Trần căng bằng chất liệu PVC, dùng trang trí nội thất

PGS.TS. Nguyễn Minh Ngọc, GVC Bộ môn Công nghệ kỹ thuật Vật liệu xây dựng
Trần Đại Nghĩa, Học viên cao học, Khoa Kỹ thuật Xây dựng và Công nghệ, Đại học
Thammasat
Tóm tắt:Để trang trí nội thất cho trần nhà, người ta thường sử dụng vữa vôi, xi măng với cát
để trát, sau đó bả và sơn. Phương pháp này không những không tạo bề mặt phẳng mịn, đơn
điệu mà còn thi công chậm, hay bị bong, tróc. Phương pháp sử dụng thạch cao để lắp trần, có
nhiều ưu điểm như thi công nhanh hơn, bề mặt phẳng và mịn hơn sau khi bả, nhưng bề mặt
trang trí cũng không phong phú, không chịu được nước. Phương pháp sử dụng trần căng
bằng chất liệu PVC bóng, mờ đục …không những thi công nhanh mà còn có màu sắc đa dạng
và có thể in ảnh đã mang lại nhiều giải pháp thiết kế trang trí trần để các kiến trúc sư, các
nhà trang trí nội thất và các chủ đầu tư lựa chọn.

Tension ceilings using PVC material for interior decoration

Assoc Prof. Dr. Nguyen Minh Ngoc, Senior Lecturer, Department of Construction
Materials, Faculty of Civil Engineering, Hanoi Architectural University.
Tran Dai Nghia, Graduate Student, Faculty of Civil Engineering and
Technology, Sirindhorn International Institute of Technology, Thammasat University.

Summary: For the ceiling interior decoration, it is common to use lime mortar, plaster
cement with sand, beforeplastering and painting. This approach does not make the surface
smooth, monotonic, slowly constructs, and frequently occurs peeling. The method using to fit
up the ceiling, has many advantages such as faster construction, flat and smoother surfaces
after plastering. However, decorative cover is not creamy and not waterproof.
The methodology used in glossy and opaque PVC material of stretch ceiling is not only fast
execution but also various colors and be able to print photos has brought many design
solutions to decorate glossy and opaque ceiling for the selection of the architect, the home
furnishing, and investors.
1.Giới thiệu chung
Trang trí nội thất cho không gian ở như phòng khách, phòng ngủ, hành lang hay bếp và phòng
vệ sinh không thể không trang trí trần. Từ thời La Mã cổ đại, trần được trang trí bằng việc thi
công treo các tấm vải trong khung có tẩm thấm thạch cao, vôi hay các loại keo, chất kết dính
có sẵn trong thiên nhiên. Sau khi có xi măng pooclăng, nguời ta đã dùng vữa vôi – xi măng -
cát để trát, sau đó có thể bả và sơn. Sử dụng các tấm thạch cao làm trần, đã rút ngắn được thời
gian thi công và bề mặt trần sau khi bả và sơn đã nhẵn, đẹp hơn. Nhưng tiến độ thi công lắp
dựng các tấm trần thạch cao cũng không nhanh, hơn nữa vật liệu thạch cao lại không có khả
nămg chịu nước, ẩm và hơn nữa hình thức trang trí bề mặt không đa dạng. Saukhi sản phẩm
màng, phim, tấm … được sản xuất từ PVC, dùng làm “ trần căng” với nhiều ưu điểm nổi trội
như: thi công nhanh, bề mặt phẳng, có hình thức trang trí bề mặt phong phú, bóng, mờ, đục ...
với các màu sắc và hình ảnh in đã tạo nên ấn tượng mạnh trong trang trí mà các kiến trúc sư
hay các nhà trang rí nội thất lựa chọn
2.Thành phần nguyên liệu cơ bản để sản xuất
Vào những năm 60 của thể kỷ XX đã xuất hiện sản phẩm màng - phim, tấm mềm mỏng từ
PVC. Chất liệu PVC đã tạo ra loại “TRẦN CĂNG” có nhiều ưu điểm như có tính chất bề mặt
nhẵn, mịn và có loại bóng, mờ và đặc biệt là có thể tạo ra các màu sắc đa dạng, trên bề mặt đó
còn có thể in ảnh, in tác phẩm nghệ thuật ... Ngoài các ưu điểm nổi trội đó loại chất liệu này
lại rất dễ thi công, các tấm mềm mỏng đó có thể che đậy bao phủ mọi hình dáng bề mặt của
trần. Chất liệu tấm mềm mỏng dùng làm trần căng được sử dụng trên cơ sở chất Polyme PVC,
thu được từ phản ứng trùng hợp:

Sản phẩm của phản ứng thường là các hạt màu trắng, (Hình 1)

Hình 1. Hạt PVCvà chất liệu PVC

Trần căng bằng chất liệu PU, với đặc tính trang trí bề măt giống như vải, không nối, được dệt
thành tấm như vải từ sợi polyester ((C10H8O4)n, tấm vải đó được ngâm tẩm đều với một hỗn
hợp của polymer – polyurethane (PU), sau đó ép, sấy khô và láng. Vải trần liền mạch được
cung cấp ở dạng cuộn có chiều rộng 5 mét, có màu trắng và các màu cần thiết đáp ứng yêu
cầu trang trí nội thất.

Cấu trúc phân tử vật liệu đàn hồi polyurethane gồm các đoạn cứng và mềm. Các đoạn cứng
được hình thành từ thành phần disocyanate. Các đoạn mềm được hình thành từ thành phần
polyol. Các đoạn cứng được nối với nhau bằng liên kết hydro đề hình thành pha cứng. Mạch
chính thẳng, không phân nhánh, liên kết chặt không trượt lên nhau giúp PU có mô-đun đàn
hồi cao.

PU có độ bền, tính kháng mài mòn, tính kháng tác động môi trường (thời tiết, oxy hóa, ozone)
vượt trội so với các loại cao su thông thường. Hơn nữa, PU có khả năng kháng nhiều loại hóa
chất vô cơ và hóa chất hữu cơ.

Trần căng làm bằng chất liệu PVC (hay PU) có ưu điểm như có đặc tính trang trí bề mặt đẹp,
ấn tượng và đồng nhất. Khả năng chịu ảnh hưởng của môi trường tốt, chịu ẩm và chống thấm
cao. Có tuổi thọ đến 50 năm, cường độ chịu tốt (chịu được 100 lít nước trên 1 m 2). Do bề mặt
trần căng cách sàn 3-5 cm, tạo lớp đệm không khí kín nên cách âm, cách nhiệt tốt.
Mặc dù nhược điểm của trần căng màng PVC là chịu băng giá kém nhưng nhiệt độ trong
phòng luôn dương do đó không ảnh hưởng.Lợi thế đặc biệt của trần là khả năng chịu nước (dễ
dàng khôi phục sau khi bị nước đọng), và vẫn giữ nguyên tính trang trí bề mặt.
3,Các loại trần căng và ứng dụng
Trần căng phổ thông thường có bề mặt phẳng, nhẵn, mịn (thường là có màu sắc) với đặc tính
trang trí bề mặt : bóng, mờ, đục… Trần căng bằng chất liệu PVC với các loại bóng, mờ, in
tranh nghệ thuật, ảnh …với các màu sắc khác nhau hoàn toàn đáp ứng được yêu cầu thiết kế
của các nhà trang trí nội thất và các kiến trúc sư.
3.1.Trần bóng
Trần bóng bằng chất liệu PVC và các sản phẩm đã làm tăng hiệu ứng ánh sáng và đặc tính
như gương, nên làm căn phòng như rộng hơn. Trần bóng thường có màu trắng nhưng cũng có
nhiều tông màu khác vẫn được sử dụng rộng rãi. Nhược điểm cũng từ đặc tính bóng nên nhiều
khi các đường ghép nối bị hằn lộ ra bề mặt bóng như gương.
Trần bóng có tác dụngnhư mở rộng không gian, tạo cho không gian ở như được tăng diện tích
lên nhiều, đó là lý do tại sao nó được khuyến khích để lắp dựng trần cho các phòng nhỏ như
nhà bếp, phòng tắm…. Ngoài ra, độ bóng trần căng đã tạo ra những luồng tia lấp lánh, như
một trò chơi thú vị của ánh sáng, làm biến đổi căn phòng và thay đổi hoàn toàn diện mạo của
nó, làm cho nó trở lên sang trọng và thanh lịch. Với các căn hộ, nhà hàng sang trọng hay bể
bơi, trần căng bóng đã chứng minh được đẳng cấp trang trí của mình (Hình 2, 3).

Hình 2.Trần bóng, trang trí không gian ở

Hình 3.Trần bóng, trang trí khách sạn, bể bơi

Trần bóng hiện đang đứng đầu doanh thu từ các đơn của khách hàng, các công ty xây dựng,
văn phòng kiến trúc và thiết kế nội thất. Điều đó nói lên tính chất độc đáo của trần căng bóng
bởi chất liệu của các tấm mỏng mịn và hiệu ứng gương mà nó tạo ra. Trần bóng loáng trông
rất ấn tượng, bởi nhờ vào bề mặt nhẵn, mịn như sơn mài. Cũng chính vì vậy mà trần căng
bóng còn có tên gọi là trần sơn mài. Một trong những biện pháp làm tăng hiệu ứng ánh sáng
trên bề mặt gương đó là việc sử dụng các đèn chùm pha lê. Lý tưởng nhất cho hiệu quả ánh
sáng trên nền trần sơn mài bóng là lắp đặt hệ đèn “ bầu trời và các ngôi sao”, (Hình 4).

Hình 4. Trần bóng với “ bầu trời và các ngôi sao” và đèn chùm pha lê
Sử dụng chất liệu làm sẵn làm bằng nhựa PVC, bề mặt đã được in các hình ảnh của bầu trời
và kết nối sợi quang hoặc các nguồn ánh sáng LED được sắp xếp để mô phỏng một bầu trời
đầy sao.
3.2.Trần mờ
Trần mờ - là một dạng trần căng sử dụng chất liệu mờ, đây là hình thức trang trí phổ thông,
theo trường phái cổ điển. Trần căng mờ sẽ dễ dàng phù hợp với bất kỳ thiết trang trí nội thất
nào và sẽ không làm giảm đi các yếu tố trang trí khác căn phòng. Trần căng mờ mà trần nhà
không có phản xạ và ánh sáng chói, vì vậy có thể lựa chọn bất cứ màu sắc nào.
Những lợi thế mà chất liệu mờ mang lại, tạo nên khả năng ứng dụng rộng rãi để trang trí nội
thất cho bất kỳ loại phòng nào. Chất liệu mờ đã tạo nên bản “giao hưởng” trang trí nội thất.
Nó pha trộn hài hòa vào nội thất, nhưng lại mang phong cách riêng của mình. Trần mờ sẽ là
lựa chọn tốt nhất cho bất cứ ai có xu hướng bảo thủ trong thiết kế nội thất và thích phong cách
trang trí cổ điển của căn phòng.
Trần căng mờ tạo ra trang trí nội thất hoàn chỉnh và theo quy tắc nghiêm ngặt, tạo nét quý
phái cho riêng mình. Do thực tế là trên bề mặt trần căng mờ, không tạo ra các tia ánh sáng lấp
lánh, lung linh mà hình thức bề mặt lại gần giống với bề mặt vữa trát. Hình thức trang trí bề
mặt không bóng, tông mầu thống nhất, không phá cách, hoàn toàn phù hợp cho các chủ nhà
mang phong cách cổ điển, (Hình 5).

Hình 5.Trần căng mờ

3.3.Trần căng từ chất liệu đục

Để làm trần căng đục, cần sử dụng màng nhựa PVC. Mặc dù không có nhiều màu sắc, nhưng
chất liệu làm giảm độ xuyên sáng, độ trong (đến 50%) vẫn là giải pháp trang trí trần, trong
những trường hợp mà thực tế yêu cầu.

Trần căng chất liệu đục, giảm độ trong giống như hiệu ứng kính mờ. Nó được thực hiện bởi
khả năng bỏ qua 50% ánh sáng truyền qua. Lắp đặt trần căng kết cấu đục đòi hỏi đồng bộ đến
việc lựa chọn và lắp đặt hệ thống chiếu sáng, vì đèn nền được lắp đặt trong khoảng giữa sàn
trần và trần căng.Cường độ và màu sắc của ánh sáng sẽ phụ thuộc vào thiết kế trang trí nội
thất và sự lựa chọn của khách hàng, (Hình 6).

Hình 6. Trần đục bằng chất liệu cho 50% ánh sáng đi qua
3.4.Trần căng bằng chất liệu vải polymer
Trần căng bằng chất liệu PU, với đặc tính trang trí bề măt giống như vải, đang được ngày
càng ứng dụng rộng rãi, (Hình 6). Vải trần liền mạch (PU) được cung cấp ở dạng cuộn có
chiều rộng 5 mét, có màu trắng và các màu cần thiết đáp ứng yêu cầu trang trí nội thất.

Trần căng bằng chất liệu “vải PU, loại Deskor" - một sản phẩm công nghệ tiên tiến của Đức
và đã được ứng dụng rộng rãi trên thế giới có độ đàn hồi cao, chịu nước và tính chống cháy
cao. Không những vậy loại chất liệu này không hút bụi, chống dị ứng và sử dụng rất an toàn
cho không gian sống

Trần căng bằng chất liệu “vải PU - loại Clipco", không thải ra các chất có hại cho sức khỏe, vì
vậy họ thường chọn để cài đặt nó trong các tòa nhà, đặc biệt là trong phòng và phòng ngủ của
trẻ em. Khả năng chống nhiệt độ thấp đã được áp dụng trong việc trang trí không gian "lạnh":
Trần gắn kết các mô trong lô gia, ban công trong nhà tranh, (Hình 7).

Hình 6. Trần căng bằng chất liệu “vải” với thạch cao

Hình 7. Trần loại Deckor và klipco

Trần căng từ bằng chất liệu “vải PU - satanh”, dạng tấmtương tự như trần căng mờ, nhưng các
sợi tạo nên các gờ mềm mại, nhờ vào tính phản quang của chất liệu được nâng cao, và có vẻ
như toàn bộ bề mặt trần căng được phủ màu trằng huyền bí.Trần căng bằng chất liệu “vải PU
- satanh” - một trong dạng trang trí trần phổ biến nhất bây giờ. Màu sắc và họa tiết đa dạng,
có thể đáp ứng bất kỳ nhu cầu trang trí nào trong thực tế. Sử dụng loại trần căng này có tuổi
thọ rất cao, có tính hiện đại. Loại trần căng này có hình thức bề mặt giống vải, nhưng làm
hoàn toàn bằng nhựa PVC.Trần căng bằng chất liệu “vải PU – satanh” là phương án lựa chọn
lý tưởng dành cho những người có quan điểm cho rằng độ bóng như gương tạo ra thảm họa,
như trò chơi ánh sáng, không dành cho những người có tính trầm. Do thực tế loại chất liệu
này tạo ra hiệu ứng mềm và đó là khả năng thu hút những người sành nội thất thanh lịch và
tinh tế.
Chất liệu “vải PU – satanh” được sản xuất chủ yếu từ polymer PVC. Bề mặt các tấm “vải PU
– saanh” tạo hình thức bề mặt của riêng mình – vải nguyên chất, cũng chính nhờ vậy mà trần
căng từ chất liệu tấm “vải PU – satanh” nhìn tự nhiên và nó mang lại cho không gian ở có trần
mềm mại và cảm giác hài hòa, yên tĩnh ấm cúng và lãng mạn, (Hình 8).
Hình 8. Trần căng bằng chất liệu “vải PU – satanh”

3.5.Trần căng từ chất liệu có màu kim loại

Chất liệu có màu kim loại được sản xuất từ nguyên liệu chính vinyl clorua chất lượng
cao.Trần nhà vớiđặc tính bề mặt đặc biệt ấn tượng với màu ánh kim. Với chất liệu màu kim
loại, bề mặt trần nhà sẽ tạo ra các mảng luôn có thay đổi lấp lánh tùy thuộc vào ánh sáng đèn.
Hiệu quả mà nó sẽ mang lại chính là các ý tưởng độc đáo và các thiết kế trang trí nội thất sẽ
đưa ra, đảm bảo các yếu tố như: Bề mặt ấn tượng, tính hiện đại cao và có ý nghĩa thưc tiễn,
(Hình 9).

Hình 9. Trần căng bằng chất liệu “PVC - màu ánh kim”
3.6.Trần căng PVC có bề mặt da lộn

Trần bằng chất liệu PVC có màu da lộn được làm từ nguyên liệu polyvinyl clorua, tạo màng
đặc biệt có hình thức bề mặt giống da lộn và mang lại khả năng trang trí cho trần nhà. Chất
liệu này có ưu điểm hơn nhờ độ đặc chắc, khối lượng riêng lớn, là vật liệu da lộn nhân tạo rất
giống với tự nhiên, có bề mặt ấm cúng và cường độ cao, (Hình 10).

Hình 10. Trần căng PVC có bề mặt da lộn và dùng để cách âm

Với hình thức bề mặt giống tự nhiên, chất liệu da lộn đã mang lại cho không gian bền vững,
đầy tính tự tin và bình yên. Với tác dụng trang trí này, trần da lộn thiết lập những nội thất đắt
tiền và thanh lịch, bổ sung cho bầu không khí của căn phòng một cảm giác tự tin, hạnh phúc,
vững chãi và yên bình. Trần bằng chất liệu da lộn thường được ứng dụng trang trí nội thất ở
trong các tòa nhà công cộng: Văn phòng, câu lạc bộ bi-a, khách sạn, phòng hội nghị và không
loại trừ các ý tưởng trang trí trần cho các văn phòng, phòng khách, phòng ngủ, phòng khách.

3.7.Trần in ảnh
Trần căng với họa tiết “in ảnh” được sản xuất từ polymer PVC với bề mặt được hình vẽ hay
các tác phẩm nghệ thuật hay ảnh chụp - đó là trần nhà có thể in ảnh trên bề mặt của bất kỳ
hình ảnh hoặc ảnh chụp mà chủ đầu tư yêu cầu.
Hiện nay hình ảnh được ưa chuộng nhất là hình ảnh của bầu trời và những đám mây. Các hình
ảnh được in đặc biệt trên máy chuyên dụng bằng cách in thêm dung môi hay UV với độ phân
giải lên đến 1200 dpi.

Hình 11. Trần PVC in ảnh

Hình 12. Trần 3D

4.Cấu tạo và lắp đặt
Cấu tạo khung và các phụ kiện trần căng được thể hiện trong hình 13. Công tác lắp đặt một
trần căng thường được thực hiện trong giai đoạn cuối của sửa chữa sau khi hoàn thành công
việc nhiều bụi.Các công ty chuyên thi công sẽ đo đạc mốc và đầu tiên thi công gắn các thanh
nẹp trên nền tường cách sạn trần 3-5 cm.

Hình 13. Cấu tạo khung và phụ kiện trần căng: 1.Nẹp nhôm; 2.trần căng; 3.đệm ; 4.đèn
LED; 5. tạo khuếch tán ánh sáng.
Trần nhà được làm bằng phim nhựa vinyl cho kích thước và cấu hình của căn phòng cá nhân.
Sản xuất diễn ra trong sản xuất nhựa PVC bằng cách nối hàn chiều rộng 1-5 m bằng máy liên
hợp ép - nhiệt. Khi thi công lắp dựng màng phim PVC, cần lắp các thanh định vị (thanh nẹp)
trên tường theo cao độ trần thiết kế, luồn màng PVC vào thanh định vị; dùng đèn khò sấy trên
bề mặt màng (T =70oC) và kéo căng dần màng đã mềm và đã dãn dài đến thanh nẹp đối diện
và gắn lại, (Hình 14).

Hình 14. Thi công lắp đặt trần căng PVC

Do nhu cầu về tiến độ thi công, về trang trí nội thất cho trần tòa nhà khách sạn HaNoi –
Matxcova, tại thủ đô Matxcova, Liên bang Nga, chúng tôi và tập đoàn Incentra
(EuroWindow) đã nghiên cứu sử dụng trần căng PVC. Để trang trí cho các trần phòng ngủ,
chúng tôi dùng loại chất liệu PVC, bóng và mờ màu trắng và phòng khách dùng loại PVC in
ảnh, bầu trời và chùm sao, cũng như kết hợp với trần thạch cao tạo trần nhiều lớp, sinh động,
(Hình 15). Trong quá trình thi công, chúng tôi đã dùng một số chất dung môi làm sạch bề mặt
các cuộn PVC, bọc các thanh nẹp bằng đệm PVC để tránh lộ gờ và làm tăng tốc độ kéo căng
dưới gia công nhiệt 70oC

Hình 15. Trần căng chất liệu PVC cho phòng ngủ và phòng khách tại khách sạn Hà Nội -
Matxcova
Sau quá trình nghiên cứu về thành phần hóahọc và công nghệ sản xuất chất liệu “TRẦN
CĂNG” từ polymer PVC và ứng dụng của chúng. Với những tính chất ưu việt như chiu được
ẩm ướt, cường độ chịu kéo tương đối cao (Rk=8-12MPa), đặc biệt là hình thức trang trí bề mặt
có tính thẩm mỹ cao, đa dạng với nhiều màu sắc và có thể in ảnh như loại trần với chất liệu
PVC bóng, mờ, đục, ánh kim, ảnh bầu trời và các ngôi sao ...
Mặc dù khi tiếp xúc ngọn lửa , tấm trần căng PVC không bốc cháy ngay nhưng bị biến dạng
vón cục, khả năng chống cháy không cao bằng trần thạch cao
Trần căng PVC còn có giá thành tương đối rẻ ( từ 7 đến 15 đô la) và thi công lại rất nhanh
(trong khi đó đơn giá tấm trần thạch cao và khung từ 15-20 đô la, chưa tính phần sơn bả
hoàn thiện).
Tài liệu tham khảo
1.M.H.Ersov. Xophremenưie texnologhi otdelochnưx rabot. NXB ACB. Moskva, 2013.
2.V.A.Pixkarev. Dekorativno – otdelochnưe xtroitelnưe material. NXB Vưxsaia skola.
Moskva, 1977.
3.TS.Nguyễn Minh Ngọc, TS. Nguyễn Duy Hiếu, KS. Nguyến Hữu Nhân, KTS. Ngô Minh
thịnh, KS. Đinh Bá Lô, ThS.KTS. Nguyễn Tuấn Hải. Vật liệu xây dựng và chất liệu trang trí
kiến trúc. NXB Xây Dựng. Hà Nội, 2011.