Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 40

OKTOBER 2023

SYNAPS
UITGAVE 10

CAFEÏNE: VRIEND EN VIJAND


Wat zijn eigenlijk de effecten van caffeïne?

Als schaapjes tellen niet helpt Melodieuze gedachten:


Muziek als cognitief hulpmiddel

I. FAVOT, A. DE LANGE, S. LAAN


01
Liefste lezer
Welkom bij Synaps. Ons tijdschrift over verschillende aspecten van de hersenen. In
de 10e uitgave zullen wij het gaan hebben over de invloeden van verschillende
stoffen op je hersenen. Wij zijn Isabella Favot, Amy de Lange en Shawn Laan, 6 vwo
studenten, en wij hopen met dit blad uw kennis te verbreden. Maar voordat we
beginnen willen wij ons nog even voorstellen:

Isabella Favot Shawn Laan

Hi! Mijn naam is Isabella. Ik ben 16 jaar oud Ik ben Shawn Laan, 17 jaar en zit in 6 vwo.
en zit, zoals hierboven al genoemd, in 6 vwo. Mijn passie voor biologie begon in de
Ik heb op school over de jaren heen een brugklas, toen ik gefascineerd raakte door de
enorme passie ontwikkeld voor het Menselijk complexiteit van cellen, de natuur en evolutie.
Lichaam en haar werking. Ik was vroeger al Mijn interesse voor biologie groeide door de
een biologie fan, maar sinds ik hier meer over jaren heen en in de derde klas wist ik al dat
ben gaan leren, ben ik pas achter gekomen mijn toekomst in dit vak ligt. Ik koos voor het
hoe interessant het eigenlijk allemaal is Alles profiel natuur en gezondheid om dieper in de
heeft een eigen functie, maar toch werkt het biologische wetenschap en gezondheid te
allemaal samen. Mijn meeste interessen ligt bij duiken. Mijn droom is om psychobiologie te
de hersenen en het fascineert mij hoeveel er studeren aan de Universiteit van Amsterdam,
daarboven wordt gedaan. Ik hoop met dit waar ik de complexe interacties tussen onze
tijdschrift uw kennis te vergroten en hersenen, gedrag en gezondheid wil
misschien wat onduidelijkheden op te doorgronden. Daarom is voor mij ons
helderen. tijdschrift eigenlijk een soort voorproef van
hoe ik mijn toekomst voor mij zie.

Amy de Lange
Natuurlijk zouden wij het heel leuk vinden
Ik ben Amy de Lange. Ik ben 17 jaar oud en u ook te leren kennen, wij hebben daarom
ik zit ook in 6 vwo zoals mijn medeauteurs. Ik een leeg hoekje voor u overgelaten:
heb in de 3e klas het Natuur en Gezondheid
pakket gekozen, met natuurkunde. Dit was Vertel ons wat over uzelf !!
voor mij geen lastige keuze want ik wist al
heel snel dat mijn interesses liggen bij alles
over het menselijk lichaam en chemische -------------------------------------------
werkingen. Toen ik heel jong was vroeg ik
mijn ouders altijd al allerlei dingen over het -------------------------------------------
menselijk lichaam want ik ben heel
nieuwsgierig ingesteld, zij werden gek van -------------------------------------------
elke keer de vraag "waarom dit? Waarom dat?'
Die nieuwsgierigheid ligt bij mij vooral bij de -------------------------------------------
hersenen omdat eigenlijk alles van het
menselijk lichaam met de hersenen te maken -------------------------------------------
heeft, en er ook nog zo veel over te
onderzoeken is. Ik hoop u met dit tijdschrift -------------------------------------------
te verbazen hoe interessant de hersenen nou
eigenlijk zijn en die nieuwsgierigheid bij u op
te wekken.
02
INHOUD

07 Caffeïne: Vriend en Vijand

De dag begint pas na een lekker bakje koffie. Na het opstaan in een
rechte lijn naar het koffiezet apparaat, in een slok weg, en we
kunnen de dag door. Maar weten we eigenlijk wel wat het met onze
hersenen doet, al dat caffeïne?

Melodieuze gedachten: Muziek als cognitief hulpmiddel


10
Met ons kopje koffie komen we aan op kantoor. Lekker achter de
computer en met volle focus werken. Misschien zal een klein
muziekje wel helpen, maar welke genre?

14 Weekelijks betoog: Van verboden genot, naar


gelegaliseerd plezeier
De avond is nog jong, 2 uur s’ nachts op een festival waar weleens
gebruik worden gemaakt van verschillende drugs. Maar waarom zijn
deze eigenlijk illegaal? Dit zou niet moeten..

18 Als schaapjes tellen niet helpt

Een goede nachtrust is belangrijk, zeker na zo een drukke dag op


kantoor, of na een lekker avondje stappen. Helaas is het niet voor
iedereen zo gemakkelijk in slaap te komen, of in slaap te blijven en
gebruiken hiervoor slaap- en kalmeringsmiddelen. Echter hebben
deze medicijnen niet altijd een positieve invloed op onze hersenen.

03
04
“THE BRAIN IS A
MUSCLE THAT
CAN MOVE THE
WORLD”
Stephen King-

05
06
CAFEÏNE

VRIEND EN VIJAND

Je wordt wakker en neemt als eerst even een kopje


koffie om 'wakker te worden'. Iedereen heeft wel eens
koffie gedronken of kent iemand die koffie heeft
gedronken. Eigenlijk is dat een heel normaal iets voor
ons. De stof die ervoor zorgt dat wij ons opgewekt
voelen is Cafeïne. Maar hoe slecht is Cafeïne nou
eigenlijk voor je? En wat zijn nou eigenlijk de effecten
van Cafeïne?

Wat is cafeïne?

Cafeïne is een stimulerend middel die voorkomt in Cafeïne zit in koffiebonen, theeblaadjes, cacaobonen,
onze voeding, vaak denken mensen dan aan koffie Guarana en Yerba Maté (Zuid-Afrikaanse
maar het zit ook in thee, dan wordt het stofje theïne kruidenthee afkomstig van de Maté plant) waarbij de
genoemd. Ook zit het in Guarana (nootachtig zaadje methode extractie wordt gebruikt om de cafeïne uit
van een klimplant dat groeit in het Amazonegebied deze planten te halen.
in Brazilië) energie dranken en in kolanoten. Extractie is het proces van het scheiden of
Een klein stukje scheikunde: Cafeïne is een alkaloïde, verwijderen van specifieke stoffen uit een mengsel
dat zijn natuurproducten en worden tot de met behulp van een oplosmiddel. Vaak wordt
secundaire plantenstoffen gerekend. Dit betekent de waterextractie gebruikt waarbij de plantaardige
organische stoffen die door planten geproduceerd materialen worden geweekt in water en de cafeïne
worden, maar niet deel uitmaken van de primaire oplost in het water zodat het via die weg gescheiden
stofwisseling. Een alkaloïde vormt een natuurlijke kan worden. Soms worden de stoffen ethylacetaat of
groep met basisch reagerende en stikstof bevattende methyleenchloride gebruikt voor de extractie waarbij
stoffen. Deze stoffen komen vaak in planten voor en de cafeïne oplost in het middel en het oplosmiddel
worden ook vaak voor giftig aangeduid. daarna wordt verdampt. Hierdoor hou je zuivere
cafeïne kristallen over. Heel af en toe wordt CO2
gebruikt als oplosmiddel, maar dit is meer een
Hoe wordt cafeïne gewonnen?
industriële toepassing. Wat invloed heeft op de
extractietijd van cafeïne is de maalgraad van het
Cafeïne kan op verschillende manieren gewonnen
product waar de cafeïne in zit. Al wordt er grof
worden. Het is een natuurlijk voorkomende
gemalen, kost de extractie meer tijd, zodra het fijn
chemische verbinding die vaak in bladeren voorkomt.
gemalen is, minder. De maalgraad heeft ook invloed
Planten produceren deze stof zodat het gebruikt kan
op de smaak van het eindproduct.
worden als een pesticide (een bestrijdingsmiddel) om
de groei van insecten te verstoren.

07
Wat zijn de effecten van cafeïne?

Cafeïne kan je binnenkrijgen door middel van vocht,


voeding of supplementen en wordt opgenomen in het
maag-darm kanaal. Dit gaat uiteindelijk door naar de
lever, waar de lever het omzet in drie stoffen die
effect hebben op je hersenen: paraxanthine,
Theophylline en Theobromide. Deze drie stoffen
gaan in de hersenen op de adenosine-receptoren
zitten, waardoor adenosine minder ruimte krijgt om
zich te binden. Doordat die stoffen op de adenosine-
receptoren gaat zitten ontstaan er dus andere
bindingen, zo ontstaan er de
neurotransmitters/hormonen zoals adrenaline,
dopamine en serotonine, dit heeft weer effect op het
functioneren van het menselijk lichaam.

De belangrijkste effecten zijn:

Vermoeidheid wordt verminderd en


Als je in de avond cafeïne consumeert kan het zijn dat het je
alertheid/waakzaamheid wordt verhoogd.
slaap verstoord, of zelfs je slaapritme. Cafeïne kan het
Cafeïne kan je energieniveau verhogen en dat
hormoon Gastrine stimuleren, een hormoon dat door de
kan helpen bij het verhogen van productiviteit.
maag geproduceerd wordt en de activiteit van de dikke darm
Het kan fysieke prestaties verbeteren door
kan versnellen. Bij overmatig gebruik van cafeïne kan het
vermoeidheid uit te stellen en
dunne ontlasting veroorzaken, en zelfs diarree. Ook kan het
uithoudingsvermogen te vergroten. Vaak wordt
de ziekte van GERD veroorzaken (terugkomend maagzuur
het daarom ook gebruikt door atleten als
via de slokdarm).
prestatieversterker.
Ook kan de cognitieve functie worden beïnvloed,
Per persoon ligt en
hetreactietijd.
er natuurlijk aan wat Het dekomt heel zelden voor, maar bij overmatig cafeïne
denk aan geheugen, aandacht
effecten zijn. Ditverbeterd
heeft te maken met gebruik zou het Rhabdomyolyse kunnen veroorzaken. Dit is
Het gevoel van welzijn kan worden, netde hoeveelheid
cafeïneDaardoor
dat wordt een aandoening waarbij beschadigd spierweefsel in de
als de stemming. voelen geconsumeerd,
mensen zich tolerantie,
individuele gevoeligheid en eventueel bloedbaan terecht komt. Dit kan lijden tot nierfalen en
vaak gelukkiger en meer ontspannen als ze de reden van
hetsysteem
cafeïne in hun consumeren.
hebben. Belangrijk om te weten is,andere is dat ernstige problemen. Cafeïne veroorzaakt een hoge
bloeddruk, wat een risicofactor is voor hartziektes en
Het heeft cafeïne zelf geen energie
een ontspannend geeftopaandeje lichaam, het
effect
beroertes omdat dit schade kan veroorzaken aan de aderen
luchtwegen,geeft de persoon
en wordt alleen
dus soms ookhetgebruikt
gevoel van
als meer energie.
In het experiment dat ik heb uitgevoerd om waardoor
uit te bloedtoevoer naar het hart en de hersenen kan
behandeling voor astma.
testen of een
de effecten verminderen. Vaak is verhoogd bloeddruk door cafeïne
Het kan zorgen voor tijdelijke van cafeïnevan
verhoging echt significant
tijdelijk en dus ook niet schadelijk.
hartslag en zijn voor mijn testpersonen, is er als resultaat
bloeddruk.
Ook zou het uitgekomen
kunnen dat dat door
het inderdaad
cafeïne jedevaker
alertheid verhoogd
en vooral de
naar de wc moet om te urineren.reactiesnelheid. Per persoon Een snelle hartslag kan lijden tot verandering van het
is het
verschillend hoe groot de effecten zijn, hartritme dit in genaamd atriumfibrillatie. Nadat cafeïne uit je
verband met de hierboven genoemde redenen. bloed is, zou je juist het tegenovergestelde effect kunnen
hebben van wat cafeïne met je doet. Dus je zou heel erg
Nadelige gevolgen van cafeïne vermoeid kunnen zijn. Ook kan cafeïne als verslavend
middel worden gezien. Het zou dan geen klassieke
Cafeïne heeft heel veel positieve effecten, maar je moet verslaving zijn zoals drugs maar het kan wel psychologische
het niet misbruiken. Bij overmatige consumptie kan het en fysieke afhankelijkheid stimuleren. Op de volgende
ook zeker negatieve effecten hebben.
pagina kunt u een overzicht vinden van de hoeveelheid
Bij een zeer hoge inname van 1000 milligram per dag
kan de nervositeit, gejaagdheid en angstgevoelens cafeïne van verschillende producten die wij bijna dagelijks
gestimuleerd worden en zelfs paniekaanvallen kunnen consumeren.
ontstaan.

Door Amy de Lange

08
Bij dit artikel is in de bijlage een onderzoek te vinden waarbij ik de effecten van cafeïne
op de alertheid, reactiesnelheid en op de cognitieve functie van de hersenen hebt
onderzocht.

Gebruikte bronnen

Wat doet cafeïne met je lichaam? (z.d.). https://badeta.nl/nieuws/wat-doet-cafeine-met-je-lichaam


3 manieren om cafeïne uit koffie te halen. (z.d.). www.coffeefresh.nl. https://www.coffeefresh.nl/Nieuws-en-
acties/Blog/14jul2020-3-manieren-om-cafeine-uit-koffie-te-halen
Van Der Mark, J. (2023, 16 januari). Cafeïne. FIT.nl. https://www.fit.nl/cafeine

Zwaan, J. (2017, 30 september). 9 Bijwerkingen van te veel cafeïne. aHealthylife.nl. https://www.ahealthylife.nl/9-bijwerkingen-


van-te-veel-cafeine/

Bestaat cafeïneverslaving of koffieverslaving? - Jellinek. (2022, 5 december). Jellinek. https://www.jellinek.nl/vraag-


antwoord/bestaat-cafeineverslaving-of-koffieverslaving/

Voedingscentrum. (z.d.). Cafeïne. https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/cafeine.aspx

Wikipedia-bijdragers. (2023b, juni 8). Cafeïne. Wikipedia. https://nl.wikipedia.org/wiki/Cafe%C3%AFne


Cafeïne | gezond leven. (z.d.). https://www.gezondleven.be/themas/voeding/focus-op-voeding-niet-
voedingsstoffen/voedingsstoffen/cafe%C3%AFne

10
MELODIEUZE
GEDACHTEN
Muziek als cognitief
hulpmiddel
We waarderen allemaal op een of andere manier
muziek. Het heeft het vermogen om ons op te
beuren, te bedroeven of te kalmeren. Weet je wat er
met onze hersenen gebeurt als we naar muziek
luisteren? Om dat te begrijpen, gaan we in dit artikel
op ontdekkingsreis. We onderzoeken de
onderscheidende kwaliteiten van muziek en hoe deze
onze cognitieve processen beïnvloeden. Laten we dus
het interessante kruispunt tussen muziek en de geest
verkennen.

10
Het is algemeen bekend dat muziek een emotionele
impact heeft. Golven van emoties zoals verdriet,
opwinding of depressie raken ons onmiddellijk als
we een melodie horen. Dit komt door het feit dat
emotionele hersengebieden zoals de amygdala
rechtstreeks worden beïnvloed door muziek.
Toonhoogte, ritme en harmonie roepen allemaal
verschillende emoties op. Muziek kan onze emoties
diep raken, van vrolijke deuntjes die ons blij maken
tot ontroerende liedjes die ons aan het huilen
brengen.

Belonen met dopamine.

Wanneer je geniet van je favoriete muziek, gebeurt er


in je brein een intrigerend proces dat je emoties en
hersenchemie beïnvloedt. Het begint met auditieve Als geheugensteuntje, muziek.
waarneming. Terwijl je naar muziek luistert, vangen je
oren geluidsgolven op. Deze geluidsgolven Het vermogen van muziek om herinneringen op te
transformeren in elektrische signalen dankzij de roepen is uniek. Muziekgeheugen is de naam die aan
haarcellen in je binnenoor. Deze elektrische signalen dit fenomeen wordt gegeven. Ons geest kan
reizen verder via de gehoorzenuw naar je hersenen. In bepaalde herinneringen, locaties en mensen aan
je auditieve cortex worden melodie, ritme en muziek koppelen. Een nummer dat je al een tijdje
harmonie geïntegreerd en geïnterpreteerd. Hier komt niet meer hebt gehoord, kan je meteen terugvoeren
de muziek tot leven. . naar een bepaald moment of een bepaalde
gebeurtenis in je leven. Dit is het resultaat van de
Muziek heeft de kracht om sterke emotionele verschillende geheugen opslag gebieden in de
reacties op te roepen. Dit gebeurt in de hersenen. Muzikale herinneringen worden
hersengebieden die betrokken zijn bij opgeslagen in verschillende hersengebieden,
emotieregulatie, geheugen en beloning. Hier wordt in waaronder de hippocampus, de amygdala en de
je hersenen dan een vrijlating van dopamine prefrontale cortex. De hippocampus speelt een
gestimuleerd, een neurotransmitter die verband cruciale rol bij de geheugenconformatie en is vooral
houdt met beloning en plezier. Deze actief bij het recyclen van muzikale
neurotransmitter stimuleert onze hersenen en zorgt
ervoor dat we ons blij en gelukkig voelen. Dit informatie. Muziek kan het episodisch geheugen
verklaart waarom we graag herhaaldelijk naar onze aanwakkeren, dat verband houdt met bepaalde
favoriete nummers luisteren en waarom muziek herinneringen, en het semantische geheugen, dat
mensen kan helpen ontspannen en stress kan algemene kennis en algemeenheden omvat.
verlichten

11
De helende kracht van muziek. Muziek heeft een diepgaande
invloed op onze geest en ons
Muziektherapie is een vakgebied lichaam. We hebben besproken
dat de positieve effecten van hoe muziek stemming beïnvloedt,
muziek op ons lichaam en geest dopamine vrijmaakt voor plezier,
bestudeert en die effecten actief herinneringen activeert en zelfs
gebruikt om ons beter te laten een 'Mozart-effect' kan hebben op
voelen. Het werkt als volgt: door cognitieve prestaties.
naar bijvoorbeeld rustgevende Muziektherapie heeft
muziek te luisteren, kunnen we ons therapeutische voordelen. Door de
ontspannen, wat onze bloeddruk kracht van muziek te begrijpen,
en hartslag verlaagt. kunnen we stemming verbeteren,
Muziektherapie maakt gebruik van stress verminderen en cognitieve
muziek om ons te helpen emoties vaardigheden verbeteren. Kortom,
te uiten, stress te verminderen, pijn muziek is meer dan alleen
te verzachten, onze concentratie te entertainment; Het is een krachtig
verbeteren, ons denkvermogen te instrument dat ons in staat stelt de
stimuleren en ons algemeen meer diepten van de menselijke ervaring
relaxed te voelen. Het is een te verkennen.
benadering die alle aspecten van In de bijlage kunt u een onderzoek
ons welzijn omvat en muziek als vinden naar invloeden van muziek
een krachtig hulpmiddel gebruikt. op het brein die bij dit artikel past

Focusverhogende stof.
Shawn Laan

Muziek verbetert de stemming en


cognitieve vaardigheden. Veel
mensen vinden dat het luisteren
naar muziek op de achtergrond hun
concentratie verbetert en de
productiviteit verhoogt. Dit
fenomeen wordt het "Mozart-
effect" genoemd, en sommige
muzikale werken, vooral die van
Mozart, worden geassocieerd met
tijdelijke verbeteringen in
ruimtelijke vaardigheden. Muziek
verhoogt de hersenactiviteit,
vermindert afleiding en verbetert
de concentratie.

Desondanks is het belangrijk om op


te merken dat de resultaten van
het door mij uitgevoerde
experiment waarbij de impact van
klassieke muziek op cognitieve
prestaties werd onderzocht, geen
Bestaat het Mozart effect? (2023, 9 juni). Rijksuniversiteit Groningen.
significante verbetering in deze https://www.rug.nl/sciencelinx/nieuws/20101017_mozarteffect#:~:text=Het%20Mozart%20effect%20is%20een,toesta
nd%2C%20dus%20die%20zijn%20gemeten
prestaties na korte blootstelling
aan de muziek toonden. Deze Ferreri, L., Mas‐Herrero, E., Zatorre, R. J., Ripollés, P., Gómez-Andrés, A., Alicart, H., Olivé, G., Marco-Pallarés, J.,
bevindingen waren gebaseerd op Antonijoan, R. M., Valle, M., Riba, J., & Rodrı́ guez-Fornells, A. (2019). Dopamine modulates the reward experiences
elicited by music. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 116(9), 3793–
een enkele test, die specifiek 3798. https://doi.org/10.1073/pnas.1811878116

gericht was op het How do we hear? (2022, 16 maart). NIDCD. https://www.nidcd.nih.gov/health/how-do-we-hear


kortetermijngeheugen. De keuze
Waterhouse, L. (2006). Multiple Intelligences, the Mozart Effect, and Emotional Intelligence: A Critical review.
voor slechts één test beperkte wel Educational Psychologist, 41(4), 207–225. https://doi.org/10.1207/s15326985ep4104_1
de reikwijdte van het experiment 12
DRUGS MOET
WORDEN
GELEGALISEERD
HET DEBAT OVER HET LEGALISEREN VAN DRUGS IS EEN ONDERWERP WAT AL JARENLANG CONTROVERSIEEL IS.
ECHTER, HET WORDT STEEDS DUIDELIJKER DAT HET TIJD IS OM ONZE BENADERING VAN DRUGS TE
HEROVERWEGEN EN EVOLUEREN NAAR EEN MEER VERSTANDIGE AANPAK. HET IS EEN BELANGRIJKE STAP TOT HET
VERBETEREN VAN ONZE VOLKSGEZONDHEID, MAAR OOK OP GEBIED VAN CRIMINALITEIT.

Om mee te beginnen is het nodig Ten tweede zal het legaliseren van Hierdoor kan er op een veilige
om te melden dat drugsverslaving drugs vele deuren openen voor de manier geëxperimenteerd worden
een gezondheidsprobleem is, geen wetenschap. Onderzoeken naar door experts om te komen tot een
strafbaar feit. Het straffen van bepaalde biologische effecten van veilige dosering. Er hoeven dan
verslaafden heeft niet alleen verschillende stoffen zouden ook geen gevaarlijke,
weinig effect, maar kan ook uitgevoerd kunnen worden. Dit ongecontroleerde experimenten
negatieve gevolgen hebben voor kan leiden tot een beter begrip uitgevoerd te worden. Ook kan er
hun re-intergratie in de voor de positieve en negatieve een betere voorlichting komen tot
samenleving. De legalisatie van effecten, evenals mogelijke het gebruik van drugs.
drugs biedt de mogelijkheid het medicinale toepassingen.
drugsgebruik te reguleren en Bovendien zal het ons een helder
voorlichtingen te geven. Het beeld geven van een niet
Portugese Model waarin het schadelijke hoeveelheid
drugsgebruik legaal is, heeft geleid
tot positieve resultaten in de Als drugs word gedecriminaliseerd,
volksgezondheid. Volgens het zou er meer onderzoek naar
Groen Links zouden wij hier als gedaan kunnen worden, waardoor
land een voorbeeld aan moeten er meer over de stoffen bekend zal
nemen. worden.

14
Een vraag die wij ons altijd afvragen In conclusie vinden wij dat drugs
is waarom drugs wel illegaal is, gelegaliseerd moet worden omdat
maar alcohol en tabak niet. Op het dit positieve effectten zal hebben
Trimbos-Instituut hebben wij een op de volksgezondheid, de
heel mooi overzicht kunnen vinden wetenschap zal er vele voordelen
over de effecten van alcohol, tabak uit kunnen halen, er hoeft niet meer
en drugs op de hersenen. De op een onveilige en
invloed van drugs is zeer negatief, ongecontroleerde manier
wat het logisch maakt dat het dus geëxperimenteerd te worden, wat
eigenlijk helemaal niet mag. Maar in de jongeren in gevaar kan brengen.
sommige gevallen kunnen de Als alcohol en tabak ook legaal is,
effecten van alcohol en tabak zou drugs dit ook moeten zijn.
schadelijker zijn dan drugs. Bovendien, iets wat legaal is is voor
de ‘stoere’ jongeren, een stuk
minder aantrekkelijk...

I. Favot, S. Laan, A. de Lange

Neem voorbeeld aan Portugees drugsbeleid. (z.d.-b). GroenLinks. https://groenlinks.nl/nieuws/neem-voorbeeld-aan-portugees-drugsbeleid

Castagna, G. (2023). Trimbos-Instituut – voor Mentale Gezondheid (Home). Trimbos-instituut. https://www.trimbos.nl/

15
Als schaapjes tellen
niet helpt

Iedereen doet het, slapen. We gebruiken slaap om bij te


komen en om ons lichaam rust te geven. Sommige hebben
veel moeite met slapen en gebruiken hiervoor verschillende
middelen om beter in slaap te komen en/of om in slaap te
blijven, maar wat gebeurt er in je hersenen als je zo'n
slaapmiddel inneemt?

18
Wat is slaap? Het regelt wanneer wij slapen en wanneer wij waken.
De betrokken hersengebieden bij onze biologische klok
Voordat we gaan kijken naar de invloeden van zijn de hypothalamus (Groen) en de pijnappelklier
slaapmiddelen, moeten we eerst weten wat slaap is, (Paars). De hypothalamus registreert de hoeveelheid
waar het goed voor is en hoe je hersenen hier licht die je ogen ontvangen. Wanneer het donker is,
invloed op hebben. Goed slapen is belangrijk voor produceert de pijnappelklier het hormoon melatonine.
onze rust. Als het goed is zijn we een derde van Dit hormoon vergemakkelijkt het in slaap vallen. Licht
onze levenstijd in dromenland aan het rond heeft precies het tegenovergestelde effect op de
huppelen. De rust is belangrijk voor onze cognitieve productie van melatonine. Daarom geeft veel licht in de
functies, de bouwstenen van het denken. Als we niet ochtend een gevoel van alertheid. Het licht in de avond
genoeg slaap krijgen zullen deze achteruitgaan. Het kan er daadwerkelijk voor zorgen dat je later in slaap
is onderdeel van onze eerste levensbehoefte en valt. Slaap heeft 4 verschillende fases. Wanneer u
wordt geregeld door onze biologische klok. s'avonds in je bed ligt en aan het vechten bent tegen uw
zwaren ogen, zit u in de sluimer fase. Dit is de eerste
fase van het slapen. Dit wordt ook wel de Inslaap fase
genoemd. Deze zal echter maar een paar minuten
duren. Zodra u de strijd heeft opgegeven beland u in
een lichte slaap. Soms heeft u toch ook wel een gevoel
dat u opeens een ravijn instapt en wakker schrikt? Dit
komt omdat in de lichte slaap wij nog erg alert zijn voor
spierverstuipingen en omgevingsgeluiden. Na ongeveer
driekwartier openen de deuren tot de diepe slaap. Hier
zal uw hartslag en bloeddruk verlagen. De
omgevingsgeluiden zullen vervagen en uw hersenen
kunnen eindelijk na zo een lange dag ontspannen.
Vervolgens zal u de welbekende REM-slaap betreden.
Hier beginnen de hersenen weer actief te worden terwijl
de spieren nog even door tukken. Er zal nagedacht
worden over de dag, de dromen zullen tevoorschijn
komen en herinneringen zullen worden opgeslagen. En
dan komt opeens dat irritante geluid van uw wekker.
Tuut Tuut Tuut. Podverdorie, lag net zo lekker!!

19
En slaapmiddelen dan?

Sommige mensen hebben moeite met het slapen.


De een kan heel snel in slaap vallen, maar wordt om
het halfuur weer wakker en de ander kan niet voor
01;00 in slaap komen. Wat de reden hiervoor is, is
bij iedereen verschillend. Het kan veroorzaakt
worden door veel stress of een emotionele periode.
Misschien heb je wel ontzettend veel nachtdiensten
of juist veel leuke avondjes uit. Één keer slecht
slapen betekend niet gelijk dat er een slaapstoornis
is ontwikkeld, maar wanneer de problemen zich
vaker herhaald wordt het een serieuze kwestie. Vele
gebruiken dan hulpmiddelen. Deze slaapmiddelen
helpen om slaap op te wekken of om deze te
onderhouden. Ze zorgen ervoor dat de inslaapfase
Slaap en de hersenen verkort word en er minder waakperiodes ontstaan
zodat wij kunnen genieten van een langdurige
U heeft het uzelf misschien wel eens afgevraagd wat nachtrust. Maar hoe doen ze dit?
ons wakker houd en wat ons s’nachts kan laten
slapen. Slaappillen en kalmerende middelen zorgen ervoor
Als u wakker bent, neemt de hoeveelheid adenosine dat GABA in de hersenen vrijkomt. GABA-voorkomt
in de hersenen toe. Het verhoogt onze slaapdruk. Hoe de overdracht van prikkels van de ene zenuw naar
langer wij wakker zijn, hoe meer adenosine we de andere. De hersenfunctie verzwakt. In het geval
hebben en hoe hoger onze slaapdruk.Tijdens de diepe van een bepaalde opdringerige gedachte kan dit
slaap neemt de hoeveelheid adenosine af, waardoor bijvoorbeeld betekenen dat deze blijft stilstaan ​en
de slaapdruk daalt. Zo worden we 's ochtends wakker niet echt doordringt. U wordt kalm en kan rustig
met weinig slaapdruk en hebben we weer energie slapen.
voor de nieuwe dag.

Voor het slapen zijn de belangrijke kernen in onze


hersenstam de Locus Caeruleus (Blauw) en de
Nuclei raphes (Rood). Niet schrikken hoor, het zijn
voor ons ook lastige namen. Deze kernen liggen in
de zogehete pons. Zij Produceren verschillende
Neurotransmitters die onze hersenen "wakker"
Houden. (Neurotransmitters zijn overdrachtsstoffen
die impulsen overbrengen) Tijdens deze waak-
toestand wordt de concentratie van stoffen in de
hersenen groter, wat de slaaptoestand zal uitlokken.
Verder regelt de Hypothalamus de diepe slaap, en
zorgt een ander deel in de pons, die in verbinding is
met de thalamus, voor het betreden van de
Remslaap.

20
Overige invloeden van slaapmiddelen

Afhankelijkheid/Verslaving Verandering van onze slaapstructuur


Het kan zijn dat na een tijdje de werking van de middelen Sommige slaapmiddelen kunnen de structuur van onze slaap
verminderd. De dosering zal te weinig zijn, en de hersenen beïnvloeden. Zo kan het de REM-slaap verkorten en ons
kunnen ons niet meer in de slaaptoestand brengen zonder langer in de diepe slaap houden. Dit zorgt voor een minder
het nemen van dat ene pilletje. Je wordt er afhankelijk van. herstellende slaap wat niet al te best voor ons lichaam is.
Het kan lijden tot verslechtering van sommige functies van
onze hersenen. Denk aan vermoeidheid, concentratie
Het is dus erg belangrijk dat er gelet wordt op het gebruik
problemen, duizeligheid, etc.
van slaapmiddelen. Als u merkt dat er problemen ontstaan
met slapen, adviseren wij u te letten op ongewoon
Na de nachtrust: slaapgedrag en als deze problemen zich aanhouden, een
Na het innemen van slaapmiddelen kan het tot 2 dagen in huisarts te raadplegen. Er zit dus zeker ook een gevaar
het bloed blijft. Hierdoor zou het kunnen dat er achter zo een onschuldig pilletje!!
vermoeidheid optreed, dat u last krijgt van slappe spieren,
minder concentratie of een kater-achtig gevoel bij het Bij dit artikel hoort ook een onderzoek. Deze is te vinden in
opstaan. Dit kan gebeuren doordat GABA nog steeds vrij de bijlagen. Ik heb hiervoor getest of slaapmiddelen
wordt gemaakt in de hersenen en zijn werking blijft bestaande uit natuurlijke ingrediënten een effect hebben op
aanhouden. het slaapritme van vrouwen.

Door Isabella Favot

Slaap
lekker!

Van Den Bosch, K. (2023). Slaappillen - welke zijn er en moet ik deze wel gebruiken? Better Nights.
https://www.betternights.nl/slaappillen/
Hersenstichting. (2023, 17 oktober). Slaap - hersenstichting. https://www.hersenstichting.nl/de-hersenen/gezonde-
hersenen/slaap/?gclid=CjwKCAjw1t2pBhAFEiwA_-A-
NEmXT7hs2m_LXfDzq725LnZ8cXOK1dvAf7GMT8qWBPYkFVbaATqSkRoCihAQAvD_BwE
Michalik, J. (2023). Over slaapmiddelen. DRUGSinfo.nl. https://www.drugsinfo.nl/combinaties/slaapmiddelen
Slaapfases – Welke slaapfases zijn er? - CZ. (z.d.). https://www.cz.nl/slaapproblemen/slaapfases
Slapen - Psychologie Magazine. (z.d.). Psychologie Magazine. https://www.psychologiemagazine.nl/thema/slapen/
Wat zijn slaap- en kalmeringsmiddelen? - Jellinek. (2020, 8 december). Jellinek. https://www.jellinek.nl/vraag-
antwoord/wat-zijn-slaap-en-kalmeringsmiddelen/

21
CALMING
SERUM

A CALMING SERUM
ENRICHED WITH
NATURALLY-DERIVED
HANBANG INGREDIENTS
FOR CALMING &
MOISTURIZING.

€21,99
JBEAUTY
WHAT'S
N EXT?

CREATIVE BRAIN
DE CREATIVITEIT VAN ONZE HERSENEN

INSIDE OUT
EMOTIES EN GEVOELENS

MAM NEE!
EEN KIJKJE IN HET PUBERBREIN
In dit onderzoek ga ik door middel van vijf
proefpersonen kijken of cafeïne echt effect heeft
op de alertheid, reactietijd en cognitieve prestatie Heeft cafeïne effect op de alertheid,
van de mens, of dat cafeïne eigenlijk meer een reactietijd en cognitieve prestatie van 5
placebo-effect heeft. Door de proefpersonen klasgenoten (6 VWO)?
cafeïne en decafé te laten consumeren en daarna
testen uit te laten voeren, ga ik kijken wat de
verschillen zijn tussen decafé en cafeïne.

EFFECTEN VAN

CAFEÏNE
Door Amy de Lange

Ik heb drie verschillende testjes afgenomen:

Test 1: alertheid, de Bourdon-Vos test. Deze test Ik verwacht aangezien alle informatie die ik heb
bestaat uit 33 regels met elk 24 stippelfiguren. Deze onderzocht betreft dit onderwerp dat in het algemeen
figuren kunnen verschillen van stippen tussen de 3,4 de alertheid en reactietijd wel verbeterd (dus minder
en 5 waarbij de targetfiguren de figuren zijn met 4 fouten/snellere reactietijd) wanneer de
stippen. Deze moeten dus ook worden aangeklikt proefpersonen cafeïne hebben geconsumeerd, dit
tussen die rijen. Het is de bedoeling om zo veel gebaseerd op de effecten die feitelijk staan
mogelijk aan te klikken binnen 2 minuten. Hierbij beschreven in de bronnen die ik heb gebruikt. Ik
wordt nauwkeurigheid en snelheid gemeten. denk dat er niet veel verschil is tussen de cognitieve
prestatie wanneer er cafeïne is geconsumeerd, dit
Test 2: reactietijd. De proefpersoon krijgt een scherm omdat de cognitieve prestatie toch meer te maken
voor zich met een zwart, zodra het zwarte vlak rood heeft met intelligentie en ik denk dat cafeïne niet het
kleurt is het de bedoeling dat de proefpersoon zo snel middel is dat het zo sterk beïnvloed dat er veel
mogelijk op de rechtermuisknop klikt. Dit doet verschil tussen de resultaten van cafeïne en decafé
diegene 5 keer waarbij de gemiddelde reactietijd zou zijn.
wordt berekend.
Materialen
Test 3: cognitieve prestatie, de stroop test. De 5 drankjes waarbij er 60 mg cafeïne in zit (koffie)
proefpersoon krijgt eerst een test voor zich waarbij 5 drankjes waarbij er decafé koffie in zit
de kleur die diegene moet aanklikken in het zwart 5 testpersonen
wordt afgebeeld in de woordvorm, dit doet diegene 30 Laptop waar de testen op uitgevoerd kunnen
keer. Daarna gaat diegene een test uitvoeren waarbij worden
er in 5 verschillende kleuren de naam van het woord
wordt afgebeeld, dit doet diegene ook 30 keer.
Ik heb de testpersonen de testjes op een laptop uit laten voeren online. Hoe snel/traag de laptop is, kan natuurlijk ook
invloed hebben op de reactietijd. Met een muis kunnen sommige sneller klikken dan een touchpad. Verder kan de
locatie invloed hebben op de resultaten, ik heb de experimenten op school uitgevoerd, waarbij de een zich beter kan
concentreren dan de ander. Hieronder volgen mijn resultaten.

Test 1: Alertheid
Test 2: Reactie snelheid
Test 3: cognitieve functie
Conclusie

Zoals we weten kan cafeïne leiden tot verhoogde alertheid en energie. In het onderzoek dat ik heb
gedaan heb ik getest op 3 functies. Alertheid, reactiesnelheid en cognitieve functie. Bij alle drie zie je
resultaat zodra de testpersonen cafeïne hebben geconsumeerd. Om te beginnen bij alertheid. Het
gemiddelde van het totaal aantal fouten is hoger dan wanneer de personen cafeïne op hebben, wat
automatisch inhoudt dat ze minder figuren goed hebben dan voor wanneer de persoon decafé heeft
geconsumeerd. Cafeïne geeft natuurlijk het effect van verhoogd energie, wat ons alerter kan maken,
›maar deze test vraagt om 2 minuten volle concentratie dus het kan ook zijn dat de testpersonen
sneller afgeleid zijn geraakt met cafeïne op. Voor reactiesnelheid is er ook duidelijk te zien dat de
reactiesnelheid toeneemt met cafeïne op, dat is namelijk 300 milliseconde gemiddeld. Met decafé is
dat 337 milliseconde, wat een duidelijk verschil is. Dit was natuurlijk een bekend effect van cafeïne,
dus gek is het niet. Voor de cognitieve functie is er ook een verschil maar niet heel groot. Met cafeïne
op is de reactiesnelheid van de test die zij hebben uitgevoerd gemiddeld sneller dan die met decafé
op, maar er zijn ook meer fouten gemaakt tijdens de test met cafeïne op. Een verklaring hiervoor kan
zijn dat het energieniveau van de testpersonen omhoog zijn gegaan waardoor ze sneller de test
hebben afgerond, maar dus minder nauwkeurig hebben gewerkt. Over het algemeen zijn de
prestaties van de testpersonen vooruitgegaan wanneer zij cafeïne hebben geconsumeerd.

Bespreking

Voor een vervolgonderzoek zou ik adviseren een grotere groep uit te testen, zodat er meer
nauwkeurige resultaten zijn en eventueel andere effecten uittesten dan diegene die ik heb uitgetest
zoals het effect op slaap of hartslag. Wat mijn resultaten heeft kunnen beïnvloeden is de locatie. Ik
heb het op school gedaan met af en toe achtergrondgeluiden of drukte in de omgeving. Ik had dit
beter kunnen testen in een kamer waar er geen andere mensen zijn en geen afleiding is. Ook zodat
iedereen dan dezelfde omgeving/afleidingen heeft. Wat ik ook beter had kunnen doen is de testen die
ik de testpersonen heb laten uitvoeren, eerst laten doen zodat decafé of cafeïne zodat ze bekend zijn
met de testen. Vaak als je weet hoe zo een test moet, dan kan je het de tweede keer al sneller
uitvoeren. Ik had ze de testen niet van tevoren al een keer laten doen, dit heeft invloed kunnen
hebben op mijn resultaten. Verder ben ik erg tevreden met hoe het experiment is gegaan, en zijn de
resultaten over het algemeen ook wat ik verwacht had.
Mozart?
Lekker muziekje
Door Shawn laan

IN DIT ONDERZOEK WORDEN DEELNEMERS WILLEKEURIG TOEGEWEZEN AAN TWEE


GROEPEN: EEN GROEP DIE NAAR MOZARTS MUZIEK LUISTERT EN EEN
CONTROLEGROEP DIE DAT NIET DOET. DOOR MIDDEL VAN EEN
KORTETERMIJNGEHEUGENTEST METEN ZE DE COGNITIEVE PRESTATIES OM TE
BEPALEN OF KLASSIEKE MUZIEK DAADWERKELIJK MEETBARE EFFECTEN HEEFT OP
COGNITIEVE VAARDIGHEDEN. DIT ONDERZOEK IS VAN GROOT BELANG, GEZIEN DE
MOGELIJKE IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS, THERAPIE EN ALGEMEEN WELZIJN, EN
DRAAGT BIJ AAN HET BEGRIP VAN DE ROL VAN KLASSIEKE MUZIEK IN COGNITIE.

HEEFT HET LUISTEREN NAAR


zullen vertonen in vergelijking met proefpersonen duidelijk
KLASSIEKE MUZIEK IMPACT
deelnemers die gedurende dezelfde geïnformeerd over de procedure en
OP DE COGNITIEVE periode niet naar muziek luisteren. de verwachtingen.
VAARDIGHEDEN VAN EEN Dit zal het idee van het "Mozart
PERSOON IN VERGELIJKING Effect." ondersteunen. Ten eerste
MET IEMAND DIE NIET NAAR werden er vijf mensen toegewezen
MUZIEK LUISTERT? door een rad te draaien om naar
Mozarts "Sonate voor twee piano's
Wat ik wil gaan bereiken met het in D majeur" (K. 448) te luisteren
onderzoek is, dat ik te weten wil voor 10 minuten lang op een
komen of het luisteren naar computer met geluidsdichte
klassieke muziek, een meetbare oortjes in. De mensen die wel naar
invloed op cognitieve de muziek luisterde werden naast
vaardigheden heeft in vergelijking deze stap precies hetzelfde
met iemand die niet naar muziek geïnstrueerd als de mensen die
luistert. Ik verwacht dat niet naar de muziek hoefde te
deelnemers die gedurende een luisteren. Al de proefpersonen zijn
bepaalde periode naar klassieke apart van elkaar getest in een stille
muziek luisteren, significant ruimte.
verbeterde cognitieve prestaties Voordat de test begon, werden de
Er werd benadrukt dat de proefpersonen een Tijdens de testperiode registreerde de computer het
reeks afbeeldingen te zien zouden krijgen en dat indrukken van de spatiebalk. Deze geautomatiseerde
van hen werd verwacht dat ze snel op de registratie maakte het mogelijk om de reactietijden
spatiebalk zouden drukken als ze een afbeelding nauwkeurig te meten, dat wil zeggen, de tijd die verstreek
tussen het verschijnen van de herhaalde afbeelding en de
zagen die al eerder in de reeks was verschenen.
reactie van de deelnemer. Dit werd gemeten in milli
Duidelijke instructies werden gegeven over het
seconden (ms).
gebruik van de spatiebalk.
De aanwezigheid van herhaalde afbeeldingen in de reeks
Vervolgens begon de test met de presentatie van was van essentieel belang. De deelnemers werden
de afbeeldingen. De afbeeldingen werden op aangemoedigd om onmiddellijk op de spatiebalk te
gestandaardiseerde wijze getoond, met gelijke drukken zodra ze een herhaalde afbeelding
tussenpozen tussen elke afbeelding, om een identificeerden, om zo hun vermogen om herhaalde
consistente afbeeldingen te herkennen te beoordelen.
testomgeving te waarborgen. De afbeeldingen
Na afloop van de test werden de verzamelde gegevens
reeks speelde voor 2 minuten lang af en de geanalyseerd om zowel de reactietijden als de
afbeeldingen zelf 2 seconden lang. nauwkeurigheid bij het herkennen van herhaalde
afbeeldingen te beoordelen. Dit omvatte een kritische
Het indrukken van de spatiebalk werd als volgt evaluatie van de gemiddelde reactietijd en de frequentie
geïnstrueerd: de deelnemers werd verteld om van juiste reacties.
onmiddellijk op de spatiebalk te drukken zodra ze
een afbeelding zagen die ze al eerder in de reeks De testresultaten werden zorgvuldig gedocumenteerd,
inclusief individuele reactietijden en de nauwkeurigheid
hadden gezien, met als doel het
waarmee de deelnemers herhaalde afbeeldingen
kortetermijngeheugen van de proefpersonen te
herkenden.
testen.

Reactiesnelheden v/d 5 proefpersonen met muziek Reactiesnelheden v/d 5 proefpersonen zonder muziek

Gemiddelde Gemiddelde
Nauwkeurigheid Nauwkeurigheid
reactiesnelheid reactiesnelheid

686 ms 84 % 730 ms 96 %

784 ms 90 % 637 ms 80 %

932 ms 85 % 743 ms 92 %

886 ms 92 % 803 ms 84 %

650 ms 76 % 982 ms 87 %
Dit experiment onderzocht de Het Mozart-effect, dat verband Door slechts één test te gebruiken,
mogelijke invloed van het luisteren houdt met verbeterde cognitieve is het mogelijk dat niet het
naar klassieke muziek, specifiek de prestaties na het luisteren naar volledige spectrum van mogelijke
klassieke muziek, blijft een complex cognitieve veranderingen wordt
"Sonate voor twee piano's in D
en betwist concept, met onduidelijke
majeur" (K. 448) van Wolfgang vastgelegd. Bovendien kunnen
mechanismen.
Amadeus Mozart, op korte-termijn individuele verschillen tussen
cognitieve vaardigheden. De De resultaten van deze cognitieve deelnemers, subtiele effecten
hypothese dat deelnemers die naar test toonden geen significante verbergen die met een
deze muziek luisterden een verbetering in cognitieve prestaties uitgebreidere reeks cognitieve
significante verbetering in na de korte blootstelling aan beoordelingen naar voren zouden
cognitieve prestaties zouden klassieke muziek. Desondanks is het kunnen komen.
belangrijk om op te merken dat de
vertonen in vergelijking met
keuze voor slechts één test de Bovendien is het Mozart-effect zelf
deelnemers die niet naar muziek
reikwijdte van de studie de
luisterden, werd niet bevestigd een complex en vaak besproken
bevindingen beperkt. Deze keuze
door de resultaten van dit was gebaseerd op de concept. Hoewel sommige studies
onderzoek. Dit experiment kon veronderstelling dat het Mozart- verbeteringen in cognitieve
geen significante verbetering in effect vooral het kortte termijn prestaties hebben gerapporteerd
korte-termijn cognitieve geheugen test. na blootstelling aan klassieke
vaardigheden aantonen bij muziek, zijn de resultaten niet
deelnemers die naar klassieke Deze aanpak heeft echter consistent, en de mechanismen
beperkingen. Cognitieve vermogens achter dergelijke effecten blijven
muziek luisterden in vergelijking
zijn veelzijdig, en het Mozart-effect,
met deelnemers die dat niet deden. onduidelijk. Het gebruik van
kan zich op verschillende manieren
Het Mozart-effect, dat verband slechts één cognitieve test kan
manifesteren in verschillende
houdt met verbeterde cognitieve cognitieve delen als het ook echt geen rekening houden met de
prestaties na het luisteren naar bestaat. potentiële variabiliteit in hoe
klassieke muziek, blijft een individuen reageren op klassieke
complex en betwist concept, met muziek in verschillende
onduidelijke mechanismen. denkgebieden van de hersenen.
DROOMSAP:
WERKT HET
ECHT?
Door Isabella Favot

Voor mijn onderzoek heb ik getest of je met slaapmiddelen bestaande uit natuurlijke stoffen,
zoals planten, echt werken, of dat het geen invloed zal hebben. Ik heb hiervoor 3 personen,
waarvan de eerste persoon dit middel al gebruikt en de andere twee niet, een slokje laten
nemen van de droomsap. Droomsap is een kalmeringsmiddel dat bestaat uit wel zeven
biologisch geteelde kruiden, biologische bijenhoning en het heeft een zeer lage dosering van
doxylamine. Voor een week lang heb ik de slaap bijgehouden van mijn proefpersonen zonder
droomsap, en met droomsap. In dit artikel kunt u de resultaten van mijn onderzoek vinden!

Vervolgens moesten ze bijhouden hoe laat ze


Ik heb dit onderzoek afgelegd omdat ik wil ongeveer in slaap vielen. Ze noteren de tijd dat ze
weten of slaapmiddelen die bestaan uit als laatst afleest voor ze in slaap vallen, hoe laat
verschillende biologische planten/kruiden, een ze opstaan en eventueel hoe laat ze ‘s nachts
echt werkend effect op het slaapritme van tussendoor wakker worden. Om een zo goed
vrouwen hebben, of dat het een placebo effect mogelijk en betrouwbaar resultaat te krijgen zijn
is? ze allemaal op hetzelfde tijdstip naar bed gegaan.
Mijn verwachtingen zijn dat het voor de Voor de nachten zonder Droomsap, heb ik ze
personen die het middel al gebruiken, een gevraagd precies hetzelfde te doen. Dit is ook voor
positief effect heeft en dus echt werkt. Voor de 3 nachten gemeten. Hierdoor kan ik meer
ander personen denk ik dat het niet een heel nauwkeurige resultaten weergeven.
erg groot effect gaat hebben op het slaapritme,
maar wellicht een klein beetje zal helpen. Om Materialen:
dit onderzoek uit te voeren heb ik de
proefpersonen gevraagd om drie dagen lang, Droomsap
om 22:00, 2 ml van het droomsap in te nemen
Resultaten:
Verwerking van resultaten: Conclusie

Met mijn resultaten van mijn onderzoek kan ik de Na mijn onderzoek kan ik stellen dat het Droomsap, een
conclusie trekken dat voor #1, die het middel al slaapmiddel met natuurlijke en biologische ingrediënten,
gebruikt het slaapritme zeker wordt verbeterd. De een invloed kan hebben op het slaapritme van vrouwen.
nachten dat zij het slaapmiddel niet gebruikt zag ik Ik heb gezien dat voor vrouwen die het middel al langer
veel slaaponderbrekingen rond de tijdstippen 03;00 gebruiken er toch afhankelijkheid bij komt kijken en dat
en 04;00. Met het droomsap komt dit niet meer voor. de nachten zonder het gebruik van het slaapmiddel
Voor mijn andere proefpersonen is hun gemiddelde onrustiger zijn als andere. Als het middel nog niet vaak
slaapritme zonder droomsap niet heel anders als met gebruikt is, heeft het een kleiner effect op het slaapritme,
droomsap. Ik merk vooral bij het in slaap vallen dat met namen op de start van de sluimer fase. Wel zorgt het
het wat langer duurt voordat de sluimer fase begint middel voor een goede nachtrust zonder onderbrekingen
als er geen gebruik wordt gemaakt van het droomsap. en helpt het met het behalen van voldoende aantal uur
Ongeveer een halfuur na het innemen vallen mijn slaap.
proefpersonen in slaap en slapen dan ook echt de hele
nacht door. Bij #3 heb ik ook opgemerkt er een aantal Discussie:
keren bij geen gebruik van het sapje, slaap
onderbrekingen voorkwamen en vervolgens met Voor mijn vervolg onderzoek zou ik graag mijn
gebruik van het hulpmiddel was dit niet meer het proefpersonen willen vragen zichzelf te filmen gedurende
geval. de hele nacht. Hierbij zou ik een klok in beeld willen
hebben zodat ik nog nauwkeuriger de tijden kan noteren.
Ik zou het voor de volgende keer ook graag voor een
langere periode en met meer vrouwen willen doen.
I. FAVOT, A. DE LANGE, S. LAAN

You might also like