Zadanie 1 etap 2 dział 1 [Typ 1.

1]
Uwagi ogólne:
● Jedno z zadań typowo rachunkowych. Trudność w nim polega wyłącznie na
odpowiednim przekształceniu liczb w celu ich porównania. W wielu zadaniach tego
pokroju ostateczne wyniki będziemy porównywać metodą szacowania.
Uwagi szczegółowe:
• 1:00 - 2:05 => Zawsze, gdy w mianowniku mamy wyrażenie: √𝑎 − 𝑏, √𝑐 + 𝑑, 𝑒 − √𝑓
lub 𝑔 + √ℎ, gdzie a, b, c, d, e, f, g, h - dowolne liczby wymierne i dodatnie, to
rozszerzamy zarówno licznik jak i mianownik przez wyrażenie z przeciwnym znakiem
pomiędzy liczbą a pierwiastkiem, aby uzyskać wzór skróconego mnożenia
𝑎2 − 𝑏2 = (𝑎 + 𝑏)(𝑎 − 𝑏), dzięki czemu pozbędziemy się pierwiastka z mianownika.
• 3:02 - 3:15 => Stale również, kiedy w mianowniku jest wyrażenie: √𝑎 lub 𝑏√𝑐, gdzie a
i b dodatnie liczby wymierne, b – dodatnia lub ujemna liczba wymierna, to licznik
i mianownik przemnażamy jedynie przez dany pierwiastek z mianownika.

Zadanie 2 etap 2 dział 1 [Typ 1.1]

Uwagi ogólne:
● W przytoczonym zadaniu od razu nie jesteśmy w stanie zastosować metody
z poprzedniego nagrania (dokonamy tego później). Pierwsza czynność, którą
musimy wykonać, to odpowiednie przekształcenie mianownika. Zazwyczaj w takim
przypadku będziemy działać metodą grupowania, gdyż zależy nam na otrzymaniu
postaci iloczynowej (pozwalającej na użycie wzorów skróconego mnożenia). Dopiero
po otrzymaniu docelowej formy, możemy przystąpić do usuwania niewymierności.

Zadanie 3 etap 2 dział 1 [Typ 1.1]

Uwagi ogólne:
● Ponownie mamy do czynienia z zadaniem porównywalnym do powyższego, lecz
wykorzystującym wzór skróconego mnożenia na trzecią potęgę. W tej metodzie za
każdym razem dążymy do usunięcia pierwiastków z mianownika. Dokonujemy tego,
przemnażając mianownik oraz licznik poprzez tę część wzoru skróconego mnożenia,
która da nam odpowiednie potęgi redukujące pierwiastki. Tym razem, aby otrzymać
𝑎3 − 𝑏3 , zgodnie ze wzorem brakuje nam drugiej części iloczynu, czyli (𝑎 − 𝑏).
Uwagi szczegółowe:
• 0:35 - 1:09 => Z reguły mając w mianowniku same pierwiastki trzeciego stopnia:
3 3 3
√25 + √15 + √9, dodatkowo zawierające powiązane ze sobą liczby: 25 = 52 , 15 =
5 ∙ 3, 9 = 32 , powinien narzucać się w głowie wzór skróconego mnożenia na trzecią
potęgę: 𝑎3 − 𝑏3 = (𝑎 − 𝑏)(𝑎2 + 𝑎𝑏 + 𝑏2 ), który wyeliminuje nam określone
pierwiastki.
• 1:20 - 1:45 => Tabelka przedstawia szczegóły przez którą część wzoru rozszerzamy
nasz ułamek:
Nasze wyrażenie w mianowniku. Wyrażenie, przez które przemnażamy.
(𝑎 − 𝑏) (𝑎2 + 𝑎𝑏 + 𝑏2 )
(𝑎 + 𝑏) (𝑎2 − 𝑎𝑏 + 𝑏2 )
(𝑎2 + 𝑎𝑏 + 𝑏2 ) (𝑎 − 𝑏)
(𝑎2 − 𝑎𝑏 + 𝑏2 ) (𝑎 + 𝑏)
 Zadanie 4 etap 2 dział 1 [Typ 1.1]
Uwagi ogólne:
● Każdorazowo w tej kategorii zadań ostatecznym sposobem, jeśli na żaden inny nie
wpadniemy, jest wymnożenie kolejno wszystkich argumentów, które nieraz może
nieść za sobą bardziej problematyczne obliczenia. Oczywiście liczby są tak do siebie
dobrane, abyśmy mogli posłużyć się np. wzorami skróconego mnożenia. Trud
w zadaniu odnosi się do odpowiedniego operowania potęgami i przede wszystkim
zauważeniu zastosowania wymienionych powyżej wzorów skróconego mnożenia.
Uwagi szczegółowe:
• 0:47 - 1:05 => Dużą wskazówką są zależności podstaw tych samych potęg w obu
1 1 1 1 1
nawiasach (43 − 33 )(163 + 123 + 93 ), ponieważ 42 = 16, 32 = 9, 4 ∙ 3 = 12, ponadto
patrząc też na znaki (+) i (-) między nimi, jesteśmy zobligowani do skorzystania ze
wzorów skróconego mnożenia na trzecią potęgę (𝑎3 − 𝑏3 ).

Zadanie 5 etap 2 dział 1 [Typ 1.1]

Uwagi ogólne:
● Zadanie typowo rachunkowe. Wykorzystujemy w nim znajomość wzorów skróconego
mnożenia, jak i podstawowych umiejętności rachunkowych (działania na potęgach).
W zadaniach tego typu zawsze warto rozpoczynać liczenie od zewnątrz i stopniowo
upraszczać wszystkie pozostałe liczby. Tym razem pierwszą formą, jaką stosujemy,
jest (𝑎 − 𝑏)2 , dzięki której w prosty sposób pozbywamy się pierwiastków (czyt. potęgi
1
do ).
2
Uwagi szczegółowe:
1 1 1
• 0:12 - 0:24 => 𝑎 = (6 − 2√5)2 , 𝑏 = (6 + 202 )2, stosujemy poniższy wzór:
(𝑎 − 𝑏)2 = 𝑎2 − 2𝑎𝑏 + 𝑏2 . Przy czym licząc iloczyn 𝑎 ∙ 𝑏 otrzymujemy wzór
skróconego mnożenia (𝑐 + 𝑑)(𝑐 − 𝑑) = 𝑐 2 − 𝑑2 .

Zadanie 6 etap 2 dział 1 [Typ niestandardowy]

Uwagi ogólne:
● Rodzaj zadania bazujący na prawidłowym przekształceniu liczb. Stosujemy tutaj
wiedzę o potęgach, a także ułamkach. Podstawową metodyką rozwiązania owego
zadania z zasady jest próba sprowadzenia liczb do najprostszej postaci (najczęściej
będzie to postać o podobnych podstawach lub wykładnikach).

Zadanie 7 etap 2 dział 1 [Typ 1.2]

Uwagi ogólne:
● Zadanie na pierwszy rzut oka wydaje się niewykonalne bez użycia kalkulatora,
jednak są to wyłącznie pozory. W takowych przykładach, liczby znajdujące się pod
pierwiastkiem, na pewno będzie można zapisać w postaci wzoru skróconego
mnożenia. Mając pierwiastek trzeciego stopnia, należy działać podobnie jak na
filmiku, aczkolwiek używając wzoru skróconego mnożenia na trzecią potęgę.
Wyrażenia bez sześcianu: 3𝑎2 𝑏, 3𝑎𝑏2 niezmiennie porównamy do wyrazów
z pierwiastkami, dlatego że pierwiastki trzeciego stopnia skrócą się jedynie dla form
 𝑎3 , 𝑏3 . Na tej podstawie wyznaczymy 𝑎 oraz 𝑏. Niemniej jest to rzadko spotykany
przykład.

Uwagi szczegółowe:
• 3:03 - 3:35 => Bardzo ważna rzecz do zapamiętania !: √𝑎2 = |𝑎 |.

Zadanie 8 etap 2 dział 1 [Typ 1.2]

Uwagi ogólne:
● Zadanie analogiczne do poprzedniego. Mamy tu różnicę dwóch pierwiastków, które
należy obliczyć, tak jak zostało to zrobione w uprzednim nagraniu, a następnie odjąć
otrzymane wyniki od siebie. Warto zwrócić uwagę, że zawsze wyrażenie pod
pierwiastkiem parzystego stopnia musi być dodatnie, więc po zmodyfikowaniu liczb
za pomocą wzorów skróconego mnożenia trzeba rozważyć znak otrzymanego
wyniku.

Zadanie 9 etap 2 dział 1 [Typ 1.1]

Uwagi ogólne:
● Od początku da się dostrzec, że wszędzie są wyłącznie potęgi trzeciego stopnia,
dlatego najpewniej będziemy się kierować do użycia wzoru skróconego mnożenia na
sześcian. Standardowo widząc takie wyrażenie, musimy znaleźć wyrazy, 𝑎 i 𝑏,
3 3
wielokrotnie przekształcając niektóre wartości (np. odpowiednio √9𝑥 2 = ( √3𝑥)2 ).
Pozostała część zadania jest czysto rachunkowa.

Zadanie 10 etap 2 dział 1 [Typ 1.1]

Uwagi ogólne:
● To zadanie możemy wykonać na dużą ilość sposobów, poniekąd wszystkie
sprowadzają się do użycia wzorów skróconego mnożenia. W owym przypadku,
zauważając tylko 𝑥 3 , nie powinniśmy momentalnie zakładać wykorzystania wzorów
skróconego mnożenia trzeciego stopnia. Często robiąc takowe zadanie, pozostaje
szukać jak najprostszych form zapisu (głównie postaci iloczynowej), czyli celować
między innymi w metodę grupowania. Reszta zadania opiera się na poprawnym
operowaniu niewiadomymi i rozpoznaniu powtarzających się czynników.
Uwagi szczegółowe:
• 1:04 - 2:13 => U nas widzimy, że są dwie niewiadome 𝑥 oraz 𝑎, natomiast
w nawiasach mamy (𝑥 − 𝑎), (2𝑥 + 2𝑎), więc aby użyć metody grupowania chcemy
wyłączyć przed całość np. wyrażenie (𝑥 − 𝑎)(𝑥 + 𝑎) = (𝑥 2 − 𝑎2 ) (o ile będzie się
dało), stąd przekształcamy pierwszą i drugą część równania: 𝑥 3 − 𝑎2 𝑥 =
𝑥 (𝑥 2 − 𝑎2 ), −(𝑥 − 𝑎 )2 (2𝑥 + 2𝑎 ) = −(𝑥 − 𝑎 )(𝑥 − 𝑎)2(𝑥 + 𝑎) = −2(𝑥 − 𝑎)(𝑥 2 − 𝑎2 ).
Dalsze rozwiązanie pokazane jest na filmiku.

Zadanie 11 etap 2 dział 1 [Typ 1.1]

Uwagi ogólne:
● Choć w poleceniu zostały podane wartości x oraz y, to trzeba sprawdzić założenia
podanego równania, gdyż w mianownikach występują te niewiadome. Zanim
wstawimy określone wartości, upraszczamy możliwie jak najwięcej wyrażeń, w celu
 ułatwienia sobie rachunków. Jednako, do powyższego zadania, dokonujemy tego za
pomocą wzorów skróconego mnożenia, metody grupowania, jak i skracania
poszczególnych wyrazów. Zadanie to ukazuję, że wzory skróconego mnożenia są
w bardzo dużym stopniu skuteczne.
Uwagi szczegółowe:
• 0:29 - 1:22 => Tam, gdzie jest możliwość, rozpisujemy wzory skróconego mnożenia:
(𝑥 4 − 𝑦 4 ) = [(𝑥 2 )2 − (𝑦 2 )2 ] = (𝑥 2 − 𝑦 2 )(𝑥 2 + 𝑦 2 ), (𝑥 3 − 𝑦 3 ) = (𝑥 − 𝑦)(𝑥 2 + 𝑥𝑦 + 𝑦 2 ),
po to, by w dalszej kolejności móc poskracać powtarzające się wyrażenia w liczniku
i mianowniku.
• 2:00 - 2:42 => Zauważmy, że w liczniku powtarza się nam dwukrotnie (𝑥 − 𝑦),
w konsekwencji tego stosujemy wyciągamy go przed całość i stosujemy metodę
grupowania: (𝑥 − 𝑦)(𝑥 2 + 𝑦 2 ) − 2𝑥𝑦(𝑥 − 𝑦) = (𝑥 − 𝑦)(𝑥 2 + 𝑦 2 − 2𝑥𝑦) = (𝑥 − 𝑦)(𝑥 2 −
2𝑥𝑦 + 𝑦 2 ) = (𝑥 − 𝑦)(𝑥 − 𝑦)2 = (𝑥 − 𝑦)3 .

Zadanie 12 etap 2 dział 1 [Typ 1.1]

Uwagi ogólne:
● W szeregu zadań tego pokroju na wstępie opłaca się przemyśleć kroki jego
rozwiązywania. Wymnożenie kolejno wszystkich czynników znacznie wydłużyłoby
wyliczanie szukanej wartości. Niejednokrotnie liczby bądź wyrażenia są tak dobrane,
abyśmy mogli je skrócić lub wyciągnąć przed nawias po wykonaniu odpowiednich
przekształceń. Zadanie zbliżone do powyższego, więc jego rozwiązanie sprowadza
się do zastosowania prawidłowych zabiegów upraszczających równanie. Warto
zaznaczyć, że argumenty powinniśmy wstawić dopiero pod sam koniec.

Zadanie 13 etap 2 dział 1 [Typ 1.3]

Uwagi ogólne:
● Pierwsze zadanie w tym etapie sprawdzające inny zakres wiedzy, a mianowicie
przyswojenie logarytmów. Chcąc obliczyć to wyrażenie, musimy mieć pojęcie
o zależnościach między logarytmami. Najważniejsze, by pamiętać, że logarytmów
nie da się mnożyć ani dzielić przez siebie. W takich zadaniach za każdym razem
dążymy do tego, ażeby te same logarytmy pojawiły się w liczniku oraz mianowniku.
Pozwoli nam to skrócić i doprowadzić wyrażenie do najprostszej postaci.
Uwagi szczegółowe:
• 0:48 - 1:48 => Chcąc wykonać to działanie musimy się zdecydować na taką samą
podstawę dla obu logarytmów. Wybieramy np. podstawę √6, więc pierwszy czynnik
iloczynu pozostaje bez zmian, a drugi zmieniamy przy pomocy wzoru z tablic
log𝑎 𝑐 log√6 36
log 𝑏 𝑐 = , 𝑧𝑎ł. 𝑎 > 0, 𝑎 ≠ 1, 𝑏 > 0, 𝑏 ≠ 1, 𝑐 > 0 otrzymując: log 3 36 = .
log𝑎 𝑏 log√6 3
log√6 36
Dzięki temu zabiegowi pozbywamy się jednego z logarytmów: log √6 3 ∙ log√6 3
=
log √6 36.

Zadanie 14 etap 2 dział 1 [Typ 1.3]

Uwagi ogólne:
● Zadanie nawiązujące do ubiegłego, również wykorzystujemy tu nade wszystko
wiedzę o zależnościach między logarytmami. Niezmiennie w tym typie zadań
powinniśmy sprowadzać logarytmy do identycznej podstawy, gdyż tylko wtedy
 możliwe jest wykonywanie działań (suma, różnica). W aktualnej sytuacji widząc
powtarzającą się podstawę 2, automatycznie należałoby zająć się trzecim
argumentem (log √2 36).

Uwagi szczegółowe:
• 0:05 - 0:11 => Opisywane zależności to: log 𝑎 𝑥 + log 𝑎 𝑦 = log 𝑎 (𝑥 ∙ 𝑦) , log 𝑎 𝑥 −
𝑥
−log 𝑎 𝑦 = = log 𝑎 (𝑦), 𝑧𝑎ł𝑜ż𝑒𝑛𝑖𝑎: 𝑥 > 0, 𝑦 > 0, 𝑎 > 0, 𝑎 ≠ 1.
log 36
• 0:31 - 0:42 => Zamiana podstawy: log √2 36 = log2 .
2 √2
• 1:02 - 1:07 => Zastosowany wzór: 𝑟 ∙ log 𝑎 𝑥 = log 𝑎 𝑥 𝑟 , założenia jak powyżej
i dodatkowo 𝑟 ∈ 𝑅. Zatem mamy: 2 log 2 36 = log 2 362 .
• 2:25 - 2:31 => Skoro nie jesteśmy w stanie wyliczyć konkretnej wartości log 2 9
(z definicji log 𝑎 𝑏 = 𝑐 wtedy i tylko wtedy, gdy 𝑎𝑐 = 𝑏, więc 2𝑐 = 9 jest równaniem
sprzecznym, bo nie znajdziemy takiej potęgi, do której liczba 2 dałaby nam 9) to
pozostawiamy ten logarytm jako wynik (oczywiście jest to poprawne). Natomiast, jeśli
mamy możliwość doliczenia wartości logarytmu do końca, to wykonujemy tą
czynność.

Zadanie 15 etap 2 dział 1 [Typ 1.3]

Uwagi ogólne:
● Zadanie standardowo rachunkowe, w którym posługujemy się takim samym
zasobem wiadomości jak w dwóch powyższych. Podany logarytm rozwiązujemy
kolejno od środka, dlatego że trzeba na początku znaleźć główną liczbę
logarytmowaną.
Uwagi szczegółowe:
• 0:04 - 0:10 => Zawsze, gdy w podstawie nie ma żadnej liczby to oznacza, że jest to
logarytm o postawie 10, czyli log 𝑥 = log10 𝑥.
● 0:31 - 1:00 => Zamieniając podstawę jednego z logarytmów doprowadzimy do
log √5 log √5
częściowego skrócenia otrzymanych logarytmów : log 0,2 √5 = log √5 0,2, zatem log √5 0,2 ∙
√5 √5

log √5 0,2 = log √5 √5 = 1.

Zadanie 16 etap 2 dział 1 [Typ 1.3]

Uwagi ogólne:
● W pierwszej chwili iloraz w poleceniu może sprawiać wrażenie dość trudnego
i skomplikowanego, jednak chodzi w nim jedynie o odpowiednie przekształcenie
wyrażeń logarytmicznych. Co ciekawe w trakcie działania będzie można w łatwy
sposób uprościć każde wyrażenie. Naturalnie w takim modelu zadania da się
realizować różne warianty rozwiązania.
Uwagi szczegółowe:
1 1 1 1
1 −2 1 2 1
• 0:57 - 1:37 => log 1 √3 = − 2 , 𝑏𝑜 (3)−2 = 32 = √3, log √3 3 = −2, 𝑏𝑜 (√3) =( ) =3
3 √3
● 1:57- 2:25 => W tym momencie mamy także możliwość skorzystania ze wzoru na
1
zmianę podstawy logarytmu ( np. na 3 lub √3), co doprowadzi do tego samego
wyniku, który widnieje na nagraniu .
 Zadanie 17 etap 2 dział 1 [Typ 1.3]
Uwagi ogólne:
● Zadanie wielokrotnie występujące na poziomie matury rozszerzonej. Wtórnie
używamy tutaj, poznane już przez Ciebie w tym dziale, własności i zależności
logarytmów. Naszym zadaniem jest zapisać logarytm podany w poleceniu za
pomocą niewiadomej 𝑎, posługując się adekwatnymi przekształceniami. Warto
zachować w pamięci, że gdy napotkamy bardziej zawiłe przykłady, to istnieje pełno
alternatyw na ich rozwiązanie.
Uwagi szczegółowe:
• 0:25 - 0:55 => Stale pierwszym krokiem w takim zadaniu jest doprowadzenie
49
logarytmów do tej samej podstawy, dlatego posiadając 𝑎 = log 3 7 i log 7 9
49
49 log3
decydujemy się np. na podstawę równą 3, stąd log 7 9
= log3 7
9
.
49
• 1:22 - 1:55 => Użyliśmy wzoru: log 3 9
= log 3 49 − log 3 9 po to, aby maksymalnie
gdzie tylko się da użyć niewiadomej 𝑎, bo o to się właśnie rozchodzi. Wobec tego
zauważamy zależność, że 72 = 49 i przekształcamy logarytm log 3 49 = log 3 72 =
2 log 3 7 = 2𝑎.

Zadanie 18 etap 2 dział 1 [Typ 1.3]

Uwagi ogólne:
● Zadanie analogiczne do poprzedniego. Klasycznie będziemy się posługiwać wzorem
na zmianę podstawy logarytmu. Najczęściej po tej zamianie dalsze kroki będą
wyodrębnianie instynktownie, a rozwiązanie narzucone przez sprecyzowane liczby.
Uwagi szczegółowe:
• 0:18 - 0:55 => Po zamianie podstawy logarytmu od ręki nie możemy nigdzie
log3 16
podstawić naszej niewiadomej 𝑥, bo otrzymaliśmy log3 6
. Z racji tego szukamy
powiązań liczb zawartych w logarytmach: 16 = 24 , 6 = 2 ∙ 3 i rozpisujemy
log 3 16 = log 3 24 = 4 log 3 2 = 4𝑥, log 3 6 = log 3 2 + log 3 3 = 𝑥 + 1.

To obowiązuje w Nowej Formule (Matura 2024+)

Uwagi ogólne:
● Zadanie bazuje na podobnym schemacie do zadań nr 17/18. Niemniej jednak
komplikacja odwołuje się do wyliczenia podanego wyrażenia potęgowego za pomocą
niewiadomych definiowanych poprzez działania na logarytmach. Liczby są tu tak
dobrane, by w krótkim czasie narzucał się nam w głowie właściwy wzór z zakresu
logarytmów do zastosowania. Najlepiej na wstępnie powyliczać sobie wartości
poszczególnych niewiadomych, a następnie podstawić je do szukanego wyrażenia.
Początkowe wstawienie danych niewiadomych jedynie skomplikowałoby obliczanie
docelowego wyniku.
Uwagi szczegółowe:
log 6
• 0:15 - 0:38 => Przyglądając się niewiadomej 𝑏 = log5 8 powinniśmy dostrzec, że
5
zarówno w liczniku jak i mianowniku znajdują się logarytmy o podstawie 5, dlatego
log5 6
nakierowuje nas to na wzór na zamianę podstawy logarytmu log5 8
= log 8 6.
 log 𝑐
• 1:08 - 1:52 => Przekształcając log 𝑏 𝑐 = log 𝑎 𝑏 poprzez przemnożenie obustronnie
𝑎
równości przez log 𝑎 𝑏 otrzymujemy log 𝑎 𝑏 ∙ log 𝑏 𝑐 = log 𝑎 𝑐, dzięki czemu szybko
zmienimy zapis niewiadomej 𝑎 = log √5 2 ∙ log 2 25 = log √5 25 i wyliczymy jej wartość.
Rzecz jasna można tu było również zadziałać z jednym składnikiem iloczynu
(zamienilibyśmy podstawę jednego z logarytmów), a potem skrócić te same
wyrażenia oraz doprowadzić do końcowego wyniku.
● 2:28 - 3:15 => Częstym trikiem stosowanym w logarytmach jest zapisywanie
zwykłych liczb za pomocą logarytmów. Tak też jest w tym przypadku, przedstawiamy
jedynkę jako 1 = log 8 8, 81 = 1. Dlaczego dokładnie tak? Gdyż w wykładniku
występuje suma log 8 6 + 1, a my chcąc doprowadzić tą potęgę tylko do postaci
logarytmu, przy okazji pamiętając, że dodawać możemy wyłącznie logarytmy
o identycznych podstawach, doprowadzamy do zapisu log 8 6 + log 8 8 = log 8 48.
1
● 3:57 - 4:19 => Warto przyswoić wzór, który jest spoza tablic!: log 𝑎𝑛 𝑏 = log 𝑎 𝑏.
𝑛