɛ liŋ cuɛ liɛc jɔ̲ɔ̲ dɛ kä min cɛ dɛlɛ nɛɛn kä ruup cuɛ wak kɛ jɔ̲w mi diit
ɛlɔŋ kä cu lɔc dɛ jiëk kä cuɛ kän känɛ miith kɛ rɛɛc kɛ jiaath lɔac.

Com mi wëë kä ram mi ciɛ kuɛɛn kä cɛ liŋ.

Ɛɤöö dämar kiɛ nyimar cu la diɛri rɛy lät ni ku diaal kɛ ɤöö ti diaal yiëër kɛ diɛɛr.

Lɛ̈ɛ̈ŋ cɔ̲aar mi ga̲a̲t nɛy ti guic.

Mëë dan të kɛ wut mi cɔ̲r mi guic rɔdɛ buumɛ cuɛ rɔ dɛ wë läth kam wiic ni kɛ ɤöö
bɛ naath wë ga̲a̲t kam dup ni. ɛn cɔ̲r ɛmɔ cuë tëë thin kɛ kɔ̲r run ni ti ŋuaan la gäät dɛ
ma̲a̲n dup duŋ ni kän jɛ mal ŋääc ɛn ɤöö ɛ cɔ̲r. mëë ci lät dɛ rɔ ku rëp kä macɛ
kuääk naath dup ni cuɛ wic naath ku yiic ɛlɔŋ kɛ ɤöö mi ca wë wa göör /ca jɛ la wa jëk
kä mi jääl ni wuut ni kä cɛ jɔ̲w diɛn liŋ cɛ kɛ la pa̲a̲thɛ.

Tëë kɛ wut kɛl ɛn rɛy wëc ɛmɔ̲ mi la ciëk dɛ a ga̲a̲t kɛ ni ruun ɛn wut ɛmɔ cuɛ cääp
dɛ läth lɔc dɛ kä känɛ määt ran kä ji wëc diɛn diaal, mëë cɛ cop guääth ɛn la ma̲a̲n ɛ
ga̲a̲t kɛ thin cuɛ wak kɛ jɔw mi diit larɛ jɛ ɛn ɤöö kuoth ɛŋu ci lo̲k kä ɤa? cu ri ɤä jakä
baath ɤän ram mi cɔ̲r kä ɛ wa tëë duɔ̲p kɛ ram mi la ga̲a̲t naath.

Min ci cɔ̲r ɛn ga̲a̲t ɛn dan jɔw liŋ cuɛ wë kut jɔw kɛ ɤöö ŋääcɛ ni ɤöö dɔŋ ɛ cɔ̲r ɛ
puc. ɛn guääth ɛmɔ cu wut ɛn cäp ca̲a̲p wë kɛ mi wëë puɔ̲ny cɔ̲ar ɛn ga̲a̲t kä cuɛ wë
tɛth ni puɔ̲ny dɛ kä wakɛ kɛ jɔw mi diit larɛ jɛ ɛn ɤöö ci kuaak kä ku riɛw. ɛn guääth
ɛmɔ cu cɔ̲r ɛn ga̲a̲t kuaak wutä min ci cäp ca̲a̲p naŋ ni kɛn diaal cuɛ rɔ wë tɔ̲w ni
guääth mi bo̲r mi thiɛl jiäth, kä cu wut ɛn ca kuaak kɛ naaŋ rɔ moc do̲o̲l ti gɔw kä cuë
wë kuoth gua̲a̲din käm niɛ ɤä kä cuɛ cɔ̲r in ga̲a̲t bo̲k, duŋ ni ɤöö cuɛ guääth gɛ̈ɛ̈r kä
cuɛ gɛ̈ɛ̈r ni jɛ ɛ määth kɛ ɤöö carɛ jɛ dɔ̲ŋ mam kɛ ni jɛ piny.

Cu wut rɔ nyɔ̲k kɛ wëë kuoth ɛŋu ciɛ kämä mɔ gua̲a̲din cuɛ cɔ̲r in ga̲a̲t nyɔk kɛ bo̲k
ni jɔ̲ɔ̲ dɛ mëë ci cɔ̲r in ga̲a̲t ɛ guic ɛn ɤöö ca duir cuɛ wë kuoth ɛ ŋu nhɔki ni cɔ̲r kɛl lɔ
kuë lɛ jakä ɤöö näkɛ ɤä mɔ gua̲a̲din ɛ ɤä lɛnɛ duir bäbä. ɛn guääth ɛmɔ cu wut ɛn
ca ga̲a̲t̲ rɔ ku lat jiökɛ cɔ̲r in ga̲a̲t ɛn ɤöö ciɛ ɤän cɔ̲r ci gäät ni ram mi guic ɛn guääth
ɛmɔ cu cɔ̲r ga̲a̲t naath käp cuɔ̲ŋ niɛ kɛ jɛn cäŋ ɛmɔ.

Riët in dëë lar ɛ la com.

Ɛɤöö carɛ wuɔ̲ɔ̲th kun yiɛn gaat nuääri kɛ min lot nɛmɛ jɛ rɛy tëkä dun guääth ni diaɔl
tin ciëŋ yiɛn thin.
Ɛɤän däman dun ni jimac bol wie lär yiɛn diaal nɔmɔ kɛ dëë kɔn rɛy dɛ guic.
 Lɛ̈ɛ̈ŋ kɛ kui kɔa̲ŋ mi ci ciëŋ da̲a̲k.
Mëë dan ro̲o̲l gaajaak tëë kɛ wut mi cɔali tha̲a̲luaal kɔ̲ŋ mi wut cië nyalo̲rial kiɛ cië
nyaja̲a̲ni. ɛn wut ɛmɔ puɔ̲ny dɛ ɛmääth kɔaŋ mi diit ɛlɔŋ kä amäni ciëk dɛ ni nyapɛ̈ɛ̈ni
bä mäthɛ, ɛn guääth ɛmɔ cu kɛ ciëŋ kä cu kɛ dap kɛ gat diɛn mi cɔali dɔ̲räc.

Ɛn thääluaal puɔ̲ny dɛ ɛjɛn wut ëë la tuaari kɔaŋ bä päl ɛ cɛ thok dä duääc mac kɛnɛ
ɤöö cɛ gatdä naaŋ kɛ ŋua̲a̲l. cu kɛn ciëŋ kɛnɛ ciëk dɛ kä la thäät ciëk dɛ kɛ kɔaŋ
kä bi kɛ maath kä tɛɛth lɔ̲c diɛn amäni mëë cu gua̲a̲n ciëŋ lɛ wë maath dhɔ̲r mi
dɔ̲diɛn kä cuɛ wä yɔ̲ŋ ɛ lɔŋ ɛn wini.

Mëë cɛ guic ɛn ɤöö ci kɔa̲ŋ wiidɛ jëk ɛlɔŋ cuɛ lɛ jiɛn kɛ ɤöö dërɛ lɛ wä tɔ̲ɔ̲c dhɔ̲rɛ
thaarjia̲th, mëë ɛjɛn ni dërɛ ciëŋ kulɛ ŋa̲a̲thi kä cuɛ ro̲m kɛ ciëk dɛ we ̈ yiëër wë piw
no̲o̲ŋ, kä mëë cɛ ciëk dɛ nɛɛn cuɛ thiëc ɛn ɤöö wii ni kä man dɔ̲räc thääluaal?
cuɛ jɛ loc ɛn ɤöö wä piw nööŋ thooyiëër.

Mëë cɛ cop dhɔ̲rɛ cuɛ ciëëŋ jëk ca jɛ yiɛc ɛgɔa ɛ ciëk dɛ kä mëë cɛ döör nɛɛn ɛn
ɤöö buɔ̲ɔ̲yɛ cuɛ wëë duɔ̲ɔ̲r ciëk cɛ kulɛ yɔ̲ɔ̲ŋ mɛ ba̲a̲nyɛ piw ni piny cie̲ŋ?
cuɛ lɛ lar ɛn ɤöö ɛ ran ku pua̲a̲k ni thin pa̲a̲ny kä cuɛ biëëy ni kɛ kääm raar cuɛ rɔ
yor kɛ kac nyaŋ yiëër. mëë cɛ rɔ yuɔr ko̲t dä cuɛ ŋuääk dɛ to̲l kä cuɛ cu liw kɛ
kɔa̲a̲ŋ.

Mëë ci ciëk dɛ duɔ̲th kɛnɛ gat dɛ cu ciëk gat lɔ̲ ŋiëc kɛ määth kɔaŋ amäni mëë cuɛ
maath amäni mëë ci dho̲l kuɛ̈ɛ̈n kɛ ciëk dɛ. mëë ci ciëk ku bën ciëŋ cu kɛn rɔ moc
duëël gëkä duëël man.
mëë ci dho̲l ma̲a̲th dɛ rɔ rëp cu ciëk dɛ rɔ woc ciëŋ kɛ ɤöö määth nɛɛy diaal amäni
manthuudɛ. mëë ci nyal loc dhɔriɛn kä ci dho̲l kɛnɛ man wë göör kɔaaŋ ni rɛy cieëŋ.

Mëë ci man dho̲l bën cuɛ ciëk gat dɛ jëk /cɛ jiɛn ciëŋ kä cuɛ wä tɔc duëël gatdɛ kɛ
ɤöö lipɛ jɛ duëël kä mëë cɛ niɛ̈ɛ̈n cu gat dɛ bën duëelɛ kä cuɛ tɔ̲ɔ̲c kɛ man kɛ
wa̲a̲r kɛ liw kɛ ɤöö carɛ jɛ ɛn ɤöö tɔ̲c ni jɛn kɛ ciëk dɛ. mëë ci ɤɔw baak kä ci kɔaaŋ
thuɔ̲k wiidiɛn cu kɛ rɔ nɛɛn kä man dho̲l cuɛ gat dɛ jiök ɛn ɤöö ɛjin cië kään kɛ wa̲a̲r
thiääŋɔ̲?
kä cu dho̲l lɔc dɛ jiëk kä cuɛ rɔ baar wic cuɛ wä ni kä jöŋlëëy rɛy lɔ̲kä kɛ carɛ jɛ ɛn
ɤöö ɛ buaar mi diit mi wa liɛŋ ɛ naath.
 Dɔ̲räc rɛy wëc kä jo̲ŋlëëy.
Kɛ kɔr kä mëë ci dɔ̲räc rɔ bar ro̲o̲l gaajaak kɛ mëë cɛ lät ro̲liɛn cuë ben ciëŋ rɛy wëc
mi cɔali padɔ̲ɔ̲y. dhɔ̲r wut dä mi cɔali pal köör mëë cɛ ciëŋ kɛ kɔ̲r run ni däŋ wäl
dhiëëc kä ci man lɔ dap kɛ nyaadɛ kɛ ɤöö tɔ̲c ëë tɔ̲c kɛn cɛ lɔ̲ la gaat kɛ ɤöö jiëk kɛ
ɛ nëë tëë buɔ̲th.

Mëë ci nyam mëë ca lɔ dap a nyam mi diit cuɛ lɛ wë muɔ̲ŋ kɛ luɔ̲ɔ̲m kɛ cët kɛ ta̲a̲
nuääri ɛn ŋääc kɔnɛ ni wään. cua kuɛ̈ɛ̈th ɛ ciëk mi dɔŋ ɛn ɤöö ɛ jɛn lëër muɔ̲r ëë wëë
tɔ̲c ni kɛ gat dɛ cɛ cä̈äl ji mɔ̲. kä cuɛ gat nyal jiök ɛn ɤöö jin daap ji dämuɔr ɛ nëë.
ɛn guääth ɛmɔ cu nyal lɔc dɛ jiëk ɛ lɔŋ. kä cuɛ man wä thiëc ɛn ɤöö gua̲a̲r ɛn dap ɤä
ɛŋa? kä mëë ci man ɛ lär jɛ cuɛ wëë kua lɛ liŋ I di ɛ naaŋ kä cuɛ jiɛn wë ro̲l mi dɔŋ
kä mëë ci man diɛn ɛ nɛɛn ɛn ɤöö ci gat kɛ ku riaw ɛ puc cuɛ rɔ dɛ ŋap kä cuɛ liw.

Mëë ci nyal wëc diɛn ba̲a̲ny piny cuɛ wëë kä jo̲ŋlëëy kä cuɛ wë jiac ni dhɔ̲r pal köör
bä kä patdɔɔy. mëë cɛ däman ëë dap jɛ jëk ciëŋ cuɛ bɛɛc kä cuɛ göör ɛn ɤöö ba jɛ
däp gat ɛ wut ɛmɔ kɛ ɤöö ŋäcɛ ni ɤöö ɛ ran ro̲o̲l dɔdiɛn cu kɛn ciëŋ kä la tɔ̲ɔ̲c kɛ
amäni mëë ci kɛn gat jiëk.

Mëë ci guään ciëŋ ɛ guic ɛn ɤöö ci nyal ruëët cuɛ göör ɛn ɤöö bɛ cɔ̲w nyal ŋääc kä
mëë cɛ nyal thiëc cu nyal ɛ jiök ɛn ɤöö ɛ gat du ruëët ɤä mɔ̲. kä mëë ci wut ɛ liŋ cuɛ
wë kä latɛ rɔ̲ amäni ta̲a̲ ëë jiɛn kɛ yiɛ ro̲lun. mëë ci kɛ rɔ lat cua jëk ɛn ɛ ran kɛnɛ
nyiman kä nyaadɛ. kä cu nɛy ti ŋuaan ga̲a̲c më ca liŋ ɛ kɛn.

Kä mëë ci dɔ̲räc ruac ɛmɔ liŋ cuɛ lar ɛn ɤöö ɤän bä ku näk ni rɔ dä kä cuɛ rɔ dɛ
wë ŋap kä cuɛ liw. kɛ kɔr pääth ni däŋ bäkɛl cu nyal lɔ dap kɛ gat dɛ kä mëë ci gat
tëë run bäŋuaan cuɛ mëë ci tuɔ̲k liŋ kä cuɛ rɔ ŋap. mëë man ɛ liŋ ɛn ɤöö ci gat dɛ
rɔ ŋap cuɛ ŋɔ̲c kä cuɛ rɔ wë ŋap kɛ ɤöö carɛ jɛ ci tëk dɛ jiëk amäni cäŋ kɛl.

Riët com mä mi wë kä ram mi ciɛ kuɛɛn kä cɛ liŋ.
Min dëë lar yiɛ yiɛɛn gat mar yiɛnɛ nyiëëri ɛ ɤöö kɔaŋ ɛ mi la dääk ni dhɔran thiɛlɛ
mi jëk kɛ thin.
ca määth dɛ tok ni wal kä thiɛlɛ mi cɛ nööŋ. ɛjɛn ciɛ liŋɔ kä lɛɛŋ ɛn tëë nhialɔ ɛn
ɤöö kɔaaŋ da̲a̲k kɛ ciëŋ ɛ bɛ riaw.