Aralin 5

KASAYSAYAN NG
WIKANG PAMBANSA
(Unang Bahagi)
G. Jonathan Balila Gamet
SHS-Teacher III
Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang
Pilipino 11
1.Panahon ng Katutubo
Hinuha
➢ang unang taong nanirahan sa
Pilipinas ay nagtataglay na ng
mga patakarang pangkabuhayan,
kultura at paniniwalang
panrelihiyon
➢may sarili na silang
wikang ginagamit pero
walang wikang nanaig sa
Pilipinas noon
➢marunong na silang
sumulat at bumasa
➢may sinusunod silang
pamamaraan ng pagsulat,
ito ang baybayin
➢nakasulat sa biyas ng
kawayang matatagpuan
sa Museo ng aklatang
pambansa at ng
Universidad ng Santo
Tomas
➢sinunog ng mga
Espanyol ang mga
malalaking bahagi ng
kanilang ginawa noon
dahil kagagawan daw ng
diyablo
➢ginawa rin nila iyon dahil
sagabal iyon sa
pagpapalaganap nila ng
pananampalatayang Katoliko

➢Ang baybayin ay binubuo ng

labimpitong titik – tatlong
patinig na /a/ /e-i/ /o-u/
2. PANAHON NG ESPANYOL

➢layunin nila na ipalaganap ang

Kristiyanismo
➢“barbariko, di-sibilisado at pagano”
ang mga katutubo kaya sa
pamamagitan ng Kristiyanismo ay
magiging sibilisado sila
➢naniniwala ang mga Espanyol noong
mga panahong iyon na mas mabisa
ang paggamit ng katutubong wika sa
pagpapatahimik sa mamamayan kaysa
sa libong sundalong Espanyol
➢ang pananakop nila ay
katumbas ng
pagpapalaganap ng
Kristiyanismo
➢pinigil ng mga
Espanyol ang
paggamit ng mga
katutubo ng kanilang
wika
➢sa loob ng maraming taon,
sinikil nila ang kalayaan ng
mga katutubong
makipagkalakalan sa ibang
lugar upang hindi na rin nila
magagamit ang wikang
katutubo
➢umalis sila at
nagpalipat-lipat ng
bayan dahil sa takot sa
prayle, moro at maging
ang mga tulisan
➢mismong mga
misyonerong Espanyol ang
nag-aral ng mg wikang
katutubo upang epektibo
ang pagpapalaganap ng
Kristiyanismo
➢nakita nila na mas
madaling matutuhan ang
wika ng isang rehiyon kaysa
ituro sa lahat ang wikang
Espanyol
➢mas magiging kapani-
paniwala at mas mabisa
kung ang mismong
banyaga ang nagsasalita ng
wikang katutubo
➢nagsulat sila ng mga
diskyunaryo at aklat-
grammatika, katekismo at
mga kumpensyunal para
mapabilis ang pagkatuto
nila ng katutubong wika
➢inutos ng hari na
gamitin ang wikang
katutubo sa pagtuturo
ngunit hindi naman ito
nasunod
➢nagmungkahi naman si
Gobernador Tello na turuan ang
mga Indio ng wikang Espanyol
sina Carlos I at Felipe II naman ay
naniniwalang kailangang maging
bilingual ang mga Pilipino
➢iminungkahi ni Carlos I na ituro ang
Doctrina Christiana gamit ang wikang
Espanyol
➢sa huli, napalapit ang mga katutubo
sa mga prayle dahil sa wikang
katutubo ang ginamit nila samantalang
napalayo naman sa pamahalaan dahil
sa wikang Espanyol ang gamit nila
➢muling inulit ni Haring
Felipe II ang utos
tungkol sa pagtuturo ng
wikang Espanyol sa
lahat ng katutubo noong
ika-2 ng Marso, 1634
➢nabigo ang nabanggit na
kautusan kaya si Carlos
II ay lumagda ng isang
dekrito na inuulit ang
probisyon ng nabanggit
na kautusan
➢nagtakda rin siya
ng parusa sa mga
hindi sinunod dito
➢Noong Disyembre 29, 1972, si
Carlos IV ay lumagda sa isa
pang dekrito na nag-uutos na
gamitin ang wikang Espanyol
sa lahat ng paaralang itatag
sa pamayanan ng mga Indio
➢ nanganib ang wikang
katutubo
➢lalong nagkawatak-
watak ang mga
Pilipino
➢nahati at nasakop ng
mga Espanyol ang
mga katutubo
➢hindi itinanim ng mga
Pilipino sa isipan nila ang
kahalagahan ng isang
wikang magbibigkis ng
kanilang mga damdamin
➢ muling inulit ni Haring Felipe II ang utos tungkol
sa pagtuturo ng wikang Espanyol sa lahat ng
katutubo noong ika-2 ng Marso, 1634

➢ nabigo ang nabanggit na kautusan kaya si

Carlos II ay lumagda ng isang dekrito na inuulit
ang probisyon ng nabanggit na kautusan
➢ nagtakda rin siya ng parusa sa mga hindi
sinunod dito
➢ Noong Disyembre 29, 1972, si Carlos IV ay
lumagda sa isa pang dekrito na nag-uutos na
gamitin ang wikang Espanyol sa lahat ng
paaralang itatag sa pamayanan ng mga Indio

➢ nanganib ang wikang katutubo

➢ lalong nagkawatak-watak ang mga Pilipino
➢ nahati at nasakop ng mga Espanyol ang mga
katutubo
➢ hindi itinanim ng mga Pilipino sa isipan nila ang
kahalagahan ng isang wikang magbibigkis ng
kanilang mga damdamin
➢ muling inulit ni Haring Felipe II ang utos tungkol
sa pagtuturo ng wikang Espanyol sa lahat ng
katutubo noong ika-2 ng Marso, 1634

➢ nabigo ang nabanggit na kautusan kaya si

Carlos II ay lumagda ng isang dekrito na inuulit
ang probisyon ng nabanggit na kautusan
➢ nagtakda rin siya ng parusa sa mga hindi
sinunod dito
➢ Noong Disyembre 29, 1972, si Carlos IV ay
lumagda sa isa pang dekrito na nag-uutos na
gamitin ang wikang Espanyol sa lahat ng
paaralang itatag sa pamayanan ng mga Indio

➢ nanganib ang wikang katutubo

➢ lalong nagkawatak-watak ang mga Pilipino
➢ nahati at nasakop ng mga Espanyol ang mga
katutubo
➢ hindi itinanim ng mga Pilipino sa isipan nila ang
kahalagahan ng isang wikang magbibigkis ng
kanilang mga damdamin
➢ pinili nilang gamitin ang Tagalog sa pagsulat ng mga sanaysay, tula, kuwento, liham at mga
talumpating punumpuno ng damdaming makabayan

➢ masisidhing damdamin laban sa mga Espanyol ang pangunahing paksa ng kanilang mga
isinulat
➢ kahit si Rizal at iba pang propagandistang sumulat na gamit ang wikang Espanyol ay
nakababatid na ang wika ay malaking bahagi upang mapagbuklod ang kanilang mga kababayan

➢ masasabing ang unang kongretong pagkilos ng mga Pilipino ay nang pagtibayin ng Konstitusyon
ng Biak-Na-Bato noong 1899
➢ ginawang opisyal na wika ang Tagalog bagama’t walang isinasaad na ito ang magiging wikang
pambansa ng Republika
➢ nang itinatag ang unang Republika sa pamumuno ni Aguinaldo, isinaad sa konstitusyon na ang
paggamit ng wikang Tagalog ay opsiyonal
➢ doon lamang sa mga gawaing nangangailangan ng paggamit ng wikang Tagalog ito gagamitin

➢ sinasabing ang pamamayani ng mga ilustrado sa asembleyang konstitusyunal ang pangunahing

dahilan nito
➢ nais ding maakit ni Aguinaldo ang mga di Tagalog
➢ nakalulungkot isiping naging biktima ng politika ang wikang Tagalog
➢ nag-uumpisa pa lamang sana itong lumago ay napailalim na naman ito sa dayuhang wika.