Mekagi: Pagsatitik at Pagsasalin sa mga Pasalin-dilang Panitikan ng

Sarangani Manobo

Isinumite sa Kolehiyo ng Agham Panlipunan at Humanidades

Departamento ng Filipino
Bilang bahaging pangangailangan sa asignaturang FIL198 Metodo sa
Pananaliksik Pangwika

Isang Konseptong Papel

Isinumite ni
Ivy Grazell B. Digoma

Isinumite kay
Prof. Debbie M. Cruspero

2023
 Mekagi: Pagsatitik at Pagsasalin ng mga Pasalin-dilang Panitikan ng Sarangani
Manobo

Kahalagahan ng Gagawing Pananaliksik (Rationale)

Ang panitikan ay ang boses at ang kasaysayan ng isang tribo o pangkat ng tao.
Masasabing, ito rin ay isang pamana na mula pa sa mga ninuno na pasalin-saling naipasa sa
bawat henerasyon gamit lamang ang oral na tradisyon. Ang mga panitikang ito ay maaaring
kuwento, awit, bugtong, mga alamat at kuwentong bayan na naglalaman ng mga kultural na
paniniwala, katutubong kaalaman at tradisyon na nahihirapang ma- ipreserba ng mga tribong
katutubo (Sone, 2018).
Ang Pilipinas ay isang multikultural na bansa na mayroong tinatayang labing-apat
hanggang labimpitong (14-17) milyon ng mga tribong katutubo na napabilang sa Isang daan at
sampung (110) etnolinguwistikong grupo. Isa na rito ang tribong Manobo na mayroong sariling
panitikan na kinakailangang paunlarin dahil sa kasalatan ng pag-aaral. Sa paglipas ng panahon,
kasabay ng malawakang agos ng globalisasyon , ang pagpapanatili at pagpapahalaga sa mga
pasalin-dilang panitikan ay unti-unting napapabayaan. Nabanggit din nina Banuag at Payapaya
(2019) na ang mga pasalin-dilang panitikan ay hindi napapanatili habang lumilipas ang
panahon dahil hindi ito nabibigyang halaga at importansya ng mga kabataan sa kasalukuyang
henerasyon.
Bibigyang-tuon ng konseptong papel na ito ang halaga sa pag preserba ng mga pasalin-
dilang panitikan ng tribong Sarangani Manobo, at sa pamamagitan din ng pagsasaling-wika
magkakaroon ng kamalayan ang karamihan na mayroon palang natatanging panitikan ang
tribong Sarangani Manobo na unti-unti nang nawawala. Marami nang naunang pag-aaral
tungkol sa pag dokumento ng mga pasalin-dilang panitikan, subalit hindi pa ganap na napag-
aaralan ang panitikan ng tribong Sarangani Manobo sa probinsya ng Davao Occidental.
Mahalaga itong pag-aralan sapagkat nakaugat dito ang kasaysayan ng tribo, ang identidad at
pagkakilanlan at upang mamulat at mapalawak ang kaalaman lalo na ng mga kabataan sa
kasalukuyang henerasyon tungkol sa kasaysayan at ganda ng panitikan ng kanilang sariling
tribo.
Layunin ng papel
Ang papel na ito ay naglalayong maisatitik at maisalin ang mga pasalin-dilang panitikan
ng tribong Sarangani Manobo. Upang lubos na matugunan ang pag-aaral na ito, layunin ng
papel na ito na:
 Makalap ang mga pasalin-dilang panitikan ng tribong Sarangani Manobo
 Maisulat sa wikang Sarangani Manobo at maisalin ang mga nakalap na panitikan sa
wikang Filipino bilang target o tunguhing wika
 Makagawa o makabuo ng kompilasyon ng mga pasalin-dilang panitikan

Metodolohiya
Ang pag-aaral na ito ay isang uring kwalitatibo sa paraang palarawan at pamaraang
indehinus o pangkatutubo. Ang lokal ng pag-aaral na ito ay sa probinsya ng Davao Occidental,
Munisipalidad ng Jose Abad Santos, Barangay Bukid. Sa pagpili ng kalahok gagamitin ang
purposive sampling technique. Magkakaroon ng intervyu o panayam ang mananaliksik sa mga
napiling impormante. Sa pagpili ng kalahok, mayroong krayterya na dapat pagbatayan: (1) taal
na tagapagsalita ng wikang Sarangani Manobo at residente ng Munisipalidad ng Jose Abad
Santos (2) nasa 60 taong gulang pataas (3) mayroong kakayahan sa pagsasalaysay o
pagkukwento ng oral na panitikan ng tribong Manobo. Gagamit din ng teyp o audio rekorder
ang mananaliksik para sa katiyakan at kasiguraduhan ng datos na makakalap.

Inaasahang Bunga
Ang pagkakaroon ng malay at kabatiran ng mananaliksik sa problema at importansya
ng panitikan sa kultural na preserbasyon ng isang tribo, ang nag-uudyok sa kaniya upang gawin
ang pag-aaral na ito. Ang papel na ito ay isang mahalagang hakbang upang makatulong sa
pagpapanatili at preserbasyon ng mga pasalin-dilang panitikan ng tribong Sarangani Manobo.
Ito ay maglalaman ng mga mahahalagang datos para sa hangaring paunlarin ang panitikan at
kasaysayan ng isang tribo. Magiging kapakipakinabang ito sa mga mambabasa ng panitikan,
higit lalo sa miyembro ng tribo partikular na ang mga kabataan na hindi batid ang panitikang
mayroong sila, at magdadala rin ito ng ambag sa pagpapayaman ng panitikang Pilipino na
maaaring magamit sa pagtuturo at pagkatuto sa loob ng klasrum.

Sanggunian

Banuag, L & Payapaya, R.C (2019). Language Use of Manobo Students in Social Networking
Sites. Asia Pacific Higher Education Research Journal.
https://doi.org/10.36713/epra9381
Fast Facts: Indigenous Peoples in the Philippines (2013). United Nations Development
Programme. https://www/undp.org/philippinespublications
Sone, EM (2018). African Oral Literature and the Humanities: Challenges and Prospects.
https://journal.bicol-u.edu.ph