Wpływ skutków pandemii

koronawirusa na potrzeby
kompetencyjne sektora
Telekomunikacja
i Cyberbezpieczeństwo
w konsekwencji rozwoju zastosowań technologii
cyfrowych oraz kształtowania się nowego modelu pracy
2023
2 PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji 3

Spis treści
Wstęp 5

1. Rozwiązania, technologie i trendy postpandemiczne 7

2. Wyzwania w kontekście zróżnicowanego modelu pracy 11

3. Poszukiwane kompetencje i kwalifikacje 17

4. Czynniki wpływające na rozwój firmy 23

5. Podsumowanie 25

Metryczka 25

Sektorowa Rada ds. Kompetencji Telekomunikacja i Cyberbezpieczeństwo 26

Badanie zostało przeprowadzone w ramach działania Sektorowej Koncepcja i koordynacja merytoryczna: Dariusz Chełstowski,
Rady ds. Kompetencji Telekomunikacja i Cyberbezpieczeństwo. Andrzej Gontarz
Publikacja realizowana w ramach Projektu pn. „Utworzenie Współpraca merytoryczna: Beata Ostrowska
i funkcjonowanie Sektorowej Rady ds. Kompetencji Telekomunikacja Wykonawca: Antal Sp. z o.o.
i Cyberbezpieczeństwo”. Warszawa 2023

Projekty współfinansowane przez Unię Europejską ze środków

Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu
Operacyjnego Wiedza, Edukacja, Rozwój.
4 PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji 5

Wstęp
W wyniku pandemii Covid, rynek pracy w Pol-
sce wraz z sektorem telekomunikacji i cyber-
bezpieczeństwa, uległ trwałym zmianom,
a potrzeby kompetencyjne w tej branży ule-
gły przedefiniowaniu. W ramach Sektorowej
Rady ds. Kompetencji Telekomunikacja i Cy-
berbezpieczeństwo przeprowadzono projekt
badawczy mający na celu przedstawienie sta-
nu postpandemicznego rynku pracy. Projekt
obejmował reprezentantów firm z sektora TCB
(PKD 61.10, 61.20, 61.30, 61.90) różnej wiel-
kości, zgodnie z zasadą reprezentatywności.

Celem badania było wskazanie obszarów

merytoryczno-technologicznych, w których
w najbliższej przyszłości mogą wystąpić luki
kompetencyjne w sektorze TCB, ze względu
na rozwój zastosowań technologii cyfrowych
oraz kształtowanie się nowego modelu pracy.
Badanie miało również na celu identyfikację
kluczowych kompetencji i kwalifikacji, na któ-
re wzrośnie zapotrzebowanie w sektorze TCB
w perspektywie najbliższych lat.

Projekt określił także najważniejsze technolo-

gie i czynniki pozatechnologiczne, które będą
miały wpływ na rynek pracy w sektorze TCB.
Zmiany spowodowane pandemią wymusiły
na wielu firmach dostosowanie się do nowych
warunków, co z kolei spowodowało koniecz-
ność podnoszenia kwalifikacji pracowników.
6 PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji 7

1. Rozwiązania,
technologie i trendy
postpandemiczne

Niemal 80% firm z sektora telekomunikacja i spotkania zespołowe, rozwiązania chmurowe

i cyberbezpieczeństwo deklaruje, że widzi
zwiększone zapotrzebowanie w aspekcie na-
rzędzi do pracy zdalnej. W takiej sytuacji wy-
daje się być jasna również potrzeba narzędzi
do komunikacji (62% wskazań). W mniejszym
stopniu, choć nadal ponad ¼ firm wskazuje
jako istotne wsparcie IT (helpdesk), sprzęt
do pracy czy wirtualne desktopy. Badani
wskazywali również inne potrzeby: integracja
oraz narzędzia i infrastruktura pozwalająca
na wprowadzenie niezbędnych zabezpieczeń
technicznych i organizacyjnych.
Obecne czasy wymagają też zastosowania
nowych rozwiązań i technologii w ramach bie-
żącej działalności operacyjnej. Przeważająca
liczba badanych jako rozwiązania kluczowe
wskazuje wielkie zbiory danych (53%). Niemal

1.1. Na jakie rozwiązania i technologie zauważalne jest zwiększone

zapotrzebowanie ze strony pracowników w Państwa organizacji w rzeczywistości
postpandemicznej?

100%

90%
79%
80%

70%
62%
60%

50%

40% 37% 35%

30%
24%
20%
12%
10%

0%

Narzędzia do Narzędzia do Wsparcie IT Sprzęt do Wirtualne Inne

pracy zdalnej komunikacji helpdesk pracy desktopy
8 PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji 9
połowa respondentów stawia na inżynierię Wśród dodatkowych odpowiedzi znalazły (57%) uważa, że kluczowym trendem jest cloud
zintegrowaną z klientem (ang. Customer Inte- się takie rozwiązania jak: blockchain, cyber- computing oraz edge computing, podczas gdy
grated Engineering, to podejście projektowe, bezpieczeństwo, szyfrowanie oraz optyma- 54% respondentów wskazało na zdalną pracę
które skupia się na aktywnym zaangażowaniu lizacja procesów. oraz rozwój sztucznej inteligencji i uczenia ma-
klienta w proces projektowania i wytwarzania szynowego jako ważne trendy. Blisko połowa
produktu) – 48% wskazań. Często wskazywane Patrząc na istotne dla rynku trendy widać, że badanych wskazała Big Data jako istotny trend.
są również: wszystko jako usługa (XaaS), wirtu- dominujący to dbałość o bezpieczeństwo cyfro- Co trzecia firma (czyli 33%) zauważa znaczenie
alizacja oraz otwarte innowacje i społeczności. we (77% wskazań). Większość ankietowanych projektowania doświadczenia użytkownika (User
Experience Design) oraz trendu gig economy
1.2. Na rozwój i wykorzystanie jakich rozwiązań i technologii stawiają Państwo (32%). Szefowie firm z branży telekomunikacyj-
w planach swojej działalności? nej i cyberbezpieczeństwa zauważają również
inne trendy, takie jak blockchain oraz kwestie
związane z zatrudnieniem i integracją zespołów.
100% 1.3. Które z poniższych trendów będą miały dla rynku pracy w warunkach post-
90% pandemicznych według Państwa największe znaczenie?
80%
100%
70%

60% 90%
53%
50% 48% 80% 77%
42%
40% 37% 36% 70%
32%
30% 27%
60% 57%
20% 18% 54% 54%
50% 48%
10% 8%
40% 38%
0% 34% 33%
30% 27%
24%
Wielkie zbiory danych Inżynieria zintegrowana Wszystko jako usługa (XaaS)
(Big Data) z klientem 20% 16%

10%
Otwarte innowacje
Wirtualizacja Rzeczywistość wirtualna (VR) 2%
i społeczności
0%

Internet rzeczy (IoT) Integracja pozioma Inne

Cloud computing/ Sztuczna inteligencja/uczenie
Cyberbezpieczeństwo przetwarzanie brzegowe maszynowe

Internet rzeczy/autonomiczne
Praca zdalna Big data/data science przedmioty

User Experience Design Gig economy Wirtualizacja

(ergonomia rozwiązań)

Przemysł 4.0/gospodarka 4.0 Metaverse Inne

10 PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji 11

2. Wyzwania
w kontekście
zróżnicowanego
modelu pracy
y
Nowe wyzwania dla pracodawców w branży odpowiadających potrzebom pracowników
telekomunikacji i cyberbezpieczeństwa wy- zarówno stacjonarnych, jak i zdalnych oraz
nikające ze zróżnicowanego modelu pracy stabilne oprogramowanie.
obejmują przede wszystkim bezpieczeństwo
cyfrowe (65% odpowiedzi). Warto też jednak Przy rozważaniu powyższych ważnych ele-
zwrócić uwagę na znaczące miejsce miękkich mentów istotne jest ustalenie aktualnie pre-
aspektów, takich jak: dobre samopoczucie ferowanego modelu pracy. Według badania,
pracowników oraz równowaga między życiem 56% badanych wskazuje na hybrydowy mo-
zawodowym a prywatnym (52% odpowiedzi), del, 37% na w pełni zdalny, a tylko 5% firm
stabilna infrastruktura sieciowa oraz przej- z sektora telekomunikacja i cyberbezpie-
rzystość i odpowiednia komunikacja (oba po czeństwo preferuje model stacjonarny.
51% wskazań). Inne wyzwania zauważane
przez szefów firm to: dostarczenie benefitów

2.1. Jakie są według Państwa kluczowe

wyzwania związane z hybrydową
przyszłością pracy i biznesu?
(w kontekście rozwoju potrzebnych Cyberbezpieczeństwo
kompetencji i kwalifikacji) Dobre samopoczucie pracowników
i równowaga między życiem zawodowym
a prywatnym
100%
Przejrzystość i odpowiednia komunikacja

Odpowiednia i stabilna infrastruktura

90%

80%
sieciowa

Budowanie integracji zespołowej/organizacji

65%
70%

60%
Efektywne prowadzenie spotkań
52% 51% 51%
50%
44% Neutralność technologiczna i architektoniczna,
która pozwala odzwierciedlać biznes, potrzeby
40%
34% 34% 33% 31% i cele
30% Elastyczność w określaniu godzin pracy
20%

Utrzymanie ciągłości działania

10%

2% Inne
0%
12 PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji
2.2. Jaki preferują Państwo obecnie Jednocześnie, osoby które wybrały zarówno
model pracy? hybrydowy, jak i zdalny model jako prefero-
wany, uważają że ten model będzie dominu-
jący w przyszłości. Natomiast badani, którzy
2% preferują model stacjonarny, mają większe
wątpliwości co do jego przyszłej dominacji.
5% 73% badanych stwierdza, że wdrożenie cał-
kowicie zdalnego lub hybrydowego modelu
pracy wymaga większych inwestycji w infra-
strukturę związaną z cyberbezpieczeństwem
w organizacjach. Tylko 7% respondentów
37% 56% uważa, że zmiany związane z modelem pracy
nie wpłynęły na inwestycje w bezpieczeństwo
cyfrowe w ich organizacji.
PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji 13
wymieniane przez respondentów były: wdro-
żenie oprogramowania antywirusowego i an-
tyspamowego (71%), zastosowanie firewalli
i innych urządzeń zabezpieczających typu UTM
(67%) oraz wdrożenie polityki bezpieczeństwa
i dobrych praktyk (62%). Ponadto, badani wy-
mieniali również inne rozwiązania, takie jak:
EDR, SOC, zero trust, szyfrowanie, testy bezpie-
czeństwa, wewnętrzne zespoły ds. cyberbezpie-
czeństwa, incident response oraz kompleksowe
rozwiązania oparte na analizie ryzyka.

Badani przedstawili, że w firmach, których

2.4. W jakim stopniu wdrożenie mode-
dotyczy badanie, znaczna większość podjęła lu pracy zdalnej/hybrydowej wpłynęło
działania związane z inwestycjami w cyberbez- na poziom inwestycji w cyberbezpie-
Hybrydowy Stacjonarny pieczeństwo. Wśród tych działań najczęściej czeństwo w Państwa organizacji?

Zdalny Inny, jaki?

100%

2.3. Czy uważają Państwo, że wybrany przez Państwa model pracy będzie 90%

zyskiwał na popularności w przyszłości?

80%

100%
70%
Hybrydowy
90%
60%

Stacjonarny
80%
50%
45%
70% Zdalny
64% 40%

60%
60% 57%
30% 28%
50%
20%
20%

40%
36% 10%
5%
30% 29% 2%
0%
21%
20%
14%
9% Zdecydowanie
10% Raczej wpłynęło
4% wpłynęło
3% 1% 2% Ani wpłynęło, ani nie
0% Raczej nie wpłynęło
wpłynęło
Tak, uważam, Raczej tak, Trudno powiedzieć Raczej nie. Uważam, Zdecydowanie
że na rynku ten choć myślę, że i ciężko jest mi że oczekiwania model pracy Zdecydowanie nie
model będzie w przyszłości może przewidzieć pracodawców jak ulegnie zmianie wpłynęło
funkcjonował się to zmienić przyszłą sytuację i samego rynku
w przyszłości na rynku mogą wymagać
zmiany
14 PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji 15

2.5. Jakie działania związane z cyberbezpieczeństwem są wdrażane w Państwa

firmie?

100%

90%

80%

71%
70% 67%
62%
60%
53%
50%
50% 48%

40%

30%

20%

10%
6%

0%

Oprogramowania Zastosowanie Wdrożenie Szkolenia pra- Polityka bez- Przygotowane Inne

antywirusowe firewalli i in- polityki bez- cowników pieczeństwa procedury
i antyspamowe nych urządzeń pieczeństwa, w zakresie bezpieczeństwa
zabezpieczają- dobrych cyberbezpie-
cych typu UTM praktyk czeństwa
16 PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji 17

3. Poszukiwane
kompetencje
i kwalifikacje
e
W wyniku zmian zachodzących w rzeczywisto-
ści po pandemii, takich jak zmiana modeli pra-
cy i większe wykorzystanie technologii, firmy
z sektora telekomunikacji i cyberbezpieczeń-
stwa potrzebują innych kompetencji niż wcze-
śniej. Według badań, najbardziej pożądane są
umiejętności biznesowe umożliwiające sku-
teczną współpracę z klientami oraz praktyczne
umiejętności związane z programowaniem
i znajomością języków programowania (oba po
85% wskazań).
Najwięcej możliwych wskazań na spadek zapo-
trzebowania na jakiekolwiek kompetencje od-
notowuje wyższe wykształcenie kierunkowe,
gdzie prawie co 3. badany wskazuje na spadek
jego zapotrzebowania.
Wyniki badań wskazują, że w kontekście
pracy zdalnej, kluczowe kompetencje to: au-
tomatyzacja i robotyzacja procesów (według
69% respondentów) oraz obsługa klienta na
odległość (60%). Ponadto, połowa badanych

3.1. Na jakiego rodzaju kompetencje i kwalifikacje będzie w konsekwencji

pandemii rosło zapotrzebowanie, a na jakie spadało?

Ani się nie rosło, ani nie

Zdecydowanie rosło spadało

Raczej rosło Raczej spadało Zdecydowanie spadało

60% 25% 12%

Umiejętności praktyczne związane z pisaniem kodu i znajomością języków programowania

47% 38% 14%

Kompetencje biznesowe

21% 43% 33% 3%

Life-long learning (uczenie się przez całe życie)

9% 32% 31% 18% 10%

Wyższe wykształcenie kierunkowe

8% 28% 46% 18%

Wiedza teoretyczna
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
18
uważa, że istotne jest zapewnienie bezpie-
czeństwa w kanałach komunikacji cyfrowej
(55%). Innymi wymaganymi umiejętnościami
są: zapewnienie bezpieczeństwa oraz doradz-
two w tym obszarze, zarządzanie ryzykiem,
przestrzeganie przepisów, praktyczna wiedza
PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji 19
Potrzeby związane z umiejętnościami i kompe-
tencjami bezpośrednio wpływają na bieżące 3.3. Na jakie specjalizacje prowadzą Państwo aktualnie rekrutację lub zamierzają
potrzeby i plany rekrutacyjne. Największe zapo- Państwo zatrudniać w ciągu najbliższego roku?
trzebowanie na rynku pracy jest na specjalistów
w dziedzinie cyberbezpieczeństwa i dewelope-
rzy (oba wskazane przez 58% respondentów) 100%

na temat wdrożenia i obsługi systemów w śro- oraz eksperci w dziedzinie technologii interne- 90%

dowisku Hybryd-Multi-Cloud. towych (wskazani przez 45% respondentów). 80%

3.2. Jakie potrzeby kompetencyjne zauważają Państwo zarówno w zakresie

70%

58% 58%
pracy zdalnej, jak i zdalnej obsługi klientów w swoich organizacjach?
60%

50%
45%
40% 38% 38%
100%
30%
90%
20%

80% 10% 6%
70%
69% 0%

60% Rozwój opro- Cyberbezpieczeń- Technologie Technologie Testerzy Inne

60% gramowania stwo (specjaliści webowe back-endowe
55% (developerzy zatrudniani w tzw. i front-endo-
programujący Security Opera- we
50% 47% 46% w językach Java, tions Centres,
44% C++, .NET/C#) Security Architek-
ci, etc.)
40%

30% Nowe trendy w biznesie powodują powsta- nościach biznesowych (50%) oraz umiejętno-
24% wanie luk kompetencyjnych. Według badań, ściach związanych z tworzeniem i utrzymywa-
20%
szczególnie dotyczą one braków w umiejęt- niem rozwiązań technologicznych (45%).
10%
2% 3.4. W jakich obszarach istnieją obecnie największe luki kompetencyjne
0%
w firmach?
Automatyza- Obsługa klienta Zapewnienie Integracja Analiza danych Tworzenie, Zarządzanie Inne
cja i robotyza- w trybie bezpieczeń- systemów i jej wyko- rozwój kryzysowe
cja procesów zdalnym (m.in. stwa kanałów rzystanie do i zarządzanie
świadczenie komunikacji wspomagania oprogramo- 100%
usług pomocy elektronicznej decyzji waniem
technicznej) 90%
80%
70%
60%
50%
50% 45%
40% 38%
30% 27%
20%
9%
10%
0%

Kompetencje Związane Odnajdywanie się Bezpośrednia Inne

biznesowe bezpośrednio w rzeczywistości współpraca
(umiejętności z wytwarzaniem biznesowej z uczestnikami
pozwalające na sku- i utrzymaniem procesów
teczną współpracę rozwiązań projektowych
z klientem technologicznych
i monitorowanie jego
potrzeb)
20 PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji 21
Badania wykazały, że głównym źródłem po- są bieżące priorytety biznesowe (39%). Inne Pandemia Covid nieodwracalnie i cyberbezpieczeństwo jako skutek
trzeb kompetencyjnych pracowników są plany odpowiedzi obejmują własne doświadczenia,
zmieniła polski rynek pracy pandemii koronawirusa w postaci
i strategie rozwojowe firmy (73%) oraz ogól- strategie i plany oraz networking w ramach
ne trendy rozwojowe (66%). Mniej istotne organizacji branżowych. i przeformułowała potrzeby rozwoju zastosowań technologii
kompetencyjne pracowników cyfrowych oraz kształtowania się
3.5. Na jakiej podstawie diagnozują Państwo w istniejącej sytuacji w obszarze informatyki nowego modelu pracy. Badanie
postpandemicznej swoje obecne i przyszłe potrzeby kompetencyjne? (IT), telekomunikacji umożliwia także identyfikacje
i cyberbezpieczeństwa (TCB). kluczowych kompetencji
Koronawirus przyspieszył tylko i kwalifikacji, na które w sytuacji
100%

90%
proces rewolucji cyfrowej, postpandemicznej wzrośnie
80%
73% o której już od dłuższego czasu w perspektywie najbliższych kilku
70%
66% się mówiło, a rzeczywistość lat zapotrzebowanie w sektorach
60% postpandemiczna znacząco IT oraz TCB. Badani wskazują, że
50%
wpłynęła na zapotrzebowanie w największym stopniu będzie rosło
40%
39% na nowe narzędzia i rozwiązania zapotrzebowanie na kompetencje
technologiczne. Zmienił się biznesowe umożliwiające skuteczną
sposób i system pracy, firmy współpracę z klientem (85%
30%

20%
w znacznym stopniu zaczęły pozytywnych wskazań) oraz na
10%

2%
wykorzystywać model pracy umiejętności praktyczne związane
0% hybrydowej lub całkowitej pracy z pisaniem kodu i znajomością
Posiadanych Obserwacji Bieżących Inne zdalnej. W ramach działalności języków programowania
przez firmę ogólnych ustaleń
planów trendów priorytetów Sektorowej Rady ds. Kompetencji – (79% pozytywnych wskazań).
i strategii rozwojowych biznesowych
rozwojowych Informatyka oraz Sektorowej Rady Wiedza teoretyczna zalicza
ds. Kompetencji Telekomunikacja się do kompetencji, na które
i Cyberbezpieczeństwo zapotrzebowanie jest najbardziej
przeprowadzone zostało badania, stabilne i nie notuje się znacznej
którego celem jest właśnie m.in. tendencji wzrostowej. To ważny
wskazanie strategicznych obszarów sygnał w kontekście kształcenia
merytoryczno‐technologicznych, pracowników, podnoszenia ich
w których w najbliższej kompetencji i potrzebnych na rynku
przyszłości mogą wystąpić luki pracy kwalifikacji.
kompetencyjne w sektorach
informatyka oraz telekomunikacja

Wiesław Paluszyński
Prezes Polskiego Towarzystwa Informatycznego,
Wiceprezes Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji,
Przewodniczący Sektorowej Rady ds. Kompetencji
Telekomunikacja i Cyberbezpieczeństwo
22 PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji 23

4. Czynniki
wpływające na
rozwój firmy

Każdy trend może działać jako bodziec lub

przeszkoda dla rozwoju firm. Wyniki bada-
nia pozwoliły na dokładną analizę trendów
sprzyjających sektorowi telekomunikacji
i cyberbezpieczeństwa. Większość badanych
(75%) wyraża pozytywną opinię na temat
wpływu automatyzacji, robotyzacji i roz-
woju sztucznej inteligencji (70%) na rozwój
branży. W przypadku 16% firm hamującym
czynnikiem dla rozwoju będzie analiza efek-
tywności w postaci monitoringu.

4.1. Jakie czynniki będą sprzyjać, a które będą hamować według Państwa rozwój
zatrudnienia w perspektywie najbliższych lat?

Zdecydowanie będzie Ani się nie będzie sprzyjać,

sprzyjać ani będzie hamować

Raczej będzie Raczej będzie Zdecydowanie

sprzyjać hamować będzie hamować

49% 26% 16% 9%

Automatyzacja i robotyzacja

46% 24% 21% 9%

Rozwój AI

21% 47% 27% 5%

Mobilność pracowników

9% 52% 23% 12% 4%

Analiza efektywności pracy (monitoring)

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
24 PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji 25
Badanie zewnętrznych czynników pokazuje,
że większość respondentów (65%) uważa,
cy mają duży wpływ na ich firmy, ale nadal
stanowią one istotne czynniki. 5. Podsumowanie na cechę, jaką jest life-long learning (64% pozy-
tywnych wskazań). Wiedza teoretyczna zalicza
że największy wpływ na działalność i rozwój się do kompetencji, na które zapotrzebowanie
firm ma sytuacja makro- i mikroekonomicz- jest najbardziej stabilne i nie notuje się znacznej
na. Mniej niż połowa badanych uważa, że tendencji wzrostowej. 50% badanych uważa, że
Pandemia przyspieszyła proces rewolucji cy-
sytuacja geopolityczna i braki na rynku pra- umiejętości pozwalające na skuteczną współ-
frowej, zmuszając firmy do przejścia na zdalny
pracę z klientem i monitorowanie jego potrzeb
model pracy. Przedstawiciele sektora telekomu-
4.2. Które czynniki mają wpływ na planowane działania/rozwój Państwa firmy? nikacji i cyberbezpieczeństwa, podkreślają, że
stanowią największą lukę kompetencyjną w sek-
torze telekomunikacji i cyberbezpieczeństwa.
z hybrydową przyszłością pracy i biznesu przede
wszystkim wiąże się wyzwanie zapewnienia
Zmiany na rynku przekładają się na aktualne po-
bezpieczeństwa cyfrowego (65% wskazań). War-
100% trzeby lub plany rekrutacyjne. Górują potrzeby
to zwrócić uwagę, że ¾ badanych wskazuje, iż
zatrudnienia deweloperów (58% wskazań), spe-
90% wdrożenie modelu pracy zdalnej/hybrydowej
cjalistów z zakresu cyberbezpieczeństwa (58%
wpłynęło na poziom inwestycji w cyberbezpie-
80% wskazań) oraz ekspertów z zakresu technologii
czeństwo w ich organizacjach. Nie jest zasko-
webowych (45% wskazań). Jest to kontynuacja
70% czeniem, że ponad połowa badanych, z takim
65% rozwoju technologii, która dąży do maksymal-
modelem pracy wiąże także potrzebę zadbania
60% nego zabezpieczenia danych, szczególnie teraz,
o samopoczucie pracowników (52%), przejrzystą
gdy korzystamy z urządzeń mobilnych i zdalnego
50% 49% komunikację (51% wskazań) oraz stabilną infra-
47% dostępu do danych i usług.
42% strukturę sieciową (51% wskazań).
40%

30%
Eksperci z McKinsey w 2019 roku oszacowali,
21% że do 2030 roku sztuczna inteligencja i auto-
20% 15% matyzacja mogą zastąpić aż 30% miejsc pracy
9% na całym świecie. Jednak większość badanych
10%
z sektora telekomunikacji i cyberbezpieczeństwa

Metryczka
0% nie widzi zagrożenia ze strony rozwoju nowych
Sytuacja makro- Niedobory Sytuacja Luki Oczekiwania/ Model Inne technologii, w kontekście rozwoju zatrudnienia.
i mikroekono- kadr na rynku geopolityczna kompetencyjne przyzwyczajenie edukacji Należy mieć na uwadze, że z wprowadzaniem
miczna pracy pracowników do modelu pracy
zdalnej tych technologii, coraz częściej pracownicy będą Badanie zostało zrealizowane przez firmę
musieli podnosić swoje kwalifikacje lub przekwa- Antal metodą CAWI i CATI w dniach 16 stycz-
lifikować się, aby dostosować się do wymagań nia – 18 lutego na próbie 131 firm z sektora
nowych stanowisk. Badani z sektora TCB, zauwa- telekomunikacja i cyberbezpieczeństwo z za-
żają potrzeby kompetencyjne w obszarze wła- chowaniem zasady reprezentatywności w po-
śnie automatyzacji i robotyzacji procesów (69% szczególnych sektorach.
wskazań), ale także w zakresie obsługi klienta 3%
w trybie zdalnym (60% wskazań) oraz zapewnie-
7%
nia bezpieczeństwa kanałów komunikacji elek-
tronicznej (55% wskazań).

Jednocześnie respondenci wskazują, że w naj-

większym stopniu będzie rosło zapotrzebowanie 90%
na umiejętności praktyczne związane z pisaniem
kodu i znajomością języków oprogramowania
(85% pozytywnych wskazań), kompetencje biz- Mała (do 50 Średnia (50-250
nesowe umożliwiające skuteczną współpracę pracowników) pracowników)

z klientem (85% pozytywnych wskazań) oraz Duża (od 250

pracowników)
26
Sektorowa Rada ds. Kompetencji
Telekomunikacja i Cyberbezpieczeństwo
Sektorowa Rada ds. Kompetencji
Telekomunikacja
i Cyberbezpieczeństwo (TCB) inicjuje
i bierze udział w różnorodnych
przedsięwzięciach związanych
z tematyką kompetencji
w obszarze telekomunikacji
i cyberbezpieczeństwa.
Zadania Rady
Sektorowa Rada ds. Kompetencji Telekomuni-
kacja i Cyberbezpieczeństwo pomaga dostoso-
wywać ofertę edukacyjną do obecnych wyma-
gań rynku pracy w sektorze m.in. poprzez:
• rekomendowanie rozwiązań/zmian legisla-
cyjnych w obszarze edukacji i jej dostoso-
wania do potrzeb rynku pracy w sektorze;
• współpracę w zakresie porozumień eduka-
cyjnych działających na rzecz zintegrowa-
nia edukacji i pracodawców;
• określanie obszarów badawczych odnoszą-
cych się do kompetencji w sektorze oraz
zlecanie tego rodzaju badań;
• identyfikację potrzeb w zakresie aktualiza-
cji Sektorowej Ramy Kwalifikacji oraz two-
rzenie poszczególnych kwalifikacji;
PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji
• przekazywanie informacji nt. zapotrzebo-
wania na kompetencje do instytucji eduka-
cyjnych, instytucji rynku pracy, co powinno
wpłynąć na wzrost skuteczności działań
z zakresu pośrednictwa pracy i poradnic-
twa zawodowego;
• przekazywanie informacji nt. specyficz-
nych potrzeb danego sektora w obszarze
kompetencji do partnerów społecznych
dokonujących identyfikacji potrzeb rozwo-
jowych przedsiębiorstw w danym sektorze;
• obsługę działania 2.21 typ 4 POWER (szko-
lenia lub doradztwo wynikające z rekomen-
dacji Sektorowych Rad ds. Kompetencji),
w szczególności opracowanie oraz aktualiza-
cja rekomendacji dotyczących zapotrzebo-
wania na kompetencje w sektorze.
Inicjatywy
Działaniem prowadzonym na styku edukacji
z biznesem, w którym bierze udział Rada,
jest organizowane Forum Współpracy Edu-
kacji i Biznesu EDUMIXER. Głównym celem
konferencji jest wypracowanie propozycji
zmian w programach kształcenia uwzględ-
niających rozwój technologiczny oraz po-
trzeby rynku pracy. Impreza służy również
wymianie doświadczeń i transferowi najlep-
szych praktyk pomiędzy sektorem edukacji
PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji
formalnej i pozaformalnej oraz przedsiębior-
cami i instytucjami.
IV Forum w 2020 r. miało zdalną formułę
ze względu na pandemię Covid-19. W progra-
mie pojawiły się dyskusje o zmianach w usta-
wie o Krajowym Systemie Cyberbezpieczeń-
stwa oraz Prawie Komunikacji Elektronicznej
i ich wpływie na kwalifikacje. Poruszone zo-
stały kwestie związane z wprowadzeniem do
Krajowego Systemu Certyfikacji Cyberbezpie-
czeństwa zewnętrznego potwierdzenia kwa-
lifikacji i umiejętności. W trakcie warsztatów
omówiono potrzeby kompetencyjne związane
z wdrażaniem sieci 5G oraz dotyczące cyber-
bezpieczeństwa Internetu Rzeczy.
Organizowana w 2021 r. V edycja Forum była
poświęcona tematowi „Transformacja cyfrowa.
Wyzwanie dla edukacji, rynku pracy i przed-
siębiorców”. Tak jak rok wcześniej odbyły się
również warsztaty dotyczące sektora TCB.
Natomiast w 2022 r. tematem przewodnim
konferencji było „Bezpieczeństwo w tele-
informatyce. Wyzwanie dla edukacji, rynku
pracy i przedsiębiorców”, a głównym celem
wypracowanie propozycji zmian w progra-
mach kształcenia, uwzględniających rozwój
technologiczny oraz potrzeby dynamicznego
rynku pracy, wymiana doświadczeń i transfer
najlepszych praktyk pomiędzy sektorem edu-
kacji formalnej i pozafomalnej czy przedsię-
biorcami i instytucjami.
27
Rekomendacje
Sektorowa Rada wydała dotychczas dwie
rekomendacje rozwojowe – nadzwyczajną,
tzw. antycovidową oraz zwyczajną. Ich ce-
lem jest wskazanie najpilniejszych potrzeb
kompetencyjnych w sektorze telekomunika-
cji i cyberbezpieczeństwa.
Rekomendacja nadzwyczajna dotyczy wsparcia
szkoleniowo-doradczego w zakresie zwalczania
skutków pandemii Covid-19. Obejmuje kompe-
tencje związane z: instalowaniem, konfigurowa-
niem i zabezpieczaniem aplikacji i narzędzi do
pracy zdalnej, zapewnieniem bezpieczeństwa
kanałów komunikacji elektronicznej, migracją
danych do rozwiązań chmurowych oraz zabez-
pieczeniem baz danych.
Projekt „Utworzenie i funkcjonowanie Sektorowej
Rady ds. Kompetencji Telekomunikacja
i Cyberbezpieczeństwo” jest realizowany
w ramach Osi priorytetowej II: Efektywne
polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki
i edukacji oraz Działania 2.12 Zwiększenie wiedzy
o potrzebach kwalifikacyjno-zawodowych
w poszczególnych sektorach gospodarki.
Jego wartość to 2 183 914,40 zł, w tym
dofinansowanie ze środków europejskich
1 840 603,06 zł. Projekt nr UDA-POWR.02.12.00-
00-SR03/18 jest współfinansowany
z Europejskiego Funduszu Społecznego
w ramach Programu Operacyjnego
Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020.
Rekomendacja zwyczajna zawiera natomiast
kompetencje specjalistyczne („twarde”) z ob-
28 PARP Grupa PFR System Rad ds. Kompetencji

szaru telekomunikacji. Są one związane przede

wszystkim z budowaniem i zarządzaniem sze-
roko pojętą infrastrukturą telekomunikacyjną,
a także analizą danych) i cyberbezpieczeń-
stwem. Wskazane zostały także kompetencje
tzw. miękkie, w tym społeczne, komunikacyj-
ne, biznesowe oraz językowe.

e-mail: rada.telekomunikacja@pti.org.pl

www.srtcb.radasektorowa.pl
 www.srtcb.radasektorowa.pl

Lider projektu: Partner projektu: