12

FILIPINO SA
PILING LARANG
(TECH-VOC)
Ikalawang Markahan
Modyul 2
Katawagang Teknikal ng mga Piling
Anyo ng Teknikal-Bokasyunal na Sulatin
Karapatang-sipi@2020 ng DepEd Bohol
Reserbado ang lahat ng karapatan. Ang alin mang bahagi nito ay hindi maaaring ilathala o
ilabas sa ano mang anyo, kasama na rito ang mga video nang walang nakasulat na pahintulot
ang tagapaglathala at may-akda. Hindi sakop ng karapatang-sipi ang sariling-aklat na
ilalathala sa mga pahayagan at magasin.

Inilathala at inilimbag sa Pilipinas ng DepEd Bohol na may tanggapan sa 50 Lino Chatto Drive,
Cogon District, Tagbilaran City, Bohol.

May-akda:
Ginalyn O. Quimson

Tagasuri:
Wilfreda O. Flor, Ph.D.
Josephine D. Eronico, Ph.D.
Jocelyn T. Rotersos, R.L.

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Ginalyn O. Quimson

Tagasuri: Wilfreda O. Flor, Ph.D.
Josephine D. Eronico, Ph.D.
Jocelyn T. Rotersos, R.L.
Tagaguhit: Ginalyn O. Quimson
Tagalapat: Ginalyn O. Quimson
Tagapamahala: Bianito D. Dagatan, Ed.D., CESO V
Schools Division Superintendent
Carmela M. Restificar, Ph.D.
OIC, CID Chief
Josephine D. Eronico, Ph.D
EPS, LRMS
Wilfreda O. Flor, Ph.D.
EPS, Filipino

Inilimbag sa Pilipinas, Pansangay ng Bohol

Department of Education-Region VII, Central Visayas

Office Address: 50 Lino Chatto Drive, Cogon District, Tagbilaran City, Bohol
Telephone No. (038) 412-2544 (308) 501-7550
Telefax: (038) 501-7550
Email address: deped.bohol@deped.gov.ph
 12

FILIPINO SA
PILING LARANG
(TECH-VOC)
Ikalawang Markahan
Modyul 2
Katawagang Teknikal ng mga Piling
Anyo ng Teknikal-Bokasyunal na Sulatin
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Filipino 12 ng Alternative Delivery Mode (ADM)

Modyul para sa araling “Mga Katawagang Teknikal ng mga Napiling Anyo ng Teknikal-
Bokasyunal na Sulatin”.

Ang modyul na ito ay sinadyang inihanda at binuo, nilinang at masinsinang sinuri ng mga
edukador mula sa pampublikong institusyon upang magsilbing gabay sa mga guro para
matulungang makamit ng mag-aaral ang mga pamantayan at mga kompetensi na itinakda ng
Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinagtagumpayan ang pamayanang hamon sa pag-
aaral sa kabila ng hindi pagkakaroon ng harapang pagkatuto.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at malayang

pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong
mapunan ang kakulangan sa pagkatuto ng mga mag-aaral mula sa harapang talakayan sa
klase at mga kaalamang direktang nakukuha mula sa pagtatalakay ng guro.

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong ito sa
pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong o estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.

Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa Filipino 10 ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul ukol sa

“Mga Katawagang Teknikal ng mga Napiling Anyo ng Teknikal-Bokasyunal na Sulatin”.

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong
matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitong
mabigyan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto. Ang mga gawain ay maingat
na inihanda upang lubusang makilala at maunawaan ng mga mag-aaral ang mga katangian
ng isang teknikal-bokasyunal na sulatin ayon sa layunin at gamit nito sa kanilang napiling
larangan.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Alamin Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga dapat

mong matutuhan sa modyul.
Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano na
ang kaalaman mo sa aralin ng modyul. Kung
nakuha mo ang lahat ng tamang sagot (100%),
maaari mong laktawan ang bahaging ito ng
modyul.

Balikan Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral upang

matulungan kang maiugnay ang kasalukuyang
aralin sa naunang leksyon.

Tuklasin Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay ipakikilala

sa iyo sa maraming paraan tulad ng isang
kuwento, awitin, tula, pambukas na suliranin,
gawain o isang sitwasyon.

Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

pagtalakay sa aralin. Layunin nitong matulungan
kang maunawaan ang bagong konsepto at mga
kasanayan.

Pagyamanin Binubuo ito ng mga gawaing para sa

mapatnubay at malayang pagsasanay upang
mapagtibay ang iyong pang-unawa at mga
kasanayan sa paksa. Maaari mong iwasto ang
mga sagot mo sa pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.

Isaisip Naglalaman ito ng mga katanungan o pupunan

ang patlang ng pangungusap o talata upang
maproseso kung anong natutuhan mo mula sa
aralin.

Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong sa

iyo upang maisalin ang bagong kaalaman o
kasanayan sa tunay na sitwasyon o realidad ng
buhay.

Tayahin Ito ay gawain na naglalayong matasa o masukat

ang antas ng pagkatuto sa pagkamit ng
natutuhang kompetensi.

Karagdagang Gawain Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong

panibagong gawain upang pagyamanin ang
iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang
aralin.
 Susi sa Pagwawasto Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat ng
mga gawain sa modyul.

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Sanggunian Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa

paglikha o paglinang ng modyul na ito.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang marka o sulat
ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsagot sa mga
pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing
napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at sa
pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang sagutin
lahat ng pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito, huwag mag-
aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka ring humingi ng
tulong kay nanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sinuman sa iyong mga kasama
sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.

Umaasa kami na sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng makahulugang

pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa kaugnay na mga kompetensi.
Kaya mo ito!
 Alamin

Ang modyul na ito ay dinisenyo at sinulat nang may pagpapahalaga sa iyong kakayahan at
interes. Ito ay naglalayong matulungan kang matuto tungkol sa mga katawagang teknikal ng mga
piling anyo ng teknikal-bokasyunal na sulatin. Dito ay madidiskubre mo ang mga wastong
katawagan sa mga bahagi at katangian ng isang teknikal-bokasyunal na sulatin. Ang mga salitang
ginamit dito ay akma sa iyo at sa lebel ng iyong bokabularyo. Ang daloy ng mga aralin dito ay
alinsunod sa wastong pamantayan.

Ang modyul na ito ay may apat na aralin na may ibat-ibang kompetensi para sa ikalawang linggo
ng Ikalawang Markahan. Ito ay ang mga:

Aralin 2 –Katawagang Teknikal ng mga Piling Anyo ng Teknikal-Bokasyunal na

Sulatin
• Unang Araw: Katawagang Teknikal ng isang Memorandum
Pagkatapos mong pag-aralan ang aralin, inaasahan sa iyo na:
Naililista ang mga katawagang teknikal kaugnay ng piniling anyo
(CS_FTV11/12PT-0g-i-94)

• Ikalawang Araw: Katawagang Teknikal ng Katitikan ng Pulong

Pagkatapos mong pag-aralan ang aralin, inaasahan sa iyo na:
Naililista ang mga katawagang teknikal kaugnay ng piniling anyo
(CS_FTV11/12PT-0g-i-94)
• Ikatlong Araw: Katawagang Teknikal ng Pagbuo ng Elementong Biswal
Pagkatapos mong pag-aralan ang aralin, inaasahan sa iyo na:
Naililista ang mga katawagang teknikal kaugnay ng piniling anyo
(CS_FTV11/12PT-0g-i-94)
• Ikaapat na Araw: Katawagang Teknikal ng Ulat Progreso
Pagkatapos mong pag-aralan ang aralin, inaasahan sa iyo na:
Naililista ang mga katawagang teknikal kaugnay ng piniling anyo
(CS_FTV11/12PT-0g-i-94)

5
 Subukin

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang mga katanungan. Titik lamang ang isulat.

1. Ang mga sumusunod ay mga layunin sa paggawa ng isang memorandum maliban sa isa.
a. Upang paalalahanan ang mga empleyado hinggil sa dati na, kasalukuyan o bagong
usapin o tuntunin sa trabaho
b. Magbigay ng mga anunsiyo o magbaba ng mga patakaran na kinakailangang
mabatid ng lahat.
c. Ginagamit na parusa sa mga empleyado sa kompanya
d. Nagbibigay babala sa isang partikular na sektor om departamento
2. Alin sa mga sumusunod ang hindi gamit ng isang memo
a. pagbibigay ng instruksiyon
b. pagkumpirma sa kumbersasyon
c. pagbubuod ng mga pulong
d. pag-aanunsiyo sa mga pagbabago sa mga pulong
3. Ito ay isang uri ng dokumentasyon na makikita sa lahat ng organisasyon at institusyon,
nagsisilbi itong opisyal na tala hinggil sa napagpasyahan sa pulong.
a. memorandum c. naratibong ulat
b. katitikan ng pulong d. ulat progreso
4. Alin sa mga sumusunod ang tamang pahayag tungkol sa gampanin ng isang katitikan ng
pulong.
a. nagsisilbi lamang itong patunay na nagganap ang isang pulong
b. nababatid lamang ang mga aktibong miyembro na nakadalo sa pulong.
c. ito ay hindi maaaring ituring na dokumentong batayan sa susunod na pulong.
d. naidodokumento nito ang mga kapasyahan at responsibilidad ng bawat miyembro
ng pulong
5. Ito ay mga drowing o dibuho na nagpapakita ng mga komponent ng isang mekanismo,
mga hakabang ng isang proseso o kaugnayan sa pagitan ng mga bahagi ng isang
sistema.
a. grap b. dayagram c. iskematiks d. talahanayan
6. Ito ay biswal na representasyon ng estruktura ng isang sitema o ng mga pamamaraang
kaugnay ng isang proseso.
a. grap b. dayagram c. iskematiks d. talahanayan
7. Ito ay sistematikong pagsasaayos ng impormasyon sa mga kolum at hanay.
a. grap b. dayagram c. iskematiks d. talahanayan
8. Ito ay uri ng grap na ginagamit upang makita ang mga pagbabago at pagkakaunlad, ang
pag-angat o pagbaba ng mga datos.
a. bar grap b. pie tsart c. pictograph d. linyang grap
9. Bahagi ng isang ulat progreso na inilalarawan ang mga bagay na natapos o natupad na.
a. diskusyon c. mga suliranin
b. mga naisagawang gawain d. mga susunod na gawain
10. Ito ay mga balangkas o timetable ng mga gawaing hindi naisasagawa.
a. diskusyon c. mga suliranin
b. mga naisagawang gawain d. mga susunod na gawain

6
 Aralin
Katawagang Teknikal ng Isang
2
Unang Araw
Memorandum

Matutunghayan sa araling ito ang mga wastong termino o katawagang teknikal ng mga
pamamaraan sa paggawa ng isang memorandum. Ang araling ito ang gagabay sa inyo upang
mas maunawaan ang mga wastong termino o katawagan kapag pinag-uusapan o gumagawa ng
isang memorandum. Sinusuri din sa araling ito ang iyong kakayahang makilala at maisa-isa ang
katawagan tungo sa maayos na pagsusulat ng isang memorandum.

Balikan

Upang masubok ang iyong naunang kaalaman, subukang sagutin ang katanungan sa
loob ng kahon ayon sa inyong karanasan.

Sa inyong paaralan, paano ipinapaalam ng mga SSG officers ang mga bagong tuntunin
na ipinapatupad sa paaralan?

Tuklasin

Panuto: Magbigay ng inyong maiuugnay na salita kapag pinag-uusapan ang Memorandum o

Memo. Gamitin ang Word Web sa ibaba.

MEMORANDUM
O
MEMO

7
 Suriin

Basahin mo…

Basahin ang mga katawagang teknikal ng isang memorandum o memo bilang isa sa mga anyo
ng tek-bok na sulatin.

MEMORANDUM
Ang memo ay karaniwang isinusulat para sa mga taong nasa loob ng isang
organisasyon o kompanya. Gayunman, may mga memo din na ipinapadala sa labas ng
kompanya o organisasyon sa pamamagitan ng e-mail o kaya ay telefax. Narito ang mga
gamit ng memo.
1. Paghingi ng impormasyon
2. Pagkompirma sa kumbersasyon
3. Pag-aanunsiyo ng mga pagbabago sa mga pulong
4. Pagbati sa kasamahan sa trabaho
5. Pagbubuod ng mga pulong
6. Pagpapadala ng mga dokumento
7. Pag-uulat sa pang-araw-araw na Gawain
Ang memorandum o memo ay karaniwang ipinapadala ng isang boss o may mas
nakakataas na tungkulin sa mga nakabababang kasamahan sa trabaho. Ang mga layunin
ng isang memorandum ay upang paaalalahanan ang mga empleyado hinggil sa dati na,
kasalukuyan o bagong usapin o tuntunin sa trabaho. Layunin din nitong magbigay ng mga
anunsiyo o magbaba ng mga patakaran na kinakailangang mabatid ng lahat. Kung
minsan, ang memo ay nagbibigay babala sa isang particular na sektor o departamento, o
kaya ay sa isang indibiduwal na empleyado kung may nagawa silang pagkukulang o
kamalian sa trabaho.
Karaniwang binubuo ng ulo at ng katawan ng isang memo. Sa ulo matatagpuan
ang eksaktong petsa kung kailan sinulat at ipinaskil ang memo at ang paksa nito o tungkol
saan ito. Sa katawan naman matatagpuan ang panimula at ang buod.
Sa pagtukoy sa padadalhan o tagatanggap ng memo, dapat laging ilagay ang
kaniyang buong pangalan, hindi dapat gumamit ng palayaw lamang. Sa kabuuan,
impersonal ang tono ng isang memo kaya hindi ito dapat lagyan ng mga personal na
damdamin o palagay.

8
Naunawaan mo ba ang binasang mga katawagang teknikal ng isang memorandum?

Ngayon ay handa ka nang sagutin ang sumusunod na mga gawain batay sa paksang iyong
binasa.

Panuto: Basahing mabuti ang mga katanungan at ibigay ang tamang sagot.
1. Ano ang mga bahagi o bumubuo sa isang memo?
2. Sa anong bahagi matatagpuan ang petsa kung kailan isinulat at ipinaskil ang memo at
ang paksa nito.
3. Sa anong bahagi matatagpuan ang panimula at ang buod ng isang memo?
4. Anong pamamaraan ang ginagamit kung ang memo ay ipinapadala sa labas ng
kompanya.
5. Ano ang dapat isulat sa pagtukoy sa pagdadalhan o tatanggap sa memo?

Pagyamanin

TAMA o MALI

Panuto: Isulat ang titik T kung ang pahayag ay tama at M kung ito ay mali.

1. Ang memo ay maaari lamang ipadala sa loob ng isang kompanya.

2. Ang pagbubuod ng isang pulong ay isa sa mga gamit ng isang memo.
3. Ang memorandum o memo ay karaniwang ipinapadala ng isang boss o may mas
nakakataas na tungkulin sa mga nakabababang kasamahan sa trabaho.
4. Maaaring gumamit ng palayaw na pangalan kung tinutukoy ang padadalhan o
tatanggap ng liham.
5. Ang memo ay nagbibigay rin ng babala.

Isaisip

TANDAAN

Laging ikonsidera ang awdiyens o ang mga mambabasa ng memo. Mahalagang iakma
ang tono, haba,Ano
at ang kahalagahan
antas ng liham
ng pormalidad pangnegosyo?
nito Nakakatulong
sa mga magbabasa ba ito
upang sa atin?
maengganyo ang mga
tao na basahin ito. Upang magawa ito, kailangang malinaw sa nagpapadala kung para kanino
ang ibinababang memo.

9
 Isagawa

Panuto: Dugtungan ang sumusunod na mga pangungusap sa loob ng mga kahon sa

ibaba batay sa iyong nabasang paksa.

MEMORANDUM

1. Kadalasang isinusulat ito kapag

______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

2. Ang tono ng memorandum ay

______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

3. Ang memorandum ay isinusulat para sa

______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

Tayahin

Panuto: Ibigay ang hinihinging impormasyon tungkol sa isang memorandum.

Mga Gamit ng Isang Memo

10
Mga Layunin ng isang memo

Karagdagang Gawain
Panuto: Isulat sa unang hanay ang gusto mong maging trabaho o hanapbuhay pagkatapos ng
iyong pag-aaral. Sa ikalawang hanay isulat naman ang mga maaaring paksa ng memorandum
na sa iyong palagay ay maaaring gawin sa trabahong napili sa unang hanay.

Gusto Kong Maging Trabaho Pagkatapos ng Mga Paksa ng Memorandum na Maaaring

Pag-aaral Isagawa sa Aking Magiging Trabaho

Maaaring gagawa ako ng memorandum sa isa

sa mga trabahante sa kanyang mga
nagawang pagliliban sa trabaho bilang paalala
Halimbawa: Inhenyero
upang hindi na ulitin ang pagliban.

11
 Aralin
Katawagang Teknikal ng Katitikan ng
2
Ikalawang
Pulong
Araw

Matutunghayan sa araling ito ang mga wastong termino o katawagang teknikal ng

katitikan ng pulong. Ang araling ito ang gagabay sa inyo upang mas maunawaan ang mga
wastong termino o katawagan kapag pinag-uusapan o gumagawa ng katitikan ng pulong. Sinusuri
din sa araling ito ang iyong kakayahang makilala at maisa-isa ang katawagan tungo sa maayos
na paggawa ng mga ito.

Balikan

Naranasan mo na bang dumalo sa isang pagpupulong o meeting? Isa sa mga kadalasang

ginagawa sa isang organisasyon o grupo ay ang pagsasagawa ng pagpupulong o meeting.
Upang masuri ang iyong naunang kaaalaman, sagutin ang mga sumusunod na
katanungan ayon sa iyong nalalaman.

Panuto: Kilalanin kung kaninong tungkulin ang mga isinasaad sa pahayag. Piliin ang sagot
sa loob ng kahon.

Pangulo/Presidente Sekretarya/kalihim
Auditor Bise-presidente
Treasurer

1. Ang nangunguna o tagapangulo sa isang pulong.

2. Ang taga-tala sa mga pinag-usapan sa isang pulong.
3. Siya ang taga-kolekta sa kung ano mang pinansiyal na aspeto ng organisasyon.
4. Siya ang nangunguna sa isang pulong kapag wala ang tagapangulo.
5. Siya ang sumisiyasat sa pinansyal na kalagayan o estado ng organisasyon.

12
 Tuklasin

Panuto: Sagutin ang katanungan batay sa inyong kaalaman, opinyon o ideya. (5 puntos)

Sa iyong palagay, aling posisyon sa isang organisasyon ang may pinakamabigat na

tungkulin? Bakit?

Suriin

Basahin mo…

Basahin at unawain ang mga katawagang teknikal ng katitikan ng pulong bilang anyo ng tek-bok
na sulatin.

KATITIKAN NG PULONG
Ang katitikan ng pulong o minutes of the meeting kung tawagin sa wikang Ingles
ay isang uri ng dokumentasyon na makikita sa lahat ng oraganisasyon at institusyon.
Itinuturing din ito na isa sa mga anyo ng komunikasyong teknikal na kinakailangang pag-
aralan upang higit na mapagbuti ang kasanayan bilang paghahanda sa buhay
propesyonal.
Pangunahing gampanin ng katitikan ng pulong ang sumusunod:
1. Nagsisilbi itong opisyal na tala hinggil sa napagpasyahan sa pulong.
2. Naidodokumento nito ang mga kapasyahan at responsibilidad ng bawat miyembro
ng pulong.
3. Nagsisilbi itong paalala sa mga miyembro kung ano ang inaasahang Gawain na
nakaatang sa kanila, gayundin ang mga takdang petsa na inaasahan nilang
matapos gawin.
4. Nababatid din kung sino-sino ang aktibo at hindi aktibong nakadadalo sa pulong.
5. Tumatayo bilang dokumentong batayan para sa susunod na pulong.

Ang isang organisasyon o institusyon na mahusay itong naisasagawa ay

maituturing na dinamikong samahan. Sa pamamagitan nito, makikita ang kanilang pag-
unlad at mababatid na sila ay seryoso sa kanilang yrabaho o anumang gawain. Masusukat
din ang kredibilidad ng isang samahan batay sa yaman ng kasaysayan ng kanilang
katitikan ng pulong bilang indikasyon ng pagkakaroon nila ng mayayamang talakayan at
mga kapasyahan.

13
 Naunawaan mo ba ang binasang mga katawagang teknikal ng katitikan ng pulong?

Ngayon ay handa ka nang sagutin ang sumusunod na mga gawain batay sa paksang
iyong binasa.

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong tungo sa pagpapayabong ng kaalaman sa

paksang tinalakay.
1. Ano ang pangunahing layunin sa pagbuo ng katitikan ng pulong?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
2. Paano masusukat ang kredibilidad ng isang samahan?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3. Bakit kailangang pag-aralan ang pagsasagawa ng isang katitikan sa pulong?
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________

Pagyamanin

Panuto: Punan ang patlang ng wastong salita upang makompleto ang pahayag.

1. Nagsisilbi itong opisyal na ____________ hinggil sa napagpasyahan sa pulong.

2. Nababatid din kung sino-sino ang ____________ at hindi aktibong nakadadalo sa

pulong.

3. Tumatayo bilang __________________ batayan para sa susunod na pulong.

4. Naidodokumento nito ang mga _________________ at _____________________ ng

bawat miyembro ng pulong.

5. Nagsisilbi itong ___________ sa mga miyembro kung ano ang mga inaasahang gawain
na nakaatang sa kanila.

14
 Isaisip

TANDAAN
Kailangang magkaroon ng kaalaman sa pagsasagawa ng isang katitikan ng pulong dahil mas
higit na mapagbuti ang kasanayan bilang paghahanda sa buhay propesyunal.

Isagawa
Panuto: Tumukoy ng isang organisasyon at humingi ng isang sampol ng katitikan ng
pulong o minutes of the meeting. Kung wala, maaaring manaliksik na lamang ng
halimbawang katitikan ng pulong. Pagkatapos, sagutin ang mga sumusunod na
tanong:

1. Ano ang obserbasyon mo sa pormat na ginamit sa katitikan ng pulong?

2. Masasabi mo bang planado at organisado ang daloy ng usapin?
3. May nabatid ka bang mosyon at pagpapasya sa katitikan ng pulong?

Tayahin
Panuto: Itala ang mga gampanin ng pagsasagawa ng katitikan ng pulong.

1. ______________________________________________________________________
2. ______________________________________________________________________
3. ______________________________________________________________________
4. ______________________________________________________________________
5. ______________________________________________________________________

15
i

Karagdagang Gawain

Panuto: Sagutin ang katanungan ayon sa iyong sariling opinyon. Ipaliwanag.

(10 puntos)

Para sayo, ano ang kahalagahan ng maayos na pagtatala ng mga pinag-uusapan sa

isang pulong?

16
 Aralin
Katawagang Teknikal ng Pagbuo ng
2
Ikatlong
Elementong Biswal
Araw

Matutunghayan sa araling ito ang mga wastong termino o katawagang teknikal ng pagbuo
ng elementong biswal. Ang araling ito ang gagabay sa inyo upang mas maunawaan ang mga
wastong termino o katawagan kapag pinag-uusapan o gumagawa ng mga elementong biswal.
Sinusuri din sa araling ito ang iyong kakayahang makilala at maisa-isa ang katawagan tungo sa
maayos na paggawa ng mga elementong biswal.

Balikan

Panuto: Suriin ang larawan at sagutin ang tanong sa ibaba.

URI NG MEDIA

▪ Print Media
▪ Broadcast Media
▪ Internet
▪ News/Social Media

Paano nakatutulong ang larawan sa presentasyong ito?

17
 Tuklasin

Panuto: Hulaan kung anong uri ng grap ang mga sumusunod na larawan.

1. 2.

3.

Suriin

Basahin mo…

Basahin at unawain ang mga katawagang teknikal ng pagbuo ng elementong biswal.

PAGBUO NG ELEMENTONG BISWAL

Ang mga biswal na elemento ay mga paraan ng presentasyon ng mga ideya na
ginagamit upang maiparating ang mensahe tungkol sa mas malawak na datos sa paraang
mabilis at mabisa. Mahalagang kagamitan sa sulating teknikal ang mga biswal na
elemento na kinabibilangan ng mga pigura, dayagram, drowing, ilustrasyon, grap, tsart,
iskematik, mapa, litrato at talahanayan.
MGA URI NG ELEMENTONG BISWAL
1. Dayagram – ang mga dayagram ay mga drowing o dibuho na nagpapakita ng mga
komponent ng isang mekanismo, mga hakbang ng isang proseso, o kaugnayan sa
pagitan ng mga bahagi ng isang sistema. Ang mga dayagram ay maaaring
maglarawan ng isang normal, cutaway, o exploded view ng isang mekanismo.

18
 2. Grap – ang mga grap ay biswal na representasyon ng relasyon ng mga numero o
ng dami at proporsiyon ng matematikal na halaga. Grap ang tawag sa
sistematikong paglalarawan ng mga estatistikal na impormasyon.
a. Linyang Grap – ginagamit upang makita ang mga pagbabago at pagkakaunlad,
ang pag-angat o pagbaba ng mga datos.
b. Bar o Kolum Grap – mahusay na kagamitan para sa paghahambing ng mga
baryabol tulad ng sukat, halaga ng aytem, at iba pa.
c. Pie Tsart – ginagamit para ipakita ang magkakaugnay na pagkakahatu-hati ng
mga bahagi ng isang buo na tumutukoy sa particular na datos.
2. Iskematiks – Ito ay ang biswal na representasyon ng estruktura ng isang sitema o
ng mga pamamaraang kaugnay sa isang proseso. Halimbawa nito ay ang
paggawa ng iskematiks sa proseso ng pagsulat at sa pagbuo ng circuit diagrams.
3. Talahanayan – ito ay sistematikong pagsasaayos ng impormasyon sa mga kolum
at hanay. Talahanayan ang pinakamalinaw na paraan sa paglalahad ng hanay ng
datos.
4. Mga Litrato – ay mga biswal na reproduksiyon na nakarekord sa film o nka-encode
bilang datos na digital na eksaktong nakokopya ang itsura ng mga bagay o
pangyayari. Ginagamit ang mga ito sa mga sulating teknikal upang mapataas ang
interes, kredibilidad at biswal na detalye ng anumang ulat-teknikal. Nagbibigay ito
ng kredibilidad sa binabasa sa pamamagitan ng di-berbal na impormasyon.

Naunawaan mo ba ang binasang mga katawagang teknikal ng mga elementong biswal?

Ngayon ay handa ka nang sagutin ang sumusunod na mga gawain batay sa paksang iyong
binasa.

Panuto: Suriin ang halimbawa ng isang iskematiks at sagutin ang sumusunod na

katanungan.

19
 1. Tungkol saan ang ipinapahayag sa iskematik?
2. Ano-ano ang mga pangunahing epekto ng Cyber Education?
3. Ano ang maaaring mangyari kapag nakakakita ng mga hindi tamang impormasyon ang
mga mag-aaral?
4. Ano ang maaaring mangyari kung ang mga estudyante ay nagiging tamad sa kanilang
pag-aaral?

Pagyamanin

Panuto: Suriin ang talahanayan sa ibaba at sagutin ang mga tanong kaugnay nito.
PERMANENTENG TIRAHAN NG MGA ESTUDYANTE
Lugar Bilang %
Imus 5 8.19%
Bacoor 4 5.75%
Amadeo 2 4.87%
Las Pinas 2 4.87%
Dasmarinas 7 17.07%
Silang 7 17.07%
Tagaytay 1 2.43%
Paranaque 2 4.87%
Batangas 1 2.43%
Laguna 3 7.31%
Salawag 1 2.43%
Indang 2 4.87%
Oriental Mindoro 1 4.43%
GMA 1 4.43%
Salitran 2 4.87%
Wala 1 4.11%
Kabuuan N=42 100%

1. Alin sa mga lugar na nasa talahanayan ang may pinakamataas na populasyon ng

nakatirang estudyante?
_________________________________________________________________

2. Ilan ang kabuuang bilang ng estudyante?

_________________________________________________________________

3. Alin-aling lugar ang mayroon lamang isang estudyanteng nakatira?

_________________________________________________________________

4. Saang bahagi ng Pilipinas mula ang karamihan sa mga lugar na kabilang sa

talahanayan?
_________________________________________________________________

20
 Isaisip

TANDAAN
Mahalaga ang mga elementong biswal upang mas maging malinaw ang paksang
ipinapahayag. Mas madaling nauunawaan ang paksa kung may pantulong na elementong
biswal.

Isagawa
Panuto:

1. Pumili ng isa sa mga uri ng biswal na elemento.

2. Maghanap sa mga lumang aklat, internet, magasin o dyaryo, i-drowing ang iyong
nahanap sa isang short bond paper.
3. Sumulat ng maikling teksto kaugnay sa napiling biswal na element.

Pamantayan sa Pagmamarka:

Pamantayan Puntos Iskor

1. Makabuluhan at tiyak ang nilalaman o teksto. 10
2. Mahusay ang gamit ng wika. 10
3. Gumamit ng malikhain at mapangganyak na biswal na 10
elemento.
4. Malinis at presentable ang pagkakagawa. 10
Kabuuan 40

21
 Tayahin

Panuto: Basahin ang mga pahiwatig na salita sa bawat bilang. Isulat ang titik ng tamang
sagot batay sa inilalarawan ng mga pahiwatig.

a. Dayagram
b. Linyang Grap
c. Bar o Kolum Grap
d. Pie Tsart
______ 1. Bilog na representasyon, pagkakahati, magkakaugnay
______ 2. Sukat, halaga, panahon, pataas, pababa
______ 3. Pagbabago, Pag-unlad
______ 4. Mekanismo, proseso, Sistema

a. Iskematiks
b. Talahanayan
c. Litrato
______ 5. Kolum, hanay
______ 6. Proseso, circuit
______ 7. Biswal, film
______ 8. Datos, listahan
______ 9. Sistematiko, simple, malinaw
______ 10. Interes, di-berbal, kulay, detalye

Karagdagang Gawain

Mag-isip ng iyong motto sa buhay. Iguhit at gamitan ng iyong natutunan na elementong

biswal. Lagyan ito ng makulay at malikhaing disenyo.

22
 Aralin
Katawagang Teknikal ng Ulat
2
Ika-apat na
Progreso
Araw

Matutunghayan sa araling ito ang mga wastong termino o katawagang teknikal ng mga
ulat progreso. Ang araling ito ang gagabay sa inyo upang mas maunawaan ang mga wastong
terino o katawagan kapag pinag-uusapan o gumagawa ng mga ulat progreso. Sinusuri din sa
araling ito ang iyong kakayahang makilala at maisa-isa ang katawagan tungo sa maayos na
paggawa ng mga ito.

Balikan
Panuto: Punan ang tala-gawain sa ibaba. Ilista ang mga karaniwang ginagawa mong paghahanda sa
pagsasagawa ng isang ulat o report sa klase.

Tala-Gawain: Ang Aking Ulat

1.
2.
3.
4.
5.

Tuklasin

Panuto: Hulaan ang wastong pagkasunod-sunod ng mga bahagi o komponent ng isang

Ulat Progreso. Lagyan ng wastong bilang ayon sa wastong pagasunud-sunod.
_____ 1. Mga Suliranin
_____ 2. Mga Layunin
_____ 3. Ulo ng Memorandum
_____ 4. Konklusyon at Rekomendasyon
_____ 5. Introduksiyon
_____ 6. Mga Naisagawang Gawain
_____ 7. Mga Susunod o Natitirang Gawain

23
 Suriin

Basahin mo…

Basahin at unawain ang mga katawagang teknikal ng isang ulat progreso.

KATAWAGANG TEKNIKAL NG ISANG ULAT PROGRESO

Sa trabaho, nais malaman ng mga superbisor kung ano ang iyong ginagawa.
Gusto nilang malaman kung ano na ang progreso ng proyektong nakaatas sa iyo, kung
ikaw ba ay nasa iskedyul, ano ang mga pagsubok na iyong kinakaharap at ano ang plano
mo para sa susunod na pag-uulat. Ito ang dahilan kung bakit pinasusulat ang mga
empleyado ng ulat progreso o progress report.

Ang ulat progreso ay isang maikling ulat na nagpapaliwanag sa progreso o

pagkakaunlad ng ginagawang proyekto o mga proyekto. Nagbibigay ito ng maikling buod
ng kasalukuyang estado ng proyekto kabilang na kung anong bahagi ang naisagawa nang
maayos at alin ang hindi. Inilalarawan nito ang iba’t ibang gawaing bumubuo sa proyekto
at sinusuri ang progresong naisagawa upang makompleto ang gawain.

Sa ulat ng progreso, kinakailangang ipaalam sa iyong superbisor ang tatlong

bagay: ang problemang sinosolusyunan, ang soulsyon na ipinapapatupad at kung gaano
kahusay na ang nagagawa.

Mga Pangunahing Bahagi o Komponent ng Ulat Progreso

Ulo ng Memorandum- kung minsan ang ulat ng progreso ay ipinapaloob sa anyong

memorandum. Mayroon itong ulo na naglalaman ng mga sumusunod:
- Petsa:
- Para sa/kay:
- Mula sa/kay:
- Paksa:

Introduksiyon o Kaligiran – Sa loob ng isa o dalawang pangungusap, ipakilala ang

proyekto at ang ulat at ibuod sa estado ng proyekto. Kadalasang nilalagyan ito ng pamagat
na “Introduksiyon” o “Buod”. Banggitin ang dahilan ng pagsulat ng ulat. Rebyuhin ang
proyekto kabilang na ang mga pangunahing gawain at ang mga dapat nang naisagawa sa
panahon ng pagsulat ng ulat. Ang lawak ng kaligiran ay depende sa tatanggap nito. Kung
superbisor sa trabaho ang tatanggap at ang ulat ay tungkol sa kaisa-isa at tiyak na
proyektong batid na niya o may kaunti siyang kamalayan, hindi na kinakailangan ang
mahabang kaligiran.

24
Mga Layunin

Sa patalatang paraan, ilahad at ipaliwanag ang sumusunod:

1. Bakit mo ginagawa ang proyektong ito? (Rasyonal)
2. Ano ang mga suliranin na naging motibasyon mo sa paggawa ng proyekto?
3. Ano ang inaasahan mong matamo o maisagawa?
4. Sino ang nagpasimula ng gawain?

Diskusyon

Mga Naisagawang Gawain - ilarawan ang mga bagay na natapos o natupad na.
Ilarawan din kung gaano katragal ang ginugol para matapos ang gawain, maging ang mga
pagsubok na pinagdaanan kung mayroon man.

Mga Suliranin – Ibuod ang problemang hinaharap at ipaliwanag kung paano

ginawan ng solusyon ang mga ito o kung paano balak solusyunan ang mga ito. Kung ang
mga pagbabagong ito ay bunga ng mga pagbabagong kaugnay sa proyekto, tulad ng
pagkakaroon ng bagong iskedyul, pokus, dagdag na panahon sa pananaliksik, banggitin
ang mga pagbabagong ito nang malinaw. Mahalaga ring gumamit ng bulleted lists o
paghiwalayin ang mga bahagi upang mas maging mas organisado ang impormasyon.

Mga Susunod o Natitirang Gawain- dito binabalangkas ang mga gawaing dapat
pang tapusin. Kailangang gumawa ng time table at magbanggit ng estratehiya sa
pagkompleto ng gawain. Ilarawan din ang mga panganib at ang mga dulog o approach na
gagamitin para makompleto ang gawain. Ibalangkas ang natitirang gawain para sa
proyekto, kabilang na ang mga petsa ng pagtatapos ng proyekto at pagtataya sa oras na
kailangan. Kung gumawa ng mga pagbabago sa plano ng proyekto, tulad ng mga
pagbabago sa biswal na elemento o pagdaragdag ng mga bagong gawain, banggitin din
ito rito.

Konklusyon/Rekomendasyon

Konklusyon
1. Ibuod ang kasalukuyang estado ng proyekto.
2. Sunod, dapat na magbigay ng ebalwasyon o pagtataya sa prosesong ginawa sa
panahon ng pagsulat ng ulat. Magbigay ng prediksiyon o forecast tungkol sa kung
paano o kalian mabubuo ang proyekto. Ibuod ang iyong napagtagumpayang
gawain sa panahon ng pag-uulat at ilagay ang target na petsa ng pagtatapos.
3. Mag-iwan ng contact o e-mail na maaaring ugnayan sa dagdag na impormasyon.

Rekomendasyon

Kung may mga suliraning iprenisenta sa diskusyon, maaaring magrekomenda ng

mga pagbabago ng iskedyul, mga tao, badyet, o mga material na makakatulong sa iyo
upang makahabol sa deadline.

25
Naunawaan mo ba ang binasang katawagang teknikal ng isang ulat progreso?

Ngayon ay susuriin ninyo ang mga halimbawang mga sulatin ayon sa target na gagamit nito.

Panuto: Isulat ang katangian ng mga nakatalang bahagi o komponent ng isang ulat
progreso sa talahanayan.

Mga Komponent Katangian

1. Introduksiyon

2. Layunin

3. Diskusyon

4. Konklusyon

Pagyamanin

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na katanungan tungkol sa paksang binasa.

1. Ano ang dahilan kung bakit pinasusulat ng ulat progreso ang isang empleyado?
___________________________________________________________________

2. Ano-ano ang mga bagay na dapat ipaalam sa iyong superbisor sa pagsusulat ng ulat
progreso?
___________________________________________________________________

3. Ano-ano ang mga pagbabagong bunga ng pagbabagong kaugnay sa proyekto?

___________________________________________________________________

4. Ano ang dapat ilagay sa isang konklusyon upang magkaroon ng ugnayan sa mga
dagdag impormasyon tungkol sa proyekto?
___________________________________________________________________

5. Bakit mahalaga ang paggamit ng bulleted lists sa pagsusulat ng suliranin?

_________________________________________________________________

26
 Isaisip

TANDAAN
Sa anumang propesyon, asahan mo nang ikaw ay papasulatin ng ulat o report. Iba’t iba
ang haba at uri ng mga ulat. Nakatuon ang araling ito sa pagbuo ng maikling ulat lamang. Kung
kaya nararapat lamang na magkaroon ng sapat na kaalaman sa paggawa ng ulat progreso.

Isagawa

Panuto: Sumulat ng isang pahinang ulat na naglalaman ng progreso sa iyong pag-aaral

mula elementarya. Magsimula sa pamamagitan ng paglalahad ng sumusunod sa
patalatang paraan.

1. Ang iyong layunin, mithiin, at mga pangarap na nais maabot bilang estudyante.
2. Ang mga kinakailangan mong gawin upang marating ang mga layuning nabanggit.
3. Ang iyong natapos na antas o kurso, at ang listahan ng mga grado o ranggo sa klase kung
may mga pangaral na natanggap.
4. Ang bilang ng mga taon na gugugulin sa paaralan bago makatapos.
5. Ang iyong mga plano para sa iyong magiging kurso sa kolehiyo o karera sa hinaharap.

Tayahin

Panuto: Piliin ang tamang sagot sa loob ng kahon. Isulat ang titik ng tamang sagot.

a. Ulo ng Memorandum f. Rekomendasyon

b. Mga Layunin g. Mga Susunod na Gawain
c. Naisagawang gawain h. Mga Suliranin
d. Ulat ng Progreso i. Diskusyon
e. Introduksiyon j. Ulat

27
 1. Ang bahaging ito ang nagpapakilala sa ulat at dahilan ng pagsulat ng ulat.
2. Mahalagang sulatin na naglalaman ng tala o rekord ng naisagawang gawain o
tungkulin.
3. Mga gawaing nakompleto na at mga mahalagang natuklasan.
4. Balangkas o timetable ng mga gawaing hindi naisagawa.
5. Mga problemang hinaharap sa pagsasagawa ng proyekto at kung paano
tutugunan ang mga ito.
6. Nagtataglay ito ng petsa, para sa/kay, mula/kay at paksa.
7. Naglalaman ng mga suliranin na naging motibasyon sa paggawa ng proyekto at
mga inaasahang maisagawa.
8. Isang maikling ulat na nagpapaliwanag sa pagkakaunlad ng ginagawang proyekto.
9. Bahagi ng ulat progreso na binubuo ng mga naisagawang gawain, mga suliranin
at mga susunod na gawain.
10. Ito ay mga maaaring ipresenta bilang tugon o solusyon sa suliranin tulad ng
pagbabago sa iskedyul, mga tao, badyet o mga materyal na makatutulong sa iyo
upang makahabol sa deadline.

Karagdagang Gawain

Gumawa ng isang ulat progreso sa iyong mga gawain sa bahay sa isang araw. Gamitin
ang mga komponent o bahagi ng isang ulat progreso. Isulat sa isang buong papel.

28
PANGWAKAS NA PAGTATAYA

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang mga katanungan. Titik lamang ang isulat.

1. Ang mga sumusunod ay mga layunin sa paggawa ng isang memorandum maliban sa isa.
a. Upang paalalahanan ang mga empleyado hinggil sa dati na, kasalukuyan o bagong
usapin o tuntunin sa trabaho
b. Magbigay ng mga anunsiyo o magbaba ng mga patakaran na kinakailangang
mabatid ng lahat.
c. Ginagamit na parusa sa mga empleyado sa kompanya
d. Nagbibigay babala sa isang partikular na sektor om departamento
2. Alin sa mga sumusunod ang hindi gamit ng isang memo
a. pagbibigay ng instruksiyon
b. pagkumpirma sa kumbersasyon
c. pagbubuod ng mga pulong
d. pag-aanunsiyo sa mga pagbabago sa mga pulong
3. Ito ay isang uri ng dokumentasyon na makikita sa lahat ng organisasyon at intitusyon,
nagsisilbi itong opisyal na tala hinggil sa napagpasyahan sa pulong.
a. memorandum c. naratibong ulat
b. katitikan ng pulong d. ulat progreso
4. Alin sa mga sumusunod ang tamang pahayag tungkol sa gampanin ng isang katitikan ng
pulong.
a. nagsisilbi lamang itong patunay na nagganap ang isang pulong
b. nababatid lamang ang mga aktibong miyembro na nakadalo sa pulong.
c. ito ay hindi maaaring ituring na dokumentong batayan sa susunod na pulong.
d. naidodokumento nito ang mga kapasyahan at responsibilidad ng bawat miyembro
ng pulong
5. Ito ay mga drowing o dibuho na nagpapakita ng mga komponent ng isang mekanismo,
mga hakabang ng isang proseso o kaugnayan sa pagitan ng mga bahagi ng isang
sistema.
a. grap b. dayagram c. iskematiks d. talahanayan
6. Ito ay biswal na representasyon ng estruktura ng isang sitema o ng mga pamamaraang
kaugnay ng isang proseso.
a. grap b. dayagram c. iskematiks d. talahanayan
7. Ito ay sistematikong pagsasaayos ng impormasyon sa mga kolum at hanay.
a. grap b. dayagram c. iskematiks d. talahanayan
8. Ito ay uri ng grap na ginagamit upang makita ang mga pagbabago at pagkakaunlad, ang
pag-angat o pagbaba ng mga datos.
a. bar grap b. pie tsart c. pictograph d. linyang grap
9. Bahagi ng isang ulat progreso na inilalarawan ang mga bagay na natapos o natupad na.
a. diskusyon c. mga suliranin
b. mga naisagawang gawain d. mga susunod na gawain
10. Ito ay mga balangkas o timetable ng mga gawaing hindi naisasagawa.
a. diskusyon c. mga suliranin
b. mga naisagawang gawain d. mga susunod na gawain

29
30
31