กลอนเทศน์แหล่อีสานประยุกต์ เรื่อง เศรษฐีขี้ถี่

๑. เริ่มหน้าที่ของนางพราหมณี

เอกัสสะมิงสะมะเยสาวัตถียังกิระพราหมณี อะทินนะบุพโกนามะสามิโกตีติ *** บัดนี้จักได้เริ่มกล่าวเรื่อง

ในเรื่องมัฏฐกุณทลี เป็นนิทานธรรมบทกล่าวแจงแถลงชี้มีในเรื่องธรรมบทภาคที่ ๑ ยะมะกะวรรณนะปะฐะ
โมภาคต้นบ่อเดาด้นแต่อย่างใด *** บัดนี้จักได้เริ่มหน้าที่พราหมณี อะทินนะบุพพะโกพราหมโณเป็นชื่อผัว
ของข้อย ยังมีบุตรตราน้อยคนเดียวงามยิ่งความเป็นจริงพ่อแม่ฮักดั่งแก้ว แพงยิ่งดั่งหน่วยตา เดียวนี้บุตรตรา
น้อย ๑๖ ปี เจริญใหญ่ เฒ่าอะทินณะพราหมณ์จักว่าเป็นจั่งใดทางขี่ถี่กะลื่นบ้านไผสิเว้ากะบ่อฟัง คนโลดชังเห
มิดบ้านหมดเมือง ยากคอบลาวขี่ถี่ มื้อนี้โอกาสดีสิเอิ้นลูกอ่อนน้อยมาเว้าสั่งสอนเบิ่งก่อนน่า มานี้ๆ ลูกหล่า
มาหาแม่จักคราว แม่นี้มีกิจการจึงกล่าวขานวานเอิ้น ออกมาหาแม่แน่ลูกหล่า มัฏฐกุณทลี เอ้ย.

๒. หน้าที่ของมัฏฐกุณทลี

**บัดนี้กล่าวถึงมัฏฐกุณทลีหล่า ลูกชายเดียวของพ่อแม่ฟังกระแสภาคข้อมารดาเอิ้นเฮียกขาน แม่มีการแม่จึง

เอิ้นเอินเฮียกไขจาเรื่องอันใดน้อมารดา จึงได้ทันลูกชายน้อยแม่เอิ้นข่อยมาหยังให้ชี้แจ่งลองให้แม่แถลงลูก
ยินดีรับใช้ลูกมาแล้วให้ข่อยจาเบิ่งดู้แม่ มีเรื่องหยังน้อคุณแม่ครับ.

๓. แม่เป็นคำกลอน

****ปุตโตชีเว อั่นว่าความฮักลูกน้อยเปรียบเหมือนเชือกผูกคอ พ่อแม่แพงเพียรฮัก กะดั่งตาสองก้ำ คิดนำ

แหวนคิดนำสร้อย เงินหรือคำอั่นล้ำค่า บ่อท่อห่วงบุตรตราย้านแต่ลูกลื่นข้อครองเค้าสิเก่าศรี…คำว่า ลูกๆ นี้
กะมีอยู่ตั้งหลายอันลูกบันได นั้นกะทำคุณสิขึ้นเฮือนลงได้ อย่าคือลูกบันได ผู้ใดมาเขากะขึ้นฮ่าลางเทื่อลางที
ตีนเขาเหยียบขี้ไก่ เจ้าทำชั่วลงไปมีแต่คนสิเหยียบย้ำเติมซ้ำตื่มทวี ลูกขิกขอว่านี้กะดีแต่แขวนควายว่าอย่างดี
กะแขวนงัวบ่ออาจเอาแขวนช้าง ลูกโปงลางนั้นไผได้ยินกะชมช่อสมแต่คอหมู่ช้างงัวควายนั้นเผิ่นบ่อแขวน
ลูกที่กัดที่แห่นพ่อแม่มาตาบ่อแม่นหมากะสุนักอวดกระเหยียมฟันแข่ว นอกจากลูกดีแล้วคำเอ้ย อย่าเป็น
หลอกปอกพ่อแม่กะบ่อดี เลิกพ่อแม่กะขี้ร้ายสิเสียเชื้อชาติชาย ธรรมดา ช. ช้างกุญชะโลต้องโตใหญ่ แนวใด
เกิดประโยชน์ดีพ่อแม่มีประโยชน์ย้อน โตเจ้าจั่งกระทำ แนวใดคนสิตื่มซ้ำเหยียบย่ำวงศ์ตระกูล ทูลหัวเอ๋ยคำ
แพงหมื่นกิโลให้ไกลเว้น เห็นคุณครูรู้จักไหว้เห็นคุณนายรู้จักถ่อม เห็นพระสงฆ์องค์เณรให้รู้จักนอบน้อม
อย่าแข็งตื้อกะดั่งตอ พ่อแม่เอิ้นรู้จักครับรู้จักผม อั่นคารมวาจาให้ม่วนหูของชาวบ้าน ฮู้จักงานการสร้างขยัน
ทำช่อยพ่อแม่ญาติพี่น้องมาแว่ให้รู้จักรับต้อน เฮียนฮู้อ่านวิจาร เฮาอยู่ร่วมเพื่อนบ้าน จงสงค์เคาะห์คณาฝูง
เฮือนต่ำแม่นเฮือนลุงให้จื่อจำเอาเด้อหล้า เฮือนสูงคือเฮือนป้ า อาวอาให้เจ้าแว่เฒ่าแก่ญาติพี่น้อง สอนเจ้าให้
จื่อเอา อย่าทำโตคือพ่อเจ้าทางขี่ถี่กะเหมิดเมือง เอาแต่งานเจ้าของเองส่วนรวมบ่อเคยเว้า มื้อวานนี้ไทยบ้าน
ไกลเขานั้นมาหาขอข้าวเขามาขอเฮือนเฮาพ่อเจ้านั้นอุบหมาใส่ ไผมาเฮือนลาวกะชัง ไผมาแว่ลาวกะเฮ็ดหน้า
บึ้งบ่อเคยยิ้มท่อใย แต่ผ้าขาดลาวกะเก็บเสี่ยงไว้ ไผกะหน่ายชังลาว ข้าวกะกินบ่อเต็มพุงจ่งไว้ขายผันหลายฮ้า
ย ไผหน่ำว่าให้ลาวตาย คนขี่ตักมักได้หมู่มาเอิ้นไปไสลาวกะว่าแต่ลาวป่ วย น้ำกะอาบมื้อละบวย พระมา
บิณฑบาตรเช้า เข้าไปลี้อยู่ส่วนแจ ของเต็มเฮือนมีบ่อแพ้ เผิ่นมาแผ่บ่อเคยทานเขาจึงขานนามลาวกล่าวจา
ออกเต็มบ้าน ว่าบ่อเคยให้ทานไผกะพากันเอิ้น อะทินนะบุพพะกะคันสิเว้าว่า หมายความว่า ผู้บ่อเคยให้ทาน
แต่กาลก่อน จนมาฮอดมื้อนี้ไปถามหนี้ด่าแต่เขา เจ้าอย่าคือพ่อเจ้ากินของเก่ารู้จักหา รู้จักกิน รู้จักกัน อย่าสิ
แพงเป็นฮ้าย คนสาบว่าให้ลาวตายคือกันกับพ่อเจ้าจงจำเอาที่แม่ว่าโปรดลูกเสื่อมารดา แม่สอนให้ลูกน้อยจง
จำไว้ใส่มโน……..น้อ…

๔. อะทินบุพพะกาพราหมณ์เว้า

ปาดธี่โธ้เฒ่าอั่นนี้ หาว่าข่อยบ่อดี หาว่าขี่ถี่ โลดบ่ออัดฮี่ไว้กะตามข่อยช่างเป็นหยัง นั่งอยู่บ้านบ่อมีเวียกสนุก

คุย ปุ๋ ยๆๆ มาช่างเป็นโลดบ่อเห็นใจข่อยๆโลดเก็บออมมาแต่น้อยจนว่ามั่งว่ามี ผัดหาว่าข่อยบ่อดี หาว่าข่อยขี่
ถี่ดู๊กะจั่งมี ขี่ถี่กะจั่งได้ มาช่างเว้าจั่งชั้นพอปานข่อยบ่อได้งิน พออยากมุดดินแห้งเมียเอยเมียเห็นผัวแพงผัดว่า
ผัวขี่ถี่ คันบ่ออยากมั่งอยากมี เจ้ากะหนีจากข่อยสาตี้แล้วข่อยบ่อว่าหยังเห็นผัวแพงผัดว่าผัวขี่ถี่.

๕. แม่เว้าต่อ

เบิ่งเป็นหยังไทยเฮือนเดียวกันเว้าผั่นได้ยินไวฮ้ายนี่ แนวว่าคนขี่ถี่ทายกเตินผั่นแล่นลี้ บัดเมียเว้าผัดได้งิน ศีล

บ่อเอาธรรมบ่อเขามาขออี่หยังผัดคาแต่แล่นเข้าส้วมถ่าย นี้ละน้อเผิ่นว่าเฒ่าหูหวาย สอนลูกชายแหน่กะบ่อได้
เบิ่งตากึ้งส่ำปอบสิงห์ ส่างบ่อหลิงดูหน้ากะลาหัวเจ้าของแหน่หาแต่งอนหาแต่แหง่ ว่าแต่เมียเว้าพื้น ชาติคนขี่
ถี่เหนียว โอ้ยอั่นเฒ่าขี่ถี่เอ้ย ว่าแต่เมียเว้าพื้นเผิ่นน้อ..?

๖. พ่อเศรษฐีเว้าต่อ

อดเด้อใจมึงอย่าฮ้าย อดเด้อมือมึงอย่าหลู่ อดเด้อปากมึงอย่าขู่ อดเด้อขามึงอย่าเต้นเตะเล่นให้เหมื่อยแฮง ผัว

พาแพงเก็บออมไว้บ่อให้จ่ายให้เสียไปเก็บไว้กำห่อแนวว่าเมียสอพอพามั่งมีหี่ไว้ว่าผัวนั้นขี่ถี่หลวง มีเงินเขา
กะเรียกว่าน้องมีทองเขาจั่งเอิ้นว่าพี่ คันบ่อมั่งบ่อมีไผสิเอิ้นว่าพี่น้อง อดลองเว้าเบิ่งก่อนน่า มีเงินตรากะมีหน้า
มีงานกะผัดม่วน จ้างกะหน้าบ่อนวลคันผู้ใดขาดแป้ งพงษ์เชื้อแม่นบ่อมอง เจ้ามันคนมักย้องซ้ำผัดตื่มหูเบา
ทุกข์กะเฮามีกะเฮาผู้สิทุกข์แทนมีบ้อเฒ่าอั่นนี้ ?

๗. ลูกเว้าต่อ

เซาๆ สาพ่ออย่าเว้าคุณแม่กะเซาสา ประชาชนสินินทาบ่อแม่นแนวสิจาเว้า กินข้าวโตอย่าโสเว้าเรื่องของโต

บ่อเข้าท่าลูกมีแนวสิปรึกษา เดียวนี้ลูกอยากได้ตุ้มหูห้อยใส่หู หมู่เขานั้นเขาได้ใส่ตุ้มหูทอง ขอพระคุณทั้ง
สองจงได้หามาให้กระผมบ้างทองงามๆอยู่ในห้างสาวัตถีมีหลายดาษดื่น ชื้อให้ลูกใส่บ้างพอได้อ้างหมู่เขา
คุณพ่อคุณแม่ครับ .

๘. พ่อเศรษฐีเว้าต่อ
พวมเถียงกันมันฮ้ายทางลูกชายผัดคัดท่า คันบ่อคาลูกน้อยมึงน้อส่ำเมีย แม่นผู้ใดสิย้านประสาเมียสื่อๆ ถือว่า
ลูกห้ามไว้จึงเซาเว้าบ่อจา ทางลูกชายผัดอยากได้ต้มหูใส่เป็นทองมันสิดีหยังน้ออย่าสิเอาเถาะน้อท้าว อั่นผู้
สาวเขาบ่อมักชายเอ้ชายอวดดอกลูกพ่อว่าน่ะเขามักเวียกงานการสร้างพุ้นเด้ลูกหล้าพ่อว่าเด้.

๙. แม่เว้าต่อ

มาเบิ่งเด้อพี่น้อง เฒ่าขี่ถี่บ่ออายหมอ ลูกขอหยังมีแต่ขัดโสดบ่อตามใจซ้ำทองคำมีเต็มบ้านขางเฮือนจนว่าเอ่น

เฒ่าขี่ถี่เฮ็ดบ่อเป็น เอาไปซื้อมาจากร้านสิเหมิดแท้ท่อใดเฒ่าอั่นนี้เฒ๋าขี่ถี่ ?

๑๐. พ่อเศรษฐีเว้าต่อ

พูดคำหนึ่งกะขี่ถี่ สองคำกะขี่ถี่สามคำกะขี่ถี่ขขี้บ่อขี้สื่อๆ แถมลงท้ายว่าขี้ถี่ ชาติผู้หญิงบ่อมักดีเว้าคำใดออก

แต่ขี้มึงน้อโพดเครียดแฮง คันบ่อแปลงทำให้ตุ้มหูทองให้ลูกใส่กะย้านคนเว้าได้ ว่าเกินบ้านถี่ตรอง พ่อจึงหา
ทองก้อนอันแปๆมาตีแผ่ เฮ็ดตุ้มหูเกลี้ยงๆ มาแขวนห้อยให้ลูกชาย กลายไปใสเขากะเย้ยหัวเราะเยาะเหมิดปี
คนจั่งเอิ้นว่ามัฏฐกุณทลี แปลว่านายตุ้มหูเกลี้ยง พ่อย้านเปรียงค่าจ้างคันแม่นไปจ้างส่างจึงตีทองบางๆ แขวน
ใส่หูลูกน้อย พอได้เอิ้นว่ามีก็มีกาลครั้งนั้นแลฯ

๑๑. แม่เว้าต่อ

เฒ่าขี้ถี่เอ้ยทองใส่หูลูกน้อยสิจ้างส่างย้านเปรียงเงิน บ่อเคยเห็นบ่อเคยพบโพดหน่ายแฮงปานเหม็นแฮ้ง จักสิ

แพงไว้ถ้าเผาหัวผู้ใดอีกสิไปจ้างส่างผัดย้านตั้งแต่เสียเงินค่าจ้าง เฒ่าขี้ถี่เอ้ย พอปานเผิ่นสิหอบหิ้วไปได้บัดฮ่า
ตายเฒ่าอันนี้เฒ่าขี้ถี่หลวงเอ้ยโพดว่าข่อยเป็นตาชังหลายน้อพี่น้องเอ้ย อั่นเฒ่าขี้ถี่นี้.

๑๒. ลูกเป็นคำกลอน

เอาละตัดลัดข้อย่อเรื่องให้ทันการ ตัดนิทานให้ทันใจจาระนัยให้เห็นแจ้ง ท่านผู้ฟังเผิ่นรอช้าทำเวลาให้ตรง

เป้ า จับสำเนาว์เข้าท้องเรื่อง บ่ออยากใช้เวลาเปลืองย้านผู้ฟังอ่อนล่าละอาเอ้าเมื่อยแฮง เว้าแต่บ่อนแจ้งๆ
แสดงภาคภาษาในตอนนี้ มัฏฐกุณทลีบาใหญ่มาเจริญได้อยู่ต่อมาเลยเป็นไข้ ผอมเหลืองโรคดีซ่าน ได้รับ
ความทรมาร ชื่อว่าเจ็บป่ วยไข้ผู้ใดพ้อหากสิเห็น บ่อมีไผสิหลีกเว้นการเกิดแก่เจ็บตาย ยามเผิ่นเจ็บโลดคือโต
สิบ่อเป็นนำบ้าน ยามโตเป็นคือชาวบ้านสิบ่อเป็นพอไง่ ถืกผู้ใดจังสิฮู้ชอมไว้สิพบเห็น โลกสงสารวายวุ้นสุข
ทุกข์ปนเป คล้ายดั่งเรืออยู่กลางทะเลถืกกระแสลมคลื่น ไผบ่อฝืนหนีได้อาการเป็นเจ็บป่ วย ฮอดยามซวยโชค
บ่อช่วยกะตายม้วยแจบจม ม้มจากตายบ่อได้บ่อว่าแต่ไผๆ อันโรคภัยหลายชนิดนับคณาบ่อจักฮู้ โรคปวดหู
โรคเจ็บท้องโรคฝีหนองผ่องไข้ป่ าโรคเจ็บแข่งเจ็บขาทั้งปวดหัวมืดหน้าตามั้วมืดมัว บ่อชนะแต่สิค้นคว้าแต่
ชนิดของโรคา อะโยคะยาปะระมาลาภา เผิ่นว่ามาสอนไว้ ไผบ่อมีโรคต้องเบียดเบียนกายทำลายธาตุจึงเป็น
ลาภอย่างยิ่งจริงแท้แน่นอน ยามเจ็บป่ วยญาติพี่น้องมวลมิตรกะเฮฮนไผกะสาระวนใจยากนำบ่อมีแล้ว กรรม
ของมัฏฐกุณทลีแล้วโรคผอมเหลืองเข้าบีบผ่า อันกำลังวังชาพวมกำลังสิหนุ่มแน่นบ่อเป็นหน้าสิป่ วยผอม นับ
แต่มื้อตอมนับแต่มื้อห้อมผอมจ่อยหงอยเหงา เว้ากะเสียงเบาๆขั่นเส่าลมระบมเนื้อ ย้านหลายเด้ย้านได้คืนเมือ
บ้านคือเขาจาบอกเล่าอยู่ดอกตี้ ย้านได้คืนบ้านเก่าตายจากพ่อแม่ข่อยโลดใจน้อยจ่อยบ่อพีแล้วหล่ะน่าศรัทธา
โยม……….น้อ.. มัฏฐกุณทลีเว้าต่อ ****คุณแม่เอ้ยมัฏฐกุณทลีมีอาการบ่อคือเก่าแล้วเด้ สามมื้อดีสี่มื้อฮ้าย
ผอมแห้งผ่องเหลือง คุณแม่เอ้ยบอกพ่อหายามาให้มัฏฐกุณทลีกินแก้โรคจ่อย หามาให้ลูกน้อยกินแก้ให้ช่วง
เซาแน่ถ่อนคุณแม่ครับ….

๑๓. แม่เว้าต่อ

พ่อเฒ่าเอ้ยออกมานี้แน่ มัฏฐกุณทลี ลูกน้อยของเฮาป่ วย เจ้าฮู้อยู่บ่อเดียวนี้ ยาบ่อนใดเผิ่นว่าดีหามาใส่ลูกน้อย

แน่เป็นหยัง เจ้าบ่อเบิ่งบ่อแยงตี้เฒ่าอั่นนี้ **พ่อเว้าต่อ** แม่นผู้ใดป่ วยอั่นลูกผู้ใดป่ วยเดียวนี้ อั่นมื้อวานนี้คือจั่
งดีๆอยู่คือจั่งแล่นเล่นนำหมู่อยู่หล่ะมาคือสิป่ วยไวแท้หล่ะบ่อแม่นมันเฮ็ดเอาตี้เฒ่าอันนี้…

๑๔. พ่อเศรษฐีเป็นคำกลอน

** บัดนี้….พอได้งินเสียงเมียเว้าหัวใจเบาคือปุ๋ ยหนุ่นสูนให้ลูกกะผ่องนั้นส่างหาไข้บ่อแม่นแนว ลูกเผิ่น

แซวๆเล่นบ่อเห็นเป็นเห็นป่ วย บัดลูกโตมีผู้เดียวซ้ำด้วยมาหาไข้บ่อสบาย บ่อพอตายมันกะเซาแม่เฒ่าเอ้ยอย่า
ใจฮ้อน ให้ลูกนอนให้ลูกไข้ตามใจมันสาก่อน ยาสิดีปานใดกะส่างถ่อนแม่นกินได้กะบ่อหาย โรคอันนี้มัน
บ่อแม่นโรคร้าย ข่อยเห็นป่ วยตั้งหลายคนบ่อทันโดนกะเซาเอง เจ้าอย่าเกรงกลัวย้าน การเจ็บเป็นธรรมดาชาว
บ้านเมื่อถึงคราวห้ามบ่ออยู่ ข่อยเองแฮงดู๋แต่ว่าข่อยบ่อขี้คร้านแสนสิไข้กะบ่อนอน มีแต่ฟ้ าวรีบร้อนย้านบ่อมั่
งมีหลาย คือบ่อเห็นข่อยตายอยู่มาจนปานนี้ หมอสิดีปานใดว้ายาสิดีปานใดน้อ ตั้งแต่หมอแท้ๆกะยังฮู้ป่ วย
ตาย หลายคนด้วยที่มัมตายเจ้าเห็นบ่อ ถ้าว่ามันเก่งแท้ๆ เป็นหยังจั่งบ่อแก้ให้มันได้ช่วงเซา แม่เฒ่าเอ้ยเจ้าบ่อ
ต้องเว้าเสียเงินเปล่าให้เซาสา ข่อยสิไปถามยาจากหมู่หมออยู่ตามบ้าน บอกอาการเขาแล้วถามต้นยาอยู่กลาง
ป่ าไปหาเก็บเรียกเอามา บ่อต้องเสียบาทแบ้งค์แพงไว้ถ้ามั่งมี ประสาหยังโรคเพียงสำนี้อย่าไปตื่นหัวมัน บ่อกี่
วันลูกชายเฮาจะต้องหายคือเค้า เจ้าคนรวยกะไปแม้หายามารักษาลูกข่อยคนทุกข์ สิไปวานเพื่อนบ้านให้เขา
นั้นบอกยา คันเจ้าว่าข่อยบ้า อย่ากันโลดไปอำเภอ สิให้ไปหาหมอข่อยบ่อเสียเงินย้อน เจ้ามันคนใจฮ้อนไปสา
ตี้ข่อยบ่อเกี่ยวแต่ว่าเงินสลึงเดียวข่อยสิบ่อให้เจ้าเอาไปแม้แม่สู ลูกเฮาป่ วยเจ้าอย่าให้พี่น้องฮู้เขามาเบิ่งสิเปี ยง
ยา เปี ยงอาหารปูปลาเครื่องกินของต้อน ยามเขามานอนเฝ้ าเปี ยงที่นอนหมอนสาดเสื่อ เสียน้ำมันประทีปไต้
แพงไว้ถ้าแบ่งขาย มันบ่อตายดอกน่า คันบ่อเสื่อกะลองดู ข่อยฮู้ดีมาพออย่าอ่าวหมอให้เปี ยงย้อน อย่าสะวอน
หยังแหล่ว แนวเสียเงินอย่าโอ้อ่าว เจ้ามันคนตาขาวลูกป่ วยแน่กะบ่อได้ ส่างไปฮ้อนแม่นกว่าไฟนั้นหล่ะน่า
ศรัทธาโยม……น้อ.. *** เว้าต่อ *** แม่เฒ่าเอ้ยอย่าใจฮ้อนมันบ่อตายดอกข่อยว่าตั้งแต่ลูกพ่อใหญ่สาแฮง
ป่ วยหน่อยกว่านี้หมอยังแก้บ่อไหว ให้ข่อยเสียเงินย้อนอย่าหวังเลยเซาโลดประโยชน์หยังเงินหายากกะด้อสิ
ไปให้แก่หมอเจ้ามีเงินเจ้ากะไปโลดเฒ๋าอันนี้..

๑๕. แม่เป็นคำกลอน

บัดนี้…. พ่อเฒ่าเอ้ยเผิ่นว่าข้าวและน้ำของเลี้ยงชีพชีวิต เงินคำของเครื่องเฮือนหาใช้ถึงเมื่อยามเจ็บไข้อย่า

เย็นใจสิลำบาก เสียน้อยเสียยาก เสียมากเสียง่ายแท้ให้ลองสิ้งเบิ่งโตเจ้าอย่าโสแต่ทางหล่มบ่อพอจมดอกข่อย
ว่า ป่ วยบ่อหายุกยาไหนสิฮู้ว่าข่อนตอนนั้นบ่อนสิหาย เฒ่าสิตายกะช่างเว้าส่ำนี้เฒ่าขี้ถี่เกินมนุษย์เฒ๋ราขี้แพง
เกินคน เฒ๋าขี้หวงเกินบ้าน เสียค่ายาค่าหว่าน กะยังดีกว่าเสียลูก ทุกข์ย้อนลูกกะทุกข์แม้สิแคย้อนเฮ็ดอี่หยัง
คันมีหนาวกะมีฮ้อน คันมีหมอนกะมีนุ่น คันมีบาปกะมีบุญ มืดแล้วใสส่องแจ้งเวียนค่ำเปลี่ยนแปล มีของ
ปลอมกะย่อมมีของแท้ และของกินแก้ช่อย มีหมากหอยกะย่อมมีหมู่กี้คอยแก้อ่อมหมากหอยยามเมื่อลูกอ่อน
น้อยเกิดป่ วยโรคาเฮาบิดามารดาจะต้องหาทางแก้ มวลโรคภัยทั้งหลายแหล่ต้องมียาแก้ถืกปากกืกพ้อห่อ
แบงค์มันยังชี้เด่มือ เจ้าสิแพงชั้นลื้อเฒ่าประสาว่าเงินทอง ของนอกกายถ้าบ่อตายคงหาได้ ลูกนั้นคือดวงใจ
ฮักคือแตงแพงคือแก้วผู้แทนแนวแทนโคตร พวกชาวเฮาข่อยเจ้าตายแล้วลูกกะยัง เจ้าบ่อชั่งเบิ่งบ้อหนักจัก
หมื่นพันกิโล มาช่างเอาแต่ใจโตโง่งมกะปานนั้น เฒ่ามือยาวแต่แขนสั้นคัวเกิดโดนให้หัวหงอก บัดควายหาย
จั่งล้อมคอกคนสิหัวหลอกล้อบ่อเคยพ้อโพดหน่ายหลาย บัดลูกตายจั่งอ่าวโอ้สิฮ้องโอ่ให้ไผฟัง หรือเจ้าชัง
บุตรตราอยากให้ตายแต่โดนพุ้น ทูลหัวเอ้ยมัฏฐกุณทลีหล่าแม่นี้เหมิดปัญญาพ่อเจ้าบ้านำเงินหมื่น บ่อคือพ่อผู้
อื่นแม่นี้ปากบ่อได้ อยากปัวเจ้าให้ช่วงเซาแต่ยังคาพ่อเจ้าได้นั่งเจ่าทรมารคำเอ้ย แม่สงสารคำแพงแต่พ่อเธอ
หากเป็นบ้า เมาเงินตราของข้าว เมาสมบัติปานเมาชาเว้าเป็นบ้าไปทั่ว สงสารเด้ทูลหัว พ่อมีเงินเป็นล้านๆ
อาการไข้บ่อรักษา อันหมอยาหมอหว่านบ่อมีเงินใส่มือผู้ใดแล้วเขาสิหมั่น หลูตนเด้จอมขวัญพ่อเจ้ากำห่อ
แบงค์เอาไว้แต่ผู้เดียวแนวมีพ่อขี้เหนียวจักสิเฮ็ดจั่งใดแหล่ว แม่เหมิดแปวหนทางสิแก้ต่าง ฮ่าชีวิตลูกอัป
ปรางค์รับลองแม่ต้องแย้ เสียดายแท้พ่อบ่อแลแล้วหล่ะน่าลูกคำเอ้ย……..

๑๖. ลูกเว้าต่อ

มันกะจำเป็นแล้วมารดาเอ้ยอย่าไห้ฮ่ำลูกเกิดมามีกรรมเป็นดั่งคำแม่เว้าอย่าเหงาเศร้าเก่าใจ พ่อผู้ใดคือพ่อข่อย
สิซวยแย่กระทั่งตาย บ่ออายคนพออยากไห้ที่เกิดมาทั้งทีได้มาพ้อพ่อขี้ถี่คุณแม่เอย อย่าโสกีย์บ่อถึงคราวคง
บ่อสิ้นแม่นตายได้สิส่วงใจดอกคุณแม่เอย.

๑๗. พ่อเศรษฐีเว้าต่อ

อะทินนะกะย้านลูกม้วย แต่หากเล่าเสียดายเงินคันสิไปหาหมอกะย้านเสียของข้าว ชั่วสิหามาได้อัดไพรโพด

ยากนี่หมอสิมาเอาฟรีๆ แสนเสียดายโพดฮ้ายจริงบ้อท่านผู้ฟัง ว่าแล้วบ่ออาจยั่งออกเดินเที่ยวตามหมอผู้ใดมี
ยาดีกะแล่นถามหาต้น ชั่วสิไปหาค้น หายามาครบทุกอย่างทางลูกชายผู้อยู่บ้าน อาการไข้กะชุดแฮง พ่อจึง
แข็งใจไว้ คันสิพาไปหาหมอกะย้าเงินใช้ขาดต่อง หลายมื้อมาเห็นว่าลูกเจ้าของสิบ่อเซาแท้ๆ จึงจาเว้าต่อเมีย
แม่เฒ่าเอ้ยลูกชายเฮาคงตายแน่เฮามาเอาลูกน้อยไปนอนไข้อยู่ระเบียง ฮ่าลางเทื่อไทยเฮือนไกลเฮือนไกล้เขา
มาเบิ่ง เขาสิมาพบพ้อของเข้าที่อั่งเฮือนผู้ลางคนพ้อแล้วมันสิเล่าจาขอ มันสิเสียของเฮาว่าจั่งใดเด้เฒ่า.

๑๘. แม่เว้าต่อ

อ้าวกะตามใจเจ้าโจมเอาไปสาตี้เฒ่าขี้ถี่ เงินมีเต็มอยู่บ่อแพ้กลัวย้านแต่สิเสียสิให้ลูกป่ วยไข้นอนอยู่ในเฮือน

ย้านคนเห็นสมบัติห่วงนำแต่ของใช้ ยกออกไปใสกะตามเจ้า ตามใจตี้เฒ่าขี้ถี่ แล้วแต่เจ้าสิเห็นดีข่อยนี้อิ่มจ้อ
ก้อ พอแล้วคู่สู่แนว แล้วแต่เจ้าสิเห็นดีเถาะเฒ่าอันนี้เฒ่าขี้ถี่เอ้ย ข่อยโลดอิ่มเหมิดสู่แนวแล้วหล่ะเฒ่าขี้ถี่เอ้ย.

๑๙. พ่อเศรษฐีเว้าต่อ
มัฏฐกุณทลีหล่าพ่อสิพาออกไปนอนนอก อยู่ในเฮือนโพดว่าฮ้อนบ่อเย็นสู้อยู่ระเบียงลูกคำเอ้ย ว่าแล้วพ่อแจ่ม
เจ้าเลยยกเอาลูกบุตรตราพาออกไปนอนอยู่ในระเบียงออกเที่ยวหายาแก้ ก็มีกาลครั้งนั้นแลฯ

๒๐. มัฏฐกุณทลีเป็นคำกลอน

ในตอนนี้มัฏฐกุณทลีหล่าลูกชายดียวของพ่อแม่การเจ็บป่ วยนับมื้อแย่ ทางสิแก้โลดบ่อมีสิ้นแล้วหละโลกนี้

นับมื้อห่างฮามเห็นเป็นเพราะเวรนำทันมัจจุกรรมนำพ้อ น้ำตาคลอเต็มเบ้า ชีวิตโตยังเยาว์บ่อหน้าเลยสิตาย
ง่าย เสียดายเด้โลกนี้กำลังเหลื่อมฮุ่งศรี เสียดายโลกลุ่มนี้บ่ออยากจากไกลตา เสียดายเด้มารดาแม่พระคุณบุญ
เกล้า เสียดายเด้บิดาข่อยมีเงินตราบ่อจักจ่าย เสียดายเด้ลูกผู้ชายบ่อทันได้บวชสืบสร้างแทนค้าค่าน้ำนม เสีย
ดายเด้เสียดายเนียมและอ้มบุพผาชาติในสวนเสียดายของทั้งมวลได้ด่วนไกลไวฮ้าย เสียดายหลายแต่ฝูงเพื่อน
เฮือนใกล้กันเคยเล่นฮ่วม พวมกำลังสิแก่กล้าสิหายหน้าจากหมู่ฝูง เสียดายหมอนม่านมุ้งเตียงโต๊ะเบาะสัพปิ ง
เสียดายจริงเสียดายคักสิ่งของที่เคยใช้ เห็นแต่มารดาอาลัยนำไห้แล้วจ่ม โอ้ว่าพรหมเอ้ยพรหมพ่อแม่คือเทพ
ฟ้ า ที่เฮาเอิ้นกล่าวเสริญ แห่งนับวันแห่งสิเยิ้นโอ้ว่าเงินเอ้ยเงินช่างบ่อชื้อความตายได้แน่หน่อ มีกะท่อนั้นน้อ
จนกะท่อนี้แหล่ว แนวแน่ได้แก่ตาย สิเป็นนายหรือเจ้าหรือพระสงฆ์ทรงคุณค่า เป็นชาวไร่เป็นชาวนากะสิ
กรรมต่ำต้อยกะหาพ้นมิ่งมรณ์ ต่อจากนี้กะสินอนแดนิ่งคนหนิ่งบ่อจักหัว คนสิตีบ่อจักเจ็บ จี่ๆฟบ่อจักฮ้อน
อรชอนเด้มารดาข่อย ยินแต่เสียงวอยๆ พอปานเค้าดอกมันอ่าน ฮ่วมชื่อโลกสงสารแก้ให้กันบ่อได้ไห้กะได้
ท่อไห้ อาลัยฮ้ายหน่ายมโน…..**** โอ้เวรกรรมต้องจำจากจำต้องพรากพ่อแม่เคยถนอม ยิ่งคิดไปหัวใจยิ่ง
ตรมตรอมบุญไม่พร้อมต้องยอมรับกับความตาย…*** โอ้ยเสียดายเด้ชีวิตข่อยเป็นบ่าวแวงพวมเอ้แต่ง จำ
ต้องแยงสู่โลกหน้า เพราะบุญข้านั้นบ่อสูง ตลอดคืนยันรุ่งแจ้งสว่างเสิงสางอาการเป็นปางตายกะส่ายตนฮน
ฮ้อน ว่าแล้วนอนผินหน้าเข้าในเฮือนหัวใจเส่า ขณะ นั้นองค์พระพุทธเจ้ากำลังเคลื่อนผ่านเฮือน รัศมีสาดพุ้ง
แจ้งฮุ่งเลยสงสัยค่อยหันไปจึงเห็นพบพ่อพระโคกำลังจ้อง พ่อของเราเป็นคนไบ้ใจอะธรรมขี้ตระหนี่โอกาส
เราจึงมี บ่อได้ไปกราบไหว้พระองค์เจ้านะมัสการ ทานกะบ่อได้ให้แนวบิดาบ่อคือเผิ่นโชคของเราเหลือเกิน
ที่ได้พบพ้อพระพุทธเจ้าองค์ล้ำก่อนสิตาย มือข้างขวาและข้างซ้ายเรากะยกบ่อมีไหว สิไหว้องค์พระสัมมาพ่อ
พระโคจั่งใดได้ มีแต่ว่าสาธุเด้อ………..ข้าขอเอาใจน้อม จอมทรงธรรมผู้ล้ำค่า มโนบุพพังคะมาธรรมมาขอ
เอาใจต่อตั้งถึงแท้ก่อนสิตาย เมื่อข้าตายวายสิ้นให้ผินไปเทวโลกโชคข้ามีหมื่นล้านได้พานพ้อพ่อพระโค
อะโหพุทโธองค์พระพุทธเจ้าเป็นหน้างึดอัศจรรย์ว่าแล้วหันใจปะหล่าทรวงใจหกว้าง ดวงวิญญาณลอยจาก
ร่างโดยอาการสงบเงียบเอิ้นสั่งแม่แก่นแก้ว ดีแล้วจั่งค่อยตาย…….อธิบายความสั้นโจ๊ะคำกลอนสิ้นหน้าที่
มัฏฐกุณทลีพวมกำลังเข้มค้นฟังแล้วให้จื่อเอา ผู้ยึดถือพระพุทธเจ้าบ่อตายเปล่าตายฟรีตายแล้วมีสุขะติเป็นที่
เนาว์เซายั่งนิฏฐิตังแต่เพียงย้อ พ. กวีประพันธ์เทศอ้างเหตุผลเรียบร้อยสิคอยโค้งว่าอ่วยลง……….ฯ

๒๑. แม่เป็นคำกลอน

ตุ๋ยลุ๋ยเอ้ยเจ้าผู้พั้วดอกหว่านไปบ่อมีวันมา แม่คอยถ้ากะดายเปล่าละนอคำ โอ้ยแม่คิดอยากพ้อหน้าเจ้าคอย

แล้วกะเปล่าดายตายจริงๆ ละน้อหล่าตายอี่หลีละน้อคำบ่อคืนโค้งกับต่าว พวมกำลังสิเป็นบ่าวแม่กำลังสิได้
ย้อนมาตายซ้ำจั่งแม่นกรรม คำเอ้ยคำลูกชายหล่าเสียดายเด้คำแพงมณีก้อนคำต่อน วอนบ่อติงเอิ้นบ่อเว้า
เสียดายเจ้ากว่าหน่วยตา ลูกหล่าเอ้ยส่ำแม่ถืกสายฟ้ าฟาดผ่ากระดานหัว สิเป็นครัวเป็นเฮือนต่อไปจั่งใดได้ พ่อ
เจ้าบ่อเห็นใจคาแต่ไปหาหว่านถามหายาอยู่บ้านเผิ่น ยากคอบย้านเสียเงิน เดินถามคนออกว้าวุ้น ปานนี้บ่อ
ต่าวเฮือน แม่นี้เป็นดั่งไม้ลำใบใกล้ตะฝั่ง บัดว่าเจ้าบ่อยังยามแม่มุดมอดแล้วไผสิเมี้ยนช่อยหาม แม่นี้จามบ่อมี
ได้ไอกะบ่อมีเสียง เครืองทางใจทั้งสงสารพ่อบ่อหายาแก้ แม่สิมองดูหน้าไผเด้น้อ จั่งสิคือแก้วค่า ยามเมื่อคำ
แลงมาแม่อยากปากอยากเว้าสิไปเอิ้นอยู่ป่ าใด เหลือใจเด้ตัวข่อยยามพลอยพรากลูกอ่อน นอนจั่งใดจั่งสิหลับ
นั่งจั่งใดจั่งสิแจ้งอยากเห็นหน้ากะบ่อเห็น ไผผู้เป็นคือข้าบุตรตราตายให้บอกแน่ แก้จั่งใดจั่งสิพอทน โดน
ปานใด จั่งอยู่ได้ให้ลองเว้าเบิ่งดู้ ลูกเผิ่นไปอยู่ก้ำ ประเทศต่างเรียนหนังสือ ส่งจดหมายมาถึงมือเปิ ดอ่านดูกะ
หายท้อ ยังมีวันเจอพ้อบัดปิ ดเทอมขึ้นปี ใหม่ ข่อยนี้เฮ็ดจั่งใด บ่อมีมื้อสิพ้อบ่อตายบ้อบาดค่ำคืน ตื่นขึ้นมามื้อ
เช้าย้านนั่งเจ่าอยู่คือตอ ย้านยืนหงออยู่คืองัวบัดอ่วยขวาแลซ้าย ตายกะตายหละคราวนี้ คันบ่อตายเป็นผีกะ
ตายเฟี้ ยงตายฝ่ าย โพดเสียดายลูกชายหลายบ่อมีความสิปากเว้าโลดอุกเอ้าอั่งมโน…….*** โอ้โอลูกสุดที่รัก
ของแม่พ่อจากแล้วหนอไม่หวนกลับคืนมาหา รักสิ่งใดใหนจะสู้รักลูกยา รักบุตรตราโอ้รักยิ่งกว่าสิ่งใด ***
……โอ้ยเสียงนางพราหมณีไห้พอปานใจหลุดหล่น มนุษย์โลกชาวชนช่างบ่อยืนอยู่หมั่นอยากนำพ้อผู้ก่อ
แปลง เหลือแฮงคองน้ำส่างหวังตักกินให้เต็มโอ่ง ดินตะฝั่งผัดพังลงคุกะอัดส่างกะอั้น ฝากชีวันกับลูกไว้ผัด
มาตายจากซ้ำจักกรรมสร้างตั้งแต่ใส เหลือใจเด้ลูกชายหล่า ชาติต่อไปภพสิมาให้มาเกิดเป็นลูกแม่อีกเด้อคำ
เกินแม่ฮักแท้ๆ เป็นลูกแม่ทุกชาติชั้นสิขันเลี้ยงบ่อเกรี่ยง อนิจังแดนใต้ถืกผู้คือจั่งม่วน จบกระบวนสำนวน
ความแม่ฮักลูกเต้าบ่อจักเว้าโพดฮักหลายนั้นหละน่าลูกคำเอ้ย…..น้อ..

๒๒. พ่อเศรษฐีเป็นคำกลอน

ได้ยินเสียงเมียไห้พ่อกะแล่นเร็วไว เลยบ่อทันเห็นใจเบิ่งลมลูกชายน้อย มาเสียใจเด้ข่อยบ่อมีทางแก้ช่อยมี

ลูกชายคนเดียวกะมาตายช้ำจ้อย พออยากม้วยกะท่าวนำคำเอ้ยคำ มัฏฐกุณทลีหล่า พ่อหายามาบ่อทันตัวเจ้าผัด
ตายก่อน โอ้หัวอกของบิดรคำแพงเอ้ยลูกน้อย สังมาฟ้ าวด่วนตาย แสนเสียดายกะปานนั้น ทั้งสงสารกะปาน
กัน บ่อทันหน้าสิตายหง่าย เหลือแฮงพ่อพวมหมายหวังฝากผีฝากไข้กับเจ้าผู้เดียว พ่อสิเหลียวดูหน้าไผ
เด้น้อจั่งสิคือลูกอุ่น ทูลหัวพ่อนี้เอยก้อนคำพ่อนี้เอ่ยโพดทำให้พ่อเหงา ไผกะพากันเว้าว่าพ่อขี้แพงของ ผู้บ่อ
มองดูคักกะว่าเป็นคือนั้น นับแต่วันเจ้าเป็นไข้ ส่าว่ายาหมอใดเหนือใต้พ่อกะแล่นล้มใส่ดินแก่นๆก้นขี้ถั่งจ้อ
ก้อแต่เทียงวิ่งแล่นหา แม่เจ้าว่าแต่พ่อบ้าติว่าพ่อบ่อหาหมอ ถามแต่ยามันกะพอ เอิ้นมากะเสียแบงค์ยากคอบ
แพงไว้ถ้าเจ้า พ่อจั่งบ่อเอาเงินทองที่หาได้ออกจ่ายพ่อบ่ออยู่ดูดาย แล่นหายาและหว่านตามบ้านออกเมื่อยขา
ไผสิว่าพ่อบ้าขี้ตระหนี่กะจำเป็น พวกปากเหม็นสอพอแล้วแต่มันสิจาเว้า แห่งคิดไปผัดแห่งเศร้าลูกยังเยาว์มา
ตายก่อน หยาดน้ำตาบิดรอัสสุชนเนตน้ำคลอเบ้าเช็ดบ่อทัน บ่อน่าอายุสั้นลูกพ่อที่แสนดี มัฏฐกุณทลีเอ้ย โพด
พ่อเสียดายเจ้า เจ้าตายไปพ่อสิไปส่งข้าวทุกๆวันขยันหมั่นไปส่งข้าวทุกๆวัน บ่อให้ลูกยากแค้นประการแท้
สิ่งใด ให้ลูกคอยอยู่ป่ าไม้..ต้นใหญ่ใบดกหนา ถึงเวลาพ่อสิไปส่งให้เจ้ามากินข้าว อยากกินหยังให้มาเว้ากับ
บิดาอยู่ในป่ า พ่อบ่อมีบุตรตรา อยากได้หยังให้ลูกแจ้งสิหาให้พ่อบ่อขีน สิ้นแล้วหละบัดนี้ลูกพ่อที่แสนดี
มัฏฐกุณทลี คำแพงเอ้ยคนดีนับแต่วันสิไกลเยิ้น เดินคนทางย่างคนเส้น ผู้หนึ่งตายผู้หนึ่งเป็น นับแต่มื้อสิไกล
ห่าง ขอให้ลูกเดินทางไปรอพ่ออยู่ป่ าช้าไปคอยถ้าอยู่ฮ่มไฮ เงินคำพ่อหาไว้พ่อสิหาบไปนำ ให้เขาทำเป็นถุง
ใส่กระโลงยอให้เฮาจั่งเอาไปใช้สองคนเฮาพ่อกับลูก บ่อต้องกลัวทุกข์ไฮ้สนุกใช้จ่ายกิน หน่ายมนุษย์หูกิ้น
ชอบว่านินทากัน อีกบ่อโดนนานวันพ่อสิไปตามก้น หลูตนหลายลูกชายหล่าไปสาเด้อบุตรตราไปแล้วให้
คอยอยู่ ตู๋หลูเอ้ยเจ้าผู้พั้วดอกยอตอหลอเอ้ยเจ้าผู้พั้วดอกแก้วคันไปแล้วจงเจริญนั้หละน่าลูกคำเอ้ย…

** เว้าต่อ*** แม่เฒ่าเอ้ยลูกชายเฮากะตายแล้วข่อยสิเอาไปเผาจุดบ่อต้องเอิ้นคนอื่นไปผู้เดียวตั้งแต่ข่อยย้าน
ชาวบ้านสิยากนำ.
๒๓. แม่เว้าต่อ

พ่อเฒ่าเอ้ยความครองเมืองครองบ้านต้องมีสงฆ์จูงออกก่อน ยามเอาขึ้นกองพอนต้องมีพระสวดด้วยอวยพร
สร้างแต่งทาน เจ้าสิเฮ็ดแปลกบ้าน บ่ออายหมู่เขาลือ เงินคำมีกะแต่งทานไปบ้าง กินทานสร้างนำบุตรตราผู้
ตายจาก ฝากพระสงฆ์องค์เจ้าเอาไว้ยังสิได้เกิดบุญตั๋วเฒ่าอั่นนี้เจ้าอย่าเฮ็ดแปลกหมู่เขาหลาย. ฯ

๒๔. พ่อเศรษฐีเว้าต่อ

เรื่องเปรียงเงินอย่ามาเว้า สิเอาพระมาหยังอย่าสิไปทรมารพระ แดดเผาทางไกลเยิ้น แหนงสู่แพงเงินไว้ทำไป

เสียเปล่า ข่อยสิไปเผาเพียงคนเดียวท่อนั้นอย่ามาเว้าเรื่องสิเสีย. ฯ

๒๕. แม่เว้าต่อ

โอ้ยเฒ๋าขี้ถี่เอ้ย บ่อเคยเห็นบ่อเคยพ้อบ่อเคยเจอบ่อเคยจวบบ่อเคยพบยังได้พ้อแห่งหนีเว้นผัดแห่งเห็นมาส่าง
เป็นเอาฮ้าย ลูกชายตายทั้งคนพระบ่อมนต์หมู่บ่อเรียกเพื่อนบ่อเอิ้นหมู่บ่อเว้า แพงฮ้ายตั้งแต่เงิน เฒ่าขี้ถี่เอ้ย **
ว่าแล้วนางพราหมณีก็โสกีย์อยู่นะที่นั้นก็มี ณ กาลครั้งนั้นแล ฯ

๒๖. พ่อเศรษฐีเว้าต่อ

พอห้ามเมียเงียบแล้วกะอุ้มลูกบุตรตรา เสื่อลำแพนพันกายห่อดีกะเลยย้ายกลายหัวนาฮอดป่ าช้าทำกองพอน

เผาลูกอ่อน บอกลูกนอนอยู่ถ้าตอนเช้าสิส่งงายนอนถ้าพ่ออยู่นี้เด้อลูกหล่า ตอนเช้าพ่อสิเอาข้าวมาส่ง ก็มี ณ
กาลครั้งนั้นแล ฯ

๒๗. มัฏฐกุณทลีเป็นคำกลอน

บัดนี้….จักกล่าวถึงมัฏฐกุณทลีน้อยนามหน่อเทวบุตร ยามเมื่อมรณาได้มาเกิดเป็นเทวดาอยู่เทิงสวรรค์ฟ้ า มี
วิมานทองแก้ววิมานสูงสามสิบโยชน์โสดถิผลที่นึกน้อมจอมเจ้าพุทธคุณ บุญที่ใจใสเหลื่อมกับเจ้าหน่อพุทธา
งกูลเพื่อเป็นทุนติดตาม ส่งสนองถึงเท้า ตายไปแล้วกะบ่อเศร้ามีวิมานเนานั่ง บ่ออึดอยากอี่หยังอาหารทิพย์
กะมากล้นนางฟ้ ากะมากหลาย ยามอยากเหาะล่วงฝ้ ายสิย้ายย่างไปที่ทางใด ขึ้นนั่งยนต์ญาณบุญกะอุ่นใจภัย
แคล้ว บ่อมีแนวเคืองฮ้อนสนุกกินสนุกนอน บ่อเดือดร้อนฮ้อนเฮ่ง ฟังเสียงเพลงเทพฟ้ าระงมก้องเสพงัน อั่
นว่าบุญบาปนั้นเป็นของแน่บ่อแวหลัก บาปมีจริงบุญมีคักดั่งพระโคเผิ่นสอนต้าน ผลศีลทานนั้นมีแท้ พุทโธ
เมนาโถ ธัมโมเมนาโถ สังโฆเมนาโถ เฮาเผิ่งได้คักแน่ ผู้ทำบาปจะต้องแว่ลงอบายลุ่มใต้ ไปหมองไหม้ว่าจี่
ไฟ การเหลื่อมใสพระพุทธเจ้า หรือว่าต่อนคำสอนมีผลดีแน่นอน เกิดผลาจริงแท้ ขอแก่สาธุชนเชื้อเครือกอ
พุทธศาสต์ อย่าสะได้ประมาทม้างให้ทำสร้างแต่ส่วนดี ในมื้อนี้ก้ำฝ่ ายมัฏฐกุณทลีมีจิตใจเกษมสานเบิ่งวิมาณ
ตระการโก้โงคอดูแดนใต้ ชาวโลกาหน้าสมเภท สร้างแต่ความเดือดร้อนปานนอนค้างแผ่นหิน ศีลบ่อเอา
ธรรมบ่อเข้า ทานะมัยกะบ่อแต่ง แข่งชิงกันอยู่บ่อแล้วมันเป็นหน้าเวทนา มองไปทางป่ าช้าเห็นแต่ซากกอง
ฟอนเห็นบิดรครวญคางฮำไฮทั้งเว้า มื้อนี้พ่อหากเทียวเอาข้าวเอาของกินมาส่ง น่าสิทำให้พระสงฆ์อุทิศสา
หยาดน้ำยังสิได้เกิดผลา หาข้าวไว้ป่ าช้าฝั่นเอิ้นลูกมากินบ่อได้ยินคำสอนเผิ่นได้เทศนาอ้าง เดินผิดทางย่างผิด
เส้นบ่อมองเห็นคุณค่าหาข้าวไว้ในป่ าช้ามีแต่ฝูงนกน้อยสิมาเยื้อแย่งกิน เกิดเป็นวันมีแต่ไห้โศกกลั้นเอิ้นเฮีย
กบุตรตรา อยากเห็นตนเห็นโตเฮ็ดจั่งใดสิเห็นได้ เผิ่นว่าเฮฮนไห้นำคนตายไร้ประโยชน์ ไห้นำหม้อกระเบื้อง
ยังสิได้ขั้วหมากขาม อัสสุชนละเนตรน้ำหาประโยชน์บ่อมีนา น่าสงสารบิดาตระหนี่เหนียวเอาเหลือฮ้าย ยาม
ลูกชายเจ็บไข้บ่อหาหมอมาใส่ บัดลูกชายตายไปเที่ยวหาเอิ้นทั่วป่ าช้า อยากเห็นหน้าผัดเรียกหา คิดไปมาส่ำผี
บ้าส่ำกับว่าเสียจิต ผู้หนึ่งไปเมืองมิดเฮ็ดจั่งใดสิคืนโค้ง คันบ่อลงไปไขข้อ อั่นความจริงแจ้งกระจ่าง พ่อสิเดิน
ผิดทาง จั่งว่ามื้ออื่นเช้าสิไปรอพ่ออยู่ป่ าช้าคอยถ้าบัดพ่อมาในตอนนี้สมติว่ามื้อเช้าเป็นวันใหม่อรุนศรี มัฏฐ
กุณทลีเทวบุตรสิไปลัดพ่อคิงผู้เคยเลี้ยง เลยแปลงเป็นคือเค้า มัฏฐกุณทลีคนเก่า คอยถ้าพ่อแจ่มเจ้าเผิ่นสิมาส่ง
ข้าวยามเช้าอยู่ป่ าดงนั้นละน่าศรัทธาโยม…….*** เว้าต่อ *** ว่าแล้วมัฏฐกุณทลีจึงเหาะลงไปก้ำไพรพนา
แดนป่ าคอยบิดาเผิ่นสิมาส่งข้าวยามเช้าเพื่อสิเตือนก็มีกาลครั้งนั้นแล ฯ

๒๘. พ่อเศรษฐีเป็นคำกลอน

กลางคืนเอ้ยสังมาโดนเอาฮ้าย กลางเว็นเอ้ยจั่งแม่นนานค่ำ หงายกะได้ท่อหงาย ควั่มกะได้ท่อควั่มนอนได้กะ

ท่อนอน อรชรเด้ลูกชายหล่ามาหนีไกลพรากพ่อแม่ บ่อทันเฒ่าบ่อทันแก่ กะมาตายจากซ้ำโพดทำให้พ่อคิดนำ
กลางเว็นเอ้ยโพดนานค่ำ กลางคืนเอ้ยฮ่าตำบ่ออยากชังหากได้แซ่ง สังมานานแจ้งฮ้าย พออยากตายนำลูกหล่า
บุตรตราให้มันส่วง โชคบ่อมีลูกน้อยผัดตายจ้อยจากจร จักผีดอนหรือผีฟ้ า จักผีนาหรือผีตาปู่ หรือว่าอาฮักษา
บ้านสถานคุ้มโกรธเคือง จึงทำให้ลูกน้อยหล่ามาตายจากเป็นผีหนีจากไปเป็นสาง ห่างสะเทินไกลเยิ้น ไปหา
เอินหาเอิ้นตามดงพงษ์ป่ า อยากเห็นหน้าบุตรตราเอิ้นจนคอแหบแห้ง อยากเห็นหน้ากะบ่อเจอ นอนละเมอ
ปานผีเข้า นั่งจับเหงาอยู่คือไก่ไปส่งข้าวลูกยามใด ลูกบ่อกินให้จ้อย คอยได้กะท่อคอย หรือว่าลูกอ่อนน้อยชัง
พ่อบ่อรักษาเวลาเจ็บเวลาเป็นจั่งบ่อมาจาต้าน เว้าพื้นยาพื้นหว่าน พ่อคือหาจนล่าอ่อน ย่างจนหัวเข่าคอนชั่วสิ
ได้แต่ละต้นออกจนเปรี้ยอ่อนเพรีย เมียกะได้แต่ฮ้ายว่าบ่อจ่ายเงินตรา หมอรักษาฟรีๆกะย่อมไคสิไปเอิ้น มัน
เอาเงินสาซ้ำค่าเดินทางกะเอาอีก ไผสิเสียสะระให้มันหายได้กะว่าไค ในมื้อนี้อยู่บ่อได้สิไปเฮียกหาบุตร
เตรียมอาหารปูปลาแต่งของเอาไว้ ไปจนเห็นหาจนพ้อบ่อวันใดกะวันหนึ่ง จะต้องไปให้ถึงจะต้องไปให้พ้อ
พบหน้าจาเว้าจั่งสิเซาตื่นจากบ่อนแต่เช้า แต่ก่อนไก่ใจกระสัน ขยันไปขยันมาบ่อจ่มเลยทางล้า ยากคอบอยาก
เห็นหน้าบุตรตราตนได้เว้าต่อ มัฏฐกุณทลีให้ฟ้ าวมาหาพ่อ พ่อนี้มาส่งข้าวมากินถ่อนอย่าอยู่โดน หน้าสงสาร
เอาเหลือฮ้าย เอิ้นลูกชายจนเสียงหล่า เอิ้นว่ามาลูกมาเดินเลียบเลาะป่ าช้าน้ำตาย้อยอั่งมโน….ฯ

** เว้าต่อ ** มัฏฐกุณทลีหล่ามาคำมาๆหาพ่อๆนี้มีข้าวห่อกับอาหารฮ้อนๆ มาต้อนรีบแล่นไว เจ้านั้นไปอยู่

ไสพ่อมาหาทุกวันมื้อคือบ่อเห็นฮอดอายคือบ่อได้ฮอดกลิ่น ฮีบมากินข้าวน้ำพ่อมาแล้วเจ้าแส่วหนี ชั้นบ่อลูก
คำเอ้ย ฯ

๒๙. ลูกเว้าต่อ

เมื่อนั้นมัฏฐกุณทลีน้อยนามหน่อเทวบุตร หยุดฟังเสียงบิดาเฮียกขานวานเอิ้นเอินให้มากินยังข้าวฟังสำเนาว์
สงสารหนี่จึงแปลงเพศทันทีมีรูปร่างดั่งเค้าแล้วเฮไห้อยู่ป่ าไพร ยินเสียงพ่อฮ้องไห้กะไห้ตอบคือกัน ยืน
กอดอกครวญคางโอดโอยทั้งโอ้ยเสียงโอยๆ อยู่ในด้าวบ่อพอคราวกะเจอพ่อหน้าสงสารเด้น้อพ่อมาฮ้องเฮียก
เอิ้นอยากเห็นหน้าลูกชาย ขากะยกย่างย้ายปากกะเล่าโอยๆ เสียงโหยหวนวิงวอนอ่อนเสียงอยู่ในด้าว ก็มีกาล
ครั้งนั้นแล. ฯ

๓๐. พ่อเศรษฐีเว้าต่อ

คราวครั้งนั้นพราหมณ์แลจ้องไปมาอยู่กลางป่ าเห็นตั้งแต่บุตรตรายืนกอดอกฮ่ำฮ้องมองแล้วกะชื่นใจ แม่นผู้

ใดเด้นี้มาคือลูกหล่ามัฏฐกุณทลีเอาฮ้ายแท้หละฮ่ามองเบิ่งหน้าเบิ่งตาคือไปเหมิดตลอดเกลี้ยงเสียงเว้ากะแห่ง
คือเจ้าผู้คำต่อนตื้อแม่นเป็นทุกข์แนวใดอดพอไขวาจาบ่อกพ่อมาคราวนี้ มีอี่หยังเจ้าอย่าได้ให้ไขจาบอกกล่าว
อดพอไขเรื่องราวคันแม่นพ่อช่อยได้สิไปหาให้แม่นบ่อขีนคำเอ้ย…ฯ

๓๑. ลูกเว้าต่อ

พ่อเอ้ยเดียวนี้ข้านั้นมีรถไว้ทำด้วยแท่นทองคำแต่ว่ายังแนวเดียวคือยังบ่อทันมีล้อ จักสิหาเอาล้อแต่ที่ใดมาใส่
ถ้าหากแม่นหาบ่อได้สิตายถิ่มกะส่วนยอม ข้านี้เป็นทุกข์ย้อนเพราะล้อรถบ่อทันมี จึงได้มาเฮฮนอยู่ป่ าดงพงษ์
ไม้ จั่งชั่นหละพ่อพราหมณ์เอ้ย..ฯ

๓๒. พ่อเศรษฐีเว้าต่อ

ดูรามานพน้อยบ่อต้องทุกข์อุกใจดอกคำเอ้ย ล้อของมันแม่นสิทำด้วยหยังบอกพ่อมาเดียวนี้ เจ้ามักล้อแก้วมณี

ล้อโลหะ ล้อทองหรือล้อเงินกะตามส่างพ่อนี้มีช่องทางสิหาให้แก่เจ้าขอให้เว้าบอกพ่อมา เจ้าอยากได้ล้อแบบ
ใดแล้วหละท้าวบอกพ่อมาเบิ่งดู้ฮ่าพ่อช่อยเจ้าได้ลูกหล่า ฯ

๓๓. ลูกว่าเป็นกลอน

*** เมื่อนั้นมัฏฐกุณทลีน้อยนามหน่อเทวบุตร จึงทำเป็นดีใจเมื่อได้ยินบิดาเว้าพ่อของเฮาแต่คราวกี้ยามลูก

ป่ วยแต่หัวทีบ่อหายามาแก้โรค มาทุกข์โศกอยู่ป่ าไม้มาเฮไห้บัดลูกตาย เห็นรูปร่างเรานี้คล้ายเหมือนดั่งกุณ
ทลี ยินดีหาล้อรถดั่งประสงค์มาให้ เอาหละเราต้องแจ้งลองใจให้แก่หายกังขา จั่งหาโอกาสเหมาะสิเทศโปรด
ชี้คุณโทษประโยชน์ไว้ที่เฮไห้ฮอดผู้ตาย ว่าแล้วฟายน้ำตาไห้แสนเสียใจแกล้งว่า ขอขอบคุณที่ท่านหาล้อรถ
ให้ที่ฉันได้ปรารถนา แต่รถข้าพเจ้าทำด้วยแท่นทองคำ ล้อแนวใดกะบ่อควรสิเอามาใช้ ข้าสนใจอยากได้ล้อ
เพียงสองกล้ากลั่นหนึ่งอยากได้ล้อพระอาทิตย์ สองอยากได้ล้อพระจันทร์ คือสิเหมาะกับรถข้าที่ก่อแปลง
ด้วยทองแท้ เดียวนี้นั้นข้าบ่อมีทางแก้มองดายกะมองเปล่า จนปัญญาบัดสิเอาของที่เห็นกับตาอยู่แท้ๆ แต่มือ
ยื้อกะบ่อเถิงเหิงนานโดนกว่านี้ข้าต้องทุกข์ทรมาน หน่ายของเห็นอยู่กับตาแต่หากเอาบ่อมีได้ ขอท่านเอามา
ให้พระอาทิตย์จันทร์ทั้งสองหน่วยแน่แม้ คือสิดีโพดแท้จงเอาให้อย่าสินาน ข้านี้ทรมานยิ่งอุกใจจริงทุกมุม
แหง่ คันแม่นเอาบ่อได้ข้าต้องตายคักแน่ข้าต้องตายแท้ๆ มีแต่แลแล้วกะจ้องมองแล้วกะท่อมอง อยากได้ล้อ
รถทองพระอาทิตย์อยู่ข้างขวาพระจันทร์โทอยู่ข้างซ้าย คันบ่อได้ส่วนสิตาย ตายกะตายคราวนี้ข้าต้องตายเป็น
ผี คันบ่อได้จั่งข้าเว้าว่าท่านนั้นมีปัญญาขอจงเอาให้แก่ข้าไวๆน่าอย่าอยู่โดน สงสารคนผู้เฮไห้ผู้ที่ทุกข์ใจบ้าง
แน่…โอ้ยอดพอไขช่อยแก้พอให้ข้าชื่นมโน……ฯ

๓๔. พ่อเศรษฐีว่าเป็นกลอน
*** บ่าเด็กนี้แม่นเด็กน้อยบ้าหรือว่าเด็กดี มีที่ใหนเวยวาฮ่าบ่อกินควายตู้ กูเกิดมาจนว่าเฒ่าเราเกิดมาจนว่าแก่
ตั้งแต่ลอดท้องแม่มืนตาดูโลกนี้ มาแล้วกะว่าโดน มีคนใดเขาอยากได้พระอาทิตย์กับพระจันทร์ เอามาเป็นล้อ
รถกะส่างฝันบ่อเป็นเรื่อง เมืองใดเขาเอาได้หาจาไปบ่อเข้าท่าพระอาทิตย์มีไว้ส่องโลกา ยามกลางเว็นให้ฮุ่ง
แจ้งส่างแปลงเว้าบ่อแม่นครองจันทร์สีทองส่องแจ้งแสงฮุ่งยามกลางคืนหาฝืนกฏธรรมเนียมฮีดครองเมือง
บ้าน เจ้านี้บ้าแท้ๆ หาจาแนวบ่อแม่น ผู้ใดบอกเจ้าแหล่วแอ่วเอาหน่วยพระจันทร์ทิตย์ ผิดธรรมนองครองธร
รมเผิ่นบ่อสอนช่างเป็นบ้า ของอยู่สูงเทิงฟ้ า สิเอามาได้หรือว่า แขนบ่อยาวยื้อกะบ่อฮอดฟ้ าลือสิเอื้อมหน่วย
พระจันทร์ พ่ออยากให้เจ้านั้นตายเกิดจักแสนกัป สัพพัญญูจักแสนองค์เกิดมาแดนใต้ จ้างกะเอาบ่อมีได้อย่า
จาไปโลกสิส่า เจ้านั้นบ้าแท้ๆ เขลาโง่ยิ่งกว่าควาย ไผสิช่อยเจ้าได้ อยากให้พวกพระอินทร์ทรามีพันตาพัน
แขนกะบ่อเอามาได้อย่าจาไปปากสิเบี้ยว ฟันสิหลุด ลิ้นสิขาด ช่างชั่วชาติแท้ๆ บ่อแลสิ้งเบิ่งเจ้าของ ต่อให้เจ้า
นั่งฮ้องยืนไห้อยู่คือกา จ้างสาเด้อจักสิบแสน กะบ่อเอามาได้ ผู้ใด๋เอาผู้นั้นบ้า ผู้ใด๋จาผู้นั้นโง่ ป๊ าดทิโท้ๆๆ
พระจันทร์สูงอยู่ฟ้ า สิเอามาเป็นล้อ คันบ่อบอกกะแม่นบ้าช่างหาเว้าสิ่งบ่อเคยเอ้อเหอเฮ้ยอย่าหัวเด้เว้ยตั้งแต่
เช้าจนกระทั้งตาเว็นตกหัวแต่แรมเดือนสาม จนฮอดแรมเดือนเก้า พออยากเซากินข้าวจักสิบปี เบิ่งเด้ห่า ว่า
แม่นเด็กมีปัญญาแท้ที่จริงกะแม่นบ้าบ่อเคยพ้อกะช่างเห็นเวรเอ้ย….ฯ

*** เว้าต่อ *** ไผผู้ใด๋บอกเจ้ามาช่างโง่ปัญญาเขลา สิให้เอาพระจันทร์ทิตย์ เฮ็ดจั่งใดสิเอาได้ฮีบเซาฮ้องเซา

ไห้อย่กอายดินอยากอายฟ้ า หน้าอยากหัวกะผ่องนั้นอย่าหาเว้าบ่อแม่นแนวเซาๆๆๆ เด็กบ้าเอ้ย.ฯ

๓๕. ลูกว่าเป็นคำกลอน

บัดนี้….นี้หละน้อเผิ่นว่าหมองูตายเพราะงูกัดนักปราชญ์ตายเพราะครองวัดลื่นย้อนลื่นครองพระคุณเจ้าแมง
เม่าบินอยู่บนฟ้ าเวหาเหินเมฆในที่สุดไปบ่อม้มหนีเว้นปากอึ่งหยาง เผิ่นว่าเชื้ออึ่งเพ้าความเว้าฆ่าเจ้าของคิด
อยากฮ้องบ่อมองเบิ่งกะเยิมโต คิดอยากโฮกะสิโฮบ่อบ่อเบิ่งโตเองบ้าง ช่างบ่อเหลียวดูโส่งดูทรงเจ้าของแน่
เจ้าของโง่แท้ๆ บ่อตรองพ้ออ่านวิจาร เผิ่นว่างูทำทานตายย้อนฆ้อนงูเหลือมอ้องูจงอางตายย้อนหอบไม้ไผ่จัก
ไผโง่กว่าไผ โพดอยากหัวบ่องับแข่วฟังแล้วคิดอยากหัว เดียวนี้ข้าพเจ้าฮ้องฮ่ำไห้เอาพระอาทิตย์เฮฮนเอา
พระจันทร์ เพื่อกระทำยังล้อ ตัวท่านน้อกับตัวข้า สองคนเฮาผู้ใดโง่ โปรดจงใช้โยนิโส ตรึกตรองเบิ่งเถิดน่า
ระหว่างท่านและข้าไผสิโง่กว่าไผ ท่านนั้นฮ้องฮ่ำไห้หาสิ่งบ่อมีโตไผสิโง่กว่าไผให้ไล่เรียงดูน่า อันบุตรตรา
ของท่านกะตายไปบ่อคืนโผล่ตนโตหยังกะป่ นปี้ ท่านมาไห้คิดอยากเห็น ท่านนั้นเป็นผู้โง่ ให้ล่องคิดลองวิ
จารย์ ไผบัณฑิตไผคนพาลจงอ่านตรองเอาไว้ ท่านมาเฮฮนไห้นำคนตายบ่อเห็นรูปสรุปผลเบิ่งแน่น่าไผสิโง่
เจ้ากว่ากัน โอน้อพระอาทิตย์จันทร์รับขอบฟ้ า พรุ่งนี้อ่วยคืนมา กับมายังโลกาส่องแสงคือเค้า เฮาทั้งสองผู้เฮ
ฮ้องจงตรองดูอีกเทื่อ ท่านนั้นเสียอ่อนแต้มคะแนนหน่อยค่าศูนย์ ข้านี้บริบูรณ์ด้วยคะแนนเต็มร้อยเปรี่ยม ข้า
นี้พูดเทียบเทียมให้ท่านฮู้เหตุข้อคนิงพ้อไป่ หรือยังบ่อคิดพ้อกะเชิญต่อเถียงมา คาปัญญาเว้าเจ้าของเองแม่นผู้
ใดสิพาแก้ ลองเบิ่งแม้คันได้วินิจฉัยดูคันท่านเก่ง นักเลงเจอนักเลงจะต้องพังข้างหนึ่งแท้สาแล้วจั่งสิเซา คำ
พูดข้าพเจ้ากับของท่านไผมีผล ท่านนั้นเป็นคนเขลาผ่องพาลทั้งโง่ โตฮั่งเป็นคนบ้าสิมาจาว่าผู้อื่น ยืนตรองคิด
เบิ่งแน่น่านอนตรองคิดเบิ่งแน่น่าแม่นไผบ้าเจ้ากว่ากันแล้วละน่าพ่อพราหมณ์เอ้ย…. ท่านนั้นเฮฮนไห้นำของ
บ่อมีฮูปกับผม

ฮ้องฮ่ำไห้ไผสิบ้ากว่ากัน ว่าเบิ่งดู้ตดเจ้าของเหม็นฮ้ายกะพอดมได้อยู่ตดผู้อื่นเหม็นอูดเอ้าพอปานขี้หมื่นฐาน
แม่นบ่อน้อพ่อพราหมณ์เอ้ย……ฯ
๓๖. พ่อเศรษฐีว่าเป็นคำกลอน

นี้ละน้อ ว่าแม่นโตกระดัดเขาผั่นแฮงกะด้อ คิดว่าโตค้อม้อเขาผั่นขึ้นขี่คอ ถืกแท้น้อโบราณเว้าว่าปลาหมอ

ตายเพราะปาก ขี้คันคากตายย้อนกระโป๊ ะหมาก

พร้าวน้อยงุมไว้ออกบ่อไหว ว่าโตโก๋เขาแห่งโก้ ว่าโตโก๋โตงาม เขานั้นผั่นแฮงคล่อง ว่าเจ้าของเก่งกล้าแฮงท้า

แก่นกระยูง ว่าโตสูงเขาแฮงโย่ง ว่าตั้งแต่เขาหนาโตแฮ่งมืดแปดด้าน อยากอายเว้าอยากแล่นหนี มาเสียทีเด็ก
น้อยพอปานโดนถอนหงอก คิดบ่อออกชอกบ่อพ้อโตหั่งบ้าตั้งแต่โต คิดว่าเขานั้นโง้โตแฮ่งโง่เต็มประดา
อยากอายหมากะยังไคกว่าอยากอายเด็กน้อย คะแนนเขาได้เต็มร้อยคะแนนโตได้ไข่ห่านสิเอิ้นว่าอาจารย์ กะ
บ่อกล้าสิเอิ้นบ่อหารกล้าสิต่อรอง เฮาสองคนอยู่นี้ข้านี้โง่จริงๆ บ่อมีลิงบ่อมีลาย ละอ่อนคะแนนเสียแต้ม ขอ
แถมมือสองโป้ ว่าโตดีเว้าความเฮานี้หายโศกแค้นเพระความเว้าแห่งโต อะโหโอน้อ หน้างึดง้อเป็นน่างึด
อัศจรรย์เรานั้นเป็นคนหลงปัญญาปู้ เว้าบ่อดูตาม้าตาเรือจั่งเสียท่า ท่านนั้นมีปัญญาวิเศษจริงแท้ๆ เฮาขอแพ้บ่อ
อาจเถียง เฮาเผิ่งฮู้เหตุเรื่องในเรื่องการตาย หญิงหรือชายยามมุดมอดเมี้ยนบ่ออาจโงโค้งต่าวคน เฮานี้หลงจน
ตาฝาดขาดปัญญาจนตามืดปื ดบ่อเห็นเขียดอี่โม้งมน้ำถืกแต่ฮอย เฮานี้เป็นผู้ด้อยปัญญาอ่อนอมมืออย่าสะถือ
คนเมากะอย่าสะซาคนบ้าข้ามาเฮฮนไห้นำบุตรตราผู้ตายจาก เปรียบเหมือนทารกฮ้องประสงค์ได้หน่วย
พระจันทร์ คนผู้ตายว่านั้นบ่ออาจต่าวคืนกลับ นับแต่วันสิเรือนรางจืดจางเย็นจ้อย ว่าดูรากุมมารท่านนั้นดับ
ไฟอันฮ้อนใหญ่ ออกจากใจข้าได้ข้าขอเอิ้นว่าครู ข้าเองพึ่งจะรู้ เหตุแห่งความเป็นไป บัดนี้ไฟโลกีย์อยู่ใน
ใจหายแล้ว ท่านเป็นแนวนามเชื้อ เครือกอพงษ์เผ่าใด๋น้อ เป็นเหล่ากอเทพเจ้าหรือบุตรเหง่าเผ่าผู้ใด๋ ขอขอบใจ
ที่ท่านได้ดับไฟโศกให้เฮาหายฮ้อนส่าวมโน….ฯ

๓๗. พ่อเศรษฐีเว้าต่อ

เฮาบ่อตายนำบุตรตรารักเพราะบุญคุณท่าน ขอประทานอภัยหล่ากุมารบาผู้ลือเลิศ จงบอกเถิดเผ่าเชื้อเครือเห

ง่าแม่นเผ่าใด หรือแม่นเทพท่อนไท้มีนามว่า

ปุริญโท โอ้ว่าอัศรรรย์แท้น้อเกิดมาบ่อเคยพ้อ ขอกุมมารให้ไขวาจาแจ้งแถลงการให้รู้เรื่องเราอยากรู้ทราบ

เรื่องพอหายข่องป่ องมโน. ฯ

๓๘. ลูกเว้าต่อ

โอ้ยพ่อเอ้ยบุตรคนใดที่ท่านเผาในป่ าช้าผู้นั้นแม่นตัวผม ท่านค่ำครวญถึงไผส่วนผมคือคนนั้น ก่อนสิตายจิต

ยึดหมั่นกุศลกรรมที่ตนก่อ ตายแล้วเหาะขึ้นฟ้ าไปเป็นเพื่อนเทพดาจั่งชั้นหละพ่อพราหมณ์เอ้ย. ฯ

๓๙. พ่อเศรษฐีเว้าต่อ

โอ่หมายความว่าท่านนี้คือมัฏฐกุณทลีน้อย ผู้แฮมพลอยพรากพ่อไปลือ บุญกุศลลูกคือบ่อได้สร้างก่อแม่นเจ้า

ได้ขึ้นชั้นฟ้ าไปด้วยเหตุใดลูกหล่า. ฯ

๔๐. ลูกเว้าต่อ
ตอนที่ข้าพเจ้าเจ็บป่ วยจวนจะตาย พระโคดมเสด็จกลายผ่านเฮือนมานั้นข้ามีใจใสเหลื่อมยกพระองค์เป็นที่
เผิ่ง พุทโธเมนาโถ ธัมโมเมนาโถ สังโฆเมนาโถ อำนาจน้อมรำลึกถึงองค์พระพุทธเจ้า บัดตายไปแล้วเลยได้
ขึ้นสู่สวรรค์จั่งชั้นหละพ่อพราหมณ์ ฯ

๔๑. พ่อเศรษฐีว่าเป็นกลอน

อันนี้มันกะเป็นคติข้อ สุนทรธรรมที่ล้ำค่าคำสอนศาสดาเผิ่นได้ชี้บอกไว้อย่าหนีห้องลื่นครองจื่อไว้เด้อพี่น้อง
ที่มานั่งเป็นถัน บ่อว่าไผกะคือกันผู้รับฟังกระแสข้อเทศให้ฟังแต่เพียงย่อ พอเป็นทางก้าวไต่ คันบ่อไขกะบ่อ
เห็น คันบ่อเปิ ดกะบ่อแจ้งแถลงไว้เพื่อเตือนคนเฮามุดมอดเมี้ยนเวียนเกิดและเวียนตาย แพงมันหลายกะบ่อดี
สิ่งที่มีของข้าวมันบ่อเอาไปนำได้ บัดยามตายผายปอดขอดห่อไปหามหิ้วบ่อมีได้ดอกพ่อกระโยม…
โอ้..โอ่ย…หละน่า. แนวพาเฮาข้ามม้มโอคะแองแห่งกันดาลได้แต่บุญสุนทานที่ก่อทำเอาไว้ อำนาจใจใส
เหลื่อมพุทธคุณกะอบอุ่น อีกได้สะสมบุญแห่งประเสริฐเลิศฟ้ าเวลาเมี้ยนสู่สวรรค์ ความตระหนี่ เป็นเครื่อง
กั้น กันท่าความสุขถ้าไผกลัวความทุกข์จงให้กินทานบ้าง บุญบ่อทำกรรมบ่อสร้างกะผิดทางผิดบ่อน จั่งจือ
เอาคำสอนของพระพุทธเจ้าเอาไว้อย่าปล่อยไล….การที่ฮ้องฮ่ำไห้เฮฮ่ำนำคนตาย กะบ่อมีดีหยังอ่อนพลังแฮ
งกล้า สร้างผลาไปให้ผู้ตายไปสิดีกว่า จั่งสิพ้นความชั่วยังสิได้ประโยชน์บ้างจงจำถ่อนหมู่เฮา การที่ไปส่งข้าว
ป่ าช้าเอิ้นหาลูกมากินเอาปูปลาอาหารใส่พานวางตั้งบ่อมีหยังดีแหล่ว เฮ็ดผิดแนวผิดอย่างเฮ็ดผิดแง่ผิดทางเผิ่
นบ่อสอนบอกไว้เชาน่าอย่าสิทำ ควรทานสาหยาดน้ำใสแก่ท่านผู้มีศีลอุทิศหาเจาะจงส่งกุศลไปให้ จั่งสิมีผล
ได้ผู้ตายไปกะอบอุ่นอำนาจแห่งผลบุญทำให้เกิดประโยชน์ย้อนจงทำสร้างก่อนตาย เอวังลงภาคไว้ในประ
เภทศาสนี มัฏฐกุณทลีสิพักเซาบ่อรอช้า เชิญหมู่สาธุชนเชื้ออย่าลืมคำที่ฉันบอกพรรณามาสู่ข้อพอแล้วให้
แบ่งปัน อะทินนะบุพพะกะพราหมณ์ว่านั้นเซาตระหนี่หฤทัยบานถวายทานพระสัมมาพร่ำพระสงฆ์ผู้ทรง
สร้างสำเร็จโสดาบันด้วยมีธรรมหมั่นกว่าเก่า อำนาจการเลื่อมใสต่อพระพุทธเจ้าบ่อพาให้แปร่ปรวน ยาม
เวลาชีพม้วยกะขึ้นสู่สุคติ ชื่อว่าคุณความดีบ่อเปล่าสูญหมองเศร้า เฮาเป็นศิษย์พระองค์เค้า พระสัตถาอย่า
ประมาทเวลาขันธ์ธาตุม้างบุญสิยู้ช่วยชู หวังว่าท่านผู้รู้ มวลนักปราชญ์เมธีท่านผู้มีปัญญาดีสิทราบความคติ
ข้อเอาละน้อเพียงนี้ มัฏฐกุณทลีกะจบแล้วหน้าที่ เอวังลงส่ำนี้พระอวนข่อยสิต่าวลง……ละน่า. ฯ

๔๒. ลูกว่าเป็นคำกลอน

ข้าขอโมทนาด้วย ที่ท่านช่วงหายเมา และถือเอาพุทธคุณขึ้นใส่เศียรเพียรตั้ง ต่อจากนี้ท่านมีวังที่มีแข้ท่านมี

แหที่มีลูกผิดถูกท่านฮู้แก้ขอข้าขอย้องว่ายอดคน ตั้งต้นจากที่นี้อย่าขี้ถี่แพงหลาย ตายบ่อเอาไปนำดอกหมู่
สมบัติล้น มันพาสาระวนยุ่งทานไปนำเก็บไว้แน่ ถ้าแก้ป่ วยไข้ทานไว้กะเผื่อบุญ เก็บออมทุนเอาไว้ชาติหน้า
บัดฮ่ามรณากุศลแก้วสิชูช่วยรัษาศีลตื่มด้วย ไตรแก้วกะตื่มนำสิพาท่านนั้นได้ข้ามโอฆะแอ่งแห่งกันดาล ทาน
นั้นเป็นบรรไดไต่เมือเมืองฟ้ า ศีลเป็นนาวาแก้วสะเพตาลอยล่อง ตัดผ่าป่ องละลอกคลื่นบืนข้ามแก่งชล สร้าง
กุศลเอาไว้สิได้เผิ่งยามมุดโลกโลกามะนานุษย์ บ่อเที่ยงชันหันปลิ้น ยามเมื่อดินถมหน้าสักคาลัยสิได้อยู่ องค์
เอกพ่อสัพพัญญู เผิ่นสั่งสอนบอกไว้มีสองแพร่งบอกทาง ทางหนึ่งเมื่อเวลาธาตุม้างอยากเดินย่างทางดี อย่าขี้
เหนียวเกินคนสร้างกุศลเอาไว้ สองคันอยากไปทางชั่วเวลาตายมิดหมี่ บ่อต้องสร้างความดีสร้างแต่ความชั่ว
ร้ายตายแล้วกะมืดมัวระหว่างดีกับชั่วท่านสิย่างทางใด หรือท่านอยากไปทางดีหรือท่านอยากหนีความชั่วอย่า
สะมัวเมาให้นำผีตายบ่อเข้าท่า เสียน้ำตาแล้วบ่อแล้ว ตัวเจ้ากะจ่อยผอม จงให้ตั้งเจตนาน้อมตุ้มต่อมพระ
ไตรรัตน์ จักขจัดโสกา จากหทัยใจเจ้า คิดฮอดคนตายสิมาเทียวส่งข้าวตามสำเนาวะนาป่ าเทียวส่งข้าวอยู่
ป่ าช้าผู้ตายนั้นบ่อได้กินสักกุณากานกผู้ที่กินแทนได้ ให้ผู้ตายไปกินบ่อได้เพราะผิดทางเผิ่นชี้บ่งจะต้องทำให้
พระสงฆ์อุทิศสาหยาดน้ำประสงค์ให้แก่ผู้ตาย อธิบายแต่เพียงสั้นขอลากันสิ้นหน้าที่อย่าลืมสร้างความดี คือ
ลูกสอนบอกแล้วจงจำไว้ใส่มโน โสว่าท่านอยากรู้เนื้อต่อนธรรมะจงไปปรึกษาพระอยู่วัดวากะคงฮู้ ผู้ใดดู๋ผู้
นั้นได้ผู้ใดไปผู้นั้นฮอดผู้ใดจอดอยู่นิ้งบ่อมีฮู้ต่อนพระธรรม ขอแนะนำแต่เพียงสั้นเอวังลงสิ้นหน้าที่ มัฏฐกุณ
ทลิเทวบุตรผู้เก่งกล้ากะเลยขึ้นสู่สวรรค์นั้นหละน่าศรัทธาโยม…..ฯ

เทศน์แหล่อิสานเรื่องนายพรานคืนศีล
บทเริ่มต้น

ขอเรียนเชิญพุทธบริษัทและสาธุชนทั้งหลาย โปรดสะดับรับฟังการเทศนาประยุคแหล่ ในเรื่องนายพรานคืน

ศีล โดย พระอาจารย์ (………………) แสดงหน้าที่ของพระสาระภูตะเถระ อาจารย์ (……………….) แสดง
นายพราน อาจารย์ (……………..) แสดงหน้าที่ของภรรยาของนายพราน *** เบื้องแรกนี้เป็นหน้าที่ของ
พระสาระภูตะเถระ ขอเรียนเชิญพุทธบริษัทสาธุชนทั้งหลายสะดับรับฟังในโอกาสต่อไปนี้…นะโมตัสสะ
ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ 3 จบ ( เอวะเมสุตัง เอกังสะมะยังภะคะวา ราสะมะเหวิหาระติ
เวฬุวันนี กะรันทะกะวิวาเป เตนะโขปะนะสะมะเยนะเอโกสะระภู ตะเถรูนามะ เอกัสสะมิงวิภูทะมูเรวะสะตี
ติ.)

ดำเนินเรื่อง

๑. บัดนี้อาตมาภาพจะรับหน้าที่แทนพระสาระภูตะเถระสืบต่อไปดั่งใจความว่า เอกังสะมะยัง สมัยหนึ่ง องค์

สมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้า ประทับอยู่ในเวฬุวันวรมหาวิหารที่พระเจ้าพิมพิสารสร้างถวายใกล้เมืองราชคฤห์
ครั้งนั้น เอโกเถโร ยังมีพระเถระรูปหนึ่ง สะระภูโตนามะอะสะระภูตะเถระ มีความยินดีในวิเวกราวป่ า จึง
ถวายอะภิวันทะนาทูลลาพระศาสดาไปอยู่ในราวป่ าใกล้หมู่บ้านประจันทะคาม พระผู้เป็นเจ้าก็เข้าไปอาศัย
อยู่ใต้ต้นไทร เจริญสะมะนะธรรมตามสบาย นะกาละครั้งนั้นแลฯ

(๒.นายพรานพูด) ตะถากะเล ในกาลครั้งนั้นยังมีนายพรานคนหนึ่งเป็นคนอะนาถาฆ่าแต่เนื้อเบือแต่ปลาขาย

เลี้ยงบุตรภรรยาเป็นนิจการ อะเถกะทิวะสัง ครั้งอยู่มาวันหนึ่งนั้นนายพรานก็ได้ถือเอาศรัธูตราอาวุธเครื่อง
ประหารออกจากบ้านเที่ยวไปในราวป่ า ครั้นไปถึงต้นไทรใหญ่สาขาจึงลีลาเข้าไปสู่ต้นไทรนั้น ได้พบเห็น
กับพระเถระผู้งามผ่องใสก็มีใจอันชื่นบาน จึงวางเสียซึ่งเครื่องประหารคลานเข้าไปหาพระเถระเจ้า แล้วก
ราบถวายนะมัสสะการแล้วก็นั่งในที่อันสมควรแล้วจึงมีวาจาถามไถ่ขึ้นไปว่า *** อั่นแม่นนั่งอยู่ในต้นไม้นั้น
แม่นพระคือเผิ่นส่าห์เผิ่นลือบ่อน้อฮ่าเนี่ย !

( ๓.พระเถระพูด) โอ่อั่นผู้ถามนี้แม่นบ่อเคยเห็นพระจักเถื่อตี้

(๔.นายพรานพูด)กะบ่อเคยได้เห็นแต่ว่าได้งินเผิ่นส่าห์เผิ่นลือเลยสงสัยอั่นแม่นพระแท้พระอี่หลีบ่อนั่งอยู่จั่ง
ชี้น่ะ
(๕.พระเถระพูด) โอ่เคยได้งินแต่เขาส่าห์เขาลือว่าพระ ๆ ว่าตี้! แม่นว่าพระอีหลีบ้อว่าตี้

(๖. นายพรานพูด) กะนั้นหละสงสัยกะเลยถามเบิ่ง ว่าแม่นพระอี่หลีอยู่บ่อฮ่าเนี่ยสงสัย

(๗. พระเถระพูด) อ้าวกะแม่นพระอีหลีนั้นตั๊วที่นั่งอยู่นี้นั้นน่าพระอีหลีนั้นหละ.

(๘. นายพรานพูด) พระอีหลีพระแท้ว่าตี้บ่อแม่นพระปลอมเป็นพระแท้น้อ.

(๙. พระเถระพูด) พระคัก ๆ นี้หละพระอีหลีพระแท้ ๆ นี้หละพ่อออกเบิ่งเอาซ๊ะ.

(๑๐. นายพรานพูด) ฮ่วยแนวบ่อเคยได้เห็นหน้าเห็นตาพระจักเทื่อน้อแต่เกิดมา.

(๑๑. พระเถระพูด) เอิ้อเบิ่งเอาสาขั่นยังบ่อเคยได้เห็นพระมาจักเทื่อกะดาย.

(๑๒. นายพรานพูด) คันมาเห็นจั่งชี้กะสิถามส้อเบิ่งเรื่องราวสิได้บ่อน้อ

(๑๓. พระเถระพูด) โอ่อยากคุยนำบ่อเป็นหยังตั๊วพระบ่อได้รังเกียจเบียดฉันผู้ใดดอกเป็นมิตรกับบุคคลทั่วไป

ตั๊วถามมาโลดสิถามหยังกะถามมาโลดถามมาเบิ่ง.

(๑๔. นายพรานพูด) แต่ว่าถามพระส่อพระนี้สิคือกันกับเว้ากับคนทั่วไปบ่อหล่ะนี้น่ะ

(๑๕. พระเถระพูด) ฮ่วยเว้าปานพระบ่อแม่นคนอั่นนี้กะดายน้อ.

(๑๖. นายพรานพูด) โอ่ยกะหากแม่นอยู่แต่ว่ามันหากคนละอย่างนั้นน่า.

(๑๗. พระเถระพูด) โอ่เว้ากับพระสิคือเว้ากับคนทั่วไปบ่อว่าตี้.

(๑๘. นายพรานพูด) กะนั้นหละคือกันกับเว้ากับคนทั่วไปบ่อเดียวนี้.

(๑๙. พระเถระพูด) กะสิคือเว้ากับคนทั่วไปบ่อหรือเว้าแตกต่างกันว่าตี้.

(๒๐. นายพรานพูด) กะนั้นหละสงสัยกะเลยถามเบิ่งสิเว้าคือกันบ่อเดี๋ยวนี้.

(๒๑. พระเถระพูด) ต่างแน่แต่คำขึ้นต้นกับคำลงท้ายท่อนั้นหละ.

(๒๒. นายพรานพูด) ต่างว่าจั่งใดแน่หล่ะลองเว้ามาเบิ่งดู้ .

(๒๓. พระเถระพูด) คำขึ้นต้นบ้านเฮาถามกันว่าจั่งใดแน่หล่ะ

(๒๔. นายพรานพูด) มันกะสิยากหยังเห็นกันไปมากะเอิ้นใส่โลดหล่ะน้อฮึ่!.

(๒๕. พระเถระพูด) เอิ้อว่าจั่งใดแน่หล่ะยามเห็นกันแล้วจั่งชั่นน่ะ.

(๒๖. นายพรานพูด) อ้าวกะมาแต่ใสอันสิไปใสอันมาหยังอันสิไปหยัง กะถามไปโลดหล่ะมันสิยากหยังถาม
กันชื่อ ๆ น้อ.

(๒๗. พระเถระพูด) ถามกะคือกันนั้นหละแต่ว่านิมนต์ขึ้นทางหน้าก่อน คือว่าจั่งชี้ ยามเห็นพระย่างมากะว่า

นิมนต์สิไปใส นิมนต์มาแต่ทางใด นิมนต์ฉันข้าวแล้วตี้ จั่งชี้เป็นต้น

(๒๘. นายพรานพูด) โอ่อั่นนิมนต์ขึ้นก่อนว่าตี้น้ออันยามถามพระเผิ่นนั้นน่ะ

(๒๙. พระเถระพูด) กะจั่งชั่นหละให้ว่านิมนต์ขึ้นก่อนอั่นยามถามพระนั้นจั่งสิถืก.

(๓๐. นายพรานพูด) อั่นคำลงท้ายนี้เด้สิว่าจั่งใดหล่ะว่าให้ฟังเบิ่งแน่ตี้หล่ะ.

(๓๑. พระเถระพูด) ลงท้ายคำตอบรับนั้นกะเว้าได้หลายอย่างสิว่าโดยขะน้อยกะได้, สิว่าขอรับกะได้, สิว่า

กระผมกะได้, สิว่าขะน้อยกะได้, สิว่าผู้ข้ากะได้, หรือสิว่าโดยกะได้, ว่าได้หลายอย่างหลายแบบให้เลือกเอา
แบบใดแบบหนึ่งหรือคำใดคำหนึ่ง.

(๓๒. นายพรานพูด) โอ้ได้หลายอย่างตั๊วนี้น้อ แล้วๆ เอิ้นพระเด้หั่นเนี่ย! .

(๓๓. พระเถระพูด) เอิ้นพระนี้กะเอิ้นตามวัยของเผิ่น ๆ เฒ่าหลายกะว่าหลวงปู่ ส่ำใดส่ำหนึ่งกะว่าหลวงพ่อ

หลวงน้า หลวงพี่ หลวงอา หลวงตาจั่งชั้นหละ.

(๓๔. นายพรานพูด) ฮ่วยอันมีแต่หลวงขึ้นก่อนตั๊วนี้น้อ.

(๓๕. พระเถระพูด) เอิ้อโดยมากกะหลวงนั้นหละพระหลวงน้อ และที่นี้กะคำกลางๆกะเช่นว่าอาจารย์ ครูบา

พระคุณเจ้าเหล่านี้หละ.

(๓๖. นายพรานพูด) โอ้เอิ้นได้หลายอย่างตั๊วน้อเอิ้นได้หลายแบบว่าตี้ โอ้กะสิถามโลดละคั้นฮู้จั่งชี้แล้วกะ

บาดนี้.

(๓๗. พระเถระพูด) ถามซ๊ะสิถามว่าจั่วใดกะถามมาโลดพ่อออกเอ้ย.

(๓๘. นายพรานพูด) แต่ว่าขั่นถามผิดถามบ่อถืกกะท้วงแน่หล่ะแนวคนบ่อเคยถามพระตั๊วหละ.

(๓๙. พระเถระพูด) กะธรรมดาหล่ะคันว่าผิดกะหากสิบอกหล่ะแม๊ะว่ามาเบิ่ง.

(๔๐. นายพรานพูด) ฮ่วยมาคือเป็นสั่นๆ จั่งชี้หล่ะน้อบาดนี้.

(๔๑. พระเถระพูด) ฮ่วยพระบ่อว่าหยังดอกถามมาโลดพ่อออกบ่อต้องสั่นบ่อต้องสาย.

(๔๒. นายพรานพูด)อื่ออั่นนิมนต์ขึ้นก่อนหละน้อเอิ้ออ่านิมนต์ผู้ข้านี้สิไปจั่งใดมาจั่งใดน้อ.
(๔๓. พระเถระพูด) ฮ่วยมาส่างถามให้ตอบยากแท้น้อบาดนี้น้อ.

(๔๔. นายพรานพูด) อ้าวถามสั้นๆ หนึ่ง กะสังมาคือสิตอบยากหล่ะ.

(๔๕. พระเถระพูด) อั่นถามว่าจั่งชั่นมันบ่อฮู้จักคำตอบดอก สิถามพระเอาผู้ข้าไว้นำหลังอั่นเอาผู้ข้าไว้เคิ่งนี้

มันถามเจ้าของ .

(๔๖. นายพรานพูด) โอ้ยกะสิว่าบ่อสั่นมันกะสั่นจั่งชี้หละ.

(๔๗. พระเถระพูด) อย่าสั่นหล่ะน้ออ้าวตั้งใจให้ดีแม๊ะ

(๔๘. นายพรานพูด) อื่อนิมนต์ไปจั่งใดมาจั่งใดผู้ข้าอั่นสู่มื้อสู่วันคือบ่อเห็นน้ออั่นกระผมนี้มาสู่มื้อไทรกว้าง

ส่วงเย็นกะจั่งคือบ่อได้เห็นหน้าพระคุณเจ้ามาจักเทื่อ อั่นนิมนต์ใขบอกแจ้งว่ามาแท้แต่ใส ผู้ข้า ขะน้อย ขอรับ
กระผม โดย.

(๔๙. พระเถระพูด) ฮ่วยมาเว้าจั่งชี้น้อฮั่นนี้น้อ.

(๕๐. นายพรานพูด) แน๊ะมันผิดอีกบ่อฮั่นเนี่ย.

(๕๑. พระเถระพูด) โอ้ยจั่งแม่นน้อ จั่งแม่นบ่อเคยคักบ่อเคยแน่น้อ มันกะบ่อผิดหละแต่ว่ามันถืกหลายโพด.

(๕๒. นายพรานพูด) แน๊ะมันเป็นจั่งใดฮั่งว่าจั่งชั่นหล่ะ อั่นมันผิดบ่อนใดแน่ว่ามาเบิ่ง.

(๕๓. พระเถระพูด) ที่ให้เอามานี้บ่อแม่นให้เอามาหลายปานนั้น คำลงท้ายนี้ให้เลือกเอาคำใดคำหนึ่ง สิว่า

ครับกะให้ว่าแต่ครับ สิว่าโดยกะว่าแต่โดย คือเฮาเอิ้นกันกินข้าวนี้แม๊ะ.

(๕๔. นายพรานพูด) แน๊ะอั่นคือหม่องใดเอิ้นกันกินข้าวนั้นน่า.

(๕๕. พระเถระพูด) อ้าวในภาข้าวนั้นกะสิมีอาหารหลายอย่าง มีต้มมีลาบมีอ่อมมีแกงแม่นบ่อ ขั่นสิเอิ้นว่ามา

เด้อกินลาบมาเด้อกินแกงมาเด้อกินอ่อมสังสิหลายมาเด้อแม่นบ่อ.

(๕๖. นายพรานพูด) โอ้ยกะบ่อได้เอิ้นมาหลายปานนั้นดอก.

(๕๗. พระเถระพูด) เอิ้นว่าจั่งใดจั่งสิพอดีพองามหล่ะ.

(๕๘. นายพรานพูด) กะเอิ้นใส่โลดหล่ะน้อว่ามาเด้อกินข้าวกะรวมไปเหมิดพาโลดนั้นหละ

(๕๙. พระเถระพูด) โอ้ยกะแม่นนั้นหละอั่นนี้กะสิคือกันนั้นหละสิว่าครับกะว่าแต่ครับสิว่าแต่ผมกะว่าแต่ผม

ว่าโดยกะว่าแต่โดยอย่าฮ้อยอย่าขอดมาหลายปานนั้นเลือกเอาอย่างใดอย่างหนึ่งกะพอแล้ว.

(๖๐. นายพรานพูด) โอ้ยกะย้านมันผิดหละแม๊ะน้อฮึ่! ผัดแฮงผิดซ้ำบ่อ.

(๖๑. พระเถระพูด) ย้านกะจั่งแม่นย้านคักย้านแน่น้อย้านจนว่าเว้าผิดว่านี่.

(๖๒. นายพรานพูด) เอิ้อ ๆ แปลว่าได้ถามสาเถาะว่างหนึ่งฮั่นนะ.

(๖๓. พระเถระพูด) อาตมานั้นมาแต่พุ้นวิหารใหญ่ราชคฤห์จากวิหารเวฬุวันบ่อนพระโคเนาว์ยั่งเดียวนี้หวังธุ

ดงธุ์ดั้นจึงเดินเดียวดั้นดุ่งมุ่งแต่ความวิเวกข้อประสงค์พ้อบ่อนสบาย จึงได้ยกย่างย้ายหาบ่อนมันสงบมา
ประสบไทรงามคิดว่าพออาศัยซ้น ดูขะมูลไทรต้นสถานควรถูกส่วน ปรารถสะจากสิ่งรบกวนคิดว่าพออยู่ได้
อาศัยซ้นฮ่มเงาชั้นดอกพ่อออกเอ้ย อั่นพ่อออกเด้ชั้นน่ะไปจั่งใดคือจั่งพายถุงเป้ ธนุสายห่อยบ่า จักว่ามีดและ
พ้าชิงแฮ้วเครื่องประหารสิไปจั่งใดมาจั่งใดหล่ะฮ่าเนี่ยพ่อออกยุบยู้ยุบย่างแท้.

(๖๔. นายพรานพูด) โอ้ยเว้าไปเว้ามาเว้ามาเว้าไปถามกันอยู่นี้เป็นหยังจั่งไปเอิ้นใส่ผู้อื่นเดียวนี้.

(๖๕. พระเถระพูด) ฮ่วยเอิ้นใส่ผู้อื่นจั่งใดหล่ะมาว่าไปทั่วแท้หล่ะ.

(๖๖. นายพรานพูด) อั่นว่าพ่อออกๆ นั่นน่ะแม่นผู้ใดย่างมาหล่ะเดียวนี้.

(๖๗. พระเถระพูด) อ่าวกะบ่อมีไผย่างมาแหล่วกะเอิ้นใส่เจ้านี้แหล่ว.

(๖๘. นายพรานพูด) สิเอิ้นใส่ผู้ข้าจั่งใดคือว่าพ่อออกผู้ข้าบ่อได้ชื่อพ่อออกเด้หล่ะ.

(๖๙. พระเถระพูด) โอ้ยน้อๆ ผู้บ่อฮู้จั่งแม่นบ่อฮู้อี่หยังจักแนวน้อ.

(๗๑. พระเถระพูด) พ่อออกนั้นหละชื่อเจ้านั้นน่าบ่อแม่นผู้อื่นผู้ไกลดอก.

(๗๒. นายพรานพูด) อ้าวกะจั่งว่าผู้ข้าบ่อได้ชื่อพ่อออกเด้เดียวนี้.

(๗๓. พระเถระพูด) มันเป็นจั่งชี้สิเว้าสู่ฟังพระทั้งหลายน่ะเผิ่นเอิ้นผู้ชายนั้นว่าพ่อออก.

(๗๔. นายพรานพูด) อั่นพ่อออกใดกะได้บ่อเดียวนี้.

(๗๕. พระเถระพูด) อั่นผู้ชายใดกะได้เหมิดอั่นผู้ชายน้อยกะว่าพ่อออกน้อยอั่นผู้ชายใหญ่กะว่าพ่อออกใหญ่

นั้นหละ.

(๗๖. นายพรานพูด) โอ้มันเป็นจั่งชั้นดอกตี้น้อ โอ่บ่อเคยฮู้มาก่อนแหล่ว.

(๗๗. พระเถระพูด) อื่อ คันเว้าตามภาษาเต็มๆ ทางศาสนานี้เผิ่นกะเอิ้นอุบาสกขั่นมันยาวหลายกะเอิ้นสั้นๆ

ว่าประสก เช่น ประสกสี ประสกสา ประสกมี ประสกมาไปชั้นตั๊ว ขั่นเอิ้นแม่ออกผู้ยิง กะว่าแม่ออกนี้หละ.

(๗๘. นายพรานพูด ) โอ่เอิ้นว่าแม่ออกตี้ อั่นแม่ออกน้อยแม่ออกใหญ่กะเอิ้นคือกันตี้.

(๗๙. พระเถระพูด) เอิ้อแม่นแล้วแม่ออกผู้ยิง คันเอิ้นตามทางศาสนากะว่าอุบาสิกาชั้นตั๊ว แต่ว่าอุบาสิกาคัน
มันยาวโพด เผิ่นกะสิตัดออกให้เหลือแต่สิกา เช่น สีกามี สีกามา สีกาพร สีกาอรไปชั้นแหล่ว บ่อเคยได้งินบ้อ
สีกาพรสีกาอรนั้นมันโลดดังกะด้อกะเดื้อแท้ .

(๘๐. นายพรานพูด) โอ่อั่นสีกาอรลูกพ่อใหญ่ศรบ้านฟากท่งนั้นตั๊วนี้น้อบาดใดแท้นี้น้อ.

(๘๑. พระเถระพูด) ฮ่วยจักบ้านใดลูกผู้ใดแหล่วบ่อฮู้จักหละ.

(๘๒. นายพรานพูด) โอ่อั่นพ่อออกนี้กะแสดงว่าถามผู้ข้าเอิ้นผู้ข้าตั๊วนี้น้อชั้นหล่ะ.

(๘๓. พระเถระพูด) เอิ้อกะถามเจ้านั้นหละ.

(๘๔. นายพรานพูด) โอ้ยคันว่าจั่งชั้นกะผู้ข้านี้หากแม่นคนจนไฮ้อนาถาอึ๊ดอยากขอรับเอ้ยหาแต่ปลาล่าแต่

เนื้อพอได้เลี้ยงลูกเมียชั้นดอกขะน้อยมาล่าเนื้อเบือปลายิงสัตว์มื้อนี้น่ะขะน้อย.

(๘๕. พระเถระพูด) เป็นนายพรานตี้.

(๘๖. นายพรานพูด) โดยขะน้อยแม่นเป็นนายพรานผู้ข้า.

( ๘๗. พระเถระพูด) มาล่าเนื้อจั่งชี้สู่มื้อตี้.

(๘๘. นายพรานพูด) กะมาสู่มื้อเพราะว่าเป็นอาชีพตั๊วขะน้อย.

(๘๙. พระเถระพูด) เป็นนายพรานมาแต่โดนปานใดหล่ะ.

(๙๐. นายพรานพูด) เป็นมาแต่โดนนี้กะโดนตั๊วผู้ข้าเพราะว่าเป็นนำพ่อๆพาเป็น.

(๙๑. พระเถระพูด) โอ้ว่าเดียวนี้เป็นนำพ่อๆพาเป็นว่าตี้.

(๙๒. นายพรานพูด) โดยขะน้อยเป็นมานำพ่อๆเผิ่นพาเป็นผู้ข้า.

(๙๓. พระเถระพูด) โอ้ยขะยอนลูกเป็นนายพรานหล่ะน้อพ่อไก่ตีลูกกะจั่งไก่ตีน้อ.

(๙๔. นายพรานพูด) กะแม่นอยู่ขะน้อยขั่นสิเว้าพื้นทางหลังนี้กะบ่อว่าแต่พ่อเด้ที่เป็นนายพรานน่ะปู่ ผู้ข้ากะ

เป็นใดนายพรานน่ะ.

(๙๕. พระเถระพูด) โอ่พ่อของพ่อนี้กะเป็นนายพรานว่าเดียวนี้.

(๙๖. นายพรานพูด) โดยขะน้อยกะบ่อแม่นเป็นแต่ปู่ ผู้ข้าเด้ที่เป็นนายพรานน่ะ.

(๙๗. พระเถระพูด) อ่าวใผอีกชั่นน่ะพ่อออกยังมีอีกอยู่ชั้นบ้อ.

(๙๘. นายพรานพูด) อั่นปู่ ของปู่ ๆๆๆๆๆเผิ่นกะเป็นนายพรานเหมิดสู่คนผู้ข้า.

(๙๙. พระเถระพูด) โอ่พากันเป็นมาแต่โดนคักน้อโอ้ยเป็นตั้งแต่โคตรแต่เหง้าแต่เหล่าแต่กอพุ้นตั๊วน้อ.

(๑๐๐. นายพรานพูด) โดยขะน้อยแม่นหล่ะขะน้อยเป็นเหมิดสู่คนผู้ข้า.

(๑๐๑. พระเถระพูด) โอ้ยเวรกรรมๆเวรเอ้ยสังมาพากันสร้างแต่เวรบ่อเลิกบ่อแล้วน้อพ่อออกเอ้ย ไต่ต่อน่อ

เนืองมาแต่ปุ๊ แต่ปู้ มาฮอดลูกฮอดหลานน้อพากันสร้างแต่เวรแต่กรรมบ่อเลิกบ่อแล้วน้อพ่อออกเอ้ย.

(๑๐๒. นายพรานพูด) อั่นไผหล่ะสร้างกรรมทำเวรบ่อเลิกบ่อแล้วน่ะขะน้อย.

(๑๐๓. พระเถระพูด) กะสิแม่นชุมพวกเจ้านี้ตั๊วตั้งแต่ปุ๊ แต่ปู้ ปู่ ของปู่ กะเป็นนายพรานมากะจนว่าฮอดหลานยัง

พากันเป็นนายพรานสร้างกรรมทำเวรสร้างอยู่บ่อเลิกบ่อแล้วหาความสุขบนความทุกข์ของผู้อื่นมาโดยตลอด
ตั๊วพวกเจ้านี้น้อ.

(๑๐๔. นายพรานพูด) อั่นผู้อื่นๆใดเดียวนี้ จั่งใดจั่งว่าจั่งชั่นเดียวนี้.

(๑๐๕. พระเถระพูด) ฮ่วยบ่อฮู้จักผู้อื่นหรือพวกเจ้ามาล่าหยังส่ะสู่มื้อนี้น่ะ.

(๑๐๖. นายพรานพูด) อั่นผู้ข้านี้บ้อที่หาความสุขบนความทุกข์ของผู้อื่น.

(๑๐๗. พระเถระพูด) จั่งชั่นหาความสุขบนความทุกข์ของผู้อื่นในขณะที่ผู้อื่นมีความทุกข์ความระทมพรัด

พรากจากกันโศกเศร้าเสียใจพวกเจ้ากับมีแนวอยู่แนวกินกับปรีดาปราโมทย์กับอิ่มท้องกับมีความสุขความ
สำราญย้อนการได้บริโภคสิ่งเหล่านั้น เพราะฉะนั้นถือว่าพวกเจ้านี้หาความสุขบนความทุกข์ของผู้อื่นเด้เดียว
นี้.

(๑๐๘. นายพรานพูด) เอ้เหมิดบ้านเหมิดเมืองนี้กะบ่อได้เว้าว่าทุกข์ย้อนพวกผู้ข้าจักคนเด้หล่ะขะน้อย.

(๑๐๘. พระเถระพูด) อั่นข่อยบ่อได้หมายถึงผู้อื่นแนวนั้น ข่อยหมายความว่าเจ้ามาล่าชีวิตของผู้ใดแน่ในป่ านี้.

(๑๐๙. นายพรานพูด) อ้าวกะหลายอย่างหลายแนวตั๊วขั่นสิเว้าพื้นทางนี้กะมีกวางฟานไกล้หมูหมีชนีบ่างว่า

แต่พอสิได้เอาแท้สู่โตหลายอย่างหลายแนวเอาฮอดกะปอมจุดกี่นูนตั๊วขะน้อย.

(๑๑๐. พระเถระพูด) เอาสู่แนวว่าแต่ได้ว่าตี้.

(๑๑๑. นายพรานพูด) เหมิดเกลี้ยงว่าแต่เห็นตั๊วขะน้อย.

(๑๑๒. พระเถระพูด) อั่นนั้นหละผู้อื่นที่ข่อยเว้าสู่เจ้าฟังนี้น่ะ.

(๑๑๓. นายพรานพูด) อ้าวๆๆๆๆ นั้นๆ มันหมู่สัตว์ตั๊วนั้นผู้ข้า.

(๑๑๔. พระเถระพูด) เจ้าเป็นหยังส่ะเจ้าบ่อแม่นสัตว์ตี้.

(๑๑๕. นายพรานพูด) อ้าวกะเป็นคนเป็นนายพรานนี้แหล่วขะน้อย.

(๑๑๖. พระเถระพูด) โอ้ยคนเอ้ยจั่งแม่นฉลาดเอิ้นชื่อเจ้าของน้อ.

(๑๑๗. นายพรานพูด) แน๊ะมันกะแม่นหละแม๊ะขะน้อย.

(๑๑๘. พระเถระพูด) ฟังข่อยสิเว้าสู่เจ้าฟังโดยตรงคือความจริงแล้วมันเป็นจั่งชี้สัตว์ทั้งหลายในโลกนี้หรือสิ่ง

ที่มีชีวิตที่อาศัยอยู่ในโลกนี้เผิ่นเอิ้นว่าสัตว์ทั้งเหมิดสู่แนวนั้นหละสัตว์โลกหรือว่าสัตว์ฮ่วมโลกคนนี้กะเป็น
สัตว์ชนิดหนึ่ง งัวควายหมูหมาเป็ดไก่กะเป็นสัตว์ชนิดหนึ่งสัตว์แต่ละชนิดนี้มีความคิดบ่อแตกต่างกัน บาง
พวกกะอยู่ในน้ำน้อ บางพวกกะอยู่ในบกน้อ แม่นจั่งใดกะตามมีความฮู้สึกนึกคิดอยากมีแต่ความสุขบ่ออยาก
มีความทุกข์ให้เจ้าคิดเบิ่งจั่งชี้เจ้ามาล่าเนื้อเบือปลานี้หรือเจ้ามาล่าสัตว์นี้มันยืนให้เจ้ายิงคักๆ จักเทืออยู่ตี้

(๑๑๙. นายพรานพูด) อ้าวโตที่มันเผลอมันกะยืนให้ยิงอยู่หละขะน้อยแต่ว่าโตที่มันบ่อเผลอมันเห็นผู้ข้ามัน

กะหม่ำนั้นโลดหละขะน้อย.

(๑๒๐. พระเถระพูด) อ้าวแม่นหยังหละหม่ำนั้นน่าพ่อออก.

(๑๒๑. นายพรานพูด) อ้าวมันกะแล่นจั้ยโลดนั้นหละเว้ยขะน้อย.

(๑๒๒. พระเถระพูด) อ้าวอั่นมันเป็นหยังหละมันจั่งแล่นหล่ะพ่อออกว่ามาเบิ่งดู้.

(๑๒๓. นายพรานพูด) กะมันย้านตายนั้นหละผู้ข้า.

(๑๒๔. พระเถระพูด) มันกะย้านตายหละน้อ.

(๑๒๕. นายพรานพูด) มันย้านเจ็บย้านปวดย้านตายโอ้ยสาระพัดย้านนั้นหละขะน้อย.

(๑๒๖. พระเถระพูด) อั่นยามมันถืกยิงจั่งชี้เด้มันฮ้องอยู่บ่อหล่ะหรือมันเฮ็ดจั่งใด.

(๑๒๗. นายพรานพูด) อื้อกะฮ้องตั๊วขะน้อยฮ้องเจ็บปวดกวกก๊ากโกกเก๊กสำมะปิ ขะน้อย

(๑๒๘. พระเถระพูด) เอาจั่งชี้ข่อยถามเจ้าแน่.

(๑๒๙. นายพรานพูด) สิถามว่าจั่งใดหละขะน้อย.

(๑๓๐. พระเถระพูด) เจ้ามีลูกมีเมียหรือยังหล่ะ.

(๑๓๑. นายพรานพูด) แน๊ะกะได้ฮอดลูกพุ้นแหล่วขะน้อย.

(๑๓๒. พระเถระพูด) โอ่ลูกกะมีแล้วน้อ สมมุติว่าจั่งชี้เด้ฮ่านี้ สมมุติว่ามีผู้ใดผู้หนึ่งมายิงเมียยิงลูกเจ้าบาดเจ็บ
ฮ้องโฮ่ต่อหน้าเจ้านี้เจ้าสิว่าจั่งใด.

(๑๓๓. นายพรานพูด) โอ้ยๆๆๆๆ อย่าสิมาสมมุติใกล้ปานนี้ขะน้อย อั่นๆ สมมุติเฒ่าเชียงสีพุ้นเถาะไป๊ .

(๑๓๔. พระเถระพูด) ข่อยบ่อฮู้จักเฒ่าเชียงสีเอาเจ้านั้นหละมีข่อยกับเจ้าอยู่นี้สองคน สมมุติเจ้านั้นหละเจ้าสิ

ว่าจั่งใดฮ่ามีผู้มายิงนั้นน่ะว่ามาเบิ่ง.

(๑๓๕. นายพรานพูด) อั่นมีคนมายิงลูกยิงเมียตี้.

(๑๓๖. พระเถระพูด) เอิ้อตายต่อหน้าต่อตาหรือบาดเจ็บกะแล้วแต่เจ้าสิมีความคิดว่าจั่งใดเว้ามาเบิ่งเจ้าสิว่าจั่ง

ใดหล่ะ.

(๑๓๗. นายพรานพูด) บ่อว่าแต่มายิงบ่อว่าแต่บาดเจ็บบ่อว่าแต่ตายหล่ะขะน้อยเอ้ยแต่มันมาว่ามาด่าชื่อๆ กะ

เคียดเด้คนนี้มาช่างเว้าแท้ขะน้อย.

(๑๓๘. พระเถระพูด) คอบบ่ออยากให้เจ็บคอบบ่ออยากให้ปวดคอบบ่ออยากให้ตายบ่ออยากให้พลัดพราก

จากกันแม่นบ่อ.

(๑๓๙. นายพรานพูด ) คนฮักคนห่วงกันอาลัยกันบ่ออยากพลัดพรากบ่ออยากเจ็บบ่ออยากปวดบ่ออยากตาย

นั้นหล่ะ สรุปแล้วนั้นหละขะน้อยเว้าง่ายๆ น่ะ.

(๑๔๐. พระเถระพูด) เจ้าสังมาคือสิคิดคือสัตว์หมู่นั้นแท้ชั้น.

(๑๔๑. นายพรานพูด) แน๊ะโอ้ยหาเว้าแท้พระคุณเจ้ากะดาย ผู้ใดสิอยากเจ็บอยากปวดมันกะคิดตั๊วหล่ะขะ

น้อย.

(๑๔๒. พระเถระพูด) พ่อออกเอ้ยความคิดของสัตว์ในโลกนี้บ่อว่าหยังกะคือกันมีความคิดบ่อแตกต่างกัน

ดอกกะหากคิดคือใจเจ้าคิดนั้นหละ ให้เจ้าเอาใจเขามาใส่ใจเฮาแด่เพราะว่าสัตว์ในโลกนี้กินอาหารเป็นสืบ
พันธุ์เป็นย้านตายเป็นสู่อย่างๆ แหละแต่ว่าเว้ากันคนละภาษาเว้าภาษาไผภาษามันสื่อๆ ดอกอั่นพวกหมูหมา
เป็ดไก่งัวควายเขากะเว้าภาษาเขาน้ออั่นนกหนูปูปี กต่างๆ เขากะเว้าภาษาของเขาเอิ้อคนเฮากะสิเว้าภาษาคนนี้
หล่ะแม้แต่คนคือกันกะยังเว้ากันคนหละภาษาแขกกะเว้าภาษาหนึ่งฝรั่งเขากะเว้าภาษาหนึ่ง เขมรเขากะเว้า
ภาษาหนึ่งแกวกะเว้าภาษาหนึ่ง ไทยกะเว้าภาษาหนึ่ง แม้แต่ไทยคือกันกะยังเว้าไปคนหละอย่างไทยหลุ่มไทย
เลยกะเว้าไปแนวหนึ่งไทยขอนแก่นไทยสารคามไทยชัยภูมิกะเว้าไปจั่งหนึ่งเด้.

(๑๔๓. นายพรานพูด) กะแม่นอยู่กะอยู่กันคนหละหม่องเด้.

(๑๔๔. พระเถระพูด) เพราะฉะนั้นนี้ความคึดกะบ่อแตกต่างกันเด้พ่อออกอ้าวบัดนี้สิเทศน์ยาวสู่ฟังจักหน่อย.

(๑๔๕. นายพรานพูด) อั่นเฮ็ดหยังเกาะเดียวนี้ขะน้อย.

(๑๔๖. พระเถระพูด) สิเทศน์ย้านเจ้าบ่อเข้าใจคัก.

(๑๔๗. นายพรานพูด) อั่นเทศน์ๆ น่ะมันแม่นหยังหล่ะขะน้อยบัดเนี่ย.

(๑๔๘. พระเถระพูด) ฮ่วยโลดเลยบ่อจักฮอดเทศน์ฮั่นเนี่ยเทศน์เนี่ยคือแสดงเหตุและผลที่ถูกต้องสู่กันฟัง

เทศน์นี้มีสองแนว หนึ่งเทศน์สั้น สองเทศน์ยาว หว่างหนึ่งฮั่นข่อยเทศน์สั้นสู่เจ้าฟังย้านเจ้าบ่อเข้าใจคักบัดนี้
สิเทศน์ยาวๆ เพื่อให้เจ้าและผู้ฟังบางคนเผิ่นฟังยาวๆ ผู้เผิ่นชอบแนวนี้เผิ่นสิเข้าใจได้.

(๑๔๙. นายพรานพูด) โอ่สิเทศน์ให้ฟังบาดเนี่ย (พระเถระพูด) เอิ้อสิเทศน์ให้ฟัง.

(๑๕๐. นายพรานพูด) โอ้ยเทศน์หยังกะบ่อเคยได้งินจักเทื่ออั่นเทศน์ยาวกะแฮงบ่อเคยได้งินคักโอ้ยแฮงอยาก

ฟังคักแหล่วเอ้าบัดนี้ขั่นสิเทศน์ยาวกะหาละเทศน์เอ้าเทศน์ๆๆๆส่ะบัดนี้โอ้ยนิมนต์สาดนี้โอ้ยลืมเลื้อยอั่นนิ
มนต์แม๊ะนิมนต์ๆๆๆผู้ข้า อั่นนิมนต์เทศน์ยาวๆสู่ฟังแหน่ขะน้อยอ้าวๆ นิมนต์ๆๆๆๆๆ ผู้ข้า.

(๑๕๑. พระเถระพูด) ฮ่วยมนต์ดุ๊หลายแม๊ะ เบิ่งตั้งหลักก่อนแม๊ะ อย่ามนต์หน่ำหลายแม๊ะ (๑๕๒. นายพราน

พูด) แน๊ะมันกะทันได้ฟังแม๊ะอ้าวมนต์ๆๆๆ ผู้ข้าบัดนี่.

(๑๕๓. พระเถระเทศน์เป็ นกลอน) ตั้งนะโม ๓ จบ ก่อน.

***** บัดนี้ นะโมจบ ๓ ถ้วน ขอเชิญฟังกระแสวาดศรัทธุศาสน์ เปลี่ยนแก้ดอกแหล่เทศนา เมื่อนั้นมหาเถระ

เจ้าสาระภูฮู้เหตุสมเพศสัตว์ส่ำเชื้อสิกูลเกื้อฮ่อมใด๋เด้น้อ ความทุกข์ของโลกใต้มันเป็นเรื่องธรรมดา ชีวิตคน
คือคู่จันทร์โทเที่ยวท่องผะโยมแยงฟ้ า เมียงๆโม้งอยู่คันธรลาโลก ๑๕ ค่ำ ใสส่องแจ้งทางล่างโลกคน… ค่ำ
หนึ่งกะเคลื่อนค้อยแฮมเฮื่อทะรังศรีหลายวันคืนดอกเสื่อมสูญสีเศร้า.. ฉันใดด้วยดอกดอมเฮาเจ้าท่าน นับแต่
มื้อสิเศร้าบ่อใสแจ้งดอกดั่งเดือน ชีวิตเฮาเป็นดั่งน้ำนั้นเทเทศลงทราย ลางเทื่อคือมันสั่งนั้นหมู่กาเล็นเล่ม ลาง
เทื่อคือโคฆ่ากลางคนทุกข์ยาก ลางเทื่อคือดั่งน้ำหมอกย้อยดอกแยงค้างยอดตอง… คนเฮาคือผืนผ้าดอกแพร
ต่ำตามประสาทางกกยาวปลายฮอมส่วนสิลงลายแล้ว ลางผ่องเครือคนขึ้นขัวตระพานพอเคิ่งนับแต่มื้อสิค้อย
บ่อคอยขึ้นดั่งหลัง แม้แต่จิตแตกตั้งมะโนมาสของตัว ลางคืนคิดดอกเขื่อนคลายหลายเรื่อง มันหากอนิจจังแท้
ทอระมาหน้าต่ำจักว่าเวรหรือกรรมหนีสงสารบ่อพ้นได้วนเกี้ยวเกี่ยวบ่อเซา…น้อ ในครั้งนั้นองค์พระเถระเจ้า
จึงกลอยกล่าวคำขานดอมนายพรานแถลงจาบอกประเด็นให้เห็นฮู้ ขอให้ฟังดูฉันสิใขจาซ้อนตามคำสอ
นพุทโธวาสศาสนาเอกเค้าพุทโธเจ้าดอกสั่งสอน ว่าชีวิตสัตว์นั้นเดือดร้อนถ้าหากเบียดเบียนกันเมืองสวรรค์
บ่อเห็นพบก่อแต่เวรบ่อมีแล้ว.. จั่งโยมพรานนี้แหล่วแสวงไพรห่างบ่วงสัตว์ทั้งปวงเขากะมีลูกเต้าพงษ์พ้อง
เพื่อนสหายเขาได้วิโยคย้ายดอกพลอยพรากกันหนี แสนโสกีย์ดอกคือคนบาดพรากพลอยลาล่างหนีกันไป
คนข้างจิตใจหมางพยาบาท ความอาฆาตผูกไว้อยู่ในฮั่นส่องบ่อเห็น เวรย่อมบ่อหลีกเว้นสนองตอบคนทำเอิ้น
ว่ากรรมนำสนอง บ่ออาจสุขสบายได้ ฉันจึงขอเตือนไว้ให้โยมเซาทำบาปสาเด้อ เลิกเที่ยวไพรไล่เนื้อแต่วันนี้
อยากระทำ…จั่งสิสำราญสร้างให้เดินทางเส้นใหม่ ให้ท่านถือเอาใจภาวนายึดหมั่นศีลชั้นห้าประการคือข้อ ๑
ให้เจ้าสงสารหน้าสัตว์สาทุกประเภท อย่าเบียดเบียนเข่นฆ่ากูณาด้วยช่วยถนอม ข้อที่ ๒ พร่ำพร้อมให้ทำกิน
เองเด้ออย่าสิเป็นขโมยลักดอกสิ่งของเขาห้าม ข้อที่ ๓ สำรวมไว้ประเวณีอย่าเกินล่วงลูกเมียเผิ่นเผิ่นกะหวง
อย่าสิไปเที่ยวยุ่งกรรมสิโต้ตอบสนอง ข้อที่ ๔ นั้นอย่าสิตั๊วะพี่น้องอย่าลวงหลอกไผๆ ให้เจ้าวาจาไขชื่อตรง
อย่าลวงลิ้น ข้อที่ ๕ นั้นอย่าสู่กินยังเหล้าของมึนเมายาฝิ่นพวกกัญชาเฮโลอินของเสพติดสิก่อให้เพม้างมุ่น
กระจวน ตอนนี้ฉันสิสรุปม้วนว่าไผรักษาศีลย่อมสิไปถึงสุขสู่สวรรค์เมืองฟ้ า สมบัติมาถึงพร้อมบ่ออึดจน
เขี้ยวขอดฮอดนิพพานผ่านพ้นเพราะศีลต้นห้าประการฉันได้บอกแก่ท่านพรานป่ าผู้สนใจตั้ง อย่าสู่ทำความ
ทุกข์ให้ค่อยทำดั่งฉันต้าน ขอโยมพรานผู้ใจกว้างลองวิจารเบิ่งคักแน่คิดถี่ๆ ลองเบิ่งแม้นั้นตามข้อบ่อนแสดง
นั้นเถาะเด้อศรัทธาโยม…..น้อ.

(๑๕๔. พระเถระพูด) เอิ้อเป็นจั่งใดหล่ะพ่อออกพอเข้าใจแน่บ่อพอฮู้จักหยังแน่บ่อหล่ะ.

(๑๕๕. นายพรานพูด) โอ่กะสรุปความตามที่พระคุณเจ้าเทศน์นี้กะแสดงว่าอยากให้ผู้ข้านี้เลิกละอาชีพนี้หนี

ไปทำอาชีพใหม่ตี้.

(๑๕๖. พระเถระพูด) เอิ้อเพราะว่าอาชีพที่เจ้าทำอยู่นี้มันไปสร้างความเดือดร้อนให้ผู้อื่น.

(๑๕๗. นายพรานพูด) นอกจากนั้นนี้พระคุณเจ้านี้นังแนะนำให้ผู้ข้านี้ไปถือเอาไตรสรณคมว่าตี้ขะน้อย อั่น

ไตรสรณคมอั่นว่าไตรๆนั้นมันแม่นหยังหล่ะขะน้อยบาดเนี่ย.

(๑๕๘. พระเถระพูด) ไตรนี้แปลว่า ๓ (นายพรานพูด) สามหยังผู้ข้า (พระเถระพูด)สามพระ

(นายพรานพูด) พระหยังแน่ (พระเถระพูด) พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์.

(๑๕๙. นายพรานพูด) แต่หล่ะพระคือหยังหละฮ่าเนี่ยขะน้อย.

(๑๖๐. พระเถระพูด) ฮ่วยสังมาคือส้อคักแท้หล่ะฮ่าเนี่ย.

(๑๖๑. นายพรานพูด) โอ้ยกะอยากฮู้บ่อเคยได้เห็นขะน้อย.

(๑๖๒. พระเถระพูด) เอิ้อเอาหละสิเว้าย่อๆ สู่ฟัง พระพุทธนี้ได้แก่องค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้าผู้เป็นเจ้าของ

ศาสนาได้แก่องค์พระสิทธัสถะราชกุมารซึ่งสละราชบรรลังค์ออกผนวชบวชศึกษาหาความพ้นทุกข์ในที่สุด
เผิ่นกะเลยฮู้เมื่อค้นไปค้นมาเผิ่นกะเลยฮู้.

(๑๖๓. นายพรานพูด) ฮู้อี่หยังหล่ะขะน้อย.

(๑๖๔. พระเถระพูด) อ้าวเผิ่นฮู้ว่านี้คือตัวของทุกข์นี้คือเหตุเกิดแห่งทุกข์นี้คือความดับทุกข์และนี้คือหนทางที่

สิไปดับทุกข์ฮู้จั่งชี้บ้านเฮาฮ้องว่าตรัสรู้ที่นี้เผิ่นรู้ด้วยตนเองบ่อมีผู้ใดได้สอนเผิ่น จั่งได้เอิ้นชื่อเผิ่นว่าพระ
สัมมาสัมพุทธเจ้า หรือว่าพระพุทธเจ้าเป็นเจ้าของพระศาสนานี้ เผิ่นเอิ้นว่าพระพุทธเจ้า.

(๑๖๕. นายพรานพูด) อั่นแล้วๆ พระธรรมเด้หล่ะฮ่าเนี่ยพระคุณเจ้า.

(๑๖๖. พระเถระพูด) อั่นพระธรรมนี้ได้แก่คำสั่งสอนของเผิ่น.

(๑๖๗. นายพรานพูด) ได้แก่คำสอนตี้ อั่นเผิ่นสอนว่าจั่งใดหล่ะขะน้อย.

(๑๖๘. พระเถระพูด) คือเผิ่นฮู้แล้วเผิ่นบ่ออำไว้ผู้เดียวเผิ่นจึงออกทั้งสั่งทั้งสอน คำสั่งกะคือจั่งว่าเผิ่นบ่ออยาก
ให้เฮ็ดแนวนั้นมันบ่อดี เช่น อย่าเฮ็ดจั่งชั้นเด้อ อย่าเฮ็ดจั่งชี้เด้อมันบ่อดี เช่นคำว่าอย่าฆ่าสัตว์เด้ออย่าเบียด
เบียนกันเด้อ อย่าลักของกันเด้ออย่าเล่นชู้ชูเมียชูผัวกันเด้อ อย่าต้มอย่าตั๊วะกันเด้อ อย่ากินเหล้ายาหลายเด้อ
เหล่านี้เป็นต้นนี้คือคำสั่งคำห้ามกะแม่นส่วนคำสอนนี้ได้แก่คำเฮ็ดนำ เช่นคำนี้มันดีเด้อเฮ็ดจั่งชี้มันจั่งดีเด้อ
เช่นคำว่าให้พากันเกรงกลัวบาปเด้อ ให้พากันมีกตัญญูกตเวทีฮู้บุญฮู้คุณคนเด้อให้มีเมตตาอารีต่อกันเด้อเหล่า
นี้เป็นต้นเอิ้นว่าคำสอนรวมทั้งคำสั่งคำสอนเอิ้นว่าพระธรรม.

(๑๖๙. นายพรานพูด) อั่นพระสงฆ์เด้หล่ะขะน้อยเว้าสู่ผู้ข้าฟังแน่ผู้ข้าอยากฮู้ขะน้อย.

(๑๗๐. พระเถระพูด) พระสงฆ์นี้กะคือบุคคลกลุ่มหนึ่งซึ่งเหลื่อมใสในพระธรรมคำสั่งสอนและเหลื่อมใสใน

ตัวของพระพุทธเจ้าเองแล้ว อยากเดินตามฮอยของเผิ่นหรือเดินตามรอยของเผิ่นอยากปฏิบัติตาม จึงได้
ออกบวชได้แถหัวโล้นโกนคิ้วมผ้าเหลือง คือจั่งพวกอาตมานี้เผิ่นเอิ้นว่าพระสงฆ์รวมทั้งพระพุทธ พระธรรม
พระสงฆ์ เอิ้นว่าพระตรัยสรณคมเข้าใจบ่อหล่ะบาดที่นี้พ่อออกเอ้ย.

(๑๗๑. นายพรานพูด)นอกจากนั้นพระคุณเจ้านี้ยังให้ผู้ข้านี้ถือเอาศีลรับเอาศีลว่าตี้ขะน้อย

(๑๗๒. พระเถระพูด) ศีลห้าประการที่ว่ามาแล้วนี้คงจะพอจื่อได้น้อพ่อออก.

(๑๗๓. นายพรานพูด) โอ่อั่นห้าประการที่ว่ามานั้นตี้ขะน้อยโอ้ยจั่งชี้อั่นที่ว่ามาหว่างฮั่นน้อผู้ข้ากะยังจั่งใดจั่ง

หนึ่งอยู่ เพราะว่ามันได้งินใหม่ได้งินปุ๊ บกะสิให้รับปั๊บนี้มันกะจั่งใดอยู่เว้ยขะน้อย.

(๑๗๔. พระเถระพูด) เอิ้อจั่งชั้นกะนั่งพิจารณาจักคราวเด้อ เอิ้อจั่งชี้เป็นต้นเอิ้นว่าคำสั่งน่าหรือคำห้ามกะว่า

ได้ ที่นี้คำสอนกะได้แก่คำที่ให้เฮ็ดนำ เช่นเผิ่นบอกว่าเฮ็ดจั่งชี้มันจั่งสิดีเฮ็ดจั่งชั้นมันจั่งดี เช่นคำว่าให้มีความ
ระลึกได้เด้อให้มีความละอายต่อบาปเด้อให้เกรงกลัวต่อบาปเด้อ ให้มีความเพียรเด้อให้มีความอดทนเด้อให้
มีความกตัญญูฮู้บุญฮู้คุณคนเด้อให้มีเมตตาอารีต่อกันเด้อเหล่านี้เป็นต้น.

(๑๗๕. นายพรานพูด) โอ้จั่งชี้น้อพระคุณเจ้าอั่นผู้ข้ากะพอสิเข้าใจอยู่ดอกขะน้อย.

(๑๗๖. นายพรานว่าเป็ นกลอน) **** บัดนี้…. สรุปแล้วสุรีแสงลาโลกสัตว์สิ่งยัวระยาดย้ายกะเมือห้องแห่ง

หอแลน้อ… มัวมืดกลุ้มนั้นเหมยหมอกฮวยฮำคิดเบิ่งชีวาเฮาฮ่อนสะถาสะเถียรหมั่น เริงๆแล้วหลับใหลบ่อฮู้
ตื่นทุกข์ทีปต้องตายด้วยกะดั่งกันเทียมดั่งสูญใสแล้วกะมามัวดับมืด ตกค่ำค้อยนั้นคืนเข้าดอกค่ำครอง คือดั่ง
จันทร์ใสแล้ว ๆ กะเหล่าดับสูญครองคนเฮากะดั่งเดี๋ยวโดยอ้าง บ่อห่อนคงครองค้าง พอคราวแล้วกะเปลี่ยน
สุขทุกข์ กะมีขะมอดไฮ้นั้นแปลปลิ้นเปลี่ยนเสมอนั้นหล่ะน่าศรัทธาโยม…..น้อ. อันนี้เปรียบดั่งคนเฮานี้ลาง
เทื่อโสกาเศร้า นั้นบางคราวกะสดชื่น บางคราวใจกะมืดตื้อยังมีมื้อสว่างใสคือนายพรานผู้ทุกข์ไฮ้ได้ฟังเทศน์
เทศนาจากเถระสาระภูผู้กล่าวจ๋าแถลงช้อน คำสั่งสอนศีลห้าปาณาเป็นตัวเอกโอ้ยน้อมาอนาถชาติเชื้อคณา
เนื้อนั้นเถื่อนไพร…. ตอนนี้พึ่งสิคิดขึ้นได้ว่ามวลหมู่สัตว์สากะหวงแหนชีวาบ่ออยากมรณาเมี้ยน เราได้เวียน
มาฆ่าเคยทำมาเป็นอาชีพ สิ่งบ่อควรประกอบตั้งกะหวังได้ดอกท่าเดียว ความทุกข์ยากเข้าขอดเขี่ยวจั่งได้เกี่ยว
ปาณาน้อพ่อน้อ..ปลงชีวาสัตว์สาดอกเพื่อนโลกากว้างโอ้ยสัตว์ทั้งปวงกะคงเศร้า คือเฮาได้พลอยพรากพ่อแม่
จากลูกเต้ากะคงเอ้าอั่งมโน.. สงสารเด้เจ้าผู้ปากบ่อได้คงสิทุกข์ทรกรรม แสนสงสารเหลือเกินขั่นคิดมาใน
ตอนนี้ พอกันทีสิเซาฆ่ารักษาศีลปาณา หาอาชีพแนวใหม่ รักษาศีลชำระใจให้มันใสสะอาดอ้างประสงค์ล้าง
บาป เจตนางดเว้นเต็มเปลี่ยมในดวงจิต จึงปรับปรุงแนวความคิดให้เที่ยงตรงคงไว้ แล้วจึงยอมือไหว้สาธุการ
ก้มกราบว่าสาธุเด้อ…สาธุเด้อภันเต ข้าแด่ท่านกระผมน้อมขอบพระคุณ เป็นจั่งบุญจั่งได้มาหน้าเป็นนำบุญวา
สนาจั่งได้มาพ้อพระคุณท่าน บุญผมหลายจั่งได้มาพบพ้อคันเห็นหน้าท่านอาจารย์ ต่อแต่นี้ผู้ข้าสิขอรับยังศีล
ถือพุทธังธัมมังดอกสังฆังกะเผิ่งอาศัยซ้น ขอน้อมตนเตรียมตั้งฟังธรรมพุทโธวาทขอแต่นักปราชญ์เจ้า
พระคุณท่าน. .จงแสดงเด้อพระคุณเอ้ย….นิมนต์เด้อนิมนต์ใขแถลงข้อรายละเอียดของศีล้ารัษาปาณาประโย
ชน์มีจั่งใดน่า.. ข้อสองสามสี่ห้าผลามีจั่งใดแน่นิมนต์ใขกล่าวแก้พอได้เพิ่มตื่มตระเกียง ผมกะอยากรู้เกลี้ยง
คุณประโยชน์ที่มีศีลพระมุนิลทรงสอนกะว่าจั่งใดผู้เด้ท่านกะพอสิเป็นทานให้กระแสใจได้สูงส่งอานิสงค์
ส่วนสิได้นั้นมีแท้ว่าจั่งใดน้อพระคุรเอ้ย……..น้อ…(นายพรานพูดต่อ) บ่าผู้ข้านี้กะได้นั่งพินิจพิจารณา
ไตร่ตรองนำคำเว้าคำว่าคำเทศน์ของพระคุณเจ้านี้กะเห็นพ้องต้องความ บัดนี้ผู้ข้าว่าอยากรับเอาตรัยสรณคม
พร้อมกับศีลห้านี้จากพระคุณเจ้าอยู่ดอกฮ่าเนี่ย.

(๑๗๗. พระเถระพูด) เอิ้อดีแล้วๆๆ พ่อออกเอ้ย ถือว่าพ่อออกนี้เป็นผู้ที่ประเสริฐแล้ว.

(๑๗๘. นายพรานพูด) แต่ว่าข้อสงศัยของผู้ข้านี้กะคือว่าอั่นคันเฮารักษาได้ประพฤติได้แล้ว อั่นศีลห้าข้อนี้ สิ

มีประโยชน์ย้อนจั่งใดแน่ชั่นดอกขะน้อยผู้ข้าสงศัยฮ่าเนี่ย.

(๑๗๙. พระเถระพูด ) เอิ้อฟังเด้ออาตมาสิเว้าสู่ฟัง.

(๑๘๐. นายพรานพูด) เอิ้ออั่นนิมนต์ๆๆ ขะน้อย นิมนต์ๆ ผู้ข้า.

(๑๘๑. พระเถระว่าเป็ นกลอน) ***** เมื่อนั้น….มหาเถระเจ้าจับสำเนาขยายภาคฝากคำสอนตื่มท้ายขยายข้อ

ต่อบุญ เอี่ยมปิ ติลื่นล้นที่ได้กล่าวเทศนา เห็นผลในทันตา ชื่นอุราบานแม้งบ่อเสียแรงได้เรียนรู้ บรมครูได้
สอนสั่งพุทธศาสน์จะต้องดังแพร่ขยายโลกย้องควรค่าเกียรติคุณ โลกสิหายว่าวุ้นอบอุ่นเพราะคุณศีล ผืนแผ่น
ดินบ่อเป็นไฟเพราะพระตรัยเผิ่นปกป้ อง ถ้าศีลธรรมบ่อเกี่ยวข้องสิมัวหมองว้าวุ่นโลกสิกลายเป็นจุนไฟกิเลส
ลวกร้อนเผาไหม้หมุ่นทะลาย น้องสิอาฆาตอ้ายนายเอาเปรียบประชากรราชฎรภ์บ่อกลมเกลียวขาดสามัคคี
พร้อม รัฐสิคอมขยายที่ฝ่ ายเสรีกะต้านต่อ พวกอารัพแข็งข่อหวงน้ำมันโก่งท่าราคาขึ้นขาดแคลน กลุ่มโอเปก
เขตแคว้นบ่ออยากส่งน้ำมันดิบรวมหัวกันออมลิบโลกวุ่นวายสิตายแล้ว อเมริกากัดแข้วทางสิเอาทางสิปล่อย
รอไปอีกจักหน่อยสงครามโลกระเบิดแท้ทางสิแก้โลดบ่อมีโลกมันเป็นจั่งชี้เพราะว่าขาดธรรมศีล ยาดกันกิน
อั่นโลโภแย่งชิงตีปล้น คนบ่อถือศีลหมั่นจึงชิงกันดีเด่นสร้างแต่กรรมแต่เวรศิษย์ลื่นครูปูลื่นข้องงัวง้องได้ลื่น
เกวียน ลูกเต้าเฮ็ดแปดเปลื้อน ดอกกับก่ายเนรคุณคนลืมบุญขุนลืมนายไก่ลายลืมเล้าอีกทั้งสังโฆเจ้านั้นลืมคุณ
พุทโธวาทนักปราชญ์ลืมฮีดเค้าดอกลืมเข้าวัดวาโลกเอ๋ยโลก…. โลกหลุ่มฟ้ าสังมาบ่อจีรังกาลถืกกับคำ
บรรหารพ่อพระโคเผิ่นสอนไว้ สิ่งใดๆ บ่อคงยั่งอนิจจังโลกหลุ่มแห่งคิดไปน้อแห่งกลุ้ม…ขั่นสุมเว้าอั่งม
โน…..อั่งมโน….น้อ. อาวุโสดูก่อนท่านพรานป่ าผู้หลงผิดโปรดตั้งใจมโนคิดดอกใขร่ควรกระบวนบ้าง ฉันสิ
นำมาอ้างอานิสงฆ์ชี้บ่งไผมีจิตใจตรง สรณและศีลยึดหมั่นคนนั้นฮุ่งเจริญ ตายไปแล้วสิบ่อตกย่านเยิ้นดอกก้ำ
ฝ่ ายอบายภูมิ คือนรก, เปรต, อสุรกาย, สัตว์ดิรัจฉาน ดอกสี่ประการบ่อไปแท้ มีแต่แลไปฟ้ าสวรรค์พรหมม้ม
แอ่งเพราะคุณศีลปั้นแต่งบ่อได้ตกต่ำต้อยสิลอยดั้นสู่สวรรค์….มิฉะนั้นกะมาเกิดเป็นมนุษย์บริสุทธิ์ เหลือ
หลายบ่อทุกข์จนฮนไฮ้ อายุยืนยาวได้ถึงวัยปัจฉิมเขตอุบัติเหตุสิบ่อพ้อแต่วัยต้นกระทั่งปลาย สุขกายใจสบาย
เนื้อปัญญาไวไหลเลี่ยน บ่อมีไผเบียดเบียนตั้งแต่ลุดจากท้องตระผองม้วยดอกมิ่งมร.. อั่นนี้เป็นเพราะย้อนศีล
หนึ่งปาณาให้อภัยสัตว์สาส่งผลานำยู้ ขอให้ฟังดูไปหน้าอทินนาบ่อเกินลื่นคนผู้อื่นบ่ออาจมาล่วงได้ดอกของ
ข้าวเครื่องเฮือน มีอันใดกะบ่อเคลื่อนออกจากที่ดอกสูญหายของทั้งหลายขโมยโจรบ่ออาจเอาไปได้แม่นเอา
ไปกะเอาคืนมาให้เพราะปัจจัยศีลช่อย อนิสงฆ์บ่อแม่นน้อยนอนได้กะอิ่มตา ศีลกาเมนั้นน่าไผบ่อล่วงรักษา
เอาลูกสาวเขาเมียคนบ่อล่วงเกินรักษาได้ ผลผลาสิทำให้ดอกคนชูยู้ช่วยมีลูกสาวกะแสนสวยแฟนกะรูปร่าง
โก้คนได้โอ้อ่าวนำ ศีลข้อสี่มุสาวาทบ่อล่วงล้ำพูดตั้งแต่คำสัจปัญญาโฮมสมองชัดดอกแจ่มใสภายหน้าเป็น
เพราะวาจาน้อมคำหวานหอมเทิงหม่วนเว้าคำใดกะสมควรคนนับถือบ่อหลุ่ยลวงลึ้งดอกล่วงเกิน ศีลข้อห้าที่
เผิ่นเอิ้นห้ามดื่มสุราบานตามบรรหารสัพพัญญูเผิ่นสั่งสอนเอาไว้ แม่นผู้ใดรักษาได้คาวต่อไปปัญญาเลิศจิต
ประเสริฐยึดหมั่นสติตั้งบ่อเลื่อนลอยเว้าให้ฟังเพียงเล็กน้อยคุณประโยชน์ของศีล อานิสงฆ์คือผลบุญอั่นว่ามา
จาแจ้ง ฉันแสดงเพียงน้อยเชิญจดจำซ้ำแน่ ขอสรุปความเอาศีลนั้นหอมฮุ่งเฮ้าดอกพวงฟ้ าฟากสวรรค์ ถึงว่า
จวงจันทร์กู้กฤษณาก้านเกตกะตามถ้อนหอมกะหอมอยู่พื้นอั่นลมอุ้มดอกอ่วยไป ถึงปริชะชาติไม้ประจำทีป
ดาวดึงห์ ภายพุ้นมีดอกดวงอั่นฮื่นหอมเหลือล้นเอาจนภูมิลินได้ขั่นดงดอนมรมิ่ง ปานนั้นบ่อห่อนทวนทบสู้
ระลมต้องเจ้าต่อทวนส่วนว่าสีระเภทนั้นนะทุกที่ได้ฮวยหอมตามลมทองทวนเทียวอั่นท่องเถิงสถานเกลี้ยง
กะจั่งว่าเมืองคนกลุ้มดอกเมืองแมนเยี่ยมผ่องทุกเทศไท้ดอกดมได้นั้นชื่นชมศีลนี้หอมหื่นเฮ้าฮ้อยโยชน์
สังขยาแม่นว่าลมสลาตันกะต่อทวนทานได้… เป็นที่สัพปุริโสเชื้อดอกหญิงชายชมชอบกะจริงแหล่ว ขอให้
ทุกดอกที่ท่านนั้นทรงสร้างดอกส่วนศีล อันนี้ยังบ่อจาตลอดสิ้นคุณประโยชน์ของศีล ตั้งหากมีอนันตังดอก
มากมายหลายข้อ เอาแต่พอฟังได้ขอพรานไพรกลับต่าวเหมิดเรื่องราวสิกล่าวเว้านั้นเชิญเจ้าได้รับศีลนั้นเถาะ
เด้อศรัทธาโยม….น้อ. (พรเถระพูดต่อ) เมื่อพระเถระกล่าวอานิสงฆ์ของผู้ถือสรณและศีล แล้วก็ได้ให้นาย
พรานสมาทานเอาซึ่งปัญจศีลด้วยความตั้งใจก็ได้ให้นายพรานกลับไปยังที่อยู่ของตน ส่วนองค์พระเถระเจ้าก็
ยังคงนั่งบำเพ็ญภาวนา ณ โคลนแห่งต้นไทรตามเดิมก็มีกาลครั้งนั้นแลฯ.

(๑๘๒. นายพรานพูด) โสรถทัดโก อันว่านายพรานนั้นครั้นได้ฟังอานิสงฆ์ศีลห้าประการและตรัยสรณคม

และพระตรัยสรณคมแล้วจึงรับเอาตรัยสรณคม และศีลห้าในที่เพาะหน้าแห่งพระเถระเจ้าแล้วก็ถวาย
นมัสการกราบลาไปสู่เคหะสถานของตน ด้วยมือเปล่าไม่มีเนื้อไม่มีปลาเหมือนวันก่อนๆ เลยเมื่อไปถึงแล้วก็
ไปนั่งในที่อันใกล้แห่งภรรยา เพื่อจะบอกเนื้อความตามที่ได้ทราบมาก็มีกาลครั้งนั้นแลฯ.

(๑๘๒. ภรรยานายพรานพูด) จะกล่าวถึงภรรยาของนายพรานเฝ้ ารอการกลับมาของผู้เป็นผัวครั้นเห็นสามีมา

ใกล้ตัวมองดูทั่วไม่เห็นมีอะไรทุกวันกลับมามีปลานกวันนี้ดวงตกหรือไฉนคิดเคืองขุ่นข้องหมองใจทรามวัย
จึงถามตามกระบวน **** เป็นจั่งใดน้อคุณพี่นายพรานมื้อนี้คือสดใสชื่นชมหัวย้ามไปหยามชิงยิงเนื้อเป็น
หยังจั่งมาไวบ่อคือเก่า สู่วันไปแต่เช้าแลงค้อยจั่งค่อยมามื้อนี้คือจั่งเห็นแต่ห่อผ้าสัตว์ป่ าบ่อติดมือ หรือบ่อทัน
เอามาบ่าหนักถงหิ้ว หรือเจ้าปลงลงไว้กลางทางซุกเสี่ยง เป็นหยังจั่งเฮ็ดจั่งชั้นคนสิฮู้ฮุ่งเห็นนั่นน่าเจ้าเสี่ยงไว้
ดีบ่อเฒ่าอันนี้คนสิบ่อมาฮู้มาเห็นเขาสิบ่อเอาหนีไปก่อนตี้.

(๑๘๓. นายพรานพูด) อะฮึ่ม! โอ้ยดีใจคักดีใจแน่โฮ้ย.. ศีลนี้หอมฮุ่งเฮ้าคุงฟ้ าฟากสวรรค์ว่าตี้โฮ้ย…มาดีใจคัก

แท้น้อบัดนี้.

(๑๘๔. ภรรยานายพรานพูด) แม่นหยังน้อเฒ่าอั่นนี้ไปป่ ามาคือแปลกกว่าสู่มื้อแท้ว่ะแม่นหยังนำเฒ่านี้มาน้อ

คนถามคือบ่อเว้าน่อ.
(๑๘๕. นายพรานพูด) แม่เฒ่าเอ้ยเจ้าอย่าไปหาเสี่ยงหาเสิ่งมันถ่อนอย่าไปส่อนมันหลายอั่นลูกสาวเจ้าหั่นน่ะ
ให้มันกินโลดมันสิฟ้ าวไปเฮ็ดการเฮ็ดงานกะให้มันกินสาแน่.

(๑๘๖. ภรรยานายพรานพูด) อี่หยังจั่งแว่ไปจั่งชั้นน้อบาดนี้เฮาถามเจ้าของจั่งใดจั่งกลับมาว่าเฮาเสี่ยงฮ่าเนี่ย

เฒ่าอันนี้แม่นเจ้าได้งินบ่อข่อยถามเจ้าเดียวนี้.

(๑๘๗. นายพรานพูด) ข่อยใดถามเดียวนี้น่ะ.

(๑๘๘. ภรรยานายพรานพูด) กะข่อยๆ นี้หล่ะถามเจ้าอยู่เดียวนี้เจ้าได้งินบ่อ.

(๑๘๙. นายพรานพูด) ถามว่าจั่งใดจั่งสิว่าเสี่ยงเดียวนี้ข่อยว่าแม่นเสี่ยงของเสี่ยงแนวอยู่แนวกินกับอี่นางเด้เดีย

วนี้น่ะอั่นบ่อแม่นตี้.

(๑๙๐. ภรรยานายพรานพูด) ข่อยบ่อได้เสี่ยงดอกอั่นของอยู่ของกินน่ะมีหยังข่อยกะให้ลูกกินข่อยบ่อแพงไว้

ดอกข่อยถามเจ้าเด้อั่นว่าเสี่ยงๆ นี้แม๊ะ.

(๑๙๑. นายพรานพูด) แน๊ะถามหยังจั่งว่าเสี่ยงอั่นเดียวนี้.

(๑๙๒. ภรรยานายพรานพูด) อั่นข่อยว่าสู่มื้อเจ้าไปหยามชิงเนื้อค่ำมืดเจ้าจั่งมาแม่นบ่อ มื้อนี้มาไวบ่อคือเก่าสู่

วันไปแต่เช้าแลงค้อยจั่งค่อยมาแม่นบ่อ มื้อนี้คือจั่งเห็นแต่ห่อผ้าสัตว์ป่ าบ่อติดมือหรือบ่อทันเอามาบ่าหนักถง
หิ้ว หรือเจ้าปลงลงไว้กลางทางซุกเสี่ยงเป็นหยังจั่งเฮ็ดจั่งชั้นคนสิฮู้ฮุ่งเห็นนั้นน่าข่อยถามเจ้าว่าจั่งชี้ตั๊ว เจ้า
เสี่ยงไว้ดีบ่อคนสิบ่อไปพ้อเขาสิบ่อเอาไปก่อนบ้อมันสิได้เหิมบ่อหมากพร้าวเหิ่มข่อยว่าจั่งชั้นตั๊ว.

(๑๙๓. นายพรานพูด) โอ่เว้าไปเฒ่านี้กะดายน้อหมากพร้าวเหิ่มกะสิมีบ้อเดียวนี้.

(๑๙๔. ภรรยานายพรานพูด) อ้าวแนวใดมันกะเหิ่มเป็นเหมิดหละหมากพร้าวมันเหลืองมันกะเหิ่มท่อนั้นตั๊ว.

(๑๙๕. นายพรานพูด) โอ้ยกะจักหล่ะเห็นแต่หมากฮุ่งเหิ่มน้อ.

(๑๙๖. ภรรยานายพรานพูด) อี่หยังกะเหิ่มเป็นนำกันเหมิดนั้นหล่ะ.

(๑๙๗. นายพรานพูด) โอ่อั่นเจ้าสงสัยข่อยตั๊วขั่นว่าจั่งชั้นน้อ.

(๑๙๘. ภรรยานายพรานพูด) บ่อแม่นสงสัยหละกะถามเจ้าคักๆ นี้หละ.

(๑๙๙. นายพรานพูด) โอ่ว่าข่อยนั้นลุกจากห้องเฮียนเฮาตั้งแต่กี้นั้นไปตั้งแต่เช้าแลงค้อยจั่งค่อยมาแล้วตี้สู่มื้อ

นั้นน่า ว่ามื้อนี้น่ะไปมาบ่อคือเก่า อั่นสัตว์สาลาสิงห์หมู่นั้นแม่นข่อยหมานหลายตี้ข่อยได้หลายตี้คือบ่อเห็น
หอบหิ้วคือด้ามแต่เก่าหลัง แม่นข่อยเสี่ยงไว้บ่อฮือใดว่าตี้เจ้าว่าฮ่าเนี่ย.

(๒๐๐. ภรรยานายพรานพูด) กะนั้นตั๊วฮ่าว่าได้หลายอีหลีหาบหนักกะสั่งคนมาให้ข่อยไปฮับกะได้ตั๊ว ขั่นฮ่า

เอาไปเสี่ยงไว้จั่งชั้นคนไปพ้อเขาสิเอาหนีไปก่อนมันสิได้เหิมบ่อข่อยว่านั้นน่า.
(๒๐๑. นายพรานพูด) ฮ่วยบ่อแม่นคันว่าจั่งชั้นเฒ่านี้อั่นข่อยบ่อได้ชุกบ่อได้เสี่ยงบ่อได้ส่อนไว้ใสดอกเฒ่าอั่น
นี้ข่อยหากบ่อเอามาข่อยเวทนามันหลายข่อยปล่อยไปเหมิดแล้ว อั่นมื้อเช้านี้ข่อยไปเห็นนกสองโตมันติดแฮ้
วกวางฟานข่อยกะปล่อยสัตว์เล็กๆ น้อยๆ โสถิ่มบ่อห่วงเอาจักโตบ่อแม่นส่อนบ่อแม่นเสี่ยงบ่อเอามาสื่อๆ
ข่อยหลูตนมันสื่อๆ ข่อยหลูตนมันเฒ่าอั่นนี้.

(๒๐๒. ภรรยานายพรานพูด) อ้าวบ่อแม่นเจ้าเป็นบ้าหล่ะบ่อฮ่าเนี่ยเจ้าจั่งปล่อยมันหนีสิกินหยังกันฮื้อฮ่าเอ้ย

ส่างเป็นฮ้าย หรือลักมีเมียน้อยคองคอยถ่ากินฮ่วมอยู่ตี้ ฝากเขาไว้เหมิดหล่ะหาว่าปล่อยถิ่มข่อยบ่อเชื่อเด็ดขาด
ว่าบ่อเอามาเจ้าเอาไปฝากไผบอกข่อยมาตรงๆ โลด (นายพรานพูด) อ้าวๆๆๆ (ภรรยานายพรานพูดต่อ) บ่อ
ต้องอ้าวหล่ะมื้อนี้เว้าดีกะดีเว้าบ่อดีหล่ะบ้านแตกโลดหละมื้อนี้น่ะ.

(๒๐๓. นายพรานพูด ) อ้าวๆๆๆ โอ้ยสิไปฝากไปเผิกไผน้อเฒ่าอั่นนี้เอ้ยฮึ่ ! อั่นบ่อเอามาคักแน่นี้หล่ะ เจ้าอย่า

ฟ้ าวว่าข่อยไวฮ้ายหง่ายหลายเฒ่าอั่นนี้.

(๒๐๔. ภรรยานายพรานพูด) โพดแต่ข่อยสิว่าเป็นหยังข่อยสิบ่อว่าเจ้าว่าเจ้ามีอาชีพเป็นนายพรานล่าเนื้อเบือ

ปลามาแต่จำความได้ไปนำพ่อว่าชั่นตั๊ว.

(๒๐๕. นายพรานพูด) บ่อว่าแต่ไปนำพ่อแหล่วไปฮอดนำปู่ พุ้นแหล่ว.

(๒๐๖. ภรรยานายพรานพูด) กะนั้นแหล่วเฮ็ดมาฮอดมื้อวานนี้เจ้าคือบ่อเคยเว้าว่ามาหลูโตนสัตว์จักเทื่อบัด

มื้อนี้เจ้าสิมาเว้าว่ามาหลูโตนสัตว์นี้ ข่อยบ่อเชื่อเด็ดขาดเฮ็ดแบบนี้มันต้องมีเฮือนหน้าเฮือนหลังแหน่ๆบอกมา
ตรงๆโลดเจ้าเอาไปฝากไผบอกข่อยมาเดียวนี้น๊ะ.

(๒๐๗. นายพรานพูด) อ้าวๆๆๆ อั่นนั้นเจ้าเว้าน่ะมันต่ากี้ๆๆ เดียวนี้มันต่าหอยมันคนหล่ะต่าเฒ่าอั่นนี้.

(๒๐๘. ภรรยานายพรานพูด) ต่าหยังกะส่างข่อยบ่อเกี่ยวต่าดอกบอกมาตรงๆ โลด.

(๒๐๙. นายพรานพูด) อ้าวๆๆๆ โอ้ยอั่นข่อยบ่อได้เอากวางฟานไกล้หมูหมีชนีบ่างบ่อได้เอาสัตว์สาลาเนื้อบ่อ

ได้เอาสิ่งต่างๆ หมู่นั้นมาแต่ว่ามื้อนี้ข่อยมีแนวได้มาเด้หล่ะแม่เฒ่า.

(๒๑๐. ภรรยานายพรานพูด) แม่นหยังหล่ะแนวได้มาคือบ่อเห็นแนวใด.

(๒๑๑. นายพรานพูด) ข่อยบ่อได้เอาหมูหมาเป็ดไก่ของป่ าทั้งหลายแหล่มานี้แต่ว่ามื้อนี้ข่อยกะเอาศีลมาเด้

หล่ะเฒ่านี้.

(๒๑๒. ภรรยานายพรานพูด) โอ่เอาศีลมาได้ศีลตี้มาน่ะเฒ่าอั่นนี้.

(๒๑๓. นายพรานพูด) เอิ้อได้แต่ศีลมา.

(๒๑๔. ภรรยานายพรานพูด) ไปเอามาแต่ใสศีลแต่เข้าป่ าล่าเนื้อแต่ก่อนแต่เก่าคือบ่อเคยว่าได้ศีลมาจักเทื่อคือ

จั่งได้แต่กวางฟานไกล้หมูหมีชนีบ่างไปจั่งชั่น.
(๒๑๕. นายพรานพูด) มื้อเช้านี้ข่อยได้ลุกย่างย้ายจากที่เฮือนเฮาเข้าไปดงพงษ์ไม้บ่อนต้นไทรข่อยเคยยั่งข่อย
ไปพ้อพระธุดงธุ์พักอยู่โคนไทรต้นศีลนี้ข่อยไปเอานำพระมา.

(๒๑๖. ภรรยานายพรานพูด) โอ่บ่อได้เข้าไปป่ าล่าเนื้อไปพ้อพระเลยได้ศีลพระเผิ่นเลยให้ศีลมาตี้เฒ่า.

(๒๑๗. นายพรานพูด) อ้าวพระเผิ่นเลยให้ศีลมาข่อยเอาศีลนำพระมื้อนี้ข่อยเลยบ่อได้เอาสัตว์สาลาสิงห์หมู่

อื่นมาข่อยเอาแต่ศีลอย่างเดียวมามื้อนี้.

(๒๑๘. ภรรยานายพรานพูด) อั่นพระเผิ่นเลี้ยงไว้บ่อเฒ่าศีลน่ะ.

(๒๑๙. นายพรานพูด) ฮ่วยมันเข้าใจถืกกันบ่อน้อบาดนี้น้อฮึ่! อั่นกวางฟานไกล้อี่หยังข่อยกะบ่อเอามาอั่นแม้

ตั้งแต่กะปอมข่อยกะบ่อเอามากุดจี่นูนข่อยกะบ่อเอามาเอาตั้งแต่ศีลมาเอานำพระพระเผิ่นให้ข่อยมาศีลน่ะ.

(๒๒๐. ภรรยานายพรานพูด) โอ่พระเผิ่นให้มาว่าตี้อั่นศีลเนี่ย.

(๒๒๑. นายพรานพูด) เอิ้ออั่นพระเผิ่นได้ให้ข่อยมาอั่นศีลเนี่ย.

(๒๒๒. ภรรยานายพรานพูด) พระให้มาบ่อศีลเนี่ยกะพอดีหล่ะสิได้เปลี่ยนอาหารจักเทื่อแน่คือสิมันได้งินแต่

ชื่อกะดาย ข่อยค้างหม้อไว้ถ้าเจ้าตั้งแต่ตาเว็นบ่ายพุ้นไว้ถ่าต้มเนื้อต้มปลาในเมื่อเจ้าบ่อได้เนื้อได้ปลามากะบ่อ
เป็นหยังดอกพ่อเฒ่าเอ้ยคันได้ศีลมาอยู่กะฮิบฟ้ าวเอามาให้ข่อยๆ สิเอาไปต้มมาสู่กินมาๆๆ ข่อยสิเอาไปต้มมา
สู่เจ้ากินฟังแต่ชื่อคือสิแซบหลาย.

(๒๒๓. นายพรานพูด) สำพอแม่นว่าเลี้ยงๆ มันหล่ะเข้าใจคนหละอย่างฮ่าเนี่ยแม๊ะอั่นศีลที่ข่อยเอามานี้มันบ่อ

แม่นแนวกินเข้าใจแน่บาดที่เนี่ย.

(๒๒๔. ภรรยานายพรานพูด) บ่อแม่นแนวกินเอามาหาสะแตกหยังชั่น สิกลับมากินหยังส่ะอยู่เฮือนเนี่ย.

(๒๒๕. นายพรานพูด) โอ้ยพระนี้เว้าผิดหรือเว้าถืกน้อบาดนี้เว้าหล่ะว่าเจริญขึ้นๆฟังแต่เทศน์ว่าแต่เจริญๆ.

(๒๒๖. ภรรยานายพรานพูด) อั่นแม่นหยังหล่ะว่าเจริญขึ้นๆเดียวนี้.

(๒๒๗. นายพรานพูด) บาดเอามาผัดคือเจริญลงๆ แท้น้อบาดนี้น้อ.

(๒๒๘. ภรรยานายพรานพูด) อั่นศีลนี้เอามาแต่นำพระตี้.

(๒๒๙. นายพรานพูด) เอามาแต่นำพระๆให้ข่อยๆ เอานำพระศีลนี้.

(๒๓๐. ภรรยานายพรานพูด) อั่นของกินบ่อเป็นเนี่ยพระให้มาน่ะ.

(๒๓๑. นายพรานพูด) กินบ่อเป็นมันเป็นข้อๆเป็นอย่างๆ เป็นคำเว้า เป็นคำจาบ่อแม่นเป็นตนเป็นโตคือ

หมากโมสิแบ่งกันกินได้.
(๒๓๒. ภรรยานายพรานพูด) เอามาเฮ็ดหยังฮ่าเนี่ยอั่นของบ่อมีตนบ่อมีโตนี้อั่นพระให้มาเฮ็ดหยัง.

(๒๓๓. นายพรานพูด) ฮ่วยกะเอามารักษานั้นตั๊วรักษาเอามารักษาศีลนี้เอามารักษา.

(๒๓๔. ภรรยานายพรานพูด) พระเอ้ยพระแนวกินบ่อเป็นกะเอาให้คนมาน้อจั่งแม่นบ่อคิดเบิ่งบ้อว่าเขาเข้า

ป่ าล่าเนื้อเบือปลาเขากะสิไปหาสิ่งเหล่านั้นมากินมาบริโภคจั่งใดจั่งแล่นเอาของกินบ่อเป็นให้พระนี้ให้คนมา
ฮ่าเนี่ยพระนี้กะดาย.

(๒๓๕. นายพรานพูด) โอ้ยเฒ่าขี้บาปใหญ่เอ้ยมาเว้าพื้นพระพื้นเจ้าเฮ็ดหยังฮ่าเนี่ยแม๊ะ.

(๒๓๖. ภรรยานายพรานพูด) ข่อยบ่อได้เว้าพื้นพระตั๊วข่อยเว้าอี่หลีนี้หละ.

(๒๓๗. นายพรานพูด) แน๊ะเว้าอี่หลีซั่นบ่อเดียวนี้น่ะ.

(๒๓๘. ภรรยานายพรานพูด) โอ้ยข่อยกะเว้าอี่หลีนั้นหละข่อยสิเว้าพื้นเฮ็ดอี่หยัง.

(๒๓๙. นายพรานพูด) คนเว้ากันสองคนน่ะเผิ่นว่าเว้าพื้นผู้หนึ่งเว้าขวัญผู้หนึ่งที่เขาบ่อได้อยู่นำเขาเอิ้นว่าเว้า

พื้นเว้าขวัญเจ้าเข้าใจแน่เฒ่าอั่นนี้.

(๒๔๐. ภรรยานายพรานพูด) เอามาหยังเกาะศีลน่ะพระให้มาหยังศีลน่ะ.

(๒๔๑. นายพรานพูด) เอามารักษาข่อยเอามานี้เพื่อเอามารักษาศีลนี้บ่อได้ชื้อซ้ำแม๊ะ.

(๒๔๒. ภรรยานายพรานพูด) โอ้ยชื่อว่าของกินบ่อเป็นของบ่อมีตนบ่อมีโตมันได้ชื้อมันกะโพดดอกเดีย

วนี้น่ะ.

(๒๔๓. นายพรานพูด) อั่นข่อยนี้เอามาเหมิดซ้ำแม๊ะศีลน่ะ.

(๒๔๔. ภรรยานายพรานพูด) อั่นเจ้าเอามาหลายปานใดหล่ะ.

(๒๔๕. นายพรานพูด) ฮ่วยกะห้าข้อห้าอย่างห้าประการพุ้นแหล่วที่ข่อยเอามาแม๊ะน้อ.

(๒๔๖. ภรรยานายพรานพูด) ห้าข้อห้าอย่างห้าประการพุ้นน่ะ.

(๒๔๗. นายพรานพูด) เอิ้อเอามาเหมิดเกลี้ยงแอดแสดพุ้นแหล่วเฒ่านี้.

(๒๔๘. ภรรยานายพรานพูด) อั่นห้าสามสิบห้าเนี่ยน่ะเฒ่านี้.

(๒๔๙. นายพรานพูด) แน๊ะสิห้าสามสิบห้าจั่งใดอีกเดียวนี้น่ะ.

(๒๕๐. ภรรยานายพรานพูด) อ้าวเจ้าว่าห้าข้อห้าอย่างห้าประการมันกะห้าสามสิบห้าตั๊วข่อยสิคูณผิดตี้ส่ะเฒ่า
นี้ข่อยว่าข่อยคูณถืกอยู่น่าคือสิบ่อผิดดอกตี้.

(๒๕๑. นายพรานพูด) โอ้ยแนวเว้ากับคนดงคนป่ าคนบ่อได้เข้าหนังสือน้ออั่นนี้กะดายอั่นที่เว้ามานั้นน่ามัน

เป็นการเว้าสร้อยเว้าหยาบเว้าต่อท้ายสื่อๆ อั่นห้าข้อห้าอย่างห้าประการเนี่ยหมายถึงห้าเดียวๆๆๆๆ ห้าข้อนี้
หล่ะข่อยเอามาห้าข้อเขาเอิ้นศีลเบื่องต้นเข้าใจบ่อ.

(๒๕๒. ภรรยานายพรานพูด) โอ้ยสิว่าห้าสาแล้วกะแล้วน้อเจ้ากะดายมาเว้าสร้อยเว้าหยาบเว้าไกลเว้ยเอามา

รักษาว่าตี้สิเอามารักษาหยังว่ะ.

(๒๕๓. นายพรานพูด) อ้าวมีศีลเอามารักษาหยังกะได้ข้อยว่าเด้ผู้เผิ่นเทศน์พระเผิ่นเทศน์ว่าอั่นรักษาเนื้อ

รักษากายรักษาตนรักษาโตรักษาสิ่งรักษาของอั่นช้างม้างัวควายหมูหมาเป็ดไก่เฮือนชานบ้านช่องรักษาได้เห
มิดรักษาให้ได้ฮอดรถมอเตอร์ไซร์ว๊ะเฒ่านี้.

(๒๕๔. ภรรยานายพรานพูด) โอ้ยมาช่างใหญ่ย้อนกินข้าวเฒ่าย้อนเกิดโดนแท้น้อ มาช่างความคิดมาช่าง

ความฮู้ส่ำหางอึ่งแท้เฒ่าอั่นนี้แม๊ะ.

(๒๕๕. นายพรานพูด) โอ้ยกะอย่ามาประมาทความฮู้กันหลายแม๊ะเฒ่าอั่นนี้.

(๒๕๖. ภรรยานายพรานพูด) โอ้ยบ่อว่าแต่ประมาทแหล่วคันสิคิดส่ำนี้มันสั้นกว่าหางอึ่งอีกซ้ำแม๊ะ.

(๒๕๗. นายพรานพูด) แน๊ะๆๆๆ อั่นผู้เฒ่าโบราณผู้เฒ๋าผู้แก่เผิ่นด่าลูกจ่มให้หลานว่าสูนี้ปัญญาปู้ ความคิด

สั้นๆ ส่ำหางอึ่ง อั่นแนวสั้นกว่าหางอึ่งนี้มันกะมีอีกอยู่ตี้แม่เฒ่า.

(๒๕๘. ภรรยานายพรานพูด) มันเป็นหยังมันจั่งสิบ่อมี.

(๒๕๙. นายพรานพูด) อั่นแม่นอี่หยังหล่ะเฒ่านี้ว่ามาเบิ่งก่อนน่า.

(๒๖๐. ภรรยานายพรานพูด) กะเฮ็ดตาปู้ ฮั่นเด่เจ้าเจ้าใจแล้วไป่ บาดที่เนี่ย.

(๒๖๑. นายพรานพูด) ป๊ าดตี้โต้มาช่างคิดพ้อตายมันแท้หล่ะฮ่าเนี่ย.

(๒๖๒. ภรรยานายพรานพูด) เป็นหยังสิคิดบ่อพ้อคนจั่งใดจั่งไปคิดสั้นเอากะด้อกะเดี้ยแท้ อั่นของกินบ่อเป็น

สิแล่นเอามาเฮ็ดหยัง ของบ่อมีตนบ่อมีโตสิเอามารักษาสิ่งรักษาของมันสิรักษาได้จั่งใดขั่นว่าชั่นกะโรงงาน
ห้างร้านบริษัทใหญ่ๆ เขาตั้งโรงงานขึ้นมาผลิตสินค้าเอามาเก็บไว้ในโกดังเขาจ้างคนไปอยู่ยามเฝ้ าของ โร
งงานจั่งหนึ่งมียี่สิบสามสิบคนสิ้นปี มาเขาเสียเงินค่าจ้างคนไปอยู่ยามเฝ้ าของเขาเป็นหมื่นเป็นแสน ขั่นศีลบ่อ
มีตนบ่อมีโตรักษาได้ปานนั้นเขากะเอาศีลไปรักษาท่อนั้นตั๊วมันจั่งสิบ่อได้เสียเงินพอสลึงตั๊ว มาช่างคิดสั้น
เอากะด้อแท้

(๒๖๓. นายพรานพูด) โอ้ยอั่นๆ เฒ่าไม้แป้ นปี กเอ้ยฮึ่ !.

(๒๖๔. ภรรยานายพรานพูด) บ่อปี กเลื่อยเอาสาจะฮีดนี้หละ.

(๒๖๕. นายพรานพูด) เจ้ากะส่างปึ กหนาฮ้ายแท้แม๊ะเฒ่าอั่นนี้อั่นเจ้าเว้านั้นน่าคนทั้งหลายนั้นน่าห้างร้าน

บริษัทโรงงานโกดังต่างๆ เขาจ้างยามจ้างคนไปรักษาสิ่งรักษาของเขานั้นบ่อแม่นจ้างไปรักษาคนที่มีศีลเด้เฒ่า
อั่นนี้.

(๒๖๖. ภรรยานายพรานพูด) อั่นเขาจ้างไปรักษาหมู่ใดสั่นหล่ะเฒ่านี้.

(๒๖๗. นายพรานพูด) เขาจ้างไปรักษาชุมที่มันบ่อมีศีล.

(๒๖๘. ภรรยานายพรานพูด) ฮ่วยจั่งใดจั่งว่าจั่งชั่นน้อบาดที่เนี่ย.

(๒๖๙. นายพรานพูด) คนที่มีศีลเขาบ่อลักของกันบ่อลักของคนบ่อเอาของคนเขาเอิ้นคนมีศีลที่นี้คนบ่อมีศีล

นี้ไปหาลักของคนไปหาเอาของคน อย่างเช่น ตามบ้าน ตามเถียงนาตามวัดตามวาเป็นต้น พวกหมู่นี้เขาเอิ้น
คนบ่อมีศีลเขาจ้างไปรักษาชุมนั้นอั่นยามน่ะฮู้ไป่ .

(๒๗๐. ภรรยานายพรานพูด) โอ่เว้าจั่งเว้านี้ชุมที่มีศีลนี้สิบ่อไปลักของคนเด็ดขาดว่าตี้.

(๒๗๑. นายพรานพูด) โอ้ยกะสิไปลักจั่งใดชุมมีศีลแม๊ะน้อ.

(๒๗๒. ภรรยานายพรานพูด) โอ่มีแต่ชุมบ่อมีศีลที่ไปลักของผู้อื่นน่ะเขาเอิ้นชุมบ่อรักษาศีลชุมที่บ่อมีศีลตี้

เฒ่านี้.

(๒๗๓. นายพรานพูด) เอิ้อต่อนมันๆๆ อั่นพวกที่เป็นจั่งชั่นน่ะคือชุมที่บ่อมีศีล.

(๒๗๔. ภรรยานายพรานพูด)จั่งใดกะส่างเมื่อเจ้ารับเอาของกินบ่อเป็นมาข่อยบ่อเอานำ.

(๒๗๕. นายพรานพูด) แน๊ะอั่นเจ้าบ่อเอาบ่อเห็นพร้อมว่าตี้.

(๒๗๖. ภรรยานายพรานพูด) บ่อๆๆๆ ข่อยบ่อเห็นพร้อมเด็ดขาดอั่นแนวกินบ่อเป็นนี้.

(๒๗๗. นายพรานพูด) อ้าวสิให้เฮ็ดจั่งใดคันบ่อเห็นพร้อมแล้วบาดนี้น่ะ.

(๒๗๘. ภรรยานายพรานพูด) เอาคืนไปส่งพระได้งินบ่อเดียวนี้.

(๒๗๙. นายพรานพูด) ฮ๊ะว่าใหม่ก่อนน่าเฒ่านี้.

(๒๘๐. ภรรยานายพรานพูด) เอาศีลที่เจ้ารับมาจากพระคืนไปส่งเจ้าของเผิ่นได้งินไป่ .

(๒๘๑. นายพรานพูด) อ้าวๆๆๆ สิให้ข่อยเอาศีลคือไปส่งพระอั่นศีลที่ข่อยเอามานี้กลับคืนไปส่งเผิ่น ว้ายข่อย

บ่อเอาไปดอกเฒ่านี้. (ภรรยานายพรานพูด) มันเป็นหยัง.
(๒๘๒. นายพรานพูด) เฮิ้ย! ข่อยบ่อกล้าแหล่ว (ภรรยาพูด) เป็นหยังจั่งสิบ่อกล้า.

(๒๘๓. นายพรานพูด) โอ้ยข่อยกะอยากอายเผิ่นแม๊ะ. (ภรรยาพูด) สิอยากอายเฮ็ดหยัง

(๒๘๔. นายพรานพูด) แน๊ะโอ้ยกะเอามาบ่อทันได้ม้มมื้อเอามามื้อเช้านี้น้อกะสิให้เอาไปส่งเผิ่นโอ้ยกะอยาก

อายตายท่อนั้นแหล่วหาเว้าไปทั่วแม๊ะเฒ่านี้กะดายน้อฮึ่!.

(๒๘๕. ภรรยานายพรานพูด) โอ้ยสิอยากอายเฮ็ดหยังน้อรับมามื้อเช้าเอาไปส่งมื้อแลงแฮ่งบ่อได้เสียดอกแม๊ะ

แต่ไปยืมเงินดอกเผิ่นกะบ่อได้เสียเด้คืนส่งไวๆ จั่งชั่นน่ะ.

(๒๘๖. นายพรานพูด) โอ้ยอั่นนั้นมันกะงอสะระเอินเงินอั่นข่อยเอามานี้มันสอสะระอินศีลมันคนหละอย่าง

เฒ่านี้อย่าหาเว้าหลายโอ้ยเอาศีลไปส่งพระว่านี้แม๊ะข่อยบ่อเคยได้งินเว้ย.

(๒๘๗. ภรรยานายพรานพูด) มันคนหล่ะอย่างหล่ะแนวมันกะส่งได้คือกันนั้นหละเอาไปส่งโลดอย่าเอามา

ไว้เหิงหลาย.

(๒๘๘. นายพรานพูด) บ่อๆๆๆ ข่อยอยากอายเผิ่นว่ะหาเว้าเอาศีลไปส่งพระบ่อเคยมีดอกเผิ่นเทศน์ให้ฟังเผิ่

นกะบ่อว่าให้คนเอาศีลไปส่งเผิ่นเด้แม๊ะเฒ่านี้.

(๒๘๙. ภรรยานายพรานพูด) โอ่เว้าจั่งเว้านี้สิบ่อเอาไปส่งบ่อเดียวนี้.

(๒๙๐. นายพรานพูด) บ่อๆๆๆ หาเว้าหลายข่อยอยากอายเผิ่นว่ะโอ้ยผู้หญิงแนวใดมาคิดสั้นแท้ว่ะหาเว้าเว้ย.

(๒๙๑. ภรรยานายพรานว่าเป็ นกลอน) **** บัดนี้…จั่งว่าอรชรเด้ อรชรดินอรชรหญ้าอรชรไฮ่อรชรนาปี นี้

เด้น้อแม่ บ่อนหนึ่งตกบ่อนหนึ่งแล้งสังคือฟ้ าบ่อท่อกัน อัศจรรย์ใจกุ้งไล่กุมกินปลาค้าวใหญ่คุณโยมพ่อโยม
แม่ ปลาชิวไล่ตอดแข้หนีไปซ้นอยู่หลืบหิน อัศจรรย์ใจโอ้หน่ายข้าวสารอยู่ในโอโงคอขึ้นตอดไก่ ไม้ไผ่อยู่
กองอคอขึ้นตอดช้าง อั่นปลาย่างอยู่หิ้งขะยานเต้นตอดแมว ว่าแม่นได้หน่วยแก้วลูกประเสริฐคำแสน แบน
มือไปรองรับผัดล่วนเลเลยเก้ ดวงบุปเพกำลังกล้าดวงปัญญาพอหลิบหลี่ แสงตะเกียงพอมิดหมี่ ลมผัดมาพัด
ต้องบ่อเห็นหม่องป่ องสิไป…โอ้ย….น้อ. พอได้ฟังวาดเว้า ที่ผัวเล่าจาขานใจบ่อบานหมองมัวเก่งกลัวไป
หลายด้าน สันดารพาลบ่อเห็นฮู้ทำหมู่โตกิ้วโกรธ คุณและโทษบ่อรับรู้ปัญญาปู้ ส่องบ่อเห็น คันผัวเซาหละ
เว้นบ่อเข้าป่ าหาแนวกินรักษาศีลกะหมดทางส่วนสิลงลายแล้ว จักสิทำจั่งใดแหล่วหมดหนทางสิก้าวไต่ผัว
เซาเป็นพรานไพร ขาดรายได้ท่อนั้นแหล่วโอ้ยฟังแล้วจั่งแม่นสูญ.. จิตใจเหงี่ยวเขี่ยวขุ่นได้ว้าวุ่นบ่อพอใจสูญ
ปานไฟลามลุกคันแผดเผาใจเอ้าแล้วจึงวาจ๋าเว้าเซาเด้อเจ้าอย่ากล่าว เจ้าอย่าเว้าสามหาวว่าสิเซาเที่ยวด้าว สิมา
เล่นว่าอยู่ฟรี เฒ่าพรานเอ้ย….คันเจ้าเว้าจั่งชี้เซาโลดอย่ามาเปรย ข่อยบ่อเห็นนำเลยบ่ออยากเอ๋ยนำด้วย ช่างสิ
ซวยเป็นฮ้ายบ่ออายคนเพ้อบ่นใหญ่จนเป็นผัวคนช่างหูเบาบ่อคิดค้นให้คนล้อหลอกกินคันชั่วหลายให้เจ้ามา
หนุ่งสิ่นข่อยส่าอย่าเป็นชาย เชื่อไว้หลายคำคนสิทุกข์จนบาดเขาต้มหลงคารมณ์คนนี้คนดีๆ กะเกิดชั่วพบกับ
พระกับจั๋ว มีแต่เสียชักไซร้ทางสิได้แม่นบ่อมีได้งินบ้อ.. เจ้าบ่อห่วงข่อยตี้เจ้าคือว่าสิเซาหาหยุดสาน่าหยุดเด้อ
ข่อยบ่อเออนำจ้อยหล่ะหว่างศีลกับข่อยเจ้าสิเอาอั่นใดแน่ คันฮักศีลกะแล้วแต่ข่อยบ่อแคร์ซ้ำน่านั้นเชิญได้
อย่างสบาย.. แต่อย่ามากายไกล้เชิญหนีไปให้ไกลถิ่น เชิญเจ้าหอบเอาศีลไปอยู่กินกับพระเจ้าอย่ามาเข้าว่าฮ่วม
เฮือน สิขอเตือนเอาไว้คันพอใจฮักข่อยอยู่ข่อยกะบ่อไถถูแต่ต้องทำดั่งเค้าศีลพระเจ้าให้ส่งคืน อย่าให้คนได้
เว้าพื้นเถาะตั๊วน้อขอนำ.. แม่นสิดำคือกากะอยู่มากะคือได้แนวนกจับกกไม้บ่อมีฮอยปรากฏอยู่ศีลเป็นโตคือ
ปลาทูพอได้ป่ นได้ปิ้ งกะไคบ้างบ่อว่าเลยยังสิดีอยู่ดอกเว้ยถ้าหากว่ามันเป็นโตโสว่าเอามาแกงสิอิ่มแลงจัก
คราวครั้ง… นี้อี่หยังบ่อเห็นส่นบ่อมีตนคือกาไก่รีบฟ้ าวเอาคืนไปส่งเจ้าของเผิ่นพุ้นอย่ามาวุ้นบ่อแม่นแนว
แม่นสิดีดั่งแก้วมณีโชตสารพัดคันบ่อเห็นโตชัดจ้างกะยังบ่อเห็นพร้อมบ่อยินยอมสาซ้ำบ่อเห็นนำพอไง่คัน
บ่อเอาคืนไปขาดกันสาเจ้าและข้อยแต่วันนี้ต่อไปเฒ่าพรานเอ้ยได้งินบ้อ….(พูดต่อ) ไปฟ้ าวเอาคืนไปส่งเจ้า
ของเผิ่นเจ้าอย่ามามัวช้าเสียเวลาเอ็ดแนวใหม่ ฮิบฟ้ าวเอาคืนไปส่งเจ้าของเผิ่นพุ้นมันสิวุ่นดอกเมื่อหลังให้เจ้า
ฟังคำข่อยคำเมียให้เจ้าเชื่ออย่าเอามาอีกจักเทื่อจื่อไว้แต่มื้อนี้ตะผองเฒ่าฮอดตายพุ้นน่าฟ้ าวเอาคืนไปส่งเจ้า
ของเผิ่นๆสิหนีก่อนเด้.

(๒๙๒. นายพรานว่าเป็ นกลอน) **** อรชรเด้…โอ้ยอัศจรรย์แต่ทางม่อนกินแต่มอนสังโตใหญ่ อัศจรรย์

เด้น้อ อัศจรรย์นกใส่ขวานบ่อมีถากไม้ส่งมาได้อยู่โกนดอกแม่เอ้ย…โอ้ยอัศจรรย์แต่โตแข้หางยาวๆ สังบ่อได้
ดอกฮองนั่ง บัดกระต่ายหางก้อมๆ สังมาป้ อมกะนั่งเป็น อัศจรรย์ดั่งเช่น อัศจรรย์แต่เมียข้าวาจาสังบ่อหม่วน
คำบ่อสมบ่อควรสังมาเว้าแท้หล่ะน้องอั่นคำนั้นกะบ่อคือ นี้ดอกหรือเผิ่นว่าบุญบ่อเคยขี่ช้างทางแหย่งโลดพา
หงวยบุญบ่อเคยขี่คาวยเล่าขึ้นโลดพาเต้น จักแม่นเวรหยังเด้ กรรมหยังเด้ได้ดึงจ่อง….โอ้ยโฮ๊ะโอ้ย. ฟังความ
เมียเสียพี่น้อง ฟังความท้องโลดแก่มกินดิ้นกะได้ท่อดิ้นๆ บ่อกล้าตัญหาจ่องคันจำจองใจเป็นสองเรรวนนั้น
ป่ วนไปบัดเมียเว้า โอ้น้อเราจิตใจข้า ดวงปัญญาสังล่าอ่อนโดนคำเว้าเมียหลอกหลอน หอนสิเถียงกะบ่อกล้า
จักเป็นบ้าฮ่าอี่หยัง..โยมผู้ฟังวิจารด้วยตกถึงหว่างคราวซวย อั่นโยมเจ้าอย่าฟ้ าวเบื่อเด้อแม่เด้ออาการคนย้าน
เมียเป็นคือฉันนี้บ้อง…..หรือหากตั้งนั้นต่อนมันๆ น้อ..น้อ…นั้นเด้อ. แต่ว่าในครั้งนี้สำหรับตัวของนี้คิดว่า
บ่อย้านเพียงแต่ว่าเกรงใจสื่อๆดอก สิคัดไปกะหมองมัวฝ่ ายครอบครัวสิมีแป้ ว อยากทำดีบ่อแพ้แหล่วแต่มี
แนวเข้ามาผ่า นี้ดอกหรือตัญหาอวิชาเข้ามืดมั่วสิมัวมุ่งบ่อฮุ่งเห็นเผิ่นหากว่าตัญหาฮักลูกคือดั่งเชือกผูกคอตัญ
หาฮักเมียคือดั่งปอผูกศอกผะน่ะพ่อใหญ่ตัยหาฮักข้าวของอั่นงัวควายอยู่คอกคือดั่งปลอกซุบตีน สามอันนี้สิ
เป็นแนวได้ดึงจ่อง…คันบ่อตัดขาดสิ้นสิวนเกี้ยวกะเหนี่ยวดึง ข้านี้ฮู้ลึกซึ่งแต่ถึงหว่างมันจำเป็นตกคราวกรรม
คราวเวร สิหละสาบ่อได้คิดเสียใจเสียเส้นแสนลำเค็ญได้คิดแปล่ยากนำเมียปากแปๆ ขาดเหตุผลบ่อคิดพ้อ
พระธรรมข้อ..เทศนาเด้น้อ….สาธุเด้อสาธุแม้ด้วยเดชกล้าอั่นคุณแห่งพุทธธรรมสงฆ์ ขอจงลงมาบังซ่อยชูให้
หนีพ้น เทื่อนี้ตนโตข้าขอขมาไว้สาก่อน..โอ้โฮ๊ะโอ้ย..ใจข้ายังอ่อนน้อมถนอมไหว้อยู่เสมอคราวต่อไปอย่าให้
ผู้ข้าเกิ้อนั้นเฟ้ อป่ วงบ่อเห็นหนขอให้ดลบรรดาลอย่าให้ทารนั้นมากั้น คราวนี้บุญผลาสั้นแสงตะวันบ่อสาด
ส่องน๊ะ ตะวันสาดสีทองคือสิได้พบพ้อ….พระธรรมข้อพ่อพระโค….โอ้โฮ๊ะโอ้ย…น้อ..(นายพรานพูดต่อ)
แม่เฒ๋าเอ้ยสังสิจำให้ข่อยนั้นเอาศีลคืนไปส่งข่อยกะรับอาสาว่าสิมาฝากเจ้ารักษาไว้ฮ่วมกันเด้หล่ะแม่เฒ่า.

(๒๙๓. ภรรยานายพรานพูด) จ้างข่อยกะบ่อเอานำคนชาติของกินบ่อเป็นนี้จักสิเอามาเฮ็ดหยัง.

(๒๙๔. นายพรานพูด) เจ้าบ่อเอาว่านั้นกะหากบ่อเป็นหยังข่อยสิเอาคนเดียวบ่อเกี่ยวหยังกับเจ้าไป๊ .

(๒๙๕. ภรรยานายพรานพูด) เอิ้อขั่นเจ้าเว้าจั่งชั่นแบบนี้.

(๒๙๖. นายพรานพูด) เอาแบบใดหล่ะเฒ่าอั่นนี้ว่ามาเบิ่งก่อนน่า.

(๒๙๗. ภรรยานายพรานพูด) ขั่นเจ้าอยากรักษาศีลอยู่นั้นให้ไปอยู่นำพระขั่นเจ้าเอาศีลไปส่งพระจั่งให้คืนมา
อยู่นำเมียให้เจ้าเลือกเอา.

(๒๙๘. นายพรานพูด) ฮ่วยคันเว้าจั่งชั่นมันสิได้เลือกหยังยากจั่งชั่นแม๊ะคันสิอยู่นำกันกะมีแต่เอาศีลไปส่ง

พระนั้นตั๊วแม๊ะเว้าจั่งเว้านี้เจ้าสิโสปะข่อยหล่ะว่าตี้.

(๒๙๙. ภรรยานายพรานพูด) บ่อว่าแต่ผดกันหละเทิงปะพร้อมนั้นหละ.

(๓๐๐. นายพรานพูด) ขั่นบ่อเอาศีลไปส่งเนี่ยอั่นปะกันแท้ๆหล่ะว่าตี้เฒ่าอั่นนี้.

(๓๐๑ ภรรยานายพรานพูด) ปะคักๆโลดหละข่อยสิเว้าเล่นชั่นตี้.

(๓๐๒. นายพรานพูด) ผิดคักๆว่าตี้. (ภรรยานายพรานพูด) ผิดแน่ๆ (นายพรานพูด) ปะอี่หลี (ภรรยานาย

พรานพูด) ปะจริงๆ โลดหละข่อยสิสะออนเจ้าชั่นบ้อคนบ่อดีนี้.

(๓๐๓. นายพรานพูด) ฮ่วยแม่เฒ่าเจ้าอย่าเว้าทรงใหญ่หลายน่าอั่นเรี่ยงปะๆนี้ข่อยหล่ะบ่อคึดย้านเด้เดีย

วนี้แม๊ะ.

(๓๐๔. ภรรยานายพรานพูด) บ่อย้านกะไปโลดคนบ่อมีอาชีพบ่อเอาไว้ดอก.

(๓๐๕. นายพรานพูด) โอ้ยแน๊ะผัวบ่อมีอาชีพบ่อเอาไว้.

(๓๐๖. ภรรยานายพรานพูด) ฮ่วยสิเอาไว้เฮ็ดหยังเหมิดอาชีพแล้วมีอาชีพอย่างเดียวท่อนั้นแม๊ะเจ้าน่ะมีอาชีพ

แต่เข้าป่ าล่าเนื้อเบือปลาท่อนั้นแม๊ะ เชาอาชีพนี้หล่ะสิเอาหยังมากิน

หล่ะบาดนี้เฮ็ดไฮ่กะบ่อเป็นเฮ็ดนากะบ่อเป็นแม๊ะ เลื่อยไม้กะบ่อเป็นคือบ้านคือแม๊ะเชาข่อยบ่อเอาผัวแบบนี้.

(๓๐๗. นายพรานพูด) เฒ่านี้ยามคืนมันกะมียามกลางเว็น มีดำกะมีขาวอั่นมีวิชาทั้งหลายแหล่นี้มันเหมิด

ความคึดบ่อเป็นดอก ขั่นบ่อมีอาชีพนี้มันกะหันไปอาชีพใหม่ข่อยนี้คิดออกแล้วเรี่ยงอาชีพข่อยเนี่ย.

(๓๐๘. ภรรยานายพรานพูด) เจ้าสิไปเฮ็ดหยังหล่ะคันว่าคิดออกแล้วน่ะว่ามาเบิ่ง.

(๓๐๙. นายพรานพูด) บ่อต้องฆ่าสัตว์ตัดชีวิตนี้ว่าตี้แหย่ไข่มดแดงกะได้เฒ่านี้.

(๓๑๐.ภรรยานายพรานพูด) เบิ่งแน่เป็นหยังความคิดเอ้ยความคิดมาช่างคิดสั้นกะเดี้ยแท้.

(๓๑๑. นายพรานพูด) แน๊ะข่อยกะเว้าถืกตั๊วนั้นแม๊ะน่ะ.

(๓๑๒. ภรรยานายพรานพูด) ไปแหย่ไข่มดแดงจั่งใดกะมดแดงน่ะมันแม่นหยังหล่ะเจ้าว่ามดแดงน่ะมันแม่น

หยังมดแดงมันบ่อแม่นสัตว์ตี้.
(๓๑๓. นายพรานพูด) ฮ่วยตายมดแดงกะแม่นสัตว์หล่ะน้อแม่นใดแท้.

(๓๑๔. ภรรยานายพรานพูด) กะสัตว์คักๆนี้หล่ะเจ้าว่ามันแม่นหยังชั่นหล่ะ.

(๓๑๕. นายพรานพูด) แน๊ะอั่นข่อยบ่อได้ว่าแหย่เอามดแดงอั่นหว่างหนึ่งฮั่นน่ะอั่นข่อยว่าแหย่เอาไข่มดแดง

พุ้นเด้.

(๓๑๖. ภรรยานายพรานพูด) ไข่ไก่กะออกมาเป็นโตไก่หละไข่เป็ดกะออกมาเป็นโตเป็ดหละไข่ห่านกะออก

มาเป็นโตห่านหละไข่มดแดงมันสิออกมาเป็นหยังหล่ะบาดนี้.

(๓๑๗. นายพรานพูด) ไข่มดอ้าวไข่มดแดงนี้อ้าวมันสิเป็นหยังขั่นเจ้าไปแหย่สู่แลงสู่เช้าแม๊ะเฒ่าอั่นนี้.

(๓๑๘. ภรรยานายพรานพูด) ฮึ่บ่อฮู้จักมาช่างเว้าไปเป็นแท้.

(๓๑๙. นายพรานพูด) แน๊ะมันเป็นจั่งใดเจ้าว่าคือเว้าจั่งชั่นหล่ะ.

(๓๒๐. ภรรยานายพรานพูด) ไข่มดแดงอั่นไข่ผากมันน่ะอั่นที่เผิ่นเอิ้นว่าไข่ผากอั่นไข่น้อยๆมันน่ะออกมา

เป็นมดแดงอั่นแม่แดงๆกัดคนเจ็บๆน่ะ ไข่ใหญ่ๆโต่งๆโอ่โส่เอ่เส่มันน่ะเขาเอาไปขายนำตลาดนั้นหละออก
มาเป็นแม่เป้ งแอวกิ่วๆน่ะส่างบ่อจักแท้.

(๓๒๑. นายพรานพูด) โอ่ไข่ใหญ่อั่นคนก้อยกินเอาไปขายถ้วยต่องหล่องแต่งแหล่งสามถ้วยห้าบาทเอา

เปรียบคนชื้อกินกะบ่ออิ่มนั้นน่ะอั่นนั้นน่าเป็นแม่เป้ งมดแดงน่ะอั่นโตแอวกิ่วๆอยู่ในฮังมันเนี่ย. ( ภรรยานาย
พรานพูด) คักปานหยังหล่ะฮู้แล้วไป่ บาดที่เนี่ย.

(๓๒๒. นายพรานพูด) โอ่เป็นแม่เป้ งมดแดงตั๊วอั่นแอวกิ่วๆเนี่ยว่าตี้.

(๓๒๓. ภรรยานายพรานพูด) โอ้ยเว้ามานี้จั่งแม่นคิดพ้อ(นายพรานพูด)แน๊ะคิดพ้อหยังปุ๊ บาดที่เนี่ยเฒ่าอั่นนี้.

(ภรรยานายพรานพูด) คิดพ้อผู้เฒ่า (นายพรานพูด) ผู้เฒ่าเป็นหยังจั่งมาคิดพ้อหล่ะเว้าให้ฟังเบิ่งดู้เฒ่าอั่นนี้.

(๓๒๔. ภรรยานายพรานพูด) ผู้เฒ่าแต่กี้เขียนกลอนลำไว้บ่อถืกตั้งแต่เหิงแต่นานแล้วดอกว้าแต่ผู้ลำกะลำบ่อ

ถืกมาเท่าสู่มื้อนี้หล่ะบ่อฮู้จักแก้ไขดัดแปลงให้มันถืกข่อยว่า.

(๓๒๕. นายพรานพูด) เจ้าสิไป่ นเฮ็ดหยังเจ้าสิไปคิดพ้อหม่องใดสิไปว่าเผิ่นเขียนผิดลำผิดหม่องใดเอั่นเผิ่

นว่าจั่งใดแน่.

(๓๒๖. ภรรยานายพรานพูด) อ้าวเขียนไว้หล่ะว่าน้อยด้องแด้งแอวกิ่วแมงขี่นูนผะน่ะแมงขี่นูนมันบ่อแอ

วกิ่วเด้ข่อยว่า.

(๓๒๗. นายพรานพูด) อ้าวเผิ่นว่าถืกเด้นั้นน่ะแม๊ะ.( ภรรยานายพรานพูด) มันสิว่าถืกอี่หยัง

(๓๒๘. นายพรานพูด) อ้าวบ่อถืกจั่งใดเฒ่านี้เผิ่นกะว่าตามกลอนมันนั้นตั๊วแม๊ะ.

(๓๒๙. ภรรยานายพรานพูด) ว่าตามอยู่แต่หากว่ามันบ่อถืกเขียนไว้บ่อถืกผู้ลำกะเลยลำบ่อถืกหน้าเขียนมาใส่
ฮึ่ ว่าน้อยด้องแด้งแอวกิ่วแม่เป้ งมันจั่งสิถืกแม๊ะ.

(๓๓๐. นายพรานพูด) โอ้ยเฒ่านี้กะดายฮึ่จั่งแม่นบ่อได้เข้าหนังสือจั่งแม่นบ่อฮู้อี่หยังชื่อว่าอยู่ในดงในป่ าน้อ

แม่เฒ่าเอ้ยเจ้ากะดาย.

(๓๓๑. ภรรยานายพรานพูด) เข้าบ่อเข้ามันกะแม่นคักปานหยังหล่ะ.

(๓๓๒. นายพรานพูด) อั่นเผิ่นเขียนจั่งชั่นเผิ่นเขียนเป็นปริสนาธรรมเผิ่นเขียนเป็นหยาบเป็นกลอนเป็นสร้อย

เป็นคำฉันท์ เป็นคำคมเผิ่นอยากให้คนฟ้ อนย้อนใส่ถืก เล่าขั่นๆๆ เผิ่นเขียนว่าน้อยด้องแด้งแอวกิ่วแม่เป้ งนั้น
มันสิฟ้ อนถืกเฒ่านี้กะฮึ่! .

(๓๓๓.ภรรยานายพรานพูด) บ่อถืกมันกะแม่นคักปานหยังโลดแมงจี่นูนมันบ่อแอวกิ่วดอก

(๓๓๔. นายพรานพูด) โอ้ยข่อยโลดหน่ายๆปานหยังเว้ากับคนบ่อเข้าหนังสือจั่งแม่นเว้าบ่อเข้ากันเอาโลด.

(๓๓๕. ภรรยานายพรานพูด) เข้าบ่อเข้าข่อยกะฮู้จักภาษาอยู่เซาเรื่องศีลนี้กะดายเอาคืนไปส่งพระเดียวนี้.

(๓๓๖. นายพรานพูด) อ้าวๆๆๆสิให้ข่อยเอาศีลไปส่งพระขั่นบ่อเอาไปส่งพระหละผิดกันแท้

(๓๓๗. ภรรยานายพรานพูด) ปะกันคักๆ (นายพรานพูด) ปะอี่หลี (ภรรายนายพรานพูด) ปะแน่ๆ (นาย

พรานพูด)ฮ่วยข่อยกะเป็นผู้ชายเด้หล่ะแม่เฒ่า (ภรรยานายพรานพูด) ผู้ชายสิวิเศษอี่หยังกว่าผู้ยิงว่ะ.

(๓๓๗. นายพรานพูด) บ่อวิเศษจั่งใดเผิ่นยังว่าผู้หญิงผู้ชาย ผัวและเมียปะกันนี้ทางผู้สำบายๆ ปานหยังสำบาย

คักสำบายแน่เพราะผู้ชายนี้ปะมื้อนี้เอาผู้อื่นกะได้เอามื้ออื่นกะได้ผู้ยิงมันหลายเผิ่นยังกล่าวเป็นคำโบราณคำ
ภาษิตเว้าเต็มปากเต็มคำเต็มบ้านเต็มเมืองว่าผู้หญิงไม่ไร้เท่าใบพุทชาใบหมากทันน่ะเจ้าแปลบ่อออกตี้หลา
ยกะด้อนับไหวบ่อ.

(๓๓๘. ภรรยานายพรานพูด) มันกะแม่นนั้นหล่ะผู้ชายเว้าเอาดีแต่เจ้าของแม๊ะ.

(๓๓๙. นายพรานพูด) อ้าวมันกะถืกแม๊ะน้อ.

(๓๔๐. ภรรยานายพรานพูด) ผู้ยิงกะคือกันคันสิเว้าแบบเจ้าน่ะ.

(๓๔๑. นายพรานพูด) อ้าวๆๆๆคืออี่หยังฮ่านี้เอ้า.

(๓๔๒. ภรรยานายพรานพูด) กะคือนั้นแหล่วปะมื้อนี้เอามื้ออื่นกะได้ตั๊วส่ำผัวย่างไปใสกะเหยียบแต่ฮอยผู้

ชายตั๊วแผ่นดินไม่ไร้เท่าใบหมากขามฮู้บ่อหลายกว่าใบพุทชาห้าร้อยเทื่อตั๊วต้นหนึ่งน่ะเจ้าเคยนับเบิ่งอยู่บ่อ.

(๓๔๓. นายพรานพูด) ฮ่วยสังมาช่างคิดพ้อตายมันแท้ว่ะ.

(๓๔๔. ภรรยานายพรานพูด) บ่อว่าแต่คิดพ้อแหล่วกะมันแม่นอี่หลีนั้นหล่ะ.

(๓๔๕. นายพรานพูด) โอ้ยเฒ่านี้เป็นจั่งใดกะตามดอกข่อยบ่อเอาศีลไปส่งเผิ่นดอกข่อยอยากอายเผิ่นว่ะ.

(๓๔๖. ภรรยานายพรานพูด) มันยังอยากอายบ่อทันได้เชาอยู่ตี้ .

(๓๔๗. นายพรานพูด) โอ้ยเจ้ากะเว้าอยู่ปับๆๆแต่อยู่บ้านอยู่ส่องบ่อได้เห็นกันกับข่อยคือข่อยกับเผิ่นบ่อได้

เห็นหน้ากันแม๊ะโอ้ยกะอยากอายน้อแถมซ้ำยังมีผู้นั้นผู้นี้มาจ่มให้ตื่มนี้แม๊ะโอ้ยข่อยโลดหน่ายเว้ยชุมพวกเจ้า
นี้แม๊ะ.

(๓๔๘. ภรรยานายพรานพูด) เห็นบ่อเห็นมันกะเอาไปส่งได้แม๊ะอั่นบ่อแม่นว่าเอาแต่ข่อยเด้อั่นศีลที่เจ้าเอามา

นี้แม๊ะ พ่อข่อยกะบ่อเอาแม่ข่อยกะบ่อเอาโคตรเชื้อวงวารข่อยกะบ่อเอานำเจ้าทั้งเหมิดเด้เดียวนี้อยากให้เจ้าเอา
คืนไปส่งนี้เจ้าสิบ่อเอาไปตี้เดียวนี้แม๊ะ.

(๓๔๙. นายพรานพูด) ป๊ าดบ่อเอาเหมิดชุมบ่อเอาเหมิดโคตรบ่อเอาฮอดเฒ่าฮอดแก่เว้าจั่งเว้านี้ผู้เฒ่าผู้แก่กะ

บ่อเห็นพร้อมแน๊ะกะสิว่าข่อยบ่อดีตี้คันเว้าจั่งชั่นแม๊ะ.

(๓๕๐. ภรรยานายพรานพูด) อ้าวกะว่าบ่อดีแหล่วแนวบ่อได้เอาแนวอยู่แนวกินมาเอาของกินบ่อเป็นมาไผสิ

ว่าดีชั่น.

(๓๕๑. นายพรานพูด) โอ้ยเฒ่านี้กะดายน้อฮึ่อันมันกินบ่อเป็นกะจริงดอกอั่นเรื่องศีลนี้แต่ว่าข่อยว่าน่ะมันเป็น

ของดีข่ยๆเลยเอามาขั่แล้วข่อยว่าสิเอามาฝากเจ้าชั่นเด้เดียวนี้.

(๓๕๒. ภรรยานายพรานพูด) กะยังว่าข่อยบ่อเอาบอกแล้วตั๊วว่าให้เอาคืนไปส่งพระบ่อได้งินตี้คือให้ข่อย

หล่ำไลอยู่เลื่อยแท้.

(๓๕๓. นายพรานพูด) กะได้งินอยู่เรื่องเอาศีลไปส่งน่ะแต่ว่าข่อยบ่อกล้าเอาไปข่อยอยากอายเผิ่นเจ้าอู้แล้ไป่

บาดที่เนี่ยเฒ่าปากปลาแดก.

(๓๕๔. ภรรยานายพรานพูด) โอ้ยกะสิไปอยากอายเฮ็ดหยังมันโดดนแล้วตั๊วน้อมันหน้าสิเซาอายแล้วตั๊ว

เดียวนี้.

(๓๕๕. นายพรานพูด) อ้าวมันสิเซาจั่งใดเว้าได้แหล่วเจ้าบ่อเห็นกันกับข่อยคือข่อยกับเผิ่นแม๊ะน้อเซาๆๆเรื่อง

เอาศีลไปส่งพระข่อยบ่อเคยได้งินจักเทื่อเว้ย.

(๓๕๖. ภรรยานายพรานพูด) เว้าจั่งเว้าสิบ่อเอาไปส่งอี่หลีตี้.

(๓๕๗. นายพรานพูด) บ่อๆๆๆอย่ามาเว้าหลายเฒ่านี้หาเว้าเอาศีลไปส่งพระบ่อเคยได้งิน

(๓๕๗. ภรรยานายพรานว่าเป็ นกลอน) ***** บัดนี้….หน่ายหลายเด่หน่ายหลายเด้อยากเต้นหย่อง (นาย
พรานพูด) อั่นเต้นหย่องๆน่ะสิกล้าอยู่บ่อเฒ่านี้ฮึ๊. (ภรรยาพูดต่อ) บ่อว่าแต่กล้าหล่ะยามข่อยสูญน่ะ(ภรรยา
เทศน์ต่อ) โอ้ยคันแม่นลูกเจ้าของคือสิเต้นหย่องแล้วเหลียวดูหน้าผัดแม่นผัว เว้าแล้วช่างเกิดมั่วบอกเอาส่งคืน
ไปช่างร่ำไรคือเด็กบ่อฮู้ภาษาเว้าเอาคืนไปเดียวนี้เร็วๆชีอย่าช้าอยู่โคตรอี่แม่ของกูบ่อเคยเติบใหญ่ย้อนศีลห้า
หมู่เจ้าหัวผัวกะผัวเถิดน่าถ้าหากว่าบ่อฟังคำแม่นสิมีเวรกรรมบ่ออ่าวนำทั้งสิ้นยากนำศีลสิวินล่าเสียเวลาสิมีค่า
คันเจ้าบ่อเอามาคงสิบ่อเกิดให้สูญค่าว่าด่ากันทั้งอี่แม่กะผ่องนั้นพร้อมอี่พ่อบ่อเห็นนำเขยมาทำโลเลอั่น
เลื่อนลอยถอยล่าลื่นพ่อตาแม่ยายเฒ่าสิเอาหยังนำเขาบ่อมาเว้าพ่อกับแม่บอกลูแน่ปรึกษากันเรียบร้อยทางข่อย
บ่อว่าเลย นี้หยังน้อเฉยพอปานควายตู้ทำหมู่โตเกินล่วงป่ วงพอปานหมู่บ้าปัญญาน้อยหล่าถอย บ่อแม่นเด็ก
หนู่มน้อยเจ้าช่างปล่อยให้คนตั๊วะคิดอยากหัวกะปานกันสมเพศมันบ่อเป็นก้าวใหญ่แป๊ ะตาย เก่งตั้งแต่สิแตก
ข้าวปัญญาเบาบ่อสมใหญ่รีบฟ้ าวเอาคืนไปอย่าโน้นๆนี้ๆสิมีเรื่องอีกเทื่อสองอสิลองกับข่อยเต๊ะกันให้มันมุ่น
คันอี่นี้ได้สูญฟากบ่อย้านมาแม้บ่อแม่นคุย…..โอ้ยน้อ..

(๓๕๘. นายพรานพูด) ป๊ าดตี้โธ่ๆๆๆป๊ าดตี้โต้ลูกสะไภ้สังมาคูณแท้สิเต๊ะปากปู่ ว่านี้แม๊ะ

(๓๕๙. ภรรยานายพรานพูด) ไปๆๆๆฮิบฟ้ าวเอาคืนไปส่งเจ้าของเผิ่น.

(๓๖๐. นายพรานพูด) อั่นสิโสผิดกันปานนั้นตี้หล่ะเฒ่านี้เดียวนี้.

(๓๖๑. ภรรยานายพรานพูด) บ่อว่าแต่โสผิดหละปะคักๆนี้แหละผัวนี้คนบ่อมีอาชีพบ่อเอาไว้ดอกจั่งใดจั่งไป

หลงเชื่อพระไวกะด้อกะเดี้ยไวปานนั้นแท้.

(๓๖๒. นายพรานพูด)อ่าวๆๆๆสิไปโทษเผิ่นเฮ็ดหยังอั่นพระเผิ่นเทศให้ข่อยฟังข่อยพิจารณาเบิ่งแล้วมันกะดี
ชั่นเด้เฒ่านี้.

(๓๖๓. ภรรยานายพรานพูด) ดีสำหรับเจ้าเห็นแต่ว่าข่อยว่าขั่นของที่มันเอามาแล้วมันกินแทนข้าวแทนน้ำได้

นั้นข่อยสิให้เอาข่อยกะสิเอานำพร้อมอั่นนี้มันกินบ่อได้บ่อมีแนวกินมันตายเด้คนน่ะ.

(๓๖๔. นายพรานพูด)สรุปแล้วขั่นบ่อเอาศีลไปส่งกะปะกันปะย้อนศีลเนี่ย.

(๓๖๕. ภรรยานายพรานพูด) ย้อนศีลคักๆนี้แหละ.

(๓๖๖. นายพรานพูด) ฮ่วยขั่นสิปะย้อนศีลนี้มันสิอึ๊ดสิอยากเฒ่านี้.

(๓๖๗. ภรรยานายพรานพูด) มันเป็นหยังสิบ่ออึ๊ด.

(๓๖๘. นายพรานพูด) โอ้ยบ้านเมื่องเชียงกะเดาบ้านใดเผิ่นกะเคยไปเอาดอกเว้ยศีลนี้โดยเฉพาะในเทศกาล

เข้าพรรษาบ้านเหนือบ้านใต้ เผิ่นกะหลั่งใหลไปเอาศีลไปรับเอาศีลไปรักษาศีลอั่นพ่อใหญ่เผิ่นกะไปรักษาศีล
แม่ใหญ่ เผิ่นกะไปรักษาศีลเผิ่นกลับมาบ้านรักษาศีลสู่คน ขั่นผิดกันนกับข่อยคือข่อยกับเจ้านี้สิบ่อได้ปลุก
เฮือนอยู่คนหละหลังสิบ่อได้อยู่คนหละบ่อนพุ้นตี้เฒ่านี้ขั่นย้อนศีลนี้มาช่างเว้าแท้ว่ะ.
(๓๖๙ ภรรยานายพรานพูด) โอ้ยสิไปเว้าหยังแบบนั้นน้อก่อนเผิ่นสิไปรักษาศีลอยู่วัดนำกันเผิ่นกะบอกกัน
เสียก่อนตั๊วพ่อใหญ่ เผิ่นสิไปเผิ่นกะบอกแม่ใหญ่อยู่บ้านแม่ใหญ่สิไปเผิ่นกะบอกพ่อใหญ่อยู่บ้านฮ่าลางเทื่อ
เผิ่นตกลงพร้อมใจกันไป เมื่อเผิ่นบอกกันอยู่เผิ่นสิผิดกันเฮ็ดหยังปะกันเฮ็ดหยังอั่นนี้เจ้าบอกข่อยบ่อมื้อเช้านี้
เจ้าว่าสิไปล่าเนื้อเบือปลาว่าชั่นตั๊ว ข่อยจั่งแต่งห่อข้าวให้ขั่นฮู้จักว่าสิไปเอาแนวกินบ่อเป็นมานี้จ้างข่อยกะบ่อ
ห่อให้เด้ข้าวนี้.

(๓๗๐. นายพรานพูด) อ้าวข่อยกะมาสิฮู้ว่าข่อยสิไปเอาแนวกินบ่อเป็นมาแม๊ะน้อข่อยกะว่าบ่อได้เอาศีลหล่ะ

เว้ยข่อยบ่อฮู้จักศีลหล่ะแม๊ะน้อหละไปพ้อกะจั่งเห็นไปเห็นกะจั่งพบข่อยกะได้เอามาแม๊ะเฒ่านี้กะดายฮึ่.

(๓๗๑. ภรรยานายพรานพูด) นั้นแหล่วขั่นเอามาจั่งชี้แล้วขั่นบ่อเอาคืนไปส่งกะเอาไปแท้แม้หละเดียวนี้แม๊ะ

สิมาเว้าหยังโดนแท้.

(๓๗๒. นายพรานพูด) บ่อๆๆอย่าสู่มาหาเว้าหลายสิให้ข่อยเอาไปส่งพระว่านี้แม๊ะเจ้ากะอย่าปะเจ้าน่ะว้านั้น

เว้านี้โลดก่ายไปทั่วทีบทั่วแดนก่ายไปฮอดปู่ เจ้าพุ้นน้อพ่อข่อยปู่ เจ้าๆกะก่ายไปถึงโลดเว้ยเฒ่านี้กะดาย.

(๓๗๓. ภรรยานายพรานพูด) ฮู้ยหาเว้าก่ายไปเฮ็ดหยังบู๊เว้ย.

(๓๗๔. นายพรานพูด) แน๊ะเจ้าน่ะว่าตอนท้ายๆหว่างหนึ่งนั้นเจ้าหากว่าหรือสิข่อยเต๊ะกันให้มันมุ่นขั่นอี่นี้ได้

สูญฟากพ่อผัวกะบ่อย้านมาแม้บ่อแม่นคุ่ยว่าตี้เจ้าว่าน่ะ.

(๓๗๕. ภรรยานายพรานพูด) กะบ่อคุยหละขั่นข่อยได้สูญน่ะแม๊ะ.

(๓๗๖. นายพรานพูด) ฮ่วยมาช่างบ่อมาหยามจักเทื่อน้ออั่นพ่อข่อยปู่ เจ้าน่ะมันต่างเฒ่าเด้เฒ่านี้.

(๓๗๗. ภรรยานายพรานพูด) อั่นบ่อบอกข่อยกะฮู้จักดอกพ่อเจ้ากะปู่ ข่อยอยู่แต่ใดหละ.

(๓๗๘. นายพรานพูด) ฮ่วยอั่นแตมื้อน่ะคือมาดุ๊แท้บู๊หล่ะเว้ยอั่นอี่พ่อนี้กะดายมื้อนี้ส่างบ่อมาหยามแน่น้อ.

(๓๗๙. ภรรยานายพรานพูด) มากะสิเฮ็ดอี่หยังภาษาผู้เฒ่าสื่อๆแม๊ะสิเฮ็ดหยังได้.

(๓๘๐. นายพรานพูด) ผู้เฒ่าๆ ภาษาผู้เฒ่าอั่นพ่อข่อยน่ะอั่นเป็นนายพรานเก่าเป็นนักมวยเก่าเป็นนักกล้ามเก่า

อั่นมานี้ย้องเต๊ะปากลูกไภ้มันตกล่างแน่น้องแท้ว่ะ.

(๓๘๑. ภรรยานายพรานพูด) โอ้ยสาธุมาอี่หลีแน่กะไคให้เผิ่นได้ย้องกันขึ้นมาเบิ่งแหน่ตั้งแต่ย่อมวยล้อค้อๆ

มาทางนี้กะสิจ้อนสิ่นขึ้นถ้าแล่นอ้อมข้างนั้นข้างนี้ผู้เฒ่าวินตกเฮือนตายมันสิได้ตีหยังพอบาดอยู่ฮ่าเนี่ยง

(๓๘๒ นายพรานพูด) แน๊ะๆๆๆ โอ้ยฮ่ามึงเอ้ยสังมาแก่มาแดดคักแท้ลูกไภ้ว่านี้ฮึ่.

(๓๘๓ ภรรยานายพรานพูด) บ่อว่าแต่แก่บ่อว่าแต่แดดฮอดสิ่วว่ะเว้ากับคนบ่อถืกตำราคือเจ้านี้ข่อยขี่คร้านเว้า

นำว่ะ.
(๓๘๔. นายพรานพูด) เว้ากับคนบ่อถืกตำราอั่นตำราหยังหล่ะแม่เฒ่า.

(๓๘๕. ภรรยานายพรานพูด) ตำราสู่หลู่กะยังว่าน้อฮึ่.

(๓๘๖. นายพรานพูด) อ้าวตำราสู่หลู่มันเป็นจั่งใดหล่ะเฒ่าอันนี้.

(๓๘๗. ภรรยานายพรานพูด) ชุมบ่อถืกตำราอย่างอื่นเขาจัดเข้าในตำราสู่หลู่เหมิดเช่นคนพงหลวงบอกว่า

อยากบ้าอั่นนี้กะสิจัดเข้าในตำรานี้หละ.

(๓๘๘. นายพรานพูด) เอิ้อเอาเป็นจั่งใดบาดนี้.

(๓๘๙. ภรรยานายพรานพูด) สาวแม่ฮ้างบอกยาสะเน่ห์ คนโลเลชี้บอกความฮู้ คนสู่หลู่ชี้บอกหนทาง จัดเข้า

ในตำราสู่หลู่เหมิดบ่อถืกตำราอื่นเลยหล่ะ.

(๓๙๐. นายพรานพูด) โอ่ข่อยนี้คนสู่หลู่ว่าตี้อั่นเฒ่านี้.

(๓๙๑. ภรรยานายพรานพูด) กะคนสู่หลู่หล่ะตั๊วมื้อเช้านี้กะสู่หลู่ๆไปจากเฮือนไปพ้อพระพระว่าศีลดี

จั่งชั่นจั่งชี้กะสู่หลู่ๆรับกับพระเอาศีลจากพระมาน่ะบ่อสู่หลู่สิว่าจั่งใด.

(๓๙๒. นายพรานพูด) โอ่ข่อยนี้คนสู่หลู่ตี้ (ภรรยานายพรานพูด) สู่หลู่คักปานหยัง.

(๓๙๓. นายพรานพูด) โอ้ยจั่งพอผู้เฒ่าโบราณเผิ่นบอกเผิ่นสอนหล่ะแม๊ะบุพเพสันนิวาสคาดสิได้กันแล้วบ่อ

ห่อนได้ห่างกันบาดใดแท้เฒ่านี้กะส่างมาถืกกันคักแท้เฮาบาดฮ่านี้แม๊ะเฒ่าอันนี้ (ภรรยานายพรานพูด) ถืกอี่
หยังหล่ะฮ่านี้เฒ่านี้.

(๓๙๔. นายพรานพูด)ข่อยนี้คนสู่หลู่หละมาได้กับคนส่อหล่อมันกะสมกันเปี๊ ยบตั๊วแม่เฒ่า

(๓๙๕. ภรรยานายพรานพูด) ไผหล่ะส่อหล่อเว้าใหม่เบิ่งก่อนน่าเฒ่านั้น.

(๓๙๖. นายพรานพูด) อ้าวเจ้าว่าไผส่อหล่อแล้วข่อยกะมาบ้านปั๊บเจ้ากะส่อหล่อๆถามอั่นส่อหล่อๆเถียง อั่น

ส่อหล่อๆไล่ข่อยเอาศีลไปส่งพระ อั่นเจ้ากะส่อหล่อๆ อั่นข่อยสู่หลู่เจ้ากะส่อหล่อมันกะเข้ากันเปี๊ ยบตั่วอั่นนี้.

(๓๙๗. ภรรยานายพรานพูด) มันบ่อแม่นข่อยส่อหล่อเด้เฒ่านี้ข่อยเว้าเจ้าด้วยเหตุด้วยผลข่อยว่าเอาศีลมาศีล

มันบ่อแม่นแนวกิน อั่นฮ่ามันบ่อแม่นแนวกินจั่งชั่นกะให้เอาคืนไปส่งพระสาแล้วหล่ะกลับคืนไปล่าเนื้อเบือ
ปลาคือเก่า หาแนวมาอยู่มากินดำรงค์ชีวิตให้มันเป็นอยู่คือเก่าข่อยว่าขั่นบ่อมีแนวกินมันตายเด้ข่อยบอกเจ้า
โดยดีตั่วเจ้าบ่อเอาไปข่อยกะสูญชั่นตั๊ว.

(๓๙๘. นายพรานพูด) โอ่เดียวนี้เจ้าสูญเจ้าสิโสปะข่อยขั่นบ่อเอาศีลไปส่งมีแต่ปะคักตี้.

(๓๙๙. ภรรยานายพรานพูด) ปะแน่ๆหล่ะคันบ่อเอาศีลไปส่งพระน่ะ.

(๔๐๐. นายพรานพูด) ข่อยกะบ่อได้ย้านเด้เรื่องปะน่ะเฒ่านี้ขั่นว่าข่อยสิไปข่อยย้านอั่นนั้นสื่อๆดอก (ภรรยา
นายพรานพูด) ย้านหยังหล่ะฮ่าเนี่ย.

(๔๐๑. นายพรานพูด) โอ้ยประสาหยังประสาส่ำปะกันสื่อๆ ข่อยบ่อย้านข่อยปะยามใดกะได้เฒ่านี้. (ภรรยา

นายพรานพูด) กะไปแท้แม้ข่อยคือบ่อได้ดึงไว้จักเทื่อ.

(๔๐๒. นายพรานพูด) ฮ่วยขั่นข่อยสิไปข่อยย้านอั่นนั้นสื่อๆดอก.

(๔๐๓. ภรรยานายพรานพูด) แม่นย้านอี่หยังหล่ะอั่นนั้นน่ะ.

(๔๐๔. นายพรานพูด) โอ้ยขั่นข่อยสิไปข่อยย้านข่อยคิดฮอดอี่นางสื่อๆดอกเฒ่านี้.

(๔๐๕. ภรรยานายพรานพูด) โอ้ยมันเป็นตายมันจั่งชี้เหมิดสู่คนนั้นหล่ะผู้ชายว่านี้.

(๔๐๖. นายพรานพูด) แน๊ะเป็นตายหยังหล่ะฮ่าเนี่ยเฒ่าอั่นนี้.

(๔๐๗. ภรรยานายพรานพูด) กะคือเจ้านี้หละกะงอกะหง่องคันสิไปกะทำท่าคิดฮอดลูกธรรมชาติคิดฮอดแม่

มันกะว้าจักเทื่อว่าแต่คิดฮอดลูกฮอดเต้าคิดฮอดแม่มันกะบ่อว่า.

(๔๐๘. นายพรานพูด) ฮ่วยมาฮู้จักตายก่อนมันเหมิดแท้อี่หยังกะดาย.

(๔๐๙. ภรรยานายพรานพูด) มันเป็นหยังสิคิดบ่อพ้อมันเป็นหยังสิบ่อฮู้จักเดียวนี้.

(๔๑๐. นายพรานพูด) อั่นนั้นหล่ะอั่นข่อยบ่ออยากปะเจ้าข่อยย้านอี่นางมันเป็นกำพร้าสื่อๆดอกเฒ่านี้.

(๔๑๑. ภรรยานายพรานพูด) ขั่นย้านลูกเป็นกำพร้าเอาศีลไปส่งพระยังว่าได้งินไป่ เดียวนี้

(๔๑๒. นายพรานพูด) ฮ่วยมาฮ้ายตายมันแท้ว่ะ.

(๔๑๓. นายพรานพูดต่อ) อะถะโข ครั้งนั้นแลฯ ฝ่ ายนายพรานผู้ชาญชัยฟังคำใขภรรยาดุด่าเหลือเกินข่มจิต

ข่มใจไม่ตอบเมียพร่ำเพรื้อทนไปได้เจ็ดวัน อีกทั้งแม่ยายพ่อตามาลุมด่าอีกลุงป้ าน้าอามาสมั่นโคตรวงศ์
พงษ์ษามารวมกันได้โจทย์ประจารย์พ่อพรานไพร ครั้นแล้วพรานป่ าผู้อาภัพได้ตอบรับหวั่นหวาดญาติผู้ใหญ่
ว่าพ่อแม่พี่น้องอย่าหมองใจข้าจะไปเดียวนี้จงปรีเปรมว่าแล้วนายพรานก็คะมะนาการจากหมู่บ้านของตนเอง
เข้าไปในราวป่ า เพื่อจะเอาศีลห้าไปส่งพระเถระเจ้าก็มีกาลครั้งนั้นแลฯ.

(๔๑๔. พระเถระพูด) เถโรปะนะ ฝ่ ายว่าพระเถระเจ้าผู้เคร่งครัดชอบสงัดวิเวกจิตคิดสะ

หงนเห็นพรานป่ าหน้าเศร้าเข้าใกล้ตนจึงนิพนธ์ปุจฉาพาทีกลอน ** เป็นจั่งใดน้ออุบาสกท่านพรานป่ าผู้ใจดี

หนีไปหกเจ็ดวันจั่งค่อยคืนมาเยี่ยมคือสิสุขสำบายบ้างจั่งมาหยามอีกเทื่อเดียวนี้ศีลห้าตั้งเพียรน้อมอยู่เสมอบ่อ
หรือเป็นจั่งใดน้อพ่อออกเอ้ย.
(๔๑๕. นายพรานพูด) โฮ้ยทำเป็นทรงเว้านั้นเว้านี้เห้ยหน่ายเด้.

(๔๑๖.พระเถระพูด) ฮ่วยแม่นหยังหล่ะฮ่าเนี่ยเป็นจั่งใดคือสีหน้าบ่อค่อยเบิกค่อยบานคือเก่า

(๔๑๗. นายพรานพูด)เฮ้ยเว้าหล่ะว่าเจริญขึ้นๆ กลับฮอดบ้านมีแต่เจริญลงๆทำท่าถามคือ

(๔๑๘. พระเถระพูด) ฮ่วยมาจ่มแท้น้อบาดนี้แม่นหยังเจริญขึ้นๆ มันเป็นจั่งใดลองว่ามาเบิ่งก่อนน่า.

(๔๑๙. นายพรานพูด) โอ้ยมันปากบ่อค่อยออกบอกบ่อค่อยได้พัดแต่รับเอาศีลกับคืนไปเมือเฮือนโลดวุ่นวาย

เหมิดมื้อเด้เดียวนี้ขะน้อยเจ็ดมื้อน่ะแม๊ะขะน้อยเดียวนี้.

(๔๒๐. พระเถระพูด) มันเป็นหยังจั่งวุ่นวายหล่ะพ่อออกว่ามาเบิ่งดู้.

(๔๒๑. นายพรานพูด) อั่นเมียบ่อถือนำด้วยโมโหเขี่ยวขุ่นทางพ่อตาแม่ยายออกว่าวุ่นเขี่ยวขุ่นด่าประจานแหล่

วขะน้อย.

(๔๒๒. พระเถระพูด) โอ่พ่อตาแม่ยายเมียทั้งพี่น้องป้ องปลายบ่อเห็นนำ เป็นหยังเผิ่นจั่งบ่อเห็นนำ (นาย

พรานพูด) ติศีลขะน้อย (พระเถระพูด) เผิ่นติศีลติว่าจั่งใดหล่ะ.

(๔๒๓. นายพรานพูด) อ้าวให้ฟังปั๊บกะติปุ๊ บโลดแหล่วว่าศีลบ่อเป็นตนเป็นโตคือหมากโมสิแบ่งกันกินได้

บ่อเอาดอกผะน่าๆๆๆๆ ว่าแม๊ะขะน้อยเผิ่นติว่ากินบ่อเป็นเผิ่นว่า.

(๔๒๔. พระเถระพูด)ฮ่วยเฮาเว้ากันมื้อนั้นคือเว้ากันคักเติบอยู่เจ้าบ่อได้เว้าสู่หมู่เผิ่นฟังบ่อ
(๔๒๖. นายพรานพูด) ฮ่วยกะแปนเกลี้ยงหมิ่นหลิ่นเหมิดนั้นหล่ะขะน้อย.

(๔๒๗. พระเถระพูด) เลยบ่อพากันรับนำตี้ (นายพรานพูด) บ่อๆๆๆ เห็นนำเลยผู้ข้า.

(๔๒๘. พระเถระพูด) เจ้าหล่ะว่าจั่งใดกันหล่ะบาดเนี่ยพ่อออก.

(๔๒๙. นายพรานพูด) อ้าวเอาไปเอามากะจำจองให้เอาศีลคืนมาส่งชั่นแหล่วขะน้อยผู้ข้ารักษาบ่อได้สิมา

น้อมส่งคืนขะน้อยมื้อนี้สิมาส่งสิมาเอาศีลส่งคืนสิมาคืนศีลสิมาส่งศีลสิเอาศีลมาส่งให้อั่นนิมนต์เอาไปแน่ขะ
น้อยข่อยมาส่งศีล

(๔๓๐. พระเถระพูด) เดียวฟังข่อยเสียก่อนส่งบ่อส่งกะบ่อว่ามาฟังเทศน์จักคราวก่อนน้อ.

(๔๓๑. นายพรานพูด) มื้อนี้ผู้ข้าเอาสงฆ์มาสิ่นโอ๊ะเอาศีลมาส่งขะน้อย.

(๔๓๒. พระเถระพูด) ฮ่วยเว้าตำหน้าตำหลังฟังสาก่อนเดียวนี้จิตใจเจ้าปรวนแปลอยู่ถืกแม่ออกล้างสมองมา

คักหล่ะน้อเอ้าฟังเทศน์จักคราวก่อน ให้จิตใจมันต้อมมันเที่ยงเสียก่อนจั่งค่อยเว้ากันแนวอื่นน้อ (นายพราน
พูด) อั่นเฮ็ดๆหยังเกาะขะน้อยเว้าใหม่เบิ่งก่อนน่า
(๔๓๓. พระเถระพูด) ฟังเทศน์อีก่อนจั่งว่าแนวอื่นน้อ *** จากนั้นองค์พระเถระเจ้าก็ได้เทศนาให้นายพราน
ได้สะดับแล้วก็บอกแก่นายพรานว่าอันศีลห้านี้ไม่ใช่เป็นศีลห้าของอัตมาแต่เป็นศีลห้าขององค์สมเด็จพระ
สัมมาสัมพุทธเจ้า อัตมาไม่รู้ว่าจะคืนได้หรือไม่ได้ก็ขอให้นายพรานจงนำคาวมนี้ไปกราบทูลแก่องค์พระ
สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ประทับอยู่ ณ พระเวฬุวันวรมหาวิหารที่เมืองราชคฤห์โน้นเถิด พระพุทธองค์
จะว่าประการใดนั้นก็เป็นเรื่องของพระพุทธองค์กับนายพรานเถิด.

(๔๓๔. นายพรานพูด) ดังนั้นนายพรานก็กราบลาองค์พระเถระเจ้าแล้วก็เดินทางต่อไปเดินทางไปผ่านเมืองๆ

หนึ่งชื่อว่าอธิสะนคร ในเมืองนี้พระราชาได้พาไพร่ฟ้ าประสกนิกรทั้งหลายออกมาตั้งพระภาอยู่นอกวังก็
เพราะว่าไฟได้ไหม้พระนครของพระองค์ทุกปี ๆ มิได้ขาด เมื่อถึงเทศกาลแล้วพระองค์จึงได้พาไพร่พลทั้ง
หลายออกมาตั้งพระภาอยู่นอกวัง เมื่อเห็นนายพรานเดินผ่านไปพระองค์ก็ได้ตรัสถามรู้ความประสงค์ ว่านาย
พรานจะเดินทางไปหาพระพุทธเจ้าพระองค์ก็จึงได้สั่งความแก่นายพรานว่าข้าแต่ท่านผู้มีบุญเอ๋ย เมื่อท่านไป
พบพระพุทธองค์แล้วขอให้ถามพระพุทธองค์ให้แก่เราด้วย ว่าเราได้สร้างกรรมทำเวรอะไรไว้ตั้งแต่ชาติปาง
ก่อนมาชาตินี้ไฟจึงได้ไหม้พระนครของเราทุกปี ๆ หากพระพุทธองค์ทรงพยากรณ์ว่าอย่างไรแล้วขอให้ท่าน
นำความนั้นกลับมาบอกให้เราทราบบ้างเราจะมีรังวัลให้นายพรานรับคำขององค์พระราชาแล้วก็กราบทูลลา
มุ่งหน้าเดินทางต่อไปจากนี้นายพรานจะเดินทางไปเจออะไรบ้าง ก็ขอเรียนเชิญญาติโยมพุทธบริษัททั้งหลาย
ได้ตั้งใจสะดับรับฟังเป็นทำนองเทศน์แหล่ภาษาอิสานสืบต่อไปได้ ณ บัดนี้แลฯ.

(๔๓๕ นายพรานว่าเป็ นกลอน) *** เบื้องหน้าต่อแต้นี้สิจับภาคเทศนายกนิทานปรารภต่อไปให้เป็นเรื่อง…

เรียงกันไปเป็นบั้นสลับกันคนหล่ะบ่อนเว้าให้ฟังเป็นตอนๆแต่ละองค์สรุปเรื่องเผดียงแหล่ต่อนิทาน… บัดนี้
ย้อนกล่าวต้านพรานป่ าได้เดินทางหางจากองค์พระราชาได้ผ่านมากลางด้าวไปบ่อทันพอคราวเลยไปพ้ออั่นงู
เหลือมโตขนาดนอนอยู่เฝ้ าอั่นโพนน้อยบ่อห่างกายเห็นนายพรานล่วงฝ้ ายงูเหลือมเล่าจาขานว่านายพรานสิ
ไปไสน้อได้ท่อกายไวฟ้ าวนายพรานกะฟังคำเว้าจึงวาจาต้านตอบ ว่าเฮาสิเอาศีลไปส่งมอบให้คืนแก่องค์
พระพุทธเจ้าถวายท่านนั้นส่งคืน… งูเหลือมฟังภาคพื้นกะเลยสั่งคำจาว่าดูราพรานไพรหากท่านไปกะดีแล้ว
เฮามีแนวสิขอร้องถามพระองค์ให้เฮาแหน่ เวรกรรมหยังเกิดแก่เฮาจั่งหนีบ่อพ้นอั่นเทียวเฝ้ าตั้งแต่โพน หนีกะ
หนีบ่อพ้นได้วนอยู่คนิงหาห่วงพอปานดวงตาได้ห่วงใยคือดวงแก้วจักแม่นมารหยังแหล่วไปทางใดได้แต่
ห่วงๆพอปานลูกน้อยได้เทียวเฝ้ าอยู่บ่อเซา…อั่นนี้หากพระพุทธเจ้าเผิ่นเว้าว่าแนวใดขอพรานไพรจงคืนกลับ
บอกเฮาแหน่เด้อท่าน นายพรานออเอิอแล้วกะเลยกลายย้ายจากที่ ฮอดเขาใหญ่คีรีพ้อหญิงเปรตห้าร้อยเขานั้น
เอิ้นสั่งความ…เปรตหมู่นี้กะสวยหยิ่งงามงอนแต่บ่อมีอาภรณ์สิห่อคีงเคียนเนื้องามเอาเหลือบ่อเคยพ้ออาหาร
กินกะเพียงพอบ่อเคืองแค้นดอกพอไหง่สิไปใสกะบ่อได้นั้นเทียวเฝ้ าตั้งแต่ภู เปรตทั้งหลายกะอยากฮู้ว่าเขาก่อ
กรรมหยังกะจั่งได้เวทนาทุกข์ อั่นท่องเทียวแต่ภูน้อย ใขพาชีแถลงค้อยพอเห็นพรานได้เดินผ่านว่าข้าแต่นาย
พรานท่านสิมุ่งมาตหน้านั้นไปแท้ดอกที่ใด..นายพรานชี้บอกให้สิไปพบพระโคดมสิเอาศีลคมอบถวาย
พระองค์ท่านเปรตจึงวาจาต้านได้ดอมพรานเอิ้นสั่งว่าโตข่อยทำกรรมหยังถามพระองค์ให้ด้วยอย่าลืมข้อที่สั่ง
คำ นายพรานรับปากซ้ำของหญิงเปรตกะเลยไกลคิดวังเวงในหัวใจเวทนานำก้นคิดเห็นโพนงูเหลือมเฝ้ าจัก
กรรมเขาอี่หยังแหน่ เทิงพวกเปรตโตแม่จักพากันก่อสร้างดอกเวรไว้บาปอี่หยัง จั่งได้พากันฮ้อนคนิงถึงกรรม
เก่าสังมาคือโตเราจักว่ากรรมก่อไว้อี่หยังแท้….กะจั่งจน….โอ้ย…….น้อ. โอ้ยหรือแม่นชาติก่อนกี้บ่อเคย
กอกองการอี่พ่อเอ้ยบ่อเคยกินบ่อเคยทานนั้นหว่านโปรยกุศลไว้ชาตินี้มาจึงพาให้ความเข็ญใจได้พ้อผ่านปาน
ใดเด้ปานใดเด้ไปพบพ้อกะเห็นหน้าพ่อพระโคคิดค้อยๆแล้วกะค่อยอดสาตามมัคคาทางเทียวนั้นป่ งดินหินเกิ้
ยกะจึงเลยถึงชั้นเวฬุวันดงไม้ไผ่ตอนนั้นเลยได้เห็นชางใหญ่เผือกผู้ได้เล็มลิ้มดอกไผ่หนาม ตามปากลิ้นไม้ไผ่
ได้แทงเอาได้เสวยความทุกข์เวทนาอย่างแรงกล้าแต่เป็นมาคือนี้สี่สิบปี เป็นเขตหน้าสมเพศดอกเคลื่อนย้าย
นั้นไปแท้ดอกที่ใด… ในตอนนั้นเห็นนายพรานล่วงใกล้ก็เอิ้นเอ่ยคำขานเป็นความงามปรารภว่าสิไปดอกใส
ท่านพรานกะวาจาต้านสิเอาศีลไปส่งให้แก่องค์พระพุทธเจ้า ผู้เนาว์ยั่งอยู่วิหารช้างได้ฟังจั่งชั่นกะต้านสั่งคือ
กันจึงได้ผันผยองเดินเร่งผลันดอกขันย้ายตกถึงคราวสิลงไว้ตอนพรานไพรได้เดินป่ า ยังบ่อถึงศาสดาองค์
พระพุทธเจ้าสิเซาไว้ดอกพักแฮง…..ตอนหน้านี้นิเผิ่นได้กล่าวแจ้งนั้นจาต่อเทศนานิมนต์วงพี่อาจารย์ (……
……………….) เทศนาดอกไขอ้างพอเป็นทางได้เห็นฮู้ นิทานธรรมสีระสูตรโสดประสาทโยมทุกท่านให้
ฟังไว้แล้วใสใจฉันสิขอพักไว้หยุดคำกลอนไว้นี้ก่อนเซาพักผ่อนไว้แต่เพียงเล็กน้อย….ผะอวนข่อย…..ว่าสิ
ลง…..โอ้ย……..น้อ…

(๔๓๖. พระเถระพูดต่อ) ญาติโยมทั้งหลายที่ได้ฟังจบไปแล้วนั้นก็คือการสรุปความของ

อาจารย์(……………………) ท่านได้สรุปความหรือแหล่จนถึงตอนที่นายพรานได้เดินทางเอาศีลไปส่งคืน
แก่องค์พระพุทธเจ้าได้ผ่านพระราชา ผ่านหญิงเปรตห้าร้อยคน ได้ผ่านงูเหลือมเฝ้ าจอมปลวกได้ผ่านพระญา
ช้างสารถูกหนามไผ่จิ้มแทงทั้งหมดนี้ ต่างก็ได้สั่งความแก่นายพรานว่าหากท่านไปพบพระพุทธองค์แล้ว
ถามท่านให้ด้วยว่าชาติปางก่อนนั้นพวกเราได้ทำกรรมอันใดไว้มาชาตินี้จึงได้รับกรรมทนทุกข์อะเวทนาอยู่
อย่างนี้ๆๆ นายพรานรับคำแล้วก็เดินทางต่อไปบัดนี้ นายพรานก็เดินทางไปถึงถิ่นที่อยู่ของเปรตผู้ชายพันคนึ่
งมีเนื้อหนังมังสาเต็มไปด้วยมัดกล้ามมีกำลังแข็งแรงรูปร่างใหญ่โตมโหราน ใช้กระบองเหล็กทุบตีหัวกันจน
หัวร้างข้างแตกตีกันอยู่เจ็ดวันเจ็ดคืนเสียงร้องโหยหวนโอดโอยครวญครางอยู่อย่างนั้นๆที่ได้รับทุกข์อะ
เวทนาเป็นอย่างยิ่งแต่พอมาถึงวันที่แปด พวกเขาเหล่านั้นกลับยุติการตีต่อยซึ่งกันและกันกลายเป็นคนดีมี
อาหารทิพย์เสวยแต่ดีกันอยู่เพียงวันเดียวเฉพาะวันที่แปดหรือวันพระเท่านั้น นอกจากนั้นเจ็ดวันก็ตีกันอยู่
อย่างนั้นๆ พอนายพรานเดินผ่านไปก็สั่งความเหมือนกันกับพวกที่สั่งมาแล้วทั้งหลายเหล่านั้น นายพราน
รับคำของเปรตผู้ชายทั้งพันคนก็เดินทางต่อไปจนถึงเมืองราชคฤห์แล้วก็เดินต่อไปจนถึงวัดเวฬุวันอันเป็น
สถานที่ประทับแห่งองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ขณะนั้นเป็นเวลาสายยันต์หัสมัย องค์พระจอมตรัย
สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้ากำลังทรงแสดงระธรรมเทศนาในเรื่องศีลอยู่พอดี นายพรานก็เห็นได้เป็นโอกาส
จึงนั่งฟังพระธรรมเทศนาสงกระแสจิตไปตามพระธรรมเทศนา ในที่สุดแห่งการเทศนานายพรานก็ได้บรรลุ
เป็นโสดาบัน หายความสงสัยในศีลด้วยประการทั้งปวงจึงไม่ได้คืนศีลแก่พระพุทธองค์แล้ว นายพรานจึง
ถามถึงบุพกรรมของชนทั้งหลายเหล่านั้น อันมีพระราชาเป็นต้นพระพุทธองค์ทรงพยากรณ์ว่าองค์พระราชา
พระองค์นั้นในชาติก่อบโน้นเคยได้สร้างกรรมทำเวรเอาไว้คือเอาไฟไปเผาป่ าทำให้สัตว์สาลาสิงห์ เดือดร้อย
วุ่นวายตายในกองเพลิงเป็นจำนวนมากองค์พระราชาได้ทรงรับกรรมในนรกสิ้นกาลช้านาน จนมาถึงชาตินี้
แม้ได้เป็นพระราชาแล้วก็ตาม ผลและเศษแห่งกรรมนั้นยังหลงเหลืออยู่จึงทำให้พระองค์ถูกไฟไหม้พระนคร
ทุกปี ก็เพราะเศษของกรรมดังกล่าวแล้ว ต่อไปนี้เป็นบุพกรรมของงูเหลือม ที่พระพุทธองค์ทรงพยากรณ์
บัดนี้อัตมาภาพจะได้บรรยายเป็นสารภัญยุทธวิธีแหล่เสียงอิสานสืบต่อไป.

(๔๓๗. พระเถระว่าเป็ นกลอนแหล่) **** ปัจฉิมาภาคข้อฉันสิต่อเติมผญา กาลเวลาจำจวญส่วนสิลงลาย

แหล่….ม้าโตเกรงกำลังใกล้ถึงหลักชัยแส่สิหน่ำ มื้อนี้การฟังธรรมนับว่าโดนเติบแล้วสิสนแส่วอ่วยก
ลอน……ชุมแม่ออกกะสิฮ้อน อยากกลับต่าวเคหังเจ็บนำขานำหลังนั่งฟังออกจนล่า…มานานลามานานแล้ว
โพดเจ็บแอวปวดไหล่ ขั่นสิว่าขออภัยทุกท่านหลานสิเว้าชั่วประเดียวเชิญสูบยาหเล่นก่อนใจเย็นๆ แสงตา
เว็นยังหลายบ่อค่ำดายยังเยิ้น สำสิเดินเมือบ้านบ่อพอกาลกลายค่ำโปรดตั้งใจฟังธรรม ต่อนิทานตลอดเรื่องให้
เห็นฮู้สู่ประเด็นฉันสิได้เลือกเล้นให้เห็นบ่อนตอนจบ จับนิทานมาปรารภนั้นรูปธรรมให้จำจ้อ..สรุปความ
ตามข้อยอคดีชี้อ่าน ขอเชิญโยมทุกๆท่าน…ได้ฟังเรื่อง…..บ่อนแสดง นั้นเถาะเดอศรัทธาเอ้ย….น้อ. ในตอน
นี้นิทานไขบอกแจ้ง พรานบรรลุโสดาหายกังขาในศีลทราบในกะใจแล้ว มูลพระองค์แสดงซ้ำเวรกรรมชาติ
อดีด งูเหลือมเหลาได้เหล่าร้อนแม่นเป็นย้อนบาปหยัง…พระองค์ว่าดึกดำบันก่อนครั้งงูเหลือมเกิดเป็นคน
บ่อเคยจนสินทรัพย์อเนกนองกองตื้อถือว่ามีเงินล้านกะประมาณแปดสิบโกฏิ แต่หากโพดขี่ถี่ฮ้ายบ่อเคยให้
ดอกแบ่งทานสิเฮ็ดหยังกะมีแต่ย้านเขินขาดจางหายเกดเสียดายหวงแหนบ่อจ่ายหยังพอดี้ อาหารดีกะบ่อเคย
แต๊ะต้องย้านเสียของขาดหวิ่นบ่อชื้ออยู่ชื้อกินจ้ำแต่ปลาแดกแห้ง แพงไว้ขี่ถี่หลายบาดไกล้ตายกะเลยโสกา
เศร้าเสียใจอาลัยบ่นเอาไปฝังไว้โพนแสนอาลัยยิ่งล้นคนิงเพ้อเจ้าบ่นหาบาดคางหงายขึ้นฟ้ าม้อยหละแม่งแรง
จิตยายเอ้ย…….เป็นกระแสความคิดได้ผูกพันแสนช่าน…วิญญาณหันแปลปลิ้นไปเป็นงูเฝ้ าอยู่ ขั่นไผอยาก
เป็นงูเชิญเจ้าฝังทรัพย์ไว้รับรองได้ส่วนสิเห็น ศรัทธาโยมผู้อยากเว้นเชิญเจ้าก่อกองกุศลเด้อโยมพ่อโยมแม่
เอ๋ย บำเพ็ญตนบริหารแจกทานให้มีค่าสร้างศาลาสร้างถังน้ำสร้างอารามสร้างโบถส์ สร้างประโยชน์ก่อไว้อั่น
ใดพร้อมให้หล่ำแยงทานให้กาให้แฮ้งเผิ่นยังว่ามีกุศลโยมเอ๋ย….เอ้ย.. ทานคนจนอนาถาผู้ขาดแคลนกะดีล้น
ทานคนจนคนไบ้หูหนาตาบ่อส่องทานให้พระให้สงฆ์ ผู้มีศีลยึดหมั่นกุศลนั้นสิแผ่ผายทรัพย์สมบัติทั้งคล้าย
ตายแล้วบ่อติดตัวยายเอ้ย….ผัวรักเมียๆรักผัว…ดังสิกลืนกินได้ยามตายไปๆคนก้ำ ประสาหยังเงินคำกำแก้ว
มันบ่อแก่นเงินเป็นหมื่นเป็นแสนบ่อเคยติดต่อส่นนำก้นผู้เผิ่นตายอย่างดีหลายเขากะติดปากให้สองสาม
เหรียญข่อยหล่ะเบื่อยายเอ้ย….มื้อเก็บดูกเขากะเอาไม้เขี่ย ยาดกันเสียพี่และน้องตกลงได้ส่วนบ่อมีโอ้แม่เอ้ยฮู้
ว่าเป็นจั่งชี้อย่าขี่ถี่แพงหลายบายมาแถมสมภารก็อย่านานเดียวนี้….โอ้ยายเอ้ยเชิญทำดีเอาไว้ทำๆไปได้
ประโยชน์คุณและโทษให้คิดพ้อดอกตามข้อเทศนาตั้งแต่องค์ผ่านฟ้ าสมเด็จศาสดาจารย์เฮานั้นก่อนสิเถิงโพธิ์
ธิญาญเผิ่นกะท่านดอกจนล่า ทานบุตรตาทานช้างภรรยาและผ้าผ่อนยายเอ้ย…คราวเป็นเวสสันดรบารมีก่อไว้
ประสงค์ได้พุทธคุณ ศรัทธาโยมกะอย่าได้เดือดวุ่นกันวุ่นวายไปเด้อ แล้วแต่ใจของโยมสิผ่องใสหรือขุ่น…
การทำบุญบ่อห่อนบังอาจคับได้ทานท่อใดกะแล้วแต่เบิ่งถานะเจ้าของแหน่ให้เผิ่นหลายเฮากะแย้สิหมองไหม้
ให้ไตร่ตรอง ตื่นเสียเถิดพี่น้องพ่อและแม่ผู้มีทรัพย์โปรดจ่ายจับจุนเจือ เพื่อประชาชนบ้างอย่าเมินหมางให้
มองเยี่ยมคือเฮียมจาเว้าว่าหยาดน้ำฝนจากฟากฟ้ า สุธาพื้น….กะสุ่มเย็นนั้นดอกน่า…ศรัทธาโยม…..น้อ. บัดนี้
คัดเลือกเว้นนิทานต่อจาเสริม จับประเดิมสาธกจากนิมานการฮ้อนถึงบทตอนพระองค์เจ้าสัพพันญูเผิ่นตรัส
เทศว่าหญิงเปรตห้าร้อยเคยเลี้ยงหมู่สุกร จั่งว่าเลี้ยงแล้วท้อนนขายส่งโรงหมูหน้าอดสูชีวิตโพดว่าทรมารฮ้าย
แต่ว่าหญิงทั้งหลายนั้นเคยได้ดอกกินทานแจกจ่ายศีลและภาวนาหมายทานถวายส่งให้จึงดีได้รูปกะสวย..อั่น
ช้างเผือกนั้นอีกด้วยตั้งแต่เป็นคนพุ้นนั้นเคยนั่งอยู่ในศาล เป็นตุลาการตัดสินความขาดธรรมจึงกรรมต้อง…
พิพากษาความพร่องเอนเอียงเบี่ยงบ่าย บัดทางใดจ้างหลายขั่นทางใดจ้างหลายความแพ้กลายเป็นชนะจ้อย
เหมาะถ่อยบ่อชอบธรรมกรรมอันนั้นจึงดึงจ่องพันโตกลายเป็นกุลชะโลไผ่หนามตำต้องบัดนี้ตกถึงห้องพัน
ชายพวกเปรตพระองค์เทศสั่งไว้อั่นเขาใช้ดอกส่วงกรรม ตั้งแต่คราวก่อนก้ำเคยตีไก่กัดปลากินสุรามึนเมา
อวดสะหาวตีต้อง แต่ว่าเซากินเหล้าวันศีลมื้อหนึ่งนอกจากนั้นเจ็ดมื้อขวบวันเกิดมาชาตินี้นั้น จึงเป็นเปรต
สุรากายสาธุชนทั้งหลายให้ฮ่ำฮอนตอนนี้ฟังดีๆนักเลงเหล้าของมึนเมาสิเกิดโทษ คุณประโยชน์ก็หากหลาย
โทษก็มีมากล้นดอกเหลือล้ำก่ายกองกินเป็นยานั้นกะต้องนิดหน่อยธรรมดา อันกายาอินทรีย์กายสิผ่องใสสะ
บายเนื้อกินอี่ล่าอี่เลี่ยกินหลายๆยธาตุ กิริยาวาดบ่อคร่องเป็นโรคตับโรคท้องตายถิ่มกะส่วนหลาย…กลายเป็น
โจรผู้ร้ายกะมีอยู่ถมไป ขอให้ศรัทธาไทยอ่านกระบวนให้เห็นแจ้งฉันแสดงเพียงน้อยสิถอยลงโคงแล้วต่าว
เทศไปยาวกะแฮ่งเยิ้นโยมสิเอิ้นดอกไล่ลง จั่งปลงเอาไว้เทศนาไว้นี้ก่อน อีกจักหน่อยฟังสรุปบทตอนเด้อพ่อ
แม่พี่น้อง อั่นตอนนี้สิอ่วยกลอนนั้นหล่ะน่าศรัทธาโยม….น้อ…ฯ
(๔๓๘. พระเถระพูดต่อ) ตอนนั้นเมื่อนายพรานได้ฟังคำพยากรณ์จากองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้ว
นายพรานก็ได้กราบลาพระพุทธองค์ มุ่งตรงกลับมาในเส้นทางเดิมแล้วก็นำความมาเล่าสู่เปรตผู้ชายทั้งพัน
คนได้ฟังเปรตทั้งหลายเหล่านั้นเมื่อได้ฟังคำพยากรณ์แล้วก็หายเคราะห์เข็ญเวรกรรมกลายเป็นสุภาพบุรุษที่มี
ความงามเป็นเลิศ พร้อมกับมอบกายถวายชีวิตให้เป็นธาตุใช้ของนายพรานๆ ก็บอกว่ารออยู่นี้ก่อน แล้วเราจะ
กลับมารับในภายหลังเสร็จแล้วนายพรานก็เดินทางต่อไปถึงที่อยู่ของพญาช้างได้เล่าความที่พระพุทธองค์
ทรงพยากรณ์ให้พญาช้างฟัง พอได้ฟังแล้วก็หายเคราะห์เข็ญเวรกรรมกลายเป็นทดชะสารสีที่มีความงามเป็น
เลิศพร้อมกับมอบกายให้นายพรานได้ขับขี่เดินทางต่อไปนายพรานก็ได้ขี่ช้างเดินทางไปจนถึงที่อยู่ของเปรต
ผู้หญิงทั้งห้าร้อยได้เล่าความที่พระพุทธองค์ได้ทรงพยากรณ์ให้ฟังเปรตผู้หญิงเหล่านั้นก็หายเคราะห์เข็ญเวร
กรรมกลายเป็นสุภาพสตรีที่มีความงามเป็นอันที่หาที่เปรียบมิได้พร้อมกับมอบกายเป็นทาสีของนายพราน
นายพรานก็บอกว่ารออยู่นี้ก่อนแล้วเราจะกลับมารับในภายหลังนายพรานก็ขี่ช้างเดินทางต่อไป ถึงที่อยู่แห่งงู
เหลือมได้เล่าความที่พระพุทธองค์ได้ทรงพยากรณ์ให้ฟังงูเหลือมก็เกิดความเห็นภัยแห่งมัจฉริยะธรรมคือ
ความตระหนี่แล้วงูเหลือมก็จึงกล่าวแก่นายพรานว่าข้าแต่ท่านผู้มีบุญเอ๋ย บัดนี้เราสว่างไสวแล้วก็เพราะท่าน
ได้ให้แสงสว่างแก่เราบัดนี้เราขอมอบทรัพย์สินของเราอันมีอยู่ประมาณแปดสิบโกฏิ ณ ใต้จอมปลวกแห่งนี้
ให้ท่านไปบำเพ็ญประโยชน์ตามสบายเถิด งูเหลือมกล่าวดังนั้นแล้วก็อันตระธานหายไปนายพรานก็เดินทาง
ไปถึงที่อยู่แห่งองค์พระราชาในอธิสนครได้เล่าความทูลถวายพระองค์ก็ทรงโสมนัสยินดีปรีดาพร้อมกันนั้น
พระองค์ก็ทรงให้รังวัลแก่นายพรานคืออภิเษกพระธิดาทั้งสองนางให้แก่นายพราน และมอบให้นายพราน
เป็นกษัตริย์ครองนครแทนพระองค์แล้วต่อจากนั้นมาพระราชาองค์ใหม่ก็มีพระนามว่าสีระสาราราชเหตุที่
พระองค์มีพระนามเช่นนั้นราะว่าพ์นั้นได้ให้ชนทั้งหลายในพระนครไม่ว่าเด็กหรือผู้ใหญ่รักษาศีลห้าให้ครบ
ทุกทั่วตัวคนแม้พระองค์เองก็ทรงตั้งอยู่ในทศพิศราชธรรมทานังสีรังไม่เคยขาดฟ้ าฝนชลธาก็ตกหลากตามฤดู
มากดูหมู่พฤษาข้าวปลาธัญญาหารก็อุดมสมบูรณ์นับตั้งแต่กาลนั้นมาองค์พระราชาก็อยู่ครองราชต่อมาอีก
ยี่สิบปี ช้างพระที่นั่งของพระองค์ก็มาเสียชีวิตจากพระองค์ไปพระองค์จึงมาคิดว่าแม้ตัวเราก็จะต้องตาย
เหมือนดั่งช้างควรที่เราจะเป็นผู้ไม่ประมาทพระองค์จึงสละราชสมบัติออกผนวชบวชเป็นพระในพระพุทธ
ศาสนาไม่ช้าไม่นานพระองค์ก็สำเร็จเป็นพระอรหันต์และนิพพานในชาตินี้ พระองค์มีพระนามว่าสีระสาร
เถระต่อจากนี้ไปก็เป็นอันว่าการแสดงพระธรรมเทศนา ในเรื่องราวของนายพรานคืนศีลจากสีระสาระสูตร
อันพระอานนต์จำเอามาเล่าก็เป็นอันว่าจบลงแล้ว ก็ขอให้พุทธศาสนิชนพุทธบริษัททั้งหลาย จงพากันมีแต่
ความสุขความเจริญ และเจริญด้วยอายุ วรรณะ สุขะ พละ พร้อมปฏิภาณธนสารสมบัติจงทุกประการ อัตมา
ภาพทั้งสามก็ได้รับประทานวิชัชนามาก็สมควรแก่เวลาจึงขอยุติลงไว้แต่เพียงเท่านี้เอวังก็มีด้วยประกาลฉะนี้.

นิทานเรื่องนี้ก็เป็ นอันว่าจบลงเพียงเท่านี้.
 เทศน์แหล่อิสานเรื่องลีลาวดี

ณ โอกาสบัดนี้ หันโสตะมาเด้อท่านมาฟังเรื่องนิทานทรงคุณค่าตั้งแต่เก่าเรื่องลีลาวดีเป็นนิทาน
ตั้งแต่เค้าสืบธรรมเจ้าศาสนานิทานดีมีคุณค่าเอาธรรมมะออกมาสอนชาวนิกรถ้าคอยฟังพวกลูกหลานสิพา
ย้ายเจ้าหัวหลานทั้งสามนี้สิพากระโยมย้ายเข้าถึงธรรมอันล้ำค่าบัดนี้มาขอสมมุตินามในเรื่องลีลาวดีพอฮู้ป่ อง
อาจารย์…………………………………รับหน้าที่เป็นพ่อพันธุมะ

อาจารย์…………………………………รับหน้าที่เป็ นนาง คหปตานี

อาจารย์…………………………………รับหน้าที่เป็ นเรวัตตะ

ตัสสะมาสาธะโว บัดนี้หันมาฟังพ่อพันธุมะลาวสิมาพรรณาในเนื้อเรื่องประเดียงเว้าว่าจั่งใดพ่อพันธุมะเอ่ย ณ
หมู่บ้านจัณฑาลนอกกรุงสาวัตถี มีครอบครัวเฒ่าพันธุมะมีภรรยาชื่อสุธานี มีอาชีพตัดฟื นขายส่งให้ท่านสุ
มังคละเศรษฐีอยู่เป็นประจำ สองตายายมีลูกชายชื่อว่าเรวัตตะ มีมานะยิ่งไม่หยิ่งยโส ทุก ๆ วันเรวัตตะเลี้ยง
แต่โค จนเติบโต 15 ปี เต็มพอดี ท่านเศรษฐีว่าอยากจะมีเด็กรับใช้ ถ้าหากได้เรวัตตะดีหนักหนา ท่านจะเพิ่มค่า
จ้างให้เกินอัตตา เป็นบุญญาได้พึ่งบุตรฉุดจากจน เฒ่าพันธุมะจึงได้เรียกเรวัตตะเข้ามาหา ** เรวัตตะเอ้ยออก
มาหาพ่อจักคราวแหน่ลูกหล่า พ่อมีเรื่องสิปรึกษานำ ออกมาหาพ่อแหน่เรวัตตะเอ้ย

(เรวัตตะพูด)
เรวัตตะหล่าได้ยินพ่อจาขานแม่นพ่อมีกิจการอันใดจั่งได้ทันลูกชายน้อยพ่อเอิ้นข่อยมาหยังให้ชี้แจ่ง เชิญให้
พ่อแถลงลูกยินดีรับใช้ลูกมาแล้วให้พ่อจ่าคุณพ่อครับ แม่นพ่อมีเรื่องอันใดน้อรีบด่วนจึงได้ทันบุตรตราด่วน
มาไวฮ้อน ขอให้บิดาเจ้าใขคำแจ้งข่าว ให้พ่อใขเหตุข้อจาแจ้งว่ามาเบิ่งเกิ่นนาคุณพ่อครับ

(พ่อพันธุมะพูด)

เรวัตตะเอ้ยลูกของพ่อ คือว่าเดียวนี้นั้นท่านเศรษฐีผู้เผิ่นรับซื้อประจำของพ่อ เผิ่นนั้นมาติดต่อว่าอยากได้ลูก

น้อยไปใช้ซ่อยแฮง ส่วนค่าแรงเผิ่นสิให้สมใจลูกของพ่อเจ้าสิไปได้บ่ออดพอเว้าย่อๆจาเว้าสู่ฟังเบิ่งดู้เรวัตตะ
เอ้ย

(เรวัตตะว่าเป็ นกลอน)

*** บัดนี้… เรวัตตะน้อยกลอยพาทีแถลงกล่าว จิตกระสันโอ้อ่าวถึงความจนบีบคั้นโสตตันตื้ออยู่หว่างคอ

ชาติที่หนอยอนิลแก้วบ่อสมพลอยอันสูงค่า แนวไก่ป่ าแล่นเข้าบ้านบ่อมีมื้อว่าสิขัน อั่นแนววังน้ำจั้นบ่อสม
หมู่กุลชโร โสสิเอาพลายสารล่องลงกะคงแย้โตเป็นแพรผืนโป้ ดำหมากโกฝ้ ายเส้นใหญ่ ห่มเข้าเมืองศรีวิลัย
ย้านคนหัวเยาะเยิ้ย อายหน้าด่าประจารบุญสมภารผลาน้อย บ่อสมกลอยได้ชดบ่วงดอกพ่อเอ้ย เฮาเป็นเชื้อ
ไพร่บ้านอย่าหารสู้ไพร่เมือง แสงตระเกียงกับไฟฟ้ ามันไกลกันคนละโลกโชคของเฮาบ่อเข้าข้าง แม่นแทง
ล้วนถูกแต่ทอน เฮาเคยนอนสาดผือไม้หมุนหมอนเฟื องเลี้ยงงัวจ่อย อย่าหวังไปรอคอยว่าอยากนอนฟูกมุ้ง
หมอนแก้วที่แส่วคำอันกาดำกะสิสมตั้งแต่หมื้อ บ่อคือชมนกกระเจ่าทุกข์อยู่บ่อนเฮากินปลาแดกขี้ล้าถือผ้า
ชุ่มหมากเกลือ อย่าไปคอยกินเนื้อผัดมันบ้านผู้อื่นให้ค่อยหย้ำให้ค่อยกลืนปลาแดกเครื่องเข้าฮู้ยังสิรู้ว่ารส
หวาน ชุมจัลฑาลไทยบ้านอยู่ แถมถ่านดงสิไปลงสังฆกรรมกับพวกพราหมณ์จั่งใดได้เผิ่นเป็นไหมเฮาเป็น
ฝ้ ายต่ำเป็นผืนแพรลายบ่อเป็นก้าวบ่อเป็นไง่ไหมกะอยู่ส่วนไหม ฝ้ ายกะอยู่ส่วนฝ้ ายอย่าไปเกี้ยวกล่อมไหม
ไม้กะฮู้ว่าไม้อย่าไปฮ่วมชมหินมันสิเป็นคือดินห่างกันแต่เทิงฟ้ า แขนขามีไว้ถ้าสู้ หูตามีไว้ถ้าเบิ่งเห็นเผิ่นเซิ้ง
อย่าอยากเซิ้งเดี๋ยวสิย้อนบ่อถืกกลองลูกบ่อขืนขัดข้องเผิ่งพ่อแม่ทั้งสองอดสาเลี้ยงเพียรพร่ำ ทรมารทารกรรม
เผิ่นว่าเป็นลูกจ้างพอปานช้างลากโคน ชีวิตจนแสนจนทุกข์บ่อมีเสื้อผ้า ฝาเฮือนดีพอลี้อยู่ผักอี่ตู่พ้น กอกเกื้อ
เก็บใส่แกงอ่อมหน่อไม้สิได้บ้างกั่วบั่วเลย โอ้ยลูกบ่อเคยไกลข้างสองพระบรมผู้เลี้ยงพอเทื่อ ขอกินพริกกิน
เกลืออยู่กับพ่อแม่เฒ่าอย่ามาเว้าว่าให้ไป ลูกเป็นเชื้อชาติไฮ้บ่อห่อนไปเป็นพร้าวขอนอนหนาวไปตามหว่าง
แม่นชีวิตสิอัปปรางครั้นขาดพ่อแม่แล้วแม่นทนได้กะบ่อดีคนในเมืองสาวัตถีนั้น เขาหากมีหลายล้านดูถูกคน
จัลฑาลกลายหน้าบ้านเขากะด่า ขอขอบพระคุณพระบิดาที่หวังดีครั้งนี้แต่เรวัตตะไปครั้นบ่อได้มันอัดอั้นอั่งม
โน…..น้อ.

(พ่อพันธุมะว่าเป็ นกลอน)

*** บัดนี้ พันธุมะเฒ่าเว้าต่อเรวัตตะทำใจโพธิ์ใจพระต่อลูกชายขยายร้องว่าเรวัตตะเอ้ย… ทุกข์บ่อมีเสื้อผ้าฝา

เฮือนดีพอลี้อยู่กระจริงแหล่ว ทุกข์บ่อมีข้าวอยู่ท้องสินอนลี้อยู่บ่อเป็น กระเลนเต้นไต่ไม้กระฮอกไต่ไปตาม
โกนมันกะเป็นคือคนคั่วแสวงหากินใส่พุงให้เต็มท้อง กาดำตกถึงห้องเมืองหงษ์ทองเพศบ่อโองบ่อฝักไฝ่
อยากเป็นหงษ์ ๆ กะคงสิสิบ่อเย้ยอีดูหน้าส่องปี กกา ชินชาตาพาคนคร้าน บ่อเอาการบ่อเอางานคาแต่เว้าว่าชิน
หน่อคอยถ้ากินน้องช้างเขาผัดห่างแหย่งหนี เผิ่นว่าชีวิตมีลมอยู่หายใจอีกจักวันคงสมหวังหากบ่อตายวายสิ้น
ถ้าหากบ่อมีดินจ้างกะบ่อมีหญ้าบ่อมีชุมชาวนานายสิเอาอีหยังย่อ คารมณ์ปากสอพลอ แม่นสิคุยอยู่ยั่งมื้อบ่อ
คือเว้าว่าเที่ยงตรงคุณโยม…… น้อ.เอ้อคันมีดงต้องมีไม้คันมีไถต้องมีคาต มีนักปราชญ์ท่านผู้รู้คนฮู้ก็หากมี
คนผู้ดีผู้ร้ายตายคือกันลูกอย่าบ่นเมื่อเราเกิดมาจนลูกจงได้ปราบปลื้ม เพราะกรรมสร้างแต่งเอาของสิดีก็
เพราะเข้าเป็นเครื่องหล่อโรงหลอมก็ย่อมดีก็เปลี่ยนฮ้าง ชีวิตของคนจนคือรับจ้างหาสตางค์ด้วยหยาดเหงื่อ
กะยังดีกว่าเสือที่ถูกขังอยู่ถ้ำบ่อเจอเนื้อต่อนไขไหมกระเพยสิแสนหยุ้งอยู่ในบุงบ่อมีค่า ไหมบ่อมีราคาบ่อท่อ
ผ้าอี่โบ้คุ้มโล้มขาดห่มหนาว แนวข้าวเหนียวกับข้าวจ้าวไผว่าเป็นดินทราย เวลาหิวกระหายได้เผิ่งพิงกิน
แกล้มบ่อกระแกกับนาห้วยกะมีคุณคนละท่า ชุมหมูหมาที่เลี้ยงไว้กะหวังให้เห่าหอน พ่อแม่เลี้ยงลูกเต้ากะ
หวังว่าอยากกินแฮง ฮักปานแตงแพงปานตาฝากผีถวายไข้ ตัดสินใจสาเด้อหล่าเรวัตตะเจ้าอย่าไปหัวซาเสียใจ
ย้อนตระกูลต่ำท่านเศษฐีเผิ่นนำคุณเผิ่นมีหมื่นตื้อเอาเงินซื้อดอกค่าฟื น ถ้าลูกฝืนพ่อแม่เว้าโบราณว่าเตือนสติ
ว่าแต่เฮาทำดีแม่นอยู่ใสบ่อตกด้อย ซ่อยครอบครัวเบิ่งดู้หล่า อนาคตวาสนามันบ่อแน่คงเที่ยงถ้าลูกไปในเมือง
อาจสิดีบอกบ่อได้ เรวัตตะแก้วสิไปบ้อว่าจั่งใดน้อ…น่า..

(เรวัตตะว่าเป็ นกลอน)

*** บัดนี้ อีพ่อเอ้ยคำโบราณเผิ่นว่าไว้เอาหินแห่มาคั้นส้มเอาลมมาห่อเอาแดดเฮ็ดตอกเกี้ยวยังสิหมั่นกว่า

หวาย ตกกะเทินว่าสิแทนคุณเฒ่าต้องแกงหอยให้มันเปื่ อย เรวัตตะมองเบิ่งหน้าพ่อกับแม่โพดหงอยเหงาโพด
เหงาหงอยซ่อยครอบครัวเบิ่งเถิดน่าเวลาคุ้มนับคนาคุณล้น โอ้ชีวิตของคนจนสิมานอนขาขึ้นห้างบ่อมีทางแก้
ป่ อง มันกะบ่อถูกต้องคนสิส่องใสไขรวมชื่อว่าไม้แนวกอไผ่ใบขีกะบ่อดีหยังจึงไต่ตรองตวงตั้ง ยามพ่อแม่
หวังดีเผิ่นกะมีหวังได้ตกลงใจสิไกลห่างจากหมู่บ้านจันฑาลไปเผชิญต่อสู้ให้มันฮู้ชั่วดีลาจากบ่วงจิบจี้ไปชด
บ่วงกระจองคำลาจากคอนกาดำไปฮ่วมคอนกระยางกั้ว ลาผ้านวมผืนอี่โป้ ไปหานวมกำมะหยี่ แม่นชีวิตมันสิ
ดับยังบ่อทันได้ดี บ่อยอมถอยอ่วยโค้งคืนบ้านให้หมู่หยันแห่งคิดไปผัดแฮงอั้นตันป่ องมโนทุกข์อุกแท้น้อ
พอปานหินมาทับคอเต็งไว้จึงจำใจจำฮ้าง เตรียมเดินทางไปต่างถิ่น ยินเสียงฟ้ าแผดฮ้องคนองตึ้งฮ่วนนภา คุณ
ของแม่ดุจดั่งฟ้ า คุณของพ่อนั้นคือดิน น้ำตาลินไหลนองบาดแต่งของสิเดินเคลื่อน พ่อพาย่างลงเฮือนขึ้นขี่
เกวียนลำฮ้าง ชื่อว่าการเดินทางนับแต่มื้อสิไกลห่าง เอิ้นสั่งคนสองขอกข้างเฮือนไกล้เผิ่นกล่าวถาม คิดฮอด
ยามไปเลี้ยงงัวควายอยู่กลางท่งเด้น้อ…..โอ้ยลูกบ้านป่ าขาดงฟังเสียงลมพัดกิ่งไม้ตางไคร้ขุ่ยซอ โอ้ว่าห่วง
เด้น้อพระคุณพ่อบาดไกลตาจึงเอิ้นสั่งอำลาลุงป้ าจันฑาล ขอให้สุขสำราญอีกไม่นานจะมาเยือนลงจากเฮือน
หลังน้อยนั่งอยู่เกวียนทอยลอย ผู้บ่าวน้อยน้ำตาหลั่งผู้สาวเอ้ย….โพดว่าอุกว่าอั่ง โพดว่าอุกว่าเอ้า…มันหมอง
เศร้าเก่ามโน…..น้อ.

(พ่อพันธุมะพูด)

** พันธุมะนำเอาเรวัตตะจากบ้านเข้าสู่กรุงสาวถี ฝากเรวัตตะกับท่านๆ ก็รับโดยดีฟื นที่มีท่านก็ซื้อเป็นกันเอง

ก่อนจะกลับสู่ดินถิ่นกำเนิดจึงได้เปิ ดคำโบราณอ่านเตือนสอน เรวัตตะให้ทราบทุกๆ ตอนมีสุนทรว่าดังนี้จง
ฟังเอา

( เทศน์ต่อ) ***บัดนี้ พันธุมะเจ้าเอิ้นสั่งเรวัตตะ พ่อสิไกลลาปะห่างลูกชายคืนบ้าน ว่าเรวัตตะเอย. เจ้าผู้

สมภารกล้ามาทำงานอยู่บ้านเผิ่น อย่าได้เฮ็ดเกิ้อเขินเมื่อเจ้านายเผิ่นใช้อันใดนั้นให้ค่อยเพียร ถ้าเจ้าขึ้นบน
บ้านอย่าขี้ลดหลังมือของตนอย่าได้เอาตีนลบอ่านกระบวนให้มันแจ้งอย่าเป็นคนแขนสั้นมือฮีคิดให้ถี่ ชื่อว่า
คุณความดีบ่อแม่นของสิซื้อได้แม่นถือไว้กะบ่อเซ ความเกเรพาคนไห้ความจัญไลพาคนเน่า ปากกะอย่าหนัก
หูกะอย่าเบา เว้าให้มันชัดถ่อยมีอ้อยให้ตื่มตาลงานคือเงินๆคืองานอย่าเกียจคร้านเผิ่นสิว่าสันหลังยาวนอนฮู้
จักยามนอนลุกฮู้จักยามลุก ตื่นแต่มันบ่อทันแจ้งเผิ่นเป็นนายเฮาเป็นแหล่งอย่าปี นเกลียวเกินหน้าที่จงสำนึก
ทุกๆวินาที ว่าเฮาเป็นลูกจ้างอาศัยข้าวเผินกิน ดิ้นฮู้จักบ่อนดิ้นคันตายคนทั้งหลายในเฮือนท่านเศรษฐีทั้งคล้าย
ถือเป็นนายเสมอหน้าบุตรธิดาภรรยาของม่าน ก็แล้วอย่าใช่สมบัติจรรยากับว่าจาม่วนแม้งบ่อแผงเว้าแผด
เสียง คนในเมืองนั้นหลายเลห์อย่าเสียกลย้อนคนชั่วเขาพาหม่วนเจ้าอย่าหัวเขาพาเปเจ้าอย่าไห้ให้จำไว้ใส่มะ
โน…….ลูกคำเอย (เว้าต่อ) เมื่อพันธุมะสั่งสอนเรวัตตะแล้วอำลาท่านเศรษฐีขึ้นสู่เกวียนเปลี่ยนวิถีกลับสู่บ้าน
จันทาลก็มี ณ กาลครั้งนั้น…

(เว้า) เป็นจั่งใดน้อพี่น้องฟังนิทานธรรมเข้าใจบ่อเป็นจั่งใดกะให้อดสาแห้นเขินข่าตางขิงอดสาแห้นกินลิง
ตางกระต่ายอดสาฟังขี้ผู้ฮ้ายซามพ้อผู้เผิ่นดี ฟังนิทานบทนี้มีคติอยู่หลายตอนเป็นอุทาหรณ์สอนพวกเจ้าเฮา
ท่านคู่สู่คน เผิ่นกะยังว่าสี่เท้าย่อมพลาดพลั้ง ปราชญ์ก็ดั่งคือเดียวทางเคยเทียวกะยังหลงผ่านดงสิตำไม้ ตอน
ต่อไปฟังนางลีลาวดีน้อยกลอยพาทีแล้วเว้าว่าพระอาจารย์………….. ผู้เผิ่นรับหน้าที่นี้สิจาเว้าว่าจั่งใดเว้าให้
เผิ่นฟังเบิ่งดู้ลาวดีเอ้ยลาวดีเอ่ย

(นางลีลาวดีพูด)

*** สาลีลาวดี ลูกเศรษฐีสุมังคละนับแต่เรวัตตะมาอยู่บ้านไม่นานนัก เธอคิดรักเรวัตตะอย่างล้นเหลือ สงสาร

เธอทำแต่งานคงจะเพรียหาทางเกื้อให้เธอสุขคงจะดี ในวันนี้พ่อเศรษฐีหนีไปค้าอยู่ต่างเขต ดิฉันสังเกตพี่และ
แม่ของดิฉันพากันด่าเรวัตตะทุกวี่วันด่าอ้ายนั้นอ้ายนี้ทั้งอ้ายโง่คนเดนคนในตอนนี้ สมมุติว่า เรวัตตะจะ
เอาชนะใจลีลาวดีอย่างสุขขุม เธอไม่พักอยู่ในกระท่อมที่สุมทุมเมื่อยามกลุ้มลาวดีหนีไปคุย ทั้งฝากหมอน
ฝากผ้าสารพัด กลางคืนนัดพบเธอในเขตสวน กัณนิกาพี่สาวและแม่ทราบกระบวนทั้งผูกตรวนตี เฆี่ยนฆ่า
ลาวดี

(พูด**) ในตอนนี้ก็ลักหนีไปคุยอ้ายเรวัตตะคือเก่าคันมื้อใดบ่อได้พ้อพบหน้าอ้ายคือสิไข้ป่ วยเป็น ว่าแล้วลีลา

วดีก็เลยไปพบเรวัตตะในเขตก็มี ณ กาลครั้งนั้น…..ฯ

(เรวัตตะพูด)

*** ยิ่งนานวันนานเดือนเปลี่ยนไปกับอันความรักนับแต่วันถูกเปิ ดเผย โอ้ความรักหนักเพียงใดใครที่เคย อก

ข้าเอ๋ยยิ่งนานวันยิ่งอั้นทรวง ลาวดีถูกแม่ตีพี่สาวด่าว่าเธอมาสัมพันธ์กับคนจันฑาลเขลาในคืนนี้ เธอมาพบกับ
ตัวเราดูเธอเศร้า คงมีเรื่องขุ่นเคืองใจ…..

(เรวัตตะว่าเป็ นกลอน)

ในนาทีที่เธอจ้ำมาคุยนำเวลาคำแนวว่ารักมีกรรมนางบ่อเปิ ดป่ องท้างทางสิฮู้แม่นบ่อมีภาวะการแบบนี้ จักสิ

เฮ็ดจั่งใดน้อพ่อเศรษฐีบ่อเนาเฮือน โสดเปลี่ยนไปหลายด้าน ความสาบานทั้งสองข้างระหว่างลาวดีนางกับ
หนุ่มน้อยผู้คนซื่อเป็นจั่งทรงสีบบ่อคือ แนวหมาวัดปองดอกฟ้ า อีดายื้อดอกใส่หงษ์ หงษ์ผู้สูงค่าลอยเวหา
เหินเมฆสิมาลอยล่องเล่นปนเชื้อดอกหมู่กา ผิดตำราทั้งผิดเบื้อง ผิดครองเมือง ทั้งผิดแง่ ลูกลื่นแม่พอปาน
คามลื่นหม้อมาทาป้ ายญาติตระกูล อันชีวิตของวัยรุ่นแห่งวุ้นรักแห่งหนักอก ส่ำกับเทียวทางฮกส่องบ่อเห็น
วิถีท้าง บุญบ่อมีแม่นว่าสร้างกฐินแฮ จ้างกะบ่อได้แฮ่ นุ่งแพรลายย่างอ้อมบ้านหมาผัดหุ้มเห่าให้อาย เว้าพื้น
ทางฝ่ ายอ้ายแม่นตายเกิดจักพันกัป มีคนถามกะสิรับว่ารักเธอบ่อแปลปลิ้น พี่ดูชินเจ้าของแหล่วบ่อมีแนววิถี
ถ้างมองเห็นทางสิได้ย่าง เนื่องจากรักมีกำแพงกลั้นกลางความรักน้องและอ้ายจั่งปี นป้ ายนั้นบ่อไหว พี่เป็น
เชื้อชาติไพร้ประชาไพร่ไทยปิ เหรอขืนละเมอนอนฝันกะส่วนเฮฮามเอ้ อัศจรรย์เป็ดเด้อยากนอนคอนซ้อนไก่
ตีนเป่ มเป่ ตีเป่ มเป้ ปี นขึ้นกะบ่อไหวคุณโยม……น้อ. เว้าพื้นความรักอ้ายกะรักเจ้าได้บ่อผิดแปลกทางกฏ
หมายดอกนางเอย แต่ศักดิ์ศรีของชายผัดสำดินดอนแล้ง น้องเป็นนายอ้ายเป็นแหล่งอยากบายถงแดงแนว
ลูกแหล่งตระกูลต่ำบุญบ่อสมทองคำ หากสิสมตระกั่วเก้ยาคุกระแป๋ ง พี่เป็นแนวชาติแฮ้งบ่ออาจแต่งให้เป็น
กา ขอบใจเธอที่มาหาขอบพระคุณที่เธอช่วย ชาติว่าหางขี้โก๊ะส่วยผิดหางแลนตั้งล้านหมื่น ห่างขี้โก๊ะขาด
แล้วดิ้นพอปานอ้ายบ่าวพี่ชาย อยากได้ลูกสาวนายเหลียวเบิ่งเป็นดิ้นๆ พอปานหางขี้โก๊ะขาด เหลียวเบิ่งทรง
เหลียวเบิ่งโส่งเจ้าของแล้วฝากบ่อไป ความรักเอาบ่อได้ส่ำหมาเห่าเฮือบิน พี่ขอเดินดินไปตามบุญได้ต่อทุน
มาน้อย บ่อหวังคอยได้เล็มก้างแกงยอดยางใส่ช้างป่ าอยู่ตามชาติวาสนาลาวดีน้องอย่าเกี้ยวเดียวว่าแม่อี่น้องสิ
ตีเฆี่ยน…หม่อมพะนาง….น้อ.

(เรวัตตะพูดต่อ)

เป็นจั่งชั่นหล่ะลาวดีพี่เป็นจันฑาลตระกูลต่ำ บ่อสมน้องผู้ยศสูงดอกเด้อลาวดี

(ลีลาวดีว่าเป็ นกลอน)

ลาวดีน้อยถอยสุนทรฟ้ อนเข้าใส่รักสุดอกสุดใจไผสิฆ่ากระส่างไผ ๆ สิตีกะส่างสิ้นบ่อยินร้ายและดี ชาติ

ศักดิ์ศรีบ่อแม่นแนวสิกินได้ ลาวกับไทยแตกต่างควายกะดีท่อควาย ช้างกะดีท่อช้างคั้นจางเปรี้ ยวให้ตื่มเกลือ
เผิ่นว่าเชื้อชาติช้างขาวเผือกงานิลเกิดอยู่ดินแดนผา ป่ าพนอมแนวไม้คนของเฮาเรียกเกิดเองบ่อมีได้กรรมไผ
มันได้ฮ้ำหั่น อันความรักความแพงสิขีดขั่นฝันกะได้ท่อฝัน ประสาโลกนี้นั้นกะคือว่าจน หรือรวยกระหากคือ
มนุษย์ สิเสิ่นขนบ่อมีได้ใจไผมันประสงค์แล้วแม่นเมืองแกวกะดั้นฮอด ผักจอกลอยอยู่น้ำยังมีมื้อว่าป่ งเขียว
น้ำพรพรมไหลหลากเกี้ยวป้ านฝายลัดกะยังพัง อุปมาคือกันดั่งลาวดีน้อย จิตนางปองหมายหมั่นสายสัมพันธ์
กับคุณพี่แม่นสิมีสิ่งกั้นตันไว้กะข่อยปี น ตราบใด๋ฟ้ าบ่อปี้ นดินบ่อเปลื่อยเป็นผง ดงบ่อกลายเป็นบ๋าใฮ่นาบ่อ
เป็นแกล้ง กกสะแบงบ่อเป็นพร้าว ลาวกับไทยยังเทียวท่อง แม่น้ำของอยู่กั้นตันหน้าสิค่อยลอย อ้อยยังหวา
นอยู่จั่งอ้อย นางบ่อปล่อยพี่ชายหนีลาวดีบ่อยอม สิขุดมวยจนตัวม้วย ควายบ่อมีเขาขึ้นพอสามเขา ลาวดีนาง
บ่อเว้ากับคนอื่นยากปานใด๋กะสิบืน ปื นกระสุนลูกโม้ บ่อหมดเกลี้ยงสิเสี่ยงตาย ต่อให้พ่อแม่อ้ายป้ อยแส่งสิ
ทนอดนางบ่อมีใจคตสิซื่อตรงประสงค์อ้ายตายกะตายอยู่กับเจ้า เอากะเอากับคุณพี่ ความทุกข์ยากจนมี บ่อ
สำคัญท่อก้อยสิมีบ้างกะแค่ตาย มีผู้ชายตั้งหมื่นล้านมาโอมอ่านเอาอวน นางบ่อไปคองล่องคู่ผู้ใด๋สาซ้ำ แม่น
สองตีนสิเป็นผ่ำผู้ที่นาวาดินนำข่อยยอมยั้งคือคุณพี่ ยอมเสียเกียจลูกเศรษฐีเอาให้โลกได้ส่าตึ้งๆ ลือย้องว่ารัก
จริง สิว่าหญิงคือน้องผยองโตโม้เกินตู่ คันบ่อเชื่อกะลองดูหากชาตินี้บ่อได้อ้ายสิตายถิ่มกะบ่อแหนงนั้นหล่ะ
น่าพี่ชายเอย…..น้อ.

(ลีลาวดีเว้าต่อ)

เมื่อลีลาวดีมาคุยกับเรวัตตะดึกดื่นพอสมควรแล้วเธอก็ขึ้นสู่คฤหาสน์ มารดารู้ก็เฆี่ยนตีเช่นเคยนางก็ทนความ
โศกเศร้ารำพันอยู่ก็มี ณ กาลครั้งนั้นแลฯ (นางคหปตนีพูด)
เมือนางคหปตนีทราบชัดว่าลีลาวดีมีความสัมพันธ์รักกับเรวัตตะจึงเรียกเข้ามาด่าว่าเฆี่ยนตีสั่งสอนฯ

(นางคหปตนีว่าเป็ นกลอน)

บัดนี้…. นี้หล่ะน้อเผิ่นว่าฟานไปกินหมากขามป้ อมผัดไปคาคอมั่งๆบ่อขี้สามมื้อกระต่ายตาย ตายกะตายๆ

แล้วจอนฟอนผัดเหม็นเน่า โบราณสอนบอกไว้โพดคือฮ้ายอันถืกหลาย ลูกสาวทำขายหน้าไปหาคุยชายเว้า
บ่าวบ่อรักงวนสงวนสาวทำประชาชนเพื่อนบ้านประจานเว้าส่ำหยัง โพดว่าซังมันฮ้ายบ่ออายคนเสียชื่อ ต้อง
ลาไม้ลงมือลูกเฮ็ดเสียขี้หน้าตระกูลเชื้อเผ่าพราหมณ์ ตายกะตายมันแหล่วแนวลูกสาวบ่อดีปล่อยไว้แห่งสิเน่า
บอกจั่งใดกะบ่อเอาตีกะได้ท่อตี ฆ่ากระได้ท่อฆ่า สิเป็นบ้าป่ วยกะใจนั้นหล่ะน่าศรัทธาโยม…….น้อ.

โอ้ยกูมาเสียดายข้าวเสียดายนมน้ำเลือดกูเด้น้อ…… เสียดายแพรแผ่นผ้าอาภรณ์พร้อมเครื่องนุ่งทรง เหลือ

แฮงจงใจตั้งหวังกินแฮงนำลูก กระดูกท่อแข่งช้างมันแขนห้อยอยู่หว่างคอ ขอให้นารีสร้อยลุนหลังมาฟัง
เทศน์อย่าสร้างเหตุเดือดร้อนมาให้แก่ครอบครัวสิเอาผัว เอาชู้ สีบุญชูอย่าลืมเว้าพ่อแม่ไม้อย่าแก่เกินหลัวสิ
เอาผัวไปซ้อน เฮาต้องเว้าพ่อแม่เฮา พ่อแม่เว้าให้จำจือฟังคำอย่าทำตามใจโตบาดพราดมาสิเสียหน้าเสียวงศ์
ศาเสียชือ เสียตระกูลเสียโคตรเชื้อ เสียฮอดพ่อแม่เลี้ยงคนสิเฮี้ยงหยอกใย สมพอได้กะสิได้อย่าฟ้ าวด่วนแสวง
รัก ตรองให้ดีคิดให้คักสิยากใจขาดยามแพ้ การเป็นสาวเป็นแส้ บ่อห่อนเป็นได้หลายเทื่อ เชื่อผู้โถผู้เฒ่าอย่า
เอาแท้นั้นแต่ใจ ขอให้จำจือไว้ ตามข้าที่ว่ามา อย่าเอาความลาวดีเผิ่นสินินทาท้วง มาจึงทวงคำห้าม ลาวดีอย่า
ยุ่งเกี่ยวขืนทำผิดอีกครั้งเดียว แม่สิฆ่าให้เมี้ยนๆ ให้เจ็บกว่านี้ระวังไว้อย่ากระทำ

(แม่คหปตนีเว้าต่อ)

ลาวดีเอยให้เจ้าฟังคำเว้ามารดาอย่าสิลื่นตื่นแล้วเจ็บจื่อไว้อย่าไปข่องพวกผู้ชาย ลาวดีเอย.

(ลีลาวดีว่าเป็ นกลอน)

บัดนี้…เอาแต่บุญที่เคยสร้างบุญสมภารคาดสิได้อยู่ฮ่วมคาดสิเคยได้ร่วมอี่หยังแท้กะบ่อแหนง ลูกนั้นฮู้แจ่ม
แจ้ง แทงตลอดคุณโณโสว่านางหลงรักพี่เรวัตตะนั้น ความสัมพันธ์ที่มีไว้เพียงหัวใจอันแนวนิ่ง บ่อได้บอก
ทุกสิ่งสงวนนวลและเนื้อบ่อเคยต้องแต่ห่างใด แม่สิมาห้ามน้ำไหล เฮ็ดจั่งใดสิห้ามได้ ยามเมื่อโลกมันหมุน
บุญไผมันแบ่งปันแต่เทิงฟ้ า กาบ่อขาวคือฝ้ าย หญิงกับชายต้องม่คู่ ถึงบ่อเป็นคู่นอนเป็นแต่เพียงคู่เว้า ความ
เศร้ากะส่วนหาย คนบ่อตายจะต้องดิ้น ลิ้นอยู่ปากกะยังคม บ่าวและสาวมาพบกันจะต้องจากันบ้าง บ่อผิดทาง
บ่อผิดหม่อง บ่อผิดทางดอกตี้พ่อ ก่อนคุณแม่สิได้กับคุณพ่อกะแม่นความรักนี้ จึงจำให้แต่งงานจ้างกะบ่อเป็น
บ้าน ถ้าหากขาดชายหญิง หมู่สัตว์สาวาสิงห์ค่างลิงยังมีคู่ ฮู้ว่ามารดาห้ามอยากทำตามให้เซาเกี่ยว แต่ความรัก
มันหมุนเกลียวกุญแจขันอย่าว่าแน่น สิมายได้กะบ่อมาย ถ้าหากขาดหม่อมอ้ายชายพี่เรวัตตะฟ้ าสิคืนโค้งเกิด
ฮ่วม ห้ามความมัก ความฮักแม่นผู้ใดว่าสิห้ามได้แหนงสู้ว่าให้ตาย ในกฏหมายบ่อมีห้ามสิมักไผกะตาม จน
ไฮ้มีมั่งคนมักกันสิไปชั่งชาติตระกูลบ่อได้จนไฮ้ กะบ่อติ มียังเป็นหมู่นี้บ่อเป็นแต่ชู้กะตามถ่อน ตั้งแต่กรรม
ดอกแม่เอ้ย……ฯ

(เรวัตตะเว้าต่อ)

ขอร่วมรัดตัดนิทานให้ลงสั้นยิ่งนานวันขวบปี ผ่านกลายหนี

เรวัตตะผูกสมัครลาวดี ลาวดีถูกแม่พี่สาวด่า เรวัตตะสงสารเธออย่างเต็มที่เพราะตนนี้เป็นต้นเหตุให้เธอ

หมอง เราต้องหนีไปดีกว่า เพื่อให้เธอสุขสมปองจะได้ครองความสุขใสในครอบครัวเฮือนคือเก่า เรวัตตะกะ
เลยเขียนจดหมายส่งถึงที่ ฝากนางทาสีไปให้เธอในภายหลัง โอกาสดีให้เขาเล่าสู่เธอฟัง กำซับสั่งนางทาสีหนี
ไปตอนกลางคืนขืนอยู่ไปจะไม่ดีจะมีเหตุ เนระเทศตัวดีกว่าหมดปัญญา ไปหาพ่อคืนหาแม่ผู้เลี้ยงมา แม่ลาวดี
เอยพี่ขอลาจร.

(เรวัตตะว่าเป็ นกลอน)

เรวัตตะน้อยสิพลอยพรากไกลจากเนื้อคู่ เนื่องจากบุญบ่อส่งยู้สิ ไกลข้างดอกห่างเหิน แล้วสิเอิ้นสั่งน้องมีนาม

ว่า ลีลาวดี แสนเต็มทีอุกหัวใจหลงอาลัยแต่นำน้อง แสนอาลัยอาวรณ์ยิ่ง ยามสิไกลยอดหญิงลีลาน้อย อ้ายเห
งาหง่วมคิดเห็นความน้องเว้าต่ออ้ายพี่ชายเว้าต่อน้องสาบานไว้ต่อพระจันทร์ นับแต่วันสิได้ฮ้างไกลห่างพนา
งหนี ขอลาทีลาวดี วาสนาพี่ชายกิ้น ชินชาตาพี่ชายหน่อยบ่อหวังคอยได้กินน้ำสร้างแซ่ง คืนไปกินน้ำแอ่ง
กระบวยโป๊ ะหมากพร้าวเฮือนเย้ากระท่อมตอง จองสิไลลางม้อเครือกอฮอกะสิลาโพนข่อย หอยสิลาจิ๊บจี้ ปี
กล้วยสิสั่งเครือ เสือสิจากป่ าเฮื้อไปกินเยื่ออยู่เชิงเขา ควายสิไล่ลงเคาปล่อยทำเลฤดูแล้ง อันความรักความแพง
สิเก็บไว้ในดวงใจอันร้าวหวิ่น คืนเมือกินต้มข้าวโจ้อยู่ในหม้อที่โจ่ไฟ ความรักที่ขอฝากไว้ในจดหมายลาย
เซนต์หมุ่นคือฮอยปู ฮู้ว่าเธอนั้นหมายมักรักพี่ชายอย่างเต็มร้อย ตราบใดกลอยหัวสั้นมันยังคันบ่อถืกแซ่ พี่สิ
ขอรักตั้งแต่ลาวดีผู้เลิศฟ้ า บ่อไปเว้าผู้อื่นอือ วันสิได้ห่างมื้อพวกคนซื่อกะสิลาคนโกง โองสิไลลาฟานมั่งเมย
สิลาเก้ย คือลูกเขยคนจนสิไลวงค์แม่เฒ่าผู้เอาเงินเป็นแก่น แตนสิลาตอเผิ่งไปบินเซิ้งอยู่ป่ าหันลาวดี
เอย………..หากว่าน้องเจ้านั้นอยากมีคู่กระอาสาอย่าห่วงคนจันฑาลผู้ต่ำตอยบุญก้อม พี่ได้ซอมดูแล้วหมด
ทุกแนวเกลี้ยงอ่อยฮ่อยขืนอยู่ไปนับมือหล่อย แม่ของนางอุปมาดั่งก้างขวางขั่นอยู่หว่างคอ โชคเฮามีจั่งค่อย
พ้อยามชีวิตสดใสคิดฮอดชายยามใดให้เบิ่งลายเซนต์อ้ายอ่านจดหมายที่แสนซื่อ จากลายมือแสนทุกข์ยาก
หากพี่คิดฮอดน้องสิมองผ้าที่นุ่งทรง ผืนที่นงค์คานให้แพรสะไบผ้ายอมคั่ง จากเด้อหมดความหวังรักบ่อสม
มาดมุ่ง……ทำให้ยุ่งอั่งมโนๆ………โอยน้อ…..

(ลีลาวดีว่าเป็ นกลอน)

บัดนี้……คราวเมื่อนงค์นางหล่าลาวดีได้ทราบข่าว ว่าเรวัตตะผู้บ่าวได้ลักหนีจากข่อยจดหมายน้อยส่งใส่มือ
มื้อกะเลยบ่อเป็นมื้อ ลาวดีรออยู่จนวันตายอ่านจดหมายเวลาใดได้ฮ่ำไฮเวลานั้น สายสัมพันธ์บ่อคงหมั่นเลย
เป็นอันสลายไปนำฮอดไกล้แล้วผัดห่างบุญบ่อสมลูกจ้างกะเลยฮ้างจากจร บุญของมอนบ่อสมม้อน แนวว่า
มอนใบตายเหลือแต่ก้าง ซ่าว่ามีอ่างแก้วบ่อมีน้ำสิดื่มกิน นี้ตี้น้อเผิ่นว่าบุญบ่อสมไหมสิ่น แพรสีทองผืนงามค่
องมีกระบองก้อมๆ แสนสิใต้บ่อฮุ่งเฮือง ส่ำมีเฮือนบ่อมีบ้านรัฐบาลบริหารสิดีได้กะตามแต่ ขี่เรือฮั่วข้าม
แม่น้ำกะเลยเคิ่งนที บุญลีลาบ่อเคยจกให้สมจกไหเดียวผัดถืกเน่า บุญบ่อเคยจี่ซี้นไขผัดไหม้ข้อมือ ชาติมีผื
อกะหากเป็นผือโม้ มีขันโอผัดปากแหว่ง มีเหรียญสตางค์บาทแบ้งค์กลายเป็นขี้ตระกั่วปลอม รักบ่อมีผู้พร้อม
ความอบอุ่นกะเลยสูญหาย กลายเป็นความระทม ตรมขื่นขมเหมือยมื่น ได้ยืนเซอโอละเด้อแล้วกะโอ่ยหนาม
แทงเยาะหน่อไม้ผัดตำเข้าหว่างคัน เรวัตตะเอยช่างมาทำให้น้องซ้ำอุกอั่งขวัญกระเจิง รักมาเหิงเรรวนป่ วน
ฤทัยใจร้อน บ่อนเคยนอนกลายเป็นหนาม บ่อนเคยนอนกลายเป็นเสี้ยน เฮือนสองหลังสามหลังบ่อมีหม่องสิ
ฮองนั่ง มีแต่อุกแต่อั่งพอปานน้ำแก่งท้วม กระแสเคลื่อนผัดขี้ฝอยฝนตกลงโท่งบวกควายน้อยกะยังฮู้นั้นว่า
เต็ม บาดน้ำตาลีลามันหลั่งไหลบ่อมีเอื้อน ส่างเป็นชายใจเหี้ยนลักหนีไปบ่อเอิ้นสั่ง หรือพี่เคียดอี่หยัง หรือพี่
ซังอี่น้องจั่งบ่อเอิ้นสั่งข้อ สังมาล้อให้คิดแฮง ค่ำลงแลง

เดือนหงายจ้าลาวดีลงไปหาที่กระท่อมกะแปนจ่างป่ าง ว่าสิเห็นคีงบางเหลียวจนคอคตแง้นได้แหงนหน้าเบิ่ง
แต่ดาวนอโยม………… ผู้สาวเอ้ยขอให้จำจื่อไว้อย่าได้ล่วงประเพณี อย่าฟ้ าวซูชีมามักต่อผู้ชายโดยง่าย ยาม
เมื่อฮักสลายมันสิเสียคำเว้า เราสิคิดฮอดเขาบ่อมีมื้อสิพ้อผ่าน รักบ่อสมปนิธารปราถรนาที่ตั้งไว้ คือไฟไหม้จี่
สุม หนึ่งต่อหนึ่งบวกกลุ้มกะกับก่ายเป็นสอง สองบวกสองตรมตรอมทุกข์ระทมเต็มที่ ลาวดีถูกแฟนถิ่มสนิม
ใจก้อนท่อโอ่งโสตกลงบ่อได้ซ้อนมันเป็นแท้บาปอี่หยังนั้นหล่ะน่าศรัทธาโยม…………..น้อ…….ฯ

(เรวัตตะพูดต่อ)

เมื่อเรวัตตะคืนสู่บ้านเกิดของตนไม่พบพ่อพบแม่ในที่สุดเรวัตตะจึงตามหาขึ้นไปทางภาคเหนือก็ไมาพบในที่
สุดเรวัตตะได้กลายเป็นโจรออกเที่ยวปล้นเที่ยวจี้ทุกวี่วันเคยปล้นท่านเศรษฐีก็ครั้งหนึ่ง จนได้พึ่งพระสาวก
อรหันต์ ท่านเทศโปรดว่ามนุษย์อย่าฆ่ากัน ชีวิตใครๆก็รักยิ่งกว่าสิ่งใด ผลที่สุดโจรก็ขอบวช ตรวจความไม่
แน่นอนแห่งสังขาร พระเรวัตตะห่วงพ่อแม่เหลือประมาณ พ้นพรรษาห้าจึงขอลาอาจารย์ออกติดตามพบชาย
ชราอยู่กลางป่ าเรวัตตะจึงถามไถ่ว่าท่านเป็นใครชายชราจึงเล่าให้ฟัง เรวัตตะจึงทราบว่าเป็นบิดาจึงเทศโปรด
เฒ่าพันธุมะจึงออกบวชตามเรวัตตะมาอยู่กรุงสาวัตถี เรวัตตะจึงได้พบลาวดี เหตุการสิเป็นไปจั่งใดนั้นโยม
คอยฟังให้เต็มที่ ลาวดีกำลังจนคนรักจากไปคนบ่อได้พ้อพบปานไฟฮ้าสิลุกคืน ลาวดีแสนสดชื่นเห็นคนรัก
บวชเป็นสงฆ์ เธอจึงตรงมาหาจึงกล่าวพาทีต้านไขคำขานเป็นบทร้อนเป็นคำกลอนสิออกเอ่ยเผยวาจีเบิ่งเถิด
น่ามาจาเว้าสู่เผิ่นฟังลาวดีเอยลาวดีเอ่ย…

(ลีลาวดีว่าเป็ นกลอน)

บัดนี้…ลาวดีได้ทราบรู้เนื้อคู่แฟนหลัง เดียวนี้ยังบ่อทันตายได้ขูดผมโกนคิ้ว เดินตามครองพระโคลิ้วแพรสี

เหลืองได้หุ่มห่อ หลวงพี่เอยบุญนางมีจึงได้พ้อเห็นก้อนต่อนคำ นี้ตี้น้อเผิ่นว่าสิบปี ล้ำชาวปี ล้ำจั่งเห็นกวางมา
หยามมั่ง บาดว่าข้าวขึ้นเล้าจั่งเห็นหน้าเทื่อเดียว ชื่อว่าเทียวทางเวิ้ง เดินตามทางย่างคนที่จากกันเหิงนานปี
โลกมันกลมดั่งขอบโด้ง แม่นไกลได้กะบ่อไกล สำพอเผินว่าไว้คาดสิทุกข์บ่อฮ่อนมี คาดสิมีบ่อห่อนไปเป็น
อื่น ลาวดีแสนสดชื่นพอปานยืนอยู่ฟ้ าได้เห็นหน้าหลวงพี่มา ชาติว่าดำนาหล้าฝนบ่อฮวยบ่อหวังว่าสิได้เกี่ยว
แต่หัวปี ตกบ่อแพ้ บาดตอนท้ายผั่นบ่อฮวยฟ้ าเด้น้อฮ้องส่วย แนวว่าเป็นคนซวยบ่อคือหมู่ ชาติมีหมู่ผัดปากเว้
อมีกระเซอผัดก้นโล่ง มีกระบุงผัดก้นโล้ ชาติมีมีดอี่โต้คมผัดเบี้ยวซุบบ่อแข็ง เหลือแฮงแปลงขัวข้ามลำตระ
คลองว่าสิไต่ ฝั่นเจอขัวไม้เชื้อลำแห้งมีมอดเล็ม เกลือเคยเค็มสิเป็นเปรี้ยว มีรักเดียวคือคุณพี่ ในฝันถูกเบี้ยว
บ่อเข้าท่า กระต่ายเต้นป่ ายฟ้ าบ่อมีม้มหว่างขี้ดิน แนวว่าชินบ่อสมแป้ ง แสนสิทาหน้ากะบ่อหม่น เลยบ่อนวน
แนบเนื้อ แนวแป้ งกระป๋ องโป้ นั้นบ่อดี ว่าแม่นมันสิเป็นหน่วยโป้ เห็นแต่หน่วยเครือตายผั่นเจอเครือเถาวัณย์
ตายแห้ง ชาติที่แนวหมากแตงเฮื้อบ่อคือหน่วยหมากแตงจริงดิฉันเสียใจจริงๆ ชีวิตของผู้หญิงถืกผู้ชายต้มบ่อ
ฮู้เมื่อ ลิ้นผู้ชายบ่อหน้าเชื่อต้มผู้หญิงอยู่เลื่อยเปลื่อย จนบ่อเหลือฮอดเล็บน้อยสะอรโอ้อั่งมโน……น้อ..

(ลีลาวดีเว้าต่อ)

เป็นจั่งใดค่ะหลวงพี่อยู่ดีสบายอยู่บ่อค่ะหลวงพี่

(เรวัตตะพูด) เอ้อยังค่อยสุขขีหมั่นเหมือนเดิมสันเก่า จิตกระอยู่ในกายใจกะอยู่พี่ไปพุ้นแต่ห่างคีงดอกลาวดีเอ้

ย

(ลีลาวดีพูด)อ้าวคันหลวงพี่อยู่สุขสบายดีแล้วกะบ่อคิดถึงความเก่าความหลังแน่บ่อน้อค่ะหลวงพี่

(เรวัตตะพูด) ฮ่วยอั่นความเก่าความหลังอี่หยังอีกน้อหลวงพี่บ่อเคยมีเรื่องเก่าความหลังดอกลาวดี

(ลีลาวดีพูด) อ้าวกะความเก่าความหลัง ตั้งแต่เฮาพบกันอยู่กระท่อมหลังสวนแต่กี้จั่งใดหล่ะหลวงพี่จำบ่อได้

ตี้

(เรวัตตะพูด) โอ้ยลาวดีเอ้ยอย่าสิมาหาล้ำเอาไฟตำแผลเก่าเถาะตี้ แผลมันหายเหือดแห้งอย่าทำให้เน่าคืน

บัดนี้ถึงเวลาแล้ว อาตมาขอลาก่อนพรใดดีประเสริฐแล้วให้โยมได้ฮับเอาเด้อลาวดี.

(ลีลาวดีพูด) อ้าวอั่นสิฟ้ าวไปใสหล่ะหลวงพี่

(เรวัตตะพูด) มื้อนี้เป็นวันอุโบสถหลวงพี่สิไปลงอุโบสถสังฆกรรมหมู่เผิ่นสิคองเด้

(ลีลาวดีพูด) อ้าวจั่งชั่นกะถ้าลาวดีจักคราวแน่

(เรวัตตะพูด) อ้าวสิให้หลวงพี่ถ้าเจ้าสิไปอี่หยังหล่ะลาวดี

(ลีลาวดีพูด) อ้าวลาวดีกะสิไปลงอุโบสถสังฆกรรมนำหลวงพี่นั้นแหล่วหลวงพี่

(เรวัตตะพูด) บ่อแม่นเจ้าเป็นบ้าตี้ลาวดีผู้ใดส่าว่าผู้หญิงไปลงอุโบสถสังฆกรรมนำพระสงฆ์ได้ กะมีแต่พระ

สงฆ์ชั้นตั่วลาวดีที่ลงสังฆกรรมนั้นน่า

(ลีลาวดีพูด) กะชั่นกะลาวดีกะสิลาหล่ะมื้อลุนจั่งสิมาใหม่ค่ะหลวงพี่

(เรวัตตะว่าเป็ นกลอน) บัดนี้……ภิกษุเรวัตตะเคลื่อนเดินลงเฮือนเคลื่อนจากที่ ขืนอยู่ไปคงบ่อดีรอยแผลเก่า

ถูกขยี้ รับฉันข้าวแล้วเล่าหนีลาวดีเอ้ยหล้า หลวงพี่ขอสั่งอำลาอย่ามาเว้าเรื่องเก่า เดียวจีวรพี่สิเศร้าครองเค้าพี่
สิหมอง น้องให้อยู่ส่วนส่วนน้องกับแม่พระมารดา โลกของโยมกับของพระมันห่างไกลกันเยิ้น พี่เซาเดิน
หลวงพี่เซาวิ่ง หยุดจริง ๆ หมดทุกสิ่งหยุดจริง ๆ หยุดจังๆ หยุดจริงๆ บาปบ่อทำกรรมบ่อสร้างได้วางแล้วคู่สู่
แนว บำเพ็ญเพียรแน่แล้วตั้งต่อพระนิพพาน โลกสงสารบ่อคงทนได้เหงี่ยงเอียงเอนค้อย ว่าแล้วกลอยใจดั้น
กับคืนเมือเชตะวันกระสันโอ้คนิงอ่าวเด้น้อ ใจหนึ่งห่วงผู้สาวใจหนึ่งผัดอยากม้มเลยสิล้มกะป่ วยใจ ข่ม
อารมณ์ไว้บ่อได้สติเหงี่ยงเอนเอียง เสียงคุยนางจาบ่อขาดหูพอดี้ ว่าสิหนีไปม้มไปสงบอารมณ์ บำเพ็ญสร้าง
อยู่กลางป่ าเด้น้อ…….น่อยสิเป็นพระราชาผัดเล่าเป็นหน่อไม้อยากอายเชื้อไผ่นิกร ว่าสินอนให้หายง่วงสงบ
ใจอย่างเต็มที่ เขามาไล่ข้าหนีหนี้เงินค้างค่ากระป๋ อง เลยสิเดินห่างน้องไปชี้แจ่งแถลงขาน เซาอยากเป็นคน
ฑาลผัดถูกคำเขาแกล้งว่าสิเซาเป็นแหล่งพายถงแดงขี้คร้านย่าง นางผัดมาเดินทางหนีไปค่าน้ำย้อมโสดหนัก
หน้าส่ำกุลา อุปมาเบิ่งแล้วก็คือเรื่องของความรัก ว่าสิเซาหมายมัก ฝ่ ายผู้หญิงผัดมาเย้ย ของมันเคยมาแล้ว
แนวเป็นแม่นเฮ็ดบาปฮ้ายหลอกหลวงพี่ให้เรรวนเธอมากวนวังน้ำไหลละลอกลงให้สีขุ่น พวมเตรียมตัวไป
ขายค้ายัดเจอโจรปล้นเข้าแย่งของ เลยบ่อเหลือฮอดแบงค์ทุนสิค้าต่อกำไรไฟความรักกำลังดับเพียงเล็กน้อย
เธอมันมาหาเอาฝอยเข้ามาอ่อย เมื่อไฟมีขี้ฝอยคันบ่อลุกกะแม่นบ้า อุปมาความรักน้องเข้าใจอ้ายบ่าวพี่ชาย
สายสัมพันธ์รักเก่านั้นยังมีอยู่บ่อทันหมด ว่าสิอดบ่อสนใจบ่ออาลัยแต่พอน้อย หลวงพี่ลองดูแล้วบ่อมีแนวสิ
อดอยู่รักหลวงพี่เปรียบเหมือนรักถ่อภู กลายเป็นรักท่อฟ้ าเลยสิบ้าอั่งมโน…

(ลีลาวดีพูดต่อ)

เมื่อหลวงพี่เรวัตตะมาอยู่วัดเชตะวัน ลาวดีขยันส่งจังหันเพลมิได้ขาด ในวันนี้ก็เช่นเคยลาวดีเตรียมหาเอาแกง

และอาหารดีๆ เพื่อจะไปส่งเพลหลวงพี่ เมื่อหลวงพี่เรวัตตะฉันเสร็จแล้ว ลีลาวดีจึงออกเอ่ยเผยวาจาว่าเป็นจั่ง
ใดค่ะหลวงพี่การฉันข้าวฉันปลาแม่นแซบแน่บ่อน้อค่ะหลวงพี่.

(เรวัตตะพูด) ลาวดีเอ้ยอั่นมัสสิมาปะติปะทาในการอยู่การฉันของหลวงพี่นั้นกะพออยู่พอเซาอยู่ๆดอกลาวดี
เอ้ยอั่นแม่นเจ้ามีธุระอันใดหล่ะลาวดีคือจั่งถามจั่งชั่นหล่ะ

(ลีลาวดีพูด) อ้าวลีลาวดีกะอยากมาคุยกับหลวงพี่นี้ชั่นตั๊วค่ะหลวงพี่

(เรวัตตะพูด) ฮ่วยสิมาคุยหลวงพี่จั่งใดหล่ะลาวดีเดียวนี่น่ะ

(ลีลาวดีพูด) อั่นหลวงพี่กะบ่อพอสิบอกลาวดีพอให้ฮู้จักหน่อยแน่บ่อน้อว่ายังมักยังฮักลีลาวดีอยู่คือเก่าแน่บ่อ
ค่ะหลวงพี่เดียวนี่.

(เรวัตตะพูด) ฮ่วยหลวงพี่สิบอกรักบอกฮักได้จั่งใดมันผิดวินัยตั่วลาวดีมาหาเว้าไปทั่วแท้หล่ะลาวดีมันสิเป็น
บาปเป็นกรรมเด้ลาวดีอย่ามาหาเว้าไปทั่วแท้หล่ะลาวดี

(ลีลาวดีว่าเป็ นกลอน) บัดนี้……ลาวดีน้อยหญิงคนพลอยผู้อัปโชคโลกความรักเข้าบีบคั้นสิทนกลั้นปั่นสมอง

คันหลวงพี่บ่อตอบน้องแสดงว่าซังดิฉัน ความสัมพันธ์ที่เคยรักก็ขาดลงเป็นบั้บ บ่อมีวันสนิทแน่นเป็นแฟน
กันเพียงแต่ชื่อดนนานไปมากมื้อสิเหลือไว้ตั้งแต่ฮอย ลาวดีเหงือย้อยแมลงมดบ่อสนใจ เพราะน้ำหวาน
ทางในจืดจางกันหมดเกี้ยง เหลือแต่เพียงฮอยซ้ำให้จดจำปี้ ป่ น บ่อสมรอคอยมาดนใจประสงค์ต่อตั้งโสดพัง
ถิ่มส่ำฝั่งชล ว่าแม่นยนต์ยานล้อสิกินเฟื องจักก้น เสี่ยง หอยเฟื องแล่นฮอดตันยนต์ล้อแม่นบ่อกิน ดิ้นกะได้ถ่อ
ดิ้นแนวดิ้นดั่นคันตาย ส่ำกับฝายดิยทรายบ่ออยู่ยงคองน้ำ ว่าแม่นหนามตำต้องแทงหัวใจถอดบ่อออกผัดแม่น
หอกด้ามง้าวมาตำเข้าหว่างอุรา ความสัญญากลายเป็นหม้าย ความมุ่งหมายบ่อสมซากมีความรักบ่อสมหวัง
พออยากคองัดไม้ให้ตายถิ่มจั่งส่วงใจน้อโยม……น้อ.

(ลีวาวดีพูดต่อ)

หลวงพี่ขาอั่นบ่อพอสิบอกลาวดีจักหน่อยแน่บ่อค่ะหลวงพี่พอให้ลาวดีชื่นใจจักหน่อยแน่กะบ่อได้บ่อหลวง
พี่ขา

(เรวัตตะพูด) กะยังว่าหลวงพี่บอกบ่อได้กะยังว่าย้านมันผิดวินัย อย่ามาถามไปทั่วหลายเถาะลาวดีเอ้ย

(เรวัตตะว่าเป็ นกลอน) บัดนี้……ผู้หญิงเอ้ยงามงอนหน้าวาจาพอปานแบ่งแต่งงอกงอนง้ำหน้าแดงคล้ำยิ่งกว่า

ผี ลาวดีเอ้ยรักของเธอส่างมีกรรมอุปสรรคกีดกั้นให้เธอนั้นได้หง่วมเหงา คันหลวงพี่ว่าสิบอกรักเจ้ากะย้าน
เก่าเสียศีล นึกอยากกินแกงบอนยามเมื่อกินผัดคันลิ้น มือนั้นว่าถือสากปากนั้นว่าถือศีลปานดินฟ้ าหยันตื้น
อดีดรักเก่าบ่อเคยลืมหลวงพี่บ่อคันบ่อได้ อยากอายฟ้ าผ่องดิน ส่ำปานกินชี้นแข้คางกะแตปากบ่อลั่นดอกนาง
เอ้ย ส่ำว่ากินชี้นช้างคางกระด้างปากบ่อเป็น บ่อแม่นว่าเว้าเล่นประเด็นแห่งความรักเธอบ่อดูดีคักเบิ่งจีวรของ
หลวงพี่สีของเธอกับสีของอ้ายมีความหมายคนหล่ะแง่ รักเต็มอดอยู่บ่อแพ้แต่ขืนเว้ากะส่วนเสีย เกลือบ่อเค็ม
เขาสิเอิ้นว่าน้ำอ้อย กรรณิกาบ่อฮวยหอมเขาสิเอิ้นดอกฝรั่ง วังบ่อมีหมู่แข้สะโดบ้อนบ่ออยู่คง สงฆ์บ่อมีศีล
หมั่นดุจดวงจันทร์บ่อพ้นหมอกบอกว่ารักเธอแล้ว กะบ่อแล้วชาวบ้านบ่อเชื่อถือ สีดำๆเผิ่นเอิ้นว่าหมื้อ สี
ขาวๆ เผิ่นพากันเอิ้นว่าเปลือกไข่ สิ่งที่ร้อนกะแม่นไฟ สิ่งที่เย็นกะแม่นน้ำอยู่ในหมออ่างหิน หลวงพี่หวัง
อย่างสิ้นเธอผัดเล่ามาคัด อาตมาเรวัตตะแม่นสิตายกะทนกลั้น อัศจรรย์ใจโอ้หน่ายข้าวสารอยู่ในโอโงคอขึ้น
ตอดไก่ ภิกษุกะคือผู้เห็นภัย แห่งคิดไปผั่นแห่งกลุ้มคือโจรปล้นแย่งผ้าเหลือง โจรการเมือง โจรการบ้าน
พัฒนาพวกไพร่ โจรความรักปล้นหัวใจ โจรจังไรปล้นพี่น้อง บ่อมองสิ่งหล่ำตระกูล แห่งคิดไปผั่นแห่ง
วุ่นวายวุ่นในหัวใจ สึกสาบ่อให้มันหายส่วงอุราใจแม้ง สึกออกมากินแห่วหัวมันแกวที่มันใหญ่ ผู้หญิงเอ้ยมา
ยาเธอจั่งแม่นฮ้ายคันบ่ออายพี่น้องสิสึกซ้ำให้ส่งใจน้อโยมน้อ………น้อ.

(เรวัตตะพูดต่อ) เป็นจั่งใดกระโยมเฒ่าหนักหรือเบาพวกเจ้าว่าสมคนลือคนส่าว่าเป็นดาวระดับฟ้ าแสงจ้าทั่ว

อิสานแน่บ่อน้ออดสาฟังบ่อนมันจ้อดอกโยมพ่อบ่อนมันจัง บัดนี้กล่าวถึงนายทหารวังออกล่าโจรคนร้ายจับ
เอาชายที่เคยปล้นท้าวปะเสนธิโกศลเป็นคนออกคำสั่ง ข่าวไปถึงในวังว่าพวกโจรห้าร้อยได้คอยล่าบวชพระ
กันเชตะวันวัดนั้น มีโจรใหญ่เรวัตตะทหารวังจับเอามาแห่ประจารประหารฆ่าขึ้นหลังลาแห่ตามบ้านนั้นแม่
นกฏมนเทียนบาลประหารโทษแต่ครั้งก่อนผ่านปราสาทแม่บังอร ลาวดีเจ้าหล่อนดึงลูกกอนป่ องเอี้ยมออก
มาเยี่ยมเบิ่งก่อนน่าลาวดีเอ้ยฯ

(ลีลาวดีว่าเป็ นกลอน)

บัดนี้….ลาวดีส่องป่ องเอี้ยมหอปราสาทหลังสูง เห็นแต่คนมุงดูดพวกหมู่โจรนักเลงปล้น ทุกๆ คนโกนหัว

โล้นบ่อมีผมพอหน่อย เสียงคนสาบแส่งป้ อยดังลั่นทั่วนคร นี้หล่ะน้อเผิ่นว่ากรรมเก่าป้ อนสนองตอบคืนกลับ
ถืกเขาจับตีตรวนใส่ขากระยางโซ่ โสว่ามันสิดิ้นกะดีไปหายกลืนชาติ พวกที่หนักแผ่นดินตายมื้อละเจ็ดแป็
ดล้านเมืองบ้านสิฮุ่งเฮือง โจรการเมืองโกงกินบ้านฮ้ายกว่าขอทานจี้ปล้นบ่อเลือกถิ่น พวกมนุษย์อัปปรีย์ทำ
สังคมให้เดือดร้อนนอนได้บ่ออิ่มตาเหลียวไปหลังคนที่อยู่สุดท้าย สังมาคือเรวัตตะหลวงพี่ของดิฉันแท้น้อนี้
แม่นอีหลีบาดเห็นหน้าทั้งสงศัยย้านบ่อแม่น คันว่าคนคือกันมาสืคือโพดแท้มาดูหน้าผัดแห่งงง พี่เป็นสงฆ์ยึด
หมั่นตั้งเที่ยงอยู่ในศีล ได้สึกมาเป็นโจรแห่ประจารไปตามบ้านมื้อวานนี้ฉันเพลแล้วกะยังคุยกันกับฉันอยู่
หน่อยเสียงแว่วเข้าหูนายทหารประกาศก้องเรียงเว้าชื่อเสียงเรียงลำดับ ตั้งแต่หนึ่งฮอดเก้าบ่อแม่นพี่เรวัตตะ
คนที่สิบสุดท้ายนั้นผัดแม่นพี่เรวัตตะอ้ายแสนเสียดาย ทั้งเศร้ารักของเรากะสิได้ไกลห่างชีวิตคงสิอัปปรางค์
ลาวดีอยู่บ่อได้ทั้งแล่นไปทั้งฮ้องไห้วิ่งเข้าฝ่ าฝูงชนคนมุงดูกะโพดหลายเอานี่ลาวดีน้อยยังบ่อทันได้ฮอดที่
แสนโสกีย์โศกกลั้นเป็นลมล้มหล่ะท่าวลง…………น้อ.

(พูดต่อ) มื่อลีลาวดีได้มองเห็นเรวัตตะก็โศกเศร้าโสการ้องห่มร้องไห้วิ่งเข้าฝ่ าฝูงชนเพื่อจะไปหาเรวัตตะ แต่

ก็ไปไม่ถึงเป็นลมสลบลงแม่ของลีลาวดีก็สงสารลีลาวดีจึงเอาเงินไปไถ่ถอนเอาเรวัตตะกลับคืนมาไว้ที่
ปราสาทส่วนเรวัตตะนั้นคิดว่าตนเองยังยึดหมั่นอยู่ในพระพุทธศาสนาอยู่ จึงเอาผ้ามาห่มกายบวชเป็นพระต่อ
ไปก็มีในกาลครั้งนั้นฯ

(เรวัตตะว่าเป็ นกลอน)

บัดนี้…..นี้ละน้อเผิ่นว่ากรรมกระทำไว้เป็นปัจจัยให้ต้อยต่ำ ชื่อว่ากลอนหรือกรรมแม่นไผทำจะต้องได้กรรม
ใช้ตอบสนองจำไว้เถิดพวกพี่น้องกระทำชั่วต้องมีผลตนคนมำคนรับผู้อื่นอือบ่อมีได้กรรมไผทำจะต้องได้
ตามกรรมบ่อลบหลีก สิผีกหนีกะบ่อได้ดีชั่วกระแม่นโต ฮั้วบ่อเพควายบ่อเข้า เสาบ่อเอียงเฮือนบ่อโค่น
ต้นไม้บ่อมีโกนพวกกระฮอกกระจ้อนบ่อห่อนเข้าอยู่ใน คือดั่งปลาไหลในตมเพราะว่าดินหลุบหล่ม เครือส้ม
ลมเกี้ยวต้นไม้เพราะมันไกล้บ่อห่างกันกรรมนำทันบาดตรวจพ้อบ่อรีรอไลปะเรวัตตะก็คือกัน จึงได้มีกรรม
ต้องเพราะเจ้าของกระทำไว้คราวเป็นโจรปล้นพวกหมู่ถูกแก่ลากปล้นผ้าเหลืองออกจากร่างสนองตอบโต้คืน
ตื่นเสียเถิดพวกพี่น้องผู้ชอบก่อกรรมหนัก โปรดตรองดูให้มันคักจงระวังกรรมเกี้ยวชาตินี้มันบ่อทันได้ชาติ
ต่อไปต้องเจอแน่อุปมาเฮามีแผลในฝ่ ามือเพียงเล็กน้อยมาโรยไว้ใส่แผล ตราบใดยาพิษนั้นบ่อทันก่อแผงฤทธิ์
เจ้าของแผลจักคิดประมาทยาหวนฮ้าย เมื่อเวลามันขึ้นแสดงผลแผงเดชสิฮู้เหตุยาพิษนั้นว่ามันฮ้ายส่ำใด
กรรมเฮาทำก่อไว้บ่อทันส่งสนองผลคนผู้ทำกรรมเวรอาจสิเห็นบ่อมีค่า ถึงเวลากรรมต้องสนองนำกรรมต่อย้
านได้นั่งค้อม้อโงคอต้องถ่วงน้ำตา ขากะติดตรวนโซ่หลายกิโลแต่เขาใส่ขาดอิสระเสรีไปใสกะบ่อได้ลาจาก
หล่ะพี่น้องไปนอนห้องคุกขังอันนี้ เว้าให้ฟังพอเป็นกลอนคติข้อขอโยมน่าบ่อเทศหน่ำ เรวัตะมีกรรมพ้นจาก
จองจำเงินคำแม่อี่น้องลาวดีแก้บ่วงค้องได้ครองผ้าห่มคืนนั้นหล่ะน่าศรัทธาโยม………น้อ.

(เรวัตตะพูดต่อ)

เมื่อเรวัตตะได้คืนครองเพศสมณะเหมือนเดิมแล้วอยู่ต่อมาลาวดีก็มาโลมเล้าให้สึก เพราะสำนึกบุญคุณอย่าง
ใหญ่หลวง เรวัตตะถูกไฟรักเข้าสุมทรวงจิตทั้งปวงทำไม่ได้ดั่งใจปอง ท่าอาจารย์ได้นัดท่านอย่างเด็จเดี่ยวพา
ออกเที่ยงดูป่ าช้าดูซากศพผีเรวัตตะเกิดเบื่อหน่ายในโลกีย์จึงได้หนีไปอยู่บุพพารามของนางวิสาขามหา
อุบาสิกาก็มี ณ กาลครั้งนั้นแล ฯ .
(ลีลาวดีเว้าต่อ)

หลวงพี่เรวัตตะขาสู่มื้อสู่วันนั้นน่ะอั่นหลวงพี่บ่อคิดถึงความเก่าความหลังแน่จักหน่อยแน่บ่อน้อค่ะหลวงพี่

(เรวัตตะพูด) อันความเก่าความหลังอั่นใดอีกหล่ะ

(ลีลาวดีเว้าต่อ) กะความเก่าความหลังตั้งแต่กี้ที่เคยบอกว่ามักว่าฮักลาวดีจั่งใดหล่ะหลวงพี่ลืมแล้วบ้อ

(เรวัตตะพูด) กะบ่อทันลืมหล่ะแต่หลวงพี่เว้าบ่อได้

(ลีลาวดีเว้าต่อ) อ้าวมันเป็นหยังจั่งสิเว้าบ่อได้ค่ะหลวงพี่

(เรวัตตะพูด) มันคาวินัยกะเลยเว้าบ่อได้กะยังว่า

(ลีลาวดีเว้าต่อ)

คาวินัยอั่นมันคาอยู่หว่างใด อั่นวินัยนั้นน่าคือจั่งเว้าบ่อได้มันคาอยู่คอหรือว่าคาอยู่ปากอันวินัยน่ะขั่นมันคา
อยู่คอกะคายออกไว้อยู่หัวบ่อนนอนแล้วจั่งมาเว้ากับลาวดีเสียก่อน

(เรวัตตะพูด)

ลาวดีเอ้ยอั่นวินัยนั้นคือข้อบัญญัติของพระสงฆ์คือระเบียบงานของพระสงฆ์จั่งชั่นดอกลาวดี หลวงพี่กะเลย
เว้าบ่อได้มันสิผิดวินัย

(ลีลาวดีเว้าต่อ) ถ้าจั่งชั้นหลวงพี่ซังลาวดีตี้ชั่นหล่ะ

(เรวัตตะพูด) หลวงพี่บ่อได้มักแล้วกะบ่อได้ซัง

(ลีลาวดีเว้าต่อ) ฮ่วยอั่นโลกนี้กะมีแต่ฮักกับซังถ่อนั้นตั๊วขั่นบ่อมักบ่อซังหล่ะแม่นหยังชั้งหล่ะมาเว้าไปทั่วแท้
พระนี้กะดาย

(เรวัตตะพูด) หลวงพี่บ่อได้มักแล้วกะบ่อได้ซังหลวงพี่เมตตาเธอเสมอลาวดี (ลีลาวดีเว้าต่อ) ถ้าจั่งชันลาวดี

กะสิไปแต่งงานกับสุวัฒนะกุมมารผู้เผิ่นมักเผิ่นฮักลาวดีพุ้นดอก

(เรวัตตะพูด) ฮ่วยเดียวๆ ๆ ก่อนลาวดีมาคือสิใจน้อยแท้หล่ะ

(ลีลาวดีเว้าต่อ) แม่นหยังอีกหล่ะบ่อมักบ่อฮักกะยังมาเอิ้นเฮ็ดหยังอีกหล่ะ

(เรวัตตะพูด) เดียวรอหลวงพี่ก่อนลาวดี รอหลวงพี่อีกจักหน่อย

(ลีลาวดีเว้าต่อ) รอจั่งใดอีกมื้อกี้บอกว่าบ่อมักลาวดีกะยังสิให้ถ้าอีกอยู่ลาวดีบ่อถ้าหล่ะ ลาวดีสิไปแต่งงานกับ
สุวัฒนะผู้เผิ่นสิแต่งกับลาวดีพุ้นน่ะ

(เรวัตตะพูด) เอาจั่งชี้ลาวดีรอหลวงพี่ไปอีกเจ็ดมื้อให้หลวงพี่ได้ไปลาอาจารย์เผิ่นเสียก่อนถ้าอยู่หั่นหล่ะ

(ลีลาวดีเว้าต่อ)ขั่นจั่งชั่นลาวดีกะสิขอลาเมือก่อนเด้อสิฟ้ าวไปตัดเสื้อใหม่ให้ ลาวดีภูมิใจหลายสิตัดเสื้อให้แต่

มื้อแลงพุ้นหล่ะไปก่อนเด้อหลวงพี่

(เรวัตตะพูด) เมื่อเรวัตตะไปลาครูบาอาจารย์ท่านก็บอกว่าให้ไปลาเพื่อนสหธรรมิกก่อน แล้วจะสึกให้เรวัต

ตะก็ไปลาเพื่อนสหธรรมมิกเรียบร้อยแล้วเหลืออีกสองวันจะครบกำหนด

(พูดต่อ) เมื่อนางคหปตนีทราบเรื่องว่าลีลาวดีรักกับเรวัตตะจึงหาทางออกด้วยวิธีรับหมั่นสุวัฒนะกุมารให้
ปลอมจดหมาย ๒ ฉบับ ๆ หนึ่งส่งให้เรวัตตะบอกว่าเป็นจดหมายลาวดีขอลาแต่งงานกับสุวัฒนะกุมารอีก
สองวันข้างหน้านี้ อีกฉบับที่สองส่งให้ลาวดีบอกว่าเป็นจดหมายเรวัตตะ บอกว่าหลวงพี่ไม่สึกแล้วจึงขอ
ลาลาวดีไปแสวงหาโมกธรรม เมื่อเรวัตตะได้อ่านจดหมายแล้วจึงเกิดน้อยใจความว่าจะสึกก็ไม่สึกอีกแล้วจึง
หนีจากบุพพารามไปสู่กรุงราชคฤห์ก็มี ณ กาลครั้งนั้นแล ฯ.

(เรวัตตะว่าเป็ นกลอน)

บัดนี้…….เรวัตตะเตรียมตัวขนของใช้บ่ออาลัยสตรีเพศ แม่นสิสวยเลิศฟ้ าบ่อหน้าหล่ำดูอี่พ่อเอย เกิดขึ้นมา

กะพึ่งรู้การพลาดรักความผิดหวังรักต่อซัง ๆ ต่อรัก เมื่อประจักจริงแจ้งบ่อสมแพงบ่อสมเว้าหญิงใจเบาเว้าบ่อ
ซื่อ ปากว่ารักทำทรงคือ บาดหัวใจฝังเกี่ยวไว้ในหั่นตั้งหมื่นดวง ด้วงที่เคยบุ่นไม้กะยังว่ามีขวย ควายนอนตม
นอนโคลนบวกวังกะยังขุ่น บาดแม่คุณโกหกข่อยรอยแผลใจออกจนว่าเน่า เกือบสำมัวน้อเฮาเกือบได้สึกถ่าย
ผ้าเพราะหญิงบ้าช่อนกล ส่างเถาะน้อโยมน้อ ยามถูกโจรปล้นผ้านุ่งยังคาคีง ลูกผู้หญิงตั๊วะบ่อเห็นตายลูก
ผู้ชายอย่าไปง้อ สาธุเด้อขอถวายยอไว้ในคำสอนพุทธบาท เกิดชาตินี้ชาติหน้าสิบ่อสึกบ่อยุ่งอิดถีบ้าให้ท่า
ลง…. .ธรรมพระองค์บ่อทันข่อนภาคคำสอนบ่อทันเสื่อม สิขอเตรียมท่าตั้งเพียรสร้างแต่อย่างเดียว ยังบัดนี้
ไปหวั่งๆ บ่อคืนหลังย้านฟ้ าผ่า ประสงค์น้ำบ่อหน้าบ่อยอมโค้งอ่วยมา ลาอาจารย์เรียบร้อยแล้วเบ็ดใส่
ราชคฤห์เวฬุวันพิมพิสาร ท่านพระองค์ทรงสร้าง นับมื้อจางนับมื้อจ้อย ความหงอยเหงาเต้นเข้าผ่า อยู่บำเพ็ญ
ภาวนาลืมเรื่องรักเรื่องใคร่ใจหมั่นกว่าทุกคราวโชคเหลือเกินที่รักร้าวบ่อได้อ่าวคนิงหา ลาวดีลาก่อนเด้อฮอด
ชื่อเธอฉันลืมสิ้นบำเพ็ญศีลครองผืนผ้าหาหนทางพ้นจากบ่วงส่วงพอปานอำผ้ำหมดเชื้อขาดหนอง ไปหาเทศ
โปรดพวกพี่น้องผู้ข้องอยู่ในวัตถุ ถึงตนเองบ่อบรรลุกะแนบนำสอนได้ไกลหล่ะน้อคราวนี้ ลาวดีผู้ใจง่ายถึงสิ
เป็นสิตายกะบ่อเคืองบ่อฮ้อนเพราะเดียวนี้สว่างตา หายจากโลกรักบ้าๆ ปัญญาแจ่มสมองใสใจบ่อหมองนำ
มันนึกว่าฝันเพียงครึ่ง นิฏฐิตังเซาเอื้อนทำความเพียรเข้าพ้นชั่ว พระบ่อมีครอบครัวแสนสบายอย่างล้นพ้นสิ
ทนสู้บ่อถอยเว้าให้ฟังเพียงเล็กน้อยคอยฟังเบิ่งตอนปลาย อธิบายในธรรมเรื่องราวบ่อทันม้วน จบกระบวน
บทย่อ พ.กวีชี้บอกเหตุยังบ่อทันเรียบร้อยสิโงโค้งว่าต่าวลง…น้อ.

(ลีลาวดีว่าเป็ นกลอน)
บัดนี้….กล่าวถึงนงค์นางหล้าลาวดีน้อยหญิงคนพลอยไกลไลหลวงพี่เรื่องทั้งหมดที่เกิดมีขาดความทุกๆ สิ้น
เพราะเขาแจ้งแต่งเองรักของเราก็เลยเดือดสุวัฒนะเป็นคนเฮ็ดเขาเผล็ดหัวใจอยากได้ ลาวดีน้อยจึงได้กลอยใจ
เอื้อน เขียนจดหมายใส่หลวงพี่ว่าลีลาวดีเป็นคนเขียนชักไซร้จึงทำให้ห่างกัน อีกฉบับหนึ่งนั้นกระว่าหลวงพี่
เรวัตตะเป็นคนคัดใส่ลาวดีน้อย เฮาทั้งสองทางบ่อทันแจ้งลาวดีพึ่งฮู้แน่ จำต้องลาคุณแม่ออกติดตามหลวงพี่
ข่อยพอได้ฮู้เรื่องลาวสละความเป็นสาวโสดถิ่มบวชเป็นเพศภิกษุณี หนีติดตามเรวัตตะเพื่อประสานรอยร้าว
ให้มันขาวกระจ่างแจ้งแถลงการตลอดเรื่องว่าในจดหมายนั้นเป็นเรื่องปลอมหลวงพี่เอ้ย พนางพร้อมทุกเมื่อ
เพื่อชี้แจ่งความกังขา ตามหาเรวัตตะทุกสถานแถวบ้าน

ทรมารกะใจยิ่งแนวความจริงบ่อกระจ่าง หมู่เผิ่นพากันบวชสืบสร้างหวังได้ต่อนคำ กรรมลีลาวดีแหล่วบวช

เป็นภิกษุณีเพื่ออยากพ้อกับหลวงพี่ ออกจากกรุงสาวัตถีได้หลายเดือนแต่เปลี่ยนผ้าแม่นเพรียล่ากะค่อยไป
ได้ยินข่าวว่าหลวงพี่เจ้าเนาอยู่เวฬุวันแห่งขยันเดินทางเพื่อได้เจอกับหลวงพี่ พอดีตกถึงห้องเวฬุวันเขตที่ลาวดี
แสนปราบปลื้อมลืมความเมื่อยและอ่อนเพรีย เสร็จพิธีทำวัตรสิลักไปหาอ้ายอธิบายให้จาแจ้งจดหมายปลอม
พร้อมทุกอย่างเป็นจั่งใดกะตามส่าง ตอนนี้ดึกมากแล้วสิไปเว้าต่อพี่ฟัง ลาวดีบ่ออาจยั่งจึงเบ็ดใส่กุฏิดูสงัด
วังเวงเคาะประตูก็เลยเอิ้นว่าหลวงพี่เอ้ยนิมนต์เผยประตูอ้ามาฟังดิฉันสิกลอยกล่าว ดิฉันมีเรื่องราวสิมาแจ้ง
ให้ฮู้ประตูน้อยให้ค่อยเผยนี้น่า…….ฯ

(เรวัตตะว่าเป็ นกลอน) บัดนี้…..พอได้ยินเสียงเว้าจำได้คักพอปานหยัง ว่านางได้บวชเป็นภิกษุณีบวชออก

ตามหลวงพี่ลาวดีเอ้ยน้องเป็นหญิงใจสองชาติชั่ว ผัวมีแล้วบ่อแล้ว ยังมาหยุ่งให้ป่ วยใจ อาตมากำลังถึงโมค
ธรรมเธอยังนำมากวนอีกอยู่ลือๆ หล้านายาหญิงนั้นหลายเร่แบบอุบายเดินพี่หน่าย เธอกะส่างบ่อตายตั้งแต่อยู่
บ้านวันมื้อที่แต่งงาน ฉันบ่อหารสิเปิ ดได้บ่อว่าแต่ผากุฏิ แม่นประตูหัวใจส่วนบ่อยอมสิเผยอ้า มาทำไมไกล
ปานนี้บ่ออายคนตี้บาดย่าง เขาปะเธอเป็นแม่ฮ้างชั่นตี้หล่าจั่งค่อยมา เธอสิเอาน้ำตามาล้อให้หลวงพี่สงสาร
ชาติน้ำตาลธรรมปี บ่อหารเอิ้น ย้านเสียท้องหนองนะทีธารน้ำขุ่นควายลงกวนจนว่าขุ่นปิ งส่ำเส้นข้าวปุ้ นสิมา
ล้อให้พี่หลง เธอนั้นจงมั่นสลัดฉันไปเอาคนอื่นเดียวนี้ยามกลางคืน พระบ่อควรเกียวข้อจาเว้าต่อผู้หญิง อย่า
สำออยอิ่นอ้อยอีกจักหน่อยสิโมโหพระกะคนคือคนบ่อแม่นตอขอนไม้ ฉันซ้ำใจพอแฮงแล้วเจ็บระทมไข้บ่ม
แผลบวมเซาระทมเธอสิมาตื่มซ้ำให้ฉันยุ่งบ่อเอา รีบกลับไปอย่าสิเว้าแต่เรื่องเก่ามันเจ็บแผล ฉันบ่อแคลน
อนิจคิดว่าเจอมันร้ายไปตายใสกะไปถ่อน อาตมาบ่ออรชรสละแล้วหมดทุกสิ่ง ผัวของเธอบ่อตามมาจริงๆ
ย้านแต่เธอดั่นดิ้นเป็นแม่ฮ้างจึงมาสร้างบวชศีล เธอได้ยินหรือไม่รีบกลับไปหาพวกหมู่ให้เบิ่งตาฟังหูเสียงสำ
เนียงอิ่นอ้อยจ้างให้ฟังจักกี่ร้อยตัวข่อยกระบ่อเอานั้นดอกน่าศรัทธาโยม……น้อ.

(ลีลาวดีพูด) หล่วงพี่นิมนต์ออกมาหาลาวดีจักคราวแน่ค่ะหลวงพี่ลาวดีมาคะหลวงพี่

(เรวัตตะพูด) ลาวดีมาแต่ใสอีกอาตมาบ่อเคยฮู้จักดอก

(ลีลาวดีพูด) อ้าวกะลาวดีมาแต่กรุงสาวถีจั่งใดหล่ะคะหลวงพี่

(เรวัตตะพูด) โอ้ยลาวดีมาแต่กรุงสาวถีใสอีกบ่อแม่นเธอเป็นลาวดีปลอมตี้ ลาวดีอยู่กรุงสาวถีน่ะเขาตายจาก

หัวใจของหลวงพี่ไปแต่นานแล้ว เจ้าอย่ามาหาเว้า

(ลีลาวดีพูด) ลาวดียังบ่อทันตายตั๊วค่ะหลวงพี่ ลาวดีกะยังยืนเว้าอยู่กับหลวงพี่อยู่นี้เด้ค่ะหลวงพี่

(เรวัตตะพูด) คันบ่อทันตายเขากะแต่งการแต่งงานไปปานนี้บ่อแม่นเขามีลูกมีเต้าไปแล้วตี้อย่ามเว้าหลวงพี่
บ่อเชื่อดอก

(ลีลาวดีพูด) ลาวดียังบ่อได้แต่งการแต่งงานจักเทื่อตั๊วหล่ะค่ะหลวงพี่

(เรวัตตะพูด) เว้าจั่งใดหลวงพี่กะบ่อเชื่อดอกอย่ามาเว้ารำหลี่รำไลอยู่นี้สิหนีไปใสกะไปโลดสีกงสีกานี้
ไปๆๆๆ อย่ามาเว้าไป.

(ลีลาวดีพูด) เปิ ดประตูออกมาฟังลาวดีเว้าแน่ค่ะหลวงพี่

(เรวัตตะพูด) เปิ ดบ่อได้ดอกประตูมันบ่อมีมือ

(ลีลาวดีพูด) อ้าวกะลุกขึ้นมาเปิ ดโลดเป็นหยังค่ะหลวงพี่

(เรวัตตะพูด) ลุกบ่อได้ดอกหลวงพี่นั่งสมาธิจนว่าดากมันป่ งฮากพอแฮงแล้ว

(ลีลาวดีพูด) อ้าวคันจั่งซั่นลาวดีกะสิเว้าอยู่ข้างนอกให้หลวงพี่ฟังอยู่ข้างในเดอค่ะหลวงพี่

(เรวัตตะพูด) บ่อฟัง ๆ สิอัดหูไว้ซ้ำแม๊ะอย่ามาเว้าอยู่นี่สิไปใสกะไปโลด

(ลีลาวดีว่าเป็ นกลอน)

บัดนี้……หลวงพี่เอ้ย ลาวดีส่ำว่ากินซี้นแข้คางกระแตปากบ่อลั่น ส่ำว่ากินซี้นช้างคางกระด้างปากบ่อเป็น ชั่ว

บ่อทันได้เห็นเหม็นบ่อทันได้ฮู้ มาอัดดังงุ้มไว้ก่อน บาอทันได้ฮู้แน่นอนมีแต่ฮ้ายและฮ้ายความเค้าบ่อได้เผย
ชื่อว่าความเขาเย้ยมันเจ็บแสบกระดวงจิต ผู้ใดพานอ่านบ่อเห็นประเดนเค้า แนกได้ยิน ผินแต่เขาเว้าว่าใน
หนองนะทีนั้นมีแข้ใหญ่ พี่กะเลยปักใจเชื่อเขาพอแฮง อันที่แท้ผัดแม่นขอน ปลาบ่อทันได้บ้อนผัดฟ้ าวหว่าน
แหลง ความบ่อจริงพอเม็ดโสดเชื่อไวใจฮ้าย เพียงแต่นายจับน้องศาลอายาบ่อทันว่า ผู้ที่คนเขาหาบ่อทันได้
ทราบข้อคดีแท้แต่ละคำ หยังสิจำคุกได้อาญาโทษบ่อทันสุด บางทีหลุดกระทงความขาดพยานผัดศาลฟ้ อง
ทำนองเดียวกันนี้ ลาวดีจึงได้เอ่ยน้องขอเป็นจำเลยแล้วแต่โจทสิกล่าวฟ้ องจริงแท้อยู่ที่ศาล ขอให้ทาราแก้ฮ้าง
ฟ้ องพี่บาอตรงหู ฟังดูมีแต่ตัดสินขังส่งให้หนีไกลไลเว้น เรื่องเจอมาบ่อทันแจ้งแถลงการแล้วหน้าที่โอกาส
ใหม่ยังมีหลวงพี่จะต้องฮู้วันหน้าถ้าบ่อตาย ลาวดีสิขอไหว้กับคืนไปบ่อต้องไล่หลวงพี่ไลน้องขอเก็บเอา
ความในไว้อยู่ในใจอั่นปี้ ป่ น คันบ่อมีโอกาสได้เว้าสิไปกลุ้มอยู่ผู้เดียว เขียวเอ้ยเจ้าผู้เขียวใบกล้วยยามมื้อแลง
พออ่อนๆ ถึงคราวซวยยังสิโจ้ไว้ก่อนเขียวเอ้ยเขียวใบมอนคงสิเดือดได้ ตั้งแต่ม้อนหมูแม้วโสดบ่อกิน ลาวดี
วินเวียนหน้าขืนลงไปย้านหลับก่อนจำต้องไปพักผ่อนเก็บเอาความเรื่องกลุ้มไปนอนไห้ส่วงกะใจหลวงพี่
เอ่ย…….น้อ.

(เรวัตตะพูด) ตอนนี้พระเรวัตตะคิดถึงเรื่องยุ่งๆ อันจะเลิกจากลาวดี จึงออกหนีจากเวฬุวันเดินทางไปทางเขา

คิชกูฏไปพักอยู่ถ้ำสุกรขาตา ส่วนลาวดีเกิดล้มป่ วยหนักเพ้อหาแต่เรวัตตะทุกวี่ทุกวัน ขอร้องภิกษุสุภูตะให้
ติดตามหาเรวัตตะเมื่อพบแล้วเล่าเรื่องสู่ท่านฟัง เรวัตตะสงสารเธอจึงกลับมาดูอาการป่ วย ของลาวดีเป็นครั้ง
สุดท้ายก็มี ณ กาลครั้งนั้นแลฯ.
(ลีลาวดีว่าเป็ นกลอน)

บัดนี้…..ลมหายใจสุดท้ายกำลังแล่นมาถึงหลวงพี่เอ้ย คงบ่อเหิงนานดนได้พบกันก็ดีแล้วเผยสำเนาต่อหลวง
พี่ ตอนนี้อยู่สาวถีเชตะวันครั้งนั้นได้มีเรื่องๆ หาหลวงพี่เอ้ยก่อนหลวงพี่สิหนีมาได้รับจดหมายน้อยที่เขา
ปลอมเข้าใส่หลวงพี่หาว่าลาวดีเป็นผู้เขียนภาคข้อขอร้องให้แต่งงาน สุวัฒนะกุมารเป็นคนแจ้งหาแนวทาง
หลอกหลวงพี่ สำหรับลาวดีกะได้รับดั่งนั้นจดหมายน้อยกะดั่งกันในข้อความจดหมายนั้นว่าหลวงพี่เป็นคน
เขียน เพราะเขาเพียรหาทางอยากกินดองกับน้อง เฮาทั้งสอง ต่างบ่อทันได้ฮู้อั่นความจริงถ้วนถี่ หลวงพี่ฟ้ าว
ลักหนีลาวดีบ่อได้เว้าเพราะไกลเยิ้นหางเหินหลวงพี่เอ้ย แห่งนบวันผัดแห่งเยิ้นนางจึงบวชติดตาม บัดนี้สม
ครามรักสิยุติแต่เพียงนี้ อภัยลาวดีบ้างนางมีกรรมต้อยต่ำ รักพอได้กะบ่อได้มีแนวข้องแล่นขวาง อันความรัก
สิได้เปิ ดกว้างน้องแล้วว่าสิเอาเขาว่าแต่มันเป็นจริงเรื่อง จ.ม. นั้นฉันกะเลยประจักว่าสุวัฒนะกุมารเป็นคน
เขียนยุแหย่โปรดอภัยให้ดิฉันแน่ฮ่านางผิดพลาดพลั้งเลยข้อต่อคดี คิดว่าในโลกนี้เพียงได้ฮ่วมแต่คำจา ลาวดี
สิขอลาบ่ออยู่ยืนไปได้สมหัวใจฉันแหล่วแนวใดกะแจ้งแจ่ม แถมรอยยิ้มฝากไว้อาลัยล้นลื่นประมาณ มนต์ทำ
ทานหาฉันบ้าง บาดนางตายสลายร่าง โปรดนำข่าวของนางไปบอกญาติพี่น้องทางบ้านให้แน่เด้อค่ะหลวงพี่

(เรวัตตะพูด) เอ้อหลวงพี่สินำข่าวของเธอนี้นั้นไปบอกญาติพี่น้องของเจ้าให้อยู่ดอกลาวดีเอ้ยเจ้าบ่อต้องเป็น
ห่วงดอกลาวดีเอ้ย

(ลีลาวดีว่ากลอนต่อ)

หลวงพี่เอ้ยข้าฉันขอลาก่อนขอแถมพรยามฉันนอนหลับตา บาดห่านางมรณาเมี้ยนให้พี่เพียรครองผ้าภาวนา
สละโลดโชคของฉันบ่ออาจพ้อพระธรรมข้อที่เผิ่นสอน ต่อไปนี้กะสินอนบ่อฟื้ นบ่อจักตื่นคืนมาหา อันกายา
อินทรีย์กายสลายลงบนหญ้าชื่อว่าดินถมหน้าบ่อมีวันสิได้พ้อกับหลวงพี่ อย่าฟ้ าวลืมลาวดีผู้รักจริงรักแท้
โปรดจำไว้ชื่อดิฉัน ลาวดีบ่ออาจม้มในเรื่องของความรัก เหมือนชีพชีวีหยุดแม่นสิตายเป็นผีกะบ่อลืมหลวงพี่
ชื่อว่าลาวดีพี่จงจำไว้ให้มันได้อย่าลืมน้องผู้สั่งลา หยาดน้ำตาครั้งสุดท้ายก่อนสิตาย ด้วยความห่วงใยฝากไว้
ด้วยความห่วงจากหัวใจอันน้อยๆ วิญญาณลอยหนีออกจากร่างตายจ้อยหลวงพี่เอ้ย…….น้อ.ฯ

(เรวัตตะว่าเป็ นกลอนสร้างเจดีย์ให้ลีลาวดี)

บัดนี้……เรวัตตะกลือนน้ำตาไว้ไหลลงในจนว่าอั่งลาวดีได้เอิ้นสั่งพอปานสายฟ้ าฟาดต้องลงพื้นผ่าอุรา ขณะ

นี้ดวงดอกฟ้ ากำลังเหี่ยวเฉาตายเสียดายเด้…..ลาวดีเจ้าผู้มีกรรมล้นเธออดทนคอยหลวงพี่จนชีวีปี้ ป่ น ปุถุชนสิ
เฮ็ดได้จั่งหล่อนบ่อหอนพ้อแต่ละที่ มีแต่ลาวดีท่อนี้ตามหลวงพี่มาจนเจอ นอนหลับตาสาตี้พี่ชายสิลืมสิ้น ตาย
ในศีลวิญญาณน้องลาวดีคงบ่อหล่ายเรื่องทั้งหลายหลวงพี่สิอโหสิให้อาลัยเจ้าทุกประเด็น เป็นกรรมเวรทั้ง
สองก้ำ กรรมของเฮาทั้งสองคนกุศลชี้บ่อมีส่งรักบ่อสมประสงค์ เป็นนำชาติอดีตพุ้นได้เทน้ำผู้ละขันสาย
สัมพันธ์ขาดสะบั้นทนทุกข์เธอตามไป คงเป็นสุขเพราะเธอตายด้วยรอยยิ้ม พี่สิพิมพ์ลายมือไว้อนุสรณ์บรรจุ
ธาตุ พี่สิสร้างเจดีย์ใส่กระดูกน้องให้สมค่าเกียรติคุณลืมคาวมหลังที่ว้าวุ้นให้มันอุ่นหัวใจ ชาติต่อไปให้เฮาได้
พบกันได้รักกันอย่างเต็มที่พี่สิรักแต่ลาวดีท่อนั้นชาติใดๆกะตามส่าง จนชีวิตสิอัปปรางค์ถึงนิพพานท่อนั้นคำ
หมั่นจั่งค่อยคลายเมื่อเธอตายก่อนอ้ายไปคอยอยู่บนสวรรค์ อีกบ่อดนนานวันพี่สิตามไปพ้อ ขอเยินยอ
สรรเสริญไว้เจ้าจากไปคงบ่อล่ายทุกๆ คนจะต้องตาย รักหรือซังกะแค่นั้นคำหมั่นสิส่ำใด ขอเอวังพักไว้นิยาย
รักอมตะท่านผู้มีมานะอาจสิปลงตรงเป้ า รักเราหลายกลายเป็นเศร้าเหมือนสำเนาเทศว่า เรวัตตะสร้างเจดีย์ใส่
อัตถิลีลาวดีไว้ซ้มประตูเวฬุวันด้วยหินอ่อน เป็นประตูทางเข้าออกให้คนได้ดู ว่าบรรทัดที่ ๑ ลีลาวดีบูชา
ความรักยิ่งกว่าเทพเจ้า บรรทัดที่ ๒ ว่าลีลาวดีบูชาความรักเหนือยิ่งกว่าชีวี บรรทัดที่ ๓ ว่าลีลาวดีบูชาความ
รักยิ่งกว่าชีวิตตน สาธุชนให้จำไว้รักมีอยู่ในที่ใดทุกข์กะมีมาพร้อมเป็นคติเตือนสอนเป็นคำกลอนสอนพี่น้อง
ไปเห็นแล้วให้อ่านดูแล้วหล่ะน่าศรัทธาโยม……น้อ.ฯ เอวัง.

เทศน์แหล่อีสานเรื่อง บาปไผบุญมัน

*** บัดนี้…..ขอเรียนเชิญท่านสาธุชนทั้งหลาย มาโปรดสดับพระธรรมเทศนาในนิทานเรื่อง..บาปไผบุญ

มัน… เป็นทำนองสาระภัญญะธรรมกถาประยุคแหล่เป็นทำนองภาคอิสาน ๓ เทศน์สามธัมมาสทำหน้าที่
แสดงแต่ล่ะหน้าที่ของเรื่องนั้น เพื่อให้นิทานเป็นไปด้วยความสมบูรณ์และเข้าใจในบทบาทของเรื่องนั้นจะ
ต้องมีผู้รับเป็นตำแหน่งๆ ไป ดังนี้

รูปที่ ๑ พระอาจารย์…………………… รับหน้าที่เป็นประสกท่านเศรษฐีผู้ใจบุญ

รูปที่ ๒ พระอาจารย์…………………….รับหน้าที่เป็นสีกาภรรยาของเฒ่าผู้เศรษฐี

รูปที่ ๓ พระอาจารย์……………………..รับหน้าที่เป็นพระธรรมเสนาบดีซึ่งเรียกอีกอย่าก็คือพระสุธรรม
นั้นเองเป็นผู้ที่มากไปด้วยปัญญาเฉลียวฉลาด

**ณ โอกาสต่อจากนี้ไปอาตมาทั้งสามรูป ขอเรียญเชิญท่านพุทธศาสนิกชนทั้งหลายโปรดสดับพระธรรม

เทศนาแหล่ภาคอิสานสืบต่อไป ซึ่งตอนแรกนี้เป็นหน้าที่ของพระอาจารย์………………. รับหน้าที่ของท่าน
ประสกเศรษฐีผู้มีจิตใจเป็นบุญสืบต่อไป.

**ตั้งนะโมก่อน ๓ จบ** เทศนากลอนที่ ๑

**บัดนี้…ฟังบทเรื่องประเดิมเสียงอีสานภาค ฝากคำกลอนบ่อนเบื้องผะเดียงแหล่เทศนา…แม่ยายเอยน้ำฝน
หยาดจากฟากฟ้ าโฉลมหลั่งลงดิน ธรนิลโลไกลดอกชุ่มเริงผิวพื้น..สัตว์อยู่ในภูมิใต้มะโนช้อยชื่น พฤกษา
ชาติระดาษพื้นขะจีดั้วเจ้าป่ งเขียว. แสงพระธรรมสาดส่องเกี้ยวดอกกวมแผ่นผืนไตร ไผผู้เห็นดวงธรรมส่ำ
อุราดอกสดชื่นคือดั่นผืนพรหมห้องโลกาโลกลุ่ม สุ่มเสมอด้วยน้ำอั่นฝนย้อยนั้นหยาดลง.. เอิ้อมื้อนี้โยมผู้เผิ่น
เป็นโอ้ง ได้ตั้งแต่งเป็นทานก่อกิจการกองบุญให้เกิดคุณหนุนช่วย แนกะดีใจด้วยให้เกิดคุณหนุนมาดญาติพี่
น้องทุกทั่วหน้ากะคือด้ามว่าดั่งกัน.. เจตนาทุกชั้นบ่อฝันแปร่แปลปรวญน้อพ่อใหญ่แม่ใหญ่หวลลำพึงลำพัน
ต่อพระธรรมเสมอหน้า.. จั่งได้มามนต์เอาข้ามาเทศนาได้ฝายโผดโสฐิผลได้เกิดแล้วเห็นคุณแก้วแก่นพระ
ธรรม…สัพรัสสังธัมมะรัสโสชินาติ รสพระธรรมนั้นเลิศล้ำยิ่งกว่ารสทั้งปวงดวงหะใสภูมิแสงเลิศวิลัยใสเม้า
ขอให้ศรัทธาเจ้ามโนใสใจช่อยชื่นคอยฟังบทพากพื้นฉันสิเว้ากล่าวแถลง… เอิ้อจั่งว่าในโอกาสนี้เทศนาเข้า
ท้องเรื่องเบิ่งเกิ่นเด้อมาสิจับบ่อนเบื้องประสกเฒ่าเล่านิทาน คันเว้าตามพื้นบ้านกะเอิ้นว่าทายกอุบาสกทายิกา
แล้วแต่ไผถนัดเว้า แต่ว่าทางพระคุณเจ้าจารย์สุธรรมเผิ่นเอิ้นว่าพ่อประสกแม่สีกาตามประสาคนแก่นคุ้น
ครั้นบุญสร้างอยู่เสมอ.. โอ้ยเฒ่าประสกบ่อแม่นเฒ่าเซ้อๆ เผลอป่ วงเหลวไหลดอกยายเอ้ย….ไผกะลือส่าเส็ง
ดอกส่ากันนั้นเสริญย้องเขตวันหนห้องอารามหลวงกว้างใหญ่ กะแม่นเฒ่านั้นล่ะได้เจ้าพาสร้างนั้นก่อ
แปลง… ศรัทธาหลายบ่อเหือดแห้งได้จัดแต่งเป็นทานบริหารทางวัดบ่อขาดแคลนพอครั้ง กะหวังแต่บุญกุศล
สร้างทางดีจึงตั้งแต่งบ่อว่าเช้าหรือแลงเข้าไปวัดสู่มื้อมือเฒ่าบ่อเปล่าดาย… ยามเมื่อเช้าเฒ่าสอลุกย่างย้ายกะ
เตรียมเครื่องจังหัน ถึงสายัญยามเย็นกะธูปเทียนกะเตรียมพร้อม…ดอกไม้หอมน้ำฮ้อนหม้อยอถวายบัดยาม
ค่ำไปฟังธรรมอยู่บ่อเว้นผู้ใดพ้อกะชื่นนำ ไปมือเปล่าเฒ่าบ่อเข้าสู่ก้ำขงเขตอารามหลวงสุขทั้งปวงกะอาศัยเผิ่
งบารมีเฒ่า… ถือคำสองของพระพุทธเจ้าเป็นคำจริงบ่อไหวหวั่นดอกแม่เอ้ย…. จั่งว่าแม่นอัศจรรย์ธรรมพระ
ทราบซ้านขั่นบานแม้งชื่นกระใจ ในตอนนี้คิดอยากสงเคราะห์ให้ดอกคนยากอนาถา มีศาลาเซาพักบัดฮ่าจร
มาค้าง ผู้เดินทางลูกกำพร้าอนาถาไร้ที่เผิ่งไผมาเถิงได้เผิ่งซ้นประสงค์เลี้ยงให้อิ่มหนำ ผู้ลำบากยากล้ำกะเขิน
ขาดอาหารหน้าสงสารชีวิตผู้ยากจนฮนไฮ้ ไผกะมีหลายล้นหน้าเสียดายแต่ใจเหี่ยวพ่อแม่เอ้ย…… มีเป็นกง
เป็นเกวียนเผิ่นกะโกยๆไว้บ่อมีได้เจ้าพักเซา เสียดายเด้……โอ้ย… โตของข้าส่างบ่อมีเงินตราจักแสนล้าน
เจ้ามูลมั่ง สิบ่อเอาไปหยังช่อยแต่คนผู้ทุกข์ไฮ้ให้หายกลุ้มนั้นชุ่มเย็น…เอาล่ะเด้อมีส่ำนี้กะบ่อล่ะเว้นสิ
สงเคราะห์ไปตามมี หยังสิทำแต่ความดีสิก่อโรงทานไว้ คงสุขใจเหลือล้นบัดคนจนได้ซ้นเผิ่ง ตั้งใจมานาน
เหิงครั้นบ่อทำเทื่อนี้คงเหงาเศร้าเก่ามโน…. โจ๊ะไว้แต่เพรียงส่ำนี้จั่งค่อยว่าอีกทีหลังน้อแม่น้อ…จั่นค่อยฟัง
ยายสีกาให้เผิ่นพรรณาเรื่องเผิ่นพระอาจารย์………… เผิ่นสิพรรณาอ้างดอกความเห็นประเด็นพากษ์ ยากนำ
เมียดอกผู้นี้ย้อนลาวขี้ตระหนี่ออมแม่ใหญ่เอ้ย….ฮ่าลังเทื่อเป็นดั่งคือฮูปสิบ่อพร้อม ดูคือบูดหมางเมินย้านเสีย
เงินเสียทองบ่อค่อยพอใจด้วย… ลาวกะเห็นเมิดพร้อมกะเอออวยอยู่นำแน่แต่ว่าชั่วสิได้กะเทียวเว้าจนเมื่อย
ค้าง ฮ่าลางเทื่อโสสิป๋ าอย่าฮ้างดอกป๋ าปล่อยกะหลูโตนลูกหลายคนตาดำๆแม่บ่อมีกะเหลือฮ้าย… .เทิงอยาก
อายสิป๋ ากันยามแก่เฒ่ากะสิขออดเอาย้านเขาคนส่าลาวสิเว้ากะบ่อชาลาวสิจ่มกะบ่อชา ไผสิเว้าข่อยบ่อย้านกะ
ตามแหล่วแต่สิจ๋า…..ยายสีกาปากล้าไผกะส่าว่าลาวแข็ง เว้ากะแฮงจ่มแต่หัววัดฮอดได้ยินถึงหัวบ้าน…คนกะ
พากันต้านว่าฉันนี้นั้นย้านปื อปะสาเมียนั้นสื่อๆ แม่นผุไดสิบ่อย้านมันจริงบ้อพ่อกระโยม……สมควรแล้วสิ
อ่วยลง………น่า..

(**ยายสีกาว่าเป็ นกลอน**๒)

**นะมัสโถ ผู้ข้าตัสน้อมพระจอมธรรมผู้ลือโลก ขอนบนอบคำที่เผิ่นกล่าวแล้วอันแนวเอิ้นว่าพระธรรม อีก

พระสงฆ์ผู้เลิศล้ำอั่นนามพ่ออริยะขอยอมือคารวะต่อพระตรัยอันสามแก้ว มื้อนี้เป็นมงคลแล้วมหาชัยอั่นโชค
แม่นมวลมิตรหมายมาดมุ่งได้มาเข้าฮ่วมงาน จั่งว่าเจ้าภาพท่านได้สร้างก่อกองบุญ สละทุนทำทานจั่งแม่นใจ
หารกล้า มีศรัทธาหนักแน่นบ่อคลอนแคลนเจ้าไหวหวั่น จั่งว่าอัศจรรย์จังว่าพี่และน้องกะมาพร้อมเจ้าพร่ำ
มวล ขอให้ดีเลิศล้วนอั่นเป็นส่วนทางกุศล เกิดเป็นผลมหาศาลให้เพิ่มพูนคูนค้ำ บุญที่ทำวันนี้บารมีกะให้แผ่
ให้พ่อแม่ผู้เผิ่นหนีจากแล้วให้พลอยได้ส่วนกุศล พ่อแม่เอ้ยผู้เผิ่นตายไปแล้วครั้นเจ้ายังบ่อพ้นจากทุกข์
ทรมาน ขอให้บุญบรรดาลสู่สวรรค์เมืองแก้ว หรือเจ้ามีสุขแล้วให้พินโยสุทธิยิ่งสวรรค์โลกนั้นมีจริง ขอให้
เนาว์อยู่พุ้นนั้นเลิงเลื่อย…..ชื่นมะโน………น้อ. **บัดนี้จับสำเนาภาคเรื่องสำเนียงกลอนซ้อนส่ง โยม
ประสงค์ที่อยากสิรู้ให้ใจตั้งนั้นต่อฟัง ฉันสิติดนั้นต่อตั้งตามหน้าที่ยายสีกาเป็นภรรยาประสกผู้แต่งทานบ่อมี
ค้านทำมานานตั้งแต่อยู่กับเฒ่าบ่อมีวันสิเว้นหว่าง ทรัพย์สมบัติกะสิจางทานเทื่อนั้นเทื่อนี้ทวีขึ้นอยู่บ่อถอย
แต่ไปวัดกะบ่อย้อยเหมิดมื้อล่ะหน่อยได้จัดส่งประจำวันสิขบฉันนมเนยกะมากพอหนาอึ้ง เรื่องไปวัดถึงสิ
เปลืองไปบ้างกะยังไคคอบเคยส่งหลูโตนหมู่พระสงฆ์เผิ่นบ่อได้ก่อสร้างงานจ้างดั่งพวกโยม ให้มันสมบ่อ
เสียหน้าประสกตาเศรษฐีใหญ่ จั่งแม่นลาวเหลื่อมใสหมู่พระสงฆ์องค์คะเจ้าของข้าวบ่อฮ่วงเกลือ สิขัดใจของ
ลาวกะคิดย้านเกิดเรื่องฮ่าลางเทื่อกะเสียดาย หมายสิเก็บเอาให้เป็นการเผิ่นผัดเอาไปทานจ้อย อุกในๆกระใจ
ข่อยคันสิเตือนกะผัดย้านลาวด่า สิว่าข่อยหยาบช้าเป็นคนขี้ตระหนี่เหนียว ย้านอยู่ดอกพ่อใหญ่ยายบ่อจอด
เพราะขอดเขี่ยวคิดหยุ่งเกี่ยวอยู่หลายแนว แถวบ้านไกลแห่งมาขออยู่บ่อเชาระอาเอ้า จักแผ่ซองหรือแผ่ข้าว
สาระวนจนล้นอั่งจักว่าแผ่ไปหยัง หาแต่เรื่องก่อสร้างเอามาอ้างเจ้าแผ่ของ แต่ล่ะวันนั้นพบพ้อสี่ห้าหมู่บ่อดู
สมแบบจู่โจมเอาซองยัดใส่มือถือไว้ เบิ๊ดวัดเหนือแล้วกะยังวัดใต้ชุมทางไกลกะว้าวุ่น โอ้พ่อเอ้ยปากว่าพา
ทำบุญเลยสิเป็นบาปจ้อย.. โลดใจข่อยเมื่อยมะโน…..บ่อว่าแต่ท่อนั้นซองการ์ดเชิญกินดอง ซองกฐินอุทิศได้
หลั่งมาระอาเอ้าซองเอาบุญแจกข้าวซองเอาบุญบวชนาค บุญบั้งไฟดอกฟ้ าสิเป็นบ้าโพดว่าหลาย นายอำเภอ
เผิ่นสิย้ายครูใหญ่ปลดกระเศียรเรียนเชิญไปในงานอ่านเห็นสิเป็นบ้า จักชาวนาชาวค้าเฮ็ดขึ้นหน้าขึ้นตาผู้ไฮ้
ผัดแห่ติ๋ว โมทนาแบบหน้าหิ้วขิ้วจ้าอ่อนล่ะอาย้านอยู่ดอกแม่ใหญ่ บัดตายไปย้านบ่อได้ขึ้นฟ้ าเพราะข่อยจ่ม
ขมใน บ่อพอใจกะฝืนทำบ่ออยากขัดประสกเฒ่า คิดหลายทีว่าสิเว้าให้ลาวเซาแจกจ่ายคันสิเว้ากะอยากอาย
จักมื้อหนึ่งครั้งหน้าสิหยาฟ้ ากะบ่อฟัง ถือว่าโตมั้งคั้งมีหมั่งบ่อสะสมหยังกะจมเพพังรั่งละลายสิอายบ้าน มา
บัดนี้ยังสิสร้างโรงทานสงฆ์เคราะห์คนผู้ไฮ้เข็ญใจลาวว่า เฒ่าสีกาพออยากไห้กะโห่ฮ้องกระผ่องกัน อดเด้อ
ใจมึงอย่าฟ้ าวคิดสั้นระเบิดผ่าจาคัดชอมต่อไปให้เห็นชัด ก่อนเถาะเว้ยเฉยไว้ จนยามใดกูสิย้อเหน็กคอยอย่ำ
จั่งแม่นทำโพดว้าอยากได้หน้าผู้เป็นข้าสิก่อตาม ตำพริกโรยแม่น้ำผู้ใดว่าสิเป็นผลยายเอ้ย เว้าไปโดนกะอุก
หลายบ่อแม่นลายสิลงไว้ ความในใจของข้ายายสีกาเว้าสู่บอกสามีให้ฮ่ำฮู้ปรึกษาเฒ่าให้ส่วงใจ (**พูดต่อ
อีก**)พ่อเฒ่าเอ้ยข่อยได้งินว่าเจ้าสิสร้างจัดแจ่งโรงทานบริการคนจนแจกฟรีของข้าวว่าตี้ อั่นแม่นเจ้าสิหา
เสียงไว้สมัคร สส. สมัยหน้าตี้เฒ่าห่า

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๓)

** ฮ่วยมันบ่อแม่นดอกเฒ่านี้ แต่ว่าข่อยหังสงสารหน้าผู้คนจนทุข์ยากหากว่าข่อยช่อยได้ข่อยกะสิช่อย บ่อมี

ไผช่อยเขาดอก นอกจากข่อยน่ะถ้าข่อยบ่อช่อยให้ไผสิกล้าตั้งโรงทานชั่นเด้บ่อแม่นข่อยสิหาเสียงดอกเดียวนี้
เฒ่านี้.

(**ยายสีกาพูดต่อ*๔)

**เว้าอยู่เดียวนี้แม่นเจ้าสิสร้างโรงทานว่าตี้เฒ่า เจ้าสิสร้างอีหลีนี้ตี้ เจ้าสิสร้างเฮ้ดหยังล่ะบ่อมีแนวเฮ้ดแนวทำ

ตี้จั่งสิสร้างโรงทานน่ะ หึเจ้าอยากได้หน้าตี้.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๕)

**อ้าวกะสิสร้างอิหลีนั้นล่ะเนาะหึ ข่อยได้ตั้งใจมาแต่โดนแต่นานแล้วแม๊ะว่าสิสร้างโรงทานนี้น่ะในเมื่อมี
โอกาสแล้ว ข่อยกะสิสร้างให้ได้ล่ะ เผื่อว่าแขกคนไปมาคนทางอื่นกลายมากะสิได้พักเซา กินข้าวกินน้ำคน
จนคนไฮ้กะสิได้เผิ่งพาแม๊ะเฒ่ายามข่อมีกะให้ข่อยสร้างสาเจ้าอย่าห้ามข่อยเถาะ.

(**ยายสีกาพูดต่อ*๖)

**มันกะสิบ่อหนักโพดตี้เฒ่าเอ้นตั้งแต่ทานเข้าวัดกะเหมิดมื้อล่ะหน่อย เจ้ากะยังสิสร้างโรงทานเอิ้นคนมาเอา
ฟรีอีก มันกะสิบ่อเป็นการตำแจ่วโฮยแม่น้ำสาตี้ข่อยว่านั้นน่าเฒ่านี้.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๗)
**บ๋าเหมิดกะให้มันเหมิดเป็นหยังฮ่านี้ อั่นชาติสมบัติเหล่านี้บัดตายแล้วกะเอาไปนำบ่อได้จักอันดอกเดียวนี้
เฒ่าหึเจ้าสิเอาไปนำอยู่ตี้เฒ่าอันนี้มันเอาไปบ่อได้ดอกเฒ่า.

(**ยายสีกาพูดต่อ*๘)

**อ้าวกะบ่อเอาไปนำล่ะเนาะแต่ว่าลูกเต้าเฮาเด้สิให้เขากินหยัง เจ้าสิให้เขาพากันไปกินใสล่ะเฒ่าให้เจ้าคึด
เบิ่งแน่เด้อเฒ่านี้.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๙)

**โอ้ยสิไปห่วงนำเขาเจ้าเฮ็ดหยังอีกเลี้ยงมาพาใหญ่แล้วอันใดกะมีสู่อันสู่แนวแล้วตีนมือกะมีพร้อมเขากะมี
วิธีเอา โตรอดกะแล้วกันล่ะเฒ่าเจ้าบ่อต้องไป หว่งเขาดอกลูกๆน่ะเขาฉลาดอยู่แล้วล่ะบ่อปล่อยให้เจ้าของอด
ตายดอก.

(**ยายสีกาพูดต่อ*๑๐)

**บ่อขั่นเจ้าสิเฮ้ดอี่หลีข่อยกะบ่อว่าดอก เพราะทรัพย์สมบัติทั้งหลายมันกะเป็นของเจ้ามันเป็นสิทธิ์ของเจ้า
ชั้นเด้เฒ่าแต่ข่อยถามสื่อๆดอกแล้วแต่เจ้าสิเฮ็ดนั้นล่ะเฒ่าข่อยบ่อว่าหยังดอก.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๑๑)

**อ้าวเจ้าอย่าว่าจั่งชั้นแม๊ะเฒ่า อั่นมันบ่อแม่นของข่อยผู้เดียวดอก ของทุกอย่างมันกะเป็นของเฮานำกันเทิง

สองคนนั้นล่ะเฒ่า ข่อยกับเจ้ามันกะมีสิทธิ์ท่อกันนั้นล่ะขั่นแม่นเจ้าบ่อคัดบ่อข่องข่อยกะสิสร้างชั่นเด้เดียวนี้
เฒ่าเจ้าสิว่าแนวใด.

(**ยายสีกาพูดต่อ*๑๒)

**ข่อยบ่อขัดหยังดอกแล้วแต่เจ้าสิเฮ็ดสิสร้างหยังกะแล้วแต่เจ้านั่นล่ะข่อยบ่อว่าดอกเฒ่า.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๑๓)

**อั่นบ่อขัดกะ เฮ็ดหน้าชื่นๆกว่านั้นจักหน่อยแน่แม๊ะล่ะเฮ็ดบุญเอาทานเจ้ากะอย่าสิเฮ็ดหน้าเศร้าหลายแม๊ะ
บัดฮ่าเกิดชาติหน้าผัดสิได้ผัวผู้เฒ่ามากอดชิงชาคือจั่งนางอมิตตาคือเผิ่นว่านั้นเด้เฒ่ายิ้มเบิ่งกะน่าเฒ่า.

(**ยายสีกาพูดต่อ*๑๔)
**เอาล่ะเฒ่าเอ้ยเจ้ากะอย่าเว้าบาปข่อยหลายเถาะเว้ยเห็นว่ากะดายเฒ่านี้แม๊ะหึ ข่อยยิ้มกะได้อยู่เฒ่าเป็นได
หน้าฮักไป่ เฒ่า เหอๆๆๆ.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๑๕)

**เมื่อประสกเฒ่าผู้เศรษฐีได้ตั้งใจว่าจะสร้างโรงทานแล้ว ก็ได้สั่งการให้บริวารให้ เริ่มจัดการเอาสิ่งของออก

ไปตั้งในโรงทานตั้งแต่บัดนั้น เอกทิวะสัง ครั้งอยู่มาวันหนึ่งสองสามีภรรยาคือสีกาและเฒ่าประสกก็ได้
เข้าไปกราบนมัสการหลวงพ่อสุธรรม เพื่อจะได้เรียนถามถึงวิธีการบำเพ็ญบุญเมื่อไปถึงแล้วก็พากันนั้นนั่ง
ในที่อันควรส่วนข้างหนึ่ง ก็มี ณ คราวกาลกาลครั้งนั้น.

(**หลวงพ่อสุธรรมพูดต่อ** ๑๖)

**อนุสมิง ขเตตะวาทะมังเท เสนโต ณ บัดนี้อาตมาภาพจะได้ดำเนินหน้าที่แทนหลวงพ่อสุธรรมสืบต่อไปดั่ง

ใจความว่า เมื่อพระธรรมเสนาบดีหรือหลวงพ่อสุธรรมได้เห็นท่านเศรษฐี และภรรยานั่งอยู่ในที่อันสมควร
แล้ว จึงมีวาจาถามไถ่ไปว่า **เป็นจั่งใดน้อคือได้ยินข่าวว่าท่านเศรษฐีสิสร้างโรงทานแจกสงค์เคราะห์แก่คน
ยากไฮ้ให้เขาได้เผิ่งใบบุญว่าตี้ อาตมากะขออนุโมทนานำเด้อโยมพ่อเศรษฐี

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๑๗)

**โอ้ย..แม่นล่ะขะน้อยกระผมกะได้สั่งให้คนการคนงานเขาเริ่มจัดการไปหลายอันหลายแนวแล้ว มื้อนี้กะ
เลยพาแม่ออกมานมัสการเพื่ออยากจะเรียนถามถึงปัญหาหลายๆอัน หลายๆแนว เฒ่าสีกานั้นโลดจ่มว่าอยาก
ถามพระเดชพระคุณเผิ่นหลวงพ่ออยู่ชั่นดอกขะน้อย.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๑๘)

**โอ่อั่นที่จริงนั้นข่อยกะบ่ออยากถามเผิ่นปานไดดอกข่อยว่าสิถามเจ้าแต่อยู่บ้านพุ้นล่ะข่อยหั่งย้านเจ้าคา
ชั่นเด้ ข่อยจั่งมาถามอยู่วัดนี่ชั่นดอกฮ่าเจ้าคากะสิให้เผิ่นยาคูนั้นแก้ช่อยชั่นดอกเฒ่านี่.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๑๙)

**โอ้ย..ล่ะแม่นเจ้าสิถามอีหยังข่อยล่ะห่าเนี่ยข่อยจั่งสิคาเจ้ากะจั่งมาส่างคึดเว้าคึดว่าแท้ เอ้อแต่ว่าดีคือกันนั้น
ล่ะ ยามหลวงพ่อเผิ่นอยู่นำกะดีแล้วถามข่อยมาเบิ่ง ดู้แม่นเจ้าสิถามข่อยอี่หยังถามข่อยให้ข่อยคาเบิ่งก่อนน้า
เฒ่า มันยากปานใดบุ๋.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๒๐)

**โอ้ยกะจักสิคาหึบ่อคาแหล่วเว้ยเนาะ แต่ว่ามันเป็นปัญหาข่องใจอยู่แต่โดนแล้วแม๊ะเฒ่าเจ้าสิบ่อคาติบาด
ข่อยถามเจ้านั้นน่ามันเป็นตาคาอยู่เด้เฒ่า.
(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๒๑)

**กะจั่งว่านั้นแม๊ะเจ้าอยากสิฮู้หยังกะรองถามมาเบิ่งก่อนน่า เฒ่ามันสิยากคือเจ้าว่าอยู่ตี้น่ะเดียวนี้แม๊ะว่าจั่งใด
ล่ะถามข่อยมาเร็วๆ เฒ่าข่อยอยากสิคาแล้วเด้.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๒๒)

**ข่อยอยากสิฮุ้ว่าบุญทานข้าวนั้นมันเป็นโตจั่งใด บุญทานสาดทานหมอนเป็นโตจั่งใด แล้วกะบุญทานผ้า

ผ่อนแพรพันมันเป็นโตจั่งใดชั่นดอกเฒ่าข่อยสงสัยคักแม๊ะเฒ่าเว้าให้ข่อยฟังแน่เฒ่าหึว่าเจ้าคาข่อยแล้วตี้เฒ่า
อันนี้.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๒๓)

**ฮ่วยเฒ่าเจ้าคือมาถามแบบนี้น้อห่าเนี่ยถามเรื่องตัวตนของบุญแม๊ะคำว่าบุญนี้มันกะคือกันเหมิดทุกอย่านั้น
ล่ะเนาะแม่นทานหยังกะดีคือเก่าคือกันเหมิด.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๒๔)

**อ้าวสังมาคือสิดีคือกันล่ะบุญทานสาดนี้มันกะสิบ่อเป็นโตเปๆ คือสาดตี้เฒ่า แล้วกะบุญทานหมอนกะสิบ่อ

เป็นโตโข้โหล้อยู่คือหมอนนี้ตี้ มาคือว่าสิคือกันล่ะเฒ่า ทานอันใดกะสิเป็นคือนั้นบ่อแม่นตี้.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๒๕)

**โอ้ยๆ เฒ่าอั่นนี้เนาะหึมันกะไปเป็นจั่งใดจั่งชั่นล่ะ อั่นแม่เจ้าบ่อเคยเห็นเขาเจ้าค้าขายหงายมือแน่บ่อเดียวนี้

มันเป็นจั่งใดเจ้าว่าน่ะสังเกตุแน่บ่อ.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๒๖)

**อั่นข่อยกะเคยเห็นอยู่แหล่วเนาะหึ มันกะบ่อเป็นหยังแหล่วแต่ว่าข่อยสงสัยแม๊ะกะเลยถามชั่นล่ะเดียวว่า
มันเป็นโตๆแม๊ะ.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๒๗)

**แล้วห่าเนี่ยอั่นเงินขายของหลายอันหลายอย่านั้น มันเป็นบาทจั่งใด เงินขายภูมันเป็นบาทจั่งใดเงินขาย

หมากมันเป็นบาทจั่งใดแล้วกะเงินขายหมากมี้เด้มันเป็นบาทจั่งใดขายหมากม่วงหมู่นั้นน่ะ มันเป็นบาทจั่งใด
แล้วมันคือกันไป่ ล่ะถามไปทั่งหลายอั่นบุญนี้กะเป็นคือนั้นล่ะเจ้าฮุ้ไป่ ..
(**ยายสีกาพูดต่อ** ๒๘)

**มันกะสิเป็นบาทคือกันนั้นตั๊วเนาะหึ มันกะบ่อเป็นหมากมี้หมากม่วงแหล่วเนาะหึมันกะเป็นเงินคือเก่าล่ะ
เนาะ.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๒๙)

**มันสิแม่นบ้อเฒ่านี้ อั่นเงินขายหมากมันกะสิบ่อเป็นอ้องป้ องแอ้งแป้ งคือหมากนี้ตี้ เงินขายถูกะสิบ่อเป็นเป

เลดเปดคือภูนี้ตี้ อั่นเงินขายหมาม่วงกะสิบ่อเป็นขอดล้อมป้ อมคือหมากม่วงตี้เฒ่า แล้วกะเงินขายหมากมี้นี้กะ
สิบ่อเป็นหนามก๊ากซากอยู่คือหมากมี้นี้ตี้ล่ะหึเฒ่าสีกา.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๓๐)

**กะจั่งแม่นเว้าไปทั่วน้อเจ้ากะดายผู้ใดส่าว่าเงินสิเป็นอ้องป้ องแอ้งแป้ งจั่งชั่นแม๊ะ มันบ่อแม่นเงินหมากค้อ

แม๊ะกะส่างเว้าส่างว่าหลาย อั่นชื่อว่าเงินบาทว่านี้บ่อแม่นแต่ว่าขายหยังล่ะเงินชุมเก่านี้ล่ะอั่นเงินบาทเก่าชุม
เก่านี้ล่ะ เงินผีบ้าตี้สิเป็นหนามก๊ากซากคือหมากมี้หมากทุเรียนจั่งชั่นเฒ่าห่า.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๓๑)

**โอ้อั่นเงินนี้ขายหยังกะเป็นบาทคือกันนี้ล่ะว่าตี้เฒ่า หว่างหนึ่งหั่นเจ้าคือว่าบุญบ่อคือกันทานหยังเป็นแนว
นั้นล่ะข่อยว่าแม่นเป็นคือกันชั่นดอกเถ่า.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๓๒)

**เอ้ออั่นข่อยสงสัยสื่อๆดอกเฒ่านี้ ว่าแม่นบุญมันเป็นคือจั่งแนวที่ทานแม๊ะเฒ่าโอ้บาดใดแท้มันกะเป็นคือ
กันเนาะ.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๓๓)

**เอ้ออั่นบุญนี้มันกะสิคือกันนั้นตั๊วทานอันใดมันกะสิเป็นบุญคือเก่านั้นล่ะ บุญมันกะเป็นโตอั่นเกานั้นตั๊ว.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๓๔)

**อ้าวขั่นทานอันใดกะได้บุญโตเก่าอั่นเกาแบบเก่ากะสิแม่นความข่อยปานหยังแหล่วข่อยแห่งขี้ค้านทาน
หลายแนวอยู่ ข่อยกะสิทานแต่ข้าวปั้นท่อนั้นแหล่วเจ้าสิไปทานส่ะแตกหยังหลายแนวแท้ชั่นน่ะเถ่านี้ทานอัน
เดียวกะแล้วตั๊ว

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๓๕)

**แม่น่ะแม๊ะเคยเห็นเจ๊กเขาขายของบ่อ ว่าอยู่ในร้านเขานั้นแม๊ะเขาขายอี่หยังแน่ล่ะเจ้าเคยสังเกตุไป่ อั่นของที่

อยู่ในร้านเขานั้นแม๊ะ.
(**ยายสีกาพูดต่อ** ๓๖)

**โอ้ยกะมีหลายอันหลายอย่างจักหยังต่อหยังล่ะเนาะเต็มร้านเขาอยู่เป็นสบู่ยาสีฟันผงซักผ้าผงชูรสหมากเหว่
อหมากนาวเป็นปูนภูหมากแล้วกะสีเสียดโอ้ยมันหลายสิ่งหลายอันข่อยบ่อจื่อดอกเฒ่านี้มันหลายคักแม๊ะ.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๓๗)

**โอ้มีหลายอันหลายอย่างหลายแนวว่าตี้ แล้วบาดที่นี้แต่ล่ะอย่างนั้นมันเป็นจั่งใดยามเผิ่นขายแล้วเผิ่นสิได้
หยังล่ะให้เจ้าลองคึดเบิ่งเด้อ.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๓๘)

**กะมีหลายแนวแหล่วเนาะหึ เจ้ากะถามส้อข่อยหลายแม๊ะเฒ่านี้กะดาย.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๓๙)

**ที่นี้แม่นเขาขายอี่หยังแน่จั่งได้เงินฮั่นเนี่ยขายชะแตกหยังหลายอันหลายแนวปานนั้นส่ะเจ้าว่าเขาคือบ่อ
ขายแต่อันเดียวแม๊ะถ้าได้เงินคือกันกะดาย.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๔๐)

**โอ้ยๆๆ จั่งแม่นเว้าบ่อม่วนคักน้อเจ้ากะดายเว้าอันใดกะโลดบ่อเข้าหูจักแนวแม๊ะเว้าม่วนๆกะได้ดอกเฒ่า
อันนี้.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๔๑)

**อั่นมันบ่อแม่นจั่งชั่นเฒ่าอันนี้ ข่อยบ่อได้หมายความว่าจั่งชั้นอั่นข่อยเว้าอยู่เดียวนี้น่ะกะเพื่ออยากสิถามว่า
ขายอี่หยัง มันกะได้เงินคือกันกะสิขายเฮ็ดหยังหลายอันหลายแนวแท้กะขายแม่มันแต่สีเสียดอันเดียวข้อหล้อ
มันกะสิได้เงินอยู่พอปานกันนั้นตั๊วข่อยว่าแบบนั้นชั่นดอก.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๔๒)

**โอ้ย..กะจั่งแม่นเว้าไปทั่วหลายสิไปขายแต่สีเสียดอันเดียวจั่งใด สิทันเงินเผิ่นตี้เดียวนี้ กะสิค้าสิขายอี่หยัง

สาหยามมันกะต้องขายหลายแนวมันกะจั่งสิได้เงินมาหลายทางล่ะสินั่งถ้าขายแต่แนวเดียวกะบ้าท่อนั้นติล่ะ
เว้าไปทั่วหลายเจ้ากะดาย.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๔๓)

**เฒ่าสีกาเอ้ยเฮานั้นเป็นเศรษฐีมหาเศรษฐีสิทานข้าวมื้อล่ะปั้น เขานั้นสิว่าจั่งใด เฮากะอยากได้บุญหลายนั้น

ตั๊วเนาะกะจั่งเฮ็ดหลายอันหลายแนวบุญมันกะจั่งได้รวมกันเข้าหลายทิศหลายทางเฮ็ดให้จิตใจให้สะอาด
เพราะว่าบุญนั้นเป็นบ่อเกิดแห่งสิ่งของเด้ มันบ่อเป็นต่อนเป็นโตบุญนั้นเป็นนามพระธรรม บุญนั้นคือความ
สะอาดแห่งจิตแห่งใจผู้ใดทำหลายผู้นั้นกะได้หลายชั้นเด้เดียวนี้ เฒ่าสีกาเจ้าอู้แล้วไป่ ล่ะ .

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๔๔)

**โอ้เจ้ากะเว้าเก่งอยู่ตั๊วล่ะเนาะเฒ่าประสกสมพอข่อยจั่งใด้หลงคารมณ์เจ้าจั่งได้มาเป็นภรรยาสุดที่รักของเจ้า
ล่ะเนาะเฒ่า อะเฮ้ย เจิ๊ก.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๔๕)

**ฮ่วยข่อยสิบ่อเก่งจั่งใดของแนวข่อยนี้กะเป็นโฆษกเก่าแม๊ะเฒ่า เหอะๆๆเจ้ายังบ่อทันได้อู้คักสื่อๆดอกเฒ่า
นี้ข่อยเว้าให้ลิงหลับกะยังได้แม๊ะ.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๔๖)

**โอ้ยๆเฒ่าข่อยบ่ออยากสิยกหางให้เจ้าดอกบาดนี้ ข่อยบ่ออยากถามเจ้าดอกข่อยสิถามเผิ่นหลวงพ่อเผิ่นพุ้น
ดอกหึ อั่นหลวงพ่อเอ้ยอันดิฉันอยากสิถามว่าผู้เฮ็ดบุญกฐินนั้น มีอานิสงค์คือจั่งใดแน่ล่ะอั่นนิมนต์ว่าให้ผู้ข้า
ฟังแน่ฮ่าเนี่ย.

(**พระสุธรรมพูดแล้วว่าเป็ นกลอนต่อ** ๔๗)

**โสตัสสานังสุตตวา ฝ่ ายพระสุธรรมได้ฟังคำของยายสีกา พรัมมะพันธะนาหน้าสงสารจึงได้ออกเอ่ยเผยว่า

จาเป็นทำนองสารภันยุทธวิธีเป็นคำกลอนภาคอิสานต่อไป. ****บัดนี้….เจริญพรทุกทั่วหน้าประชาท่าน
สาธุชน เหมิดสู่คนที่มาฟังเทศนาในวันนี้ โชคอี่หลีจั่งเห็นหน้าบุญพามาจั่งได้จวบเจ้าและข่อยจั่งมาพ้อว่า
ฮ่วมงาน ขอขอบคุณทุกๆท่านที่ฟังเทศนากลอน บ่ออาวรนำเลยอั่นเวียกงานการบ้าน ยุติการเซาวุ้นมาทำบุญ
บ่อว้าวุ่นตั้งจิตใจให้เป็นบุญ คอยสดับรับเรื่องพระธรรมข้อเทศนา นับว่าใจแก่กล้าสิเกิดค่ามหาสารโยมเอ้
ย… ผลของกินของทานสิมากมูลพูนเพิ่มเสริมผลาให้เต็มตั้งบารมีให้กล้าแก่ สมเป็นพ่อเป็นแม่พาลูกหลานพี่
และน้องให้ตามหม่องป่ องพระธรรม แสนประเสริฐเลิศล้ำขอให้เกิดอานิสงค์เด้อแม่เด้อ จิตจำนงค์ประสงค์
บุญให้เกิดคุณหนุนช่วยอุทิศถึงผู้ที่มรณาม้วยให้สมใจเจ้าคิดอ่าน มะโนมาดประนิธานดวงวิญญาณให้รับรู้ให้
ชูขึ้นส่งสนอง ให้ได้ไปสู่ห้องสวรรค์โลกเมืองแมนถึงสุขาวดีแดนเทพไทยชมชื่น นั่งอยู่เทิงสวรรค์ฟ้ าเทวาดา
หุ้มแห่ สมกะใจพ่อแม่คณาญาติทุกๆท่านให้บานแม้งชื่นมะโน….โอกาสนี้ขอเรียนเชิญทุกๆท่านมาฟังเรื่อง
สำเนียงกลอน เป็นคำสอนเมธีภาคคดีนิทานเรื่อง ประยุคเสียงทำนองเยี่ยมพิมพาเผิ่นปั้นแต่งให้ฉันจาร
ย์………….มาแสดงเป็นพระเถระเจ้าผู้ไขแจ้งแจกผญา เรื่องที่เทศน์มิใช่เรื่องเก่ามีสาระเต็มสะติมอี่แม่เอ้ย…
จารย์มหาพิมพาเผิ่นรองรับว่าแน่นอนเต็มร้อย เป็นนิทานชาดกจ้อยบ่อมีเลยอั่นน้ำเน่า บ่อแม่นเรื่องที่คิดเอา
จกออกมาจากตู้ผญาต้อยตื่มตาล มอบแก่โยมทุกๆท่านได้ฟังเรื่องนำกันเรื่องบาปไผบุญมัน ภาคประพันธ์
แนวร่วมดำเนินความไปตามเรื่องสำเนียงกลอนบั้นบ่อน ตอนพระเถระเจ้ามีนามเว้าว่าสุธรรมตามนิทานเก่ง
ไปเหมิดทุกก้ำคำเทศน์พระสัตถา แตกฉานในธรรมมะภาคคดีลือล้ำ จนไดนามว่าสุธรรมแปลว่าผู้มีธรรมดี
ล้นฝูงคนกะเซงส่า แก้ปัญหาทุกๆด้านชาวบ้านกะนับถือ เกิดเป็นวันและมื้อได้ต้อนรับปราศรัยใขปัญหาของ
คนส่วนสนที่เขาส้อ อันที่เคยเรียนพ้อถามในธรรมกะไคแน่ แต่บางวันกะแจบแย่บัดเขาส้อเรื่องเบอร์จนว่าได้
นั่งเก้อ ป้ อยด่าอยู่ในใจกระโยมเอ้ย…ฮ่ากินตับผีกินคอมาส่างถามบ่อเป็นเรื่องเคยเดียงๆว่าศูนย์ห้าบาดออก
มาแม่นแปดสี่ฮ่ากินหัวมึงเอ้ย… พระกับโยมเหลียวเบิ่งฟ้ ากะเลยบ้าเจ้าส่ำกัน นั้นล่ะน่า….แม่ใหญ่เอ้ย.. อั่น
เรื่องเบอร์ว่านั้นคันเจ้ามักกะลองสาอย่ามาถามนำพระเผิ่นสิอาบัตรต้อง เขาสิปองทางฮ้ายคันเสียหลายเจ้าสิ
จ่ม ทางเถรสมาคนเผิ่นประกาศห้ามไว้เบอร์ท้ายเลขหวย เขาสิจับซ้ำด้วยอย่าให้พระได้มัวหมอง อย่าสิครอง
นำพระเผิ่นสิเซาบ่อเอาด้วยไผอยากรวยกับทางนี้หาโตดีเอาเองโลดพระนี้โปรดครั้นบ่อได้แหล่วเผิ่นมาห้าม
บ่อให้ฝัน ยังแต่ฉันท่อนั้นฝันอยู่แนวสิฟังมั๊ยครั้นสนใจให้ค่อยฟังนั้นคอยบาทต่อท้าย อย่าสินั่งสื่อๆหลาย
แถมสมภานไปด้วยโตดีๆอาดสิโผล่ เอาเทศน์ไปมากะเผลอโตเลยสิออกนอกเรื่องสิหันเข้าสู่นิทาน ขอเรียน
เชิญทุกๆท่านฟังฉันอ่านอานิสงฆ์เว้าถึงองค์กฐินทานให้ท่านฟังแต่เพียงย่อ บุญนี้น้อมีเวลากระทำหน่อยมัน
บ่อหลายปานบุญอื่น เฮ็ดได้ปี ละครั้งพระโคตั้งระเบียบการ เผิ่นว่าการทานทำถวายพระคุณเจ้าผู้เนาว์ประจำ
อยู่ผู้ที่จำพรรษาตลอดไตรมาสแล้วกะควรได้รับบุญ สามเดือนเพียรผ่านพ้นกะถึงเขตจีวรการ ไผสิทานพระ
สงฆ์ฮับกะแต่เพียงกำหนดไว้ แรมหนึ่งค่ำเดือนสิบเอ็ดถึงกับเดือนสิบสองเป็นเวลาทำให้ ศรัทธาไทยกฐิน
ทอดฮอดกำหนดนี้แล้วเลยนั้นเป็นอื่นไป องค์พระศาสดามีพุทธานุญาติไว้เพียงน้อยกำหนดหมายไผบุญ
หลายไผบุญเหลือโตจั่งได้โมทนาร่วม รวมจิตใจให้พงษ์พ้องออกทรัพย์สินเงินทองศรัทธากล้าบ่อขาดเขินจั่ง
ได้เป็นกฐิน กว่าสิเสร็จเรียบร้อยบ่อเหมิดหน่อยโพดว่าเปลืองแล้วล่ะน่า…ศรัทธาโยม อ้าวบัดนี้นั้นหันมาฟัง
บ่อนเบื้องตอนสิเกิดอานิสงฆ์โยมเอ้ย…อานิสงฆ์กฐินทานห้าประการมีไว้ ผู้ใดศรัทธากล้ากฐินทานสิพ้น
บาป ทราบด้วยชีวิตนี้บ่อมีเศร้าเก่าหมอง ข้อที่หนึ่ง กิจติสาโทจิตติสักเกือกก้อง ฤาส่าเซงไกลไผได้ยินสะ
ออนช้อยชื่น ข้อที่สองมีโยมะนะปลุกปวงประชาภาคพื้นเห็นแล้วกะฮักหอม เทวดาพร่ำพร้อมเผิ่นสาธุ
โมทนามีเมตตาคนิงนำแม่นละกำกะปกป้ อง ข้อที่สามวิสาระโท แม่นสิตกไปห้องทางใดบ่อไหวหวั่นบุญนำ
ทันแก่กล้าบ่อกลัวย้านสั่นสาย ข้อที่สี่ อาสุวรรโหยามชีวีโยกย้ายวายชีพหมดลงบ่อมีหลงกองบุญเกิดคุณ
หนุนยู้บุญสิชูสติตั้งบ่อหลงตายตั้งเที่ยง ข้อที่ห้าสุขติงยันติ ตายไปแล้วไปสู่เบื้องเมืองฟ้ าบ่อหม่นหมอง นี้ล่ะ
โยมพี่น้องพ่อและแม่ผู้ทำทานจงเบิกบานหรรษาชื่นชมภิรมณ์น้อมฉันได้สังวรเว้าสำเนาว์กลอนเอื้อนอ่าน
ปรารภถึงกฐินทาน เว้าแต่เพียงย่อๆพอฮู้ฮ่อมกระบวนครั้นสิเว้าตลอดล้วนจนละเอียดละอ๋อหมดนิทานกลอน
สุนทรพจน์ กะอยู่ยั่งยาวเยิ้นขอเจริญพรไว้คำใขไว้นี้ก่อน ขอพักผ่อนไว้แต่เพียงส่ำนี้ พระอวนข่อยสิต่าว
ลง……นั้นล่ะน่าศรัทธาโยม……น้อ.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๔๘ )

**โอ้ย..ฟังเผิ่นเทศน์ล่ะกะจั่งแม่นม่วนอยู่ แต่ว่าข่อยกะยังมีข้อข้องใจคิดอยากสิถามเจ้าอีกอยู่เด้เฒ่านี้ข่อยยัง
บ่อเข้าใจอยู่แม๊ะ.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๔๙)

**แน๊ะสิถามอี่หยังอีกล่ะฮ่าเนี่ยเฒ่าพระเผิ่นเทศน์เผิ่นเว้าสู่ฟังเจ้าบ่อเข้าใจอีกตี้เฒ่า เอ้าว่ามาเบิ่งกะน่าสงสัย
หยังล่ะว่ามาเบิ่ง.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๕๐ )
**ข่อยอยากสิฮู้ผู้ทำบุญกับทำบาปท่อๆกัน ตายไปแล้วสิไปเกิดใสสิไปเกิดอยู่บ่อนใดว่าชั่นดอกเฒ่าว่าให้
ข่อยฟังเบิ่งก่อนน่าเจ้าไทยฮุ้แม๊ะเฒ่า.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๕๑)

**โอ้ยกะจักหัวมันล่ะเนาะแม่นผู้ใดสิไปฮู้จักนำ บ่อฮู้จักดอกอั่นแนวจั่งชั่นน่ะข่อยบ่อทันได้เคยตายแม๊ะกะ
เลยบ่อได้ตามไปเบิ่งน่ะว่าไทยหมู่นี้ไปใส.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๕๒ )

**อ้าวบ่อฮู้จั่งใดล่ะเจ้าคือว่าเจ้าฮู้หลายแนวอยู่บ่อแม่นตี้เฒ่าคือว่าบ่อคาหยังจักอันแม๊ะบัดอันนี้มาคือว่าสิบ่อฮู้
ล่ะแสดงว่าเจ้าฮู้บ่อจริงตี้ส่ะน่ะเฒ่า.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๕๓)

**โอ้ยกะฮุ้หลายแนวอยู่แต่ว่าอั่นที่เจ้าถามนี้ข่อยบ่อฮู้นั้นตี้ล่ะคนบ่อทันตายสิฮู้ได้จั่งใดล่ะว่าคนเฮ็ดบุญกับ
เฮ็ดบาปตายไปแล้วสิไปอยู่จั่งใดไผสิได้นำเบิ่ง.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๕๔ )

**โอ้ยเจ้ากะอย่าส่ะเว้าเล่นเถาะน้อหึ เว้าให้มันเป็นเรื่องเป็นลาวแน่ข่อยอยากสิฮู้คันว่าข่อยฮู้ข่อยบ่อถามเด้
เดียวนี่.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๕๕)

**อ้าวสิไปเว้าเล่นจั่งใดเดียวนี่เว้าอี่หลีนี้ล่ะเนาะ ข่อยสิไปฮู้จักได้จั่งใดให้ข่อยถามเจ้าเบิ่งแน่ชั่นน่ะเอ้า สมมุต

ว่ามีคนผู้หนึ่งยืนอยู่หว่างทางสองแยกนั้นเอาให้เจ้าลองทายเบิ่งก่อนน่าว่าคนที่ยืนอยู่หั่นลาวสิไปทางใด
ส่ะน่ะ ให้เจ้าลองเว้ามาเบิ่งก่อนน่าลาวสิไปซ้ายหึขวาก่อนล่ะ อั่นนี้กะสิคือกันล่ะ.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๕๖ )

**เจ้าสิให้ข่อยทายว่าลาวสิไปทางใดว่าชั่นเถาะเฒ่านี้ฮ่วยข่อยสิฮู้ชั้นตี้.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๕๗)

**แม่นล่ะว่าคนที่ยืนอยู่ทางแยกนั้นสิไปทางใด สิไปซ้ายรึไปขวาก่อน.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๕๘ )
**บ่อฮู้แหล่วกะไผสิไปฮู้ใจคนเนาะ ฮ่าเทื่อข่อยทายว่าลาวสิไปทางซ้าย ฮ่าลาวไปทางขวาข่อยกะตอบเจ้าผิด
ท่อนั้นแหล่วเนาะหึ

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๕๙)

**มันกะคือกันนั้นล่ะเฒ่าเอ้ยผู้ตายไปแล้วกะมีทางไปอยู่สองทางคือทางที่หนึ่ง ทางสุขติ ทางที่สองกะคือ

ทุกขะติ ท่อนั้นล่ะ ขั่นห่าข่อยว่าลาวไปทุกขะติ ห่าลาวไปสุขติ ข่อยกะตอบเจ้าผิดท่อนั้นตั๊วข่อยกะจั่งบ่ออ
ยากเดาคนตายแล้วขั่นบ่อไปนรก กะสิแม่นขึ้นสวรรค์ตี้เฒ่าคนเฮามันกะมีท่อนี้ล่ะ.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๖๐ )

**โอ่เว้าจั่งเว้านี้กะบ่อมีทางฮู้สาเลยว่าชั่นเถาะเฒ่าเจ้ากะบ่อฮู้น้อแล้วข่อยสิบ่องงตามเดิมตี้ล่ะห่าเนี่ยแล้วแม่น
บ่อมีทางสิฮู้เลยตี้.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๖๑)

**มีอยู่เว้าพื้นมีกะมีอยู่หั่นล่ะ แต่ว่ามันขึ้นอยู่กับใจเขาขั่นว่าเผิ่นเฮ็ดใจให้ผ่องใสสะอาดได้นั้นตอนเผิ่นใกล้สิ
ใจขาดนั้น กะพอสิว่าได้อยู่ว่าไปสุขติแต่ว่าถ้าทำใจให้ขุ่นมัวหรือมัวหมองกะต้องไปทุกขะติชั้นล่ะเฒ่าสีกา.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๖๒)

**โอ้อั่นขึ้นอยู่กับใจตอนใกล้สิใจขาดว่าชั่นตี้เฒ่า ขั่นเฮ็ดใจขุ่นๆมัวๆนั้นไปนรกว่าตี้ ขั่นเฮ็ดใจผ่องใสเฮ็ดใจ

สะอาดจั่งสิได้ไปสวรรค์ว่าตี้เฒ่า ขั่นห่าจั่งชี้เด้ชั้นน่ะ ขั่นผู้ทำบุญเคิ่งหนึ่งบาปเคิ่งหนึ่งคือว่าห้าสิบต่อห้าสิบ
จั่งข่อยว่ามามื้อกี้นี้

เขาสามารถทำใจให้ผ่องใสได้จึงได้ไปเกิดในสวรรค์ แล้วอั่นบาปห้าสิบนั้นเผิ่นเอาถิ่มไว้จั่งใดล่ะห่าเนี่ยเฒ่า
ประสก.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๖๓)

**อ้าวกะอยู่นำลาวฮั่นล่ะเนาะบาปบุญนั้นผู้ใดทำผู้ใดก่อขึ้นมันกะอยู่กับคนที่กระทำบ่อได้ไปอยู่ใสดอก.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๖๔)

**โอ้มันขึ้นไปอยู่เทิงสวรรค์นำกันกับลาวพุ้นตี้ มันบ่อได้ไปทางใดว่าชั่นเถาะข่อยล่ะว่ามันสิไปอยู่หม่อง
ใหม่แม๊ะ.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๖๕)

**มันกะอยู่นำลาวนั้นล่ะบ่อได้ไปใสดอกเฒ่าสีกาเอ้ยมันบ่อมีทางไปดอก.
(**ยายสีกาพูดต่อ** ๖๖)

**อ้าวมันสิแม่นบ้อเฒ่าคือว่าเมืองสวรรค์นั้นเผิ่นมีไว้เพื่อรองรับแต่คนบุญท่อนั้นส่วนคนบาปหรือผู้ที่มีบาป
ตั้งเคิ่งกระบุงกะสิไปนั่งเสนอหน้าอยู่เทิงสวรรค์โอ้ยครั้นชั้นพระเผิ่นกะสอนผิดท่อนั้นแหล่วส่ะน่ะเฒ่า.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๖๗)

**มันสิไปผิดจั่งใดเดียวนี้แม๊ะอันบาปกับบุญมันของคู่กันเนาะ เจ้าของไปใสมันกะสิหั่นตั๊วเนาะหึ.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๖๘)

**กะอย่าเอาไปนำแม๊ะเนาะขั่นจั่งชั่นกะอย่าไปสวรรค์ตี้ล่ะคนมีบาปตั้งเคิ่งโหลจั่งใดสิไปสวรรค์ได้เจ้ากะส่า
งหาเว้าหาว่าหลายเฒ่านี้

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๖๙)

**อ้าวกะยังว่ามันเอาถิ่มบ่อได้เอาไปไว้บ่อนอื่นบ่อได้ มันกะอยู่นำกันนั้นล่ะเนาะสิเอาไปไว้ใสล่ะหึ.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๖๙)

**ครั้นมันเอาถิ่มบ่อได้กะอย่าไปสวรรค์ว่าเด้ สวรรค์นั้นเขาบ่อมีไว้รองรับคนบาปดอกเด้ให้คนผู้มีบุญล้วนๆ
เผิ่นพากันอยู่สาชุมมีบาปปนทับเขาจั่งใดแม๊ะ.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๗๑)

**ฮ่วยเฒ่าอั่นนี้ข่อยเว้ากับเจ้านี้คือสิบ่อแล้วจักเทื่อดอก ให้ข่อยถามเจ้าจักหน่อยแน่ อั่นคนที่มาในนี้ล้วน

ตั้งแต่ได้เป็นผู้สะอาดแม่นบ่อเฒ่า.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๗๒)

**มันกะหากแม่นล่ะที่มารวมกันอยู่นี้กะมีแต่คนที่จิตใจสะอาดล่ะเนาะหึ.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๗๓)

**ที่แห่งนี้เป็นที่บำเพ็ญบุญของเจ้าภาพกับญาติพี่น้องนี้ ทุกสิ่งทุกอย่างสิต้องเป็นที่สะอาดเรียบร้อยหมดจด
ในงานนี้ล้วนแล้วที่เป็นผู้มีจิตใจสะอาดจั่งมาทำบุญทำทานจั่งมาฟังเทศน์ได้แม่นบ่อ สรุปแล้วคนทั้งหลายอยู่
ในนี้มีแต่ผู้สะอาดๆแม่นบ่อล่ะแล้วพ่อใหญ่อันนั้นลาวบ่อได้อาบน้ำมาสามมื้อแล้วกะสิสะอาดอยู่ตี้เฒ่านี้.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๗๔)

**มันกะหากแม่นอยู่หั่นล่ะน้อเฒ่าเอ้ย แต่ว่าบาปบุญนี้มันบ่อแยกจากกันว่าตี้เฒ่า.
(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๗๕)

**แล้วห่าเนี่ยขอโทษเถาะ คือว่าอาหารเก่าที่เฮาขับถ่ายออกที่คนเฮาพากันเอิ้นว่าขี้นั้นมันสกปกบ่อห่าเนี่ยมัน
เป้ นตาขี้เดียดบ่อให้เจ้าคึดเบิ่งดู้.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๗๖)

**ฮ่วยเฒ่าฮ่านี้สังมาเว้าไปพุ้นน้อบาดที่เนี่ย แนวอื่นดีๆกว่านี้บ่อมีตี้ สังมาเว้าแนวเป็นตาฮากสิออกแท้ล่ะฮ่า

เนี่ย คืออึดแนวเว้าแนวว่าแท้.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๗๗)

**อ้าวกะยังว่าข่อยขอโทษแล้วเด้ก่อนสิเว้าสิว่านี้น่ะ อั่นข่อยว่าอาหารเก่าเด้ถ่ายออกมานั้นมันสกปกอยู่บ่อว่า
ชั้นดอกเฒ่าเว้ามาเบิ่งดู้ฮ่าเนี่ยมันเป็นแนวใดล่ะ.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๗๘)

**มันกะสกปกนั้นแหล่วเนาะไผสิอยากเห็นเนาะกะมาส่างเว้าไปหลายชั้นเผิ่นกะบ่อพาเอิ้นว่าขี้ล่ะแม่นจั่งใด
กะสกปกอยู่เหมิดมื้อล่ะหึ.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๗๙)

**อั่นพี่น้องที่มานั่งอยู่นี้ ชุมที่ฟังเทศน์อยู่นี้เทิงผู้มาเทศน์อยู่นี้อาหารเก่าอยู่ในท้องล่ะมีบ่อล่ะฮ่าเนี่ยว่าเบิ่ง.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๘๐)

**มันกะมีทุกคนนั้นแหล่วเนาะหึคนเฮากินข้าวสู่มื้อมันกะย่อมมีของเก่าล่ะ.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๘๑)

**แล้วเผิ่นเอาไว้ใสล่ะเดียวนี้น่ะ ฮือว่าเผิ่นเอาไว้บ้านพุ้นตี้ อั่นของเจ้าเด้ได้เอามานำอยู่บ่อล่ะฮ่าเนี่ยนี้ล่ะบุญ

กับบาปกะเป็นจั่งชั้น.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๘๒)

**โอ้ยเฒ่าอั่นนี้เจ้ากะส่างเว้าส่างถามของผู้ใดกะหากสิอยู่นำผู้นั้นตั๊วเนาะสิเอาเสื่องไว้ใสสิเอาไว้จั่งใดเป็น
เอาออกไปแล้วชุมใหม่กะเข้ามาแทนที่อีกแม๊ะเนาะหึเจ้านี้กะดายหึ.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๘๓)
**โอ้มันกะอยู่นำนี้ล่ะว่าตี้บ่อได้ไปฝากไว้ทางไดล่ะว่าตี้ที่นี้คนที่ทำบุญเคิ่งหนึ่งทำบาปอีกเคิ่งหนึ่งนี้มันมี
บ่อนฝากอยู่ตี้ คือกันกับของที่อยู่ในท้องเฮานั้นล่ะเจ้าของไปใสกะเอาไปนำแม่นบ่อ ว่าจั่งใดล่ะ แล้วเจ้าเอามา
นำเฮ็ดหยังอั่นของจั่งชั่นน่ะเป็นหยังจั่งบ่อเอาเสี่ยงไว้บ้านพุ้นให้มันเหมิดมันเสี่ยงแล้วจั่งมาล่ะ แล้าเจ้าฮู้บ่อว่า
สถานที่นี้เผิ่นต้องการแต่คนสะอ้านสะอาด ของเป็นตาขี่เดียดปานนั้นกะยังเอามานำอยู่เป็นหยังจั่งมานั่ง
เสนอหน้าอยู่นี้คือบ่อหนีฮ่าเนี่ยข่อยว่าเจ้าเอาขี้มานำเด้น่ะอั่นของเก่าที่อยู่ในท้องน่ะ .

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๘๔)

**ข่อยเอามานำมันกะสิเป็นหยัง แล้วมันกะบ่อทันเป็นหยังดอก มันกะอยู่ในท้องพุ้นเขาบ่อว่าบ่อถือกันดอก

มันเป็นธรรมชาติตั๊วแนวของหมู่นี้แม๊ะเฒ่า.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๘๕)

**โอ้อั่นตอนที่มันอยู่ในท้องน่ะมันบ่อเป็นหยังดอกว่าตี้เฒ่าสีกาแล้วเป็นจั่งใดอีกล่ะฮู้ไป่ .

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๘๖)

**กะบ่อว่ากันดอกมันเป็นของธรรมดา ไผสิว่ากันเนาะไผกะมีอยู่สู่คนนั้นล่ะของแบบนี้แม๊ะแนวสิมีว่ากัน
แน่กะแต่ชุมที่ปล่อยลมนั้นล่ะ อันที่เผิ่นเอิ้นว่าตดนั้นน่ามันผ่านออกมาแล้วกะเหม็นคักล่ะที่นี้เผิ่นกะฮ้า
ยล่ะแม๊ะ.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๘๗)

**อันนี้มันกะคือกันนั้นล่ะเฒ่าเอ้ยอันบาป กับบุญอย่างล่ะห้าสิบที่เจ้าว่ามานั้นอยู่เทิงสวรรค์นั้นบาปมันกะอยู่
ฮั่นล่ะเอาไปถิ่มไว้บ่อนอื่น บ่อได้เพราะว่ามันเป็นของเขาผู้นั้น แต่ว่ามันยังบ่อทันได้แสดงออกอันผลที่บุญ
กำลังแสดงออกอันบาปมันกะอยู่ฮั่นล่ะคืออันนี้ล่ะนี้เจ้าเห็นบ่อนี่แม่นหยังเจ้าว่านี้เบิ่งๆเจ้าว่าหยังล่ะ(ยกกำปั้น
ขึ้นใส่).

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๘๘)

**อ้าวกะกำปั้นแหล่วเนาะคือสิบ่อแม่นหมากพร้าวตี้ เจ้าบ่อต้องยกขึ้นมาขู่ข่อยดอกเฒ่าอันนี้ ทางนี้กะบ่อได้

ว่าสิย้านเด้เว้ากันดีๆกะได้บ่อต้องยกกำปั้นขึ้นมาดอกเฒ่านี้ คุยกันดีๆนี้แม๊ะหึเฒ่าประสกเอ้ย.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๘๙)

**อ้าวแม่นตี้เฒ่าฮ่วย….อั่นอย่าส่ะเข้าใจผิดเด้อข่อยกะบ่อมีเจตนาอย่างอื่นดอกเพียงแต่สิอุปมาอุปมัยให้เจ้า
ฟังบ่อมีแนวสิยกแม๊ธกะเลยยกกำปั้นนี้ล่ะขึ้นให้เจ้าเบิ่งชั้นเด้เฒ่า แม่นสิตีกันข่อยกะบ่อสู้เจ้าดอกเฒ่าอั่นนี้
ข่อยบ่อเป็นมวยแม๊ะ.
(**ยายสีกาพูดต่อ** ๙๐)

**บ่อฮู้ล่ะเห็นยกกำปั้นขึ้นมาข่อยกะว่าแม่นสิอวดกล้ามแม๊ะ ทางนี้กะบ่อตื่นดอกบ่อแม่นเหยียบงูแม๊ะพอสิ
ตื่น

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๙๑)

**เอาให้ข่อยยกให้เจ้าเก่งอยู่ดอก เบิ่งอีกดู้ฮ่าเนี่ยเจ้าว่าแม่นหยังล่ะอันนี้น่ะเฒ่ามันคือกับแต่กี้นี้อยู่บ่อล่ะเบิ่งๆ.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๙๒)

**อั่นไดล่ะอั่นแบนแพ้แว้อยู่นี้บ่อเฒ่า ขั่นบ่อฮู้กะบ่อแม่นข่อยล่ะนั้นกะฝ่ ามือล่ะเนาะคือสิบ่อแม่นผ้าห่มตี้

แล้วเจ้ายกขึ้นมาหยังอีกล่ะเฒ่า.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๙๓)

**นี้ล่ะเฒ่าเอ้ยอั่นฝ่ ามือกับกำปั้นมันกะอยู่นำกันนั้นล่ะ เฒ่าเอ้ยแต่ว่ายามกำปั้นยกขึ้นมาฝ่ ามือมันกะหาย ขั่น

ยามฝ่ ามือแบนออกไปกำปั้นมันกะหาย แต่ว่าข่อยบ่อหายไปใสมันกะอยู่นี้ล่ะ แต่ว่ามันหากแสดงออกพร้อม
กันบ่อได้ อั่นคนขึ้นสวรรค์นี้มันกะคือกันยามบุญให้ผลบาปมันกะบ่อกล้าสิแสดงได้ ต่อเมื่อบุญเหมิดไปพุ้
นบาปมันกะจั่งสิแสดงได้อั่นบาปกับบุญมันติดตามเฮาคือกับเงาตามตัวยามเฮาเข้าฮ่มมันกะอยู่ฮั่น แล้วบัด
ยามเฮาออกแดดมันกะจั่งแสดงตนออก ฉันไดกะฉันนั้นชั้นเด้เดียวนี้ เจ้าพอเข้าใจแล้วไป่ ล่ะ.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๙๔)

**โอ้ยเจ้ากะเก่งอยู่ตั๊วเนาะเฒ๋าสมพอข่อยมักเจ้าแม๊ะเฒ่าข่อยเว้าหยังเจ้ากะตอบได้เหมิดทุกข้อแม๊ะเก่งหลาย
เฒ่าๆๆ.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๙๕)

**ฮ่วยบ่อเก่งจั่งใดเฒ่าเดียวนี้ประสาของส่ำหมู่นี้จิ๊กจ้อยแม๊ะเฒ่าโอ้ยหาข้อที่มันยากๆกว่านี้มาถามข่อยแน่เฒ่า
ยายสีกาเอ้ยมันหง่ายโพดแม๊ะที่เจ้าถามน่ะ.

(**พระสุธรรมพูดพากษ์ต่อ** ๙๖)

**เมื่อสองสามีภรรยาคือยายสีกา และพ่อประสกเศรษฐีได้สนทนากันพ่อสมควรแล้ว ก็ได้พากันกลับคืนสู่

เคหะสถานบ้านของตน เพื่อที่จะได้ตักเตรียมวัตถุไทยทานมาถวายพระสงฆ์ดังแต่ก่อนก็มีในคราวกาลกาละ
ครั้งนั้น.
**เป็นจั่งใดน้อท่านฟังนิทานสดับเทศน์ ฮู้เหตุผลที่อ้างใครบ้างแน่บ่อน้อ ธรรมดาเทศน์นี้สิให้ม่วนคือ
หมอลำบ่อเป็นแล้ว หาแต่ธรรมมาสอนแทรกนิทานคติตั้ง มาบัดนี้หันมาฟังตอนเฒ่ายายสีกาสิว้าวุ่นย้านแต่
หลุ๊บแต่หล่มบ่อมีพร้อมพร่ำผัว เผิ่นว่าลงเฮือแล้วมือบ่อพายเอาตีนจุ่ม มันกะหนักผู้ท้ายพายล้าหน่วงฝืนสา
แหล่ว ขอเชิญฟังเอาเรื่องคติกลอนสอนสั่งอย่าสิฟังตั้งแต่แหล่ธรรมแท้ให้ฮิ่นตรองแหน่เด้อ บัดนี้นั้นขอเชิญ
ฟังยายสีกาพรรณาเรื่องสืบต่อไปได้ ณ โอกาสบัดนี้.

(**ยายสีกาว่าเป็ นกลอน** ๙๗)

**บัดนี้….อัศจรรย์ใจโอ้หน่ายข้าวสารอยู่ในโอ๋ยอคอขึ้นตอดไก่ อั่นไม้ไผ่อยู่กอยอคอขึ้นตอดช้าง อั่นปลาย้

างทะยานเต้นเข้าคุ๊บแมว อัศจรรย์ตั้งแต่แก้วอันล้ำค่ามหาคุณบ่อสมดุลย์ราคาอั่นค่าคุณของแก้ว เว้าตามแนว
โบราณตั้งอันราคาแก้วค่า เผิ่นว่าตอกลางไฮ่นั้นเป็นแก้วของเก่า หนองกลางนานั้นเป็นแก้วของข้าวชุมผู้โถ ผู้
เฒ่านั้นเป็นแก้วลูกหลานใจบ่อบานนำแก้วของพวกบ่อคือเก่าเด้น้อ อัศจรรย์หลายเด้ตั้งแต่แก้วขี้เหล้าอัน
ความเว้านั้นบ่อสอนน้อโยม…น้อ เอ้อบัดนี้อัศจรรย์นี้นั้นกะยังบ่อปานใด ยังบ่อจงใจงึดโพดว่ามีหลายข้อ
หลายประเดนที่เห็นพ้อได้ยินมากะหน้าเบื่อ ขี้อ่อนงัวสังมาเอิ้นว่าขี้เพี้ยกะกินได้อร่อยดี อีกอั่นหนึ่งคำป้ อย
แส่งคำด่ากันสู่มื้อนี้กะหน้างึดอัศจรรย์ ฮ่ากินคอฮ่ากินตับฮ่ากินไตสังด่ากันแต่คำนี้ อัศจรรย์เด้น้อ..บัดว่าฮ่า
กินขี้บ่อได้ยินเสียงป้ อยแหน่ บาดว่าบ่อนใดดีๆ ฮ่าสังมาอยากแท้บัดทางขี้ฮ่าบ่อกิน…น้อฮ่าเอ้ย…น่อ. อันนี้
นั้นยังบ่องึดปานใดโพดว่าหลายแนวงึดสิกล่าวจ๋ากะหลายเรื่อง เปลืองเวลาจ๋าต้านนิทานกลอนซ้อนเงื่อน
เรียนเสนอพี่น้องสนองให้เจ้าไคร่ควร ยังบ่อสรุปม้วนบ่อนสิม่วนหากยังหลาย อัศจรรย์ใจยายผู้ชื่อสีกาเจ้าบ่อ
พอใจประสกเฒ่าผัวแพงผู้แจกแบ่ง ชุมเงินตราและแบงค์ของข้าวสิเปล่าสูญเฒ่าสีกาว้าวุ้นเดือดวุ่นปานไฟรน
เห็นใจเขาขนออกทำทานบ่อห่วงการดอกภายหน้า ฉันนี้นั้นมันสิพากูหล่มสลายลงม้างมุ่นจั่งแม่นมันบ้าวุ้น
ทานบ่อหยุดบ่อยั่งสะออนโอ้….อั่งมะโน….น้อ. โอ้ยบ่อทันโดนย้านแต่มันอ่าวโอ้โสสิบ่อเซาทาน บ่อ
เป็นการสิขัดขวางห่วงแต่ทางสิสูญสิ้น เคยได้ยินมาหลายแล้วชื่อถ่อช้างฮ้างถ่อแมวกะเห็นแล้วอันตัวอย่าง
ชื่อเสียงดังเอ่ยอ้างไผกะฮู้คู่สู่คน ดังแต่ชื่อแท้ที่จริงนั้นทุกข์ล้นจ้อจ่นจนใจ…ยายเอ้ย…ไผกะนินทาขวัญผู้ที่
หวลเห็นฮู้ ดูว่ามีหลายล้นบ่อสนใจเมี้ยนฮี่ดู๋กะจั่งมีขี่ถี่กะจั่งค้างโบราณอ้างนั้นกล่าวสอน คิดขึ้นมาแล้วกะฮ้อ
นอยากฮ้างอย่าปะกันเด้น้อ…ปันมูลมังสังฆะยาอั่นหมู่สินสมสร้าง โสสิจาทางฮ้างผัดหลูโตนหลานลูกคือสิ
บ่อถืกต้อง สิหาหม่องป่ องวิธีขืนปล่อยไว้จั่งชี้อีกบ่อกี่ปี กะสิเหมิดฮอดเฮือนนาสวนส่วนบ่อยังหยังค้าง สิหา
ทางบังเฒ่าเอาเงินตราซุกซ่อนก่อนเด้อหาบ่อนเก็บบ่อนช้อนทีล่ะน้อยค่อยเอา แล้วตอนนั้นเฒ่าสีกาลาวกะ
เลยเสื่องมื้อแลงแล้วกะเสื่องมื้อเช้า เฒ่าเลยบ่อสงสัยเพราะสนใจแต่นำทานบ่อห่วงการของเกื้อ ไต้ล่างเฮือน
ไต้ล่างเล้าเฒ่าสีกากล้าเสื่อง ฝังในดินบ่อนเบื้องหวังช้อนเสื่องผัวไปจ่ายดอกให้ออกกั้วบ่อกลัวหมู่สิโกงเลย
คิดว่าเคยวิสาสะดอกแก่นกันคนคุ้น เป็นนายทุนนายหน้าบ่อปรึกษาประสกแก่ เอาตั้งแต่เฒ่าสิบ้าอันทานถิ่ม
หว่ายโปรย บ่อทันโดนลาวสิได้ฮ้องโอ้ยโอดโอ่ยบัดคราวลุนสิใจบุญไปถึงไหนชาติว่าทานเอาหน้า โยมผู้ฟัง
อย่าซังข้ายายสีกาผู้ชี้บ่ง บ่อแม่นสีกาโกงทำให้หลงป่ องท้างเจ้าทางขึ้นสู่สวรรค์ บุญและบาปว่านั้นไผกะส่อง
บ่อเห็นทาง เหตุและผลหนาบางว่าแม่นพอสิเห็นแจ้ง ใบแดงๆอยู่ฟากหนองนทีน้ำบ่อควรโสโอ้อ่าว ให้ฟ้ าว
จับคุ๊บคว้าสลึงน้อยอั่นเด่ถึง โบราณขาลไขชี้คติกลอนซ้อนส่งความประสงค์อยากให้เมี้ยนประสมน้อยนั้น
ค่อยออม มีสิบบาทแล้วสิป้ อมใช่ฮอดยี่สิดีบ่อสักวันต้องป่ นปี้ ๆป่ น จะต้องเป็นเศษเดนคนเว้าไปโดนกะปาก
เปี้ ยว พออยากป้ องให้แปลป่ วน เห็นสมควรสิลงไว้นิทานกลอนไขบั้นบ่อน คอยถ้าฟังบทตอนบ่อนเศรษฐีสิ
โอ้อ่าวโอ้ สิโงโค้งว่าอ่วยลง……..น้อ.

(**พากษ์ต่อ**)

**นับตั้งแต่วันนั้นมายายสีกาก็ทะยอยขนทรัพย์สมบัติของสามีไปฝังไว้ในที่ต่างๆ และให้พี่น้องเพื่อนฝูงกู้ยืม
เพื่อหวังดอกเบี้ยโดยมิได้บอกเล่าให้แก่ท่านเศรษฐีแต่อย่างใด ในที่สุดทรัพย์สินของท่านเศรษฐีอันมีอยู่เหลือ
ประมาณสี่สิบโกฏิ ก็พลอยอันตระธานหายไปโดยแทบไม่มีอันใดเหลืออยู่เลย ในตอนนั้นยายสีกาจึงได้เอ่ย
กับเศรษฐีว่า ** แม่นเจ้าฮู้เมื่อข้างว่างองูเป็นหอหีบบ่อน้อ แม่นเจ้าฮู้เมื่อข้างว่าชอช้างสิแล่นหนีบ่อน้อเฒ่าอั่น
นี้.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๙๘)

**อ้าวๆๆ เป็นจั่งใดมาคือเว้าต่างๆ มาคือเว้าผญาตั้งแต่เดิ๊กแต่ดื่นคือจั่งมาต่างๆฮ่าเนี่ย แม่นเจ้าว่าอันใดแล้

วอั่นเจ้าว่างองูเป็นหอหีบเจ้าว่านั้นมันแม่นหยังน้อคือว่าไปแบบนั้นน้อเฒ่าแม่นหยังเข้ามาสิงเจ้าน่ะ.

(**ยายสีกาพูดต่อ**๙๙)

**ฮ่วยงองูกะคือเงินนั้นเด้ส่วนว่าหอหีบกะคือหายนั้นแหล่ว เดียวนี้นั้นเจ้าฮู้ไป่ ล่ะว่าทรัพย์สินเงินทองที่เคยมี

อยู่หลายๆ นั้นมันสิบ่อมีอยู่เหลือค้างแล้วเด้เจ้าฮู้เมื่อไป่ เฒ่าเดียวนี้น่ะ.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๑๐๐)

**อ้าวจั่งใดเจ้าคือว่าจั่งชั่นข่อยกะคือจั่งมอบ จั่งหมายให้เจ้าเป็นผู้เบิ่งผู้ดูแลล่ะข่อยให้เจ้าเป็นผู้จัดการทุกสิ่ง
ทุกอย่างเพียงบ่อกี่มื้อกะมาส่างสิว่ามันสิเหมิดแล้วจั่งชั่นล่ะแม่นมันเป็ฯจังใดล่ะเว้ามาเบิ่งดู้เจ้าบริหารบ่อเป็น
หือไดล่ะ.

(**ยายสีกาพูดต่อ**๑๐๑)

**บ่อว่าแล้วอี่พ่อเอ้ย. เจ้าสิมีจักแสนล้านบ่อคันสิเฮ็ดอยู่จั่งชี้ชาดว่านั่งกินนั่งทานอยู่จั่งชี้อยู่ตั้งแต่ของเก่า ชาด

บ่อมีตั้งแต่ทางออกมันสิเอาหยังแนวว่าทางเข้ากะบ่อมีมีแต่ออกอย่างเดียวจั่งชี้ทุกข์เหมิดนั่นล่ะ.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๑๐๒)

**โอ้ยเฒ่าเอ้ย…. สำพอข่อยคิดว่าอยู่นั้นแหล่วสู่มื้อนี้ไปวัดไปวากะบ่อคือเก่าอาหารกะบ่อดีคือเก่าอีกอาหาร
อยู่ในโรงทานกะแทบสิบ่อพอแจกมีหลายคนอยู่ที่มาขอได้กะได้หน่อยๆ ผู้ลางคนกะฮอดบ่อได้มันเป็นจังใด
เกาะเดียวนี้น่ะ ข่อยกะคึดว่าสิถามเจ้าอยู่เด้เดียวนี้เฒ่าว่ของคือหน่อยว่าชั่นแม๊ะ.

(**ยายสีกาพูดต่อ**๑๐๓)
**มันกะเป็นนำเจ้านั้นล่ะเฮ็ดหยังกะเฮ็ดใหญ่โพดใหญ่โพทานกะทานโพดทานว่า นี้ล่ะเขาว่าให้เผิ่นเหมิดโต
แมนเจ้าฮู้แล้วไป่ เดียวนี้ แต่ไปวัดนี้กะบ่อเหมิดมื้อล่ะน้อย อันไปวันนั้นกะยังว่าบ่อเปลืองคือญาติคือโยม เผิ่
นบ่อถามเอาเป็นคือโยมดอก แต่อันนี้ตี้เฮ็ดโรงทานขึ้นบักใหญ่บักโตเอิ้นคนมาเอาฟรีๆ เอิ้นคนมากินฟรีๆ ว่า
นี้แม๊ะ เบิ่งมันส่ะแตกว่าชั่นตาสวดออกพ้อว้อๆบ่อมีอิ่มบ่อมีเต็มเป็นตั๊วอั่นชื่อว่าคนๆนี้แม๊ะบ่อมีเมืองพอดอก
สิมีกะตั้งแต่เมืองพลนั้นล่ะหือ.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๑๐๔)

**โอ้ยเจ้านี้กะดายเอาล่ะๆ อย่าสิเว้าไปยาวไปยืดหลายบ้านเมืองเผินสิได้งินนำเจ้านี้กะดายส่างมาบ่อคือบ้น
คือเมืองเผิ่นแท้ล่ะมีหยังกะอย่าส่ะปากหลาย.

(**ยายสีกาพูดต่อ**๑๐๕)

**โพดแต่ข่อยสิเว้าโพดแต่ข่อยสิว่าล่ะ เอาแต่หัวปอดมันผู้ใดสิได้งินเกินว่ามันคือความข่อยเว้าไว้เหลือฮ้าย
จักแม่นหยังเกิดเป็นมื้อขึ้นมามีแต่ทานจนเหมิดจนเสี้ยงจนสิบ่อมีแนวสิหยัดย่อแล้วเจ้าฮู้ไป่ .

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๑๐๖)

**โอ้ยอั่นเมียข่อยนี้กะดายจั่งแม่นเว้าบ่อม่วนคักแม่ใหญ่เอ้ย จั่งชี้ล่ะแม่ออกเมืองสาวถีนี้เขาเจ้าเว้าบ่อค่อย
ม่วนดอก โลดบ่อคือแม่ออกบ้านเฮาดอกเนาะแม่ออกบ้านเฮาคือสิบ่อมีดอกจั่งชี้ข่อยว่านั่นน่ะ เบิ่งผู้ใดกะมี
แต่คนเว้าม่วนๆ ใจกะดีมีใจบุญสุนทานอีก บาดว่าแม่นออกไทบ้านสาวถีโลดจ่มเป็นคักกะยังว่า.

(**ยายสีกาพูดต่อ**๑๐๗)

**อ้าวแม่เจ้าเว้าพื้นข่อยตี้เฒ่าประยีสกเดียวนี้น่ะ เว้าล่ะว่าใจบุญบ่อมีจิตใจหมองมัวว่าชั่นแล้วผัดคือมาเว้าพื้น
ข่อยจั่งใดล่ะ.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๑๐๘)

**บ่อแม่นข่อยเว้าพื้นเจ้าเด้เฒ่าสีกาเอ้ย ข่อยกะเว้านำพวกแม่ใหญ่ผู้เผิ่นมานั่งฟังเทศน์พุ้นเด้ข่อยบ่อกล้าเว้า
พื้อเจ้าดอกเฒ่า.

(**ยายสีกาพูดต่อ**๑๐๙)

**ตี้เฒ่ากะเดียวว่าเจ้าเว้าพื้นข่อยล่ะเจ้าบ่อต้องมาจ่มพุมๆพรำๆ ใส่ข่อยดอกเจ้าสิไปใสกะฮีบฟ้ าวไป ข่อยบ่อ

ได้สะออนเด้ส่ำผัวนี้น่ะปะมื้อนี้มื้ออื่นหาเอาใหม่กะได้เด้ปะสาว่าผู้ชายไม่ไร้เท่าใบหมากขามดอกหึบ่อได้อร
ชรเด้.

(**พ่อเศรษฐีว่าเป็ นกลอน** ๑๑๐)

**บัดนี้….จั่งว่าฟังบทซ้อนสำนวนกลอนกลอยวาทมวลนักปราชญ์ ผู้ฮู้นั้นฟังข้อบ่อนแสดง โอ้ยแม่ใหญ่เผิ่น
หากว่ามืดแล้วมีแจ้งคันเป็นคู่กันมา ฮ้อนกับเย็นสรรเสริญนินทานั้นกะคู่กันเจ้าเพียงพร้อม เหม็นกับหอม
ผอมกับอ้วนมีจนนั้นเป็นคู่กันแหล่ว โลกธรรมนั้นตั้งอยู่บ่อสามารถสิหลีกเลี้ยงเอียงได้ดอกฝ่ ายเดียวอี่พ่อเอ้
ย… มาบัดนี้สิได้กับก่ายเกี้ยวแสดงภาคชาดก นิทานธรรมมาสาธกบ่อนประสกนั้นแสนเศร้า ในมื้อนั้นได้ฟัง
ยายสีกาเว้ากะเหงาใจดอกเอ้าอั่งกิจการเพพัง บ่อเหลือยังยังทรัพย์สิ้นอันศีลช้อยเจ้าค่อยสูญคิดไคร่ควร ตั้งแต่
พุ้นดอกร้อยโกฏิสินทรัพย์อี่พ่อเอ้ย… บ่ออาจพรรณานับเก้าประการเจ้าพันล้านได้จัดการพาสร้างอาราม
หลวงกว้างใหญ่ซื้อเอาสวนในเขตไว้จึงมาสร้างเจ้าก่อแปลง จนว่าลุที่แม้งสมเจตจิตประสงค์พุทธองค์ได้ทรง
พักแผ่พระธรรมประจำค้าย บุญเหลือหลายพระองค์โคดมเจ้าเทศนาให้จนสมมาด ประกาศธรรมจนทั่วแคว้น
พระธรรมแน่นเป็นแก่นสาร ว่าโอ๋เด้…ตัวของข้าพร้อมด้วยพวกไพร่บ้านได้ค้ำส่งอุปถัมภ์ เป็นประจำเสมอ
มาบ่อหวั่นไหวกระใจเลี้ยว เตรียมโรงทานประสงค์ช่วยคนซวยไร้ที่เผิ่งไผมาเถิงได้เผิ่งซ้นประสงค์เลี้ยงบ่อ
ว่าหยัง นั่นดอกน่า…ศรัทธาโยม..น้อ ในตอนนั้นนับว่าได้ซ่อยค้ำผู้ต้อยต่ำบ่อขัดสน จนได้นามว่าเศรษฐี
ขวัญใจของคนจนแม่นผู้ใดกะยอย้อง งานทั้งผองอยู่ในบ้านกิจการกะฟันฝ่ ามอบให้ยายสีกาพร้อมทาสาผู้เชื่อ
ได้กระทำให้อยู่เสมอ ท่านเศรษฐีบ่อได้นั่งอยู่เกื้อๆ สติเม่อกังขาโอ้ยพ่อเอ้ย..ในมื้อนั้นฟังความจ๋าของเมียเว้า
ว่าบ่อเหลืออี่หยังแล้วจักแม่นเป็นอี่หยังแหล่วอั่นแนวโตบ่อฮู้ข่าย เป็นแต่ผู้เจ้านายคอยเอามือสั่งชี้ประสงค์ได้
อั่นสิ่งของ ไว้สงค์เคราะห์ญาติพี่น้องประจำที่โรงทาน กับจัดการทางวัดส่งประจำชูค้ำงานที่ทำกิจการค้ายาย
สีกากล้าเก่งบอกว่านางสิทำเอง บ่อคิดว่าสิเจ้งขั่นหลุบหล่มง่ายดาย แล้วบัดนี้ทุนกะหายกำไรหล่มหลุบจม
หล่มบักใหญ่โดยบ่อหน้าสิเป็นไป ฟังคำไขอี่แม่น้อยดอกใจข่อยเมื่อยมะโน…..โอ้ย..น้อ. ในตอนนั้นประสก
ตาได้นั่งโย้โอ้อั่งพะวังจิต ใจกะหวลควรคิดบ่อสบายดอกอุกเอ้าบัดนี้ทานของเฮากะสิมาหมองเศร้าบางเบา
บ่อสมเด่นเด้น้อเฮ็ดจั่งใดสิอยู่เป็นปราชญ์สะจากแต่ล่ะมื้อหรือสิยั่งอยู่สบาย เคยได้ทานแต่ของดีสิมาทาน
ของขี้ร้ายอยากอายหมู่ชุมสงฆ์เด้น้อ…โอ้ยจิตประสงค์เสียใจอ่อนเพลียจนสูนสิ้น ผู้ทรงศีลพระสงฆ์เจ้าอาศัย
เราค้ำส่ง แม้กระทั่งพุทธองค์ทรงบิณฑบาตรเสด็จเยี่ยมอยู่ประจำ อาหารดีเลิศล้ำปรานีตยอถวาย มาบัดนี้กลับ
กลายเป็นคนทุกข์สิ่งประเคน บ่อเป็นก้าวตกถึงคราวเข็ญข้อง แม่นของทานกระเศร้าหมองพระสงฆ์เจ้าคงบ่อ
ว่าสิททัสถาผู้ประเสริฐแล้วนั้นบ่อเตรียมต้านเจ้าย่ำยี สาธุเด้อ….สิ่งศักดิ์สิทธิ์อยู่ในโลกลุ่มนี้ทุกท้องที่ภูมิ
สถาน ฟังสัญญาณเสียงจากล่าวพรรณาอ้าง ฉันสิสะสมสร้างบารมีบ่อหยุดหย่อนดั่งพระเวสสันดร โพธิ์สัต
ท่านไท้ ได้ทำให้ฮุ่งเห็นจนปานใดกะสิบ่อละเว้นการก่อกระทำดี จนหรือมีบ่อแม่นอุปสักต่อการกุศลตั้ง หวัง
สิบำเพ็ญแล้วบ่อเป็นแนวสิลาเลิกพายเรือข้ามล่องแก้งนทีกว้างอ่าวไกล อดสาพายสิบ่อใกล้สิฮอดฝั่งทาง
ประสงค์ยายเอ้ย….บ่อหวังจงใจหมายสิเลิกพายจริงแท้ถึงกระแสเคลียคลื่นสิพายบืนเจ้าดั้นป่ า พยายามอดสา
ยากปานใดกะสิหม่นสิคงพ้นเจ้าผ่านไพร สิสำเร็จประโยชน์ได้เพราะบากบั่นพยายาม ยากกะตามคั้นเพียรทำ
ส่วนบ่อเหลือวิสัยแท้เฮ็ดอี่หยังเฮ็ดข้อหล้อแข้แล้ปวนแปลดอกเหินห่าง เฮ็ดเกิ่งๆกลางๆบ่อติดตามต่อเนื่อง
ดอกแนวนั้นบ่อเกิดผล งานที่คิดคว้าค้นทุกทุ้มทั่วกำลังมา แล้วบัดนี้สิเซาสาบัดเจอมารอ่านบ่อเห็นวิธีแก้ มี
แต่ทางสิพังแท้เหลือแฮงฟรีเปล่าประโยชน์อยากให้มีป่ องเว้นมองเห็นหมม่องป่ องไข วิริเย ทุขะมะ เจติ คนที่
ร่วงทุกข์ได้เพราะเพียรพร่ำอดสาพระองค์เทศนาสอนแน่นอนครั้นเหลือล้น ตัวของเรากลับจนสิขอทำ
ก่อสร้างบารมีบ่อไหวหวั่น เป็นจั่งใดกะเป็นกันมะโนใสสะอาดแล้วสิทำสร้างบ่อว่างวาย นั้นล่ะน่าศรัทธา
โยม…………..น้อ….. (**พูดต่อ**) จากนั้นท่านเศรษฐีก็ไปสู่วัดเมื่อสายันหลังจากฟังธรรมของพระสัมมา
สัมพุทธเจ้าแล้ว ก็ได้แว๊ะกราบนมัสการหลวงพ่อสุธัม แล้วก็นั่งในที่อันควรส่วนข้างหนึ่ง ก็มี ณ กาลครั้งนั้น

(** พระสุธัมพูดต่อ**๑๑๑)
**เป็นจั่งใดน้อประสกอาตมาได้ยินข่าวว่าประสกนั้นยากจนลงหลาย ของในโรงทานและโรงฉันยังเป็นอยู่
บ่อน้อพ่อออกเอ้ย

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๑๑๒)

** โดยขะน้อยผู้ข้ายากจนลงอิหลีนั้นแหล่ว แต่ว่ากะยังมีทรัพย์สินบางส่วนอยู่ดอกพอสิได้บริจาคบริการอยู่
แต่ถ้าหากว่ามันสิบ่อปราณีตคือเก่า แม่นจั่งใดกะตามกะขอให้อดให้ทนเอาเด้อขะน้อยจั่งใดกะดายเด้อท่าน

(** พระสุธัมพูดต่อ** ๑๑๓)

**อย่าห่วงเลยโยมพ่อ ขอแต่เพียงโยมพ่อนั้นทำจิตใจให้หมั่นคง อย่าได้หวั่นไหว พวกอาตมาบ่อได้เคยว่าสิ

คิดอกุศล กับการทานของโยมดอกขอให้โยมพ่อสบายใจมีน้อยกะทานน้อยไปชั่นแหล่วโยมพ่อเอ้ย.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๑๑๔)

**สาธุ ขอให้ผู้ข้าได้เฮ็ดได้ทานได้กินได้สร้างสมความตั้งอกตั้งใจแน่ถ้อนขะน้อย จั่งใดกะดายขอให้ทาน

ตลอดไปด้วยเทอญ

(**พระสุธัมว่าเป็ นกลอน** ๑๑๕)

**บัดนี้….จั่งว่าดูราท่านประสกทานเศรษฐีท่าน.. ผู้เหลื่อมใสในทานยากสิหาพบพ้อ อยากเห็นข้อบ่อนแสดง

โลกธรรมนั้นเผิ่นแจ้งว่าเป็นคู่เทียมสอง ไผบ่อมองเห็นจริงสิมืดมนมัวฟ้ า เช่นดั่งยามมียศถาได้เป็นนายเป็น
เจ้ากะมัวเมาเหิมเห่อเฮ็ดอี่หยังกะฟุ้ มเฟ้ อคนกะย้องยกเสริม จั่งผู้แทนราษฎรพวกหมู่เฮาอ่านเอิ้นเว้าง่ายๆ ว่า
ส.ส. เขาไปยอมือยกอยู่สภาพายพุ้น ยามมีบุญได้เป็น ส.ส.ส่างว่าโตโก้เด่น ผู้ใดเห็นกะนพไหว้วอนวิ่งให้ช่วย
เหลือ คือจั่งไคเอาเหลือดังเด่นเป็นประจักรบ่ออืดคนทายทักว่าบารมีกุ้ม หย่างไปไสกะเป็นปุ้ มคนชุมล้อมอั่ง
จักทางหน้าทางหลังบริวารพี่น้องพงษ์พ้องเพื่อนฝูง นั้นแม่นยามเผิ่นรุ่งซ้ำเป็นพ่อพระยาเมืองหยุบสภากะเห
มิดเสียงเลยเปลี่ยนไปเป็นเสนาน้อย เหมิดคนคอยเหมิดคนเฝ้ าเซาดังกะหลังแอ่นผิดกับหว่างเป็นผู้แทน ย่าง
อกฝายเผิ่งกล้าสีหน้ากะเบิกบานสิ่งเหล่านั้นว่าเผิ่นการ ว่าเป็นเรื่องธรรมดาดอกพ่อเอ้ยอั่นสรรเสริญกับ
นินทาโลกธรรมจริงแท้ มียศถาแล้วกลับเสื่อมเป็นธรรมเนียมควรทราบมีลาบแล้วเสื่อมลาบหนาวและฮ้อ
นบ่อห่อนยั้งอยู่หว่างเดียว ประสกเอ้ย…. ท่านนั้นกลับก่ายเกี้ยวเกิดจนขัดสนเป็นเศรษฐีกลับมาจน กะเรื่อง
ธรรมดาแล้วแนวว่าของเฮาใช้กะเป็นไปธรรมชาติ บ่อสามารถหลีกพ้นกฏข้อโลกธรรม อย่าได้คิดอีกซ้ำสิ
ทานน้อยหรือหลายกระโยมเอ้ย…..เรื่องจังหันจังงายสิถวายกะตามได้ มีจั่งใดกะทานถ้อนตามมีตามเกิด สิให้
เลิศคือแต่กี้บ่อมีได้ดั่งประสงค์ครั้นสิหาชอกชั่งบากบั่นเป็นการเป็นหนี้ เขามาทานบ่อแม่นการให้วางเว้น บ่อ
จำเป็นปานใดแหล่วแนวหนีคนมันพันผูก ทุกข์กะควรก่อสร้างประสงค์ต้อยต่ำตอย เผิ่นหากว่าเป็นนกน้อย
ทำรังแต่พอตัว อย่าได้มัวนำเขาผู้มั่งมีสีฟ้ าผู้เผิ่นมีเงินตรา เขากะพากันสร้างเฮือนชานคฤหาด มีรถเก๋งรถตู้
เฟอร์นิเจ้อเฮ่อสมัย เอ็ดอี่หยังกะเฮ็ดได้ดอกผู้เผิ่นมีเงินหลาย หน่ายเหลือเกินตั้งแต่ชุมบ่อมีหยังอยากเด่นดัง
กะหลายล้น ผู้คนจนเทียวไปหาเป็นหนี้ผู้เขามีมาสร้างก่อ เลยบ่อหวลคิดพ้อปัญหาข้อมากประเดน คำว่าหนี้ๆ
นี้มันบ่อแม่นของเล่นๆ ยากพิลึกกึกกือโยมเอย… ทุกข์บ่อมีแนวคือบ่อสบายฮนฮ้อน นอนบ่อหลับตาได้มือ
เกยก่ายหน้าผาก แม่นตายจากโลกนี้ว่างเป็นหนี้แห่งสิซวยอย่าสิว่ามุดมอดม้วยแล้วสิส่วงตามการ ดวง
วิญญาณสิเป็นทุกข์เรียกสลายฮนบ้าเกิดไปเป็นขี้ข้าเกิดไปเป็นควายไถนา เกิดเป็นม้าให้เขาขี่เกิดไปเป็นแมง
หมี่ตอมเขาควายอี่ตู้บ่อมีฮู้ส่วงสบายนั้นล่ะน่าศรัทธาโยม…. ประสกเอ้ยบุญที่โยมได้ก่อเกื้ออุปถากชุมสงฆ์
คงบ่อสูนหายเสียสิช่อยชูคอยค้ำ ผลของการกระทำจะต้องมีแนวได้บ่อแนวใดกะแนวหนึ่ง อย่างน้อยนั้นกะ
คงถึงความประเสริฐเลิศสิเย็นฉ่ำชื่นทรวงในที่ขาวสะอาดกว้างนั้นคือเกิดการกุศลโยมเอ้ย…. บ่อฮ้อนฮนหน
หวยอยู่สบายหายเศร้าขอแต่โยมประสกเจ้าอย่าตกใจเจ้าไหวหวั่น สำหรับเครื่องขบฉันอาหารบิณฑบาตรนั้น
กะคือด้ามดั่งจา พระกับเณรผู้อยู่วัดนั้นน้ากะคือลูกของโยม พ่อแม่พากินหยังลูกกะกินนำได้อย่าเสียใจว่าของ
เศร้า อาหารแนวบ่อปราณีตนับตั้งแต่มื้อนี้ให้เซาฮ้อนอย่าอ่อนใจ ผลของทานสิเกิดได้เพราะใจเปรี่ยมด้วย
ศรัทธาเจตนาตามการอย่าให้มารมากลั้น ก่อนสิทานกะใจเหลื่อมกำลังทานกะบานเบิก ทานแล้วจิตเกิดน้อม
นะโมตั้งต่อบุญ สิ่งใดๆคิดว้าวุ่นทำให้อั่งอยู่ในจิตอย่าสะเก็บไปคิดให้อั่งนองสมองมั่ว สละตัวสนิมร้ายให้
หนีกายสิหายส่วง สิ่งทั้งปวงสิราบรื่นมันขึ้นอยู่ที่ใจ พระพุทธองค์เทศน์ไว้ามคตภาคภาษา ว่านะโมปุพพังคะ
มะคะมาธรรมทั้งหลายมีจิตใจเป็นหัวหน้า มะโนเศษฐามีจิตใจประเสริฐยิ่ง มะโนมะยาสำเร็จด้วยใจจริง
หากว่าใจผ่องแผ้วกะดีล้นทุกประการ แม่นสิปากกล่าวต้านกะเว้าม่วนชวนฟัง สิทำหยังกะหากดีสู่ประการ
เหลือล้น อั่นความสุขกะสินำตามก้นคือเฮาเจ้าท่านนี้แม่นคำบรรหาร องค์สัมมาพุทธเจ้าแสดงไว้ให้ไต่ตรอง
นั้นล่ะน่าศรัทธาโยม……น้อ. (เมื่อเศรษฐีได้ฟังเทศน์ของพระธรรมบดีแล้วก็ได้กลับคืนสู่เคหะสฐานบ้าน
ของตนก็มี ณ กาลครั้งนั้น )

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๑๑๖)

**เป็นจั่งใดเฒ่ามัคนาคีคือคำจาข่อยแล้วไป่ จั่งแม่นเจ้าสิหน้าใหญ่โพดล่ะแหม๋บาดนี้ หนำพื้นบอกบ่อฟัง

อยากหน้าใหญ่ เป็นหยังบ่อเอากระด้งม้อนพุ้นมาห่อยไว้

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๑๑๗)

**เอ้าอั่นเห็นหน้ากันกะอย่าส่ะมาถากมาถางกับโป๊ กๆโลดหลายแม๊ะเจ้ากะดายเฒ่าอั่นนี้แม๊ะ

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๑๑๘)

**บ่อว่าแต่ถากแหล่วบ่อว่าแต่ถางแหล่วทุกข์บ่ออยู่สมทุกข์แหม๋ ทุกข์ปานใดกะยังบ่อเซาทานแม๊ะ แม่นเจ้าสิ

แจกสิทานไปฮอด ไสเกาะเดียวนี้กะเทินฮ้ายกะทานฮอดลูกฮอดเมียคือพระเวสสันดรนั้นเป็นหยังเดียวนี้

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๑๑๙)

**กะบ่อเถิงปานนั้นดอกเว้ยเจ้ากะอย่าส่ะเว้าโพดหลายแม๊ะ แม่นเจ้าบ่อได้อยู่ได้กินเลยบ่อเดียวนี้ แม่นเจ้าอึด

เจ้าอยากอิหยังเจ้าทุกข์เจ้ายากอิหยังคักกะด้อกะเดี้ยสังมาสิมาเว้าเป็นตาหน่ายแท้เฒ่าอันนี้เดียวนี้แม๊ะ

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๑๒๐)
**โอ้ย..ชั่นสิทำคักปานนี้ข่อยกะบ่อพอใจนำแหล่ว สิบาปกะให้มันบาปส่ะทานมาคักพอแฮงแล้วล่ะ เจ้า
อยากได้บุญเจ้ากะทานผู้เดียวเจ้าโลด หาบเอาไปโลดบุญนั้นหิ้วเอาไปนำหอบเอาไปพร้อม ชาติว่าบาปไผบุญ
มันดอก ทานลงไปให้มันเหมิดแจกลงไปให้มันเกลี้ยง เหมิดแล้วกะแก้โส่งทานให้เป็นอาการบุรุษโลดเหมิด
โส่งแล้วกะทานฮอดเสื้อเจ้าพุ้น เป็นหยังฮึแม่นแฮงหลายจั่งแม่นมักทานสา

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๑๒๑)

**ตอนนั้นเศรษฐีฟังเมียเว้าบ่อมีเบาหนักหน่วงอิแม่เอ้ย จั่งแม่นดึงยากฮ้ายอั่นแนวเฒ่าเปล่าดายเฒ่าหมู่นี้ล่ะ
เผิ่นเอิ้นว่าอี่ด่อนดังแข็ง ดึงท่อใดกะยังดันจั่งแม่นดึนขืนดื้อ ดูว่าแพงเอาฮ้ายย้านตาย แต่บ่อเข้าช่องเฒ่าหมู่นี้
ล่ะเป็นชุมญาติพี่น้องของเฒ่าพ่อปู่ โสม บาดฮ่าตายย้านตั้งแต่บ่อม้มเข้าฝ่ ายอบายภูมิ เหลือแฮงทำความดี
ตั้งแต่ใดมาแล้ว บาดสิมาเพหล่มจมนทีบาดสิได้ฮอดฝั่ง โอ้ยสิหาทางยับยั้งให้ยายนี้ได้ฮุ่งเห็นก่อนน้า เฒ่าสีกา
ข่อยนั้นว่าความคิดเจ้าและข่อยมันหากสวนทางกันบ่อมีวันสิเห็นพบบ่อนสบายไปได้เด้ เจ้าหนักใจอยู่นำ
ข่อยกะหนีไปให้มันส่วงบ่อนสบายในโลกกว้างกะหลายแท้แต่สิหา เว้ากะเว้าเถาะเฒ่าอั่นนี้ทรัพย์สินที่ข่อย
ทานอยู่นี้กะแม่นของหามา ได้เป็นมรดกตกทอดของโคตรพ่อโคตรแม่ของข่อย ข่อยบ่อได้ไปเดือดร้อนฮ้อน
เฮ่งเอาของผู้อื่นมาทานเด้เดียวนี้ ข่อยว่าเจ้ากับข่อยนี้ขั่นเป็นจั่งชี้คัดกันอยู่แบบนี้ มันอยู่นำกันอีกบ่อได้ดอก
หิบหนีจากเฮือนข่อยสาไป่ เฒ่าอั่นนี้ ข่อยลำคานคักจ่มอยู่บ่อเชานี้ข่อยบ่อมักว่ะหนีจากข่อยสาเด้อ.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๑๒๒)

**อ้าวเจ้ามาเว้าต่างแท้เฒ่าอั่นนี้ แต่กี้แต่ก่อนเจ้าคือบ่อเว้าแฮงปานนี้ เจ้าเครียดหลายแท้บ้อเฒ่าอั่นนี้

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๑๒๓)

**ให้เครียดน่ะข่อยบ่อเครียดดอก แต่ว่าข่อยห่างบ่อมักข่อยบ่อพอใจคักสิหนีไปไสกะไปเลย.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๑๒๔)

**เฒ่าเอ้ยเจ้าสิกล้าไล่ข่อยอี่หลีตี้ เจ้าบ่อคึดเบิ่งแน่บ้อตอนที่เฮามักเฮาฮักกันแต่กี้เจ้าว่บ่อปะบ่อถิ่มข่อยนั้นเด้
เฒ่าบาดนี้คือมาว่าแบบนี้ล่ะ

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๑๒๕)

**เจ้าเป็นแม่ข่อยชั่นตี้ข่อยจั่งสิบ่อกล้าไล่เจ้าหนีนั้นแม๊ะ ปะสาเมียสื่อๆเป็นหยังสิบ่อกล้าไล่เดียวนี้หือ

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๑๒๖)

**ข่อยบ่อเชื่อเจ้าดอกว่าเจ้าสิกล้าไล่หนีเดียวนี้ เฒ่าๆเจ้าเว้าหยอกข่อยสื่อๆตี้เดียวนี้เฒ่า

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๑๒๗)
**เว้าหยอกสาตี้เว้าอี่หลีนี้ล่ะบ่อแม่นเสี่ยวเด้สิมาเว้าหยอกกันอยู่นี้แม๊ะเป็นจั่งชี้ล่ะไปโลดอย่าอยู่นำข่อยไป
ทางใดกะไปบ่อคึดฮอดพอดี้

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๑๒๘)

**เอ้าเฒ่าอั่นนี้ข่อยกะหวังดีตั๊วข่อยจั่งห้ามจั่งปราม เจ้ามาว่าจั่งชั่นเจ้าคือบ่อเคยเป็นจั่งชี้จักเทื่อเจ้าสังสิมาไล่
ข่อยหนีอี่หลีห่าเนี่ยเฒ่าประสก.

(**พ่อเศรษฐีพูดต่อ** ๑๒๙)

**เอิ้ออย่าสิมาร่ำไลเถาะเว้ยอี่ยายนี้บอกว่าหนีกะต้องหนีตี้บ่อสะอรนำเด้ส่ำผู้หญิงเนี้ย ตั้งแต่แม่ทางนี้กะตาย
พอแฮงแล้ว ล่ะเรื่องหยังสิเอาเมียมาเป็นแม่เดียวนี้ ไป่ ๆหนีบ่อต้องเว้าอีกดอกเฮาน่ะไปโลดบ่ออรชรเด้เดียว
นี้.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๑๓๐)

**ตัสมิงคะเน ในขณะนั้นยายสีกาฟังวาจาของสามีผู้เศรษฐีโสดาบันก็กลั้นกรึงหวั่นวิตกกลุ้มในอกยิ่งหนัก
หนาไม่คิดว่าจะผิดใจที่ทำไปก็หวังดี แต่สามีเข้าใจผิดคิดว่าชั่ว แต่ก่อนผัวไม่เคยตอบผิดหรือชอบอยู่นิ่งเฉย
ไม่ถือโทษโกรธเคือง บัดนี้โกรธเป็นฟื นเป็นไฟ อยู่ไม่ได้เกิดร้อนรน จึงเอาตนไปสู่วัดน้อมนะมัสการ พระสุ
ธรรม พระคุณเอ๋ยโปรดแนะนำช่วยฉันบ้างช่วยลูกช้างเมื่อยามซวย เป็นที่พึ่งของลูกช้างเมื่อยามตกยากเถิด
พระคุณเจ้าค้า..

(**พระสุธรรมดำเนินเรื่อง**๑๓๑)

** โสตัสสานัง สุตวา *ฝ่ ายพระสุธรรมได้ฟังคำของสีกาพร้อมพรรณาหน้าสงสารเหตุการอันใดเล้าจึงหน้า

เศร้าไม่สบายเล่ามาสิยาย ว่ามาเถิดเกิดอะไรขึ้นจึงสะอื้นร่ำไห้มาว่ามาสิโยม **บ่อเห็นหน้ามาตั้งหลายมื้อว่า
แม่นคือสบายอยู่มื้อนี้คือจั้งชงสิเก่ามู้ สิหน้าบ่อเบิกบานเป็นจั่งใดน้อแม่ออกเอ้ยเว้าให้อาตมาฟังเบิ่ง

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๑๓๒)

**ผู้ข้าไห้มาเผิ่นยาคูเอ้ยช่อยผู้ข้าแน่ผู้ข้าบ่อมีทางไปแล้วล่ะจั่งมาหาเผิ่นญาคูนี้ล่ะ

(**พระสุธรรมพูดต่อ**๑๓๓)

**อ้าวกะหั่งฮู้ว่าไห้มาอยู่ดอก เป็นหยังจั่งไห้มาว่าชั่นเด้ ว่าให้อาตมาฟังเบิ่งก่อนดู้

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๑๓๔)

**น้ำตามันไหลออกเองกะยังว่าจั่งแม่นกลุ้มหลายคักแม๊ะอั่นเผิ่นญาคูกะยังว่า

(**พระสุธรรมพูดต่อ**๑๓๕)
**ฮ่วยประสาดกินส่ะล่ะมั้งแม่ออกนี้หือ อั่นน้ำตาเจ้านั้นมันเป็นหยังมันจังออกหือบอกมาดีๆบอกมาให้มัน
แจ้งๆแน่น้าเดียวนี้หือ

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๑๓๖)

**ผุ้ข้าเป็นทุกข์ใจหลายอั่นยาคูเอ้ย เฒ่าอยู่เฮือนนั้นไล่ผู้ข้าหนีออกจากบ้านจากเฮือนโลดฮ้ายบักใหญ่บักโต
กะยังว่ะ ตั้งแต่กี้แต่ก่อนนั้นลาวกะบ่อเคยเป็นจั่งชี้จักเทื่อกะยังว่าอั่นเผิ่นญาคูเอ้ยเดียวนี้จักลาวเป็นหยังดอกมี
แต่ฮ้ายกะยังว่าหือ

(**พระสุธรรมพูดต่อ**๑๓๕)

**เอิ้อลาวจั่งคือบ่อเคยฮ้ายจักเทื่อล่ะแม่น เจ้าไปว่าอี่หยังให้ลาวล่ะแม่ออกเอ้ย

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๑๓๖)

**ผู้ข้าบ่อได้ว่าอี่หยังเด้ล่ะเผิ่นญาคู ผู้ข้าจ่อสื่อๆ บ่อเป็นตาเครียดจักเม็ดผู้ข้ากะยังงงอยู่เท่าปานนี้ล่ะ

(**พระสุธรรมพูดต่อ**๑๓๗)

**โอ้ยแม่นแม่ออกนี้จ่มดู๋โพดล่ะตี้ข่อยว่านี้หือ บ่อแม่นจ่มดู๋จนลาวรำคานตี้ลาวจั่งได้ฮ้ายน่ะแม่ออก

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๑๓๘)

**บ่อได้จ่มดู๋ปานไดดอกเผิ่นญาคู ผู้ข้าคิดพ้อยามใดผู้ข้ากะจั่งค่อยจ่มดอก

(**พระสุธรรมพูดต่อ**๑๓๙)

**นั้นล่ะความอดทนของมนุษย์นี้มันมีขีดจำกัดเด้แม่ออก ขั่นมันเกินขีดจำกัดนั้นมันกะระเบิดออกมาจั่งเจ้า
เห็นนี้ล่ะแม่ออกเอ้ย นี้ยังดีนะที่โยมประสกเผิ่นเป็นโสดาบัน แล้วคันเป็นปุถุชนคนธรรมดานั้นแม่ออกนี้สิ
เห็นไปหลายแนวกว่านี้เด้แม่ออกเอ้ย.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๑๔๐)

**อั่นสิเห็นอั่นใดแน่ล่ะญาคูมาส่างเว้าส่างว่าแท้ แม่นมันเป็นจั่งใดคือว่าชั่น

(**พระสุธรรมพูดต่อ**๑๔๑)

**ฮ่วยสิเห็นหลายแนวอยู่นั้นล่ะ อย่างเช่นฆ้อนแน่ ฝ่ ามือแน่ สันแข่งแน่ ศอกแน่ของหมู่นี้แหล่วแม่ออกเอ้ย.

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๑๔๒)
**ตายสื่อๆ มันหลายปานนั้นตี้เผิ่นญาคูเดียวนี้ ส่างมาเว้าเป็นตาย้านแท้ฮ่าเนี่ยมันหลายแท้น้อเป็นตาย้านคัก
แท้.

(**พระสุธรรมพูดต่อ**๑๔๓)

**นั้นเว้าให้ฟังส่ำนี้กะย้านแล้วชั่วว่าสิเห็นอี่หลีสิเฮ็ดจั่งใดสิบ่อตายก่อนพุ้นตี้ แม่นออก

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๑๔๔)

**โอ้ยนี้จั่งแม่นเป็นตาย้าน ญาคูเอ้ยบาดลาวฮ้ายโลดเฮ็ดตากึ้งตากอขึ้นมานี้จั่งแม่นเป็นตาย้านฮ้ายหนี่ผู้ข้ากะ
น้อยใจหลาย เผิ่นเว้ามาความใดกะคือจั่งแม่น ความเผิ่นเหมิดเด้ล่ะเผิ่นญาคูผู้ข้าโหลดบ่อมีความสิเว้า สิว่าอั่น
ตามความจริงแล้วที่ผู้ข้าจ่มเช้าจ่มแลงนั้นกะคอบว่าอยากเตือนสติลาวท่อนั้นล่ะ เผิ่นญาคูผู้ข้าบ่อผิดเด้ล่ะ
เผิ่นญาคู

(**พระสุธรรมพูดต่อ**๑๔๕)

**ธรรมดาล่ะแม่ออกเอ้ยคนเฮาทุกคนนี้บ่อคิดว่าเจ้าของผิดดอก อั่นเรื่องเข้าข้างเจ้าของนี้ล่ะมันสำคัน เฮ็ดให้

ครอบครัวแตกแยกอยู่เดียวนี้ อาตมาคิดว่าอยู่เดียวนี้ แม่ออกนี้ทำหน้าที่ของการเป็นภรรยายังบ่อทันถืกอยู่เด้
เดียวนี้

(**ยายสีกาพูดต่อ** ๑๔๖)

**โอ้ผู้ข้าเป็นเมียจะต้องเฮ็ดจั่งใดทำจั่งใดเผิ่นญาคูจะต้องปฏิบัติต่อผัวจั่งใดจั่งสิถืกสิต้อง มันจั่งสิได้ชื่อ
ว่าการเป็นภรรยา ทำหน้าที่เป็นภรรยาอย่างสมบูรณ์แบบล่ะเผิ่นญาคู กะว่าให้ผู้ข้าฟังแน่ผู้ข้าสินั่งฟังอยู่นี้ล่ะ
ว่าให้ฟังแน่ท่าน

(**พระสุธรรมพูดต่อ**๑๔๗)

**เอิ้อขั่นจั่งชั่นกะฟังเด้อข่อยสิเว้าสู่เจ้าฟังแม่ออกเอ้ย แม่ออกผู้มาฟังเทศน์กะฟังนำกันเด้อ อย่าฟังแต่เทศน์

สื่อๆ ฟังธรรมไปพร้อมเอาบุญไปนำชั้นตั๊ว

(**พระสุธรรมว่าเป็ นกลอน** ๑๔๘)

**บัดนี้…..ฟังเอาถ่อนสุนทรธรรมอัน ฟังหน้าที่ภรรยาไผผู้มีคู่สร้างอย่าวางไว้ให้เปล่าสูน ผู้เป็นเมียทุกๆท่าน

ฟังฉันอ่านให้จำจด จั่งสิสมมะโนรสครอบครัวสิหายวุ้น ที่คู่ครองหมองขุ่นไดหัวหมุนวุ้นกันใหญ่เป็นเพราะ
บ่อเข้าใจ บ่อศึกษาฮ่ำฮู้หน้าที่ตน เห็นมาหลายมากล้นบ่ออาจอยู่สามัคคีเพราะอวดดีบ่อลงลอยได้ปล่อยป๋ าลา
ร้าง หาคู่สมคู่สร้างบ่ออัปปรางค์นั้นหายาก มากแต่ชุมยากยุ่งฮนฮ้อนอ่อนกระใจ คู่กรรรมคู่เวรเผิ่นว่าไว้นั้นมี
มากอนันตังบ่อสมหวังชีวิตคู่ครองหมองมั่ว มัวแต่หลงตอนต้นบ่อทันโดนกะม้างมุ่นขาดหลักการกะจั่งวุ้น
เหยิงยุ่งอยู่ประจำ บ่อย้านกันอีกซ้ำโต้ต่อยตบเถียงยายเอ้ย… เสียงประสานคารมณ์สนั่นปานเสียงฟ้ าบ่ออาย
ลุงบ่ออายป้ าได้ตบตีปี้ ป่ น แห่งอึดจนผัดแห่งเขี่ยวเทียวฮ้ายด่าแต่กัน… เอิ้อผู้จั่งชั่นเผิ่นเอิ้นว่าผัวด้ามพร้าเมีย
เป็นสากตำพริกจิกหัวกันบ่อมีสุขโศกระทมตรมมั่ว บางผู้ผัวอดได้บ่อสนใจบาดเมียจ่มขมกะกลืนขื่นกะกลั้น
ผัวนั้นบ่อห่วงชัง เจ้าผู้เมียปากกล้าเห็นได้ท่าแฮงเอาหนักล่ะยาย..เอ้ย ใส่หน้าผีหน้ายักษ์ ว่าแม่นผัวสิกลัวย้าน
บาดผัวพาลคืนบ้างแม่คีงบางได้ฮ้องโห่นึกว่าเสือสิโง่เผิ่นมาช้อนเล็บไว้เอามาใช้บาดฮ่าเผลอ นั้นล่ะน่า
ศรัทธาโยม……น้อ ฟังเด้อสีกาเจ้าให้ฟังเอาฉันสิว่าบ่อเว้าโลดดอกน้าผู้จั่งข่อยบ่ออำอึ้งหนึ่งสอง ผู้เป็นเมีย
นั้นจะต้องฮู้หน้าที่หลักการหาสถานหลักธรรมจั่งเจริญเดินก้าว ข้อที่หนึ่งเรื่องราวภายในบ้านให้จัดการถ้วน
ถี่ ทางเฮือนสามน้ำสี่ปฏิบัติทุกด้านงานบ้านให้เบิ่งแล มีปัญหาให้ช่วยแก้อย่านิ้งอยู่ดูดายเรื่องทั้งหลายใน
เฮือนให้หมั่นเพียรจัดตั้ง ใจผัวหวังให้เมียช่วยขนขวายตามหน้าที่ เป็นแม่บ้านที่ดีของในเฮือนทุกๆชิ้นวางไว้
สะอาดตา ข้อที่สองนั้นน้าอย่าหน้าเคร่งเค็งเสียงของผัวคู่สู่คนผู้มาเยี่ยม ให้เจ้าเตรียมน้อขันธ์น้ำสนทนาอย่าสิ
โอ่งจงให้การฮับต้อนตามแท้แต่สิควร นอกจากนั้นญาติทั้งปวงทั่วทุกถ้วนเช่นปู่ ย่าลุงอาป้ าน้าสาวน้าบ่าวมา
ให้ค่อยหาเตรียมไว้ บ่อพอใจให้ขันติต้องตรองไต่เอาน้ำขุ่นไว้ทางในเอาน้ำใสไว้ทางนอกเนื้อ อั่นนวลน้อง
ให้ผ่องศรี ผู้ลางคนพี่น้องมาจั่งชี้หน้าบ่อชื่นฝืนจิต บ่ออรชรมวลมิตรญาติวงค์พงษ์พ้องเลยบ่อมองไปทาง
หน้าบัดหลับตาลาโลก หรือสิม้มพี่น้องนั้นมาพร้อมส่งสะการ ข้อที่สามอั่นเผิ่นต้านอย่าสินอกใจผัว ให้เกรง
กลัวกรรมเวรอย่าสะเป็นอั่นแนวนั้นเห็นใจกันถนอมจิตใจกันให้ตั้งเที่ยง ถึงว่ามันสิเอนเอียงขอให้ดึงเหนี่ยว
ไว้ให้เซาวุ้นอย่าป่ วนแปล.. มันหากเป็นบาปแท้โทษใหญ่มหาศาลโยมเอ๋ย….อย่าสิทำมัวคิดก่อทำจริงแท้ใจ
ให้ทนคงแน่อย่าผันแปลคนสิส่า เขานินทาส่าเอียงสิเอาหน้าไปเสี่ยงใสนั้นดอกน่าศรัทธาโยม…. ข้อที่สี่
รักษาไว้ให้ได้สินทรัพย์ที่ผัวหาของนาๆ ให้เมียเก็บดั่งธนาคารเมี้ยน เรียนรักษาศีลสร้างประสงค์แพงตั้งแต่ง
เป็นผัวฮักเมียแพงช่อยฮักษาทรัพย์ไว้ให้เพียรใช้ให้ค่อยออม ข้อห้านั้นขอให้พร้อมขยันช่อยการงานอย่าค้าน
ทำกิจการจงขยันขันสู่ ขอให้สีกาฮู้ครองเมียให้ตั้งต่อแม่เจ้าฮู้แม่นเจ้าทำอยู่บ้อตามข้อเทศนา หน้าที่เมียทั้งห้า
ยายสีกาให้จำจื่ออย่าสิฮู้สื่อๆฮู้แล้วทำอย่าค้านจั่งสมต้านว่ามิ่งเมีย ธรรมดาชาติเชื้อผู้ชื่อว่าสามีเมียทำดีกะหอม
ฮักบ่อเกิดปัญหาวุ้น หลายครอบครัวที่หมองขุ่นได้หัวหมุนฟุ้ งซ่านผัวเผิ่นบ่อเข้าบ้านไปเริงชู้สู่สม โอ้แม่ดวง
ดอกอ้มเจ้าสิจ่มไปทำหยังเฮือมันพังเพราะโตเฮ็ด หน้าที่ทำเจ้าบกพร่องหันมามองเจ้าของด้วย อย่าขวนขวาย
โทษผู้อื่นหน้าที่ทำภาคพื้นทั้งห้าให้หล่ำหา ทำไว้เถิดสิเกิดค่าเป็นเสน่ห์มนต์ขลังเป็นเพราะรักความฮักผูกพัน
ทะนังไว้ ใจของคนเสมอด้ามอยากเห็นงามอยากเห็นความถูกต้อง อยากเห็นหม่องป่ องเจริญ นั้นล่ะน่า
ศรัทธาโยม……..น้อ….น่า (**พูดต่อ**) แม่ออกเอ้ยให้เจ้าเก็บดอกไม้หาธูปทั้งเทียนไปสมมา ต่อผัวขวัญเจ้า
สัญญาพร้อมทำดีตั้งเที่ยงเผิ่นสิยกกะโทษให้อภัยเจ้าดั่งประสงค์เจ้าเฮ็ดได้บ่อน้อโยมแม่ออกเอ้ย

(**ยายสีกาพูดต่อ**๑๔๙)

** โอ่อันนี้สิให้ผู้แต่งขันธ์ห้าไปสมมานั้นว่าตี้ โอ้ยผู้ข้าสิกล้าเฮ็ดช้ำบ่อน้อฮ่าเนี่ย ตั้งแต่อยู่นำกันมากะบ่อเคย

ไหว้ลาวจักเทื่อสิกล้าเฮ็ดช้ำบ้อฮ่าเนี่ย

(**พระสุธรรมพูดต่อ** ๑๕๐)

**อย่าไปคิดว่าจั่งชั่นบ่อต้องไปอายดอก เจ้าต้องกล้าเฮ็ดกล้าทำกล้าไหว้แหม๋คันเจ้ายังแต่คาอายอยู่เจ้ากะสิได้
นอนอยู่ศาลาวัดนี้ล่ะ บ่อได้เข้าบ้านแหล่วเชื่อข่อยโลดแม่ออกเอ้ย
(**ยายสีกาพูดต่อ**๑๕๑)

**อ้าวคันจั่งชั่นผู้ข้ากะสิกลั้นใจเฮ็ดแนวเจ้าของเฮ็ดผิดแล้วเฮ็ดจั่งใดกะสิได้เฮ็ดแล้วล่ะบาดที่เนี่ย

(**ดำเนินต่อ**) **จักกล่าวถึงฝ่ ายสีกาภรรยาของท่านเศรษฐี เมื่อได้รับคำชี้แจงจากพระคุณเจ้าแล้ว รู้สึกว่า

ตัวเองนั้นบกพร่องในหน้าที่เป็นอย่างมากบังเอินในช่วงนั้นทัพย์สินที่ถูกโกง และถูกขโมยไปก็มีคนนำมาส่ง
ท่านเศรษฐีเป็นเพราะบารมีของการทานและรักษาศีลเป็นนิจ ขณะนั้นยายสีกาก็กลับมาสู่บ้านเพื่อขอขมาต่อ
สามีไขวาจีรำพันว่า..

(**ยายสีกาว่าเป็ นกลอน** ๑๕๒)

**บัดนี้…..ฟังเอาสาตอนนี้ฝูงนารีสตรีเพศโปรดสังเกตุตามข้อ ขบวนเรื่องบ่อนแสดง มืดแล้วมีบ่อนแจ้งฮ้อน

แล้วเหล่ามีเย็น เหม็นกับหอมมีมาอั่นคู่กันบ่อหันปี้ น วินกับเซกะย้อนเหล้ากินบ่อเซาต้องตายแน่ เกิดปัญหา
แล้วบ่อแก้กะเหยิงยุ่งอยู่หยั่งปี ความคิดคนว่านี้กะคือดั่งเดียวกันสิมาดันว่าโตดีแต่ผู้เดียวกะผิดท้าง เอาแต่ทาง
เจ้าของไว้บ่อฟังไผกะบ่อแม่น คันสิเว้าถึงแก่นหาแต่ความถูกต้องสาแล้วจั่งสิดี ฮ่าลางเทื่อเรื่องที่เฮาบ่งชี้ว่า
ถูกแม่นแสนสุด อาจคัดตามวลมนุษย์ผู้เผิ่นมองตรองแล้ว แนวว่าปุถุชนเชื้อใจเจือด้วยกิเลสเหตุและผลหม่อ
ตื้นบืนเข้าแต่ฝ่ ายโต หลายคนอุกอ่าวโอ้บัดคิดออกภายหลัง คอบบ่อฟังความไผบ่อไตร่ตรองให้เห็นแจ้ง ดัน
เหมิดแฮงว่าโตแน่แนจริงว่ายิงใส่ ผิดเป้ าหมายบ่อเข้าใกลพระทัยแห้งเจ้าอ่อนเชิง ม่วนผู้เดียวบ่ออาจเชิ้งฟ้ อน
แอ่นกลางสนามถืกประนามหยามเยาะทั่วสกลว่าคนบ้า ยายสีกาคนิงข้อความหลังอาจคิดผิดหลายเด้…ผู้ข้า
อั่นความเว้าแต่เก่าหลังเว้าบ่อหยุดบ่อยั้งสาเหตุบ่อตรองตรึกทำไปตามใจนึก ส่วนเจ้าของตรองไว้คิดเสียใจ
บ่อควรสร้างวจีกรรมล้ำล่วง… อุกในทรวงหม่นเศร้าละอาเอ้าอ่อนกระใจ วจีกรรมที่ก่อไว้สนองตอบสินำทัน
บาปของไผบุญของมันท่านเศรษฐีกะเคยเว้า บุญผลาตาเฒ่าประสกลาวนั้นมีมากแส้นทุกข์ยากกะเล่าฟื้ นเจ้า
คืนโค้งเจ้าหมั่งมี สมลาวทำบ่งชี้หยิบแจงคณาสงฆ์อดสาจูงใจเมียว่าให้บุญหนุนค้ำ เป็นเพราะกรรมของข้า
ยายสีกาบ่อตรองไตร่ เป็นบาปในจิตใจน้ำตาไหลหยั่งย้อยได้เฮไห้อยู่ผู้เดียวโอ้ย……..น้อ โอ้ยยายสีกาคิดได้
คืนไปอยู่เคหาขอขมาจั่งสิดีคืนได้ ตัดสินใจสิไปขอขมาที่านเศรษฐีใหญ่จัดเอาขันธ์ดอกไม้ จั่งคลานเข้าเล่า
ความ โอ้ยพ่ออินางเอ้ย.. ของได้ผิดได้ข่วมดอกเกินล่วง ว่าอย่าถือสาเมียแพงโปรดอภัยคราวครั้ง ข่อยกะหวัง
ดีด้วยจั่งขนขวายจี้จ่มย้านหลุบจมแจบจ้อยจั่งคอยเว้าเล่าคดี ข่อยได้จ่มจู้จี้ ได้เว้าเผิ่นเกินเหลือ หนั่งในเฮือน
แสนสบายบ่อช่อยพายเพรียงพร้อม ข่อยได้ซอมวิจารณ์แล้วตามแนวพระเผิ่นเทศน์เหตุทั้งหลาย เเม่นข่อย
เป็นคนตั้งเจ้าก่อเอง ทรัพย์สมบัติเกิดเจ้งเพราะข่อยบ่อกำกับทุกประการสิยอมรับหน้าที่ทำข่อยบกพร่อง ข่อย
บ่อตรองเห็นข้อสำพอเป็นจั่งเห็นผ่านนี้แม่นผลศีลทานเจ้านั้นหลายมากล้นจั่งมาพ้นเจ้าเคราะห์เข็ญ เจ้ายัง
ทานบ่อเว้นแม่นสิทุกข์ปานใดจั่งแม่นใจสูงสุดสะอาดในใจเจ้า เจตนาบกพร่องมะโนปองเป็นเหตุ แสน
ประเสริฐเลิศล้นคนกะย้องนับถือ พ่อเฒ่าเอ๋ยข่อยได้ขืนลื่นดื้อด้วยว่าบ่อศึกษา อ่อนปัญญาความคิดขอดวิจาร
ย์จั่งพาลบ้าง เพื่อสิมาเห็นแจ้งบาดผัวแพงฮ้ายด่าฟังพระเจ้าเทศนา เหตุและผลกะจ่างแจ้งเสริมความฮู้ฮ่อม
กระบวน ทุกสิ่งล้วนบ่อควรยิ่งที่ทำลงข่อยขอปลงขอกล้าคะมาผัวแก้ว เมียได้ผิดไปแล้วขออภัยยังโทษโปรด
สงสารแน่ถ่อน สิหายฮ้อนเจ้าส่วงเย็นขั่นเจ้าบ่อล่ะเว้นบ่ออดโทษโทสาเฒ่าเอ้ย… โอ้ย คือสิตายบ่อหลับตา
ทุกข์ระทมหมองมั่ว กลัวแต่วิญญาณข่อยสิลอยลงโค้งต่ำลงไปรับผลกรรมในอนาโลกใต้…สิหมองไหม้..อั่
งมโน…..น้อ.
(**ยายสีกาพูด** ๑๕๓)

** พ่อเฒ่าเอ้ยข่อยไหว้เจ้าแล้วล่ะบาดนี้ทุกสิ่งทุกอย่างที่ผ่านมานั้นข่อยผิดเอง เจ้าบ่อผิดจักแนวเฒ่าเอ้ยข่อย
บ่อดีเองพ่อเฒ่า มาฮับขันดอกไม้นำข่อยแน่ ข่อยอายเจ้าเด้เดียวนี้พ่อเฒ่า (**พ่อเศรษฐีพูด**) ** บ่อปากดอก

(**ยายสีกาพูด** ๑๕๔)

**อ้าวบ่อปากจั่งใดเดียวนี้เผิ่นญาคู เผิ่นฮั่งว่าเจ้านั้นเป็นโสดาบันแล้วบ่อฮ่อนเครียดบ่อฮ่อนโกรธอั่นใด๋ๆ
ข่อยกะรับผิดเหมิดแล้วเจ้ายังเครียดอยู่ตี้เดียวนี้

(**พ่อเศรษฐีพูด** ๑๕๕)

**บ่อเครียดฮั่งบ่อปากว่ะบ่ออยากปากนิมันผิดไผหือ

(**ยายสีกาพูด** ๑๕๖)

**ปากโลดเฒ่าด่าข่อยโลดหรือสิลงโทษลงทัน ข่อยกะได้ข่อยกะบ่อว่หยังดอกเผิ่นญาคูอยู่วัดฮับฮองว่าเจ้า
ต้องให้อภัยให้ข่อยแน่นอนชั้นเด้

(**พ่อเศรษฐีพูด** ๑๕๗)

**หึย…ผัวด่ากะแล่นไปส่อพระอยู่วัดอั่นเป็นบ้าตี้เจ้าฮั่นน้า

(**ยายสีกาพูด** ๑๕๘)

**ข่อยกะบ่อมีบ่อนไปเฒ่าเอ้ยสิไปหาป้ าหาลุงข่อยกะอยากอายเผิ่นข่อยกะบ่ออยากฟังเผิ่นเว้าเสียดเว้าสุ๋ย คิด

เห็นตั้งแต่เผิ่นญาคูอยู่วัดท่อนั้นแหล่ว ข่อยกะจั่งได้หาเผิ่นนั้นล่ะเฒ่าเอ้ย

(**พ่อเศรษฐีพูด** ๑๕๙)

**มันหากมีท่อนั้นล่ะเฒ่าสีกาเอ้ยอั่นที่เผิ่งของมนุษย์มันกะสุดอยู่วัดสุดท้ายกะคืออยู่วัดคือพระนั้นล่ะแม่นไผ
สิเฮ็ดอีหยังแก่แล้วแต่ทุกคนมันกะสิต้องเผิ่งพระอาศัยพระอยู่วัดคือเก่าฮั่นล่ะสิเฮ็ดอีหยังกะแล้วแต่ กะสิต้อง
เผิ่งพระอยู่จนฮ้อดมื้อกระดูกเข้าหม้อพุ้นล่ะ เพราะฉะนั้นจั่งถิ่มพระบ่อได้พระนั้นเป็นที่เผิ่งของพวกเฮา เผิ่น
นั้นเป็นเทิงลูกของเฮากะว่าได้คำที่เผิ่นเอิ้นว่าโยมพ่อโยมแม่นั้นโอ้ยจั่งแม่นภูมิใจหลายเห็นเฮาไปจั่งชี้เผิ่นกะ
ดีอกดีใจ อั่นนี้แม่นเจ้าเข้าใจแล้วไป่ ฮ่าเนี่ย

(**ยายสีกาพูด** ๑๖๐)

**ข่อยเข้าใจแล้วจ้าท่านพี่ จั่งแม่นเจ้าเว้าคักหลายจ้าข่อยเข้าใจแล้วล่ะจ้า
(**พ่อเศรษฐีพูด** ๑๖๑)

**หึย..มาหวานตายมันแท้ล่ะบาดที่เนี่ย แต่เก่าคือบ่อว่าจั่งชี้จักเทื่อล่ะหือ

(**ยายสีกาพูด** ๑๖๒)

**สมพอข่อยบอกให้เจ้าเซาท่านเจ้าล่ะเครียดบักใหญ่ล่ะแหม๋น้อเฒ่า

(**พ่อเศรษฐีพูด** ๑๖๓)

**บ่อได้เครียดแต่ฮั่งว่าบ่อพอใจสื่อๆนี้ล่ะเนาะฮ่วยมาเว้าดู๋แท้ล่ะหือ

(**ยายสีกาพูด** ๑๖๔)

**บัดนี้อารมณ์ดีแล้วกะยิ้มให้ข่อยฟังจักหน่อยแน่ตี้เฒ่าบาดเนี่ย.

(**พ่อเศรษฐีพูด** ๑๖๕)

**เอ้ายิ้มให้ฟังกะสิยิ้มอยู่นี้ล่ะฟังเด้อสิยิ้มให้ฟังนี้แหม๋ ฟังเด้อสิยิ้มแล้วเด้

(**พ่อเศรษฐีว่าเป็ นกลอนต่อ** ๑๖๔)

** เมื่อนั้น…มองเห็นเลื่อนๆตะวันผายลับเหลี่ยม พระจันทร์โทเมโฆไหลเลยลับล่วง นะพาฟ้ าพุ้นวาโยหมุน

พาเคลื่อนกะบวนบางว่างเปล่า พระจจันทร์ใสส่องเม้าเหลืองอร่ามเจ้าฮุ่งเฮือง สาดแสงสีลงสู่เบื้องนภาโลก
ไกลส่องแสงใสนวนไยอร่ามตาสดชื่น ผืนสุธากะเย็นฉ่ำพระพายโยผิวผ่านไผได้ทัศนการบรรยากาศจั่งวาด
ไว้กะใจสู้ดอกชื่นทรวง มวลมนุษย์ในโลกกว้างกะเปรียบดั่งพระจันทร์โทยามเมื่อเมโฆบังกะมืดมัวเจ้าหมอง
เศร้า มีปัญญากะอุกอั่งเอ้าเหงาฤดีปี้ ป่ นสิ้นปัญหากะจั่งพ้นคือจันทร์แจ้งหมอกมาย คือเศรษฐีผู้ฮ้ายนั้นกับก่าย
คืนสุมหมอกสลายจั่งคลายทุกข์อั่งทรวงเซาหายฮ้อน เหมิดเคราะห์เข็ญเจ้าเวรข้องสนุกนอนชี้อ่าน สนุกกิน
สนุกทานบ่อว่าแลงและเช้าทางสิเศร้าแม่นบ่อมี คันใจชื้นชื่นมโน….น้อ.

นี้ล่ะน้อพี่น้องคันพ่อแม่สาธุชนเหมิดสู่คนที่มาฟังให้ค่อยสังวรนั้นเอาไว้ ฟังคำไขนิทานข้อคติกลอน
บ่อนชี้เหตุ เทศน์ให้เจ้าพี่น้องอั่นใจน้อมต่อกุศล ผู้ที่หวังอยากพ้นให้สร้างก่อบารมีเด้อยายเอ้ย.. ทำความดีสิ
เป็นผลให้แก่ตนเอาไว้ไผผู้ทำบุญไว้จิตใจสิกล้าแก่แผ่ผลาอนิสงค์ให้ความไฮ้สิห่างไกล บ่อมีผลายู้ชูนำกะ
ลำบากยากคอบบ่ออยากสร้างแปลงท้างก่อกุศล ไผทำดีจั่งสิสามารถพ้นจากฝ่ ายอบายภูมิพ่อแม่เอ้ย.. พอสิ
มองเห็นทางภาคคดีโดยแม้งเชิญเจ้าแปลงทางไว้คันสนใจให้ล่ะบาป ทราบอยู่ดีแล้วน่าอั่นใดน่าสิ่งที่ควรบุญ
นี้นั้นมันหากดีล้วนๆ ควรที่ไฝ่ ฝันกระทำบาปและกรรมนั้นควรอย่าสะวนเวียนกั้ว มัวแต่หลงเผิ่นเล่นสิ
เสียดายโอ้อ่าว คราวเมื่อไปบ่อได้แสนสิไห้กะป่ วยการ ในมื้อนี้เจ้าหัวหลานขอเรียนเชิญทุกๆท่าน จงตรอง
อ่านหาวิธีทำความดีเอาบุญฝากใส่คลังกระใจไว้ ทำเพื่อกันบ่อมีได้บุญไผมันบ่ออาจแบ่ง บ่อคือเงินและ
แบงค์พอสิได้แบ่งไผสมบัติของเครื่องใช้ปัจจัยสิ่งนาๆ พอสิหามาปันญาติคณาพงษ์พ้องบุญเป็นของมีไว้
ประจำใจผู้ที่แต่ง บ่ออาจแบ่งพี่น้องพงษ์พ้องเพื่อนสหายดอกแม่ออกเอ้ย.. อั่นต่างคนต่างสิวิโยคย้ายคันตาย
ภาคพลอยปะ คันต่างคนต่างสิลาไลล่ะดอกห่างกันไกลเยิ้น คันต่างคนต่างสิเดินไปหน้าบ่อคืนมาโค้งต่าว
บาปของไผบุญของมันนับแต่วันสิจ่องน้าวขั่นมายม้างเจ้าบ่อเห็น…นั้นล่ะน่า….ศรัทธาโยม……..น้อ.

***ก็เป็นอันว่ายายสีกากลับคืนมาสู่บ้าน เพื่อมาขอขมากับท่านเศรษฐีท่าน เศรษฐีก็ยกโทษให้แก่ยายสีกา

แล้วกะกลับมาคืนดีกันอีกต่อไป ** ส่วนว่าท่าน เศรษฐีก็ทำบุญกุศลสร้างบารมีรักษาศีลมาตลอดโดยมิได้
ขาด จนท่านได้สำเร็จโสดาบัน จากที่ท่านจนขัดสนเงินทองกลับคืนมามั่งมีศรีสุขเหมือนเดิมเพราะท่านนั้น
หมั่นทำทานมิได้ขาดกุศลผลบุญนั้นจึงส่งผลให้ท่าน เศรษฐีและครอบครัวมั่งมีศรีสุขมีใช้มีจ่ายมีความสุข
ความเจริญต่อไปจนถึงวาระสุดท้ายท่านเศรษฐีได้ไปเกิดอยู่ในสรวงสวรรค์ เป็นพระอินทร์ทาธิราชเพราะ
ท่านทำบุญให้ทานแก่คนยากคนจนคนพเนจรมาขอข้าว ขอน้ำกิน ท่านก็สร้างโรงทานไว้แจกทานมิได้ขาด
สายโดยมิกลัวหมดและอุปถัมภ์พระสงฆ์ให้ทานเลื่อยไป.

และในท้ายสุดนี้ก็ขอให้สาธุชนญาติโยมที่มาฟังเทศน์ฟังธรรมในวันนี้จงมีแต่ความสุขความเจริญ
มีอายุ วรรณะ สุขะ พละ ดังที่ได้เทศนามา ก็สมควรแก่เวลา เอวัง ก็มีด้วยประการะชะนี้ .

***********/////***********
 เทศน์แหล่ประยุกต์เรื่องกอไผ่ยายนกเอี้ยง

ยาครูง้องว่าเป็ นกลอน

***บัดนี้….เหลียวเห็นเมฆหมอกฝ้ า มัวมืดบังบดแลเยอ อดที่สาระวนใจ ป่ วนฤทัยบ่อมีได้ ย้อนเวนัยนิกร

เชื้อกิเลศสาหุ้มห่อ พอปานเมฆหมอกกั้ง เทิงฟ้ าเจ้าเบี่ยงบัง ต่างกะจมหวั่งๆ แม่น้ำชื่อโอฆะผู้เพิ่นมีธรรมะ
พุทธองค์นั้นมีหน่อย บ่อยอมกินตาลอ้อยเมาแต่กลอยบ่อทันแซ่ แลบ่อเห็นอ่าวห้วงจึงโดนบ้วงยักคอ ดูรา
สาธุชนไผผู้คิดอยากพ้อเจอต่อนของจริง บ่อได้อิงของปลอมให้เหงี่ยงหูมาทางพี้ พ. กวีอาจารย์ข้า สิพาดูเค้า
เหงี่ยนเพียร พยายามต่อตั้ง สิเห็นหม่องป่ องขนาน จั่งว่าดูก่อนท่านผู้ความโลภสิงใจผู้หลงใหลสมบัติสิ่งของ
ที่มีไว้ ผู้ฮ่ำไฮคางฮ้องมีสองสามอยากได้สี่ ผู้เมืองพอบ่อมี ผู้เอาๆอยู่เลื้อยบ่อยอมว่างปล่อยเผลอ ขอให้ฟัง
ก่อนเด้อบ่อแม่นข่าวหลงหูบ่อแม่นครูเรียมตา ต่อนผญาทั้งสิ้นผู้มีศีลธรรมนั้นอภัยกันไว้ก่อน ผู้มักน้ำใต้ต่อน
โปรดสงบเงียบนิ่งอย่าแซววึ้นอึ่งเสียง เรื่องกอไผยายนกเอี้ยงถือเป็นเรื่องตรึกตรอง ฉัน………………ผู้สวม
บทกลอนแรกปฐมองค์ต้น สมมุติตนครองผ้านามมาจาสวมใส่ เป็นสมภารอยู่วัดใต้ตนเจ้าให้จื่อเอาคุณ
โยม…………น้อ เว้าสาเถาะหม่องสิเว้า ฮอดหว่างสิไขขานชื่อว่าเป็นสมภารยากกะใจเอาฮ้ายความสบาย
เพียงหน่อยบ่อมีเลยพอไง่ ถืกผู้ใด๋จั่งสิฮู้นำใกล้กะจั่งเห็นบ่อแม่นยากเล่นๆ พอปานหล่มโคนตมเอาใจโยม
เอาใจพระอีกผ่องจั๋วหัวดื้อ ยากเป็นกือกองล้านเป็นแสนเป็นหมื่น ทุกข์บ่อมีแนวลื่นอุกบ่อมีหม่องเว้าถมเข้า
คู่สู่วันว่าแม่นสุดท่อนั้นส่ำเฒ่าปั่นตาฟาง วางกฎเกณฑ์เคร่งหลายพระเณรกะชังซ้ำบ่อจักนำมาเว้าโพดหลาย
อันพันสิ่ง เป็นความจริงอ้อยต้อยแสนหยุ่งอั่งสมองฮ่าลางเทื่อลูกน้องเฮ็ดนอกเขตหลักการ โยมผั่นตี๋สมภาร
ว่าอยู่เฉยเลยนิ่งสิ่งบ่อดีทั้งค้าย โฮมเข้ามาดาษดื่นผ่องถืกโยมเว้าพื้นคันเฮาสร้างว่าแผ่หลาย บ่อพาเฮ็ดกะผัดว่า
ขี้ร้ายข่อยโลดหน่ายเต็มทน..อย่าบวชโดนเด้อไผยากอนันต์แสนตื้อคือบ่อหลูตนข้าอาตมาผู้ถืกด่า เป็นยาครู
ยาชาล้วนแต่ทุกข์ซักไซ้ เต็มทีข่อยผู้บวชโดนคุณโยม……..น่า จำชื่อไว้เด้อแม่โซ้นจำชื่อไว้เด้อพ่อโซ้น ผู้
ข่อยบ่นรำพันนามของฉันโพดไพเราะ ชื่อว่ายาครูง้องลูกพ่อทองแหล่ บ้านนาแกอำเภอสี่ ยี่สิบห้าขวบปี
พรรษาเลยล่วงล้ำ แสนหยุ่งฮ้ายกว่าไผเป็นสมภารอยู่วัดใต้ ซาวขวบหนึ่งปี คา ว่าสิลาสิกขาตั้งแต่พรรษาเก้า
อยู่ไปมากะเลยเฒ่าจนหัวแซมแก้มวอก บอกให้ฟังส่ำนี้ยาครูง้องสิอ่วยกลอน เดียวนี้พวมเดือดร้อนคอบมี
เรื่องเคืองขัดโพดอึดอัดใจแฮง คิดอยากหนีทุกแลงเช้าเดือดร้อนเดือดร้อนยังฝูงเจ้า ถ้าฟังเอาบทใหม่ขอเชิญ
ติดตามไป หากสิเห็นบ่อนหม่องแมงแป้ วแจ่วเกลือ รับรองเห็นดูกเนื้อขนเล็บทั้งเอ็น ใจเย็นๆคนฟังให้นั่งเอา
จนแล้ว หยังสิพาแมงแป้ วจนยาครูเพิ่นใจหู่ อีกบ่อนานคงสิฮู้โยติกาพักไว้ บทสมภารวัดใต้ จารย์ครูง้องสิต่าว
ลง แล้วล่ะน่าศรัทธาโยม……….น่า.
สาวนกแก้วว่าเป็ นกลอน

***บัดนี้….เจริญพรกระโยมท่าน สาธุชนมวลมากไผอยากปากกะได้ แต่ขอร้องอย่าปากดัง โปรดเห็นอกผู้

เพิ่นตั้งใจนั่งฟังคักโสดอักไผอักมันเที่ยงชันตรงแน่ว แซวแต่เฮาข่อยเจ้าสิสมควรหรือว่าบ่อ บ่อสมควรตี้น้อ
ชุมหนึ่งปากบวกน้ำ ชุมหนึ่งปากอึ่งเพ้าคอยเว้ารบกวน ฮอดบ่อนม้วนหั่งสิม้วนฮอดบ่อนม่วนชวนสนุก เพื่อ
บรรเทาความทุกข์ช่วงกายหายกลุ้ม แนวดุมหมุนพอดุมล้อกะหมุนพอล้อ งัวบักดอซ้ำผั่นโผล่จักว่าฮ้องจักว่า
โฮ จักว่าปี บหรือว่า ฮ้องพอปานเล่นไก่ตีใช้บ่อได้ดี้ดี้ ต้องจดจ่อบทแสดงแทงปัญญาตามกลอนที่เพิ่นสอนฮอ
นบั้น ผู้ประพันธ์กำลังเร่งเล็งตรงกลางเค้าเหงี่ยน พ.กวีเป็นคนเขียน เรื่องกอไผยายนกเอี้ยงตามข้อต่อกลอน
เป็นนิทานกล่าวซ้อนสอนหมู่สาธุชน ต้นตำหรับบาปบุญเรื่องจริงผสมด้วย เพิ่นว่าฟ้ าเอ้ยน้อ…จั่งว่าฟ้ า ฮ้อง
ส่วย รวยศีลทานนั้นดีกว่าต่อให้เป็นเจ้าสัวบ้านส่ำวังพระเจ้าศีลและทานบ่อมีเว้า กะควรเอิ้นว่าจนคุณ
โยม…….น่า. จากนี้เซาเซาะซอกค้นเว้าบ่อนเคืองขัด หลานอาจารย์……………ผู้สวมบทผู้ลูกสาวยายนก
เอี้ยง เป็นคนเถียงเป็นคนโต้กับมารดานั้นบางเทื่อ หากว่าแม่เฮ็ดเสียลูกสาวคอยต่อต้านเอาไว้เพื่อให้ดี
เนื่องจากแม่ข่อยนี้เป็นคนโลภโลภาสร้างปัญหามัวหมองอยู่บ่อเซาเริงเรื่อย เมื่อยนำลาวกะปานนั้นทั้งชังลาว
กะบ้างผ่อง เฒ่าบ่ออยู่ตามครองว่าแม่นมีท่อนี้เต็มทีข่อยผู้ลูกสาว ยุพระเณรให้แตกร้าวทั้งกรุข่าวสาระพัด
เฮือนอยู่ติดกับวัด บ่อแต่งทานคอยแกล้งชังพระเณรวัดใต้ไปวัดเหนือจนเขาส่า พี่เณรน้อยมาแผ่ยาลาวกะว่า
บ่อให้เพราะใสเหลื่อมพระวัดเหนือ ข่อยโลดอุกกะเดื้อฮ่าลางเทื่อพออยากตายอายแต่คนกะพอไค ฮอดพระ
เณรกะลุมเย้ย เอ่ยปราศัยแต่เพียงนั้นมาฟังนามของฉันลูกสาวน้อยผู้เอื้อนแอ่วข่อยชื่อว่าสาวนกแก้ว ลูกยาย
เอี้ยงให้จื่อเอาเว้าสาเถาะหม่องสิเว้านินทาแม่ให้คนฟัง คงบ่อเป็นบาปหยังเพราะเรื่องจริงทั้งนั้น อัศจรรย์กระ
ใจข้าหน่ายมารดาเฮ็ดไปทั่ว รังเกียจพระรังเกียจจั๋ว ผิดครองเมือระบอบเบื้องสะออนโอ้อั่งมะโน…….น่า.
ก่อนสิลงลูกโอ้ เอื้อนโอ่เป็นเสียงยาวชาวประดาคนฟัง อย่าฟ้ าวสนระวนฮ้อน บ่อเห็นตอนบ่อเห็นหม่องบ่อ
เห็นดำบ่อเห็นด่าง อย่าฟ้ าวปล่อยไลวางเรื่องกอไผ่ยายนกเอี้ยง สิเป็นเรื่องแบบใด๋ยังบ่อไกลบ่อใกล้ประมาณ
ไก่บินตก พ.กวีพวมยกเรื่องนิทานออกมาอ้างเอาให้บางขาวแจ้งจนสุดปลายขยายภาค ยากปานใด๋กะให้หม่น
ทนกลั้นต่อไป เอวังจบพักไว้ในหน้าที่ลูกสาวปลาย ผู้บรรยายจารย์…………….วาทศิลป์ บ่อทันเฮี้ยว เขียวเอ้
ยน้อจั่งว่าเขียวใบค้อ รอฟังไปสิเห็นต่อนฮ่าเทื่อคอข่อยฮ้อนยังสิพ้อดอกม่วนยิน อาวสานชั่วสิ้นเชิญฟังต่อ
องค์ที่สาม เพิ่นสิติดตามมาชื่ออาจารย์………..นั้นเค็มปานเกลือมันปานแห้ว แนวตัวเก่งจะต้องเก่งเชิญท่านย
ฟังเอาเอง ส่วนหน้าที่สาวนกแก้ว ฮู้จักแล้วสิต่าวลง………..น่า

****เว้าต่ออีก** สวัสดีจ้า…..ฉันนี้ชื่อสาวนกแก้ว ลูกสาวเดียวแม่ยายเอี้ยง บ้านอยู่ข้างวัดเด้อจ้า ชื่อว่าสาว

นกแก้วจ้า……….ขอฝากเนื้อฝากตัวแน่เด้อจ้า

ยายนกเอี้ยงว่าเป็ นกลอน

*** บัดนี้………ฟังบทข้อยอคดีชี้อ่าน มวลนักปราชญ์เมธาจารย์สาธุชนทุกทั่วหน้าฟังไว้คู่สู่คน แสนดีใจ

อย่างยิ่งล้นได้มาเทศน์เทศนาฉันอาจารย์……สิไขจาฝากกระโยมอีกจักครั้ง หันมาฟังทางนี้นิทานดีตั้งแต่เก่า
พวกคุณโยมแม่ย่าเฒ่าคงสิฮู้เรื่องดี สำหรับในมื้อนี้ ก่อนสิคัดเลือกเฟ้ นนิทานเด่นออกมาจา อาตมาจาร
ย์…….ลูกทีสิขอเอื้อน ผู้เขียนกลอนนิทานนี้ พ. กวีคือเก่าบ่มีกลอนน้ำเน่า เอาปัญญาเลือกเฟ้ นจังจดจ้ำน่ำ
ปากกา สมมุตินามก่อนเถาะน่าจั่งค่อยว่าบทขยาย อาตมาจารย์…………ชื่อแสดงว่ายายเอี้ยง เป็นคนโกงใน
เรื่องนัมเบ้อร์วันจำให้ถี่ ชื่ออี่หลี่ชื่อจารย์………โพดว่าจื่อหง่ายฮ้ายบ่อเปลืองผ้าเครื่องทรง แต่ต้องขอบอกจ้ง
โกงอย่างใหญ่ในนิทาน ส่วนตัวหลานจารย์….เรื่องนิสัยละมุมหม่อม ซอมๆไปในบทข้อขอแสดงสำนวน
แปลก ตีบทแตกทุกๆเรื่องสวมบทได้คู่สู่แนว เช่นอย่างในมื้อนี้นั้นเพิ่นให้คตตามแผนผังไผสิชังกะชังเลย
บอกว่าโกงอย่างเต็มที่มีล่ะแหม๋หัวข้อที่เคืองใจหันบ่อโล่ง โกงย้อนหยังข่อยบ่อเว้า ตอนหน้าจั่งสิไขเพียงแต่
ขอบอกไว้ว่ากอไผ่พาเป็น บ่อเคยกลัวกรรมเวรท่อเม็ดงาขาช้าง คนทั้งบางไผกะฮู้ว่ายายออเอี้ยงเก่ง ส่ำนักเลง
เก้าเลี้ยวเหนียวฮ้ายยิ่งกว่าตัง ดอกโยมเอ้ย…..น่า บ่อมีไผสิยับยั้งบัดยามเคียดโกธา ฟากให้เหาะเสด็จมาจาก
เทิงสวรรค์ฟ้ า ลงมาห้ามมาปรามมาปราบเอาให้ราบส่ำแผ่นแป้ นให้หายแค้นจั่งสิเซา เรื่องความโลภไผกะเว้า
ว่าเต็งหนึ่งในแขนง ไผบ่อแซงหรือเกินแล่นทันยายเอี้ยง เรื่องความตายบ่อคิดด้วย รวยอย่างเดียวโพดหน้า
ใหญ่ คันไผเว้าถืกใจโลดทานได้ฮอดช้างบ่อเคยอ้างเรื่องแพง เว้าให้ฟังแจ้งๆขอเพียงชื่อให้ลือซา ทานเอา
หน้าเอาตาดั่งคนเขาจาต้าน ปากบ่อหวานบ่อได้แอ้มเงินสลึงค์ยายเอี้ยงโม่ง บ่อว่าพระหรือสงฆ์บ่อว่าไผกะส่า
งสิ้น ต้องมีลิ้นที่อ่อนหวาน เอวังจบบ่อนต้านในหน้าที่คุณยายอ๋อ พ.กวีทองเพชรผู้เฮ็ดกลอนฮอนบั้น ไว้พบ
กันในตอนหน้าเทศนาฉากใหม่ เฒ่ายายเอี้ยงคุ้มวัดใต้ สิเซาไว้บ่อจา แล้วล่ะน่าศรัทธาโยม……..น่า.

สาวนกแก้วเว้าต่อ

**สา ธีตา ปนะ ฝ่ ายว่าลูกสาวยายนกเอี้ยง อยากรู้เรื่องที่เคืองขัด ระหว่างวัดกับมารดา จึงจัดหาวัตถุทานไป

ถวายสมภารวัดใต้ เมื่อไปถึงก็นั่งลง ณ ที่อันควรส่นข้างหนึ่งก็มี ณ กาลครั้งนั้น…

ยาครูง้องเว้าต่อ

** โส อาจาริโย ฝ่ ายสมภารวัดใต้ที่ชื่อว่ายาครูง้องเจ้าของวัด ไม่รู้ชัดซึ่งความจริง ที่เห็นลูกสาวยายนกเอี้ยง

มาเพล เมื่อมองเห็นจึงพูดแกมเล่นว่า

***โทๆๆๆ ฝนสิตกเดือนห้าแท้ดอกว่าเณรเหงี่ยง ย้อนลูกสาวยายนกเอี้ยงมาส่งข้าววัดเฮา หือเจ้าว่าจั่งใด๋ล่ะ

เณรเหงี่ยง

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** อย่าเว้าเรื่องฟ้ าเรื่องฝนเถาะอาจารย์เอ้ย.. ชื่อว่าคำเยาะเย้ยมันเจ็บแสบกระดอกจิต ผิดชั้นบ้อที่ฉันมาส่ง

เพลอารามนี้ มาคือเว้าว่าฝนสิตกเดือนห้าจั่งชั่นอาจารย์

ยาครูง้องเว้าต่อ

*** กะบ่อผิดดอกสีกา แต่ใด๋แต่ไรมายายนกเอี้ยงบ่อเคยเอาใจใส่ลาวชังพระวัดใต้พอปานไม้ทั่งตา ลาวคือให้

มาเพลวัดใต้เทิงเทื่อสั่นดอก ฝนจั่งใด๋กะต้องตกเดือนห้าแท้ๆ หึว่าจั่งใด๋เณรเหงี่ยง
สาวนกแก้วว่าเป็ นกลอน 2

** บัดนี้…..เมื่อนั้นกัลยาแก้วยินคำเปรยเย้ยอีกเล่า หทัยเบาปานนุ่นงิ้วหนาวจิ้วทั่วกาย เจ้าหัวพี่เจ้าหัวอ้ายเย้ย

เยอะกะพอไค นี้หนังเด้เป็นคำไขของอาจารย์ที่พระเณรเพิ่นยอย้อง น้ำตานองฮำแก้มพออยากโตนกุฏิแล่น
เรื่องขัดเคืองบ่อทันแปนเลยได้ก้มหน้าไห้ จาเว้ากล่าวแถลง อาจารย์เอ้ย….แก้วบ่อทันได้ฮู้แจ้งจึงได้แต่งพา
เพล ชั่วบ่อเห็นเหม็นบ่อพบอย่าฟ้ าวจาคำเย้ย อันลูกเขยกับแม่เฒ่าคนล่ะอันชั้นเช่น คือจั่งพระกับเณรรักษาศีล
คนล่ะชั้น เชิงชั้นผู้ล่ะมวย กล้วยกะต่างหน่วยกล้วย ควายกะต่างยังเขาสิเหมาเหมิดชุมแซง บ่อแยกกันสิดีบ้อ
ดิฉันน้อเป็นเด็กน้อยพวมเจริญเติบใหญ่ เรื่องแม่ฉันกับใต้บ่อทันฮู้เรื่องนำ สิมาถืกอาจารย์ซ้ำให้รับปากคือ
แพะ ฉันกะแป๋ ะสักดาส่ำหมาโตเฮี้ยน ขอร้องเรียนอาจารย์เจ้าผู้ทรงศีลให้คิดถี่ โตใด๋ตายโตใด๋ดีนิมนต์แยก
เบิ่งบ้าง สิเหมาข้องบ่อแม่นครอง แล้วล่ะน่าพระคุณเอ้ย…….น่า. แม่นฉันสร้างเรื่องวุ่นให้แก่วัดแนวใด๋
นิมนต์ไขคำจาบอกมาให้ฉันฮู้ เพิ่นยาครูกะเรียนรู้ทั้งเกิดโดนเห็นฟ้ าก่อน อย่าเว้าแบบแผงศรแทงหัวใจลูกเต้า
คือฉันฮู้คู่สู่แนว สาบานได้ว่าแก้วบ่อฮู้แม่เพิ่นเคืองหยัง แม้ครั้งเดียวบ่อเคยถามย้านถืกมารดาฮ้าย อาจารย์เอ้
ย….แก้วขอไหว้ มนต์บรรยายบอกฉันแน่ อย่าเอาคัดอย่าเอาแขหาแต่ทางเยาะเย้ย ฉันสิบ้าป่ วงตายเรื่องความ
ดีชั่วร้ายถือเป็นเรื่องของไผมัน สิให้ฉันเหม็นดอมบ่ออาจเหม็นนำได้ ขออภัยที่ฉันส่อทั้งน้ำตามาถามไถ่ ย้อน
ว่าความเหลื่อมใสฉันจึงมาส่งข้าว ทั้งอยากรู้เรื่องมีอีกกับในมื้อนี้ผู้เป็นแม่ของฉัน ไปเวียงจันประเทศลาวเพื่อ
ประสงค์หยามน้อง ดิฉันครองคอยถ้ารอเวลาตั้งหลายฮ่า โอกาสดีจั่งได้มา ผั่นถืกเว้าเยาะเย้ยสมควรบ้อ ให้คิด
เอาแล้วล่ะน่า พระคุณเอ้ย……น่า อั่นที่คำเยาะเย้ยมันเจ็บแสบปานเกาหิต ผู้ใด๋ผิดผู้ใด๋พาลจงอ่านดูให้มันแจ้ง
แนวชังนายสิตีแหล่งพายถุงแดงกะบ่อแม่น เคียดให้ชาวขอนแก่นสิชังชาวละโว้กะเคืองฮ้อนท่านพระกาฬ
อย่าว่าฉันหน้าด้านหาญตอบคำสงฆ์ จงวิจารย์ให้มันดีเรื่องมีนิมนต์เอื้อน อย่าเหมาเฮือนยายนกเอี้ยงเหมิด
ครอบครัวว่าทำชั่ว จัวทำผิดให้ว่าจัวอาจารย์ยังเที่ยงหมั่น จงยอไว้ใส่หัว ไผติเหมิดตลอดทั่วบ่อแยกแยะแกะดู
กะเป็นหูเป็นตาไม้ไผ่กอคือคนเว้า ขอนิมนต์อาจารย์เจ้าเผยความจริงบอกฉันแน่เรื่องความผิดของแม่ เป็นจั่ง
ใด๋เว้าเบิ่งน่าฮ่าทางแก้ช่อยมี ขอปราศัยเพียงส่ำนี้หวังว่าท่านคงกูนา นิมนต์จาความจริงอย่าเบี่ยงบังอำอึ้ง ไป
ให้ถึงย่างให้ใกล้บ่อนหลักชัยเนื้อข่าว ดิฉันเป็นลูกสาวเกิดลุนหลังอยากรู้เรื่อง จึงถามข้อให้เอ่ยจา แล้วล่ะน่า
อาจารย์เอ้ย……..น่า

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** อาจารย์เอ้ย….ขอนิมนต์อาจารย์เจ้าเผยความจริงบอกฉันแน่ เรื่องความผิดของแม่ เป็นจั่งใด๋เว้าเบิ่งน่า ฮ่า

ทางแก้ช่อยมี แนวว่าเย้ยกับเย้ยฉันกะเต็มทีเด้ท่านอาจารย์ อดลองเว้าให้ฉันฟังเบิ่ง .

ยาครูง้องว่าเป็ นกลอน 2

*** บัดนี้….เต็มทีเด้อนครแต้มแต้มผิดผืนเทศน์บ่อค่อง เขินจังหวะทำนองคอบ่อใส่วาทบ่อให้ จาเว้าบ่อถืก

คำคาดลาดลงทุนค้าผั่นใส่กำไรงาม กะเลยฮามกำไรเงินขาดทุนที่ลงไว้ เว้าอันใด๋บ่อตรองถ้วนเบิ่งกระบวน
สาก่อน ปลาหมอเกิดเดือดร้อยตายย้อนปากเจ้าของ ส่ำกับพี่อวดน้องว่าเกิดก่อนเห็นหลายเลยได้อายจนหัว
หมุน ผู้เกิดลุนเขาเย้ยไหมกะเพยกะมีค่า ไหมสาวเลยกะมีค่า คิดอยากว่ากะสิว่าบ่อฮ่ำฮอนก่อนเว้า เลยเสียเป้
เหลี่ยมหมากเพียง ดูราท่านผู้ฟังเรื่องอย่าคานั่งสงบมิด หลานจารย์………ยาครูงอถืกศอกกลับเสียแล้ว ยาก
คอบแนวไวลิ้นจังเสียศีลคือเขาว่า โทษเถาะเด้อสีกา ลำผิดแล้วล่ะบาดนี้คอบลืมส่อเจ้าภาพงาน เพิ่นเอาบุญ
ขึ้นบ้านโตนึกว่าบุญกฐิน เลยลำศีลลำทานเรื่องกฐินออกจนล้า ลำไปมาจั่งถืกฮ้ายว่าเอาบุญขึ้นบ้านใหม่
อาตมาขออภัยลำผิดแล้วล่ะฮ่านี้ สีกาเอ้ยอย่าสะถือ ยาครูเด้อ….น่า ขอเชิญฟังก่อนเถาะเด้ออันราวเรื่องที่เป็น
มา โทษสีกาหลายๆที่เว้าเปรยเถลยอ้าง เรื่องสองทางสองก้ำขอแนะนำให้ฮู้เงี่ยน บ่อได้เขียนแต่งแต้มสรรเว้า
ว่าเอา เดิมทีแม่ของเจ้าปลูกกอไผ่อยู่ริมวัด จัดว่าเป็นเขตแดนเบิ่งแทนขวาซ้าย เวลากลายเลยล่วงยี่สิบปี ไม้เกิด
ที่ กินเขตวัดเข้าทุกทีแนวว่าไม้ไผ่บ้านเป็นไม้ที่แผ่พือ ยายเอี้ยงหาเว้าพื้นว่าวัดโลภเอาดินดอน ไผบอกสอนว่า
ลาวผิดฝ่ ายลาวกะเถียงโต้ ข้างกกโพธิ์นั้นล่ะน่าขอสีกาจงไปเบิ่ง ขัดกันมาตั้งแต่เหิงลาวเลยชังพระวัดใต้ ไป
เสริมสร้างวัดเหนือจึงเกิดเรื่องยืดเยื้อ เป็นไม่เบื่อเมากันบ่อมีวันสิกลมเกลียวท่อใยยองก้อย เทื่อหนึ่งสามเณร
น้อยไปสับเอาหน่อไม้ไผ่ ย้อนความบ่อเข้าใจเห็นมันเกิดอยู่ก้ำทางเบื้องวัดเจ้าของ เฒ่ายายเอี้ยงเลยมาฮ้องเอิ้น
ด่าจนเหมิดวัด ด่าไปสาระพัดล้วนแต่แนวเปอะเปื้ อน ไผมาเตือนลาวกะฮ้ายบ่อยอมฟังเค้าเรื่อง เป็นกอไผ่ยาย
นกเอี้ยงแต่วันนั้นต่อมาแล้วล่ะน่านางเอ้ย……น่า ย้อนกอไผ่นั้นล่ะน่าจึงเกิดเรื่องเคืองขัด ระหว่างยายกับวัด
บ่อถืกกันจนเดียวนี้ เรื่องมันมีดั่งฉันอ้างที่สองทางเกิดไม้เบื่อ ลาวเทียวย้องแต่วัดเหนือหาใส่ความพระวัดใต้
ไปคุยแส่แอ่วสาวเทื่อหนึ่งนั้นหาว่าเณรลักหมากพร้าวหาเรื่องถมทับ จับเณรหนูกับเณรแดงเข้าตารางตั้งเจ็ด
มื้อเรื่องบ่อคือลาวกะปั้น ความบ่อจริงลาวกะแต่งบ่อแม่นอาตมาแปลง เป็นความจริงอ้อยต้อยเติมแต้มตื่มบ่อ
มี เรื่องมันมีเพียงแค่นี้คิดให้ถี่เด้อสาว คราวนั้นนางพวมเรียนอยู่ในอำเภอลี้ โทษอีกทีที่จาเว้าสาวสีกาจนว่า
น้ำตาหลั่ง อาตมาบ่อได้ชังคุณโยมยายนกเอี้ยง อีกทั้งเจ้าดอกท่อใยจักบาปไผ่กอไว้บ่ออาจเอ่ยเผยระหัส วัด
กะอาศัยโยมโยมกะอาศัยวัดเกิ่งกันทั้งสองก้ำ ขอแนะนำแต่ส่วนนี้ จงสมด้ามดั่งมะโน……น่า

ยาครูง้องเว้าต่อ

**** เรื่องมันกะมีส่ำนี้ล่ะสาวนกก่าง….

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** ดิฉันชื่อนกแก้วเด้อท่านอาจารย์บ่อแม่นนกก่างเด้ออาจารย์

ยาครูง้องเว้าต่อ

**เอ้อขอโทษ โอ๊ะขอโทษ นกแก้วน้อ บ่อแม่นนกก่าง เอ้อเรื่องมันกะมีส่ำนี้ล่ะ ที่เกิดเรื่องเกิดราวกะดาย

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** เอาล่ะอาจารย์เอ้ย หากเรื่องมันมีแค่นี้ฉันสิค่อเจรจาให้มารดาเข้าใจเรื่องบาปบุญคุณแก้วดอก…

ยาครูง้องเว้าต่อ

*** มันสิแม่นบ่อล่ะสีกาแก้ว ยายสิบ่อว่าอาตมาส่อซะบ้อฮ่าเนี่ย..

สาวนกแก้วเว้าต่อ
*** ว่ากะตามย้อนว่าฉันอยากฮู้ความเป็นจริง ฉันจึงได้มาเพลน่ะแล้วฉันสิเว้าให้แม่เข้าใจในเรื่องที่เกิดขึ้นใน
ครั้งนี้เอง

ยาครูง้องเว้าต่อ

**อาตมาขอขอบใจสาวนกแก้ว สาวสีกาอีกครั้งหนึ่ง อาตมาคิดบ่อถึงว่าสีกาจั่งเจ้าสิจาเว้าถืกครองปานนี้ หา

ยากแท้ๆแหล่วสีกาเอ้ย ขอโทษเด้อที่อาตมาเว้าเย้ยนั้นน่า..

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** บ่อเป็นหยังดอกอาจารย์เอ้ย คนเฮาเมื่อบ่อฮู้เนื้อต่อนความจริง สิ่งที่เป็นของปลอมกะต้องแชมมาบ้าง

ดิฉันลาล่ะเด้อท่านอาจารย์…

ยาครูง้องเว้าต่อ

*** เอ้อ อายุ วัณโณ สุขัง พะลัง เด้อ โยมสีกาแก้ว.

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** เมื่อสาวนกแก้วได้รู้ความจริงทุกสิ่งอย่างแล้ว จึงตรงแน่วกลับเคหาตกตอนเย็นมามารดากลับมาจากฝั่ง

ลาวแล้วจึงพูดกับมารดาว่า

** แม่เอ้ย เจ้าไปทานวัดเหนือบ่อไปทานวัดใต้ ย้อนมีเรื่องอี่หยังน้อ อดพอไขความจริงบอกมาเบิ่งนาเจ้า วัด

ใกล้บ่อไปบัดวัดไกลขยันหมั่น มันเป็นจั่งใด๋แม่…

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

***ลูกสิส้อไปเผาเจ้าตี้แก้ว มันเป็นเรื่องของแม่ตั้ว ลูกสาวอย่าเสื่อกๆ

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** บ่อแม่นข่อยเสือกดอกคุณแม่ เรื่องของเจ้ากับเรื่องของข่อยกะเรื่องเดียวกันนั้นล่ะแม่ อดพอคิดเบิ่งแน่

ข่อยกะคือลูกเจ้าเฮือนเย้าบ่อนเดียวกันนั้นตั้วแม่บ่อแม่นตี้.

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** กะตาม มันเป็นเรื่องของแม่ ลูกสาวบ่อเกี่ยว

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** เพิ่นสิบ่อว่า บ้านใกล้คั่งย้อมคั่งบ่อแดงนอนตะแคงฝิงแดดบ่ออุ่นเฮ็ดจุ้มกุ้มมืองุ้มบ่อเถิง ตี้คุณแม่

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** เซาๆๆๆ แม่นสิบ้านใกล้หยังกะต้าม แม่นแม่ตายกะบ่อมีวาสนากุสลสแม่ดอกพระวัดใต้นั้นน่า แม่สิมนต์

ตั้งแต่พระวัดเหนือท่อนั้นล่ะ

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** ฮ่าเพิ่นมนต์พระวัดใต้เจ้าสิฮู้นำตี้แม่

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** มนต์โลดๆ คันไผมนต์พระวัดใต้มา แม่สิหักคอมันเหมิดโลดนั้นล่ะจั่งลองเบิ่งโลด

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** ตายแล้วเจ้าฮู้ตี้แม่ ว่าเพิ่นมนต์พระวัดใด๋นั้นน่า

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** อ้าวแม่นแม่บ่อฮู้ลูกกะบอกเขาชั้นตั้ว กะยังว่าแม่บ่อให้มนต์พระวัดใต้มาเจ้าฮู้บ้อ..

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** ฮู้ เป็นหยังข่อยจั่งสิบ่อฮู้ ในเรื่องความเป็นไปทั้งเหมิด มื้อวานนี้ข่อไปเพลวัดใต้มา เจ้าฮู้บ่อ

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** ห๋า ตายๆๆ ตายแล้วอี่แก้ว ไผบอกมึงไปเพลวัดใต้ห๋า ไผบอกมึง

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** ไผสิบอก กะข่อยนี้แหล่วบอกแหม๋ เรื่องทั้งผองเพิ่นจาเว้าบ่อเหลือยังพอไง่ เป็นเหตุย้อนกอไผเจ้าจั่งชัง

พระวัดใต้ เป็นไม้เบื่อกัน ข่อยฮู้โพดล่ะแม่เอ้ย.

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** ต๊าย ตาย นี้อี่แก้ว มึ่งไปเพลวัดใต้อี่หลีตี้ กูว่ามึงเว้าเล่น มึงไปเพลอี่หลีตี้อี่แก้ว

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** ข่อยไปอี่หลีนั้นแหล่ว ข่อยบ่อตั้วดอกแม่ เพิ่นยังย้องว่า ปลาแดกบองกับลวกผักตำนินข่อยแชบอยู่เลยแม่

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** ต๊าย ต่าย ต้าย ต๊าย ตาย มึงฟ้ าวไปบอกยาครูง้องฮากปลาแดกบองกูออกเดียวนี้อี่แก้ว

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** ไปบอกโลด ไปบอกเอาโลดเจ้า แม่นบ่อบอกเพิ่นกะฮากออกพอแฮงแล้วล่ะ แต่เพิ่นหั่งบ่อฮากออกทาง

เก่าท่อนั้นล่ะ

ยายนกเอี้ยงว่าเป็ นกลอน

*** บัดนี้……สูนหลายเด้ สูนหลายเด้ สูนหลายเด้

ใจฮ้ายนี่หน่ายลูกสาวแอบบ่อดี หาสร้างลาวสร้างเรื่อง ทำให้แม่เคือง เมื่อนั้นยายนกเอี้ยง ได้ฮู้เรื่องลูกสาว

ปลายตากะลายพอตา เบื่อระอาลูกสาวน้อย มันนั้นพลอยหาเรื่องสูนหลายจนหน้าไข่ แอบไปเพลวัดใต้บ่อนกู
นี้เบื่อเหม็น โพดว่าแม่อยากเต้นเค้นหย่องคอหอย หน่ายอี่เวรคีงทันอวดตี้ฝีลิ้น ไปกินทานวัดใต้ให้ไก่กินสิไค
กว่า สังสิบ่อคิดถ้วนถั่ววัดเหนือมีอยู่โจ้โก้ เป็นหยังเจ้าจั่งบ่อไป ฮู้บ่อพระวัดใต้วินัยบ่อหัวชา คุยสีกากินข้าว
แลงหมู่พระเณรกะหัวดื้อ แม่บ่อถือพอดี้ มีเรื่องกันตั้งหลายเทื่อ บ่อคือพระวัดเหนือธรรมวินัยเคร่งหมั่นผู้ใด๋
พ้อกะยกยอ ยาครูง้องลูกฮู้บ้อเป็นพระโลภบ่อมีศีล โลภเอาดินมารดาตั้งห้าวาพุ้นตั้วว้า ลูกยังทำสะเออะหน้า
ไปจังเพลอีกอยู่ หน้าสิถามมารดาดูโพดเสียดายข้าวปั้น กับปลาล้าแจ่วบอง วัดที่แม่ยกย้องลูกผั่นบ่อ
สรรเสริญ เอิ้นอี่กาสาบ้อเปลี่ยนมันจากนางแก้ว ความเป็นจริงบ่อแม่นแหล่ว ยาครูงอหาเรื่องใส่ คิดเบิ่งเบียง
ไม่ไผ่ แม่ปลูกเองแท้ๆ ลักกินหน่อบ่อแล้วยังตัดใช้ฮอดลำ บ่อขอแม่อีกซ้ำว่ามันเกิดอยู่ในวัด แม่พวมดัดพระ
โกงผั่นส่งเพลให้กินจ้อย ช่างหาเรื่องให้แม่ป้ อยแท้น้อมึงหืออี่ห่า มึงมักพระชั่นหว๋าจั่งไปเพลวัดใต้ อี่ผีบ้าห่า
บ่อลง………น่า แต่นี้ไปแม่สิขอบอกจ้งห้ามไปส่งอีกหนสอง ลองเบิ่งแหม๋ฮ่าลูกขืน ลื่นแม่คิงต้องตายเมี้ยน
อย่าแกว่งตีนไปหาเสี้ยนอย่าเอนอกไปหาหอกวัดกระจอกจั่งวัดใต้ บุญสิได้อย่าสะฝันเบิ่งสมภารว่านั้น เทศน์
บ่อเก่งคือหยังฟังสวดมนต์ทำวัตรกะสวดหลายเกินบ้าน งานใด๋มนต์พระวัดใต้นั่งขาแข็งพวกพ่อออกแม่ออก
แม่ขอบอกเจ้าไว้อย่าไปหยุ่งนั้นเกี่ยวพัน คันลูกไปอีกนั้นแปลว่ามักสมภาร อยากมีผัวเป็นจารย์จั่งส่งเพลจั่ง
หันเช้า จงงดเซาแต่เดียวนี้วัดบ่อดีแม่บ่อหล่ำ สิเป็นบาปเป็นกรรมย้อนเว้าพื้นวัดใต้ อี่ยายเอี้ยงบ่อสะออนแม่
บ่อพาลูกฟ้ อนอย่าไปหย่อนแขนกวย เฮาคนรวยดอกนางเอ้ย…. สร้างวัดใด๋ต้องเรืองรุ่ง ไปปรับปรุงวัดเหนือ
พุ้นสิได้บุญผลามาก วัดขี้กากจั่งวัดใต้ อย่าไปหยุ่งให้ป่ วยการแล้วล่ะน่า อี่นางเอ้ย……..น่า

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** ป๊ าดโท้…..แม่ให้อยู่เฮือนอยู่ชานมันบ่ออยู่ชื่อๆ มันยังดันไปส่งเพลวัดใต้อยู่นี้แหม๋ อี่ลูกบ่อมักดี อี่ลูกบ่อ

สั่งสอนพ่อแม่..

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** เว้าให้มักถืกความแน่แม่เอ้ย ไผว่าลูกสั่งสอนพ่อแม่แต่ยามใด๋ มีแต่พ่อแม่นั้นตั้วสั่งสอนลูกแหม๋.

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

**** กะตาม กะส่าง มึงบ่อต้องมาเว้า ต่อแนี้ต่อไปแม่สิขอบอกโจ้ง ห้ามไปส่งอีกหนสอง ลองเบิ่งแหม๋หาก

ลูกขืน ลื่นแม่คีงต้องตายเมี้ยน อย่าแกว่งตีนไปหาเสี้ยน อย่าเอนอกไปหาหอก วัดกระจอกจั่งวัดใต้ บุญสิได้
อย่าสิฝันเทาะอี่แก้ว เชื่อแม่มึงโลดเทาะคันแม่เว้านั้นน่า..

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** แม่เอ้ยเพิ่นว่าสิบไทยไกลกะบ่อท่อไทยใกล้ ไทยไกลนี้หัวงอนนกใส่ บ่อคือไทยใกล้ๆ หัวล้านนกกระ

ชุมเพิ่นยังว่านั้นเด้แม่

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** แม่นนั้นแหล่ว เพราะว่ายาครูง้อง หัวล้านนกกระชุมแหม๋ มักไผบ่อมัก ดันไปมักยาครูง้องหัวล้านนก

กระชุมว่านี้แหม๋.

สาวนกแก้วว่าเป็ นกลอน 3

*** บัดนี้…..เมื่อนั้นโสภณาเพี้ยง ยินมารดาเว้าเสียดใส่นั่งเอามืองุ้มหน้าไห้ แม่นเถียงได้กะท่อเถียง แนวว่า

หม้อกระเบื้องบ่ออาจท่อชุมกระถาง โตเป็นสาวเป็นนางบ่ออาจเถียงมารดาแก้ว ขอเป็นแมวไปตามชาติ
บทบาทโตบ่อเหี้ยว ใดสิสู้ผู้เพิ่นเคย แม่เอ้ย…….แม่ แม่อยากเย้ยให้แม่เย้ยเปรยว่าให้สมมัก ฮู้จักเขาฮู้จักเราแม่
นั้นคือพรหมฟ้ า หยาดน้ำตาลูกสาวหล้าไหลนองๆจนล้นหลั่ง โตนั้นเกิดทีหลังใด๋สิสู้ผู้ฮู้ที่เห็นฟ้ าก่อนเฮา คัน
สิอดบ่อเว้าอกสิเน่าเป็นหนอง จั่งประคองอัญชลีเอ่ยกลอนกลอยแก้ ข้าแต่มารดาไท้ขออภัยยังโทษอย่าฟ้ าว
โกรธอย่าฟ้ าวฮ้าย ลูกขอไหว้ต่อนพระคุณ แม่เอ้ย……ผู้ที่สร้างเรื่องวุ่นเกิดเป็นเรื่องเคืองขัด บ่อแม่นสงฆ์ใน
วัดหั่งแม่นมารดาเจ้า ละโมภเอาดินที่ธรณีเขตแบ่งปลูกกอไผ่กั้นแขวง แผ่เข้าไปวัดใต้ไผกะฮู้ทั่วกัน แผ่ฮอด
ใสเอาฮอดหั่นสมควรบ่อให้ตรองดู เพิ่นยาครูมาถามกะว่ายาครูบ้า ชุมทายกทายิกาเพิ่นพากันขอร้อง หาว่าเพิ่
นรวมหัวยาดแย่งเอาเนื้อที่ พวกชาวบ้านเว้าดีๆเจ้าผั่นขมเคียดแค้น ขันถ้าด่าประจาน ธรรมดากอไผ่บ้านปลูก
แล้วมันกะไผ่บ่อจักหยุด สุดหม่องใด๋สิเอาเลยบ่อแม่นครองให้ตรองบ้าง จงระวังกรรมต้องสนองนำค้ำต่อ คา
แต่เถียงอยู่วอๆ ฮ่าเทื่อปากเจ้าเบี้ยวทางสิแก้แม่นบ่อมีแล้วล่ะน่า แม่นางเอ้ย….น่า แม่เอ้ยแม่ที่ข่อยเว้าแบบนี้
บ่อแม่นเงี่ยงทางสงฆ์ บ่อแม่นลงทางวัดบ่อแม่นเอียงทางซ้าย หมายประสานรอยร้าวทั้งสองทางคือเก่า เรื่อง
มักมักเจ้าอย่าหาเว้าให้เมื่อยคาง เพิ่นนั้นศักดิ์ส่ำช้างลูกนั้นค่าเพียงแมวเพิ่นนั้นแนวนามหงส์ลูกนั้นแนวนาม
แฮ้ง เพิ่นนั้นแสงสุรีย์รุ่งสูงเกินเหนือเมฆ เฮานั้นเชื้อหิ่งห้อยศักดิ์ด้อยรัศมี อั่นที่บ่วงจิบจี้ บ่อสมบ่วงทองคำ
ฮำนั้นแนวเกียหมูว่าอย่างดีกะเกียม้า สีกาใด๋ลวนลึ้งภิกษุสงฆ์ผู้ทรงเพศ ตายเป็นเปรตห้าร้อยลอยหม้อดอก
แผ่นแดง แม่นั้นฮู้แจบแจ้งว่าตนแม่นั้นทำผิดแต่ดวงจิตบ่อยอมรับ ล่วงฝืนขืนดื้อสิอ่อนมือกายน้อม ย้านเสีย
เชิงจั่งเชิ้งต่อแม่นคิดดีแล้วบ้อ โลภเอาที่วัดนั้นมันเป็นเบื้องบาปหนา ยกให้วัดสาเถาะน่าอันกอไผ่เพียงกอ
บ่อพอจนพอทุกข์ดอกแม่เอ้ยตรองด้วย รวยศีลทานดีกว่าน้าเวลาตายสิอบอุ่น เชื่อแน่เปี ยงบาปบุญถือแต่
ปากบ่อฝากร่าง อีกใจด้วยกะส่วนพังเชิญแม่ตรองอีกครั้งบ่อแม่นสั่งหรือสอน โปรดฮ่ำฮอนให้มันดีสิบ่อมี
แมงแป้ ว เชื่อฟังคำของนกแก้วบ่อเสียหลายดอกคุณแม่ เจ้านั้นนับมื้อแก่เป็นจั่งใด๋กะบ่อม้มต้องพิงพึ่งพระ
และเณร แล้วล่ะน่าอี่แม่เอ้ย……………..น่า

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** แม่เอ้ยจงระวังกรรมต้อง สนองนำค้ำท่อ คาแต่เถียงอยู่ว่อๆ ฮ่าเทื่อเกิดปากเบี้ยว ทางสิแก้แม่นบ่อมีเด้คุณ

แม่ โอ๊ะ คุณแม่

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** ป๊ าดโท้ๆๆๆๆ อี่แก้วมึงสาบมึงแส่งแม่มึงตี้หือ…อี่ลูกอัปรีย์อี่ลูกบ่อมักดี

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** บ่อแม่นข่อยสาบข่อยแส่งดอกคุณแม่ ข่อยย้านเจ้าปากเบี้ยวอี่หลีนั้นดอกย้อนเจ้าเว้าบ่อแม่น แม๊ะ

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

***เว้าบ่อแม่นหม่องใด๋หือ บอกกูมาเบิ่งอี่นกแก้ว แม่นกูเว้าผิดบ่อนใด๋

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** อ้าวกะอย่างเจ้าว่าข่อยมักพระหมู่นั้นแหล่วหือ

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** มันเป็นหยังฮ่าเนี่ย มึงกะมักอี่หลีบ่อแม่นบ้อ คันบ่อมักมึงสิไปส่งเพลส่งข้าวเฮ็ดหยัง

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** นั้นล่ะหม่องเจ้าสิปากเบี้ยว เพราะว่าเจ้าเว้าบ่อแม่นแนว หาว่าข่อยมักพระแม๊ะ

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** ให้มันเบี้ยวโลด ประสายาครูง่อง สิศักดิ์หม่องใด๋ว๊ะจ้างกูกะบ่อปากเบี้ยวให้ปากกูโง่เด็ดขาด

สาวนกแก้วเว้าต่อ
*** เจ้ายังว่าเจ้าเว้าถืกอยู่อีกตี้อี่แม่ ที่เจ้าเว้าน่ะมันเว้าบ่อถืกเด้แม่

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** บ่อต้องถาม กอไผ่แผ่ฮอดใสที่ดินอี่ยายเอี้ยงต้องฮอดหั่นบ่อว่าวัดหรือวัง คันบ่อแม่นที่ของยายเอี้ยงกอไผ่

มันบ่อแผ่ออกไปดอกอี่นกแก้ว

สาวนกแก้วเว้าต่อ

***เอ้อให้เจ้าเว้าถืกความเจ้าซะ เฒ่าบ่อมียางอายเฒ่าโลภเอาที่ดินวัด

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** ป๊ าดโท้ๆๆๆ มึงกล้าด่าแม่มึงปานนี้ตี้อี่นกแก้ว

สาวนกแก้วเว้าต่อ

***ข่อยบ่อได้ด่าเจ้าดอกแม่ ข่อด่าคนโลภเอาที่ดินวัดต่างหาก เมื่อเจ้าบ่อได้โลภเอาที่ดินวัดเจ้าบ่อต้องเคียดตี้

ล่ะ

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** โพดแต่สิเคียดเพราะว่ามึงว่ากูโลภเอาที่วัด บัดวัดโลภเอาที่ดินแม่มึง โลภเอากอไผ่แม่มึงเด้ล่ะมึงคือบ่อ

มืนตาเบิ่งแน่

สาวนกแก้วเว้าต่อ

***เอ้อให้เจ้าถืกของเจ้าผู้เดียวสา ข่อยบ่อเว้ากับเจ้าดอกแม่ ข่อยนี้ขี้คร้านเว้า ไปวัดดีกว่า

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** ฮีบไป ไปหาผัวมึงโลด อี่ลูกบ่อมักดี มักไผบ่อมักไปมักยาครูง้องหัวล้านหืย……..

***เมื่อสาวนกแก้วได้ถกเถียงกับมารดาแล้วจึงออกไปวัดอีกครั้งหนึ่ง ก็มี ณ กาลครั้งนั้นแล.

ยาครูง้องเว้าต่อ

*** โส อาจะริโย ปะนะ ฝ่ ายว่าสมภารวัดใต้นึกเอ๊ะใจที่ลูกสาวยายนกเอี้ยง ออกมาหาจึงถามไปว่า

**** มีเรื่องใด๋น้อแก้ว สาวสีกาจั่งเศร้าโศกโรคพยาธิเบียดต้องหรือบ้อจั่งง่วมเหงา บอกอาตมามาเบิ่งก่อนน้า

สีกาแก้ว.
สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** กะบ่อมีเรื่องใด๋ดอกอาจารย์ กะมีอยู่เรื่องเดียวนั้นล่ะ คือว่าดิฉันเว้ากับแม่เหมิดแล้ว มารดาด่าบ่อเอานำ

ช้ำบ่อหนำยังว่าฉันมักท่านอาจารย์กะปานนั้นแหม๋

ยาครูง้องเว้าต่อ

*** สีกามักอาตมาอี่หลีตี้ฮ่าเนี่ย..

สาวนกแก้วเว้าต่อ

***อย่าหาเว้าไปถั่วหลายเถาะอาจารย์เอ้ย สิมักได้จั่งใด๋

ยาครูง้องเว้าต่อ

***ฮ่วยบัดอาตมาคือมักสีกาแท้สั้นน่ะ

สาวนกแก้วเว้าต่อ

***ฮ่วยบ่อแม่นป่ วงแล้วตี้ ขอโทษเถาะเด้อ

ยาครูง้องเว้าต่อ

***บ่อแม่นอาตมาป่ วงดอกสีกา อาตมามักสีกาอี่หลี แม่อาตมาหั่งบ่อเปิ ดเผย

สาวนกแก้วเว้าต่อ

***ท่านอาจารย์เอาหยังมาเว้าล่ะนิหือ

ยาครูง้องเว้าต่อ

***อาตมาเว้าอี่หลี แต่ว่าคำว่ามักหั่งบ่อแม่นมักในรูปร่างสีกาดอก อาตมามักความเป็นนักปราชญ์ ความเป็น

บัณฑิตผู้มีธรรมะของสีกา พร้อมทั้งมักในความสามารถของสีกาต่าหากดอก.

สาวนกแก้วเว้าต่อ

***ตี้อาจารย์ นกแก้วว่าแม่นมักแบบผู้บ่าวผู้สาวมักกันแหม๋

ยาครูง้องเว้าต่อ

*** บ่อแม่นดอก มักในความสามารถความกล้าหาญของสีกาต่างหากดอก สีกาแก้ว

สาวนกแก้วเว้าต่อ

***เรื่องนี้ดิฉันพยายามจนว่าสุดความสามารถแล้วล่ะ แม่บ่เห็นดีนำดิฉันเหมิดปัญญาแล้วล่ะท่านอาจารย์
ลาวกะว่าแต่ลาวถืกอยู่ฝ่ ายเดียวแหม๋

ยาครูง้องว่าเป็ นกลอน 3

***บัดนี้…..ยาครูฟังสีกาเว้าหนาบางฮู้ตลอด ชอดไปเหมิดสู่ข้อแทงพ้อดอกสู่ตอน มนุษย์เอ้ยโพดเล่าร้อน

ด้วยกิเลสตัณหา อวิชาคือควันไฟมืดมนต์บ่อเห็นแจ้ง แสงพระธรรมบ่อแลจ้องเมามัวกั้วกิเลส เหตุเพราะ
ความอยากได้เข็ญเขี่ยวอยู่บ่อวาย เลยเล่าเห็ยผ้าฝ้ ายสวยกว่าแพรไหม เกิดหลงไหลความรวยคิดว่าคนดีล้น
สาธุชนเจริญแล้วเพิ่นกลัวกรรมนำหล่ำ ผู้หลงกรรมชั่วช้า เขาจาเอิ้นดอกว่าพาล คันบ่อชื่นกะแม่นด้านเขียน
อ่านบ่อตรงจุด สงสารเด้ชาวมนุษย์มืดมัวจนตายม้วย บ่อขวานขวายทำสร้างยานบุญไว้ถ้าขี่ ตายแล้วตกอเวจี
ไฟนรกอูดเอ้าเผาไหม้จี่สุม แฮงเว้าไปผั่นแฮงกลุ้มนำพวกหมู่คนผิด บัณฑิตเอ้ย..เพิ่นหนีกรรมบ่อกระทำทาง
ชั่ว ย้านเป็นงัวเขาบี้ย้านเป็นหวีแข่วหวาก ย้านเป็นฝากต้นไม้บ่อยอมใกล้ชั่วทราม เอาธรรมะเป็นน้ำชะโลม
ลูบกายจิต ทางเส้นผิดบ่อยอมเดินคั่วแสวงแยงล้ำ บ่อลงตมให้หมองคล้ำบ่อทำกรรมให้หมองคาบ ชื่อว่าบาป
เพิ่นบ่อกั้วกลับย้านส่ำไฟ ว่าโอ้เด้น้อโลกลุ่มใต้โพดยุ่งใหญ่เกินประมาณ เมืองนิพพานเอ้ยน้อจั่งแม่นไกลเอา
แท้ ขอเชาแวลงไว้คำอุทานสมภารบ่น อกสิเพปี้ ป่ นคิดเห็นคนผู้มืดมั่วโสดหมองเศร้าเก่ามะโน…..น่า. ว่าดูรา
เจ้าผู้โก้ สวยด้วยจรรยา อาตมาขอขอบใจที่ช่อยหาทางแก้ แม้บ่อสำเร็จได้กะยังไคกว่าอยู่เปล่า บุญกุศลแห่ง
เจ้าคราวนี้ติ่วอนันต์ โลกมนุษย์นี้นั้นบ่อมีสิ่งจีรัง แนวเฮาหวังแนวเฮานึกย่อมบ่อสมหมายได้ อย่าเสียใจไป
เลยน่าธรรมดาของโลก โชคบ่อมีผีบ่อเข้าแสนสิเว้าบ่อเกิดผล นางนั้นดียิ่งล้นทำหน้าที่ให้สมบูรณ์ เมื่อ
ขาดทุนกะจำเป็นแม่บ่อเห็นนำพร้อม บ่ออยากผอมหั่งได้ไข้ บ่ออยากไปหั่งได่ย่างบ่ออยากพันบ่ออยากถาง
หั่งมีป่ าฮกเฮี้ยตันหน้าย้านเกิดภัย ในเมื่อเรื่องเกิดได้ต้องมีบ่อนอวสาน กาลเวลาสิตัดสินบัดเมื่อเดินสุดท้าง
นางผู้ปัญญาแจ้งขอชมเชยอีกเทื่อหนึ่ง ถึงสิถืกคัดคร้านบ่อมีแป้ วและแมง โลกสิมีแต่แล้งใด๋สิอยู่ทนทานต้อง
มีฝนสักวัน ช่อยฮ่ำพรมพื้นชื่นหัวใจเสียน่า สาวสีกาผู้เป็นปราชญ์ อาตมาบ่อเดือดร้อนสุดแท้ตั้งแต่กรรม
เถาะนางเอ้ย…….น่า.

ยาครูง้องเว้าต่อ

*** ดูราเจ้าผู้โก้สาวเด่นด้วยจรรยา อาตมาขอขอบใจที่ช่อยหาวิธิแก้ แม้บ่อสำเร็จได้กะยังไคกว่าอยู่เปล่า บุญ

กุศลแห่งเจ้าคราวนี้ติ่วอนันต์ โลกมนุษย์นี้นั้นบ่อมีสิ่งจีรังกาล แนวเฮาหวังแนวเฮานึกแม่นบ่อสมหมายได้
อย่าเสียใจไปเลยน่าธรรมดาของโลก โชคบ่อมีผีบ่อเข้าแสนสิเว้าบ่อเกิดผลดอกสีกาแก้วเอ้ย ปล่อยให้เวรให้
กรรมเป็นสิ่งตัดสินดีกว่าน้อ.

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** กรรมเวรนั้นมีอี่หลีบ้อท่านอาจารย์

ยาครูง้องเว้าต่อ
***เพิ่นกะว่ามีนั้นล่ะ กรรมใด๋ไผสร้างบ่อมีทางสิเว้นหลีก ปลีกจากกรรมบ่อได้ดีฮ้ายแล้วแต่กรรม เวรไผทำ
กะคือนั้นบ่อมีวันสิหนีห่าง เวรต้องนำฝ่ าม้างบ่อหอนเว้นหลีกเวร อย่าเสียอกเสียใจไปเลยสีกาแก้ว.

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** สาธุเด้อ ขอให้กรรมนำต้องในทันตาจักเทื่อแน่เถาะ เรื่องสิบ่อยืดเยื้อคนสิได้สำนึกตัว คันจั่งชั่นดิฉัน

ขอกราบลาล่ะท่านอาจารย์เอ้ย.

ยาครูง้องเว้าต่อ

*** เอ้อไปสาเด้อสีกาเอ้ย…ล

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** เมื่อธิดาของยายนกเอี้ยงได้เล่าเรื่องความเป็นไปถวายสมภารวัดใต้ทั้งหมดแล้ว จึงรีบกลับบ้านของตนก็

มี ณ กาลครั้งนั้นแล.

***** บัดนี้จะได้ย้อนกล่าวถึงยายนกเอี้ยงผู้ที่กรรมกำลังจะตามสนองแล้วเขาจะทำอย่างไรต่อไป ขอกราบ

นิมนต์ท่านอาจารย์………ผู้รับตำแหน่งหน้าที่ยายนกเอี้ยงสืบไป.

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

***สามาตา ฝ่ ายมารดาของสาวนกแก้ว เมื่อเห็นลูกสาวกลับมาบ้านแล้ว ก็ตั้งใจจะด่าอย่างเสียๆหายๆ ต่างๆ

นาๆ ไม่รู้ว่าเป็นเพราะอะไรเจ็บปวดไปทั่วกายี เหมือนมีอะไรมาทิ่มแทงตามร่างกาย ไม่สบายแต่อย่างใด เลย
ตกใจ จึงพูดกับลูกสาวว่า

****ฮ่วยแก้ว แม่มาเป็นจั่งชี้แก้ว แม่นอี่หยังมาแทงนำเนื้อนำกายของแม่ โอ้ย…ช่อยแม่แน่แก้ว โอ้

ยๆๆๆๆๆๆๆ

สาวนกแก้วเว้าต่อ

***อย่าสะทำท่าหลายเถาะแม่ แม่อี่หยังสิมาแทงเจ้าน้อ หาเว้าไปทั่วหลายเถาแม่..

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

***แม่นอี่หลีเด้นาง โอ้ยๆๆๆแน่ๆๆๆแทงอีกแล้ว ช่อยแม่แน่นกแก้ว แน่ๆๆแทงส่วงอีกแล้ว โอ้ยๆๆแทงหลัง

อีกแล้วโอ้ยๆ แม่นฮ่าตำตับตำปอดมันอี่หยังมาแทงฮ่าเนี่ย โอ้ยๆๆๆแทงหลังอีกแล้ว โอ้ยๆๆแทงท้องอีกแล้ว
แน่ๆๆแทงหลังอีกแล้ว ช่อยแม่แน่นกแก้ว.

สาวนกแก้วเว้าต่อ
***แม่นอี่หลีตี้แม่เดียวนี้ เจ้าบ่อได้ตั๋วข่อยตี้แม่

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

****แม่สิตั๋วไปเฮ็ดหยัง โอ้ยๆๆแน่ๆแทงไปเหมิดตนเหมิดตัวเอาโลดตายแล้วนกแก้ว ช่อยแม่แน่ลูกหล้า แม่

จั่งใด๋กะบ่อใหญ่บ่อยังดอก แม่ต้องตายแท้ๆ ล่ะ โอ้ยๆๆๆ.

สาวนกแก้วว่าเป็ นกลอน 4

***บัดนี้….เมื่อนั้นนางลูกสาวหล้า ตกกระใจซี้นสะเม่นเห็นแม่ผูดหลูดเต้น ปานหลาวทิ้มทั่งแทง ว่าแม่นแม่

นั้นแกล้งบัดซอมเบิ่งตาสงสาร คือสิทรมานเหลือเฮื่อไหลไคค้าว คราวเมื่อเจอเห็นพ้ออึดหนทางสิแก้ช่อย อยู่
ดีๆแม่มาป่ วยจนปัญญาลูกเต้าความเว้าโลดบ่อมี คำว่าแม่ๆนี้ คือพรหมเทพทวยแถน ให้เจ็บเป็นตายแทนลูก
กะยอมกระทำได้ โรคแนวใด๋น้อนี่หือผีแปลงคือเพิ่นว่า ต้องผีไฮ่ผีนาผีปู่ ตาย่าเฒ่าชั่นบ้อเจ้าแม่ฉัน เอิ้นผู้นี้ผู้
นั้นให้มาเบิ่งอาการ เฒ่าลุงแดงลุงหาญลุงแดงแม่ป้ าแพงพ่ออาวน้อย พ่อใหญ่เสนน้าบ่าสร้อย เฒ่าตาหลอย
ยายห่วงเอิ้นเหมิดคุ้มเหมิดค่วง ไทยเฮือนไกลและใกล้ให้มาเฝ้ าเบิ่งแล เอิ้นใส่ไผไผกะมายากแท้เพิ่นชังแม่
หมางเหม็น ฮอดพระเถรเณรจัวกะซ่อนตัวเหมิดเกี้ยง เสียงมารดาคางฮ้องว่ามีแนวมาแทงแหย่ จักว่าแทง
หม่องใด๋แน่ คือสิเจ็บปวดร้าวไคค้าวเปี ยกแพร เอิ้นหาหมอหมอกะมายากแท้ ทั้งหมอส่องหมอธรรม อีก
หมอลำหมอทรงหมู่วอนผีฟ้ า บ่อยอมมาจักคนซ้ำเพิ่นชิงซังเปิ ดเบื่อ ผ่องย้านผีโคตรเชื้ออยากกินข้าวแต่งพา
ผ่องย้านผีลุงป้ าปูย่าตายาย มานำกันหลายผีจั่งแย่แทงมารดาเจ้า น้าสาวคอยควดข้าวเหมิดไปตั้งหลายก่อง กะ
บ่อถ่องบ่อต้องไขข้องน่ำทวี อึดหนทางแล้วห่านี้ไผกะบ่อหัวชาคอบมารดาของฉันก่อกระทำแมงแป้ ว เบิ่ง
อาการดูแล้วบ่อมีทางว่าสิส่วงเฮ็ดให้ข่อยเป็นห่วง เอาแต่ฮ้องฮ่ำไห้น้ำตาย้อยว่าย่าวลง ……..น่า เดียวนี้ส่ำถื
กด้งทอนบั่นคอหอย ช่อยมารดาให้หายเจ็บโลดบ่อมีพอดี้ มีบ่อน้อไผสิแก้แกะไหมคาออกช่อย สิเอาหลาย
และหน่อยตามแท้แต่สิเอา ขอแต่เพียงแม่เจ้าหายส่วงเซานำเสียเงินคำเฮือนนาอีกที่ดินบ่อไปง้อ มีบ่อน้อแถว
นี้หมอใด๋ดีช่อยฉันแน่ โพดว่าอุกอั่งแท้จักหยังเข้าสู่สิง เห็นแม่ไห้เกือกกลิ้งผั่นแห่งอั่งทรวงขันธ์แก้บ่อทันฮ่า
ตายโหงส่วนฉันกะเป็นพร้า หยาดน้ำตาลูกสาวน้อยไหลนองๆจนว่าเอ่อ ช่อยแน่เด้อคุ้มวัดใต้อย่าไลถิ่มปล่อย
เฮียม โรคหยังเด้คือจั่งเฮี้ยมหรือแม่นปอบมาสิงห์ สาธุเด้อขอวอนวิงคุณพระจงคุ้มตรองเศียรเกล้า อย่าให้
มารดาเฒ่าตายเป็นผีจากลูกอ่อน ขอชีวิตไว้ก่อนอย่าฟ้ าวเฮ็ดบาปข้า ลูกสาวหล้าผู้พลอย เว้าจั่งใด๋กะโลดจ้อย
แนวสิช่อยบ่อมีเลย ไผผู้เคยเห็นมาบอกแน่น่าแนวนี้ อยู่ดีๆได้คางฮ้องว่ามีแนวมาแทงทั่ง เขาเอิ้นว่าโรคหยัง
ไผผู้เคยพบพ้อกูณาบ้างให้แนะทาง ไผต่างเผยเอ่ยอ้างบอกว่าบ่อเคยเห็น จักว่าเวรหรือกรรมแต่ชาติใด๋บ่อมีฮู้
น่าอี่ดูลูกสาวหล้ายมนาย้อยยั่ง มีแต่อุกมีแต่อั่งอึดหนทางสิส่อยแก้ มันแสนเศร้าเก่ามะโน………..น่า.

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** แม่เจ้าเป็นจั่งใด๋เดียวนี้ เจ้าเป็นตาสิใหญ่สิยังนำข่อยบ่อ เอิ้นใส่ไผเพิ่นกะบ่อมาดอกแม่ ย้อนว่าเพิ่นชังเจ้า

อดเอาเด้อแม่อย่าฟ้ าวตายเด้อ

ยายนกเอี้ยงว่าเป็ นกลอน 3
***บัดนี้…..เมื่อนั้นยายชราเฒ่าเคาพานตามืดหมอก คิดบ่อออกท่อก้อยสวอยล้มข่มกระดาน เป็นต่างเมือง
ต่างบ้านอาการป่ วยโพดซวยหนัก เอิ้นใส่บุตรตรีรัก ช่อยแม่เด้ออี่นางแก้ว แม่นี้หมดหนทางแล้วจักอันใด๋มา
แทงทั่ง หน่อยกะแทงทางหลังหน่อยกะแทงเสียดส่วง บางครั้งทั่งอุทรทั่วทั้งกายาแม่ออกฮ้อน ปานย่างจี่เผา
ไฟคงบ่อไหวดอกมารดาแต่เกิดมาพ้อ เจ็บนำคอนำข้างคางกระไตหลังไหล่ว่าแต่แทงยามใด๋ปานเหล็กชีฮ้อ
นๆ ตำต้องเมื่อยสวอยแม่บ่อยังดอกอี่น้อยแก้วค่าคำแพง จักผีแปลงผีเฮ็ดอ่านบ่อเห็นประเดนแก้ แสนจนแจ
ทางจนเกล้า ทางสิเชาบ่อเห็นป่ องย้านแม่นคนใส่ลองอยู่ดอกตี้ฮ่านี้เต็นแย่ว่าอ่อนแฮง เบิ่งจั่งหนึ่งคือจั่งแม่นี้
แกล้งทำท่าพิติแปลง ยามมันแทงแต่ล่ะคราวสะเดิดเด้อกลอยกลั้น จ่มลำพันไปตามเรื่องสำเนียงจาออกจน
ฟ่ าว เป็นขึ้นมาแต่ล่ะคราวโลดหันใจบ่อฮอดท้อง ได้หลงฮ้องว่าผ่องโอ้ย…..น่า โอ้ยสังมาเจ็บปวดแท้ช่อยแม่
แน่อี่นางเอ้ย แม่นหยังเว้ยมาแทงโพดว่าเต็มทีแย่ แน่ๆแทงอีกแล้ว แอวมารดาแทบม้างหมุ่นแม่คือสร้างแต่ผล
บุญ แม่นบาปหยังมาแล่นต้องได้โฮฮ้องอยู่จั่งกา แทงอีกแล้วลูกหล่าคราวนี้เสียดแทงหลัง แม่บ่อยังคักๆฮีบ
ฟ้ าวโจมไวๆฮ้อน นอนลงไปมีแต่ง้าวหลาวคมๆมาแทงทั่ง เสื่อที่เฮาฮองหลังยัดหมากนุ่นแท้ๆไผเอาง้าวมา
ยัดแทน เอาแม่นอนแผ่นแป้ นไวไวแน่อี่นางหนู ลองเบิ่งดู๋มันสิหายเสียดแทงหรือบ้อ แน่ๆยอไปนอนแป้ นกะ
ยังแทงอยู่คือเก่า นกแก้วเอ้ยฟ้ าวโจมแม่ไปนอนเสื่อเถาะน่า มารดาเจ้าสิท่าวตาย ว่าโอน้อจั่งแม่นเจ็บปวดฮ้าย
นอนเสื่อปานนอนหนาม บ่อมียามสิหายเหงาส่วงเซาพอดี้ มีแต่ยามได้คางฮ้องน้ำตานองจนโห่งเสื่อ โพดเจ็บ
หลังเอาเหลือ จักแทงหยังกะด้อบ่อเคยพ้อกะส่างเป็น กรรมเอ่ย เวรเอ้ย…….น่า สาธุเด้อ….ผู้ข้านี้บ่อเคยเว้น
วันพระวันโกน สร้างกุศลสาระพัดไปวัดเหนือทุกแลงเช้า ทานปูปลาอาหารข้าวทั้งแพรวาผ้าผ่อน ปัจจัยเงิน
กะได้ป่ อนขอกุศลช่อยค้ำกรรมฮ้ายให้ฝ่ ายหนี ผิดเจ้าทางเจ้าที่กะสิแต่งพาหวาน หือผิดศาลผิดภูมิสิเฮ็ดนำเห
มิดเกลี้ยง ผิดผีเมืองผีบ้านอีกลำธารห้วยฮ่อง ผิดโคตรเชื้อบ่อปองดองกะสิสอแหล่งให้ไหมเหล้าไก่กา ผิดผี
เทิงผีฟ้ าอาฮักค่อยลืมหลง กะสิปลงพาหวานผ่อนแพรสวงเช่น ว่าแต่เป็นคราวนี้ให้หายเซาเบาส่วงเหมิดท่อ
ใด๋บ่อมีห่วง เสียท่อใด๋บ่อย้านสิทำสร้างแต่ตาม ข้าสิบ่อล่วงล้ำเกินล่วงพอนิดผิดอันใด๋สิขอยอมถ่อมหัวลงก้ม
ขอสมมาเหมิดเกลี้ยงบ่อมีเสียงแข็งป้ อยด่า แต่งนำเหมิดสู่ข้อขอให้ส่วงเซา เว้าท่อใด๋กะส่ำเว้าผัดแห่งเสียด
แทงหนัก บอกว่าตายคักๆ ส่ำหอกหลาวเป็นล้าน ทรมานเหลือล้นจึงเซาบนเซาเอ่ย สังมาเจ็บแท้เว้ยแทบว่า
หลังสิแผ่ม้าง ได้คางฮ้องอยู่ทั่วเฮือน จั่งแม่นทุกข์บ่อเอื้อนปริเวทนาเหลือ เหงื่อพอปานยางตายอั่งระทม
หมองไหม้ ฟังเสียงยายชราไห้ครวญครางจนเนื้อสั่นจักนรกหรือสวรรค์ ลงโทษทันกะบ่อฮู้น้ำตาย้อยว่าย่าว
ลง…….น่า เมื่อฮู้จักชัดจ้งว่าชีวิตเหมิดหวัง จึงสั่งความอำลาบอกนางลูกสาวน้อย เจ้าผู้แพงศรีสร้อยฟังมารดา
ต้านสั่ง แม่บ่อยังดอกหล้าขอลาแก้วแก่นสมร แม่ตายแล้วให้ลูกท้อนกระดูกแม่อย่าหลอเหลือ เผาวัดเหนือนำ
อาจารย์ท่านพระคุณยาครูจ้อย สิทานหลายทานหน่อยตามใจเจ้าสิส่ง มนต์วัดเหนือทุกๆองค์ พระหรือเณรกะ
อย่าเว้นทานให้ท่อกัน ส่วนกระดูกแม่นั้นกำแพงโบสถ์ทางเหนือ แม่เสียงเงินห้าพันหกแต่งคายบ่อดายดู้ ช่าง
เขาเจาะฮูให้จงใจถ้าใส่ดูก ลูกอย่าลืมแท้ๆยาครูจ้อยสิบอกเอง เรื่องทำบุญให้รีบเร่งฟ้ าวเฮ็ดอย่ารอโดน มนต์
พระครูปลัดบัญญัติเทศน์หนึ่งกัณฑ์กะพอแล้ว ยามสิงันให้ไปจ้างหมอลำกลอนจักหนึ่งคู่ แนวสิกินสิอยู่ซื้อ
จักเจ็ดแปดร้อยพอได้อ่อมแกง อย่าลืมคำที่แม่แจ้งต้านสั่งเด้อคำ ผัวนอนนำสิเอาไผเบิ่งให้ดีจั่งเอาซ้อน เฮือน
ลุงสอนเพิ่นเป็นหนี่ ทั้งลุงมีน้าสาวแท่ง เขาอี่นางแพงจารย์คำมายอ้ายทิดอ้ายแม่ตายแล้วให้ลูกทวง แล้วล่ะน่า
ลูกคำเอ้ย……น่า เว้าไปกว้างกะแห่งกว้างแม่เป็นห่วงนางหลาย แม่ตายไปมีบิดากะย่อมไคได้พิงซ้น หลูโตน
เด้แก้วเอ้ยแก้วยามแม่ตายป๋ าปล่อย ลูกสิเป็นกำพลอยทั้งเป็นสาวและแส่ จักไผแหล่วสิเบิ่งแยง ขอให้น้อย
ด้องแด้งคอยๆอยู่ทนเอา เฮาผู้เทียงโลกาจะต้องตายเหมิดสิ้น ต่อให้บินบนฟ้ าคือนกกาฮุ้งห่าน มนุษย์ใน
สงสารบ่อห่อนมีผู้ม้มตายได้ดอกดั่งกัน เอวังปลงบ่อนบั้นแม่บอกสั่งยังธิดา หยาดน้ำตาไหลลงอั่งนองทั้ง
สองแก้ม แนมแต่ตอนสิใจสิ้นซอมแต่ตอนสิใจขาด คอยแต่บาดสิมอดม้วย มันอุกเอ้าอั่งมะโน………..น่า
ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** แม่บ่อใหญ่บ่อยืนนำลูกดอกแก้วเอ้ย อย่าลืมความแม่สั่งเด้อ เอาแม่ไปเผาวัดเหนือให้ได้แท้ๆเด้อ.

สาวนกแก้วว่าเป็ นกลอน 5

*** บัดนี้…..เมื่อนั้นกัลยาแก้ว ฟังมารดาต้านสั่งน้ำตาไหลหลั่งย้อยยั่ง ยามได้ยินแม่เว้าปานสายฟ้ าผ่าลง…

โอน้อ….องค์เทพฟ้ าผู้ปั้นแต่งแปลงมนุษย์ สุดที่พรรณาคุณจั่งแม่นหลายเอาเหลือล้น หลูโตนเด้มารดาไท้
ยามเจ็บเป็นโพดแปลกหมู่ อยากฮู้เด้โรคร้ายที่มันทุ่งทั่งแทง ลูกนึกว่าแม่แกล้งทำท่าเป็นไปในที่สุดเป็นความ
จริง จักเหงื่อยางนั้นไคค้าวซาวมือขวาและมือซ้ายฮ้องโวยวายมีแนวทั่ง แม่คงเหมิดความหวังจึงได้สั่งลูก
น้อยอยู่คีค้อยบัดเมื่อซวย แม่เอ้ย…..ลูกนี้เหมิดทางช่วยจักแม่นป่ วยอันใด๋น้อ หมอกะงงพอหมอบ่อว่าไผกะ
คือด้าม เสียดายเด้อันที่นามของยายเอี้ยง คงเหลือยังแต่เพียงชื่อฟังเสียงคางฮื่อๆ ท่าสิเจ็บปวดฮ้ายอยากตายได้
ถ่ายแทน โพดว่าอุกอั่งแค้นยามเห็นแม่เฮฮนโรคของคนโสดหลายตายหน่ายเด้ส่างเป็นแท้ ให้ลูกแลดูหน้าไผ
เด้สิคือแม่ โอ่ยเด้น้อเลี้ยงลูกมาจนแก่กล้าค่าน้ำนมข้าวป้ อน บ่อทันได้ตอบสนอง ว่าแล้วไห้ฮ่ำฮ้องเพ้อบ่น
รำพันโอ้ว่ามารดาฉัน อย่าด่วนตายไวฮ้ายคันแม่นแม่ตายไป ไผเด้น้อสิมาพาลูกอยู่แก้วบ่อทันมีคู่ เป็นกำพร้า
แล้วบ่อแล้วสุดท้ายสิก่ำพลอย เดียวนี้ลูกอ่อนน้อยกำลังใหญ่เป็นสาว คิดต่ออาวอาลุงเพิ่นบ่อแลพอดี้ แม่บ่อมี
ส่ำเฮือนฮ้างฝาเปิ งกลางกะว่างเปล่า ครอบครัวเฮาต้องซบเซาหากแม่ตายจาก แล้วสาวพระนางลูกแก้วกะทรง
เศร้าเก่ามะโน…น่าแม่เอ้ยแม่…..อยากมีแพรผืนโก้ไว้ถ้าห่มยามหนาว ไผสิคัวซาวหาต่ำทอให้บุตรแก้ว แนว
ใด๋ๆบ่อทันค่องคือมารดาจักสิ่ง อันคุณค่าของหญิงบ่อทันเฮียนฮ่ำฮู้บ่อทันเว้าฮอดชู้ ผู้ใด๋แหล่วสิสั่งสอน ไผสิ
คิดอยากซ้อนแนวหญิงขาดครองเฮือน เหมือนดั่งพลอยที่สดใสช่างบ่อเจียรไนยแป้ ง แต่งทรงบ่องามได้สวย
อย่างไทย งามอย่างบ้านต้องจัดงานการก่อ สำหรับนี้น้อ…ย้านส่ำฝากระต่าฮ้างกลางบ้านเกือกขี้ฝอย แม่เอ้ย
แม่…..อย่าฟ้ าวตายจากลูกน้อยผู้พลอยยิ่งเกินคน โปรดหลูโตนลูกสาวเดียวพ่อบ่อมีนำบ้าน ฮ่าแต่งงานกิน
เลี้ยงไผเด้

น้อสิจัดแต่งมีผัวฮักผัวแพง เมื่อบ่อมีแม่เฒ่ากะคือเล้าที่ขาดฝา ความแม่สั่งนั้นน่าจักสิเฮ็ดได้เพียงใด๋ ชาดว่าไซ

บ่อมีงาย้านแต่ปลาสิหัวล้อ ปอบ่อมีคนฝั่นบ่อห่อนกลายเป็นเชือกข่าว หนาวหัวลมขาดผ้าตุ้มบ่อมีม้มสิสั่น
ทรวง งามบ่อมีผู้ท้วงบ่อหอนเด่นสะดุดตา อุปมาคือฉันเมื่อแม่ตายย้านฮามเอ้ กรรมหยังเด้นำต้องเวรหยังเด้
มานำไล่ แม่เอ้ย….หือแม่นกรรมกอไผ่ปลูกกินดินวัดใต้เป็นหลาวเสี้ยนทั่งแทง แม่จงสำเนียกแจ้งซอมเบิ่งให้
ดีดาย ย้านหลายเด้ย้านแม่นกรรมไม้ไผ่กอคือเว้า คิดเบิ่งเด้อมารดาเจ้าขอปรึกษาสิคือบ่อ ลองจ่มปากจ่มคอ
เบิ่งแน่เปรี้ยงคุณแม่เจ้า ห่าตนเจ้านั้นส่วงหาย แล้วล่ะน่าแม่นางเอ้ย….น่า

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** แม่เอ้ยเจ้ากะจ่มปากจ่มคอแน่เป็นหยัง บ่อแม่นกรรมกอไผ่ปลูกกินที่ดินวัดใต้ตี้จั่งเป็นเสี้ยนทั่งแทง นั้น

ล่ะแม่เอ้ย
ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

***ฮ้วย..อี่แก้ว แม่มึงสิตายอยู่มึงกะยังมาเว้ากอไผ่อีกอยู่ตี้ กะยังว่าพระวัดใต้โลภเอาที่ดินของแม่มึง มึงฮู้บ้อ

อี่แก้ว

สาวนกแก้วเว้าต่อ

***แม่เอ้ยข่อยไปเบิ่งมาแล้ว เจ้านั้นล่ะโลภเอาที่วัดไม้ไผ่แผ่ฮอดใสเจ้ากะเอาฮอดหั่น กรรมๆนั้นบ่อแม่นของ

ดูหมิ่น หน่อไม้เกิดจากดินมันต้องแทงทั่งขึ้น ห่ากรรมนั้นแล่นทันชั่นดอกแม่ อย่าว่าข่อยค้นคว้าความเก่า
ความหลังเถาะ ยามเจ้าเจ็บเจ้ากะเจ็บ ยามเจ้าเป็นเจ้ากะเป็น เหมิดทางแก้กะคิดเบิ่งเอานั้นเถาะแม่เอ้ย.

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** เซาๆอย่ามาเว้าเรื่องกอไผ่ยามจั่งชี้ ชาดมันดีอี่หลีสังบ่อไปแทงดากยาครูง้องพุ้นน้อ สิมาแทงหยังแม่นี้

น่ะ.

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** อย่าว่าแต่ข่อยเว้าความเก่า เว้าเรื่องเดียวเถาะแม่จ่มปากจ่มคอเบิ่งแน่เถาะ ยามเจ้าดีกะดียามเจ้าสิตายกะ

ชักเข้าโลด ข่อยว่าห่าเทื่อมันเป็นนำกอไผ่อี่หลีแม๊ะแม่

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** มึงสิให้กูจ่มจั่งใด๋ จ่มกะมีแต่ยาครูง้องโลภเอาที่ดินเฒ่ายายเอี้ยงท่อนั้นแหล่ว หน่อไม้ไผ่เกิดมายามใด๋กะ

ถืกเณรลักเอาไปแกงกิน เว้ามาแม่หน่ายพระวัดใต้หลายๆคัก

สาวนกแก้วเว้าต่อ

***นั้นมันบ่อแม่นจ่มดอกแม่ มันแม่นเว้าพื้นพระวัดใต้ข่อยว่า คันเจ้าเซาอี่หลียกที่ดินให้วัดใต้เหมิดซะ

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** ป๊ าดโท….ที่บ่อแม่นหน่อยๆไผสิให้ บ่อแม่นมึงเป็นบ้าแล้วตี้ปานนี้โอ้ยๆๆๆๆ แน่ไไ แบ่แทงหลังอีกแล้ว

แก้ว

สาวนกแก้วเว้าต่อ

****จั่งชั่นแหล่ว ฮ่ามันเป็นคือข่อยว่านั้นเด้ ลองเว้าเบิ่งแน่เป็นหยัง ว่าแต่เซานั้นเทาะอย่าไปเสียดายมันเลย

ประสาที่ดินท่อนั้นน่ะ
ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

***เอ้อ เอ้าคันลูกว่าจั่งชั่นแม่สิเสี่ยงลองดู อฐิษฐานใจนึกฮ่าเทื่อมันเซาย้อน สาธุ สาธุเด้อ หากว่าตนตัวข้าซา

ตาบ่อถึงฆาต ย้อนประมาทพระวัดใต้เป็นย้อนไม้ไผ่กอ ขอให้ตนตัวข้าหายเซาเบาส่วง ที่ทั้งเหมิดกว้างๆ สิ
ยอให้แก่สงฆ์เหมิดนั้นล่ะ สาธุ สาธุ หา..แก้ว แม่เซาแล้วแม่บ่อเป็นหยังอีกแล้ว ฮีบมาพาแม่นี้ไปวัดอย่าโดน
นาน บอกสมภารกับชุมสงฆ์อีกหมู่เณรให้จักฮู้เพิ่นครู อาจารย์ง้อง คงดีใจเป็นการใหญ่ ยกที่สวนให้วัดใต้
ขยายเพิ่มเขตแดน ฮีบมาไปแม่บ่อเป็นหยังแล้ว ***ครั้นยายชรากล่าวแล้วจึงพาลูกสาวตรงแน่วไปที่วัดใต้
ด้วยจิตใจอันเบิกบาน ก็มี ณ กาลครั้งนั้น.

ยาครูง้องเว้าต่อ

*** โทๆๆ มาหยังกอไผ่ โอ๊ะ ยายเอี้ยงเอ้ย แต่ใด๋แต่ไรมายายนกเอี้ยงบ่อเคยเอาใจใส่บ่อเคยมาจักเทื่อนี้มัน

เป็นวัดใต้ บ่อแม่นวัดเหนือเด้อสงสัยยายเข้าวัดผิดแล้วล่ะยายนกเอี้ยงเอ้ย

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

***ว่าซะยาครูเอ้ย ว่าจั่งใด๋กะนิมนต์ว่าโลด ผู้ข้าตาฟางถั่วมาโดนเพิ่งเห็นฮุ่ง สร้างแต่ความยากหยุ่งเป็นหัว

ล้านลื่นครูแล้วล่ะ

ยาครูง้องเว้าต่อ

***ล้านกะส่างอาตมาเถาะแม่ออกเอี้ยง ล้านกะบ่อได้ยาดเอาที่ดินผู้ใด๋ดอกยายเอี้ยงเอ้ย

ยายนกเอี้ยงเว้าต่อ

*** บ่อแม่นผู้ข้าว่ายาครูดอก คือว่าผู้ข้าสำเนียกฮู้ว่ากรรมก่อของตน ผลของกรรมมีคักบาปเวรมีแท้ ผู้ข้าแหม๋

เป็นไข้เกิดหลาแหลมมาแทงทั่ง ลูกสาวเว้าให้ฟังว่าเป็นย้อนกอไผ่บ้านกะเลยเว้าอ่อนยอม ว่าผู้ข้านี้น้อมกอ
ไผ่ถวายสงฆ์ พร้อมที่ดินทั้งเหมิดโลดส่วงเซาปานปิ ดถิ่ม ผู้ข้าเลยมาบอกยาครูว่า นับตั้งแต่มื้อนี้ต่อไปที่ดิน
ทั้งสิบหกไร่ถ้วนทั้งมวลพร้อมกอไผ่ ขอถวายวัดใต้บ่อเหลือไว้ท่อเม็ดงา สิอุปถัมภ์วัดใต้จนตลอดชีวีตพุ้นล่ะ
สงสารผู้ข้าแน่เทาะ นิมนต์รับที่ดินของผู้ข้าไว้แน่เพิ่นยาครูเอ้ย.

สาวนกแก้วเว้าต่อ

*** แม่นความแม่เว้านั้นล่ะท่านอาจารย์ นิมนต์สงเคราะห์แน่เทาะเรื่องนี้มันเหลือเชื่ออี่หลีนั้นล่ะท่านอาจารย์

นิมนต์รับไว้แน่จ้า.

ยาครูง้องว่าเป็ นกลอน 4
*** บัดนี้…….โอ้ว่างงงวยแล้วเขินทางเทิงป้ านทางหลี่ บ่อนึกว่าหมากมี้สิเป็นโล้นหมากโต่นเครือ ป่ าที่เคย
ฮกเฮี้ยบ่อคิดว่าสิเตือนแปน แหวนทองเหลืองเป็นทองคำหน่วยหมากนาวกลายเป็นกล้วย ผักผีพวยเป็นแตง
ค้างเครือยานางเป็นเชือกข่าว หมากตูมกาเป็นหมากพร้าวผักอี่ตู่เป็นหมากแข้ง ฤดูแล้งสิเกิดฝนโพดว่างงยิ่ง
ล้นป่ วนปั่นในดวงจิต ศัตรูกลายเป็นมิตรบ่ออาจเป็นไปแท้แต่มันเป็นไปแล้ว เห็นกับตาโพดแปลกนี่ ชีกะ
ไหลเขินกะวิ้นพองน้ำกะเจิ่งนองดูรายายข้าวก้องผู้กลับก่ายเป็นข้าวสาร โพดว่ารอมานานอยากได้ยินคำนี้
ดีแล้วล่ะดีแล้วโพดดีแฮงแฮ้งบ่อเสิ่น ดีเอาอย่างเหลือเกินถือเป็นบุญวัดใต้ที่โยมให้ที่ดิน อดีตกาลขอให้สิ้น
ไปกับว่างผลกรรม ขอกุศลผลทานจงเกิดมีแก่ยายเอี้ยง เรื่องผิดพาลบ่อต้องเว้าเผามันไปเริ่มต้นใหม่ บ่อทัน
ใด๋วัดใต้คงใสเหลื่อมดอกฮุ่งเฮือง ย้อนกอไผ่ยายนกเอี้ยงพาให้พัฒนาการ องค์สมภารอาตมาขอขอบใจโยม
ล้น บุญกุศลมีแท้บาปมีจริงกรรมมีแน่ ยามเมื่อปลาบ่อถืกแหบ่อฮู้จักบ่อนดิ้นลอยว้ายอยู่สบาย เมื่อบ่อเจอ
เคราะห์ร้ายคนบ่อนึกถึงพระ โยมเอี้ยงเป็นผู้ชนะกิเลสหนาลงได้ เป็นผู้ใสผู้เหลื่อมเป็นผู้งามเป็นผู้ค่อง เป็นผู้
เยี่ยมเป็นผู้อ่องเป็นผู้หลุดเป็นผู้พ้น บกหว่างกิเลสบางต่อให้รวยหมื่นช้าง กะบ่อท่อรวยบุญ ฟากมีทุนสิบ
แสนบ่อท่อรวยกุศลสร้าง เดินถืกทางแล้วคราวนี้ขอผลทานจงบังเกิด โอ้สุขเถิดยายนกเอี้ยง อย่าหมองเศร้าอั่
งมะโน……..น่า นี้ล่ะเขาเอิ้นว่าโป้ บักแตงช้างหน่วยปลาย ตายแล้วมีสวรรค์ทองรับรองบ่อตกด้อย ช่อยกัน
อุปถัมภ์ไว้คำสมัยพุทโธวาท ทานละอาดเกิดที่พึ่งบูชาแก้วหมู่งาม ไผผู้ลื่นข้อห้ามบังเบียดพระหรือเณร ทั้งด่า
เถรหรือชีบาปอี่หลีเพิ่นสอนเว้า โลภเอาธรณีพื้นของสงฆ์บาปชั้นหนึ่ง แยกวัดกูวัดมึงเฮ็ดให้สงฆ์แตกร้าว
สงฆ์เจ้าแตกกัน บาปกะสุดท่อนั้นอย่างบักใหญ่แสนมหันต์ เป็นอนันตริยกรรมอย่ากระทำจงวางเว้น ถือพระ
เณรอย่าถือเล่นให้ถือจริงตั้งท่า กรรมอยัมภทันตา โยมกะพ้อพบแล้วบ่อจำต้องบอกสอน ที่โยมเกิดเดือดร้อน
เจ็บปวดมีแนวแทง ย้อนบาปแฮงกรรมหนักย้อนไผ่กอฮู้จักบ้อ หน่อไม้ไผ่แทงขึ้นจากดินแล้วจักหน่อ จนว่า
มันเป็นกอมันกะแทงท่อนั้น จึงทำให้ป่ วยไปต่อไปนี้วัดใต้ อดีตเก่าให้ลืมหาย มวลพระสงฆ์องค์เณรทั้งหลาย
กะเพิ่งพิงกระโยมเจ้า สิ่งบ่อดีอย่าจาเว้าเฮาผู้ฟังกะโดยดั่ง พระกับวัดเพิ่นสอนสั่งคือสมบัติของพวกหมู่เจ้า
เพียรเฝ้ ารักษา ชั่วช่างชีดีช่างพระเพิ่นบอกเว้าอย่าไปกล่าวเตือนติ อัดบ่อดีเพิ่นเสียเองบาปกรรมหั่งนำต้อง นี้
ล่ะเด้อพงษ์พ้องสาธุชนพุทธโคตร เรื่องบาปบุญคุณโทษกฎแห่งกรรมว่านั้น มีแท้อี่หลีแล้วล่ะน่า ศรัทธาเอ้
ย…น่า เอวังกลอนส่ำนี้ เรื่องกอไผ่ยายออ พ.กวีทองเพชรเพิ่นเฮ็ดมาเพียงย้น สาธุชนฟังแล้วอย่าจำเอาแบบ
อย่าง เฮ็ดให้มันถูกทางย่างให้มันถูกท้าง กรรมสร้างจงล่ะถอยทำแต่ดีอ้อยต้อย อย่าไปก่อกรรมหนักแก่หลัก
กะได้หลัก ผูกแก่ตอกะได้ตออย่าก่อสาวราวเรื่อง เรื่องกอไผ่ยายนกเอี้ยง จบพอดีสิ้นหน้าที่ ขอขอบพระคุณ
พ.กวี หรือทองเพชรผู้เฮ็ดให้ สิเซาไว้บ่อว่าหลายหวังว่าโยมทั้งค้าย สิฮู้ข่ายกรรมเวรเห็นกับตาในนิทาน บ่อ
เชื่อฟังกะตามท่านเพิ่นว่างูทำทาน ตายย้อนงูเหลือมอ้อ งูจงอางตายย้อนหอก คันโตใด๋ส่างเต้นโตนั้นหั่งส่าง
ตาย อย่าไปย้องผ้าฝ้ ายว่างามกว่าแพรไหม อย่าเห็นไขดีเกินกว่าชุมแนวเนื้อ เชื่อว่าโยมทั้งค้ายบ่อเกินครอง
เพิ่นเขียนบอก ฉันจารย์………ยาท่านง้อง จบเรื่อง สิต่าวลงแล้วล่ะน่า ศรัทธาเอ้ย……..น่า.

********บรรยายต่อท้ายสรุปความ********

เมื่อยายนกเอี้ยงได้ถวายที่ดินให้กับวัดใต้ทั้งสิบหกไร่ พร้อมทั้งกอไผ่แก่วัดใต้แล้ว ก็อุปถัมภ์วัดใต้ จนกลาย

เป็นวัดพัฒนาตัวอย่าง ถูกทางกรมศาสนายกย่องว่าดีเด่น เป็นแบบอย่างแก่อนุชนรุ่นหลัง ที่เหลือยังเท่าทุกวัน
นี้ เรื่องกอไผ่ยายนกเอี้ยง จึงเป็นอันว่าเรื่องกอไผ่ยายนกเอี้ยงก็จบลงด้วยประการฉะนี้แลฯ
กลอนเทศน์แหล่
อีสานประยุกต์
 เรื่อง
เศรษฐีขี้ถี่